Republika ti Irlanda
Nagsasabtan: 53°N 8°W / 53°N 8°W
Irlanda[a] Éire | |
---|---|
Nailian a kanta: Amhrán na bhFiann (Ilokano: Ti Kanta ti Soldado) | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Dublin 53°20.65′N 6°16.05′W / 53.34417°N 6.26750°W |
Opisial a sasao | Irlandes[1] Ingles |
Grupgrupo ti etniko (2006) | 87% Irlandes, 13% dadduma pay ken saan a nainaganan[2][3] |
Nagan dagiti umili | Irlandes |
Gobierno | Batay-linteg Parlamentario a republika |
Michael D. Higgins | |
Micheál Martin | |
• Tánaiste | Leo Varadkar |
Lehislatura | Oireachtas |
Seanad Éireann | |
Dáil Éireann | |
Pannakawayawayas Manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian | |
24 Abril 1916 | |
21 Enero 1919 | |
6 Didiembre 1922 | |
29 Disiembre 1937 | |
18 Abril 1949 | |
Kalawa | |
• Dagup | 70,273 km2 (27,133 sq mi) (Maika-120) |
• Danum (%) | 2.00 |
Populasion | |
• Senso idi 2016 | 4,761,865 (Maika-120) |
• Densidad | 67.7/km2 (175.3/sq mi) (Maiak-142) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $175.185 bilion[4] (Maika-55) |
• Tunggal maysa a tao | $39,312[4] (Maika-15) |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $212.792 bilion[4] (Maika-42) |
• Tunggal maysa a tao | $47,751[4] (Maika-14) |
Gini (2011) | 29.8[5] ababa |
HDI (2013) | 0.899[6] nangato unay · Maika-11 |
Kuarta | Euro (€)[paammo 1] (EUR) |
Sona ti oras | UTC+0 (WET) |
• Kalgaw (DST) | UTC+1 (IST (WEST)) |
Pormat ti petsa | dd/mm/yyyy |
Pagmanehuan | kanigid |
Kodigo ti panagtawag | 353 |
TLD ti internet | .ie[b] |
a. ^ Artikulo 4 iti Batay-linteg ti Irlanda ket iparangarang na a ti nagan ti Estado ket Irlanda; Paset 2 iti Tignay Republika ti Irlanda 948 ket iparangarangna a ti panangipalpalawag ti estado ket ti Republika ti Irlanda.[7] b. ^ Ti .eu a pagturayan ket maususar pay, maibingbingayan daytoy kadagiti estado a kameng iti Kappon ti Europa. |
Ti Irlanda[8] (/ˈaɪərlənd/ wenno /ˈɑːrlənd/; Irlandes: Éire, ilawlawag a kas ti Republika ti Irlanda (Irlandes: Poblacht na hÉireann),[9] ket maysa a naturay nga estado idiay Europa a nakasakup ti agarup a makalima iti isla iti addaan iti isu met laeng a nagan. Ti kapitolio na daytoy ket ti Dublin. Ti populasion ti estado ket 4.76 riwriw idi 2016. Daytoy ket maysa a batay-linteg a republika a tinurayan ti maysa a parlamentario a demokrasia, nga addaan iti nabutosan a presidente nga agserserbi a kas ti daulo iti estado. Kameng daytoy iti Kappon ti Europa. Ti Irlanda ket maysa a naparang-ay a pagilian nga addan ti maikapito a kangtuan a Pagsurotan ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan.[10] Daytoy a pagilian ket nangato a nairanggo para iti nawaya a pagladditan, nawaya nga ekonomia ken demokrasia ken nawaya a politika. Ti Irlanda ket kameng pay ti Konseho ti Europa, tie Organisasion para itir Ekonomia Pagtitinnulongan ken Panagrangrang-ay, ti Organisasion ti Komersio ti Lubong ken ti Nagkaykaysa a Pagpagilian.
Paammo
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "Tignay dagiti Opisia a Pagsasao 2003". Opisina iti Abogado Heneral. Naala idi 18 Pebrero 2012.
- ^ "Ireland". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-05-06. Naala idi 28 Agosto 2011.
- ^ "CSO 2006 a Senso – Volume 5 – Etniko wenno Kultural a Likud a lugar (a mairaman dagiti Irlandes nga agbanbaniaga a komunidad)" (PDF). 2006. Naala idi 9 Hulio 2009.
- ^ a b c d "Ireland". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 29 Abril 2011.
- ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
- ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
- ^ John Coakley (20 Agosto 2009). Ti Politika idiay Republika ti Irlanda. Taylor & Francis. p. 76. ISBN 978-0-415-47672-0. Naala idi 2 Mayo 2011.
- ^ Gobierno ti Irlanda (1937). "Artikulo 4". Batay-linteg iti Irlanda. Dublin: Opisina ti Papeleria.
Ti nagan ti Estado ket Éire, wenno, iti Ingles a pagsasao, Ireland.
- ^ Gobierno iti Irlánda (1948). "Artikulo 2". Tignay ti Republika ti Irlanda, 1948. Dublin: Gobierno iti Irlanda.
A daytoy ket mairangarang a ti pannakaipalpalawag ti Estado ket isun to ti Republika ti Irlanda.
- ^ Magkaykaysa a Pagpagilian (2011). "Tabla 1" (PDF). Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan ken dagiti komponente na. Programa a Panagrangrang-ay ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Naala idi 26 Nobiembre 2011.
- Republika ti Irlanda
- Dagiti pagilian idiay Europa
- Dagiti estado a kameng ti Kappon ti Europa
- Dagiti estado a kameng ti Konseho ti Europa
- Akin-amianan nga Europa
- Akinlaud nga Europa
- Dagiti pagilian nga isla
- Dagiti republika
- Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Ingles
- Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1922
- Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian