Saltar ao contido

Lingua ewe

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Ewe
Èʋegbe
Falado en: Ghana, Togo e Benín
Rexións: Desembocadura do río Volta
Total de falantes: 3,6 millóns (1991-2003)
Familia:
 Volta-congo
  Volta-níxer
   Gbe
    Ewe
Escrita: Alfabeto latino
Códigos de lingua
ISO 639-1: ee
ISO 639-2: ewe
ISO 639-3: varios:
ewe — Ewe
wci — Waci
kef — Kpesi
Mapa

Ewe en amarelo.
Status

O ewe está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

A lingua ewe[2] é unha lingua níxer-congo falada no sur de Ghana, Togo e Benín por máis de tres millóns de persoas.[3] O ewe forma parte do grupo de linguas coñecido como lingua gbe; a outra gran lingua gbe é a fon de Benín. Como outras linguas africanas, o ewe é unha lingua tonal.

Escritura

[editar | editar a fonte]

Cando o ewe se representa ortograficamente emprégase o alfabeto africano de referencia, é dicir, unha combinación do alfabeto latino co Alfabeto Fonético Internacional.

A a B b D d Ɖ ɖ Dz dz E e Ɛ ɛ F f Ƒ ƒ G g Gb gb Ɣ ɣ
/a/ /b/ /d/ /ɖ/ /d͡z/ /e/, /ə/ /ɛ/ /f/ /ɸ/ /ɡ/ /ɡ͡b/ /ɣ/
H h I i K k Kp kp L l M m N n Ny ny Ŋ ŋ O o Ɔ ɔ P p
/h/ /i/ /k/ /k͡p/ /l/ /m/ /n/ /ɲ/ /ŋ/ /o/ /ɔ/ /p/
R r S s T t Ts ts U u V v Ʋ ʋ W w X x Y y Z z
/l/ /s/ /t/ /t͡s/ /u/ /v/ /β/ /w/ /x/ /j/ /z/

Para marcar nasalización colócase un n tras a vogal.

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. "Entrada ewe en Digalego". Arquivado dende o orixinal o 12 de marzo de 2017. Consultado o 09 de marzo de 2017. 
  3. Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Ansre, Gilbert (1961) The Tonal Structure of Ewe. MA Thesis, Kennedy School of Missions of Hartford Seminary Foundation.
  • Ameka, Felix Kofi (2001) 'Ewe'. En Garry e Rubino (eds.), Fact About the World's Languages: An Encyclopedia of the World's Major Languages, Past and Present, 207-213. Nova York/Dublín: The H.W. Wilson Company.
  • Clements, George N. (1975) 'The logophoric pronoun in Ewe: Its role in discourse', Journal of West African Languages 10(2): 141-177
  • Collins, Chris. (1993) Topics in Ewe Syntax. Doctoral Dissertation, MIT.
  • Capo, Hounkpati B.C. (1991) A Comparative Phonology of Gbe, Publications in African Languages and Linguistics, 14. Berlin/New York: Foris Publications & Garome, Bénin: Labo Gbe (Int).
  • Pasch, Helma (1995) Kurzgrammatik des Ewe Köln: Köppe.
  • Westermann, Diedrich Hermann (1930) A Study of the Ewe Language Londres: Oxford University Press.