Խավարտ

Խավարտ
ճաշ
Ենթատեսակ	սննդային բաղադրամաս, Դեկորացիա և խավարտ
	Garnishing Վիքիպահեստում

Խավարտ (ֆր.՝ garnir, զարդարել, լցնել, մատակարարել), ավելացնում են հիմնական ուտեստին կամ խմիչքին՝ ափսեի ձևավորման, լրացուցիչ կամ կոնտրաստային համ ստանալու համար և այն սովորաբար չեն ուտում։ Որոշ մթերքներ ընտրվում են տեսողական բաղադրիչն ավելի մեծացնելու, իսկ որոշները՝ նրբահամություն տալու համար^[1]։

Ավանդական խավարտի օրինակ է հանդիսանում մաղադանոսը, որը հայտնի է իր սուր կանաչ խոտային գույնով և ոչ մեծ կազմությամբ^[2]։

Նշանակություն

Խավարտի հիմնական նշանակությունն այն է, որ ուտեստները կամ խմիչքները տեսողականորեն ավելի գրավիչ դարձնեն^[3]^[4]^[5]^[6]։ Խավարտն օգտագործվում է գույների լավացման համար. պապրիկան ցանում են պատրաստի սաղմոնաձկան վրա, կարտոֆիլի վրա սոխ են լցնում։ Խավարտն օգտագործվում է նաև խմիչքների ձևավորման համար, օրինակ արևադարձային մրգերն ավելացնում են ինչ-որ կոկտեյլի վրա, սուշին կարող են ձևավորել տերևներով կամ խոտերով։ Նրբուտեստն իր մեջ համադրում է և խավարտը և համեմունքը, որպես համեմունք ավելանում է սոուսը, իսկ որպես խավարտ՝ մաղադանոսի ճյուղը։

Որոշ նրբուտեստներում հեշտ է նկատվում խավարտի բացակայությունը, քանի որ դրանց մեջ խավարտն անբաժանելի մաս է հանդիսանում։

Մթերքների ցանկը, որոնք կարող են կիրառվռել որպես խավարտ

Խավարտներ առաջին ուտեստի համար

ամանդին (անգլ.՝ Amandine)-խոհանոցային տերմին է, որը նշանակում է խավարտ՝ նուշից
խավիար^[7]
սոխ ցաքան^[8]
բոված հացի կտորներ
դյուկսել
տապակած սոխ (անգլ.՝ Fried onion), հաճախ մատուցվում է սթեյքի հետ^[9]
գրեմոլատա^[10]
մանր կանաչի^[11]
շրթնածաղիկներ
ձիթապտղի յուղ^[12]^[13]
տերևուք
մաղադանոս^[13]
տապակած սնկեր (անգլ.՝ Sautéed mushrooms)
ուտելի ջրիմուռներ, հաճախ ավելացնում են ապուրների և սաշիմիի մեջ^[14]^[15]
հնդկական քունջութ^[16]
հունական ընկույզ

Խավարտներ աղանդերի համար

կակաոյի փոշի
կոկոսի որոշ մասեր^[17]
կուլիս (անգլ.՝ Coulis)
ուտելի ծաղիկներ
կտրտած մրգեր
գոմուլ (անգլ.՝ Gomul)
կոկտեյլային բալ
շրթնածաղիկներ
շաքարի փունջ (անգլ.՝ Sprinkles)
նշխար

Խավարտներ խմիչքների համար

կակաո փոշի
խավարտներ կոկտեյլների համար
հովանոց կոկտեյլի համար
եվրոպական կանաչ ձիթապտուղ
անանուխ

Ֆրանսիական խավարտներ

Ապուրների համար^[18]

բրունուազ^[en] -մանր կտրտած (1-3 մմ) բանջարեղեններ
չիֆոնադ^[en] -մանր կտրտած թրթնջուկի կամ այլ կանաչու տերևներ, տապակած յուղով
կուլիս^[en]-դեկորատիվ սոուս
գրենկի-հացի կտորներ՝ տապակած յուղով
ժուլիեն-երիտասարդ բանջարեղենների բարակ ձողիկներով կտրատելու եղանակ
զարդարված ձու

Այլ ուտեստների համար

կրոկետներ
դյուկսել
միրպուա
սալպիկոն^[en]

Կորեական խավարտներ

Կորեական խոհանոցում դեկորատիվ խավարտները կոչվում են komyǒng^[19]^[20]

քրիզանթեմի տերևներ
ձվային խավարտ
Gochu-կարմիր պղպեղ
չիլիական թել^[21]^[22]^[23]
կանաչ սոխ
շիիտակե
մանրացրած բանջարեղեն

Պատկերասրահ

Տապակած սոխ
Շոկոլադապատ տորթ՝ զարդարված խավարտով
Տորթի կտոր կարագով, որը զարդարված է պնդուկով
Ձու բիրյանին, զարդարված գինձով
Կապուչինո կակաոյի փոշու հետ
Պաղպաղակ պիստակներով
Պանրի ափսե՝ կարմիր պղպեղի խառնուրդով
Արյունոտ Մերի՝ զարդարված խավարտով
Հարսանեկան տորթ՝ զարդարված զարդապատկերներով

Ծանոթագրություններ

↑ «Garnish». Food Encyclopedia. Food Network. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ «Garnish». Encyclopedia Britannica. 2017 թ․ մայիսի 27. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ Niz, Ellen Sturm (2014 թ․ հոկտեմբերի 2). «How to plate your food like a pro: Celebrity chefs share their secrets». Today. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ Jin-ah, Y. (2015). K-FOOD: Combining Flavor, Health, and Nature. Korean Culture. Korean Culture and Information Service (South Korea). էջ 79. ISBN 978-89-7375-599-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ Hayes, Dayle; Laudan, R. (2009). Food and Nutrition/Editorial Advisers, Dayle Hayes, Rachel Laudan. Food and Nutrition. Marshall Cavendish Reference. էջ 615. ISBN 978-0-7614-7824-9. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ «How To Garnish The Easy Way!». VegetableFruitCarving.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ Goldstein, Darra (1999). A Taste of Russia: A Cookbook of Russian Hospitality (անգլերեն). Russian Information Service. ISBN 9781880100424.
↑ Hemphill, John; Hemphill, Rosemary (1997). What Herb Is That?: How to Grow and Use the Culinary Herbs (անգլերեն). Stackpole Books. ISBN 9780811716345.
↑ Rivers, Frank (1916). The Hotel Butcher, Garde Manager and Carver: Suggestions for the Buying, Handling, Sale and Service of Meats, Poultry and Fish for Hotels, Restaurants, Clubs, and Institutions, an Expression of the Practical Experience of One who Has Spent Thirty Years in All Branches of Kitchen, Pantry and Store-room Work; Also as Steward and Buyer. The Book Supplemented with Gleanings from the Pages of the Hotel Monthly (անգլերեն). Hotel Monthly Press.
↑ Mrs. Restino's Country Kitchen (անգլերեն). Shelter Publications, Inc. 1996. ISBN 9780936070186.
↑ Millard, Elizabeth (2014 թ․ հունիսի 15). Indoor Kitchen Gardening: Turn Your Home Into a Year-round Vegetable Garden * Microgreens * Sprouts * Herbs * Mushrooms * Tomatoes, Peppers & More (անգլերեն). Cool Springs Press. ISBN 9781610589819.
↑ «Ramadan Special 2017: An Iftar Party Menu to impress your friends and family!». NDTV.com. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
↑ ^13,0 ^13,1 Vartanian, Arsy; Potter, Caroline; Heino, Katja; McClelland, Rachel; Ball, Rachel; Menegaz, Vivica; Kovacs, Nazanin; Healy, Hannah; Castaneda, Jenny (2015 թ․ դեկտեմբերի 29). The Ultimate Paleo Cookbook: 900 Grain- and Gluten-Free Recipes to Meet Your Every Need (անգլերեն). Macmillan. ISBN 9781624141409.
↑ Aitken, Helen (2008). The Really Useful Ultimate Vegarian Cookbook (անգլերեն). Allen & Unwin. ISBN 9781741962475.
↑ Travel, D. K. (2017 թ․ փետրվարի 21). DK Eyewitness Travel Guide Japan (անգլերեն). Penguin. ISBN 9781465464323.
↑ Altschul, Aaron M.; Wilcke, Harold L. (2013 թ․ սեպտեմբերի 17). New Protein Foods: Seed Storage Proteins (անգլերեն). Academic Press. ISBN 9781483215976.
↑ Roehl, Evelyn (1996-06). Whole Food Facts: The Complete Reference Guide (անգլերեն). Inner Traditions / Bear & Co. ISBN 9780892816354.
↑ Escoffier, A. (1941). Basic Elements of Fine Cookery. New York: Crescent Books. էջ 88 et seq.
↑ Pettid, M.J. (2008). Korean Cuisine: An Illustrated History. Reaktion Books. էջ 46. ISBN 978-1-86189-348-2. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ Helstosky, C. (2014). The Routledge History of Food. Routledge Histories. Taylor & Francis. էջ 76. ISBN 978-1-317-62113-3. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.
↑ «Korean chilli threads». Gourmet Traveller. 2013 թ․ օգոստոսի 12. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.
↑ Kulshrestha, Kritika Pramod (2013 թ․ հոկտեմբերի 9). «Austin chefs create art inspired culinary bites». The Daily Texan. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.
↑ Bourke, Jordan; Pyo, Rejina (2015 թ․ օգոստոսի 23). «Six simple recipes from a Korean kitchen». The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խավարտ» հոդվածին։

[1] «Garnish». Food Encyclopedia. Food Network. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[2] «Garnish». Encyclopedia Britannica. 2017 թ․ մայիսի 27. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[Niz_2014-3] Niz, Ellen Sturm (2014 թ․ հոկտեմբերի 2). «How to plate your food like a pro: Celebrity chefs share their secrets». Today. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[Jin-ah_2015-4] Jin-ah, Y. (2015). K-FOOD: Combining Flavor, Health, and Nature. Korean Culture. Korean Culture and Information Service (South Korea). էջ 79. ISBN 978-89-7375-599-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[Hayes_Laudan_2009-5] Hayes, Dayle; Laudan, R. (2009). Food and Nutrition/Editorial Advisers, Dayle Hayes, Rachel Laudan. Food and Nutrition. Marshall Cavendish Reference. էջ 615. ISBN 978-0-7614-7824-9. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[6] «How To Garnish The Easy Way!». VegetableFruitCarving.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[7] Goldstein, Darra (1999). A Taste of Russia: A Cookbook of Russian Hospitality (անգլերեն). Russian Information Service. ISBN 9781880100424.

[8] Hemphill, John; Hemphill, Rosemary (1997). What Herb Is That?: How to Grow and Use the Culinary Herbs (անգլերեն). Stackpole Books. ISBN 9780811716345.

[9] Rivers, Frank (1916). The Hotel Butcher, Garde Manager and Carver: Suggestions for the Buying, Handling, Sale and Service of Meats, Poultry and Fish for Hotels, Restaurants, Clubs, and Institutions, an Expression of the Practical Experience of One who Has Spent Thirty Years in All Branches of Kitchen, Pantry and Store-room Work; Also as Steward and Buyer. The Book Supplemented with Gleanings from the Pages of the Hotel Monthly (անգլերեն). Hotel Monthly Press.

[10] Mrs. Restino's Country Kitchen (անգլերեն). Shelter Publications, Inc. 1996. ISBN 9780936070186.

[11] Millard, Elizabeth (2014 թ․ հունիսի 15). Indoor Kitchen Gardening: Turn Your Home Into a Year-round Vegetable Garden * Microgreens * Sprouts * Herbs * Mushrooms * Tomatoes, Peppers & More (անգլերեն). Cool Springs Press. ISBN 9781610589819.

[12] «Ramadan Special 2017: An Iftar Party Menu to impress your friends and family!». NDTV.com. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.

[Vartanian-13] 13,0 ^13,1 Vartanian, Arsy; Potter, Caroline; Heino, Katja; McClelland, Rachel; Ball, Rachel; Menegaz, Vivica; Kovacs, Nazanin; Healy, Hannah; Castaneda, Jenny (2015 թ․ դեկտեմբերի 29). The Ultimate Paleo Cookbook: 900 Grain- and Gluten-Free Recipes to Meet Your Every Need (անգլերեն). Macmillan. ISBN 9781624141409.

[14] Aitken, Helen (2008). The Really Useful Ultimate Vegarian Cookbook (անգլերեն). Allen & Unwin. ISBN 9781741962475.

[15] Travel, D. K. (2017 թ․ փետրվարի 21). DK Eyewitness Travel Guide Japan (անգլերեն). Penguin. ISBN 9781465464323.

[16] Altschul, Aaron M.; Wilcke, Harold L. (2013 թ․ սեպտեմբերի 17). New Protein Foods: Seed Storage Proteins (անգլերեն). Academic Press. ISBN 9781483215976.

[17] Roehl, Evelyn (1996-06). Whole Food Facts: The Complete Reference Guide (անգլերեն). Inner Traditions / Bear & Co. ISBN 9780892816354.

[french_garnir-18] Escoffier, A. (1941). Basic Elements of Fine Cookery. New York: Crescent Books. էջ 88 et seq.

[19] Pettid, M.J. (2008). Korean Cuisine: An Illustrated History. Reaktion Books. էջ 46. ISBN 978-1-86189-348-2. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[20] Helstosky, C. (2014). The Routledge History of Food. Routledge Histories. Taylor & Francis. էջ 76. ISBN 978-1-317-62113-3. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 28-ին.

[GT-21] «Korean chilli threads». Gourmet Traveller. 2013 թ․ օգոստոսի 12. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.

[Kulshrestha-22] Kulshrestha, Kritika Pramod (2013 թ․ հոկտեմբերի 9). «Austin chefs create art inspired culinary bites». The Daily Texan. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.

[Bourke-23] Bourke, Jordan; Pyo, Rejina (2015 թ․ օգոստոսի 23). «Six simple recipes from a Korean kitchen». The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]