બલરામ

હિંદુ ધર્મના પૌરાણીક મહાકાવ્ય મહાભારતમાં વર્ણવ્યા પ્રમાણે બલરામ (સંસ્કૃત: बलराम), શ્રીકૃષ્ણના મોટાભાઈ હતા. પાંચરાત્ર શાસ્ત્રો અનુસાર બલરામ (બલભદ્ર) ભગવાન વાસુદેવની છાયા અથવા સ્વરૂપ છે. એમનું કૃષ્ણના અગ્રજ (મોટાભાઈ) તથા શેષ અવતાર હોવાનું બ્રાહ્મણ ધર્મને અભિમત છે. જૈનોના મત પ્રમાણે એમનો સંબંધ તીર્થકર નેમિનાથ સાથે છે. બલરામ અથવા સંકર્ષણના પૂજનની પરંપરા ઘણાં વર્ષો પહેલાંથી ચાલતી આવી હતી, પરંતુ એમની સર્વપ્રાચીન મૂર્તિઓ મથુરા અને ગ્વાલિયર ક્ષેત્રમાંથી પ્રાપ્ત થયેલી છે, જે શુંગકાલીન ગણાય છે.

Balrama
17th century mural of Balarama from a wall hanging in an Indian temple.
દેવનાગરી	बलराम
સહબદ્ધતા	Avatar of Vishnu or Shesha
શસ્ત્ર	plough or mace

છબીઓ

• 
  બલરામને દર્શાવતો મૌર્ય સિક્કો, ઇ.સ. પૂર્વે ૧લી સદી
• 
  ગદા અને શંખ ધારણ કરેલા બલરામ, ૩જી-૨જી સદીનો મૌર્ય સિક્કો.

બાહ્ય કડીઓ

• Who is Lord Balarama (Overview) સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૦૨-૦૭ ના રોજ વેબેક મશિન
• 1000 names of Lord Balarama
• Vedic Encyclopedia - Sri Balarama's Pilgrimage
• Balarama avatar - Bhagavata Purana સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૫-૩૧ ના રોજ વેબેક મશિન
• Krishna-Balarama Temple
• Krishna & Balarama Deity Gallery - Vrindavan.com સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૫-૦૪ ના રોજ વેબેક મશિન
• Krishna & Balarama Deity Gallery - Vrindavan-dham.com સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૧૧-૦૨ ના રોજ વેબેક મશિન