Հայաստանի կաթնասունների ցանկ
Այս ցանկը ներառում է Հայաստանում (Եվրոպայի հարավ-արևելք, Արևմտյան Ասիա) գրանցված կաթնասունների տեսակները։ Գրանցված 95[1] (98[2]) տեսակի կաթնասուն կենդաններից 1-ը գտնվում է կրիտիկական վիճակում, 3-ը՝ ոչնչացման, 5-ը՝ վտանգված, 10-ը՝ վտանգվածին մոտ, 72-ը՝ քիչ մտահոգող, իսկ 5-ը՝ տվյալների անբավարարությամբ կարգավիճակում[1]։ Կաթնասունների տեսակներից 29-ը ներառված են ՀՀ Կարմիր գրքում[3]։
Ստորև ներկայացված պիտակներն օգտագործվում են Բնության պահպանության միջազգային միության գնահատականներով կենդանիների պաշտպանության կարգավիճակը ընդգծելու համար։
| EX | Extinct | Անհետացած |
| CR | Critically Endangered | Կրիտիկական վիճակ |
| EN | Endangered | Վտանգված |
| VU | Vulnerable | Խոցելի |
| NT | Near Threatened | Անհետացման վտանգի եզրին |
| LC | Least Concern | Քիչ մտահոգող |
| DD | Data Deficient | Տվյալների անբավարարություն |
| NE | Not Evaluated | Տեսակներ չուսումնասիրված կարգավիճակով |
Կաթնասունները ընդգրկում են հետևյալ ընտանիքները։
| Ընտանիք | Տեսակների թիվ |
|---|---|
| Ոզնիներ (Erinaceidae) | 2 |
| Խլուրդներ (Talpidae) | 1 |
| Փորսուղներ (Soricidae) | 7 |
| Պայտաքիթ չղջիկներ (Rhinolophidae) | 5 |
| Հարթաքիթ չղջիկներ (Vespertilionidae) | 17 |
| Ծալաշուրթներ (Mollossidae) | 1 |
| Նապաստակներ (Leporidae) | 1 |
| Վայրենակերպեր (Hystricidae) | 1 |
| Ճահճակուղբեր (Capromyidae) | 1 |
| Սկյուռներ (Scinridae) | 2 |
| Կուրամկներ (Spalacidae) | 3 |
| Ճագարամկներ (Dipodidae) | 2 |
| Կիսաճագարամուկ (Zapodidae) | 1 |
| Մկներ (Muridae) | 17 |
| Կզաքիսներ (Mustelidae) | 5 |
| Արջեր (Ursidae) | 2 |
| Բորենիներ (Hyaenidae) | 1 |
| Շնազգիներ (Canidae) | 3 |
| Կատվազգիներ (Felidae) | 6 |
| Խոզազգիներ (Suidae) | 1 |
| Եղնիկներ (Cervidae) | 2 |
| Սնեղջուրավորներ (Bovidae) | 2 |
| Ընդամենը | 83 |
Հայաստանում տարածված կաթնասուն կենդանիների ցանկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
.jpg)
Այբբենական ցանկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Հայերեն անվանում | Միջազգային անվանում | Տաքսոնի հեղինակ | Անվան հոմանիշներ | Ռուսերեն անվանում | Անգլերեն անվանում |
|---|---|---|---|---|---|
| Ազնվացեղ եղջերու | Cervus elaphus | (Linnaeus, 1758) | - | Благородный олень | Red deer |
| Ալկաթոյի գիշերաչղջիկ | Helversen and | (Heller, 2001) | - | Ночница Алкафеи | Alcathoe whiskered bat |
| Այծյամ | Capreolus capreolus | (Linnaeus, 1758) | - | Европейская косуля | Roe deer |
| Անապատային մաշկեղ | Eptesicus bottae | (Peters, 1869) | - | Кожан пустынный | Botta’s serotine bat |
| Անդրկովկասյան կուրամկնիկ | Ellobius lutescens | (Thomas, 1897) | - | Горная слепушонка | Transcaucasian mole vole |
| Անտառային կատու | Felis silvestris | (Schreber, 1777) | - | Лесной кот | Wildcat |
| Անտառային փոքրաչղջիկ | Pipistrellus nathusii | (Keyserling and Blasius, 1839) | Vespertilio nathusii | Нетопырь лесной | Nathusius’s pipistrelle bat |
| Անտառային քնամոլ | Dryomys nitedula | (Pallas, 1779) | - | Лесная соня | Forest dormouse |
| Ասիական լայնականջ | Barbastella darjelingensis | (Hodgson, 1855) | Barbastella blandfordi, Barbastella caspica, Barbastella leucomelas, Barbastella walteri, Plecotus darjelingensis, Vespertilio leucomelas | Широкоушка азиатская | Eastern barbastelle bat |
| Արաքսյան գիշերաչղջիկ | Myotis schaubi | (Kormos, 1934) | - | Ночница Шауба | Schaub’s bat |
| Արևելաեվրոպական դաշտամուկ | Microtus levis | (Miller, 1908) | Microtus epiroticus, Microtus rossiaemeridionalis | Восточноевропейская полёвка | East European vole |
| Աքիս | Mustela nivalis | (Linnaeus, 1766) | - | Ласка | Least weasel |
| Բեզոարյան այծ | Capra aegagrus | (Erxleben, 1777) | Capra hircus aegagrus | Безоаровый козел | Wild goat |
| Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ | Myotis bechsteinii | (Kuhl, 1817) | Myotis bechsteini, Vespertilio bechsteinii | Ночница длинноухая | Bechstein’s bat |
| Բեղավոր գիշերաչղջիկ | Myotis mystacinus | (Kuhl, 1817) | - | Ночница усатая | Whiskered bat |
| Բլազուսի պայտաքիթ | Rhinolophus blasii | (Peters, 1866) | - | Подковонос cредиземноморский | Blasius’s horseshoe bat |
| Բրանդտի համստեր | Mesocricetus brandti | (Nehring, 1898) | Mesocricetus koenigi | Закавказский хомяк | Brandt's hamster |
| Գաճաճ փոքրաչղջիկ | Pipistrellus pygmaeus | (Leach, 1825) | - | Нетопырь малый | Soprano pipistrelle |
| Գորշ ականջեղ | Plecotus auritus | (Linnaeus, 1758) | - | Ушан бурый | Brown long-eared bat |
| Գորշ առնետ | Rattus norvegicus | (Berkenhout, 1769) | - | Серая крыса | Brown rat |
| Գորշ արջ | Ursus arctos | (Linnaeus, 1758) | - | Бурый медведь | Brown bear |
| Գորշ գայլ | Canis lupus | (Linnaeus, 1758) | - | Серый волк | Gray wolf |
| Գորշ նապաստակ | Lepus europaeus | (Pallas, 1778) | - | Заяц-русак | European hare |
| Գորշուկ, Փորսուղ | Meles meles | (Linnaeus, 1758) | Meles canescens | Барсук | European badger |
| Գունատ երկարաթև | Miniopterus pallidus | (Thomas, 1907) | - | Бледный длиннокрыл | Anatoliam bentwinged bat |
| Դալի ավազամուկ | Meriones dahli | (Shidlovski, 1962) | - | Песчанка Даля | Dahl's jird |
| Դաղստանյան դաշտամուկ | Microtus (Terricola) daghestanicus | (Shidlovsky, 1919) | Microtus daghestanicus, Terricola daghestanicus | Дагестанская полёвка | Daghestan pine vole |
| Դաուբենտոնիի գիշերաչղջիկ | Myotis daubentonii | (Kuhl, 1817) | Myotis daubentoni | Ночница водяная | Daubenton’s bat |
| Դեղնափոր տափաստանամուկ | Apodemus witherbyi | (Thomas, 1902) | Apodemus fulvipectus | Хермонская мышь | Steppe field mouse |
| Եղեգնակատու | Felis chaus | (Schreber, 1777) | - | Камышовый кот | Jungle cat |
| Եռագույն գիշերաչղջիկ | Myotis emarginatus | (Geoffroy, 1806) | - | Ночница трёхцветная | Geoffroy’s bat |
| Եվրոպական լայնականջ | Barbastella barbastellus | (Schreber, 1774) | - | Широкоушка европейская | Western barbastelle bat |
| Եվրոպական ձյան դաշտամուկ | Chionomys nivalis | (Martins, 1842) | - | Снеговая полевка | European snow vole |
| Եվրոպական ջրային դաշտամուկ | Arvicola terrestris | (Linnaeus, 1758) | Arvicola amphibius | Водяная полёвка | European water vole |
| Երկգույն մաշկեղ | Vespertilio murinus | (Linnaeus, 1758) | - | Кожан двухцветный | Parti-coloured bat |
| Էթրուսական գետնափոր | Suncus etruscus | (Savi, 1822) | - | Карликовая многозубка | Etruscan shrew |
| Ընձառյուծ, Հովազ | Panthera pardus | (Linnaeus, 1758) | Felis pardus | Леопард | Leopard |
| Թզուկ փոքրաչղջիկ | Pipistrellus pipistrellus | (Schreber, 1774) | - | Нетопырь-карлик | Common pipistrelle |
| Թփուտային դաշտամուկ | Microtus (Terricola) majori | (Thomas, 1906) | Microtus majori, Terricola majori | Кустарниковая полёвка | Major's pine vole |
| Լայնականջ ծալքաշուրթ | Tadarida teniotis | (Rafinesque, 1814) | Cephalotes teniotis | Складчатогуб широкоухий | European freetailed bat |
| Լայնականջ ոզնի | Hemiechinus auritus | (Gmelin, 1770) | - | Ушастый ёж Long-eared hedgehog | |
| Լեռնային ականջեղ | Plecotus macrobullaris | (Kuzyakin, 1965) | - | Ушан горный | Alpine long-eared bat |
| Խայտաքիս | Vormela peregusna | (Güldenstädt, 1770) | - | Перевязка | Marbled polecat |
| Կովկասյան գորշատամ | Sorex satunini | (Ognev, 1922) | Sorex caucasica | Кавказская бурозубка | Caucasian shrew |
| Կովկասյան փոքր գորշատամ | Sorex volnuchini | (Ognev, 1922) | - | Кавказская малая бурозубка | Caucasian pygmy shrew |
| Հայկական մկնիկ | Sicista armenica | (Socolov et Baskevich, 1988) | - | Армянская мышовка | Armenian birch mouse |
| Հայկական մուֆլոն | Ovis orientalis | (Gmelin, 1774) | Ovis aries orientalis, Ovis gmelini, Ovis musimon, Ovis vignei | Муфлон | Mouflon |
| Հասարակական դաշտամուկ | Microtus socialis | (Pallas, 1773) | Sumeriomys socialis | Общественная полёвка | Social vole |
| Հարավային պայտաքիթ | Rhinolophus euryale | (Blasius, 1853) | - | Подковонос южный | Mediterranean horseshoe bat |
| Հնդկական վայրենակերպ | Hystrix indica | (Kerr, 1792) | Hystrix hirsutirostris, Hystrix leucura | Индийский дикобраз | Indian crested porcupine |
| Հսկա իրիկնաչղջիկ | Nyctalus lasiopterus | (Schreber, 1780) | Vespertilio lasiopterus | Вечерница гигантская | Greater noctule bat |
| Ճահճակուղբ (Նուտրիա) | Myocastor coypus | (Molina, 1782) | - | Нутрия | Coypu Myotis alcathoe von |
| Մակեդոնյան մուկ | Mus macedonicus | (Petrov et Ruzic, 1983) | - | Македонская мышь | Macedonian mouse |
| Մանուլ | Otocolobus manul | (Pallas, 1776) | Felis manul | Манул | Pallas's cat |
| Մաշկեղանման փոքրաչղջիկ | Hypsugo savii | (Bonaparte, 1837) | - | Нетопырь кожановидный | Savi’s pipistrelle bat |
| Մեծ պայտաքիթ | Rhinolophus ferrumequinum | (Schreber, 1774) | - | Подковонос большой | Greater horseshoe bat |
| Մեծ քնամոլ | Myoxus glis | (Linnaeus, 1766) | Glis glis | Соня-полчок | Edible dormouse |
| Մեհելիի պայտաքիթ | Rhinolophus mehelyi | (Matschie, 1901) | - | Подковонос Мегели | Mehely’s horseshoe bat |
| Միջերկրածովային փոքրաչղջիկ | Pipistrellus kuhlii | (Kuhl, 1817) | - | Нетопырь средиземноморский | Kuhl’s pipistrelle bat |
| Մշկառնետ (Օնդատրա) | Ondatra zibethicus | (Linnaeus, 1766) | Castor zibethicus | Ондатра | Muskrat |
| Մոխրագույն ականջեղ | Plecotus austriacus | (Fischer, 1829) | - | Ушан серый | Grey long-eared bat |
| Մոխրագույն համստերիկ | Cricetulus migratorius | (Pallas, 1773) | - | Серый хомячок | Gray dwarf hamster |
| Նազարովի դաշտամուկ | Microtus (Terricola) nasarovi | (Shidlovsky 1938) | Microtus nasarovi, Terricola nasarovi | Полёвка Назарова | Nazarov's pine vole |
| Նատերերի գիշերաչղջիկ | Myotis nattereri | (Kuhl, 1817) | - | Ночница Натерера | Natterer’s bat |
| Ներինգի կուրամուկ | Nannospalax nehringi | (Satunin, 1898) | Spalax leucodon | Слепыш Неринга | Nehring's blind mole rat |
| Շելկովնիկովի ջրային սրնչակ | Neomys teres | (Miller, 1908) | Neomys schelkovnikovi | Кутора Шелковникова | Transcaucasian water shrew |
| Շեկ իրիկնաչղջիկ | Nyctalus noctula | (Schreber, 1774) | - | Вечерница рыжая | Noctule bat |
| Շերտավոր բորենի | Hyaena hyaena | (Linnaeus, 1758) | Canis hyaena | Полосатая гиена | Striped hyena |
| Շիդլովսկու դաշտամուկ | Microtus schidlovskii | (Argiropulo, 1933) | Sumeriomys schidlovskii | Полёвка Шидловского | Schidlovsky pine vole |
| Ոսկեգույն գիշերաչղջիկ | Myotis aurascens | (Kuzyakin, 1935) | - | Ночница степная | Steppe whiskered bat |
| Ուշաթռիչք մաշկեղ | Eptesicus serotinus | (Schreber, 1774) | - | Кожан поздний | Serotine bat |
| Պարսկական ավազամուկ | Meriones persicus | (Blanford, 1875) | - | Персидская песчанка | Persian jird |
| Պարսկական սկյուռ | Sciurus anomalus | (Gmelin, 1778) | Sciurus caucasicus, Sciurus russatus | Кавказская белка | Caucasian squirrel |
| Պոնտական անտառամուկ | Apodemus ponticus | (Sviridenko, 1936) | Apodemus flavicollis | Северокавказская мышь | Black sea field mouse |
| Ջրասամույր | Lutra lutra | (Linnaeus, 1758) | Lutra nippon, Viverra lutra | Выдра | European otter |
| Ռադդեի գորշատամ | Sorex raddei | (Satunin, 1895) | Sorex caucasicus | Бурозубка Радде | Radde's shrew |
| Սև առնետ | Rattus rattus | (Linnaeus, 1758) | - | Чёрная крыса | House rat |
| Սովորական աղվես | Vulpes vulpes | (Linnaeus, 1758) | Canis vulpes | Обыкновенная лисица | Red fox |
| Սովորական դաշտամուկ | Microtus arvalis | (Pallas, 1779) | Microtus obscurus | Обыкновенная полёвка | Common vole |
| Սովորական երկարաթև | Miniopterus schreibersii | (Kuhl, 1817) | Miniopterus schreibersi | Длиннокрыл обыкновенный | Schreiber’s bentwinged bat |
| Սովորական լուսան | Lynx lynx | (Linnaeus, 1758) | - | Обыкновенная рысь | Eurasian lynx |
| Սովորական շնագայլ | Canis aureus | (Linnaeus, 1758) | - | Обыкновенный шакал | Golden jackal |
| Սպիտակափոր ոզնի | Erinaceus concolor | (Martin, 1838) | - | Восточноевропейский ёж | Southern whitebreasted hedgehog |
| Սպիտակափոր սպիտակատամ | Crocidura leucodon | (Hermann, 1780) | - | Белобрюхая белозубка | Bicolored shrew |
| Սրականջ գիշերաչղջիկ | Myotis blythii | (Tomes, 1857) | - | Ночница остроухая | Lesser mouse-eared bat |
| Վարազ | Sus scrofa | (Linnaeus, 1758) | Sus aruensis, Sus babi, Sus ceramensis | Кабан | Wild boar |
| Վինոգրադովի ավազամուկ | Meriones vinogradovi | (Heptner, 1931) | - | Песчанка Виноградова | Vinogradov's jird |
| Տնային մուկ | Mus musculus | (Linnaeus, 1758) | Mus abbotti, Mus domesticus | Домовая мышь | House mouse |
| Փոքր անտառամուկ | Apodemus uralensis | (Pallas, 1811) | - | Малая лесная мышь | Ural field mouse |
| Փոքր գորշատամ | Sorex minutus | (Linnaeus, 1766) | - | Малая бурозубка | Eurasian pygmy shrew |
| Փոքր իրիկնաչղջիկ | Nyctalus leisleri | (Kuhl, 1817) | - | Вечерница малая | Leisler’s bat |
| Փոքր խլուրդ | Talpa levantis | (Thomas, 1906) | - | Малый крот | Levant mole |
| Փոքր ճագարամուկ | Allactaga elater | (Lichtenstein, 1825) | - | Малый тушканчик | Small five-toed jerboa |
| Փոքր պայտաքիթ | Rhinolophus hipposideros | (Borkhausen, 1797) | - | Подковонос малый | Lesser horseshoe bat |
| Փոքր սպիտակատամ | Crocidura suaveolens | (Pallas, 1811) | Crocidura gueldenstaedtii | Малая белозубка | Lesser whitetoothed shrew |
| Փոքրասիական ավազամուկ | Meriones tristrami | (Thomas, 1892) | - | Малоазийская песчанка | Tristram's jird |
| Փոքրասիական գետնասկյուռ | Spermophilus xanthoprymnus | (Bennett, 1835) | Citellus citellus xanthoprymnus, Citellus xanythoprymnus | Малоазиатский суслик | Asia minor ground squirrel |
| Փոքրասիական ճագարամուկ | Allactaga williamsi | (Thomas, 1897) | Allactaga euphratica | Малоазиатский тушканчик | Williams’s jerboa |
| Քարակզաքիս | Martes foina | (Erxleben, 1777) | - | Каменная куница | Beech marten |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանում հանդիպող և ԲՊՄՄ-ում գրանցված տեսակների ցանկը ԲՊՄՄ-ի կայքում(չաշխատող հղում)
- ↑ Հայրապետյան, Տիգրան (2018). Հայաստանի ողնաշարավոր կենդանիների անվանումների լատիներեն – հայերեն – ռուսերեն – անգլերեն բառարան. Երևան: Երևանի պետական համալսարան. էջեր 83–96. ISBN 978-5-8084-2276-6.
- ↑ «ՀՀ Կարմիր Գիրք»-ը ՀՀ բնապահպանության նախարարության կայքում
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայրապետյան, Տիգրան (2018). Հայաստանի ողնաշարավոր կենդանիների անվանումների լատիներեն – հայերեն – ռուսերեն – անգլերեն բառարան. Երևան: Երևանի պետական համալսարան. էջեր 83–96. ISBN 978-5-8084-2276-6.