Կոնցենտրացիայի գրադիենտ

Կոնցենտրացիայի գրադիենտ

Կոնցենտրացիայի գրադիենտ (լատին․՝ gradi, gradu, gradus — հոսք, con — միասին, centrum — կենտրոն), վեկտորային ֆիզիկական մեծություն, որը բնութագրում է միջավայրում գտնվող որևէ նյութի կոնցենտրացիայի առավելագույն փոփոփման ուղղությունը և մեծությունը։ Օրինակ, եթե դիտարկենք երկու մասեր, որոնց ունեն տարբեր կոնցենտրացիա և բաժանված են միմյանցից կիսաթափանցիկ մեմբրանով, ապա կոնցենտրացիայի գրադիենտը ուղղված կլինի ավելի փոքր կոնցենտրացիայից դեպի ավելի բարձր կոնցենտրացիա։

Բնութագրում

Կոնցենտրացիայի գրադիենտի երևույթը

Կոնցենտրացիայի գրադիենտը ուղղված է l - ի երկայնքով, որը համապատասխանում է իզոկոնցենտրացիոն հարթության նորմալին՝ կիսաթափանցիկ մեմբրանին։ Կոնցենտրացիայի գրադիենտի gradC արժեքը հավասար է կոնցենտրացիայի միավոր dC փոփոխության հարաբերությանը միավոր գծին (dl)։

$\nabla C={\frac {dC}{dl}}$

Եթե կոնցենտրացիայի գրադիենտը հաստատուն է մնում ամբողջ գծի երկայնքով, ապա կարող ենք գրել հետևյալ հավասարումը

$\nabla C={\frac {C_{1}-C_{2}}{l}}$, ուր C₁ և C₂ համապատասխանաբար l գծի սկզբնական և վերջնական դիրքերին համապատասխանող կոնցենտրացիաներն են։

Կոնցենտրացիայի գրադիենտը կարող է նյութերի փոխադրման պատճառ հանդիսանալ (դիֆուզիա)։ Դիֆուզիան ընթանում է կոնցենտրացիայի գրադիենտի հակառակ ուղղությամբ։

Տես նաև

• Գրադիենտ
• Ակտիվ տրանսպորտ
• Պասիվ տրանսպորտ

Գրականություն

• Антонов В. Ф., Черныш А. М., Пасечник В. И. Биофизика — М.։ ВЛАДОС, 2000, С. 35. ISBN 5-691-00338-0
• Трифонов Е.В. Психофизиология человека, 14-е изд. — СПб.։ 2011.