Prijeđi na sadržaj

Kromosom 9 (čovjek)

Izvor: Wikipedija
Skica kromosoma 9 s obilježenim genskim lokusima ("l" - lokus)

Kromosom 9 u kariotipu čovjeka je autosomni kromosom, deveti po redu po dimenzijama i broju nukleotida. Prema položaju centromere pripada submetacentričnim kromosomima. Sastoji se od 145 milijuna nukleotida što predstavlja oko 4-4,5% od ukupne količine DNK u stanici.

Potvrđeno je da kromosom 9 sadrži preko 1000 gena, ali se pretpostavlja da ih ima oko 1200.[1]

Broj polimorfizama jednog nukleotida (eng. Single Nucleotide Polymorphism - SNP) je oko 550 000.

Geni kromosoma 9

[uredi | uredi kôd]

Neki od važnijih gena kromosoma 9 jesu[2]:

  • ABO sustav krvnih grupa: glikoziltransferaze ABO sustava krvnih grupa
  • ADAMTS13: ADAM metalopeptidaza s motivom trombospondina tipa 1, 13
  • ALAD: aminolevulinat, delta-, dehidrataza
  • ALS4: gen vezan za amiotrofsku lateralnu sklerozu 4
  • ASS: argininosukcinat sintetaza
  • CCL21: kemokin (C-C motiv) ligand 21, SCYA21
  • CCL27: kemokin (C-C motiv) ligand 27, SCYA27
  • COL5A1: kolagen, tip V, alfa 1
  • ENG: endoglin
  • FXN: frataksin
  • GALT: galaktoza-1-fosfat uridililtransferaza
  • GLE1L: nukleoporin GLE1
  • GRHPR: glioksilat redasduktaza/hidroksipiruvat reduktaza
  • IKBKAP
  • TGFBR1: transforming growth factor beta, receptor tip I
  • TMC1
  • TSC1


Bolesti vezane za kromosom 9

[uredi | uredi kôd]

Poznat je sadržaj i raspored gena kromosoma 9 čije mutacije izazivaju niz nasljednih bolesti. Najvažnije bolesti vezane za mutacije na kromosomu 9 jesu[3]:

Kromosomske anomalije

[uredi | uredi kôd]

Opisana je trisomija kromosoma 9 koja se klinički manifestira s anomalijama u razvoju lica i kostiju,velike i nisko postavljene uši, hipoplaziji spolnih organa, urođenim malformacijama srca i mentalnom zaostalošću.

Kromosom 9 su opisane i parcijalne trisomije, a nađene su čak i parcijalne tetrasomije, kao i prstenasti kromosomi.


Literatura

[uredi | uredi kôd]
  1. Humphray SJ, Oliver K, Hunt AR; i dr. 2004. DNA sequence and analysis of human chromosome 9. Nature. svezak 429 (broj 6990): str. 369.-374. PMID 15164053 Eksplicitna upotreba et al. u: |author= (pomoć)CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  2. (engl.) Geni kromosoma 9 na Genetics home referenceArhivirana inačica izvorne stranice od 29. srpnja 2013. (Wayback Machine), pristupljeno 22. srpnja 2013.
  3. (engl.) Genetics home reference - bolesti vezane za kromosom 9, pristupljeno 22. srpnja 2013.