Polşa
Görünüm
| |||||
Milli gimna | Mazurek Danbrovskiyego | ||||
Geografik koordinatnarı | 52° 13′ 0″ N, 21° 2′ 0″ E | ||||
Adı | Polşa | ||||
Baş kasaba | Varşava | ||||
Ofiţial dil | Poläk dili | ||||
Halk | Polşalı | ||||
En büyük kasaba | Varşava | ||||
Önetim | Respublika | ||||
Prezident | Andjey Duda | ||||
Primyer ministru | Donald Tusk | ||||
İstoriya | Baptizma 966 | ||||
Birinci respublika | 1 Orak ay (iyul) 1569 | ||||
İkinci respublika | 11 Kasım ay (noyabri) 1918 | ||||
Halk respublikası | 31 Kırım ay (dekabri) 1944 | ||||
Üçüncü respublika | 30 Büük ay (yanvar) 1990 | ||||
Evropa Birliyi | 1 Hederlez (may) 2004 | ||||
Toprak | 312,696 km² | ||||
Su | % 3,07 | ||||
İnsanlar | 38,413,139 (31.12.2018) | ||||
38,116,000 (2007) | |||||
İnsanların sıklığı | 123 / km2 | ||||
Para | Polşa Zlotisi | ||||
Saat Kurşağı | CET (UTC+1) | ||||
Yaz | CEST (UTC+2) | ||||
Telefon kodu | + 48 | ||||
İnternet domeni | .pl | ||||
ISO 3166-2 | PL |
Polşa , Lehistan[1] ya da Poloniya (Poläk dili Polska) Evropa kontinentında bir devlet. Varşava baş kasabası. Komşuları Germaniya, Çehiya, Slovakiya, Litvaniya, Rusiya, Biyaz Rusiya, hem Ukrayna. İnsannar hepsi 38,413,139 (2018) kişi. Ofiţial dil Poläk dili. Dinner: % 92 Hristian. Toprak 312,696 km²[2][3]. En büük kasaba Varşava.
Komşuları
[diiştir | kaynağı değiştir]
- Kontinent :Evropa
- Aeroport : 122 (2000)
- Demiryolları: 23,420 km (1998)
- Karayolları: 381,046 km (1998)
- Su yolları: 3,812 km (1996)
- Boru yolu : Neft 2,280 km; gaz 17,000 km (1996)
- Maademner : Kömür, bakır, gaz, gümüş, kurşun, tuz
Sınır komşuları
[diiştir | kaynağı değiştir]- Sınırları hepsi : 2,888 km
- Germaniya : 456 km
- Çehiya : 658 km
- Slovakiya : 444 km
- Litvaniya : 91 km
- Rusiya : 206 km
- Biyaz Rusiya : 605 km
- Ukrayna : 428 km
- Kumsal : 491 km
- Klimat : Suuk
- Denizden üüseklii
- En alçak noktası : Raczki Elblaskie 2 m
- En üüsek noktası : Rysy 2,499 m
- Tarla : % 47
- Ekinner : % 1
- Otlar : % 13
- Daa : % 29
- Başka : % 10 (1993)
- Sulu tarla : 1,000 km² (1993)
- İnsannar : 38,192,000 (2010)
- İnsannar artmaa % : %-0.03 (2001)
- Göçüm % : -0.49 göçüm / 1,000 insannar (2001)
- Uşak ölüm % : 9.39 ölüm / 1,000 duum uşak (2001)
- Ömür insannar hepsi : 73.42 yıl
- Erkekler : 69.26 yıl
- Kadınnar : 77.82 yıl (2001)
- Uşak sayısı : 1.37 uşak / 1 kadın (2001)
- HIV / AIDS - hastası insannar % : % 0.07 (1999)
- HIV / AIDS - hastası ölüm sayısı: 100 den az (1999)
- Halk : Polşalı
Dinler
[diiştir | kaynağı değiştir]- Başka dinner : % 2
- Okumaa 15 yaş üstü
- İnsannar hepsi : % 99.8
- Erkekler : % 99.8
- Kadınnar : % 98.7 (2003)
- Önetim : Respublika
- Baammsızlık günü : 11 Kasım ay (noyabri) 1918
- Kanon (Zakon) : 16 Canavar ay (oktabri) 1997
- İndüstri : % 36.6
- İzmet : % 59.6 (1999)
- İş gücü : 17.2 milion (1999)
- Ekincilik : % 27.5
- İzmet : % 50.4 (1999)
- İşsizlik : % 12 (1999)
- İndüstri büüme % : % 4.3 (1999)
- Başka devletlere mal satmaa : 28.4 milyard Dollar (2000)
- Mal satmaa devletler : Germaniya % 36.1, İtaliya % 6.5, Niderland % 5.3, Franțiya % 4.8, Büük Britaniya % 4.0, Çehiya % 3.8 (1999)
- Başka devletlerden mal almaa : 42.7 milyard Dollar (2000)
- Mal almaa devletler : Germaniya % 25.2, İtaliya % 9.4, Franțiya % 6.8, Rusiya % 5.8, Büük Britaniya % 4.6, Niderland % 3.7 (1999)
- Başka devletlere borç : 243.6 milyard Dollar (2008)
- Para : Polşa Zlotisi (PLN)
- Para kodu : PLN
- Telefon kodu : 48
- Radiolar: 20.2 milion (1997)
- Kartadaki eri : Evropa
- Televizor yayın kanalları : 179 (1995)
- Televizorlar : 13.05 milion (1997)
- İnternet domeni : .pl
- İnternet kullanıcıları : 2.8 milion (2000)
İndüstri
[diiştir | kaynağı değiştir]- Maşina yapmaa
- Demir-çelik
- Kömür
- Gemi yapmaa
- İmek
- Cam
- Argaç
- Odun
- Turizma
Ekincilik
[diiştir | kaynağı değiştir]- Kartofli, Meva, Booday, Arpa, Alma, Çavdar, Armut, Hayvannar, Yımırta, Domuz eti, fasülä, ayva, bulgur, abrikos, ceviz
Limannarı
[diiştir | kaynağı değiştir]- Gdansk
- Gdynia
- Gliwice
- Kolobrzeg
- Szczecin
- Swinoujscie
- Ustka
- Varşava,
- Wroclaw
Polşa kasabalar
[diiştir | kaynağı değiştir]Sıra 2007 | Adı | 2007 | 1999 | 1900 |
---|---|---|---|---|
1. | Varşava | 1,706,624 | 1,618,468 | 756,400 |
2. | Krakov | 756,583 | 740,666 | 120,300 |
3. | Lodz | 753,192 | 806,728 | 351,600 |
4. | Vroțlav | 632,930 | 643,877 | 422,700 |
5. | Poznan' | 567,932 | 578,235 | 126,000 |
6. | Gdansk | 458,717 | 458,988 | 140,600 |
7. | Şçețin | 410,811 | 416,988 | 210,700 |
8. | Bıdgoşç | 361,222 | 386,855 | 52,200 |
9. | Lublin | 351,806 | 356,251 | 53,600 |
10. | Katovițe | 317,220 | 345,934 | 31,700 |
11. | Bialıstok | 294,143 | 285,000 | 66,000 |
12. | Gdıniya | 250,242 | 253,521 | 900 |
13. | Çenstohova | 242,300 | 257,812 | 53,700 |
14. | Radom | 224,857 | 232,262 | 30,100 |
15. | Sosnoviyeț | 222,586 | 244,102 | 86,700 |
16. | Torun | 206,619 | 206,158 | 29,600 |
17. | Kiyelțe | 205,902 | 212,383 | 23,200 |
18. | Glivițe | 197,393 | 212,164 | 52,400 |
19. | Zabje | 189,062 | 200,177 | 26,000 |
20. | Bıtom | 184,765 | 205,560 | 51,400 |
21. | Olştın | 175,710 | 170,904 | 24,300 |
22. | Biyelsko-Biala | 175,690 | 180,307 | 17,400 |
23. | Jeşov | 166,454 | 162,049 | 18,300 |
24. | Ruda Slanka | 144,584 | 159,665 | 14,800 |
25. | Rıbnik | 141,080 | 144,582 | 7,200 |
26. | Tıhı | 129,776 | 133,178 | 4,900 |
27. | Danbrova Gorniça | 128,795 | 131,037 | 3,000 |
28. | Ploțk | 126,968 | 131,011 | 27,000 |
29. | Opole | 126,748 | 129,553 | 30,100 |
30. | Elblang | 126,710 | 129,782 | 52,500 |
31. | Gorzov Vielkopolski | 125,411 | 126,019 | 33,600 |
32. | Valbjıh | 123,635 | 136,923 | 16,400 |
33. | Vloțlavek | 118,432 | 123,373 | 23,000 |
34. | Zielona ora | 117,523 | 118,182 | 21,000 |
35. | Tarnov | 116,118 | 118,297 | 31,700 |
36. | Horzov | 113,678 | 121,708 | 57,900 |
37. | Kaliş | 108,031 | 106,641 | 22,000 |
38. | Koşalin | 107,376 | 112,375 | 20,400 |
39. | Legnița | 104,754 | 109,335 | 54,900 |
40. | Grudziandz | 99,090 | 102,434 | 32,700 |
41. | Slupsk | 97,419 | 102,370 | 27,300 |
42. | Yavojno | 96,600 | 99,800 | 17,500 |
43. | Yastjebiye Zdroy | 93,939 | 102,294 | 1,700 |
Polek literatura yazıcıları
[diiştir | kaynağı değiştir]- Stefan Żeromski (1864–1925)
- Władysław Reymont (1867–1925), (Nobel literatura ödülü 1924)
- Zofia Nałkowska (1885–1954)
- Stefan Grabinski (1887–1936)
- Maria Dąbrowska (1889–1965)
- Zofia Kossak-Szczucka (1890–1968)
- Bruno Schulz (1892–1942)
- Jarosław Iwaszkiewicz (1894-1980)
- Pola Gojawiczyńska (1896–1963)
- Józef Mackiewicz (1902–85)
- Witold Gombrowicz (1904–69)
- Eugeniusz Żytomirski (1911–75)
- Kazimierz Brandys (1916-2000)
- Stanisław Lem (1921–2006)
- Tadeusz Konwicki (* 1926)
- Joanna Chmielewska (* 1932)
- Janusz A. Zajdel (1938–85)
- Andrzej Sapkowski (* 1948)
- Andrzej Stasiuk (* 1960)
- Olga Tokarczuk (* 1962)
Wikimedia Commons'ta var Polşa ilgili belgeler. |
Etnik kompozițiya
[diiştir | kaynağı değiştir]Halklar | Sayı |
---|---|
İnsannar hepsi | 38,230,080 |
Poläk | 36,983,720 |
Sileziyalı | 173,153 |
German | 152,897 |
Biyaz Rus | 48,737 |
Ukrain | 30,957 |
Rus | 6,103 |
Slovak | 2,001 |
Franțuz | 1,633 |
Grețiyalı | 1,404 |
İtalyan | 1,367 |
Çıfıt | 1,133 |
Bulgar | 1,112 |
Ermeni | 1,082 |
Tatar | 495 |
Türk | 232 |
Pers | 186 |
Mongol | 176 |
Gürcü | 141 |
Peştun | 111 |
Kürd | 91 |
Azərbaycannı | 85 |
Kazah | 80 |
Özbek | 51 |
Portugal | 70 |
Başka | --- |