Jump to content

Բրիջիթ Շվեդացի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բրիջիթ Շվեդացի
Ծնունդ1303[1][2]
ԾննդավայրFinsta, Sjuhundra, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա
Վախճանհուլիսի 23, 1373[3]
Վախճան վայրՀռոմ, Պապական մարզ[4]
Թաղման վայրVadstena Abbey[5]
ԵկեղեցիՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Կռոնական կազմակերպությունBridgettines?
Սրբացված կարգսուրբ և կաթոլիկ սուրբ
Հիշատակության օրՀուլիսի 23[6]
Աշխատանքգրող, փիլիսոփա, քաղաքական գործիչ, աստվածաբան, հիշատակագիր և Միստիկա
Երկիր Շվեդիա
ՄայրIngeborg Bengtsdotter?
ՀայրBirger Persson?
ԱմուսինUlf Gudmarsson?
ԶավակներMärta Ulfsdotter?, Karl Ulfsson?, Birger Ulfsson?, Catherine of Vadstena? և Cecilia Ulvsdotter?
Քույր/եղբայրKatarina Birgersdotter? և Israel Birgersson?

Բրիջիթ Շվեդացի (1303[1][2], Finsta, Sjuhundra, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա - հուլիսի 23, 1373[3], Հռոմ, Պապական մարզ[4]), ծնյալ՝ Բրիջիտա Բիրգերսդոթեր, նաև հայտնի որպես Բրիջիտա Վադստենացի կամ սուրբ Բրիջիտա (շվեդ.՝ heliga Birgitta), միստիկ ու սուրբ, որն իր ամուսնու մահից հետո հիմնադրել է բրիգիտյան միանձնուհիների ու վանականների միաբանությունը։ Շվեդիայից դուրս հայտնի էր նաև որպես Ներքեի արքայադուստր[7] և Եկատերինա Վադստենացու մայր․ շվեդական արքայական ընտանիքի անդամ չի եղել։

Եվրոպայի վեց հովանավոր սրբերից մեկն է՝ Բենեդիկտ Նուրսիացու, Կյուրեղ և Մեթոդիոս սրբերի, Եկատերինա Սիենացու և Էդիթ Շտայնի հետ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուփսալայի Մայր տաճարում Բրիջիթի ծնողների գերեզմանի վրայի նկարը
Սուրբ Բրիջիթը կրոնական հանդերձներով ու բրիջիթինյան միանձնուհու գլխարկով, իր միաբանությանը բնորոշ 1476 թվականի ծիսագրքում
Սուրբ Եկատերինա Շվեդացի

Շվեդիայի ամենանշանավոր սուրբը երկրի ամենահարուստ կալվածատերերից մեկի՝ Ուփլանդի օրինասաց ու կառավարիչ, Ֆինստա տոհմից սերող ասպետ Բիրգեր Փերսսոնի[8] ու նրա կնոջ՝ Ինգեբյորգ Բենգթսդոթերի դուստրն էր։ Մայրական կողմով տարածքի շվեդական թագավորների ազգականներից էին։

Բրիջիթը ծնվել է 1303 թվականին, սակայն ծննդյան ամիս, ամսաթիվը հայտնի չէ։ 1316 թվականին, 14[8] տարեկանում ամուսնացել է Ներքեի լորդ Ուլֆ Գուդմարսոնի հետ, որից ունեցել է ութ երեխա՝ չորս աղջիկ ու չորս տղա։ Երեխաներից վեցը մանուկ հասակում չեն մահացել, որն այդ ժամանակի համար հազվադեպ երևույթ էր։ Նրա ավագ դուստրը Մարթա Ուլֆսդոթերն էր, երկրորդ դուստրն այժմ մեծարվում է որպես սուրբ Եկատերինա Վադստենացի, իսկ կրտսեր դուստրը Սեսիլիա Ուլվսդոթերն էր։ Բրիջիթը հայտնի է դարձել Օստերյոտլանդի միայնակ մայրերին ու նրանց երեխաներին ուղղված իր բարեգործական աշխատանքներով։ Երբ նա արդեն երեսունն անց էր, դարձել է Շվեդիայի թագուհի Բլանկա Նամյուրացու գլխավոր սպասուհին։ 1341 թվականին նա և իր ամուսինը գնացել են ուխտագնացության դեպի Սանտյագո դե Կոմպոստելա։

1344 թվականին, ուխտագնացությունից վերադառնալուց կարճ ժամանակ անց Օստերյոտլանդի Ալվաստրա ցիստերյան վանքում Ուլֆը մահացել է։ Այս կորստից հետո Բրիգիտտան դարձել է Ֆրանցիսկյան միաբանության երրորդ միաբանության անդամ ու իրեն ամբողջությամբ նվիրել աղոթքին ու աղքատների ու հիվանդների խնամքին[9]։

Այս ժամանակ էր, որ Բրիջիթը միտք է հղացել կրոնական համայնք հիմնադրել, որը կդառնար սուրբ փրկչի միաբանություն կամ բրիգիտյան միաբանություն, և որի գլխավոր նստավայր Վադստենա եկեղեցին առատորեն պարգևատրվել է Շվեդիայի թագավոր Մագնուս IV-ի ու նրա թագուհու կողմից։ Այս միաբանության առանձնահատկություններից մեկն այն էր, որ այն երկսեռ միաբանություն էր․ կանայք ու տղամարդիկ կազմում էին միացյալ/համատեղ համայնք, չնայած ունեին առանձին մենաստաններ։ Երդվել էին ապրել աղքատ վանքերում ու հավելյալ եկամուտը բաժանել աղքատներին։ Նրանց սակայն թույլատրվում էր ունենալ այնքան գիրք, որքան կցանկանային[9]։

1350 թվականի հոբելյանական տարում (նաև՝ սուրբ տարի) Բրիջիթն իր դստեր՝ Եկատերինայի ու քահանաների ու հետևորդների մի փոքրիկ խմբի հետ անցել է ժանտախտի համաճարակով վարակված Եվրոպայով, որպեսզի ուխտագնացություն կատարի դեպի Հռոմ։ Սա արվել էր նաև մասամբ նրա համար, որ պապից թույլտվություն ստանա նոր միաբանության համար, ինչպես նաև իր ինքնահաստատման առաքելությամբ դարաշրջանի բարոյական ոգին բարձրացնելու համար։ Սակայն սա տեղի էր ունենում պապերի Ավինյոնյան գերության ժամանակահատվածում ու նա ստիպված էր տարիներով սպասել, մինչև ֆրանսիական Ավինյոն քաղաքից պապը կվերադառնար Հռոմ։

1370 թվականին, երբ Հռոմի պապ Ուրբանոս V-ը փորձում էր պապական աթոռը Հռոմ վերադարձնել, նա հաստատել է միաբանության վանականությունը, իսկ այդ ընթացքում Բրիջիտան հասցրել էր սիրվել Հռոմում իր բարության ու լավ արարքների համար։ Բացի տարբեր ուխտագնացություններից, այդ թվում և՝ 1373 թվականի ուխտագնացությունը դեպի Երուսաղեմ, նա մնացել է Հռոմում մինչև 1373 թվականի հուլիսի 23-ին իր մահը՝ եկեղեցական բարեփոխում ակնկալելով[9]։

Դեպի Հռոմ, Երուսաղեմ ու Բեթղեհեմ ուխտագնացությունների ընթացքում Բրիջիթն այժմյան Կապույտ եկեղեցի «վանքի կառուցման համար ճշգրիտ հրահանգներ է ուղարկել», պնդելով, որ «կույս Մարիամը պետք է գլխավորի ինչպես միանձնուհիներին, այնպես էլ վանականներին»[10]։

Բրիջիթը խոստովանվում էր ամեն օր ու միշտ ուներ ժպտացող դեմք[9]։ Թեև նա Շվեդիա չի վերադարձել, Հռոմում ապրած նրա կյանքը հեռու էր երջանիկ համարվելուց․ նա խրված էր պարտքերի մեջ ու նրան հետապնդում էին եկեղեցու չարաշահումների դեմ տարվող իր աշխատանքի համար։ Սկզբում նրան թաղել են Պանիսպերնայի Սան Լորենցո կաթոլիկ եկեղեցում, հետո նրա մասունքները տեղափոխվել են Շվեդիա։ 1391 թվականին Հռոմի պապ Բոնիֆեյս IX-ը նրան սրբադասել է, որը հաստատվել է 1415 թվականին Կոնստանս քաղաքում անցկացված խորհրդում։ Նրա աշխատանքների վերաբերյալ նոր քննարկումների շնորհիվ Բեյզիլյան խորհուրդը 1436 թվականին հաստատել է նրա հայտնությունների ուղղափառությունը։

Տեսիլքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատկեր:StBridgetSyonIndenture.jpg
Սուրբ Բրիջիթի տեսիլքը։ Հարություն առած Քրիստոսը ցույց է տալիս Լոնգինիուսից ստացած վերքը, որը սուրբ Բրիջիթին գրելու առիթ է տալիս։1530 թվականով թվագրված մանրանկարից հատված, որը հավանաբար արվել է Անգլիայի Սայոն վանքում։ (BL Harley MS 4640, f.15)

Տաս տարեկանում Բրիջիթը տեսել է խաչից կախված Հիսուսի տեսիլքը։ Երբ նրան հարցրել է, թե ով է իր հետ այդպես վարվել, վերջինս պատասխանել է[9]․

Նրանք, ովքեր ահրամարհում են ինձ ու իմ սերն իրենց նկատմամբ։

Բրիջիթն այնքան է տպավորվել, որ այդ պահից Հիսուսի տառապանքը դարձել է նրա հոգևոր կյանքի իմաստը[9]։ Մանկությունից ի վեր հայտնվող նրա տեսիլքներն ավելի հաճախակի էին դառնում, և այս երկնային հայտնությունների (լատին․՝ Revelationes coelestes) գրառումները, որոնք Լինչոպինգի քահանա Մաթթիասը և իր խոստովանահայր՝ Ալվաստրայի վանական Պիտեր Օլաֆսոնը թարգմանել են լատիներեն, Միջնադարում մեծ համբավ են ձեռք բերել[8]։ Այս հայտնությունները Բրիջիթին ոմանց համար նշանավոր են դարձրել, մյուսների համար՝ հակասական կերպար[11]։

Հիսուսի ծննդյան վերաբերյալ նրա տեսիլքները մեծ ազդեցություն են ունեցել արվեստում դրա պատկերման վրա։ Իր մահից ոչ շատ առաջ նա տեսիլք է նկարագրել, որտեղ մանուկ Հիսուսը գետնին պառկած լույս էր ճառագում, իսկ սուրբ կույսը շիկահեր էր։ Բազմաթիվ պատկերումներ են հաջորդել սրան և Քրիստոսի ծնունդը մնացել է Բարոկկո ոճի լուսաստվերով ամենահաճախ արված պատկերներից մեկը։ Հաճախ հանդիպող այլ պատկերներ, ինչպիսիք են՝ պատին ամրացված մեկ մոմն ու Հայր աստծո ներկայությունը, նույնպես վերագրվում են Բրիջիթի տեսիլքներին։

Աստվածամայրը Սուրբ Հովսեփի հետ ծնկի է իջնում իր զավակին աղոթելու (հայտնի որպես «մանկան երկրպագություն») և սա դառնում է տասնհինգերորդ դարի ամենահաճախակի պատկերազարդումը։ Այս պատկերազարդման տարբերակները հայտնի են եղել դեռևս 1300 թվականին՝ Բրիջիթի տեսիլքներից շատ առաջ, և ունեցել են ֆրանցիսկյան ծագում, որից էլ հնարավոր է ազդեցություն է կրել Բրիջիթը՝ լինելով Ֆրանցիսկյան միաբանության անդամ[12]։ Քավարանի նրա տեսիլքները նույնպես հանրահայտ են[13]։

Դեռ ավելին, «նա նույնիսկ կանխատեսել է Վատիկանի պետության առաջացումը, նշելով այն ճշգրիտ սահմանները, որոնք 1921 թվականին Մուսոլինին է նշել դրա համար»[14]։

2010 թվականի հոկտեմբերի 27-ին Հռոմի պապ Բենեդիկտոս XVI-ը խոսել է Բրիջիթի մասին ընդհանուր լսարանի առջև ասելով, որ սուրբ Բրիջիթի հայտնությունների արժեքը հատկորոշվել է Հռոմի պապ Հովհաննես Պողոս II-ի կողմից վերջինիս Spes Aedificandi նամակում․ «կասկած չկա, որ եկեղեցին, որն ընդունել է Բրիջիթի սրբությունը, ընդունել է նրա ներքին ապրումների ամբողջական արժանահավատությունը»[15]։

Տասնհինգ «Հայր Մեր և Ավե Մարիա աղոթքներ»

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուրբ Բրիջիթի մասունքատուփը, որի մեջ նրա ոսկորից մի կտոր կա

Սուրբ Բրիջիթը երկար ժամանակ է աղոթել, որպեսզի իմանա, թե Հիսուսը քանի հարված է ստացել իր մարմնի վրա։ Ի պարգևատրություն նրա համբերության՝ մի օր Հիսուսը հայտնվել է նրան ու ասել․ «Մարմնիս վրա ես ստացել եմ 5480 հարված։ Եթե դու ուզում ես որևէ կերպ դրանք պատվի արժանացնել, ապա մեկ տարվա ընթացքում կարտասանես տասնհինգ «Հայր Մեր» ու տասնհինգ «Ավե Մարիա» աղոթքներն այն աղոթքների հետ, որոնք ես քեզ կսովորեցնեմ։ Երբ դու ավարտես, պատված կլինես իմ վերքերից յուրաքանչյուրը[16]»։

Աղոթքները հայտնի են դարձել որպես «Տասնհինգ Օ-եր», քանի որ լատիներեն սկզբնական տարբերակի յուրաքանչյուր աղոթք սկսվում էր O Jesu, O Rex կամ O Domine Jesu Christe բառերով[17]։ Ոմանք կասկածել են, որ սուրբ Բրիջիթն է այդ աղոթքների հեղինակը․ իռլանդացի պատմաբան Էամոն Դաֆֆին ենթադրում էր, որ դրանք հավանաբար առաջացել են Անգլիայում, ճգնավոր Ռիչարդ Ռոլլին ու անգլիացի բրիգիտյաններին հարող բարեպաշտ շրջանակներում[18]։

Անկախ ծագունից, աղոթքները լայնորեն շրջանառվում էին Միջնադարում և դարձել են ժամագրքի ու այլ աղոթագրերի կանոնավոր բաղկացուցիչները։ Թարգմանվել են տարբեր լեզուներով, դրանց վաղ անգլերենով տարբերակը հրատարակվել է Ուիլյամ Քեքստոնի կողմից։ Աղոթքներն արտացոլում են Քրիստոսի տառապանքի շուրջ խորհրդածելու միջնադարյան ավանդույթը և կառուցված են Քրիստոսի վերջին յոթ խոսքերի վրա։ Որոշ բաներ վերցված են եկեղեցու հայրերի ու աստվածաշնչյան աղբյուրներից[19]։

Միջնադարում աղոթքները շրջանառվում էին ինդուլգենցիայի խոստումներով ու գերբնական այլ շնորհների երաշխավորումներով, որոնց կարժանանար տարվա մեջ կանոնավոր աղոթողը։ Դրանք կրկնվել են ժամագրքի ձեռագրի մեջ և գուցե հենց դրանցով էր պայմանավորված Միջնադարում այդ աղոթքների լայն ժողովրդականությունը։ Ի թիվս այլ բաների, նրանք աստվածավախին խոստանում էին ընտանիքի տասնհինգ անդամների ազատել քավարանից ու կենդանի տասնհինգ անդամի էլ պահել աստվածային ողորմածության/շնորհի մեջ[20][21]։

Այս խոստումները, որոնցից մեկը երաշխավորում էր, որ նվիրյալը կստանա «իր սրտի ուզածը, եթե դա վերաբերի իր հոգու փրկությանը»[20], հին և նոր ժամանակներում քննադատության են արժանացել։ 1538 թվականին թարգմանիչ Ուիլյամ Մարշալն իր ընթերցողներին պատվիրում էր «մոռանալ սուրբ Բրիջիթի ու այլոց աղոթքները, որոնք սուտ խոստումներ են տալիս»[22]։ 1954 թվականին սուրբ հավատքի վարդապետության միաբանների ժողովը անվստահելի է համարարել այդ խոստումները (բայց ոչ աղոթքները) և եկեղեցական սպասավորներին հրահանգել թույլ չտալ դրանք պարունակող բրոշյուրների տարածումը[16][23]։

Երկրպագություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վադստենայի վանքում սուրբ Բրիջիթի արձանը։ Քանդակկագործ՝ Յոհաննես Յունգ, 1425 թվական։

1651 թվականին Վիեննայում կառուցվել է Բրիջիտա մատուռը, իսկ 1900 թվականին՝ Բրիջիտանյու թաղամասը։ Շվեդիայում իրենց տոհմական կալվածքում Բրիջիթի հոր կառուցած Սկիդերիդ եկեղեցու հարևանությամբ 1930 թվականին հուշաքարկէ անգնեցվել

1999 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Հռոմի Հովհաննես Պողոս II պապը սուրբ Բրիջիթին հռչակել է Եվրոպայի հովանավոր սուրբ[24][25]։ Նրա հիշատակի օրը նշվում է իր մահվան օրը՝ հուլիսի 23-ին։ Այդ օրն ընդգրկված չի եղել սրբերի Թրիդենթայն տոնացույցում, այն ներառվել է ընդհանուր հռոմեական օրացույցի մեջ 1623 թվականին հոկտեմբերի 7-ը նշելու համար, քանի որ 1391 թվականի այդ օրն է Հռոմի պապ Բոնիֆեյս IX-ը նրան սրբադասել։ Հինգ տարի անց նրա հիշատակի օրը տեղափոխվել է հոկտեմբերի 8-ին և մնացել մինչև 1969 թվականին ընդհանուր հռոմեական օրացույցի վերանայումը, որից հետո սկսել է նշվել այն օրը, որով մինչ օրս նշվում է[26]։ Ֆրանցիսկյան երրորդ միաբանությունը Բրիջիթի հիշատակի օրն ընդգրկել է իր սրբերի օրացույցում և որպես իր միաբանության անդամի՝ նշում է այդ օրը ընդհանուր եկեղեցու հետ։

Բյարկա-Սյաբի տաճարում գտնվում է Բրիջիթ Շվեդացու դիմանկարը, որը տարբեր դավանանքի քրիստոնյաների կողմից արժանացել է երկրպագության։ Այս տաճարից ոչ շատ հեռու գտնվող Կապույտ Եկեղեցի անվամբ հայտնի Վադստենա եկեղեցում գտնվում են սրբի մասունքները, որոնք երկրպագության են արժանացել ինչպես լյութերական, այնպես էլ կաթոլիկ հավատացյալների կողմից[27][28]։

Քննադատական գնահատում ժամանակի ընթացքում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դարերի ընթացքում միայն Շվեդիայի տարածքում Բրիջիթին ընկալել են տարբեր կերպ․ շվեդ ազգայնամոլի կերպարով, էկումենիկ, եվրոպացի, կրոնական ու առեղծվածային, նույնիսկ նրա տեսիլքները վերագրել են հոգեկան հիվանդության։

Սկզբնական շրջանում հետաքրքրված լինելով նրա «Հայտնություններով»՝ Մարտին Լյութերն ի վերջո դրանք զառանցանք է համարել[29]։ Շվեդիայի թագուհի Քրիստինան, հաշվի առնելով նրա մեկնումը Հռոմ, պնդել է, թե Բրիջիթը կնախընտրեր դասվել խելամիտների, քան թե սրբերի շարքում։ 19-րդ դարի որոշ գրողներ Բրիջիթին ներկայացրել են որպես բողոքականների ռեֆորմացիայի նախակարապետ, հաշվի առնելով Հռոմի պապերին, եպիսկոպոսներին ու այլ հոգևարականներին ուղղված նրա քննադատությունը, թե նրանք չեն ապրում իրենց քարոզած ուսմունքների համաձայն[30]։

Իր Folkungasagan պիեսում Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգը Բրիջիթին նկարագրել է որպես «իշխանատենչ, ցուցամոլ կնոջ, որը միտումնավոր պայքարում էր սրբանալու համար» և ավելացրել, որ «այս տհաճ կնոջ ու նրա մասին պատմական փաստաթղթերից ելնելով՝ ես իմ դրամայում մի անվերահսկելի միանձնուհի եմ կերտել, թեև նրան պարզորոշ հասկացրել եմ իր հիմարությունն ու ամբարտավանությունը»[31]։

«Հազար տարվա գահ» գրքում (1996) նկարագրվում է, թե ինչպես է Բրիջիթը վիրավորել թագավոր Մագնուսին ու թագուհի Բլանկային, նրանց մեղադրելով «էրոտիկ շեղումների, շռայլության ու մահաբեր դավադրությունների մեջ»[32], ինչպես նշել է Dala-Demokraten լրագիրը, քննադատություն, որը վերաբերել է նաև շվեդ միանձնուհիներին[33]։ Նրա աշխատանքները լատիներենից շվեդերեն թարգմանելուց հետո շվեդական որոշ շրջանակներ Բրիջիթին վերաբերում են ավելի մեծ ըմբռնումով ու գնահատանքով[34]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պիրիտայի մենաստան
  • Սուրբ Բրիգիտտայի միաբանություն
  • Սուրբ Բրիջիթ Շվեդացի, հովանավոր սրբի արխիվ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Steffen R. Birgitta Birgersdottek (շվեդերեն) — 1924. — Vol. 4. — P. 447.
  2. ↑ 2,0 2,1 Birgitta (շվեդերեն) — SLS.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Steffen R. Birgitta Birgersdotter (շվեդերեն) — 1924. — Vol. 4. — P. 447.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118511262 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ Gustafsson E., Bennett R. http://kulturarvsdata.se/raa/samla/html/7041 — 1985. — P. 13.
  6. ↑ Calendarium Romanum (լատ.): Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica — Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. — P. 28.
  7. ↑ Furstinnan från/av Närke Eivor Martinus in Barndrottningen Filippa, 978-91-7331-663-7 pp. 115, 164 & 167
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Kirsch, Johann Peter (1907). «"St. Bridget of Sweden." The Catholic Encyclopedia. Vol. 2». Newadvent.org. New York: Robert Appleton Company. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 17-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Fr. Paolo O. Pirlo, SHMI (1997). «St. Bridget». My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate – Quality Catholic Publications. էջեր 158–159. ISBN 971-91595-4-5.
  10. ↑ «Not So Secular Sweden by Matthew Milliner». First Things. Institute on Religion and Public Life. 2014 թ․ հունիս. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին. «Bridget—or Birgitta as she is known in Sweden—left her homeland and travelled to Rome, Jerusalem, and Bethlehem, sending back precise instructions for the construction of the monastery I am now entering, known as the "Blue Church" after the unique color of its granite. Birgitta insisted that the abbess, signifying the Virgin Mary, should preside over both nuns and monks.»
  11. ↑ Ball, Judy. «Woman on a Bod Mission». Americancatholic.org. Saint Anthony Messenger. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 17-ին.
  12. ↑ Schiller and Seligman, pp. 76–78.
  13. ↑ Duffy, p. 338.
  14. ↑ Matthew Milliner (2014 թ․ հունիս). «Not So Secular Sweden». First Things. Institute on Religion and Public Life. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին. «Faced with the corruption of the Avignon papacy, she even predicted an eventual Vatican State, foretelling almost the exact boundaries delineated by Mussolini for Vatican City in 1921.»
  15. ↑ Saint Bridget of Sweden, General Audience, 27 October 2010.
  16. ↑ 16,0 16,1 Puskorius, Casimir M. «Magnificent Prayers, Yes – Magnificent Promises, No». dailycatholic.org. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 23-ին.
  17. ↑ O Jesus; O King; O Lord Jesus Christ.
  18. ↑ Duffy, p. 249.
  19. ↑ Duffy, pp. 249–252.
  20. ↑ 20,0 20,1 Duffy, p. 255.
  21. ↑ The Secret of Happiness: The Fifteen Prayers Revealed By Our Lord to Saint Bridget in the Church of Saint Paul in Rome (Pamphlet), Suzanne Foinard, Editions Sainte-Rita (1940). OCLC 25228073.
  22. ↑ Quoted in Summit, Jennifer (2000). Lost Property: The Woman Writer and English Literary History, 1380–1589. University of Chicago. 978-0-226-78013-9.
  23. ↑ Marius Crovini (Notary of the Supreme Holy Congregation of the Holy Office), WARNING CONCERNING THE "PROMISES OF ST. BRIDGET", 28 January 1954, published in Acta Apostolicae Sedis, annus XXXXVI, series II, vol. XXI, p. 64 [access 14 April 2019]. English Translation by Eternal Word Television Network: [1]
  24. ↑ Proclamation of the Co-Patronesses of Europe, Apostolic Letter, 1 October 1999.
  25. ↑ Liturgical Feast of St. Bridget, Homily, 13 November 1999 Արխիվացված 3 Մարտ 2013 Wayback Machine.
  26. ↑ Calendarium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 1969), p. 98.
  27. ↑ «Not So Secular Sweden by Matthew Milliner». First Things. Institute on Religion and Public Life. 2014 թ․ հունիս. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին. «But the Lutheran pastor who met us there was not the steward of an empty shell, but instead oversaw a living devotional site frequented by Protestants and Catholics alike. (It does not hurt that Birgitta's forceful critique of the papacy led some to see her as proto-Protestant.) After placing our fingers in the holes, my companions and I entered the complex, and were met with a beautiful cross celebrating Birgitta and her daughter Catherine, painted by a Pentecostal icon painter. Most remarkable was the vaulting of this massive Gothic complex. Brigittine nuns wear the "Crown of the Five Holy Wounds" with five red symbolic stones. In the same way, the five bosses connecting the Gothic ribbing are here painted red, causing pilgrims to momentarily become Brigittines themselves, their heads enclosed with the five wounds as they step under every vaulted bay. Although there was some destruction and damage to statues from invading Danish soldiers, most here have survived. We make our way to the still-preserved relics of Birgitta, but are interrupted by a bell. Thirty pilgrims stop to gather in the rear of the church for a Taizé prayer service before a gorgeous Byzantine icon of Christ made by that same Pentecostal painter.»
  28. ↑ «Not So Secular Sweden by Matthew Milliner». First Things. Institute on Religion and Public Life. 2014 թ․ հունիս. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին. «Martin Luther may have called her die tolle Brigit, "crazy Birgitta," but there was her body—enclosed in a red casket, now tastefully tended by Lutherans.»
  29. ↑ Rex, Richard. The Making of Martin Luther, Princeton University Press, 2017, 978-1400888542, p. 45
  30. ↑ «Not So Secular Sweden by Matthew Milliner». First Things. Institute on Religion and Public Life. 2014 թ․ հունիս. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին. «Like England, Sweden went Protestant during the Reformation. But the Lutheran pastor who met us there was not the steward of an empty shell, but instead oversaw a living devotional site frequented by Protestants and Catholics alike. (It does not hurt that Birgitta's forceful critique of the papacy led some to see her as proto-Protestant.)»
  31. ↑ Heliga Birgittas comeback – Forskning&Framsteg
  32. ↑ p. 29
  33. ↑ Kyhle, Lars (1997 թ․ մայիսի 29). «Blood-Swain och Olaf Scotking, Svenska kungar från Ludvikas och USA:s horisont». Dala-Demokraten. էջ 3.
  34. ↑ Heliga Birgittas comeback – Forskning&Framsteg (The Comeback of Saint Bridget – Research and Progress).

Աղբյուրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Duffy, Eamon (1992). The stripping of the altars: Traditional religion in England, c.1400 – c.1580. New Haven: Yale University Press. 978-0-300-05342-5
  • Schiller, Gertrud (trans. Seligman, Janet) (1971). Iconography of Christian Art, Vol. I: Christ's incarnation, childhood, baptism, temptation, transfiguration, works and miracles, (English trans from German). London: Lund Humphries. OCLC 59999963

Հրատարակություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լատիներենով գրված սուրբ Բրիջիթի «Հայտնությունները» հրատարակվել են 1956 - 2002 թվականների ընթացքում Ստոկհոլմի Նամակների, Պատմության ու Հնությունների Թագավորական Ակադեմիայի հովանու ներքո։

  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. I. Ed. by C.-G. Undhagen. Stockholm 1978.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. II. Ed. by C.-G. Undhagen† and B. Bergh. Stockholm 2001.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. III. Ed. by A.-M. Jönsson. Stockholm 1998.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. IV. Ed. by H. Aili. Stockholm 1992.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. V. Ed. by B. Bergh. Uppsala 1971.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. VI. Ed. by B. Bergh. Stockholm 1991.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. VII. Ed. by B. Bergh. Uppsala 1967.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones Lib. VIII. Ed. by H. Aili. Stockholm 2002.
  • Sancta Birgitta. Revelaciones extravagantes Ed. by L. Hollman. Uppsala 1956.
  • Sancta Birgitta. Opera minora Vol. I. Regula Salvatoris Ed. by. S. Eklund. Stockholm 1975.
  • Sancta Birgitta. Opera minora Vol. II. Sermo angelicus Ed. by. S. Eklund. Uppsala 1972.
  • Sancta Birgitta. Opera minora Vol. III. Quattuor oraciones Ed. by. S. Eklund. Stockholm 1991.

Անգլերեն թարգմանություններն են՝

  • «Սուրբ Բրիջիթա Շվեդացու հայտնությունները», թարգմանված Դենիս Սիըրբիի կողմից, որի ներածությունն ու ծանոթագրությունները գրել է Բրիջիթ Մորիսը, 4 հատոր։(Oxford: Oxford University Press, 2006–) [1 հատորում՝ գրքեր I–III, II հատորում՝ գրքեր IV–V, III հատորում՝գրքեր VI–VII, IV հատորում զետեղվելու է գիրք VIII-ը]
  • Բրիջիթա Շվեդացի «Կյանք ու հայտնությունների ընտրանի», խմբագրված, Մարգյերիթ Թյադեր Հարրիսի նախաբանով, թարգմանությունն ու ծանոթագրությունները՝ Ալբերտ Ռայլ Քեզելի,ներածությունը՝ Թոր Նայբերգի (New York: Paulist Press, 1990) [ներառում է քահանա Պետրոսի «Օրհնյալ Բրիջիտայի կյանքը» գրքի թարգմանությունը, «Հայտնություններ»-ի 5-րդ ու 7-րդ գրքերն ու «Հայտնություններ»-ից չորս աղոթք]
  • «Սուրբ Բրիջիտան ու իր գիրքը՝ Բրիջիտա Շվեդացու հայտնությունները», թարգմանություն միջին անգլերենից, նախաբանը՝ Ջուլիա Բոլթոն Հոլովեյի, (1992)
  • Արնե Ջյոնսոնի «Սուրբ Բրիջիթի հայտնությունները Հռոմի պապին», այսպես կոչված Tractatus de summis pontificibus-ի հրատարակություն (Lund: Lund University Press, 1997)

Մենագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բրիջիթ_Շվեդացի&oldid=9979432» էջից