Chris Amon

Christopher Arthur Amon MBE, nado en Bulls o 20 de xullo 1943, é un expiloto de carreiras neozelandés. Estivo en activo na Fórmula 1 nos anos 1960 e 1970 e é considerado como un dos mellores pilotos de F1 que nunca gañou un Gran Premio. A súa reputación de mala sorte era tal que o seu compañeiro, o piloto Mario Andretti chanceou unha vez dicindo que "se se convertese en enterrador, a xente deixaría de morrer".

Chris Amon

Biografía
Nacemento	20 de xullo de 1943 Bulls, Nova Zelandia (en)
Morte	3 de agosto de 2016 (73 anos) Rotorua, Nova Zelandia
Causa da morte	cancro
Educación	Whanganui Collegiate School (en)
Actividade
Ocupación	piloto de automobilismo, piloto de Fórmula Un
Deporte	automobilismo
Participou en
	24 Horas de Le Mans
Premios
(12 de xuño de 1993)  membro da Orde do Imperio Británico

Ademais de pilotar, Chris Amon tamén dirixiu o seu propio equipo de Fórmula Un durante un breve período en 1974. Lonxe da Fórmula Un, Amon tivo certo éxito en carreiras de autos deportivos, gañou as 24 Horas de Le Mans en 1966.

Traxectoria

Amon era fillo único dun rico propietario de ovellas, Ngaio Amon. Ao saír da escola, convenceu ao seu pai para que lle comprase un Austin A40 Especial, co que participou nalgunhas carreiras locais menores e hillclimbs, mentres traballaba na granxa familiar. Máis tarde correu cun Cooper de 1´5 litros e logo cun vello Maserati 250F de 2´5 litros, pero só empezou a chamar a atención cando pilotou o Cooper- Climax T51 que Bruce McLaren utilizara para gañar o seu primeiro Gran Premio.

Andaina

En 1962 Amon entrou en Cooper para a serie de inverno de Nova Zelandia, pero viuse obstaculizado por problemas mecánicos. Con todo, participou cun coche similar da Scuderia Veloce e, baixo a choiva en Lakeside, fixo unha boa carreira. Un dos espectadores era o piloto de carreiras Inglés Reg Parnell quen persuadiu a Amon para ir a Inglaterra e correr no seu equipo. En 1963 debutou na Fórmula 1. En 1964 continuou no equipo de Parnell, marchandose a Cooper onde permaneceu ata o ano seguinte, cando foi contratado por Ferrari. En 1966, en dúo con Bruce McLaren vence as 24 Horas de Le Mans. Os anos seguintes continua sen bos resultados na Fórmula 1 a pesar de ser recoñecido como un piloto rápido e de talento. En 1967 vence, en dúo con Lorenzo Bandini as 24 Horas de Daytona e as 1000 Millas de Monza. Sae de Ferrari ao final de 1969. En 1970 corre con March e o ano seguinte pasa para Matra, coche co que consegue a súa única vitoria a bordo dun coche de Fórmula 1: o Gran Premio da Arxentina de 1971 que, por ser unha proba fóra de campionato, non entra nas estatísticas da categoría. En 1973, coa saída da Matra das competicións o ano anterior, Amon acepta o convite de Tecno, mais o coche se mostra moi malo. Crea o seu propio equipo, pero o coche, o Amon F101, a pesar de bo potencial, móstrase pouco fiable. Ao final do mesmo ano, acepta a invitación de BRM e disputa algunhas carreiras coa mesma. En 1975 é contratado por Morris Nunn para desenvolver o coche do seu equipo, o Ensign. O ano de 1975 mostra poucos resultados, mais o ano seguinte comeza animado co 5º lugar en Bélxica e boas perspectivas en Suecia e Inglaterra, onde abandonou por problemas mecánicos. O accidente de Niki Lauda en Alemaña, aquel mesmo ano, fai que rexeite saír e acaba dimitindo de Ensign. Correu as probas finais do campionato a petición de Walter Wolf que comprara un Willians, abandonou definitivamente a Fórmula 1 ao final daquel ano.

Retirada

Logo da súa retirada da F1, Amon dedicouse á traballar na granxa familiar no Distrito Manawatu de Nova Zelandia durante moitos anos. Na actualidade está xubilado e vive na cidade xunto ao lago Taupo na Illa Norte de Nova Zelandia. A principios da década de 1980 foi famoso en Nova Zelandia por ser o piloto de probas no programa de televisión Motor Show e máis tarde por aparecer en anuncios de televisión.

Amon participou no deseño para mellorar o circuíto Taupo Motorsport Park. No Festival Automobilístico de Nova Zelandia de 2011, a vida e a carreira de Amón foron honrados cunha selección dos vehículos cos que competiu, tamén se utilizou o evento para recadar fondos para a fundación Bruce McLaren. Amon volverá ser homenaxeado no festival en xaneiro de 2013.

Legado

Malia non gañar ningún Gran Premio no campionato de Fórmula Un, Amon gañou oito Grandes Premios fóra de campionato, o Trofeo Internacional de Silverstone, os 1.000 km de Monza, as 24 Horas de Daytona, as Tasman Series e, quizais o máis importante de todos, as famosas 24 Horas de Le Mans (xunto a Bruce McLaren). Moitas destas carreiras atraían outros pilotos de F1 máis exitosos que Amon, a todos os cales foi capaz de superar.

Na Fórmula Un, Chris Amon participou en 96 Grandes Premios, logrando 5 poles, liderou 183 voltas en 7 carreiras, alcanzando 11 veces o podio e anotou un total de 83 puntos no Campionato. Amon ten a marca de ser o piloto de Fórmula 1 que competiu con máis marcas de coches no Campionato do Mundo, con trece. A biografía 'Forza Amon' dá algunhas ideas sobre a súa vida persoal. O libro deixa claro un punto no que o propio Amón está en desacordo coa maioría dos comentaristas, a cuestión da súa mala sorte. Amon sinalou en varias ocasións que competiu durante unha década e media na Fórmula 1 e sobreviviu algúns graves accidentes, en particular en 1976, mentres que outros, incluíndo amigos como Bruce McLaren, sufriu lesións graves ou morreron.

Reflexionando sobre a morte de Jim Clark en 1968, Amon dixo: "Si isto pode pasarlle a Jimmy, ¿que posibilidades temos o resto de nós?, creo que todos o sentimos. Parece que perdemos ao noso líder." En 1995, Amon foi incluído no New Zealand Sports Hall of Fame.

Resultados completos na Fórmula Un

(Chave) As carreiras en letra grosa indican pole position; as carreiras en cursiva indican volta rápida.

Ano	Equipo	Chasis	Motor	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	Pos.	Pts.
1963	Reg Parnell Racing	Lola Mk4A	Climax V8	MON NTS	BEL Ret	NED Ret	FRA 7	GBR 7	GER Ret	ITA NTS	USA									NC	0
		Lotus 24	BRM V8									MEX Ret	RSA
1964	Reg Parnell Racing	Lotus 25	BRM V8	MON NSC	NED 5	BEL Ret	FRA 10	GBR Ret	ALE Ret			USA Ret	MEX Ret							16º	2
			Climax V8							AUT Ret	ITA
1965	Reg Parnell Racing	Lotus 25	BRM V8	RSA	MON	BEL	FRA Ret			ALE Ret	ITA	USA	MEX							NC	0
	Ian Raby Racing	Brabham BT3	BRM V8					GBR NTS	NED
1966	Cooper Car Company	Cooper T81	Maserati V12	MON	BEL	FRA 8	GBR	NED	ALE											NC	0
	Chris Amon	Brabham BT11	BRM V8							ITA NSC	USA	MEX
1967	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/67	Ferrari V12	RSA	MON 3	NED 4	BEL 3	FRA Ret	GBR 3	ALE 3	CAN 6	ITA 7	USA Ret	MEX 9						4º	20
1968	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/67	Ferrari V12	RSA 4																10º	10
		Ferrari 312/67/68			ESP Ret	MON	BEL Ret
		Ferrari 312/68						NED 6	FRA 10	GBR 2	ALE Ret	ITA Ret	CAN Ret	USA Ret	MEX Ret
1969	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/69	Ferrari V12	RSA Ret	ESP Ret	MON Ret	NED 3	FRA Ret	GBR Ret	ALE	ITA	CAN	USA	MEX						12º	4
1970	March Engineering	March 701	Cosworth V8	RSA Ret	ESP Ret	MON Ret	BEL 2	NED Ret	FRA 2	GBR 5	ALE Ret	AUT 8	ITA 7	CAN 3	USA 5	MEX 4				8º	23
1971	Equipe Matra Sports	Matra MS120B	Matra V12	RSA 5	ESP 3	MON Ret	NED Ret	FRA 5	GBR Ret	ALE Ret	AUT	ITA 6	CAN 10	USA 12						11º	9
1972	Equipe Matra	Matra MS120C	Matra V12	ARX DNS	RSA 15	ESP Ret	MON 6	BEL 6		GBR 4										10º	12
		Matra MS120D							FRA 3		ALE 15	AUT 5	ITA Ret	CAN 6	USA 15
1973	Martini Racing Team	Tecno PA123B	Tecno F12	ARX	BRA	RSA	ESP	BEL 6	MON Ret	SWE	FRA	GBR Ret	NED Ret	ALE	AUT NTS	ITA				21º	1
	Elf Team Tyrrell	Tyrrell 005	Cosworth V8														CAN 10	USA NTS
1974	Chris Amon Racing	Amon AF101	Cosworth V8	ARX	BRA	RSA	ESP Ret	BEL	MON NTS	SWE	NED	FRA	GBR	ALE NSC	AUT	ITA NSC				NC	0
	Team Motul BRM	BRM P201	BRM V12														CAN NC	USA 9
1975	HB Bewaking Team Ensign	Ensign N175	Cosworth V8	ARX	BRA	RSA	ESP	MON	BEL	SWE	NED	FRA	GBR	ALE	AUT 12	ITA 12	USA			NC	0
1976	Team Ensign	Ensign N174	Cosworth V8	BRA	RSA 14	USW 8	ESP 5													18º	2
		Ensign N176						BEL Ret	MON 13	SWE Ret	FRA	GBR Ret	ALE Ret	AUT	NED	ITA
	Walter Wolf Racing	Wolf-Williams FW05															CAN NTS	USA	XPN

Resultados non de campionato

(key) (Carreiras en letra grosa indican pole position) (Carreiras en italica indican volta rápida)

Ano	Equipo	Chasis	Motor	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
1963	Reg Parnell Racing	Lola Mk4A	Climax V8	LOM	GLV 5	PAU	IMO	SIR	AIN 6	INT Ret	ROM	SOL Ret	KAN DNA	MED	AUT 4	OUL	RAN
1964	Reg Parnell Racing	Lotus 25	BRM V8	DMT 5	NWT	SIR 5	AIN Ret	INT 5	SOL Ret	MED 4	RAN
1965	Reg Parnell Racing	Lotus 25	BRM V8	ROC	SIR	SMT	INT Ret	MED Ret	RAN
1967	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/67	Ferrari V12	ROC NTS	SPC	INT	SIR	OUL	ESP
1968	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/67	Ferrari V12	ROC 4	INT 3	OUL 2
1969	Scuderia Ferrari	Ferrari 312/69	Ferrari V12	ROC	INT 10	MAD	OUL
1970	March Engineering	March 701	Cosworth V8	ROC	INT 1	OUL
1971	Equipe Matra Sports	Matra MS120B	Matra V12	ARX 1	ROC	QUE 4	SPR	INT 12	RIN	OUL	VIC
1972	Frank Williams Racing Cars	March 721	Politoys FX3 Cosworth	ROC	BRA	INT	OUL	REP	VIC Ret
1974	Chris Amon Racing	Amon AF101	Cosworth V8	PRE	ROC	INT NTS
1975	HB Bewaking Team Ensign	Ensign N175	Cosworth V8	ROC	INT	SUI Ret
1976	Team Ensign	Ensign N174	Cosworth V8	ROC 5	INT NTS

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Bruce McLaren Trust Official site – contains numerous articles covering Amon's racing with McLaren
• Trio At The Top – a documentary about Bruce McLaren, Denny Hulme and Chris Amon on NZ On Screen
• Chris Amon 8W-Forix; Tom Prankard; 1 de outubro de 2000