Giovanni Schiaparelli

Giovanni Schiaparelli
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(it) Giovanni Virginio Schiaparelli
Beathaisnéis
Breith	14 Márta 1835; Savigliano
Bás	4 Iúil 1910 ; 75 bliana d'aois; Milano
Áit adhlactha	monumental cemetery of Milan (en)
Seanadóir Ríocht na hIodáile
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Torino
Comhairleoir dochtúireachta	Johann Franz Encke agus Otto Wilhelm von Struve
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Réalteolaíocht, matamaitic, biblical theology (en) agus biblical criticism (en)
Gairm	réalteolaí, fionnachtaí astaróideach, polaiteoir, matamaiticeoir
Fostóir	Réadlann Pulkovo ; Brera Astronomical Observatory (en)
Ball de	Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí (comhalta iasachta de chuid Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí) (1910–); An Cumann Ríoga (1896–); Accademia delle Scienze di Torino (1870–); Acadamh Eolaíochtaí Saint Petersburg ; Acadamh Eolaíochtaí na Gearmáine, Leopoldina ; Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL ; Acadamh Eolaíochtaí agus Daonnachtaí na Baváire ; Acadamh Ríoga na Prúise um Eolaíocht ; Acadamh Ríoga na Sualainne um Eolaíocht ; Accademia della Crusca ; Accademia dei Lincei
Teangacha	An Iodáilis
Teaghlach
Siblín	Celestino Schiaparelli
	Gradam a fuarthas (1902) Bonn Bruce; (26 Samhain 1896) Ball Eachtrach den Chumann Ríoga; (1890) Duais Lalande; (1876) Bonn Cothenius; (1872) Bonn Óir Chumann Ríoga na Réalteolaíochta; (1867) Duais Lalande; Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste ;

Réalteolaí Iodálach ab ea Giovanni Virgilio Schiaparelli (a rugadh i Savigliano na hIodáile ar 14 Márta 1835 agus a d'éag i Milano ar 4 Iúil 1910). D'fhionn sé an t-astaróideach Hesperia, agus d'ainmnigh sé na hairíonna líneacha doiléire ar dhromchla Mharsa mar "chanálacha".^[1]

Saol

Bhain Schiaparelli amach dintiúirí an réalteolaí ó ollscoil Torino agus chaith sé seal ag staidéar i Réadlann Bheirlín freisin. Rinne sé an chuid ba mhó de shaothar a shaoil i Réadlann Brera.

Rinne sé breathnóireacht dhian ar Mhars, agus bhaist sé ainmneacha ar chuid mhór de na háiteanna ansin, mar a chonaic sé sa teileascóp iad. B'eisean a chuir na ráflaí faoi chanálacha ar Mhars ag imeacht, nó dúirt sé go raibh sé tar éis gnéithe a shonrú ar dhroim an phláinéid a raibh cosúlacht na gcanali ("grinnill abhann") orthu, mar a chuir sé i bhfocail Iodáilise é.

Is é an chiall a bhain an t-aistritheoir as an méid sin gur "canálacha" a bhí ann agus iad déanta ag neacha intleachtúla eachtardhomhanda.

Spreag an mhíthuiscint seo na mílte de dhaoine ag déanamh a dtuairimíochta féin faoi "mhuintir Mharsa". Fiú lena lá féin, ní bhfuair Schiaparelli aitheantas do na canálacha ach ó chuid de na réalteolaithe, nó bhí a lán eile acu den bharúil nach raibh siad in ann na canali a aithint lena súile féin, agus gur dhócha nach raibh iontu ach iomrall súl de chineál éigin. Seo é an tuiscint a deimhníodh nuair a rinne an spásghléasra nua-aimseartha mapáil cheart ar dhromchla Mharsa.

Creidtear inniu go raibh galar súl ag luí ar Schiaparelli, agus nach raibh sna canálacha ach struchtúir inmheánacha a shúl féin a chonaic sé faoi thionchar an ghalair.

Féach freisin

Tagairtí

↑ Matt Hussey (2011). "Fréamh an Eolais".

[1] Matt Hussey (2011). "Fréamh an Eolais".

[1]