Jump to content

Masara

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Masara
Conservation status

Least Concern (en) Fassara  (IUCN 3.1)
Scientific classification
KingdomPlantae
OrderPoales (en) Poales
DangiPoaceae (en) Poaceae
TribeAndropogoneae (en) Andropogoneae
GenusZea (en) Zea
jinsi Zea mays
Linnaeus, 1753
General information
Tsatso Masara, corn starch (en) Fassara, corn oil (en) Fassara, corn husks (en) Fassara, maize straw (en) Fassara, corncob (en) Fassara, corn kernel (en) Fassara da corn stover (en) Fassara
Masara
Zea mays "fraise"
Zea mays "Oaxacan Green"
Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese'
gasasshiyar masara
gonar masara tayi kyau ta fara fidda kai
sa hoto

Masara (Zea mays) wani nau'in abinci[1] ne da ake sarrafawa ta hanyoyi da dama.

Ita dai masara tana da ɗanɗano me gamsarwa, sannan kuma akan gasa ta domin aci, a kan kuma surfa ta domin ayi tuwon masara[2], sannan akanyi gugguru mai sukari da mai gishiri. ana sarrafa ta ta hanyar maida ta semonvita, conflaks, custard, da kuma abincin kaji.


Ana shuka masara a duk faɗin duniya; ana samar da nauyin masara mafi girma a kowace shekara fiye da kowane hatsi. A cikin 2020, samar da duniya ya kai tan biliyan 1.1. Yana fama da kwari da cututtuka da yawa; manyan kwari guda biyu, masara na Turai da Tushen masara, kowannensu ya haifar da asarar shekara-shekara na dala biliyan a Amurka. Kiwon shuke-shuke na zamani ya kara yawan fitarwa da halaye kamar abinci mai gina jiki, fari, da kuma haƙuri ga kwari da cututtuka. Yawancin masara yanzu an canza su ta hanyar kwayar halitta.

Masara tana buƙatar sa hannun mutum don ya bazu. Kwayoyin kakanninsu masu yaduwa na halitta sun fadi daga cob da kansu, yayin da wadanda ke cikin masara ba su da. Dukkanin masara sun fito ne daga gida ɗaya a kudancin Mexico kimanin shekaru 9,000 da suka gabata. Tsohon nau'ikan masara da suka tsira sune na tsaunuka na Mexico. Masara ta bazu daga wannan yankin zuwa ƙasƙanci da kuma Amurka tare da manyan hanyoyi guda biyu. Cibiyar domestication mai yiwuwa ita ce kwarin Kogin Balsas na kudu maso tsakiyar Mexico. Masara ta kai tsaunuka na Ecuador aƙalla shekaru 8000 da suka gabata. Ya kai ƙananan Amurka ta tsakiya da shekaru 7600 da suka gabata, da kwarin Andes na Colombia tsakanin shekaru 7000 da 6000 da suka gabata[3]

  1. https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://hausa.premiumtimesng.com/2024/06/shirin-samar-da-abinci-gwamnan-kano-zai-sayo-wa-manoman-kano-takin-zamani-na-naira-biliyan-5/&ved=2ahUKEwjB04XAi_eGAxW9T0EAHYWbCQoQxfQBKAB6BAgFEAI&usg=AOvVaw33ahKAHlMMMWmYGM6UrmJc
  2. https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://www.bbc.com/hausa/articles/c97vdj952g6o.amp&ved=2ahUKEwiRsZXki_eGAxWgQUEAHRdzAw8QyM8BKAB6BAgIEAI&usg=AOvVaw0sVkPdsdDmO8_lYpNdk9I9
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC122905