აიდაჰოს შტატის ოლქები
აიდაჰოს შტატი მოიცავს 44 ოლქს[1]. 2010 წლის მონაცემებით შტატის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 1 567 582 ადამიანს,[2] რის გამოც ოლქის მოსახლეობის საშუალო რაოდენობა შეადგენს 35 627 ადამიანს. აიდაჰოს შტატის ფართობი შეადგენს 216 632 კმ²-ს, რის შედეგადაც ოლქის საშუალო ფართობი გამოდის 4923 კმ²,[2] და მოსახლეობის საშუალო სიმჭიდროვე — 7,2 ად./კმ². ყველაზე უფრო მეტად დასახლებული ოლქია ადა, რომელშიც მდებარეობს დედაქალაქი ბოისე. ამავე ოლქშია მოსახლეობის სიმჭიდროვის ყველაზე უფრო მაღალი გადანაწილება. ყველაზე უფრო ნაკლებად დასახლებული ოლქია კლარკი, ამავე ოლქშივე შეიმჩნევა მოსახლეობის სიმჭიდროვის ყველაზე უფრო დაბალი გადანაწილება შტატის სხვა ოლქებს შორის. ფართობის მიხედვით ყველაზე უფრო დიდი ოლქია აიდაჰო, ყველაზე უფრო პატარა — პაიეტი.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1890 წელს აშშ-ის შტატად გახდომამდე,[3] აიდაჰომ განიცადა რამდენიმე ტერიტორიული და ადმინისტრაციული გარდაქმნა. თანამედროვე შტატის ტერიტორია 1853 წლამდე შედიოდა ორეგონის ინკორპორირებული ტერიტორიის შემადგენლობაში; 1853 წლიდან აიდაჰოს მიწები გაიყვეს ორეგონის და ვაშინგტონის ტერიტორიებმა. 1859 წელ ორეგონისთვის შტატის სტატუსის მინიჭების შემდეგ[4] აიდაჰოს მთელი ტერიტორია გადავიდა ვაშინგტონის ტერიტორიის მმართველობის ქვეშ. აიდაჰოს დიდი ნაწილი იყო დაუსახლებელი უეცრად წარმოქმნილ ოქროს ციებ-ცხელებამდე, რომელიც დაიწყო დღევანდელ ოლქ შოშონის ქალაქ პირსის სიახლოვეს აღმოჩენილ ოქროს საბადოებზე. ოქროს მოპოვების სურვილმა მოიზიდა ათასობით მისი მაძიებელი, რამაც თავის მხრივ 1863 წელს გამოიწვია აიდაჰოს ტერიტორიის შექმნა. აიდაჰოს პირველი ოლქი გახდა იმავე წლის 31 დეკემბერს შექმნილი ოვაიჰი. მიუხედავად იმისა, რომ ვაშინგტონის ტერიტორიას გამოეყო და აიდაჰოს ტერიტორიას გადაეცა ნეზ-პერსის და შოშონის ოლქების ტერიტორიები, რომლებიც შეიქმნა შესაბამისად 1855 და 1861 წლებში, ისინი არ შექმნილან ოლქების სახით[5]. მომდევნო 1864 წელს პირველი ლეგისლატურის გადაწყვეტილებით აიდაჰოს ტერიტორიები შეიქმნა ონაიდას, ბოისეს, აიდაჰოს, ადას, ალტურასის ოლქები და ჩამოყალიბდა ნეზ-პერსის და შოშონის ოლქები. ამ ოლქების საზღვრები, ახალი ოლქების შექმნასთან ერთად არაერთხელ გადაისინჯა. ახალ ოლქებად დაყოფის შედეგად, ალტურასის ოლქი გაუქმდა 1895 წელს.
აიდაჰოსადმი შტატის სტატუსის მინიჭების შემდეგ პირველი შექმნილი ოლქი 1893 წელს გახდა ფრიმონტი[6]. ყველაზე ბოლოს ოლქები შეიქმნა 1919 წელს — კლარკი, ჯერომი და კარიბუ[7].
დამატებითი ცნობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ინფორმაციის გადამუშავების ფედერალური სტანდარტების (FIPS) მიხედვით, თითოეულ ოლქს აქვს ხუთნიშნა კოდი. ის შედგება შტატის კოდისგან (აიდაჰოსთვის 16) და ოლქის სამნიშნიანი კოდისგან. ინფორმაცია კოდიდან ცხრილში მიგვანიშნებს თითოეული ოლქის მოსახლეობის აღწერის შედეგების გვერდზე[8]. შტატის თითოეულ ოლქს აქვს საკუთარი თავსართი საავტომობილო სანომრე ნიშანზე, რომელიც შედგება ოლქის ინგლისურენოვანი დასახელების პირველი ასოსაგან და ოლქის რიგითი ნომრისაგან, რომელიც შეესაბამება თითოეული ასოსათვის ოლქის სახელწოდების ალფავიტურ მდგომარეობას იმ შემთხვევისათვის, თუ ერთ ასოზე იწყება ოლქის რამდენიმე დასახელება. მაგალითად, ტეტონის (ინგლ. Teton) და ტუინ-ფოლსის (ინგლ. Twin-Falls) ოლქებში თავსართები შესაბამისად არის 1T და 2T, ხოლო ელმორის (ინგლ. Elmore) ოლქისთვის, ანუ ერთადერთისათვის, რომელიც „E“-ზე იწყება, თავსართია — E[9].
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- აიდაჰოს შტატის ოლქები აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიუროს საიტზედაარქივებული 2008-05-14 საიტზე Wayback Machine.
- აიდაჰოს შტატის ოლქების ოფიციალური საიტები
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ ინფორმაცია ოლქების, საოლქო ცენტრების და ტერიტორიების შესახებ. National Association of Counties. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2004-04-09. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ 2.0 2.1 Idaho QuickFacts en. US Census Bureau. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-21. ციტირების თარიღი: 2012-01-30.
- ↑ The State of Idaho - FYI Idaho History en. Idaho.gov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-09-25. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ Oregon State Archives: Echoes of Oregon History Learning Guide - Oregon Territorial History en. Oregon.gov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-21. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ Franklin historic properties. Idaho State Historical Society. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-21. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ Fremont County Idaho en. Fremont County. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-21. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ U.S. Senator Mike Crapo: Idaho Counties en. Senate.gov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-21. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ FIPS-ის კოდები აიდაჰოს შტატის ოლქებისთვის en. NIST. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-21. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.
- ↑ Idaho license plates, 1969-present en. David Nicholson. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-24. ციტირების თარიღი: 2010-03-28.