Jump to content

Լորենցո Գիբերտի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լորենցո Գիբերտի
իտալ.՝ Lorenzo Ghiberti
Ծնվել է1378[1][2][3][…]
ԾննդավայրՖլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն
Մահացել էդեկտեմբերի 1, 1455[1]
Վախճանի վայրըՖլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն[4]
Քաղաքացիություն Ֆլորենցիայի Հանրապետություն
ՈւսուցիչBartolo di Michele?
Ստեղծագործություն(ներ)Դրախտի դռներ, անհայտ և Երեք նահատակների տապան
ՈճՎաղ Վերածնունդ
Ժանրքանդակագործություն
Մասնագիտությունքանդակագործ, ճարտարապետ, նկարիչ, գրող և արվեստագետ
ԵրեխաներVittorio Ghiberti?[5]
 Lorenzo Ghiberti Վիքիպահեստում

Լորենցո Գիբերտի (իտալ.՝ Lorenzo Ghiberti, 1378[1][2][3][…], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն - դեկտեմբերի 1, 1455[1], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն[4]), 15-րդ դարի քանդակագործ, ապրել է Ֆլորենցիայում։ Արհեստի հիմունքները ուսումնասիրել է ոսկերչական արհեստանոցում։ Ռելիեֆի հայտնի վարպետներից մեկը։

Գիբերտիի արվեստում երևում է նրա ձգտումը դեպի իրատեսություն։ Նրա ամբողջ ստեղծագործական կյանքը նվիրված է գեղանկարչական հոյակերտ գեղազարդային ռելիեֆի ստեղծմանը։ Գիբերտիի հիմնական ստեղծագործությանները նախատեսվում էին Ֆլորենցիական բապտիստերիայի ձևավորման համար։ Երբ հյուսիսային դարպասի համար մրցույթ հայտարարվեց, Գիբերտին գրավեց առաջին տեղը (1401 թ.), որի վրա աշխատեց քսան տարուց ավելի (1404-1424 թթ.)։ Դուռը կազմված է քսանութ ռելիեֆային կոմպոզիցիաներից, որոնք կերտված էին կրոնական սյուժեով և ներգծվում էր քառատերև շրջանակներում, ինչը դեռևս առնչվում է գոթական արվեստի հետ։ Ընդհանուր լուծման գեղազարդումը ընդգծում է կոմպոզիցիաների գալարուն ներքին ռիթմերը։

Գիբերտիի աշխատանքներից է նաև մկրտարանի արևելյան դռները(1425-1452 թթ.), որոնք ունեն այլ բնույթ և դարձան Ֆլորենցիայի տեսարժան կոթողներից մեկը։ Տեսնելով Գիբերտիի աշխատանքը Միքելանջելոն բարձր է գնահատել և այն անվանել է «Դրախտի դռներ»։ Գոթական մանր կվադրիֆոլների փոխարեն այդ դռները զարդարվում են ուղղանկյուն դաշտերում ամփոփված տասը մեծ բազմապատկեր ռելիեֆներով,որոնք հիշեցնում են պազմապլան բարդ գեղանկարչական կոմպոզիցիաներ («Սողոմոն թագավորի այցը Սաբայի թագուհուն»)։

Կերպարների քնարական գեղեցկությունը, պատկերների համամասնությունների ճշտությունը, ձևերի ու գծերի աշխույժ նրբագեղությունը, բնանկարային և ճարտարապետական ֆոների հարստությունը շրջանակաման բուսական զարդարանքի կազմում են նոր, իրատեսական արվեստի միասնական համակառույցը։

Գիբերտին զբաղեցրել է հեղինակավոր տեղ Ֆլորենցիայի քանդակագործներրի շարքում։ Հետագայում Իտալական վերածննդի մեծերից մեկը Դոնատելլոն, իր առաջին քայլերը արեց Գիբերտիի արհեստանոցում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 Lorenzo Ghiberti
  3. 3,0 3,1 Swartz A. Lorenzo Ghiberti — 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118539086 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. Union List of Artist Names — 2017.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լորենցո Գիբերտի» հոդվածին։