Springe nei ynhâld

Rynfrankysk

Ut Wikipedy
Rynfrankysk
Rheinfränkisch
algemien
lânseigen yn Dútslân, Frankryk
skrift it Latynske alfabet
taalbesibskip
taalfamylje Yndo-Jeropeesk - Germaansk - Westgermaansk - Súdwestgermaansk - Heechdútsk - Middeldútsk - Westmiddeldútsk - Rynfrankysk
dialekten Hessysk, Paltsysk, Loataringsk, Pennsylvania Dútsk
taalstatus
offisjele status gjint
taalkoades
ISO 639-1 n.f.t.
ISO 639-2 n.f.t.
Fersprieding fan de Rynfrankyske dialekten. mei de Hessyske (1), Paltsyske (2) en de Loataringske (3), dy't ek wol ta de Paltsyske dialekten rekkene wurde, dialekten

It Rynfrankysk (Dútsk: Rheinfränkisch) is in sammelnamme foar in kloft Heechdútske dialekten dy't yn it westen fan Dútslân en it uterste noardeasten fan Frankryk sprutsen wurde. De dialektekloft foarmet mei it Middelfrankysk de Westmiddeldútske talekloft.

De dialekten wurde fan it Mûzelfrankysk skaat troch in isoglosse, de saneamde Sankt Goarer liny, ek wol bekend as de das/dat-liny. Dy isoglosse rint oer Simmern (Hunsrück) en giet by Sankt Goar de Ryn oer nei Limburch oan de Lahn en Dillenburch. Yn it noarden fan it taalgebiet wurde de dialekten oant de Benrather liny sprutsen, noardlik fan Kassel en grinzgje dêre oan it Nederdútsk. De Rynfrankyske dialekten wurde fierder skaat troch de Spierske liny fan it Eastfrankysk, it Súdfrankysk en Alemannysk. Dy isoglosse rint fan Wissembourg, Wörth am Rhein, Spiers, Sinsheim, Eberbach, Mudau en Wertheim.

Begripsferklearring Rynfrankysk en Rynfranken

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It Rynfrankysk moat net betiisd wurde mei it Ripuarysk, dat yn parten fan it Rynlân sprutsen wurdt, benammen yn it wiid omfiemjend gebiet om Keulen, Bonn, Aken en parten fan it Berchske Lân. It Ripuarysk, dy't mei it Mûzelfrankysk it Middelfrankysk foarmet, wurdt by fersin gauris as Rynfrankysk oantsjut. Histoarysk waarden alle Franken dy't by de Ryn del wennen, oantsjut as Rynfranken (ek wol Ripuaryske Franken neamd). Dochs dat kin net langer tapast wurde op de sprekkers fan de hjoeddeistige Rynfrankyske dialekten. De measten fan harren diele gjin miene Rynfrankyske identiteit, mar sjogge harsels earder as Hessers, Paltsers, Rynhessers of leden fan oare regionale taalgroepen.

Keppelings om utens

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch Literatur en Anmerkungen op dizze side.