Լեոնիդաս դա Սիլվա
Լեոնիդաս դա Սիլվա պորտ.՝ Leônidas da Silva | |||
---|---|---|---|
Ազգությունը | աֆրո-բրազիլացի | ||
Քաղաքացիությունը | Բրազիլիա | ||
Ծննդյան ամսաթիվ | նոյեմբերի 6, 1913[1] կամ սեպտեմբերի 6, 1913 | ||
Ծննդավայր | Սան Պաուլո, Բրազիլիա | ||
Մահվան ամսաթիվ | հունվարի 24, 2004[2] (90 տարեկան) | ||
Մահվան վայր | Cotia, Սան Պաուլու, Բրազիլիա | ||
Հասակ | 173 սանտիմետր | ||
Քաշ | 75 կիլոգրամ | ||
Դիրք | հարձակվող | ||
| |||
| |||
| |||
| |||
|
Լիոնիդաս դա Սիլվա (բրազ.-պորտ.՝ Leônidas da Silva, նոյեմբերի 6, 1913[1] կամ սեպտեմբերի 6, 1913, Սան Պաուլո, Բրազիլիա - հունվարի 24, 2004[2], Cotia, Սան Պաուլու, Բրազիլիա), բրազիլացի ֆուտբոլիստ, հարձակվող։ Մինչ Պելեն ոմանք նրան համարել են երկրի լավագույն ֆուտբոլիստ[3]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լեոնիդասը ծնվել է 1913 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Ռիո դե Ժանեյրոյի Սան Կրիստովո շրջանում՝ Մանուել Նունես դա Սիլվայի և նրա կնոջ՝ Մարիայի ընտանիքում, որոնք որդուն անվանակոչել են Սպարտայի թագավոր Լեոնիդասի անունով[4]։ Նա վաղ տարիքից սկսել է ֆուտբոլ խաղալ «Պրայա Ֆորմոսայում»՝ Պոնտե Դոս Մարինեյրոսի մոտ, ինչը դուր չի եկել տղայի մորը, որը ցանկանում էր, որ նա կրթություն ստանա և ավելի շատ սովորի[4]։ Միաժամանակ նա սովորում էր Էպիպիսիո դա Սոուզայի դպրոցում, որտեղ նա վատ էր մաթեմատիկայի և գրականության մեջ, բայց նա լավագույնն էր ֆիզկուլտուրայում[4]։ 13 տարեկանում սկսել է իր ֆուտբոլային ելույթները՝ խաղալով «Սան Կրիստովան» ակումբի երիտասարդական թիմի կազմում[4]։
1938 թվականին Լեոնիդասը դարձել է Ֆրանսիայում կայացած աշխարհի առաջնության լավագույն ռմբարկուն՝ չորս խաղում, ըստ ՖԻՖԱ-ի պաշտոնական տվյալների, խփելով ութ գոլ։
Առաջին իսկ խաղում բրազիլացիներին դիմակայել է Լեհաստանի ուժեղ հավաքականը։ Հանդիպումն ավարտվել է 6:5 հաշվով՝ հօգուտ Բրազիլիայի, իսկ Լեոնիդասն այդ խաղում հեթ-տրիկի հեղինակ է դարձել։
Քառորդ եզրափակիչում բրազիլացիները ոչ պակաս համառ պայքարել են Չեխոսլովակիայի հավաքականի դեմ։ Առաջին ոչ-ոքիից հետո (1:1) տեղի է ունեցել լրացուցիչ հանդիպում, որտեղ անդրօվկիանոսյան թիմն ավելի ուժեղ է գտնվել՝ 2:1: Լեոնիդասն աչքի է ընկել և՛ առաջին, և՛ երկրորդ հանդիպումներում։
Աշխարհի գործող չեմպիոն Իտալիայի հավաքականի հետ կիսաեզրափակիչ խաղին Բրազիլիայի հավաքականի մարզիչ Ադեմար Պիմենտան չգիտես ինչու որոշել է բաց չթողնել իր լավագույն ռմբարկուին, և արդյունքում Բրազիլիան դուրս չի եկել եզրափակիչ՝ պարտվելով 1:2 հաշվով։ Մարզչի նման տարօրինակ արարքի երկու վարկած կա. առաջինի համաձայն՝ Լեոնիդասը վնասվածք է ստացել Չեխոսլովակիայի հետ խաղում, մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ մարզիչը հատուկ որոշել է պահպանել իր լավագույն ֆուտբոլիստին եզրափակչից առաջ, որտեղ, նրա կարծիքով, Բրազիլիան պարտավոր էր հայտնվել։
Շվեդիայի դեմ 3-րդ տեղի համար խաղում Լեոնիդասը ևս երկու գոլ է խփել և դարձել առաջնության լավագույն դիպուկահար։
Բրազիլիայի հավաքականի կազմում Լեոնիդասը 24 խաղում խփել է 25 գնդակ, այդ թվում՝ մեկ գոլ 1934 թվականին Իտալիայում կայացած աշխարհի առաջնությունում։ Այն ժամանակ Բրազիլիային չի հաջողվել առաջին փուլից այն կողմ անցնել։
Ֆուտբոլիստի կարիերան ավարտելուց հետո Լեոնիդասը դարձել է հայտնի մեկնաբան։
Լեոնիդասը մահացել է 2004 թվականին Ալցհեյմերի հիվանդությունից՝ 90 տարեկան հասակում։
Բիսիկլետ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ոմանք Լեոնիդասին համարում են այսպես կոչված «բիսիկլետի» հեղինակ (մկրատաձև հարված)[4]։ Սակայն Բրազիլիայում առաջինը այդ հարվածը կատարել է ոչ թե նա, այլ Պետրոնիլոն[5][6][7]։ Եվ «բիսիկլետա» տերմինը «A Platéia» թերթը օգտագործել է հենց Պետրոնիլոյի գոլից հետո, նույնիսկ Լեոնիդասի կարիերայի մեկնարկից առաջ։ Իսկ ավելի վաղ՝ Պետրոնիլյոյի գոլից առաջ, նման կերպ էր խփել չիլիացի Ռամոն Ունսագան, սակայն այդ գոլը Չիլիում ստացել էր «escuela chorera» մականունը, իսկ Արգենտինայում՝ «La chilena»[8]։ Իսկ նրանից հետո այդ հարվածը կիրառել է մեկ այլ չիլիացի՝ Դավիդ Արելանոն[4]։ Լեոնիդասին ճանաչում են որպես հեղինակ, քանի որ նա առաջինն էր, որը նման գնդակ է խփել Աշխարհի առաջնությունում, որին հետևում էին մարդիկ, որոնք նախկինում չէին կարող տեսնել նման գոլ[4]։
Ձեռքբերումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Թիմ
- Սան Պաուլու նահանգի չեմպիոն (5)՝ 1943, 1945, 1946, 1948, 1949
- Դաշնային շրջանի չեմպիոն (1891-1960) (3)՝ 1934, 1935, 1939
- Ռիո Բրանկոյի Գավաթակիր՝ 1932
- Ռոքի Գավաթի գավաթակիր՝ 1945
- Աշխարհի առաջնություն բրոնզե մեդալակիր՝ 1938
- Անձնական
- Դաշնային շրջանի առաջնության լավագույն ռմբարկու(1891-1960) (2)՝ 1938 (16 գոլ), 1940 (30 գոլ)
- Աշխարհի առաջնության լավագույն ռմբարկու (1)՝ 1938 (7 գոլ)
Ելույթների վիճակագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ակումբ | Մրցաշրջան | Լիգա[9] | ՏՌՍՊ | Այլ[10] | Ընդամենը | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
խաղ | գոլ | խաղ | գոլ | խաղ | գոլ | խաղ | գոլ | ||
Սիրիո Լիբանես | 1930 | ? | 5 | - | - | 0 | 0 | ? | 5 |
Ընդամենը | ? | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | ? | 5 | |
Բոնսուսեսո | 1931 | ? | 12 | - | - | 0 | 0 | ? | 12 |
1932 | ? | 11 | - | - | ? | 1 | ? | 12 | |
Ընդամենը | ? | 23 | 0 | 0 | ? | 1 | ? | 24 | |
Պենյարոլ | 1933 | 25 | 28 | - | - | 0 | 0 | 25 | 28 |
Ընդամենը | 25 | 28 | 0 | 0 | 0 | 0 | 25 | 28 | |
Վասկո դա Գամա | 1934 | ? | 1 | - | - | 0 | 0 | ? | 1 |
Ընդամենը | ? | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | ? | 1 | |
SK Բրազիլիա | 1935 | ? | 0 | - | - | 0 | 0 | ? | 0 |
Ընդամենը | ? | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ? | 0 | |
Բոտաֆոգո | 1935 | ? | 9 | - | - | 0 | 0 | ? | 9 |
1936 | ? | 0 | - | - | 0 | 0 | ? | 0 | |
Ընդամենը | ? | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | ? | 9 | |
Ֆլամենգո | 1936 | 17 | 17 | - | - | 5 | 2 | 22 | 19 |
1937 | 16 | 14 | - | - | 3 | 4 | 19 | 18 | |
1938 | 16 | 17 | - | - | 2 | 1 | 18 | 18 | |
1939 | 15 | 10 | - | - | 3 | 1 | 18 | 11 | |
1940 | 24 | 30 | 3 | 6 | 0 | 0 | 27 | 36 | |
Ընդամենը | 88 | 88 | 3 | 6 | 13 | 8 | 104 | 102 | |
Սան Պաուլո | 1942 | ? | 13 | - | - | 0 | 0 | ? | 13 |
1943 | ? | 15 | - | - | 0 | 0 | ? | 15 | |
1944 | ? | 6 | - | - | 0 | 0 | ? | 6 | |
1945 | ? | 16 | - | - | 0 | 0 | ? | 16 | |
1946 | ? | 12 | - | - | 0 | 0 | ? | 12 | |
1947 | ? | 4 | - | - | 0 | 0 | ? | 4 | |
1948 | ? | 11 | - | - | 0 | 0 | ? | 11 | |
1949 | ? | 13 | - | - | ? | 2 | ? | 15 | |
1950 | ? | 0 | ? | 1 | 0 | 0 | ? | 1 | |
Ընդամենը | ? | 90 | ? | 1 | ? | 2 | ? | 93 | |
Ընդամենը կարիերայի ընթացքում | ? | 244 | ? | 7 | ? | 11 | ? | 262 |
Անձնական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լեոնիդասը դավանանքով կաթոլիկ էր, իսկ քաղաքական նախասիրություններով՝ կոմունիստ։ 1945 թվականին Բրազիլիայի նախագահական ընտրություններում ֆուտբոլիստը բացահայտորեն աջակցել է Բրազիլիայի կոմունիստական կուսակցության թեկնածուին՝ Յեդո Ֆիկուսուին։ «Ես քվեարկել եմ Ֆիուսայի օգտին, քանի որ ես ժողովրդի մարդ եմ»[11]։ Երբ Լեոնիդասին հարցրել են, թե ինչպես կարող է լինել և՛ կաթոլիկ, և՛ կոմունիստ, նա պատասխանել է, որ և՛ կաթոլիկությունը, և կոմունիզմը հոգ են տանում աղքատների մասին[11]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Transfermarkt.com(բազմ․) — 2000.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://web.archive.org/web/20040222041309/http://www.reuters.co.uk:80/newsPackageArticle.jhtml?type=sportsNews&storyID=445148§ion=news
- ↑ «Leonidas: Brazil's first superstar». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «Leônidas da Silva: Diamante Negro». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ «80 anos do primeiro título profissional do San Lorenzo». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ «Quem inventou o gol de bicicleta?». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ «Bicicleta, chilena, chalaca». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ «Vol. vii — Petronilho de Brito». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ Лига Кариока, Лига Паулиста, чемпионат Уругвая.
- ↑ Подготовительный турнир, Турнир Релампагу, Открытый турнир Рио-де-Жанейро, Муниципальный турнир Рио-де-Жанейро, Начальный турнир.
- ↑ 11,0 11,1 Leônidas da Silva, o «Diamante Negro» comunista
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Леонидас на «Торсиде»
- Леонидас да Сильва (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
- 103 anos do Diamante Negro Արխիվացված 2023-11-09 Wayback Machine (6.09.2016)(պորտ.)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեոնիդաս դա Սիլվա» հոդվածին։ |
|
- Նոյեմբերի 6 ծնունդներ
- 1913 ծնունդներ
- Սեպտեմբերի 6 ծնունդներ
- Սան Պաուլու քաղաքում ծնվածներ
- Հունվարի 24 մահեր
- 2004 մահեր
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ֆուտբոլիստներ այբբենական կարգով
- Բրազիլիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ
- Պենյարոլի ֆուտբոլիստներ
- Սան Պաուլուի ֆուտբոլիստներ
- Վասկո դա Գամայի ֆուտբոլիստներ
- Տղամարդկանց ֆուտբոլի հարձակվողներ
- Ֆլամենգոյի ֆուտբոլիստներ