Prijeđi na sadržaj

Ureznica

Izvor: Wikipedija
Ručna ureznica M20, pričvršćena u univerzalni držač ureznica.

Ureznica je alat za ručno urezivanje navoja manjih promjera. Glavni dio ureznice su: rezni dio, vrat i četverokut za držač. Ručne ureznice najčešće imaju 3 ili 4 oštrice. Navoji se ručno urezuju garniturom ureznica (najčešće 3 ureznice), čiji je redoslijed označen na drškama, crticama po obodu:

  • I ureznica, ima najmanji promjer, a navoj nema puni profil, zubi su zasječeni, tako da ureznica ima konusni oblik po čitavoj dužini radnog dijela. Po obodu drške nalazi se jedna crtica.
  • II ureznica ima konus samo na početku, a navoj ima oblik koji je već blizak punom profilu koji izrađuje. Po obodu drške nalaze se dvije crtice.
  • III ureznica ima konus samo na vrhu, a zubi imaju oblik punog profila navoja koji se izrađuje. Po obodu drške nema niti jedne crte.

Obični držači ureznica imaju najčešće 3 ili 4 četverokutna otvora, a jedan se otvor postavi na četverokut ureznice. Univerzalni držači ureznica mogu mijenjati veličinu četverokuta, pa se samim tim držačima može pridržavati više različitih izmjera (dimenzija) ureznica.

Postupak rada

[uredi | uredi kôd]

Prije početka urezivanja navoja treba izbušiti provrt svrdlom odgovarajućeg promjera, prema tablici iz priručnika ili iz tablice koja se nalazi na leđnoj strani pomičnog mjerila:

  • nepotpuni (slijepi) provrti izbuše se 1 do 3 mm dublje od duljine navoja, da se ne bi slomila ureznica;
  • pri urezivanju navoja ureznicama iz garniture od 3 ureznice, najprije se urezuje s prvom ureznicom, tako da se ona postavi okomito na provrt, da se ne bi dobio kosi navoj;
  • pri urezivanju navoja, ureznica se okreće pomoću držača za pola okreta u smjeru rezanja, a zatim se vraća u suprotnom smjeru radi loma strugotine;
  • pri urezivanju navoja u mekom materijalu, ureznicu je potrebno povremeno izvaditi i očistiti provrt od strugotine, pogotovo kod dubljih i slijepih provrta;
  • pri urezivanju navoja potrebno je povremeno vršiti podmazivanje ureznica da bi se smanjilo trenje i olakšalo rezanje, te dobio fin i gladak navoj.[1]

Tablica potrebnih provrta prije urezivanja

[uredi | uredi kôd]
Metrički navoj
Navoj Svrdlo za provrt
M3 × 0,5 2,5 mm
M4 × 0,7 3,3 mm
M5 × 0,8 4,3 mm
M6 × 1,0 5,2 mm
M7 × 1,0 6,1 mm
M8 × 1,25 6,9 mm
M8 × 1,0 7,1 mm
M10 × 1,5 8,7 mm
M10 × 1,25 8,9 mm
M10 × 1,0 9,1 mm
M12 × 1,75 10,5 mm
M12 × 1,5 10,7 mm
M14 × 2,0 12,2 mm
M14 × 1,5 12,7 mm
M16 × 2,0 14,2 mm
M16 × 1,5 14,7 mm
Promjer rupe odnosi se na 75% dubine svrdla

Slike

[uredi | uredi kôd]
Različite ureznice. Garnitura ureznica (3 ureznice). I ureznica urezuje 55% navoja, II ureznica 25% i III 20%. Različite vrste držača ureznica.

Poveznice

[uredi | uredi kôd]

Izvori

[uredi | uredi kôd]
  1. Mijo Matošević: "Tehnologija obrade i montaže", udžbenik za I razred strojarske struke, Um d.o.o., 2005.