Calipso (xénero musical)

Calipso
	Músicos de calipso no carnaval trinitario
Orixe musical	Música africana, música crioula, música latina
Orixe cultural	Inicios do século XX en Trinidad e Tobago
Zona de conservación	Caribe
Instrumentos típicos	Guitarra, steelpan, bongós, conga, trombón, trompeta, flauta
Derivados	Soca, chutney, reggae
Xéneros de fusión
	Calipso-rock, calipso-jazz
Escenas locais
	Trinidad e Tobago, Antillas, partes de Venezuela e Panamá
	v; c; e;

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Calipso.

Patrón rítmico do calipso.

Calipso, en lingua inglesa calypso, é un xénero musical afrocaribeño orixinario de Trinidad e Tobago, moi popular nas illas do Caribe de fala inglesa e francesa.^[1]^[2]

Tamén é popular en Xamaica e en moitos lugares de Iberoamérica como Costa Rica, Honduras, México, Panamá , Perú, Ecuador ou Venezuela.

Tambores metálicos

A súa peculiaridade é que fai uso como instrumento principal duns tambores metálicos, fabricados a partir de barrís de petróleo reciclados, chamados "steeldrums" ou simplemente tambores metálicos de Trindade, moi usado nos carnavais trinitarios, os cales se crearon pola necesidade de percutir que tiñan os descendentes dos africanos nestas as illas, e dado que non posuían ningún instrumento, empezaron a percutir os barrís, os cales se foron abolando e logo estabelecéndose alturas definidas, o que farían que no futuro o instrumento se puidese temperar cunha escala cromática.

En Venezuela estes barrís reciben o nome de "bum-bac".^[3]

Cancións, autores e intérpretes destacados

O calipso gañou fama internacional grazas a varios artistas caribeños e cancións como Lord Kitchener (Aldwyn Roberts), Mighty Sparrow (Slinger Francisco) ou Calypso Rose (McCartha Linda Sandy-Lewis). Entre as cancións emblemáticas de calipso está Banana Boat Song (Day-O) que trata dos traballadores de banana en Xamaica e posibelmente é a máis recoñecida internacionalmente. Foi popularizada por Harry Belafonte nos anos 50;^[4] mesmo non sendo un calipsonian tradicional de Trinidad, a súa interpretación axudou a levar o calipso a un público global; nos anos 80 foi parte da banda sonora do filme de Tim Burton Beetlejuice.^[5]

Hot Hot Hot, escrita e orixinalmente interpretada polo músico Arrow (Alphonsus Cassell) de Montserrat, converteuse nunha das pezas de calipso máis coñecidas e reproducidas globalmente, versionada diversas veces nas décadas de 1980 e de 1990, incluíndo o "World Carnival Mix '94" de 1994.^[6]^[7]

Notas

↑ O termo non aparece no Dicionario da Real Academia Galega. En dicionarios reintegracionistas como o Estraviz aparece como calipso, recollendo a orixe do termo como calypso, aínda que sitúa a orixe territorial en Xamaica en vez de Trinidad e Tobago.
↑ "Significado de calipso no Dicionário Estraviz". estraviz.org. Consultado o 2024-08-10.
↑ Valderrama, Argenis David González. "Los Tambores Afrovenezolanos: Una Riqueza Cultural y Musical". Curiosidades del Teatro Studio "CuriosoTeatro" Noticias Cultura Venezuela. Consultado o 2024-08-10.
↑ Aínda que Harry Belafonte non é un autor de calipso no sentido tradicional, foi un dos seus intérpretes máis famosos por varias das súas cancións. A súa carreira contribuíu á popularización do calipso fóra do Caribe a partir da década de 1950.
↑ "Beetlejuice (soundtrack)". Tim Burton Wiki (en inglés). Consultado o 2024-08-10.
↑ "Artistes count their losses". Trinidad Express Newspapers (en inglés). 2022-02-22. Consultado o 2024-08-10.
↑ "Arrow-Hot-Hot-Hot-World-Carnival-Mix-94". Discogs.com.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Arrow - Hot Hot Hot Live! - Actuación durante o 350 aniversario da fundación de Montreal, en outubro de 1992 (youtube.com)

----

Este artigo sobre música é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] O termo non aparece no Dicionario da Real Academia Galega. En dicionarios reintegracionistas como o Estraviz aparece como calipso, recollendo a orixe do termo como calypso, aínda que sitúa a orixe territorial en Xamaica en vez de Trinidad e Tobago.

[2] "Significado de calipso no Dicionário Estraviz". estraviz.org. Consultado o 2024-08-10.

[3] Valderrama, Argenis David González. "Los Tambores Afrovenezolanos: Una Riqueza Cultural y Musical". Curiosidades del Teatro Studio "CuriosoTeatro" Noticias Cultura Venezuela. Consultado o 2024-08-10.

[4] Aínda que Harry Belafonte non é un autor de calipso no sentido tradicional, foi un dos seus intérpretes máis famosos por varias das súas cancións. A súa carreira contribuíu á popularización do calipso fóra do Caribe a partir da década de 1950.

[5] "Beetlejuice (soundtrack)". Tim Burton Wiki (en inglés). Consultado o 2024-08-10.

[6] "Artistes count their losses". Trinidad Express Newspapers (en inglés). 2022-02-22. Consultado o 2024-08-10.

[7] "Arrow-Hot-Hot-Hot-World-Carnival-Mix-94". Discogs.com.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

v c e Ritmos e xéneros músicais latinoamericanos e caribeños en xeral
Xéneros	Bambuco Bolero Boogaloo Bossa nova Chacarera Chamamé Corrido Cuarteto Cueca Forró Guajira Habanera Joropo Kompa Lambada Marinera Milonga Porro Rancheira Reggae Reguetón Ska Tango Tonada Torbellino Zamacueca
Raíces da Salsa	Merengue Plena Calipso Samba Cumbia Rumba Bachata Mambo Guaracha Son montuno Danzón Vallenato Merecumbé Bomba Mapalé Guaguancó
Instrumentos musicais	Timbal Maracas Conga Requinto Guitarra Bongó Timbaleta Piano Baixo Violín Trompeta Saxofón Trombón Frauta Cuatro Charango Mandolina Arpa Quena Acordeón Clarinete Guacharaca Tiple Claves Huiringua Frauta de millo miúdo Tamboril.
Intérpretes e compositores	Willie Colón Héctor Lavoe Agustín Lara José Alfredo Jiménez Celia Cruz Carlos Gardel Alci Acosta Julio Jaramillo Los Panchos Yma Sumac Chavela Vargas Piper Pimienta Pérez Prado Ernesto Lecuona Javier Solís Lucha Reyes Chabuca Granda Tito Puente Pacho Galán Ray Barretto Lola Beltrán Juan Luis Guerra Jorge Negrete Fania All Stars Cuco Sánchez.