Jump to content

Էվա Պարտում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էվա Պարտում
լեհ.՝ Ewa Partum
Ծնվել է1945[1][2][3]
ԾննդավայրԳրոձիսկ Մազովեցկի, Gmina Grodzisk Mazowiecki, Grodzisk Mazowiecki County, Մազովեցի վոյեվոդություն, Լեհաստան
Քաղաքացիություն Լեհաստան
ԿրթությունՎարշավայի գեղարվեստի ակադեմիա և Academy of Fine Arts In Łódź?
Մասնագիտությունլուսանկարիչ, կինոռեժիսոր, նկարիչ-փորագրող, բանաստեղծուհի, performance artist, կինեմատոգրաֆ և կոնցեպտուալ արվեստագետ
Ոճֆեմինիստական արվեստ և Mail-Art?
Պարգևներ
Կայքartmuseum.pl/en/filmoteka/artysci/ewa-partum
 Ewa Partum Վիքիպահեստում

Էվա Պարտում (լեհ.՝ Ewa Partum, 1945[1][2][3], Գրոձիսկ Մազովեցկի, Gmina Grodzisk Mazowiecki, Grodzisk Mazowiecki County, Մազովեցի վոյեվոդություն, Լեհաստան), կատարողական արտիստ, ռեժիսոր։

1963 թվականից սկսած Պարտումը սովորել է Լոձի Գեղարվեստի պետական բարձրագույն դպրոցում։ Այնուհետև 1965 թվականին ավարտել է Վարշավայի Գեղարվեստի ակադեմիան, որտեղ սովորել է գեղանկարչության բաժնում[4]։ Դիպլոմն ստացել է 1970 թվականին[5]։

Հիմնական աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարտումը մասնակցել է լեզվական և կատարողական խաղի՝ փորձելով բացահայտել նոր գեղարվեստական լեզու։ «Նոր լեզվի» այս որոնումը հիմնված է եղել նրա այն համոզմունքի վրա, որ գեղանկարչությունն սպառել է նոր կամ փոխակերպող գաղափարներ առաջացնելու իր ներուժը[4]։ Պարտումի աշխատանքը պայմանավորված է եղել նաև այնպիսի հարցերի վրա, ինչպիսիք են հանրային տարածքի հայեցակարգը, կանանց դիրքը, կանացի սուբյեկտիվությունը և 1980-ական թվականների քաղաքական ենթատեքստը շոշափելը։

Պարտումն ուսումնասիրել է կանանց ինքնության խնդիրները, ներառյալ գենդերային կողմնակալությունը արվեստի աշխարհում[6]։ Հարցազրույցներից մեկում նա պատմել է այն դժվարությունների և խտրականության մասին, որոնց բախվել է որպես կին նկարչուհի։ Այս նախապաշարմունքը ոգեշնչել է նրա որոշմանը՝ մերկ հանդես գալու բազմաթիվ աշխատանքներում։ Պարտումը մի անգամ հայտարարել է, որ ինքը մերկ ելույթ կունենա այնքան ժամանակ, մինչև արվեստի աշխարհի կանայք հավասար իրավունքներ ստանան[4]։ Իր հարցազրույցներում նա խոսել է մերկ ցուցահանդեսների մասին. «Իրենց մեկնաբանությունների մեջ շատ քննադատներ կենտրոնանում են իմ ստեղծագործություններում իմ մերկ մարմնի օգտագործման վրա, իրականում չհասկանալով, որ ինձ համար դա նշան ստեղծելն է. նշան, որը ցույց է տալիս մի ամբողջ ուղղություն։ Դա տավտոլոգիական, և ոչ, ինչպես շատերն են հավատում, էգոցենտրիկ ռազմավարություն է… Երբ ցուցահանդեսն ավարտվում է, ես համերգից հետո վիրտուոզի պես խոնարհվում եմ հանդիսատեսիս առաջ…»[7]:

Պարտումի քաղաքացիական աշխատանքներն սկսվել են 1969 թվականին և շարունակվել մինչև 1970-ական թվականները՝ համատեղելով պոեզիան և ներկայացումը[8]։ Նա հայտարարել է, որ այն համարվում է արվեստի գործ` իր մարմինը դարձնելով ֆեմինիստական տրամասության տարր։ Սա կարող է օգտագործվել որպես էականիզմի օրինակ, քանի որ արվեստը վերաբերում է կնոջ մարմնին և մարմնին՝ որպես կտավ օգտագործելու ֆեմինիստական ներկայացման մեջ։

«Ինքնանույնականացում» (1980) աշխատանքը, ներառել է նրա մերկ ֆոտոմոնտաժները՝ Վարշավայի տարբեր տեսարանների վրա, հետիոտների շրջանում, կին ոստիկանի կողքին և նախագահական նստավայրի դիմաց՝ ցույց տալով մերկ կնոջ հակասական բնույթը[9]։ Աշխատանքի վերնագիրը խոսում է կանացի ինքնության բարդ որոնման մասին։

Նկարչի աշխատանքը կենտրոնանում է ավանդական գենդերային նախազգուշացումների և սպասումների վտանգների վրա։ Օրինակ, «Վատ կինը» (1981) ֆիլմում նա չափազանցել է համապատասխանությունը կանանց հնազանդության և հիմարության նորմերին՝ «համբուրելով հանդիսատեսի ձեռքերը, ալկոհոլ լցնելով նրա գլխին, «քաղցր արվեստ» նկարելով հարած սերուցքով հատակին, խոսքեր՝ վարվելով հարբած և հիմար կնոջ պես»[7]։ Մեկ այլ ստեղծագործության մեջ՝ «Կանայք, ամուսնությունը ձեր դեմ է» (1980), նա հագցրել է հարսանեկան զգեստ և փաթաթվել թափանցիկ փայլաթիթեղով, որի վրա գրված է եղել «Տղամարդկանց համար»[9]։ Հետո նա կտրել է զգեստը և փայլաթիթեղը՝ մերկ երևալով։

1971 թվականից նա բանաստեղծական առարկաների տեսքով ստեղծել է «Էվայի բանաստեղծություններ» կոնցեպտուալ պոեզիան, որում հաճախ տպել է շուրթերը։ Վաղ կոնցեպտուալ բանաստեղծական ստեղծագործություններից է եղել «Ակտիվ պոեզիան», որտեղ Պարտումն օգտագործել է փորագրված տառերը տարբեր լանդշաֆտներում քամու միջոցով ցրելու համար՝ օգտագործելով դրանց պատահական բաշխումը պոեզիա ստեղծելու համար[9]։ Նրա հետագա պոեզիան ունեցել է ուժեղ ֆեմինիստական և սոցիալական երանգ, թեև դա երբեք չի արտահայտվել հստակ կամ ակնհայտորեն դիտողին։ 1982 թվականին ռազմական դրության ժամանակ իր ելույթներից մեկում նա եղել է մերկ և կարմիր շրթներկով։ Այն արտահայտել է նրա ստեղծագործության թեմաներից մեկը, որը ներառել է բարքերի պարոդիա[10], որտեղ կանայք փորձել են արդարացնել իրենցից տղամարդկանց իդեալականացված սպասումները։ Բեռլինի պատի թեմայով ցուցահանդեսում նա լուսանկարել է իրեն մերկ, բարձրակրունկներով և աջ ձեռքում մեծ «Օ» և ձախում՝ «Շ», որը նշանակում է Արևելքի-Արևմուտքի Շատեն կամ Արևելքի-Արևմուտքի ստվերներ։

Պարտումը նաև 1971-1977 թվականներին ծառայել է որպես բարձր ազդեցիկ փոստային արվեստի պատկերասրահի կազմակերպիչ և համադրող։ Galeria Adres պատկերասրահում ցուցադրվել են նկարիչներ Ֆլյուքսուսի և այլոց աշխատանքները։ Որպես պատկերասրահի մաս, Էվա Պարտումը լրացուցիչ հրատարակել է կատալոգներ և գրքեր[9]։

1960-ական թվականների և 1970-ական թվականների ընթացքում Պարտումի աշխատանքը հաճախ ենթարկվել է լեհ գրաքննիչների ազդեցությանը, որոնք մերժել են դրանք տարածել հրատարակություններում[9]։

Ցուցահանդեսներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի հուլիսին Ֆրակ Լորենը Մեցում կազմակերպել է «Վատ աղջիկներ. հավաքածուն գործողության մեջ» խորագրով ցուցահանդես՝ հարգելով արվեստագետներին, որոնք իրենց աշխատանքը նվիրել են հաստատված կարգը ապակառուցելուն ու ազատության, փորձառության և կյանքի համար տարածք ստեղծելուն։

Պարտումի աշխատանքների մի քանի հետահայաց տեսություններ են եղել, այդ թվում Wyspa արվեստի ինստիտուտի կողմից՝ Ewa Partum: The Legality of Space (2006)[11]:

Նրա աշխատանքների ցուցահանդեսները ներառում են[4].

  • W.O.R.K.S., Հայեցակարգային գրաֆիկա «Կարդում ենք մեր աշխարհը» Կալգարի, Կանադա, 1973
  • Պողոտա 74, Սան Պաուլո, 1974, Փոստային արվեստի միջազգային ցուցահանդես '75 Բուենոս Այրես, 1975
  • «Ֆիլմը որպես ֆիլմ` Ֆիլմը որպես արվեստ» կինոփառատոն, Լոձ, 1977
  • Quatro Միլան, 1982, «Ժամանակակից լեհական արվեստը Բեռլինում» 1984
  • Polska 86, 20-րդ դարի լեհական լուսանկարչության ցուցահանդես
  • «Սև և սպիտակ Լեհաստանը», Փարիզ, 1990
  • Էստեսմի, Վարշավայի Արվեստի Օֆսեթ ազգային պատկերասրահ, 1991
  • WACK! Արվեստը ֆեմինիստական հեղափոխության մեջ, MoCA, 2007
  • Հատուկ տեղի համար, Փաստաթղթեր և աշխատություններ Generali Foundation-ի հավաքածուից, Ավստրիական մշակութային ֆորում, 2007

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  2. 2,0 2,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.)Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  3. 3,0 3,1 MAK (польск.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Gorzodek, Ewa. "Ewa Partum." Արխիվացված 2014-11-29 Wayback Machine Polish Cultural Institute of New York. Polish Cultural Institute, 1 Jan. 2004. Web. 13 Oct. 2014.
  5. «Ewa Partum». Culture.pl (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 3-ին.
  6. «Ewa Partum as a Cultural Producer | post». post.at.moma.org. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  7. 7,0 7,1 Majewska, Karolina (2014 թ․ ապրիլի 8). «On historicizing Conceptualism and the interpretation of feminism. A conversation with Ewa Partum». OBIEG. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
  8. Kazmierczak, Malgorzata. "Art and Documentation: English Summaries." Արխիվացված 2021-04-23 Wayback Machine Google Scholars. Central and Eastern European Online Library, 2012. Web. 13 Oct. 2014.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 «EWA PARTUM». CULTURE.PL. Culture.pl. 2014 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 7-ին.
  10. Leszkowicz, Pawel. "Sex and Subversion in the Art of the People's Republic of Poland." Արխիվացված 2014-11-29 Wayback Machine The Central European Journal of Social Sciences and Humanities 20 (2007): 51-85. Google Scholars. Web. 13 Oct. 2014.
  11. «ewa partum – the legality of space». itsliquid. itsliquid. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվա Պարտում» հոդվածին։