हरयाळी

कूळ:Graminae लॅटीन नांव:Cynodon dactylon pers

हरयाळी म्हळ्यार दुर्वा, धार्मीक उपयोगाक लागून चडशे जाणांच्या ती परिचयाची आसा. हरयाळेची आड फागूर फुटिल्ली वेल जमनीर अयस-पयस पसरता. तिच्या पांचव्चायार रंगाक लागून तिका 'हरयाळी' अशें म्हणटात. हरयाळेचीं पानां बारीक लांबट आनी अशीर आसतात. धवी आनी निळी हरयाळी अश्यॊ तिच्यॊ दॊन मुखेल जाती आसात. 'गंडदुर्वा' ही हरयाळेची एक वेगळी जात आसून ही वनस्पत चड करून पाणथळ जाग्यार जाता.

हरयाळी थंड गुणाची आसून तातूंत तुरट रस मुखेलपणान आसपावल्लो आसा. आनी ह्या गुणाक लागून पोटाच्या तशेंच कुडींत जावपी साबार दुयेंसांत तिचो उपेग जाता.

उलटी जावप, पींत जावप ह्या लक्षणावेळार हरयाळेचो रोस घेवचो. तशेंच पातळ परसाकडेन जावप, संडासावाटेतल्यान रगत पडप, ह्या सारक्या दुयेंसांत लेगीत हो रोस उपेगी पडटा. हांगा रोस म्हणटना हरयाळी बारीक वांटून अर्दचमचो उदकांत ती पिळची.

बायलांक जावपी खुबश्या दुयेंसांत हरयाळी मुखेलपणान वापरतात.आंगार वा गर्भपात जावपाची संभावना आसल्यार हरयाळेचो रोस भोव उपेगी. तेच बरोबर गर्भाशयाक शक्त दिवप आनी ताचें पोशण करप हें काम मुखेलपणान हरयाळी करता. मेदवृध्दीत (cholestrol) सदांच हरयाळी कांय प्रमाणांत घेयत जाल्यार मेदाचे (Fat/cholestrol) प्रमाण उणावता.

पींत जावन तकली दुखता आसत जाल्यार कपलार हरयाळेचो लेप लावचो, तशेंच दोळे आयल्यार हरयाळेचो रोस काडून तो गाळचो आनी दोळ्यांत ताचे थेंब घालचे आनी पापण्यांचेरय लावचो. जखम जाल्यार लेगीत हो रोस उपेगी पडटा.

हरयाळेचेर थोडो वेळ चल्ल्यार पांयांच्या तळव्यात आशिल्ल्या दाब थळांचेर दाब येवन ताचो दोळ्यांक बरोच फायदो जाता. हरयाळी पावसाळ्यांत आपसूक किल्लून येता.वेगवेगळ्या दुयेंसांखातीर हरयाळेचो वापर करूंक शकतात.