Վրաստանի վարչապետների ցանկ

Վրաստանի վարչապետների ցանկում ներառված են անձինք, ովքեր 1918-2015 թվականներին ստանձնել են Վրաստանի վարչապետի և համանման պաշտոններ։ Վրաստանի առաջին վարչապետը եղել է Նոյ Ռամիշվիլին, ներկայումս վարչապետը Իրակլի Գարիբաշվիլին է։ Վարչապետի պաշտոնն ստեղծվել է 1918 թվականին՝ Վրաստանի Ժողովրդավարական Հանրապետության անկախության հռչակումից անմիջապես հետո։

Վրաստանի Ժողովրդավարական Հանրապետության գոյության ընթացքում այդ պաշտոնը կոչվում էր կառավարության նախագահ (վրաց.՝ მთავრობის თავმჯდომარე)։ Խորհրդային զորքերի՝ Վրաստան մտնելուց հետո վարչապետի պաշտոնը վերացվեց, նրա փոխարեն ստեղծվեցին Ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի նախագահ (վրաց.՝ სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე) և ավելի ուշ Խորհրդային մինիստրների նախագահ (վրաց.՝ მინისტრთა კაბინეტის თავმჯდომარე) պաշտոնները։

Վարչապետի պաշտոնը ժամանակակից ըմբռնմամբ վերահաստատվել է 1991 թվականի օգոստոսին, բայց վերացվել է 1995 թվականի դեկտեմբերին։ Վարչապետի պաշտոնի փոխարեն ստեղծվել է Պետական նախարար (վրաց.՝ სახელმწიფო მინისტრი) պաշտոնը։ 2004 թվականի փետրվարի 6-ին կատարվեցին սահմանադրական բարեփոխումներ, որի արդյունքում վերականգնվեցին կառավարության ինստիտուտն ու վարչապետի պաշտոնը։

Գործող օրենքի համաձայն՝ նախագահը խորհրդարանին է ներկայացնում վարչապետի թեկնածությունը։ Եթե խորհրդարանը հաստատում է վարչապետի թեկնածությունը, վարչապետը նախագահի համաձայնությամբ ձևավորում է կառավարություն։

Վրաստանի վարչապետներ

Վարչապետի պաշտոնը և նմանատիպ պաշտոններն ամբողջ պատմության ընթացքում ստանձնել են 36 հոգի։

Վրաստանի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն	ՌԿ(բ)Կ-ՎԿ(բ)Կ-ԽՄԿԿ
Կլոր սեղան-Ազատ Վրաստան	Վրաստանի քաղաքացիների միություն
Ազգային միասնական շարժում	Վրացական երազանք

Վրաստանի Ժողովրդավարական Հանրապետության վարչապետներ

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

1	Նոյ Ռամիշվիլի	ნოე რამიშვილი	1918 թվականի մայիսի 26	1918 թվականի հուլիսի 24	Վրաստանի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն

2	Նոյ Ժորդանիա	ნოე ჟორდანია	1918 թվականի հուլիսի 24	1921 թվականի փետրվարի 25	Վրաստանի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն

Վրաստանի ԽՍՀ Ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի նախագահներ

(1922 թվականի դեկտեմբերի 30-ից՝ ԽՍՀՄ կազմում, մինչ այդ՝ ԱԽՖՍՀ կազմում)

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

1	Բուդու Մդիվանի	პოლიკარპე მდივანი	1922 թվականի մարտի 7	1922 թվականի ապրիլ	ՌԿ(բ)Կ

2	Սերգեյ Քավտարաձե	სერგო ქავთარაძე	1922 թվականի ապրիլ	1923 թվականի հունվար	ՌԿ(բ)Կ

3	Շալվա Էլիավա	შალვა ელიავა	1923 թվականի հունվար	1927 թվականի հունիս	ՎԿ(բ)Կ

4	Լավրենտի Քարթվելիշվիլի	ლავრენტი ქართველიშვილი	1927 թվականի հունիս	1929 թվականի հունիս	ՎԿ(բ)Կ

5	Ֆիլիպե Մախարաձե	ფილიპე მახარაძე	1929 թվականի հունիս	1931 թվականի հունվար	ՎԿ(բ)Կ

6	Լևան Սուխիշվիլի	ლევან სუხიშვილი	1931 թվականի հունվար	1931 թվականի սեպտեմբերի 22	ՎԿ(բ)Կ

7	Գերման Մգալոբլիշվիլի	გერმან მგალობლიშვილი	1931 թվականի սեպտեմբերի 22	1937 թվականի հունիս	ՎԿ(բ)Կ

8	Վալերիան Բակրաձե	ვალერიან ბაქრაძე	1937 թվականի հուլիսի 9	1946 թվականի ապրիլի 15	ՎԿ(բ)Կ

Վրաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության Մինիստրների խորհրդի նախագահներ

(ԽՍՀՄ կազմում)

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

1.	Վալերիան Բաքրաձե	ვალერიან ბაქრაძე	1946 թվականի ապրիլի 9	1946 թվականի դեկտեմբեր	ՎԿ(բ)Կ

2	Զախարի Չխուբիանիշվիլի	ზაქარე ჩხუბიანიშვილი	1946 թվականի դեկտեմբեր	1952 թվականի ապրիլի 6	ՎԿ(բ)Կ

3	Զախարի Կեցխովելի	ზაქარე კეცხოველი	1952 թվականի ապրիլի 6	1953 թվականի ապրիլի 16	ԽՄԿԿ

4	Վալերիան Բակրաձե (Երկրորդ անգամ)	ვალერიან ბაქრაძე	1953 թվականի ապրիլի 16	1953 թվականի սեպտեմբերի 20	ԽՄԿԿ

5	Գիվի Ջավախիշվիլի	გივი ჯავახიშვილი	1953 սեպտեմբերի 21	1975 թվականի դեկտեմբերի 17	ԽՄԿԿ

6	Զուրաբ Պատարիձե	ზურაბ პატარიძე	1975 թվականի դեկտեմբերի 17	1982 թվականի հունիսի 5	ԽՄԿԿ

7	Դմիտրի Քարթվելիշվիլի	დიმიტრი ქართველიშვილი	1982 թվականի հուլիսի 2	1986 թվականի ապրիլի 12	ԽՄԿԿ

8	Օթար Չերկեզիա	ოთარ ჩერქეზია	1986 թվականի ապրիլի 12	1989 թվականի մարտի 29	ԽՄԿԿ

9	Զուրաբ Չխեիձե	ზურაბ ჩხეიძე	1989 թվականի մարտի 29	1989 թվականի ապրիլի 14	ԽՄԿԿ

10	Նոդար Չիտանավա	ნოდარ ჭითანავა	1989 թվականի ապրիլի 14	1990 նոյեմբերի 15	ԽՄԿԿ

11	Թենգիզ Սիգուա	თენგიზ სიგუა	1990 թվականի նոյեմբերի 15	1991 թվականի օգոստոսի 18	—

Վրաստանի վարչապետներ (1991-ից)

(անկախության միակողմանի հռչակում 1991 թվականի ապրիլի 9-ից)

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

Պաշտոնակատար	Մուրման Օմանիձե	მურმან ომანიძე	1991 թվականի օգոստոսի 18	1991 թվականի օգոստոսի 26	—

1	Բեսարիոն Գուգուշվիլի	ბესარიონ გუგუშვილი	1991 թվականի օգոստոսի 26	1992 թվականի հունվարի 6	Կլոր սեղան-Ազատ Վրաստան

Զվիադա Գամսախուրդիայի կառավարությունն աքսորի ժամանակ

Անուն	Անունը վրացերեն	Լուսանկար	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

Բեսարիոն Գուգուշվիլի	ბესარიონ გუგუშვილი		1992 թվականի հունվարի 6	1993 թվականի նոյեմբերի 6	Կլոր սեղան-Ազատ Վրաստան

Վրաստանի վարչապետներ (1991-1995)

(անկախ հանրապետություն 1991 թվականի դեկտեմբերից)

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ
Պաշտոնակատար	Թենգիզ Սիգուա	თენგიზ სიგუა	1992 թվականի հունվարի 6	1992 թվականի նոյեմբերի 8
2	Թենգիզ Սիգուա	თენგიზ სიგუა	1992 թվականի նոյեմբերի 8	1993 թվականի օգոստոսի 5
Պաշտոնակատար	Էդուարդ Շևարդնաձե	ედუარდ შევარდნაძე	1993 թվականի օգոստոսի 5	1993 թվականի օգոստոսի 20
3	Օթար Պացացիա	ოთარ ფაცაცია	1993 թվականի օգոստոսի 20	1995 թվականի հոկտեմբերի 5
Պաշտոնակատար	Բակուր Գուլուա	ბაკურ გულუა	1995 թվականի հոկտեմբերի 5	1995 թվականի դեկտեմբերի 8

Վրաստանի պետնախարարներ

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

1	Նիկո Լեկիշվիլի	ნიკო ლეკიშვილი	1995 թվականի դեկտեմբերի 8	1998 թվականի օգոստոսի 7	Վրաստանի քաղաքացիների միություն

2	Վաժա Լորդկիպանիձե	ვაჟა ლორთქიფანიძე	1998 թվականի օգոստոսի 7	2000 թվականի մայիսի 11	Վրաստանի քաղաքացիների միություն

3	Գեորգի Արսենիշվիլի	გიორგი არსენიშვილი	2000 թվականի մայիսի 11	2001 թվականի դեկտեմբերի 21	Վրաստանի քաղաքացիների միություն

4	Ավտանդիլ Ջորբենաձե	ავთანდილ ჯორბენაძე	2001 թվականի դեկտեմբերի 21	2003 թվականի նոյեմբերի 27	Վրաստանի քաղաքացիների միություն

5	Զուրաբ Ժվանիա	ზურაბ ჟვანია	2003 թվականի նոյեմբերի 27	2004 թվականի փետրվարի 17

Վրաստանի վարչապետներ (2004-ից)

	Անուն	Անունը վրացերեն	Կառավարման սկիզբ	Կառավարման ավարտ	Կուսակցություն

4	Զուրաբ Ժվանիա	ზურაბ ჟვანია	2004 թվականի փետրվարի 17	2005 թվականի փետրվարի 3	Միացյալ դեմոկրատներ

Պաշտոնակատար	Միխեիլ Սաակաշվիլի^[1]	მიხეილ სააკაშვილი	2005 թվականի փետրվարի 3	2005 թվականի փետրվարի 17	Ազգային միասնական շարժում

5	Զուրաբ Նողաիդելի	ზურაბ ნოღაიდელი	2005 թվականի փետրվարի 17	2007 թվականի նոյեմբերի 16	անկուսակցական

Պաշտոնակատար	Գեորգի Բարամիձե^[2]	გიორგი ბარამიძე	2007 թվականի նոյեմբերի 16	2007 թվականի նոյեմբերի 22	«Բուրջանաձե-դեմոկրատներ» բլոկ

6	Լադո Գուրգենիձե	ლადო გურგენიძე	2007 թվականի նոյեմբերի 22	2008 թվականի նոյեմբերի 1	անկուսակցական

7	Գրիգոլ Մգալոբլիշվիլի	გრიგოლ მგალობლიშვილი	2008 թվականի նոյեմբերի 1	2009 թվականի փետրվարի 6	անկուսակցական

8	Նիկոլոզ Գիլաուրի	ნიკოლოზ გილაური	2009 թվականի փետրվարի 6	2012 թվականի հուլիսի 4	անկուսակցական

9	Վանո Մերաբիշվիլի	ვანო მერაბიშვილი	2012 թվականի հուլիսի 4	2012 թվականի հոկտեմբերի 25	Ազգային միասնական շարժում

10	Բիձինա Իվանիշվիլի	ბიძინა ივანიშვილი	2012 թվականի հոկտեմբերի 25	2013 թվականի նոյեմբերի 20	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

11	Իրակլի Գարիբաշվիլի	ირაკლი ღარიბაშვილი	2013 թվականի նոյեմբերի 20	2015 թվականի դեկտեմբերի 23	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

12	Գիորգի Կվիրիկաշվիլի	გიორგი კვირიკაშვილი	2015 թվականի դեկտեմբերի 30	2018 թվականի հունիսի 13	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

13	Մամուկա Բախտաձե	მამუკა ბახტაძე	2018 թվականի հունիսի 20	2019 թվականի սեպտեմբերի 2	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

14	Գեորգի Գախարիա	გიორგი გახარია	2019 թվականի սեպտեմբերի 8	2021 թվականի փետրվարի 18	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

15	Իրակլի Գարիբաշվիլի	ირაკლი ღარიბაშვილი	2021 թվականի փետրվարի 22	մինչ օրս	«Վրացական երազանք — Ժողովրդավարական Վրաստան»

Ծանոթագրություններ

↑ Saakashvili took responsibilities as Prime minister (in Russian)
↑ «Acting Prime minister of Georgia criticized peacekeepers, CIS and Russia (in Russian)». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

Грузия (Georgia)
«Ministers by Ministry». Ex-Prime Ministers of Georgia (վրացերեն). government.gov.ge. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 7-ին.
«Ministers by Ministry». Ex-Prime Ministers of Georgia (վրացերեն). government.gov.ge. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 7-ին.
«Ministers by Ministry». Ex-Prime Ministers of Georgia (վրացերեն). government.gov.ge. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 7-ին.
«Ministers by Ministry». Ex-Prime Ministers of Georgia (վրացերեն). government.gov.ge. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 7-ին.
Cahoon B. M. «Prime ministers of Georgia». WorldStatesmen.org (անգլերեն). Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում)

[1] Saakashvili took responsibilities as Prime minister (in Russian)

[2] «Acting Prime minister of Georgia criticized peacekeepers, CIS and Russia (in Russian)». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 7-ին.

[1]

[2]