Նորա Ադամյան

հայ արձակագիր, թարգմանիչ
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ադամյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Նորա (Էլեոնորա) Գրիգորի Ադամյան (Ադամովա) (մայիսի 31, 1910(1910-05-31)[1], Բաքու, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 2, 1992(1992-12-02) կամ 1992[2], Մոսկվա, Ռուսաստան[3]), ռուսալեզու հայ արձակագիր, թարգմանչուհի, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1950 թվականից։

Նորա Ադամյան
Ծնվել էմայիսի 31, 1910(1910-05-31)[1]
ԾննդավայրԲաքու, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էդեկտեմբերի 2, 1992(1992-12-02) (82 տարեկան) կամ 1992[2]
Վախճանի վայրՄոսկվա, Ռուսաստան
Մասնագիտությունթարգմանչուհի, արձակագիր և գրող
Լեզուռուսերեն
ԿրթությունԲաքվի պետական համալսարան (1930)
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԱշխատավայրԿոմունիստ
ԱմուսինՅակով Վոլչեկ
Նորա Ադամյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է Բաքվում։ 1927-1930 թվականներին սովորել է Բաքվի համալսարանում։ Գրական ասպարեզ է իջել 1930 թվականին։ Գրել է ռուսերեն պատմվածքներ, որոնք տպագրվել են պարբերական մամուլում։ 1938-1945 թվականներին աշխատել է Երևանի «Կոմունիստ» (ռուսերեն) թերթի խմբագրությունում։ 1945 թվականին լույս է տեսել նրա պատմվածքների առաջին ժողովածուն, որին հաջորդել են մի քանի նոր գրքեր՝ «Կյանքի սկիզբը» (1955), «Կապույտ լեռների մոտ» (1957), «Լքված տունը» (1959), «Երկրորդ կինը» և այլն։ Գրել է կինոսցենարներ։ Հայերենից ռուսերեն է թարգմանել Վահան Միրաքյանի «Լալվարի որսկանը», Հովհաննես Շիրազի «Իմ ընկեր Լորիկը» և այլ գործեր։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

Գրական աշխատանքներով, հիմնականում թարգմանություններով, սկսել է զբաղվել 1939 թվականից։ 1953 թվականից նա հրատարակել է սեփական արձակը, իսկ արդեն 1954 թվականին լույս է տեսել նրա առաջին ժողովածուն՝ «Պատմվածքներ»-ը։

Գրողի հիմնական թեման բարոյական խնդիրներն են և ժամանակակիցների կյանքը՝ իրենց ուրախություններով ու տխրություններով։ «Կարմիր լույս» և «Զրո երեք» վիպակներում հեղինակը ներկայացնում է բուժաշխատողների վառ հիշարժան կերպարներ, փոխանցում նրանց նպատակասլաց, քրտնաջան աշխատանքի մթնոլորտը։ «Երկրորդ կինը» վեպում շինարարական ամբարտակի ինժեները, չնայած անձնական ձախողումներին, կրքոտ պայքարում է իր գաղափարների իրականացման համար։ «Նոր հարևանը» պատմվածքի գլխավոր հերոսը աննկատելի, թվացյալ անձնավորություն է, որը արտասովոր գթասրտություն է ցուցաբերում իրեն անծանոթ շատ մարդկանց[4]։

Նորա Ադամյանի ստեղծագործությունները հրատարակվել են «Սովետական գրող» հրատարակչության կողմից, «Կայծ», «Նոր աշխարհ», «Մոսկվա» և «Զնամյա» ամսագրերում, թարգմանվել անգլերեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, չինարեն, հայերեն և այլ լեզուներով։ Նրա թարգմանություններն կատարվել են հիմնականում հայ ժամանակակից գրական ստեղծագործություներից (Վահան Միրաքյանի «Լալվարի որսը», Հովհաննես Շիրազի «Իմ ընկեր Լորիկը» և այլն)։

Նորա Ադամյանի և նրա ամուսնու[5]՝ Յակով Վոլչեկի[6]] սցենարի հիման վրա 1965 թվականին Տալլինֆիլմ ստուդիայում նկարահանվել է«Զրո երեք» ֆիլմը ։ Համանուն պատմվածքի հիման վրա նկարահանված ռադիոպիեսում խաղացել են հայտնի դերասաններ Մարիա Բաբանովան, Գեորգի Վիցինը, Յուրի Պուզիրյովը։

1984 թվականին Նորա Ադամյանը դարձել է «Օգոնյոկ» ամսագրի մրցանակի դափնեկիր։

1960-1980-ական թվականներին Յակով Վոլչեկի հետ ապրել է «Սովետական գրող» բնակարանային շինարարական կոոպերատիվում (Կրասնոարմեյսկայա փողոցի թիվ 25 տուն)[7][8]։

Հիմնական ստեղծագործություններ

խմբագրել
  • 1966 - «Երկրորդ կինը»

Վիպակներ

խմբագրել
  • 1959 - «Լքված տունը»
  • 1961 - «Զրո երեք»

Պատմվածքների և վիպակների ժողովածուներ

խմբագրել
  • 1955 - «Կյանքի սկիզբը»
  • 1957 - «Կապույտ լեռներում»
  • 1959 - «Աղջիկը նախարարությունից։ Վիպակներ և պատմվածքներ»
  • 1964 - «Նոր հարևանը»
  • 1972 - «Ճամփորդություն երեքով։ Վիպակներ և պատմվածքներ»

Նորա Ադամյանը հայերեն

խմբագրել
  • Երեք վիպակ, Ե., Հայպետհրատ, 1963, 272 էջ։

Թարգմանություններ

խմբագրել
  Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Авакян А.А. Раскаленная земля /Пер. с арм. А. Шахатуни, Н. Адамян.- Ереван: Армянское государственное издательство, 1956.- 304 с.
  • Антология армянской советской литературы.- Ереван: Айпетрат, 1957.- 600 с.- Из содерж.: Вартанян Агаси. Приветствую; Степану Шаумяну; Шогенц Цакан. Моим братьям; Зимой; Арутюнян Микаэл. Улыбка Туманяна; Зов; Арман Арам. Весна; Утро Армении; Завет.
  • Арман А.Т. Песни любви.- Ереван: Армгосиздат, 1956.- 52 с.
  • Армения. Для четырёхголосного хора с сопровождением фортепиано /Слова Р. Касабяна; Музыка Р. Кзартмян.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 9 с.
  • Арутюнян Микаэл: Горный родник.- Ереван: Айпетрат, 1956.- 58 с.
  • Вождю: Для четырёхголосного хора с сопровождением фортепиано /Музыка С.Х. Джербашян; Слова М. Корюна.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 9 с.
  • Гарибян Р. Мой подарок.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 16 с.
  • Героическая: Для смешанного хора с сопровождении фортепиано /Музыка М.М. Мазманян; Слова Сармена.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 9 с.
  • Григорян В. Утро: Стихи.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 82 с.
  • За любимую Родину.- Ереван: Армгиз, 1941.- 51 с.
  • Книга братства: Советские поэты об Армении.- Ереван: Советакан грох, 1981.- 192 c.- Из содерж.: Гришашвили Иосиф. Микаэл Налбандян.
  • Любовь. Сольная песня в сопровождении фортепиано. Слова Сармена /Музыка К. Закарян.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 7 с.
  • Миракян В. Охота на Лалваре.- Ереван: Айпетрат, 1942.- 65 с.- (Армянская поэзия).
  • Москва: Для четырехголосного смешанного хора /Музыка Л.А. Аствацатрян; Слова Г. Боряна.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 8 с.
  • Моя Армения: Песня с фортепиано /Музыка А.С. Хачатрян; Слова А. Граши.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 4 с.
  • Советская Армия: Для многоголосного смешанного хора с сопровождением фортепиано /Слова М. Корюна; Музыка А. Кочарян.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 11 с.
  • Соревнование: Для мужского вокального квартета в сопровождении фортепиано /Музыка В.Г. Араратян; Слова народные.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 10 с.
  • Шираз Օ. Мой товарищ Лорик.- Ереван: Айпетрат, 1952.- 32 с.
  • Фашизм должен погибнуть.- Ереван: Армгиз, 1942.- 84 с.

Պարգևներ

խմբագրել

«Կարտոֆիլահավաք» պատմվածքի համար արժանացել է «Օգոնյոկ» հանդեսի 1984 թվականի մրցանակին[9][10]։

Գրականություն

խմբագրել

Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978. Энциклопедический словарь. 2009. Справочник Союза писателей СССР [по состоянию на 01.12.1963] / ред. К. В. Воронков, сост. Н. В. Боровская. — М.: Советский писатель, 1964. — 776 с. — 3000 экз. Справочник Союза писателей СССР [по состоянию на 01.06.1985] / Ред. К. Н. Селихов; сост.: В. А. Астахова, А. И. Либецкая, Л. И. Цветкова. — М.: Советский писатель, 1986. — 784 с. — 10 000 экз.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 http://en.isabart.org/person/147023
  2. 2,0 2,1 2,2 Library of Congress AuthoritiesLibrary of Congress.
  3. Элеонора Георгиевна Адамова
  4. Адамян, Нора Красный свет: роман, повести. — М.: Советский писатель, 1975. — 528 с. (Аннотация к книге)
  5. Семейное захоронение Н. Адамян и Я Волчека на кладбище Тохмах в Ереване
  6. «Авторский коллектив фильма «[[Ноль три]]»». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 24-ին.
  7. Справочник СП СССР, 1964, էջ 21,143
  8. Справочник СП СССР, 1986, էջ 19,136
  9. Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 22.
  10. Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ 27.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նորա Ադամյան» հոդվածին։