Jump to content

Ձկան յուղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ձկան յուղի դեղապատիճներ

Ձկան յուղ, հեղուկ ճարպ, ստացվում է ձողաձուկազգիների լյարդից, ինչպես նաև ծովային կաթնասունների (կետեր, փոկեր) ենթամաշկային ճարպաբջջանքից։

Թափանցիկ, դեղնավուն, յուրահատուկ հոտով և համով հեղուկ է։

Առավելապես չհագեցած ճարպաթթուների եռգլիցերի դևերից, պարունակում է նաև խոլեստերին, ֆոսֆատիդներ, վիտամին A 350 ՄՄ (միջազգային միավոր) և (30 ՄՄ)։

Օգտագործվում է A և D ավիտամինոզների, ինչպես նաև արտաքին վերքերի բուժման համար։ Պահվում է մութ տեղում (լույսի ազդեցությունից D վիտամինը վերածվում է թունավոր տոքսիսթերոլի), 10°-ից ոչ բարձր ջերմաստիճանի պայմաններում, 1 տարուց ոչ ավելի։ կիրառվում է կաշվի, օճառի արտադրությունում։

Առողջության ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ ուսումնասիրություններում հայտնաբերվել է, որ 30 ամսական երեխաների մոտ, որոնց մայրերը ընդունել են ձկան յուղի հավելումներ կրծքի կերակրման առաջին չորս ամիսների ընթացքում, հոգեմատոր զարգացման ավելի բարձր մակարդակ է նկատվում[1]։ Բացի այդ, հինգ տարեկան երեխաները, որոնց մայրերը ընդունել են փոքր դոզաներով տակոզագեքսաենաթթվի հավելումներ, որոնք հիմնված են ջրիմուռների վրա կրծքի կերակրման առաջին չորս ամիսների ընթացքում, ավելի լավ են անցկացրել ուշադրության կենտրոնացման թեստը։ Սա վկայում է այն մասին, որ տակոզագեքսաենաթթվի ընդունումը վաղ մանկության շրջանում ունենում է երկարաժամկետ դրական ազդեցություն նյարդային համակարգի զարգացման որոշ ասպեկտների վրա։

Օմեգա-3 ճարպաթթուները նպաստում են ձվաբջիջների առողջության բարելավմանը, նվազեցնում բորբոքումը և կարգավորում հորմոնները[2][3]։

Ճնշման բարձրացում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ ուսումնասիրություններում պարզվել է, որ օմեգա-3 ճարպաթթուների ընդունումը փոքր չափով նվազեցնում է արյան ճնշումը (ՏԳԿ-ը կարող է ավելի արդյունավետ լինել, քան ՊԿԿ-ը)[4]։ Քանի որ օմեգա-3 ճարպաթթուները կարող են բարձրացնել արյունահոսության ռիսկը, ձկան յուղի ընդունումը պետք է համաձայնեցնել որակյալ բժշկի հետ[5]։

Շագանակագեղձի քաղցկեղ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձկան յուղի օգտագործման ազդեցությունը շագանակագեղձի քաղցկեղի վրա բազմիմաստ է[6][7]։ Օրինակ, մեկ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել ռիսկի նվազում ավելի բարձր մակարդակի DPA-ով արյան մեջ։ Սակայն մեկ այլ ուսումնասիրությունը հաղորդել է շագանակագեղձի քաղցկեղի ավելի ագրեսիվ տեսակների ռիսկի բարձրացում ավելի բարձր մակարդակի EPA և DHA-ի դեպքում արյան մեջ։

Սրտանոթային համակարգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կան բավականաչափ անորոշություններ ձկան յուղի դերի վերաբերյալ սրտանոթային հիվանդությունների կանխարգելման հարցում, ընդ որում, վերանայումներում արվում են տարբեր եզրակացություններ դրա հնարավոր ազդեցության վերաբերյալ[8]։ Շատ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ ձկան յուղը գրեթե չի նվազեցնում սրտանոթային հիվանդություններից մահացությունը, թեև դրա օգտագործման ժամանակ կարող է նկատվել սրտի կաթվածների և կաթվածների ցածր հաճախականություն[9][10]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Effects of early maternal docosahexaenoic acid intake on neuropsychological status and visual acuity at five years of age of breast-fed term infants». pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  2. «How to Use Safe Fish Oils to Balance Your Hormones and Reduce Inflammation». hormonesbalance.com. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  3. «Fertility». conceiveplus.com. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  4. «Omega-3 fatty acids can lower your blood pressure». healthandscience.eu. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  5. «Omega-3 Fatty Acids in Cardiovascular Health: A Functional Medicine Guide». www.rupahealth.com. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  6. «Fish oil slows prostate cancer xenograft growth relative to other dietary fats and is associated with decreased mitochondrial and insulin pathway gene expression». www.nature.com. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  7. «Fish Oil and Prostatic Cancer». www.wholefoodsmagazine.com. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  8. «Fish Oil in Cardiovascular Prevention». www.ochsnerjournal.org. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  9. «Omega‐3 fatty acids for the primary and secondary prevention of cardiovascular disease». pmc.ncbi.nlm.nih.gov. Վերցված է 2024-11-22-ին.
  10. «Omega-3 Fatty Acids and Cardiovascular Disease: Current State of the Evidence». pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Վերցված է 2024-11-22-ին.


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 706
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ձկան յուղ» հոդվածին։