Kuatia Ñepyrũha
Kuatiarogue Poravopyre
Paraguái hína tetã opytáva Ñembyamérika mbytépe. Hyepýpe oĩ 17 tetãvore ha tavusu, Paraguay, ombovóva ijyvy ape, ha oñembovóva avei 259 tetãvore'ivépe. Itavusu iguasuvéva héra Paraguay. Paraguái hína tetã ojeporuha apoukapy peteĩcha maymáva guarã, jekopytyjojarapépe, noiméi tupã rapépe. ipu'aka oimeite tetã py'ápe ha hekuái oiko mburuvicharapépe. Paraguái avei omoheñõi Ñemby Ñemuha Arahentína, Pindoráma ha Uruguái ndive.
Omohembe'y Arahentína ndive ñembykuarahyresẽ, ñemby, ñembykuarahyreike ha kuarahyreike gotyo; Vorívia ndive yvate ha yvatekuarahyreike gotyo ha Pindoráma ndive kuarahyresẽ ha yvatekuarahyresẽ ngotyo. Yvy ape 406 752 km²-gui ndive, kóva hína poha tetã imichĩvéva Ñembyamérikame. Ijyvy tuicha ojekuaa mokõi tendáre ojopehẽ'áva ysyry Paraguay ndive: tenda kuarahyresẽ gotyogua, tenda itavaitevéva, ha tenda kuarahyreike gotyogua, hérava Cháko. Ndorekói para rembe'y jepe, oreko ysyry rembe'y ha ygarupa ysyry Paraguay ha Paranápe ome'ẽva ichupe tape paraguasu Atlántiko guio Hidrovía Paraná-Paraguay rupi.
Paraguái léi guasu he'i Paraguái hína tetã oikohápe arandueta ha iñe'ẽkõiva, oreko katu mokõi ñe'ẽ tee, karaiñe'ẽ ha avañe'ẽ.
Ta'anga poravopyre
Ojehuva'ekue 13 jasypakõi jave
- 1466.— Omano Donatello (ta'angápe), pandára Florencia pegua Renacimiento ára pukukuégui.
- 1492.— Heñói Martín de Azpilcueta, tupãkuaatyhára ha iñarandúva Epáña megua.
- 1813.— Omano Charles-Joseph de Ligne, haihára Véyhika pegua.
- 1947.— Heñói Luis Ángel González Macchi, polítiko ha ñe'ẽngára Paraguái pegua, tetã mburuvicha 1999 guive 2003 peve.
Reikuaápa...
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
