Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Transféré par
Αγγελος ΠαρδαληςDroits d'auteur :
Formats disponibles
Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Transféré par
Αγγελος ΠαρδαληςCopyright
Formats disponibles
Partager ce document
Partager ou intégrer le document
Avez-vous trouvé ce document utile ?
Ce contenu est-il inapproprié ?
Droits d'auteur :
Formats disponibles
Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Νομοθεσία Για Την Ψυχική Υγεία
Transféré par
Αγγελος ΠαρδαληςDroits d'auteur :
Formats disponibles
À¶√Àƒ°∂π√ À°∂π∞™ ∫∞π ∫√π¡ø¡π∫∏™ ∞§§∏§∂°°À∏™
¢π∂À£À¡™∏ æÀÃπ∫∏™ À°∂π∞™
¶·Î¤ÙÔ O‰ËÁÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋
Î·È ÙȘ ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
¡√ª√£∂™π∞
°π∞ ∆∏¡
æÀÃπ∫∏ À°∂π∞
∫∞π ∞¡£ƒø¶π¡∞
¢π∫∞πøª∞∆∞
“OÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË
“ŸÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜
Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ú¤ÂÈ
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È
Ó· ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ ÚfiÛÊ·Ù˜
Ó· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ıÂڷ¢ÙÈ΋˜
ÂÍÂÏ›ÍÂȘ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ Î·È ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘„ËÏ‹˜
ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë, ıÂڷ›· Î·È ÊÚÔÓÙ›‰·
ÔÈfiÙËÙ·˜ ·fi ˘ËÚÂۛ˜ ˘Á›·˜
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘˜.
‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÛÙȘ ÙÚ¤¯Ô˘Û˜
¶Ú¤ÂÈ, ›Û˘, Ó· ÚÔÛٷهÔÓÙ·È
ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ ÛÙÔÓ ÙÔ̤·
·fi ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙ ÌÔÚÊ‹˜ ·¿ÓıÚˆË
˘Á›·˜ Î·È ÛÙȘ ΢‚ÂÚÓËÙÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜
ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË Î·È ‰È¿ÎÚÈÛË”
Û ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔÌ›˜”
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜
À¶√Àƒ°∂π√ À°∂π∞™ ∫∞π ∫√π¡ø¡π∫∏™ ∞§§∏§∂°°À∏™
¢π∂À£À¡™∏ æÀÃπ∫∏™ À°∂π∞™
¶·Î¤ÙÔ O‰ËÁÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋
Î·È ÙȘ ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
¡√ª√£∂™π∞
°π∞ ∆∏¡
æÀÃπ∫∏ À°∂π∞
∫∞π ∞¡£ƒø¶π¡∞
¢π∫∞πøª∞∆∞
ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: °ÈÒÚÁÔ˜ ¶·Û·ÓÙˆÓfiÔ˘ÏÔ˜
∂È̤ÏÂÈ· ÂÏÏËÓÈ΋˜ ¤Î‰ÔÛ˘:
µ·ÁÁ¤Ï˘ ∑·¯·ÚÈ¿˜, ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi˜ §ÂÈÙÔ˘ÚÁfi˜
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜
∂ΉfiıËΠ·fi ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ OÚÁ·ÓÈÛÌfi ÀÁ›·˜ ÙÔ 2003 Ì ٛÙÏÔ:
(Mental Health Policy and Service Guidance Package)
Mental Health Legislation & Human Rights
© ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜, 2003
O °ÂÓÈÎfi˜ ¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ OÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÀÁ›·˜ ·Ú·¯ÒÚËÛ ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù·
ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ÛÙË ¢È‡ı˘ÓÛË æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÀÁ›·˜
Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Î·È ÙËÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ¢ı‡ÓË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘.
™¯Â‰È·ÛÌfi˜-¶·Ú·ÁˆÁ‹: ™ÃHª∞ & Ãøª∞, ¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ªÔÓ¿‰· ∫∂.£.∂.∞., ∆ËÏ.: 210 9246029
ISBN: 960-87395-7-8
Copyright ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ¤Î‰ÔÛË
© ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜, ¢È‡ı˘ÓÛË æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜, 2005
∏ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌË Î·È Û ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·
ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜:
www.mohaw.gr/gr/ygeia/yphresies/odigiespoy ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯË
ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ OÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÀÁ›·˜ www.who.int/mental_health/policy/en/
ii
¶ÂÚȯfiÌÂÓ·
¶ÚfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÔ‡ ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ v
¶ÚfiÏÔÁÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ¤Î‰ÔÛ˘ vii
¶ÚfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ¶.O.À. ix
¶ÂÚ›ÏË„Ë 2
™ÎÔfi˜ Î·È Û ÔÈÔ˘˜ ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È 8
1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 9
1.1 ∏ ·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 9
1.2 ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 10
1.3 ¢È·Û‡Ó‰ÂÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 11
2. ¶ÚÔηٷÚÎÙÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÏËÊıÔ‡Ó ·fi ¯ÒÚ˜
Ô˘ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ÓÔÌÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 14
2.1 ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ÛÙË ¯ÒÚ· Î·È ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 14
2.2 ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 16
2.3 ªÂϤÙË ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ Î·È Î·ÓfiÓˆÓ 16
2.4 ∂ÈÛÎfiËÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ 20
2.5 ¢È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ·ÏÏ·ÁÒÓ 21
3. ∆Ô Î‡ÚÈÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 23
3.1 µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 23
3.2 µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ¿ÏÏˆÓ ÙÔ̤ˆÓ Ì ÂÈÙÒÛÂȘ
ÛÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 30
4. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÓfiÌÔ˘: ·ÚÈ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰Ú¿ÛÂȘ 35
5. ∞Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜: ·ÚÈ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰Ú¿ÛÂȘ 38
6. ∂Ê·ÚÌÔÁ‹: ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ï‡ÛÂȘ 40
6.1 ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· 40
6.2 ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÂÚ‹‰ËÛË ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ 41
7. ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· 44
7.1 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ ¯ˆÚ›˜ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 44
7.2 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· 44
7.3 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ Û¯¤‰È· ÓfiÌÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ˘ÈÔıÂÙËı› 45
7.4 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ì ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ·ÚÎÒ˜ 45
8. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·fi ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ 46
OÚÈÛÌÔ› - °ÏˆÛÛ¿ÚÈÔ 51
µÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· 51
iii
¶ÚfiÏÔÁÔ˜
ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÔ‡ ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜
O ÙÔ̤·˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ‰ÈηȈ-
Ì¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È Î·ıÔÚÈÛÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜
fiÙÈ ÛÙÔ ·ÒÙÂÚÔ Î·È ÛÙÔ ÚfiÛÊ·ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ Î·È ÛÙÔ ·ÚfiÓ, Ù· ‰ÈηÈÒÌ·-
Ù¿ ÙÔ˘˜ ·Ú·‚È¿˙ÔÓÙ·È ‹ ‰ÂÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È. ∞˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô Î‡ÚÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ‰ÈÂıÓ›˜ ÔÚÁ·-
ÓÈÛÌÔ› fiˆ˜ Ô O.∏.∂., Ë ∂.∂., ÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, Ô ¶.O.À. Î.·. ¤¯Ô˘Ó ·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ
·Û¯ÔÏËı› Ì ÙÔ ı¤Ì·, Û ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÙÔ ı¤ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ Î·È ÛÙË ‰ËÌfiÛÈ· ÚÔ-
ÛÔ¯‹ Ì ÓËÊ¿ÏÈÔ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÙÚfiÔ, ˆ˜ ·ÓÙÈÛÙ¿ıÌÈÛÌ· ÛÙȘ ÚÔηٷϋ„ÂȘ Î·È ÙȘ ‰È·-
ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Û ·Ó·Ù˘Á̤Ó˜ Î·È ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜.
O ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜, ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Ù· ·ÚÈ· ÛËÌ›· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ηχÙÔÓÙ·È ·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·, fiˆ˜
Ë ·Ú¯‹ Ù˘ Ï‹„˘ ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ, Ë Û˘ÁηٿıÂÛË, ÔÈ ·Ú¯¤˜ Ô˘
Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤Ô˘Ó ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· Î·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· Î·È ıÂڷ›· ηÈ, ‚‚·›ˆ˜, Ë Î·ÙÔ¯‡-
ÚˆÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ, ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfïÓ
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi Â›Ó·È Â›Û˘ Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ ÚԂϤ„ÂȘ ηÈ
ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜ η›ÚÈÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ fiˆ˜ Ë Âη›‰Â˘ÛË, Ë ÛÙ¤Á·ÛË Î·È Ë ··Û¯fiÏËÛË.
™ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ÂÓ·ÚÌÔÓÈṲ̂ÓË Ì ÙȘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ
ÙÔ˘ ¶.O.À. OÈ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ¡fiÌÔ˘˜ 2071/1992, 2447/1996,
2519/1997, 2716/1999 Î·È 3418/2005 Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·ÚÎÂÙ¿ ·fi Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù·, fiˆ˜
ÔÈ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Î·È Ë ‰È·‰Èηۛ· ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÓÔÛËÏ›·˜ ηıÒ˜ Î·È Ù· ¤Ó‰Èη ̤۷ Ô˘ ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ó· ·ÛÎËıÔ‡Ó Î·Ù¿ Ì›·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ·fiÊ·Û˘, Ô ıÂÛÌfi˜ Ù˘ ‰ÈηÛÙÈ΋˜ Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·-
Û˘ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘, Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, Ô ÚfiÏÔ˜ Î·È ÔÈ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙË-
Ù˜ Ù˘ ∂ȉÈ΋˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Ô
ÎÒ‰Èη˜ È·ÙÚÈ΋˜ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜ ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
¶·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È, ‚‚·›ˆ˜, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ΢ڛˆ˜ Û fiÙÈ
·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· Î·È ıÂڷ›·. ∞˘Ù¿ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·
·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÙÔ ‰ÈηÛÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Î·È ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·, ·ÏÏ¿
΢ڛˆ˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó Ù· ›‰È· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜.
OÊ›ÏÔ˘Ì ̤۷ ·fi Ì›· ‰È·‰Èηۛ· ·ÓÔȯÙÔ‡ ‰È·ÏfiÁÔ˘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ˘˜
Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ì ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÔ˘Ó. OÊ›ÏÔ˘Ì ›Û˘, ˆ˜
ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜, Ó· Û˘ÓËÁÔÚ‹ÛÔ˘Ì ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ·
ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ¶ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÂÚÁ¿-
˙ÂÙ·È Î·È Ë ∂ȉÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ÁÈ· Ù· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯ÈΤ˜ ¢È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ
Û˘ÛÙ·ı› ηْ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ¡. 2716/1999.
∏ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È ¤Ó·
¢ڇ ÓÔÌÈÎfi Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ı¤Ì· ÛÙÔ ÔÔ›Ô Î·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ
Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ Î·È ‰ÈÂıÓÒÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÚԂϤ„ˆÓ, ÙfiÛÔ Ë ÔÏÈÙ›· Ì ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Ù˘, fiÛÔ
Î·È Ë ÎÔÈÓˆÓ›· Ì ÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ Ù˘.
¡È΋ٷ˜ ∫·ÎÏ·Ì¿Ó˘
∞ı‹Ó·,
¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 2005
v
¶ÚfiÏÔÁÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ¤Î‰ÔÛ˘
∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Ë ·ÏÏËÏÂÍ¿ÚÙËÛ‹ Ù˘ Ì ÙË ÛˆÌ·ÙÈ΋ ˘Á›· Î·È Ë ÂÈ‚¿-
Ú˘ÓÛË Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÔÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Û ÚÔÛˆÈÎfi, ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
Â›Â‰Ô ·ÔÎÙ¿ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË, ÙfiÛÔ ·fi ÙÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË
ÔÏÈÙÈ΋˜, fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ Â˘Ú‡ ÎÔÈÓfi.
∏ ŒÎıÂÛË ÙÔ˘ ¶.O.À. ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ÀÁ›· 2001 Ì ı¤Ì· æ˘¯È΋ ÀÁ›·: ¡¤· ∞ÓÙ›ÏË„Ë,
¡¤· ∂Ï›‰·1 ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ·Ú·ÛÙ·ÙÈο Î·È ÙÂÎÌËÚȈ̤ӷ ·˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜. ∏ ŒÎıÂÛË,
ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ, ÙÔÓ›˙ÂÈ ˆ˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ÚfiÛÊ·Ù˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙȘ Ó¢ÚÔÂÈÛً̘ ηÈ
ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈ΋ È·ÙÚÈ΋ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ˆ˜, fiˆ˜ ÔÏϤ˜ ۈ̷ÙÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ, ÔÈ „˘¯È-
Τ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÚ›ÏÔÎˆÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ, „˘¯ÔÏÔÁÈ-
ÎÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ. ∏ „˘¯È΋ Î·È Ë ÛˆÌ·ÙÈ΋ ˘Á›· ·ÏÏËÏÔÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ
Ó¢ÚÔÂÓ‰ÔÎÚÈÓÈÎÒÓ Î·È ·ÓÔÛÔÔÈËÙÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È Ì¤Ûˆ Ù˘ ·ÙÔÌÈ΋˜ Ì·˜ Û˘ÌÂÚÈ-
ÊÔÚ¿˜ (‰›·ÈÙ·, οÓÈÛÌ·, Û˘ÌÌfiÚʈÛË ÛÙȘ È·ÙÚÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜, Î.¿.). ∂ÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·È ·ÎfiÌË
ÔÈ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ (.¯.
Û¯¤ÛÂȘ ·È‰ÈÒÓ Ì ÁÔÓ›˜), fiˆ˜ Î·È ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› (ÊÙÒ¯ÂÈ·, ·ÓÂͤÏÂÁÎÙË ·ÛÙÈÎÔÔ›ËÛË,
Ù·¯Â›· Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ÂͤÏÈÍË, fiÏÂÌÔÈ, ηٷÛÙÚÔʤ˜). ∆¤ÏÔ˜, ÙÔÓ›˙ÂÙ·È Ì ¤ÌÊ·ÛË ÙÔ ÎÔÌ‚È-
Îfi ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÌÂÙ·ÙfiÈÛ˘ ÙÔ˘ ΤÓÙÚÔ˘ ‚¿ÚÔ˘˜ Ù˘ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ·fi ÙËÓ È‰Ú˘Ì·ÙÈ΋ ÛÙËÓ
ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ‚¿ÛË, ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤Ô˘Ó ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· „˘¯È-
΋˜ ˘Á›·˜ (¤ÁηÈÚË ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ·Ú¤Ì‚·ÛË, ηٿÏÏËÏË ¯Ú‹ÛË ıÂڷ¢ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ,
Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È Â˘Ú‡ Ê¿ÛÌ· ˘ËÚÂÛÈÒÓ), ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÌÏÔ-
΋˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜, ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ
ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È Ù˘ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ºÚÔÓÙ›‰·˜ ÀÁ›·˜ Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο Û˘ÛÙ·-
ÙÈο Ù˘ ÂÚ›ı·Ï„˘ – Ê·Ú̷΢ÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹, „˘¯ÔıÂڷ›·, „˘¯ÔÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÔηٿÛÙ·-
ÛË – Ô˘ ¤Ó·˜ ÈÛfiÚÚÔÔ˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ·Ó·Áη›Ô˜.
∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÂÚ¢ÓÒÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó fiÙÈ Ë ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÔÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·-
Ú·¯¤˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ÌÂÁ¿ÏË Î·È Ë ıÂڷ›· ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ‰··ÓËÚ‹. ∂›Ó·È fï˜ ÈÔ ‰··-
ÓËÚfi Ó· ·ÊÂıÔ‡Ó ·ıÂÚ¿Â˘Ù˜, ·Ó Û˘Ó˘ÔÏÔÁÈÛı› ÙÔ ¿ÌÂÛÔ Î·È ÙÔ ¤ÌÌÂÛÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ
ÂÈÙÒÛÂÒÓ ÙÔ˘˜. Àfi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ë ÌË ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈ‚·›-
ÓÂÈ, ¤Ú· ·fi Ù· ·ÓıÚÒÈÓ·, Î·È ÚÔ˜ Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Î·È ÎÚ·ÙÒÓ.
Œ¯Ô˘ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, οı ÏfiÁÔ – Û ·ÓıÚÒÈÓÔ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Â›Â‰Ô – Ó· ‚ÂÏÙÈÒÓÔ˘Ì ÙȘ
·Ú¯fiÌÂÓ˜ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Ó· ÙȘ ηıÈÛÙԇ̠¢ÎÔÏfiÙÂÚ· ÚÔÛ‚¿ÛÈ̘ ηÈ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈΤ˜.
∫·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· 20 ¯ÚfiÓÈ·, ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›˙ÔÓÙ·È
ÛÙ·‰È·Î¿, Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÂÎÙÂı›Û˜ ·Ú¯¤˜. ª¤ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÂÓۈ̷ÙÒÓÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÓÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·
˘Á›·˜ („˘¯È·ÙÚÈο ÙÌ‹Ì·Ù· Î·È „˘¯È·ÙÚÈο Â͈ÙÂÚÈο È·ÙÚ›· Û ÁÂÓÈο ÓÔÛÔÎÔÌ›·), ÂÓÒ
·Ú¿ÏÏËÏ· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ (∫¤ÓÙÚ·
æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜, π·ÙÚԷȉ·ÁˆÁÈο ∫¤ÓÙÚ·, ∫ÈÓËÙ¤˜ ªÔÓ¿‰Â˜, ∫¤ÓÙÚ· ∏̤ڷ˜, ªÔÓ¿‰Â˜
æ˘¯ÔÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ∞ÔηٿÛÙ·Û˘ – ÍÂÓÒÓ˜, ÔÈÎÔÙÚÔÊ›·, ÚÔÛÙ·ÙÂ˘Ì¤Ó· ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù· –),
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ Û ÙÔÈÎfi ›‰Ô, ηıÈÛÙÒÓÙ·˜
Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¿Û¯Ô˘Ó ÂÓÂÚÁ¿ ̤ÏË ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ ·Ó‹-
ÎÔ˘Ó. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ·ÓÙÈηı›ÛÙ·Ù·È ÛÙ·‰È·Î¿ ÙÔ ·Úˆ¯Ë̤ÓÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙÔ˘ Ôχ¯ÚÔ-
ÓÔ˘ - Î·È ÌË ·Ó·Áη›Ô˘ ıÂڷ¢ÙÈο – ÂÁÎÏÂÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜ Û „˘¯È·ÙÚÈο ÓÔÛÔÎÔÌ›· Ô˘ Ë
·Ó·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È Ë ·Ú·‚›·ÛË ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, ·Ô-
Ù¤ÏÂÛÂ Î·È ·ÔÙÂÏ› ÛÙfi¯Ô ‰›Î·È˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜.
∏ ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓË ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ô‡Ù ‡ÎÔÏË, Ô‡Ù ·˘ÙÔÓfiËÙË,
ÂÓÒ Ù· ÂÌfi‰È· Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿ Â›Ó·È Â˘¿ÚÈıÌ· Î·È ÔχÏÔη. OÈ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ÙÔ ÛÙ›ÁÌ·
1. ∂ÏÏËÓÈ΋ ¤Î‰ÔÛË: ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜ Î·È ¶ÚfiÓÔÈ·˜, ¢È‡ı˘ÓÛË æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜, 2002. ¢È·ı¤ÛÈÌË Î·È Û ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋
ÌÔÚÊ‹: www.mohaw.gr/gr/ygeia/yphresies/ekthesipoy Î·È www.who.int/whr/2001/en/whr01_gr.pdf
vii
Î·È ÔÈ Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ı˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ÚÔ˜ Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È ¿ÓÙ· ÛÙÔ
ÚÔÛ΋ÓÈÔ Î·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, fiˆ˜ Û fiϘ ÙȘ ¯ÒÚ˜, ·Ú¿ ÙȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ Î·È ÙȘ
η̿ÓȘ ·ÔÛÙÈÁÌ·ÙÈÛÌÔ‡ 2,3,4, Î·È ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌËÓ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ‰È·ı¤-
ÛÈ̘ ˘ËÚÂۛ˜ ·fi, ÂÚ›Ô˘, ÙÔ˘˜ ÌÈÛÔ‡˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÙȘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È.
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÔÈ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ˘Á›·˜ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜,
ÂÎÊÚ·˙fiÌÂÓ˜ ΢ڛˆ˜ ̤ۈ Ù˘ ·ÔΤÓÙÚˆÛ˘ Î·È ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Î·È ÙȘ ËÁ¤˜
¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ÂÓÒ Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ Û ÈÛfiÙÈÌ·
·Ú¯fiÌÂÓ˜, ÔÈÔÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο Û˘ÌʤÚÔ˘Û˜ ˘ËÚÂۛ˜ ˘Á›·˜, ‰ÂÓ ·ÔÎÏ›ԢÓ
ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡ ¢·ıÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, fiˆ˜ Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·fi
ÙȘ ÙÈı¤ÌÂÓ˜ ÂοÛÙÔÙ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ˘Á›·˜.
¶·Ú¿ Ù· ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· fï˜, ¤¯Ô˘Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, ÙËÓ Â›Ú· Î·È ÙË
ÁÓÒÛË Ó· ··ÓÙԇ̠·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ· Û ·ÏȤ˜ Î·È Ó¤Â˜ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ. ¶ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ
ηÙ‡ı˘ÓÛË ÛÙԯ‡ÂÈ Î·È ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ¢Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· ÙÔ˘
¶.O.À., ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Î·È ÙÔ ·Ó¿ ¯Â›Ú·˜ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ¶·Î¤ÙÔ˘ O‰ËÁÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ
¶ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÙȘ ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜.
∏ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ÔÎÙÒ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ ÙÔ˘ ¶·Î¤ÙÔ˘ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο, ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi
Ù˘ ‰È΋˜ Ì·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ú·ÎÙÈ΋˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Ë ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙÈ΋ Ì·˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó·
Û˘Ó¯ÈÛı›, ·ÓÙÏÒÓÙ·˜ ÌÈ· ·Ó·ÓÂÔ‡ÌÂÓË ‰˘Ó·ÌÈ΋ Ô˘ ı· ÂÓ·ÚÌÔÓ›˙ÂÙ·È Î·È Ì ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜
ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ ÙÔ˘ ¶.O.À., ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂Ó˜ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ Ì·˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û˘Ó-
ı‹Î˜.
™ÙÔÓ ÚfiÏÔÁÔ ÙˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ·Ó·Ï˘ÙÈο Ô ÛÎÔfi˜, ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ, Ë
ÌÔÚÊ‹, ‰È¿Ù·ÍË Î·È ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È Û ÔÈÔ˘˜ ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È, Î·È ÂÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È Ë
¢Ú›· ÂÌ‚¤ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ∆Ô ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜ Î·È ¶ÚfiÓÔÈ·˜ ı· ‰È·Ó›ÌÂÈ ÙÔ ¶·Î¤ÙÔ Û fiÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˘˜, ÊÚÔÓÙ›˙ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÙËÓ ÂχıÂÚË ÚfiÛ‚·Û‹ ÙÔ˘ ·fi
οı ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ, ̤ۈ ÙÔ˘ ‰È·‰ÈÎÙ‡Ô˘, ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ÙÔ˘. ∂›Ì·ÛÙ ‚¤‚·ÈÔÈ ˆ˜ Ë
¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ı· ÂÎÙÈÌËı› ·fi ÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Î·È ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ‰È¿ÏÔ-
ÁÔ Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
∫ÒÛÙ·˜ N. ™ÙÂÊ·Ó‹˜
∞ı‹Ó·,
π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2004
2. ∆Ô ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 2003, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÚÔ‰ڛ·˜ Ù˘ ∂.∂., Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙËÓ ∞ı‹Ó·
∂˘Úˆ·˚΋ ¢È¿ÛÎÂ„Ë ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÀÔ˘ÚÁÒÓ Î·È ı¤Ì· «æ˘¯È΋ ∞Ûı¤ÓÂÈ· Î·È ÛÙÈÁÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË: ·ÓÙÈÌÂ-
Ùˆ›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÂÓۈ̿وÛ˘ Î·È Ù˘ ÈÛfiÙËÙ·˜». OÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ÚÔˆı‹ıËÎ·Ó ·fi ÙËÓ
ÂÏÏËÓÈ΋ ÚÔ‰ڛ· ÛÙÔ ·ÚÌfi‰ÈÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ (∞·Û¯fiÏËÛË, ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ¶ÔÏÈÙÈ΋, ÀÁ›· ηÈ
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜), Ô˘ ÂÓ¤ÎÚÈÓ ۯÂÙÈο Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· (∂›ÛËÌË ∂ÊËÌÂÚ›‰· Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘, 2003/C141/01/
17.6.2003).
3. ∆Ô ∂ÏÏËÓÈÎfi ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ù˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ æ˘¯È·ÙÚÈ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ ηٿ ÙÔ˘ ∫ÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ™Ù›ÁÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ™¯È˙ÔÊÚ¤ÓÂÈ·˜,
Ô˘ ˘ÏÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙÔ ∂Ú¢ÓËÙÈÎfi ¶·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ æ˘¯È΋˜ ÀÁÈÂÈÓ‹˜, ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÏËıÒÚ· Û¯ÂÙÈÎÒÓ
‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ.
4 Okasha ∞, Stefanis C, eds (˘fi ¤Î‰ÔÛË), A Global perspective on the stigma due to Mental illness ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ æ˘¯È·ÙÚÈ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÔϤÌËÛË ÙÔ˘ ÛÙ›ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÍ·ÈÙ›·˜
Ù˘ Û¯È˙ÔÊÚ¤ÓÂÈ·˜. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÂÌÂÚȤ¯ÂÙ·È ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ì ٛÙÏÔ The Unprecedented Initiative of European Ministers of
Health ÙˆÓ ∫. ™ÙÂÊ·Ó‹, ª. OÈÎÔÓfiÌÔ˘.
viii
¶ÚfiÏÔÁÔ˜
To ·ÚfiÓ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·ÔÙÂÏ› ̤ÚÔ˜ ÂÓfi˜ Û˘ÓÔÏÈÎfiÙÂÚÔ˘ ·Î¤ÙÔ˘ Ô‰ËÁÈÒÓ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfi-
ÛÌÈÔ˘ OÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÀÁ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÙȘ ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜. ∆Ô ·Î¤-
ÙÔ Ô‰ËÁÈÒÓ ·Ú¤¯ÂÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ó· Û˘Ó‰Ú¿ÌÂÈ ÙȘ ¯ÒÚ˜ ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË
Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÙÔ˘˜.
™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ·Î¤ÙÔ˘ Ô‰ËÁÈÒÓ
O ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ ·Î¤ÙÔ˘ Ô‰ËÁÈÒÓ Â›Ó·È Ó· ˘Ô‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË
ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ó·:
— ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È Û˘ÓÂÎÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ.
— ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ˘¿Ú¯ÔÓÙ˜ fiÚÔ˘˜ Î·È Ì¤Û· ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË
ÙˆÓ Î·Ï‡ÙÂÚˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ.
— ·Ú¤¯Ô˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÙȘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È.
— Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Â·Ó¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜
ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜, ‚ÂÏÙÈÒÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·.
¶ÂÚȯfiÌÂÓ· ÙÔ˘ ·Î¤ÙÔ˘
∆Ô ·Î¤ÙÔ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi Ì›· ÛÂÈÚ¿ ·ÏÏËÏÔÛ˘Ó‰ÂfiÌÂÓˆÓ Î·È ÊÈÏÈÎÒÓ ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒ-
ÛÙ˜ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ۯ‰ȷÛı› ÁÈ· Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Ú›· Áο̷ ÙˆÓ ·Ó·-
ÁÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔÙÂÚ·ÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙË ¯¿Ú·ÍË ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ.
∆Ô ı¤Ì· οı ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ·ÔÙÂÏ› Ì›· ‚·ÛÈ΋ Û˘ÓÈÛٷ̤ÓË ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›-
·˜. ∆Ô ·Ú¯ÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÈÙÏÔÊÔÚÂ›Ù·È ∆Ô ¶Ï·›ÛÈÔ Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ
Û˘ÓÔÏÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· οÓÂÈ ÌÈ· ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·Ó·ÊÔÚ¿
ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘fiÏÔÈˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ. ŒÙÛÈ ·Ú¤¯ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜
Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ηٷÓfiËÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ ·Ê’ ÂÓfi˜ Î·È ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂ-
Ù·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ê·ÓÔ‡Ó
¯Ú‹ÛÈÌ· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ. µ·ÛÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Â›Ó·È Â›Û˘ ÙÔ
ÙÈÙÏÔÊÔÚÔ‡ÌÂÓÔ ¶ÔÏÈÙÈ΋, ™¯¤‰È· ¢Ú¿Û˘ Î·È ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜, Ô˘ ·Ú¤-
¯ÂÈ ÏÂÙÔÌÂÚ›˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ-
΋˜, ̤ۈ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰Ú¿Û˘ Î·È ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ. ªÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘
ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÔÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ı¤Ì·Ù· „˘¯È΋˜
˘Á›·˜, Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙ· ˘fiÏÔÈ· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·.
∆Ô ·Î¤ÙÔ Ô‰ËÁÈÒÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·:
∆Ô ¶Ï·›ÛÈÔ Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
¶ÔÏÈÙÈ΋, ™¯¤‰È· ¢Ú¿Û˘ Î·È ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
ÃÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· Î·È ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù·
™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·
OÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ¶ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
™¯Â‰È·ÛÌfi˜ Î·È ¶ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÚÔ¯‹ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
ix
∆Ô ŒÚ¢ӷ
ηÈ
¡ÔÌÔıÂÛ›·
Î·È ·ÓıÚÒÈÓ·
‰ÈηÈÒÌ·Ù·
ÃÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË
Ï·›ÛÈÔ
·ÍÈÔÏfiÁËÛË
æ˘¯È΋ ˘Á›· OÚÁ¿ÓˆÛË
·È‰ÈÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
Î·È ÂÊ‹‚ˆÓ
Ù˘
∞ÓıÚÒÈÓÔÈ
fiÚÔÈ
ηÈ
Âη›‰Â˘ÛË
¶ÔÏÈÙÈ΋,
Û¯¤‰È· ‰Ú¿Û˘
ηÈ
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
™¯Â‰È·ÛÌfi˜
ηÈ
ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜
ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ¯‹
˘ËÚÂÛÈÒÓ
æ˘¯È΋˜
¶ÏËÚÔÊÔÚȷο
™˘ÓËÁÔÚ›·
Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·
µÂÏÙ›ˆÛË
æ˘¯ÔÙÚfi· Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜
ÀÁ›·˜
Ê¿Ú̷η ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
¶ÔÏÈÙÈ΋
ηÈ
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜
ÂÚÁ·Û›·˜
˘fi ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
x
¶ÚfiÏÔÁÔ˜
∆· ·ÎfiÏÔ˘ı· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÎfiÌË ‰È·ı¤ÛÈÌ· ·ÏÏ¿ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó
ÛÙÔ ÙÂÏÈÎfi ·Î¤ÙÔ Ô‰ËÁÈÒÓ:
µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ¶ÚfiÛ‚·Û˘ Î·È ÃÚ‹Û˘ ÙˆÓ æ˘¯ÔÙÚfiˆÓ º·Ú̿ΈÓ
¶ÏËÚÔÊÔÚȷο ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
æ˘¯È΋ ÀÁ›· ¶·È‰ÈÒÓ Î·È ∂Ê‹‚ˆÓ
ŒÚ¢ӷ Î·È ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜
¶ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ÃÒÚÔ˘˜ ∂ÚÁ·Û›·˜
™Â ÔÈÔ˘˜ ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È
∆Ô ·Î¤ÙÔ Ô‰ËÁÈÒÓ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÁÈ·:
— ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¯·Ú¿ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ˘Á›·˜,
— ΢‚ÂÚÓËÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ Û ÎÂÓÙÚÈÎfi Î·È ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi / ÙÔÈÎfi ›‰Ô,
— ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜,
— ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
— ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ‹ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
— ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜,
— ÌË Î˘‚ÂÚÓËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
ÃÚ‹ÛË ÙˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ
— ∆· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ·˘ÙÔÙÂÏÒ˜ ‹ ˆ˜ ·Î¤ÙÔ. °È· ¢ÎÔÏ›·
ÛÙË ¯Ú‹ÛË, Á›ÓÔÓÙ·È ·Ú·Ô̤˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. OÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÏÂÙ‹-
ÛÔ˘Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο fiÏ· Ù· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ‹ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÌÂÌÔӈ̤ÓÔ, Ô˘ ‰›ÓÂÈ
¤ÌÊ·ÛË Û οÔÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¯ÒÚ˜
Ô˘ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, ı· ‚ÚÔ˘Ó
¯Ú‹ÛÈÌÔ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÎÔfi ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ.
— ªÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ·Î¤ÙÔ ÁÈ· ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¯·Ú¿ÛÛÔ˘Ó
ÔÏÈÙÈ΋ ηıÒ˜ Î·È ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ·ÚÔ¯‹ Î·È ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fi-
ÙËÛË ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ªÔÚ› ›Û˘ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ÂηÈ-
‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÛÙËÓ ÙÚÈÙÔ‚¿ıÌÈ· Âη›‰Â˘ÛË, ηıÒ˜ Î·È ·fi ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ - ·ÁÁÂÏ-
Ì·ÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ˘ÏÈÎfi ˆ˜ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙËÓ
Âη›‰Â˘ÛË Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
— ªÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· Ù¯ÓÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ· ·fi ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ·
‰ÈÂıÓÒÓ Î·È ÂıÓÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ, Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ¯ÒÚ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó·
ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
— ªÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÔ˘Ó ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›· Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ Û ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ¯ÚËÛÙÒÓ ˘Ë-
ÚÂÛÈÒÓ, ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ¿ÏϘ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ı¤Ì·Ù· „˘¯È΋˜
˘Á›·˜. ∆· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ÂÚȤ¯Ô˘Ó ¯Ú‹ÛÈ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈ-
ÓÔ‡. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÌÔÚ› ·ÎfiÌË Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘
ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ ·fi ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜, ‰È·ÌÔÚʈ٤˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘, ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜
˘Á›·˜ ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Â˘Ú‡ ÎÔÈÓfi.
xi
ªÔÚÊ‹ Î·È ‰È¿Ù·ÍË ÙˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ
∫¿ı ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·ÔÛ·ÊËÓ›˙ÂÈ ÂÚÈÏËÙÈο ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Î·È ÙËÓ ÔÌ¿‰· ÛÙfi¯Ô ÛÙËÓ
ÔÔ›· ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È. ∏ ‰È¿Ù·ÍË ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ˘ı› Ì›· ‚‹Ì· ÚÔ˜ ‚‹Ì· ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÁÈ· ÙË
‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË Ù˘ ¯Ú‹Û˘ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ Ô˘ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ. OÈ Ô‰ËÁ›Â˜ ‰ÂÓ
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÌËÓ¢ıÔ‡Ó Ì ÛÙ·ÙÈÎfi Î·È ¿Î·ÌÙÔ ÙÚfiÔ, Ô‡Ù ӷ ÂÎÏËÊıÔ‡Ó ˆ˜ ··Ú¿-
‚·ÙÔÈ Î·ÓfiÓ˜. ∏ οı ¯ÒÚ· ηÏÂ›Ù·È Ó· ÚÔÛ·ÚÌfiÛÂÈ ÙÔ ˘ÏÈÎfi Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜
Ù˘ ·Ó¿ÁΘ Î·È ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ. ¶ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ ‚ÔËıÔ‡Ó Î·È Ù· ÔÏÏ¿ Ú·ÎÙÈο ·Ú·‰Â›Á-
Ì·Ù· Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È.
ªÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ÂÎÙÂٷ̤ÓË ·Ú·ÔÌ‹ – ·Ó·ÊÔÚ¿. OÈ ·Ó·ÁÓÒ-
ÛÙ˜ ÂÓfi˜ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÔÓÙ·È Î·È Ù· ¿ÏÏ· (fiˆ˜ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È ÛÙÔ
ΛÌÂÓÔ), Â¿Ó ÂÈı˘ÌÔ‡Ó ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜.
ŸÏ· Ù· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ú¤ÂÈ Ó· ÂȉˆıÔ‡Ó ˘fi ÙÔ Ú›ÛÌ· Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶.O.À. ÁÈ· ÙËÓ
·ÚÔ¯‹ ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ·fi ÙȘ ÁÂÓÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ ˘Á›-
·˜ Î·È ¿ÏÏ· Ï·›ÛÈ· ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∏ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ‚‚·›ˆ˜ ¤Ó· ‰È·ÙÔÌ·Îfi ˙‹ÙË-
Ì· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÌϤÎÔÓÙ·È Î·È ÙÔÌ›˜ fiˆ˜ Ë Âη›‰Â˘ÛË, Ë ÂÚÁ·Û›·, Ë ÛÙ¤Á·ÛË, ÔÈ ÎÔÈ-
ÓˆÓÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ Î·È Ë ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË. ∆¤ÏÔ˜, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÂÌϤÍÔ˘Ì ÛÔ‚·Ú¿ ÙȘ
ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÔÏÈ-
ÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ.
Dr Michelle Funk Dr Benedetto Saraceno
xii
¡√ª√£∂™π∞
°π∞ ∆∏¡
æÀÃπ∫∏ À°∂π∞
∫∞π ∞¡£ƒø¶π¡∞
¢π∫∞πøª∞∆∞
¶ÂÚ›ÏË„Ë
°ÂÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∏ ‡·ÚÍË ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ
‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ¢·ı¤˜
ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. OÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·˘ÙÔ› ÛÙÈÁÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·È ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·ÓÙÈ̤وÔÈ ÌÂ
‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÙËÓ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË Û fiϘ ÙȘ ÎÔÈӈӛ˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙȘ
Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ó· ηٷ·ÙÔ‡ÓÙ·È Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜. OÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
ÂËÚ¿˙Ô˘Ó Î¿ÔȘ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·˘ÙÔ› ‰ÂÓ
·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ¿ÓÙ· ‹ ‰ÂÓ ‰¤¯ÔÓÙ·È Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ıÂڷ›· ÒÛÙ ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ™¿ÓÈ·, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó Î›Ó-
‰˘ÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ‹ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜, ÏfiÁˆ Ù˘ ÌÂȈ̤Ó˘ ÈηÓfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Ó·
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ. O ΛӉ˘ÓÔ˜ ‚›·È˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È Û¯ÂÙÈο ÌÈÎÚfi˜. OÈ ÂÛÊ·Ï̤Ó˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ
˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÓÔÌÔıÂÛ›·.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ·Ú¿Û¯ÂÈ ¤Ó· ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ı· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÎÚ›ÛÈ-
Ì· ˙ËÙ‹Ì·Ù·, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÂÓۈ̿وÛË ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
Ë ·ÚÔ¯‹ ÔÈÔÙÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜, Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ·˘Ù‹, Ë ÚÔ-
ÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Ë ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ÚÔ·ÁˆÁ‹ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÛÂ
¿ÏÏ· ÎÚ›ÛÈÌ· ˙ËÙ‹Ì·Ù·, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÛÙ¤Á·ÛË, Ë Âη›‰Â˘ÛË Î·È Ë ÂÚÁ·Û›·. ∏ ÓÔÌÔıÂ-
Û›· ÌÔÚ› ›Û˘ Ó· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛÂÈ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ Î·È ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ. ŒÙÛÈ, Ë Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ›ӷÈ
οÙÈ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ·fi ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ÙË ıÂڷ›· Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È
ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ È‰Ú˘Ì·ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ˘ËÚÂÛÈÒÓ.
¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂıÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙÔ 25% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ, ÛÙȘ
Ôԛ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÙÔ 31% ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ·Ó Î·È ¯ÒÚ˜ Ì ÔÌÔ-
ÛÔӉȷÎfi Û‡ÛÙËÌ· ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó ıÂÛ›ÛÂÈ ÔÏÈÙÂÈ·ÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÁÈ·
ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∞fi ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·, ÔÈ ÌÈÛ¤˜ ¤¯Ô˘Ó
ÂıÓÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ô˘ ÈÛ¯‡Ô˘Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ 1990. ∆Ô 15% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ ·˘ÙÒÓ ¤¯Ô˘Ó ÓÔÌÔıÂ-
Û›· Ë ÔÔ›· ›¯Â „ËÊÈÛÙ› ÚÈÓ ÙÔ 1960, ‰ËÏ·‰‹ Û ÂÔ¯‹ Ô˘ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Û‡Á-
¯ÚÔÓÔÈ ÙÚfiÔÈ ıÂڷ›·˜ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó (World Health Organization 2001). ∏ ‡·ÚÍË
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ ÂÁÁ˘¿Ù·È ··Ú·›ÙËÙ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚˆ-
›ÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ™Â οÔȘ ¯ÒÚ˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, Ë
ÓÔÌÔıÂÛ›· ·˘Ù‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·Ù·¿ÙËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›-
ÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Â›Ù ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË Â›Ù ‰È·Û·Ṳ́ÓË. OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜ ‰È·ı¤-
ÙÔ˘Ó, ÁÈ· Ù· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿, ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ë ÔÔ›· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ fiÏ· Ù·
Û¯ÂÙÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û ¤Ó· ÓÔÌÔıÂÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ. O ÙÚfiÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÏÂÔÓÂÎÙ› ¤Ó·ÓÙÈ ÙÔ˘
¿ÏÏÔ˘ ‰ÈfiÙÈ ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ó·È ·ÏÔ‡ÛÙÂÚ˜. ∂ÈϤÔÓ, Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘,
˘ÈÔı¤ÙËÛ˘ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÈ· ηϋ ¢ηÈ-
Ú›· ÒÛÙ ӷ ÂÓËÌÂÚˆı› Ë ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË, ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› Î·È Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·. ∏
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ χÛË Â›Ó·È Ó· ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ¿ÏÏˆÓ ÓÔÌÔıÂÙËÌ¿ÙˆÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÓÔÌÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÌÂ
ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·-
¯¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÛ·¯ıÔ‡Ó Û ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·. ∞˘Ù‹ Ë ÚÔ-
Û¤ÁÁÈÛË ÌÔÚ› Ó· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ ÚÔ˜ fiÊÂÏÔ˜ ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ‰ÈfiÙÈ ÔÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
2
̤ÚÔ˜ ÌÈ·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ ˆÊÂÏ› ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· ·ÓıÚÒˆÓ. øÛÙfiÛÔ, ÌÈ·
ÙfiÛÔ ‰È·Û·Ṳ́ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· „ËÊÈÛÙ› ‰ÈfiÙÈ ··ÈÙ› ÙÚÔÔÏÔÁ›Â˜
Î·È ·ÏÏ·Á¤˜ Û ÔÏÏ·Ï¿ ÓÔÌÔıÂÙÈο ΛÌÂÓ·, ÂÓÒ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó·
·Ú·ÏÂÈÊıÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù·.
MÈ· Û˘Ó‰˘·ÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› ηχÙÂÚ· ÛÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·
ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ÂȉÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›· ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÓÔÌÔıÂÛ›·, Ë ÔÔ›· Ó· ÂÈ-
χÂÈ Â› ̤ÚÔ˘˜ ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
∏ Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ˆ˜ Ì›· ‰È·-
‰Èηۛ· ·Ú¿ ˆ˜ ¤Ó· ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û¿ÓÈ·. ∞˘Ùfi ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙË Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ó· ‚ÂÏÙÈÒÓÂÙ·È ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÌÂÓË ÛÙȘ Ӥ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ıÂڷ›·˜
ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÛÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ. øÛÙfi-
ÛÔ, ÔÈ Û˘¯Ó¤˜ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ¤˜, ·ÊÂÓfi˜ ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ¯Úfi-
ÓÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ fiÚˆÓ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È, Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÏfiÁˆ Ù˘ ·Ó¿Á΢ ‰È·-
‚Ô‡Ï¢Û˘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜. ªÈ· Èı·Ó‹ χÛË Â›Ó·È ÔÈ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ ÂÎ ÙˆÓ
˘ÛÙ¤ÚˆÓ, Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È Û ÈÛ¯‡ ηٿ ÙȘ ÚԂϤ„ÂȘ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó·
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˘ÈÔı¤ÙËÛ˘ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ Î·È Ó· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙË ‰È·‰È-
ηۛ· ÙÚÔÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜. ∆Ô ÔÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ Â›Ó·È
fiÙÈ ‰ÂÓ ··ÈÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ ÓÔÌÔı¤Ù˜ Ó· „ËÊ›˙Ô˘Ó Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ ÁÈ· ‚ÂÏÙÈÒÛÂȘ. ™Â
ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, Ù· ÂÎÙÂÏÂÛÙÈο ‰È·Ù¿ÁÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÂÁ·ÎÏÈÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·ÓÙ›
Ù¤ÙÔÈˆÓ Ú˘ı̛ۈÓ.
∏ Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÁÈ· Ó· Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, fiˆ˜ Î·È ÁÈ· Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÒÛÙ ӷ ÂÙ˘¯·›ÓÂÈ
ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘. ª›· Ù¤ÙÔÈ· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈ-
ÒÌ·Ù·, Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È Ó· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙËÓ
¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. OÈ ÛÙfi¯ÔÈ ·˘ÙÔ› Â›Ó·È ¤Ó·
·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
EÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ÚÔËÁÔ‡ÓÙ·È Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ıÂÛ›ÛÔ˘Ó Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›· Ú¤ÂÈ Ó· ʤÚÔ˘Ó ÂȘ ¤Ú·˜ ÚÔηٷÚÎÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó Ì ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ·. ¶ÚÒÙÔÓ, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi
Ó· ηıÔÚÈÛÙÔ‡Ó Ù· Û¯ÂÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ù· ÂÌfi‰È· ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÔÏÈÙÈ-
΋˜ Î·È ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰Ú¿Û˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. O ÂfiÌÂÓÔ˜ ÛÙfi¯Ô˜ ›ӷÈ
Ó· ·ÓÂÍÂÙ·ÛÙ› ÎÚÈÙÈο Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÒÛÙ ӷ ηıÔÚÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÎÂÓ¿ Î·È ÔÈ
‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛıÔ‡Ó Ì ÙË Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›·.
ŒÓ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÚÔηٷÚÎÙÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ‰ÈÂ-
ıÓÒÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Î·È ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒ-
Ì·Ù· ·˘Ù¿. OÈ ¯ÒÚ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ˘ÔÁÚ¿„ÂÈ Ù¤ÙÔȘ Û˘Óı‹Î˜ Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤Ó˜
Ó· Û¤‚ÔÓÙ·È, Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Î·È Ó· Ú¿ÙÙÔ˘Ó Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ·˘Ù¿. OÈ ‰ÈÂ-
ıÓ›˜ ηÓfiÓ˜ Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ∞Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ
¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÁÈ· ÙË µÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È-
΋˜ ÀÁ›·˜ (ªπ Principles), ÔÈ ∫·ÓfiÓ˜ ÁÈ· πÛfiÙËÙ· ÙˆÓ ∂˘Î·ÈÚÈÒÓ ÁÈ· ÕÙÔÌ· Ì ∞Ó·Ëڛ˜
(Standard Rules), Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ∫·Ú¿Î·˜, Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘ Î·È ¿ÏÏÔÈ Î·Ófi-
Ó˜, fiˆ˜ ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜: ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘
¶.O.À., ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋
˘Á›·. OÈ Î·ÓfiÓ˜ ·˘ÙÔ› ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ‰ÂÓ ‰ÂÛÌÂ‡Ô˘Ó ÓÔÌÈο ÙȘ ¯ÒÚ˜,
3
·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó fï˜ ÙË ‰ÈÂıÓ‹ Û˘Ìʈӛ· ÁÈ· ¿ÛÎËÛË Î·ÏÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
OÈ ÚÔηٷÚÎÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ì›· ÎÚÈÙÈ΋ ıÂÒÚËÛË Ù˘
˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ, ÂȉÈο fiÛˆÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÏÔÁÔ ÎÔÈÓˆÓÈ-
Îfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ˘fi‚·ıÚÔ. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ‰ÒÛÂÈ Ì›· ηϋ ȉ¤· ÁÈ· ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘
ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÁÂÓÈο ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ Î·È Ó· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙÔÓ ÚÔÛ-
‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó ‹ ηٷ·ÙÔ‡Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È Ô˘ ÁÈ· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÊ¢¯ıÔ‡Ó ÛÙËÓ
ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›·. ª›· Ù¤ÙÔÈ· ıÂÒÚËÛË ÌÔÚ› ›Û˘ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔÓ ÚÔÛ-
‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·Ó·ÚÎÂÈÒÓ Ô˘ ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·.
∏ ÂÌÏÔ΋ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂӉȷÊÂÚÔÌ¤ÓˆÓ Û ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ, Û¯ÂÙÈο
Ì ÙÔ ÙÈ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ ÙˆÓ ÚÔηٷÚ-
ÎÙÈÎÒÓ ‰Ú¿ÛˆÓ. OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ÔÈ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË Ù˘ ·ÏÏ·-
Á‹˜ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ fi¯È ÌfiÓÔ Î·Ù¿ ÙË Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù¿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ
Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘, ·ÊÔ‡ „ËÊÈÛÙ›.
∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∆· ·ÚÈ· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ÈÔ Î¿Ùˆ. ∆· ÛÙÔȯ›·
·˘Ù¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù· ÌfiÓ·, Ô‡ÙÂ Î·È ÂÍ·ÓÙÏÔ‡Ó fiÛ· Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ,
·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ.
µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∏ ·Ú¯‹ Ù˘ Ï‹„˘ ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ-
¯‹ ıÂڷ›·˜ Û ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹ ›وÛË ÛÙËÓ ÚÔÛˆ-
È΋ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Î·È Û fiÙÈ ·˘Ù‹ ÙÔ˘˜ ÚÔ-
ÛÎÔÌ›˙ÂÈ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È, Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂχıÂ-
Ú· Î·È Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ¶Ú·ÎÙÈο, ·˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ-
·¯ı› Ë ıÂڷ¢ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ, Î·È fiÙÈ ı· Á›ÓÂÙ·È ¯Ú‹ÛË È‰Ú˘-
Ì·ÙÈ΋˜ ıÂڷ›·˜ ÌfiÓÔ Û ۿÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ∂ÊfiÛÔÓ Ë È‰Ú˘Ì·ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË
Â›Ó·È ·Ó·Áη›·, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›·
Î·È Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› Ë ·Ú¯‹ ·˘Ù‹ ÚÔ··ÈÙÂ›Ù·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È-
΋˜ ˘Á›·˜.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÁÁ˘¿Ù·È ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ fiÙÈ ÈÛ¯‡ÂÈ ÙÔ ·fiÚ-
ÚËÙÔ ÁÈ· fiϘ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ Û˘ÏϤÁÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ıÂڷ¢ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. OÈ
ÓfiÌÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ··ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó ÚËÙ¿ ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë, ÂͤٷÛË ‹ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ
Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜.
∏ ·Ú¯‹ Ù˘ ÂχıÂÚ˘ Î·È ¤Á΢Ú˘ – ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘ – Û˘ÁηٿıÂÛ˘ Û ıÂڷ›·
Ú¤ÂÈ Ó· ηÙÔ¯˘ÚÒÓÂÙ·È ÓÔÌÔıÂÙÈο. ∏ ıÂڷ›· ¯ˆÚ›˜ Û˘ÁηٿıÂÛË, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·ÎÔ‡-
ÛÈ· ıÂڷ›·, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ Ú¤ÂÈ
Î·È Ó· ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ Â·ÚΛ˜ ‰È·‰ÈηÛÙÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈ-
ÛÌÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘
˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·, ηıÒ˜ Î·È Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÎÏÈÓÈÎÔ‡˜ Î·È ÂÚ¢-
ÓËÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÌfiÓÔ Â¿Ó ÔÈ ·ÛıÂÓ›˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ÒÛÂÈ ÂχıÂÚ· ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜
4
ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘. ∆Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÈÛ¯‡ÂÈ ÂÍ›ÛÔ˘ ÁÈ· ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È ÙË ıÂڷ›·
›Ù ·ÎÔ‡ÛÈ·, ›Ù ÂÎÔ‡ÛÈ·.
∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ ÂÍ·›ÚÂÛË Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì-
‚·›ÓÂÈ ÌfiÓÔ Û Ôχ ÂȉÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ηıÔÚ›˙ÂÈ ·ÊÂÓfi˜ ÙȘ
ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡-
ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰›‰ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ÂÈÛ¿-
ÁÔÓÙ·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÚÔÛʇÁÔ˘Ó Û ÌÈ· ÂÏÂÁÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ
·fiÊ·ÛË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜.
∏ ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ¤Á΢Ú˘ Û˘ÁηٿıÂÛ˘. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤-
ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ fiÙÈ fiϘ ÔÈ ıÂڷ›˜ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ÂχıÂÚ˘ Î·È ¤Á΢Ú˘
Û˘ÁηٿıÂÛ˘, ÂÎÙfi˜ ·fi Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ∏ Û˘ÁηٿıÂÛË ‰ÂÓ ıˆÚÂ›Ù·È ÓfiÌÈÌË
Â¿Ó ·Ú·¯ˆÚÂ›Ù·È ˘fi ·ÂÈÏ‹ ‹ ¤ÌÌÂÛÔ Î·Ù·Ó·ÁηÛÌfi, ‹ Â¿Ó ‰ÂÓ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È Ô ·ÛıÂ-
Ó‹˜ ÁÈ· ‰˘Ó·Ù¤˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÌfiÓÔ ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· (‰ËÏ·‰‹ ÌfiÓÔ ÂÊfiÛÔÓ ˘¿Ú-
¯ÂÈ ¤Á΢ÚË Û˘ÁηٿıÂÛË) Û ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó οÓÂÈ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹. OÈ ·ÛıÂÓ›˜ ÌÂ
·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ıÂڷ¢ÙÈο Ì ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹
ÙÔ˘˜, ÂÎÙfi˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Û¿ÓÈˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, fiˆ˜ Â¿Ó ÛÙÂÚÔ‡ÓÙ·È Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Ó·
Û˘ÁηٷÙÂıÔ‡Ó, Î·È Â¿Ó Ë ıÂڷ›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË, ÒÛÙ ӷ ‚ÂÏÙȈı› Ë „˘¯È΋ ÙÔ˘˜
˘Á›· ηÈ/‹ Ó· ÚÔÏËÊı› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Âȉ›ӈÛË Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ηÈ/‹ Ó· ÚÔÏËÊı›
‚Ï¿‚Ë Û ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ‹ ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚ›˙ÂÈ ‰È·‰Èη-
ۛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ıÂڷ‡ÔÓÙ·È
·ÎÔ‡ÛÈ· Î·È Ó· Ù· ÚÔÛٷهÂÈ ¤Ó·ÓÙÈ ‚Ï·‚ÒÓ Î·È Î·Ù¿¯ÚËÛ˘ ÙˆÓ ÂÍÔ˘ÛÈÒÓ Ô˘ ·Ó·-
ʤÚıËηÓ. OÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË Ï‹„Ë ÌÈ·˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘
ÁÓÒÌ˘, ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ Ù˘ ¿‰ÂÈ·˜ ÁÈ· ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· / ıÂڷ›· ÌÈ·˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˘
·Ú¯‹˜, ‚¿ÛÂÈ ÂÈÛ‹ÁËÛ˘ ·fi ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜, ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÛÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·-
ÙÔ˜ ÚÔÛÊ˘Á‹˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·, Î·È ÙË ¯Ú‹ÛË ÂÓfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÚÈÔ‰È-
ÎÒÓ Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛˆÓ.
∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ˘fi ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÂÔÙ›· Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó·
·ÔÙÂϤÛÂÈ ÌÈ· ·Ô‰ÔÙÈ΋ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ·ÓÙ› Ù˘ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜
ÙÔ˘ ÛÂ È‰Ú˘Ì·ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ Ï‹„˘ ÙˆÓ
ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ. ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜
Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÔÙ›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹, ‰ÈfiÙÈ Ù· ÛÙÔȯ›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ-
ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È ·Ó·Ú΋. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Û fiÛ˜ ¯ÒÚ˜ ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÂÔÙ›·
Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Ì¤ÙÚ· ÒÛÙ ӷ ÚÔÛٷهÔÓÙ·È Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
·ÛıÂÓÒÓ Û ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfi ‚·ıÌfi, fiˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û fiÏ· Ù· ıÂڷ¢ÙÈο
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚԂϤÂÈ ÙËÓ ·˘ÙfiÌ·ÙË ÂÚÈÔ‰È΋ ·ÓÂͤٷÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈ-
ÙÒÛÂˆÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Î·È ıÂڷ›·˜, Ì ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ ÌÈ·˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˘ ÂÏÂÁÎÙÈ-
΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ Ì ÓÔÌÈ΋ ˘fiÛÙ·ÛË ‹ ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ‰ÈηÛÙÈÎÒÓ, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ı· ÙË ÓÔÌÈ-
ÌÔÔÈ› Ó· ‰Ú· Ú˘ıÌÈÛÙÈο. ∏ Û‡ÓıÂÛË, ÔÈ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜ Î·È Ù· ηı‹ÎÔÓÙ· Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜
·˘Ù‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÓÔÌÔıÂÙÈο.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‰ÈηÛÙÈ΋ Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË (ÎˉÂ-
ÌÔÓ›·) ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Èηӿ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ Î·È Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙȘ
˘Ôı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‰ÈηÛÙÈÎÒÓ Û˘Ì·Ú·-
ÛÙ·ÙÒÓ, Ù· ηı‹ÎÔÓÙ· ÙÔ˘˜ Î·È Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi ηٿ¯ÚËÛË ÙˆÓ ÂÍÔ˘ÛÈÒÓ
Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú·¯ˆÚÔ‡ÓÙ·È.
5
µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ¿ÏÏˆÓ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ ÙÔ̤ˆÓ
Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
¡ÔÌÔıÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔÌ›˜ ÂÎÙfi˜ Ù˘ ˘Á›·˜ Â›Ó·È Â›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈ·
ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∏ ÛÙ¤Á·-
ÛË Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ
ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∏ Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·ÔÙÚ¤ÔÓÙ·˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ ·ÔÌfiÓˆÛ‹ ÙÔ˘˜,
‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÛÙ· ÎÚ·ÙÈο ÛÙÂÁ·ÛÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙÒ-
ÓÙ·˜ ÙȘ ÙÔÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ χÛÂȘ ÛÙÔ ÛÙÂÁ·ÛÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ·.
∆· ·È‰È¿, ÔÈ ¤ÊË‚ÔÈ Î·È ÔÈ ÂÓ‹ÏÈΘ ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÔ‡Ó Û‡Ì-
ʈӷ Ì ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. OÈ ¯ÒÚ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘˜
Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. ∆· ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ‚ÔËıÔ‡Ó
ÛÙÔÓ ¤ÁηÈÚÔ ÂÓÙÔÈÛÌfi ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ÙÔ˘ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÛÙ· ·È-
‰È¿, Î·È ¤ÙÛÈ ÚÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÓÈηÓfiÙËÙ˜ ÏfiÁˆ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ. ∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ‚ÔËıÔ‡Ó Â›Û˘ ÛÙËÓ ÏËÚ¤ÛÙÂÚË ÂÓË̤ڈÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÙÔ˘ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÁÈ·
ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÍÔÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙÔ˘ ¿Á¯Ô˘˜.
∏ ··Û¯fiÏËÛË ·ÔÙÂÏ› ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ¤ÓÙ·Í˘
ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
·fi ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ, ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË Î·È ¿‰ÈΘ ·ÔχÛÂȘ ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÏfiÁˆ ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ
‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ. À¿Ú¯ÂÈ Â›Û˘ ·Ó¿ÁÎË ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ Ó· ÚÔ¿ÁÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È ¯ÚË-
Ì·ÙÔ‰fiÙËÛË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ·ÔηٿÛÙ·Û˘, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Ù˘
¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ˘ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ Î·Ù¿ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ·, ηıÒ˜ Î·È Ù˘ Úfi-
‚Ï„˘ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ıÂÙÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘.
OÈ Û˘ÓÙ¿ÍÂȘ Î·È Ù· ÂȉfiÌ·Ù· ·Ó·ËÚ›·˜ Â›Ó·È ¿ÏÏÔ ¤Ó· ‰›Ô fiÔ˘ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ›
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ӷ ÚÔÛٷ٢ÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÚÔ·¯ıÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Ó· ‚ÂÏÙȈı› Ë ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ¤ÓÙ·ÍË. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó·
‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ó· ·ÛÎÔ‡Ó fiÏ· Ù· ·ÛÙÈο, ÔÏÈÙÈ-
ο, ÔÈÎÔÓÔÌÈο, ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ‰ÈηÈ-
ÒÌ·ÙÔ˜ Ó· „ËÊ›˙Ô˘Ó, Ó· ·ÓÙÚ‡ÔÓÙ·È, Ó· ÙÂÎÓÔÔÈÔ‡Ó, Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÔ˘Û›·, Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È
ÂχıÂÚ· Î·È Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÔÓ ÙfiÔ ‰È·ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘˜. ∏ ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ Û „˘¯Ô-
ÙÚfi· Ê¿Ú̷η Î·È Ë ·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ÊÚÔÓÙ›‰·
·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÈÚfiÛıÂÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ ·ÚÂÌ‚¿ÛˆÓ.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂȉÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈηȈ̿-
ÙˆÓ Â˘·ıÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, fiˆ˜ Á˘Ó·ÈÎÒÓ, ·È‰ÈÒÓ Î·È ËÏÈÎȈ̤ӈÓ, ηıÒ˜ Î·È ·˘ÙÔ¯ıfiÓˆÓ
ÂıÓÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ. ∂›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Ì¤ÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ‰ÂÛÌÔ‡
ÌËÙ¤Ú·˜ – ·È‰ÈÔ‡ Ì ÙË ıÂÛÌÔı¤ÙËÛË Ù˘ ¿‰ÂÈ·˜ ÌËÙÚfiÙËÙ·˜, ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÁηÈÚÔ ÂÓÙÔÈÛÌfi
Î·È ÚfiÏË„Ë Ù˘ ηÎÔÔ›ËÛ˘ ·È‰ÈÒÓ, ÁÈ· ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙÔ ·ÏÎÔfiÏ
Î·È Ù· Ó·ÚΈÙÈο, Î·È ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙ· Û¯ÔÏ›·.
¢È·‰ÈηÛÙÈο ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∆Ô ¤ÚÁÔ Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÙÂı› Û ÌÈ· ÂȉÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹, Ë Û‡Ó-
ıÂÛË Ù˘ ÔÔ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ fiϘ ÙȘ Ï¢ڤ˜. ∆· ̤ÏË Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜ Ú¤-
ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ·Ú΋ Î·È ÔχÏ¢ÚË Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÁÈ· Ó· ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒÛÔ˘Ó ·˘Ùfi ÙÔ ¤ÚÁÔ. ∏
Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È fiÛˆÓ ÙÔ˘˜ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋, ·ÏÏ¿
6
Û˘¯Ó¿ ·ÌÂÏ›ٷÈ. ∏ ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ, ÓÔÌÔ-
ıÂÙÈÎÒÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ, ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔ-
ÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜, Î·È ÂȉÈÎÔ‡˜ Ì ›ڷ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ, ·È‰ÈÒÓ, ËÏÈÎÈˆÌ¤ÓˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Â˘·ıÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ.
∂› ÙÔ˘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·‚Ô˘Ï¢ÙÔ‡Ó fiÏÔÈ ÔÈ Î‡ÚÈÔÈ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔÈ
ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∏ ‰È·‚ԇϢÛË ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘, ÔÈ Èı·Ó¤˜ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ Ì ÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û·
ÓÔÌÔıÂÛ›·, Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ·Ú·‚ϤÊıËηÓ, Î·È ÔÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi
Ó· ·Ó·Î‡„Ô˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹. ∏ ‰È·‚ԇϢÛË ·Ú¤¯ÂÈ Â›Û˘ ÌÈ· ¢ηÈÚ›· ÂÓË̤ڈ-
Û˘ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ¶ÚˆÙ›ÛÙˆ˜, Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ‰È·-
‚ԇϢÛË ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ıÂÙÈ΋ ›وÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ „‹ÊÈÛ˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ·Ô‚› ÙÔ ÈÔ ¯ÚÔÓÔ‚fiÚÔ ‚‹Ì·.
∏ ‡·ÚÍË ¿ÏÏˆÓ ÚÔÙÂÚ·ÈÔًوÓ, ȉ›ˆ˜ Û ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜, ÌÔÚ› Ó· ı¤ÛÂÈ ÙË
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Û ‰Â‡ÙÂÚË ÌÔ›Ú·. ∏ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ ηÈ
Ë ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈ· ›ÂÛË ÙˆÓ ˘Â˘ı‡ÓˆÓ Â›Ó·È ÙÚfiÔÈ Ô˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó Î·È
ÂÈÛ‡ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·‰Èηۛ· „‹ÊÈÛ˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
OÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÚÔ‚ÏÂÊıÔ‡Ó ·fi ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ Û‡ÓÙ·-
͢ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÓfiÌÔ˘ Î·È Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ‰ÈÔÚıˆÙÈο ̤ÙÚ·. ™Â ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, Ë ·Ú·Ì¤-
ÏËÛË ÙÔ˘ ÛΤÏÔ˘˜ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ›¯Â ˆ˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¯¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÌÂٷ͇
ÙÔ˘ ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ Î·È Ù˘ Ú·ÎÙÈ΋˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜. OÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ηٿ ÙËÓ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹ ÌÔÚ› Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó ÏfiÁˆ ÂÏÏÈÔ‡˜ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ˘, ¤ÏÏÂȄ˘ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ
fiÚˆÓ, ¿ÁÓÔÈ·˜ Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ, ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈ-
ÛÙÒÓ, ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡, ¤ÏÏÂȄ˘ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡, ηÈ, ÂÓ›ÔÙÂ, ÏfiÁˆ ‰È·‰Èη-
ÛÙÈÎÒÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ.
∂›Ó·È ۷ʤ˜ fiÙÈ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ··ÈÙ› ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fi-
ÙËÛË. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ¯Ú‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜,
ÁÈ· ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Î·È ÁÈ· ÙȘ ·ÏÏ·-
Á¤˜ ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ÂÈÙ·Á¤˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ¶Ú¤ÂÈ
Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Â·Ú΋˜ Úfi‚ÏÂ„Ë ÛÙÔÓ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜.
¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ Ô ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·ÔÙÂÏ›
̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ ˘Á›·˜, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ‰È·ÛÊ·ÏÈÛÙ› fiÙÈ Ô
ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ·ÔÚÚÔÊ¿Ù·È ÌfiÓÔ ·fi ·˘Ù‹Ó, Î·È ‰ÂÓ ‰ÈÔ¯ÂÙ‡-
ÂÙ·È ÚÔ˜ ¿ÏϘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ.
ªÈ· Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ηٿ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿ Û‡Ìʈӷ Ì ¤Ó· Úfi-
ÁÚ·ÌÌ·. O ÚfiÏÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÙÂı› ÛÙÔ ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô ˘Á›·˜, ‚ÔËıÔ‡ÌÂÓÔ ·fi
ÌÈ· ÂÏÂÁÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Î·È ·fi ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜. ªÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙË-
Ù˜ Ù˘ Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ Î·È ‰È·‰È-
ηÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘, ÙËÓ ÂÙÔÈÌ·Û›· ÚˆÙ˘ÔÔÈËÌ¤ÓˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ·ÓÙÈ-
ÌÂÙÒÈÛ˘ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎÒÓ, Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ÈÛÙÔÔ›-
ËÛ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ˘Ô‚ÔËıÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ Â˘Ú›· ÂÓË̤ڈÛË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ Ó¤·˜
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ, ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂ-
ÛÈÒÓ, ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ. ŒÓ· ÚfiÁÚ·ÌÌ·
ÌÂÁ¿Ï˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË Î·È ÂÓË̤ڈÛË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ ÌÔÚ› ›Û˘
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ηٿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.
7
™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Î·È Û ÔÈÔ‡˜ ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È
∆Ô ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó·:
— ·Ú¿Û¯ÂÈ ÌÈ· ÂÈÛÎfiËÛË ÙÔ˘ Ï·ÈÛ›Ô˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÚÈÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·˘Ù‹˜,
— ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÂÈ Ù· ‚‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙË Û‡ÓÙ·ÍË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·,
— ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ „‹ÊÈÛ˘
Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
∆Ô ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·˘Ùfi ÂӉȷʤÚÂÈ:
— ÙÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË ÔÏÈÙÈ΋˜, ÙÔ˘˜ ÓÔÌÔı¤Ù˜,
fiÛÔ˘˜ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÂÓÈ΋˜ Î·È „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜,
— ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ,
— ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ‹ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
— ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ·ÙfïÓ
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÙˆÓ Û˘ÁÁÂÓÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜,
— ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ÛÙËÚ›˙Ô˘Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ¿ÙÔÌ·
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‹ Ù· ˘ÂÚ·Û›˙ÔÓÙ·È,
— ÛÙÂϤ¯Ë ÙˆÓ ˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ ˘Á›·˜, ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚfiÓÔÈ·˜ Î·È ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘.
8
1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹
1.1 ∏ ·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÏfiÁˆ Ù˘ ȉȷ›ÙÂÚ˘ ¢¿ıÂÈ·˜ ÙˆÓ ∆· ¿ÙÔÌ· ÌÂ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ë ÔÔ›· ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ‰‡Ô ÏfiÁÔ˘˜. „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó·
¶ÚÒÙÔÓ, ÔÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ·ÊÂÓfi˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÛΤ- ¢·ı¤˜ ÙÌ‹Ì·
ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡.
ÊÙÔÓÙ·È Î·È Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È, Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ˘ÂÚ·Û›˙ÔÓÙ·È Ù·
Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ηıÒ˜ ηÈ, Û ۿÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ. ¢Â‡- ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜
ÙÂÚÔÓ, Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÛÙ›ÁÌ·, ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÙËÓ ÎÔÈӈӛ˜ Ù· ¿ÙÔÌ·
ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÎÔÈӈӛ˜. O ÛÙÈÁÌ·ÙÈÛÌfi˜ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙȘ Èı·ÓfiÙË- Ì „˘¯ÈΤ˜
Ù˜ Ó· ÌË Ï¿‚Ô˘Ó ÙË ıÂڷ›· Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ‹ Ó· ÙÔ˘˜ ÚÔÛÊÂÚıÔ‡Ó ˘ËÚÂۛ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
ηÙÒÙÂÚ˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Î·È Û ‰˘Û·ÚÌÔÓ›· Ì ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘˜. ∂ÈϤÔÓ, Ë ÂÚÈıˆÚÈÔ- ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó
Ô›ËÛË Î·È ÔÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Î·Ù·¿ÙËÛ˘ ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ, ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÙÔ ÛÙ›ÁÌ·.
ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ, ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ ·ÚÔ¯¤ˆÓ
ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ¿ÏψÓ.
∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔÚ›, Û ۿÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ó· ı¤ÙÔ˘Ó Û ΛӉ˘- ∆· ¿ÙÔÌ· ÌÂ
ÓÔ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ‹ ¿ÏÏÔ˘˜, ÏfiÁˆ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÏfiÁˆ ÂÍ·Ûı¤ÓË- „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
Û˘ Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ. ∞˘Ùfi ¤¯ÂÈ Û˘Ó¤ÂȘ ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È
¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ·ʋ Ì·˙› ÙÔ˘˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜, ÙˆÓ ÁÂÈ- ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋
ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË
ÙfiÓˆÓ, ÙˆÓ Û˘Ó·‰¤ÏÊˆÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÂÚÁ·Û›·˜, Î·È Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÁÂÓÈο. O ΛӉ˘ÓÔ˜
Î·È ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ.
‚›·È˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÚfiÎÏËÛ˘ ‚Ï¿‚˘ Â›Ó·È Û¯ÂÙÈο ÌÈÎÚfi˜. OÈ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂÛÊ·Ï-
̤Ó˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÈÎÈÓ‰˘ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ·˘ÙÒÓ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó·
ÂËÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ÁÂÓÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·Ó¤ÂÙ·È.
OÈ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·‚›ˆÛ˘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Û ÔÏϤ˜ ÎÔÈӈӛ˜ Â›Ó·È ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ·
ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛÎÏËÚ¤˜. ÀÊ›ÛÙ·ÓÙ·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË, Ù· ·›ÙÈ· Ù˘ ÔÔ›·˜, ÙÔ˘- ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ, Â›Ó·È ÔÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ë ·Ô˘Û›· ÓÔÌÈ΋˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
·fi ¿ÛÙÔ¯Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Î·È Î·ÎÔÔ›ËÛË. ™˘¯Ó¿ ÛÙÂÚÔ‡ÓÙ·È Â˘Î·ÈÚÈÒÓ Ó· ÌÔÚʈıÔ‡Ó, ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË.
Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ‹ Ó· ·ÔÏ·‡ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÚÔ¯¤˜ ÙˆÓ ‰ËÌfiÛÈˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ‹ ¿ÏψÓ
ıÂÛÌÒÓ. À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ ÔÈ ÓfiÌÔÈ ‰ÂÓ Î¿ÓÔ˘Ó ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂÌÊ·ÓÒ˜, ·ÏÏ¿, fï˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
Î·È ÂÌfi‰È·. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ
Ì ÂÓÂÚÁËÙÈÎfi ÙÚfiÔ, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘˜ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È ·˘ı·›ÚÂÙ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó fiÏÔÈ
ÔÈ Ôϛ٘.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ηχÙÂÈ ·ÏÒ˜ ÙË ∆Ô 25% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ
ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ÙË ıÂڷ›·, ‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ıÂÛÌÔıÂ- ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÓÔÌÔıÂÛ›·
ÙËÌ¤ÓˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ˘Á›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÎÚ›- ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋
ÛÈÌˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰·, Ë ·ÚÔ¯‹ ˘Á›·.
ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜, Ë ·ÔηٿÛÙ·ÛË Î·È Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜
ÌÂÙ¿ ÙË ıÂڷ›·, Ë Ï‹Ú˘ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙË-
Ù·, Ë ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È Ë ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û ‰È¿-
ÊÔÚÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.
∏ ‡·ÚÍË ÂıÓÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ Î·Ù’·Ó¿ÁÎË ÙÔ fiÙÈ
Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ı· Â›Ó·È Û‚·ÛÙ¿. ™Â
ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ηٷ·ÙÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·-
9
Ù· ·˘Ù¿. ™ÙÔ 25% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ, Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ 31% ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÏËı˘-
ÛÌÔ‡, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂıÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, ·Ó Î·È ¯ÒÚ˜ Ì ÔÌÔÛÔÓ-
‰È·Îfi Û‡ÛÙËÌ· ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÈÙÂÈ·ÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘ÙfiÓ. À¿Ú¯Ô˘Ó
ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ÛÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘. ŒÙÛÈ, ÙÔ 91,7%
ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ¶ÂÚÈʤÚÂÈ·˜ ¤¯ÂÈ ÂıÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·,
ÂÓÒ ÛÙËÓ ¶ÂÚÈʤÚÂÈ· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ 57%. ™ÙÔ 50% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ
Ë Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· „ËÊ›ÛÙËΠÌÂÙ¿ ÙÔ 1990, ÂÓÒ ÛÙÔ 15% ÚÔ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘
1960, fiÙ·Ó ·ÎfiÌË ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰È·ı¤ÛÈ-
̘ (World Health Organization, 2001).
1.2 ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ À¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ÙÚfiÔÈ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ™Â ÌÂÚÈΤ˜
¯ÒÚ˜ ¤¯Ô˘Ó ¯ÒÚ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÓÔÌÔıÂÛ›· ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È ÔÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘
ÂÓÔÔÈË̤ÓË ·ÊÔÚÔ‡Ó ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â›Ó·È ÂÌ‚fiÏÈ̘ Û ۯÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ¿ÏψÓ
ÓÔÌÔıÂÛ›·. ÙÔ̤ˆÓ. ∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ‰È·Û·Ṳ́ÓË ‹ ηٷÎÂÚÌ·ÙÈṲ̂ÓË
ÓÔÌÔıÂÛ›·. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜, fï˜, ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÓÔÔÈË̤ÓË ‹ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, fiÔ˘ Â›Ó·È ÂÓۈ̷و̤ӷ fiÏ· Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó
Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
∏ ÂÓÔÔÈË̤ÓË ∫·È ÔÈ ‰‡Ô ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Î·È ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù·. ∏ ÂÓÔÔÈË̤ÓË ÓÔÌÔ-
ÓÔÌÔıÂÛ›· Â›Ó·È ıÂÛ›· Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· ıÂÛÈÛÙ› ¯ˆÚ›˜ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÏϷϤ˜ ÙÚÔÔ-
‡ÎÔÏÔ Ó· ıÂÛÈÛÙ› ÏÔÁ›Â˜ ÛÙÔ˘˜ ˘¿Ú¯ÔÓÙ˜ ÓfiÌÔ˘˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘, „‹ÊÈÛ˘, Î·È ÂÊ·ÚÌÔ-
Î·È Ó· „ËÊÈÛÙ›. Á‹˜ Ù˘ ÂÓÔÔÈË̤Ó˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÚÔÛʤÚÂÈ Â˘Î·Èڛ˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Ù˘ ÂÓË̤ڈÛ˘
ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ηıÒ˜ Î·È Âη›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ ˘Â˘ı‡ÓˆÓ
ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË ÔÏÈÙÈ΋˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡, Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ
‰ÈηȈ̿وÓ, ÙÔ˘ ÛÙ›ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛˆÓ. Œ¯ÂÈ, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ, ˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ Ë
ÂÓÔÔÈË̤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ηÈ
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È fiÙÈ ‰˘ÓËÙÈο ÌÔÚ› Ó· ÂȉÂÈÓÒÛÂÈ ÙÔ ÛÙ›ÁÌ·
Î·È ÙËÓ ÚÔηٿÏË„Ë ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ÙȘ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·˘Ù¤˜.
∏ ‰È·Û·Ṳ́ÓË ∏ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÙˆÓ ÂÌ‚fiÏÈÌˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ ÁÈ· ı¤Ì·Ù· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û ·ÚÂÌÊÂÚ›˜
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙË Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÛÙ›ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ¤ÓÙ·-
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∂›Û˘, ÔÈ ‰È·Û·Ṳ́Ó˜ ÓÔÌÔ-
Ó· ÌÂȈı› ÙÔ ıÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÓfiÌˆÓ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ·
ÛÙ›ÁÌ· Î·È Ó·
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ‰ÈfiÙÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì¤ÚÔ˜ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ Ô˘ ˆÊÂÏÔ‡Ó
ÚÔ‚ÏËı› Ë ¤ÓÙ·ÍË
ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Û‡ÓÔÏ· ·ÙfïÓ. ∏ ÂÌÂÈÚ›· ÔÏÏÒÓ ¯ˆÚÒÓ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ fiÛ· Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó
ÛÙËÓ Ú¿ÍË ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ·fi fiÛ· ÚԂϤÂÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∆Ô Î‡ÚÈÔ
ÌÂÈÔÓ¤ÎÙËÌ· Ù˘ ‰È·Û·Ṳ́Ó˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Â›Ó·È Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙ› Ë Î¿Ï˘-
„Ë fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓÔÌÈÎÒÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∂ÈϤ-
ÔÓ, ··ÈÙÂ›Ù·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ÁÈ· ÙȘ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ ÏfiÁˆ ÙÔ˘ fiÙÈ Ú¤ÂÈ
Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÏϷϤ˜ ÙÚÔÔÏÔÁ›Â˜ Û ˘¿Ú¯ÔÓÙ˜ ÓfiÌÔ˘˜.
ªÈ· Û˘Ó‰˘·ÛÙÈ΋ ¢ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¿ ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ó· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ ˘ÂÚÔ¯‹ Ù˘ ÌÈ·˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈ-
ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Û˘ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ¿ÏÏ˘. ªÈ· Û˘Ó‰˘·ÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Â›Ó·È Èı·ÓfiÙÂÚÔ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂ-
‰È·Û·Ṳ́Ó˘ Î·È Ù·È Î·Ï‡ÙÂÚ· ÛÙȘ Û‡ÓıÂÙ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. £¤Ì·Ù· Ô˘
ÂÓÔÔÈË̤Ó˘
··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û ¿ÏÏÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÓÔÌÔ-
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ›ӷÈ
ıÂÙ‹Ì·Ù·, ·ÏÏ¿, ÛÎfiÈÌÔ Â›Ó·È, Ó· Û˘ÌÏËÚÒÓÔÓÙ·È Î·È Ì ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ·
ÚÔÙÈÌËÙ¤·.
ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ÌÈ· ÂÚÈÛÙ·Ûȷ΋ Î·È ÙÂÙÂ-
ÏÂṲ̂ÓË Ú¿ÍË, ·ÏÏ¿ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÌÈ· Û˘Ó¯‹˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›· ˘fi ÂͤÏÈÍË. ∞˘Ùfi
10
ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÂϤÁ¯ÂÙ·È, ·Ó·ıˆÚÂ›Ù·È Î·È ÙÚÔÔÔÈÂ›Ù·È ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ·
‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÚÔfi‰ˆÓ ÛÙË ıÂڷ¢ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÙˆÓ ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
‚ÂÏÙÈÒÛÂˆÓ ÛÙË ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ·ÚÔ¯‹ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ. ∂›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ηıÔÚÈÛÙ› Ì ڤÂÈ Ó·
ÔÈ· Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÚÔÔÔÈÂ›Ù·È Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ¶¿ÓÙˆ˜, ÌÈ· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È
ˆ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›·
ÂÚ›Ô‰Ô˜ ¤ÓÙ ¤ˆ˜ ‰¤Î· ÂÙÒÓ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È Ë Î·Ù¿ÏÏËÏË, Ï·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ ˘fi„Ë
Û ÂͤÏÈÍË Î·È fi¯È
Ù˘ ›ڷ˜ ¯ˆÚÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó οÓÂÈ ÙÚÔÔÏÔÁ›Â˜ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤·, fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ ∏Óˆ- ÛÙ·ÙÈο.
̤ÓÔ µ·Û›ÏÂÈÔ. ™ÙËÓ Ú¿ÍË, Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Û˘¯Ó¤˜ ÙÚÔÔÏÔÁ›Â˜ ÏfiÁˆ ÙˆÓ
Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜, Î·È Ù˘ ·Ó¿Á΢ ‰È·‚Ô‡Ï¢Û˘ Ì fiÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜.
ªÈ· χÛË Â›Ó·È Ó· ˘¿ÚÍÂÈ Úfi‚ÏÂ„Ë ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ ·Ó·ÊÔÚÈο ÌÂ Û˘ÁÎÂ- OÈ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ
ÎÚÈ̤Ó˜ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ Èı·ÓfiÓ Ó· ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È Û˘Ó¯›˜ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ. OÈ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
‰ÂÓ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·, Ë ÔÔ›· ·ÏÒ˜ ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó
ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ. ™ÙË ¡fiÙÈ· ∞ÊÚÈ΋, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ ˆ˜ ̤ÚÔ˜
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
„˘¯È΋ ˘Á›· οÓÂÈ Â˘Ú›· ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ú·ÎÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜. OÈ Î·ÓÔÓÈÛÌÔ› ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÔ›-
ËÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ù·¯ˆÚË̤ÓÔÈ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÏÏ¿
Á›ÓÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÙˆÓ Ú˘ı̛ۈÓ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÔÈÔ˜ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ
ηٿÚÙÈÛË ÙˆÓ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ Î·È ı¤ÙÂÈ ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ú˘ıÌ›-
ÛÂȘ ·˘Ù¤˜. ∆Ô ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ÙˆÓ Ú˘ıÌ›ÛÂˆÓ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È fiÙÈ
Á›ÓÂÙ·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë Û˘¯Ó‹ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ ÈÛÙÔÔ›ËÛ˘, ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ·ÚÂÌ‚Ô-
Ï‹ Ù˘ ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ·˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ù˘ ÙÚÔÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÚˆÙÔÁÂÓÔ‡˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. OÈ
Ú˘ıÌ›ÛÂȘ, ÂÔ̤ӈ˜, ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó Â˘ÂÏÈÍ›· ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ™Â ÌÂÚÈ-
Τ˜ ¯ÒÚ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο Ù· ÂÎÙÂÏÂÛÙÈο ‰È·Ù¿ÁÌ·Ù· Î·È ÔÈ ˘ËÚÂÛÈ·-
Τ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ.
1.3 ¢È·Û‡Ó‰ÂÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·ÔÙÂÏ› Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi Û˘Ìϋڈ̷ Î·È ÛËÌÂ›Ô ÛÙ‹ÚÈ- ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›·
͢ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÙËÓ ˘ÔηıÈÛÙ¿. ¶·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi
Ï·›ÛÈÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ fiÙÈ ı· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó ‚·ÛÈο ı¤Ì·Ù·, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë Úfi- Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ
›Ù¢ÍË ÙˆÓ
Û‚·ÛË ÛÙËÓ „˘¯È΋ ÊÚÔÓÙ›‰·, Ë ·ÚÔ¯‹ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ·ÓıÚˆÈ-
ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘
ÛÌfi Î·È ˘„ËÏ‹ ÔÈfiÙËÙ·, Ë ·ÔηٿÛÙ·ÛË Î·È Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ÌÂÙ¿ ÙË
ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ
ıÂڷ›·, Ë Ï‹Ú˘ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Î·È Ë „˘¯È΋ ˘Á›·.
ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜.
∆· ·ÚÈ· ÛËÌ›· ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ›ӷÈ, ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ,
Î·È Ù· ÂÍ‹˜.
1.3.1 ∞ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·. ∆· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ·Ó·fi- ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›·
Û·ÛÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡, ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜, ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ˘ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ Îˆ‰ÈÎÔÔÈ› ÙȘ
ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∆· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ·˘Ù¿ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó, ·Í›Â˜ Î·È ÙȘ ·Ú¯¤˜
ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ, Î·È Ù· ÂÍ‹˜: ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ·Ô˘Û›· ‰È·ÎÚ›ÛˆÓ, ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Ô˘ ›ӷÈ
ÂÓۈ̷و̤Ó˜
Î·È ÙÔ Û‚·ÛÌfi, ÙËÓ È‰ÈˆÙÈ΋ ˙ˆ‹ Î·È ÙËÓ ·ÙÔÌÈ΋ ·˘ÙÔÓÔÌ›·, ηÈ, Ù¤ÏÔ˜, ÙÔ ‰Èη›ˆÌ·
ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÁÈ·
ÛÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË Î·È ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ¤Ó· ÂÚÁ·- ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ Îˆ‰ÈÎÔÔ›ËÛË Î·È ÂÓÔÔ›ËÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·ÍÈÒÓ Î·È ·Ú¯ÒÓ Ù˘ ÔÏÈ-
ÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
1.3.2 ∫ÔÈÓÔÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÍË. ∞˘Ù‹ Ë ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Û fiϘ ۯ‰fiÓ
ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛÊ·Ù· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ‹ ·Ó·ıˆڋÛÂÈ ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ fiÙÈ Ë ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È
Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiÔ˘ Ù· ¿ÙÔÌ· ı¤ÙÔ˘Ó Û ΛӉ˘ÓÔ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜
‹ ¿ÏÏÔ˘˜, Î·È fiÔ˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ, Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÎÔÈ-
11
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› ÓfiÙËÙ·˜, ‰ÂÓ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÂÊÈÎÙ¤˜. ªÔÚ›, ÂÔ̤ӈ˜, Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Î›ÓËÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ Ê¿ÛÌ·ÙÔ˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜.
¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ O ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ Ó· Â›Ó·È ‰È¿Ú-
Ì „˘¯ÈΤ˜ ÎÂÈ·˜ ÌËÓÒÓ Î·È fi¯È ÂÙÒÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÚfiÛıÂÙ· ΛÓËÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ηÈ
‰È·Ù·Ú·¯¤˜
·ÔηٿÛÙ·ÛË. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÛÙȘ ÔÈÎÔÁ¤-
ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·.
ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÊÚÔÓÙÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘˜ Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙȘ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜ Ì ÙȘ
˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Ù˘ Ê¿Û˘ Ù˘ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÛÙȘ ˘Ë-
ÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Â·-
ÓÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÌÂÏÒÓ ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó Î·È Ó·
Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Ì ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘ ıÂڷ›·˜. ŒÙÛÈ, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔ-
Ú› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ӷ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÎÔÈÓˆÓÈο ‰›ÎÙ˘· Î·È ‰ÂÛÌÔ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÎÂÊ·Ï·ÈÒ-
‰Ë ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÍË. OÈ ‰ÂÛÌÔ› ·˘ÙÔ› ¤¯ÂÈ ·Ô‰Âȯı› fiÙÈ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó
ÙȘ Â΂¿ÛÂȘ: Û ÌÈ· ÌÂϤÙË Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Û 226 ·ÛıÂÓ›˜ Û ÌÔÓ¿‰· ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Ì·ÎÚ¿˜
·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÛÙË ¡ÈÁËÚ›·, Ë ‰È·ÎÔ‹ ÙˆÓ ÂÈÛΤ„ÂˆÓ ·fi ̤ÏË ÙˆÓ ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓˆÓ ÔÈÎÔ-
ÁÂÓÂÈÒÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Û˘Ó¤‚·Ï ÛÙË Ì·ÎÚ¿ ‹ ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ
·˘ÙÒÓ (Jegede et al., 1985).
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› 1.3.3 ¢ÂÛÌÔ› Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔÌ›˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÚ¤„ÂÈ ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ηٿ
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙÔ Â‰›Ô Ù˘ ··Û¯fiÏËÛ˘. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·Ô-
›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÙÂÏÔ‡Ó Ë ÚÔÛÙ·Û›· ·fi ·fiÏ˘ÛË ÏfiÁˆ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ıÂÙÈ-
ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘
΋˜ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ Û ·ÌÂÈ‚fiÌÂÓË ··Û¯fiÏËÛË. ø˜ ÚÔ˜ ÙË
ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ
ÛÙ¤Á·ÛË, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ·ÔÙÚ¤ÔÓÙ·˜ ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ-
„˘¯È΋ ˘Á›·
Û ÙÔÌ›˜ ÂÎÙfi˜ ΋ ·ÔÌfiÓˆÛË ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÙÔÈ΋ ·˘ÙÔ-
ÂΛÓÔ˘ Ù˘ „˘¯È΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛË Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÂȯÔÚËÁÔ‡ÌÂÓË ÛÙ¤Á·ÛË Û ¿ÙÔÌ· Ì ·ÓÈηÓfiÙËÙ· ÏfiÁˆ ÙˆÓ ‰È·-
˘Á›·˜. Ù·Ú·¯ÒÓ ·˘ÙÒÓ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙȘ Û˘ÓÙ¿ÍÂȘ ·Ó·ËÚ›·˜ ÌÔÚ› ›Û˘ Ó· ÚÔ¿ÁÂÈ
ÙËÓ ÈÛfiÙÈÌË Î·È ‰›Î·ÈË ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› 1.3.4 µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÊÚÔÓÙ›‰·˜. OÈ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÁÂÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·‚›ˆÛ˘ Î·È Ì ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ·fi ·¿ÓıÚˆË Î·È ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÙÈ΋
ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ÎÙÈÚÈ·ÎÒÓ ÂÁηٷÛÙ¿-
Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘
ÛÂˆÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ı¤ÛÂÈ ÙȘ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ·Ô-
ÊÚÔÓÙ›‰·˜.
‰ÂÎÙ¤˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Î·È ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·‚›ˆÛ˘, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ÈÛÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∂›Û˘, ÌÔÚ› Ó· ıÂÛ›ÛÂÈ Ù· ÂÏ¿¯È-
ÛÙ· ÚÔÛfiÓÙ· Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
ÒÛÙ ӷ ÈÛÙÔÔÈËıÔ‡Ó, ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ fiÙÈ ı· ˘¿Ú¯ÂÈ Û fiÏË ÙË ¯ÒÚ· ¤Ó· ÂÏ¿-
¯ÈÛÙÔ Â›Â‰Ô ÂÍÂȉ›Î¢Û˘. ∆¤ÏÔ˜, ÌÔÚ› Ó· ı¤ÛÂÈ ÙȘ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Û ÚÔ-
ÛˆÈÎfi Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÈÛÙÔÔÈË-
ıÔ‡Ó. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ΛÓËÙÚ· ÁÈ· ÂÂÓ-
‰‡ÛÂȘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ fiÚˆÓ.
12
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: EÈÛ·ÁˆÁ‹
— ∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ¢·ı¤˜ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ·Ó·Áη›· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔÛٷ٢-
ıÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ Î·Ï‡ÙÂÈ ·ÏÒ˜ ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ÙË ıÂÚ·-
›·. ¶·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÎÚ›ÛÈÌˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰·, Ë ·ÔηٿÛÙ·ÛË Î·È Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡-
ıËÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ÌÂÙ¿ ÙË ıÂڷ›·, Ë Ï‹Ú˘ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·-
Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, Î·È Ë ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÙÔÌ›˜
Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.
— ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂıÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙÔ 25% ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ, Ô˘
ηÙÔÈÎÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ 31% ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡.
— ∆· ÓÔÌÔıÂÙÈο ı¤Ì·Ù· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÔÔÈËıÔ‡Ó Û ¤Ó· ÓÔÌÔ-
ı¤ÙËÌ· ‹ Ó· ‰È·Û·ÚÔ‡Ó Û ‰È¿ÊÔÚ· ÓÔÌÔıÂÙ‹Ì·Ù·. ŒÓ·˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰‡Ô
ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË Ï‡ÛË.
— ∏ Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋
˘Á›· Î·È ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜.
13
2. ¶ÚÔηٷÚÎÙÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÏËÊıÔ‡Ó
·fi ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ÓÔÌÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
¶ÚÈÓ ·Ú¯›ÛÂÈ Ë ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÓÙ·Í˘ Î·È ·Ô‰Ô¯‹˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÏË-
ÊıÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÛÙË Ï‹„Ë ÛˆÛÙÒÓ ·Ô-
Ê¿ÛÂˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÙÈ ı· ÂÚȤ¯ÂÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ·˘Ù‹. ™ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜
ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜:
1) ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÌÔ‰›ˆÓ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ¯ÒÚ·.
2) ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ (‹ ηٷÁÚ·Ê‹) ÙˆÓ ˘·Ú¯fiÓÙˆÓ ÓfiÌˆÓ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‹ ¿ÏψÓ
ÓfiÌˆÓ Ô˘ ¿ÙÔÓÙ·È ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙËÓ Â‡ÚÂÛË
ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ÓÔÌÈο ‹ ÓfiÌˆÓ Ô˘ Ú¤ÂÈ
Ó· ·Ó·‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó.
3) ªÂϤÙË ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Î·È Î·ÓfiÓˆÓ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ·ÓıÚÒÈÓ·
‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂˆÓ Ô˘,
‚¿ÛÂÈ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘Ì‚¿ÛˆÓ, Ë ¯ÒÚ· ¤¯ÂÈ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ.
∆· ÛÙÂϤ¯Ë ÙˆÓ 4) ªÂϤÙË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ,
˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ ˘Á›·˜
Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ¯ˆÚÒÓ Ì ·ÚfiÌÔÈ· ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.
Ú¤ÂÈ Ó·
5) ¢È·‚ԇϢÛË Î·È ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹.
·Ó·Ï¿‚Ô˘Ó
ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÙˆÓ
ÚÔηٷÚÎÙÈÎÒÓ ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜, ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÚÔηٷÚÎÙÈÎÒÓ ‰Ú¿ÛÂˆÓ ı· ·Ó·Ï¿-
‰Ú¿ÛˆÓ. ‚Ô˘Ó Ù· ÛÙÂϤ¯Ë Ô˘ ‰È¢ı‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙ· ˘Ô˘ÚÁ›· ˘Á›·˜.
2.1 ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ÛÙË ¯ÒÚ· Î·È ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
∆Ô ÚÒÙÔ ‚‹Ì· Â›Ó·È Ë Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ·ÍÈfiÈÛÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÈ· ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
Û fiÏË ÙË ¯ÒÚ· Î·È ÁÈ· ÙȘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Î·È ÏËı˘ÛÌÈ·ÎÒÓ ÔÌ¿-
‰ˆÓ. ∆· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘ÏϤÁÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ ÂıÓÈ-
ÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È Û¯Â‰›ˆÓ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∂Ô̤ӈ˜, ı· Â›Ó·È Î·È ÛÙË
‰È¿ıÂÛË fiÛˆÓ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. (µÏ. ¶ÔÏÈÙÈ΋, ™¯¤‰È·
¢Ú¿Û˘ Î·È ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ Î·È ¶ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ
¶·ÚÔ¯‹ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜).
∂›Ó·È ›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ηٷÓÔËıÔ‡Ó Ù· ÂÌfi‰È· ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È
ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ӷ ˘ÂÚˉË-
ıÔ‡Ó ‹ Ó· ·ÚıÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ·fi Ù· ÂÌfi‰È· ·˘Ù¿, Î·È È‰È·›ÙÂÚ· fiÛ· ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ Úfi-
Û‚·ÛË Î·È ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ·. ™ÙÔ ¶Ï·›ÛÈÔ 1 ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Ë
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È, ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο, ÙÔÌ›˜ fiÔ˘ ·˘Ùfi
Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· Á›ÓÂÈ Î·Ù¿ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ·.
14
¶Ï·›ÛÈÔ 1. ∫‡ÚÈ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ô˘ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ
ÒÛÙ ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó
— ªÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ¤ÏÏÂÈ„Ë ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜
‹ ÛÙË ¯ÒÚ· Û˘ÓÔÏÈο.
— ∆Ô ÎfiÛÙÔ˜ Ù˘ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎfi
ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, Î·È Ë ·ÛÊ¿ÏÈÛË ˘Á›·˜ ÌÔÚ› Ó· ηχÙÂÈ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ
ÙȘ „˘¯È·ÙÚÈΤ˜ ıÂڷ›˜ ‹ Î·È Î·ıfiÏÔ˘.
— ∏ ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Î·È ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÛÙ· „˘¯È·ÙÚÈο
ÓÔÛÔÎÔÌ›· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·Î¤˜ Î·È Ó· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Î·Ù·¿ÙËÛË
ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ.
— ™˘Ó‹ıˆ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ηÓÔÓÈÛÌÔ› Î·È ¤ÏÂÁ¯ÔÈ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›·, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Û˘¯Ó¿ Ô‰ËÁ› Û ÛÙ¤ÚËÛË
Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜.
— ∆Ô ÛÙ›ÁÌ· Î·È ÔÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¤¯Ô˘Ó
·ÚÓËÙÈ΋ ›وÛË ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË, ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ¤ÓÙ·ÍË
·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ˘ÔʤÚÔ˘Ó ·fi ÙȘ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·˘Ù¤˜.
— ∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔÚ› Ó· ÛÙÂÚÔ‡ÓÙ·È ‚·ÛÈÎÒÓ
‰ÈηȈ̿وÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ù· ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹,
Ë ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙȘ ÂÎÏÔÁ¤˜, Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ÁÓÒÌ˘,
Ë ÛÙ¤Á·ÛË, Ë ··Û¯fiÏËÛË, Ë Âη›‰Â˘ÛË Î·È ¿ÏÏÔÈ ÙÔÌ›˜.
— OÚÈṲ̂Ó˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‹ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚ›
Ó· ‚Ï¿ÙÔ˘Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÏËı˘ÛÌÈ·ÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ.
— ªÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ¤ÏÏÂÈ„Ë fiÚˆÓ ÁÈ· Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
Û ۯÔÏ›· Î·È ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›·˜.
15
2.2 ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∆Ô ÂfiÌÂÓÔ ‚‹Ì· ∆Ô ÂfiÌÂÓÔ ‚‹Ì· Â›Ó·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ „˘¯È-
Â›Ó·È Ë ÂÈÛÎfiËÛË Î‹ ˘Á›· ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÓfiÌˆÓ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘Ùfi ηÈ
Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ªÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÂÈÛÎfiËÛË
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·˘Ù‹˜ ı· ·Ôηχ„ÂÈ ÂÏÏ›„ÂȘ Î·È ‰˘ÛÎÔϛ˜ Û ÙÔÌ›˜ Ô˘ Ë Ó¤·
ÁÈ· Ó· ηıÔÚÈÛÙÔ‡Ó
ÓÔÌÔıÂÛ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηχ„ÂÈ. ªÔÚ› ›Û˘ Ó· ·ÔÎ·Ï˘Êı› fiÙÈ ÔÈ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜
ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ Ó¤·˜
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ‰È·Ù¿ÍÂȘ ‰ÂÓ ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó Â·ÚÎÒ˜ fiÙÈ Ë ÊÚÔÓÙ›‰· ı· Â›Ó·È ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋˜ ÔÈfiÙËÙ·˜
Î·È fiÙÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÚÔÛٷهÔÓÙ·È. ªÔÚ› ›-
Û˘ Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› fiÙÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ¯ÒÚ˜ ¤¯Ô˘Ó ·Ú΋ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ Î¿Ï˘„Ë ·ÏÏ¿ fiÙÈ
˘¿Ú¯ÂÈ Úfi‚ÏËÌ· ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜, Ë ·Ó¿ÁÎË ·ÏÏ·ÁÒÓ, ÙÚÔ-
ÔÔÈ‹ÛÂˆÓ ‹ ÚÔÛ·ÚÌÔÁÒÓ Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ‹ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ó¤·˜,
ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÈÎÚ‹. (µÏ. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6).
2.3 ªÂϤÙË ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ Î·È Î·ÓfiÓˆÓ
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˘ÔÁÚ¿„ÂÈ ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÁÈ· Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ›ӷÈ
Ó· Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë Ù˘ ˘Ô¯Úˆ̤Ó˜ Ó· Ù· Û¤‚ÔÓÙ·È Î·È Ó· Ù· ÚÔÛٷهԢÓ. ∞fi ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ Û˘Ì-
·ÚÎÂÙ¤˜ ‰ÈÂıÓ›˜
‚¿ÛÂȘ Â›Ó·È Î·È Ë ¢ÈÂıÓ‹˜ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ηıÒ˜ Î·È Ë ·Ó¿ÏÔ-
Û˘Ì‚¿ÛÂȘ
Î·È Û‡Ìʈӷ. ÁË ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ O∏∂, ÙÔ ¢ÈÂıÓ¤˜ ™‡ÌʈÓÔ ÁÈ· Ù· ¶ÔÏÈÙÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÙÔ ¢ÈÂ-
ıÓ¤˜ ™‡ÌʈÓÔ ÁÈ· Ù· OÈÎÔÓÔÌÈο, ∫ÔÈÓˆÓÈο Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù·. ∂Ô̤ӈ˜, Ù·
ΛÌÂÓ· ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë Î·Ù¿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·. À¿Ú¯Ô˘Ó ›Û˘ ‰ÈÂıÓÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¿ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÙÈ ıˆÚ›ٷÈ
ηϋ Ú·ÎÙÈ΋, Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ÂÛÌ¢ÙÈο ·fi ÓÔÌÈ΋ ¿Ô„Ë. OÚÈṲ̂ӷ ·fi ·˘Ù¿
Â›Ó·È ÔÈ ∞Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯ÈΤ˜ ¢È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÁÈ· ÙË µÂÏÙ›ˆÛË
Ù˘ ºÚÔÓÙ›‰·˜ Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ (MI Principles), ÔÈ ∫·ÓfiÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∂͛ۈÛË ÙˆÓ
∂˘Î·ÈÚÈÒÓ ÁÈ· ÕÙÔÌ· Ì ∞ÓÈηÓfiÙËÙ·, Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ∫·Ú¿Î·˜, Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË Ù˘
ª·‰Ú›Ù˘ Î·È ¿ÏÏÔÈ Î·ÓfiÓ˜, fiˆ˜ Ë ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜:
‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ¶.O.À.
OÚÈṲ̂ӷ ‰ÈÂıÓ‹ OÚÈṲ̂Ó˜ ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ‰ÂÓ Û¯Â‰È¿ÛÙËÎ·Ó ÂȉÈο ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›·
Û‡Ìʈӷ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·Ú¤¯Ô˘Ó ÓÔÌÈο ηÙÔ¯˘ÚˆÌ¤ÓË ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ
ÓÔÌÈο ‰ÂÛÌ¢ÙÈ΋ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÙȘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ˘ÔÁÚ¿„ÂÈ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ ÕÚıÚÔ 7 Ù˘ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ ™‡Ì‚·Û˘ ÁÈ· Ù· ∞ÛÙÈο Î·È ¶ÔÏÈÙÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ·Ú¤¯ÂÈ ÛÂ
ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ
fiÏ· Ù· ¿ÙÔÌ·, Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ fiÛˆÓ ¤¯Ô˘Ó „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÚÔÛÙ·Û›· ·fi
‰ÈηȈ̿وÓ.
‚·Û·ÓÈÛÙ‹ÚÈ· Î·È ÛÎÏËÚ‹, ·¿ÓıÚˆË Î·È ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÙÈ΋ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË ‹ ÙÈ̈ڛ·. ∂›Û˘,
·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÌËÓ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È Î·Ó›˜ È·ÙÚÈ΋ ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË ÁÈ·
ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘ ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘. ∆Ô ÕÚıÚÔ 12
Ù˘ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ ™‡Ì‚·Û˘ ÁÈ· Ù· OÈÎÔÓÔÌÈο, ∫ÔÈÓˆÓÈο Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ·Ó·-
ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· fiψÓ, Î·È ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ó· ÂȉÈÒÎÔ˘Ó ÙÔ
‚¤ÏÙÈÛÙÔ Â›Â‰Ô ÛˆÌ·ÙÈ΋˜ Î·È „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
À¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¿ ∏ ∂˘Úˆ·˚΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ∞ÓıÚÒÈÓˆÓ ¢ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ µ·ÛÈ-
ÂÚÈÊÂÚÂȷο ÎÒÓ ∂Ï¢ıÂÚÈÒÓ, Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ¢ÈηÛÙ‹ÚÈÔ ÙˆÓ ∞ÓıÚÒÈÓˆÓ
Û‡Ìʈӷ ÁÈ· Ù· ¢ÈηȈ̿وÓ, ·Ú¤¯ÂÈ ÚfiÛıÂÙË ‰ÂÛÌ¢ÙÈ΋ ÚÔÛÙ·Û›· ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
·ÓıÚÒÈÓ· ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ‰È·Ì¤ÓÔ˘Ó Û ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÙËÓ ¤¯Ô˘Ó ΢ÚÒÛÂÈ. ∏
‰ÈηÈÒÌ·Ù·, fiˆ˜
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙȘ ∂˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ Ù·
·˘Ù¿ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘,
Ù˘ ∞ÌÂÚÈ΋˜ Î·È ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜, ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·Ú¯ÒÓ
Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜. Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó, ÙȘ Ôԛ˜ ·ڈÛ ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ¢ÈηÛÙ‹ÚÈÔ ∞ÓıÚÒÈÓˆÓ ¢ÈηȈ̿-
ÙˆÓ: ·) Ë „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› Ì ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋ È·ÙÚÈ΋ ÂÌÂÈÚÔ-
ÁÓˆÌÔÛ‡ÓË, ‚) Ë „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ Î·È ÙfiÛÔ ÛÔ‚·Ú‹
ÒÛÙ ӷ ‰ÈηÈÔÏÔÁ› ÙÔÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈÎfi ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Á) Ú¤ÂÈ Ó· ·Ô‰Âȯı›
16
fiÙÈ Ë „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ ÂÈ̤ÓÂÈ ÁÈ· Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁËı› Ë Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙÔ˘ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡
(Wachenfield, 1992).
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙȘ ∂˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È Â›Û˘ ·fi ÙË
™‡ÛÙ·ÛË 1235 ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È·ÙÚÈ΋ Î·È Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· (1994), Ô˘ „ËÊ›ÛÙË-
Π·fi ÙË ∫ÔÈÓÔ‚Ô˘Ï¢ÙÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, Ë ÔÔ›· ηıÔÚ›˙ÂÈ
Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜
ÁÈ· Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹, ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÊÚÔ-
ÓÙ›‰·˜ Î·È Ù˘ ıÂڷ›·˜ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÙ·È ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È ÙȘ ··-
ÁÔÚ‡ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÎÔfi Ó· ÚÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·¯ÚËÛÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ „˘¯È·-
ÙÚÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Î·È Ù˘ „˘¯È·ÙÚÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜.
™ÙËÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ◊ÂÈÚÔ, Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· fiÏˆÓ ÚÔÛٷهÔÓÙ·È, ÂÚÈÏ·Ì-
‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ. ªÂٷ͇
·˘ÙÒÓ Â›Ó·È Ë ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙˆÓ ¢ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÀÔ¯ÚÂÒÛÂˆÓ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒ-
Ô˘, Ë ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù·, ÙÔ ™˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎfi ¶Úˆ-
ÙfiÎÔÏÏÔ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù·, ÙÔ ™˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎfi
¶ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È
ÛÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ, ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, Î·È Ë ¶·Ó·-
ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ∫·Ù¿ÚÁËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ªÔÚÊÒÓ ÙˆÓ ¢È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙ·
ÕÙÔÌ· Ì ∞Ó·Ëڛ˜.
∏ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙˆÓ ¢ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÀÔ¯ÚÂÒÛÂˆÓ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ ›ӷÈ
¤Ó· ÌË ‰ÂÛÌ¢ÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ô˘ ηχÙÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ, ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÔÈÎÔ-
ÓÔÌÈÎÒÓ, ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰ÈηȈ̿وÓ. ™ÙËÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù·
∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ Î¿ı ¿ÙÔÌÔ ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Ó· ¤¯ÂÈ ÛˆÌ·ÙÈ΋, „˘¯È-
΋ Î·È ËıÈ΋ ·ÎÂÚ·ÈfiÙËÙ·, fiÙÈ Ô˘‰Â›˜ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ÛÎÏËÚ‹, ·¿ÓıÚˆË ‹
ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÙÈ΋ ÙÈ̈ڛ· Î·È ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË Î·È fiÙÈ Ë ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË fiÏˆÓ fiÛˆÓ ÙÔ˘˜ ·Ê·È-
ÚÂ›Ù·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ı· Â›Ó·È Û‡ÌʈÓË Ì ÙËÓ ÂÁÁÂÓ‹ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˘fi-
ÛÙ·Û˘.
∆Ô ™˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎfi ¶ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈ-
ÒÌ·Ù· ·Ú¤¯ÂÈ ÂÈϤÔÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·ÊÔ‡ ÂΛ
‰ËÏÒÓÂÙ·È fiÙÈ, ÁÈ· Ó· ÂÈÙ¢¯ı› Ë Ï‹Ú˘ ¿ÛÎËÛË ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË,
Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂȉÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜, ÒÛÙ ӷ ·Ú¤¯ÂÙ·È ÂȉÈ΋
Âη›‰Â˘ÛË Î·È Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì ۈ̷ÙÈΤ˜ ‹ „˘¯ÈΤ˜ ·Ó·Ëڛ˜. ∂›Û˘ ·Ó·-
ʤÚÂÙ·È fiÙÈ fiÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂȈ̤Ó˜ ۈ̷ÙÈΤ˜ ‹ „˘¯ÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ‰ÈηÈ-
Ô‡ÓÙ·È ÂȉÈ΋˜ ÚÔÛÔ¯‹˜ Î·È ‚Ô‹ıÂÈ·˜, ÒÛÙ ӷ ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ÙË Ì¤ÁÈÛÙË ‰˘Ó·Ù‹ ·Ó¿Ù˘-
ÍË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜. ∂›Û˘, ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÒÛÙÂ
Ó· ÚÔÛٷهÔÓÙ·È ·fi Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ÙÔ˘ Á‹Ú·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ ·ÓÈηÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÙÔ˘˜
ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó, ۈ̷ÙÈο ‹ „˘¯Èο, Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó Ù· ̤۷ ÁÈ· ÌÈ· ·ÍÈÔÚ‹ ‰È·‚›ˆÛË.
∏ ¶·Ó·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ™‡Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ∫·Ù¿ÚÁËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ªÔÚÊÒÓ ÙˆÓ ¢È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÓ¿-
ÓÙÈ· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì ∞Ó·ËÚ›· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ·ÎfiÌ·. O ÛÎÔfi˜ Ù˘ Â›Ó·È Ó· ÚÔ-
Ï¿‚ÂÈ Î·È Ó· ηٷÚÁ‹ÛÂÈ fiϘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯È΋ ‹
ۈ̷ÙÈ΋ ·ÓÈηÓfiÙËÙ· Î·È Ó· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙËÓ Ï‹ÚË ÂÓۈ̿وۋ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·.
∂›Ó·È Ë ÚÒÙË ‰ÈÂıÓ‹˜ ۇ̂·ÛË Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÂȉÈο ÛÙ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
ÕÏÏÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÔ‡ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηÈ-
ˆÌ¿ÙˆÓ Â›Ó·È Ë ∞ÊÚÈηÓÈ΋ (Banjul) ÿÚÙ· ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· Î·È §·˚ο ¢ÈηÈÒÌ·Ù·, ¤Ó·
ÓÔÌÈο ‰ÂÛÌ¢ÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÂϤÁ¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ∞ÊÚÈοÓÈÎÔ ™˘Ì-
‚Ô‡ÏÈÔ ÁÈ· Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ· Î·È §·˚ο ¢ÈηÈÒÌ·Ù·. ∆Ô ÕÚıÚÔ 16 ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ·
17
ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹ ۈ̷ÙÈ΋ Î·È „˘¯È΋ ˘Á›·, ÙÔ ÕÚıÚÔ 4 ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÛÙË ˙ˆ‹ ηÈ
ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Î·È ÙÔ ÕÚıÚÔ 5 ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Û‚·ÛÌÔ‡ Ù˘ ·ÍÈÔ-
Ú¤ÂÈ·˜ Ô˘ Â›Ó·È Û‡ÌÊ˘ÙË Ì ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË È‰ÈfiÙËÙ· Î·È Ù˘ ··ÁfiÚ¢Û˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ
ÌÔÚÊÒÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ Î·È ˘Ô‚È‚·ÛÌÔ‡, ȉȷ›ÙÂÚ· Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜, ÙÔ˘ ‰Ô˘ÏÂÌÔÚ›Ô˘,
ÙˆÓ ‚·Û·ÓÈÛÙËÚ›ˆÓ Î·È Ù˘ ÛÎÏËÚ‹˜ Î·È ·¿Óıڈ˘ ‹ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÙÈ΋˜ ÙÈ̈ڛ·˜ ηÈ
ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ˘.
À¿Ú¯ÂÈ ∏ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÂÓË̤ڈÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÓÈηÓfiÙËÙ· ‹ ÙËÓ ·Ó·ËÚ›·, Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜
·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·ÈÙ›· ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ·˘Ù¤˜, ¤¯ÂÈ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ
ηٷÓfiËÛË ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ì ¤Ó· ÓÔÛÔ‡ÓÙ· ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi ηٿ ÚÒÙÔ ÏfiÁÔ, ·ÏÏ¿ ¤Ó·Ó ¿ÓıÚˆÔ
Ù˘ ·Ó·ËÚ›·˜ Ô˘ Ì ·ÓÈηÓfiÙËÙ·, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘ ¤ÓÙ·ÍË. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË
ÚÔηÏÔ‡Ó ÔÈ
ÙˆÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô‰ËÁ› ÛÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Î·È ¿ÏÏˆÓ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ Ú˘ı-
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
Î·È ÙˆÓ Ì›ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁ-
Û˘ÓÂÂÈÒÓ ÙÔ˘˜. Ì·, ÙÔ æ‹ÊÈÛÌ· 48/96 ÙÔ˘ O.H.E. Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ∫·ÓfiÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÚÔ¯‹ ÿÛˆÓ ∂˘Î·È-
ÚÈÒÓ ÛÙ· ÕÙÔÌ· Ì ∞Ó·ËÚ›· (1993) ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ›Û˜ ¢ηÈڛ˜ Î·È Ó·
ÚÔÛٷهÛÂÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ·˘ÙÒÓ. ∏ Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙËÓ ·Ó·ËÚ›· ÓÔÌÔıÂÛ›·
Ô˘ ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÙË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ ·˘ÙÒÓ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÈ· ‰Â‡ÙÂÚË
ÁÚ·ÌÌ‹ ¿Ì˘Ó·˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ Î·Ù·¿ÙËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
Œ¯Ô˘Ó ·Ó·Ù˘¯ı› OÈ ‰ÈÂıÓ›˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› Î·È ˘ËÚÂۛ˜ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂıÓÈΤ˜
ηÓfiÓ˜ Î·È Ô‰ËÁ›Â˜ ÓÔÌÔıÂۛ˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ ηÓfiÓ˜ Î·È Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·-
ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∞Ó Î·È ·˘Ù¤˜ ÔÈ Ô‰ËÁ›Â˜ ‰ÂÓ
ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Â›Ó·È ¿ÌÂÛ· Î·È ˘Ô¯ÚˆÙÈο ÂÊ·ÚÌÔÛ٤˜, ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙Ô˘Ó ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ÁÓÒÌË ˆ˜ ÚÔ˜
ÙˆÓ ·ÙfïÓ
ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÛÎÂÙÈÎfi ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤ÂÙ·È Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
∆Ô 1991 Ë °ÂÓÈ΋ ™˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ ∂ÓˆÌ¤ÓˆÓ ∂ıÓÒÓ Ì ÙÔ æ‹ÊÈÛÌ· 46/119 ˘ÈÔı¤ÙËÛÂ
O O.H.E. ¤¯ÂÈ ·Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·-
˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ·Ú¯¤˜ Ú·¯¤˜. OÈ ∞Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯È΋ ¡fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙË µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘
ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ºÚÔÓÙ›‰·˜ Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ‚·ÛÈÎÒÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, Ô˘ Ë ‰ÈÂ-
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ıÓ‹˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ıˆÚ› ··Ú·‚›·ÛÙ·, ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù˘ ıÂÚ·-
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
¢ÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘. OÈ 25 ·Ú¯¤˜ ηχÙÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ˘˜ ÙÔÌ›˜:
Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘
ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·. — ÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ÓfiÛÔ˘,
— ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ·fiÚÚËÙÔ˘,
— ηÓfiÓ˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Î·È ıÂڷ›·˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜
Î·È Û˘Ó·›ÓÂÛ˘ ÛÙË ıÂڷ›·,
— ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜,
— ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓËϛΈÓ,
— ·ÚÔ¯‹ fiÚˆÓ ÁÈ· ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜,
— ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜,
— ÂÈÛÎfiËÛË ÙˆÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·
fiÛˆÓ ·Ú·‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ ÓfiÌÔ Î·È ¤¯Ô˘Ó „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
— ‰È·‰ÈηÛÙÈΤ˜ ‰ÈÎÏ›‰Â˜ ·ÛÊ·Ï›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È¢ÎÔÏ˘Óı› Ë Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ∞Ú¯ÒÓ ÙˆÓ ∏ӈ̤ӈÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·: ‰¤Î· ∂ıÓÒÓ, Ô ¶.O.À. Âͤ‰ˆÛ ԉËÁ›Â˜ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜. „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ (World Health Organization, 1996a). OÈ Ô‰ËÁ›Â˜ ·˘Ù¤˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿-
ÓÔ˘Ó ¤Ó· ηٿÏÔÁÔ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· Ó· ‰È¢ÎÔÏ˘Óı› Ë Ù·¯Â›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Û˘ÓıË-
ÎÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Û ÙÔÈÎfi Î·È ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ›‰Ô. ŒÓ·
·ÎfiÌË Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ‚ÔËı¿ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ∞Ú¯ÒÓ ÙˆÓ ∏ÓˆÌ¤ÓˆÓ ∂ıÓÒÓ ÔÓÔÌ¿˙Â-
Ù·È ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·: ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ (World Health Organization,
18
1996b). µ·Û›˙ÂÙ·È Û ÌÈ· Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ ÓfiÌˆÓ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ ÔÏÈ-
ÙÈÛÌÈÎfi ‹ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î¿ı ¯ÒÚ·˜. À¿Ú¯Ô˘Ó Û¯fiÏÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ
·˘ÙÒÓ. (µÏ. ¶Ï·›ÛÈÔ 2).
∏ ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ∫·Ú¿Î·˜, Ô˘ ¤ÁÈÓ ηٿ ÙËÓ ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ¢È¿ÛÎÂ„Ë ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó·- ¢È·Î‹Ú˘ÍË
‰È¿ÚıÚˆÛË Ù˘ æ˘¯È·ÙÚÈ΋˜ ºÚÔÓÙ›‰·˜ ÛÙË §·ÙÈÓÈ΋ ∞ÌÂÚÈ΋ ÙÔ 1990, Â›Ó·È ¤Ó· ·Ú¿- ÙÔ˘ ∫·Ú¿Î·˜.
‰ÂÈÁÌ· ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∞˘Ù‹ Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó· ÚÔ¿ÁÂÈ ÙȘ ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ÔÏÔÎÏË-
ڈ̤Ó˜ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ·Ó·‰ÔÌÒÓÙ·˜ ÙËÓ „˘¯È·ÙÚÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· Ô˘ ·Ú¤-
¯ÂÙ·È ·fi Ù· „˘¯È·ÙÚÈο ÓÔÛÔÎÔÌ›·. ™ÙË ¢È·Î‹Ú˘ÍË ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ fiÚÔÈ, Ë ÊÚÔ-
ÓÙ›‰· Î·È Ë ıÂڷ›· Ô˘ Â›Ó·È ÛÙË ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ú¤ÂÈ
Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·, Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· Î·È Ù· ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ ·˘ÙÒÓ, Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ¤ÏÏÔÁ˜ Î·È Î·Ù¿ÏÏËϘ ıÂڷ›˜ Î·È Ó· ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ‰È·-
ÙËÚÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ̤۷ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∂ÈϤÔÓ, Î·È Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋
˘Á›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·-
Ú·¯¤˜, ÔÈ ‰Â ˘ËÚÂۛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ·˘Ù¿ Ó· ÈÛ¯‡-
Ô˘Ó ÛÙËÓ Ú¿ÍË.
OÈ ‰ÈÂıÓ›˜ ÂÓÒÛÂȘ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ¤¯Ô˘Ó ›Û˘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÈ Ó· ¢È·Î‹Ú˘ÍË
‰È·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂΉ›‰Ô- Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘.
ÓÙ·˜ Ô‰ËÁ›Â˜ Î·È Î·ÓfiÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È Ú·ÎÙÈ΋. O‰ËÁ›Â˜
·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙË ¢È·Î‹Ú˘ÍË Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘ Ô˘ „ËÊ›-
ÛÙËΠÙÔ 1996 ·fi ÙË °ÂÓÈ΋ ™˘Ó¤Ï¢ÛË Ù˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ æ˘¯È·ÙÚÈ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜. ªÂÙ·-
͇ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ Ë ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÚÔ‚¿ÏÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ì ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ Î·Ù·Ê˘Á‹ ÛÙËÓ
·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ.
19
¶Ï·›ÛÈÔ 2. ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·: ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜
(World Health Organization, 1996b)
— ¶ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ
— ¶ÚfiÛ‚·ÛË Û ‚·ÛÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
— ∂ÎÙ›ÌËÛË Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰ÈÂıÓÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ·Ú¯¤˜
— ¶·ÚÔ¯‹ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Ì ϋ„Ë ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ
— ∞˘ÙԉȿıÂÛË
— ŒÓ· ¿ÙÔÌÔ ‰ÈηÈÔ‡Ù·È ‚Ô‹ıÂÈ·˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Û΋ÛÂÈ
ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ·˘ÙԉȿıÂÛ˘
— ⁄·ÚÍË ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Â·ÓÂͤٷÛ˘
— ∞˘ÙfiÌ·ÙÔ˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÂÚÈÔ‰ÈÎÒÓ Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛˆÓ
— OÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·fi ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ì ٷ ··Ú·›ÙËÙ· ÚÔÛfiÓÙ·
— ™Â‚·ÛÌfi˜ ÛÙȘ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ
2.4 ∂ÈÛÎfiËÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ
∏ ÂÈÛÎfiËÛË Ù˘ ∏ ÂÈÛÎfiËÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ÛÙÔÈ-
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ¿ÏÏˆÓ ¯Â›ˆÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÁÂÓÈο. ªÈ· ÂÈÛÎfiËÛË ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ¯Ú‹ÛÈÌ·
¯ˆÚÒÓ ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, fiˆ˜ Î·È ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ÂÚÈÔ-
ηϋ ÂÈÎfiÓ· Ú›˙Ô˘Ó ‹ ηٷ·ÙÔ‡Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, Î·È ÂÔ̤ӈ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÊ¢¯ıÔ‡Ó
ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘
ηٿ ÙË Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È
ÁÂÓÈο.
∏ ÂÈÛÎfiËÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÎÚÈÙÈο ÙÔ Î·Ù¿ fiÛÔÓ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÂÏ-
ÙÈÒÛÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ οı ¯ÒÚ·˜ Î·È ÙÔ˘˜
ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È. OÈ ÏfiÁÔÈ Ù˘ ·ÔÙ˘¯›·˜ ÌÔÚ› Ó·
Â›Ó·È Î·È ÔÈ ÂÍ‹˜: 1) ¿ÛÙÔ¯· ۯ‰ȷṲ̂Ó˜ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ, Ô˘ ‰ÂÓ ÂÚÈÏ·Ì-
‚¿ÓÔ˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·-
Ú·¯¤˜, ‰ÂÓ Â͢ËÚÂÙÔ‡Ó ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘˜ Î·È ‰ÂÓ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË Û ÈηÓÔ-
ÔÈËÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰·, 2) ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ ÔÈ ÂÌÏÂÎfi-
ÌÂÓÔÈ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó, 3) ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó
˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. (µÏ. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 3.1.4 Î·È ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi
ÙË ¡fiÙÈ· ∞ÊÚÈ΋ ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 8).
ªÂÚÈο ·fi Ù· ·ÚÈ· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ‰È·ÊfiÚˆÓ ¯ˆÚÒÓ
·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ¶Ï·›ÛÈÔ 3. ªÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ÁÂÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÔȘ ·Ó¿ÁΘ Ú¤ÂÈ Ó· ηχ„ÂÈ Î¿ı ¯ÒÚ·. O ηٿÏÔÁÔ˜ ·˘Ùfi˜ ‰ÂÓ
ÂÍ·ÓÙÏ› fiÏ· Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙË Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·.
20
¶Ï·›ÛÈÔ 3. µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
¡ÔÌÔıÂÛ›· ÕÏÏÔÈ ÓfiÌÔÈ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
¶ÚÔÛÙ·Û›· ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ‰ÈηȈ̿وÓ,
ÚÔ·ÁˆÁ‹ Î·È ÚfiÏË„Ë
— ¶ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ‚·ÛÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· — ™Ù¤Á·ÛË
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
— ºÚÔÓÙ›‰· Ì ϋ„Ë ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ — ∂η›‰Â˘ÛË
‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ
— ™˘ÁηٿıÂÛË ÛÙË ıÂڷ›· — ∞·Û¯fiÏËÛË
ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘
— ∂ÎÔ‡ÛÈ· Î·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ — ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÛÊ¿ÏÈÛË
Î·È ıÂڷ›·
— £¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó — ¶ÔÈÓÈ΋ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË
ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ·
— ªË¯·ÓÈÛÌfi˜ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ — °ÂÓÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ˘Á›·˜
·ÓÂϤÁ¯Ô˘
— ∞fiÚÚËÙÔ — £ÂÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË
— ∞ÔηٿÛÙ·ÛË — ∞ÔηٿÛÙ·ÛË, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘
Ù˘ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ Âη›‰Â˘Û˘
— ¶ÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ — ¢È·›ÛÙˆÛË Î·ÎÔÔ›ËÛ˘ ·È‰ÈÒÓ
Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
— ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ — ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘
Î·È ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ ÛÙÔ ·ÏÎÔfiÏ Î·È ÛÙȘ
Ê·Ú̷΢ÙÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜
— ¶ÚÔÛÙ·Û›· ¢·ıÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
— ∞ÛÙÈÎfi ‰›Î·ÈÔ
2.5 ¢È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ·ÏÏ·ÁÒÓ
OÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÈÔ ¿Óˆ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·‰Èηۛ· OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ
Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙË Ó¤· Î·È ÔÈ
ÓÔÌÔıÂÛ›· Î·È ÙȘ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ˘¿Ú- ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ
¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›·. OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂ- ·›˙Ô˘Ó ÛÔ˘‰·›Ô
ÓÔ˘˜ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜. OÈ ÂÌÏÂ- ÚfiÏÔ ÛÙË Û‡ÓÙ·ÍË,
·Ô‰Ô¯‹ Î·È Î˘Ú›ˆ˜
ÎfiÌÂÓÔÈ Â›Ó·È: ·) Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÔÈ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈ-
ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
ÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó, ‚) ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Î·È ÔÈ ÊÚÔÓÙÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ù˘ Ó¤·˜
Á) ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜, fiˆ˜ „˘¯›·ÙÚÔÈ, „˘¯ÔÏfiÁÔÈ, „˘¯È·ÙÚÈÎÔ› ÓÔÛËÏÂ˘Ù¤˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ- ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
ÎÔ› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ›, ‰) ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ›, Â) ÛÙÂϤ¯Ë ˘Â‡ı˘Ó· ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË ÔÏÈÙÈ΋˜, ˙) Ù· „˘¯È΋ ˘Á›·.
˘Ô˘ÚÁ›· (˘Á›·˜, ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚfiÓÔÈ·˜, ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ), Ë) ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ
Û˘ÓËÁÔÚ›·˜, ı) ·Úԯ›˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ÌË Î˘‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·-
ÓÒÛˆÓ, È) ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÛÙ‹ÚÈ͢ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Î) ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÔÚÁ·-
ÓÒÛÂȘ.
OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ÔÈ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ fi¯È ÌfiÓÔ Î·Ù¿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ
Û‡ÓÙ·Í˘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ·ÊÔ‡ „ËÊÈÛÙ›, ‰ÈfiÙÈ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÔ‡Ó Â˘Î·Èڛ˜ Ó· ‰È·Ï˘ıÔ‡Ó ·ÚÂÍËÁ‹ÛÂȘ, ·Ú·ÓÔ‹ÛÂȘ Î·È Êfi‚ÔÈ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. OÈ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È Ë ‰È·-
Ù˘ˆÌ¤ÓË ı¤ÏËÛË ˘ÂÚ¿ÛÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ·ÓÙ›‚·ÚÔ ÛÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ·Ô-
ÎÏÂÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÈÁÌ·ÙÈÛÌÔ‡.
21
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: ¶ÚÔηٷÚÎÙÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ӷ Ï˘ıÔ‡Ó ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ȉ›ˆ˜ fiÛˆÓ ·Ó·Ê¤-
ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË Î·È ÙËÓ ›ÛË ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË.
— ªÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÂÈÛÎfiËÛË Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÌÔÚ› Ó·
·Ôηχ„ÂÈ ÂÏÏ›„ÂȘ Î·È ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Ë Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηχ„ÂÈ.
— OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˘ÔÁÚ¿„ÂÈ ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÁÈ· Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·-
Ù· Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤Ó˜ Ó· Ù· Û¤‚ÔÓÙ·È Î·È Ó· Ù· ÚÔÛٷهԢÓ. ∂Ô̤ӈ˜, Ù· Λ-
ÌÂÓ· ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë Î·Ù¿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›·.
— ¢ÈÂıÓ›˜ ηÓfiÓ˜ Î·È ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, fiˆ˜ fiÛ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ ∞Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·-
Û›· ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ æ˘¯ÈΤ˜ ¢È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÁÈ· ÙË µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ºÚÔÓÙ›‰·˜ Ù˘ æ˘¯È-
΋˜ ÀÁ›·˜ (MI Principles), ηıÒ˜ Î·È ÛÙË ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜: ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ·Ó Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÓÔÌÈο ‰ÂÛÌ¢ÙÈο, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ ·ÔÙÂ-
ÏÔ‡Ó ‰ÈÂıÓ‹ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·ÓfiÓˆÓ Î·Ï‹˜ Ú·ÎÙÈ΋˜.
— OÈ ÂÈÛÎÔ‹ÛÂȘ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙȘ ‰È·-
Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∂›Û˘, ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÊ¢¯ıÔ‡Ó Î·È Ó· ÌËÓ ÚÔÙ·-
ıÔ‡Ó, ‰ÈfiÙÈ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó ‹ ηٷ·ÙÔ‡Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∂ÈϤÔÓ, ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ÌÈ·
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ·ÔÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ¯ÒÚ˜.
— OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Î·È ÔÈ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ Û¯Â-
ÙÈο Ì ٷ ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙË Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È-
΋ ˘Á›·, ηıÒ˜ Î·È Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó·
Á›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›·, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Â˘Î·Èڛ˜ Ó· ‰È·Ï˘ıÔ‡Ó ·ÚÂÍË-
Á‹ÛÂȘ, ·Ú·ÓÔ‹ÛÂȘ Î·È Êfi‚ÔÈ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È ÛÙËÚ›-
˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·˘Ù‹˜.
22
3. ∆Ô Î‡ÚÈÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
™ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·˘Ùfi ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Ù· ·ÚÈ· ı¤Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ë
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∆· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ Ô‡ÙÂ Â›Ó·È Ù· ÌfiÓ·, Ô‡ÙÂ Î·È ÂÍ·ÓÙÏÔ‡Ó
fiÛ· Èı·ÓfiÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È, ·ÏÏ¿ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ· Ô˘
Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó, ÒÛÙÂ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ó· Â›Ó·È Â·Ú΋˜. ŒÓ·˜ ÏËÚ¤ÛÙÂÚÔ˜
ηٿÏÔÁÔ˜ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙȘ ∞Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ∞ÙfiÌˆÓ ÌÂ
æ˘¯È΋ ¡fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙË µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ºÚÔÓÙ›‰·˜ Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ (MI Principles)
ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ O‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ (World Health Organization, 1996a).
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Û ı¤Ì·Ù· „˘¯È΋˜ Î·È ÁÂÓÈ΋˜ ˘Á›·˜. ÕÏÏÔÈ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙËÓ
Û¯ÂÙÈÎÔ› ÙÔÌ›˜, Ô˘ ‰ÂÓ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÂÎ ÚÒÙ˘ fi„ˆ˜ Ì ÙËÓ ˘Á›·, ·ÏÏ¿ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ
ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÛËÌ·Û›·, Â›Ó·È Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË, ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË Î·È ÙË ÛÙ¤- Ú¤ÂÈ Ó·
Á·ÛË. ∞˘Ù¿ Î·È ¿ÏÏ· ·ÚfiÌÔÈ· ı¤Ì·Ù· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÈÔ Î¿Ùˆ. (µÏ. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 3.2). ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ
ÙÔ̤· ˘Á›·˜.
OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ıÂÓÙ·È Ó· ηٷÚÙ›ÛÔ˘Ó ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË (ÂÓÔÔÈË̤ÓË) ÓÔÌÔıÂÛ›·
Ô˘ ηχÙÂÈ fiÏ· Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔ-
Ú› Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚Ô˘Ó fiϘ ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û ¤Ó· ÓfiÌÔ. ÕÏϘ ¯ÒÚ˜ ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó
‹‰Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ηχÙÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ı¤Ì·Ù· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÙÔ̤· Î·È Ó· ÚÔÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó
Ó· ÚÔÛٷهÛÔ˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ „ËÊ›˙ÔÓÙ·˜
ÙÚÔÔÏÔÁ›Â˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÙÔ̤ˆÓ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, ·ÏÏ¿ Ô˘ ‰ÂÓ
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ·Ó·ÁηÛÙÈο ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ
Ù¤ÏÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘. OÈ ÙÔÌ›˜ ·˘ÙÔ› ¤¯Ô˘Ó ˙ˆÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·-
ÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È ÂÔ̤ӈ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηχÙÔÓÙ·È ÓÔÌÔ-
ıÂÙÈο. ∂›Ó·È ›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ÙËÓ ÚfiÏË-
„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ.
3.1 µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
3.1.1 ∏ ·Ú¯‹ Ù˘ Ï‹„˘ ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ
ŸÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ıÂڷ‡ÔÓÙ·È Ì¤Û· ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·
ÂÎÙfi˜ Û¿ÓÈˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, fiˆ˜ Â¿Ó ˘¿Ú¯ÂÈ Î›Ó‰˘ÓÔ˜ Ó· ‚Ï¿„Ô˘Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜
‹ ¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ·, ‹ Â¿Ó Ë ıÂڷ›· ÌÔÚ› Ó· ·Ú·Û¯Âı› ÌfiÓÔ ÛÂ È‰Ú˘Ì·ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
∂¿Ó Â›Ó·È ·Ó·Áη›· Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ‹ Ë ıÂڷ›· Û ÓÔÛËÏ¢ÙÈÎfi ›‰Ú˘Ì·, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤-
ÂÈ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘. OÈ ÓfiÌÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›· ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ∂¿Ó ÙÂÏÈο ˘¿ÚÍÂÈ ·ÎÔ‡ÛÈ·
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ÙËÓ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È.
™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÚÔ‡ÓÙ·È ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÚÈÓ Á›ÓÂÈ ÌÈ· ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·Áˆ-
Á‹ ‹ ıÂڷ›·. ¶ÚÒÙÔÓ, ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÓÔÌÈο ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙË̤ÓÔÈ Ú¤-
ÂÈ Ó· ‰È·ÁÓÒÛÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ¿Û¯ÂÈ ·fi „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, Ú¤ÂÈ Ó·
Â›Ó·È ÂÂÈṲ̂ÓÔÈ fiÙÈ ÏfiÁˆ Ù˘ „˘¯È΋˜ ‰È·Ù·Ú·¯‹˜ Èı·Ófiٷٷ ‰È·ÙÚ¤¯ÂÈ ¿ÌÂÛÔ Î›Ó‰˘-
ÓÔ ÙÔ ›‰ÈÔ ‹ ¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ·, ‹, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ¿Û¯ÂÈ ·fi ÛÔ‚·Ú‹ ‰È·Ù·-
Ú·¯‹ Î·È ÌÂÈÔÓÂÎÙ› ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ·, fiÙÈ Ë ÌË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘, ‹ Ô ÌË
ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘, ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÛÔ‚·Ú‹ Âȉ›ӈÛË Ù˘ ηٿÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ‹ ı· ÂÌÔ-
23
‰›ÛÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ıÂڷ›·, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ¯ÔÚËÁËı› Û ÓÔÛËÏ¢ÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
™Â ¯ÒÚ˜ fiÔ˘ Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Â›Â‰Ô Â›Ó·È ÂÏ¿¯ÈÛÙË ‹
·Ó‡·ÚÎÙË, ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ Î·È ÔÈ fiÚÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ‰ÈÔ¯ÂÙ¢ıÔ‡Ó ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
Î·È ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ô˘ ı· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÓ·ÏÏ·-
ÎÙÈΤ˜ ‰ÈÂÍfi‰Ô˘˜ ·ÓÙ› ÙˆÓ ÂÈÛ·ÁˆÁÒÓ.
¶Ú¤ÂÈ Ó· ™ÙÔ ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜: ‰¤Î· ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ (World Health
ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È Organization, 1996b) ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Â›Ó·È ·Û‡Ì‚·Ù˜ Ì ÙË ÊÚÔÓÙ›‰·
ıÂڷ›˜ Û‡Ìʈӷ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÙ·È Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Â›Â‰Ô Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÚÁËıÔ‡Ó Î·È fiÙÈ, ÁÈ· Ó· ‰È·ÛÊ·ÏÈ-
Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÛÙ› Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ·Ú¯‹˜ Ï‹„˘ ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÂÚÈÔÚÈ-
Ï‹„˘ ÙˆÓ
ÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È ˘Ô‰Ô̤˜ Ô˘ Ó· ÛÙËÚ›˙Ô˘Ó
ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ
ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Ë ÔÔ›· ı· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ˘ËÚÂۛ˜
ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ
̤ÙÚˆÓ. Û ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ‚·ıÌÔ‡˜ ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜.
3.1.2 ∆Ô ·fiÚÚËÙÔ
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ fiÙÈ fiϘ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ù· ·Ú¯ÂÈÔıÂÙË̤ӷ
Ó· ÚÔÛٷهÂÈ ÙÔ ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ·fiÚÚËÙ˜. OÈ
·fiÚÚËÙÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓfiÌÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÎÏÂ›Ô˘Ó Ì ۷ʋÓÂÈ· ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë, ÙËÓ ÂͤٷÛË, ‹ ÙË ÌÂÙ·‚›‚·-
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ·˘ÙÒÓ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ˘ ‹ ÙÔ˘ ÓfiÌÈÌÔ˘ ÂÎÚÔÛÒ-
Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÂ
Ô˘, ‹ ÎˉÂÌfiÓ· ÙÔ˘. ∂›Û˘, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ˘Ô¯ÚÂÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜
ÎÏÈÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ.
Ó· ÌËÓ ·ÔηχÙÔ˘Ó ÚÔÊÔÚÈο ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÏËÚÔ-
ÊÔÚ›· ¤¯Ô˘Ó ·fi ÙËÓ Â·Ê‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹ ηٿ ÙË ıÂڷ›· ‹ ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘
ηٿÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘.
∂›Ó·È ›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë ÔÈ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔ-
ÁÂÓÂÈÒÓ. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ‰›‰ÂÙ·È Â·Ú΋˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·
·Ú¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÊÚÔÓÙ›‰· Û ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ˙Ô˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤-
ÂÈ Ó· ÙËÚ› ÌÈ· ÏÂÙ‹ ÈÛÔÚÚÔ›· ÌÂٷ͇ Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ ·fiÚÚËÙÔ˘ Î·È ÙȘ ·Ó¿ÁΘ
ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Û ÏËÚÔÊfiÚËÛË, ÒÛÙ ÔÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó
ÛˆÛÙ‹ ÊÚÔÓÙ›‰·.
À¿Ú¯Ô˘Ó À¿Ú¯Ô˘Ó, ˆÛÙfiÛÔ, Û¿ÓȘ ÂȉÈΤ˜ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ ·fiÚÚËÙÔ˘. °È· ·Ú¿-
ÔÚÈṲ̂Ó˜ Û¿ÓȘ ‰ÂÈÁÌ·, ¤Ó·˜ ·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Ó· ·Ú·Î¿Ì„ÂÈ ÙËÓ ·Ú¯‹ ·˘Ù‹ ¿Ó
ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ ˘¿Ú¯ÂÈ ¿ÌÂÛÔ˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ ‚Ï¿‚˘ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ‹ ¿ÏÏˆÓ ÚÔÛÒˆÓ. ∂ÈϤÔÓ, Û ÌÈ·
Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ ‰›ÎË ÁÈ· ÔÈÓÈÎfi ·‰›ÎËÌ· ÙÔ ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ù¿ÍÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ó· ·Ô-
·fiÚÚËÙÔ˘. ηχ„Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‹ ·Ú¯Â›· Û¯ÂÙÈο Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ
„˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ· ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó·
·Ó·ÈÚÔ‡Ó ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ Û ÔÈÓÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ fi¯È Û ·ÛÙÈΤ˜ (¯ ‰È·˙‡ÁÈ·, ÂÚÈ-
Ô˘Ûȷο). ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ Û·ÊÒ˜ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ˘fi ÙȘ Ôԛ˜
·Ú·Î¿ÌÙÂÙ·È ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ Î·È Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Â·ÚΛ˜ ‰ÈÎÏ›‰Â˜ ·ÛÊ·Ï›·˜ ÂÓ¿-
ÓÙÈ· ÛÙËÓ Î·Ù¿¯ÚËÛË ‹ ¿ÛÙÔ¯Ë ¯Ú‹ÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·Ú¿Î·Ì„˘.
3.1.3 ™˘ÁηٿıÂÛË Î·ÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘
∏ Û˘ÁηٿıÂÛË
ηÙfiÈÓ ∏ ·Ú¯‹ Ù˘ Û˘ÁηٿıÂÛ˘ ¯ˆÚ›˜ ηٷӷÁηÛÌÔ‡˜ ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ
ÂÓË̤ڈÛ˘
·ÎÚÔÁˆÓÈ·›Ô Ï›ıÔ Ù˘ ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È, ηٿ
·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ·ÎÚÔ-
ÁˆÓÈ·›Ô Ï›ıÔ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ú¤ÂÈ Ó· ηÙÔ¯˘ÚÒÓÂÙ·È ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∆Ô Î‡ÚÈÔ
Ù˘ ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ˙‹ÙËÌ· ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË ÁÈ· ÙË ¯ÔÚ‹ÁËÛË ıÂڷ›·˜ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ Â¿Ó Ô ·ÛıÂ-
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ Ó‹˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·Ú¿Û¯ÂÈ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË ·˘Ù‹. ∆Ô ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ·ÚÔ¯‹˜
ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ Ù˘ Û˘ÁηٿıÂÛ˘ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ¿ÚÓËÛ‹˜ Ù˘. ∂¿Ó ÎÚ›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ô
‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ. ·ÛıÂÓ‹˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ·˘ÙԉȿıÂÛ˘, ÒÛÙ ӷ ‰Â¯ı› ÙË ıÂڷ›·, Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ
24
Û‚·ÛÙfi Î·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ¿ ÙÔ˘ Ó· ÙËÓ ·ÚÓËı›.
°È· Ó· Â›Ó·È ¤Á΢ÚË, Ë Û˘ÁηٿıÂÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÚ› Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· (MI
Principle and Guidelines to MI Principles).
·) ∆Ô ¿ÙÔÌÔ/·ÛıÂÓ‹˜ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÎÚÈı› ÈηÓfi ∏ Û˘ÁηٿıÂÛË
ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ. ηÙfiÈÓ
‚) ∏ Û˘ÁηٿıÂÛË Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ÂχıÂÚ·, ¯ˆÚ›˜ ·ÂÈϤ˜ ÂÓË̤ڈÛ˘
Î·È Î·Ù·Ó·ÁηÛÌÔ‡˜. Ú¤ÂÈ
Ó· ÏËÚ› ·ÚÎÂÙ¿
Á) ¶Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È Â·Ú΋˜ Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÂÓË̤ڈÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÛÎÔfi,
ÎÚÈÙ‹ÚÈ·.
ÙË Ì¤ıÔ‰Ô, ÙËÓ Èı·Ó‹ ‰È¿ÚÎÂÈ· Î·È Ù· ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· ÔʤÏË Ù˘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘
ıÂڷ›·˜.
‰) O ·ÛıÂÓ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜ Èı·ÓÔ‡˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜
Î·È ·ÚÂÓ¤ÚÁÂȘ, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Î·Ù¿ fiÛÔ Ë ıÂڷ›· ı· Â›Ó·È Ô‰˘ÓËÚ‹
‹ ‰˘Û¿ÚÂÛÙË.
Â) ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÈÏÔÁ‹˜. ¶Ú¤ÂÈ
Ó· Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È Î·È Ó· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜
̤ıÔ‰ÔÈ, ȉ›ˆ˜ fiÛ˜ Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ Ô¯ÏËÚ¤˜.
˙) ∏ ÏËÚÔÊfiÚËÛË Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È Ì ÁÏÒÛÛ· Î·È ÌÔÚÊ‹ ηٷÓÔËÙ‹
ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹.
Ë) O ·ÛıÂÓ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ·ÚÓËı› ‹ Ó· ‰È·Îfi„ÂÈ ÙË ıÂڷ›·.
ı) ∆· ·ÎfiÏÔ˘ı· Ù˘ ¿ÚÓËÛ˘ ıÂڷ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍËÁËıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹.
™Â ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙË ¯ÔÚ‹ÁËÛË ıÂڷ›·˜ ™Â ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜
¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË Î·ÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚Â› ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÔÚ›
Â¿Ó ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ¤¯ÂÈ ÛÔ‚·Ú‹ „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÈηÓfi Ó· Ï¿‚ÂÈ ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ·Ô- Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ë
Ê¿ÛÂȘ Î·È Ë ıÂڷ›· Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ·Ó·ÎÔ˘Ê›ÛÂÈ ÙË ÓfiÛÔ ‹ Ó· ÚÔÏ¿‚ÂÈ ÙËÓ Âȉ›- ıÂڷ›· ¯ˆÚ›˜
ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË
ÓˆÛË Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘, Ë ÔÔ›· ı· ¤ÏıÂÈ Â¿Ó ‰ÂÓ ˘¿ÚÍÂÈ ıÂڷ¢ÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË.
ηÙfiÈÓ
(µÏ. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 3.1.5). ÂÓË̤ڈÛ˘.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ··ÁÔÚ‡ÂÈ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Û ÎÏÈÓÈΤ˜ ‹ ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ÂÈÛÙË-
ÌÔÓÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË Î·ÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, Ë ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰›‰Â-
Ù·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜, ›Ù ÓÔÛËχÔÓÙ·È ÂÎÔ‡ÛÈ·, ›Ù ·ÎÔ‡ÛÈ·.
¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙÔ ÌfiÓÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Ô˘ ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙˆÓ ·ÓËÏ›ÎˆÓ Ó· ·Ú¿Û¯Ô˘Ó ∏ Û˘ÁηٿıÂÛË
‹ fi¯È ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ë ËÏÈΛ· (Û˘Ó‹ıˆ˜ 18 ÂÙÒÓ). ŒÓ·˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÓËÏ›ÎˆÓ Â›Ó·È
·ÓËϛΈÓ, fï˜, ȉ›ˆ˜ ÂÊ‹‚ˆÓ, Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÒÚÈÌÔÈ Î·È ÈηÓÔ› ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ı¤Ì·
ÙÔ Ú¿ÍÔ˘Ó. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó·
·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙ› ·fi
·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ˘fi„Ë ÙȘ ÁÓÒ̘ ÙˆÓ ·ÓËÏ›ÎˆÓ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ Û˘Áηٿ-
ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·.
ıÂÛ˘, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ˆÚÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜.
3.1.4 ∂ÎÔ‡ÛÈ· Î·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›·
OÈ ÓfiÌÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· Î·È Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ
ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÓfiÌÔ. OÈ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÓ
ÂÛÊ·Ï̤Ó˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÈÎÈÓ‰˘ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯È- ÂÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›·
Τ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ Ó· ‰›‰ÂÙ·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ·fi ÙË ‚›· Ô˘ ÌÔÚ› Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ Ó· ·Û΋ÛÔ˘Ó, ‹ ÙȘ
‚Ï¿‚˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó. O ÓfiÌÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÈÛÔÚÚÔ› ÌÂٷ͇ Ù˘ ÚÔ-
ÛÙ·Û›·˜ ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ·˘ÙÔÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È Ó· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ
¢ı‡ÓË ÙˆÓ Ú¿ÍÂÒÓ ÙÔ˘ ·ÊÂÓfi˜, Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ Ù˘ ˘Ô¯Ú¤ˆÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ Ó· ÚÔ-
¿ÁÂÈ ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ÙËÓ Â˘ËÌÂÚ›· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Î·È ÁÂÓÈο Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜.
™¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ·˘Ùfi, ÙÔ Î‡ÚÈÔ ˙‹ÙËÌ· Â›Ó·È Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ
25
∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· Î·È Ë ÌÔÚÊÔÔ›ËÛË Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ô˘
Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÈ‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÓÔÛË-
ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ Ï›·˜. ∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È ÌfiÓÔ Â¿Ó ÏËÚÔ‡ÓÙ·È Î·È Ù· ‰‡Ô ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ô˘
ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó:
— ˘¿Ú¯ÂÈ ‰È¿ÁÓˆÛË „˘¯È΋˜ ‰È·Ù·Ú·¯‹˜, Ë ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· Ù˘ ÔÔ›·˜
ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ‰ÈÂıÓÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¿ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·,
— ˘¿Ú¯ÂÈ Èı·ÓfiÙËÙ· Ô ·ÛıÂÓ‹˜ Ó· ‚Ï¿„ÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ‹ ¿ÏÏÔ˘˜
Î·È Ó· ¯ÂÈÚÔÙÂÚ‡ÛÂÈ Ë Î·Ù¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Â¿Ó ‰ÂÓ ¯ÔÚËÁËı› ıÂڷ›·.
¶Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˘fi„Ë ÔÈ È‰È·ÈÙÂÚfiÙËÙ˜ οı ¯ÒÚ·˜ ηٿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi
ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛËÏ›·. ∫·Ïfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È Ë ‰È¿Ù·ÍË
Ô˘ ··ÈÙ› ÙË Û‡ÌʈÓË ÁÓÒÌË ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰‡Ô „˘¯È¿ÙÚˆÓ ÚÈÓ Á›ÓÂÈ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÓÔÛË-
Ï›·. O ÛÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È¿Ù·Í˘ Â›Ó·È Ë ·ÚÔ¯‹ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔÎÔÌ›Ô. ¶¿ÓÙˆ˜, ÔÈ ¯ÒÚ˜ Ì ¯·ÌËÏfi ÂÈÛfi‰ËÌ· Î·È Ï›ÁÔ˘˜ „˘¯È¿-
ÙÚÔ˘˜ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ôχ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜. ™Â ÔÏϤ˜
ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÔÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ·ÁÓÔÔ‡ÓÙ·È, Î·È ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Î·È ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ
ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÙȘ ‹‰Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ Ú·ÎÙÈΤ˜. À’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ
Û˘Óı‹Î˜, Â›Ó·È ÚÔÙÈÌfiÙÂÚÔ Ó· ˙ËÙÂ›Ù·È Ë ‚‚·›ˆÛË ‰‡Ô ÁÈ·ÙÚÒÓ ‹ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÂÎ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ô ¤Ó·˜ Ó· Â›Ó·È „˘¯›·ÙÚÔ˜. ŸÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ
¤ÏÏÂÈ„Ë „˘¯È¿ÙÚˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÚÔ·ÙÂÈ Ë ·Ó¿ÁÎË Ù· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο Ó· ÂÎÙÈÌÒÓÙ·È Î·È Ó·
Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÔÊ¿ÛÂȘ ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜, fiˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡˜,
„˘¯ÔÏfiÁÔ˘˜ ‹ ÓÔÛËÏÂ˘Ù¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Âη›‰Â˘ÛË. ŒÙÛÈ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ
·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ô˘ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ‚‚·ÈÒÛÂȘ ·˘Í¿ÓÂÙ·È
ηÈ, ÂÔ̤ӈ˜, ÚÔÛٷهÔÓÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. (µÏ. ·Ú¿-
‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙË ¡fiÙÈ· ∞ÊÚÈ΋ ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6).
OÈ Â›ÁÔ˘Û˜ ∂Âȉ‹ Ù· Ôͤ· ÂÂÈÛfi‰È· Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙȘ ÛÔ‚·ÚfiÙÂÚ˜ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ô ÓfiÌÔ˜
‰È·‰Èηۛ˜ Ú¤ÂÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·Û¯ÔÏËı› Î·È Ì ÙȘ ›ÁÔ˘Û˜ ‰È·‰Èηۛ˜, ÔÈ Ôԛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó
Ó· ÔÚ›˙ÔÓÙ·È
ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ηÈ/‹ ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔ-
·fi ÙÔ ÓfiÌÔ.
ÎÔÌÂ›Ô ÁÈ· 48-72 ÒÚ˜, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÈ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ·fi ÂȉÈÎÔ‡˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÂÊfiÛÔÓ
˘¿Ú¯ÂÈ ‚¿ÛÈÌË ˘Ô„›· fiÙÈ ÎÈÓ‰˘Ó‡ÂÈ ¿ÌÂÛ· Ë ˘Á›· ‹ Ë ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ·˘ÙÒÓ.
OÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ú¤ÂÈ O ÓfiÌÔ˜ Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·Ùfi-
Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÌˆÓ Ô˘ ÛÙÂÚÔ‡ÓÙ·È ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘˜. ŸÏÔÈ ÔÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ÓÔÛËχÔÓÙ·È ·ÎÔ‡ÛÈ·
ÚÔÛÊ˘Á‹˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ηÙÔ¯˘ÚˆÌ¤ÓÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÚÔÛʇÁÔ˘Ó ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·-
ÛÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·
ÁˆÁ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ‰ÈÔÈÎËÙ¤˜ ÙˆÓ È‰Ú˘Ì¿ÙˆÓ fiÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Î·È Û οÔÈÔ ÂÏÂÁÎÙÈÎfi
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹.
Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ‹ ÂÈÙÚÔ‹ (O.H.E., 1991).
3.1.5 ∂ÎÔ‡ÛÈ· Î·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Û ÓÔÛÔÎÔÌÂÈ·Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
∏ ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË Û˘ÁηٿıÂÛË Î·ÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›·
Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ fiÙÈ fiϘ ÔÈ ıÂڷ›˜ ¯ÔÚËÁÔ‡ÓÙ·È ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ÂχıÂÚ˘ ·Ô‰Ô-
¯‹˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ù˘ Û˘ÁηٿıÂÛ˘ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜ ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈۋ˜ ÙÔ˘. ∏ Û˘ÁηٿıÂ-
ÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ÓfiÌÈÌË Â¿Ó Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ¿ÌÂÛË ‹ ¤ÌÌÂÛË ·ÂÈÏ‹ ηٷӷÁηÛÌÔ‡ ‹ ¿Ó
‰ÂÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ ÚÔ˜ ÂÈÏÔÁ‹, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÚÔ-
ÙÂÈÓfiÌÂÓË ıÂڷ›·.
∞ӷʇÔÓÙ·È
‰È¿ÊÔÚ· ı¤Ì·Ù· ™ÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÓÔÛËχÔÓÙ·È ÂÎÔ˘Û›ˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÔÚËÁÂ›Ù·È ıÂڷ›· ÌfiÓÔ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ
ÌÂÙ¿ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜, ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·-
‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘
·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÁˆÁ‹˜ Î·È ÓÔÛËÏ›·˜ Ù›ıÂÓÙ·È ÛÔ‚·Ú¿ ‰È·‰ÈηÛÙÈο ı¤Ì·Ù·.
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Î·È ¶ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙÔ Âȯ›ÚËÌ· fiÙÈ Ô ÛÎÔfi˜ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ›ӷÈ
ıÂڷ›·˜. Ë ¯ÔÚ‹ÁËÛË ıÂڷ›·˜, Ì ÛÎÔfi ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜, Î·È fiÙÈ
26
Ë ÌË ‚ÂÏÙ›ˆÛ‹ Ù˘ ηıÈÛÙ¿ ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ¿ÛÎÔË Î·È ÈÛÔ‰‡Ó·ÌË ÌÂ Ê˘Ï¿ÎÈÛË. ∏ ‡·Ú-
ÍË ‰‡Ô ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, Ë ÚÒÙË ÁÈ· ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÁÈ·
ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·, ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÌfi‰ÈÔ ÛÙË ıÂڷ›· ‹ Ó· ÙËÓ Î·ı˘ÛÙÂ-
Ú‹ÛÔ˘Ó. π‰È·›ÙÂÚ· ÔÈ ¯ÒÚ˜ Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó
‰˘ÛÎÔϛ˜ Ì ÙË ‰ÈÏ‹ ·˘Ù‹ ‰È·‰Èηۛ· Î·È ÙȘ ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜.
ÀÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Â›Û˘ fiÙÈ Ë Ê‡ÛË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· ·˘ÙԉȿıÂÛË Ô˘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ›ٷÈ
ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ı¤Ì· Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ (task-specific - time-specific) ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÔÚÈṲ̂-
ÓÔÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÈηÓÔ› Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘˜, ÌÔÚ› ÂÓÙÔ‡-
ÙÔȘ Ó· Â›Ó·È ÈηÓÔ› Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ıÂڷ›· Î·È Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ·Ô-
Ê¿ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹, ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ
·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ¤¯ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· Ó· ηıÔÚÈÛÙ› Â¿Ó ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙË-
Ù· Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÚÈÓ ÏËÊıÔ‡Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙË ıÂڷ›·.
∆Ô ˙‹ÙËÌ· ÙˆÓ ‰ÈÏÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ ·ÓÙÈ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ÁÈ· ÙËÓ
·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·ÌÊÈÏÂÁfiÌÂÓÔ. ™ÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·˘Ùfi ‰ÂÓ
˘¿Ú¯ÂÈ ÏfiÁÔ˜ Ó· ˘ÔÛÙËÚȯı› Ë ÌÈ· ‹ Ë ¿ÏÏË ¿Ô„Ë. ∫¿ı ¯ÒÚ· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÙÈ
Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ Ù˘. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Â›Ó·È Ô˘ÛÈ҉˜ Û οı ÂÚ›ÙˆÛË Ó· ˘¿Ú-
¯Ô˘Ó ·ÚΛ˜ ‰ÈÎÏ›‰Â˜ ·ÛÊ·Ï›·˜ Ô˘ Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ
Î·È Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÙË ÛˆÛÙ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ.
∂¿Ó ¤Ó·˜ ·ÛıÂÓ‹˜ ÎÚÈı› fiÙÈ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘, Ë À¿Ú¯Ô˘Ó ÂȉÈο
·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÈÏÂÁ› ÌfiÓÔ Â¿Ó 1) Ô ·ÛıÂÓ‹˜ ÂÈÛ·¯ı› ÛÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ
·ÎÔ˘Û›ˆ˜ Î·È 2) Ë ıÂڷ›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÒÛÙ ӷ ‚ÂÏÙȈı› Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂ- ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·.
ÓÔ‡˜ ηÈ/‹ Ó· ·ӷÎÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË
ıÂڷ›· ηÈ/‹ Ó· ÚÔÏ¿‚ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Âȉ›ӈÛË Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜
ηÈ/‹ Ó· ÚÔÏ¿‚ÂÈ ‚Ï¿‚Ë ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‹ ¿ÏψÓ.
∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Ú¤ÂÈ Ó· ηχÙÂÙ·È ·fi ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù· ¶Ú¤ÂÈ Ó·
·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÂӉȷÊÂÚÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ·ÔÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿¯ÚËÛË ÂÍÔ˘ÛÈÒÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó fiÛÔÈ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. OÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÌÔÚ› Ó· ··ÈÙÔ‡Ó Î·È ‰Â‡- ‰È·‰Èηۛ˜ ÁÈ· ÙËÓ
ÙÂÚË Û‡ÌʈÓË ÁÓÒÌË fiÙÈ Ë ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË, ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ‰ÈηÛÙÈÎÒÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·
ıÂڷ¢ÙÈ΋
·Ú¯ÒÓ Î·È/‹ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÚÔÛÊ˘Á‹˜ ÙÔ˘
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË.
·ÛıÂÓÔ‡˜ Û ÌÈ· ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ÂÏÂÁÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ··ÈÙ› ÙËÓ ‡·ÚÍË Û˘ÁηٿıÂÛ˘, ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ∏ Û˘ÁηٿıÂÛË
Á›ÓÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂Ó˜ ıÂڷ›˜. ∂›Û˘, ··ÈÙÂ›Ù·È ÌÈ· ‰Â‡ÙÂÚË ÁÓÒÌË Î·È ¿‰ÂÈ· ·fi ÌÈ· ·ÓÂ- ηÙfiÈÓ
Í¿ÚÙËÙË ‰ÈηÛÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹, ‹ ÂÈÙÚÔ‹ ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ‰ÈηÛÙÈÎÒÓ. ¶ÔÏϤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÓË̤ڈÛ˘ ›ӷÈ
˘Ô¯ÚˆÙÈ΋
‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ÚÔËÁÔ‡ÓÙ·È Ù˘ ıÂڷ›·˜ Â›Ó·È ·ÌÊÈÏÂÁfiÌÂÓ˜, Î·È ÙÔ fiÙÈ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È
ÁÈ· ÔÚÈṲ̂Ó˜
‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘ ¶.O.À. ∆Ô ÛËÌÂ›Ô Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¯ı›
ıÂڷ›˜.
Â›Ó·È fiÙÈ, Û ‰Â‰Ô̤Ó˜ Û˘Óı‹Î˜, Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¯Ú‹-
˙Ô˘Ó ÚÔÛÙ·Û›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È Â›Ó·È Î·È Ë „˘¯Ô-
¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÈ΋, Ë ÂÌʇÙ¢ÛË Ê·Ú̷΢ÙÈÎÒÓ Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ÛÂÍÔ˘·ÏÈ΋˜
ÂÓfiÚÌËÛ˘, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ·ÔÌfiÓˆÛ˘. °ÂÓÈο, ·˘Ù¤˜ ÔÈ ‰ÈÎÏ›‰Â˜ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜
˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÚÔ˜ ıÂڷ›˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÌË ·Ó·ÛÙÚ¤„È̘ ηÈ/‹
¤¯Ô˘Ó ÂÁÁÂÓÒ˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÛˆÌ·ÙÈ΋ ‹ „˘¯È΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ.
3.1.6 ∞ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ›‰Ô
À¿Ú¯ÂÈ ·‡ÍÔ˘Û· ˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ‹ ÙËÓ ÂÈÙ‹ÚËÛË ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·-
¯¤˜ Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∞˘Ù‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È Â·Á-
ÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Ù˘ ˘Á›·˜, fiÙÈ Ô ·Ô˚‰Ú˘Ì·ÙÈÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ·ÔÙ‡¯ÂÈ, ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ Êfi‚Ô fiÙÈ Ù·
¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ̤۷ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ¤Ó·˜ ‰ËÌfiÛÈÔ˜ ΛӉ˘ÓÔ˜
27
∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· (Harrison, 1995Ø Thomas, 1995). OÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ fiÔ˘ Ù·
ıÂڷ›· ÛÙËÓ ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Î·È ÓÔÛËχÔÓÙ·È ·ÎÔ˘Û›ˆ˜, ηÙfiÈÓ ‚Á·›ÓÔ˘Ó
ÎÔÈÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ·fi ÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô Î·È ÛÙ·Ì·ÙÔ‡Ó Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó Ù· Ê¿Ú̷ο ÙÔ˘˜ Î·È ˘ÔÙÚÔÈ¿˙Ô˘Ó, ÌÂ
·ÌÊÈÏÂÁfiÌÂÓÔ ı¤Ì· ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·ӷϷ̂¿ÓÂÙ·È Ô Î‡ÎÏÔ˜ Ù˘ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Î·È ıÂڷ›·˜.
Î·È ¤¯ÂÈ ÂÈÙÒÛÂȘ
ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ·
‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÂÓÙÔÏÒÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘ Î·È ıÂÚ·-
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ›·˜, Ô˘ ›Û˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÂÓÙÔϤ˜ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ıÂڷ›·˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ ηχÙÔ˘Ó
‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌfiÓÈÌË Î·ÙÔÈΛ· Î·È Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÂ Û˘Ì‚Ô˘-
Ï¢ÙÈο Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·. Àfi ·˘Ù¤˜ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Û ·Á-
ÁÂÏ̷ٛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ó· Ù· ÂÈÛΤÙÔÓÙ·È, Î·È Ó· Ù· ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó Û ·ÎÔ‡ÛÈ·
„˘¯È·ÙÚÈ΋ ıÂڷ›· (µÏ., ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ¢È¿Ù·ÁÌ· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· ÙÔ˘ 1995
(∞ÛıÂÓ›˜ ÛÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·), ÙÔ˘ ∏ӈ̤ÓÔ˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ).
ŒÓ· ÛËÌÂ›Ô Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¯ı› Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÂÓÙÔϤ˜ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘ ηÈ
ıÂڷ›·˜ Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÔ˘Ó Ó· ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÛÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÁηÛÌfi ηٿ ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ÛÙÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ›‰Ô,
·ÓÙ› Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ó· ηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ·˘Ù¤˜ ·Ô-
‰ÂÎÙ¤˜ ·fi Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Ó· Ù· ÚÔÛÂÏ·ÛÔ˘Ó ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜.
∞˘Ùfi ı· ˘ÔÓfiÌ¢ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙfi¯Ô Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·Ô˚‰Ú˘Ì·ÙÈÛÌÔ‡.
ªÈ· ¿ÏÏË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Ú¿ÌÂÙÚÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘ Â›Ó·È Ë ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·.
∆· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Î·È ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÚÚÒÛÂÈ ·fi „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ Â¿ÚÎÂÈ· Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ıÂڷ›·
ÙÔ˘˜. ∆Ô ‰Èη›ˆÌ¿ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘Ó·ÈÓ¤ÛÔ˘Ó Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ¿ÚÓËÛ˘, ÙÔ
ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È Û‚·ÛÙfi. ∂¿Ó ·˘Ùfi ‰ÂÓ Á›ÓÂÈ ·Ô‰ÂÎÙfi, ı· ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ù·
¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó ÌÂÓ Ó· Â›Ó·È Èηӿ Ó· Û˘Ó·ÈÓÔ‡Ó ÛÙË ıÂڷ›·
·ÏÏ¿ ·Ó›Î·Ó· Ó· ÙËÓ ·ÚÓËıÔ‡Ó, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ·Ú·‚·›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÚ›·˜. ∆Ô
ÛËÌÂ›Ô ÎÏÂȉ› Â›Ó·È fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›·,
‰ËÏ·‰‹ Ó· Â›Ó·È ‚¤‚·ÈË Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ÈηÓfiÙËÙ·˜ Î·È Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Èı·Ófi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ Ó· ‚Ï¿-
„Ô˘Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ‹ ¿ÏÏÔ˘˜.
∆· ÛÙÔȯ›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘ ÌfiÏȘ ¤¯Ô˘Ó
·Ú¯›ÛÂÈ Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È. OÈ ÂÓÙÔϤ˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙȘ ·ÓÂÈÛ·-
ÁˆÁ¤˜ Î·È ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ËÌÂÚÒÓ ÓÔÛËÏ›·˜ ÛÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌ›Ô, ÂÊfiÛÔÓ Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È ·fi
ÂÓÙ·ÙÈ΋ ıÂڷ›· Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ›‰Ô. °È· Ó· Á›ÓÂÈ ·˘Ùfi ··ÈÙÂ›Ù·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰¤ÛÌ¢-
ÛË ·ÓıÚÒÈÓˆÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ fiÚˆÓ (Swartz et al.,1999). À¿Ú¯ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏË Ì›-
ˆÛË ÙÔ˘ ΛӉ˘ÓÔ˘ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ‚›·È˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÌfiÓÔ Â¿Ó Ë ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ÂÈÙ‹ÚËÛË
Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÂÓÙ·ÙÈ΋ ıÂڷ¢ÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÒÓ (Swanson
et al., 1999). ∏ Ì›ˆÛË ·˘Ù‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙË ÌË ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜
Î·È ÛÙËÓ ÂÏ¿ÙÙˆÛË Ù˘ ηٿ¯ÚËÛ˘ Ô˘ÛÈÒÓ (Swanson et al., 1999).
ŸÛ· ÂϤ¯ıËÛ·Ó ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÂÈÛÎfiËÛË Ù˘ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙË-
Ù·˜ Ù˘ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋˜ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÂÈÙ‹ÚËÛ˘. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Â›Ó·È Û·Ê¤˜ fiÙÈ Ë ÎÔÈÓÔÙÈ΋
ÂÈÙ‹ÚËÛË ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰ÒÛÂÈ ÌfiÓÔ Â¿Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ˘Ô‰ÔÌ‹ ÁÈ· ÂÓÙ·ÙÈ΋ ıÂڷ¢ÙÈ΋
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Û ÎÔÈÓÔÙÈÎfi ›‰Ô.
3.1.7 ªË¯·ÓÈÛÌÔ› ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ ·ÓÂϤÁ¯Ô˘
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÚԂϤÂÈ ¤Ó· Ì˯·ÓÈÛÌfi ·˘ÙfiÌ·ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ ·ÓÂϤÁ¯Ô˘
fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ fiÔ˘ Ë ·˘ÙÔÓÔÌ›· Î·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·-
Ù·Ú·¯¤˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È (United Nations, 1991), fiˆ˜ Á›ÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹
Î·È ıÂڷ›· Î·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›· Ë ÔÔ›· Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È ¤Ú·Ó
ÌÈ·˜ ÔÚÈṲ̂Ó˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. OÈ Â·Ó¤ÏÂÁ¯ÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÏÔÁÈο ¯ÚÔ-
28
ÓÈο ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù·, .¯. fi¯È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÙÔ˘ Ì‹Ó· ÁÈ· ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ·Ú·ÌÔÓ‹ Û ÓÔÛÔÎÔ- ªÈ· ÂÈÙÚÔ‹
ÌÂ›Ô Î·È ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÌËÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ·. ∆Ë ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Â·ÓÂϤÁ¯Ô˘ ›ӷÈ
ÌÈ· ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË Ú˘ıÌÈÛÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹, ·ÚÌfi‰È· ηٿ ÙÔ ÓfiÌÔ ‹ Ì ÓÔÌÈ΋ Î¿Ï˘„Ë, Ë ¤Ó·˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜
ÔÔ›· ı· ÂϤÁ¯ÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ. Ô˘ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ
ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘
°È· Ó· Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Ë ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ: ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù·
¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜
·) Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ̤ÏË Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÔÏÏÒÓ ÂȉÈÎÔÙ‹ÙˆÓ („˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÓÔÌÈÎÔ‡˜, ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡˜), ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜
Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜, ¿ÙÔÌ· Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Î·È Ôϛ٘.
‚) Ó· Â›Ó·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈο ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ·fi ÙÔ˘˜ ·Úԯ›˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
Î·È ·fi ÓÔÌÈο ÚfiÛˆ· ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙË̤ӷ Ó· ·Ó·ı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ Â͢ËÚ¤ÙËÛË
ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÂ Û˘Ì‚fiÏ·È·
Û ·Úԯ›˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ.
Á) Ó· ¤¯Ô˘Ó ÓÔÌÈο ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙË Û˘ÌÌfiÚʈÛË Ì ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
3.1.8 πηÓfiÙËÙ· (¿ÚÎÂÈ·)
∏ Û˘Ó·›ÓÂÛË Â›Ó·È ¤Á΢ÚË Â¿Ó ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÙË ‰›ÓÂÈ Â›Ó·È ÈηÓfi ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ. ∏ ÈηÓfiÙË- ∏ Û˘Ó·›ÓÂÛË Â›Ó·È
Ù· Ó· ‰Â¯ı› ηÓ›˜ ÂÎÔ‡ÛÈ· ÙË ıÂڷ›· ‹ Ó· ÙËÓ ·ÚÓËı›, Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ¤Á΢ÚË ÂÊfiÛÔÓ
ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÏËÊı› ÙÔ ÛÎÔfi, ÙË Ê‡ÛË, Ù· Èı·Ó¿ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ ÎÈÓ- ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Â›Ó·È
‰‡ÓÔ˘˜ ÌÈ·˜ ÔÚÈṲ̂Ó˘ ıÂڷ›·˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Î·È Ù˘ Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ÂÈÙ˘¯›·˜ ÈηÓfi.
Ù˘, ÙˆÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ Ù˘ ÌË ¯ÔÚ‹ÁËÛ‹˜ Ù˘ Î·È ÙˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÂÈÏÔÁÒÓ.
OÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ηÈ, ÂÔ̤ӈ˜, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ ∏ „˘¯È΋
Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÚÔÛÙ·Û›· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∏ ‡·ÚÍË „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·- ‰È·Ù·Ú·¯‹ ‰ÂÓ
¯ÒÓ ‰ÂÓ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ÔˆÛ‰‹ÔÙ ·fi ·ÓÈηÓfiÙËÙ· Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Î·Ó›˜ ÛˆÛÙ¤˜ ·Ô- Û˘Óԉ‡ÂÙ·È
Ê¿ÛÂȘ. O ÓfiÌÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚԂϤÂÈ Û·Ê›˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ Èη- ÔˆÛ‰‹ÔÙ ·fi
¤ÏÏÂÈ„Ë ÈηÓfiÙËÙ·˜.
ÓfiÙËÙ·˜, Ó· ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙ› ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·Ú¯¤˜ Ó· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ·, Î·È Ó· ÔÚ›˙ÂÈ
ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È Â¿Ó ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ÎÚÈı› ·Ó›Î·ÓÔ.
∆Ë ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ Û˘Ó‹ıˆ˜
¤¯Ô˘Ó ÔÈ ‰ÈηÛÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ‚¿ÛÂÈ ‰È·ÁÓÒÛÂˆÓ ÂȉÈÎÒÓ ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∏
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÔÏÏÒÓ ¯ˆÚÒÓ ÂÚȤ¯ÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙÔÓ Â›ÛËÌÔ ÔÚÈÛÌfi ÎˉÂÌfiÓˆÓ ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ·Ó›Î·Ó·. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ
ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÊÂÛÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ·fi Ù· ¿ÙÔÌ· ηÈ/‹ ÙÔ˘˜ ÊÚÔ-
ÓÙÈÛÙ¤˜ Î·È ÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜.
3.1.9 ¶ÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
∏ ÈÛÙÔÔ›ËÛË ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ· Î·È ÔÌÔÈÔÌÔÚÊ›· ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ (µÏ. µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ¶ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜). OÈ ¯Ú‹ÛÙ˜
ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙË ‚‚·ÈfiÙËÙ· fiÙÈ ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ Î·È ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜
Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÂΛ ÏËÚÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·. ∂›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ó· ÚԂϤ-
ÂÈ ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÈÛÙÔÔ›ËÛ˘ Î·È Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÌfiÓÔ Û ÈÛÙÔÔÈË̤ÓÔ˘˜
ÊÔÚ›˜ Î·È Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ˘ËÚÂۛ˜.
3.1.10 ¢ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÚfiÏÔÈ ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ
OÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ ·›˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î·È ÊÚÔÓÙ›‰· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∞˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÚÎÒ˜ ·Ó·-
Ù˘Á̤ӷ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·ÛÊ¿ÏÈÛ˘. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë
29
∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Î·È Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È Ó· Ù· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ Ì ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ηÈ
ÂÍÈÛÔÚÚÔÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ
·Ó¿ÁΘ Î·È Ù· Ô˘ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Û˘ÁÁÂÓ›˜ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÂÓË̤ڈÛË
‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·fi ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË Ê‡ÛË ÙˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙȘ Ӥ˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜
ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ
ÌÂıfi‰Ô˘˜, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ·ÓÙÂÂͤگÔÓÙ·È ÛÙȘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙÔ˘˜, ¤Ó·ÓÙÈ
ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ ÌÂ
Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÙˆÓ ÙˆÓ Û˘ÁÁÂÓÒÓ ÙÔ˘˜, ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο. ∂Ô̤ӈ˜, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·Û¯ÔÏ›ٷÈ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË fiÙ·Ó
‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ·˘Ùfi Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ. ¶Ú¤ÂÈ, ›Û˘, Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÍÈÛÔÚÚfiËÛË Ù˘ ·Ó¿-
Á΢ Î¿Ï˘„˘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ·fi ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ·Ó¿Á΢ ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÁÈ·
ÂÓË̤ڈÛË.
3.2 µ·ÛÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ¿ÏÏˆÓ ÙÔ̤ˆÓ Ì ÂÈÙÒÛÂȘ
ÛÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Û ÙÔÌ›˜ ÂÎÙfi˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÌÔÚ› Ó· ·›˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ
ÛÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ¡ÔÌÔıÂÙÈο
̤ÙÚ· Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÒÛÙ ӷ ÂÈÙ‡¯ÂÈ ÌÈ· ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ÚÔ¿ÁÂÈ
ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È ÙÔÓ ·Ô˚‰Ú˘Ì·ÙÈÛÌfi. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›·
Û ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Â›Ó·È Â›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·-
¯ÒÓ Î·È ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
3.2.1 ™Ù¤Á·ÛË
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·-
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ›
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ڷ¯¤˜ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Û ÎÚ·ÙÈο ÛÙÂÁ·ÛÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È Û ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÈ-
Ó· ‚ÂÏÙȈı› Ë ‰fiÙËÛ˘ Ù˘ Î¿Ï˘„˘ ÛÙÂÁ·ÛÙÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ, Î·È ÌÔÚ› Ó· ˘Ô¯ÚÂÒÓÂÈ ÙËÓ ÙÔÈ΋
ÚfiÛ‚·ÛË Û ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ¤Ó· Ê¿ÛÌ· ÛÙÂÁ·ÛÙÈÎÒÓ ‰È¢ÎÔχÓÛˆÓ, fiˆ˜ Û›ÙÈ· ÂӉȿ-
ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÚÔÛÈÙ‹ ÌÂÛ˘ ‰È·ÌÔÓ‹˜ Î·È ˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓ· Û›ÙÈ· Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ‰È·ÌÔÓ‹˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË
ÛÙ¤ÁË Î·Ï‹˜ ÛÙ¤Á·ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë Ù˘ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋˜ ·ÔÌfi-
ÔÈfiÙËÙ·˜. ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∞˘Ùfi ··ÈÙ› ÂȉÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Úfi-
ÏË„Ë ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛË, ÙÔÔıÂÛ›· Î·È ·Ú·¯ÒÚËÛË ÛÙ¤Á˘
Û ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
3.2.2 ∂η›‰Â˘ÛË
∆· ·È‰È¿, ÔÈ ¤ÊË‚ÔÈ Î·È ÔÈ ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÚfiÛ‚·Û˘ Û Âη›‰Â˘ÛË Î·Ù¿Ï-
∏ Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÏËÏË ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ ÙÔ˘˜. OÈ ¯ÒÚ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ı· Â›Ó·È ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ú¤ÂÈ
Ó· ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ‡ηÌÙ· ÒÛÙ ӷ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó
ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚÔÛı‹Î˜ ‹ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜, Â¿Ó ÚÔ·ÙÂÈ ·Ó¿ÁÎË, ÁÈ· Ó· Â͢ËÚÂÙËıÔ‡Ó ÔÈ ÂȉÈΤ˜
Û‡ÛÙËÌ·. ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
∏ Âη›‰Â˘ÛË Ì¤Û· ÛÙÔ ÎÔÈÓfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Î·È Ù· ÎÔÈÓÔÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘, Ô˘ Â›Ó·È Ë ·ÚÔ-
¯‹ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋˜, ·fi ¿Ô„Ë ÎfiÛÙÔ˘˜, Âη›‰Â˘Û˘ Î·È Î·Ù¿ÚÙÈÛ˘ ÛÙ· ¿ÙÔÌ· ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
∆· ÂȉÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÁηÈÚË
‰È¿ÁÓˆÛË ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ ÙÔ˘ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Û ·È‰È¿ Î·È ¤ÙÛÈ
‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È Ù˘ Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ı˘ ·ÓÈηÓfiÙË-
Ù·˜. ∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ‚ÔËıÔ‡Ó Â›Û˘ ÛÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË
Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈΤ˜ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ¿Á¯Ô˘˜.
30
3.2.3 ∞·Û¯fiÏËÛË
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ›
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ·fi ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›·˜. ¶Ú¤- Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙÂ
ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ›ÛˆÓ ¢ηÈÚÈÒÓ ··Û¯fiÏËÛ˘ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Ó· ÚÔÏËÊıÔ‡Ó
··ÁfiÚ¢ÛË ÛÙÔ˘˜ ÂÚÁÔ‰fiÙ˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ ˆ˜ ÏfiÁÔ ÔÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È Ë
ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ
·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ˘ ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
ÙËÓ Â·Ú΋ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ·ÔηٿÛÙ·Û˘, ÙËÓ Î·Ù¿ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙËÓ
ÚÔÙ›ÌËÛË ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ··Û¯fiÏËÛË.
˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÂÈÛÔ‰‹Ì·Ù·, Î·È ÙË ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÚÔ-
ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·Ó¿Ï˄˘ ıÂÙÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ Û ·ÌÂÈ‚fiÌÂÓË
ÂÚÁ·Û›·. ∂›Û˘, Ë ÂÚÁ·ÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È ‚¿ÛÂÈ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘Ì¤Ó˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ‰È·-
ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÏËÚÒÓÔÓÙ·È fiˆ˜ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ Î·È fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÈ-
ı·Ó·ÁηÛÌfi˜ ‹ ηٷӷÁηÛÌfi˜ ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹.
∏ ÂÚÁ·ÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ÌËÙÚfiÙËÙ·˜, Î·È È‰›ˆ˜ ∏ ¿‰ÂÈ· ÌËÙÚfiÙËÙ·˜
Ì ·Ô‰Ô¯¤˜, ¤¯ÂÈ ·Ô‰Âȯı› ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜. ∂ÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙȘ Ӥ˜ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ „˘¯È΋
ÌËÙ¤Ú˜ Ó· ÂÚÓÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Ì ٷ ‚Ú¤ÊË ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È ¤ÙÛÈ Ó· ‰˘Ó·ÌÒÓÂÈ ˘Á›· ÌËÙ¤ÚˆÓ Î·È
Ô ‰ÂÛÌfi˜ ÌËÙ¤Ú·˜ ·È‰ÈÔ‡. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ·Ó·Ù˘Á̤Ó˜ ¯ÒÚ˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ·ÚfiÌÔÈ· ·È‰ÈÒÓ.
̤ÙÚ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·Ù¤Ú˜.
3.2.4 ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÛÊ¿ÏÈÛË
∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂȉfiÌ·Ù· ÏfiÁˆ ·Ó·ËÚ›·˜ fiˆ˜ Î·È ∆· ÂȉfiÌ·Ù· ÙˆÓ
Ù· ¿ÙÔÌ· Ì ۈ̷ÙÈΤ˜ ·Ó·Ëڛ˜. ∆Ô Û‡ÛÙËÌ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·ÛÊ·Ï›ÛÂˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯È΋
·ÚÎÂÙ¿ ‡ηÌÙÔ ÒÛÙ ӷ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË Î·È ÙË ÌÈÛıÔ‰ÔÛ›· οÔÈÔ˘ ¯ˆÚ›˜ ·ÓÈηÓfiÙËÙ· Ú¤ÂÈ
Ó· ¯¿ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó·ËÚÈ΋ ÙÔ˘ Û‡ÓÙ·ÍË. Ó· Â›Ó·È ·Ó¿ÏÔÁ·
Ì ÂΛӷ ÙˆÓ
3.2.5 ¶ÔÈÓÈ΋ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
ۈ̷ÙÈ΋
·ÓÈηÓfiÙËÙ·.
O ÔÈÓÈÎfi˜ ÎÒ‰Èη˜ οı ¯ÒÚ·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚԂϤÂÈ ÙËÓ ÂȉÈ΋ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË fiÛˆÓ
·Ú·‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ ÓfiÌÔ ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô ÓfiÌÔ˜ Ú¤-
ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ·˘ÙÒÓ Ó· ‰ÈηÛÙÔ‡Ó Î·È Ó·
Â›Ó·È Ì¿ÚÙ˘Ú˜ Û ÔÈÓÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ, ÙÔ Î·Ù¿ fiÛÔ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÙÔ˘˜ ηٷÏÔÁÈ-
ÛÙ› ¢ı‡ÓË ÁÈ· ÂÁÎÏËÌ·ÙÈΤ˜ Ú¿ÍÂȘ, ÙË ÓfiÌÈÌË ÂÎÚÔÛÒËÛË, ÙȘ ηٷ‰ÈηÛÙÈΤ˜
·ÔÊ¿ÛÂȘ Î·È ÙË ıÂڷ›· (Bowden, 1995).
3.2.6 ∞ÛÙÈ΋ Î·È ÁÂÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·
∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È Ó· ·ÛÎÔ‡Ó fiÏ· Ù· ·ÛÙÈο, ÔÏÈÙÈο, ÔÈÎÔ- ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ›
ÓÔÌÈο, ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ¢È·Î‹- Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ
Ú˘ÍË ÙˆÓ ∞ÓıÚÒÈÓˆÓ ¢ÈηȈ̿وÓ, ÙË ¢ÈÂıÓ‹ ™˘Óı‹ÎË ÁÈ· Ù· OÈÎÔÓÔÌÈο, ∫ÔÈÓˆÓÈο ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙˆÓ
Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÙË ¢ÈÂıÓ‹ ™˘Óı‹ÎË ÁÈ· Ù· ¶ÔÏÈÙÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù·. ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ó·
·ÛÎÔ‡Ó fiÏ· Ù·
™ÙÔÓ ·ÛÙÈÎfi ÎÒ‰Èη ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Á¿ÌÔ,
ÔÏÈÙÈο, ÔÈÎÔÓÔÌÈο
ÙÔ ¯ˆÚÈÛÌfi, ÙÔ ‰È·˙‡ÁÈÔ Î·È Ù· ÁÔÓÂ˚ο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. Î·È ÎÔÈÓˆÓÈο
∂¿Ó ‰ÂÓ Û˘Ì‚Â› ·˘Ùfi, ÙfiÙ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜.
fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·:
— Ó· „ËÊ›˙Ô˘Ó (ÂÎÙfi˜ Â¿Ó ÎÚÈıÔ‡Ó ·Ó›Î·ÓÔÈ ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ)
— Ó· ·ÓÙÚ‡ÔÓÙ·È
— Ó· ÙÂÎÓÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· ‰È·ÙËÚÔ‡Ó Ù· ÁÔÓÂ˚ο ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜
31
— Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÔ˘Û›·
— Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
— Ó· ÊÔÈÙÔ‡Ó Û ۯÔÏ›·
— Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂχıÂÚ·
Î·È Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÔÓ ÙfiÔ Î·ÙÔÈΛ·˜ ÙÔ˘˜.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÂÓ Á¤ÓÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˙ˆ‹ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛ·-
Ó·ÙÔÏÈÛÙ› ÚÔ˜ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Â¿Ó ÙÔ˘˜ Û˘ÌÂÚÈÏ¿-
‚ÂÈ ˆ˜ ‰ÈηÈÔ‡¯Ô˘˜ ÂȉÈ΋˜ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ˘, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÓÔÌÔıÂÙ‹Ì·Ù· ηٿ ÙˆÓ
‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ‹ ·Ó¿Ï˄˘ ıÂÙÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ¢·ıÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ, ÌÂÈÔ-
ÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÂÚÈıˆÚÈÔÔÈËÌ¤ÓˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ.
3.2.7 ¡ÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÁÂÓÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ˘Á›·˜
∆· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÓÔÌÈ΋ ÚÔÛÙ·Û›· ηٿ ÙȘ ‰ÔÛÔÏË„›Â˜
ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÁÂÓÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘Á›·˜. ∆· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Î·Ï˘ÊıÔ‡Ó
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ıÂڷ›·, ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛÊÂÚfiÌÂÓ˘ ıÂÚ·-
›·˜, ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ, ÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Î·È ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË. ªÔÚ›
Ó· ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó ÂȉÈο ¿ÚıÚ· Ô˘ Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÚÔÛÙ·Û›·˜ ¢·ıÒÓ
·ÙfïÓ, fiˆ˜ ·˘ÙÒÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‹ fiÛˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Èηӿ Ó· ·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó ÁÈ·
ÙËÓ ·˘ÙԉȿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜.
¶Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ∏ ÌÈÎÚ‹ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ô˘ ‰›‰ÂÙ·È ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜
ÈÛfiÙÈÌË ÚfiÛ‚·ÛË ¯ÒÚ˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· ·˘ÙÔ‡ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·Ó·ÚΛ˜
Û ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ Î·È ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜. ∂Ô̤ӈ˜, ÁÈ· Ó· ˘¿ÚÍÂÈ ‰ÈηÈfiÙÂÚË Î·È ÈÔ
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ηϋ˜
ÈÛfiÙÈÌË Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ fiÚˆÓ, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÁÂÓÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ˘Á›·˜ Ú¤ÂÈ Ó·
ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ Ó· ¢ÓÔÔ‡Ó ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙfi¯Ô, ‰ÈÔ¯ÂÙ‡ÔÓÙ·˜ fiÚÔ˘˜ Î·È ¯ÚË-
·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜ fiˆ˜ Ì·ÙÔ‰fiÙËÛË Û ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÓÔÛÔÎÔÌÂÈ·ÎÔ‡ Î·È ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ ÂȤ‰Ô˘.
Î·È ÛÙ· ¿ÙÔÌ· ŒÙÛÈ, Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ı· ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÏÔÁË ÚfiÛ‚·ÛË Î·È ÔÈfiÙËÙ· ÛÙË
Ì ۈ̷ÙÈΤ˜ ÊÚÔÓÙ›‰· Ì ٷ ¿ÙÔÌ· Ì ۈ̷ÙÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
™Â ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÁÈ· Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ÊÚÔ-
OÈ ¯ÒÚ˜ ÌÔÚÔ‡Ó ÓÙ›‰· ˘Á›·˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘Á›·˜ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜ Ú¤ÂÈ Ó·
Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó
ÂÚȤ¯ÂÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÒÛÙÂ
Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ÂÌÔ‰›˙ÔÓÙ·È Ó· ·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›· ÙÔ˘˜ Û ‰ËÌfiÛÈ-
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· Ô˘˜ Î·È È‰ÈˆÙÈÎÔ‡˜ ÊÔÚ›˜. OÈ ¯ÒÚ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Â›Û˘ Ó· ÓÔÌÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÒÛÙ ӷ ÂÈÛ·-
ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ¯ıÔ‡Ó ÔÈ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ÊÚÔÓÙ›‰·. °È· ·Ú¿-
Î·È ÛÙËÓ ‰ÂÈÁÌ·, Ë ¤ÁηÈÚË ·Ú¤Ì‚·ÛË, ηıÒ˜ Î·È Ë ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ „˘¯ÔÙÚfiˆÓ Ê·ÚÌ¿-
ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ΈÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Û οı ‚·ÛÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›·, ÒÛÙ ӷ
ÊÚÔÓÙ›‰·. Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË (World Health Organization, 1996c).
3.2.8 ¶ÚfiÛ‚·ÛË Û „˘¯ÔÙÚfi· Ê¿Ú̷η
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› ∆· „˘¯ÔÙÚfi· Ê¿Ú̷η Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌ· ÁÈ· ÙË ıÂڷ›· ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ Î·È
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ı¤ÛË ÛÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÚfiÏË„Ë. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, ·ÎfiÌË Î·È ‚·ÛÈο
ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ „˘¯ÔÙÚfi· Ê¿Ú̷η Û˘¯Ó¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ›
‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ·˜
Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÒÛÙ ӷ ‚ÂÏÙȈı› Ë ‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê·ÚÌ¿ÎˆÓ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ηÈ
ÙˆÓ „˘¯ÔÙÚfiˆÓ
‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÊÚÔÓÙ›‰· ˘Á›·˜.
Ê·Ú̿ΈÓ.
3.2.9 ¶ÚÔÛÙ·Û›· ¢·ıÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
¶ÚÔÛÙ·Û›· ·È‰ÈÒÓ Î·È ÂÊ‹‚ˆÓ, Á˘Ó·ÈÎÒÓ Î·È ËÏÈÎȈ̤ӈÓ. ¶ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ Î·È ‰ÈÂ-
ıÓ›˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ fiÛÔ ‚Ï¿ÙÂÈ ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÙÔ˘˜ Ë ÛˆÌ·ÙÈ΋
32
Î·È ÛÂÍÔ˘·ÏÈ΋ ηÎÔÔ›ËÛË, Ë ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË Î·È Ë ÂÚÁ·Û›· ·È‰ÈÒÓ Î·È ÂÊ‹‚ˆÓ. ∆· ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ
ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ Ó· ÚÔÛٷهÂÈ
˘Á›·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ¤ÁηÈ- ¢·ı›˜ ÔÌ¿‰Â˜.
ÚË ‰È·›ÛÙˆÛË Î·ÎÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·fi ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ù˘ ˘Á›·˜ Î·È ¿ÌÂÛË
ÂÌÏÔ΋ ÙÔ˘ ‰ÈηÛÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (World Health Organization, 1996b). ∂›Û˘,
Û˘¯Ó¿ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ηÏÂ›Ù·È Ó· ÂÍ·Ï›„ÂÈ ÙËÓ ·ÓÈÛfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê‡ÏˆÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Úfi-
Û‚·ÛË ÛÙËÓ ˘Á›·, ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË Î·È ÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË, Î·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙË ÛˆÌ·-
ÙÈ΋ Î·È ÛÂÍÔ˘·ÏÈ΋ ηÎÔÔ›ËÛË ˆ˜ ·ÍÈfiÔÈÓ˜ Ú¿ÍÂȘ (World Health Organization,
1997a). ∏ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ËÏÈÎÈˆÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È ¤Ó· ·ÎfiÌ· ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘
Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· (World Health
Organization, 1997b).
¶ÚÔÛÙ·Û›· ·˘ÙÔ¯ıfiÓˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ Î·È ÌÂÈÔÓÔًوÓ. OÈ ·˘Ùfi¯ıÔÓ˜ ÂıÓÈΤ˜
ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÔÈ ÌÂÈÔÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÈÔ Â˘·ıÒÓ ÏËı˘ÛÌÈ·ÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, ÛÂ
ÔÛÔÛÙ¿ ηٿıÏȄ˘, ·ÏÎÔÔÏÈÛÌÔ‡, ·˘ÙÔÎÙÔÓÈÒÓ Î·È ‚›·˜. Œ¯Ô˘Ó ˘ÔÛÙ› Ù·¯Â›Â˜
ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜, ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË Î·È ·ÔÚÚfiÊËÛË ÛÙËÓ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔÈË̤ÓË
ÔÈÎÔÓÔÌ›·, Ô˘ Ï›ÁÔ ÂӉȷʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙÔ˘˜. ∆Ô Â›Â‰Ô Ù˘ „˘¯È΋˜
ÙÔ˘˜ ˘Á›·˜ ÌÔÚ› Ó· ‚ÂÏÙȈı› ̤ۈ ÓfiÌˆÓ Ô˘ ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜,
ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ˙ˆ‹, ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· Î·È ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∂›Û˘, ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÁÎË
˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ô˘ Û˘ÌÏ¤Ô˘Ó Ì ÙȘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú˜ Î·È ÙȘ ÁÏÒÛÛ˜ ÙÔ˘˜,
Î·È ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË, ÂÓۈ̷ÙÒÓÔ˘Ó ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈ-
Τ˜ (Kirkmayer, 2000).
3.2.10 ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙÔ ·ÏÎÔfiÏ Î·È ÛÙȘ Ê·Ú̷΢ÙÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ ·ÏÎÔfiÏ Î·È ÛÙȘ Ê·Ú̷΢ÙÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜ ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›·
ÌÔÚ› Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë Ù˘ ηٿ¯ÚËÛ˘ Î·È Ù˘ ÂÍ¿ÚÙËÛ˘. Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙË
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ ·ÏÎÔfiÏ, ̤ÙÚ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Â›Ó·È Ë ı¤ÛÈÛË ÂÓfi˜ ÔÚ›Ô˘ ËÏÈ- ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ
Λ·˜ ÁÈ· ÙË ÓfiÌÈÌË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ·ÏÎÔfiÏ, Ô ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ˆÚÒÓ Î·È ËÌÂÚÒÓ ÒÏËÛ˘, ·ÏÎÔfiÏ Î·È ÛÙȘ
Ê·Ú̷΢ÙÈΤ˜
ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÛËÌ›ˆÓ ÒÏËÛ˘ (Edwards, 1997).
Ô˘Û›Â˜ Â›Ó·È Ì¤ÙÚÔ
ÚfiÏ˄˘.
33
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: ∆Ô Î‡ÚÈÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ ·ÏÒ˜ Ó· ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ηÈ
ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ Ï‹„˘ ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ
ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ, Î·È Ó· ··ÈÙ› Ë ıÂڷ›· Ó· Á›ÓÂÙ·È ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Ë ÂÏ¢ıÂÚ›·
ÙÔ˘˜ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÏÈÁfiÙÂÚÔ, fiˆ˜ Î·È Ë ı¤ÛË ÙÔ˘˜ Î·È Ë ÂÌÏÔ-
΋ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ˙ˆ‹, Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È, Ó·
ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È Î·È Ó· ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒÓÔ˘Ó ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘
Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û ÎÏÈÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
— ∏ ·Ú¯‹ Ù˘ Û˘ÁηٿıÂÛ˘ ÛÙË ıÂڷ›·, ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, Ú¤ÂÈ Ó· ηÙÔ-
¯˘ÚÒÓÂÙ·È ÓÔÌÔıÂÙÈο.
— ∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ˘fi ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ηÈ
Û·ÊÒ˜ ÔÚÈ˙fiÌÂÓ˜ Û˘Óı‹Î˜, ÓÔÌÔıÂÙÈο ηÙÔ¯˘ÚˆÌ¤Ó˜. OÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Ú¤-
ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÓÔÌÔıÂÙË̤Ó˜.
— ∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÂӉ¯fiÌÂÓÔ Û ÔÚÈṲ̂Ó˜
Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, .¯. Â¿Ó Ù· ¿ÙÔÌ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Èηӿ Ó· Û˘Ó·ÈÓ¤ÛÔ˘Ó Î·È Ë ıÂÚ·-
›· Â›Ó·È ·Ó·Áη›· ÒÛÙ ӷ ‚ÂÏÙȈı› Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙÔ˘˜ ηÈ/‹
Ó· ÚÔÏËÊı› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Âȉ›ӈÛË Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙÔ˘˜ ηÈ/‹ Ó· ÚÔÏËÊı›
‚Ï¿‚Ë ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘˜ ‹ ¿ÏψÓ.
— ™Â ¯ÒÚ˜ fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ Ù˘
ıÂڷ›·˜ ·˘Ù‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Î·ıÔÚÈṲ̂ÓÔÈ Î·È Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È, ‰ËÏ·‰‹ Ë
‡·ÚÍË ¤ÏÏÂȄ˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Î·È Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ‚Ï¿‚˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘˜ ‹ ¿ÏÏÔ˘
Ú¤ÂÈ Ó· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ· ‰È¿Ù·ÍË ÁÈ· ÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi ÌÈ·˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙË-
Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜ ·ÓÂͤٷÛ˘, Ë ÔÔ›· ı· ‰Ú· ˆ˜ Ú˘ıÌÈÛÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Î·È ı·
¤¯ÂÈ Î·ıÔÚÈṲ̂ÓË ÛÙÂϤ¯ˆÛË, ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜ Î·È Î·ı‹ÎÔÓÙ·.
— ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Û ı¤Ì·Ù· „˘¯È΋˜ Î·È ÁÂÓÈ΋˜ ˘Á›·˜.
∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙË ÛÙ¤Á·ÛË, ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, ÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË Î·È ÙË ÁÂÓÈ΋ ˘Á›·,
ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ¿ÏÏ· ı¤Ì·Ù·, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔ·¯ı› Ë „˘¯È΋
˘Á›· Î·È Ó· ÚÔÏËÊıÔ‡Ó ÔÈ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∂Ô̤ӈ˜, Ú¤ÂÈ Î·È ·˘Ù‹ Ë
ÓÔÌÔıÂÛ›· Ó· ÚÔÛ¯ı›.
34
4. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÓfiÌÔ˘::
·ÚÈ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰Ú¿ÛÂȘ
∆Ô ‚‹Ì· ·˘Ùfi ·Ú¯›˙ÂÈ ÂÊfiÛÔÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ÔÏÈÙÈ΋ ‚Ô‡ÏËÛË Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÓfiÌÔ˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿-
ÙÔ˘˜ Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘˙ËÙ‹ıËÎ·Ó ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ. ∆Ô ¤ÚÁÔ Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘
ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙÂÏÂÛÙ› ηχÙÂÚ· Â¿Ó ÙÔ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÌÈ· ÂÈÙÚÔ‹ Ì ÂȉÈ΋
Û˘ÁÎÚfiÙËÛË, fiÔ˘ ı· ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂȉÈÎfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋
ÂÌÂÈÚÔÁÓˆÌÔÛ‡ÓË Î·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È fiÛˆÓ ÙÔ˘˜
ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋, ·ÏÏ¿ Û˘¯Ó¿ ·Ú·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È.
∏ Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ:
— ŒÓ·Ó ‹ ‰‡Ô ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁ›Ԣ ˘Á›·˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔÓ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ™ÙË Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋
·ÚÌfi‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔ‰Ú‡ÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÙÚÔ‹ ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ
‹ Ó· Â›Ó·È Ô ÂÎÙÂÏÂÛÙÈÎfi˜ ÁÚ·ÌÌ·Ù¤·˜. Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È
‰È¿ÊÔÚ˜ ÁÓÒ̘.
— ŒÓ· ‹ ‰‡Ô ¿ÙÔÌ· ·fi Ù· ¿ÏÏ· ÂÌÏÂÎfiÌÂÓ· ˘Ô˘ÚÁ›·.
— ¡ÔÌÔı¤Ù˜ Ô˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
— ∂ÎÚfiÛˆÔ˘˜ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, fiÛˆÓ ÙÔ˘˜ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó
Î·È Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ.
— ∂·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
— ¢ÈÎËÁfiÚÔ˘˜ Ì ÂÌÂÈÚ›· ÛÙÔÓ ÙÔ̤· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ·ÚÂÌÊÂÚ›˜ ÙÔÌ›˜.
— ∂ȉÈÎÔ‡˜ Ì ÂÌÂÈÚ›· Û ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ Á˘Ó·›Î˜,
Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ ËÏÈÎȈ̤ÓÔ˘˜.
OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¯›ÛÔ˘Ó ÚÈÓ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘
Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó¯ÈÛÙÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜. ∏ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ‰È·ÏfiÁÔ˘,
ÚÈÓ ·Ú¯›ÛÂÈ Ë ˘fiÏÔÈË ‰È·‰Èηۛ·, Â›Ó·È ÌÈ· ¢ηÈÚ›· Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó Ù· ·ÚÈ· ηÈ
·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÌÂÓ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û ÚÒÈÌÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Î·È Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó ÔÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÈÔ
‰Ú·ÛÙ‹ÚÈ·, Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi Î·È ‰È¿ıÂÛË ·ÏÏ·Á‹˜.
ŸÙ·Ó ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘ ÔÏÔÎÏËÚˆı› Ú¤ÂÈ Ó· Û¯ÔÏÈ·ÛÙ› ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂ- OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ
ÓÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. ∂¿Ó ÔÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Û ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÔÚÁ·- ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó
ÓˆıÔ‡Ó Î·Ï¿ Î·È ‰ÈÂÎÂڷȈıÔ‡Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο, ı· ¤¯Ô˘Ó ıÂÙÈ΋ ›وÛË ÛÙËÓ ·Ô- ıÂÙÈ΋ ›وÛË
‰Ô¯‹ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘. OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ›Û˘ ¢ηÈڛ˜ ηχÙÂ- ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
Ú˘ ÂÓË̤ڈÛ˘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Û¯ÂÙÈο Ì ÔÏÏ¿ ı¤Ì·Ù·, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ë ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ, Ë ÎÔÈÓÔÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Î·È Ë
ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ŒÙÛÈ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋˜ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ fiÙ·Ó ÙÂÏÈο „ËÊÈÛÙ›.
ÕÏÏ· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ·fi ÙȘ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Â›Ó·È Ë ‰È·›ÛÙˆÛË Èı·-
ÓÒÓ ·‰˘Ó·ÌÈÒÓ Ù˘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ‰˘ÓËÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂˆÓ Ì ÙËÓ ‹‰Ë
˘¿Ú¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›· Î·È ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ Ú·ÎÙÈΤ˜, ηıÒ˜ Î·È Ô ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ıÂÌ¿ÙˆÓ
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ú·ÏËÊı› ·fi ·‚Ï„›·. ∂›Û˘, ÌÔÚ› Ó· ÂÓÙÔÈÛÙÔ‡Ó ¤ÁηÈÚ· Ú·ÎÙÈ-
ο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ›Ûˆ˜ ·Ó·Î‡„Ô˘Ó Î·Ù¿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.
OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ·ÔÙÂÏÔ‡ÌÂÓË ·fi ÙÚ›·
ÛÙ¿‰È·, Ó· ¤¯Ô˘Ó ¯ÚÔÓԉȿÁÚ·ÌÌ·, Î·È Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:
— ÙË ‰ËÌÔÛÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì ¤ÓÙ˘· Î·È ËÏÂÎÙÚÔÓÈο
̤۷ Î·È ÙËÓ ÚfiÛÎÏËÛË ÚÔ˜ ÙÔ ÎÔÈÓfi Ó· ÙÔ Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ,
35
— ÙËÓ ÚfiÛÎÏËÛË ÚÔ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓˆÓ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ
·Ú¯ÒÓ, ÌË Î˘‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Î·È ÚÔ˜ ÙÔ ÎÔÈÓfi Ó· ÛÙ›ÏÔ˘Ó
ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÚ·Ù¿,
— Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ Û ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi Î·È ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô ˘fi ÙËÓ ·ÈÁ›‰·
Ù˘ Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó, Ó· Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÎÙÈÌËıÔ‡Ó
ÔÈ Û˘¯ÓfiÙÂÚ˜ Î·È ÛÔ‚·ÚfiÙÂÚ˜ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ ‹ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘.
¶Ï·›ÛÈÔ 4. OÈ Î‡ÚÈÔÈ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔÈ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛÎÏËıÔ‡Ó ÛÂ
‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
— ∫Ú·ÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ ˘Á›·˜, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ,
‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ·È‰Â›·˜, ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚfiÓÔÈ·˜.
— ¶·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ‰È·ÌÔÚʈ٤˜ Ù˘ ÎÔÈ-
Ó‹˜ ÁÓÒÌ˘.
— ÀËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ Ù¿Í˘, fiˆ˜ Ë ·ÛÙ˘ÓÔÌ›· Î·È ÙÔ ÚÔÛˆÈ-
Îfi ÙˆÓ Ê˘Ï·ÎÒÓ.
— ¢ÈηÛÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜.
— ∂ÎÚfiÛˆÔÈ ‹ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ ˘¤Ú ÙˆÓ Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙˆÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ ·˘ÙÒÓ, Î·È ÔÌ¿‰Â˜ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ.
— ∞η‰ËÌ·˚ο ȉڇ̷ٷ Î·È Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓÒÛÂȘ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Â·Á-
ÁÂÏ̷ٛ˜ fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ „˘¯›·ÙÚÔÈ, ÔÈ „˘¯ÔÏfiÁÔÈ, ÔÈ „˘¯È·ÙÚÈÎÔ› ÓÔÛËÏÂ˘Ù¤˜ ηÈ
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ÏÂÈÙÔÚÁÔ›.
— ªË ÎÂÚ‰ÔÛÎÔÈΤ˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÎÂÚ‰ÔÛÎÔÈΤ˜, ÌË Î˘‚ÂÚÓËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ
Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ˘ËÚÂۛ˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜, ıÂڷ›·˜ Î·È ·ÔηٿÛÙ·Û˘ ÛÙ· ¿ÙÔÌ·
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
— ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜.
— ÕÏϘ ÔÌ¿‰Â˜ Ì ÂȉÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·, fiˆ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÔÌ¿-
‰Â˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Ê˘ÏÂÙÈΤ˜ ÌÂÈÔÓfiÙËÙ˜.
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ‰È·‚Ô˘Ï¢ÙÈ΋˜ Ê¿Û˘ Ë Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ‰ËÌÔÛÈ-
‡ÛÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, ÙȘ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ Î·È Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘
Ù¤ıËÎ·Ó Î·Ù¿ ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰fiıËηÓ. ™Ù· ÛËÌ›· Ô˘
˘‹ÚÍ·Ó Ô˘ÛÈÒ‰ÂȘ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ, ȉ›ˆ˜ ·fi ÔÌ¿‰Â˜ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È Û˘ÓËÁÔÚËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·-
ÓÒÛÂȘ, Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ȉȷ›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹. ∂›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ë ÂÈÙÚÔ‹ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÂÌÂÚÈ-
Ûٷو̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ Ô˘ÛÈÒ‰ÂȘ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ·Ô‰¤¯ÙËÎÂ Î·È fiÙÈ, ηٿ
ÙË ÁÓÒÌË Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜, ‰ÂÓ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ·Ó·ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ ‹ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÚÔÙÂÈÓfi-
ÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›·.
36
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: ∏ ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÓfiÌÔ˘
— ™ÙË Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂȉÈÎfiÙËÙ˜ Ô˘
¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Î·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜.
— ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È fiÛˆÓ ÙÔ˘˜ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ¤¯ÂÈ
ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·, Û˘¯Ó¿ fï˜ ‰ÂÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È.
— ∆Ô Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ·ÛÙ› ‰ËÌÔÛ›ˆ˜.
— OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· Á›ÓÂÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÓË̤ڈÛË ÁÈ· ÙȘ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó Èı·Ó¤˜ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘,
ı¤Ì·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ú·ÏÂÈÊı› Î·È ÌÂÏÏÔÓÙÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹.
— OÈ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ¯ÚÔÓԉȿÁÚ·ÌÌ· Î·È Ó· ÂÌϤÎÔ˘Ó fiÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ¿ÌÂÛ· ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ˘˜.
— ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ‰È·‚Ô˘Ï¢ÙÈ΋˜ Ê¿Û˘, Ë Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÔÛÈ-
‡ÛÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿ fiÔ˘ ı· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÔÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Î·È ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó
ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘.
37
5. ∞Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜: ·ÚÈ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰Ú¿ÛÂȘ
∏ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ∆Ô ‚‹Ì· ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘ÓËÙÈο ÙÔ ÈÔ ¯ÚÔÓÔ‚fiÚÔ. ™ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi Ë ÚfiÔ‰Ô˜ Ì ÙËÓ ÚÔ-
ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ ¤¯ÂÈ ÙÂÈÓfiÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÈ‚Ú·‰˘Óı› ·fi Ù¯ÓÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Ô˘ ·Ó·Î‡-
ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘Ó. ∂›Ó·È Ô˘ÛÈ҉˜ ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› Î·È ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜
ÁÈ· ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹
Î·È ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Ó· ÂÈÛÙÔ‡Ó fiÙÈ Ë Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ›ÁÂÈ
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
Î·È fiÙÈ, ηٿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÈÂÚˆı› ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜. ∞Ó Î·È
Â͢·ÎÔ‡ÂÙ·È fiÙÈ ‹‰Ë ˘¿Ú¯ÂÈ Î˘‚ÂÚÓËÙÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË
Û˘ÁÎÚfiÙËÛ ÙË Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹, fiÙ·Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ Â›Ó·È ¤ÙÔÈÌÔ Ó· ‰Ôı› ÚÔ˜
„‹ÊÈÛË ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Î‡„Ô˘Ó ¿ÏÏ· ÔÏÈÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. π‰›ˆ˜ Û ¯ÒÚ˜ ¯·ÌËÏÔ‡ ÂÈÛÔ-
‰‹Ì·ÙÔ˜, Ë „˘¯È΋ ˘Á›· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ˘„ËÏ‹ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ·fi ÔÏÈÙÈ΋ ¿Ô„Ë, Î·È Ú¤ÂÈ
Ó· ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ› ¿ÏÏ· ÈÂÛÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÈ· Ó· ·ÔÛ¿ÛÂÈ fiÚÔ˘˜ Î·È ÚÔÛÔ¯‹.
∏ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÒÛÙ ӷ ÂÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ Ï·Ì-
‚¿ÓÔÓÙ˜ ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. OÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤Ï΢ÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢
Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¯›ÛÔ˘Ó fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi ÓˆÚ›ÙÂÚ·, ηٿ ÚÔÙ›ÌËÛË Î·Ù¿ ÙË ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ‰È·-
‚Ô˘Ï‡ÛˆÓ. Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚıËΠÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 4, Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ ÛÙË ‰È·‰È-
ηۛ· ·Ú¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·˘ÍËı› Ë ÂÓË̤ڈÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›·. ∏ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó¯ÈÛÙ› Î·È Î·Ù¿
ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· Ê¿ÛË. ªÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÙˆÓ ªª∂ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ
›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘, Î·È Ù· ÛÙÂϤ¯Ë Ô˘ Â›Ó·È ·ÚÌfi‰È· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙÔ ˘Ô˘Ú-
ÁÂ›Ô ˘Á›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ Âȉ‹ÛÂȘ, ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ηÈ
Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ. ªÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ÛÂÌÈÓ¿ÚÈ· Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ì ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ
Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Î·È Ó· ÂÍËÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ·ÚÈ· ÛËÌ›· Ù˘ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ∂›Ó·È ›Û˘
¯Ú‹ÛÈÌÔ Ó· ÚÔÛÂÏ΢ÛÙ› Ë ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÚÔÛˆÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ‹‰Ë ‰ËÌÔÊÈÏ›˜,
·ÍÈfiÈÛÙ˜ Î·È ¤¯Ô˘Ó ıÂÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ·. OÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·˘ÙÔ› ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó Ù·
ÌËӇ̷ٷ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó¤ˆÓ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ Ú˘ı̛ۈÓ.
OÈ ÔÌ¿‰Â˜ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ ˘¤Ú Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔχÙÈÌË Û˘ÌÌÂÙÔ-
¯‹ ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ Ó¤·˜
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¢ηÈڛ˜ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛ˘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Ô˘ Ì¿¯ÔÓÙ·È
ηٿ Ù˘ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÈÁÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
ŒÙÛÈ, ¤Ó·˜ ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈ ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÒÛÙ ӷ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÔÌ·Ï‹ ˙ˆ‹, ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÙÔ Ì¤ÛÔ Ô˘ ı·
Âηȉ‡ÛÂÈ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ı· ÂËÚ¿ÛÂÈ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ
ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÏÏ·Á‹. (µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
∏ ÂÓË̤ڈÛË ∏ ÂÓË̤ڈÛË Î·È Ë ›ÂÛË Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ Î·È ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Â›Ó·È ·ÎfiÌË ÌÈ·
Î·È ›ÂÛË ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘
ÂÌÏÂÎfiÌÂÓˆÓ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∆· ̤ÏË ÙÔ˘ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÔ‡ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÚÔ-
‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÊÔÚÔ‡ÓÙ·È Ù· ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ˘¿Ú¯ÔÓÙÔ˜ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›-
ÛËÌ·ÓÙÈο ÙËÓ ·˜ ‹ ÙȘ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ Ù˘ ·Ô˘Û›·˜ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÓÔ-
·Ô‰Ô¯‹
Ô‡Ó ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ Ô˘ ηχÙÂÈ Ë ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ÓÔÌÔıÂÛ›·, ÙȘ ·ÚȘ ȉ¤Â˜
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
ÛÙȘ Ôԛ˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘, Ù· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Ô ÓfiÌÔ˜ ı· ÂÈ-
χÛÂÈ, Î·È ¿ÏÏ· Û¯ÂÙÈο ı¤Ì·Ù·.
∆· ÛÙÂϤ¯Ë ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁ›Ԣ ˘Á›·˜ Ô˘ Â›Ó·È ·ÚÌfi‰È· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ú¤ÂÈ Ó·
ÂÈÛΤÙÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿ Ù· ÚfiÛˆ· Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ, fiˆ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ
ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÎÔÌÌ¿ÙˆÓ. ∆· ÚfiÛˆ· ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÂÚÈÔ‰Èο ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎfi
˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Î·È Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ‰È·Ù˘-
ÒÓÔ˘Ó ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜ ÁÈ· ·Ó¿ÏË„Ë ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ. ∏ ‰È·Ú-
38
΋˜ ÂÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Î·ı’fiÏË ÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·, Î·È È‰È·›-
ÙÂÚ· ηٿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙ› fiÙÈ Ô ÓfiÌÔ˜
ı· ÛÙ·Ï› ÚÔ˜ „‹ÊÈÛË Î·È fiÙÈ ı· ÂÚ¿ÛÂÈ Ù· ÛÙ¿‰È· Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘, „‹ÊÈÛ˘ ηÈ
‰ËÌÔÛ›Â˘Û˘.
ªÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È ÔÈ Ï‡ÛÂȘ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ηٿ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË Î·È ·Ô-
‰Ô¯‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÈÔ Î¿Ùˆ.
¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ï‡ÛÂȘ ηٿ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· §‡ÛÂȘ
¢È¿ÛÙ·ÛË ·fi„ÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ™ÙË Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È
˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Ú¤ÂÈ ¿ÙÔÌ· Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó Î·È ÙȘ
Ó· ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙË ıÂڷ›· Î·È Ù· ‰‡Ô ·fi„ÂȘ, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÔ˘Ó ÂÈÏÈÎÚÈÓ›˜
‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Î·È ÂÎÂ›ÓˆÓ Î·È ·ÓÔÈÎÙ¤˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜,
Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Î·È ÔfiÙÂ Î·È ÔÈ ‰‡Ô ·fi„ÂȘ
ÚfiÏË„Ë. ı· ÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ÛÙÔ ÓÔÌÔÛ¯¤‰ÈÔ.
¢ÈÂÏ΢ÓÛÙ›‰· ÌÂٷ͇ ÁÈ·ÙÚÒÓ ∫·Ù¿ÚÙÈÛË ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ Ì ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ
Î·È ‰ÈÎËÁfiÚˆÓ Ô˘ ‰˘ÛÎÔχÂÈ ÙËÓ ÙËÓ Â͢ËÚ¤ÙËÛË ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙˆÓ
‡·ÚÍË ÔÌÔʈӛ·˜. ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÚÔ¸Ôı¤ÛÂˆÓ ÒÛÙ ӷ
Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÔÏÏÔ›
ÙÔÌ›˜ Î·È ÂȉÈÎfiÙËÙ˜.
¢È¿ÛÙ·ÛË ·fi„ÂˆÓ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ٷ OÚÁ¿ÓˆÛË ÛÂÌÈÓ·Ú›ˆÓ ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹
‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÙȘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ÔÌ¿‰ˆÓ, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÈ
ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ
ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜. Î·È ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ
Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·.
∞ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ „˘¯È¿ÙÚˆÓ ™ÂÌÈÓ¿ÚÈ· ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
ÛÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·˜ ÙÔ˘˜ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÁÈ·
ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ¯ÔÚËÁÔ‡ÌÂÓË ıÂڷ›·, ÙËÓ È·ÙÚÈ΋ ËıÈ΋, ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÂȉÈÎÒÓ
ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ·ÚÔ˘˜.
ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎÒÓ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘.
÷ÌËÏ‹ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ∂Ó‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ
Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ Ù˘ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ, ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È
΢‚¤ÚÓËÛ˘, ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‚Ô˘Ï›Ô˘ ¿ÏÏˆÓ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ.
Î·È ÙÔ̤ˆÓ ÂÎÙfi˜ Ù˘ ˘Á›·˜. ∂ÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË ÛÙÔ˘˜ ÓÔÌÔı¤Ù˜
Î·È ÚÔÛÂÙ·ÈÚÈÛÌfi˜ fiÛˆÓ ‰¤¯ÔÓÙ·È Ó·
ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·.
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: ·Ô‰Ô¯‹ ÙËÓ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
— ∏ ·Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÌÔÚ› Ó· ηı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ ÏfiÁˆ ¿ÏÏˆÓ ÚÔÙÂÚ·ÈÔÙ‹-
ÙˆÓ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙȘ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜.
— ∏ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ Î·È Ë ÂÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÔ‡
ÛÒÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
39
6. ∂Ê·ÚÌÔÁ‹: ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ï‡ÛÂȘ
¶ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë ·ÎfiÌË Î·È Î·Ù¿ ÙÔ ·Ú¯È-
¤¯Ô˘Ó ÓÔÌÔıÂÛ›· Îfi ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ¶ÔÏϤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·ÓȯÓ¢ıÔ‡Ó Î·È ¤ÙÛÈ Ó·
˘Á›·, Ë ÔÔ›· ÏËÊıÔ‡Ó ‰ÈÔÚıˆÙÈο ̤ÙÚ· ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ê¿Û˘ ÙˆÓ ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂˆÓ Î·È Ù˘
‰ÂÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È
ηٿÚÙÈÛ˘ ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘. ∏ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ
·ÚÎÒ˜.
„˘¯È΋ ˘Á›· ÚÔÛı¤ÙÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ Ú·ÎÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘. ™˘¯Ó¿ ‰›‰ÂÙ·È
ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙȘ ÓÔÌÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È ·Ó¿ÏÔÁË ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·
ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹, Ë ÔÔ›· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔÓ ·ÊÔ‡ „ËÊÈÛÙ› Ô ÓfiÌÔ˜.
∏ ¤ÁηÈÚË ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜. ∏ ÂÌÂÈÚ›· ÔÏÏÒÓ ¯ˆÚÒÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ fiÙÈ Ë ‡·ÚÍË ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ‰ÂÓ ÂÍ·-
ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ·Ê·˘Ù‹˜ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÛÙËÓ Ú¿ÍË. ∂›Ó·È ·Ôχو˜ ηٷÓÔËÙfi Ó·
˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ηÈÓÔ‡ÚÁÈˆÓ ÓfiÌˆÓ Û ¯ÒÚ˜ ¯ˆÚ›˜ ·Ú¿‰ÔÛË
ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘Ùfi. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÚÔ·ÙÔ˘Ó Î·È Û ¯ÒÚ˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó
Û¯ÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· › Ì·ÎÚfiÓ.
6.1 ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
∂›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÁÈ· ·ÚÎÂÙÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜.
6.1.1 ŒÏÏÂÈ„Ë Û˘ÓÙÔÓÈṲ̂Ó˘ ‰Ú¿Û˘
∏ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙÔ˘˜,
ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Â›Ó·È Î·Ù·Ï˘ÙÈ΋ ηٿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ ÛÙȘ ·Ó·Ù˘Á̤Ó˜ ¯ÒÚ˜. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙËÓ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ‰È· Ù˘ ‰Èη-
ÛÙÈ΋˜ Ô‰Ô‡. ™ÙȘ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜, Ë Û¯ÂÙÈ΋ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘
›‰Ô˘˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙËÓ ÈÔ ·ÚÁ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹, Ì ‚·ıÌÈ·›· ·Ó·ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ
Û˘Ó‹ıˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ. ∆Ô Úfi‚ÏËÌ· ÂȉÂÈÓÒÓÂÙ·È ·fi ÙÔÓ Î·Ù·ÎÂÚÌ·ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
Ô˘ ÌÔÚ› ‹‰Ë Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ·fi ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÓÙÔÓÈṲ̂Ó˘ ‰Ú¿Û˘. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤-
ÂÈ·, ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ‰˘ÓËÙÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ‰ÂÓ
·ÁÁ›˙Ô˘Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
6.1.2 ŒÏÏÂÈ„Ë ÂÓË̤ڈÛ˘
∆Ô ÎÔÈÓfi, ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜, Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ
Û˘ÓËÁÔÚËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Û˘¯Ó¿ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηϋ ÂÓË̤ڈÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜
Ô˘ ÂÈʤÚÂÈ Ë Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÔÚ› Ó·
Â›Ó·È Î·Ï¿ ÂÓËÌÂڈ̤ÓÔÈ, ·ÏÏ¿ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ÂÂÈṲ̂ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜.
∞˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· fiÙ·Ó Ë Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ··ÈÙ› ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ
Ú·ÎÙÈΤ˜.
6.1.3 ∞ÓıÚÒÈÓÔÈ fiÚÔÈ
™ÙȘ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÏÏ›„ÂȘ ηϿ ÂÎ·È‰Â˘Ì¤ÓˆÓ
·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Û˘Ó‹-
ıˆ˜ ··ÈÙ› ÙË Áӈ̿Ù¢ÛË ÂÓfi˜ „˘¯È¿ÙÚÔ˘ ÁÈ· Ó· Á›ÓÂÈ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔ-
ÎÔÌ›Ô. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂÏ› ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ›
Û ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜, ‰ÈfiÙÈ ÔÈ „˘¯›·ÙÚÔÈ ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ Û ·ÛÙÈΤ˜
ÂÚÈÔ¯¤˜, ÂÓÒ Ë ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÏÂÈÔ„ËÊ›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÌÔÚ› Ó· ˙ÂÈ Û ·ÁÚÔÙÈΤ˜
ÂÚÈÔ¯¤˜.
40
6.1.4 ¢È·‰ÈηÛÙÈο ı¤Ì·Ù·
¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ηϋ ÚfiÓÔÈ· ÒÛÙ ÔÈ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ Ó· ηı›ÛÙ·ÓÙ·È ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ̤ۈ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Î·È ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔÔÈËÌ¤ÓˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Î·È Ó·
‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë Û˘ÌÌfiÚʈÛË Ì ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÓfiÌˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
OÈ ÂÏÏ›„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‹ ηÈ, ÂÓ›ÔÙÂ,
ÙËÓ Ï‹ÚË ·ÔÙ˘¯›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ ÎÏÈÓÈÎÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÏÔÈ, ‰È¢ÎÔχ-
ÓÔÓÙ·È Â¿Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· Ù˘ÔÔÈË̤ÓÔ ¤ÓÙ˘Ô ÁÈ· ÙÔÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈÎfi ÂÁÎÏÂÈÛÌfi, Î·È ÔÈ
¯Ú‹ÛÙ˜ Î·È ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜, ›Û˘, Â¿Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ·Ó¿ÏÔÁÔ ÁÈ· Ó· ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ·fiÊ·ÛË.
6.1.5 ŒÏÏÂÈ„Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ fiÚˆÓ
∏ Ù·¯‡ÙËÙ· Î·È Ë ÔÈfiÙËÙ· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ı· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Â›Ó·È Èı·Ófi Ó·
ÂÍ·ÚÙËı› ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ˘˜ fiÚÔ˘˜. ∏ Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Û˘Ó‹-
ıˆ˜ ··ÈÙ› ÌÈ· ÌÂÙ·ÙfiÈÛË ·fi ÙËÓ È‰Ú˘Ì·ÙÈ΋ ÛÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰·, Ú¿ÁÌ· Ô˘
ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË. ª·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·, Ë ·Ó·Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ fiÚˆÓ ·fi Ù·
ȉڇ̷ٷ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ‹. µÚ·¯˘ÚfiıÂÛÌ·, fï˜, ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË Î¿Ï˘-
„˘ ‰ÈÏÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÂÍfi‰ˆÓ ηٿ ÙË ÌÂÙ·‚·ÙÈ΋ Ê¿ÛË.
™Â ¯ÒÚ˜ fiÔ˘ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ˘Á›·˜ ‰ÂÓ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ, Ë ·ÓÙÈ·Ú¿-
ıÂÛË ÌÔÚ› Ó· ÚÔ¤ÏıÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ·Úԯ›˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ú·Ô-
ÓÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ·˘ÍË̤ӷ ÎfiÛÙË ÏfiÁˆ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ∂›Û˘, ÛÙȘ
¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ˆ̛˙ÔÓÙ·È ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜
ηÈ, ηٿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Èı·ÓfiÓ Ó· ‰È·Ì·ÚÙ˘ÚËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ·˘Ù¤˜.
6.2 ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÂÚ‹‰ËÛË ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
OÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÒÛÙ ӷ ˘ÂÚˉËıÔ‡Ó ÔÈ ‰˘ÛÎÔ-
ϛ˜ ηٿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹.
6.2.1 OÈÎÔÓÔÌÈο ı¤Ì·Ù·
OÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÎÔfi Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Ù·¯Â›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
Ú¤ÂÈ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ӷ ηχÙÔÓÙ·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ¯ÚËÌ·ÙÔ-
‰fiÙËÛË: Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÌÈ·˜ ÂÏÂÁÎÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜, Ë Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ ÙÔ˘
ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, Î·È Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·ÏÏ·-
ÁÒÓ ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ·˘Ù‹ Ë ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÂÚÈÏ·Ì-
‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘Á›·˜. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Ë ¯·ÌËÏ‹ ÚÔ-
ÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ô˘ ‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ë ¯ÚËÌ·ÙÔ-
‰fiÙËÛË Ô˘ ÚÔÔÚÈ˙fiÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ó· ‰ÈÔ¯ÂÙ‡ÂÙ·È Û ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘
ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ˘Á›·˜. ŸÙ·Ó Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ·˘Ùfi, Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈ-
ÛÌÔ› Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ı· ÚÔÛٷهÔÓÙ·È Î·È ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ
ÛÎÔfi Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó. (µÏ. ÃÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Ù˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜).
6.2.2 ™˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜
¶Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÌÈ· ÂÈÙÚÔ‹ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡, Ë ÔÔ›· ı· ÂÈÙËÚ› ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∏ ÂÈÙÚÔ‹ ·˘Ù‹ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ¯ÚÔÓԉȷÁÚ¿Ì-
Ì·Ù·, ÌÂÙÚ‹ÛÈÌÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜, Ô˘ ı· Ù˘
‰›ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Î·È Ù·¯Â›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹. ¶Ú¤ÂÈ
Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î·È Ó· Â›Ó·È ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙË̤ÓË Ó·:
41
— ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘ ηÓfiÓ˜ Î·È ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜,
— ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ Ù˘ÔÔÈË̤ӷ ‰È·‰ÈηÛÙÈο ¤ÁÁÚ·Ê·,
— ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
ηÈ, ÂÓ ·Ó¿ÁÎË, Ó· ÔÚ›˙ÂÈ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÓÔÛËÏ›·˜,
— ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜,
.¯. ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·˜ ·ÚÎÒ˜ ÂÎ·È‰Â˘Ì¤ÓÔ Î·È ÂÔÙ¢fiÌÂÓÔ ÚÔÛˆÈÎfi
ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ È·ÙÚÈÎÔ‡ (ÓÔÛËÏÂ˘Ù¤˜, ‚ÔËıÔ‡˜ ÓÔÛËÏ¢ÙÒÓ, „˘¯ÔÏfiÁÔ˘˜, „˘¯È·ÙÚÈÎÔ‡˜
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡˜), ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·Ú¤¯ÂÈ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ˘ËÚÂۛ˜
Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ.
OÈ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜
Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÈ΋ ˘ËÚÂÛ›· ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ fiÚˆÓ. ™Â
ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ Ô ÚfiÏÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÏËÊı› ·fi Ù· ÛÙÂϤ¯Ë ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁ›Ԣ
˘Á›·˜, Ù· ÔÔ›· ËÁÔ‡ÓÙ·È ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÂÈÎÔ˘ÚÔ‡ÌÂÓ· ·fi ÂÏÂÁÎÙÈ-
Τ˜ ÂÈÙÚÔ¤˜ (∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 3.1.7) Î·È Û˘ÓËÁÔÚËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ.
6.2.3 ∂˘Ú›· ‰È¿‰ÔÛË Ù˘ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ
OÈ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·‰›‰ÔÓÙ·È Ì ÛÂÌÈÓ¿ÚÈ· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÛËÌ·-
ÓÙÈÎÒÓ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓˆÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÔÈ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ. ™Â
ÔÏϤ˜ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜, fiˆ˜ Ë µÚ·˙ÈÏ›·, ÙÔ ªÂÍÈÎfi Î·È Ë O˘ÁοÓÙ·, ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÔ‡ÓÙ·È ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÂÓÙ›-
ÓÔ˘Ó ÙȘ ·ÚÂÌ‚·ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. (µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ ·˘Ù¤˜ Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ˆ˜ ÂÙ·›ÚÔÈ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ Ó¤·˜
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ˆ˜ Û‡ÌÌ·¯ÔÈ ÛÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋
ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹.
6.2.4 ∂η›‰Â˘ÛË Î·È ÂÓË̤ڈÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡
¶Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÌÈ· ÂÎÛÙÚ·Ù›· Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÂÓË̤ڈÛ˘ Ì ÛÙfi¯Ô fiÏÔ ÙÔÓ ÏËı˘-
ÛÌfi, Ë ÔÔ›· ı· ‰›‰ÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ·ÚȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ·
ÛÙË ÏÔÁÈ΋ Î·È ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ¤ÁÈÓ·Ó ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜.
6.2.5 ∂η›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ ÁÂÓÈ΋˜ Î·È „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
Î·È ¿ÏÏˆÓ ÙÔ̤ˆÓ
∏ ÁÓÒÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂÊfiÛÔÓ Ô ÛÙfi-
¯Ô˜ Â›Ó·È Ë ÛˆÛÙ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘. ∂Ô̤ӈ˜, Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÂȉÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË ÙÔ˘
ÚÔÛˆÈÎÔ‡ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ Î·È „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÙˆÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎÒÓ
·Ú¯ÒÓ, ÙˆÓ ‰ÈÎËÁfiÚˆÓ, ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÒÓ, ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, fiÏˆÓ fiÛˆÓ ‰È·-
¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î.Ï. ∂Î·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Û ÌÂÈ-
ÎÙ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÁÂÓÈ΋˜ Î·È „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Ì·˙› ÌÂ
¿ÏÏÔ˘˜ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· ˘Á›·˜, ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ηχÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ Î·È ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ÁÏÒÛ-
Û· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂٷ͇ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂȉÈÎÔًوÓ.
6.2.6 ∂ÈÙÚÔ¤˜ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜
ÂͤٷÛ˘ ηٷÁÁÂÏÈÒÓ Î·È Â·ÓfiÚıˆÛ˘ ·‰ÈÎÈÒÓ
OÈ Ù·ÎÙÈΤ˜ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÔχÙÈÌË
‰ÈÎÏ›‰· ·ÛÊ·Ï›·˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔÓ ·Ó·ÈÙÈÔÏfiÁËÙÔ ·ÎÔ‡ÛÈÔ ÂÁÎÏÂÈÛÌfi Î·È ÛÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈ-
42
ÛÌfi ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ. ∆· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜
ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÙËÓ Ù·¯Â›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ÂϤÁ¯Ô˘
̤ۈ ÙˆÓ ÂÈÙÚÔÒÓ ·˘ÙÒÓ. ∂ÈϤÔÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Ù·¯Â›· Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋
·Ú¤Ì‚·ÛË ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ηٷÁÁÂÏÈÒÓ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ. OÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ·˘ÙÔ›
Â›Ó·È ÂÈÎÔ˘ÚÈÎÔ› ¿ÏÏˆÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÚÔÛÊ˘Á¤˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÂ
‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ηٷ·ÙÔ‡Ó Ù· ÔÏÈÙÈο Î·È ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·.
∫‡ÚÈ· ÛËÌ›·: ∂Ê·ÚÌÔÁ‹
— ¶ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ ¤¯Ô˘Ó ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È
·ÚÎÒ˜.
— ∫·Ù¿ ÙË Ê¿ÛË Ù˘ ‰È·‚Ô‡Ï¢Û˘ Î·È Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·-
Ùfi Ó· ÂÈÛËÌ·ÓıÔ‡Ó ÔÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ηٿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ‰ÈÔÚıˆÙÈο
̤ÙÚ·.
— ¢˘ÛÎÔϛ˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ ηٿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔ-
Á‹, ¤ÏÏÂȄ˘ ÂÓË̤ڈÛ˘, ÂÏÏÈÒÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ fiÚˆÓ, Î·È ÏfiÁˆ
‰È·‰ÈηÛÙÈÎÒÓ ÂÌÏÔÎÒÓ.
— ªÈ· ÂÈÙÚÔ‹ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ Ì ۷ʤ˜ ¯ÚÔÓԉȿÁÚ·ÌÌ· Î·È ÌÂÙÚ‹ÛÈÌÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜
ÌÔÚ› Ó· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.
— ÃÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÚfiÛıÂÙÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ› fiÚÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú-
¯ÂÈ Â·Ú΋˜ Úfi‚ÏÂ„Ë ÛÙÔÓ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi ÁÈ· ÙË ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛ‹ Ù˘.
— OÈ ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ, fiÛˆÓ ÙÔ˘˜ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó
Î·È ÔÈ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ Û˘ÓËÁÔÚËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¯Ú‹-
ÛÈÌÔ˘˜ ÂÙ·›ÚÔ˘˜ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÈÙ·¯˘Óı› Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜.
— ªÈ· ‰ËÌfiÛÈ· ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÌÔÚ› Ó· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ÓÔÌÔ-
ıÂÛ›· Î·È ¤ÙÛÈ, ¿ÌÂÛ· Î·È ¤ÌÌÂÛ·, Ó· ÂËÚ¿ÛÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘.
43
7. ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·
™ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·˘Ùfi ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ‹ ÙȘ
ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÛÙ· ˘Ô˘ÚÁ›· ˘Á›·˜. OÈ
Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÛÎÔfi Ó· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂıÓÈ΋˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È-
΋ ˘Á›·. OÈ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯È΋ Ê¿ÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ ηÈ
‰ÂÓ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· (7.1) ‹ ¤¯Ô˘Ó, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘ ‡ÚÔ˘˜
(7.2), ı· ‚ÚÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó (7.3 Î·È 7.4) Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈ̘ ÛÙ· ÂfiÌÂ-
Ó· ‚‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÓÔÌÔıÂÙËÌ¿ÙˆÓ, Ù˘ „‹ÊÈÛ˘ Î·È Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜.
7.1 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ ¯ˆÚ›˜ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
1. £¤ÛË ÚÔÙÂÚ·ÈÔًوÓ, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ
˘·ÚÎÙ¤˜ Û˘Óı‹Î˜ οı ¯ÒÚ·˜.
2. ∂ÈÛÎfiËÛË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›·, ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÙÔ̤ˆÓ, ÒÛÙ ӷ ηıÔÚÈ-
ÛÙÔ‡Ó ÛËÌ›· fiÔ˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó Â›ÁÔ˘Û˜ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ
Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
3. ∂›Ù¢ÍË ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÁÈ· ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Î˘Ú›ˆ˜
ÂÌÏÂÎÔÌ¤ÓˆÓ ÛÙË ¯ÒÚ· Î·È ÚÔÛ¿ıÂÈ· ηْ·Ú¯‹Ó Û˘Ìʈӛ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈÂ-
¯fiÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Î·È ÁÈ· ÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ıËı› ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘.
4. ∂ÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË ·ÓıÚÒˆÓ Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÙˆÓ
˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ, Ù˘ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÎÔÌÌ¿ÙˆÓ, ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁËı› ÌÈ· Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Ì ›ÛËÌË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È Î‡ÚÔ˜.
5. ∂¿Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÚÔÛÂÏ΢ÛÙ› Ë ¿ÌÂÛË ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ,
Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ˘ÔÛÙËÚȯıÔ‡Ó ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜, ηıÒ˜ Î·È ÔÌ¿‰Â˜ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜, Î·È Ó· ÔÚÁ·-
Óˆı› Ì fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÌÈ· ÂÎÛÙÚ·Ù›· Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÂÓË̤ڈÛ˘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡,
ÒÛÙ ӷ ÚÔ‚ÏËı› Ë ·Ó¿ÁÎË Î·È Ë ÏÔÁÈ΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋
˘Á›·. (µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
7.2 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
1. ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙË ¯ÒÚ· ÒÛÙ ӷ
·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó Â·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù· ÛÙÔȯ›· ·fi Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏ›ٷÈ.
2. £¤ÛË ÚÔÙÂÚ·ÈÔÙ‹ÙˆÓ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· Ó¤· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·,
Ù· ÔÔ›· ı· ηχ„Ô˘Ó ÂÏÏ›„ÂȘ Î·È ı· ÂÈʤÚÔ˘Ó ·Ó·Áη›Â˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ ÛÙËÓ
˘¿Ú¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›·.
3. ∂¿Ó ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙË ¯ÒÚ·, Ú¤ÂÈ Ó·
Á›ÓÂÈ ‰È·‚ԇϢÛË Ì ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÒÛÙ ӷ ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Î·È Ù·
ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ı· ¤¯ÂÈ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜. OÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ú¤-
ÂÈ Ó· ÏËÊıÔ‡Ó Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ¯ÒÚ·˜.
∏ ÚÔÛÊÔÚfiÙÂÚË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Èı·ÓfiÓ Ó· Â›Ó·È ¤Ó·˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˘ ÓÔÌÔıÂ-
Û›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È ÛÙÔȯ›· Ô˘ ı· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÛÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›·.
4. ∂ÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË ·ÙfiÌˆÓ Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÙˆÓ
˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ, Ù˘ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÎÔÌÌ¿ÙˆÓ ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁËı› Ì›· Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ Ì ›ÛËÌË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È Î‡ÚÔ˜.
5. ∂¿Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÚÔÛÂÏ΢ÛÙ› Ë ¿ÌÂÛË ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÙfïÓ, ›ӷÈ
ÛÎfiÈÌÔ Ó· ˘ÔÛÙËÚȯıÔ‡Ó ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ·ÙfïÓ
Ô˘ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÔÌ¿‰Â˜ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜, Î·È Ó·
ÔÚÁ·Óˆı› Ì fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÌÈ· ÂÎÛÙÚ·Ù›· Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÂÓË̤ڈÛ˘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡,
ÒÛÙ ӷ ÚÔ‚ÏËı› Ë ·Ó¿ÁÎË Î·È Ë ÏÔÁÈ΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·.
(µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
44
7.3 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ Û¯¤‰È· ÓfiÌÔ˘
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ˘ÈÔıÂÙËı›
1. ∂ÓË̤ڈÛË Î·È ›ÂÛË ·ÙfiÌˆÓ Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÙˆÓ
˘Ô˘ÚÁ›ˆÓ, Ù˘ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÎÔÌÌ¿ÙˆÓ Ì ÛÎÔfi Ó· ÛÙ›-
ÏÔ˘Ó Ù· Û¯¤‰È· ÓfiÌÔ˘ ÚÔ˜ „‹ÊÈÛË ·ÊÔ‡ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ οıÂ
¯ÒÚ·˜ (ÂÈÙÚÔ¤˜ Î·È „‹ÊÈÛË ·fi ÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·).
2. ∂¿Ó Ù· Û¯¤‰È· ÓfiÌÔ˘ ‰ÂÓ ÚÔˆıÔ‡ÓÙ·È, Ú¤ÂÈ Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ˘ÔÛÙËÚȯıÔ‡Ó
ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¯Ú‹-
ÛÙ˜, ηıÒ˜ Î·È ÔÌ¿‰Â˜ Û˘ÓËÁÔÚ›·˜, Î·È Ó· ÔÚÁ·Óˆı› Ì fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÌÈ· ÂÎÛÙÚ·-
Ù›· Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÂÓË̤ڈÛ˘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡, ÒÛÙ ӷ ÚÔ‚ÏËı› Ë ·Ó¿ÁÎË Î·È Ë ÏÔÁÈ-
΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. (µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
3. ∂¿Ó Ë ÚÔÒıËÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÔۯ‰›Ô˘ Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂÌfi‰È·, Ë Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÂÈ-
ÙÚÔ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛÂÈ, ÒÛÙ ӷ ‚ÚÂÈ Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÙÚÈ‚¤˜ ηÈ
·ÓÙ›ÛÙ·ÛË Î·È Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· Ù· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Ì ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Î·È Â·-
ÓÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ.
7.4 ™˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¯ÒÚ˜ Ì ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·
Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ·ÚÎÒ˜
1. ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÓfiÌˆÓ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Î·È ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÛÙÔÈ-
¯Â›ˆÓ Ô˘ Ú¤ÂÈ Î·Ù¿ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó.
2. ™˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ Ì ¿ÙÔÌ· Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ ηÈ/‹ ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ
Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, fiÛÔ˘˜ Ù· ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó, ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ηıÔÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÌÔ-
‰›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜.
3. ∂¿Ó ¤Ó· ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Â›Ó·È Ë ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÏfiÁˆ ·ÚÂÍËÁ‹ÛÂˆÓ ‹
ÂÏÏÈÔ‡˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘, Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÌÈ· ¢Ú›· ÂÎÛÙÚ·Ù›· Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÂÓË-
̤ڈÛ˘, ÒÛÙ ӷ ÚÔ‚ÏËı› Ë ÏÔÁÈ΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ (µÏ.
™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
4. ∂¿Ó ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ‰ÂÓ Â·ÚΛ ‹ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÂΠ̤ÚÔ˘˜
·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· ÙȘ ·ÚȘ
·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜.
5. ∂¿Ó Ë ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ‰ÂÓ Â·ÚΛ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó ÔÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› Ô˘ Â›Ó·È ··-
Ú·›ÙËÙÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ (.¯. Û˘ÓËÁÔÚ›·, ÂÓË̤ڈÛË, Âη›‰Â˘ÛË, ‰È·‰È-
ηۛ˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ·Ú·fiÓˆÓ) Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó Û˘ÓÂÚÁ·Û›Â˜ Ì ÙÔ˘˜ ·ÚÈ-
Ô˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜. (µÏ. ™˘ÓËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·).
45
8. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ·fi ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜
™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·ÁÚÔÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È Û ÔÏϤ˜ ÊÙˆ¯¤˜ ·ÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘
¡fiÙÈ·˜ ∞ÊÚÈ΋˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ôχ Ï›ÁÔÈ „˘¯›·ÙÚÔÈ Î·È ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ÁÈ·ÙÚÔ› Ì ÁÓÒÛÂȘ ηÈ
ÂÌÂÈÚ›· ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. À¿Ú¯ÂÈ, fï˜, ¤Ó·˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο
¤ÌÂÈÚˆÓ Î·È Î·Ù·ÚÙÈÛÌ¤ÓˆÓ ÓÔÛËÏ¢ÙÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÁÓÒÛÂȘ Î·È Â›Ú· „˘¯È·ÙÚÈÎÒÓ
·ÚÂÌ‚¿ÛˆÓ. ∂ÈϤÔÓ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ¿ÏÏÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÛÙËÓ ˘Á›·, fiˆ˜ „˘¯Ô-
ÏfiÁÔÈ Î·È ÂÚÁÔıÂÚ·Â˘Ù¤˜, Ô˘ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· οÓÔ˘Ó ÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜
ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ ›Û¯˘Â ··ÈÙÔ‡Û ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ‰‡Ô ÁÈ·ÙÚÒÓ, ÂÎ ÙˆÓ
ÔÔ›ˆÓ Ô ¤Ó·˜ „˘¯›·ÙÚÔ˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ ÌÈ· ·Ú¯È΋ ÂͤٷÛË ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË
ÈÛÙÔÔÈËÙÈÎÔ‡ Ô˘ Ó· ‚‚·ÈÒÓÂÈ fiÙÈ ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ¿Û¯ÂÈ ·fi „˘¯È΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹. ∏ Ó¤·
ÓÔÌÔıÂÛ›· ¤¯ÂÈ ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÁÁÂÏÌ·Ù›· ÊÚÔÓÙ›‰·˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜. OÈ
ȉȷ›ÙÂÚ˜ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ·˘ÙÔ› ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰ÂÓ Î·ıÔÚ›˙ÔÓÙ·È
ÓÔÌÔıÂÙÈο, ·ÏÏ¿ ‚¿ÛÂÈ Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ. ŒÙÛÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÂÚÈıÒÚÈ· ¢ÂÏÈ-
Í›·˜: ηıÒ˜ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ·˘Í¿ÓÂÈ, Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË
ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÁÈÓÔÓÙ·È ·˘ÛÙËÚfiÙÂÚ·,
·ÏÏ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ηÓÔÓÈÛÌÔ‡˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Ë ¯ÒÚ· ¤Ù˘¯Â Ó· ÓÔÌÔıÂÙ‹ÛÂÈ Ï·Ì-
‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ù˘.
O ¶.O.À. ·Ú¤¯ÂÈ Ù¯ÓÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÛÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘ ∫ÔÚ¤·˜ ·fi ÙÔ 1982 ÁÈ·
ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÙÔ˘ ¡fiÌÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·. ∂ȉÈÎÔ› Ì ‰ÈÂıÓ‹ ‰Ú¿ÛË ÂÈÛΤÊıËηÓ
ÙË ¯ÒÚ· Î·È ÔÚÁ·ÓÒıËÎ·Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·. ∫ÔÚ¿Ù˜ „˘¯›·ÙÚÔÈ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈ-
ÎÔ› ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÓfiÌÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ π·ˆ-
ÓÈÎfi ÓfiÌÔ ÙÔ˘ 1987. ∆Ô ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÀÔı¤ÛÂˆÓ ˘¤‚·Ï ÙÔ ÙÂÏÈ-
Îfi Û¯¤‰ÈÔ ÛÙÔ ∂ıÓÈÎfi ∫ÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1993. ∑ËÙ‹ıËΠ·fi ÂÎÚÔÛÒ-
Ô˘˜ ÙÔ˘ ¶.O.À. Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó ÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘ ∫ÔÚ¤·˜ ÙÔ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1994 Î·È Ó·
οÓÔ˘Ó ÌÈ· ÂÈÛÎfiËÛË ÙÔ˘ ¡fiÌÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·, Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â „ËÊÈÛÙ› ÙÔ ›‰ÈÔ
¤ÙÔ˜. O ÓfiÌÔ˜ ‰›ÓÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ‚·Ú‡ÙËÙ· ÛÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, ·ÊÔ‡ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ-
΋ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‚¿ÛÂÈ Ù˘ Û˘Ìʈӛ·˜ ÙˆÓ
ÌÂÏÒÓ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Î·È ÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ „˘¯È¿ÙÚˆÓ. ∞˘Ùfi ¤Ú¯ÂÙ·È Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì fiÙÈ
Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙȘ ¢˘ÙÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, fiÔ˘ Ë ·ÙÔÌÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ‚Ô‡ÏËÛË ÚÔÛٷهÂÙ·È
ȉȷ›ÙÂÚ·.
O ¡fiÌÔ˜ 180 ÙÔ˘ 1978 ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È Ô ¡fiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· ÙÔ˘ 1983 ÛÙËÓ
∞ÁÁÏ›· Î·È ÙËÓ O˘·Ï›· Â›Ó·È ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈ΋˜ ÌÂÙ¿‚·Û˘ ·fi ÙÔÓ
ÂÁÎÏÂÈÛÌfi Î·È ÙË Ê‡Ï·ÍË ÛÙËÓ Â·Ó¤ÓÙ·ÍË Î·È ·ÔηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜. ∫·È ÛÙȘ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ¤ÌÊ·ÛË ‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ¢ÙÈ΋
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ̤۷ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Î·È Û ÔÏÔÎÏË-
ڈ̤ӷ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ˘Á›·˜, Î·È fi¯È Û ·ÔÌÔӈ̤ӷ „˘¯È·ÙÚÈο ¿Û˘Ï·. ŒÙÛÈ, ÔÈ ·ÛıÂ-
Ó›˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ˙ˆ‹. OÈ ÂÈÛ·ÁˆÁ¤˜ ÛÙȘ „˘¯È·ÙÚÈΤ˜
Ù¤Ú˘Á˜ ÁÂÓÈÎÒÓ ÓÔÛÔÎÔÌ›ˆÓ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ˆ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ χÛË, fi¯È ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ·ÓÙ›-
Ï˄˘ fiÙÈ ÔÈ ·ÛıÂÓ›˜ Â›Ó·È ÂÈΛӉ˘ÓÔÈ, ·ÏÏ¿ Ì ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÌÈ·˜ ›ÁÔ˘Û·˜ ·Ó¿-
Á΢ ÁÈ· ·ÚÔ¯‹ ıÂÚ·ÂÈÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ·Ú·Û¯ÂıÔ‡Ó ÌfiÓÔ Â¿Ó ÔÈ ·ÛıÂÓ›˜
‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÓÔÛÔÎÔÌ›Ô.
™ÙË ƒˆÛÈ΋ ∫ÔÈÓÔÔÏÈÙ›· „ËÊ›ÛÙËΠ¤Ó·˜ ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È·ÙÚÈ΋ ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ
1992. ŒıÂÛ οÔÈ· ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηÈ-
ˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ·ÏÏ¿ Ë Î·ÙÂÛÙË̤ÓË È‰ÂÔÏÔÁÈ΋ Î·È ÔÚÁ·-
ÓˆÙÈ΋ ‚¿ÛË Ù˘ ·ÚÔ¯‹˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜ ‰ÂÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ‹ıËÎÂ.
46
O ¡fiÌÔ˜ ÙÔ˘ 1999 ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· Ù˘ §Â˘ÎÔÚˆÛ›·˜ ÚÔÛٷهÂÈ Û ÛËÌ·ÓÙÈ-
Îfi ‚·ıÌfi Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ÂÚȤ¯ÂÈ
‰È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë Ù˘ ηٿ¯ÚËÛ˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Î·È
¿ÏÏˆÓ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓˆÓ. ∂›Û˘, Ú˘ıÌ›˙ÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· ÂÚ› ·ÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Û ÓÔÛÔ-
ÎÔÌÂ›Ô Î·ıÒ˜ Î·È Ù· ÂÍÈÙ‹ÚÈ· ·ÛıÂÓÒÓ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ›ÁÔÓÙ· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο.
OÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Î·È ·ÚÔ¯‹˜ ÂÍÈÙËÚ›Ô˘ Î·È ÔÈ ÓÔÌÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ Û˘Ì-
ʈÓÔ‡Ó Ì ÙË ÁÂÓÈο ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ÓË ‰ÈÂıÓ‹ ÓÔÌÔÏÔÁ›·.
™ÙËÓ π·ˆÓ›· Ô ¡fiÌÔ˜ ÂÚ› æ˘¯È΋˜ ÀÁÈÂÈÓ‹˜ ıÂÛ›ÛÙËΠÙÔ 1950. ∂Óı¿ÚÚ˘Ó ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË „˘¯È·ÙÚÈÎÒÓ ÓÔÛÔÎÔÌ›ˆÓ Î·È ‰È·ÛÊ¿ÏÈ˙ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ·ÛıÂ-
ÓÒÓ Ô˘ ÂÈÛ·ÁfiÓÙÔ˘Û·Ó ·ÎÔ˘Û›ˆ˜. ∞˘Ùfi ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ Ôχ Ì·ÎÚ¿ ·Ú·ÌÔ-
Ó‹ ÛÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌ›Ô, ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ·ÚÎÂÙÒÓ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ „˘¯È·ÙÚÈÎÒÓ ÓÔÛÔÎÔÌ›ˆÓ ηÈ
ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÙˆÓ „˘¯È·ÙÚÈÎÒÓ ÎÏÈÓÒÓ, Ô˘ ¤ÊÙ·Û·Ó ÙȘ 360.000
(29 ·Ó¿ 10.000 ¿ÙÔÌ· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡). OÈ ·ÚÈıÌÔ› ·˘ÙÔ› ‹Û·Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ
·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜. ∂ÎÊÚ¿ÛÙËÎ·Ó Êfi‚ÔÈ fiÙÈ ·Ú·‚È¿˙ÔÓÙ·Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û’ ·˘Ù¿ Ù· ÓÔÛÔÎÔÌ›·. ŒÓ·˜ Ó¤Ô˜ ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·
„ËÊ›ÛÙËΠÙÔ 1987, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤‰È‰Â ¤ÌÊ·ÛË ÛÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ
ÙˆÓ ÓÔÛËÏ¢fiÌÂÓˆÓ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ „˘¯È΋˜ ˘Á›-
·˜. ∆Ô 1993 „ËÊ›ÛÙËÎÂ Ô ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ¶ÚfiÓÔÈ· ˘¤Ú ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ∞Ó·-
Ëڛ˜ Î·È ÙÔ 1994 ıÂÛ›ÛÙËÎÂ Ô ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∫ÔÈÓÔÙÈ΋ ºÚÔÓÙ›‰· ÀÁ›·˜. ∆Ô 1995 Ô
ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· ÙÔ˘ 1987 ·Ó·ÌÔÚÊÒıËΠˆ˜ ¡fiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›·
Î·È ÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ¶ÚfiÓÔÈ·, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓˆÓ ˘Ë-
ÚÂÛÈÒÓ ˘Á›·˜ Î·È ÚfiÓÔÈ·˜ ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
™ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ›· ȉڇıËΠÌÈ· ˘ËÚÂÛ›· Û˘ÓËÁÔÚ›·˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì ¢Ú›˜ ·ÚÌÔ‰Èfi-
ÙËÙ˜. ¶·Ú¤¯ÂÈ ÓÔÌÈ΋ Î¿Ï˘„Ë Û ·ÛıÂÓ›˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÁÎÏÂÈÛÙ› Û „˘¯È·ÙÚÈο ÓÔÛÔ-
ÎÔÌ›· Ì ‰ÈηÛÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. ¶·Ú¤¯ÂÈ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ
‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ ÛÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜, ÛÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜, Î·È Û ¿ÏÏÔ˘˜ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ˘˜. ∏ ˘ËÚÂÛ›· ‰ÈÔÈÎÂ›Ù·È ·fi ‰‡Ô ÌË ÎÂÚ‰ÔÛÎÔÈ-
Τ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ. ∞Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, ηıÔ‰‹ÁËÛË Î·È ÙËÓ ÂÔÙ›· ÙˆÓ
Û˘ÓËÁfiÚˆÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Î·È ÔÈ ›‰È˜ ÂÔÙ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ∞˘ÛÙÚÈ·Îfi ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¢ÈηÈ-
ÔÛ‡Ó˘. OÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙˆÓ Û˘ÓËÁfiÚˆÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Î·Ï‡ÙÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ·fiÚÚËÙÔ Î·È
·Ú¤¯ÔÓÙ·È ‰ˆÚ¿Ó. ∫¿ı ·ÛıÂÓ‹˜ Ô˘ ÂÁÎÏ›ÂÙ·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Ó· Ï¿‚ÂÈ ÙȘ ˘Ë-
ÚÂۛ˜ ÂÓfi˜ Û˘ÓËÁfiÚÔ˘.
™ÙËÓ ∂·Ú¯›· ÙÔ˘ ƒ›Ô ¡¤ÁÎÚÔ Ù˘ ∞ÚÁÂÓÙÈÓ‹˜ ıÂÛ›ÛÙËΠ¤Ó·˜ ÓfiÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È-
΋ ˘Á›· ÙÔ 1991, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤ÊÂÚ ·ÏÏ·Á‹ ÂȘ ‚¿ıÔ˜ ÙˆÓ „˘¯È·ÙÚÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÛÂ
ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ Î·È ·ÓÙÈÛÙÔȯ˜ Û ÁÂÓÈο ÓÔÛÔÎÔÌ›·. ªÂٷ͇ ÙÔ˘ 1991 Î·È ÙÔ˘ 1993, Ô
·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ Ô˘ ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó Û ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ·˘Í‹ıËΠηٿ 50% ÂÚ›Ô˘. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ,
ÙˆÓ Ê›ÏˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂıÂÏÔÓÙÒÓ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó Û ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, fiˆ˜ Ô
ÓfiÌÔ˜ ÔÚ›˙ÂÈ, ·˘Í‹ıËΠÂÓÙ˘ˆÛȷο, Î·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÚÔ-
ÛˆÈÎÔ‡ Ô˘ ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó ÛÙ· ÁÂÓÈο ÓÔÛÔÎÔÌ›· ·˘Í‹ıËΠηٿ 25% (Cohen, 1995).
™ÙÔ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó ÂÚÈÏ‹ÊıËΠӤ· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· ÛÙȘ ¢È·Ù¿ÍÂȘ ÁÈ·
ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· 2001, Û ·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ¡fiÌÔ˘ ÁÈ· ÙË ºÚÂÓÔ‚Ï¿‚ÂÈ· ÙÔ˘ 1912.
∏ Ó¤· ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ Î·È ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë
ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜.
∂Ï›˙ÂÙ·È fiÙÈ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂıÓÈÎÒÓ ÚÔÙ‡ˆÓ ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ηÈ
ıÂڷ›· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Î·È ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ù˘ „˘¯È΋˜
˘Á›·˜ ·fi ÙÔ ÎÔÈÓfi.
™ÙÔ ∆ÚÈÓÈÓÙ¿ÓÙ Î·È ∆ÔÌ¿ÁÎÔ ıÂÛ›ÛÙËΠÓÔÌÔıÂÛ›· ÙÔ 1975, Û‡ÌʈÓË Ì ٷ Úfi-
47
Ù˘· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂΛӢ. ∏ ¯ÒÚ· ˘ÈÔı¤ÙËÛ ¤Ó· Ó¤Ô Û¯¤‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ æ˘¯È΋ ÀÁ›· ÙÔ
ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 2000. ∫·ÙfiÈÓ, Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË fiÚÈÛ ¤Ó· Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ Ì Úfi‰ÚÔ ÙÔÓ ¢È¢ı˘-
ÓÙ‹ ÙˆÓ ¡ÔÌÈÎÒÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÀÁ›·˜ ÁÈ· Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ ¤Ó· Ó¤Ô ÓfiÌÔ ÁÈ·
ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ∆Ô Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¤¯ÂÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰fiıËÎÂ
ÛÙÔ˘˜ ΢ڛˆ˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÒÛÙ ӷ ÙÔ Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó. ªÂÙ¿ ·fi ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ÙÔ Û¯¤-
‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘ ı· ÚÔˆıËı› ÛÙÔ ÀÔ˘ÚÁÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ ÁÈ· ÙË ¯ÚÔ-
ÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ı· „ËÊÈÛÙ›.
™ÙËÓ ∆˘ÓËÛ›· ÂΉfiıËΠ¤Ó·˜ ÓfiÌÔ˜ Ô˘ ‰È·Î·ÓÔÓ›˙ÂÈ Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘
„˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙÔ 1992. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ıÂڷ›· ÂÓfi˜
·ÙfiÌÔ˘ Û „˘¯È·ÙÚÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÏËÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÚÔ¸Ôı¤-
ÛÂȘ: ·) Ù· ¿ÙÔÌ· Ó· ¤¯Ô˘Ó „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ¿ÌÂÛË ÊÚÔÓÙ›‰·, ‚) Ù·
¿ÙÔÌ· Ó· ÌËÓ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÁηٿıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ¿ ·fi ÏËÚÔÊfiÚËÛË,
Á) Ù· ¿ÙÔÌ· Ó· ı¤ÙÔ˘Ó Û ΛӉ˘ÓÔ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ‹ ¿ÏÏÔ˘˜. OÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È
Î·È ·Ó·ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·fi ÌÈ· ‰ÈηÛÙÈ΋ ·Ú¯‹ Î·È ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ ‰‡Ô ÁÈ·ÙÚÒÓ,
ÂÎ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ô ¤Ó·˜ Â›Ó·È „˘¯›·ÙÚÔ˜. ∏ ·ÎÔ‡ÛÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È
Û ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜ ·Ú¯Èο. ∆· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ·ÎÔ˘Û›ˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÊÂ-
ÛÈ‚¿ÏÔ˘Ó ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜.
ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÓfiÌÔ Î·ÙÔ¯˘ÚÒÓÔÓÙ·È Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ó·
·ÛÎÔ‡Ó fiÏ· Ù· ÔÏÈÙÈο, ÔÈÎÔÓÔÌÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜, ÂÎÙfi˜ Â¿Ó ÙÂıÔ‡Ó
˘fi ÎˉÂÌÔÓ›·. ŒÓ· Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÚÔ‰Ú¢fiÌÂÓÔ ·fi ‰ÈηÛÙ‹ Î·È ÌÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ „˘¯È¿-
ÙÚˆÓ Î·È ÂÎÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ·Ó·ıˆÚ› ÂÚÈÔ‰Èο ÙȘ ÂÚÈÙÒ-
ÛÂȘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ·ÎÔ˘Û›ˆ˜ Û „˘¯È·ÙÚÈΤ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ŒÚÁÔ
ÙÔ˘ Û˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Â›Ó·È Â›Û˘ Ó· ÂÈıˆÚ› Ù·ÎÙÈο fiϘ ÙȘ „˘¯È·ÙÚÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜.
ŒÓ· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ¿ÏÏˆÓ ÓfiÌˆÓ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Î·È ÚÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙȘ „˘¯ÈΤ˜
‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜:
1) Ë „˘¯È·ÙÚÈ΋ ¤¯ÂÈ ÚfiÛÊ·Ù· ÚÔÛÙÂı› ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ È·ÙÚÈÎÒÓ
ÚÔÙÂÚ·ÈÔًوÓ, Î·È ‰›‰ÔÓÙ·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο ΛÓËÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË
Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘ ÛÙË ¯ÒÚ· ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ,
2) Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË Ê·Ú̷΢ÙÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ ··ÁÔÚ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ 1956,
·ÏÏ¿ ÌÈ· ÚfiÛÊ·ÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙË ıÂڷ¢ÙÈ΋
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ù˘ ηٿ¯ÚËÛ˘ Ô˘ÛÈÒÓ Î·È Ù˘ ÂÍ¿ÚÙËÛ˘ Î·È ÙËÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·
ÂÓfi˜ ΤÓÙÚÔ˘ ·ÔÙÔ͛ӈÛ˘,
3) Ë ·ÔηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È
Ì ¤Ó· ÓfiÌÔ Ô ÔÔ›Ô˜ ÔÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÙÔ 1% ÙˆÓ ı¤ÛÂˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Û ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ
Ì 100 Î·È ¿Óˆ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ¿ÙÔÌ· Ì ·ÓÈηÓfiÙËÙ·,
4) ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ÊÚÔÓÙ›‰· „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜ ÙˆÓ Ê˘Ï·ÎÈṲ̂ӈÓ,
5) Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·È ÓÔÌÈο,
6) Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê‡ÏˆÓ Ì ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó
ÙË ÓÔÌÈ΋ ηÙÔ¯‡ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰È·˙˘Á›Ô˘, ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜
Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô Û˘˙‡ÁˆÓ Ó· ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ‰È·˙‡ÁÈÔ, ÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi ÌÈ·˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˘ ËÏÈΛ·˜
ÁÈ· ÙÔ Á¿ÌÔ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ, ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÁÔÚÈÒÓ
Î·È ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ, Î·È ÙËÓ ‡·ÚÍË ›ÛˆÓ ¢ηÈÚÈÒÓ ÛÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË.
™ÙËÓ ∫›Ó· Ë ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÓÙ·Í˘ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ ‰È·ÚΛ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi 16 ¤ÙË. ∆Ô
ÛËÌÂÚÈÓfi Û¯¤‰ÈÔ ÓfiÌÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È Ë ‰¤Î·ÙË ÙÚ›ÙË ·Ú·ÏÏ·Á‹, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È: ·) ÛÙËÓ
ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ‰ÈηȈ̿وÓ, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ
ÂÚÁ·Û›· Î·È ÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ‚) ÛÙË Û˘ÁηٿıÂÛË
ηÙfiÈÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, Á) ÛÙÔ ·fiÚÚËÙÔ, ‰) ÛÙËÓ ÂÎÔ‡ÛÈ· Î·È ·ÎÔ‡ÛÈ· ıÂڷ›· Î·È ÂÈÛ·-
ÁˆÁ‹ Û ÓÔÛÔÎÔÌ›Ô, Â) ÛÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Î·È ÛÙȘ ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ „˘¯È΋˜
48
˘Á›·˜, ˙) ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, Î·È Ë) ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ „˘¯ÈÎÒÓ ‰È·-
Ù·Ú·¯ÒÓ. ¶ÔÏÏÔ› ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔÈ ıˆÚÔ‡Ó fiÙÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· Ú¤ÂÈ
Ó· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ÌfiÓÔ Ì ÙË ÊÚÔÓÙ›‰·, ÙË ıÂڷ›· Î·È ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ È‰Ú˘Ì·ÙÈ-
ÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. À¿Ú¯ÂÈ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Î·È ÙÔ Î·ıÈÂ-
ڈ̤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ˘Á›·˜. ¶ÔÏÏÔ› ·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÊÔ‚Ô‡ÓÙ·È fiÙÈ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ Ó¤·˜
ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ı· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙȘ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ó· ηÙËÁÔÚËıÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Î·È ÙÔ˘˜
Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÁÈ· ÙȘ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Î·È ÔÈ
ÓÔÛËÏÂ˘Ù¤˜, ÔÈ ‰˘ÓËÙÈο ϤÔÓ ÂÓıÔ˘ÛÈÒ‰ÂȘ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ¤˜ ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ, ·‰È·ÊÔÚÔ‡Ó.
∞fi ÙÔ 1998 Á›ÓÔÓÙ·È ÚÔÛ¿ıÂȘ Ó· ÂÈÙ·¯˘Óı› Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ˘ÈÔı¤ÙËÛ˘ Ù˘
Ó¤·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›·. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ï‹ÊıËηÓ
ÙÔ 2002 ‹Ù·Ó Î·È ÂÈÛÎÔ‹ÛÂȘ Î·È ¤Ú¢Ó˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÌÔ‰›ˆÓ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ „˘¯È΋˜ ˘Á›·˜, ÌÂϤÙ˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜
¯ˆÚÒÓ Ì ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Ì ÙËÓ ∫›Ó·, Î·È ÚÔÛ¿ıÂȘ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ Û˘Ó·ÈÓÂÙÈ΋˜ ‰˘Ó·ÌÈ΋˜ ˘¤Ú Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ (Dr Xie Bin, ÚÔÛˆÈ΋ ÂÈÎÔÈ-
ÓˆÓ›·, 2002).
49
OÚÈÛÌÔ› - °ÏˆÛÛ¿ÚÈÔ
∂¿ÚÎÂÈ· (capacity) / ∞ӷʤÚÂÙ·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÎÂ›ÓˆÓ ÙˆÓ ÛˆÌ·ÙÈÎÒÓ,
Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎÒÓ Î·È ÓÔËÙÈÎÒÓ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Û ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ
Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ‹ Ó· ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒÓÂÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
πηÓfiÙËÙ· ÚÔ˜ ·˘ÙԉȿıÂÛË (competence) / ∞ӷʤÚÂÙ·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÛÙȘ ÓÔÌÈΤ˜
Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ÌË ‡·Ú͢ ¿ÚÎÂÈ·˜ ‹ ÈηÓfiÙËÙ·˜, Ë ÔÔ›· Ô‰ËÁ› ÛÙË ‰ÈηÛÙÈ΋
Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË (‹ ÎˉÂÌÔÓ›·), Ï‹ÚË-ÛÙÂÚËÙÈ΋ ‹ ÂÈÎÔ˘ÚÈ΋. ªÂ ÙÔÓ fiÚÔ «ÈηÓfiÙËÙ·
ÚÔ˜ ·˘ÙԉȿıÂÛË» ÔÚ›˙ÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÂÓfi˜ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Î·È ˘Â‡ı˘ÓÔ˘
·ÙfiÌÔ˘, ÂÓÒ Ì ÙËÓ «Â¿ÚÎÂÈ·» ÔÚ›˙ÂÙ·È Ë Î·Ù¿ ÂÚ›ÙˆÛË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹˜
Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘.
OÏÔÎÏËڈ̤ÓË ‹ ÂÓÔÔÈË̤ÓË (comprehensive or consolidated) ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ·
ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· / ŸÏ· Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜,
‰ËÏ·‰‹ Ë „˘¯È΋ ˘Á›·, Ë ÁÂÓÈ΋ ˘Á›· Î·È ¿ÏÏ· ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÙÔ̤· Ù˘ ˘Á›·˜,
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û ¤Ó· Û˘ÓÂÎÙÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ ‰È·Ù¿ÍˆÓ.
¢È·ÎÚ›ÛÂȘ / ∞˘ı·›ÚÂÙË Î·È Î·Ù¿ ÂÚ›ÙˆÛË ¿ÚÓËÛË ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÙfïÓ
Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ù· ÔÔ›· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ôϛ٘. OÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘
˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È Ù· ¿ÙÔÌ· Ì „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ‰ÂÓ Î·ÙÔ¯˘ÚÒÓÔÓÙ·È ÓÔÌÈο, ·ÏÏ¿ Ë
ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÚfiÛıÂÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È ÂÌfi‰È· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿
Ì ¿ÛÙԯ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È Î·ÓÔÓÈÛÌÔ‡˜.
¢È·Û·Ṳ́ÓË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ „˘¯È΋ ˘Á›· / ∞ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Û ÓÔÌÔıÂÙ‹Ì·Ù· ¿ÏψÓ
ÙÔ̤ˆÓ. ∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ¤ÙÛÈ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ¿ÓÙ˜, ÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÂ
„˘¯ÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜.
∫·ÓÔÓÈÛÌÔ› / ŒÓ· Û‡ÓÔÏÔ Î·ÓfiÓˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ·ÏÏ¿
‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·Ú¯¤˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÛÎÈ·ÁÚ·ÊÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·.
∏ ‰È·‰Èηۛ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÙˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ ·˘ÙÒÓ ÔÚ›˙ÂÙ·È Û˘ÓÔÙÈο
ÛÙȘ ÓÔÌÔıÂÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ.
µÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
1. Arjonilla S, Parada IM, Pelcastre B (2000) Cuando la salud mental se convierte
en una prioridad. [When mental health becomes a priority].
Salud Mental, 23(5):35-40.
2. Bowden P (1995) Psychiatry and criminal proceedings.
In: Chiswick D, Cope R, eds. Seminars in practical forensic psychiatry.
London: Royal College of Psychiatrists.
3. Cohen H, Natella G (1995) Trabjar en salud mental, la desmanicomializacion ã
en Rio Negro [Working on mental health, the deinstitutionalization in Rio Negro].
Buenos Aires: Lugar Editorial.
4. Community psychiatry in Italy. Giordano Invernizzi, http://www.pol-it.org
5. Council of Europe (1994) Council of Europe Parliamentary Assembly
Recommendation 1235 on Psychiatry and Human Rights. Council of Europe.
51
6. Pan American Health Organization/World Health Organization (1990)
Declaration of Caracas, adopted at the Regional Conference on the Restructuring of
Psychiatric Care in Latin America, Convened in Caracas, Venezuela. PAHO/WHO.
7. World Psychiatric Association (1996) Madrid Declaration on Ethical Standards
for Psychiatric Practice. World Psychiatric Association. http://www.wpanet.org
8. Edwards G, et al. (1997) Alcohol policy and the public good.
Oxford: Oxford University Press.
9. Harrison K (1995) Patients in the community. New Law Journal 276:145.
10. Jegede RO, Williams AO, Sijuwola AO (1985) Recent developments in the care,
treatment and rehabilitation of the chronic mentally ill in Nigeria.
Hospital and Community Psychiatry 36:658-61.
11. Kirmayer LJ, Brass GM, Tait CL (2000) The mental health
of aboriginal peoples: Transformations of identity and community.
Canadian Journal of Psychiatry 45:607-16.
12. Swanson JW, et al. (2000) Involuntary outpatient commitment
and reduction in violent behaviour in persons with severe mental illness.
British Journal of Psychiatry 176:324-31.
13. Swartz MS, et al. (1999) Can involuntary outpatient commitment reduce hospital
recidivism? Findings from a randomised trial with severely mentally ill individuals.
American Journal of Psychiatry 156:1968-75.
14. Thomas T (1995) Supervision registers for mentally disordered people.
New Law Journal 145:565.
15. United Nations (1991) Principles for the Protection of Persons with Mental
Illness and for the Improvement of Mental Health Care (Resolution 46/119).
New York: United Nations General Assembly.
16. United Nations (1993) The Standard Rules on the Equalization of Opportunities
for Persons with Disabilities, United Nations General Assembly, Resolution 48/96.
New York: United Nations General Assembly.
17. United Nations (1966) International Covenant on Civil and Political Rights
(Resolution 2200A (XXI). New York: United Nations General Assembly.
18. United Nations (1966) International Covenant on Economic,
Social and Cultural Rights, United Nations General Assembly Resolution 2200A (XXI).
New York: United Nations General Assembly.
19. Wachenfeld M (1992) The human rights of the mentally ill in Europe under the
European Convention on Human Rights. Nordic Journal of International Law 107:292.
20. World Health Organization (1996a) Guidelines for the promotion of human
rights of persons with mental disorders. Geneva: World Health Organization.
21. World Health Organization (1996b) Mental health care law: ten basic principles.
Geneva: World Health Organization.
22. World Health Organization (1996c) Global action for the improvement
of mental health care: policies and strategies. Geneva: World Health Organization.
52
23. World Health Organization (1997a) A focus on women.
Geneva: World Health Organization.
24. World Health Organization (1997b) Organization of care in psychiatry of
the elderly: a technical consensus statement. Geneva: World Health Organization.
25. World Health Organization (2001) Atlas: Mental health resources in the world,
2001. Geneva: World Health Organization, Department of Mental Health
and Substance Dependence.
53
∂˘¯·ÚÈÛٛ˜
∆Ô ¶·Î¤ÙÔ O‰ËÁÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÙȘ ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ
˘fi ÙËÓ ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ Dr Michelle Funk, ™˘ÓÙÔÓÈÛÙ‹ ÙÔ˘ ∆Ì‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋ ηÈ
ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÀËÚÂÛÈÒÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜, Î·È ÙËÓ ÂÔÙ›· ÙÔ˘ Dr Benedetto Saraceno,
¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ¢È‡ı˘ÓÛ˘ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ Î·È O˘ÛÈÔÂÍ¿ÚÙËÛ˘, ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘
OÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÀÁ›·˜.
O ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ› ıÂÚÌ¿ ÙÔÓ Dr Sumitra Pathare, Ruby Hall
Clinic, Pune, πÓ‰›· Î·È ÙÔÓ Dr Alberto Minoletti, ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜, ÃÈÏ‹, Ô˘ ÚÔÂÙԛ̷-
Û·Ó ÙÔ ·ÚfiÓ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ.
OÌ¿‰· ÂΉÔÙÈÎÔ‡ Î·È Ù¯ÓÈÎÔ‡ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡
Dr Michelle Funk, ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜, ∫ÂÓÙÚÈο °Ú·Ê›· (¶.O.À./∫°), Î.
Natalie Drew, (¶.O.À./∫°), Dr JoAnne Epping-Jordan, (¶.O.À./∫°), ∫·ıËÁËÙ‹˜ Alan J.
Flisher, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ÙÔ˘ Cape Town, ¶·Ú·ÙËÚËÙ‹ÚÈÔ, ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘ ¡fiÙÈ·˜ ∞ÊÚÈ-
΋˜, ∫·ıËÁËÙ‹˜ Melvin Freeman, ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜, Pretoria, NfiÙÈ· ∞ÊÚÈ΋, Dr Howard
Goldman, ∂Ú¢ÓËÙÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ Ù˘ ∂ıÓÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ ¢È¢ı˘ÓÙÒÓ ∫Ú·ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·Ì-
Ì¿ÙˆÓ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜ Î·È π·ÙÚÈ΋ ™¯ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ÙÔ˘ Maryland, ∏¶∞, Dr
Itzhak Levav, ÀËÚÂۛ˜ æ˘¯È΋˜ ÀÁ›·˜,ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁ›·˜, Jerusalem, πÛÚ·‹Ï Î·È Dr
Benedetto Saraceno, (¶.O.À./∫°).
O Dr Crick Lund, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ÙÔ˘ Cape Town, ¶·Ú·ÙËÚËÙ‹ÚÈÔ, ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘
¡fiÙÈ·˜ ∞ÊÚÈ΋˜, ›¯Â ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ ÙÂÏÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜ ÂÈ̤ÏÂÈ·˜ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘.
∆¯ÓÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ·
Dr Jose Bertolote, ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ OÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁ›·˜, ∫ÂÓÙÚÈο °Ú·Ê›· (¶.O.À./∫°), Dr
Thomas Bornemann (¶.O.À./∫°), Dr Jose Miguel Caldas de Almeida, ¶.O.À., ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ-
·Îfi °Ú·ÊÂ›Ô ∞ÌÂÚÈ΋˜ (AMRO), Dr Vijay Chandra, ¶.O.À., ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi °Ú·ÊÂ›Ô ¡ÔÙÈÔ-
∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∞Û›·˜ (SEARO), Dr Custodia Mandlhate, ¶.O.À., ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi °Ú·Ê›Ô
∞ÊÚÈ΋˜ (AFRO), Dr Claudio Miranda (AMRO), Dr Ahmed Mohit, ¶.O.À., ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi
°Ú·ÊÂ›Ô ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ, Dr Wolfgang Rutz, ¶.O.À., ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi °Ú·Ê›Ô
∂˘ÚÒ˘, (EURO), Dr Erica Wheeler (¶.O.À./∫°), Dr Derec Yach (¶.O.À./∫°) Î·È ÚÔ-
ÛˆÈÎfi ·fi ÙËÓ OÌ¿‰· ∆ÂÎÌËÚ›ˆÛ˘ Î·È ¶ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ¶.O.À.
(¶.O.À./∫°).
¢ÈÔÈÎËÙÈ΋ Î·È ÁÚ·ÌÌ·ÙÂȷ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË
Î. Adeline Loo (¶.O.À./∫°), Î. Anne Yamada (¶.O.À./∫°) Î·È Î. Razia Yaseen (¶.O.À./∫°).
¢È¿Ù·ÍË Î·È ÁÚ·ÊÈο: 2S) graphicdesign
∂È̤ÏÂÈ·: Walter Ryder
55
O ¶.O.À. ¢¯·ÚÈÛÙ› ›Û˘ ıÂÚÌ¿ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË ÁÓÒÌ˘
ÛÙÔ ·ÚfiÓ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, Û ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi Î·È Ù¯ÓÈÎfi ›‰Ô, ÙÔ˘˜:
Dr Adel Hamid Afana Director, Training and Education Department
Gaza Community Mental Health Programme
Dr Bassam Al Ashhab Ministry of Health, Palestinian Authority, West Bank
Mrs Ella Amir Ami Québec, Canada
Dr Julio Arboleda-Florez Department of Psychiatry, Queen's University,
Kingston, Ontario, Canada
Ms Jeannine Auger Ministry of Health and Social Services, Québec, Canada
Dr Florence Baingana World Bank, Washington DC, USA
Mrs Louise Blanchette University of Montreal Certificate Programme in
Mental Health, Montreal, Canada
Dr Susan Blyth University of Cape Town, Cape Town, South Africa
Ms Nancy Breitenbach Inclusion International, Ferney -Voltaire, France
Dr Anh Thu Bui Ministry of Health, Koror, Republic of Palau
Dr Sylvia Caras People Who Organization, Santa Cruz,
California, USA
Dr Claudina Cayetano Ministry of Health, Belmopan, Belize
Dr Chueh Chang Taipei, Taiwan
Professor Yan Fang Chen Shandong Mental Health Centre, Jinan
People’s Republic of China
Dr Chantharavdy Choulamany Mahosot General Hospital, Vientiane, Lao People’s
Democratic Republic
Dr Ellen Corin Douglas Hospital Research Centre, Quebec, Canada
Dr Jim Crowe President, World Fellowship for Schizophrenia and
Allied Disorders, Dunedin, New Zealand
Dr Araba Sefa Dedeh University of Ghana Medical School, Accra, Ghana
Dr Nimesh Desai Professor of Psychiatry and Medical
Superintendent, Institute of Human Behaviour
and Allied Sciences, India
Dr M. Parameshvara Deva Department of Psychiatry, Perak College of
Medicine, Ipoh, Perak, Malaysia
Professor Saida Douki President, Société Tunisienne de Psychiatrie,
Tunis, Tunisia
Professor Ahmed Abou Past President, World Federation for Mental Health,
El-Azayem Cairo, Egypt
Dr Abra Fransch WONCA, Harare, Zimbabwe
Dr Gregory Fricchione Carter Center, Atlanta, USA
Dr Michael Friedman Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Mrs Diane Froggatt Executive Director, World Fellowship for Schizophrenia
and Allied Disorders, Toronto, Ontario, Canada
Mr Gary Furlong Metro Local Community Health Centre, Montreal, Canada
Dr Vijay Ganju National Association of State Mental Health Program
Directors Research Institute, Alexandria, VA, USA
Mrs Reine Gobeil Douglas Hospital, Quebec, Canada
Dr Nacanieli Goneyali Ministry of Health, Suva, Fiji
Dr Gaston Harnois Douglas Hospital Research Centre,
WHO Collaborating Centre, Quebec, Canada
Mr Gary Haugland Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Dr Yanling He Consultant, Ministry of Health, Beijing,
People’s Republic of China
Professor Helen Herrman Department of Psychiatry, University
of Melbourne, Australia
Mrs Karen Hetherington WHO/PAHO Collaborating Centre, Canada
Professor Frederick Hickling Section of Psychiatry, University of West Indies,
Kingston, Jamaica
56
Dr Kim Hopper Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Dr Tae-Yeon Hwang Director, Department of Psychiatric Rehabilitation and
Community Psychiatry, Yongin City, Republic of Korea
Dr A. Janca University of Western Australia, Perth, Australia
Dr Dale L. Johnson World Fellowship for Schizophrenia and Allied
Disorders, Taos, NM, USA
Dr Kristine Jones Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Dr David Musau Kiima Director, Department of Mental Health, Ministry of
Health, Nairobi, Kenya
Mr Todd Krieble Ministry of Health, Wellington, New Zealand
Mr John P. Kummer Equilibrium, Unteraegeri, Switzerland
Professor Lourdes Department of Psychiatry and Behavioural Medicine,
Ladrido-Ignacio College of Medicine and Philippine General Hospital,
Manila, Philippines
Dr Pirkko Lahti Secretary-General/Chief Executive Officer,
World Federation for Mental Health, and Executive
Director, Finnish Association for Mental Health,
Helsinki, Finland
Mr Eero Lahtinen, Ministry of Social Affairs and Health, Helsinki, Finland
Dr Eugene M. Laska Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Dr Eric Latimer Douglas Hospital Research Centre, Quebec, Canada
Dr Ian Lockhart University of Cape Town, Observatory,
Republic of South Africa
Dr Marcelino Lopez Research and Evaluation, Andalusian Foundation
for Social Integration of the Mentally Ill, Seville, Spain
Ms Annabel Lyman Behavioural Health Division, Ministry of Health,
Koror, Republic of Palau
Dr Ma Hong Consultant, Ministry of Health, Beijing,
People’s Republic of China
Dr George Mahy University of the West Indies, St Michael, Barbados
Dr Joseph Mbatia Ministry of Health, Dar-es-Salaam, Tanzania
Dr Céline Mercier Douglas Hospital Research Centre, Quebec, Canada
Dr Leen Meulenbergs Belgian Inter-University Centre for Research
and Action, Health and Psychobiological
and Psychosocial Factors, Brussels, Belgium
Dr Harry I. Minas Centre for International Mental Health
and Transcultural Psychiatry, St. Vincent’s Hospital,
Fitzroy, Victoria, Australia
Dr Alberto Minoletti Ministry of Health, Santiago de Chile, Chile
Dr P. Mogne Ministry of Health, Mozambique
Dr Paul Morgan SANE, South Melbourne, Victoria, Australia
Dr Driss Moussaoui Université psychiatrique, Casablanca, Morocco
Dr Matt Muijen The Sainsbury Centre for Mental Health,
London, United Kingdom
Dr Carmine Munizza Centro Studi e Ricerca in Psichiatria, Turin, Italy
Dr Shisram Narayan St Giles Hospital, Suva, Fiji
Dr Sheila Ndyanabangi Ministry of Health, Kampala, Uganda
Dr Grayson Norquist National Institute of Mental Health, Bethesda, MD, USA
Dr Frank Njenga Chairman of Kenya Psychiatrists’ Association,
Nairobi, Kenya
Dr Angela Ofori-Atta Clinical Psychology Unit, University of Ghana Medical
School, Korle-Bu, Ghana
Professor Mehdi Paes Arrazi University Psychiatric Hospital, Sale, Morocco
Dr Rampersad Parasram Ministry of Health, Port of Spain, Trinidad and Tobago
Dr Vikram Patel Sangath Centre, Goa, India
Dr Dixianne Penney Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
57
Orangeburg, NY, USA
Dr Yogan Pillay Equity Project, Pretoria, Republic of South Africa
Dr M. Pohanka Ministry of Health, Czech Republic
Dr Laura L. Post Mariana Psychiatric Services, Saipan, USA
Dr Prema Ramachandran Planning Commission, New Delhi, India
Dr Helmut Remschmidt Department of Child and Adolescent Psychiatry,
Marburg, Germany
Professor Brian Robertson Department of Psychiatry, University of Cape Town,
Republic of South Africa
Dr Julieta Rodriguez Rojas Integrar a la Adolescencia, Costa Rica
Dr Agnes E. Rupp Chief, Mental Health Economics Research Program,
NIMH/NIH, USA
Dr Ayesh M. Sammour Ministry of Health, Palestinian Authority, Gaza
Dr Aive Sarjas Department of Social Welfare, Tallinn, Estonia
Dr Radha Shankar AASHA (Hope), Chennai, India
Dr Carole Siegel Nathan S. Kline Institute for Psychiatric Research,
Orangeburg, NY, USA
Professor Michele Tansella Department of Medicine and Public Health,
University of Verona, Italy
Ms Mrinali Thalgodapitiya Executive Director, NEST, Hendala, Watala,
Gampaha District, Sri Lanka
Dr Graham Thornicroft Director, PRISM, The Maudsley Institute of Psychiatry,
London, United Kingdom
Dr Giuseppe Tibaldi Centro Studi e Ricerca in Psichiatria, Turin, Italy
Ms Clare Townsend Department of Psychiatry, University of Queensland,
Toowing Qld, Australia
Dr Gombodorjiin Tsetsegdary Ministry of Health and Social Welfare, Mongolia
Dr Bogdana Tudorache President, Romanian League for Mental Health,
Bucharest, Romania
Ms Judy Turner-Crowson Former Chair, World Association for Psychosocial
Rehabilitation, WAPR Advocacy Committee,
Hamburg, Germany
Mrs Pascale Van den Heede Mental Health Europe, Brussels, Belgium
Ms Marianna Vaã rfalvi - Ministry of Health, Hungary
Bognarne
Dr Uldis Veits Riga Municipal Health Commission, Riga, Latvia
Mr Luc Vigneault Association des Groupes de Défense des Droits
en Santé Mentale du Québec, Canada
Dr Liwei Wang Consultant, Ministry of Health, Beijing,
People’s Republic of China
Dr Xiangdong Wang Acting Regional Adviser for Mental Health, WHO Regional
Office for the Western Pacific, Manila, Philippines
Professor Harvey Whiteford Department of Psychiatry, University of Queensland,
Toowing Qld, Australia
Dr Ray G. Xerri Department of Health, Floriana, Malta
Dr Xie Bin Consultant, Ministry of Health, Beijing,
People’s Republic of China
Dr Xin Yu Consultant, Ministry of Health, Beijing,
People’s Republic of China
Professor Shen Yucun Institute of Mental Health, Beijing Medical University,
People’s Republic of China
Dr Taintor Zebulon President, WAPR, Department of Psychiatry,
New York University Medical Center, New York, USA
O ¶.O.À. ¢¯·ÚÈÛÙ› ›Û˘ ÙȘ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ Ù˘ ∞˘ÛÙÚ·Ï›·˜, ºÈÏ·Ó‰›·˜, πÙ·Ï›·˜, OÏÏ·Ó‰›·˜,
¡¤·˜ ∑ËÏ·Ó‰›·˜ Î·È ¡ÔÚ‚ËÁ›·˜, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ÂÙ·ÈÚ›˜ Eli Lilly and Company Foundation ηÈ
Johnson and Johnson Corporate Social Responsibility, Europe, ÁÈ· ÙË ÁÂÓÓ·Èfi‰ˆÚË ÔÈÎÔÓÔÌÈ-
΋ ÙÔ˘˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË.
58
Vous aimerez peut-être aussi
- 7i - Peloponnisos - Odoiporiko - Sti - Xora - Toy - Pelopa TextDocument28 pages7i - Peloponnisos - Odoiporiko - Sti - Xora - Toy - Pelopa TextEvelynKrausePas encore d'évaluation
- Ν. γλώσσαDocument80 pagesΝ. γλώσσαΔήμητρα ΚαραγιαννοπούλουPas encore d'évaluation
- Diction Illustr GrecDocument473 pagesDiction Illustr GrecAnonymous uAJEGJW4p100% (9)
- 2logotexnia Tis Diasporas PraktikaDocument91 pages2logotexnia Tis Diasporas Praktikavas2Pas encore d'évaluation
- Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΕ - SSR2002 - elDocument148 pagesΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΕ - SSR2002 - elΑριστείδηςΤάσιοςPas encore d'évaluation
- Vivliokritiko Afierwma 02 Sygxrona Themata 56Document3 pagesVivliokritiko Afierwma 02 Sygxrona Themata 56Despina SotiropoulouPas encore d'évaluation
- Am 01Document12 pagesAm 01Nikos PetrouleasPas encore d'évaluation
- untitledDocument10 pagesuntitledtheomat1121Pas encore d'évaluation
- ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΠ - Λυκείου - TeacherDocument204 pagesΒΙΒΛΙΟ ΣΕΠ - Λυκείου - TeachergregPas encore d'évaluation
- Έκθεση Γ Γυμνασίου.cleanedDocument208 pagesΈκθεση Γ Γυμνασίου.cleanedHappyGreg360Pas encore d'évaluation
- Safe 22Document9 pagesSafe 22PapadopoulosPas encore d'évaluation
- Annan Plan GuideDocument54 pagesAnnan Plan Guiderayori3273Pas encore d'évaluation
- ΔΕΠ-Υ σύντομο pdf χαρακτηριστικά και αντιμετώπιση στην τάξηDocument16 pagesΔΕΠ-Υ σύντομο pdf χαρακτηριστικά και αντιμετώπιση στην τάξηJohn PapasPas encore d'évaluation
- 1 NisixiosDocument13 pages1 NisixioschalandrisectioncidPas encore d'évaluation
- Tetradio Ergasion Glossas BDocument82 pagesTetradio Ergasion Glossas BAimilia-Maria LemonidouPas encore d'évaluation
- Math 1 15Document15 pagesMath 1 15Nikos TsamaidisPas encore d'évaluation
- Methodologia EkkinhshsDocument2 pagesMethodologia EkkinhshsmbelessisPas encore d'évaluation
- Η - κόρη - της - καλύτερης - μου - φίλης - Greek - Edition - Dorothy - KoomsonDocument538 pagesΗ - κόρη - της - καλύτερης - μου - φίλης - Greek - Edition - Dorothy - KoomsonMarija MilojkovicPas encore d'évaluation
- LG MFL37562519-GreekDocument21 pagesLG MFL37562519-GreekzyqilaPas encore d'évaluation
- 3logotexnia Tis Diasporas PraktikaDocument48 pages3logotexnia Tis Diasporas Praktikavas2Pas encore d'évaluation
- 12-0055 LQDocument99 pages12-0055 LQArgie TellisPas encore d'évaluation
- 12-0055 LQDocument99 pages12-0055 LQArgie TellisPas encore d'évaluation
- Plenum 50 WGDocument1 pagePlenum 50 WGMichalisPas encore d'évaluation
- Margarita2 TetradioDocument52 pagesMargarita2 Tetradioimagempro2009Pas encore d'évaluation
- 237-246_liakouDocument10 pages237-246_liakoua.giannakis85Pas encore d'évaluation
- Chapter 4908Document11 pagesChapter 4908Barbara KadiPas encore d'évaluation
- Safe 21Document9 pagesSafe 21PapadopoulosPas encore d'évaluation
- 1logotexnia Tis Diasporas PraktikaDocument8 pages1logotexnia Tis Diasporas Praktikavas2Pas encore d'évaluation
- Enotita 4diafimisiDocument8 pagesEnotita 4diafimisiangelogerokPas encore d'évaluation
- ΥΔΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑDocument4 pagesΥΔΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑchrmirPas encore d'évaluation
- ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ - ΒαρσαμηDocument6 pagesΘΗΡΑΜΕΝΗΣ - ΒαρσαμηΦω ΤακηςPas encore d'évaluation
- ΗΠΑDocument34 pagesΗΠΑVladimir MarkovskyPas encore d'évaluation
- Kavoulakos Kant EisagogiDocument18 pagesKavoulakos Kant EisagogiNikola NikolajevićPas encore d'évaluation
- AFIEROMATA#05Document84 pagesAFIEROMATA#05Christos BezirtzoglouPas encore d'évaluation
- Koinignomi 241011Document24 pagesKoinignomi 241011archaeopteryxgrPas encore d'évaluation
- 14-GIATROI XEXORISTOIDocument3 pages14-GIATROI XEXORISTOIElena TsavourelouPas encore d'évaluation
- 3D PrintingDocument9 pages3D PrintingeroPas encore d'évaluation
- ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ιατρος - ΛυπουρληςDocument6 pagesΗΡΟΔΟΤΟΥ Ιατρος - ΛυπουρληςΦω ΤακηςPas encore d'évaluation
- ΑτλαντίδαDocument2 pagesΑτλαντίδαKonsPas encore d'évaluation
- Symperifora KatanalothDocument206 pagesSymperifora KatanalothSergkei MparakouPas encore d'évaluation
- Odhgies Margarita 3-4Document124 pagesOdhgies Margarita 3-4Markus HoffPas encore d'évaluation
- Όρνιθες Σελ5Document1 pageΌρνιθες Σελ5Gigi N'TogaPas encore d'évaluation
- Marketos Sygxrona Themata 68-69-70Document7 pagesMarketos Sygxrona Themata 68-69-70billyskouras2Pas encore d'évaluation
- 24107Document14 pages24107Konstantina TsPas encore d'évaluation
- οριενταλισμοςDocument364 pagesοριενταλισμοςΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣPas encore d'évaluation
- ΤΕΕ 2488 08 Πυρηνικο Εργοστασιο στην ΕλλαδαDocument5 pagesΤΕΕ 2488 08 Πυρηνικο Εργοστασιο στην Ελλαδαchkald1Pas encore d'évaluation
- A1fdc10ea5 GD HDHDocument2 pagesA1fdc10ea5 GD HDHAppple DoctorPas encore d'évaluation
- Το δέντρο της χρονιάς 2008 Η χαρουπιάDocument2 pagesΤο δέντρο της χρονιάς 2008 Η χαρουπιάΙΑΣΩΝPas encore d'évaluation
- 2012Document41 pages2012Vassiliki AthanasopoulouPas encore d'évaluation
- Τουμασάτος Ολυμπιακοί Αγώνες 1896Document20 pagesΤουμασάτος Ολυμπιακοί Αγώνες 1896genesisproject.uopPas encore d'évaluation
- Techniques of Wood ConnectionsDocument7 pagesTechniques of Wood ConnectionsrogPas encore d'évaluation
- αποστολιδης_τεχνη και φρενοπαθεια ΓDocument12 pagesαποστολιδης_τεχνη και φρενοπαθεια Γamarko1306Pas encore d'évaluation
- Εισαγωγη Στην ΟργανικήDocument40 pagesΕισαγωγη Στην ΟργανικήAggeliki PepePas encore d'évaluation
- Kathimerini 18-03-2000Document60 pagesKathimerini 18-03-2000archaeopteryxgrPas encore d'évaluation
- toc-6512Document72 pagestoc-6512apostolosPas encore d'évaluation
- Les jeux olympiques - Tome 3: Cap sur les médailles avec Saucisse et BengaliD'EverandLes jeux olympiques - Tome 3: Cap sur les médailles avec Saucisse et BengaliPas encore d'évaluation
- D Clinaisons Culturelles Cycle 3 16481Document5 pagesD Clinaisons Culturelles Cycle 3 16481Marie-Christine GABALIPas encore d'évaluation
- Article 3Document5 pagesArticle 3patricianguemegniPas encore d'évaluation
- Presentation - APMEP 2Document36 pagesPresentation - APMEP 2zou.redmi2.bouPas encore d'évaluation
- 2022-Etat - Des - Effectifslabo Histoire Algerie1 (1) .Xls - LAST ONE11Document85 pages2022-Etat - Des - Effectifslabo Histoire Algerie1 (1) .Xls - LAST ONE11Asmaa HazoutiPas encore d'évaluation
- Manuels 1eres STMG 2Document2 pagesManuels 1eres STMG 2afaladamPas encore d'évaluation
- FO3 - Dimension PedagogiqueDocument4 pagesFO3 - Dimension PedagogiqueEddie NguyễnPas encore d'évaluation
- CV Porfolio BDocument4 pagesCV Porfolio BAdon Yves RomaricPas encore d'évaluation
- Fiches Lecture Cp1 Consonnes Partie2Document91 pagesFiches Lecture Cp1 Consonnes Partie2samirakone366Pas encore d'évaluation
- Activite Pedagogique Version FinalDocument2 pagesActivite Pedagogique Version FinalAngie BertrandPas encore d'évaluation
- Guide de L Evaluation LGT 20032023Document102 pagesGuide de L Evaluation LGT 20032023Inès TalalPas encore d'évaluation
- 1-LES OBJECTIFS ...... EpsDocument23 pages1-LES OBJECTIFS ...... Epsثقافة عامةPas encore d'évaluation
- EducationDocument16 pagesEducationmouadpopulairePas encore d'évaluation
- Efm Local M105 Competences Comportementales Et SocialesDocument2 pagesEfm Local M105 Competences Comportementales Et SocialesHassan ElhaoudPas encore d'évaluation
- Conclusion Et BibiographieDocument8 pagesConclusion Et BibiographiesaidPas encore d'évaluation
- Atelier de Gestion n 2Document2 pagesAtelier de Gestion n 2Kabour RakiPas encore d'évaluation
- Fiche_Lecture L1Document3 pagesFiche_Lecture L1sallmamoudouPas encore d'évaluation
- Position Med Hist 2021Document3 pagesPosition Med Hist 2021Rafael BoschPas encore d'évaluation
- Recueil D'Exercices CM2 PDFDocument1 pageRecueil D'Exercices CM2 PDFaime.dkr19Pas encore d'évaluation
- Emploi Du Temps Annuel de Barouni Yasmine - 2023-2024Document1 pageEmploi Du Temps Annuel de Barouni Yasmine - 2023-2024amirabengaeidPas encore d'évaluation
- Français Niv6 Sem4 Séance4 DriveDocument75 pagesFrançais Niv6 Sem4 Séance4 Drivebakri2m100% (1)
