Intriachtaí
Sa teangeolaíocht is é atá i gceist le intriacht, ná focail onamataipéacha (bang, slurp, splash) agus trup ainmhithe (grrrrr, clippity-clop) Tá na foclóirí Béarla–Gaeilge measartha balbh faoin ngné seo den teanga.
- ‘fuist’shush
- baing - bang i Réics Carló beaing
- ‘cnag, cnag’ knock knock
- osna
- ‘Plimp’ ‘Crash, bang,’ an míniú atá tugtha in FGB.
- ‘D’imigh sé de phlimp, he went off like a shot.’
- hup scraitheachaí
- clic
- Úps - focloir.ie
- sclog
- whoop - Hórú! EID
Tá na seantéacsanna lán nathanna a chuireann iontas (‘ob abú búna!’) 'ababúna', easaontú (‘preit’, ‘fo, fo, a dhuine!’) nó trua (‘abhó!’) in iúl.
- ouch - aidh
- ahem
- eh
- uh-oh - uth-ó Dog Man, lch 13. Ar Strae Beagán, leabhar do pháistí
Tá roinnt intriachtaí ríshuimiúla i nGraiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí.
- Ó/Órú (arú ann chomh maith)
- ambaiste
- mo cheol thú!
- mo sheacht mh'anam sibh
- dar Colm Cille na bhfeart
- dar mo bhriathar
- dar flaitheas Uí Néill
- Á - ah
- É - eh or hey
- Há - aha
- Hóra - hi
- Habha - ho
- Ó - oh
- Hois; Huis - shoo
- Hoips - oops
Tá leaganacha eile ann, leis, ‘In ainm Chroim!’ Tá i gceist agam tuilleadh a bhailiú sula ndéanfar cinneadh deiridh faoi na leaganacha is fearr don tiontú.
cineál, cíneáilín, ar nós, tá a fhios agat, sórt (Sealbhú Neamhiomlán na Gaeilge mar Chéad Teanga sa Dátheangachas Dealaitheach, Ciarán Lenoach, Bealtaine 2014)
beaing - bang
uf
meh
FGB
[cuir in eagar | athraigh foinse]- tiul, s. (In phrases) Chomh tiubh le ~, like a hail of bullets. ~! ~! Bang! Bang!
á2 ababú, ababúna, (ababú » Heavens! ) abhó, abú, ach2 aidhe, aililiú áiméan amaí1 ambaiste, arú2 bhuel, bó3 breast, bú2 chugaitín, cíoc, cois1 cu-cú, cuit, dhe1 dhera, doirse1 é3 éamh2 faraor, feo3 fíneach, fo1 fobún,
- fóill,
- foth1
- fuisc,
- fuist2
- fuit/fúit = Tut-tut! / bah
- furú,
- futh,
- gheois,
gu-gúg, habha, haidhfear, háidí hé1 héing, hí-eip, hó, ho hó, hóigh, hoips, hoirde, hois, hóra, hú, huga, hugaí, huit, huít, hula, hulúiste huláiste, hup, hurá, hurais, hurú husá, huth, leoga, leo-leoín, mé2 méaram, míorc, mochean, monuar, muige, muine2 muiricín2 muise, ó6 ob2 och, óch, ochón, ora, oró, órú1 peo, pis2 pleoid, pop, preach, preit, puis2 saighdéar, scuit, seabhainín, siliúir, sist, soit1 staití, sturr, suc, teoit, tiuc, toch, tórach, tseo, uileacán, umbó, vrác,
Samplaí ó Litríocht na Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]Íathú - yahoo Duinnín ar an Sceilg lch 196 Yahú, An Phleist Mhór svuis - fuaim a dhéantar i linn liathróidí - Dialann Dúradáin An Fhírinne Shearbh le Jeff Kinney lch 157. 'Hu ! Hu!' a deir fathach (cineál fee fi fo fum.) Lch 1 - Iml. 29, 1961, Cnuasach Andeas: Scéalta agus Seanchas Sheáin Í Shé ó Íbh Ráthach
Uaillbhreasa
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Aidhe
- Och/uch
- Ar mh'anam
- Á
- Ó
- Ach
- An daighe / don daighe - Indeed! Really!
- Ar neoin
- feo
- obh obh - (iasacht ó Ghaeilge na hAlban?) An Capall agus an Giolla
- Hadh, lch 209 An Bheirt Dearbhráthar agus Scéalta Eile le Máiréad Ní Ghráda
- Och óch! Och ochón! Alas! FGB
- ochón FGB
- mo léan FGB
Gaeilge na hAlban
[cuir in eagar | athraigh foinse]Uoa - wow? ACDD
- ugh = ach, soit, feo
In Úsáid
[cuir in eagar | athraigh foinse]Wú Hú. Fógra ó Tesco
Liosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá liosta le fáil anseo https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Irish_interjections