Յոիչիրո Նամբու

Յոիչիրո Նամբու; ճապ.՝ 南部陽一郎
Ծնվել է	հունվարի 18, 1921[…]
Ծննդավայր	Տոկիո, Ճապոնիա
Մահացել է	հուլիսի 5, 2015[…] (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Toyonaka, Օսակայի պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Ճապոնիա
Կրթություն	Տոկիոյի համալսարան (1952), Փրինսթոնի համալսարան և Fukui Prefectural Fujishima High School?
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր (1952)
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս և հետազոտող
Աշխատավայր	Չիկագոյի համալսարան, Osaka City University?, Ritsumeikan University? և Տոկիոյի համալսարան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ ; Օսկար Կլեյնի հաշատակի դասախոսություն Մաքս Պլանկի անվան մեդալ Ֆիզիկայի Վոլֆի մրցանակ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ Մաթեմատիկական ֆիզիկայի Դենի Հայնեմանի մրցանակ Սակուրաի պարգև Ի. Յա. Պոմերանչուկի անվան մրցանակ և Դիրակի մեդալ
Անդամություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն
	Yoichiro Nambu Վիքիպահեստում

Յոիչիրո Նամբու (ճապ.՝ 南部陽一郎 Nanbu Yōichirō), հունվարի 18, 1921(1921-01-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Տոկիո, Ճապոնիա - հուլիսի 5, 2015(2015-07-05)^[3]^[4]^[5]^[…], Toyonaka, Օսակայի պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա), ճապոնացի ամերիկյան ֆիզիկոս, 2008 թվական Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Ներատոմային ֆիզիկայում համաչափության ինքնաբուխ խախտման մեխանիզմի բացահայտման համար։

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ (1973)^[14], ԱՄՆ արվեստների և գիտության ակադեմիայի անդամ (1971), Ճապոնիայի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ (1984)։

Կենսագրություն

Յոիչիրո Նամբուն ծնվել է 1921 թվականին Տոկիոյում^[15]։ Երբ քաղաքը 1923 թվականի ավերվեց երկրաշարժից նրանց ընտանիքը տեղափոխվեց Ֆուկուի, նրա հոր ծննդավայր^[16]): 1942 թվականին Ավարտել է Տոկիոյի համալսարանը ստանալով բալալավրի աստիճան^[17]։

Այնուհետև անցել է զինվորական ծառայություն, սկզբում որպես սովորական զինվորական, ապա սկսել աշխատել ռադարների ստեղծման վրա։ 1945-1949 թվականներին աշխատել է Տոկիոյի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում, որտեղ իր վրա մեծ ազդեցություն են թողել Շինիչիրո Տոմոնագայի հետազոտությունները Քվանտային էլեկտրադինամիկայի բնագավառում և Րյոգո Կուբոյի աշխատանքները խտացված նյութի ֆիզիկայի ոլորտում։ 1950 թվականին Օսակայի համալսարանում ստացել պրոֆեսորի կոչում։

1952 թվականին ստանալով դոկտորի կոչում տեղափոխվում է ԱՄՆ աշխատելով Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտում, ապա տեղափոխվել Չիկագոյի համալսարան, սկզբում որպես գիտաշխատող (անգլ.՝ research associate): 1970 թվականին ստացել է ԱՄՆ քաղաքացիություն։ 1973-1976 թվականներին եղել է Չիկագոյի համալսարանաի ֆիզիկայի ֆակուլտետի դեկան։

Ընտանիք

Հայրը՝ Կիիչիրո Նամբու, մայրը՝ Կիմիկո Նամբու։ 1945 թվականին ամուսնացել է Չիեկո Հիդեի հետ, որդին՝ Ջունիչի Նամբուն, քիմիկոս է^[18]^[19]։

Գրականություն

Храмов Ю. А. Физики: Биографический справочник. 2-е изд. — М.: Наука, 1983. — 400 с.

Աշխատություններ

Намбу Й. Почему нет свободных кварков(ռուս.) // Успехи физических наук. — Российская академия наук, 1978. — Т. 124, вып. 1. — С. 147—169.
Намбу Й. Спонтанное нарушение симметрии в физике элементарных частиц: пример плодотворного обмена идеями (Нобелевская лекция. Стокгольм, 8 декабря 2008 г.)(ռուս.) // Успехи физических наук. — Российская академия наук, 2009. — Т. 179, вып. 12. — С. 1323—1326. — doi:10.3367/UFNr.0179.200912g.1323.
Намбу, Ёитиро. Кварки. — М.: Мир, 1984. — 225 с.

Արտաքին հղումներ

Иванов, Игорь. Нобелевская премия по физике (2008) // Сообщение на сайте «Элементы».
Информация с сайта Нобелевского комитета(անգլ.)
Намбу с сотрудниками на сайте физического факультета Чикагского университета(անգլ.)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Notable Names Database — 2002.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ http://www.okc.albanova.se/research/memorial-lecture/earlier-lectures
↑ https://wolffund.org.il/yoichiro-nambu/
↑ http://www.aps.org/programs/honors/prizes/heineman.cfm
↑ ^12,0 ^12,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
↑ https://www.ictp.it/about-ictp/prizes-awards/the-dirac-medal/the-medallists.aspx
↑ http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/52211.html
↑ «Yoichiro Nambu, American physicist». // Encyclopædia Britannica. 2015 թ․ հոկտեմբերի 13. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
↑ Mukerjee, Madhusree Profile: Yoichiro Nambu — Strings and Gluons, The Seer Saw Them All // Scientific American, 1995, 272 (2). — P. 37—39. — doi:10.1038/scientificamerican0295-37.
↑ Hatsuda, Tetsuo. «Notable Alumni: Yoichiro Nambu (Nobel Prize in Physics 2008)». // Website of the School of Science, the University of Tokyo. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
↑ «Yoichiro Nambu». // Database NNDB. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
↑ Nambu, Yoichiro. «Yoichiro Nambu — Biographical». // The Official Web Site of the Nobel Prize. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.:

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոիչիրո Նամբու» հոդվածին։

[_ea9db102dd580343-1] 1,0 ^1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu

[_a0511332bec219e2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Notable Names Database — 2002.

[_5c4fa2d937a8ef8c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_8fc3c33f13bafd3f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.

[_a6be93c52296b79a-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_3deecdf550c937ef-6] Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[_8004e40855b60291-7] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/

[_4fd85354d393be0f-8] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[_f29688ec85351a0b-9] ttps://www.okc.albanova.se/research/memorial-lecture/earlier-lectures

[_8beb3c3b5222cef7-10] ttps://wolffund.org.il/yoichiro-nambu/

[_15fdfeee1b041121-11] ttps://www.aps.org/programs/honors/prizes/heineman.cfm

[_8a770dcac03d1b1d-12] 12,0 ^12,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm

[_1613f750f344a9ef-13] ttps://www.ictp.it/about-ictp/prizes-awards/the-dirac-medal/the-medallists.aspx

[14] ttps://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/52211.html

[Ency-15] «Yoichiro Nambu, American physicist». // Encyclopædia Britannica. 2015 թ․ հոկտեմբերի 13. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.

[16] Mukerjee, Madhusree Profile: Yoichiro Nambu — Strings and Gluons, The Seer Saw Them All // Scientific American, 1995, 272 (2). — P. 37—39. — doi:10.1038/scientificamerican0295-37.

[Hatsuda-17] Hatsuda, Tetsuo. «Notable Alumni: Yoichiro Nambu (Nobel Prize in Physics 2008)». // Website of the School of Science, the University of Tokyo. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.

[18] «Yoichiro Nambu». // Database NNDB. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.

[19] Nambu, Yoichiro. «Yoichiro Nambu — Biographical». // The Official Web Site of the Nobel Prize. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.:

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]