Cilicia (provincia romana)

Cilicia

Epónimo	Cilicia
Localización
Capital	Tarso
Sucedido por	Al-'Awasim (pt)

As provincias romanas de Asia Menor de Traxano, incluída Cilícia.

Cilicia (/sɪˈlɪʃiə/) foi unha antiga provincia romana, situada no que hoxe é a costa sur (mediterránea) de Turquía. Cilicia foi anexionada á República Romana no ano 64 a.C. por Pompeio, como consecuencia da súa presenza militar no leste, tras lograr a vitoria na Terceira Guerra Mitridática. Foi subdividida por Diocleciano en torno ao 297, e permaneceu baixo o dominio romano durante varios séculos, ata caer nás conquistas islámicas.

Primeiro contacto e establecemento da provincia (103 - 47 a.C.)

Cilicia foi a sede do Antigo Reino de Armenia. A súa herdanza armenia remontase a miles de anos.

A zona era un paraíso para os piratas que se beneficiaron do comercio de escravos cos romanos. Cando os piratas cilicios comezaron a atacar o transporte marítimo e as cidades romanas, o Senado da República Romana decidiu enviar varios comandantes para facer fronte á ameaza. Foi durante o curso destas intervencións que xurdiu a provincia de Cilicia.

Partes de Cilicia Pedias convertéronse en territorio romano no 103 a.C., durante a primeira campaña de Marcus Antonius Orator contra os piratas. Mentres que toda a zona de "Cilicia" era a súa "provincia", ou máis correctamente, a súa área de "imperium" durante o seu mandato de propretor, só unha pequena parte desa rexión fíxose Provincia romana nese intre.

No 96 a.C., Lucio Cornelio Sila foi nomeado gobernador propretorial de Cilicia, tempo no que detivo unha invasión de Mitrídates II de Partia. No 80 a.C., o gobernador de Cilicia era Cneo Cornelio Dolabella, quen máis tarde foi condenado por saquear ilegalmente a provincia. O seu substituto no ano 78 a.C. foi Publio Servilio Vatia Isaúrico. Déuselle a responsabilidade de limpar aos piratas, e a súa publicación durou ata o ano 74 a.C. Do 77 ao 76 a.C., logrou unha serie de vitorias navais contra os piratas fronte a costa de Cilicia, e foi capaz de ocupar as costas de Licia e Panfilia. Despois de que os piratas fuxisen ás súas fortalezas fortificadas, Vatia Isauricus comezou a atacar as súas fortalezas costeiras. Capturou a cidade de Olympos antes de capturar Fasélide e someter a Córico e unha serie de pequenas fortalezas piratas.

Entón, no 75 a.C., Vatia Isaúrico avanzou a través dos Montes Tauros (a primeira vez que un exército romano atravesou estas montañas) e logrou derrotar aos Isauri polas ladeiras do norte. Asediou a súa cidade principal, Isaura, e logrou capturala despois de desviar o curso dun río, privando así aos defensores da cidade da súa única fonte de auga, logo da cal pronto se rendeu. No 74 a.C., Vatia Isaúrico organizara o territorio conquistado e incorporouno á provincia de Cilicia. Con todo, gran parte de "Cilicia Pedias" aínda estaba en poder de Tigranes o Grande e pertencía ao reino de Armenia, mentres que "Cilicia Trachea" aínda estaba baixo o dominio dos piratas.

Vatia Isauricus foi sucedido como procónsul de Cilicia por Lucio Licinio Lúculo, que usou aos veteranos e a frota de Isaúrico para loitar na guerra contra Mitrídates IV de Ponto (ver: Terceira Guerra Mitridática). Dado que Tigranes era o aliado de Mitrídates, Luculo acabou dirixíndose contra as súas posesións en Cilicia Pedias e agregounas á provincia romana de Cilicia.

Non foi ata que a Pompeio recibiu o seu mando extraordinario contra os piratas no 67 a.C. e a decisiva Batalla de Coracesio (na moderna Alanya), na que os piratas foron finalmente expulsados e sometidos e 2Cilicia Trachea" quedou baixo control romano. Despois de que Pompeio recibise o mando da Terceira Guerra Mitridática, forzou a rendición do rei Triganes e procedeu a despoxar ao rei das partes de Cilicia Pedias que posuía Triganes. No 64 a.C, Pompeio organizou a nova provincia, engadindo todas as súas recentes conquistas á provincia orixinal de Cilicia e converteu a Tarso, na capital da nova provincia.

Pompeio reorganizou Cilicia en seis partes: Cilicia Campestris, Cilicia Aspera, Panfilia, Pisidia, Isauria e Licaonia, coa maior parte da Frixia, incluíndo os Conventus iuridicus de Laodicea, Apamea e Synnada. Ao leste de Cilicia Campestris, Pompeio deixou a un dinastía local, Tarcondimotus, no control de Anazarbos e do monte Amanus. A dinastía Tarcondimotida seguiría mantendo á rexión como aliados acérrimos de Roma ata o reinado de Tiberio.

No 58 a.C., engadiuse a illa de Chipre, que os romanos tomaran do rei de Exipto. Esta era a extensión da provincia romana de Cilicia cando Cicerón foi procónsul de Cilicia no 51-50 a.C.. Os romanos xa o dividiran en oito conventos (ou foros): o convento de Tarso, onde residía o gobernador, o Foro de Iconium para Licaonia, o Foro Isaurico, posiblemente en Filornelio, o Foro Pamfilio, cuxo lugar é descoñecido, o Foro Cibiratico, en Laodicea no Licus, o Foro de Apamea, o Foro de Sinnada e Chipre.

Cambios provinciais (47 a.C - 14 d.C)

O Imperio Romano baixo Adriano (gobernou 117-38), mostrando a provincia senatorial de Cilicia no sur de Anatolia

A provincia foi reorganizada por Xulio César no 47 a.C. O Foro (ou Convento) de Cibira estaba unido á provincia romana de Asia, xunto coa maior parte de Pisidia, Pamfilia, e tamén posiblemente o Convento de Apamea e Sinnada. Os cambios posteriores foron feitos por Marco Antonio no 36 a.C., cando deu a Chipre e Cilicia Aspera a Cleopatra VII e Frixia oriental con Licaonia, Isauria e Pisidia ao rei Amintas da Galacia.

No 27 a.C., o emperador romano Augusto fixo novos cambios, reducindo aínda máis a provincia de Cilicia. Chipre converteuse nunha provincia separada e Pamfilia con Isauria e Pisidia, logo da morte de Amintas no 25 a.C., tamén se fixo unha provincia separada (a provincia de Galacia), á que tamén se achegou Licaonia. O resultado foi que Cilicia reduciuse ás partes orixinais de Campestris e Aspera, e pasou a chamarse Siria-Cilicia Phoenice. Baixo Augusto, Cilicia era unha provincia imperial, administrada por un Legado imperial propretor consular.

Segundo os métodos republicanos tardíos e imperiais temperáns de goberno provincial, as partes montañosas occidentais de Cilicia, que non eran fáciles de xestionar por un gobernador, foron deixadas aos príncipes nativos. Había un total de tres desas dinastías nativas independentes. Unha delas era a de Olba, nas montañas entre Soli e Cyinda, gobernada por dinastías de sacerdotes. A segunda era Cilicia Aspera, que Marco Antonio deulle a Cleopatra. Augusto colocou este territorio baixo o dominio do rei Aquelao de Capadocia no 25 a.C. O fillo de Tarcondimotos no leste de Cilicia perdeu o seu trono no 30 a.C. debido ao firme apoio do seu pai a Marco Antonio, pero o reino foi restaurado no 20 a.C ía durar outros 37 anos antes de que Tiberio anexionase o territorio.

Baixo o Principado (14 - 297 d.C.)

No ano 72 d.C., durante o reinado de Vespasiano, os tres reinos independentes restantes establecidos por Augusto foron desmantelados, e fusionáronse coa provincia imperial de Cilicia. No reinado de Caracalla, o gobernador procónsular foi nomeado Consularis, e contiña 47 cidades coñecidas.

Baixo o imperio tardío (297 - 700 d.C.)

Nalgún momento durante o goberno de Diocleciano e da Tetrarquía (probablemente ao redor do 297 d.C.), Cilicia dividiuse en tres partes: Cilicia Prima baixo un consularis, coa súa capital en Tarso, Cilicia Secunda, baixo un praeses, coa súa capital en Anazarbus e Isauria (orixinalmente Cilicia Aspera), baixo unha "praeses", con capital en Seleucia. As tres provincias, máis as provincias de Siria, Mesopotamia, Exipto e Libia, formaron a Diocese de Oriente (a finais do século IV o compoñente africano dividiuse como Diocese de Exipto), parte da prefectura pretoriana do Leste, o groso do Imperio Romano de Oriente.

Cilicia propiamente dita permaneceu baixo control romano oriental (bizantino) ata o inicio do século VIII, cando foi conquistada polo califato omeia e pasou a formar parte das terras fronteirizas islámicas cos romanos. Con todo, a rexión quedou case completamente despoboada desde mediados do século VII e formou unha terra de ningen entre os romanos e o califato. As partes occidentais da antiga provincia de Cilicia permaneceron en mans romanas e pasaron a formar parte do Thema Cibirreota.

Véxase tamén

Bibliografía

• Broughton, T. Robert S. (1952). The Magistrates of the Roman Republic (Vol. II) (en inglés). Nova York: The American Philological Association. 
• Bunson, Matthew (1995). A Dictionary of the Roman Empire (en inglés). Oxford / Nova York: Oxford University Press. ISBN 0-19-510233-9. 
• Smith, William, ed. (1870). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology (Vol. III) (en inglés). Boston: Little, Brown and Company.