შინაარსზე გადასვლა

ლედა (თანამგზავრი)

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ლედა

იუპიტერის თანამგზავრი ლედა
ეპონიმი ლედა (ძვ. ბერძნ. Λήδα)
სხვა სახელები იუპიტერ XIII
აღმოჩენა
აღმომჩენი ჩარლზ კოვალი
აღმოჩენის ადგილი პალომარის ობსერვატორია
აღმოჩენის თარიღი 14 სექტემბერი, 1974
ორბიტალური მახასიათებლები
დიდი ნახევარღერძი (a) 0.0748405 ა. ე. (11195980 კმ)
ორბიტის ექსცენტრისიტეტი (e) 0.1648788
გარშემოვლის
სიდერული პერიოდი
+242.02 დღე
საშუალო ანომალია () 137.02571°
დახრილობა (i) 27,457° (ეკლიპტიკის მიმართ)
29,01° (ეკვატორის მიმართ)[1]
ამომავალი კვანძის
გრძედი
 ()
190.18497°
პერიცენტრის არგუმენტი () 312.92965°
ვისი თანამგზავრია იუპიტერი
(ჰიმალიის ჯგუფი)
ფიზიკური მახასიათებლები
ალბედო 0.034±0.006[2]
ხილული ვარსკვლავიერი სიდიდე 20.2[3]
აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე 12.7[4]
ლედა ვიკისაწყობში

ლედა (ძვ. ბერძნ. Λήδα), იუპიტერ XIII — ციური სხეული, პლანეტა იუპიტერის ბუნებრივი თანამგზავრი, რომელიც შედის ჰიმალიის ჯგუფში.

თანამგზავრი ლედა აღმოაჩინა ჩ. კოვალმა 1974 წლის 14 სექტემბერს, ფოტოგრაფიულ ფირფიტებზე, რომლებიც სამი დღით ადრე იყო გამოფენილი პალომარის ობსერვატორიაში (11-დან 13 სექტემბრამდე; ლედა იყო აღბეჭდილი ყველაზე).[5][6] აქედან გამომდინარე, აღმოჩენის ოფიციალური თარიღია 1974 წლის 11 სექტემბერი. თანამგზავრს სახელი ეწოდა ბერძნული მითოლოგიის ზევსის სატრფოს ლედას სახელის მიხედვით. კოვალმა შესთავაზა სახელი და საერთაშორისო ასტრონომიულმა კავშირმა ოფიციალურად დაამტკიცა 1975 წელს.

ლედას ორბიტა იუპიტერიდან საშუალოდ დაშორებულია 11.165 მლნ კმ მანძილით, რომლის სრულ შემოვლას 240 დღეში და 12 საათში ასრულებს. ორბიტას ექსცენტრისიტეტია 0.15 და დახრილია ლოპლასის სიბრტყის მიმართ 27.5°. მიეკუთვნება ჰიმალიის ჯგუფს.

ფიზიკური მახასიათებლები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლედას საშუალო დიამეტრი 20 კმ-ია. სიმკვრივე შეფასებულია 2.6 გ/სმ³-ით. თანამგზავრი სავარაუდოდ შედგება ძირითადად სილიკატური ქანებისგან. ძალიან ბნელ ზედაპირს აქვს ალბედო 0.04. ვარსკვლავიერი სიდიდე ტოლია 19.5m.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. Jacobson, R. A. (2000). „The orbits of outer Jovian satellites“ (PDF). Astronomical Journal. 120 (5): 2679–2686. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817. S2CID 120372170.
  2. Grav, T.; Bauer, J. M.; Mainzer, A. K.; Masiero, J. R.; Nugent, C. R.; Cutri, R. M.; et al. (August 2015). „NEOWISE: Observations of the Irregular Satellites of Jupiter and Saturn“ (PDF). The Astrophysical Journal. 809 (1): 9. arXiv:1505.07820. Bibcode:2015ApJ...809....3G. doi:10.1088/0004-637X/809/1/3. S2CID 5834661. 3.
  3. Sheppard, Scott. Scott S. Sheppard - Jupiter Moons. Department of Terrestrial Magnetism. Carnegie Institution for Science. ციტირების თარიღი: 26 November 2020
  4. M.P.C. 128893. Minor Planet Circular. Minor Planet Center (27 January 2021).
  5. Kowal, C. T.; Aksnes, K.; Marsden, B. G.; Roemer, E. (1974). „Thirteenth satellite of Jupiter“. Astronomical Journal. 80: 460–464. Bibcode:1975AJ.....80..460K. doi:10.1086/111766.
  6. Brian G. Marsden. (September 20, 1974) IAUC 2702: Probable New Satellite of Jupiter. International Astronomical Union.