Ազատ առևտրի գոտի
Ազատ առևտրի գոտի (ԱԱԳ), միջազգային ինտեգրացիայի տեսակ, որի շրջանակներում մասնակից երկրներում վերացվում են մաքսատուրքերը, հարկերը և գանձումները, ինչպես նաև հեշտացվում է ապրանքաշրջանառությունը` մասնակից երկրների միջև։ Սա ինտեգրացիայի ավելի խորը տեսակ է, քան միջկառավարական տնտեսական համաձայնագրերը։ Յուրաքանչյուր մասնակից երկիր ունի ինքնուրույն և անկախ առևտրային ռեժիմի որոշման իրավունք` երրորդ երկրների նկատմամբ։ Հիմնականում ազատ առևտրի գոտու պայմանները տարածվում են բոլոր տեսակի ապրանքների վրա, բացառությամբ գյուղատնտեսական ապրանքների։ Ազատ առևտրի գոտու գործունեությունը վերահսկվում է քարտուղարության կողմից, որը տեղակայված է մասնակից երկրներից մեկում։ Ազատ առևտրի որոշ գոտիներում քարտուղարություն հասկացություն չկա։ Տարին մեկ կամ երկու անգամ միմյանց հետ հանդիպում են մասնակից երկրների ղեկավարները և համապատասխան գերատեսչությունների ներկայացուցիչները` քննարկելու առևտրաշրջանառությանը վերաբերող հարցեր։ Մասնակից երկրների սահմաններին պահպանվում են սահմանային մաքսակետերը` վերահսկելու համապատասխան երկիր մտնող կամ երկրից դուրս եկող ապրանքաշրջանառությունը։
«Ազատ առևտուրը առևտուր է առանց մաքսային տուրքերի և քանակական սահմանափակումների,բացառությամբ խիստ որոշակի դեպքերի, որոնք կարող են մտցվել»— տնտեսագետ Սերգեյ Գլազև[1]։
Ազատ առևտրի գոտու օրինակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ազատ առևտրի հյուսիսամերիկյան համաձայնագիր ՆԱՖՏԱ (North American Free Trade Agreement, NAFTA)` ԱՄՆ-ի, Կանադայի և Մեքսիկայի միջև կնքված համաձայնագիր, որը ուժի մեջ է մտել 1994 թվականից։ Համաձայնագրով նախատեսված է մաքսային տուրքերի աստիճանաբար վերացում ինչպես արդյունաբերական, այնպես էլ գյուղատնտեսական ապրանքների համար։ Համաձայնագիրը երաշխավորում է ինտելեկտուալ կարողության իրավունքի պաշտպանություն, ներդրումների ընդհանուր պահանջների մշակում, առևտրային ծառայությունների ազատականացում։
- Ազատ առևտրի եվրոպական ասոցիացիա` ստեղծվել է 1960 թվականին։ Ներկայումս ասոցիացիայի անդամ են Իսլանդիան, Լիխտենշտայնը, Նորվեգիան և Շվեյցարիան։
- Եվրոպայում ազատ առևտրի գոտի` համաձայնագիր, որը ստորագրվել է Լատվիայի, Լիտվայի և Էստոնիայի միջև 1993 թվականին։ Իր ուժը կորցրել է 2004 թվականին, երբ մերձբալթյան երեք երկրները դարձան ԵՄ անդամ։
- Ազատ առևտրի կենտրոնաեվրոպական ասոցիացիա` համաձայնագիր, որը ստորագրվել է Հունգարիայի, Լեհաստանի, Ռումինիայի, Սլովակիայի, Սլովենիայի և Չեխիայի միջև 1992 թվականին։ Իր ուժը կորցրել է 2004 թվականին, երբ այս երկրները դարձան ԵՄ անդամ։
- Տնտեսական համագործակցության խորացման ավստրալոնորզելանդական համաձայնագիր` կնքված 1983 թվականին Ավստրալիայի և Նոր Զելանդիայի միջև։
- Կոլումբիայի, Էկվադորի և Վենեսուելայի միջև ազատ առևտրային գոտի` համաձայնագիրը կնքվել է 1992 թվականին։
- Բանգկոկի համաձայնագիր` համաձայնագիր Բանգլադեշի, Հնդկաստանի, Հարավային Կորեայի, Լաոսի և Շրի Լանկայի միջև, որը ստորագրվել է 1975 թվականին։
- Ազատ առևտրի գոտի (ԱՊՀ)` ԱՊՀ անդամ երկրների միջև համաձայնագիր, որը ստորագրվել է 2011 թվականի հոկտեմբերին։
Ազատ առևտրի գոտու ստեղծում նորահայտ տնտեսական միություններում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Խաղաղօվկիանոսյան գործընկերություն
- Հարավամերիկյան ազգերի միություն
- ԵՏՄ և այլ երկրների միջև ազատ առևտրի գոտու ստեղծում
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Страны СНГ объединит зона свободной торговли». МТРК «Мир». 2011 թ․ հոկտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
| ||||||
