Umbul
Umbul iku sajinis dolanan tradhisional kanggo bocah cilik (lumrahé bocah lanang) kang migunakaké gambar. Pirantiné wujud "gambar", yaiu gambar-gambar kang dikethok-kethok pesagi, racaké gambar wayang. Gambar kang didol lumrahé isih lembaran amba isi kurang luwih 50 gambar. Banjur lembaran gedhé mau di guntingi dadi gambar cilik-cilik. Saben gambar ana nomeré, ya iku 1 nganti 50 kang dunungé ana ing pojok gambar.
Carané
[besut | besut sumber]Sing jenengé "umbul" iku saben bocah setor sak lembar gambar, kang diarani gacu utawa gacuk. Sawisé diklumpukaké déning salah siji (bandar) gambar-gambar banjur diuncalaké mendhuwur bebarengan. Bareng wis tiba ing lemah endi gambar gacu kang tibané mlumah ( gambaré madhep mendhuwur), iku kang menang. Kabèh gambar kang tibané mengkurep bakal dadi duwèké kang menang. Yèn gambar kang mlumah punjul siji, umbul diterusaké manèh mligi kanggo gambar-gambar kang mlumah waé ( puteran kaloro) nganti mung ana siji gambar kang mlumah lan ya iku juru main kang dianggep menang. Nalika gambar-gambar diumbulaké mau para juru main banjur padha mbengokaké gacuné dhéwé-dhéwé. Sing gacuné gambar Janaka racaké mbengok karo nudingi gambar kang tiba ing lemah: " Janaka..janaka..dhéwééé..!!
Jenengé waé dolanan, mesthi waé ana juru main kang jujur apa anané lan ana uga bocah kang julig ya iku kanthi ngrékadaya gacuné supaya bisa tiba mlumah. Carané ya iku gambar gacuné didengkèk-dengkèk dhisik sadurungé supaya rada mlengkung. Yèn konangan, bandar sadurungé ngumbulaké banjur meneng-meneng ndengkèk gambar kang rada mlengkung mau supaya bali normal. Kalamangsane yèn ana kang ora trima banjur dadi tukar utawa gelutan.