Jump to content

Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաև
 
Կուսակցություն՝ Նուր Օտան և Amanat?
Կրթություն՝ Միջազգային հարաբերությունների Մոսկվայի պետական ինստիտուտ և Ռուսաստանի ԱԳՆ դիվանագիտական ակադեմիա
Գիտական աստիճան՝ քաղաքագիտության դոկտոր
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Ծննդյան օր մայիսի 17, 1953(1953-05-17)[1] (71 տարեկան)
Ծննդավայր Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  Ղազախստան
Հայր Kemel Toqayev?
Մայր Turar Shabarbayeva?
Ամուսին Nadezhda Tokayeva?
Զավակներ Timur Tokayev?
 
Կայք՝ akorda.kz/ru/
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Պատվո շքանշան Բարեկամության շքանշան «Աստանա» մեդալ «Ղազախստանի Հանրապետության անկախության 10 տարի» հոբելյանական մեդալ medal "10 years of the Constitution of Kazakhstan" «Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարանի 10 տարի» մեդալ «Աստանայի 10 տարի» մեդալ «Ղազախստանի Հանրապետության անկախության 20-ամյակի» մեդալ Order "Duslyk" Իշխան Յարոսլավ Իմաստունի շքանշան Յարոսլավ Իմաստուն իշխանի III աստիճանի շքանշան Ոսկե արծվի շքանշան Օտանի շքանշան Նազարբաևի շքանշան Պարասատի շքանշան Թուրքմենստանի Նախագահի «Բիտարապլիք» շքանշան Սերբիայի դրոշի շքանշան
«Ազգերի համագործակցության» շքանշան
«Ղազախստանի Հանրապետության անկախության 25 տարի» մեդալ և մեդալ «Ղազախստանի Հանրապետության Սահմանադրության 20 տարի»

Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաև[2] (ղազ.՝  Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев, մայիսի 17, 1953(1953-05-17)[1], Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ղազախ պետական գործիչ, խորհրդային և ղազախ դիվանագետ։ Ղազախստանի Հանրապետության գործող նախագահ (2019 թվականի մարտի 20-ից[3] մինչև 2020 թվականի հերթական ընտրությունները[4])։ Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարանի Սենատի նախագահ (2013 թվականի հոկտեմբերի 16-ից մինչև 2019 թվականի մարտի 20-ը)։ Ժնևում ՄԱԿ-ի բաժանմունքի գլխավոր տնօրեն (2011 թվականի մարտի 12-2013 թվականի հոկտեմբերի 16)։ Ղազախստանի Հանրապետության վարչապետ (հոկտեմբեր 1999-հունվար 2002)։ Ղազախստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար (1994-1999, հունվար 2002-հունվար 2007)։ Արտակարգ և լիազոր դեսպան։ Քաղաքական գիտությունների դոկտոր։ Պոլիգլոտ։

2019 թվականի հունիսի 9-ին հաղթել է արտահերթ նախագահական ընտրություններում՝ հավաքելով ձայների 70,96 տոկոսը[5][6]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
9:35, 2012 թվականի սեպտեմբերի 13, ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին և ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը Ժնևում ՄԱԿ-ի գրասենյակի գլխավոր տնօրեն Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևի և Սիրիայի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ բանագնաց Լահդար Բրահիմիի ուղեկցությամբ ժամանում են ՄԱԿ-ի կենտրոնակայան եռակողմ հանդիպման համար, որն ուղղված է Սիրիայում քաղաքացիական պատերազմի վերաբերյալ քաղաքական որոշում կայացնելուն:

Նրա հայրը՝ Քեմել Տոկաևիչ Տոկաևը (1923-1986), Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից, հայտնի ղազախ գրող էր, ղազախական ԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի նախագահության անդամ։ Մայրը՝ Տուրար Շաբարբաևան (1931-2000), աշխատել է Ալմա Աթայի օտար լեզուների մանկավարժական ինստիտուտում։  Տոկաևը գալիս է հին ժուզայի ժալայիր ցեղի կուշիկ ցեղից[7][8]։

1970 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի ԱԳՆ, որտեղ 5-րդ կուրսում կես տարվա նախադիպլոմային պրակտիկայի է ուղարկվել ԽՍՀՄ ՉԺՀ-ան դեսպանատուն։

1975 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ արտաքին գործերի նախարարություն և աշխատանքի է ուղարկվել Սինգապուրի Հանրապետության խորհրդային դեսպանատուն։ 1979 թվականին վերադարձել է ԽՍՀՄ ԱԳՆ աշխատակազմ։ 1983 թվականին մեկնել Չինաստան Պեկինի լեզվաբանական ինստիտուտում 10-ամսյա ստաժավորման համար։ 1983 թվականին մեկնել Չինաստան Պեկինի լեզվաբանական ինստիտուտում 10-ամսյա ստաժավորման համար։

1984-1985 թվականներին աշխատել է ԽՍՀՄ ԱԳՆ-ում, այնուհետև գործուղվել Պեկինում խորհրդային դեսպանատուն, որտեղ աշխատել է մինչև 1991 թվականը երկրորդ քարտուղարի, առաջին քարտուղարի և խորհրդականի պաշտոններում։  1991 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ ԱԳՆ Դիվանագիտական ակադեմիա՝ դիվանագիտական կադրերի ղեկավարի պաշտոնի  որակավորման բարձրացման համար։

1992 թվականին նշանակվել է Ղազախստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ։ 1993 թվականին դարձել է արտաքին գործերի նախարարի առաջին տեղակալ և 1994 թվականին նշանակվել է Ղազախստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար։ 1999 թվականի մարտին դարձել է վարչապետի տեղակալ։ 1999 թվականի հոկտեմբերին, խորհրդարանի համաձայնությամբ, Ղազախստանի Հանրապետության նախագահի հրամանագրով, նշանակվել է վարչապետ։ 2002 թվականի հունվարին հրաժարական  է տվել և հետագայում նշանակվել արտաքին գործերի պետական քարտուղար-նախարար։ Արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնը շարունակել է զբաղեցնել մինչև 2007 թվականի հունվարն ընդհանուր առմամբ 10 տարվա ընթացքում (1994-1999, 2002-2007), այնուհետև ընտրվել Է Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարանի Սենատի նախագահ։ Որպես արտաքին գործերի նախարար՝ նա ակտիվ դեր է ունեցել միջուկային զենքի չտարածման ոլորտում։ Մասնակցել է միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրի վերաբերյալ ամփոփիչ կոնֆերանսներին 1995 և 2005 թվականներին։ 1996 թվականին նա ստորագրել Է միջուկային փորձարկումների համապարփակ արգելման մասին պայմանագիրը Նյու Յորքում, իսկ 2005 թվականին՝ Սեմիպալատինսկում միջուկային զենքից ազատ գոտու ստեղծման մասին պայմանագիրը։ 2003 թվականին նախագահել է դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների նախարարների միջազգային համաժողովը։ Խորհրդաժողովում մշակվել է Ալմաթիի գործողությունների ծրագիրը և ընդունվել է դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների Ալմաթայի հռչակագիրը[9]։

2001 թվականին Ռուսաստանի ԱԳՆ Դիվանագիտական ակադեմիայի միջազգային արդի խնդիրների ինստիտուտում պաշտպանել Է Ղազախստանի Հանրապետության արտաքին քաղաքականությունը նոր աշխարհակարգի կայացման ժամանակաշրջանում թեմայով քաղաքական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան ստանալու թեզը (23.00.04 մասնագիտություն՝ միջազգային հարաբերությունների, գլոբալ և տարածաշրջանային զարգացման քաղաքական խնդիրներ)[10]։

Որպես Ղազախստանի խորհրդարանի Սենատի նախագահ՝ 2008 թվականին ընտրվել է ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի փոխնախագահ։

2011 թվականի մարտին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը հայտարարեց Տոկաևին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի տեղակալ, Ժնևում ՄԱԿ-ի բաժանմունքի գլխավոր տնօրեն, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի անձնական ներկայացուցիչ զինաթափման հարցերով խորհրդաժողովում նշանակելու իր որոշման մասին։ Նա զբաղեցրել է զինաթափման խորհրդաժողովի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը[11]։ Հանդիսացել է նաև Շվեյցարիայում ՄԱԿ-ի աշխատակիցների անվտանգության ապահովման համար պատասխանատու ավագ պաշտոնատար անձ։ Մասնակցել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 10 նստաշրջանների, ընտրվել է ԱՊՀ-ի և Շանհայի համագործակցության կազմակերպության արտգործնախարարների խորհրդի նախագահ։

2013 թվականի հոկտեմբերի 16-ին ընտրվել Է Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարանի Սենատի նախագահ։

13 տարվա ընթացքում եղել է Ղազախստանի սեղանի թենիսի ֆեդերացիայի նախագահը։

Միջազգային հարաբերությունների վերաբերյալ ինը գրքերի և բազմաթիվ հոդվածների հեղինակ է։ Տիրապետում է ղազախերենին, ռուսերենին, անգլերենին և չինարենին, գիտի ֆրանսերեն։ Ամուսնացած է, ունի որդի։

2019 թվականի մարտի 20-ից Ղազախստանի Հանրապետության գործող նախագահն է[3]։ Ըստ Սահմանադրության՝ նա երկրի ղեկավար կլինի մինչև առաջին նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաեւի ընտրական ժամկետի ավարտը։ Ղազախստանի նախագահի հերթական ընտրությունները պետք է անցկացվեն 2020 թվականին[4]։

Քաղաքական հայացքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղազախստանի քաղաքական կառուցվածքի վերաբերյալ տեսակետ․ «Ուժեղ նախագահ, հեղինակավոր խորհրդարան, հաշվետու կառավարություն» (այդ մասին հայտարարել Է 2014 թվականի նոյեմբերի 24-ին Աստանայում կայացած խորհրդարանական խորհրդաժողովում)։

Ղազախստանում հողի վարձակալության և վաճառքի մասին հողային օրենսգրքում կատարված սկանդալային փոփոխությունների կապակցությամբ 2016 թվականի ապրիլի 29-ին Սենատում լսումների ժամանակ հայտարարել է. «Պետք է ոչ միայն հավաստիացումներ տալ, որ օտարերկրացիներին գյուղմթերք չեն վաճառվի։ Բայց և իրավական, և այլ միջոցներով ապահովել այդ կարևորագույն դրույթի իրականացումը, որպեսզի որևէ մեկի մոտ ցանկություն չառաջանա այս պահանջը շրջանցել տարատեսակ խորամանկ սխեմաների միջոցով։  Եվ կարևորն այն է, որ պետք է անպայման կատարել պետության ղեկավարի պահանջը հողի նկատմամբ ազգային իրավազորության և հողի արդյունավետ, ռացիոնալ օգտագործման մասին»։

2017 թվականի սեպտեմբերի 22-ին կրթության հարցերով խորհրդարանական լսումների ժամանակ ղազախերենի լատինական տառատեսակով թարգմանելու հարցի վերաբերյալ ասել է. «Մենք պետք է կատարենք ռազմավարական կարևորության խնդիրը՝ անցնել լատինական ժամանակացույցին։ Ինչպես նշել է պետության ղեկավարը, ղազախերենի լատինատառ թարգմանությունը քայլ է դեպի գիտության եւ կրթության գլոբալ համակարգի ինտեգրում, մեր հոգևոր միասնության ապահովում։ Այս աշխատանքը մենք պետք է իրականացնենք խոհուն և աստիճանաբար, առանց «մեծ թռիչքների»։ Բայց ձգձգել այն իմաստ չունի։ Կարևորը՝ մենք սխալվելու իրավունք չունենք»։

Տոկաևը հանդես է եկել ղազախերենի լատինական այբուբենի նախնական տարբերակի քննադատությամբ․ «Ազգային հանձնաժողովը լատինական այբուբենի վերաբերյալ վերջնական որոշման չի եկել, ուստի դեռ վաղ է թերթերում կամ այլ վայրերում ապաթարցներ օգտագործելը»[12]։ Այս հայտարարությունից հետո ինտենսիվ աշխատանք է սկսվել նոր այբուբենի ներդրման ուղղությամբ, որի ընդունումից հետո փետրվարի 19-ին Տոկաևը բոլորին շնորհավորել է «պատմական իրադարձության» կապակցությամբ։

2018 թվականի դեկտեմբերի 19-ին, ելույթ ունենալով Սենատի նիստում, Տոկաևն առաջարկել է խստացնել նարկոդիլերների նկատմամբ դատական հետապնդումը ընդհուպ մինչև ցմահ բանտարկություն և նույնիսկ մահապատիժ, քանի որ նրանց գործունեությունը կարելի է հավասարեցնել երկրի ազգային շահերին սպառնացող ահաբեկչությանը։

2019 թվականի փետրվարի 8-ին, ԵԱՏՄ-ում առևտրային քաղաքականության հարցերով ԿՀ խորհրդարանի Սենատում լսումների ժամանակ Տոկաևը հայտարարել է. «Ինտեգրումն իր էությամբ բարդագույն շահերի հավասարակշռություն է որոնում։  Ինտեգրման մեջ չեն կարող լինել անհաջողակներ և պարտվողներ, շահող պետք է լինեն գործընթացի բոլոր մասնակիցները»։

Ընտանիք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տիմուր Տոկաևը խոշոր գործարար է նավթային ոլորտում («Աբի Պետրոլեում Կեպիտալ»)։ Նաև գլխավորում է իր պապի՝ Կեմել Տոկաևի անվան բարեգործական հիմնադրամը[15]։

Պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևատրվել է Ղազախստանի Հանրապետության և այլ երկրների մի քանի պետական պարգեւներով։

Հումանիտար և բնական գիտությունների համաշխարհային ակադեմիայի իսկական անդամ, Մյունխենի անվտանգության համաժողովի «Իմաստունների խորհրդի» անդամ, Շենչժենի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր (ՉԺՀ), Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳՆ Դիվանագիտական ակադեմիայի պատվավոր պրոֆեսոր և պատվավոր դոկտոր, ինչպես նաև նրա հոգաբարձուների խորհրդի անդամ, Ղազախստանի միջազգային հարաբերությունների խորհրդի պատվավոր նախագահ։ Համաշխարհային և ավանդական կրոնների առաջնորդների համագումարի քարտուղարության ղեկավարն է, Ժնևի դիվանագիտության դպրոցի և միջազգային հարաբերությունների պատվավոր դեկանը։ Պարգևատրվել է ԿՀ ԱԳՆ Նազար Տյուրյակուլովի ՌԴ ԱԳՆ Ա. Գորչակովի անվան հուշամեդալներով, Ժնևի համալսարանի «Ակադեմիկուս» պատվոգրով, ինչպես նաև Սվյատոսլավ Ռերիխի հուշամեդալով։ Ռուսական կենսագրական ընկերության վարկածով՝ ընդգրկվել է «Տարվա մարդ՝ 2018»-ի դափնեկիրների ցուցակում[16]։

  • Ոսկե արծվի շքանշան (2019)
  • Օտան շքանշան (2014)
  • Ղազախստանի Հանրապետության առաջին նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևի» շքանշան» (2004)[17]
  • Պարասատ շքանշան (1996 թվական դեկտեմբերի 9)[18]
  • Աստանայի մեդալ
  • «Ղազախստանի Հանրապետության անկախության 25 տարի» մեդալ
  • «Ղազախստանի Հանրապետության անկախության 10 տարի» մեդալ
  • «Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարանի 10 տարին» մեդալ
  • Պատվո շքանշան (Ռուսաստան, 2017 թվականի մարտի 1)՝ Ռուսաստանի Դաշնության և Ղազախստանի Հանրապետության ժողովուրդների միջև բարեկամության և համագործակցության ամրապնդման գործում ներդրած մեծ ավանդի համար[19]
  • Բարեկամության շքանշան (Ռուսաստան, 2004 թվականի դեկտեմբերի 12)՝ Ռուսաստանի Դաշնության և Ղազախստանի Հանրապետության միջև բարեկամության և համագործակցության ամրապնդման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար[20]
  • Իշխան Յարոսլավ Իմաստուն III աստիճանի շքանշան (Ուկրաինա, 2008 թվականի փետրվարի 25)՝ Ուկրաինայի և Ղազախստանի ժողովուրդների միջև բարեկամության ամրապնդման, Ուկրաինա-ղազախական համագործակցության զարգացման գործում ներդրած նշանակալի անձնական ավանդի համար[21]
  • «Համագործակցություն» շքանշան (ԱՊՀ ՄԽՎ, 2007)[22]
  • 1-ին դասի Սերբական դրոշի շքանշան (2016)[23]
  • «Հանրային ճանաչում» (ՌԴ) պատվավոր ալմազե շքանշան[24]
  • «Ֆեդերացիայի խորհուրդ. 20 տարի» հոբելյանական մեդալ[25]
  • «Բարեկամության ծառ» մեդալ (ԱՊՀ ՄԽՎ, 2003)[26]
  • ԱՊՀ պատվոգիր[27]
  • «Աստանայի 20 տարին» հոբելյանական մեդալ (2018)[28]

Գնահատականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ն․ Նազարբաև[29]։

Իմ կողքին նա աշխատում է Ղազախստանի անկախության առաջին օրերից։ Ես նրան լավ եմ ճանաչում։ Նա ազնիվ, պատասխանատու մարդ է։ Աջակցում է երկրի ներսում և դրսում իրականացվող քաղաքականությանը։ Բոլոր ծրագրերը մշակվել և ընդունվել են նրա մասնակցությամբ։ Ես հավատում եմ, որ Տոկաևը հենց այն մարդն է, ում մենք կարող ենք վստահել Ղազախստանի կառավարումը։

Քաղաքագետ Այդոս Սարիմը կարծում է, որ նա շատ չափավոր հայացքների տեր մարդ է, մարդ, ով որևէ կտրուկ շարժում չի սիրում որևէ ուղղությամբ և եթե այդպիսիք լինեն, ապա, հավանաբար, դա կլինի աստիճանական էվոլյուցիա, ինչպես նաև նշել է, որ նրա մասին վաղուց էին ասում, որ նա քիչ թե շատ օպտիմալ ֆիգուր է [իշխանության] տարանցման համար, ինչ կողմ էլ լինի և ինչ սցենարով էլ որ չիրականանա»[29]։

Քաղաքագետ Դանիյար Աշիմբաևը նշել է, որ Տոկաևն ունի իր հայացքները, բայց չեմ կարծում, որ նրանք շատ տարբեր են Նազարբաևի կուրսի հետ[29]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. ↑ «Официальный сайт Европейского Отделения ООН в Женеве». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 23-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Касым-Жомарт Токаев вступил в должность президента Казахстана». ТАСС. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 20-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Касым-Жомарт Токаев стал Президентом Казахстана» (ռուսերեն). KTK. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 20-ին.
  5. ↑ «Оглашены предварительные итоги выборов президента Казахстана». lenta.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 10-ին.
  6. ↑ «ЦИК Казахстана огласила окончательные итоги Президентских выборов». inbusiness.kz. 10.06.2019.(չաշխատող հղում)
  7. ↑ Качалов С. Мартовские встряски. Токаев бежит в Москву? // IAC Eurasia, 15.03.2001
  8. ↑ https://sputniknews.kz/infographics/20190320/9633946/qasym-jomart-toqaev-qyzyqty-derekter.html
  9. ↑ Казахстан намерен использовать Алматинскую декларацию для реализации транспортных проектов с РФ и Ираном
  10. ↑ Токаев, Касым-Жомарт Кемелевич. Внешняя политика Республики Казахстан в период становления нового мирового порядка: автореф. дис. … д-ра полит. наук : 23.00.04 / Ин-т актуальных международ. проблем Дипломатич. академия МИД России. — Москва, 2001. — 42 с.
  11. ↑ «Kazakhstan Today». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
  12. ↑ МИА Казинформ (18.12.2017). «Токаев высказался об апострофе в латинице». Inform.kz. Inform. Kz.
  13. ↑ https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/chto-izvestno-o-seme-prezidenta-tokaeva-365531/
  14. ↑ https://kapital.kz/dossier/tokaev-kasym-zhomart/
  15. ↑ https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-tokayev-as-a-second-president-of-kazakhstan-opinions/29832872.html
  16. ↑ «Люди года - 2018 - Русский биографический институт». www.whoiswho.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 23-ին.
  17. ↑ «Награды ко Дню независимости». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 25-ին.
  18. ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 9.12.1996 за № 3266
  19. ↑ «Указ Президента Российской Федерации от 1 марта 2017 года № 93 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 25-ին.
  20. ↑ «Указ Президента Российской Федерации от 12 декабря 2004 года № 1552 «О награждении орденом Дружбы граждан Республики Казахстан»». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-09-06-ին. Վերցված է 2019-03-25-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 63 (օգնություն)
  21. ↑ Указ Президента Украины от 25 февраля 2008 года № 154 «О награждении государственными наградами Украины граждан Республики Казахстан»
  22. ↑ «Постановление Совета МПА СНГ 13.05.2007 № 19». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 25-ին.
  23. ↑ «Nikolić odlikovao kazahstanskog političara». Blic.rs (սերբերեն). 2016 թ․ դեկտեմբերի 1. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  24. ↑ «Завершился форум выпускников МГИМО в Астане». mgimo.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  25. ↑ «Спикер Сената Республики Казахстан выступил на пленарном заседании Совета Федерации». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 25-ին.
  26. ↑ Постановление Совета Межпарламентской Ассамблеи государств-участников Содружества Независимых Государств от 14 ноября 2003 г. № 47 "О награждении медалью «Древо дружбы»
  27. ↑ Музей истории СНГ
  28. ↑ Назарбаеву вручили медаль «20 лет Астане» — новости Казахстана // Tengrinews
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 Второй президент Казахстана. Чего эксперты ждут от преемника Назарбаева // ТАСС, 20.03.2019
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաև» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կասիմ-Ժոմարտ_Տոկաև&oldid=10104974» էջից