Xosé Ramón Freixeiro Mato: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión como estaba o 29 de novembro de 2023 ás 09:08

Modelo:Escritor Xosé Ramón Freixeiro Mato, nado en Vilanova (Cances, Carballo)^[1] o 13 de outubro de 1951, foi profesor titular, primeiro, despois catedrático (desde 2010) e profesor emérito^[2] na Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña na área de Filoloxía Galego-Portuguesa ata a súa xubilación en 2021.

Traxectoria

Despois dunha infancia como neno labrego, pasou por internados relixiosos en Allariz e Cambados, e examinouse por libre nun instituto da Coruña para obter o título de bacharelato superior. A seguir, estudou Maxisterio nesa mesma cidade e nela traballou como profesor de EXB nun colexio privado durante sete anos. Licenciouse posteriormente en Filoloxía Románica e Filoloxía Galego-Portuguesa na Universidade de Santiago de Compostela. Doutorouse na Universidade da Coruña cunha tese sobre Antonio Noriega Varela. Foi profesor en institutos de ensino secundario da Coruña e Arteixo e obtivo a praza de catedrático de Lingua e Literatura galegas no ensino medio, cargo desempeñado na cidade herculina. Xa doutorado, accedeu en 1993 á praza docente na UDC.^[3]^[4]^[5]

Obras

Ensaio

A cara oculta de Noriega Varela (1992). Santiago: Laiovento.
Da montaña o corazón (1993). A Coruña: Fundación Caixa Galicia.
Sebastián Martínez-Risco na cultura galega (1994). Santiago: Laiovento.
Rafael Dieste: Vida, personalidade e obra (1995). Santiago: Laiovento
Os diminutivos en galego (1996). Vigo: A Nosa Terra.
Lingua galega: normalidade e conflito (1997). Santiago: Laiovento.
Gramática da Lingua Galega (Volumes I-II-III e IV, 1998-2003. Vigo: A Nosa Terra.
Manual de gramática galega (2001. Vigo: A Nosa Terra.
Os marcadores discursivos: conectores contraargumentativos no galego escrito (2005). Universidade da Coruña).
Lingua, nación e identidade (2006). Santiago: Laiovento.
Cucou o cuco cuqueiro. (Lingua e estilo na obra de Manuel María) (2007). A Coruña: Fundación Caixa Galicia.
Lingua de calidade (2009). Vigo: Xerais.
Estilística da lingua galega (2013). Vigo: Xerais.
A poesía oculta de Filgueira Valverde (2015). A Coruña: Baía Edicións.
Idioma e sociedade. Sobre a normalización e planificación (2020). Santiago: Laiovento. 294 páxs. ISBN 978-84-8487-484-3.
A estrela que nos guía. O galego entre un pasado brillante e un incerto futuro (2023). Fundación Moncho Reboiras. 184 páxs. ISBN 978-84-09-51450-2.^[6]

Edicións

Antonio Noriega Varela. Obra completa, estudo e edición (1994). Deputación de Lugo.
A torre de Peito Burdelo, de Galo Salinas (1994). Cadernos da Escola Dramática Galega).
Antoloxía da prosa literaria medieval (1996). AS-PG/A Nosa Terr).
Sebastián Martínez-Risco, ensaísta e poeta (obra inédita e esquecida) (1996). Sada: Edicións do Castro.
Os séculos escuros e a Ilustración galega. Antoloxía (1996). AS-PG/A Nosa Terra.
Cos pés na Terra: personalidade e obra inédita ou esquecida de Manuel García Barros (1999). A Fouce.
Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo exterior con Sebastián Martínez-Risco (1942-1977) (2017). Deputación da Coruña.
Unha amizade con Ferrol ao fondo. Correspondencia entre Carvalho Calero e Tomás Barros (1947-1983) (2023). Club de Prensa de Ferrol-Xunta de Galicia.^[7]

Obras colectivas

Teatro nas aulas: dez cadernos da Escola Dramática Galega (1987, Editorial Vía Láctea). Con Teresa Fandiño Barreiro e César-Carlos Morán Fraga.
Literatura Galega. Séculos Escuros e Rexurdimento (1988, Vía Láctea).
A poesía e o teatro interseculares (1996, AS-PG/A Nosa Terra). Con Francisco Pillado Maior).
Historia da lingua galega (1998), A Nosa Terra). Con Anxo Gómez Sánchez.
Castelao na Galiza do século XX. Actas do Simposio (1999, AS-PG/Universidade da Coruña). Coeditor con Manuel Ferreiro Fernández.
As linguas minoritarias europeas no ámbito do ensino: análise da situación en Galiza, País Basco e Bretaña (2002, AS-PG).
Alma de beiramar (2003, Asociación de Escritores en Lingua Galega).
Pensar en Galiza: antoloxía posíbel de colaboracións publicadas na última etapa do Terra e Tempo (2004, Terra e Tempo).
A lingua literaria galega no século XIX (2005, Universidade da Coruña). Con Xosé Manuel Sánchez Rei e Goretti Sanmartín Rei.
Guerra Civil e Literatura Galega (1936-1939) (2006, Xerais).
Lingua e comunicación. IV Xornadas sobre Lingua e Usos (2008, Universidade da Coruña). Con Marisol Ríos e Lucía Filloy.
Actas do Congreso Manuel María. Literatura e Nación (2009, Fundación Manuel María).
Sobre o racismo lingüístico (2009, Laiovento).
Lingua e futuro (2010, Laiovento).
Follas de Carballo (2011, Asociación Cultural Lumieira).
Carvalho Calero atual (2012, Através).
Modelos de lingua e compromiso (2014, Baía).

Premios

Gañador do VII Premio Literario Ánxel Fole no 1993, por Da montaña o corazón.
Gañador do XX Premio Literario Ánxel Fole no 2006, por Cucou o cuco cuqueiro. Lingua e estilo na obra de Manuel María.
Premio da Crítica Galicia á Investigación en 2014, por Estilística da lingua galega.

Notas

↑ "Ficha do autor". bvg.udc.es. Consultado o 2023-11-29.
↑ "Ficha de Xosé Ramón Freixeiro Mato". pdi.udc.es. Consultado o 2023-11-29.
↑ "Xosé Ramón Freixeiro Mato". www.aelg.gal. Consultado o 2023-11-29.
↑ "Xosé Ramón Freixeiro Mato - Editorial Xerais". www.xerais.gal. Consultado o 2023-11-29.
↑ "Edicións Laiovento - Xosé Ramón Freixeiro Mato". laiovento.gal. Consultado o 2023-11-29.
↑ Diario, Nós (2023-11-28). "Freixeiro Mato analiza o pasado e o provir do galego en Vigo". Nós Diario. Consultado o 2023-11-29.
↑ Galicia, Xunta de (2023-01-13). "O volume ‘Unha amizade con Ferrol ao fondo’ editado co apoio da Xunta reúne a correspondencia entre os escritores Carvalho Calero e Tomás Barros". Xunta de Galicia. Consultado o 2023-04-17.

Véxase tamén

Ligazóns externas

"Reflexións sobre a lingua galega a propósito da reforma normativa", texto de por X. R. Freixeiro Mato.

[1] "Ficha do autor". bvg.udc.es. Consultado o 2023-11-29.

[2] "Ficha de Xosé Ramón Freixeiro Mato". pdi.udc.es. Consultado o 2023-11-29.

[3] "Xosé Ramón Freixeiro Mato". www.aelg.gal. Consultado o 2023-11-29.

[4] "Xosé Ramón Freixeiro Mato - Editorial Xerais". www.xerais.gal. Consultado o 2023-11-29.

[5] "Edicións Laiovento - Xosé Ramón Freixeiro Mato". laiovento.gal. Consultado o 2023-11-29.

[6] Diario, Nós (2023-11-28). "Freixeiro Mato analiza o pasado e o provir do galego en Vigo". Nós Diario. Consultado o 2023-11-29.

[7] Galicia, Xunta de (2023-01-13). "O volume ‘Unha amizade con Ferrol ao fondo’ editado co apoio da Xunta reúne a correspondencia entre os escritores Carvalho Calero e Tomás Barros". Xunta de Galicia. Consultado o 2023-04-17.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Liña 4: / Liña 4: @@
 |estudos     = Maxisterio, [[Filoloxía Románica]] e Filoloxía Galego-Portuguesa
 }}
-'''Xosé Ramón Freixeiro Mato''', nado en [[Vilanova, Cances, Carballo|Vilanova]] ([[Cances, Carballo|Cances]], [[Carballo]]) o [[13 de outubro]] de [[1951]], foi profesor titular, primeiro, e despois catedrático (desde 2010) na [[Facultade de Filoloxía da Coruña|Facultade de Filoloxía]] da [[Universidade da Coruña]] na área de [[Filoloxía Galego-Portuguesa]] ata a súa xubilación en [[2021]].
+'''Xosé Ramón Freixeiro Mato''', nado en [[Vilanova, Cances, Carballo|Vilanova]] ([[Cances, Carballo|Cances]], [[Carballo]])<ref>{{Cita web|título=Ficha do autor|url=https://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=XosFreix&alias=Xos%25E9+Ram%25F3n+Freixeiro+Mato|páxina-web=bvg.udc.es|data-acceso=2023-11-29}}</ref> o [[13 de outubro]] de [[1951]], foi profesor titular, primeiro,  despois catedrático (desde 2010) e profesor emérito<ref>{{Cita web|título=Ficha de Xosé Ramón Freixeiro Mato|url=https://pdi.udc.es/gl/File/Pdi/ZD9AF|páxina-web=pdi.udc.es|data-acceso=2023-11-29}}</ref> na [[Facultade de Filoloxía da Coruña|Facultade de Filoloxía]] da [[Universidade da Coruña]] na área de [[Filoloxía Galego-Portuguesa]] ata a súa xubilación en [[2021]].
 == Traxectoria ==
-Despois dunha infancia como neno labrego, pasou por internados relixiosos en [[Allariz]] e [[Cambados]], e examinouse por libre nun instituto da [[A Coruña|Coruña]] para obter o título de bacharelato superior. A seguir, estudou Maxisterio nesa mesma cidade e nela traballou como profesor de [[Educación Xeral Básica|EXB]] nun colexio privado durante sete anos. Licenciouse posteriormente en [[Filoloxía|Filoloxía Románica]] e Filoloxía Galego-Portuguesa na [[Universidade de Santiago de Compostela]]. Doutorouse na [[Universidade da Coruña]] cunha tese sobre [[Antonio Noriega Varela]]. Foi profesor en institutos de ensino secundario da Coruña e [[Arteixo]] e obtivo a praza de catedrático de Lingua e Literatura galegas no ensino medio, cargo desempeñado na cidade herculina. Xa doutorado, accedeu en [[1993]] á praza docente na UDC.
+Despois dunha infancia como neno labrego, pasou por internados relixiosos en [[Allariz]] e [[Cambados]], e examinouse por libre nun instituto da [[A Coruña|Coruña]] para obter o título de bacharelato superior. A seguir, estudou Maxisterio nesa mesma cidade e nela traballou como profesor de [[Educación Xeral Básica|EXB]] nun colexio privado durante sete anos. Licenciouse posteriormente en [[Filoloxía|Filoloxía Románica]] e Filoloxía Galego-Portuguesa na [[Universidade de Santiago de Compostela]]. Doutorouse na [[Universidade da Coruña]] cunha tese sobre [[Antonio Noriega Varela]]. Foi profesor en institutos de ensino secundario da Coruña e [[Arteixo]] e obtivo a praza de catedrático de Lingua e Literatura galegas no ensino medio, cargo desempeñado na cidade herculina. Xa doutorado, accedeu en [[1993]] á praza docente na UDC.<ref>{{Cita web|título=Xosé Ramón Freixeiro Mato|url=https://www.aelg.gal/centro-documentacion/autores-as/xose-ramon-freixeiro-mato|páxina-web=www.aelg.gal|data-acceso=2023-11-29}}</ref><ref>{{Cita web|título=Xosé Ramón Freixeiro Mato - Editorial Xerais|url=https://www.xerais.gal/|páxina-web=www.xerais.gal|data-acceso=2023-11-29|lingua=gl}}</ref><ref>{{Cita web|título=Edicións Laiovento - Xosé Ramón Freixeiro Mato|url=https://laiovento.gal/AUTORES/20A0/Freixeiro-Mato--Xose-Ramon.html|páxina-web=laiovento.gal|data-acceso=2023-11-29}}</ref>
 == Obras ==
 === Ensaio ===
-* ''A cara oculta de Noriega Varela'' ([[1992]], [[Laiovento]]).
+* ''A cara oculta de Noriega Varela'' ([[1992]]). Santiago: [[Laiovento]].
-* ''Da montaña o corazón'' ([[1993]], [[Fundación Caixa Galicia]]).
+* ''Da montaña o corazón'' ([[1993]]). A Coruña: [[Fundación Caixa Galicia]].
-* ''[[Sebastián Martínez-Risco]] na cultura galega'' ([[1994]], Laiovento).
+* ''[[Sebastián Martínez-Risco]] na cultura galega'' ([[1994]]). Santiago: Laiovento.
-* ''[[Rafael Dieste]]: Vida, personalidade e obra'' ([[1995]], Laiovento).
+* ''[[Rafael Dieste]]: Vida, personalidade e obra'' ([[1995]]). Santiago: Laiovento
-* ''Os diminutivos en galego'' ([[1996]], [[Edicións A Nosa Terra|A Nosa Terra]]).
+* ''Os diminutivos en galego'' ([[1996]]). Vigo: [[Edicións A Nosa Terra|A Nosa Terra]].
-* ''Lingua galega: normalidade e conflito'' ([[1997]], Laiovento).
+* ''Lingua galega: normalidade e conflito'' ([[1997]]). Santiago: Laiovento.
-* ''Gramática da Lingua Galega'' (Volumes I-II-III e IV, [[1998]]-[[2003]], A Nosa Terra).
+* ''Gramática da Lingua Galega'' (Volumes I-II-III e IV, [[1998]]-[[2003]]. Vigo: A Nosa Terra.
-* ''Manual de gramática galega'' ([[2001]], A Nosa Terra).
+* ''Manual de gramática galega'' ([[2001]]. Vigo: A Nosa Terra.
-* ''Os marcadores discursivos: conectores contraargumentativos no galego escrito'' ([[2005]], Universidade da Coruña).
+* ''Os marcadores discursivos: conectores contraargumentativos no galego escrito'' ([[2005]]). Universidade da Coruña).
-* ''Lingua, nación e identidade'' (2006, Laiovento).
+* ''Lingua, nación e identidade'' (2006). Santiago: Laiovento.
-* ''Cucou o cuco cuqueiro. (Lingua e estilo na obra de [[Manuel María]])'' ([[2007]], Fundación Caixa Galicia).
+* ''Cucou o cuco cuqueiro. (Lingua e estilo na obra de [[Manuel María]])'' ([[2007|2007).]] A Coruña: Fundación Caixa Galicia.
-* ''Lingua de calidade'' ([[2009]], [[Xerais]]).
+* ''Lingua de calidade'' ([[2009]]). Vigo: Xerais.
-* ''Estilística da lingua galega'' ([[2013]], Xerais).
+* ''Estilística da lingua galega'' ([[2013]]).  Vigo: Xerais.
-* ''A poesía oculta de [[Xosé Filgueira Valverde|Filgueira Valverde]]'' ([[2015]], [[Baía Edicións]]).
+* ''A poesía oculta de [[Xosé Filgueira Valverde|Filgueira Valverde]]'' ([[2015]]). A Coruña: [[Baía Edicións]].
-* ''Idioma e sociedade. Sobre a normalización e planificación'' ([[2020]]). Laiovento. 294 páxs. ISBN  978-84-8487-484-3.
+* ''Idioma e sociedade. Sobre a normalización e planificación'' ([[2020]]). Santiago: Laiovento. 294 páxs. ISBN  978-84-8487-484-3.
 * ''A estrela que nos guía. O galego entre un pasado brillante e'' ''un incerto futuro'' ([[2023]]). Fundación Moncho Reboiras. 184 páxs. ISBN 978-84-09-51450-2.<ref>{{Cita web|título=Freixeiro Mato analiza o pasado e o provir do galego en Vigo|url=https://www.nosdiario.gal/articulo/cultura/freixeiro-mato-fai-repaso-da-historia-da-lingua-galega-seu-ultimo-libro/20231128205647183608.html|páxina-web=Nós Diario|data=2023-11-28|data-acceso=2023-11-29|lingua=gl|nome=Nós|apelidos=Diario}}</ref>
 === Edicións ===
-* ''Antonio Noriega Varela. Obra completa'', estudo e edición (1994, [[Deputación de Lugo]]).
+* ''Antonio Noriega Varela. Obra completa'', estudo e edición (1994). [[Deputación de Lugo]].
-* ''A torre de Peito Burdelo'', de [[Galo Salinas]] (1994, [[Cadernos da Escola Dramática Galega]]).
+* ''A torre de Peito Burdelo'', de [[Galo Salinas]] (1994). [[Cadernos da Escola Dramática Galega]]).
-* ''Antoloxía da prosa literaria medieval'' (1996, [[AS-PG]]/A Nosa Terra).
+* ''Antoloxía da prosa literaria medieval'' (1996). [[AS-PG]]/A Nosa Terr).
-* ''Sebastián Martínez-Risco, ensaísta e poeta (obra inédita e esquecida)'' (1996, [[Edicións do Castro]]).
+* ''Sebastián Martínez-Risco, ensaísta e poeta (obra inédita e esquecida)'' (1996). Sada: [[Edicións do Castro]].
-* ''Os séculos escuros e a Ilustración galega. Antoloxía'' (1996, AS-PG/A Nosa Terra).
+* ''Os séculos escuros e a Ilustración galega. Antoloxía'' (1996). AS-PG/A Nosa Terra.
-* ''Cos pés na Terra: personalidade e obra inédita ou esquecida de [[Manuel García Barros]]'' ([[1999]], A Fouce).
+* ''Cos pés na Terra: personalidade e obra inédita ou esquecida de [[Manuel García Barros]]'' ([[1999]]). A Fouce.
-* ''Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo exterior con Sebastián Martínez-Risco ([[1942]]-[[1977]])'' ([[2017]], [[Deputación da Coruña]]).
+* ''Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo exterior con Sebastián Martínez-Risco ([[1942]]-[[1977]])'' ([[2017]]). [[Deputación da Coruña]].
 * ''Unha amizade con Ferrol ao fondo. Correspondencia entre Carvalho Calero e Tomás Barros (1947-1983)'' (2023). Club de Prensa de Ferrol-Xunta de Galicia.<ref>{{Cita web|título=O volume ‘Unha amizade con Ferrol ao fondo’ editado co apoio da Xunta reúne a correspondencia entre os escritores Carvalho Calero e Tomás Barros|url=https://www.xunta.gal/notas-de-prensa/-/nova/76313/volume-unha-amizade-con-ferrol-fondo-editado-apoio-xunta-reune-correspondencia|páxina-web=Xunta de Galicia|data=2023-01-13|data-acceso=2023-04-17|lingua=gl|nome=Xunta de|apelidos=Galicia}}</ref>
@@ Liña 66: / Liña 66: @@
 == Véxase tamén ==
 === Ligazóns externas ===
-* [http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=XosFreix&alias=&solapa=biografia {{PAGENAME}}] na [[Biblioteca Virtual Galega]].
 * [http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Resoogaa1&id_edicion=Resoogaa1001&cabecera=%3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DResoogaa1%26alias%3DXos%25E9%2BRam%25F3n%2BFreixeiro%2BMato%22+class%3D%22nombreObraPaxina%22%3EReflexi%F3ns+sobre+o+galego+a+prop%F3sito+da+reforma+normativa%3C%2Fa%3E&alias=Xos%E9+Ram%F3n+Freixeiro+Mato&formato=texto "Reflexións sobre a lingua galega a propósito da reforma normativa"], texto de por X. R. Freixeiro Mato.