Tratado de Meerssen

Mapa do Tratado de Meerssen (870)

O Tratado de Meerssen foi asinado na localidade do mesmo nome o 8 de agosto do 870 entre Carlos o Calvo (rei da Francia Occidentalis, xermolo da actual Francia) e Lois o Xermánico (rei da Francia Orientalis; hoxe Holanda, Alemaña, Suíza e Austria) e consagrou a división de Lotarinxia o reino do sobriño de ámbolos dous, Lotario II.

Meerssen, hoxe, é unha cidade holandesa Meerssen preto de Maastricht, e por mor da inexistencia de documentos orixinais, non se pode afirmar taxativamente que fose o lugar onde se asinou o tratado, nin tampouco a data exacta, pois tan só hai noticias do feito por fontes de tipo secundario que sinalan esa cidade e esa data.

Contexto

O tratado de Verdún , en 843, decidiu a repartición do Imperio Carolinxio entre os tres fillos de Lois o Piadoso. O máis vello, Lotario I, recibiu a Francia Oriental, que á súa vez dividiuse pouco antes da súa morte, en 855 (no Tratado de Prüm), entre os seus tres fillos Lois II (Reino de Italia e o título imperial), Lotario II (Lorena ou Lotarinxia) e Carlos da Provenza (Reino da Provenza ou reino da Baixa Borgoña). Carlos da Provenza morreu en 863 e, ao non ter fillos, a súa parte foi repartida entre os seus dous irmáns Lotario II e Lois II.

Na entrevista de Metz, en maio de 868, os seus tíos Carlos o Calvo e Lois o Xermánico, decidiron un plan para dividir a terra do ex emperador Lotario I, daquela en posesión dos seus fillos Lois II e Lotario II.

A repartición

Á súa vez, Lotario II morreu no 869. Seu irmán Lois II, que debería herdar o seu reino, estaba ocupado loitando contra os musulmáns en Benevento e non puido acceder á súa herdanza. A situación, foi aproveitada polos seus dous tíos para apropiarse de Lotarinxia: por unha banda, Carlos o Calvo fíxose coroar rei da Lotarinxia en Metz, a capital de Lotario II, que provocou a ameaza de Lois o Xermánico dunha declaración de guerra. Para evitala, Carlos mais Lois chegaron ao acordo da repartición mediante o Tratado de Meerseen, no que se reparten a Lotarinxia e pasaron a ter fronteira común.

Fixouse o curso do Mosa e o seu afluente o río Ourthe como fronteira:

• Carlos o Calvo adquire a rexión até o Mosa e as terras de Frisia, agás Utrecht (que posteriormente se convertirán no ducado de Brabante e o condado de Hainaut); así como as rexións ao longo do Ródano e o Saona; no sur, fíxose con gran parte de Borgoña, incluíndo Besançon (o resto do Varais pasou Lois), do Lyonnais, do Viennois, do Sermorens, do Vivarais, e do Uzège. É dicir, gran parte da propiedade de Carlos da Provenza, que recaera en Lotario II en 863. Aínda que cedeu Aix - la - Chapelle e Metz no norte, a posesión de Besançon e Grenoble abriulle o camiño cara a Italia.
• Lois o Xermánico, obtivo dous terzos de Frisia con Utrecht e Maastricht, as terras da beira dereita do Mosa o leste de Ourthe, e do Mosela con Metz, e ao longo do Rin (Aquisgrán, Sarre, Alsacia) e ao norte do Xura, restos da Alta Borgoña ou Borgoña Tranxurana.

A pesar das súas protestas e apoio do papa Hadrián II, Lois II non puido impedir que cos dous se repartisen a Lotarinxia e non conseguiu recuperar a súa herdanza cando morreu en 875.

Consecuencias

O acordo non houbo durar máis de dez anos, pois ao morrer Lois o Xermánico no 876, o seu irmanastro Carlos o Calvo, invadiu tamén a Lotarinxia oriental máis aló do río Ourthe, pero foi derrotado preto de Andernach por un exército moito menor baixo o mando de Lois III o Mozo, herdeiro de Lois II o Xermánico.

De igual xeito, coa morte de Carlos o Calvo ao ano seguinte, o seu fillo e herdeiro Lois II de Francia, o Tatexo, foi atacado por Lois III de Alemaña que invaidiu a Lotarinxia occidental no 879. Como morrera tamén nese ano Lois II de Francia, seus fillos Lois III e Carlomán II víronse obrigados a asinar o Tratado de Ribemont no 880 polo que cederon a Lotarinxia occidental a Lois II o Xermánico que, deste xeito, consegue facerse con toda a Lotarinxia.

Durante a Idade Media, os límites occidentais de Lorarinxia marcaron a fronteira entre o Reino de Francia e o Sacro Imperio Romano Xermánico até a Idade Moderna, cando os mariscais de Henrique II e Lois XIV de Francia conquistaron o territorio da Alta Lotarinxia e Alsacia mediante guerras e demandas xurídicas producidas polas Cámaras de Reunión creadas polo Rei Sol.

Divisións sucesivas do Imperio Carolingio

• 
  Extensión do Imperio Carolinxio baixo Carlomagno (768-814).
• 
  Tratado de Verdún (843): O Imperio Carolinxio está dividido entre os tres fillos de Lois o Piadoso: Carlos, o Calvo (Francia occidental), Lotario (Francia central) e Lois (Francia oriental).
• 
  Tratado de Prüm (855): a Francia central divídese entre os tres fillos de Lotario: Lotario II de Lotarinxia, Carlos da Provenza e Lois II de Italia.
• 
  Tratado de Meerssen (870): Carlos II o Calvo (Francia occidental) e Lois II o Xermánico (Francia oriental) divídense o reino do seu sobriño Lotario II: Lotarinxia (norte de Francia central).
• 
  Tratado de Ribemont (880): para loitar de forma máis eficaz contra o Bosón da Provenza, Lois III de Francia e Carlomán II conceden Lotarinxia a Lois III o Xove a cambio da súa neutralidade no conflicto.

Véxase tamén

Bibliografía

• Devisse, Jean (1975). Hincmar. Archêveque de Reims 845-882 (en francés). Xenebra: Librairie Droz. ISBN 9782600039727. 
• Donado Vara, Julián; Echevarría Arsuaga, Ana (2014). Historia Medieval I: Siglos V-XII (en castelán). Madrid: UNED / Editorial universitaria Ramón Areces. ISBN 978-84-9961-151-8. 

Outros artigos

• Imperio carolinxio
• Lista de monarcas de Francia
• Lista de emperadores do Sacro Imperio Romano

Ligazóns externas

• Anales de Saint Bertin - Anales de Metz (869-893) (en francés)