Fara í innihald

Doris Day

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Doris Day
Doris Day árið 1957.
Doris Day árið 1957.
Upplýsingar
FæddDoris Mary Kappelhoff
3. apríl 1922
Cincinnati, Ohio, Bandaríkjunum
Dáin13. maí 2019 (97 ára)
Carmel Valley, Kaliforníu, Bandaríkjunum
Ár virk1939–1989
MakiAl Jorden (g. 1941; skilin 1943)
George Weidler (g. 1946; skilin 1949)
Martin Melcher (g. 1951; skilin 1968)
Barry Comden (g. 1976; skilin 1981)
BörnTerry Melcher
Undirskrift
Helstu hlutverk
Jan Morrow í Pillow Talk
Jennifer Nelson í The Glass Bottom Boat
Ruth Etting í Love Me or Leave Me

Doris Day (fædd undir nafninu Doris Mary Kappelhoff; 3. apríl 1922 – 13. maí 2019) var bandarísk leikkona og söngkona. Hún var einnig þekkt sem baráttukona fyrir dýravelferð.

Day hóf feril sinn sem dansari og sóttist eftir ferli í ballettdansi, en eftir að hún fótbrotnaði neyddist hún til að skipta um starfsgrein og gerðist söngkona í hljómsveitum árið 1939.[1] Hún komst til metorða árið 1945 með söng sínum í tveimur lögum sem komust efst á vinsældalista: „Sentimental Journey“ og „My Dreams Are Getting Better All the Time“ með hljómsveitinni Les Brown & His Band of Renown. Day gekk síðan úr hljómsveitinni, hóf feril sem einsöngvari og hljóðritaði rúmlega 650 söngva frá 1947 til 1967.

Day hóf feril í kvikmyndum á seinni hluta klassíska tímans í Hollywood með kvikmyndinni Romance on the High Seas árið 1948 og átti eftir að vinna sem leikkona í Hollywood næstu 20 árin. Hún lék aðalhlutverk í margs konar kvikmyndum, meðal annars í söngleikjum, gamanleikjum og í dramamyndum. Hún lék titilhlutverkið í kvikmyndinni Calamity Jane (1953) og lék á móti James Stewart í kvikmyndinni The Man Who Knew Too Much (1956) eftir Alfred Hitchcock. Þekktustu hlutverk hennar voru í kvikmyndum þar sem hún lék á móti Rock Hudson, og má þar helst nefna myndina Pillow Talk frá árinu 1959. Day var tilnefnd til Óskarsverðlauna sem besta leikkonan fyrir leik sinn í myndinni. Hún vann einnig með James Garner í myndunum Move Over, Darling (1963) og The Thrill of It All (1963) og lék á ferli sínum á móti Clark Gable, Cary Grant, James Cagney, David Niven, Jack Lemmon, Frank Sinatra, Richard Widmark, Kirk Douglas, Lauren Bacall og Rod Taylor í ýmsum kvikmyndum. Eftir að Day hætti að birtast í kvikmyndum árið 1968 varð hún aðalleikonan í eigin sjónvarpsþáttum, The Doris Day Show, sem sýndir voru til ársins 1973.

Day var ein af frægustu kvikmyndastjörnum heims á sjöunda áratuginum og var árið 2012 ein af átta skemmtikröftum sem höfðu komist fjórum sinnum efst á vinsældalista í bandarískum kvikmyndahúsum.[2][3] Árið 2011 gaf Day út 29. hljómplötu sína, My Heart, og komst á metsölulista í Bretlandi. Hún hlaut Grammy-verðlaun fyrir ævistarf sitt og Legend-verðlaunin frá bandaríska Söngvarasambandinu. Árið 1989 hlaut hún einnig Cecil B. DeMilne-verðlaunin fyrir ævistörf sín í kvikmyndum. Árið 2004 var hún sæmd Frelsisorðu Bandaríkjaforseta og hlaut síðan verðlaun fyrir ævistörf sín frá Gagnrýnendasambandi Los Angeles árið 2011.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. „Ríkasta kona í Hollywood“. Alþýðublaðið. 27. maí 1961. Sótt 15. maí 2019.
  2. „Doris Day“. Biography in Context. Detroit, MI: Gale. 2013. Sótt 15. janúar 2016.
  3. Hotchner, A.E. (1976). Doris Day: Her Own Story. New York: William Morrow and Company, Inc. ISBN 978-0-688-02968-5.