Hincmar (0806?-0882). Hincmari,... Opera omnia, juxta editionem sirmondianam ad prelum revocata.

Varia accessere monumenta quae suppeditarunt Surii, Pertzii, etc.,

collectiones memoratissimae, accurante J.-P. Migne,... Tomus I. - ...Sequuntur J.... 1852.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter [email protected].

 PATROLOGLE

CURSUS COMPLETUS
SIVE
BIBLIOTHECA DNIVERSALIS, INTEGRA, DNIFORMIS, COMMODA, OECONOMIGA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTOMMQUE ECCLESIASTICORUM

QDI
AB MYO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA
FLORUERUNT;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OHMIUMQUJE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICvETRADITIONISPER DDODECIMPRIORA
ECCLESLE S^ECULA,
1UXTA EDITIONES INTERSE CUMQUE
ACCURATISSIMAS, NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTISCOLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA;
DISSERTATIONIBUS,COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA
,
OMNIBUSOPERIBUS POSTAMPLISSIMAS EDITIONES QU/ETRIBUSNOVISSIMIS S.ECULISDEBENTURABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;
INDICIBUSPARTICULARIBUSANALYTICIS,SINGULOS SIVE TOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
CAPITULISINTRA1PSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULISSINGULARUM PAGINARUMMARGINEM
» SDPERIOREM DISTINGUENTIRUSSUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS,ADORNATA;
OPERIBUS CUMDUBIIS TUMAPOCRYPHIS, ALIQUA VEROAUCTORITATE IN ORDINE ADTRADITIONEM
ECCLESIASTICAMPOLLENTIBUS, AMPLIFICATA ;
DUOBUSINDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO S CILICET RERUM, QUOCONSULTO, QUIDQCID
UNUSQUISQUEPATRUM INQUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNOINTUITU ALTERO
CONSPICIATUR;
SCRIPTUR^E SACR^E, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES
ET IN QUIBUS OPERUMSUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SCRIPTUR.ETEXTUS COMMENTATI SINT. '''
BDITIOACCTJRATISSIM-A,
C-ETERISQCEOMNIBUSFACILE ANTEPONENDA, Sl PERPENDANTUR : CHARACTERCM NITIDITAS
CHARTJEQUALITAS,
• TUMNUMERUS,
1NTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUMVARIETAS
FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTOOPERISDECURSU CONSTANTE T^^
PRETIIEXIGUITAS,
8IMILIS, PR^SERTIMQUE ISTACOLLECTIO, UNA,METHODICA ET CHRONOLOGICA, ^0>\
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPABSORUM, ty 4£n\%}\
PRIMUM AUTEMIN NOSTRABIBLIOTHECA , EX OPERIBUS AD OMMES jETATES, /vJ3 \<^
LOCOS, LINGUASFORMASQUE PERTINENTIBUS , COADCNATORUM. I ^3 \ U5
SERIES SECUNDA,
IN QUA PRODEUNTPATRES, DOCTORES ECCLESI^ELATIN^E
SCRIPTOBESQUE
A GREGOKIOMAGNOAD iNNOCENTIUM
III.
'Slccurante
3«s^- SJliflne,
CLEII
BIBLIOTHECJE UHIVIIII,
SIVE
IN SINGULOS
COMPLETORUM
CURSUUM SCIENTIjEECCLESUSTICiERAMOSEDITORE.

PATROLOGIABWA EDITIONETYPIS MANDATAEST, ALIA NEMPE LATINA, ALU GRJECO-LATINA.

VENEUNTMILLE FRANCISDUCENTAVOLUMINA EDITIONISLATINJE; OCTINGENTIS
ET
UILLE TRECENTA — MERELATINAUNIVERSOS
GR£!CO-LATINjE. AUCTORESTUMOCCIDENTALES,TUlfl
EQUIDEMAMPLECTITUR
ORIENTALES ; III AUTEM,IN EA, SOLA"VERSIONE LATINADONANTUR.

PATROLOGIJE TOMUS CXXVI.

HINCMARI RHEMENMSARCHIEPISCOPI,JOANNIS VIII, MARTINI I, ADRIANI II, PONTI-
FICUM ROMANORUM,BERTARH ABBATISCASSINENSIS,ETC, ETC.
HINCMARITOMUSPOSTERIOR.—CJSTERORUM TOMUSUNICUS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

'IHVIADIGTADAMHOISE, PROPE PORTAMLUTETI^EPARISIORUMVULGOVEXFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE
1852
 SiEGULUM IX.

HINCMARI

RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI

OPERA OMNIA,

JUXTA EDITIONEM SIRMONDIANAM A» PRELUM REVOCATA.

VARIA ACCESSERE MOOTMENTA

QU.E SUPPEDITARUNT

SURII, PERTZII^ETC. COLLECTIONES MEMORATISSIMiE

SEQUUNTUR

JOANNIS VIII, MARINI I, ADRIANI III,

PONTIFICUMROMANOllUM
EPISTOLA: ET DECRETA.
TOMCM
CLACDUNT
£. BERTARII ABBATISCASSINENSIS,HARMOTISANGALIENSISABBATIS, S. REMBERTI HAMBTJR*
GENSISEPISCOPI,AIMOINIMONACUISANGERMANENSIS, RATPERTISANGALLENSIS,
Scrlpta vel scriptorasn fragmenta qnue snpersnnt.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHEC/E
CLBBI UNIVEBSJE,
SITE
CURSLUMCOMPLETORUM
IN SINGULOSSCIENTIJEECCLESIASTICJE
RAM09 EblTOUE.

HINCMARI TOMUSPOSTERIOR.— OETERORUM TOMUS UNICUS,

VENEUNTDUO VOLUMINA
14 FRANCISGALLICIS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

INVIADICTAD-AMBOISE,PROPE PORTAMLUTETLE PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAE,
SEU PETIT-MONTROUGE.

1852
 ELENCHUS

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CXXVI CONTINENTUR.

HINCMARUS RHEMENSIS ARCHIEPISCOPUS.

(Operum continuatio.)
Epistolae. Col 9
Opuscula et episto.se guae spectant ad causam Hincmari Laudunensis. 279
JOANNES VIII PONTIFEX ROMANUS
Epistolee et decrefa 651.
MARINUS I PONTIFEX ROMANUS.
Privilegia. 967
Epistola ad monachos S. ^Egidii. 969
ADRIANUS III PONTIFEX ROMANUS.
Privilegium pro monasterio placentino. 971
Eoistola ad Sigibodum Narbonensem episcopum. 973
S. RERTARIUS ABRAS CASSINENSIS
'
Carmen de S. Renedicto. 975
Appendix.ad scripta S. Bertarii. — Vita sanctee Scholasticae virginis. 979
Quomodo per annum jejunandum sit. 987
HARMOTUS SANGALLENSIS ARBAS.
-
hiscriptiones in templo S. Olhmari. 989
Epitaphium Grimaldi. 991
S.-REMRERTUS HAMBURGENSIS EPISCOPUS.
Vita S. Bemberti, auctore anonymo, ejus eequali. Ibid.
Vita S. Anscharii archiepiscopi Hamburgensis, auctore S. Remberto. 1009
AIMOINUS MONACHUS SANGERMANENSIS.
.Histona translationis S. Vincentii martyris ex Hispania in Galliam. 1011
rDe translatione SS. MM. Georgii, Aurelii et Nathalise ex. urbe Corduba.
Parisios. 1027
De Miraculis S. Germani. Ibid.
Acta translationis S. Savini martyris. 1039
RATPERTUS SANGALLENSIS MONACHUS,
De casibus monasterii S. Galli. 1047
Poemata varia. 1079

E\ lypis MIGNE, an Peiit-Monirougc.

 OPMUM HHRI COHTIO.

EPISTOLA PRIMA. A piscat, et sapiat quaro granditer Dcus oflcnditur

EPISCOP0RUM DIOECESEON RHEUENSIS ATQtlEROTHOHA-quando in sic grandibus et apertis non ignoranler
t GEXSIS » ADLUDOVICUM GERMANLX REGEM b. peccatur. Unde scriptum est : Descendantin infer
numviventes(Psal. LIV).ld est, labantur in peccatum
(Ex Aclisprov. eccl.Hhera.lom. I, pag. 217.)
scienles. Qusc divina permissione merilo uiundi pa
Domno LUDOVICO, regi glorioso, episcopi Rhemo- tienlis, propler communia peccala uoslra, paslorum
rura dioeceseos aique Rolhomagensis, qui adesse scilicet et gregum, propter delicta regis cl regni,
potitimus eveniunt sicut scriptum est : Immissiones per ange-
I. Excusanl cur ad convenlumBhemensemvenire non losmatos, viam fecil Dominussemitir ircesuw (Psnl.
poluerunt. LXXVII). Tamen, sicut Veritas proleslatur, uon eri«
Litteras dominalionis veslrae quique nostrum ba- sine ultione vindiclaenec ipsi virga furorisDomini.
buimus,quibusjussistisut vobis vn Kalendas Decem- Sic legimus, sic audivimus, sic vidinius, cl pio cerlo
bris Rbemis occurreremus, quatenus ibi nobiscum sic cito videbimus : quoniain licet peccatores sinius,
et cum caeleris fidelibus veslris de restauratione sed pcenilentes, et in divina clementia fortiler confi-
sanciae Ecclesiae, et de slalu ac solule populi Chri- denles, ministerium sacrum operanle Spirilu sanclo
siiani, tractaretis. Sed nos ad plnciium illud occur- B suscepimus, sine quo sacra non ininistramus, et
rere non poluimus, et propter incommoditatem et nobis dictum a Veritate veraciter scimus : Non vos
breviiatem lemporis, et propier inconvenientiam estis qui loquimini, sed Siiiiitus Patris ves.ri qui lo-
loci; el, quod est lugubrius, propter confusionem quitur in vobis(Matlh. x).
tumultus exorli. Scd et divinis legibus, quasel vos III. Quod swpius illum ad ineundam cum fralre con-
observaturoscum vestris frulribusnobisdcnuntiastis, cordiam hortati sunt. .
caulum esse dignoscilur, quia sicut nec arcbiepiscopi Et licet dominatio vestra melius noverit de quibus
sine coepiscopi, ila nec coepiscopi sine arehiepisco- scriptis, mandatis et dictis dicamus, lamen non ab
porum consensu vel jussn, nisi quaead proprias per- re est si etiam et nos illa ad memoriam vestram re-
tinenl parocbias, debent praesumere, et in tam an- ducamus. Primo quidem per llildegarium <=,venera-
gusto tempore archiepiscoporum litteras non valui- bilem episcopum, scriplis et diclis; secnndo per
mus deconventu babere. Quapropler noverit vesira ^Eneam «^, honorabilem episcopum, litleris el ver-
sublimitas quia mandatum vesirum nostra non con- bis; item per jEneam verbis, deinde per Hincmarum
tempsit bumililas; sed, sicut longe est ante nos Rbemensem et Wenilonem Rolhomagensem episco-
dictum, qui jubet impossibile, facit se contempli- pos; iterum per eosdem, cum aliisquos ipsi vocastis, ea
"
bilem. quae saluti fuerunl congrua sufficienler audislis,
II. Querunlur quod eorum monitis et consiliishacle- quando sicut et ante petiviintis, ut frater vester et
nus non parueril. omnes fidelesillius ante vestram fideliumquevestro-
Sed et tractatum de restauralione sanctae Eccle- rum praesenliam in rationes loco et lempore congruo
sise, ei slatu ac salute populi chrisliani, quod nunc venissemus, et quse male gesta forent, vestro con-
vos vobiscum babere velle dicills, justius et rationa- silio et auxilio cum Dei adjulorio fuerint emendata.
biiius illud haberi pottiissel, si nostris, quin poiius Pro quibus omnibus dictis non obatidientibus valde
divinis consiliis el observaiionibus alque obtestatio- limemus quod dicitur : Si sermonem meum servave-
nibus superno respeclu obtemperare voluissetis; runt, et vestrum servabunt (Joan. xv), et reliqua quae
quia non nostra scripsimus, mandavimus, diximus, Dominus comminalur. Et si illa non sunt exandita,
sed quac, dictante charitate, quceDeus est, in lilteris putari potest et nec isla, quae vos dicilis apud nos
sacris invenimus, et quae nalurae insita recognosci- velle quaerere et andire, exaudienlur. Videturque
mus.Caelerum quse contra illa quaescripsimus, man- quibusdam, ut sicut Dominus, quando qusesivit ficus
davimus, diximus, acta sunt vel aguntur, naturalis in ficulnea cui maledixil, cum non esset, teste Evan-
legis morbus et vitium eliam a rainus sapientibus rv gelio, tempus ficorum, aliud voluerit significare; ila
esse dignoscilur. Qua de re prudens quisque resi- et in hoc citato et incongruo conventu, remota do-
a Hincmar,arclieveque de Reims; Immon.eveqiie t>On allribtie cellc lettre a Hincmar de Reims.
de Noyon; Ermenfroi, eveque deBeauvais; Hiucinnr, c Hihlegiire, evfiqnede Meaux.
cvequc dc Laon. d Enec, eveque de Paris.
PATROL.CXXYI. 1
dl HINCMARIRIIEMENSISARCHIEPISCOPI 12
lmnalionis vestrae sincerilale, cle qua niliil. conlra A ducrunt; et Iatebat sub melle venenum. Et comple--
puritatem volumus auliimare, alia qusedam possinl tum est in illis, complenturque in islis Psalmislae
inleliigi. Et quia beatus Petrus omnem monet episco- dictum : Qui loquunlur pacem cum proximo suo,
pum ut paralus sit ad salisfactionem omni poscenli mala aulem in cordibus eorum (Psal. xxvn); et reli-
se ralionem.quoe nunc videmus, pro tempore damus qua quaesequunlur. Et receperunt illi in sseculoislo
fidcliter dominationi veslrce consilia. quoe nota sunt, et receperunt in sscculoaltero quse
in isli iniuen-
IV. Ut consideret cur in fratris regnum venerit, et tesjudicio plenius cognoscenlur. Quorum:
utrum lalia sustinere velit, qualia fecit. cxitttm, limere debuerant actionem et facient,
si illos respexerit Dominus qui respicit humiles
Primo quidem in ipsa radice cordis advenlum et custodit parvulos. Et sic pestilente flagellalo, ut
vcstrum in hoc regnum inspicite, et coram oculis scriptum est, sapientior erit parvulus; et sapienl,
Doniini, cui secundum Psalmistam, cogitatio homi- quia non repellet Dominus plebem suam, nec obli-
nis conlilelur, slatera scquitalis ponderate; et quid- viscetur in finem : Quoniam Propter miserfam
quid bortalores et consiliarii ac laudalores vestri inopumet gemitnmpauperum nunc exsurgam(Psa/.xi),
vobis dicant, ad cor redile; et quidquid ad accusa- dicit Dominns. Alioqui sicut tunc dixit illis, ila ex
tionem et commendationem adventus vestri invenire " nunc dicitDominus islis : Tacui, nunquid semper la-
et dtcere poluerilis, veslram conscientiam interro- cebo? quam si parturiens clamabo (Isa. xLit).Nondum
gale; et si talia sustinere vullis qualia facitis, judi- venit hora mea, sed nunc est bora veslra, et po-
cate. Et illam horam quam cerli estis qttia nullo teslas lenebrarum. Et quidcm in b.ic die tua,quae ad
modo poteritis effogere.quando anima veslra dc cor- pacem,tibi! nunc autem abscondita sunt ab oculis
pore exiet, ante mciilis oculos ponile, quando tolum tuis, quia venient dies in le. Roga tibi, qusesumus,
mundum et omnem potestalem, el omnes divitias, in tali loco ubibene possisintendere homiliam sancli
el ipsum corpus derelinqu.et, et sine adjulorio uxoris Gregorii legere in lectione Evangelii : Videns Jesus
ac filiorum, el sine solatio el comilalu drudorum civitatem, flevit super illam. Precamur vos,Domine,
aique vassorum nuda et desolala exibit, et quidquid ut et diem anle menlis oculos habeatis, quando cum
cogilavit et ordinare disposuit, infectum dimitlet, omnibus hominibus anima vestra proprium corpus
sicut dicit Scriplura : In illa die peribunt omnes cogi- rccipiet, et venietis ante faciem ceterni judicis in
taliones eorum (Psal. CXLV) ; et videbit omnia pec- conspectu omnium angelorum ct hominum : in qua
caia sua et sentiet, videns diabolos se constringentes die, sicut dicil sanctus Pauhis, judicabit Dominus
et coarctantes, et quidquid contra charitatem et _ unumqucmque, non psr jilienuin testimonium, sed
fidem debitam cogitavit, parabolavit, et fecit in isto occulta uniuscujusque per cogitationes accusantes,
sfeculo, et per dignos pcenitenlise fruclus non emen- aut etiam defendentes, quando recipiet unusquisque
davit, anie oculos semper habebit, el effugere volel, propria corporis prout gessil, sive bonum, sive ma-
et non valebit. Nam certum esl quia ad omnes homi- lum. Et non despicienlur lunc nostra verba quae
nes, quando egrediuntur de corpore, veniuat diaboli, scripsimus, ab eis qui nunc illa conlemnunt; quando
et ad juslos et ad peccatores : sed et ad ipsum Chti- sine dubio rcplicata erunt in lestimonium in ipso
slum venit, in quo suum nihil invenit, sicut scriptum tremendo judicio, et nullus illorum te lunc adjuva-
est : Venit princeps hujus mundi, el in me non habet bit, qui nec seipsum adjuvare sufficiet, quando ibunt
quidquam (Joan. xiv). qui talia agunt qualia audimus el senlimus alque
Et crede nobis veraciter, rex utinam semper bone dolemus, si in talibtis perseveraverint, in iguem
et cli.isliane, nec longe est, sed satis et plusquam aHernuni, el jtisti, qui injusla patiuiitur, in vilam
speretur, prope libi est illa hora. Propterea non le seicrnam.
seducant isla qiinevides. ln temporc quippe patris
veslii vidimus per aliquos incepla et facla quae in V. De eis quw utcrudeliter et impie, qua transibat,
istos isla videmus fiebant, eu proltibeutel compescal.
tempore isto, per qui conficiunt,
fieri, et per alios videbuntur compleri. El quando Quia tanta el (alia crudelia el abominanda fieri,
libi adveniet bora exilus tui, sicut rident nunc, pcr parochias quas perlransilis, audivimus, et quae-
quando perle obtinent quae volunl, in hora volunla- dam senlimiis, qiisedam sentire limemus, et illis qui
tis suse; sic ridcbunt et in bora exitus lui, et quse- senserunt et sentiunt condolemus, quse calamitatem
reni quomodo per alium teneant quaeper te obtinue- et miseriam qiiam a paganis « patimur, superanl.
runt. Quod et lieri polesl ul quidam eliam quaerant qiioniam a chrislianis in cliristtanos, aparenlibus in
iu tempore tuq. Sed et illi, nisi dignaro pcenitentiam parenles, a rege christiano in regem chrislianutn, a
egerint, miserabiliter ad illam horam venient exitus fratrc in fratrem, contra omncs leges divinas et
stii, sicut vcnerunt et illi qui dcfecerunt a patre luo humanas agunlur ; contra quos clamat Ecclesia a
cum fratre tuo. Nam ut illi ordinanles sediliones in paganis afflicta : Et super dolorem vulnerum meorum
iiaternam reverentiam, sic et isli vos excilantes in addiderunt (Psal. LXVIU): Et nos omnes cunctique
fralernam dilectionem, nomen pacis et staluni Ec- palienles, Sustinuimus pacem,et non venit; qucesivi-
clcsiae, et salutem ac uniiatem populi oblendcre stu- mus bona, efecce lurbalio (Jer. xiv); proplerea talia
» Pagrtnis, par les Normands, qui n'eiaient pas encore conve;lis au cbristianisme.
15 EPISTOLyE. U
prohibele, compescite etsedale; quoniam pahitium A ritis reslaurarfe, debila episcopis et sibi commiss.s
vestrum debet esse sacrum, el non sacrilegum. Pa- ecclesiis privilegia intemerala, sicut divinitus con-
laiiuin enim regis dicilurpropter rationabiles homi- stiluta sunt, cuslodite. Praecepta et immunitates et
nes inhabitaules, et non propter parieles insensi- honorem earum, sicut avus et pater vesler conser-
biles, sive macerias. Et rex a regendo dicilur, ut se vaverunt, conservare curate. Et quse frater vester
sub Deo et bonos cum Deo puritale cordis, veritale dominus nostcr, qui et paterna donatione, et vobis-
oris, firmilale stabililalis regat, et pravos a pravi- cum, cum vestris veslroruraque fidelium muluis
tate corrigat et in rectitudinem dirigat. El si qusc iirmitalibus, regni partem accepit, pro cultu ct ho-
male facta sunt emendare venistis, pejora quam nore ccclesiarum egit, similiter conservate; et re-
viderimus a christianis in chrisiianos fieri, ingerere ctores ac pastores ecclesiarum ut patres ct Chrisli
non debetis. Et si pacem facere advenistis, paccm vicarios colite, sicut sancta Scriptura prsecipit, di-
pacifice ab anctore pacis obtinere debelis. Et si di- cens : Sacerdoles Dei sanctifica, et magnalis humilia
scordiam effugare el charitatem redinlegrare veni- caput luum (Eccli. vn). Eorumque spiritualia con-
slis, illam qnam Chrislus per Paulum docuit, mon- silia obaudile, ilerum dicente Scriptura : Inlerroga
slrare debetis. Ait enim : Charilas non est ambitiosa, palres tuos, et annuntiabunt tibi; majores tuos, et
non agit perperam, non qumrit qum suasunt; non B dicent libi (Deut., xxxi); Et item : Interroga sacer-
gaudet super iniquilate, congaudet aulem verilali (I doles meos lcgem meam (Agg. n); Et Dominus per
Cor. XIII); quse esl de corde puro et conscientia Malachiam prophelam : Labia sacerdolis cuslodient
bona, et fide non ficta ; quaeoperatur per dilectio- scienliam, et legemrequirent ex ore ejus,quia angelus
nem, el non per potestatem, vel indebitam cupidi- Domini exercituum esl (Malach. n). Eosque tempore
lalem : sine qua charitate, sicut scriptum est, incongruo et inopporluno nolile inquietare ; sed li-
eliamsi qui tradiderit corpus suum ul ardeat, nihil ceat eis ministerium sacruro, ad quod ordinati sunt,
illi prodest. Quam omnibus Dominus in signum de- in populi salulem peragere : sibique domestica cura
dit, ut sciant si qttisque est chrislianus, aut si in- subjectos nolite conculere, et non sinalis debone-
trabit in regnum Dei, an non, dicens : In hoc cogno- stare, sive opprimere. Ul presbyleris honor con-
scent omnes quia discipuli mei esiis, si dileclionem gruus et jura debita, quae canones et capitula avi
habueritis ad invicem (Joan. x.) Nam qui in pri- et patris vestri slatuerunt, conservenlur, salagite.
mordio fidei discipuli appellabanlur, nunc chrisliani Ut episcopi quietam liberlatem suas parochias cir-
dicuntur. Et ipsa est veslis nuplialis, quam qui non cumeundi, et proedicandi ac confirmandi, atque cor-
habuerit, de nuptiis ccclestis convivii in fuluro ju- rigendi habeant, ordinate. Ut missus reipublicsc, id
dicio ejicielur in lenebras exleriores, et in ignem C est minisler comilis, cum ipsis, si jusserint, eat,
scternum, ubi eritfletus et slridor dentiuni. qui liberos homines incesluosos, si per admonitio-
VI. Ui contra paganos polius arma convertat; et illos nem presbyteroruni venire ad episcopum noluerint,
qui ab illis fugiunt, vexari a suis non sinal. eos ad episcopi placitum venire faciat, commendate.
Ipsa charitas vos contra paganos accendat; ut qui Ut si episcopus pro quacunque necessilate ecclesia-
tunc rooli non sunl ad pietatem ut nobiscum irent slica ad vos direxerit, ad quem suus missus veniat,
conlra eos, qui de isto regno amplos babebanl et per quem quse rationabiliter pelierit, obtinent, in
habent honores (quod si facerent, et zelo recto palatio vestro, sicut comes palatii est in causis rci-
accensi unanimiter vellent, expelli aut disperdi pa- publicae, ministerio congriium conslitulum habctc.
Ut temporibus a sacris regulis conslilulis cora-
gani, adjuvanle Domino, poterant), vel nunc qua-
cunque iiUenlione a doininalu illorum per vestram provinciales synodos cum episcopis, et specia-
ordinationein sancta liberetur Ecclesia, et regnum, les cum presbyteris, habere quiele possint, an-
nuile n. Res et facultates ecclesiasticas, quoc sunt
quod contra eos redimitur, a tribulo indebilo eri-
vota fideliuro, pretia peccatorum, stipendia an-
piatur. Sed et qui fugiunl a facie paganorum, cum
in illas partes venerint in quibus digilis, rcfugium cillarum et servorum Dei, deprsedari et ab eccle-
siis discindi nolile snstinere ; sed forliter, ut rex
tranquillum inveniant, et non lalem deproedalionem
ut nec incolaevivere nec fugientibus solalium pos- cbrislianns et Ecclesiae alumnus, resislite atque dc-
sint prsebere. Quia nunc peccatis tiostris exigenlibus fendile. De quibus consecratis Deo rebus quod ha-
complelur quod olirn dictum est per prophelam: Qui bent liberi homines ecclesiis servienles per disposi-
tionem rectorum ipsarum ecclesiarura, ideo consti-
fugeril a facie leonis, irruet in ursum; et cum intra-
verit domum, et innisus fuerit super parielem, morde- tuerunt aposlolorum succesores hocordinari, ut
bil eum cohiber. Et cum effugerinl arma ferrea, ir- quia creverunt fidclium vota, et increverunt fidelium
ruenl in arcum areum (Amos v.) In omni enim mala, augeretur per dispensationem ecclesiasiieam
parte miseri, proh dolor! affliclionem inveniunt. regni militia ad resislendam malorum nequitiain,
ecclesioe defensioncm haberent et
VII. Ut privilegia el immunilates ecclesiarum con- qiiatenus ipsoe
servet, rectoreique illurum non inquielet, nec pos- pacem, et christianitas oblinerel tranquillitatcm.
sessionesdiripi permittut. Quapropter sicul et illae res ac iacullates de quihus
El si Ecclesiam Dei, sicut noois scnpsislis, quse- vivunt clerici, ita et illaesub consecralionc immuni
a il oarait aue Louis de Germanie avait defendu aux eveaucs de tenir des conciies.
 15 HINCMARIRHEME.NSISARCHIEPISCOPI 16
tatis sunt, de quibiis debent militare vassalli; et A in libro Capiiulorum ejus, quicunqiie lihrum illum
pari luilione a regia potestate in ecclesiarum usibus habet, et legere volueril, invenire valebit. Hanc
debent muniri. Quia vero Carolus * princeps, Pip- etiam relationem et in scripluris habemus, et qui-
pini regis pater, qui primus inter omnes Francoram dam nostrum etiam viva voce domnum Ludovicum
reges ac princeps, res ecclesiarum ab eis separavit imperatorem pairem veslrum referre audivimus.
alque divisit, pro hoc solo inaxime esl aelernaliter Sed el sacri canones Spiritu sancto dictati, eos qui
perdiius. Nam saiiclus EuchcriusAureliancnsiuinepi- facultaies ecclesiasticas diripiunl, et res eeclesiasti-
scopus,qni in inonaslerio sancii Trudonis requiescit, cas indebile sibi usurpant, Judse traditori Chrisli
in oralione posilus ad alterum esl soeciiliimraptus, similes cowpiitant. Et saacti qui cum Deo in cceto
et inter csetera quae, Dominosibi ostendente, con- regnanl, et in terris miraculis coruscant, divinoju-
spexit, vidit illum iu inferno inferiori torqueri. Cui dicio lanquam necalores pauperum ab Ecclesiseli-
interroganli, ab angelo ejus duclore responsum est, minibus et a coelesti regno secludunl. De quibus
quia sanctorum judicalionc, qui in futuro judicio sacrilegis in prophetia psalmi prsedicium est: Qui
cum Domiuojudicabunt, quorumque res abslulit et dixerunt: Hereditate possideamus sanctuarium Dei.
divisit, ante illud judicium anima et corpore sempi- Deus meus, pone iltos ul rotam, et sicut stipulam
ternis pcenis est depulalus, et recipit simul cum B ante faciem venti. Et sicut ignis qui comburit sylvam,
suis peccalis pcenas propter peccala omniun qui res et sicut flamma comburens monles, ita pertequeris
suas el facultates in honore et amore Domini ad illos in tempestate lua, el in ira tua turbabis eos. Itn-
sanctorum loca, in lumiiiaribus divini cultus et ali- ple (acies eorum ignominia(Psal. LXXXII.)
inoniis servorum Christi ac pauperum, pro anima-
rura suarum redemplione tradiderunl. Qul in se VUI. Ut monasleria laicis ares.iiuat. Carolo concessa reli-
giosispersonis
reversus sanctum Bonifaciumet Fulradum, abbalem
monasterii sancli Dionysii, et summuin capeHaiuiin Mouasteria etiam religiosa alijue prsecipua cano-
regis Pippini ad sevocavit, eisque talia dicens in nicoruin el monachorum alque sanclimonialiumlta-
signum dedit ul ad sepulcrum illius irent, et si cor- bitacula, quae ab auliquo tenipore parenles veslri
habitu consliiueru-ni, el in eis rectores
pus ejus ibidem non reperissent, ea quse dicebat, sub religioso
vera esse concrederent. Ipsi autem pergcntes ad el reclrie.es fecerunl, el quando parentes veslri pri-
prsedictum monasterium, ubi corpus ipsius Caroli malum regni lenuerunt, et elktm quando sanclus
bumatum fuerat, sepulcrumque illius aperientes, vi- Remigius Francos ad fidem, cooperante Domino,
sus est subito exisse draco, et totum illud sepulcrum converlii, et cum rege ipsorum baptizavit, et frater
interius inventum esl denigratum, ac si fuisset C vester dominus nosler partim juvenluie, partim fra-
exuslum. Nos aulem illos vidimus qui usque ad no- gilitate, parlim aliorum callida suggestione, eliam
slram aetatem duraverunt, qui huic rei inlerfuerunt, et minaruin necessitate, quia dicebanl petitores,
et nobis viva voce veraciler sunt testati quce audie- nisi eis illa loca sacra donaret, ab eo deficerenl, et
runl atque viderunl b. Quod cognoscens filius ejus ipse aliquando per vos, sicul nunc patet, aliquando
Pippinus synodum apud Liplinas congregari fecil, per fratrein veslrum regntnii desiitutus ab eis per-
cui praefuit cum sancto Bonifaciolegatus apostolicae deret, talibus, sicul scitis, personis commisit, debito
sedis Georgius nomine °; nam et synodum ipsain privilegio rcstituile. Nain idem frater vester et di-
liabeinus, et quanlumcunque de rebus ecclesiasticis, vina inspiralione, el sacerdolali redargulione, et
quas pater suus abstulerat, poluit, ecclesiis reddere etiam ab aposlolica sede commonilus, ex aliqua
procuravit. Et quoniam omnes res ecclesiis a qui- parte quse perpere egit, correxeral : quae autem
bus ablataeerant, resliluere, propter concerialionem adhuc incorrecta eranl, quomodo emendarc possel,
quain cum Waifario Aquitanorum principe habebat, saepe gcmebundus quserebal. Absit autem ut vos,
non praevaluit, precarias fieri ab episcopis exinde qui pro restaiiratione sanctse Ecclesisehuc venistis,
petiit, et nonas ac decimas ad restauraliones lecto- aut illa quaeipse emendavil deteriorelis, et sicul ille
rum, et de unaquaque casata duodecim denarios ad offendit, et vos offendatis, aut quae ipse necdum
ecclesiam unde res erant beneficiatae, sicul in Iibro emendare potuit, inemendata sinatis: qui ssrpe, sic-
capilulorum regum babetur, dari constituit, usque ul et nos lesles suraus, fralres vestros de lalibus,
dum ipsae res ad Ecclesiam revenirent. Unde el iiiomiistis elin oiniiiaununliulione quam communi-
domnus Carolus imperalor, adhuc in regio nomine UT faciebalis, promptissime indu disputabatis; sicut
consliliilus, edictum fecit ut neque ipse, nec lilii el sccus Teudonis villain, in loco qui Judicium dici-
ejus neque successores, hujusmodi rem agere at- tur, capitula quse babemus cum vestris fralribus
tentarent: quod manu propria firmavit, cujus pleni- acceplastis, et in chirographoapuJ Marsnam manu
tudinem habemus, et de quo capitulum excerptum propria confirmaslis. Contra quod si forle aliquis

<>Carlus ou Carolus, Charles-Martel. Carloman, maire du palais, en 743. Hincmar pre"-

*>Maigriile lemoignage des eveques du concile de tcnd que Georges, legat du saint-siege, y assista
Quierzy, on doit regarder ceilcpreteivdue vision de avec saint Bonilace, c'esl une erreur: Georges ne
saiul Eucher comme une fable. ful envnye en France qu'apres la mort de cet eveque.
c Le concile de l.eslines a ete lenu par 1'ordre de
17 EPISTOL/E. I*
in vos debent inlendere : quos si
egit, non propterea vos immunes erilis, si illud quod, A quia omnium oculi
tesle Domino, pepigistis et confirinastis, observare, nialo excmplo destruxeritis, qui per vos et a vobis
dubio
qnod absit, non sludueritis. Neminem quippe adju- in bonum debuerant oedificari, sub tantis sine
vat quod aliena mala reprebendit, nisi el ipse illa in futuro sasculo poenis vos necesse est torqueri.
caveat: quod demonstrat Paulus, dicens : Pulas, o Propterea oporlet ut qui rex eslis, et dominus ap-
Iwmo, quod lu evades jndiciutn Dei, qui eadem agis peltamini, in illuni semper suspenso corde suspicia-
qum judicas? (Rom. n.\ tis a quo videlicet, Rege regitm et Domino domino-
rum, nomen regis ct domini muluatis. Et sicut ille
IX. Ut reclores monasteriorum soUicileprovuleant, disponit orbem terrse in oequitate, et ad boc, sicut
ut servi et ancillm Dei secundum ordinem vivant.
in Hbro Sapientise dicilur, consliluit hominem ut
Reclores eliam monasleriortim, qmbus roonasteria ipse simililer faciat, imitamini illum, si vuliis re-
commiltilis, firmiter et obnixe prsecipite ul secun- gnare cum illo. Quia qni dicit se in Cbrislo manere,
dum ordinem el babituro ac sexuro, quo inhabi- debet,sicutilleambulavit,et ipseambulare.qui dicit:
tantes conslituti sunt, sollicile et solerter proevideant Estote el vos perfecti, sicutet Pater vesler cmlestisper-
ut secundiim debitum ordinem servi vel ancilke feclus esl (Matth. v). Et si dixeritis quomoilo possum
Domini vivant,et necessaria slipendia in victu et B esseperfeclus,cuni alia scriplura dicat: Si quis in verbo
vestitu, el cseteris quibusque babeant, et domos ac non offendit, ille perfeclus est vir, non cadit a per-
servilores, prout competil, sicut religiosi et babilus fectione quinou peccat malitiae cupidilate : Septies
et conveisaiioni&reclores, eis provideant, susceplio- enim cadit justus~et resurgit: impii aulem corruunt
nem etiam hospitum et pauperum nullomodo negli- in malum (Prov. xvi). Et : Juslus, cum cecideril,
gant. Quin et inconvenientes personse, et res lales non collidelur, quia Dominus supponit manum suam
quse religiotii non congruiint, in monasleria non (Psal. xxxvi). Qualilercunque vero quis peccet, cu-
introducanluiv non dicimus : quoniam religiosos piditalis volunlate aul fragililalis necessilate, nemo
rectorcs providentiam el curam debitam inde illi prsevalet melius indicare quam conscienlia sua ,
sumere debere non ignoramus quae non poiest latere oculos inspecloris sui. Pro-
X. Ul kospitatia peregrinorum ad lioc ad quod depu- pterea ila oportet vos vivere, judicare el agere
tata sunl, episcoporum concilio a rectoribus suis etiam in occulto, quasi sitis semper in ptiblico; quia
administrentur. saepe talis vos verbo laudabit, qui corde aciiter re-
Hospilalia peregrinorum, sicut sunt Scottorum , prehendet, sscpo ctiam illa quoe vobis et in vobis
el quse lempore antecessorum vestrorum regum laudaverit, apud alios de vobis reprehensibiliajudi-
constructa et constituta fuerunt, ut ad boc ad quod C cabit. Si aulem, ul dicimus, adjuvante Domino,
depulala sunt teneanlur, et a rectoribus Deum li- vivere, judicare et agere proevalebitis; si vos non
incnlibus ordinenlur, custodiantur, ne dissipentur, stimulaverit amor privatus; si vos non inflair.maverit
obtinele. Sed et rectoribus monasleriorum el xeno- cupiditas glorise, diviliarum , possessionuni, et po-
docbiorum, id est bospilalium, pnecipite ut sicut ca- tentalus; si non plus crediderilisaliense linguoe,quani
nonica docet auclorilas, et capilula avi et patris proprise conscientise; si vos non roseril tinea adula
veslri praecipiunt, episcopis propriis sint subjecli, lionis; si non vos usserit Iivor alienoefelicilatis; si
et monasteria atque hospitalia sibi commissa ipso- vos non vexaverit neglectus animae et amor carnis;
rumregant consilio; quoniam episcopi palernam si creilideritis regem Ghrislum non pro se, id est
sollicitudinem eis, secundum ministerium illorum , non pro sua necessilale morluum, sed pro nobis, ut
sludebunt impendere. El quia sa?pe unicuique in viveremus qui mortui eramus; el vos plus sludeatis
omni ordine competentem legem et jusliliam, una aliis vivere in salntis suse ulililatibus, quam vobis
cum fralribus veslris, frequenti annunliatione per- ipsis in propriis vcJuntalibus; si scieritis vos esse
donaslis, ecclesiaslici et religiosi babilus viri ac fe- morituros, et.vos credideritis de faclis propriis ra
minse, alque peregrini et pauperes, in quihus spe- lionem Domino reddituros; et quse digne receperi-
cialiter Cbrislus suscipitur, perdonationem vestrain " tis, sine fine vel immutatione aliqua babiltiros.
sibi senlianl semper adesse. XII. Quprnodo domesticos reger.e, quid Deo, quid
XI. Quod regem ila vitam instituere conveniat, ui subditis reddere, et quaks palatii ac reioubticm
omnibus sil exemplo. minislros conslilueredebeat.
Et quia de stalu et salule populi chrisliani, sicut Domum veslram domesticam sic nutrite, regile et
nobis scripsislis, vultis quserere, primo a vobis ip- disponite,ulquandoregnipopu!us ad vos convenerit,
sis incipite, qui alios debetis corrigere, sicul scriplum in vobis et in domesiicis veslris videant qualiter se
est : Medice, cura lemetipsum (Luc. iv); el munda alque domum , cum tanta hurnilitate alque castitate,
debet manus a sordibus csse, quae alienas sordes quam sobrie, quam juste, quam pie nutrire, dispo-
curat delergere. Et quae in aliis debetis corrigere , nere debeant, el gubernare : quia sicul quidam sa-
nemo in vobis juste valeat reprehendere. Super piens dixit, secundum morcs domini erit familia
qu.intos cnim estis in regni culmine, lanlorum mo- custodila. Et ideo domus regis schola dicitur, id est
ribus debeiis servire, et sicut lucerna supcr cande- disciplina; quia non lamum scholaslici, id est di-
labruro in domo posita, bonilatis exempla monstrare; sciplinati el bene correni sunl, siculalii; sed potiu*
 4-j IIINCMARIRIIEMENSISARCIIIEPISCOPl 20
ipsa schola, qttacinlerpretatur disciplina, id esl cor-, A magna sollicitudine facianl, scientes scriptum essc :
rectio, dicitur, quce alios habilu, incessu, verbo, Indicabo tibi, homo, quid sil bonum, id esl, facere
. el actu , atque lotius vanilatis conlinentia corrigal. judicium et juslitiam, et sollicitum ambulare cum
Et vos, sicut paxillus non bene infixus, nisi in Do- Deoluo (Mich.vi). I.i esl, ut quodilliplacet, libi pla-
mino virlutum innixi forliter fueritis, et vos cade- ceat et facias; quod illi displicel, libi displiceat ct
lis, et qui in vobis pendent, labenlu.r. Quapropter, non facias. Quod si per fragilitatem feceris, non
sicul Dorainus sub'poleslate conslilulos cx lenlato- contumaciler vel pertinaciler in tuo malo facto per-
rum occasione docuit reddere quoesunt CoesarisCse- severes; sed statim pedem sicut a ferro calido re-
sari, et quse sunt Dei Dco; ila ct vos qui sub Dco voca, et in viani voluntalis Domini Dei tui dirige.
estis et super homines estis, reddile quse sunl Dei Et sicut scriptum esl :Quia sunt viw qnm videnlur
Deo; et sicul Coesar aequus, quse subditorum sunt, Itominibusbonm, et ducunt ad interitum (Prov. xvi),
subditis reddile. Reddite Deo puram et immacula- fac sicutScriptura tibi praecipit, quicunqne es homo.
lam fidem et sincerissimum cullum in sacerdolibus, Interroga devia bona, et ambula per eam (Jer. vi),
in ecclesiarum privilegiis, in sacris locis, in eccle- quia sicut dicitur in Evangclto: Atnpla via est qum
siaslicis et religiosis viris ac feminis, in defensione ducit ad perditionem, et multi vadunl per eam : arcta
Ecelesiac et cbristianitatis, in sequitate et juslitia B et angusta via est qum ducil ad vitam , et pauci inve-
populi chrisliani, in sublevatione et iranquilli- niunl eam (Malth.vti).Proptcrea quicunque es homo,
late el consolalioneomnium indigentium, sicut prae- audi propbetam, et ora cum prophela : Legempone
roisimus. Reddite illi quolidianura pensum in quoti- mihi, Domine, viam justificaiionum luarum, el ex-
diana oratione, in justis el assiduis elcemosynis. quiram eam semper (Psat. cxvin). Et: Deduc mein
Offerlc illi devotionem veslram in sacrisoblationibus semitammandalorumluorum, el viam iniquilatisamove
cl lacrymis secundum magnitudinein ac multitudi- ame,etdelegeluamisereremei (ibid.).QuiasiculJere-
nem quolidianorum peccatorum profusis. Reddite mias prophela dicit : Non est hominis via ejus, nec
subditis judieium cum misericordia, justitiam cnm viri est ut ambulet et dlrigat gressus suos (Jer. x);
sequitate. Studele exallare humiles et Deum timen- sed u Dominodirigentur gressus viri, el viam ejus
tes, et debellare alque humiliare superbos. Studele votel (Psal. xxxvi). Ipsi comiles simililer quan-
a bonis plus diligi, quam timeri. Curate ut mali, si luni potuerint, similes sibi tiinentes Deum, et justi-
non p"ropterDeura, vel propler timorcm vestrumma- liam diligenles per se miuistros constituant, qui
lum agere metuant. Non plus apud vos linguadolosa, sicut seniores suos benignos et affabiles pagensibus
manus plena, obsequiura indebiltim valeat, quam suis viderint, el ipsi pro modulo suo illos imilari iu
^
veritas, sequitas et sincerilas, scientes scriptum : oinni bonitale et justitia certent.
Qui exculit.manus suas ab omni munere, iste in ex- XIU. Ut eos qui propler has sediiionesexcommunicati
celsis habitabit (Isa. xxxm). Unde consequenler in- sunt, ad Ecclesimpacem revocarestudeat.
telligi debet, etuon aliud. Munusenim esta lingua, Homines etiam et polentes sseculi, qui inter istas
favor; munus a manu, doftaiio; munus ab obsequio seditiones legis jugum et
jusliliam oequitatis refuge-
indebita subjectio. Conslituile ministros palatii qui runt, et talia ac tanla fccerunt
Dcum cognoscant, ament, et metuant, qui maximam sticam et pro quihus ccclesia-
episcopalcm cxcommunicatioi:em nierue-
curam gerant quatenus quicunque necestuosi pala- runt, ad leges et juslilise tramitein
revocale; et ut
lium adierint, et per quos perrexeritis, palrem et ad suos
episcopos humililer, sicul eis necesse est,
consolatorem mirantes, gaudendo vos videre accur- veniant, jubele vel
cogilc; et ut Ecclesise, in quaw
rant, non, qualiter dicere nolumus, gemendo et aut cuin debila necessaria humililale
peccaverunt,
maledicendo refugiaul. Conslituile comiles et mi- satisfaciant, aut humiliter et veraciter se
nistros reipublicae qui non diligant munera, qui excusent,
absolvi a Dominoper roinisteriura episcopale
odiant avaritiam, qui deleslentur superbiam, qui qualiler
valeant, sua.lele, atque regia poleslale proecipite.
non oppriroant ncque dehonestent pagensesa, qui D Et si forte
vos, vel quicunque alii de eorum socie-
niessesel vineaset prata ac sylvas eorumncquaquam lalis el
conjunctionis communicationeinfecli el con-
devastenl; qui eorum pecora vel friskingasb, vel demnali sunt, pceuileuiiam qtiiscunque se recogno-
quoecunqueillorum siinl, non prsedentur, nequedi- scendo faciat; quia, tesle sacra auctoritale, non
ripiant, et per violentiam ac mala ingenia quae illo- potcrit absolvia suis, qui pcccatis damnabililer gra-
rum sunt nulo modo auferant, qui episcoporum valur externis. Sicut orans Deum sanclus
prophela
suorum consilio quae Dei sunl, et Clnistianiiati David demonstrat, diceus : Ab occultis meis munda
conveniunt, faciant; qui placita non pro acquisi- me, Domine, el ab atienis
tione lucri teneant, seJ ul casce Dei, et viduac, ac parce servo luo (Psat.
et el liti- xvm.)
pupilli, populus jusiiliam habeant, plus
g;mtes ad concordiam, salva juslilia, revocare stu- XIV. Judices viltarum rcgiarum quatiter constiluendi
sint.
(ieanl, quam conimiltcre ut ipsi inde aliquod lucrum
possint habere : quos si pacificare non potucrint, Judices deniquc villarum rcgiaruro consliluite
tunc sicut rectum est, juslum judicium decerni cum qui non sint cupidi, qui non diligant avaritiam, et
* Pagenses, paysans. Friskiwjas, jeuncs porcs.
 EPISTOLJL 22
Sl
usuras nec ipsi faciant, nec pecunias regias vel sttas i verenlia regibus debeatur, et quod episcopi ad sa-
subditis usuras fieri cramenla adigendi non sint. ,
ad usuras donent, neque a suis
sinant : quse omnia vos super omnes ministros ve- Hcec, quia litteris vestris significaslis, quod no-
stros odire debelis et fugere. Etservos regios jmlices biscum de reslauratione sanctce Ecclesioe, et slalu
rion opprimant, nec ultra quod soliti fuerunl reddere ac salule populi ehristiani, tractare vellelis, domina-
tempore palris vestri ab eisexiganl; neque pcr an- lioni veslrse scriplo respondere curavimus : quia et
garias in lempore incongruo illos affliganl; ncque pro inclementia aeris, et pro inconvenientia tempo-
per dolos, aut per mala ingenia, sive incoiivenienles ris, et propter imminentem diem Domiui nosiri Na-
precaliones, colonos condemnent: quia si per lales lalis, venire ad prsesentiam vestram nequivimus.
vel alias hujusmodi facliones pondus argenli vel auri Operamini vos interim ista quac cum lidelibus vc-
liabueritis in arca, majuselgravius pondus eritpec- slris sine nostra corporali praesentia operari valetis.
cati quod habebilis in conscientia veslra el anima. El cum tempus congruum et sacris canonibus desi-
jEdificent villas vestras moderalis castiliis, ul el ho- gnatum advenerit, quando et pro paganorum hifesla-
neslas necessaria sit, et familia non gravelur. Labo- lione, cl pro exorti tumultus ac deprocdalionum at-
rent et excolanl terras el vineas in lempore cum de- R que rapinarum miserrima nimis confusione, nobis
bita sollicitudine, salvcnl ct dispensenl laborala cuni licueril cum dominis et confralribus ac comproviu-
fideli discrelione, faciant nulrimenta congrua el ne- cialibus arcbiepiscopis et coepiscopis synodum, fa-
cessaria; custodiant silvas, unde haueahlpastiones; vente Domino, celebrare, quoehis sunt residua, cum
defendant et excolant prata, unde babeanl-pabula ; eis sicut cum magislris et patribus tractare, et ve-
quatenus non sil vobis necesso per qnascunqne oc- straedominationi debitum consilium dare sludebimus.
casiones qtiorumcunque hortatibus circuire loca epi- Et si Deus soliditatem et salulem Ecclesiae atque
scoporum, abbaturo, abbatissaruro vel comilum, el regni in manu veslra adunare et prosperari decre-
majores quam ratio postulal paratas a exquirere, el verit, quoe cum archiepiscopis et coepiscopis nostris
pauperes ecclesiaslicos et fidelium vestrorura man- plus congruere divinis disposilionibus viderimus,
suarios in carricaturis et paraveredis b conlra debi- agere sub famulalu recli regiminisveslri studebimus.
tuni exigendis, gravare, et peecatum de faculiatfrbns Polens est enim Deus minus bonum initium in per-
lndebite coiisumplis in animam vestram congerere. fecte bonum comroutare processum, cui noscilur esse
Neque a comitibus vcl fidelibus vestris plus studeatis possibile quod impossibile solenl homines judicare.
qtiam lex et consuetudo fuit tempore palris veslri, dc Si enira sapientia veslra dignum judicat loqui el tra-
hoc quod de francis accipiunt, exquirere. Quin po- ciare cum vicino rege ejusque fidelibus, secedenle
tius habeatis unde sufficienler et honesle cum do- de ista parle regni domino noslro, fralre videlicet
meslica corte veslra possilis vivere, et legationes pa- vestro, raullo magis nos oportet exspeclare lempus
latium vestrum adeuntes recipere, el, sicut scripUiin canonicum, ul cum fralribus et comprovincialibus
est, unde possilis de justis laboribus necessitatem archiepiscopis et cpiscopis loquamur, quia generalts
palienlibus tribuere : quia rex el largus debet esse, causa immuiet lotius Cisalpinseecclesiae. Maximeau-
et non quod largiatur de injustitia vel iniquitate de- tem nobis necesse esl loqui cum illis archiepiscopis
bet conquirere. Judices vero villarum colonosdistrin- et episcopis, qui consensu et voluntate populi regni
gant ul non ecclesiasticos homines vel francos pau- istius dominum nostrum fralrem veslrum unxerunt
periores, aut alienos servos, propler privilegium re- in regem sacro chrismate divina traditione, quemque
giinn oppriniant, aut silvas vel qusecunque aliorum sancta sedes apostolica maler noslra litteris aposto-
sunt in sua vicinitate devastent. Quia rex jtistus, qui licis ut regem honorare studuit et confirmare. Legite
justiliam debet diligere, ministros et colonos impios libros Rcgum, et invenietis quanta reverenlia repro-
et iniquos non debet babere; sed omnibus in se et balum et abjeclum a Domino Saul ducere dignum
in suisdcbet imitationem debitamdemonstrare : quia duxit sanclus Samuel, cujtts locum in Ecclesia nos
si ipse Deum dilexerit, omnes bonidiligcnt illum; el p licct indigni tenemus. El altendile quam magni pen-
si ipse Deum limuerit, omnes mali timebunt illum. dit sanctus David, in loco illius electus, et unclus a
Et rex atque sui ministri per amorem Dei bonum fa- Domino, mitleremaiium inChristum Doraini; cum
ciant, et omnes bona facere doceant, et per timorem Saul non solum ex alia progenie, verum ex alia
Dei mala fugiant, et omnes in illis mala fugere di- tribuerat; et illum rejectum, et se electum a
scant. Missosetiam tales perregnum constituite, qui Domino cognoscebat; etnibil firmitatis Sauli David
sciant^quaHter comites et coeteri rainistri reipublicse fecerat, sed plurimum adjulorium et devotam
justitiam et judicium populo faciant, qui sicul eonii- servitulem ei impenderat. Et nequebello auferre,
tibus prsDpotiunlur, ita scientia, justitia ac veritate
eis praeemineant. neque ingenii dolo, illi regnuro subripere atlentavit.
Et cum mullos adhoc suasores etauxilialores ha-
XV. Ul synodus episcoporum regni exspectetur, in
qua quid facto ipsis opus sit deliberent. Quanta re- buisset. iiulli autera ut hoc moliretur accommodavil.

a Paratas, Frais de receplion. b Carricaiuns et paraveredis, carrorum <Aajjto-

rum ad subvectionem operis.
«3 HLNCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPl 24
quamvis mu.tas persecutiones et morli proximas ab A\ honorabo,ethi qui temnunlme, erunl ignobiles(I Reg.
eo saepissimesuslinuerit. Insuper et bene scitis quid n). El : Qui vos tangit, tangit pupillam ocuti mei
de illo jusseVit, qui, licet mendaciter, pro illius (Zach. n). Et in psalmo : Nolite tangere christos
tamen gralia acquirenda se manum misisse in Chri- meos, et in prophelismeisnolitemalignari(Psal. civ);
stum, id est unctum Domim, nunliavit : nam si est quoniam : Qui matignantur, id est maligna aguul,
aliquis qui haec ignoret, nos ei dicimus quia gladio exterminabuntur : sustinentes aulem Dominum ipsi
eum interficere jussit. Sic et qui infideliteret contu- hmreditabuntterram (Psal. xxxvi), hoc esl regnum
maciter in' unctum qualemcunque Domini manum Dei. El cum venerit lempus et locus, sicul superius
initlil, Dominum Christornm Chrislum contemnit, ct diximus, loquemur cum noslris confralribus; el sicut
in anima procnl dubio spiritalis gtadii animadver- Domini justis dispositionibus viderimus conrenire,
sione perit. Ifsec dicimus, non ut exaggeraliones sine dubio faciemus. Et nou cst rationabilis causa
conlradominalionemvestramincongruasexqiiiramus, quaccontra hoc quod pelimus vos debeat stiraularc :
sed ut evidenlitispro qualitale noslri ministerii,quid, quia non sumus bujusmodi homines ut cum cogno-
excepta debila fide et beneficenlia, nobis in fratre verimus volunlatem Domini, velimus aut debeamus
vestro reverendum sil, demonslremus.Talem nempe quomodo resullare, vel rixas et dissensiones seu
vos debemus et volumus credere, ut nec vos regni B 1 seditiones, quas vulgus werras nominat, debeamus
augmentum cum animoe veslroe delrimenlo velilis commovere, conserere, vel tenere, quos Dominus
haberc, neque nos cum tali dedecore ad adjutorium pacis prsedicatores et sectalores voluil ordinare, et
ecclesiaslici regiminis et gubernationis recipere, ut peccata nostra atque nobis commissorum, et eliam
sine sacerdotio simus; qno privali erimus, si contra lolitis populi, constiluil plangere et curare, el bellum
Deum et ralionis auctoritalem, nos, ecclesiasque cum viliis, et pacem cum fralribus jussit habere.
nostras vobis sluduerimus commitlere. Ecclesisesi- Nos equidem pacem et quietem, non rixas et bella,
quidem nobis a Deocommisssenon talia stuit bene- oplamus et qnserimus : Quia sicut dicit Apostolus :
ficia, el htijusmodi regisproprielas, ut pro Hbitusuo Non sunt nobis carnalia arma, sed spiritalia, et po-
inconsulle illas possit dare, vel tollere : quoniam tenlia (II Cor. x), quibus sumus calceati pedes in
omnia quse Ecclesiae smit, Deo consecrata sunt. praeparatione evangelii pacis, induli lorica justilise
Unde qui Ecclesioealiquid fraudalur aul lollit, sacri- et galea salutis, accincli lurabos in veritale, haben-
legium secunduin sanclam Scripturam facere nosci- tes sculum fideicl gladiumSpirilussancti: quia non
tur. El nos episcopi Domino consecrali, non sumus est nobis colluctalio adversus carnem et sangui-
hujusmodl homines ul sicul homines soecularesin nem, sed adversus principes et poiest.ites, adversus
vassalliticodebeamus nos ciiililel commendare, sed C rectores tenebrarum harum, contra spiritalia nequi-
ad defensionem et ad adjutorium giibernationis in tioe in cceleslibus. Et non roilitamus lerreno regi,
ecclesiastico regimine nos, ecclesiasque noslras sed coelesli, pro saltile el noslra el terreni regis, et
committere, aul jurationis sacramcntum, quod nos tolius pnpuli nobis commissi : quorum officiumest
evangelica et aposlolica auctoritas vetat, debeamus nulli nocere, contra neminem infideIileragere,omni-
quoquomodo facere. Manus enim chrismate sanclo bus autem velle prodesse. Tandem, domine nobis
peruncta, quaede panc et vino aqua misto per ora- rex, contra Deum et contra animam vestram non
tionem et cnicis sigmun conficit corpus el Christi audiatis illos qtti dixerint, si forle vobis dixerint:
sanguinis sacramentum, abominabile est, quidquid non tibi sil cursc, rex, quae libi referunl illi fcllones
ante ordinalionem fecerit, ut post ordlnationem epi- atque ignobiles; hoc fac quod libi dicimus, quoniam
scopalus sseculare tangat ullo modo sacramentum. cum noslris, et non ctnn islorum parcnlibus, tenue-
Et lingua episcopi, quse facta esl per Dei gratiam runt parentes tui regnum. Nos autem obsecramus
clavis coeli, nefarium est ut sicut saecularis quilibet dominaiionem vestram, altendile polius, si chrislia-
super sacra juret in nomine Domini et sanctorum nus rex estis, sicut et Deo gratias egisiis, et in iilum
invocatione; nisi forte, quod absit, contra eum scan- ,' credilis, el per illum regnare vullis, Per quem, sic-ut
dalum acciderit Ecclesiaesuac; et inde sic temperan- scriplum est, reges regnanl (Prov. vm), el cujus est
ter agat, sicut, Dominodocente.constitueriinl recto- regnum, imo orbis lerrse et plenitudo ejus, quia
res Ecclesisesynodali concilio. El si aliquando sacra- idem Deusin carne veniens, qui solus rex fieri po-
menta ab episcopis exacta aut facta fuerunt, contra luit et sacerdos, el in ccelum ascendens suura re-
Deum el ecclesiasticas regulas, quae Spiritu sancto gnum, id est suam Ecclesiam, inter ponlificalem
dictalse et Christi sunt sanguine confirmalae, irrita auctorilatemelregiam poleslalem gubernandum dis-
sanctae Scriplurae paginis declarantur; el exigcntes posuit, et non elegit ad lioc divites el nobilcs, sed
alque facientes medicamenlo exinde salutaris poeni- pauperes et piscalores, et sicut scriptum esl : Igno-
tcntiae indigent a. Propterea exspectate , domine, bilia el conlemptibiliamundi elegit, ut confundalfor-
palienter sicut princeps chrislianus Ecclesiae filius, lia (I Cor. i). El fieri potest ul tales vobis isla di-
et honorate sanclsc Ecclesiaerectores; ut vos hono- canl (si forle ininus necessario Deum timenles vobis
ret qui nobis dixit: Qui vos audit, me audit; et quii dixerinl) cum quorum parenlibus diabolus, qui se-
vos spernit, me tpernit (Luc. x). Et: Honorantes mei cundum Scripturam: Est rex super omnesfiliossuper-
* Voyez le concile de Pontyon, de l'an 876, otii Ilincmar pr6la le serment de fidclileau roi.
 53 EPISTOL^. !iG
bim (Job XLI),regnum Cbristi, quod est Ecclesia, A cellentissimus rex noster, quse de illa vobis scriptis
conturbaverit, et nunc eos in regno suo, id est in et verbis per legatos vestros aposlolalui vestro re-
inferno, relineat, et secum in ssecula retinebit. Pro nuntiandaspopondit.adimplerevellet. Quod si eorum
certo autem scialis quia cnra nostris parenlibus, id animos ad id prolelandum esse intentos investigare
est cum apostolis, Christus, Rex regum, regnum possemus, nequaquam eam reciperemus. Alioquin,
suum, id est Ecclesiam, conquisivil, ampliivil, et id est si aliter egissemus, gratia et communione
rexit, et per nos et nobiscum, utinam non ad judi- vestra frui nequaquam valeremus. Quam vestrae
cium noslrum dicamus! eamdem Ecclesiam, id est auctoritatis epistolam ut oportuit reverentersuscepi,
regnnm suum, quolidie acquirit, anget, atquc guber- et coepiscopis noslris eam relegi, et pro preefata
nal idem Dominus Jesus Chrislus, sicut diclum esl a Juditb apud palrem et malrem illius quantuin po-
Domino Ecclesix per prophetam : Pro patrihus tuis tuimus, ut mandnstis communiter intervenimus et
nali sunl tibi filii (Ps. XLIV);id esl pro apostolis, patemis ac malernis obtulibus eam prsesentare stu-
creavit libi episcopos, qui te regant et doceanl. Cum duimus. Posl quae voluimiis, quia sic nobis secun-
qua Ecclesia nobis a Deo commissa, rex christiane, dum sacras regulas, sicut eas intelligiinus , visum
et domine, sicut lilteris vestris jussislis, jejuniis et fuerat (non enim sine dignis pceniteniise fiuclibus
oralionibus, ac litaniis, Dominum summnm guber- B absolvi posse putamus, quod anatheraatis vinculo a
nalorem in navi sancise Ecclesiae fluctuante in hoc sacris regulis innodatum videmus) ul juxta eccle-
mare, id est saeculo naufragoso, peccatis noslris siaslicam traditionem prius Ecclesise quam laese-
communibus dormienlem pulsare e! excitare, et pro rant satisfacerent, et sic demum quod praccipiiint
vobis deprecari stndebimus : ut quantocius pro sua jura legum mundialium exsequi procurarent. Sed
ineflabili pielaleevigilel^l imperet veniiset mari, id quoniam litleras vestras, quae inde nihil prjecepe-
est, tentationibus diabolicis et inquielndinibus soccu- runt, imo eliam nullam protelalionem in eorum
larium hominum, ut redeat quanlnlacunque tran- conjunctione fiendam significaverunt, sibi sufficere
quillitas, gralia et misericordia ejusdem Domini no- voluerunt, et sine veslra auctoritale, ad quam cla-
slri Jesu Christi, cui est et sit potestas et honor, et maverant, cogi nisi alio se modo submitterent non
gloria et iroperium, in soectilasaeculorum.Amen. debuerunt : ex allera epistola veslrse sanclitalis eis
EPISTOLA H. retuli, quod non leges ecclesiasticas dissolvislis, sed
ADNICOLAUM PAPAM. preces pro eo misislis, qui puniri secundum Ieges
De vacalione sedis Cameracensis, et de Balduini el mundanas polerat, qualenus locum poenitendi ha-
Jitdith conjunctione : deque Rothadi depositione,ac beret quod contra leges divinas admiserat. Sic et
hmresi Cothescalci. C Salvator noster, qui vull omnes homines salvos
(F.xSirmondo., fieri, et neminem vult perire, in cruce apud Palrem
Domiuo unice singularilerque suspiciendo Palrum jure sacerdotis pro suis persecutoribus intercessit;
Patri, et summa veneratione honorando , reveren- quod in eis qtii post passionem ejus crediderunt, et
tissimo papae NICOLAO, HINCMARUS, nomine non me- compuncti pcenitenliam egerunl, qui cum Patre
rito Rhemorttm episcopus, ac plebis Dei famulus. omnia donat efficaciter impelravit. Ad cujus instar
In epislola veslrx sanclitatis, per Odonem episco- apostolorum vicarius, ad quorum liroina confuge-
pum episcopis in regno Lotharii pro praejudicioCa- runt, et calholicae atque apostolicaeEcclesiaesum-
meracensis Ecclesioedirecta, relegi vestram auctori- mus pontifex , quod in hominem regem et in leges
talem sciscilaluriiin, cujus negleclu eadem Ecclesia muridi peccalum esl perdonari pelislis : ut quod in
ultra decimtnn mensem pastore vacaret. Unde ne ut regem cceli etterrae, et in leges coeleslis regni of-
neg'igens a veslro aposlolatu succensear , indico fensum erat, haberent inducias per pcenitentiam
auctorilati vestrae, post directas Lothario et episco- abolendi. Econtra carnales, et etiam quidam eoruni
pis regni ejns, atque Hilduino, qui eamdcm Eccle- qui antea conjunclioni hujusmodi conlradicebant,
siam irregulariter occupat, ita ut antequam ipsas hac defensione ut cis visum fueral se protegentes,
millerelis epistolas, hactenus prsejudiciuin perma- sed sicul se habetverilassalute nudanles, ab istius
nere : meque Lotharium regem et legatis et litteris, novissimae vestrae episloloe verbis recedere nolue-
prout polui, saepeet eo usque commonuisse, donec runt, quara sine prolelatione eoruin conjunctionera
regiis suis lilteris mihi respondit, Hihluinum ad debere fieri demonstrare dicebant. Dicenti vero
vestram auctorilatem suum legatum misisse, et nihil mibi, quia pro nulla poteslate terrena quod de
aliter de prxfata Ecclesia nisi ut egerat disponere ecclesiasticis regulis intelligeretur dimittere dcbe-
debuisse, donec a voliis inde responsum acciperet. rera : maxinie cum eliam mecum, imo cum Deo,
Balduinus quoque in proximo nunc decurso mense doranus rex nnsler filius vester Carolus facerel:
Octobrio, quinto Kalcndas Novembris, per duos ho- quasi consulendo mihi quidam hoc dederunt con-
niines suos mihi litteras auctoritatis veslrae direxit, silium , in quo non meis, scd verbis eoruin utar,
in quibus continelur, ut easdem litteras coepiscopis quoemansuetudo veslra, velut exeraplum et doctrix
provincise nostrce legerem , el Judilh paternis ac disciplinse Dei, milis et humilis corde ac patiens
maternis oblutibus prcesentandam susciperemus, si sequanimiter suslinebil, dicentium, ut quia non sac-
tauien intelligeremus, ouod confesliin prafalus ex oularis, sed ecclesiastica pietas dc hoc mihi negotio
27 HINCMARIRHEMENSISAKXHlEPlSLOPi 28
imperaret, conspirationem resistentium aliquantu- A el designalis riostris vicariis, ad veslram pracsenliam
lum declinarem, ne quisquam aemulusnoster vestroe cum eodem Rothado ire non poluerunt, et ob id
sanctilali suggereret, quasi in contemptum sancli diutius quam voluerimus immorati fnerunt : interea
Apostolalus vestri et sedis aposlolicsehoc egissent, Luido legatus domni nostri regis a vestra redieus
et vcstroc mansuetudinis erga me animiim commo- sanctitale pridie Katend. Decerabris vestras aposlo-
veret, et quamcunque excommunicationem, sicut licas litleras domno noslro regi filio veslro in
pro Rothado actum fuerat (quod lamen ad me nori civitale Anlisiodoro delulit; el quia filius ejus alque
pervenil, nisi quantum Odo episcopus, el poslea aequivocus Carolus, qui palris animum in qui-
Luido dclulii), antequam ad aiicloritalera vestranl busdam offenderat, et ob id ad ejus praesentiam
geslorum seriem inde mittere valuissemus, vel quo- quorumdam suggestiorie aliquantulum venire distu-
modo res gesta fuerit per legatos veslros resciretis, lerat, palrem legatis suis petiit,ul meam parvila-
obtineret. Praeserlim cum in hac epislola vestrae tem cum aliis quibusdam suis fidelibus pro eo ad
auctoritatis legatur , quod si aliler egissemus quam ipsius vestigia deducendo transmitteret : quatenus
in ea scriplum est, gratia et communione vestra nostro interventu patrera placabiliorern invenire va-
frui nequaquam valeremus. Quo conlra mihi di- leret, exiguilatem humililatis raeaedomnus rex illuc
centi hoc in epislola vestra ob id posuisse, ne fe- B in suum venire servitium jusserat. Quo mox ut veni,
mina illa a nobis deciperetur, et non ob hoc, ne mihi lilteras vesiras legendas donavit. ln quibus
Ecclesixsatisfaceret.responderunt.cur aliter vellem licet pro sua dignatione sublimitas vestra humilita-
vestram epistolam intelligere, quam vobis placuit lem meara sine ulla merili praerogativa benigne
eam componere, cum de in praelerito mihi trans- tractaverit, et a mea insipienlia scripta, sapientia
roissis ejus sensum possem manifoste cognoscere. vestra , supra id quod scio atque intelligo, non
Quaproptcr memor prseleritarum epislolarum mihi tamen absque induclo cauterio, laudare dignata
et episcopis regni filii vestri domni Caroli a vobis fuerit: lameh in eis videor mihi videre vobis roul-
missarum , atlendens eliam quae in epislola ntiper liloquium meiim increscere. Unde dignelur sanctitas
per Luidonem mihi benignilas vestra mandaverat vestra dignanter suscipere, quod bealus Augustinus
(hacc enim in Antisiodoro post adventum Luidonis de suo multiloquio Domino dominorum andacter
ventilabanlur) inter metum praelerilarum et spem non dubitavit dicere (lib. xv de Trinil. in (ine), cum
posterioris epistolae mihi miliora monstranlis, con- se inde apud eum voluit excusabilem reddere, inler
tentionera in hac causa dissiraulando vitavi, et con- alia scribens : c Loqui mullum non cst niniium, si
descensionem quasi in tempus aliud differendo tamen est necessarium. »
dissimulavi : exspectans ut in causae htijus quse Qua de re, sanctissime domine el Pater reve-
instat dispositione veslra, ex Rothado discere valeam rentissime / aequanimiter sustinete modicum quid
qualiter de reliquo in hujusmodi agere debeam. insipientiae mese, sed et supporlate me, si adhuc
Sicque nibil nobis de ecclesiastico minislerio eis quiddam de Rothadi causa vobis jam sufScienter
interdicentibus, sed lamen quod valuimus noslram notissima quasi repelens scribo. Cum quo, quia
prsesentiam ab hoc negotio subduceritibus, Balduinns vobis placet cui euncta bona placent, mittiraus vi-
et Judith jura legum sxcularium quse elegerunt carios noslros, non ut accusalores ad confligenduni,
exscqui studuerunt, Domnus eliara noster rex filius sed ut a Rhotado, atque a vicinis nostris', qiii cau-
vester huic desponsalioni et conjunctioni interesse sam pleniter ac veraciler aut ncsciunt aut scire non
non voluit: sed missis publicae rei minislris, sicut volunl, accusali. Quod non in contemptum sedis
vobis promisit, secundum leges saeculi eos uxoria apostolicae, appellanlem Rothadum secundum Sar-
conjunctione adinvicem copnlari permisit, el ho- . dicenses canones sedem apostolicam, sed eum qui
nores Balduino pro veslra solummodo petitione ad eleetorum jirdicium de certis capitulis provoca-
donavit. vit, juxla Carlhaginenses et Africanos canones, ac
Denique ad epistolam veslrse auetoritalis, ad quam n decreta beati Gregorii, regulariter judicavimus
me misistis, obedienter audiendam, generaliler om- vestrse suminoe aucloritali huinililer iirtiraandum.
nibus episcopis regni domni nostri Caroli regis Absit enim a nobis, ut privilegium primae et summse
gloriosi pro Rothadi eausa per Odonem episcopum sedis sanctae Romanse Ecclesiac pontificis pro sic
transmissam, sicut litterisexiguitali meae direclis parvo pendaraus, ut conlroversias ct jurgia tara su-
sanctitas veslra prsecepit, conveni, et simul cum perioris quam eliam inferioris ordinis, quse Nicaeni
eisdem venerabilibus episcopis, quantum ex me et caeteri sacrorum conciiiorum caiiones, et Inno-
fuit, mox anlequam synodus solveretur, vestrawi centii alque aliorurn sanclseRomanaesedis pontifi-
jussionem de eodera Rothado, ne aliqua mora vestrse cum decreta, in synodis provincialibus a meiro-
prteceptionis implendae, aut de soperventione paga- polilanis praecipiunt teiminari, ad veslram sum-
norum, aut de alia qualibet causa interveniret, ad- raam auctoritalcm fatigandam ducanuis. At si forte
implere euravi, sicul et legati domni regis »c nostri de episcopis causa nala fuerit, unde certa el ex-
etlitlerae pleniter vestrae notum facient sanctitati. pressa in sacris regulis non habearaus judicia, et
Sed quoniam causa interveniente, quain vobis ipsi ob id in pro.vinciali vel in eomprovinciali neuueat
lcsati referent, stalim ttt praecepimt» datis litteris, examine diffiniri, ad divinum oracuktm, id est
29 EPISTOLJE. 30
aposlolicam sedem nobis inde est recurrendum. Si A lissime redargutus fui, cur incorrigibilem el mi-
etiam de majoribus causis a provinciali cpiscopo ad nislerio sacro inulilem landiu scienter contra Dei
electorum judicium non fuerit provocalum, et in voluntalera et -sacram auctorilatem portarem. Ego
aliqua causa idem episcopus fuerit judicatus, id est vero, quamvis saepissime el regem, et coepiscopos
a gradu suo in comproviiiciali synodo dejectus, et ac vicinos suos, et etiam nie mtilto ssepius, quasi
pulat se bonam causam habere, el appellaverit qui ex studio ad iracundiam provocare satageret, li-
dejeclus est, et confugerit ad episcopum Romanac cet non possel, sciens periculosissiinum esse in
Ecclesioe,et voluerit se audiri : si justum putaverit sacerdole perlurbalam et prsecipitem iram, prae-
ut renovelur examen, scribendum est ab bis, qui cipitemque proferre sententiam, et perseculionum
causam exarainarunt post judicium episcopale, supplere sseviliaro, dissimilitudines morum, conlu-
cidem summo ponlifici, et ad illius disposilionem macias inobedienlium, el malignarum tela lingua-
secundum seplimum Sardiccnsis concilii capilulum rum, diu illum non sine timore de periculo aiiinia-
renovabitur examen. Nam de nietropoliiano per rura sibi commissarum portavi, et cum amplius
sacras regulas constiluto, qui ex antiqua consuetu- porlare nondebui, ad plurimorum episcoporum con-
dine ab aposlolica sede pallium accipit, sicul Leo ad cilium, ul vel cos audirel, dcduxi: quorum non
Anastasium, quod et Nicoenumconcilium innuit, et B audire consilium, sed adversum me postulare judi-
caeteri Romanoesedis poulifices in decrelis suis ex cium roaluit. Ad cujus petitionem ut ei satisface-
sacris canonibus raonstrant, sedis ipsius pontificis rem, ut vel sic erubesceret, et a cer.pta se stultitia
etiam ante judicium est senlentia praeslolanda. Is revocaret, judicio me devinxi, velut jam vestrse
enim est qui secundum Ezechielem prophetam mo- sanclitati plenius aliis litleris inliinavi, et replicare
ratur in gazophylacio quod respicil viam meridia- me pro vestrae auctorilatis satisfaclione cogit neces-
nam et excubat in custodiis templi (Ezech. XL, 45). sitas, ut cognoscalis quoniam nihil in eum egi animo
Et nos nielropolilani ad comparaiionem illius su- inimico, sed zelo divino, quanlum in conscientia
roiis qui in minislerio altaris, quod est ante faciem mea perspicere valeo. Sed et domno regi, ac epi-
templi, in quo carnes incendunlur, servimus , et scopis regni ejus, et quamplurimis tam ecclesiasli-
conlroversias carnaliura in synodis provincialibus cis quam ssecularibus viris, haecsunt nola quse dico
laboranles dirimimus, et de roajoribus ac majo- Post depositionem aulero illius, obtinui ut iinam
ruro causis ad examen sumrase sedis ponlificis abbaliam valde bonam ei domnus rex et episcopi
posl judicium referre curamus. Homines enim sub consentirent, et omnes nos illi sicut patri de noslris
illius polestate sub nobis commililones habemus, impendiis serviremus : quatenus qui in deliciis vi-
ct dicinius buic vade et vadit, et alio veni et tatn semper perduxerat, non frangerelur. Tantum
venit : quoniam ut Leo dicit (epist. 82,ad Ana- ut seditiosus et molestus Ecclcsiae cui praefuerat
stasium): i El inter beatissimos aposlolos in si- esse non decertaret. Quod primum quidem acquie-
militudiue honoris fuit qusedam discrelio potesla- vit. Sed, ut dicunt qui hoc se scire lestantur, qui-
tis, et cum omniuin par esset eleclio , uni tamen dam cpiscoporum regni Lolhari', zelo amaro contra
dalum est ul cseleris praeemiiieret. De qua forma nos ducti, quia illorum consiliis de Waldrada non
episcoporum quoque orla esl dislinclio, et magna acquievimus, et etiam aliqui dc Germania, ul qui-
ordinalione provisum, ne omnes sibi omnia vindi- dam dicunt, ad Ludovici sui regis suasionem, quo-
carent, sed essent in singulis provinciis singuli, niam cura eo non feci sicul Roihadus in fralris sui
quoruro inter fralres baberelur prima sentenlia , et de regno expulsione, persuaserunt eidem Rolhado,
per quos ad unam beali Pelri sedem universalis ut non se a seditione movenda concrederet, el ipsi
Ecclesiaecura confiueret, et nibil usquaro a suo ca- apud vos obtinerent ut reslilueretur. Nunc aulem,
pite dissideret. Qui ergo scit se quibusdam praeposi- sicut jussistis, ad vestram praesentiam ct disposilio-
tuni, non moleste ferre debet aliquem sibi esse prae- nero illum perduci apud donmum noslrum regein
latum : sed obedientiam quam exigit, eliam ipse p. filium veslruiii obtinuimus, credentes quia quod
dependat. » Quam Rothadus a suis exigere magis, Domino inde placabilius etit, cordi vestro inspirare
quam sacris regulis salegit dependere, cum eliam dignabilur. De quo quia benignissima dignatio ve-
sancti angeli in coelo leganlur suis potioribus obe- stra tnilii servo per Luidonem dignata esl scribere,
dire. Et ideo ad hoc pervenit ut dejici promerueril, uljuncto mihi integro collegio fratrum, sccundum
quem per plures annos et beneficiis impensis, et roodiim ibi descriptum, vestra aposlolica censura
inonitis atque obsecralionibus, per me et per co- freltis, sludereni ilhim pristino reintegrare decenter
episcopos, ac per quoscunque familiares potui, ad officio: scial reverenlissima el amantissime colenda
obediendum sacris regulis commonere curavi. Mul- dulcissima vestra paternitas, hoc me agere nequi-
lolies eliara et per litteras melropolilanas , el ex visse, pro his quoe continenlur in subditis. Videlicet
aposlolicaesedis auctoritate, minas ei inculcare cu- quia cum litteris ad veslram auctoritalem deferen-
ravi, et ex lectione calholicorum quam graviter dis ideni Rothadus jara coramissus eral eis, qui ad
jlfendebal ei ostendere studui; ad quoe responde- veslrain praesentiam illum dedueerent, ct mihi uon
oat, quia nibil aliud facere sciebain , nisi ei meos erat possibile integrura fratrum collegium convo-
libellos tota die ostendere. Unde a multis el frcaucn- care : quoniam, ut supra scripsi, a dicecesi noslra
51 HINCMAMRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 82
longius eram remotus, iri filii vestri regis nostri ser- A
i scopos, qui sciunl et me una cum eis scire norunt
vitio : ct quoniam sine illorum judicio,-qui in ejus Rothadi negligenliam et diulinam in sacro minisle-
deposilione fuerant, et quibus inde scripsislis, re- rio inutililalem, de ejus restilulione alloquerer,
stilui regulariler non valebat: et episcopi aliarum omnes nie insnffiarent, et amenlem penitus judica-
provinciarum per meam convocationem in multis rent. Si etiam Rothado, ut se concrederet, quod non
occupali congregari non poterant. Sed et coepiscopi suse salutis intuitu faceret, beueficia nos impetralii-
Rhemomm provinciae ab ipsa synodo, in qua epi- ros proinitterenius, quoniam pene omnes in islis
slolam sanclitalis veslrae audiviraus, causa resi- provinciis sciunt, quia secundum Carlhaginenses et
stendi Normannis ad suas sedes festinare malura- Africanos canones, el decreta beati Gregorii, ele-
verunl. Pauci eliam numero cpiscopi, qui niecum in clorum se commisit judicio, el amplius qtiain quin-
filii vestri regis noslri erant obseqnio, cum eis be- genti interfuerunt diversi ordinis viri , videntes
nignilalis veslrae commendationem de Rothado re- quando cahx aureus cum gemmis a caupone el la-
legi, responderunt non se scire talem vitam atque bernaria per missum regis de illius pignore sumplus
intelligentiam, taleque sludiuin sacri ministerii in et delatus fuit in synodnra, el scientes coronas ar-
eo fuisse, ul in hoc se miscere auderent; prseserlim genleas a Judseo, cui illas dederal, resumptas, el
cum is, qui antea aliquam reverenliam de deje- B ' facullates ecclesiaslicas ab eo suppressas, et laten-
ctione sua habebat, et semper inobediens et sacris ter commeudatas, indeque receptas et Ecclesiae
regnlis, et regise dignitati, et nietropolilano privile- reddiias, et vasculaargentea, quae non pauci ponde-
gio fuerat, nunc effrenalius ad mullorum malura ris a longo tempore in Ecelesia pependerunl. Sed et
exemplum, el plurimorum benevolenlium scanda- alia, quse sui decessores ac prsedccessores, caeleri-
lum, desaevireet negligentius atque perniciosius vi- que fldeles pro remedio animae sua? eidera Ecelesise
vere voluntatibus suis serviens cum libertate debc- obluleruiit, ab eo sine consensu metropolitani ac
ret. De eo aulem qnod benigniias animi vestri pen- coepiscoporum, et sine cecononii ac presbyteroruni
sans non belluinum, sed humanum hominis ar.i- et diaconorum suse Ecclesiaeconsensu pro libilu suo
mum, scripsit dicens : i Fortasse cognoscet delictum donata. Cum eliam bealus Gregorius multoties in
suum, el sua sponle in judicio quo judicalus est epistolis suis ex sacris canonibus scribal, quaecun-
perseverare deligei. Quod si feceril, apud regero que episcopus post ordinationem episcopatus acqui-
Carolum, dileclissimum videlicet filium vestrum, sierit, omnia esse Ecclesise in qua exstitit ordina-
agendum est, ut liberalilate sua eidem congrua bc- lus. Unde conslat quia nec ipse sine ceconoinoel
neficia, quibtis sufficienter cum suis suslentari ac conscientia clericorum illa debeat dispensare.
honorifice degere possit, benigno menlis laigiatur *-' Sed el oinues urbis incoke ac populi, qui cum
affeclu : » sciat dignalio veslra, non illum esse bu- rege et episcopis ad syuodum conveneruni, et ut
jusmodi temperantise. Nam ab eo quod ccepit nun- revera ad spectaculum currentes, eum viderunt
quam potuit revocnri. usque ad ostium synodi venienlem, et nuie ut
Quae eliam ego famulus vestrae dominatioms me- nianiaticum redeuntem : quique sciunt qtiantam
dilalus sum cum corde roeo, et conferens cum fide- bcnignilalem regis el fratrum spernens, quafiter de
lissimo filio vestro domno meo rege glorioso, in hac certis capitiilis, unde sacri canones expressa decre-
causa providi, vestrse sapientissimae auctorilali vertint judicia , judicalus lacrymanlibus rege et
scribere dignura duxi. Id csl, quia licet fretus ve- episcopis durior saxo recesserit, pularent nos, qui
strse auctoritalis litteris, per Luidonein meae exi- eum secundum sacros canones, (sicul eos intellexi-
guilali direclis, quaruro mcntionem fecislis in epi- mus, judicavimus, et poslea ut fpsi prsecipiunt
stola, quam filio vestro domno noslrd regi misistis, canones per coepiscopum nostrum qui eidem judicio
quasque illi relegi, apud euin obtinere possem, ut interfuit, prius judicium noslrum de eo referre , et
missis suis, qui Rothadum ad veslram deducendura nunc illud ipsum cum noslris litleris atque vicariis,
praesentiam susceperunt, mandaret, quatenus ab f. sicut jussislis, ad aposlolicam sedem , quae paternos
arripiendo Romam ilinere exspeclarent, donec op- canones servandos confinnat, et confirmalos ac
poriunum tempus episcopos regionum noslrarum observandos sua observatione demonstrat, dirigere
convocandi advenirel: quia non erat ratio, ut aliis procuravimus,) de veslroe auclorilatis justitia et
notificaretur, cur Rolhadi transmissio tardaretur aeqnitalis libramine dubitare, et ideo ut se concre-
anlequam episcopis veslrae aucloritalis epislola le- deret locarium ei promitlere, sicque nos ut insanos
geretur, poterat fieri, ut qui me divina clemeutia et merito denotarenl. Cum etium si fieri posset, quod
stta benignitate et amoris devolione colunt, ct ali- ab illa prima et sancta sede ac summo aposlolatu
quid seslimant esse cum nibil sim, coguoscentes vcslro fiendum non credilur, ut lalis a vobis cogni-
meo obtenlu id accidisse, in me scandalum pateren- tus reslilutus in ordine nominelur, nulla nobis de
lur, quasi conlemni aut negligi facercm vestram caelero conscientia de sibi a vobis coramissis anima-
commeridalioiiem, qui inlra conslilutos a vobis dies bus esset periculum. Et cum oranes in islis regioni-
in epistola per Odonem episcopum missa, ad obe- bus scianl quam negligens et contemptor sacrorum
diendum vestram. accelerari fecerira quanlura polui canonum , et quandiu quamque patienter alque
jussipnem. Elsi quando in unum convenirent, cpi- bcnigne fucril tolcratus, cl a quam invitis, quia sc
 53 EPlSTOLiE. 31
corrigere noluit, secundum sacras rcgulas, sicut eas A Unde illura vestra discrelissima pielas, quoecompas-
intelleximus, fuerit judicalus, nullam babere posse- sionein proximo, et rectiludinem diclare viliis no-
mus verecundiamde restitulione illius, si foret facta vit, suis apostolicis lilteris sufficienler prsemonuit:
a veslri sumnii pontilicalus pielate, quia omnes quique inler alias secordias tantae duritise esse
senes cum junioribus scimus nostras Ecclesias sub- dignoscitiir, ut ciim mulloties sine ullo respectu
ditas esse Romanse Ecclesi;e, et nos episcopos in limoris vel araoris divini, et absque ulla humana
priinatu beati Petri subjectos esse Romano pontifici, verecundia, per tol annos et iri lantis causis,
et ob id salva fide, quae in Ecclesia semper viguit, lolies sacris canonibus , et decrelis sanctae sedis
et, Dominocooperante, florebit, nobis est vestroe Romanse pontificum, et suac melropolis privi-
apostolicae auctoritati obediendum. Nobis quippe legio, ac synodalibus judiciis resullaverit, el per
cum aliis qiiibttsque scriptum est, quia Jesus erat lantos annos tanlisperque toleratus a sua stullitia
subdilus parentibus suis (Lttc. n, 51), nobisque ilenj serevocare contenipserit, a rege et episcopis multi-
scriplum est: Obediteprmpositis vestris, et subjacete pliciter obsecralus in hoc adduci potuit, ut sacris
eis (Heb. xii, 17); et: Nihil per contentionem,neque canonibus et decrelis sanctoe sedis Romanae ponti-
per inanemgloriam(Philip. II, 3); et: Et si quis vult ficum, et secunduin ea suse metropolis privilegio c!e
conlenliosusesse, nos latem consueludinemnon habe- R cietero se obediturum subscriberet, quoniam sine
mus, neque Ecclesia Dei (I Cor. xi, 16).Proplerea horum observatione neino nostruni polesl esse epi-
loculus cum fidelissirao filio veslro, domno meo scopus, et sic pace fraterna in omnibus polirelur.
rege glorioso, ilii replicavi, quod saepe inculcavi, Postea aiitem sua sponte in libello suaeprofessionis,
quodque libentissime accepil et adimplere cupit, perquem ad eleclorum judiciuni provocavit, haecse
quia sicut Dorainiest lerra et pleniludo ejus, orbis observasse impudenter, quia scienlibus cunctis
terrarum et universi qui habitant in eo, et ipsius mendaciter, synodo misit, e't sic ad judicium pro-
est regnum et cui voluerit dabit illud, ita ipse supra vdcavit, quae se servalurum ne judicaretur subscri-
fundamenlum apostolicoepctrae suain fumlavil Ec- bere detreclavit. Quod ideo, sicut po.slea nobis
clesiam, quam et ante passionem et posl resur- dtxeruut qui ab ipso audierunt, subscribere noluit,
reclionem suam, speciali cura et singulari privilegio quod et nos percepimus, ne vincerelur : sed si in
bealo Petro, et in illo suis commisit vicariis. Cujus noslra rex et episeopi permaneremus sentepiia,
sedem suaeque sedis pontificem qui honoral, illum Romam iret anlequain vincerelur, el quando illuc
honoral qui dixit: Qui accipil si quem misero, me veniret, his per veslram jussionem, cum a vobis
accipit(Mallh. x, iO); el ab ipso honorabilur dicenle: foret uobis nolentibus absolutus, subscriberet: iion
Honoranles me honorificabo, el qni contemnuntme 'C intelligens, imo iutelligere non valeus (excoecavit
erunt ignobiles(IReg. n, 30). enini eum raalitiasua) veslram auctoritaiem sapien-
Idcirco quia mulli sciunt qualiler se Rothadi re- lissime inlelligere, quare Domimis de ccelo allo-
clamatio habeat, et quidam inde aliler dicunt, et qucns Pauhim et dicenti : Quid me jubes, Doniine,
omnes generaliter sciunt, quoniara vestra auctoritas facere? non omnia quae agenda illi eraut exposuil,
illum cum nostris vicariis ad suum praecepit desli- sed ad Ananiam, a quo agenda audilurus et acce-
nari judicium, dignum el juslum est, utquemcun- pturus erat, illum direxit (Act. ix, 6). Sic et angelus
que episcopum Romanus pontifex ad se Romam Cornelium, poslquam illum exauditum esse denun-
venire mandaverit, si inlirmilas vel-gravior qusecun- tiavit, ad Pclri doclrinam atque obcdientiam raisit
que necessilas vel impossibililas , sicut sacri prseli- (Act. x, 5). Quem licet ante baptismum sancto,
gunt canones, eum non detinuerit, ad illum venire ut ita dicaraus, Spirilu baplizalum, bealus Petrus
studeat, raullo magis etiam is, quem pro lali que- illius baplismate, qui baptizat in Spiritu saucto, et
rela ad se quocunque modo clamanlem proesentisc in quo credenlium corda fide purificantur, baptizari
suaeindicat exhibendum. El quicunque viderit vel praecepit. Unde facta quoeslioiieconlra eum eliam a
audierit, quod rex el episcopi aposlolicaesedis sum- " minoribus suis, tamcn fidelibus, cur ad gentes inlra-
mum pontificem prompte obaudiunt, et honorant, ' veril, isdem apostolorumprinceps suminorum gralia
et promptius et humilius eis subjecti sui obedient. donorum replelus, et innuraerabilium roiraculorum
Nam , ul bealus Gregorius dicit, sictit languenle poteslale suffultus, qnerelaenon ex potestate, sed ex
capite subjecta membra in cassum vigent: ita gloria ralione respondit, causamque per ordinem ea man-
et bonore coronato, id est honorificalo ac decoralo suetudine exposuit, qua humilitate praefato Corne-
capite, subjecla membra ejus honore ac decore lio se adorare volenti dixit: Vide ne feceris : nom
fulgebunt. Et Rolbado iri ntillo poterat melius el ego ipse homo sum sicut et tn (ibid., v, 26).
salislieri, quam si ad veslram pergeret proesenliam, Si enim in querela fidelium, ul Gregorius dicit,
et ci lantorum subscriptionibus cpiscoporum, qui aliquid de sua potestate diceret, profecto doclor
Deo et vobis mentiri nohint, et allegaiionibus mansuetiidinis non fuisset. Humili ergo eos ra-
tot vicariorum eorumdem episcoporum, fuerit illum tione phicavit, atque in causa reprebensionis suse
bonam causam nequaquam habere oslensuni. Quam- humiliter ralionem reddidil, et eliam (estes adhi-
obrem sibi ipsi, et non vobis reputare debebit, buit, diccns : Venerunt aulem mecumet sex fralres
auia sine bona causa se et multos alios fatigavit. isti (Act. xi, 12). Ciijus bumilem aiicloritatero, ct
 35 IIINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 36
niansuetissimam potestalero, et reclissimam praeili- A unitatis nostrae firma esse compago, nisi nos ad iu-
calionem dicentis : Non dominantes in clero, sed separabilem soliditatem vinculum charitatis astrin-
forma facti gregis (IPetr. v, 3), secultis bealus Gela- xeril: quoniam sicut in uno corpore multa membra
sius in deeretis suis ad omnes episcopos de instituiis habcmus, omnia autem membra non eumdem actuni
Ecclesiasticis dicit (epist. 6 ad univehos episcopos): habent : ila mulli unum corpus sumiis in Chrislo,
« Cumque nobis contra salularium reverenliam regu- singuli autem alterius membra. Connexio tolitis cor-
larum cupiamus lemere nihil Hcerc, et cum sedcs poris unam sanilatem, unam pulchriludinem facit.
apostolica super his omnibus, favenle Domino, quae El hsec quidem connexio lolius corporis unanimi-
paternis canonibus sunt praeflxa, pio, devotoque tatem requirit, sed praecipue exigit concordiam sa-
studeal tenere proposilo, satis indignum est, quem- cerdolum. Quibus et si ordo est generalis, non
quam vei Pontificum, vel ordinum subsequcntium, tamen communis est dignilas omnibus.
hanc observantiam refutare, quam beali Petri se- Haec aulem servala alliori intelligeiitia circa su-
dem et sequi videat et docere : satisque conveniens pradictos sunt acta, et a praediclis docta, ut cogno-
sit, ut corpus Ecclesise in hac sibimet observatione scatur, qualiler minores poltoribus debeant obedire,
concordet, quara illic vigere conspiciat, ubi Dominus et poliores minoribus providere, et ordo a Deo dispo-
Ecclesiae totius posuit principatum. > De Barnaba B silus ab omnibus et in omnibus valeat conservari.
quoque el Saulo dicenle veraciler, Paulus aposlolus Unde summus Ecclesiae pastor docet : Si quis mi-
non ab hominibus, neque per hominem, sed per nistrat, tanquam ex virtule quam administrat Deus,
Jesum Chrislum et DominumPalrem. Qui poslquam ul in omnibus hoMrificelur Deus (I Pelr.rv, H),
diulius fruili sunl apostolorum consorlio, non ipsis qui servis suis commisil negotia sua, et unicuique
aposlolis, sed juxta fidem sacrae historise, minislran- secundum propriam virtutem. Sicut et de Spiritu
libus Domino prophelis et docloribus, qui erant sancto scripluin est, qui dona dividit singulis prout
Antiochise, dixit Spiritus sanctus : Separate mihi vult. El hinc juxta Sardicense conciliura (can. 7),
Barnabam et Saulum in opus ministerii, ad quod summus primae et sanctse sedis Romanac Ponlifex,
assumpsi eos. Tunc jejunantes el orantes, imponenles- pro examinis renovalione ad se reclaraanlis et con-
que eis manus, dimiscrunl illos (Act. xin, 2). Et ipsi fugientis cura sua clamationc dejecti provincialis
quidem missi a Spirilu sancto abierunt vocali apo- episcopi, non statim singularilate privilegii et auclo-
stoli, et in sequenti anno, id esl quarto decirao post ritaiis suse restituil: sed remitlens eum ad provin-
passionera Doroini, licetqui operalus est Pelro in ciara, ubi causa patrata fuerat.et in qua juxia
apostolatum circumcisionis, operatus sit et Paulo Carthaginenses canones, et jura legis Romanae,causa
inter gentes, tariien juxta condiclum Jacobi, .Cephae'C potest diligenler inquiri, et quod non sit difficile
et Joannis, gentium magislerium una cum Barnaba lestes producere, veritas inveniri, aut finilimis epi-
Paulus accepit. Idem quoque Paulus apud Corin- scopis dignalur scribere, aut e latere suo mitlit, qui
tbios negligenlibus reetoribus de iricestuoso scripsit: habentes ejtis aucloritatem prsesenles cum episcopis
Congregalis vobis et meo spirilu, tradidi hujusmodi judicent, el diligenter causam inquisitam diffiniant,
n interilum carnis Satanm, ut spiritus salvus sit in aut dignatur credere episcopos snfficere, ut negdtio
die Domini (I Cor. v, &).Ipsi enim Corinthiorum terminum possinl imponere. Et Innocentius (epist. 1,'
rectores illtim tradiderunt in interilum carnis Sa- ad Viclricium) si, quae causae vel conlentiones inter
tanae : et Paulus cognilo ejus opere, sua aucloritate clericos tam superioris ordinis, quam etiam inferio-
ctim illis, et comperla ejus pcenilentia, ipsi eum re- ris, fuerinl exortse, congregatis secundum synodum
slituerunt, et Paulus sua auctoritale cum illis: Cui, Nicaenamejusdem provinciae episcopisjurgium prac-
inquiens, aliquid donastis, et ego, nam et ego si qnid cipit terminari. Et Bonifacius de Maximo scribit
donavi, propter vos.in persona Chrisli (I Cor. n, 10). (epist. 2, ad episcopos Gatlia;), ut ad provinciam ve-
Hincbeatus Gregorius (Mortd. lib. xxxm, cap. 8) j nire cogatur, el illic se conslilulo prscsentare judi-
« A- bono, inquit, vestro non dissenlio, meura sit cio, et quidquid de illo duxerint provinciae episcopi
quod ipsi fecistis. Cui velul si dicere proesiimamus, ^. decernendum, cum ad eum relatum forel, sua fir-
quare ita caute discipulis te eopulas ? quare vel te maretur aucloritate : quatenus, ut idem ad Hilarium
illorum, vel illos tuis actionibus tam solltcita menle scribit (epist. 3), melropolitani sui ttnaquseque pro-
discipulorum confirmas? ut non circumveniamur, vincia in omnibus rebus ordinalionem semper ex-
imruil, a Salana (ibid. v, 11). Non enim ignorainus speclet, sicut scriplum est in Nicaenoconcilio, tit
cogitationes ejus, id esl ne hoc quod bene mens in- sicut apud Alexandriam, quia et urbisRomaeepiscop^
choal ipse in malitiaefinem verlat. Et Innocenlius : parilis raos est, sirailiter et apud Antiochiam csete-
Haecad Corinlhios aposlolica est declarata benigni- rasque provincias, suis privilegia servenlur Eccle-
tas, ut in uno spiritn- ditctam ac rednclam senten- siis. Unde bene placuit annis singulis per unam-
liam boni semperindifferenler sequantur. > Et Leo quamque provinciam bis in anno concilia celebrari,
ex Aposlolo (Leo, epist. 88, ad Anaslasium): i Nemo ut communiter omnibus simul episcopis congregatis
quod snum est qumrat, sed quod alterius (I Cor. provinciae, discutianlur hujusmodi qusestiones. Et
x, 24); et: Unusqnisqueproximo suo placeat in bono hsec dico, non, quod absit, pra-judicans summoe
ad wdi&cationrm IRom. xv, 2). Non enim ooterit scdis aposlolicae, et sancti apostolatus vestri in ali-
 *i EPISTOL,E. 38
quo polestatem , cui in omnibus sum, sicut recluin A . demonstrant, Cartbaginensis cnncilii, iroo aposlolicoe
est, obedire paralus : sed quia summum aucloritali sedis, quoe in suis eidem pracsedit vicariis, decreta
vestrae obsequium praeslare me puto, cum ea quae sequentes : videlicet ut a quibuscunqne judicihus
senlio, aut ad probalionem, aut ad correctionem ecclesiaslicis ad alios judices ecclesiaslicos, ubi est
huinililer sapienliae veslri roagisterii pantlo, el Ro- niajor auclorilas, fuerit provocatuin, non eis obsit,
thadi mores vobis intimare procuro, ne mea negli- quorum fuerit soluta sententia, si convinci non po-
gentia, qui eos novi, vos lateant, qiiatenus certius tuerint, vel inimico anirao judicasse, vel aliqua
quod vobis placueril de illo vestra auctorilas decer- ctipiditate aut gratia depravati, unde nobis et con-
r.ere valeat. Quem si nunc in dcposilione judicium scientia perhibet testimonium, et omnibus qui in-
veslrum manere decreverit, scimus de benignitate terfuerunt notum factum fuisse dignoscilur, quo-
et modeslia ac pielale filii vestri domni regis Caroli, niain illum servare quara judicare maluimus, si pro
quoniam quidquid de illo prsefalo filio vestro prae- sacrorum canonum neglectu eoruin jndicio, per
ceperitis , el rationabiliter poterit adimplere, sine quos, Spiritu sanctoinspirante, promulgali sunt, cum
ulla relractatione obediet. Sed et coepiscopi nostri eo quem corrigere nequibamus damnari pariter non
de Ecclesiarum suarum slipendiis abundantissime timeremus. Et idcirco nullo inimico aniino, nulla
iIII impendenl. Mea eliam exiguitas, sicut nunquam B '. cupiditate aut gratia depravati, ftenies illius incor-
ad relribulioiiem mali propler contemptus et conlu- rigibilem secordiam ct irrevocabilem pertinaciam,
melias ab illo mihi illatas pervenire volui : ita quid- regularia in eum judicia exsecuti siimus, quae ab eo
quid benignitatis potero, libentissime abundanlius suspendere~diutiusnon prcesumpsimus. Vestra etiaro
etiam quaro unquam fecerim, impendere procurabo. sapiens el summa auctoritas in decernendo altendet
Si vero sine ulla satisfaclione tam diulini contemplus Aposlolnm docentem, quia quorumdam peccala prm-
sacrorum canonum, et sedis apostolicoedccretorum, cedentia sunt ad judicium, quorumdam etiam et sub-
ac suaemetropolis privilegii, atque synodalium judi- sequunlur (I Tim. v, 24). Quee sicut beatus exponit
ciorum, quibus nec obedire, nec se obedilurum de Ambrosius (in Apolog. David, c. 6), ac si posita in
cactero profileri vel subscribere voluit, et absque bilance, in judicio sunt exarainanda, utrum bona
professione, vel subseriplione suse correctionis et opera amplius pensando remuneranda praocedant,
obedientiae,coram fralribtis suis, quoruin mullolies et mala facta minima miserieorditer dimitlenda
regularia spreverat monila, cum inde pluraliter in demonstrent, an male facta amplius pensando prae-
Leonis et Gregorii epislolis relegatur. Si eliam , ut ccdant, ul mereanlurdamnationis judicium, et bona
illa praetereamus, quse ob sacerdotii verecundiam et paucula suffocent. Quia et nos pro modulo noslro,
opprobrium saecularium, sequenles Africaniim con- C * non solum utililalem, verum et noxielalem in Ro-
cilium, nec ad nolionem in synodum dcduci per- tliado cum faclis suis pensavinaus, et velut ficul-
misimus, parvi pensis et sine aliqua correclione neam infructuosam, terram rationalenrdiuiius ii;u-
dimissis eis capilulis auclorilali vcstrae sub fidei liliter occupantem, et etiam post plura tempora,
stipulalione direclis , pro quibus fuerat judicatus ab pluresque admonitiones, quasi cophinos piugucdinis
episcopis, ad qiiorttm judicium provocaverat, secun- sibi apposilos non recipientem, sed slerilcm perma-
dum expressa sacrorum canonum et apostolicae nentem, non sine dolore cordis succidendum provi-
sedis decreta, Cceleslinodicenle (episl. % episcopis dimus.
per Apul. et Calab.) : « Quaeenim a nobis res digna Et cum bsec ita se habeant, aosqtie uuDuaiione
servabitur, si decretalium norma conslilutorum pro confido, qnia illud, qtiod in praefalo Carlhaginensis
aliquorum libilu licentia'populis permissa franga- concilii capilulo sine ulla interpellatione subsequi-
lur? » Mevestrae pietati placueril illum reslituere, lur, decrelum vestri motieraminis nequaquam prae-
ul primaesedis et matris ac magislrae omnium Ec- leriret: Sane, inquit (concil. African., can. 89), si
clesiarum ponlilicis, cunctorumquc episcoporum ex consensu partium electi fuerint judices, etiam a
patris atque magislri, regulare judicium ferre con- pauciore nuniero quani constitulura est, non liceat
venit, aequoanimo feram. Credo tamen diligenlis- v' provocari. Qui nuraertts constitutus in duo.lecimo
siraam discretionemvestram provisuram contemplum superiori capitulo demonslralus, et consensus par-
ac contumaciam subjeclorum erga prselatos suos, tium expelitus, in dijudicalione Rolhadi constat
et Hberiatein impune dclinquendi contra canones fuisse coinplclus. Quorum el si jndicium pro qua-
sacros, quse hinc in noslris regionibus poterunt, ut ctinque causa forte rationabiliore, et adhuc nobis
quibusdam videlur, noxias vires accipere : proeser- incognila, veslroe summae auctoritali, quam mulla
lim cum sapicntissimae auctorilati vestroe eonstet nobis occulla non transeunt, placuerit refragari,
esse notissimum, demonstrare Sardicense concilium quia metim est mea vobis obediendo coramittere, et
in septimo suo capitulo , qnaliter dejecti el ad se non judicia veslra discutere, sustinebo, el eontra
claroantis episcopi restitutionis vel in deposilione veslram restitutionem regularem, si forte in eo
permansionis exsecutio,cumindemnitate simpliciter agenda visa fuerit (in qua vestra disponet auclori-
ludicantium , ab apostolica sede debeat celebrari. tas, qualiler isdero viclor, ut solet, et voti compos
Qaod et Innocentius, et Bonifacius, verum et Leo in quse sunt episcopi de reliquo faciat), non rccalci-
dccretis, et Gregorius evidenlius in epislolis suis trabo : ducens pro magno, si a diulinis et niultis
 50 HIXCMARIUHEMENSISARCHIEPISCOPI 40
tnolestiis, quas ab illo et pro illo passus sum, jam A Treverensis, comuiissa fuit. lmer quas, Rhemensem
tandem aliquando valeam respirare, et nunquam scilicet et Treverensem Ecclesiam (has enira duas
mihi contingat ulterius contra illius inquietudines lanlum provincias Belgica regio habet), hsec semper
inutiliter laborare. Et quod non solura ab ecclesia- distinctio fuit, sicut in ecclesiasticis monumenlis
slicis personis, verura et multo magts eliam a soe- invenimus, et vetuslissimam consuetudinem semper
cularibus noslra judicia conlemnuniur, et pro nibilo obtinuisse comperimus, ut isdem episcopus non loci,
ducuntur, dicenlibus eis, et ad ntedium devocan- sed dignitate ordinis prior secundum sacras regulas
tibus illa, quae mihi veslrae auctoritali non sunl iiaberetur, qui foret in qualibet istarum Ecclesiarum
ascribenda, ut non animuni dulcedinis vestrae in metropoli antea ordinalus. Mibi vero necesse erit
aliquo moveam, quod summopere cavere desidero. me laliler gerere, ne toties auctoritatis vestrae
Si qui in provincia nostra, quorum querela illo re- epistolas excommunicaliones inlentanlcs et objur-
stitulo ad vos valeat pervenire, de majoribus causis gationes, quas raro et magna necessitate fiendas in
decaetero quaedam commiserint, sicut de auibusJam apostolicorum virorum liaeris legimus, ferentes de
rebus frequentius quam in islis retroactis lenipo- reliquo accipiam, sicut istis lemporibus, peccatis
ribus commiltuntur, ne a Deo damner silenlio, eos meis merenlibus, frequenter accepi. QUOQsi sancti-
commonere slttdebo, et si corrigere se voluerint g tali veslrae placuerit, non vobis opus agere in post-
congaudebo, sin aulem, ad veslrum eos judicium modum erit, donec apostolica veslra jussio me in-
provocabo. Qui si ire voluerint, vestra sancta sa- obedientem in aliquo contra regulas sacras per
pientia quid indc melius viderit decernere procu- conlemptum, quod absit, invenerit. Qui enim quare
rabit. Si autem ire noluerint, facienl quod sibi ulile Dominus in Evangelio centurionis fidem laudet di-
judicaverint. Me ulinam binc a divina damnatione cenlis: Dic verboet sanabilur puer meus (Matth. vm,
sententia sancli 'Ambrosii liberet, qua dicil: Si, in- 8) intelligit, quam operatorium sit episcopi, imo
quiens, quis potestaiem non habet quera scit reum sicut in Patilo in se Ioquentis Christi, quanto magis
abjicere, aut probare non valet, immunis est. Sic- pontificis aposlolicae sedis verbum, et quam obe-
que, ut puto, quia in mullis occupatus, et ilineris dienda sit ipsius prajceptio, eliam sine ulla admira-
longitudine atque insoliditate obstriclus, de omni- tionis adjectione cognoscit. Quod et scientibus in-
bus,' antequam insolentium querela ad vos perve- culcare, et nescienlibus intimare sapientibus el in-
niat, ad apostolicam sedem referre non valeo, in- sipientibus debitores debemus episcopi: quibus si
firmilate gravatus, et gratias Deo lermino jam vi- de reliquo verba iniquorum praevaluerint aJversum
cinus, potero praecavere ne a quocunque sanctitalis nos, sicut jaclitant prbferenles, non erit necesse de
vestrae animus erga me moveatur, ut aliqua mihi C provincialibus synodis, in quibus hactenus Iabora-
excommunicatio intentetur. Et licet noverim se- vimus, magnopere laborare : quippe quoniam erit
cundum Aposloli Evangelium, redditurum Domi- et lex et spes sibi quisque. Quod quidem vestra hu-
num unicuique secundum opera ejus (Rom. n, 6), mililati meae scripsit sublim«las, prirao vos com-
tesliraonium reddente illis couscientia, et inter se motos esse ad Rothadi causa.m inquirendam cura,
invicem cogilationum accusantium aut etiam de- qua pro universis fratribus veslris constringimini,
fendenlium, in die qua judicabil occuita hominum : cum debita reverentia gralanter accepi, inlelligens
et ut Leo dicit : Si quid per servitutem nostram, quia in numero fratrum nos qualescunque melro-
videlicet sacerdotalem, bono ordine et gratulando politani computari debemus. Ea propler, sicut ve-
impletur affectu, uon ambigamus per Spiritum san- slrse discretioni providendum est, ne subjecti epi-
ctum nobis fuisse donatum, et quod secus fuerit, scopi a nietropolitanis irregulariter condemnenlur,
raium esse non polerit : modis omnibus, quantum ita nihilhominus providendum esl, ut melropolitani
ipse donaverit, a quo est omne datum optimum et a subdilis suis episcopis non irregulariter coniera
omne donum perfectum, providere sludebo, ne a nantur. Deinde quod perfectissime scripsislis se-
communione sedis aposlolicac, quod absit, quolibet cundo, quoniain sedem aposlolicam Rothadus no-
modo extorrem me ultiinus dies, qui mihi incertus " scilur appellasse, et ne videaiuini Ecclesise vestra?
est, et subilo venire polest, inveniat. Erit enim, privilegiorum detrimenta diebus vestris aequani-
quanivis tardius quam necesse sit, quoniam ego miler lolerare, et hoc nihilorainus a nobis et ab
gravis peccalor, gravi carcere corporis diu inclusus omnibus esl rectissime suscipiendum, et soler-
teneor, raerilo in multis afflictus, providenlissirao lissime conservandum. Quod el ego pro modulo
Domino providente, ct tempus el persona in Rhe- meo, servandum esse volui et volo, et, faveute Do-
morum Ecclesia, quando et in qua ab apostolica mino, in bac devotione manebo, sciens privilegium
auctorilale privUegium integratum sibi ex anliqua metropolitanae sedis Rbemorum, cui me divina di-
consueUdihe collatum et conservatum habebilur: gnatio servire disposuit, in summo privilegio san-
quee niuiquam excepto Romano ponlifice primatem ctae sedis Romaiise mauere, et privilegium esse
babuit, nisi quandiu ejocto sine ullo crimine ab ea sedis Romanac, si sua aucloritale privilegium sibi
suo ponlifice Rigoberlo violentia tyranni Milonis, subjeclae sedis fecerit vigere, et studuerit coniir-
lempore Caroli priricipis pastore vacans, Bonifacio mare.
•ocSlolicae sedis Iegato aliquanJiu, sicul et Ecclesia De co vero quod teriio ioco au meuiinn "dcvoca-
 XI FPISTni./E. 42
siis, scribere aliud nihil proesumpsi, nisi qnia causa A inde apud domnum noslrura regem adjuvarem , ut
Rolhadi a causis illorum, de quibus scripsislis, est quoniam prsedictum hominem in sua fide acceperal,
pene in cunclis dissimilis. De eo quod landem apo- nulltim malum baberet. Cui respondi, ut leneret
slolica vestra benignitas indigniiati meae scribere ipsum bominem secum, ne inlerim ullum malum
est dignala, ut haec vobiscum cogilem, et quod de pateretur, donec ad cortem redirem, et quan-
Rothado decernitis approbem, et non ad mei inju- lum possem inde illum adjuvarc curarem. Ipsum
riam id vos egisse aliquantulum aulumem : quan- autem hominem ncc tunc nec postca vidi, riec quo
tum valeo totis medullis cordis, cum omni suppli- abscesseril cum episcopis audivi.
catione et debita ac submissa humilitate, immensas Quse idcirco sanclitali vestrac scribere sludui, ttt
gratiarumactionessancloaposlolatui veslro rependo, si aiiquis malivolorum nostrorum more suo vobis
cuin oflini sinccritate animi rescribens, quia sicut quiddam sinistri ex hoCjSuggerere volucrit, quid
mihi scribere dignali eslis, ita per omnia credo. Et inde verum sit cognoscalis, et erga me vestrum
quia privilegium veslri sumroi pontificatus, ut con- animum non movcalis. Rationem denique, quam
decet et omncs desideramus, evindicatum habelis, reddidi corairi electis judicibus, de quibus per libel-
quod ncmo noslrum contradixerat, in deduclione lum provocalionis ad elcctorum judicium fueram a
Rothadi sicuti prscccpislis ad veslram prxsentiam, Rolhado impetilus, ipsi venerabiles episcopi vestrse
ut perJonare dignati estis, videre desidero, et visu- auctoritali Iraiismiltunt. De gestis vcro a Rolhado
rum me cssc confido, quia non aliud nisi ut supra post excommunicationem suam in provinciali syn-
monstravi, quod reguloc sacrae prsecipiunt, et mihi odo compilatis, quac per vicinos nostros ad vos
peiendum, et vobis conccdendum est. Postulo vide- in derogationein noslram pervenisse audivimus,
licet, ut sic Rolhado ab auctorilate vestra compas- episcopi Rhemorum provinciseper communcs Iegatos
sio exhibeatur, ul vigor ccclesiasticus non dissolva- noslros vestrae sanctitali quae sciunt intimare cura-
tur : et sic vigor ecclcsiaslicus conservelur, ut runt.
debita misericordia et necessaria sufficienlia ei non Item post aliquanta de promolione ipsius domni
denegetur. Quatenus nec ipsius exemplo ad exceden- Hincmari ad episcopalum,quw jam superius parlim
dum alii provocenlur, necquibus in istis regionibus, prmnotata non curavimus hic ileranda. Denique proe-
longius ab aposlolica sede remotis, censurae eccle- fato Ebone defunclo, Ecclesia sed et parocbia no-
siaslicae moderalio est commissa, hinc, quod absit, stra, secundum consuetudinem quam ex antiquo
conspiciant, unde aul negligenlia, aut dissolutione habuit etiam de his cpiscopis qui in episcopatu
lepescant, vel lerminos quos staluerunt palres usque ad obitum in eadem Ecclesia non permanse-
transgrediendi maleriem se sumere posse dicant, ^ runt, ipsius nomcn inter sacrosancla mysteria iit
quos, sicut inlelleximus, nos hactenus serVasse pu- episcoporum calalogo recitare pietatis gratia coe-
tamus. Vos videbiiis quid inde faclo melius erit, pit, ct hactenus facit. Quod ego, nc scandalizarem
ct nobis in judicio vestro videndura est quid Deus devolos, quasi invidens saluti Iraternae, maxime
vclil : quoniam injusta esse non polerunt divina autem quiescenlis in Domino animoe,qui non pro
jttdicia , quae a soliditale confessionis apostolicae exorbilatione a catholicoe fidei sanitale analhema-
pelrse, adversus quam inferi portae, id est sugge- tus, sed sua conscientia stimulanle primuin a seipso
stiones vel operaliones pravae, non procvalebunt, et postea a synodo, sed et apostolica sede danina-
dictante jiislitia proferenlur. tus exstitit, hoc probibere sine apostolicoe sedis
Epistolam, quam mihi aucloritas vestra cun» aucloritate ncquaquam praesumpsi, dicente beato
obtesiatione praecepit Rothado dirigcrc , domnus Cooleslino papa, quia ncfas est bscc pati religiosas
nosler rcx, filius vcsler, mox ul ad eum venit, per ammas, quarum affiictione, qui merabra nostra sunt,
abbatero suiim Rolbado dircxit. Rodulfus quoque nos quoquc convenit macerari. Nunc aulem in epi-
ejusdem fiiii vestri domni nostri regis avunculus, stolis sanctitalis vestrse, quas Engeluvinus diaconus
tcrtio Idus nunc elapsi mensis Decembris a Ludo- r.obis altulit, invenimus ut Teotgaudnm et Gunlha-
vico Geruianiaerege reverlens, cum valde vesperi a JJ rium in calalogo episcoporum non recipiamus. Et
corte regis nosiri ad mansiones nostras super flu- Anliochenum concilium, ut prsemisimus, et mclius
vium Ligcrim, secus conrinium regni Aquilanise fe- ipsi scitis, de co qui post damnalionem juxta prse-
slinarem , misit ad roc homincm suum nomine cedentem consuetudincro cpiscopale praesumit nii-
Rodulfum, mandans quia prsefalus rex Ludovicus nisterium, quod Ebonera fecisse non dubiura est,
quemdam hominem Rothadi, cum epislolis vestrae rescribere mihi dignetur aposlolica vestra auctori-
sanclilalis, manui et fiJei suac commisit, quatenus las, uirum cumdem Ebonem inter episcopos in sa-
ita proesenliam domni noslri regis Carolt cum cris dypticis in Ecclesia nostra nominare permit-
cisdem episcopis eum perducerct, ut nullura malum lam, an ne de caetero in episcoporum catalogo no-
ei inferret. Est enim apud domnuin noslrum re- minetur prohibcre debeam : quatenus vestra auclo-
gem idem homo accusatus, quod fraudalus sil res rilale fultus, quid in nostra Ecchsia indc sit obser-
et ihesaurum Ecclesioc, et post pcrjurium inde vandum, sine atnbiguitale decernentibus vobis de-
commissum, fuga lapsus ad Ludovicum regem per- monslrem.
rexeril. Unde idem Rodulfus petiit ut ego illuin CaelerumLuido mihi dixit quod cura eo rationem
PATKOL.CXXVI.
 43 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 44
de damnalione et reclusione Gothescalci habuissc- A snm catholicis auribus displicere, revocarc se a sua
tis. Unde quoniam per alios jam audieram ad san- opinione debuerat, nec ita Ecclesix prxsules com-
clitalem vestram verba venisse, misi auctoritati movere, ut damnationis sentenliam mereretur exci-
veslracquaedam ex verbis ct catliolicorum sensibtts pere. Quam tilique, si in suo sensu voluerit perma-
in rotula, qualiler contra ipsius pestiferi hominis nere, nulliis poterit relaxare. A qua damnaiionc si
sensum sentiam, per Odonem cpiscopuro, et nibil vohiissct ad sensum catholicum resipisc.ere,paralus
inde responsionis accipere merui. De quo nihilomi- scmper fui et sum, quoniam sic venerabiles judica-
nus ul redderem ralionein, quidam episcopi, quo- veriml episcopi, eum in catholicx Ecclesix conimti-
runi nihil de illo intereral, quoniam nec eos, i:t nionem rccipere, sicut ei jubeo qux sunl corpori
ipsi ir.anifestis indiciis prodidcrunl, ad hoc charitas ncccssaria ministrare.
commovcbal, nec aucloritas dcducebat, me ad con- Si aulem vcstra calholica sapienlia vult scire qux
ciliabulum nuper Melis babitum, quod vocari syn- conlracatholicam fidein ex veteri hxresi Prxdesti-
odum vetuistis, sicut intelligo, irregulariler quatto naliana, quxprimum in Africa, postea in Galliis per
die anlequam congregaretur, cuni ego longitis qtiaro idem tempus , quando et Nestoriana bxresis cst
octoginta, et idem Gothescalcus plusquam cenluin exorla, el lempore Cxlestini papx, ipsius auctori-
millibus ab ipsa civilalc disparati esscmus, nibil mc B tate, et inslanlia sancti Prosperi esl rcvicta, dicero
antc prsemonituni per queindam laicum hominem videatur, de multis pauca vobis nuraero, sed non
litteris vocaverunt. Et nunc ideo breviter de co san- pondere, capitulaliin significamus.Dicit, quod ct ve-
ctitati vesirae suggero, quoniam antcquam ad epi- leres Prxdestinaliani dixerunl', quoniam sicut Deus
scopalus ordinem pervenircm, sicut abbas suus et quosdam ad vitatn xternam, ita quosdam prxdesli-
monachi, inter quos fuerat conversatus, ei lestimo- navitad mortem xlernam. Dicit, quod ct veteres
nium perhibent, in metropolis EcclesioeRliemorum Prxdestinaliani dixerunt, quoniam non vult Dcus
monaslcrio in Sucssonica parochia, quod Orbacus omnes homines salvos fieri, sed tanlum eos qui sal-
dicitur, habitu monachus, mcnte ferinus, quietis vantur; omnes autem salvari quoscunque ipse sal-
impatiens, el vocum novitate delectans, ac inler varevoluerit, ac per hoc quicunque non salvantur,
suos mobilitate noxia singularis, de omnibus quse penitus non esse voluntatis illius ut salveiilur. Qno-
in his regionibus perverse lunc temporis sensa niam si non omncs salvantur quos vult Deus salvc-s
cognoverat, quacdamsibi elcgit capilula, ut novilale fieri, non oinnia quxcunque voluil fecit; et si vuli
vocum innotcsci valcrcl, utque simplicium et de- quod non potcst, nun omnipotens, sed infirmus cst.
ceptorum sensus perverlere, ct magistri nomcn Est autero oninipotens qui fccit quodcunque voluil,
usurpando post sc discipulos trahcre, illisque qui C dicenle Scriplura : Omuia qumcunque voluit Domi-
ad stta vola pnrrientes auribus raagislros sibi coacer-. nus fecilin cosloet in terra,in mari el in omnibus
vare decertanl, quserere indebile, quoniam legilime abyssh (Psal. cxxxiv, 6); et item : In volunlutetua,
non polerat, siroulalione vitae religiosoeet doclrina Dominc, cuncla suntposita, etnon est qui possit re-
prseosse. Quique a Rhemorum chorepiscopo, qui sistere lute voluntati : si decreveris satvare nos, con-
liinc erat, conlra regulas preshylcr ordinatus, a tinuo liberabiinnr (Esllier xm, 9). Dicil, quod ct ve-
inonasterio irregulariter exiens, peragratis regio- tcres Prxdesiinatiani dixerunt, quod non pro totius
nibus plurimis, et exitiosa semina salor pcssinius mundi redcroptionc, id cst non pro oronium homi-
seroinans, tandcm in Moguntina civilate habilsc num salule et rctlcmptione Dominuset Salvator no-
synodo et Rabano archicpiscopo libellmn sni erro- sler Jesus Christus sit crucirixus et morluus, sed
ris porrigens, damnatus ab omnibus Germanix epi- tanlum pro his qui salvantur. Dicit quoquo modo,
scopis, cum litleris synodalibus ad metropolim dispari traditione, scd pari errore, quod et veteres
Rhcmorum, ctii jam auctore Domino prxeram, cst Prxdeslinatiani dixerunt, exponens senlcntiam apo-
remissiis. Poslea autem a Belgicx, Rhemorum ac stoli Pelri, eum qui emil eos negantes(II Petr. n, 1).
Galliarum provinciarura cpiscopis auditus, et in- Baplismi, inquit, sacramenlo eos emit, non tamcu
venliis bxrciicus, quia rcsipisci a sua pravitate non " pro eis crucem sttbiil, neque mortem pertulil, ne-
voliiit, ne aliis noceret qui sibi prodesse nolebat, quc sanguincm fudit. Quod atilem baptismi perce-
jmlicio prxfatartiro provinciaruni episcoporum, in ptio rcdcmplio nuncupatiir, doclor genlium manife-
nostra parochia, quoniam Rothadus, dc cujtis pa- sle fatelur : Notite conlrislare, inquil, Spiritum san-
rochia crat, illi nescicbal resislcrc, et novitates ctum Dei, in quo signali estis in die redemplionis
amans timebatur a nobis ne discerct prava sentire, (Eplies. iv, 30). Atilla qux propria et specialis est
qui noluit disccrc recta docere, neve idem Golhe- soloruro omnitini cleclorum, quam eis tantummodo
scalcus, cttm aliis communem vitam ducens, errori crucifixiis imperlivil pius Redemptor ipsorum, sicut
suo faccret esse communes, monasteriali custodix a prsRicritis, ila niniirum a prxsenlibus, nalos et
mancipatus cst, docente Aposlolo : Hxreticum ho- nasciliiros, vivos el morluos, videlicet omncs pari-
rnincm posl primam et secundam correptionem de- lcr clcclos redemit, erttit, abluilque peccatis. Ipsi
vita, sciens subvcrsuai esse lnijusmodi et proprio prorsus, ipsi sunt mundus pro quo passus est Donii-
judicio condcmnalum (Ti7. 111,10). Qui ut Leo papa lius, ul ipse dixit : Panis quemego dedero, caro mea
dfi Eutyche dicit, cum vidcret insipicntix sux sen- .-•:«»io mundi vila (Joan. vi, 52). El ilcm alibi idem
43 EPISTOL.E. 46
Gothescalcus scribit: «Absit procul a me, ut vel V tare. Unde non solum idiolas iu udmirationem sui
illud soluramodovelini somniarc, nedum semel su- abducere, verum et sciolos et incautos, atque zelura
surrare, ut ullum eorum perpeiualiler secum per- Dei sed non secundttra scienliam habentes, in sen-
iliirum antiquus rapere valeat anguis, proquibus re- tenliam suara solitus erat traducere. El non solunt
diuiendis tam pretiosus Deo Patri Domini nostri Fi- doclorum suorum doctor videri appetit, sed et hoc
lii sui fusus est sanguis, Amen. » Et item loquens solerler satis inlendit, ul secum loquentes vcl in
ad Deum: « Claret itaque salis aperte, quod nullus sermone capere valeat : el si de veritate non pote-
tibiperit, quisquis redemptus esl pcr sanguinem rit, invincibiliter sacramenlis affirmare cnrabit, ea
crucis tux. » Quod Prxdestinatiani veteres non dixe- secum loquentes dixisse, qux forle non dixerunt, ut
runt, isle ut audacius ita perniciosius dicit, Dcita- ipse verax, et illi qui ei contradicunt probentur
tein sanclx Triniiatis trinam esse. Sunt et alia qux esse mendaces, et adversus suam doctrinam do-
ipse et alii plures in istis partibus dicunt, qux nobis cenles. EPISTOLA III.
sanx fidei adversari videnlur. Qux dum per alium
ADEP1SCOP0S SVNODI SUESSlONENSIS.
quam per vilitatem personse mex auctoritas veslra
cognoverit, forte atlendet solertius, et qux inde ti- De Vulfado el collegis, quorum judicium Nicolaus
menda sunt docere sludebit quantocius. Erit enira B papa jusserat in hac synodo renovari.
in proximo inde necessilas : quia et si eorum corda (ApudSirmond.)
in iusania perversi sensus ebulliunt, orlhodoxi ta- HINCMARUS, Rhemorum episcopus, REMIGIO, WENI-
nten regis noslri tempore prava qux senliunt eloqui LONI,et cxleris arcbiepiscopis et episcopis, domni
non prxsumunt. Ita ut aperte videamus impleri papx Nicolai auctoritate ad synodum, quo et exi-
quod scriptum est: Congregans sicut in utre aquas guitatem meam cumcoepiscopis nostris venireprx-
inaris(Psal. xxxn, 7). Aqua enim maris sicut in cepil^ in hanc Suessorum civitatem pro causa Vul-
utre congregala est, quia amara hxreticorum scien- fadi et collegarum ejus convocatis.
tia quidquid hodie in islo regno filii vestri domni Si vobis visum fuerit per quoscunque ad rei noti-
Caroli pravum senlit, in pectore comprimit, et aperte tiam, secundum seriem litlerarum domni apostolici,
dicere non prxsumit. Meam quoque exiguilatem et canonice per ordinera ctincta qux in snprascriptis
occulte canino dente corrodunt. Facile aulem, adju- fralribus gesta sunt, examinare et subliiiter investi-
vanle Domino, porlare valebo. Quia et mihi paucum gare, ut quod justum et pium sensura fuerit de
superesl temporis spalium, et si inter filios Eccle- causa eorum sine contradictione, sicut idem domntis
six, permillente Deo, in me acceperint polestatem apostolicus et fraternilati veslrx et humilitali mex
corporaliter affligendi, divina gratia adjuvanle, exer- C scripsit.possitisperficere,devoteaclibenteraccipiam.
cebunt patientiam. Sed elsi lantuinraodo roale sen- Et si hanc qux sequitur brevem responsioncm,
tiendo adversabuntur, exercebunt quanlulamcun- quantura ex me est, ad apostolica scripla viderilis
que scienliam, et ttt eliam inimici secundum prx- vobis sufficere, non ingratum forte habebitur, quod
ceptum Domini diligantur, exercebunt benevolen- ad rem pertinenlia succinctissimc rcfero. Videlicet
tiam. Prxfatum autem Gothescalcuro, si vestra au- quia Rhemensis Ecclesix filii de collegio Vulfadi, ab
ctorilas mihi scripserit ut eum a cuslodia solvam, Ebone post deposilionem stiam ordinati, non meo
et aul ut ad vos eundi, ul per vos ejus doctrinam judicio, nec ab episcopis solummodoRhemorum pro-
cxperiamini, aut ad quemcunque ex noraine desi- vincix, primum suspensi el postea dejecti, ut nieo
gnatum pergendi licentiam donem, quia ut melius vel comrauni cum eis tantura placito, juxta Nicxnos
ipsi scitis, sicut absolute quisque ordinari non valet, et Antiochenos canones (Nicmn. can. S, Antioch.
ita nisi ex ipsius consensu, cujus esse dignoscitur, c. i), humaniorem aut alterara susciperesenlentiam
cerlae personx commendandus, el ad certum locum valeanl; sed prius suspensi, et processu lemporis
monachus, vcl quisque sub regula conslitulus, a a synodo episcoporum quinque provinciarum, ad
loco suo absolvijuxta reguias sacras non valet, ve- quam provocaveranl, secundum decrela Innocenlii
stris jussionibus iiullomodo resullabo. Tantum ul D ad Rufum et Eusebium, inspeclis qux scripsit ad
auctoritatero vestram babeam, ne tanlorura episco- Marlianum, et juxta Zosimi successoris Innocentii
porum judicium mea prxsumptione parvipendere decreta ad Patrocltim Arelatensem episcopum et ad
videat. Non enim illius delector, quam jusle susti- Massiliensem Ecclesiam (Innocent., ep. 21 el 22;
net perlinaciter conlumax , quantulacunque reclu- Zozimus, ep. 6,11 el 12), sed el alias plures Ecclc-
sionis molesiia : sed doleo a qua revocari non po- sias, de his quos Proculus vitx sux conscius, datis
tesl perfidiam. Quem si cuicunquc commendandum litteris in abdicationem sui, per professionis alque
vestra auctoritas viderit, hoc in commendationc subscriptionis sux libellura sacerdotio subraotus
etiam providebil, ut cui commendabitur catholictis ordinavit, juxtaque sacros canones, et Leonis ac
sit, el gravitalem ecclesiaslicam, et vigorem ac cxterorum Romanx sedis ponlificum decreta, qux
Scripturarum scientiam habeat, quia non solun hic ponere prxtermisi, et studio brevitalis, et ut
Scripturas ad suum sensum violenter inflexas, sec vobis notissima, sunt judicali, et ab ecclesiasticis
et caiholicorum dicta delruncata per lotum diem ordinibus dejecti, prxjudicante Leone papa, atque
sine respiratione aliqua prxvalet roemoriter decan- dicenle (epist. 1, ad episcopos Campaniw) : < Om-
 47 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 48
uia decretalia consliluta, lam beatx rccordationis Ascdis, regularibus vestris diffinilionibus, solliciUis
Innocentii quam omnium decessorum nostrorum, servare unitatein spiritus in vinculo pacis, consen-
qux de ecclesiaslicis ordinibus el canonum promtil- tiam. Qui islorum fralrum, de quibus agitur , vel
gala sunt disciplinis, ita a veslra dilectione custodiri quorumcunque aliorum felicilati non invideo, nec
debere mandarous, ut si quis in illa commiserit, quamcunque malitiam eos nocere festino : quorum
veniam sibi deinceps noverit denegari. > In qua, ut salubrera ac regularero stalum et cupivi ct cupio,
regulx sacrx dicunt, perfecta et canonica episco- ct quxsivi et quxro, et de quorura dejectione dolui
porum quinquc provinciarum synodo, quoniam Ec- satis ac doleo, quia nemo majus dispentlium de illo-
clesix mihi commissae filii finitimos episcopos pro rum dejectione babel quam ego. Quos , sicul mihi
causa sua interpellarunl, et hujusmodi Africx pro- domnus apostolicus dignalus est scribcre , justum
vincix canones (conc.Afr., can. 92) vicinos episcopos quid vel pium senticns, sine rctractalione in suis
audire, et inter eos ac proprium cpiscopumadhibitos ordinibus consensu ac judicio coepiscoporuro Rhc-
ab eis episcopos jubent querimoniam diffinire : ego mensis provincix restituere malurarera, si illos ab
Vulfadum et collegas ejus non judicavi, neque ab eisdem gradibus cum eorum tantum judicio dejecis-
ordinibus ecclesiasticis populi vel dejeci, nec etiam sem. Ad quod me, juxta ejus vcrba discietissiuia,
cum judicibus corum subscripsi, sicut norunl qui B quia eos non dcjcci, flecti munda conscientia non
interfucrunl, et ipsa etiam episcopalia gesia, eorum permisit. El hoc meo ausu facere vereor, quoniant
inconvulsis subscriptionibus subnixa a quibus fuere a vobis, auta decessoribus veslris, quinque videlicet
palrata, prxsenlialiter monstrant. Unde, jubenlibus provinciarum episcopis, quorum meo consensu expe-
eisdeiri episcopis, lanlum bajulus fui, causam vide- tierunt judicium secundum sacros eanones cleclo-
licet Ecclesix mihi commissx ab illis diffinitam ad rtini ex conscnsu partium diffinillone fuere dejecli.
sedem aposlolicam deferendi. Qnx domni aposlolici El idcirco aliorum opus in illorura restitutione nul-
Benedicti privilegio sub anathematis interpositionc, latenus usurpare prxsumpsi: quia, sicut scitis, rc-
ul inde quxstio nullis aliquando tcmporibusorialur, gulx sacrx usque ad similem excusalionis vindiclam
sunt coniirroata; et demttm domni Nicolai papx deccrnunt, ul ab aliis dejectiab aliis non recipianlur,
confirmatione, sicut sanclx rccordalionis Bene- minime autem resliluanlur : sed aut corurodero, attt
dietus pontifex illam confirmavit, salvo Romanx majoris concilii episcoporum discussiones ac judicia
sedis in omnibus jussu atque judicio, sub lerribili prxstolentur. El quia Leo dicit (epist. 95 ad Rusii-
anathemale , ut quxcunque' persona , roagna vel cum Narbon.) ul in his qux vel dubia lucrint, aul
parva, lemerario ausu contra hoc suum aposlolicum ^ obscura, id noverimus scquenduni, quod nec prxce-
decrelum agere prxsumpserit, ana*thematisvinculo ptis evangeliciscontrarium, nec decrelis sanclorum
sit innodatus, sunt roborala : vclut hic poleslis re- inveniattir adversum, et dommis ac Pater noster
texere, et sigilla eorum salva, ac incorruptas Nicolaus papa vobis ut niihi videtur scripsit, quouiam
scripluras alque subscripliones valetis inspicere. Et qux stiitula sunt de prxfatis viris, violanda non du-
qtiia sedes apostolica, ut in decrelis suorum pontili- cat, nisi forsan sacris legibus invenianlur adversa,
ctim legimus, in hoc prorsus sua sibi raagnopere simplici ac sincera cordisinlenlione ex regnlis sacris
jnra conservat, et alicna custodit, imo sua propria perspicue tardilali sensus mei monstrari exspeclo,
facit, ut omnis quxstio ad eam relata judicio el sux ulrumquxdiffinierunlfralresetcoepiscopi noslri, sic-
confirinatioiiis decisione finem accipiat, omnem ex ut haclenusobservalasiint,decxtero ut regulis con-
hac causa suspicionem querulilatis hx duorum prx- cordantia debeant observari, an illorum diffinitiout
clarissimorum luroinarium confirmalioncs atque inventa legibus sacris adversa dcbeat refulari. Scd
subscriptiones a nostris regionibus el menlibus abs- et mihi ostendi cxspeclo aperlius, quara in suis sa-
lulerunt. Nunc vero, quia isdem domnus el pater cris lilteris intclligere valeam, si domni Benedicli,
noster Nicolaus papa suis epistolis ex hoc negotio a ac ejusdem donroi Nicolai, super camdem diffinilio-
vobis sanxit refricari judicium, raonenie Apostolo : n nem sub analhemate confinnationis privilegia, nisi
Obedileprwpositisveslris, et subjacete eis (Heb. xni, forte illa ipse sua singulari auctoritale dissolvenda
17), quodprivilegio apostolicx sedisdeipsis fratribus et immutanda viderit, quorum summam firmiiatem-
deccrnit vel decrevcrit, ut corapetit mex subditioni, que nobis omnibus scripsit in apostolicx sedis reser-
obedio et obediam,sicut hactenusconservavi ea qux vatam arbitrio potestatis, nos sine regularum et se-
doniniBenedictiel suafuerunt auctoritatefirmata. Et dis aposlolicx prxjudicio, sineque noslro communi
itein dicente Apostolo : Idipsum dicatisomnes,et non periculo, dissolvere et immutare possimus, Coeles-
sinl in vobisschismata(I Cor.i, 11), sicut servavi usque tifio dicentc (epist. 3): Qux a nobis res digna serva-
in prxsens qux prxdecessores quoruradam vestro- bilur, si decretaliuro norma constilulorura pro ali-
rum cum quibusdam ex vobis regulariter ex iisdcra quorum libilu licenlia populis permissa frangatur?
fratribus diffinierunt: ita et qux de ipsis canonice Sed eta nobisnon estparvipendendagrandilerLeonis
juxta tenorem epistolarum doroni aposlolici diffinic- papx ad Leonem Augustum de se scripta sentenlia
ritis, priscis, ut dicit Gelasius (Decr. cap. 2), pro (epist. 84), Si qux, inquit, destruxi hxc xdifico,
sui reverentia manenlibus constitutis, et reservato prxvaricatorem me cqnslituo, et eis me ultionum
pcr omnia senlenlix ac juris privilegio apostolicx condilionibus subdo, quas non solum aucloritas
 40 EPISTOLJE. 50
bealx memorix Marliani, sed etiam ego mea confes- A quidquam facere quod Patrum possit regulis obviare,
sione firmavi. Dc quibus ultionum condilionibus necesse est ul ea hinc decernalis, ne aut in quseslio-
quid a sanclo Spiritu per concilia provincix Africx, nero reveniant, aut occasio exinde alicujus prxsum-
quidve Dei saptenlia, qua, ut scriplum est, condito- ptionis cxsurgat, aut illadissolverelemporibus nostris
res legum justa decernunt, Iegibus sit decretum, vel successorum nostrorum oporteat. Quanla, inquit
mclius ipsi scilis. Quod si etiam hoc de se intelli- Symmachus (epist. 1, ad AZonium),vicariis bcalissi-
gens, et his iegum conditionibus subdi tantus papa nii Pelri apostoli judicabilur esse veverenlia, si qux
el primx sedis pontifex prxcavendo refugil, quali- in sacerdotio prxcipiunt eisdem transeunlibus dis-
ler eisdem ullionumcondilionibus subdi prxcavendo solvantur? quia, ul idem dicit, non potest cx pcrte
timere nos debeamus stibjecti, patenler ostendit. firmum esse quod generalitatis tangit injuriam.
Sed et decontemptoanathemale necessitale (rmanto EPISTOLA IV.
roagis dclibcralione?) rile prolato, quod in prxfalis ADEAMDEM SYNODUM SUESSIONENSEM,
pririlegiis conlinetur , quid sanctus Gregorius ad
Theoclislam palriciam dical (lib. ix, epist.79), sa- De Ebone Rliemensi,quod ab episcopalu jure deje-
veslram a Deo doclam non latet. Et clus, nec legitime postea restitutus, clericos ordir
pientiam Syni- nare non poluerit, et quod hi quos ordinaral, in
machus dicit (episl. 1 ad JEonium) ad ipsam sacro- B 1 synodo Metdensi suspcnsi, in Suessionensigradu
sanctam calholicam religionem pertinere, cujtts om- spolialisint.
nis polcstas infringiliir, nisi universa, qux a Domini (ApudSirmond.)
sacerdotibus semel regulariter slatuunlur, perpelua IIINCHARLS Rbemorum episcopus sanclx svnodo
sint; quod alias conlin^ere poterit, si successor de- domni pipx Nicolai aucloritale convocatx.
cessoris actibus non tribuerit ftrmitatem, et robo- CAP.I. Dc Ebone, unde quiJam loquuntur, qtti
raudo qux gesta sunt, facial rata esse qux gesserit. causam ejtis nesciunl, vel scire aut audirenon volunt,
Et Gelasius (epist. II ad Germanos): « Palres, in- cum quocunque per conleniioncm nullam conferam
quit, noslri calholici videlicet doclique pontifices, quxstionera , quia nec domntis aposlolicus mihi
quidquid pro fide, pro veritate, pro communione agendumhoc scripsit, neccum codem Ebo.nc in vita
catholica alquc apostolica, secundum Scriplurarum sua exslili altercalor, nec post mortem cjus illius
iramitcm, traditioncmque majorum , facta semel sum derogator, necejus sedis invasor exstili, quam
congregatione sanxerunt, inconvulsura voluerunt ab co secundum regulas sacerdotio defunclo quarlus,
deinceps firmumque conslare ; nec in hac eadem post eos qui eam tenucrunl, canonice in ea electus
causa denuo qux prxfixa fucrant retraclari qualibcl ct ordinatus regendam suscepi. Rationc autem tli-
recenti prxsumptione permiserunt. Sapientissiuie (C clanlc, quatn omni poscenti negarenon debco, veri-
pcrvidenlcs, quoniam si decrela salubriter cuiquam tatem proferre licite valeo. Idcm namqtie a se,
licercl iterare, nullum conlra singulos quosque pror- juxta sacras regulas et traditionem ecclesiasticam,
sus errores stabile persisleret Ecclesix conslitutum, ac decrela sedis Romanx ponlificum, Zosimi, Joan-
ac semper iisJem furoribus redivivis oronis inlegra nis atquc Gregorii, sicut ab eis constiluluin raulto-
diffinitio turbaretur. » tics legitur, per profcssionis sux libellum, ea mode-
Hxc ilaqtie de liueris divinitus inspiratisaccepta, ratione, quam Leo magnus papa decrevil ad univer-
vel pro rei notilia manifestata, non ad resullandum, sos episcopos per Samnium, Picenum et Tusciam
quoJ absit, in aliquo domni papx decrelis apostoli- (ep. 80), dictaturo et propria manu subscripluin, in
cis, vel ad resislendum veslris regularibus diffini- synodo se deposuit, et episcopah ministerio spoliavit,
tionibus profero; scd ut quomodo his qux in deje- alque secundum suam professionem et subscriptio-
ctione illprum diffinila sunt haciemis obedivi, sic in nem a quadraginta tribus episcopisjudiciura deposi-
eorum restilulione, cujtis eslis a domno apostolico tionis suscepit: sicut ille ipse libellus, quem synodo
arbitri constiiuii, si a vobisfienda canonice inventa porrcxit, elnolitia synodalis, qux habemus, eviden-
ct patrjta fuerit, quantum ex me est, prxfatis regu- ler oslendunt. Ut enira dicil Gelasius, ideo vocatur
lis sacris, ct episcopalibus atque apostolicx scdis " adjudicium certa quxcunque persona, ut aut fatea-
cxinde coniirmationibus, periculose non obviem , et tur objecta, aul ut convincatur objeclis. Sedhunc el
a prxccplionibus, qux in aposlolicis epistolis conli- aclio pene omni mundo nola convicit, et ipse pro-
iientur, a quibus Doniino annuente vel transverso, pria se voce et subscripla professione damnavit.
ut dicitur, ungue scienter et per contumaciam non Poslea verosine ulla regulari reslitulione idem mi-
cxorbilabo, in nullo per ignoranliam deviem. et qua- iiisleriuin episcopale, quo se privaverat, cpnlra s;i-
litcr absque discrimine sequi dcbeara regularem vc- cros canones usurpavit. Et demum sub jiapa Sergio
stram, quoruni cx delegatione sedis apostolicx in- Romam vcniens, ab eo, ut damnalus in laica tan-
terest, diflinitionem, per ipsarum regularum trami- lum communione maneret, districla sententia, sicut
tein liquido coguoscere valeam. Ad hoc enim vel etgesla ipsius papal demonstrant, condemnatus ftiit.
niaximc ad synoJum venit episcopus, at aut discat, Qui cum metropolis Rhcmorum, in qua fuerat ordi-
aut doceat, aut corrigatur, aut corrigat. Et Cccle- natus, per decennium post depositioncm ejuspastoro
siiiiodicenlc(Z)ecn»t.20, episcopisper Apuliam,elc), vacaret, sed et usque ad terminum vitx sux, cum
ut nulli sacerdoti suos liceat canoncs ignorare, ncc fere decem et septem annis postdamnationero suain
51 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 52
vixent, camdero sedem, qua regulanter se pnvavtt, A consenserunt, de quibus in noslro sxculo quosdam
canonice non repeliil, nec oblinuit, neque ullum ca- audivimtts, quosdam eliam qui hoc egerunt vidimus.
nonicx sux reslilutiouis documentum synodo cuili- Sed, monenle Scriplura, nondebemus lurbam sequi
bet, vel principibus lerrx, ac populis, qui eum dam- ad male agendum, et ut Innocentius loquens de Bo-
nalum fuisse noverant, secundum regulas sacras noso dicit (decret. 5G), « Qtioties a populis, aut a
ostendit. Et si quis vult dicere eura fuisse regulari- turba peccatur, quia in omnes proplerintiltitudincm
ter, conscnsu episcoporum, vel sedis apostolicx re- non potest vindicari, inultum soleal transire. Priora
stitutum, sicut sanclus Gelasius in dccretali sua ergo dimillenda dico Dei judicio, et de reliquo
epislola de Acacio dicit (in lomo de analh. vinculo), maxima solliciludinc prxcavendum. » El de incon-
quera sui complices ac fautorcs reslilulum fuisse gruo sacris Scripluris ac sanctorum decretis mullo-
fingebant, doceat a quibus et ubi ille consensus re- rum consensu, item in dccretis aposlolicx seJis lc-
stiltilionis sit gestus, si secundum Ecclesix regulas gitur, qtiia etsi omnes sacerdoles, et mundus assen-
celebratus, si palerna traditione profectus, si majo- liat, damnatio consentienles involvit, non prxvari-
rum more prplatus, si competenli examinalione de- calionem consensus absolvit. Non enim crimcn mi-
promptus, si ad primam sedem, cujus intererat, de nuitur, sed accrescit, cum gencrale fit ex privato,
senlenlia qua lenebalur obstrictus, secundumEccle-. B Hoc enim Deus omnium indicavit, qui niundum
six regulas est rclalum, si eadem qux ligavit ab- peccanlem generali diluvio interemit; ct sacrum
solvit. Si hxc ita gesta non sunt, cum nec a pontifi- dicit Nicxnum concilium (can. 9), qtiia quod irre-
cibus legitirae et ecclesiasticis legibus fuerit expedi- prehensibile est calbolica dcfendil Ecclesia. Naro si
tus, nulla sxculari polestate potuit prxtcr Ecclesix boc impunefuerit licilum, ut hi auctoritalem in sa-
tramilem prorsus absolvi. Nec quisquam ei post de- cris ordinibus minislrandi, vel eosdcm ordines tri-
posilionem quasi resliluto communicare debuerat, buendi usurpcnt, qui aul penitus non aceeperint, aut
in ea duntaxat causa, unde a seipso et ab episcopo- conlra regulas ordines sacros acceperint, aut quibus
rum concilio, insuper et ab apostolica sede excom- regulariler miuislerium sacrorura ordinum fuerit
municatus exslilcrat, sinc restitulionis sux canonicis interdictum, omnis ordo et vigor ecclesiaslicus non
litleris, ab eis a quibus fuerat reslitulus secundum tantum nulabit vel confundeltir, quara penilus de-
morein confeclis, sicut sacri canones et decrela struetur.
Felicis papx demonslrant (Fclix, in synodo Bom., CAP.III. Quia denique in Moguntina provincia
epist. 59). Quapropter, ut Leo ad Theodorum scri- niinislravit, contra omnem auctorilatem esse cogno-
bit, quod manens in c-orporenon reccpit, consequi scitur. Nam Antiocheni canones de vacanle episcopo
exutus carne non poterit. Unde laliter visum est de ^ et vacanle Ecclesia rcgulam prxfixerunt (can. 16,
illo tenendum, sicul Gelasius de Acacio dicit (de 17, 18); sed ct de illo qui manus impositionem
tomo Anathem.), Talis est, inquiens, dictus, qualis episcopalus accipit et minislrare dclreclat, necnon
ligalus cst, lalis usque in finein permansit, talis esse et de illo qui ordinalus nuilo suo vitio ad parochiam,
non destilil. Ila talis esj hotlie, qualis csl el Jictus, in qua ordinalus fueral, non accedit. De quibus re-
non talisessejam non polest. Nunquam igitur, talis gulis nulla Eboni convenit. Et canoncs Sardiccnses
permanendo solvendus esl. Et constat quia corae- (can. 21) de vim injuslc patienlibus, et pro disci-
dens fructus vix sux, suisque consiliis saturalus, plina et calholica confessionc, vel pro dcfcnsioiie
doccnte Innoccnlio, qui particeps factuscstdamnalo, veritalis expulsis, vel pcricula evadere quxrcntibiis,
quomodo debeat honorem accipere invcnirenon pos- quid leneri debcat manifesle demonslrant. Sed nec
sum, dimisit reliquias suas parvtilis suis. Sed ct de ista regula Ebonem absolvil; cum el saccrdotes,
eo omnem quxsiionera, secundum leges ecclesiasti- et omnis pene inunJus, el ipsa etiam sedcs aposlo-
cas et mundanas, quas probat Ecclesia, qui damna- Hca ejus falsis criminibus appetilum, et quadairi
tusfuit anno Incarnationis Dominicx 853, indiclione traditione pro lionoribiis cum juranienlo exinde ac-
xin, sub die Kalendarum iv Nonas Martii, jam tri- n ceptis venditum, ct ab impcrio, atqtie abipso Eccle-
cennale et amplius eo lempus cxcludit. six aditu, pitim Augustum Ludovicum satagenle
CAP.II. Sed dicitur usque ad vitx sux lerminum ipso abjectttm gravissime ingemuerit, ct innoxium a
episcopale ministeriumin omnibus ccclesiaslicis mu- criminibus inventum, et juslissime restitulum, tolus
niis pcregisse. Qux prxsumplio a sanum sapienti- in orbe lerrarutn mundus gaudio exsullaveril, ct
bus non sumilur in exemplum : quia el in veteri et Ebonem dejiciendum, qui irreverenlius manum in
in novo sacerdotio vettts hoc arlificium esl diaboli, chrislum Domini miseral, ut rcum majesiatis, una
ct quia plures hoc prxsumpserunt, sicut Bonosus, cum ipso clamaverit. Sed neque neccssiiate cogente,
conlra cujusmorbum Innocenlius, ct Proculus, ad- propria amissa provincia, secundumChalcedonenses
versus quero iaboravit non modice Zosiinus, et canones (can. 20), civitate in qua ordinalus fuerat
Acacius, quem dejecitFelix, et sequens sacros cano- captivala, pulsus ab hostibus cxstitit, ut alibi in-
nes, ac decreta prxdecessorum suorum, cum prx- cardinari valeret, sicut in decretis beati Gregorii, et
sumplione et usurpatione sua peremit et exslinxit aliorum sedis Romanx pontificum invenimus; nec
Gelasius. Et plures alii fuerunt, qui in hanc prx- ipjuste et conlra regulas sacras dejectus, et regula-
^umptionis sentcntiam transierunt, el transeunlibus ritcr sedi sux se^undum Sardicenses canones (can;
 53 EPISTOLJE. »*
j Quamqneordiiiationemmeam,sanclx meraorix gra-
3) jussu sedis apostolicx rcfricalo judicio restilutus, A
ulio documentocanonico invcnilur. Quaproptcr ab tiaetnomineBenedictus, sedet domnus ac Pater no-
ipsa, ubi immorabatur, parochia conlra concilium sterpapaNicolaus, suis privilegiiseamcorroborarunl.
Africanumappelitus, ul ibi decrelum cst, poteslale Quxinepiscopali concilio, et ante ordinationero ele-
judiciaria per rectorem provincix protinus excluili, clio, et postea ordinatio canonice patrala fuisse, non
et neque ab Ecclesiis quibus prxfuil, neque a quoli- conlra cujuscunquequxstionem, sed adversus susur-
bet iiomine defensari dcbucral. Conslat ergo juste rantium atque occultc mussitantiura derogationes, ut
dejeclum ea qux sua non fuerant prxsumpsisse : omnis iniqtiitas oppilaret os suum, ex sacris regulis
cujus non necesse est nos mcrila aclusque discutere, est demonstrala. Sed et illud in causa cst, cur inde
cum habeat conscientix et operis sui lestcm quem in nullam altcrcalionem conlra querocnmque modo
habet et judiccm. Nam, ut Leo dicil (episl. 84 ad intrarenon deliberem, qnoniam domnus papa suis a-
LeonemAuguslum), qnx patefacta sunt quxrere, et postolicislitteris mihinonscripsit.tit cuicumque inde
qiuc perfecla sunt retractare, el qux sunt diffinita per quxstionem debeam rcddererationem.Quod non
convellere, quid aliud esl, quam de adcplis gratiam de diffidentia dico, quasi documenlorum probainenlis
i:on referre, et ad interdictx arboris cibum impr«- ad ista deficiam, in quojure si qitis audet, audeo et
bos appetitus raortiferx cupidilatis extendere ? I ego ; sed et Lconis ad Leonem Auguslum verba pro
B
CAP.IV. De mea etiain ordinatione, cui forte si modulomeo sequens, dicenlis (epist.84), quia de rebus
aliqui occulle, quod aperte non audio, deroganl, in et apud Nicxam, et apud Chalcedonem, sicul Deo
iiullam altcrcalionem conlra quemcunque inlrabo, placuit defuiilis , iiullum audcmus inire Iractalum ,
quia, sicut dicil Apostolus, in nioiiuis lcslamentum tanquam dubia vel iiifirnia sint, qux lanta per
cst confirmatum (Heb. IX, 17). Nam cum Rhemen- sanctum Spiritutn fixit auclorita3. Cum tanlus ac
sem Ecclesiam Folco fere per novein annos sine tantx sedis papa se ad hxc dixerit non audere ,
ulla regulari Ebonis reclamatione tcnuissei, et post ego tanlillus honiuncio super ea qux tol conciliormn
eum Noto pene per annum et dimidium eanidem se- et tanioruni pontilicum sedis aposlolicx de ordina-
dem siroiliter sine ulla Ebonis repctitione lenuisset, lione raea, qualiscunque plebisDci famuli, sicul cer-
sub Sergio papa in synodo plurimorum archiepisco- lissima monimenta declarant, approbavit et fixit
porum et cpiscoporum apud Bellovacum diceccseos auctoritas, lanquam de re dubia vel infirma, nullum
Rhemorum habita, a clero et plcbe ipsius metropolis, audeo inire ccrtamen.
6ed et ab episcopis ejusdeni proviucix petilus, et ab CAP.V. Dc his autero fratribus nostris, de quibus
archicpiscopolunc meo, et proprio episcopo, necnon nuper nobis communiterdomntis aposlolicusscripsit,
et a ccepiscopis ipsius provincix, sectindiimLaodi- C si vobis ad apostolicascripla non sufiicitbrevis a me
cense concilium (can. 12), cum conscnsu abbatis mei dala responsio, ccce babelis gcsla episcopalia, et
et fralrum monaslcrii in quo degebam, episco- privilegia domni Benedicti et domni Nicolai, qux
pis Rbemensis provincix, et clero ac plebi ipsius vobis demonslrant qua ratione et quo ordine, quave
uietropolis per canonicas lilleras Iraditus, et cum auctoritate, et a quibus, ct ubi, ct quando patrala
decreto canonico, prxsenlia vcl conscnsu omnium sinlqux in eos acta fuerunt. Quibus omnibusper-
suffraganeorumipsius metropolis, et a metropolita- scruiatis, secunduro domni et Patris noslri apostolici
no meo, qtii me illis tradiderat, sum in cadem Ec- papx discretissimum ac regulare mandatum, quod
clesia,omnibus acclamantibus, absque ullius contra- juslum et pium invenerilis, secundum canones sa-
dictione vel repetitione, canonice el secundum de- cros decernite, et absque ulla, quantum cx me cst,
crela sedis Romanx ponlificum ordinatus : ipsaque contradiclionc perficite : quia sicut in prxcedenti
ordinalio mea non solum Rheinorum provincix epi- schedula vobis scripsi, nec illius apostolicis prxce-
scoporum, orJinaloruin videlicet meoriiui, sccun- plis, ncc veslris regularibus definilionibus conlra-
dum Africaniim concilium siibscriplionibus est ro- dicain.
borala , verum et oinnium pene Galliarum; alque CAP.VI. Cxlerum si vestrx beneplacitx voluulali
Neustrix, necnon et Aqtiilanix episcoporummanibus " necessariumvisumfucrit, nonad ullam contentiouem,
subscripta epistola ad prxfatum Sergium papam nec adversum alictijus quxslionem, sed ob plenio-
unanimiter dirigenda; sed et ediclo domni regis rem rei noliliam, ut de Ebonis adhuc latius rcgulari
Caroli raanu propria confirmato, ct sigillo ipsius depositionc, et nulla canonica restilulione, scd ct
corroborato, cst comprobata. Qux omnia Sergio, de mea qualiler celcbrata sit ordinationc , vel qua,
antequam niittere ad illium concurrerem, in brevi ratione fratrcs ct coepiscopi nostri iri synodo Mel-
defunclo, Leoui papx sunt missa. Indequc a domno densi lilios Rhemensis Ecclesix, dc quibus agilur,
imperatore Lolbario, suam epislolam eidem Leoni suspenderunl, vcl unde accepit Suessonica synodus
papx diiigeiile, in qua scripsit quantum pro resti- non debere in gradibus ecclcsiaslicis eos manere,
tulioncEbonisapud Sergium papam sategerit, et nihil ralioncm ct ordinero , atqtte auctoritalem, qux ibi
obiinerepotuerit, favoribus prosecula, et ab eodem ostensa, ct a solliciiudine exiguilatis mex suscepta
Leonepapa el usu pallii et privilegiosedis apostolicx, sunl, ne offendamrclicens dicendam in temporc ve-
ac pluribus apostolicissuis epislolis.ut videlicetin loco rilalcm, veslrx fralernitali pandere non negabo.
pastoris sacerdolio defuncti, estmultoties approbala. Tanluni ut non vos morosa, et forie vobis si nola est
m IHNCMARIRHEMENSISARCHIEP1SC0PI 56
non necessaria ratio ixdeal, et sic veritas a me pos- A narratur altitudine*dignilatum, et in cujus virtute
sitostendi.qualenusvestrseunanimilalischaritaserga bonis operibus corda ponenda sunt, gradibus utiquc
me debeat conservari. Qui absque nostro detrimenlo distribulis, cunclis Deus noster et rector populis
non solum fralribus, sed et inimicis prodesse deside- prxdicandus est Chrislianis : ubi nemo sibimet ali-
ro.el aposlolicis mandalis quacunquecontumacia non quid jam xstimetimminutum, cum ct de uniuscujus-
resuito, nec fratemis vcslris monilis et regularibus que gradus perfectione nil deperit, et convenienter
(liffinitionibusintentionem vcl manus obvias tendere retinendo quodccelestidispensationecollatumcst, pa-
paro, ea tamen conditione, quod et vos velle ct stu- riter nobis et cognoscibilem Deum fieri, el iribuit
dere ccgnosco, ut regularum stalus et sedis aposto- csse reclorcm. Nam etsi quid indulgelur de leinpo-
licx privilegiuin maneat, ct comraune periculum rum quantitate, moribus aggregala strenuilate pen-
noslrum vitari prxvaleat. satur, si vitx jaro proposilo continetur, quod prote-
Posl hanc schedulam, synodo ostensa sunt gesta lata fuerat xlalc curandum : dummodoilla nullale-
episcopalia Suessonicx synodi per manus Hincmari liusdissimulatasubripiant.quorumquodlibetsiinesse
Laudunensis episcopi, et gesta synodi Bituricensis claruerit, merito clericalibus infulis reprobabilem
provincix per manus Raginehni Tornaccncis epi- cpnyincal esse personara. Et si illa nonnunquam si-
scopi, et privilcgium domni Bencdicti per manus B nenda sunt, qux si cxterorum conslet inlcgrilas ,.
Erchanravi Catalaunensis episcopi , et privile- sola nocere non valeanl; illa tamcn sun( magnopere
gium domni Nicolai per maniis Hodonis Belva- prxcavcnda qux recipi sine manifesla decoloralione
censis episcopi. Et post hxc omnia , data cst non possint. Et Africantim concilium , de virginum
qux sequitur schedula, qualiler piiscis , ut tlicit velalione relractans (can. 93), ila inonere constitu-
Gelasius, pro sui reverenlia manentibus conslittilis, tioncm prioris concilii, ubi nulla pertirget nccessi-
ct salvis apostolicx sedis privilegiis, cum eorum tas, decrcvit, ut non obsit posteriori concilio certis
etiam salvamenlo qui synodo subscripserunt, in qua pro causis ea qux consliluta fuerant immutanti, nec
fralres de quibus agiltir fuerc dejecli, per inthil^en- posterius concilium priori obviel (can. 55), ubi nulla
tiam et auctorilatem domui papx in suis prdinibus illud perurgei necessitas immutare. Sed et dc Dona-
recipt et provehi possint absque conlradiciione, tislis dccrevit, ut conscnlienlibus fratribus et co-
migralis jam omnibus, qui in Ebonis deposilionc episcopis, maxime aulem apostolica sede, a quibus
fuerunt, episcopis, excepto solo Rolhado; scd et eis indefuerat diffinilum, quatenus secundum unius-
qui illi excommunicalo dicebantur communicasse, cujusque episcnpi catholici volunlaiem atque consi-
et aliis in eorum locis subslitutis, ac per cos, ut ita lium, qui in eodem loco gubernat Ecclesiam, si hoc
dicamus, innumcris ordinalis. Tantum ut de cxtero " paci Cbrislianx prodesse visum fucrit, in suis ho-
scandala, qux hinc valcnl cmergi, domni aposlolici noribus suscipiantur, sicul prioribus ejusdem divi-
auctoritate et providcntia dcvitentur. sionis teroporibus faclum esse manifesiuni est :
EPISTOLA V. quod roullorum et pene omnium Africanarum Eccle-
ADEPISC0P0S SVNODl SUESSI0NENS1S, siarum, quibtis talis error cxorltis csl, excmpla le-
stanlur. Non ut concilium, quod in transmarinis
Quodabsquenecessitatemutarinon debeant quw semel
in conciliis staluta veljudicala sunt. partibus de bac re factum est, dissolvatur, sed ut il-
lud roaneat circa eos qui sic transire ad Caiholicain
(Apttd Sirmond.) volunt, ut nulla per eos unitalis compensaiio pro-
HINCMARUS Rhemorum episcopus REMIGIO, WENI- curetur. Per auos aulem vel omnimodo perfici, vel
LONI,el cxleris archiepiscopis el cpiscopis, domni adjuvari manifestis fraternarum auimaruni lucris
papx Nicolai auctoritate ad synodum, quo et exigui- calholica unitas in locis quibus deguntvisa fuerit,
tatcm meam cum coepiscopis nostris venire prxce- non eis obsit quod contra hontfrcs eorum, quamvis
pit, in hanc Suessorum civitatem pro causa Vul- salus nulli interclusa sit, in transmarino concilio
fadi et collegarum ejus convocalis. slatulum est.
scribente beato lnnocentio 2, ad ^ Unde manentibus statutis, absque regularum et
Legimus, (cpist.
Exuperium), quod de quibusdam observalio prior du- apostoliex sedisprxjudicio, et judicanlium ullo dis-
rior, posterior intervenienle misericordia inclinalior crimine, quos non solum auctorilas Carlhaginensis
est. Et sanctus Leo dicit (epist. 95, ad Rusticum), concilii ab omni nxvo defendit, si eorum fuerit so-
quia sicut quxdaro sunt qux nulla possunt ratione luta sententia, qui convincinon possunt vel inimico
convelli, ita multa sunt qux aut pro consideratione animo judicasse, aut aliqua cupiditale aut gralia de-
xtalum, aulpro necessitate rerum, oporteat tempe- pravali; vcrum et idem concilium, sed et Antioche-
rari. Velut et de quodam indulgentix jure dicit, in num, alque decreta sedis Roraanx ponlificum, Inno-
quo, inquiens, non regulam conslituimus, sed quid centii, Zosimi atque Leonis, eos commendant, per
sit tolerabilius xstiraamiis. Et facundissimusGela- qux sua confirmavere judicia, qux fratres et coepi-
sius (epist.C): Priscis, inquit, pro sui reverenlia ma- scopi nostri in Suessonica synodo Rhemensis Eccle-
nenlibus constitutis, qux ubi nulla vel rerum vel six filiis, ab Ebone post depositionem suam ordina-
temportim perurget angustia regulariler convenit lis, censura ccclesiaslicx severitatis judicaverunt,
custodiri. liic procu! dubio, qui in ecclesiasticarum ubi eos non judicavi, nec cum judicibus eorum suh-
 fr7 EPISTOLiE. 58
scripsi: manenlc etiam, ul oportet el neccsse csl, A prsesulis Alexandri. Gratia namque Dei, et oralioni-
auctoritale privilegiorum domni Bencdicti, et dotnni bus vestris, in nullo schismale reperlos, sed siue
ac Palris nostri Nicolai papx; si illi placet cui macula in calholica el apostolica Eeclesia perma-
cuncla bona placent, ut decessoris sui Benedicii et nentes, dignuin est poteslatem habere et eligendi
sua privilegii a se confirmali senlcnlia de his fratri- quemlibet, et nomina eorum dandi qui clcro sunt
bus propter misericordiam pcr indtilgentiam immu- digni, ct absolute facere omnia secundum lcgem et
tetur, ubi cxinde scriptum habetur, salvo Romanx sanctiones Ecclesix. Si quem vcro conligerit rc-
sedis in omnibtis jussu atqiie judicio: et alitcr decre- quiescere in Ecclesia, tunc provehi in honorem
lum confirmelur, nobisque tenendum mandelur, defuncli eos qui imper assumpli sunl, solummodo
juxla moderalionem Innocentii, qui observationem si videanlur digni, et poptiltiseos elegerit, condccer-
priorem duriorein, posteriorem autem interveniente nenle siinul et consignante maxiinx Alexandrix
inisericordia inclinaliorein dicit (epist. 2, ad Exu- civitalis cpiscopo. Hoc ilaque aliis quiJem conccs-
perium); et vestra fraternilas, qui eosdemfratres ju- sum est omnibus : in pcrsena vero Melelii neqtia-
dicastis, vel quorum decessores illos judicaverunt, qtiam eadera placuerunt proptcr priorem indiscipli-
unanimi benignitate, justitia, pietate condita con- nationem ejus, el propter procacitates ejus ac petu-
senserit atque decreverit, sicut sacra et myslica Ni- B ianlix volunlatem, ne ulla daretur aticloritas vel
cxna synodus de Novatianis (ccin. 8), et per indul- potestas homini, qui posselrucsus easdemindiscipli-
gentiam, in epislola ad universos episcopos per naliones instruere. El Anaslasius junior papa, ad
jEgyptum, Libjam et Penlapolim conslitutos, de Anastasium impcratorem scribens de ordinalis a
Meleliodamnato clementi consilio , dum subtili ve- daranato Acacio (epistola unica), recipiendos in stiis
raque raiione nullam veniaro mereretur, et ab eo ordinibus dicit. Quanquam eadem epistola sacris
posl damnationem illius ordinalis , quos Melelianos canonibus el decrelis Innocentii, Zosimi, et Leonis,
appellal, decrevit. alque Gelasii, a quibusdam non convenire dicatur;
Nam idem Melelius, ul in veraci et recipienda quia ut ambigtia senlenlia in eadem epistola idem
hisloria legimus, unius civitatis jEgypliorum epi- Anaslasius scribit, et baplizavit catholice, non ca-
scoptts, sub Petro Alexantlrinx civilatis arc.hiepi- nsnice : nec secundum sacras rcgulas, neque secun-
scopo, quisuscepitDiocleliano imperantemartyrlum, dwn Ecclesix calholicx consueludinem sacerdotes
depositus est, et propler alias mullas causas, ct vel levilas damnalus ordiuavil Acacius, quia possunt
maxime quia in persecutione fiJe negata sacrifica- etiam iiilcrdiiin htici catbolici baptizali, ul dicit
veral. Ergo damnalus habuit multos sequaccs, et Gelasius, catholicc baplizarc, et etiara criminosi
bxrcsiarches factus est eormn qui hacleiuis ab eo '" adhuc sedenles super cathedram, sicut Scribx et
in jEgyplo Meletiani vocantur, nullam jusiilix sa- Pliarisxi, et sicut Judas, pro ministerii dignitate
lisfaclionero habens cur remanserit ab Ecclesia se- inter apostolos sibi commissa, et nondtim Judicio
paralus. Dicebal quidem injtislitiam se passum, ct aperlo amissa, pro suo officio qux in eodero nii-
obloquebatur sibi derogabatque Pelro. Sed Pelrus nislerio operanda sunt operari. Sunt et alia, qux
in persecutione percepta martyrii palma defunctus hic poni poterant, nisi obviari eis ab aliis conslitulis
est; istc vero retulit detractiones in Acbillam, qui sancloruroque decretis manifcsle cognoscereliir;
post Petrum suscepit episeopatum, el rursus in quoniam, ut Daniel dicit : Pcrtransibunt pturimi, et
Alexandrum, qui post Achillam noscilur ordinatus. multiplex erit scientia (Dan. xn, 4), aliter tle hujus-
Inter hxc igitur supervenit quxstio Ariana, et Me- modi decreta fuisse iiiveniunlur. Et idcirco isla
letius una curo suis defendebal Arium, conspira- posuisse sufficial, qux indulgentix potius misericor-
tione facta cum co adversus episcopum. De quo diara sequi, quara censurara juslitix intentare vi-
Meleiioct ejus coraplicibus"prxfala sacra synodus de:itur.
in prxscripla epistola, pacis redintegramlx et uni- His ergo ita se habentibus, quanlum ex me est,
talis gratia, hxc decrevitad locum, Placuit, inquiens sedis apostolicx benignitati, el vestrx fratcrnitatis
(epistola conc. Nicmni ad jEgyplios), Melelium qui- bene placilx consensioni, sollicilus servare unilatem
dem clemenli consilio, dura subtili veraque ratione spiritus in vinculo pacis, in fratrum islorum regulari
nullam veniam mereretur, manere quidein in propria statu non obvio. Quorum, sicut in prxcedenti sche-
civitale, niillam vero omnimodis habere potesiatem dula vobis porrecta prxmisi, salubrem ac regula-
'
ncque eligendi, neque ordinandi, nec in provincia, rem stalum et cupivi et cupio, el quxsivi et quxro,
nec in qualibct civitate, purumque nomen laniuni- ct de quorum dejectione dolui salis el doleo, quia
modo possidere. Eos autem qui ab co sunt constiluti, nemo majus dispendium habel de illorum dejeclione
niyslica ordinalione firmatos habere honorem et quam ego. El hxc quidcm scripsi pro mediocritate
niinisierium, ut tamen sequentes sint modis omni- ingenioli mei, devolionem menlis raex circa fralrcs
bus universorum in singulis parochiis et ecclesiis a ostendens, priscis, ufdicit Gelasius, pro sui reveren-
charissimo et comminislro nostro Alexandro conse- tia manentibus conslilutis, et reservato per omnia
cralorum, ut in his nulla poteslas sit placilos sibi senleniix ac juris privilegio apostolicx sedis, elnon
eligere, aut nomina eorum prxferre, aut omnino prxjudicans vestrx vel cujuscunqiie rationabiliori,
aliquid agere prxtcr volunlatem Ecclesix calholicx scu plus lenendx, ac majoris auclor;ta(is senicnlix,
59 HINCMARIRIIEMENSIS ARCHIEPISCOPI CO
quam si milu oslensa fueril paratus snm sine con-.A manifesle demonstrat, Lingonensem Ecclesiam pa-
tradiclione aliqua sequi. Illa tamen modis omnibus store viduatam, ut ibi ordinarctur episcopus, sub
in istorum statu, si tamen a vobis unanimiler inde nomine vocati episcopi usurpare prxsumrisit, ejus-
consensum, et a donino papa fuerit confinnatuin, qtte facullalcs, qux secundum Chalcedonense con-
conditione servata, qttam ct aposlolica sedes pro cilium (can. 25) penes coeonomumfuiuro debuerant
ecclesiaslico vigore ab omnibus petimus faciat con- reservari episcopo, suis suorumqtie usibus arroga-
servari, et a vcstra fralernitate necesse est provi- vit; decernente ipso concilio ut eos qui ausi fuerint
deri, ne hac, quod absit, occasione auctoriialem in post diffinitionemroagnx et universalis hujus synodi
sacris ordinibus ministrandi iistirpent, qui aul peni- quidquam ex his qux suiil probibita perpelrare,
lus non acceperint, aut conlra reguhis acceperint, dccrcvit sancla synodus (can. 12) a proprio biijus-
vel quibus regulariicrminisieriiimfuerilinlerdiclum. modi gradu receclere : et Anliochcno concilio, de
Quoniam si hoc impune fucril licitum, omnis ordo damualis aliquid prxsiimenlibus de ministerio, ut
et vigor ccclesiaslicus non lanlum nutabil, qtianlum nullo modo liceat cis nec in alia synodo spem resti-
pciiiliisconfundelur. Sunt cum islis el alia, de qui- tulionis babere. Et ab hac prxsumplione synodali
bus provide clomniaposlolici summa auctoritas, et auctorilate , cujus liabcnius constilutionem, revo-
sub ejus magislerio hinc veslra solers roiisidcrabil 1$catus, jubenle Doniino, si peccavcril frater tttus, in-
sagacitas, qux in alio diplomale mea vobis ostendet crcpa illum, ct si pcenilenliam egeril, dimitlc illi,
liumilitas, ne sub hiijns rei occasione in Ecclesia pcr salisfaclionis libcllum propria manu firnialiiin
possint emergi. Vestra aulem prudcnlia ct hxc recipcre coimiiiinioncm, qua regulariler secundum
clarius, et alia, qux scnsus mei paucilas non potcst Nicxnos et Chalccdoncnses canones ac decreta Ge-
atlingere, conlemplabilur, ct doinni aposlolici super- lasii ftierat privatus, promeruit, sicut idem ipse li-
eminens sapientia mullo sollicilius et videbit qux bcllus, qui prx nianibus habctiir oslendit. In quo
providenda sunt, et prxsentibus inedclam cl fuluiis sub jnrejurando per sanctam Trinitalem unius dei-
imponel cuslodiam. tatis professus esl se iitinquam el nusquam ad sibi
iiilcrdictam prxstimplionem, et ad graduum cccle-
EPISTOLA VI
siasticorum adminislralioncm iillerius aspiraturum,
ADEPISCOPOS SVNODI, SUESSIONENSIS.
neque aliam hujusmodi lcmerilatero, qua pax Eccle-
De - lufado, qnod Lingonenscm Ecclesiam pastore six valeat
viduatam usurpare prwsumpserit, ac per sidisfn- perlurbari, el qtiics sacerdotalis possit
clionis libeltum nunquam se ul.erius ad graduum iiiquielari, scienter vcl libenter ulterius moliluruin.
ccclesiaslicorumadminislrationein aspiraturum pro- Quem Iibellum coram cpiscopis Pardulo Laudunensi,
(essus sit. C Gitnlberlo Ebroicensi, Mnca Parisii, coramque rege
(Apud cumdem.) ct quamplurimis aliis, nobis judicibus suis a synodo
HINCMARUS Rbemoruin cpiscopus, REMIGIO, WENI- constilutis porrexit; dcccrnenle bealo Gregorio, ut
LONI,et cxleris arehiepiscopis et episcopis, domni revertenies a scbismate jurejurando profileanlur et
popxNicoIai aucloritalcad synodum,quo etexiguila- subscribanl, se nunqiiam ad scbisma quo reJierant
tem nieam cum coepiscopis noslris venire prxccpit, reverstiros. Et secuntltim tradilionem Leonis papx
in hanc Suessorum civilalem pro causa Vulfadi et scribenlis ad Januarium episcopuni (epist. 3): « Sa-
collegaruni ejtts convocatis. Iuberrimum est, inquil, et spirilalis medicinx utili-
Quod invitus dico, et supprimere in totum non tale plenissimum, ut sivc presbyleri, sive diaconi,
audeo, ne forle mihi ab his qtti hoc sciunt impule- vel cujuslibei ordinis clerici^ gui se correctos videri
tur quod callidilate aliqua occuliaverim veritatem, volunt, prius errorem suum damnari a se sine ain-
et si hxc causa, jtixta veterum constitutionem.jutli- biguilale fateanlur : ut sensibus pravis el dutluro
cio synodali decrela, sine diffinitione synodalis sen- pereroptis nulla aspirandi supersit eccasip, nec ul-
tentix roodo quolibet fuerit refr.igata, dileclo fratri luni membrum Ecclesix laliitm possit sociclalc
nostro Vulfado ad noxam cnjuscunque redivivofurore violari, cum per omnia illis professio propria coepe-
valeatdepulari.Isdcmnarnque dilectus frater noster, rit obviare.» Et ad Flavianum Couslanlinopolilanum
post oumia qux de sua et collegarura suoruiii adju- episcopuro de erroneo ab ecclcsiaslica disciplina
dicalione a synodp episceppruni quinque previncia- (epist. 12) : Si, inquil, fideliter aut utiliter dolet, et
rtun diffinita, et a sedis aposlolicx auctoritate sub qtiam recte mota sit episcopalis auctoritas vel sero
analhemalis interpositione sunt confirmata, sine cognoscit, vel si ad salisfactionis plenitudinem,
atidientia el consiiio episcopalis concilii sacerdotum omnia qux ab eo male sunt sensa, viva voce et
qui eum judicaverunt, sineque aiicloritate Romani prxscnli subscriplionc damnaverit, non erit repre-
ponlificis qui ipsa judicia confirmavil, inconsulia bensibilis erga corrcclum quanlulacunque misera-
eliam Rhemensi Ecclesia, extra provinciam ejus, tio, quia Dominus noster verus el bonus Pastor, qui
in qua baptizatus, et in clericum lonsus, alque per animam suam posuit pro ovibus suis, et qui venit
plures annos in Ecclesia publice sacras Scripturas animas salvare non perdere, imitatores nos sux vult
legil, ubi sicut Africanum dccrevit concilium cap. esse pietalis, nt peccanles justitia coerceat, conver-
58 postquam semel legit, ab alia Ecclesia inconsulte sos autem misericordia non repellat. Et ilem ad
recipi non debuerat, sicut idem concilium cap. 21 Analoliuro Constantinopolilanura cpiscopum de At-
01 EPISTOL^E. Ci
tico presbytero scripsil (episi. 82), ut remota omni A Rhemorum provincix, archiepiscopis et episcopis
dubilatione Chalcedoncnsis synodi diffinitionem de illuc ex mandato veslro convenienlibus occurrere
fide, quam et apostolicx sedis firmavit auclorilas, feslinavi, quo eliani dilecltim fralrem nostrnm Vul-
profiteatur se per omnia servaturum, adjecta sub- fadum venire commonui. Eos ctiam fratres noslros
scriptione inanus proprix, qux in Ecclesia populo de ipsius collegio, qui sub nostra cura dcgunt, me-
prxsente reciletur. Quibus constat eos qni ab ecde- cum addnxi. Quos sicut mihi scribcre dignali esiis,
siaslica tradilione deviant per contemplum, laliler justum quid velpium scnlicns, sine retractatioae in
recipi debere : quoniam, ul Ililarus dicit (episl. 2), suis ordinibus consensu ac judicio coepiseoporum
non minus in sanclarum tradilionum delinquitur Rhemensis provincix resliluere maturarem, si illos
sanctiones, quam in injuriam ipsius Domini prosili- ab eisdcro gradibus cum eorum lanlum judicio
lur. De quibus, si a sua professione vel subscri- dcjecissem. Sed quoniam synoJi cpiscoporum quin-
piione exorbitaverint, Carthagincnse dicit concilitim que provinciarum, quorum meo consensu expelie-
(concilium Carth. n, can. 15), Si qnis, inqiiiens, runt judicium, diffinitione fuere dejecti: et sicut
conlra suam professioneni vel siibscriptionein ve- nielius sapienlia veslra novit, saeri canones usque
nerit in aliquo, ipse sc lionore privabit. Et sanclus ad similem excomniunicalioriis vindictam decernunt,
Gregorius ad Maximum cpiscopum Salonilanum de B ut ab aliis dejecti ab aliis non rccipianlur, minime
Andrea diacono dicit (episl. 125, lib. vn), qtiia fla- autem resliltianlur, sed aut eoruindem aul majoris
gitari judiciuro non debct de causa quam ipse judi- concilii episcoporum diffiniliones ac judicia prxslo-
cavit. Sed quia conlempta fuerat indcbita prxstim- lenlnr, aliorum opus in illorum rcstilulione nullate-
plione, non solum diffinitio synodalis cpiscoporum, nus usurpare prxsumpsi quos mco arbilrio ab offi-
sed el aposlolicx scdis domni Benedicli papx au- cio non suspendi, ct in prxfata synodo episcoporum
Ctoritas, opportuniiale invenla, per venerabilem quinque provinciarum, non tanlum non judicavi vel
fratrem ct coepiscopnm nostrum Hodonem exem- dejeci, verum nec cum juJicibus eorum subscripsi,
plar privilegii domni Benedicli sub fijei astipula- quia mihi commissx Ecclcsix filii finitimos episce-
tionc dirigens domni Nicolai pnpx auctoritati, ab eo pos juxta canones Sartlicenses pro causa sua intcr-
quod sutis dece^sor firmaverat corroborari poposci: pelhrunl, et Africx provincix canones liujtismodi
non ad injuriam, quod absil, sedis apostplicx, quasi vicinos episcopos audire , el inler eos ac propriura
ejus aclhuc in ambiguum seutenlia dticerelur, et ob episcopuin adhibilos ab cis episcopos jubent queti-
id non s-.ifficerenlqux ab et semel domni Benedicli nioniam diffinire. Unde humiliter obsecro, ne pro
papx aucloritale, ut intle quxstio millis aliqttando inobedientia mihi repulelis, queniani eos non stalim
temporibtis oriatur, et aspiranles indebite anbelitus C restitui, qui ad synodum, sicut prxcepislis, hoc solo
comprcssi funciitus perpetuo maneant, fueranl con- meo ausu agere veritus, obedienter occurri, et his
firmala : sed qttoniam incaula prxsumptio utconsli- qux fratres et coepiscopi nostri, veslrx sanctissimx
tutio geminaretur exegit, qttalenus si obslinatio patemilalis devotissimi filii, veslra fulti aucloritalo,
permanere deligerel, se post tot probibitiones diffi- de illorum reslilutione dccreverunt, secundura quod
nita impune non posse lentare cognoscercl. Hxc mystica Nicxna synotlus, scribens ad dioecesimEc-
r.on per maliliam dicla. sed ne ut palareniur per clesix Alexandrinx, de ordinatis a Melelio damnato
vafriliem tacila, ad veslram noiitiam necessarinra episcopo clemenii consilio sialuit, videlicetut mysti-
duxi perducere, qui canonice cuncta pcr ordiuein, ca ordinalione firmati habcrent honorem el ministe-
qux in prxfato fralre r.ostro Vulfado el collegis ejus rium, el proveberetur quilibet eorum in bonorem
gesta- sunt, secundura prxceplionem domni noslri episcopi in Ecclesia defuncti, si visus forel dignus,
papre, examinare el subiilius invesligare, et si qtiid Ct eum populus elegisset, cum consensu Alexandrini
jusluin piun que sensum ftieril, de illorum reforma- episcopi, sub ctijtis cura dioecesis illa degebat, con-
linne debctis perficere, ne quid forte prxtermissum dccernente quodammodo similia Africano concilio
vidcatiir, quod vobis scire, el tmde a vobis convenutt de Donalistis, qux non vobis ut incognila ingerun-
diffiniii. D tur, sed ut notissima inculcanlur, sacrorum cano-
EPISTOLA VII. nnni et sedis aposlolicx manciUibus conslilulis pa-
ADNICOLAUM PAPAM , ralissime annuere, el sollicilus scrvare unitaiera
Per Egilonem missa cum actis synodi Suesstonensis spirilus in vinculo pacis, obtemperare curavi: re-
anno 866. servato per omnia senlentix ac juris privilegio ejus-
(Apudeumdem.) dem apostolicx seJis, et salva diffinitione ac confir-
Dominosanctissimo et reverenlissimo Patrum Pa- matione exspectatx vestrx discrelionis, alque aticlo-
tri NICOLAO , primx ac summx sedis apostolicx et rilalis. Et quia SynpJp, per hunc venerabilem
universalis Ecclesix papx, HINCMARUS, Rhemorum archiepiscopum Egilonem, qui interfuil actionibus,
episcopus, et veslrx sanclissimx palernitatis devo- dirigente epislolam omnium nostrum, qui adesso
lissimus famulus. potuimus, cum ipso voce loquenlera, quoniam si eis
Decimo quinto Kalend. Seplembris, indiclionis manuin porrigitis, vobiscum pariter porrigemus,,
xiv, secundum veslram apostolicam jussionero, ad Vulfado et ejus collegis pro disceplalione diversa
Suessorum civilalem, cum fralribus ac coepiscopis jiiJicanlium, in eadem synodo oranibus consonan
63 iilNCMARI RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 61
ter idipsum senlienlibus, sedem apostolicam non A salubritatis rationem vobis lriandare non valeo. Et
fuit necessariuin appellare. Idcirco hujusmodi lega- alia manu. Deus omnipolens sanclilatem vestram,
tum , qui meam vobis reprxsenlans pcrsonam, cu- atl docirinam et correclionem sanetx sux Ecclesix,
juscunque diversa sentieulis allegationibus, qux in suo apto serviiio per annorum mulla curricula
niodo ntillx sunt, responderet, et vestram exinde conservare dignetur, domine sanclissime et reve-
diffinilionem referret, omisi dirigeie, quia qtix ver- renlissime Palrum Pater iu Domino. Data Kaiendis
bis et scriplis mihi per istum religiosum archiepi- Seplemb., indict. xiv.
scopum exinde seqttenda atque lcnenda mandaveri- EPISTOLA VIII.
lis, pro scirc ct posse obedire el conscr-vare curabo, ADECILONEM ARCIIIEPISCPrUM SENPNENSEM.
sicul hactcnus ea, crnx inde fuerant slatuta et con- Bomam euntem tnslruil de iis
firmata , servavi. Nec causa inobedientix missiim quw in synodo gesta
sunt in causa Vulfadi, el quemadmodumin Urbe
mcx snbditionis cum hoc vcncrando archiepiscopo gerere se debeat.
diniisi transmittere : sed quia sic iniellexi in litteris (ApuJ eumdem.)
vestrx auctorilatis contineri, lunc soltim, ut vcrbis HINCMARUS, nomine non merito Rhemorum epi-
earum ular, si disceplantibtis , vel forlassis alia at- scopus, ac plebis Dei famulus, sanclissimo et rcve-
que alia deccrnentibus nobis, prxfati dejecli sedem " renlissimo EGII.ONIarchiepiscopo, et charissimo ac
appellaverint aposlolicam, et cjus speciali se juJicio unanimi alque fidissimo niihi, piurimam in Salva-
damnaii vel absolvi petierinl, si cgo, vel si Yulfa- lore salutem.
dus, aut socii cjus, ad vos venire per nos non pos- Qtianta fiducia vestra ular dilectione ex vcslra
semus, vicarios nostros ad iioc negotium ventilan- menle pensare potestis. Non enim aliter in nicnte
dum ct finiendum, mox post consuminattim conci- mea vos teneo, quain me altcrum exceptis peccatis
lium xv Kalend. Seplembris prxsenlis xiv indiciionis meis. Quaproplcr sictil in vobls e* de vobis coniido,
aucloritate vestra collectum, nostras prxsentaluros et sicul vobis et pro vobis in omnibus esse cupio,
vobis personas, nullam penitus excusalionem prx- ila erga me in omnibus sitis. Cxlerum exeinplar
tendenlcs, ulrique ad scdem beati Petri niitleremus. epislolxdomni apostolici ad domnum Caroluni.qiioJ
Unde supplico, ul merear scripto binc vestram dif- non manJastis, sed el exemplar epislolx niilii di-
finitioriem recipere, quam paralus sum, ut oportet, rectx, sicut mihi mantlastis, dilectioni vestrx trans-
obnixius observare. Geslorum aulem seriem de om- mitto. Exemplar autem epistolx, qux uniforniiter
nibus qux in concilio relata, examinala, atque per archiepiscopos islius regni direcla est, vos ha-
reperta sunt, qux sicut vcneranda decreta staluunt, betis, sine qua ire non debetis. Mitlo etiam vobis
"
discretioni vestrx dirigi prxcepistis, ut qux salu- capitula in quibus summa conliiieliir de oimiibus
bria videbunlur corroborenlur: si forte aliqua stipcr- epistolis, quas pro ista causa nobis omnibus domiius
sunt epistolx synodali, qux debeant cxplanari, hic apostolicus misit. El necesse vobis eril ul ipsa ca-
venerandus ac religiosus sanctilatis vestrx devolis- pilula bene coguila habcalis, et memoria lenealis
siinus lilius, et unanimis fraler ac consacerdos no- . qux sparsim in ipsis cpisiolis continentur, ut si illi
sler Egilo archiepiscopus, plena iidelique relatione quos sciiis more suo sua dicta involvcre volucriut,
apostolicx aucloritati vestrae poterit patefacere, et habeatis verilalem quani illis respondere possilis.
sicul ea visu et attditu compcrit ac episcopaliler Dc sciiptis dcnique qtix poriexi in synedo, de qui-
contulit intimare. Sed et de prxfalis fralribus no- bus inaudaslis ut disccrnerem si vobis ad pertatidum
slris, Rbernorum Ecclesix filiis, ab Ebone post de- necessaria rorcnl, non mihi visum est vos ullain ha-
positioncm suam ordinatis, qui inler canonicos et bere nccessitatcni : sed viJetur niihi, quia si ostensa
monachos, urbanos et parochianos, una cuin Vul- fuerinl apostolico aul Romanis, ut aliquam dubita-
fado apud nos non sunt aroplius quamnovem, tle '* tionem pcssinl afferre tlomno apostolico, quasi
c|uibus sanctissima v.estra palernitas mihj scripsit, conleniioncsinter nos fucrinl inreslilulione Vulfadi,
ul cum dejeclionis sux causam venire ad examen . el una cuni vcslro missatico stisp.ectasynodi el niea
optuverint, nullum ex his quilibet indignationcm cpislola fiat, inde aliquod impedimcnlum el dilalio
meam sustineat, nullura ad ccepta peragenda per ad ea qux senior nostcr cilo obtinere vult de ipso
suggestionem meara paliatur incomraodum, qtialitcr Vulfado. El pulo non displicebit quibusdam, si ali-
me antca et postea erga eos egisse in synodo fralres qua occasio inlerciderit, unde ad illos sil ei necesse
et coepiseopi nostri tina curo eo repererint, sufficien- recurrere, etsicut mibi jam mandalum esl, incre-
ter dignalioni vcstrx prxvalet cnarrare. Quorum scit apostolico et Romanis tanla Iegere. ln scripio
salubrem ac singularem statum el cupivi et cupio, et qnippe quod primuni tledi, nihil aliud babetur nisi
quxsivi et qtixro, et quorum dejectioni coudolui, et quia ego uon suspcndi eosdem fralres ab officio,
statui eorum congaudeo. De Telberga cliam regiua, neque judicavi, ncqiie a gradibus ecclesiaslicis cos
unde sublimitati vestrx ab bumilitate mca mandari dejcci, neqtie cum judicibus corum subscripsi, sed
rogaslis, quia Lolharium vel ipsam Tetbergam, synodus episcoporuin quinque provinciaruiii, et
postquam Arsenius venerandus episcopus et sanctx quod vos regulariter inJe inveniretis, ego sine cun-
Ecclesix Romanx apocrisiarius, ab Altiniaco palalio ctatione sequercr sectmduro tenorem epislolaruro
domni Caroli rcgis gloriosi pcrrcxit, non vidi, certx domini apostolici: undc ct synodus et ego ralioiiem
 65 EPISTOL^E. <5G
reddimus m epistolis nostris domno aposlolico, iA sedit Rodulfus, manibus eorum subscripla; in qua ab
quare eos ego non reslitui. Alterum atitem scri- ipsis qui interfuerunt, et ab Aiulfo qui unus fuil de
ptum ideo dedi, quiasicul scitis non putabat meVul- judicibus Ebonis audicrunt, comprobalum fuit eum-
fadus ad illum condescendere velle; ct licet non in dem Ebonem regulariter fuisse deposilum. Deinje
mea prxsentia, tamen audiebam per alios illum ostcnsa sunt privilegia domni Benedicti et dom
dicere inlerdnm, Ebonem non fuisse regulariter de- Nicolai, qui suis subscriplionibus ct Ebonis deposi-
positum, inlerdum autem regulariter reslitutum. lionem et islorum dejectionem conlirmaverunt. Qtix
Et ideo demonstravi eumdero Ebonem regulariter si omnia vobis longum fuerit enarrare , brevitcr
depositum, et non reguiariter rcslilutum : qui da- poteritis dicere, qttx bene firma lenere debetis, quia
mnalus anno Incarnalionis Dominicx 835, iv Nonas scilis quales sitnl quidaro; et peto ut non displiceat
Martias, et per decem et septem annos postea in vobis quod talia vobis mando firma tenere debere,
carne vivens, suam sedem regularilcr in synodo non quasi me putem vobis sapienliorem, quia ex chari-
repetiit, neque oblinuit, nec etiam suam canonicam lale hoc dico, et lalia mihi a vobis mandari vcllcm,
rcslilulionem, aut a sede apostolica, aut a synodo si tale niissaticum habcrem sicut vos habclis. Verba
regulanter factam, secundum canones et decreta aulem qux vos firma babere debelis, et etiam
sedis Romame.ulli synodo in vila sua ostendit, et 1B vestri, si aliquis inde fuerit tentatus, ista sunt :
oinnem quxslionem de illo secundum leges ecclesia- Quia secundum tenorem episloiurum tlomni aposto-
slicas et humanas jam tricennale ct eo amplius tem- lici, sicut in cis scriplum habetur, cuncta per ordi-
pus excludit. Quoniam ul Leo ad Theodorum scribit nero qnx in istis fralribus gesta sunt canonice cxa-
(epist. 59, sub mcdium), quod manens incorpore" minantes, invenislis Ebonem juste et rcgularitcr
non recepit, consequi exutus carne non poteril. De diposilum et non regulariler reslitulum, et islos
cujus deposilione adnioduin pluta habco quam in fraires non a me, setl a synodo episcoporum quinque
synodo niodo oslenderim, sicut et in ipsoscripto in provinciarum judicalos sectindum sacros canoncs,
synodo esl relectum, ubi me canonice electum etca- et decrCla Innocentii, Zosimi, et Leonis , sicut in
r.onice ordinatum roonstravi. In quibus sicut sciiis synodali epistola conlinetur. Et quia in domni apo-
et rex etomnesconcordaverunt, scienles mc non in stolici epistolis continetur ut qux stalula sunl non
durilia velle contra Vulfadum persistere, qui inter- ducat dissolvenda , nisi sacris legibus inveniantur
dum etiam dicebal quod meus non esset clericus, adversa ; et in eisdem epislolis inlelligCns synodus
anguslians sicut scilisut qualicunque modo gradus ipsius benignilalem erga hos fratres, invenla est
possel habere. Qux eliam scripla vobis non ad os- ista auctoritasNicxni concilii de ordinalisa Meletio
tcndeiidum sed ad babenduro mitlcrem, si notarius 'C quondain damnato episcopo, quam episcopi in sy-
noster infirrous illa transcribere concurrissel. nodali epislola illi unanimiter mandanl, ulpriscis,
Postea autem oslensa est synodus, cui ego non sicut dicil Gelasius, pro sui reverentia mancnlibus
subscripsi; in qua ab ipsis, qui Ebonis damnalioni conslilulis, et salvis aposlohcx sedis piivilegiis, cu-m
iiitcrfuerunt, el verbis et scriptis atque auctorilati- eorum eliam salvainento qui synodo subscripserunt,
bus, corara rege comprobalum fuil, qualiler Ebo a in qua fralres de quibus agitur fuere dejecli, per
se, juxta decreta Zosimi, Leonis, Joannis et Gie- indulgentiaui ct auclorilatem ipsius in suis ortlini-
gorii, per libelluro professiouis manu sua subscri- bus recipi et provehi possint absque contradictionc,
plum, et aquadraginta tribus episcopis, secundum migralis jam oronibus qui in Ebonis deposilione
suam profcssionem et subscriptionem, regulariler fucrunt episcopis, exceplo solo Rothado. Verum et
deposilus fuil, et regulariler restilutus non fuit: et illi episcopi, qui eidem Eboni post dcposilionem
ob id, secundum decreta Innocentii, qui scribens ad suam dicebanlur communicasse, jam atl divinum
Marlianum Naxitanum episcopum (epist. 28), jussit judicium migraverunt, et aliis in eorura locis sub-
eos recipi iu suis ordinibus quos Bonosus anle da- stitutis, ac per eos, ut ita dicamtts, innumcris or-
innationero suam ordinavit. Poslea scribens ad Ru- dinatis, a nullo istorum fralruin restitutio contra-
fum et Eusebium ac cxteros Macedonix episcopos D ' dicitur. Tamen si vos non gravarel, mulitim vellem,
(epist. 27), eos quos post damnationem suam itlem ut omnem pleniludinein suprascriptam tle Ebonis
Bonosus ordinavit, nequaquam recipi in ordinibus deposilione , et dc islorum adjudicalione domno
ecclesiasticis pcrmisit, Et secuiiduin decrela Zosiroi apostolico referretis : quod sapientix vestrx com-
ad Aureliura et ad universos episcopos per Afri- mitto arbitrio, cui melius credo, quam si ipsa scii-
cam el cxleras provincias conslilulos (epist. 6), et pta traiismitlerem. Est etiaro , quoniam si aliqua
ad Massiliensem Ecclesiam, et ad Palroclum Arela- scripla per vos mitterem, et vos illa portassetis, nisi
tensem episcopum, de his quos post damnalionem tanluin epistolani synodaleni, et mcam epistolam
suam Proculus ordinavit, qui se libello profcssiouis concordanlem eidem cpistolx, scitis quaies siinius :
sux subscripto in synodo deposuil; et secundum posset fieri ut aliquoruin roenles inde contra nos
decrela Leonis et sacrorura canonuin , qui excom- scaiidaliini sumerent; quod et modoin synodo quan-
municalo communicarunt in dejeclione permanere tum potui devitavi, ubi sicut comprobatum cst islos
isli fialres judicati fuerunt. Ostensa esl eliam sy- fralres non judicavi, nec eidem synodo subscripsi.
nodus episcoporum provincix Bituricensis, cui prx- Et erant auetoritales canonicx, et dccrcterum sedis
67 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 08
Romanx ponlificum, quibus ipsi episcopi hos fratres A postea traclavi, sicut coram ipsis in synodo comprp-
jiidicaveriint, et qui eidem synodo subscripserunl, bavi, ne talem me xstimet, sicut me.xmuli mei illi
me tacente riecesse habebant hoc statttere quod ju- depingunt. Et habete excroplaria de epislola syno-
dicaveriinl ct subscripserunt, aut contra professio- dali, et de mea epistola : ut si aliqui inde quiddara
nem et subscriptionem suam euntes, secundum Car- voluerint dicere, postquam illas aposlolico dederilis,
Ihaginense concilium se honore privarent; et pri- habeatis earum exemplaria, et habeatis eas bene
vilegia sedis Apostolicx diiorum ponlificum qualia cognitas. Simililer salagite, ut illas epistolas, quas
stint, et qux confirmaverunt quod ipsi episcopi ju- domnus apostolicus de ista causa facere jubebit,
dicaverunt, ipsi vidistis et audislis. Tamen ne scan- legalis anlequam huc roillantur, ne aliquem doluro
dahim fieret, secuttis exemplum Domini qui dixit in eis scriptores, sicut dicunlur facere, possint impo-
ad Petrum : Nos censum non debemus, sed ne nere. El non obliviscamini ut faciatis cerlum aposto-
scandalizemtis eos, videlicet qui censtim exigebant, licum , qnia illa epislola quarti Leouis papx de
da stalerem de ore piscis pro me et pro te (Malth. istorum fratrum reclamalione, quara memoral in
xvn, 26), vitalo scandalo et prxjtidicio sedis apo- stiis epistolis, istis Cisalpinis regionibus non inno-
stolicx, ut non nos, sed ipsius auctoritas si volneril, luil, nisi per suas nuper missas epistolas; et rogale
solvat et immulet suam sentenliam qnam ligavit el " aliipiem de veslris memorosum bominein, qui vos
confirmavit, servandam vidi unilatem spiriius in sxpe admoncat, qtioniaro occupati erilis, ul non
vinculo pacis, similUer et in hoc sicut et ibi, ut obliviscaniini iinpelrare gesta pontificum, ab iniiio
nullum ego scriptum mittam, nec vos aliud portetis, geslorum Sergii papx,in quibusinvenilurEbo fuisse
nisi quoj cum regc.cl cum episcopis nobis convenit. damnalus, usqtie ad prxsenlem annuni istius prx-
Eamus simpliciler, quia sicut Scriplura dicit : Qui sulatiis, quia r.os iu istis regionilms satis hoc indi-
ambalat simpliciler, nmbutat confidenler (Prov. x, gcmus. Nam aliorum pontificnm gesta, si vos non
9). Sed si locum videritis, dornno apostolico aperire habetis, per me aut per Fulericuin habere poleritis.
debetis, quoniam nmlti jam dicunl, si illa firnia non De omnibtis islis qttx dilcclioni veslrx manJo ,
fuerunt qux tunc inde confirmata sunt, nec ista qualiler vobis placeant, aul qualitcr displiceant,
qux raodo liunl iirmaerunt. Et nibil esl jam firmum qtiantum vobis placueril et lictierit, et qux milto
quod episcopi et apostolica sedes decernunt; neque qualiter ad vos salva pervt neiiiit, per isttiin mis-
de nostris jucliciis, nec eliam cle excommunicatione sum nostrum mihi liiteris remandate. In conclusione
cnrant; nec presbyleri a nobis degradati pro noslro auteiu vobis scribo, quod sanclus Petrus apostolns
judicio stium ministcritim dimittent, quia nihil est ^ Apollinari dixil, quando etini Ravennam prxtlicare
firmum quod agimus : sed sictil vult rex, et sicut transmisil, Domintts nieus Jesus Chrlslus miltat
nos aut odium movet, aut gralia, aut cnpidius, aut angclum suum coram te , qui cttsiodiat vias luas
timiditas, ila et noslra el aposlolicx sedis vadunt ante te, et aimuat qux postulaveris.
judicia. Et recordari debetis apostolico, qualiter de
sua excommtinicatione et proprix roanus confirma- EPISTOLA IX.
lione fecit Gunlharius. Qtia de re providendum est ADEGILONEM EUMDEM ARCIIIEPISCOPUM.
in talibus, quia jain hoinines plus proclives et vo- De Gothescatcoejusque assertionibus, el de Prudentio
lunlarii sunl ad impune peccandum, qiiaui ad regu- episcvpo, ut suggeral ponlifici.
larem disciplinam suscipiendam et observandam. (Apud eumdem.)
Et si domnus apostolicus a vobis qtixsierit ipsas Charissimo el fiJissimo niihi plurimam in Chrislo
auclorilates, qualiter isli dejiciendi jutlicati fuerunt, salutem.
potesiis si vobis videlur illi respondcre, quia unani- In aliis litteris ideo lanta vobis scripsi, ul habere-
miler episcopi suum studium ad hoc converterunt, tis rci urdinem et plenitudinem , ac verilatem de his
ut isti fralres resiitiierenlur : unde illi miserunt qux fuerunt gesta in syuodo, quia domnus aposlo-
auctorilatem quam invenerunt. Et quia non fuit D licus , sicut in vobis directa Iegetis epislola , cuncla
eorum studium ut in dejectione permanerent, illas quoe.ibi gesta fuerunt plena fidelique narratione ad
auctoritates sacrorum canonum, et decrelorum In- se referri prxcepit, et animus vester, ad iter subita-
iiocenlii, Zozimi, Leonis, qux supra dictx stint, et nenm et difficileoccupatus, intenJere forte ad cuncta
illi sunt cognitx, ei transmillere omiserunt. De non potuit, licet inde in epistola synodi sufficienler
quorum restitulione, si VulfaJus in causa non foret, sit positum, et etiaro de aliis qux scribo, mihi verbis
saiis Ecclesia indurare potuissel, qui intcr canoni- vobiscum conferre non licuit, qux peto, sed el ista
cos et monachos, urbanos et parocbianos , una cum qux sequuiilur, utin lalium mantisnon veniant, unde
Vulfado non sunt amplius qnam novem. Ego tlico scandalum possil oriri. Posl illas atitero scriptas Iit-
quod mihi videtur charilatis affectu ; veslra autem leras, liunliatum est mihi, de cella nostra, qux vo-
prudenlia, et ad hxc et ad plnra alia, Deo gratias calur Altumuillare, monachum nostmm nomine
satis sufficiet. Pelo cliam ut ad hoc quod domnus Guntberlum aufugisse cum libris, et vestimentis, et
aposlolicus mihi scripsit de durilia Pharaonis, sicut caballis, et aliis eliam qux furari potuit. Qui sxpe
in epistola mihi missa legitis, ei ex ordine condi- pro suis negligeiiliis regulariter correptus fuit : et
calis quam benigne eosdem fratrcs ct anlea el quia sxpe Gotbescalco furtim se conjunxerat, et lil-
 l
fi9 EPISTOLJE. 70
leras ei dederat, et ab eo acceperat, secundum re- .A Baptismi, inquit, sacramento eos emit, non lamen
gtilam in gravioribus culpis missus fuit, el dicitur pro eis crucem subiit, neque mortem periulii, neque
illius perversa doctrina depravalus. Et sicut mihi sanguinem fudit. Unde latius dicta.in suis scripiis
dictum est, quasi ipsius Gothescalci reclamalionem inveniunlur, qux in altera scbedula vobis milto, ut
vult perferre ad doinnum apostolicum , videhs qua- si fuerit vobis visum, domno aposlolico eam nion-
liter illa adversuro mc, qux de istis partibus ad illuin slretis a me vobis direclam, non ad illi ex mea parle
veniunt, suum ctirstun accipiunt. El audiens, qnotl ostendendam, sed ad vobis habendam. Sunt etalia
domnus aposlolicus domno regi Carolo de me scti- qnx dicit.qux mihi videntur esse perniciosa et filei
psit, qttia scmpermc tegere non debel a lalibus, nec calholicx conti*aria,qux si ad hoc vcnerit probabmit
'valel: ut providerem ne pro eis landem ajiqnantlo sapientcs alque calholici. Milii de lanlis ac lalibus
incurramqux non opto, el ipse fralcr el alii licentcr laliter%npelilo stiflicit sedfere in angulo domaiis, et
qux volunt aut nioliuiiliir, atit faciunt. Nam ego non conserere' cbraentionum manus cum imilicrc
nescio in quibus domnus aposlolicus lam sxpc se litigiosa in domo communi : et sullicit ul sit mih
lexisse me dicat. Si enim de Roihado dicit, 11011 sin- anima mea pro spolio. Nam idem Gothescalcus, vcl
gulariter mea auctoritas, sed episcopprum regtii quia jam tempus est ut veniat quod Pauhis prxdi-
doroninoslri Caroii, ad quos contra me provocavit, B xit aposlolus de ultimis temporibtis , vel inviJia
eura dejecit, sicut subscriptioncseorttm demonstrant. mei, quasi mc langat cjuoJjussn episcoporum illum
Si de islis ordinalis dicit, sicut modo coniprobatum cuslodio, diciturmullos habere fautores, sicul Isaltuit
vidislis et audislis , ego eos non judicavi, neque de- domnum PruJenlium, sictit scripta ipsitts leslantur,
jeci, neque cum jadicibus eorum subscripsi. Si de qux a phiribus qni illa habent possunt proferri. Qtii
Golhescalco dicit, de quo, sed et dc prxfatis ordi- etiam, videlicet tlomnus Prudentius , in Amiali
nalis, ab Arsenio scriplo interrogalus sCriptis ratio- geslorum noslrorum regum , qux composttit, ad
iiem reddidi, eumdem Goihescalcum a duabus syno- confirmandum suaro scnlcnliam, geslis anni Doiiii-
dis damnalum , jubenlibus episcopis postquam judi- nicx Incarnationis 859 indidit dicens, Nicolaus pon-
catus fuil custodiendum accepi, ne alios sua perversa tifex P.omanus de gralia Dei et libero arbitrio, tle
doclrina noceret qui sibi prodcsse nolcbal. De quo veritate gcminx prxJeslinationis, et de sanguinc
cliam lilteris domno aposlolico suggessi, qualis cjus Chrisli, ulpro credenlibus omnibus fiistts sit, fide-
sit doclrina, et utrum vellel ut ei licentiam ad eum liter confirmat et catholice decernit. Quod per alimn
cundi darem , an alteri eum per suaro jussionem non audivinius, nec alibi legirous. Unde quoiiiam
commendarem, ne sine auclorilale duarum synodo- ipsa gesta, quibus nxc conscripta sunt, jam iu plu-
rum diffinitionera dissolverera. Si iili placet pcr C rimorum manus devenerunt, necessc esl ut taliter
seipsum audire, niandet, et cgo illum dimiltam ut ad cle hoc domno apostolico snggeratis, ne scandalum
eum vadal: quia si rex illum ncn misciit, ege nen inde in Ecclesia venial, qnasi ipse quod absit talia
babeo tantos custodes qui eum deducant. Si eliam sicut Golhescalcus senlial. Et precor ut de inea parte
illi placet ut alius eum rccipint, cl suam doclrinam nihil ei dicatur, quia commotiim dicilur habcre
sive synodus, sive quilibel episcopus audiat, et si suum aiiimum erga me, ronliis ad euni contra me
bona esl sequatur, si prava cst, ab cis qui cum au- scribentibus, ct mibi derogantibus, ne scandaliim in
dierint refellalur. Et illi quibus hoc commendaverit, nie inde relorqueal unde culpam non habeo. lpsum
facient de illo quod sacris regulis vidcrinl convenire, auteni Annale quod dico rex bnbct, et ipse est ille
sicut illi de eo fecerunt qui se sacras regulas inlel- libcr, quem coram vobis iu Ecclesia, ubi vos nolis
lexisse putarunt, nihil mea interest. Tamcn si commendavit, coram vobis ab illo mibi prxstitum ei
aliquis vos interrogaverit de sua doclrina, hanc esse reddidi. Plura denique vobis de ipso Gplhescalco
illi respondere potestis, sicut ct verba et scripia scribere poterain, quam perniciostts sit,' et niulto
iilius deinonstrant. roagis noxius cril roultis, si ab ipsa cuslodia fuerit
1. Dicii enim deilatem sanclx Trinitatis trinam absolulus : quia pro cerlo lalia dicit et lalia facil,
esse, sicut sunt Ires sanctx Trinitatis personx. D in quibusevidenler cognoscittir autdoRiuoniacusesse,
2. Dicit ita geminara esse Dei prxdeslinalionem, ut aut maniaticus : el scitis quoniam mania esse non
siculDeus quosdam ad vitamxternam, ila quosdam solet absquc dxmonc. Et si aliquis vos interrogave-
prxdestinaverit ad mertem xlernaui. 3. Dicitqupd ril cle ipsius custodia, lalem esse veraciter illi re-
iion vult Deus pmnes horoines salvos fieri, sed lan- spcndcre potestis : QuidquiJ fratres in cibo et polu
lum cos qui salvantur : omncs aiilem salvari quos- habent, lioc eiquolidic sinc ulla negligentiaminislra-
cunque ipse salvarc voluerit, ac per hoc qiiicunque lur; vcsliinenla illi a.l suffieientiam offeruntur, si
non salvantur, penitus non essc voluntalis illius tit vult ille aecipere : Iigna ad focuin facicsidnm illi suf-
salventur. 4. Dicit qtiod non pro toiius munJi re- ficienlcr danlur. In raansione in qua ciegit camina-
demplione, id est, pro omnitim hominum salute ct tumhabet, et necessarium. Lavacra illi non dene-
redemptione, Dominuset salvalor noslcr Jesus Chri- ganlur : sed poslquam in camdcm maiwionem in-
suis sit crucilixus et roorlmis, scJ tantuin pro his travil, non solum corpus lavare noluil, verum nec
qui snlvantur. 5. Dicit exponens senlciiliain apo- inantis, necfaciem Antea enim, sicut illi icstantur
Sloli Pelri, rum iui emit eos Dominum neg nles, inter quos conversaliis erat, turpissimus ct aJhue
71 HlNCMAfURIIEMENSISARCIIIEPISCGPI 72
quanlum polesl in sua turpitudine manel. Et sciatis seraphim : Sanclus, sanclus, sanctus Dominus Deus
quia maxiina nausea in ista Ecclesia commovebitiir, ' Sabaoih (Isa. vi, 3). Et concinente David : Benedicat
si ad syiiodum venire jussus fuerit, aut de ipsa cu- nos DeusDeus noster; benedical nos.Deus,et metuant
stodia absolulus exstiterit. Qux non pro medico, eum omnMfines lerrw (Psal. LXVI,8). Et confitenie
quia nulla mibi inde esl cura nisi pro aliis, sed vos Paulo : Ete ipso, et peripsum, et in ipso sunt omnia.
probabilis me verum dicere. Tales enim surgent qui Ipsi gloria (Rom xi, 56). Cum esse Deus unus dici-
adhuc lalent. lur, et in noinine, non in nominibus, credens qui-
que baplizari prxcipitur, et a serapbim ter Sanctus
EPISTOLA X.
canlatur, et umis Dominus Deus Sabaoth conlitetur,
ADEGILONEM EUMDEM '.-.'
ARCHIEPlditSOrtJM. et a David ter Deus nominatur, et metui peromnes
* -* iines terrx unus oratur, et a Paulo post Trinitalis
Gothescalci ejusdem doctrinw ube$pr exposilio, quam
prwcedenli epislola promitteuat. confcssionem tinus Deus gloriiicatur, trium perso-
narum sanclx Trinitalis una deitas, qux Trinitatis
(Apud eumdeni;) esl unitas, demonslralur. Ac per hoc, quantum ex
HINCMARCS, nomine non merito Rhemorum epi- se est, ista perniciosissima lixresi, iJoIoIalrix vi-
scopus , aC plebis Dei faiimlus, sanclissimo ct rcve- delicet malre, a mystica Nicxna synoJo gladio ver-
rentissirao EGILONI archiepiscopo. bi Dei perempla, et ab isto nuper resuscitata, fides
SI aliquis vos interrogaverit de Gothescalci do- in qua baplizali siimtis, et qua corde creditur ad
ctrina, unde vobis jam qnxdam scripsi, hanc esse jusliliam , et ore confitetur ad salutem evcr-
interroganli rcspondere polestis, sictit et verba et liliir.
scripla illius demonslraiit. 1. Dicit euiin deiialem 2. Liberi arbitrii opera , sive bona sive mala,
sanclx Trinitatis trinaro esse, sicut stint tres san- nihil valere ad nieiilum, sed sive ad vitam sive ad
clx Trinitatis personx. 2. Dicit ila gcminam csse inorlem, cuncta Dei pnedeslinaiioiiem agere, ab isia
Dei prxilesiinaiionem, ut sicut Dcus quosdam aj prava doclrina cnucleatiir. A qua el reprobis lolliiur
vilam xternam, ila quosdam prxdcslinaveril ad mcrituni damnationis, el juslis meritum auferlur
morlem xternam. 3. Dicil quod non vult Deus om- sttlutis. Ac per hoc ficc illi jusle daninantur, qui
nes honiines salvos fieri, sed lanluin cos qui salvan- justi esse non possunt : nec isti juste remuncraii-
liir : orones autem salvari, quoscunque ipse salvare ltii'i quia aliud quam jusli esse non possunt. Nec
vulncrit. Ac per hoc quictinque non salvanttir, pe- injuslis ergo qiiidquain accjuirit merituin, nec in ele-
nitus non esse volunlalis illius ut salvenlur. Omnia, ctis aliquid gratia operatur : sed in uiraque parle
inquil Scriptura, quwcunquevoluit Dominus fecil in cl perdilio et salus non est ex judicio proprix ac-
cmtoel in terra, in mari ct in omnibus abyssis (Psal. lionis, sed ex prxjudicio Domini voluntatis, totum-
cxxxtv, 6), etc; In volunlate lua, Domine, cnncta que Dei opilicio reputabitur. Non eniin potesl di-
sunt posita, el non csl qui possit lum resistere votun- cere iigmeiitunj ei qui se finxil, Quare roe fecisti
tati (Estlier xm, 9). Ergo non vult omnes salvos sic ? Non igitur aliquis libero arbiirio condemna-
fieri, sed laiiltim eos qui salvanlnr, qtiia si vult bilur, nec qtiisquam pro gralia misericordias Domi-
quoJ iion potest, omnipotcns non est. 4. Dicil quod ni in xlernuni cantabit. Si eniin, qtiod cxcus isle
non pro totitis mundi redemptione, id est non pro in nieridie palpans non videt, Iiberum non esset
omniiim horoiniim salute et redemplione, Dominus arbilrium, unde lolus in massa perdilionis Adam
et Salvator noster Jesus Chrisliis sit crucifixus, sed perditus, cum suis cliam aJditis jusle judicaretur
tantuin pro his qui salvantur. 5. Dicit exponens sen- mundus? Etrursum, nisi Dei gralia esscl, quomodo
tenliain aposloli Petri, eum qui emil eos Dominum cx eadem massa perditionis eleclus, id est, gratia
neganies (II Petr. n, 1), Baptisjni, inqtiil, sacra- lectus salvaretur mundus? Misericordia, inquit psal-
menlo eos emil, non tamen pro eis crucem subiil, nms, el verilas obviaverHnlsibi, justilia et pax oscu-
neque sanguinem perltilit, neque sanguinem fuclit. latw sunl (Psal. LXXXIV, 11 )* Misericordia quidem
Uncle latius clicta in suis scriptis inveniunlur. Ex est, qua salvanlur elecli: verilas auiem est, qua
quibtis mortiferis capitulis quanta exiliosa prodeant, in raassa perdilionis deseruntur reiicli. Justilia qui-
catholicus et lilleralus quisque conspicere po- dcm cst, quia non assuniunlur reptobi : pax vero
icst. his est, qua de una eadenique massa perditionis gia-
1. Hinc enim adinvenlione diaboli dicentis ad lia fiunt probi. Uiuie Paulus dicil: Stipendia enim
Adam : Erilis sicut dii (Gen. m, 5), phiralitas deo- peccali mors, gralia aulem Dei vila wterna (Rom.
ruin inducilur, quoniam si trina est Deilas, tres dii vi, 25).
erunt. Unitatem quippe in Trinitale, non eadem 3. Sed el male interprelando Scripturam : Omuia
persona, sed eadem iroplet essenlia , id cst deitas , quwcunque voluit Dominus fecit in ctslo et in lerra,
qux Trinitatis est unitas. Et in lege Domino dicen- in mari et in omnibus abyssis ( Psal. cxxxiv,
te : Audi, Israel, Dominus Deus tuus Deus unus esl 6); In voiuntate lua, Domine, c:ncla sunt posi-.
(Deul. vi, 4). Et in Evangelio : Ite, docele omnes ta, ct non- est qui possit luw resislere volumati
gentes, baplizantes eos in nomine Palris , el Fitii, el (Estlier xin, 9), iniquus Deus, qui inferl iram
Spiritus sancti (Mattli. xxvm, 19); et canlanlibus his qui conlra prxdcslinationem et voluniatem
75 EPISTOLiE. 74
ejus salvari non possunt, et bis qui alicno, itl est. A bris remanentes pereunt, pereuntium est meritum.
pnmi parentis peccato venditi sunt, el pro quibus Universw enim vim Domini misericordia et veritas
non est data redemptio. ab illo asseveralur. El vel Ut enim reus dami«tur, inculpabilis Dei juslitia
non intelligens, vel scienter mendaciter inlerprc- est; ut aulero reus juslificetur, ineffabilis Dei gralia
tans ex Scripturis quod bene et vere dictum est, est. Et redemptio humani generis omnibus proposita
dum Deum inlirmum dicere vitat, iniquum facit, est, sed fidelibus dat salutcm. Sic enim dilexit Deut
dedignans, usus pessimo prxceptore seipso, ab alio mundy,m,ut Filium suum unigenitum daret; ut omnis
discere qualiter debeat intelligere, quia sunt qux- qui credit in eutn non pereat, sed habeat vilam wter-
dam qux dicitur non posse omnipotens, docente nam; qui autem non credit,jam judicalus esi (Joan.
Paulo, Deus fidelis permanet, seipsum negarenon po- m). Quod et Dominus ostendit quando sacramenta
test (II Tim. n, 13). Qui etiam niutari, mentiri, passionis sux discipulis et apostolis suis tradidit
falli, peccare, miser fieri, vinci ac mori non polest. dicens : Hoc est corpus meum, quod pro vobis trade-
Qtix et his similia si posset, vel si hxc velle posset, tur (Luc. xxn, 19); et: Hic est sanguis meus, qui pra
omnipotens non esset. Unde nunc longum est scri- vobiset pro mullis effundelur (ibid.). Utrumque enim
bere, et st hic nebulo in his sanum sensum habe- in Evangelio invenilur. Inter quos, quibus hxc tra-
ret, in hac sententia non erraret, qui dum dedigna- B didit, erat et Judas, reproborura tenens parlem, si-
tur fieri discipulus veritalis, si ei liceret, magister cut et cxteri discipttli electorum partem ferebant.
fieri vellet erroris. Idem quippe non pro omnibus sed pro multis tlixit,
4. Necnon et loquenlc de scipso in magno Pctro: quia non omnes credittiri erant. Effusio enim san-
Non tardat Dominus promissis suis, sed patienter guinis Christi, justi pro injustis, tam fuit dives ad
ut si universitas captivorum in redempto-
mqitpropter vos, nolens aliquos perire, sed omnesad pretium,
rem suum crederet, nullum diaboli vincula retine-
pamilenliam reverli (II Petr. III , 9); et in divino renl.
vull Qui autem non credunt, ipsi sibi damnatio-
Paulo : Omnet komines salvos fieri, qui dedit nem acquirunt. Nam sicut incarnatio, prxdicaiio,
redemplionem temetipsum pro omnibus (I Tim, u, 4, miracula, ita et mors Christi, salus et honor est
et 6); et: Gratia Dei pro omnibus gustavil mortem credenlibus, non credentibus autem Iapis offensio-
(Hebr. u, 9); et: Si unus pro omnibus mortuus est, nis et petra scandali, veluti in Scripturis multpties
ergo omnet mortui sunt, et pro omnibus mortuus esl el passim qui iegunt inveniunt, et in nalura creatu-
Christus (II Cor. v, 14); et in propheta cum jura- raruin ccnspicitur, per quas invisibilia Dei cognosci
mento propter incredulos : Vivo ego, dicit Dominus, a Paulo dicunlur (Bom. i, 20). Unus naroque ac
nolo mortem peccatoris, ted ut convertatur et vivat. C idem sol liitum stringit, et ceram liquat, et condilor
Et in omni catholica Ecclesia, quse pro omnibus ac redemptor, atque salvator noster, non alia cogi-
hominibus ex traditione apostolica illi supplicans, tatione justus adjuvat, atque alia injustos damnat:
iegem hinc credendi lege nobis slatuit suppli- sed una eaderaque vi naturxsingularis, sibi semper
candi, veritatem mendacem dogmatizal. Et cum indissimilis, dissimiiia disponit una prxdestinatione
Christus de diabolo dicat: Mendax est ab initio, et sua, qux semper in bono est, et sic est gemina,
pater ejus (Joan. vm, 44), si idem Chrislus juxta sicut unus sanctus Spiritus et dtro ejusdem data,
istius doctrinara mendax est, suis ipsis verbis, quod una charitas et duo ipsius prxcepta. Una Dei prx-
nefas est dicere, similis ei, id est diabolo, mendax destinatio, aut ad donum pertinens gratix, aut ad
esse convincilur. Esl autem Deus verax, et Gothes- retribulionem justitix. Non ut Deus reprobos prae-
calcus raendax : quia unus ideraque Sol juslitix destinasse credatur, quod absit, ad pcenam, sicut
Christus, ut repararet omnium vitam, recepit omnium creditur electos prxdestinasse ad gloriam, et eis
causam, inde in omnes nianante justitia, ubi est gloriam prxparasse perennem; sed ejus prxdesti-
omnis humana suscepta natura , non culpa, qui nalione, veluti ei canitur a propheta : Misericordia
omnibus ortus est, omnibus venit, et pro omnibus et veritas prmcedent faciem tuam (Psal. LXXXVIII, 15),
passus est, et omnes vult salvos fieri qui pro omni-'. D per misericordiam conferantur qux ad donura per-
bus passus est; sed non ab omnibus videtur, et non tinent gralix, et ad verilatem justi judicii referan-
omnes salvantur. Lux enim lucet in tenebris, et lene- lur qux reddunlur retribulione juslitix. Bonus est
brm eam non comprehenderunt : quod non pertinet enim et justus in omnibus Dominus, quoniam bo-
ad culpam lucis, sed ad tenebrarum. Lux quippe num est cum debitum redditur, et justum est, cum
venit in mundum dicens : Ego sum lux mundi: qui indebitum sine cujusquam fraude donatur, sicut
tequitur me non ambulat in lenebris, sed habebit lu- scriplum est: Cuivultmiseretur, et quem vult indurat
tne» vitm (ioan. vm, 12). Sed dilexerunt homines (Rom. ix, 18). Miseretur nimirum Deus, gratis im-
tenebras magis quam lucem. Erant enim eorura partiendo misericordiam, et auferendo nequitiam:
mala opera. Et item comprehendentibus lucein te- obdurat autem, non imparliendo maliliam, sed juste
nebris, ipsa lux per Apostolum dicit: Fuislis ali- non impartiendo misericordiam; sicut dicilur ob-
quando tenebrm, nunc aulem lux in Domino (Ephes. durasse cor Pharaonis, id est per gratiam non
v, 3). Quod autem quidam sequentes lucem salvan- emollisse, et traditiisse quosdam in reprobum sen-
tur, salvantis est donum; el quod quidam in tene- sum, id est, ex retributione justilix per gratiam no»
PATROL. CXXVI, o
 75 HINCMARIRHEME.NSISARClfiEPISCOPI 7£
liberasse a reprobo sensu, Et multa alia hoc genere tA aspera in vias planas fecerunt, facile posse revinci
locutionis dicta, in Scripturis inveniuntur. cognoscitis. Non igitur est perfunctorie transeuri-
5. Et qujtrioculus est per prophetas, dicente Dei dum quod Cceleslinus scripsit pro talibus aiqiie"A&
Spirituper aposlolos et evangelistas : Unus esl Deus, talibus (&list. 8, ad episcop. Gatlim). < Merito, iri-
tfno fides, unum est e,lbaptisma (tiphes. iv, 5); in.quo quiens, causa nos respicit, si silentio favearhus er-
s/inctificatio spiritus per aspersionero fit sanguinis rori. Ergo corripianluf liujtismodi; non sil bis lil;e-
(jhrisli, quo redempti suraus de vapa, qoslra cqn- rum babere pro voltuitale sennonem. Desinat, si ila
versatipne palernx tradilionis j^ PejjU IL). ^gtypfc.. res suht, iifcessere novitas vetuslaiem; desinat Ec-
enim ejusdera Jesu Christi Fitii^x fg^f^i»1?* <?£ clesjsirum quietem inqtiiefcdo turbare. » Alioquin,
omni peccato (I. Joan. u,£k aui ^^M u( Leo dicit, inferiorum ordinum culpx ad ntillos
"^JM^1,&
ianguinem Jesus Chrislus, tian iftsjjpfyg/f l9»j|<( «/* ma^is sunl refefchdaB,quam ad JesiJes negligentes-
aqua et spnguine. Et Sfllrilvs efyqu} liftijjpetur qup- «iuerectores, qiii imiltam sxpe nutriuni pestilentiam,
niam Christus est veritas: quia tres suntqju} {.estim.o- ctum riecessariarij dissimulant adliiberc mcdicinaro.
nium dant, spiritus, aqua et sanguis, et, tre,s,untjt», Mnita'vo6is scri(iere poteram de bis, sed et de aliis
dictis hnjus procacissiini liominis, si
jtunJ (U.oan. y, 6). Spirilus ulique sanclifica,lionis, exitiQsissnnis
qt. sangujs, redemptionis, el aqua baptismatis, quse JP licuisset," c't arilea hiric vobis scribere mpJitalus
tria unum sunt, pl, individua manent, njhjlque eo- fuissem. V.': .' Sed - .- in arliculo
*' quia ;SM niissi
' :'.•..jam prpfectionis
:''jfr,. -,
rum a gui cpnn^xjone sejungitur. Et haq fitie, viyit nostri, quem ad vos dirigebam, nuhljsltum est miiii,
etproficit calhqlica Ecclesia, mtrodata,tjtvagrp aq,ua^ habitu lanturamodo raonachum iiostruiii, ejustleni
ui, verbo, quoniam non est ununi, et salutare ha- Gothescalci complicem, in partes Itai\ae quo pefgi-
his qux furari de hioriastetio pottiit aufu-
ptisma, qu©4 in eadem catliqHca celebratur Eccle- (is, cunt
sia, vel a,qua sine verbo, yel verlrom sine aqua; sed gisse,' hecessarium duxi, accilb liotario, Vel hxc
cum aecedit verbqm ad elemenlum, efficitur sacra- parva el uimulluario sermene qu8e"rtieiisdri sugges-i
menliim, spiritu qui in principio ferebalur super sit emissa, vestrse sapientix intMnaro; ut si forle
aquas sanclificatum, quod unp mili^um lancea ape- ilclem pestifer lii illis partibus, de iizania magistri
wfiBle lalus Cbristi in cruce, continuo exivit de se- sui ahqua s^inina-veril.,et, a.qujhu#ih»,ntintle inter-
creto divinae bunianUatis et humanse diviiiitatis, r<)gati(uenli%, babeaiis quse iijis (Uidooliyna ejus
sciiicet sanguis et a,qua, unde lavacro rigaluj t\, ceita respond^ ^ssi^is, et ftc,PSft«fflife «Aetenius
poptilo Ecclesia credentitim, qujorum corda fide qux missus npster tftni diu, inprari cogeijgtp^, ut ei ne-
datur per spiritum. pjjr,ifie*atur, quique sne saivi ' cesse foret vos IPHJJIUS seqqj.
tiunt, quoniam chariiwDui diffusa est in cordHwt,q MSTOLA XI,
nostris per Spirilum smclum qui datus est nvbis
(Rom. v, 5), in quo eredqnte§ sinnati sumus spiritu
pjqmissionis sanfatse, Et item, eodem dicentft Apo* Bttipfindetm^repatams ejus liueiis^ purgans se de
siolo : In qm sigmti, sufwts «*».die rttemfHiom «Wmftomt et
Wffir % *°lW ^' M¥k
Yulfadt, wm de Benealcti papm pnvilegto, et
(Ephes. iv, 30^, ute#t:. in.eodein saci)amemo bapfctr Aetit s$Hoi$<Suessidhensi4,:de^Qi^mtAidmto usu
sroatis, in quo nuifc»qsi diacreflo reiiaioruta, dioettte
Apostok): Qukunqm b.aptimti}*»»».«* inCfviMp, in
morleipsiut baptyzaX.tsumus(Rqtn. yi, 3),;,pt; 0,«**»- Doroino sanctissimp et reverftnlteimo Patrum
que in Chritto baptwli, etfit, Qh^Utmninduyiiis, j%on Patri NICOLAO, primx ac summaesedis apostolicx et
est Judwus neque Grcecus,non, esl servus neqye-lilpjj aniversalis Ecclpsise papx, UiNCMARos, riheraorum
non est masculus nequefm'n»> omnesenim ununp,esltf episcopus,et vestree sanctissimce patjeniitatis devo-
in Christo Jesu (Gal. iu, 27). Quonia.roquos aujts$x#g lissimus faniulus.
in torpore, aut setaf d^scernjt i% teinjore, ajj, ii)i- Decinlo tertio Kalend. Junii praeseniis xv.indktio-
maculato divini fontis utoro orones iij unaflv mrii nis, mandatus a domno nostro, devotissimo fiUo
gratia mater infantiamj t». renatus ex aqi* el SJB1-Pvestro, Caroio rege glorioso, obviam illi eunti ad
ritu, nou soluin smritalis, sed etiam iiy^iJiiiliSir colloquium fratris sui Ludovici regis gloriesi ad
fit spiiitus, et per adoptionis graliam DeiJ\ilius, Meiis civitatem, quo secum me duxit, ari palatium
cttm visibiliter vid^ntibus, appareat ca,rq et bpmim» ejus qupd Salmontiacus dicitur in Laudwtenti paro-
filius. Contra qu» prooia, ipsius unjtus eiusdemque ebia veniens, et secandum jussienerir illius fnatres
baptismaiis veritas ista pestilentissiBao 4vgraale aostrdfi de Valfadi coflegio mecum ducens quo et
evacuatur, quqd nuHaiii, crjedentibus spem salutis fratresac consaeerdotesiwstr», RotljadusSniessorura
relinquit, neq a qup cj;*dtnHfiSsalulero sperare pos- episcopus, et Hincmatrus Laudanensis episcopus
simus, faciens Deum imqpro atqu^ jnendacem, el convenerunt , oonveniente elian», pr^tfatcv ttiieclo
personarum acceptcrem, dAmittifc.Quae, sed et alisB fratre nostro Vultado, Httpras sanctissira». patefcni-
ipsius blaspheinix, Scriplurarum auctprilate, et ca- nitalis el prxcellenlissimae apctorilalis ves^rx coram
tbolicorum tradiiione, qui in se loquente Doroino, eodero donino rege el praedictis fralribus nostris, ab
a cujus facie est sapientia et inteliectus, ei qui do- Egilone venerabili archiepiscopo Sennensia«cepi. ln
c«t liominem scientiara, bxc prava in directa et quibus, sed et in fitteris generaliter «d episcopos qui
TT EPISTOL-iE. 71
meain commota,
in synodo vestra auctoritate congregata apttd Sues- A dam faclione adversus exiguitatera
siones fuertml ibideni relectis, tantas et talesincre- taro duriler constaret, et utinam expttrgaret. Sie
pationes indignitati mex a dignilate veslra illatas enim bonx memorix domnus Lolharius in initio
inveni, sicut peccata mea roereiitur. Unde siprxsens ordinationis meae, apud Sergium, et poslea apud
corpore vobis adessem, qtiod sanctus Spiritus per os successorem ipsius Leonem, pro contenlione regni
beali Renedicti in Regula ab ipso dictala prxcipit, fratrem suum habebat domnumCarolum,
quam erga
sine cunctalione vel aliqua mora exsequi procura- Unda
minima pujus obsequiis fideliter adhxrebam, sategit.
rem. « Si quis, inquit, frater pro quavis
causa a quocunque priore suo corripitur, quolibet postea. DCQ\p.spirante, pcenitentiamegit.etlilteris
excesserat corri-
mpdovel si levitersenserit aniraos prioris cujuscun^ ad seJem apostolicam missis quod
Per quos etiara serenissima sanctilatis
qtie contra se iratos vel commotos quaravis modice, gere sttidtiit.
mox sine mora tandiu prostralus in terra antepedcs vestrx iranquillitas erga indignitatem meam tolies
ejus jaceat satisfaciens, usque dum benedictione sa- et adco sit commota, non debet a me conquiri, nec
netur illa commotio. » Quod quia corporaliler ante indebilis suspicionibus debeo agitari.
vestrx sanctilalis vestigia implere non valeo, meute Duo tamen sunt, qux tenere ne veraciter puto, et
et spirilu ubicuiique sum cum debita raenlis devo- " lertiiini quod in menle mea cognosco. Scilicet quia
Uone adimpleo, suadente beato Gregorio, sanctitatis comroolio animi vestri erga humiHlatem meam, non
veslrae prxdecessore, atque dicente in expositione ex veslris propriis molibus, sed alienis procedat
evangelicx senienlix : Si offers munus tuum ad suggestionibus. Et si vera essent qux vobis de me a
altare (Malth. v, 23), ac reliqua. « Debemus, inquit, quibusdam audio dicta, non solum merito erga me
ad proximum quamvis longe positum longeque dis- taliler moveremini, verum et incomparabiliter seve-
junclum mente ire, eique aniraum subdere, huroili- riu^quam movearoini zelo rectitudinis accendere-
late illnni ac benevolentia placare; et scilicel condi- mini. Sed gratias illi, cnjus gratia sum id quod sum,
tor noster, dtun tale placitum nostrse menlis aspe- quia perhibente mihi testimonium conscientia mea,
xeril, a peccato nos solvet, quia munus pro ctilpa licet in aliis sim peccalor, taroen in his de quibus me
sumct. > Et quia temptts antiuum, quod in Htteris apud auctoritateiri vestram audio denolari, non talis
huroililati meaedirectis de causa fratris Vulfadicol- sura in oculis diviriis, qualis depirigor in auribus
legarumque ejns inveni, ex benignitatis vestrx com- humanis. De tttmore namque erga sedem apostoli-
molionemihi conccssum intellexi, diulius susiinere cam, omniiimEccIesiarummatrein atque magistram,
passus non fui, quin post reversionem de prxfatc ja*n apud sanclx recordalionis Sergium alque Leo-
itinere, nunc eonsequenler isto qui instat mense ^" neni fueram denolatus; sed debilis obsequiis, co-
Julio prxsentis xv indiclionis, cum domno nostrc operante Doroino, quocunque se locus mibi prxbtiit,
rege in hosle ex omni regno suo collecta contra monslravi quod fidelis et devolus, humilis quoque
Brittones et Nortmannos iilis conjunclos, sicut el atque subjecius semper in omnibus et ubique erga
cxleri confratfesac consacerdoles nostri, secundum sedem apostolicam et ejus rectores exstiterim ; et
noslrarum regiouum gravem consuetudinem, cuni niodo cum tumore, quem quantum potui ab ineunte
suis vaclunt, quam longe infirmitale atlritus potero: xtate vitavi, dolosilate atque crudelilate, apud san-
cum bominibus commissae mihi Ecclesix perre- ctam et prudentissimam sinipHcitaieni veslram vi-
ctnrus, quantocius potui vestrx sublimitati saiisla- deor denotari. Qui postquam sensualiter percepi
clurtis, has hiimililalis meaelitleras ad vestrx san- dictum a"sancto Spiritu et iniprecari a sancta Dei
ctitatis vestigia, quoniam propter insidias principmr Ecclesia, de his qui in corde et corde loquuntur :
milii infestorum, quibus ad sua vota placere nor Disperdal Dominus universalabiadolosa(Psat.xt, i);
audeo, aperlenon valui.modo quopolui transmiltere ac, mula fiant labin dolosa (Psal. xxx, 19); et ut
maturavi. Denique post prxfatas vestrx auctorita- virum sanguinum, ila nihilominus et dolosum abo-
tis epistolas, releclum est in supradicto loco decre-
^ minari a Domino (Psal. v, 7), dplositatem et erude-
tum vestrx prxceptionis de restilutione prxdicto' lilatein quasi a facie colubri fugiens exsecrari cu-
fum fratrum nostrorum, et quod decrevistis libenlei favi (Eccli. xxi, 2) sciens beatos esse misericordes,
amplexi sumns. Et qnod prxfalus venerandus archie etjudicium illi filturum sine misericordia, qui noii
piscoptis Egilo iriihi ex vestro mandato inde injun facil misericordiam. De quibns vitiis in istispartibirs
xit, siiie felracialione exsequi procuravi. Qua de n Ecclesia mihi commissa, sed nec vicinx Ecclesiae
nil atiter, nisi veiuti a vestra auctoritate est diffini adversura nie haclenus fuere conqueslx, sed nec
tum, in poslmodum repetere cupio, sicut in processi modo conqueruntur. Unde datur intelligi quoniam
horum doloris mei apicum pro commotione erga riii illi qui de nie ista falso disseminant, si vel simili-
veslra explanans ptenius fnculcabo; in quibus, u ludines atiorum criniinum in me percepissent (quod
legitur, a doloroso diclum : Siljocutus fuero non quie rion ad excusandum exctisaliones ih iieccalis fateor).,
icel doldr meus, et tiiacuero non recedet a me [Jo\ iitiqqci ybliisnoii tactirsselitv S^d ryeHedictUs'Ddhii-
xvi, 7). Scio enira quia nisi multam rubiginem h nus, qui hactenus iioii tieSit rociifi cap^ioHeirideiiii-
nje conspiceret fictor mens, non toties roe isio igm bus eoruin, qui sxpe expugnaverunt nie a' jiivehiiiie
purgationis, exapostolicx sedis aitcioritatequortim niea, et non ppltierunt ihihi; proicgente Dorohio
79 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 80
qui de multis tribulationibns eripuit me, in quem A datis lilteris in abdicalionem sui sacerdotio se
spero quia et adhuc eripiet. sponte amovit. Quem, ut Alexander papa in decretis
Hxc, domine et Pater sanctissime, cum omni suis ostendit, metus aut vis vel fraus, qux a nemine
animi contritione, et qua possura humililate de- pertulit, innoxium vel excusabilem reddere nequi-
posco, ut pensantes quanlo cordis moerore sinl di- verunt; neque, ut Gregorius de Pompeio monstrai,
cla, non aspernanter accipiatis, et non subdole au- violentia aut afflictio, qux a nullo suslinuil; nec
clorilati veslrx subjectionem meara scripsisse vobis eliam reclamatio ad apostolicam sedem, quam prse-
a quoquam persuaderi sinalis. Nec ea qux modo sens in judicio non emisit, ei consulere debuerunt,
dignalioni vestrx scribere fisus de clemenlia vestrx qui nullo cogente, nec etiam postulante, sed propria
benignitalis prxsumo, ad hoc scripta intelligalis, sponle, conscius criminum, de quibus parlim in
quasi increpationibus vestris duriler suseeptis, con- synodo fnerat accusatus, partim autem, nisi locum
tumaci corde resislere, et quse scripsistis irreve- peleret quxrendi consilinm cum quibusdam epi-
renti fronle vel erecta cordis cervice dissolvere, scopis, foret nihilominus accusandus, et de quibus
aut veslris aposlolicis jussionibus vel dilfinitionibus se purgare non poterat, secundum eoruradem epi-
resultare modo quolibet vel in modico velira, qui scoporum consilium, sequentium Africaiiuni conci-
sicut domino famulus et patri filius, in omnibus B Hum propter Ecclesix opprobrium, et insolentem
satisfacere et parere aposlolicx vestrse auloritati insultalionem sxcularium, ne dignitas sacerdolalis
desidero. polluerelur, libellura temperanlia, quam beatus Leo
Cxterum de Ebone, de quo humilitati mex san- ad universos episcopos per Campaniam et Samnium
clilalis veslrx subliraitas scripsit, mulla et in regum cxterasque provincias decrevit, manu sua subscri-
et in geslis episcoporum, qui jam nos ad Dominum ptum, propriaque confessione attestatum, synodo
prxcesserunt, et adhuc nobiscum in suis monu- sine ulla resultatione porrexit. Et Africani canones
mentis atque subscriplionibus vivunt, habentur, testimonio episcopi, etiam de se menlientis, adeo
qux apud nos el apud alios in nostris regionibus credi debere dicant, ut episcopatum amittat, siout
conservantur, multa etiam in scrinio sanctx et et Dominus in Evangelio monstrat dicens: Ex ore
summx sedis Romanx haberi non dubito. Unde ne tuo te judico (Luc. xix, 22); et: Ex'verbis tuisjusti-
videar quasi mei causa raortuo derogare, et sepulti ficaberis, el ex verbis tuit condemnaberis (Matlh. xu,
reprebensibilia gesta velle resuscitare, de aclis qux 37); et David prophela mentiendi quod occiderit
apud nos exinde conservantur, cur et qualiler de- Saul: Sanguis tuus super caput tuum : os enim tuum
posilio ejus acciderit, rationabilius videtur a nobis locutum est adversum le (II Reg. i, 16). Et sanclus
sileri, quam pleniter et ex ordine dici. Sed et contra ^4 Gregofius de Andrea : Quia flagitari judicium non
mulliplicem sapienliam vestram, qtiae excedil no- debet de causa quam ipse judicavit, quia si verum
tUrum sensum atque inlelligentiam,, et contra ve- de se confessus fuit (sicut in libello sux professionis
stram sumraam auctoritalem, qux supereminet no- quem habemus scriptum est, cujus exemplar cum
slram subjectionem, de illius qualicunque deposi- exeraplari nolitix synodalis sanclae memorix Leoni
lione quamcunque contentionem, quod absit, con- papx direclum est, in quo pro reatibus suis a pon-
sercre, vel quamcunque resullationem inire non tificali ministerio alienum se reddidit, et alium in
volo, non prxsumo, non debeo. Prareeriim cum et loco suo absque repetitione canonica consecrari
ipse, et iili qui eum non clamantem vel reaistenlem, decrevil), tanquam criminosus suo testimonio a mi-
sed potius, quantum ab eis qui interfuerunt videri nisterio ponlificali cessare, et juxta Leonis et Gre-
potuit, sponle conniventem, ante triginta et tres gorii decreta, ad promcrendam misericordiam Dei,
annos jam evolutos Judicaverunt, illic procul dubio privatam secessionem expetere debuit. Et si ialsum
sinl, ubi unusquisque sub tanlo judice, cujus oculis de se protulil, tanquam falsus conlra semetipsum
nuda et aperta sunt omnia, non possunt perdere sui testis abjiciendus fuit, prohibenle Doraino : Non
merili qualitatem. Verumlamcn ut pauca ex eorum _, loqueris conlra proximum tuum falsum testimonium
gestis ob rei notitiam vobis suggerendam comme- (Exod. xx, 16). Quod si non licuit contra proxi-
moremus, Hildemanno Ecclesix Belgivacorum epi- mum, multo minus contra semelipsum. Et idcirco,
scopo calumniis, quibus fuerat denotatus, regulari ut judices sui dixerunt, juste et rationabiliter a pon-
salisfactione exuto, Ebo, qui pridem cum aliis ar- tificali ministerio alienum una cum ipso eum red-
chiepiscopis et episcopis libellum, quem habemus, diderunt. De quibus, quantum rescire possumus,
de restitulione imperaloris Ludovici manu sua cum qui in noraine episcopi tunc fuerunt, in islis Cisal-
addilainenlo archiepiscopi edidit, in eadem synodo pinis regionibus nerao in corpore vivit, nisi solus
secundum tradilionem apostolicse sedis, velut Zo- Rolhadus; licet adhuc plures supersint qui Eccle-
simus de Procuio, Joannes de Contumelioso, Gre- siam et provinciam suam euin prius nullo impetente
gorius de Paulo decernentes ostendunt, et sicut deseruisse contra regulas sacras noverunt, et post
Gregorius multoties de episcopo non valente pro ejus depositionis ordinem cognoverunt. Et Aposto-
infirmitate corporis ad minislerium episcopale as- lus testamenium dicit in morluis confirmalum(Hebr.
surgere, quod si voluerit hoc modo, videlicet dato VII,9). Verum et de his qui me in illius loco ordi
Jibello, ab episcopatu se removere valeal scripsil, naverunt, non babeniur superstites, nisi prxfatus
81 EPISTOLi_. 8_
Rothadus el Erpoinus; quaravis in islis provinciis, A j prxsumpsi. Qui in monasterio, ubi ab ipsis rudi-
Rhemorum scilicet, Trevirorum, Agrippinensium", mentis infanliaesub canonico habilu educatus, inJe-
Moguntinx, Lugdunensium, Arelatensium, Narbo- que eductus, in palatio domni Ludovici imperatoris
nensium, Rothomagensium, Turonensium, Seno- non modico tempore mansi. Conversis autem ad re-
num, Bituricensium, Burdegalensium, non faciie gularem vilam et habitum fralribus in monasterio
plures inveniri possint episcopi, vel presbyteri, aut sancti Dionysii, ubi nutritus fuerara, in illud, sxcu-
diacones, qui aut ab iilis non sint ordinati, qui in lum fugiens, sine spe vel appelitu episcopatus aut
Ebonis deposilione fuerunt, et me quidam eorum alicujus prxlationis, diulius degui, et exinde assum-
et ab eis ordinati ordinavexunt, aut qui in ordina- ptus, familiaribus obsequiis prxfati imperatoris, ac
tione mea consentientes non subscripserunt, seu episcoporum convenlibus, pro sola obedientia mihi
qui a me aut ab illis non sint ordinati; quos ego injuncla inserviens, post aliquot annos monasterit
Dei gralia ordinavi. Qui post decenniuro quam idem quietem repelii. A quo, peccalis meis exigentibus,
Ebo, sicut Cisalpini episcopi dixerunt, depositus rupto anchorx fune, quo me in porlu negligenter de-
fuerat, el sine regulari repelilione vel reclamalione vinxeram.sub oblentu salutis plurimorum, persua-
permanserat, atque post annuin quam a Sergio papa sus horlamentis eorura quibus facilius quam mihi
sententiam notam susceperat, quam rectissime au- B necesse foret credidi, ad tempesiates maris magni et
cloritas veslra, ut videlicet divinx legis oraculum, spatiosi periculosissime sura rejactalus. Emenso
in epistola synodali per Egilonem direcla nobis autem anno post ordinalionem meam, Lotharius
exposuit, in synodo apud Belgivacum civilalem imperator, ut prxdixi, causa fralris sui erga me
Rhemensis provincix, a clero et plebe Rhemorum , commolus, epislolas a Sergio pnpa exegit, sicut
metropolis, sed et ab episcopis ejusdem provincix postea mihi innoluit, pro refricando concilio de
pelitus et eleclus, et cum decreto canonico prx- Ebonis depositione, quasi discordia cssct in Rhc-
senlia et unanimitalis consensu omnium suffraga- mensi Ecclesia pro mea ordinatione, quod nullale-
neorum ipsius metropolis, cunctis acclamantibus, nus conslitit. Unde isdem domnus aposlolicus lilleras
millo autem reclamante vel contradicente, regula- domno Carolo misit, prxcipiens ut Guntboldum Ro-
riter in eadem Ecclesia sum ordinatus, sicut epi- thomagensem archiepiscopum, ciinicxlcris episcopis
stolx de ordinalione mea[ sanctse memorix Leoni regni sui quos prxdictus Guntboldus ad hoc sibi
papx directae, et scripla ecclesiaslicx tradilionis, eligeret, obviam missis ejus Treveris ad banc cau-
qux in Rheraensi Ecclesia conservanlur, ostendunt. sam discutiendum dingercl, et me ad ipsam syno-
In quibus inler cxtera secutos se fore dixerunt dum venire faceret. Ipsi quoque Gunlboldo inde
episcopi, ordinatores videlicet mei, aucloritatera G litteras misit, ul cum post diera sanclx Resurrectio-
Africani concilii, quod missis episcopis, Ecclesix nis raissos suos idem domnus papa in servitium iin-
diutino tempore pro fnga Equitii destitulx jussit peratoris mitteret, ad prxdicluro locum cum episco-
ordinari episcopum. Et Damasi papse decreta, ad pis hanc causam difliniturus adiret. Sed et mihi inda
Paulinnm episcopum (epist. 3) a congregata in urbe lilleras misit, ut ad idem venirem conciliuin. Nog
Roma synoda direcla, de episcopis adhuc etiam in autem exspectavimus eosdem missos usque ad con-
slatu suo manentibus, et contra regulas transmi- dictum terminum, et non venerunt. Quapropter au-
grantibus. < Eos, inquit, qui de Ecclesiis ad Eccle- ctoritate litterarum domni papse Sergii, annusnte
sias migraverunt, tandiu a communione nostra ha- domno nostro rege Carolo, cum consensu archiepi-
bemus alienos, quandiu ad eas redierint civitates scoporum et cseterorum episcoporum regni ipsius,
in quibus primum sunt constituli. Quod si alius, alio Gunlboldus synodum condixit, quo Ebonem litleris,
transmigrante, in loco vivenlis est ordinalus, lan- quarum exf.raplar babemus, per Erpoinum provinciae
diu vacet sacerdotii dignitate qui suam deseruit Rhemensis episcopum directis, ex auctoritale prae-
eivitatem, quandiu successor ejns quiescat in Do- dicti papx convocavit, ut secundum ejus commenda-
mino tionem hanc causam regulariter difflniret, et difflni-
Ego autem decernentibus sacris canonibus Car- D tionem ipsius rei ad sedem aposlolicam secundum
thaginensis concilii, ut quicunque clerici vel diaconi, sacras regulas rclerre curarel. Quo isdem Ebo sibi
prb necessilalibus Ecclesiarura non obtemperaverint; conscius venire non voluil, nec ul apud sedem apo-
episcopis suis, volentibusees ad honorem amplioremi stolicam, a qua notam sententiam suscepit, absolve-
in sua Ecclesia promovere, nec illic in gradu suoi relur sategit, cum eundi illuc facultatem habueril,
ministrent, unde recedere noluerunl. Quod et san- quoniam diu in Italia immoralus, et proprietatem
ctus Gregorius in epistola ad Galliarum episcoposi de facultatibus Rhemensis Ecclesiae comparatam
'
approbat dicens (lib. vu episl. 110, ind. 11) : < Sicutt possederit, et abbatiam sancti Columbani aptid Lo-
is qui invitatus renuit, quxsitus refugit, sacris esit tharium obtinuerit, sed el in istis regionibus alteram
altaribus admovendus, sic qui ullro ambit, vel im- abbatiam adeptus fuerit, quas et habuit usque duni
portunum se ingerit, est procul dubio repeilendus. »i legationera in Grxciam a Lothario susceptam exsequi
Mentiset corporis ad obediendum episcopis et ordi- detrectavit, et ob id honores quos a prxfato impe-
natoribus meis colla supposui, quoniara aliter ducluss ratore acceperat perdidit, et per clementiam Ludo-
devotioue, sicul tunc roihi videre videbar, agere nonl vici regis Germanix in provincia Mogunlinacondu-
 »5 HINCMARIRHEMpSIS ARCHIEPISCOPI U
ctum promeruit. Et nullum documentum canoriicum A esse jam non potest: nunquam igilur talis periua*
desua restitutione vel a sede apostolica absolutiorie, liendo solvendus est.
sicut prsecipiunt regulx, in vita sua synodo ulli De dileclo autem fralre noslro Vulfado et ej«s
ostendit. Qui sine docuinenti testimonio, vel litteris collegis, de quibus niibi sunima dignilalis vestne
de sua restilutione, iit Felix papa decrevit, mini- ailctoritas qux sibi placuit scripsil, nibil aliud
.strare vel recipi in ministerio sacro non debuit, a se sanctitali vestrx scribere prxsumpsi, uisi quod in-
et a plurimanim provinciarum metropolitanis curii cfcpaiiohes vestfas nbn ncgligenter sed diligenier
suis coepiscopis in judicio prsesens, et aci Secl^rii suscipio, et prxceptiones obedieiiier obauJio; et
aposlolicam non reclamnns, consonariter cxciiisM. • 'cjliia ilfis Siifllcere deBet prseslabiiis auctorilatis
Maxime quia per tot annos, etiam phst accettam veistrcebenignilas, et mfhi abundanter sufficiet, si
senlentiam a sede apostolica, innocehtiam Sifahj satisfactlonem humilitalis mex suscipicntes, credere
non asseruit, quam demonstrare non potuit; scd ei dignaii fueritis me vobis siropliciter scripsisse. Nam
quia anle regularem audientiam, vel ante prolatarh secundum ordinatorum meorum prxceptionem, qui
et conllrmalam atque ostensaro a sede apostolica inihi hecdum duobus exaclis mensibus post ordina-
suam restitutionem, per edictirm imperiale Lotharii tionem meam, in synodo apiid Heidis civilalem ha-
imperatoris, quod liabemus, minislefium episcopale B bila prxceperunt, eatenus ignorariti, quod febo post
prxsumpsit, quod, ul Gelasius in epistolis suis de depositionem suam aliqtios in Rbemensi Ecclesia
Acacii damnatione oslendit, manifestissime sacris ordinaverit, ut cis mecura usque ad diligentiorem
est canonibus inimicnm, qualia et qtianla Judicia traclatum ministrare non pef milterem, egi. Et hoc
incurrerit melius ipsi scitis. Nani el si, ut prscdixl- ipsum eisdem fralribus, decernenle Caribaginenw
inus, exigente imperalore Lothario, a sede aposlo- concilio ul ordinatis episcopis vel clericis prius ab
lica litterx missx fuerunl pro Synodo ex bac causa ordinaloribus suis placita conciliorum auribus ep-
congreganda, cum legatus ipsius sedls in has partes rum inculcenlur, ne se aliquid contra slatuta con-
veniret, tamen sicut ad nullam synodum, sed nec cilii fecisse pcenileanl, per Pardulum lunc diaconum
ad eam quam Guntboldus auctoritale lillerarum Ecclesix Rheraensis qui iiilerfuil synodo mandave-
domni Sergii papx congregaVit, isdem Ebo conver rtitit. Quoniam canones posteriores anlerioribus
nit: ila nec missus a sede aposlolica pro synodo ex jubent deferre, post synodum apud Suessiones ba-
lioc congreganda in islas parles advenh, veluti et bitam, cum eorum litteris, quarum exemplar habe-
epistola ipsius imperatoris, necnon et episcoporura irius, et quas in Romano scrinio inveniri posse
Belgiiese,Gallix, Neustrix et Aquitanix provincia- existimo, cuin meis pro eorum petitione liileris, et
rum epistola, cum lilleris domrii regis Caroli, sanctx C cum aliis petilionibus meis, ad sedem apostoIicaiH
memorise Leoni papx direclx, quas in scrinio Ro- (ionino papx Leoni pro confirmandis eoruin gestac
mano credimus 'servari, demonslrarit. Sicque sxpe- cx eisdem fralribus ad synodum non coaclis, quae
dictus Ebo, absque ulla repetilione vel reclainatione non scripsi, nec eis subscripsi, sicut et insynodo
susesedisapudquamcunque synOduhi,vel apud sedem veslra auctorilateccllecta eslendi, medirexisse non
apostolicam, a qua fueral decretum ut nec commu- denego. In quibus gestis veram prxfatorum fralrum
nionem inter clericos.susclperet, post datas litteras proseculionem adversum rae silentio non firroavi.
papx Sergii pro synodo ex bac catisa congreganda, Unde ex communi consensu, secundura canoues
ciim missos suos in istas paftes dirigeret^ et post sicut eos intelleximus, Judices postulavi; quorum
synodum auctoritate litterarum ipsius congregatam^ senlentiam sequendam vidi usquequo majoris wtr
quo vocatus, ut prxdiximus, non convenit, usque ad ctoritatis aliter exinde diffinitionem acciperem. Re-
obitum suum permansit. Videlicet, sicut superius c.epta aulem domni papaeLeonis excusatpria epistohi
memoralx litterx auclotitatis vestrx demonstram, cur eadem gesta non cpnfirmaverit, «dicens inn»
taHsasede apostolica et papa Sergio babitus, qualis csetera, < causas pro quibtis boc usqueac) lew$wa
abaWis non ignorabaliirliabeii., ld est, utcodex epi- suspendimus charitati veslrx diceraus. Prima igiteir
° hxc est,
scop^iiisostendit, pro crinirolbus suis honore priva- quia sicut ab episcopis prxnoinioata synb-
tus, et ab Ecclesia pulsus, et ideo, ante synodalis dus utiliter venrtlata .siye. sopita pst, ila per alifuos
exarhihis discussionem, ad quam Dei juditio non cx eis, ut dubilatio foret radicitus evulsa, statwta
perVenit, seciindum sacros Nicxnos canones non vestrx synodi destinare debuistis; » nesciens qokt
receplus. nos roelropolitani in istis regionibus no_ habemus
Quod ergo, ut Leo scribit, manens in corpore polestatero ut sine consensu vel ftissione regis a«t
non recepit, consequi iexulus carne non poterit; n.os ipsi ire aut coepiscopos uoslros (riioquarn lexv-
sicut sanctus Gelasius de Acacio dicit, qui a sede gius possimus dirigere. Subjunxit autem itlero poft-
apostolica damriatus et non restilutus, Hcet Anasla- tifex in suis apostolicis lilteris dicens:« Alia aulero
sius papa, sicut in libro episcopali legimus, eum juxta votumveslri desiderii id nos perficere minime
recipere voluerit, vitam finivit. Talis est, inquiens, permisit, eo quod legali sedis apostolicx prseseate*
dictus qualis signalus est nunquain esse solvendus, ibidem non fuerunt, neque imperialis epislola «o-is
talis usque in finem perroaiisil, talis esse non (Scsli- lalis est prxsentata, qux hoc quod expetenchioi
tit. lta talis esl hodie qtialis esl et diclus, non lalis inisistis specialiter indicare poluisset. Quariawi-
 fj5 EPISTOLiE. «>
licet causa hsee est, quia hi quos depositos cuaritas A scireetposseobedire et conservare curabo.» Quatn
vestra aucloritatc synodi fore affirmat, per proprias eoistolain idcir.co ut veraciier venis cohfitear si-
litteras sedem apostolicam appellati sunt, et volunl giUatam oon misi, quia synodus epistplam a se di-
iterum noslra se Apostolica audiri pneaentia , et rectaro non $igillayit, ducens ^ncohgfuum^,iit quo-
hfrrt: si ciilpabiles invenli fuerinl, non sc ahnuunt niam archiepiscopus de ipsa synodo, qui eidem ve-
canonicam subire censuram. » stris ad ,§am vocatus aposlolicis liitefis interfuit,
El postquam bas litlcras domni papx Leonis ac- ad vos mitlebatur, quasi incredulo epistoTa sigillata
cepi, sicut mihi innotuit, domnus Lotharius, petente comnjitteretur, et quod synodus hon egit ego agere,
quodam episcopo regni sui qui adhuc vivit, per Pe- ne scandalnm cuiquam generarem, noh prxsumpsi.
trum Afetinum episcopum prtefato dorano papse Saoctitas igilur veslra, charitate qux omnia cre-
mandavit « gesla episcoporura de eisdem clericis dit replela, veraciler mihi credal, quia simpliciter
non 'firniaret. Qux cum ad fratres el coepiscopos el absque ullo dolo irt reslilutione prxdiclorum fra-
noslros retuli, regantibus eis apud Loiharium im- trum, postquam veslram dispositipiiem inde rescivi,
pcratorem, epistolam exinde, ipso ex animo Iar- ex benivola menle consensi, et simpliciter ac sine
giente, per missos mebs obtinui, ubi inter cxtera ullo dolo seripsi qux vestrx sanctitali transmisi. h.
ita scriptum habettir : < Sed ad nostraspetitionesex- B quo consensu rooJo quolibet poslea non diverti,
sequendas el oblinendas Petrum venerabilem et dile- nisi veluti in prxfalis litteris yobis scripsi, dicens,
clissimum nobis Spoletinum episcopum viva voceno- reservato per omnia senlentix ac juris privilegio
slra viceexsecutorem instruximus; etaliuraPelrum, apostolicx sedis, et salva diifinitione ac confirma-
venerabilem xqueet amantissimum episcopum Are- tione exspectalx vestrx discretionis atque auctorita-
tinum, litleris commonuimus, et alios tidelesvestros lis. Nunc autem, suscepla diffinitiphe de illorum
alque nostros similiterinde monuimus , » et reliqua. reslitutione, quara veslra sicut decuit el ordo popo-
Sicque cum isla epistola, et cum legalione iropera- scit summa aucloritas prxcessit, et subsequente
toris, per prxfattun venerabilem episcopum missos synodali consensu vestrx perfectio firmationis cor-
meos cum litteris Romam direxi, quibus in via nun- roboravit, nunquam vel nusquam exinde quamcun-
lius venit de obitu papx Leonis. Pervenientes autem <pie querimoniam contra quemcunque molior vel
' Romam cum
prxfatis Hlteris, et inlervenientibiis dispono, iiitendo vel cupio habere, removere, exci-
prxdictis episcopis, domnus nomine el gralia Bene- tare sive conserere. Nec medilalus sum, litteris pro
dictus mihi quoel riosiis privilegium inde direxit. hoc vestrx benignitatis acceptis, a consensu in sy-
Synodnm antem pro sxpe dictis clericis, aut a nodo, conlra ipsius diffinilionemet vestram confir-
Pelro Spolelino , aut ab alio aliquo in islis regio- C nialionein, aliquid removere ex tunc in ppslnipdum
nihus, nec fama nec veritale ex aposlolica auctori- usque in sempiternuro. Quia enini nullp criinine pro-
tate congregatam, vel congregari jussam , sicut et prio dcnptali, nescientes Ebonem damnalum, non
per alios in islis partibus rescire poteslis, unquam importunead ordinalipnem, siculipsi dicunt, etnon
andivi. Nisi illam qu» anno prxterito vestrae au- csl qui conlradicat, se ingesserunt, sed electi et
cloritalis jussione exstilit congregata, in qna eorum vocati obedierunt, sicul secundum excellentiam sa-
restilutioni sectindum iTadilioncm majorum para- pienlix vestrx domno regi Carolo scripsislis, si nol-
"lissime anrihi. Quam iposieaqtiain iilleras vestrx lenl ohedire volenti eos ad majoiem graduin prove-
auetoritaiis incTesirSoepi, «ahrbrem ac regularem here, orones illi velut procaciter renilenles reprehen-
cnprvi, et ideirco ab iipsis^ui eos destituerunt, v«U derentur, et tanquam conluinaces circa sacros ca-
non a miriori nnroetV»,nna cum meo consensu eos nones damnarenlur, veluti iu epislola episcppis, qui
restitni ptetoptavi.Ut^propterea inde usque acl syno- per gratiam Dei et decretum veslrum apud Suessio-
dnm exspeetavi, etptenius a sede apostolica v«str.i nis urbeni convenerunt, directa intiraastis : qualis-
anetoritate flrniahdam ieupivi, eujtis arbilrio pote- cunque fuerit vel quxcunque perlulerit Ebo, a se
stalis reservat* etat sunijmi ac rirmitas privilegiorum prdinatis, qui nibil prxler humilitatem et obedien-
apostolfc* Sedis, «ietat«t veslrae episbeke nobis dj- tiain «xhibuerunt, nullum prprsus intulit offendi-
rectse eontinent, elin «pfstok «ynodali, cujus exem- culum, quoniam el be*i,lissiii)usLeo ad Mauros scri-
plar habemus , sanctse auctoritati vestrae dircjetA bens, Ua,4e quodam Maxij^pnrxcipii dicens (epist.
comtnuni consensu scripsimus. In qua nuUammefj- M , sttji finem); « JJHa^muiji^qupque, licel repre-
tionem de tfnacvnque Ebonis depositione habuimHS. hensibiliter .^rdiiiatuinj Ja^mensi Donatisia jara non
Sed et Htieris mese exiguitatis siroplici mente in- est, ct a sjiiiiui schisjnalicx pr.avitalis alienus est,
serui iriler cxtera dkjens": * Qnia synodofer hunc ab eDiscapafi,quam xjupquomptloadeptus est, non
venerabilem archiepiseepum Egitouem, qui inLerfu.it repellimus dignilale. > El Anaslasius ejusdeiii apo-
actionibns , dirffcehte episloiajii oirniiuin uostruro stolicx sedis prxsul, quod mali bona roinislrando
qui adesse pottrimuS, cum ipso voce loquentem. sibi tanlummodo noceant, nec Ecclesix sacramenta
Quoniam si els manus porrigitis, vobiscum pariler commaculent, ad Anaslasium principem scribens
porrigemus; et item post aliqtianta. Qux verbis jet ippistola unica), evidentissinia ratione demonstrat.
Scripiis mihi per islum rcligioMnn ar<ihiapis£0^>um Cui sane pio sensui, sicut in eorum decrelis cum
exinde seqnenda atque tenenda mandaveritis, pro additamento conditionum legiinus, juxla quemdant
 87 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI feg
modum non inconvenienter coaptari posse videtui A nodo vestra auctoritate congregatx cum privilegio
quod bealus Augustinus scripsit, de cujus sensu ac vestrx sanctitatis ostendi, et ineorruplas scripturas
verbis Anastasius papa in prxfata epistola hinc qux atque sigilla monstravi, et ex integro, coram filio
dam assumpsit. < Si quem forte, inquit, coegerii vestro domno rege Carolo, audienlibus omnibus
extrema necessitas, ubi catholicum per quem acci- episcopis et qui synodo interfuerunt, relegi feci.
piat non invenerit, el in animo pacem catholicam Unde in epistola synocli vestrx aucloritali direcla
custodiat, per aliquem extra unitatem catholicam scriptum inter cxtera habelur ad locum : < In suis
positum acceperit quod erat in ipsa catholica uni- ordinibus reslituere maturaremus , quin prxdictos
t*ateaccepturus, si statim etiam de hac vita emigra- fratres, nisi privilegiis sanclse Romanse sedis, per
verit, non eum nisi calholicum deputamus. Si autem reverendura confratrem nostrum Hincmarum ar-
fuerit a corporali morte liberatus, cum catholica; chiepiscopum nostrx unanirailali prolatis , qux de
congregationi etiam praesentia corporali redierit, ipsis viris quxdam statuerunt, debila reverentia
unde nunquam corde discesserat, non solum non exhiberetur; quorum summa perfecta et integra
improbamus quod fecit, sed eliam securissime veris- firmitas, ut claret et justum est, in apostolicx sedis
simeque laiidamus, quia prxsentera Deum credidit reservata est arbilrio polestalis. > Quod synodus vo«
cordi suo, ubi unitatem servabat. » Lxemplar deni- B bis non scriberet, si integraprivilegia eis nonosten-
que privilegii sanctx memorix Benedicti, sine ulla dissem.
mutilalione vel adjectione seu immutatione, per ve- De eo quod benignissima et sanctissima paterni-
nerabilem fratrera el eoepiscopum nostrum Odonem tas vestra mihi est dignata scribere, ut non arbilra-
sanctissimx palcrnitati veslrx transmisi. De quo et rer ad discrimen quodlibel qux mihi mandata sunt
in epistola a me per illum vobis directa, inter alia exaggerasse, cinn meliora esse vulnera diligentis,
si placet potestis relegere, ubi scriptum habetur : quam frauduienta otlientis oscula esse non nesciam,
< Mitlerem, inquara, ipsam aulhenlicam privilegii sed ne adeo in privilegiorura meorum defensioncm
chartam, quam beatx recordalionis prxcessor ve- vel elationem immoderatius erigar, ut apostolicae
ster domnus Benedictus mihi sua auctoritate dire- sedis jura quoquomodo lemere tetigisse videar, ve-
xit; sed timui ne mihi inde aiiquid sinistri in via raciler fateor, boc nunquam in cor meura ascendit,
contingeret, et solatio, quod inde adversus insur- qui semper et apostolicse sedi, et ejus recloribus,
geniium impetus habeo, fierem destitutus. Vestra postquam mc nosse polui, pro meo scire et posse fi-
vero dignatio in scrinio sanctx Romanx Ecclesiae deliseldevolus, el humilisac subjectus exsiiti, sum,
ex more exemplar illius potest requirere, et utrum ' el, adjuvante Domino, permanebo. Privilegia aulem
ila se habeat evidenter agnoscere. In quo si vestrae sedis apostolicx non ideo pelii ut mihi non sufliceret
sanclitali placei, necesse est nobis ut quxdam su- quod sacri canones et decreta sedis Romanx ponti-
peraddaiis, qux hic frater ac filius noster, juxta ficuni cuique metropoli sedi concedunt, et nec alia,
quod necessitates nostras cognoscit, vestrse suggeret vel amplius quam Eeclesix Rhemorum collalum est
.. sanclitati. Quia sicut sanctus Augustinus dicit, ne- ex anliquo, inihi largiri specialiter petii, neque ap-
cesse est ut ad nova morborum genera nova quse- peto. Sed quia non solum dicecesis, verum et paro-
ranlur raedicamentorum experimenla. Sed et de chia mea, inter duo regna sub duobus regibus habe-
synodo apud Suessionis habita, de qua, factione tur divisa, et res mihi commissseEcclesix sftb roul-
cujusdam clerici nostri, qui a nobis negligentiis suis torum principum potestate conjacere videntur, de
lerrilus aufugeral, quiddam ibi sub quadam du- quibus aut parum aut nihil utilitatis Ecclesia nostra
bitatione est positum, hic fraler ac filius noster vo- potest habere : quia veteres constilutiones jam quasi
bis rei veritatem poiest narrare, qui eidem sy-v pro vili apud quosdam habentur, his novis decretis
noiio interfuit, et adhuc in nomine abbatis subscri- carnales et animales homines territi, quiddam reve-
psit. > rentius contra Ecclesiam indignitalimex cemmissam
Hxc sunt verba mea in epistola sanctx pale.rni- agerent. De quibus priviiegiis, quorum defensionem
lali vestrx directa. Nam, si inde quod ibi est posi- mihi non ariogo, sed nec de aliis quibuscunque est
lum si ita est erasissem, superflue quod quiddam ibi unde inflari valeam vel efferri, qui et si justus fue.
sub quadam dubitatione esset positum scriberem. Et ro, non levabo caput saluratus afflictioneet miseria.
si aliquid ibi adderem, mutarem, vel demerem, ut Postremo de pallio, a mea prxsumptione non cerlig
in scriiiio sanctx Romanse Ecclesix exemplar illius teroporibns et juxta morem aliis metropolilanis dif-
requireretis, et utrum ita se haberet agnosceretis, finitis uso, unde vestrx sanctitatis auribus intima-
scribere non auderem. Cxterum si quocunque mo- tum esse indignitati meae scripsislis, aucloritati
do, quacunque occasione, a quocunque aliter ad vos vestrx veraciter fateor, quod et in istis regionibus
. delatum fuit, tamen ego per prxfatum venerabilem per alios si vobis placuerit rescire valebitis, quia
coepiscopum noUrum, sicut se habet, exemplar nisi in die Natalis Dominici, et in die sanctx Resur-
ipsitts privilegii vobis direxi. Quod si vobis non fue- reclionis ejus, vix in toto anno eodem pallio utor.
rit txdiuin rescrvato in Romano scrinio illud quod Quoniam de illorum numero, peccatis meis exigen-
per eum misi conferre, verum invenietis. Sed et tibus, factus, de quibus scriptum est: Impedimenta
illum ipsum privilegii tomum, et nori exempiar, sy- fecernnt eos miseros, raro in decretis festivi-
 89 EPISTOLi£. 90
tatibus, quo pallio uti metropolitanis concedilur, in A. EPISTOLA XII.
sede mea, propter multas occupationes et necessila- ADMCOLAUM PAPAM.
tes Ecclesix et regni, esse mihi permillitur; et nisi
quando in eadem sede sum in decretis festivilatibus, Ejusdem argumenii cum superiore, maximaque ex
non solum non tolies sicut mihi concessum est, parle iisdem verbis contexta.
verura vix aut nunquam eodem pallio utor. Pro cu- (Apudeumdem.)
jus usuapud sedem apostolicam nihil petii, nisi si- Domino sanctissirao et reverentissimo Patrum
cut decessores ac prxdecessores mei eo uti et in Patri NICOLAO , primx ac summx sedis apostolicx et
episcopi ordinatione solebant. Non enim usum pallii universalis Ecclesix papx, HINCMARUS, Rhemorum
esse meae digniiatis puto, sed genii sedis melropoJis episcopus, et vestrx sanctissimx paternitalis devo-
esse cognosco.Et cum muiti sint sancti episcopi qui tissimus faraulus.
eodera pallio non utuntur, non nescio quia si sine Litteras sanctissimx paternitalis et prxcellentis-
virtutibus, quas exponenlc bealo Gregorio pallium sinix auctoritalis vestrx, xm Kalendas Junii, indi-
signat, paUio utor, et si excellenliorem cxteris Rhe- ciionis xv ab Egilone veuerabili archiepiscopo Sen-
morum provincix sedfbus metropolim sedem pallii nensi accepi, in quibus, sed et Htteris generaliter ad
usus demonslrat in oculis horainum, non taraen ma- B 1 episcopos, qui in synodo veslra auctoritate congre-
jorem me facit in oculis Domini. Et veraciler con- gata apud Suessiones prxterito anno fuerunl, tantas
fiteor sanctx veslrx pateruitati, quia si episcopus et tales increpationes indignitati mex a dignitate
ordinatus non essem , non solum pallii usura non vestra illatas inveni, sicut peccata mea merentur.
quaererem, quoniam scio, sine ordinalione episco- Quibus ad omnia respondere et humilitali u.ex prx-
pali, fide recta et operibus bonis per Dei graliam sumptiosum, et sublimitati veslrx consiat incon-
vitaro xiernam me potuisse acquirere. In islo sse- gruum; prxsertim cum post multa, pusillitatem
. culo cognoscens illud, sicut modo cognosco, episco- meam refoventes, mihi scribere dignali fueritis di-
palem ordinem non subirem, si vitare valerem. Sed centes : < Hxc ne nos arbitreris ad discrimen quod-
ct nunc Jam suflicit mihi anima mea pro spolio. Ego libet tux sanclitatis vel dignitatis exaggerasse, cum
enim multis affliclus infirmitatibus, et xlate grava- meliora esse vulnera diligentis quam fraudulenta
lus, ac injuriis fatigatus, jam delibor, et tempus mex odienlis oscula non nescias. > Cxterum, quoniam
resolulionis instat. Quapropter licet alius ab amicis propter multas et maximas ac pene continuas infe-
meis Cisalpinis in partibus Romanis, ut a multis slationes paganorum atque falsorum Chrislianorum,
jactatur, confingar, ad aliud me oportel lendere, et quas paiimur, continue laborantibus anlea episcopis
de aliis cogitare quam alicui poinpx ac ostenlationi,' C regionum nostrarum, in unum convenire non licuil,
miuimeautem in ecclesiastico ministerio applaudere, ut nobis communiier vestrx sanclilatis epislola
aul modo quolibet inservire. communiter missa relegeretur, et sicut jussislis,
Haec aulem, de quibus clarissimx sanctitati et quxcunque super hac re de qua agilur scripla tara a
famosissimaesapienlise vestrx scripsi, non ad ullam vobis prius et nunc quam a nobis edita reperiuntur,
conlroversiam, vel contumacem resullationem, quod et quid inde humililas mea el illi dejecti clerici sedi
absil, proluli; sed animatus veridica senlentia ve- apostolicK suggesserittius vcl retuierhnas, hi voiu-
strx, imo divinx auctoritatis, quam mihi scribere. lufti unum ordine quo missa sunt redigerentur, et
dignati fuistis, dicentes quia veritas libtjret, raen- apostolicx sedi, ut compelens esl, eorum nobis
daciuro vero perdat, humiliier Veritalis narralionem exemplaribus reservatis, sumrao sludio dirigercntur.
suggessi, Tattdem roex servituti a vestra dignalione Nunc in aliqua regni parle aliquantulum de paga-
remandari deposco de fratribus nostris, Rhemensis norum intestalione respirantes, sed aharum anxie-
Ecclesix filiis, vestra auctoritale in suis ordinibus tatum geuiitibus laborantes, et adhuc graviora quse
restitulis, quoniam venerandus archiepiscopus Egilo imminent metuenles, et fratres ac coepiscopi nostri
ex veslra auctorilate eis prxcepit ut in suis gradibus devotissimi filii vestri, qux jussislis, videlicet de
minislrarent, et ad altiores ascendere non prxsume- D Ebonu dejeclionc, et de ipsius reslitulione, ac fra-
rent, utrum debeam eos ad altiores gradus prove- tris Vulfadi ct collegarum ejus promotione, et de
here, si confratres ac comministri nostri illos elege- prxfati Ebonis iterata repulsione, atque ad aliam
rint: quoniam eorum animos mea incuria lxdere Ecclesiam migratione, sed et qux de ordinatione
nolo, et ne contra veslram jussionem ac dispositio- mea compererunt, exsequi studio fideli procurant:
nem agam modis omnibus devilare cupio, qui apo- et humilis mea servilus, de his quse indignitati mese
slolicx sedis decretis in omnibus parere desidero. veslra scripsit dignatio, omni humililale ac puritate
Deusomnipotens sinceritatem veslram, ad doctrinam conscripta, his qux auctoritati vestrx colleclis diri-
et correctionem sanctx sux Ecclesix, in suo apto gunt, subjungenda et suggerenda atque perferenda
servitio per annorum multa curricula conservare secundum vestram prxceptionem eis"porrexi. De
dignetur, doinne sanctissime el reverentissime Pa- dilecto scilicet fratre nostro Vulfadoet ejus collegis
trum Pater in Domino. de quibus mihi surama dignitatts vestrae auctorilas
qv» sihi placuil scripsit, nihil aliud sanclitati vc-
strae scribere prxsumo, uisi quod increpationes ve-
 91 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI »2
stras non negligenler, sed diligenter suscipio, et A i quendam vidi, usquequo majoris auctoritatis aliter
prxceptiones obedienler obaudio. Et quia illis suf- exinde diflinitionem acciperem. Recepla autem
ficere debet prxstabilis auctoritatis vestrx benignitas doinni papx Leonis excusatoria epistola, et cmtera,
etmihi abundanler snfflciet, si satisfaclionem ltu- ut supra, usoue ad finem epistolm.
militatis mex suscipicntes credere dignati erilis,
EPISTOLA XIII.
me vobis simpliciter ac veraciter inde scripsisse.
Nam secundum ordinatoruni meortim prxceptionem, AOMorucuos ALTOVILLARENSIS MONASTERH.
qui in Ebonis dejectione fuerunt, et mihi necdum Ut Gothescalco,si ante mortem resipuerit, spiritatem
duobus exaclis roensibus post ordinalionem meam, et corporalem liumanitalem exhibeant.
in synodo apud Mekiis civilatem habila prxcepe- (Aputleumdem.)
runt, eatenus ignoranli quod Ebo post dejectionera Pro tempore, sicut raibi licuil, dixi vpbis qua
suam aliquos in Rhemensi Ecclesia ordinaverit, ut conditione, si se Gelhescalcus, antcquam anima
eis mecum usque ad diligentiorem traclatum mini- illius egredialur de corpore, recognoverit, et spiri-
slrare non permitterem, egi; et hoc ipsum eisdem talem cl corporalem humanitatem ilii exhibeatis.
fratribus, decernenle Carlhaginensi concilio, ut Sed ne quid vobis desit in ulla gralia, auctoritatem
ordinatis episcopis vel clericis prius ab ordinatori- B ] inde ecclesiasiicam ex verbis orthodoxorum vobis
bus suis placita conciliorHii auribus eorura incul- transmitlo. Ait eiiiin de bujusmodi Leo (epist. 12,
centur, ne se aliquid conti * staluta concilii fecisse ad Flavianum), ut si fiJeliter el ulililer dolet, et
pceniteanl, per Pardulum, lunc diaconum Rhemensis quaro recle inola sit erga etini episcopalis aucloritas
Ecolesix, qui inlerfuil synodo, mandaverunl. Ab ea vel sero cognoscit, vel si ad satisfaclionis plenitu-
autem synbdo Pardulus roecum Rhemis reversus, dinem, omnia qux ab eo male sunt sensa, vel viva
eisdem fratribus, qui nobiscum erant et de quibus voce vel signo coropetenli damnaveril, reconciliatio
agebalur, hoc quod mihi prxceperunt episcopi relu- el communio illi uon denegelur, sicut Coelestinus,
iil, et ut nou in gradibus, quos ab Ebone post depo- et Leo, el sacri canoites decrevcrunt. El si in hac
sitionem suam acceperant rainistrarent, usque ad confessione ac communione obieril, sicut cxteris
diligentiorem tractatuin.observarcnt prxcepit. Fra- fratribus, ila el illi communem sepulturam, acsepe-
ter quippe Vulfadus adhuc mecum non erat; sed liendi officium et orationein post obitnm exhibele.
post plures evolutos roenses, si rite remetior, ante- Quia Dominus noster, verus el bonus paslor, qui
qnam fere anni spatium complerelur, de alia pro- animain suam posuit pro ovibus suis, et qui venit
vincia ad me veniens, cum benignitate est et cum animas hominum salvare, non perdere, imitatores
liberalitate susceptus,elhoiiorabililerhabiius, usque- C ' nos sux vult esse pietatis, ut peccantes quidem
quo domno nostro regi Carolo, ipso pelente, illurn juslitia coerceat, conversos autem misericordia non
commeiniavi. Defuncto auteni Ebone anno Incarna- repellat. Si aulem in obstinatione sua usque ad
tionis Dominicse851, Indiclinne xvi, xm Kalend. mortem permanserit, tenendum nobis de illo est
Aprilis, quia prxfati fratres nostri ab ee ordinati quod sanctus Leo de communione privatis et Ua
qni mecum erant, post annos circiler oclo sux ab defunctis dicit (epist. 95, ad Rusticum): < Horum,
officio suspensionis, anno scilicet Incarnationis Do- inquiens, causa Dei Jttdicio reservanda est, in cujus
hiinicx855 me.pelicrunt, eisdem fratribus ad syno- manu fuit, ut laliiitu obitus usque ad communionis
dum irepermisi it his qui indigucruiu, subsidium remediura non differretur. Nos autera quibus viven-
necessarium, ut id ipsum concilium sine difficultate libus non comraunicaviraus, niortuis communicare
ire possent, mimstrari prxcepi. Ubi eos non Judi- noii possumus. > El ilem (epist. 59 ad Theodorum):
cavi, nequedejeci, nec etiani cum judicibus eorum < Si, inquit, aliquis eorum pro quibus Dominosup-
stfbscripsi, sicut norunt qui interfueriinl, et ipsa plicamus, quocunque inlerceptus obstaculo, a niu-
«pisctopaliagesta, qux aulheniica cunr>subscriptio- nere indnlgentix prxsentis exciderit, et priusquam
nibus episcoporum qui eis subscripserunt, sine mea ad constiluta remedia pervenerit, temporalem vilam
sriDScriplione,prxtcrilo anno in synodo veslra au- ^humanaconditione finierit, quod raanens in corpore
ctoritate apud Siiessiones habita ostendi, demon- non recepit, consequi exutus corpore non polerit.
slrant. Et quoniam cancmesposteriores anterioribus Nec necesse est nos eorum qtii sic ebierint roerita
jubent deferre, prxcipientibus eisdero episcopis, aclusque discutere, cum DominusDeus noster, cu-
cum eorum littens, qnarum exemplar Iiabeinus, ct jus judicia nequeunt coraprehendi, quod sacerdolale
quas in Romano scrinio inveniri posse existiroo, ministerium implere non potuit, sux justitis reser-
eum meis pro eorum petitione Iilteris, et cum aliis vavit. » Et sanctos Joannes apostolns dicit: Btt
peiitionibus meis ad sedem apostolicam domno peccalum ad mortem : non pro Hlo dico ut quit rotftt
papx Leoni. pro confirmandis eorum gestis, qu» (I Joan. v, 16). < Peccatum.inquit Gregorius (Morai.
non scripsi, rae direxisse non denego. In quibus xvi, cap. 28), esl usque ad mortem, quia scilicet
gestis veram prxfatorum fralrum proseculionem peccatum quod in hac vita non corrigitur, ejus ve-
•dversum me silcmio non Urmavi. Unde ex com- nia frustra post morlem postulatur. > Peccamm
muni consensu secunduis canones, sictit eos intel- quippe usque ad inferos dicilur, quod ante finem
•iximiis, "udices postulavi, quorum seiitentiam se- vitx prxsenlis pcr correclionero ac poenitentiam non
93 EPISTOL^. 94
emendatur. Et talium memoriam, scilicet in pec-. A niinis conlicerc fallaciter arbitrantur. Reprchendefti
calo perseverantium usque ad mortem, minime licet nihilominus moliunlur eo quod octo IiebdomadibuS
inler sacra altaris mysteria celebrari, in quibus pro anle Pascha a carnium et seplem licbdomadibus a
eis oratur, qui nos prxcesserunt cum signo lidei, casei et ovorum estt more suo non cessanius. Men-
ct dorniiunt in somno pacis, in Chrislo vitlelicet tiunlur quoque nos, sicuti per alia ipsorum con-
quiescenles. Dormiunt ergo, ut calholici doctores scripta indicalur, agntim in Pascha more Judxorum
dicunt, in somno pacis, qui ab unitate el socielate super altare pariter ciim Dominico cnrpore benetli-
Christi Ecclesix nec per hxrcses, nec per schisinala, cere ct offerre. Quin et reprehendere salagunl quia
nec per morlalia crimina scparali sunt. ln quibus penes nos clerici barbas radere suas non abnuunt;
etsi aliquando fuerunl, lanien per poenitenliam sa- et quia diaconus non snsceplo presbyleralus oflicio
nali.ei per pralipnem Ecclcsix, cui in Petro diclum npud nos episcopus ordinatur, cuin ipsi ctiam illum
est : Quodcunque solveris super terram, eril solulum. qttem palriarcham sutim nominanl ex laico stibito
cl i» cwtis (Malth. xvi, 19), rcconciliati cl reJem- tonsuralum ac monachum facttnn saltu ad cpisco-
ptionis mysierio sociali, utiipie in pace obierunl, patns apicem imperiali favore ac brachio provehere,
•iiiserante HIo qui non vull morlcm peccatoris, sed ul ipsi putant, minime formidaveruni. Et adhuc,
ul convcrlatur ct vivat. Ncque enini piorum animx B quoJ gravius est et insanins, a missis nostris conlra
roorliioruni separantur ab Ecclesia, qux regnal imnc omneiii rcgulain, el prxler omnem consucliidiiiem,
cuiii Christo in vivis ot moriuis. Propterca enim, libellum lidei, si sc ab illis rccipi vcllent, exigerc
sicul dicit Aposiolus, moriuus esl Chrislus, ul et vi- niolicbunliir, in quo lam ista capitula, quam ea te-
lorum ei motiuormn dominetur (Rom. xiv, 9). Untle nenlos analhcmalizarent, necnoii epistolas canoni-
ct alibi ail: Quoitiiunnon posuii nos nd iiam, sed in cas ab his ei quem stium ceciinieiiicum patriarchain
acqttisilionem salulis per Dominum nostrum Jesum .ippcllanl dandas improbe requirebant. Et ipse in-
Christum, qui mortuus esl pro nobis, ul sive vigilemiis vasor Conslantinopolilanx EcclesixPhotius in scri-
sive dormiamus, simii/ cum illo vivamus (I Tliess. v, plis suis, sc archiepiscoptim atque universalcin
9). Qiiiescenlcs aulein in Chrislo sitnt, dc qiiibus patriarcham appellat. Et imperatores Grxcorum
dicil Aposloius : Et morliti qui in Christo sunl rcsur- legatos apostolicx sedis curo epislolis vcncralione
geni primi (I Tliess. iv, 1G); et cle quibtis ilein scri- qiut debuerunt reciperc noluerunt. Intle iiiiiisquisquc
ptuni est : Beatus qui luibacril partem in resurre- vestrtim qui inclropolilani jura soiiilus esl, junclis
clioneprima; non twdetur a morlesecttnda (Apoc. xx, sibi fiatribus ct coepiscopis suis qui sub se sunt,
(>;.Uritle et Juda pontifex, sicul in libro Macba- tle his cliligcntem curam suscipiat, et quid invidis
'
ba.-onimlcgin.uis(7/ Macliab. xn, iGj.prohisqtiicum '-' eorum dclraclionibus opponi neccsse sit rimari
pielate dorniiiipiicm acccpcrunt, misit Hicrosolymis sludeal, et invcnire summopere gcstial, alque in-
offerenda. Et si,:it prxroisi, in obstinaiioiie sua veiilum nobis ocius transmittere minime parvipen-
Dermanens roorliius fuerit, sicul ex auctoritate dat, cl prxsulalui noslro scripla divinilus inspirata
beali Gregorii et sacrorum eanonuni accepinius, sapicntia vestra reprehendendo et forti prorsus in-
cum psalmis et hymiiis atl sepuiluram deporlari, vectione feriendo lantam eorumdcm iroperalorum
vel in commuui fralrum sepultura sepeliri non de- vesaniam mitlal. Qux nos suscipiehles, rursus ea
bet; pjivalx auleni septilturx bumanitas, sictit vo- cum aliis assuctionibus nosiris ad ipsoruin quoque
bis dixi, ei non cst deneganda. dementiam confulandam niitlere valeamus. Qna-
EPISTOLA XIV. prcpier, fraler charissime, secundum donini apo-
slolici comnieiidalionem , dc his pcr trainilcm Scii-
ADODONF.M EPISCOPUM DEI.LOVACENSEM.
plurarum ci Iraclilionem niajoriiin , qux illi couvc
De objectionibtisGrwcoruma Nicotao papa in Galliam nienter rescribere possimus, quxrere ct in iinum
niissis, ut ad eas respondealur.
colligere slude, ut cum simul atijuvaiue Dominp
(Apudeemdem.) venerimus, qux quisque liostruin invcnil singillatim
HiKCHAitus Rhcmoriun episcopus, dileclo fralri et ]D comniuni studio relegamus, el qux eidem domho
venerabili episcopp ODONI salutcm. papx a nobis incle scribcnda stini orclinciuus. Data
Domnus apostolicus communiter nobis et aliis quaiio Kalendas Januarii, indiclioiie prima.
episcopis regni donini noslri Caroli epislolaro misit, EPISTOLA XV.
iu qua continetur quodGrxci tam Ecclcsiara Roma- ADCAROLUM REGEM.
nain specialiter quam omncm gcncraliter qux lingua
Lalina utitur, conanlur reprehcndere, quia jejuna- De Hincmaro Laudunensi.
mus in Sabbatis, quod Spirilum sancturo ex Palre (Act. prov. eccl.Rhem.)
Filioque procedere dicarous, curo ipsi liunc lanlum Domino CAROLO regi glorioso, HINC.MARUS, nomi.ue
ex Patre procedere fateantur. Dicunt prxlerca nos non merilb Rhcmorum episcopus, ac plebis Doi
abominari nuptias, qtiia presbyleros sorliri conjuges famulus.
prohibeinus; et insimularc tcnlanl quod cosdem Ecce, domine, sicut liic dilectus fralcr, venera-
presbyleros chrismatc linire baplizalorum fronles bilis coepiscopns noster Odo, ac roissi vestri verbis
inliibeiuus, quod lamen cbrisma uos ex aqua flu- plenius possunt dicere,elcxiguilas niea his litterulii'
 95 HlNCMARl RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 98
dominationi veslrx dixit ralum significare, Hin-.A auctoritate apostolica et generali episcoporum con-
cmaro episcopo rebus et facullatibus ecclesiasticis sensu, ecclesiastico vigore, ac reipublicx chrislianx
quibus spoliatus fuerat, revestito, in provincia, et cohibente religione destruxerunt, velut in ejus epi-
competenti Ioco, ab eleclis ex ulriusque partis con- stolis ad ipsum Mauricium imperatorem , et ad plu-
sensu judicibus secunduin leges ecclesiaslicas, sine rimos archiepiscopos direclis ostenditur. Quod et
potestatis vestrx aliquo detriroento, el cum bonoris divx memorix avo vestro Carolo subripuit, sicut
ycstri augmento, dicente Dei spiritu per Psalmi- majorum traditione, etverbis etscriptis didicimus.Et
stam : Honor regis judicium diligit (Psal. xcvm), in libro primo Capitulorum cap. 112 deroonslratur,
quxslio contra eumdem Hincmarum commota, re- de liberis hominibus ad servitium Dei sine sua li-
gulariter audita et ventilata esl ac definita, quantum cenlia non converlendis. Quod Ecclesia et respublica
ad ministerium episcopale pertinuit, licet isdem non consensit, quodque postea correxitj; sicut in
cpiscopus ex integro non fuierit revestitus. Contu- eodem Hbro cap. 154 raonstratur. De rebus nihilo-
macium autem causa, alterum finem exspeclat. Non minus ecclesiasticis dividendis eidem avo vestro
igitur, quod in adolescenlia veslra, quando aniraus incongruentia quxdam subripuit, qux oris profes-
hominis lubricus, et ad indebila usurpanda solet sione, el edicli subscriptione correxit, sicul in prse-
esse proclivus, Domino vos cuslodiente, non acci- B fato primo libro Capilulorum, cap. 74 evidenter
dil, in perfecla xlale vobis subripi, minime aulem osiendilur. Unde prxjudicium ad lempus exlortum
persuaderi leges ecclesiasticas, vel in modico in- vel usurpatum , pro legis judicio nemo sanum sa-
fringi.sive convelli a quocunque sustineatis.« Scien- piens tenuit, relinet, vel lenebit.
tes (sicut Constanlinus et Constans iroperatores in Cxlerum in secundo libro Capitulorum cap. 13
ediclo sux legis quo inimunilatero Ecclesix, ac suis conlinetur, ut« Si taiis causa in qualibet provincia,
ministris conferunl) deberemagisreligionibus,quarn aut in aliquo comitatu orla fuerit, qux aut ad inho-
officiis, et Iabore corporis et sudore reropublicam norationem regni, aut ad commune damnum perti-
.contineri. » Et sicut sxpe solelis recolere, bealum neat, qux etiam sine nostra potestale corrigi ncR
Gregorium Brunichildi reginx Francorum scripsisse: possit, nos diu latere non permittatis, qui omnia,
« Faciie quod Dei esl, el Deus faciel quod vestrum Deo auxiliante, corrigere debemus. Quidquidhacte-
est; » huic prxmittens senlentix : « Confidimus, in- nus in his qux ad pacera el juslitiam (otius populi
quit, quod lanto propitius causas vestras sua pietale pertincnt, et ad honorem regni, ac communemtilili-
disponet, quanto ipse de sua vos esse videt causa lalem, aut a nobis, aut a vobis neglcclum est, de-
sollicilos. » Olim enim , sicut Honorius et Theodo- berous,Deoauxiliante, certare qualiterabhinc noslro
sius in lege data Ecclesix scribunt, ut eorum ulamur '-' et vcslro studio emendatum fiat «. >In quarto etiaro
verbis : « Clericos indiscretim ad sxculares judices libro cap. 24 scriptum est: « Si quis aliqtia neces-
deberf deduci infaustus prxsumplor edixerat, quos silale cogente homicidium commisit, comes in cujus
abdicata tyranni prsesumplione, episcopali audientix roinislerio perpelralum est, et compositionem sol-
reservamus. Fas eniro non est, uli divini muneris verc, et faidam per sacramenlum pacificare faciat.
ministri temporalium polestalum subdanlur arbi- Quod si una pars ei ad hoc consenlire volueril, id
trio. » Quae lex postea a decessoribus et prxdeces- est aut ille qui homicidium commisit, aut is qui
soribus vestris regibus, Ecclesix et ministris suis compositionem suscipere debet, faciat illunTqui ei
conservata fuil; nisi forte aut per excessum prin- contumax fuerit ad prxsentiam noslram venire, ut
cipum, aut per negligentiamepiscoporum ad tempus eum ad tempus quod nobis placuerit in exsilium
aliquomodo exstilit violata : qux aut correctione, miltamus, donec ibi casligelur, ut comili suo in-
aut innovata conslitulione indigens per eos ad sla- obediens esse ulterius non audeat, et majus damnum
tum solidatum est reducla, vel in slalu solido con- inde non accrescat d. >
firmala. Sicut in avi, et patris veslri capitulis in Cur autem ista vobis bene scientibus scribo, quia
libro primo Capilulorum habetis qux in quaterniun- vobis tacere non audeo, patenter ostendo. Jam
culis « vobis nuper apud Pislas oblatis et postea plusquam quatuor annis ex quo Luido in parochia
cuusa compendii, in rotula b dominationi vesirx a nostra invitus homicidium perpelravit, unde Lolha-
me collecta, et vobis dala sine difficultale potestis rius nepos vester in regno suo, sine rcspeclu alicu-
relegere. Potest enim fieri ut alicui principi ante jus personx, regium ministerium adimplevil. Nunc
vos, hinc subreplum ad modicum fuerit, et iterum autem ad Pistas, et inde ad Rasivum eumJera Lui-
xterna lege correctum. Sicul Juiianus, el postea donera ut cum hominibus dominationis vestrx paci-
imperator Mauricius decreverunt, ut ei qui semel in ficatus esse posset, sicul vobis et nepoti vestro con-
terrena militia signalus ftierit, nisi aut expleta mili- venisse audivi, ducere studui; et secundumcommen-
tia, aut pro debililate corporis repulsus, in mona- dationemvestram per legale Judicium causa perrexit,
sterio recipi, et Christo eum mililare non liceat. usque ad id loci, ut ne faidam homines vestri
Quod religiosi imperatores, et sanctus Gregorius jurarent. Vias inde ad vestram comraendationem
a II s'agit dti prcniier raemoire pr&ente a Charles c Capitulaire de l'an 815, cap. 13.
le Chauve. Voy. ci dessus dans les opuscules. 4 Capitulaire de Pan 819, cap. 13.
b Second rr.emoire au roi. Voy. ibid.
97 '< EPISTOI„E 98
petierunl, cum Judicatum fuerit, ut eisdem leudem A . qux ego in Scripturis loquor, et non ex te, id est
rewadiaret et homines vestri faidam jurarent. Et si ex tuo animali et carnali sensu. Et sanctus Leo sa-
alia eidem Luidoni quaerere vellent, in mallo illius cros canones Spirilu Dei conditos et totius mundi
de quibuscunque vellent eum interpellarenl ct ipse reverentia consecratos dicit. Et de legibus quibu»
jcistitiam redderet. Quod et ipse Luido humiliter ob- Ecclesia moderatur et Christianitas regilur, Chrisli
tulil. Poslea autem qualiter inde actum fuerit, vos Domini sapienlia dicit : Ego sapientia habito ih con-
non latel; scio tamen quia sicut Capitula dicunt, silio : per me reges regnant, et legum conditoret
inde actum non fuit. Nec tantum inde in palatio justa decernunt (Prov. vm). Conditores quippe leguin
vestro fuit exsecutum, quantum capitulum jubet, ul non nudo verbo, sed scripto leges condiderunt et
quilibet comes in suo comitatu inde facere per condunt, et subscriptione confirmaveruntatquecon-
auctoritatem debet. Unde vos inquietare lunc pro- firmant. Quas non illi reges custodiunt de quibus
pler Aquitanorum prsesentiam nolui. Deus, qui ut scripturo est: Facit hypocritam regnare
Nunc autem, quia ipsi vestri homines et proprie- propter peccala populi (Job xxxiv) dicit: Ipsi re-
tatem, et beneficium, in vestro regno, et in mea gnaverunl, et non ex me: principes exstiterunt, et non
parochia habenl; sed et Boso in nostra dicecesi cognovi(Ose. vui). Sed illi regeseas condunt atquc
beneGciura vestrum habet, consideret inde sapien- B conservant, de quibus item Dominus, ut prxraisimus,
tia vestra qualiter secundum ministerium vobis a dicil: Per me reges regnant, quales, prmmiltens,
Deo commissum , et secundum honorem vestrum Dominum timete, jubet honorificare apostolus, di-
inde fiat, ne hxc causa diutius ex ve&lra parle, cens : RegemIwnorificate et obedileregi quasi prm-
imperfecta remaneat et si majus damnum inde fue- cellenti (I Petr. n) : videlicet qui Regis regum obe-
rit, periculum anima veslra, quod avertal Dominus, dit roandalis, et ejus cuslodit judicia. Alioquin ut
contrahat. Utrum autem vobis placeat, ut ipsi ho- sanctus Pelrus dicit : Obedire oportet Deo magit
mines vestri cum raisso vestro, in nostiam para- quam homtnibus (Aet v). Hinc enim ejus coaposto-
cbiam, ubi proprietatera et beneficium habent et lus dicit : Non est potettat niti a Deo. £t: Qui po-
ipsa causa corrigi debet, veniant; aut nisi venerint, teslatiresistit, Dei ordinationi resistit (Rom. xm).
quod in regno vestro babent in bannum mittalur , Quia nihil fit in mundo, nisi quod aut Deus mise-
atrt aiiler inde fiat, vestrx sapientix intererit. Ego ricorditer facit, aut fieri juste permittit. Cum ita-
autcm quoniam amplius hanc causam differre non que reges ex iUo regnant, misericordia illius esl, ut
audeo, si inlerim aliud quod ralioni et auctorilali salventur populi eis commissi : cum vero non ex
conveniat, a vobis aut ab illis inde non accepero, illo, sed perniittenle justo ipsius judicio reges re-
in die missa sancti Reinigii, vita comite, Domino C gnare videntur, vindicta est peccatoris populi et
adjuvante, ubi locus serraonis mei inter sacra mis- regnantis cumulus poenx. Sed fldeles quique pole-
sarum soleronia venerit, anle corpus illius sacratis- stali aul a Deo collalx aut a Deo permissae non re-
simura qui vere est episcopus, auctoritate Dei, et sistuul, cura juxta Petri vocem : Sub manu Dei hu-
sanctorum aposlolorum, et ipsius Francorum apo- miliantur (I Petr. v) et de bonis principibus gratias
stoli, in quibus et nobis licet mdignis, pro patribus referunl; et de his qui ad purgationem suam a Deo
natis filiis, Dominus dicit : Quwcunque ligaveritis ' regnare permissi sunt, gementes exsultant; sicut
tuper terram erunt ligata et in ccelis(Joan. xx), eos scriptum est: Exsuttaverunt filiw Judw in omnibut
qni ad pacem redire noluut, sicut canones sacri judiciis tuis, Domine (Psal. xcvi). Sicque non re-
prsecipiunt, el quolibet modo consentientes eis, ab sistunt ordinationi Dei, qui novit, non mala facere,
omni societale totius Christianitatis cxcommunicare sed ordinare. Resislunt aritem iniquis iniquorum
curabo, donec ad pacem quam Christus ostendit et operibus et mandalis. Unde scriplum est:. Verba
docuit, redire, cum debila salisfaclione procurent; tapientium quasi slimuli, el quasictavi in altum defixi
eosque, sicut prsecipiunlcanones, regibus et episco- (Eccli. xu), quia nesciunt culpas palpare, sed pun-
pis et quibuscunque potuero, litteris excommunica- jv gere, et lolerant patienler propter Dominum illata
tos esse denuniiabo, ut non comraunicantes excom- mala sibi a principibus malis. Quapropter, qui no-
municatis, excommunicali et ipsi pariter habeantur. bis derogant dicentes, quod volumus lota die loqui
Non enim vobis vel nobis parvipendenda est senten- per Scriplurara, si de omni verbo otioso reddent
tia beati Gregorii, qua concordans Apostolo, prse- rationem in diemjudicii (Matth. xn), sicut Veritas
sertim de poteslatera habeutibus dicit: • Qui non non raenliente ore dicit, videant quid sustinebunt,
corrigit resecanda, coraraitlit. » de hoc crirainoso detractionis, et contra nos mur-
Audivi denique quosdam reprehendere nos epi- murationisverbo. Non enim cum sancto Moyse illis
scopos et dicere, quod volumus tota die per Scriptu- dicimus : Nec conlra nos ett murmur vettrum, ted
ras parabolare. Quod devotio religionis vestrx nou contra Dominum.Nos eni mquid sumut? (Exod. xvi.)
sinat suis auribus susurrari. Apostolus namque lllisque cum Apostolo inculcamus : Neque murmu-
plenus dicit: Quwcunquetcripla tunt, ad nostram raverilis sicut quidam murmuraverunt, et a terpen-
doetrinam scripla sunt: scripla tunt autem propter tibus perierunl (I Cor. x). Quibus enim increscit
not (Rom. xv). Et Dominusad prophetam : Audient legere, vel scribere qux scripta sunt, vel scribun-
nuntiabiseit ex me (Jerem. 111).Ex me, inquit, id est tuf, sciant, quia non de ignoranha judicabuntur;
M HINCMARI RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 100
sed de conlemptu quo nolunt scire, quo nolunt. \ scitis. Et iUe enim, sicut ipsi legitis in Scripluris,
legere, vel audire condemnabunlur. De qualium in exeroplura Judx filiuni hominis tradit, non qui-
choro Dominus dicit : Noluit intelligere ut bene dem Judxis peccatoribus, sed lamen peccaloribus,
qgeret; iniquitatem meditatus est in cubili suo,(Ptal. membris videlicet suis, qui illud inxsiimabile Do-
xxxv). Q.uraenira non dicit, non poluit intelligere, mini corpus violare prxsumit. El vx iUihoinini qui
sed noluit inletligere, aperte rcalum contemplus de- ad mensam Domini maUgpus aecetlit, qui insidiis
nuntiat, pro quolibet contemplor merito debilas mente condilis, qui, prxcordiis rapina aut aliquo
poenas luet..... scelere pollutis, mysteriorum Cbristi secrelis parti-
EPISTOLA XVI. cipare non meluit. Vae, inqiiam, iUi presbytero, vx
illi diacono, vx illi subdiacono, vx Uli clerico, vx
AD CLERICOS PALATII.
illi honiini, dc quo Jiesus, qui altaribus sacrosanctis
Ut Itominum suorum rapinas reprimanl. inter immolandum, utpote proposita consecraturns
(ApudSirmond.) munera, adesse non dubitalur, astanlibus sibi mini-
HiNqMAitus Rbemorum episcppus fralribus noslris, stris ccelestibus, queri cogilur quod in ccena disci-
presbyteris, diaconibus, subdiaconibus , et cxteris pulis de Juda dixil : Ecce, inquiens, manus tradentis
clericis in palatip domno nostro regi el doranx re- B me mecum est in mensa (Luc. xxu, 21); et vx flii de
ginx, ac illorum fidelibus ecclesiastico ministerio qtip dicit Paulus aposlolus, quod quasi speciali pri-
constilentibus. vilegio in ccena Doniini quando hxe srinl tradita
Audio de hominibus vestris quia multa raala, ra- legimus : Quicunque manducal panem hunc aut ca-
pinas scilicet et deprxdaliones, et fornicaliones, et ttcem Domini bibit indigne, judicium sibi mariducat
adulteria in parochia mea faciunt, et etiara de vobis el bibil non dijudicans corpus Domini (I Gon. xi,
audio qnja illis rapinis consenlilis, ul videlicet qtii de 29). Sed sic ad mensara Domini aecedat sine reve-
illis viviits, el vestros homines alque caballos exinde rentia el timore de peccatis suis, sicul lxtus acce-
pascily& Vlfll6 limendum est ne elde vobisdicat Do- dii, quando socius suus illum pleua mensa pascit de
minus pejrprophelam: Et erit sicut populus, sic sacer- rapinis suis. Et quod idem dicit Apostolus: Ideo
dos (Ita. xxiy, 2), Sed mihi non esl necesse multum inler vos multi infirmi et imbecilles, et dormiunt
laborare a4monend_C;, iri;vobiSjqui et ministerio et do- (ibid., 30), id est moriuntur, multi, hoc mon-
ctrina latesesMs* utnon so)ura yosabstinere aroalo, stralur in exgmplo de iufirmiiatibus et mortibus
sed eliam alios a- nialo divertere et bonum facere corporalibus aliquorum, qttod fit in anima in spiri-
debere admonerescjaliset debeatis.Tamen proinini- talibus infirmitatibus alque morlibus oranium irre-
slerio imposito adrooneo vos cura Paulo appslolo, et C verendorum. Et qua fconte aocedit sacerdos imino-
obleslorin Ghristo et per Chriatum, qui perPaulum lare, el diaconus minislrare, ad sanctum altarium,
locutus est, ut exhibeatit vos sicul Dei minislros, ne ul pro aliorura peccatis Dominum placatum faciant,
viluperelur minisierium nostrum (II Cor. vi, 3 et i). qui non solum de prxteritis suis peecalis illi non
Et quia jejunia. pascbalia inchoastis, anle oculos salisfaciunt, sed insuper quotidianis ac recenlibus
hahete quid ia;Bascba,, id, est in transitu suo ex boc illum ad iracundiam provocant? et cum quaU fidu-
mundo ad Palrem, Dominus Jesus tradendo corpus cia aliquis horao laiem intercessorem pro se ad
et sanguiucm auum discipulis suis de reprobo disci- Deum in altario ministrando transmittit, qui Deum
pulo dix.U.:Ecce manus tradenlis me mecum est in quotidie non mediocriter oflendit, quando si ad
ntensa ; vmattlem homini illi per quem filius hominis suuin parem illum transmilterei qui ipsi interces-
tradetur (Luc. xxn, 21). Hoc pascha quolidie sa- sori iraltis exisierel, plus illum ad iracundiam quam
cerdotes iromolando, diaconi ministrando, subdia- ad placalionem excilaret ? Hoc enira Pascha, quod
cont Qljsequendo, et cxteri clerici Araen respon- itinc Dorainus in novo rayslerio egit, quotidie cele-
dendo,. ceieb^ratispleno ore de rapina, pleno corde bratis, quotiesetinque missam agitis, sicut ipse lunc
de iniqu,i,la.le,.An piiliti estis quod scriptura est in " omnibua episcopis et presbyteris et cxteris fidelibus.
Evangeljo.: Post buecellam introivit in Judam Sa- celebranitbus atque astantibusi ad hoc terribfle sa-
tanasi (J,oan,.xm, 27.) id est in quera inlroierat cramentum in apostoUg suis dixit: Heec quotiescun-
priusiuf Dpminuro traderel suadendo, lunc in eum que, inquit, feceritit, in- meam memoriam facietit
inlroiit p)pi)issimepossidendo; sicut scriptiiin est: (II Gor.. xi, _&). Videte quales oum Domino ad Do-
Inlravii ^ulem S,a{unas.in Judam qui dicitur Scarioth roini passionem celebrandam aceedilis, qui de tali-
(Luc. xxi}, 3); et itera : J,am enim miserat diabolut bus miseriis coinquinati eslis; si taraen, ita ut audivi,
in cqr /i<4f, ti( txadfrs/ Domimnt (Joan. xm, 2); veshis boujiriibus oonsentitis. Unde nisi vos cor-
diciu,in,e^: Posl. buccettam inlroivit in reseritis, quiounqMe de niea dioscesl sunt, slhe
ac <JeiL}t||i
eum Saianas. Qnia cum inlravit sanctus panis in dtibio usque ad sfnodum ab ollleio et cpirimunibne
pienuni de inifluitate ventreni, intravit hoslis anti- privabo; el qui de mea dicecesi non sunl, de roea
quus, qui diciuij; diabolus et Satanas, in crudelera parocbia et ditecesi eos excoromunieabo, et ad suos
et impiam menleni; et ad quera finem illa commu- episcopos, qui eos corrigant atque dijudicent, di~
nicatio ei peivenil, quain ideo accepit, ut malam vina auclorilate reciire mandabo. Quod ut necesse
coascjftBli,am menjiretur alque cclaret, ipsi melius non sit fieri, fratres el filii, et vos ac vestros corri-
101 EPISTOL^E. 102
gile, et alios admonete, quia sicut majus peccaturo A deprxdationibus et fornicationibus, et aliis crimini-
vos peccanles habetis qtiam populus, sic majorera bus qux raergiinl eos qui illa faciunt in infernum,
gloriam apud Deiim habebitis, si vos ac vestros et de illis qux in mea parochia facta babelis, con-
cuslodierilis, et alios admoniieritis, scientes quia fessioncm puram et tlignam pcenilenliam faciatis.
qui converli facil uuum peccatorem ab errore vix Qua; mala vobis et omnibus Cbrisliaiiis Paultis apo-
sux, quid inde seqnitur, quanto roagis si vobis et stolus enumeral dicens : Nolilc errare, neque idotis
vestris, tle quibus ralionem reddetis, ad salutern servientes,neque adulteri, nequemolles, neque mascu-
consulerc sludueritis? Domino etiam nostro regi et lorum concubitores, rieque fures, nequeavari, neque
amabiliorcs et venerabiliores eritis, et securius vos ebriosi, neque maledici, neque rapaces regnum Dei
ille Ecclesiis prxficere, quando locus evenerit, et possidebunl (I Cor. vi, 9), si vel in uno de istis
nos ves audacius et amabilius, nulu Dei el ipsius peccalis quicunque homines vitaro istam finierint.
dcmini nostri favore, ordinare valebimus. Et iteruni idem Paulus apostolus dicil: Si quis fra-
ter, id est si quis Chrisliaiius, nominatur, et est for-
EPISTOLA XVII. nicator, aut avarus, aul idolis serviens, aut ebriosus,
DIOECESIS RHEMENSIS. aut matedicus, aut rapax, cum tali honliue nec ci-
ADpr.ESBVTEROS
B bum dcbet verus Christianus accipere (I Cor. v, 11).
Ut excommunicationem denuntient iis a
qui deprmaa- El iterum dicit : Nonsolum
Hoiiibusadmoniti non abstinuerint. qtti faciunt, sed et qui
consentiunt [acienlibus, digni sunl morte(Rotn. i,52).
(Apudeumdcin.) Quoniamsicutdemonstrat sanclusJoannesaposlolus,
HINCMARUS Rhemorum episcopus omnibus presby- qtii alictii consentit lalia mala facere, id est si in
teris in parochia noslra consislentibus. euiii emendare potest, aut illi polest vetare ut non
Sicutvobis sxpe dixi, sacerdotes meclici sunt spi- faciat, autsi lalcm non potest corrigere, et ab illius
rilales, et infirmi homines sunt peccalores. El Hcet se potesl commmtione separare, et non facit, com-
nos peccatores siinus, lamen dignalione Dei officium munical el particeps esl operibus illius malignis
sanandi peccatores suseepimus; sicut sxpe roeJici (11 Joun. xi). Et itleo, Iratres et filii, videte quantx
corpore infirmi per inagisterium.medicinse infirmos iniseriie el tle paganis et clealiis malis Christianis
solent sanare. El qtiando usilata inlirinitas venit in super nosveniunt, el quoiidie qui isla uiala faciuut,
aliquo, usitatam faciunt medicinam; qtiando autein Je isto sxculo ex niajori parle ad tormenla, quaa
inusilala infirmilas nascilur infirino, cle meJicinx sinc fine, pro roalcfactis qux in parvo tempore fe-
experimento inusitatain meJici faciunt lnedicinain. cerunt mortui vadunt; et timentes Dei judicium, re-
Propterea, fralres, unusquisque vestrum quoties- C trahite vos ab ista rapina el a cxleris malefactis.
ciinque cantat missani, usque dum ista quani pali- Maxinie in isto tempore, quanclo alia peccata, quse
mur miseria in parochia nostra cessaverit, quoniam per totum annum sicut fragiles homines cominittitis,
tales homines sunt qui non propler salutem, sed poenitere et salisfacere Deo inde debelis, ut com-
propter consuetudinem, ad ecclesiam veniunl, et munionem corporis et sangtiinis Domini ni sanclis-
tisqueadEvangeliuin, juxta quod ista prxdicare de- simo die rcdemplionis noslrx non ad judicium, sed
bueratis, m missa stare solenl et recedunt, stalim aci salulem accipere possitis. Quia si quis de istis
post Apostplum,id est posl Epistolam, hanc admo- peccatis plenus ad illam sanctam conimunioneni
nitionem noslram ab inilio usque ad finera, cum accesserit, sine dubio suain perdilionem accipiet,
verbis prophetx vel Apeslpli legite, quia utinam sicut et Judas fecit, quiDoininum tradidit, et laqueo
nen ad judicium npstrum dicamtis, et nes Dei app- sirangulalus quo se suspendil roedius crepuit, et
stoli, id est Dei missi sumus. IU quoniam ipse per diffusis visceribus in inferiium perrexit. Quoniam
corporalem prxsentiaiu eis qni in parochia nostra sicut ille Dominum Judxis tradidit, ila isle corpus
tanta ma1afaciunt annuntiare non possum, verbum el sanguinem Chiisli accipiens peccatoribus suis
Dei per nos ad illos transmissum, quod alligari qua- roembris in condemnationem tradit. El de hoc quod
cunque infirmitale uon polesl, illis eorum salu- D ille passus esl in anima simul et corpore, multos
tem anniiiitiet. Et orate pro illis et pro nobis oinni- exspeclat Doroinus ad pceniientiam, ut non patian-
bus, nt ipsi resipiscant a laqueis cliaboli, a quo capli lur in corpore. Omnesauiem male hanc cominunio-
lerientur ad Dei voluntateiri, et Deus nobis paiien- nem accipicnles patiuntur in anima et peribunt in
liam sufferendi donet, et Hberet nos a inalis qux seternum, nisi Dei gratia fuerint liberali per pce-
palimur propter peccata noslra, et det pacem in hitentiara. De istis qux dico petesl fieri ut diabolus
diebus nostrts. Et admonilio nostra ad illos ta- humanx salutis inimicus iramittat in corda vestra,
?is est. cum auditis qucd tale periculum sit hanc sanctam
Precor vos omnes in amore Dei, legationem ejus communionein accipere, si ab iniquilalibus vestris
porlans, per Christum, qui pro vobis crucifixus est, vos non vultis retrahere, et dicatis : Si tale periou-
et per Spiritum sanclum, per quem in baptismale lttm est nobis, sicut iste cpiscopus dicit, communi-
sanctificati eslis, tam qui de parochia mea estis care, absiinebinius nos ab illa conimtinione.quia uon
quam et vos qui de aliis parochiis in purochiam relrahiinus nos a mala operalione. Unde iterum au-
islam venistis et venitis, ut abstineatis vos ab istis ditc quibuscunqtie diabolus ista stisurrat. Quoniam
 HINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI
' Dominus dixil de baptismo quod nuilus potesl. A nem ab his malis non cessavil ad communionemnon
salvus, nisi quit renatus fuerit ex aqua el Spiritu accedat, sciens qui conderonationem accipiet. Et ex
(Joan. ni, 5), ila de hac sancta cororounione verbo Dei mandabo, ut nullus presbyter in mea pa-
"-" Niti manducaveritis carnem filii hominis, et rochia de alia parochia veniens illis missam canlet
U eivtt tanguinem, non habebilis vitam in vobis qui se ab islis malis non correxerint, sicul in Chri-
">vi, 54). Et sicul dixit: Qui crediderit et bapti- sti amore vos deprecor. Et nemo despicial dicens :
kgttufverit talvut erit (Marc. xvi, 16); id est si quod Quid si iste episcopus talia comraendaverit ? Sciat
ab- pro cerlo quia qualiscunquc ego sim, Deus verax et
promisit in baptismate, diabolo el ejus operibus
renuntiando, et in Deum fide qux per dileclionem omnipotens est qui dixit nobis : Qumcunque ligave-
est credendo, quod est ut in fide et bonis operibus ritis tuper terram, erunt ligata et in ccelo(Malth.
permaneat, et si post baptismum peccaveril, per XVIII,18). Et si aliquis dixerit: Ad illos dies in al-
confessionera et dignara pcenitentiam illis qui in teraro ibo parochiam, sciat quiscunque ille non ho-
eum peccaverunt dimittendo, et bonis operibus in- minis sed Dei illusor et suus ipse deceptor, quia si
sistendo, hoc quod male fecit emendet. Ita etiara in alteram parochiam communicare sic excommuni-
de hac sancta communione dixit: Qui manducat calus perrexerit, quoniam majus etiam judieium
carnem meam et bibit meum sanguinem, in me ma- " corara Deo-sustinebit, quia pntat se illum effugere
net et ego in eo (Joan. vi, 57); et : Si quis man- posse qui ubique est, et cujus verbo, non mea po-
ducaverit ex hocpane, vivet in mternum, et ego re- testate secundum hominem, sed secundum divinum
tutcitabo eum in novissimo die (ibid., 52, 85). ministerium, illum excommunicabo. Et non irasci-
Propterea attendite, omnes Christiani, quia sine mini, dilecti fratres et filii, quia paterna dilectione
ista communione. nec remissionem peccatorum po- vos moneo. Sed corrigite vos, attendentes commina-
teslisaccipere, nec deinfernoliberari.nec ad regnum tionem Dei et ad me et ad vos factam. Ait enim
Dei potestis pervenire. El qui istam communionem Dominus unicuique qui oflicium sacerdolale susce-
cum odio ct corde pleno de iniquitate, sicut dixi, et pit: Si annunliaveritis iniquo iniquitatem suam, et
cum voluntate peccandi accepcrint, judicium et con- conversus fuerit ille iniquus ab impietate sua, ille vila
demnationem sibi accipient. Et ideo nullum consi- vivet, et lu animam tuam liberasli. El si non annun-
lium aliud restat ei quicunque vult salvus fieri, nisi tiaveris iniquo iniquitalem suam, el non fuertt conver-
ut ab iniquitatibus cesset, et inde poeniteat et offerat sus itle impius ab impietate sua, ipse iniquut in ini-
Deo confessionem de prxterilis peccatis et profes- quitale sua morietur, sanguinem autem ejut de manu
sionem, ut in reliquum cesset a peccalis, quantura C tua requiram (Ezech. m, 39). Quapropler, fratres et
ei Deus adjutorium dederit, et bonis insistat operi- filii, allendite, quia Deus omnipolens est qui ista
bus, el conlisus de misericordia Dei, mundo corpore dixil, et ipse nos fecit, et ipse nos redemit, et anle
etpura conscientia et contrito corde accipiat com- illius Judicium omnes astabimus, et ibi judicati eri-
munionem corporis et sanguinis Domini. Et lunc mus nos sacerdotes, et principes ac seniores, qui
non erit ei in condemnationem, sed in remissionem vos admonere et castigare debemus, et pro nostris
omnium peccatorum, et in fortiludinem, ut possit ac vestris peccalis -, el vos etiam Jiidicati eritis, non
resistere diabolo, et ad regnum Dei pervenire. Quo- solum de peccatis qux fecistis, el non pcenituistis,
niam sicul qui adhmret meretrici unum corpus effici- sed eliam de admpiiitionibus et castigationibus quas
lur ita qui digne communicat de ista communione conlempsistis. Deus omnipotens, qui per me ista
unus spirilus est cum Domino (I Cor. vi, 16), et in loquitur in auribus vestris, per se.hxc loquatur in
in tali homine in cordibus veslris.
quo Deus habilat et ipse iu Deo, et
in Deo habilat, non habebit
quo Deus habitat, et qui EPISTOLA XVIII.
et auctor atque horlator diabolus,
peccatum peccati
damnabiliter locum ; et si ita perseveraverit, post D PRESBYTEROS RHEHENSIS PAROCBLE.
mortem in refrigerio erit, et post resurrectionem I> De baptitmo.
in sanctorum angelorum consortio cum Christo sine (Act. pfov. eccl. Ruem.)
fine regnabit. Et nolite sperare quia tantura ad ter-
rorem vestrum, et non ex veritate hoc dicam.
fliNCHARUS episcopus ac plebisDei famulus dilectis
fralribus hujus Rhemensis parochiae comoresbyteris
TeslisestDeusquia sicutex ore Dei per Scripluras
ve- noslris
accepi, ita et hic ad salutem et correctionem
slraui scripsi. El scialis quia nisi vos correxeritis Cupiens vos in omni sensu et doctrina atque ope-
Dei esse ditatos, pro imposito
ut ista mala dimittalis, omnes qui in ista mea pa- ris perfeclione gralia
mex ministerio singulis et in commune
rochia ista mala tacitis excommunicabo, et presby- exiguitali
teris mandabo ut nulli communionemscienter donent, vobis quxdara de actione sacri baptisraatis breviter
ista mala post istam adraonitionera relectam in ex pleniludinis latitudine sanctarum Scripturarum,
qui calholicorum patrum curavi excerpere
mea parochia fecerit, neque illi qui facienli volun- et doclrina
vestrx ingerere, ul secundum sacram
tarie communicavit, aut facienti mala consensit. Et et notilix
omnibus ad communionem accedentibus presbyter Scriptuiain inteltigatis in sanclo iniiiiiierio cuncla
istam adnionitio- qux agilis, et ul in aperto sermonc non sil in vobis
quiscunque denunliet, ut qui post
»03 EPISTOL4:. 10«
difficultas intelligendi, neque in prolixo lacdium le- A \ Cpoperatur homo sanclo Spiritui in salute hoininis ;
gendi el raemorix commendandi. sed et ipse homo qui baptizandus est, cooperari am-
Dominus Jesns Chfislus, crealor et redemptor no- bobus debet in salute sua ; id est Spiritui sancto et
ster, dicit in Evangelio: Nisi rjuis renalus fuerit ex sacerdoli buniiliter corpus prxstare ad sacri myste-
aqua et Spiritn, non intrabil in regnum cmlorum rium lavacri, eianiniam voluntariead calholicxfiJei
(Joan. m); untfe discipulis suis mandavit dicens: susceptionem.
Ite, docete omnes genles, baptizantes eos in nomine Ut vim cognoscatis lnijtis sacralissimi juxla san-
Patris, et Filii, el Spiritus sancli, docentes eos ser- clorum Patrum inlelligenliain et statuta ecclesia-
vare omnia qumcunquemandavi vobis(Maltlu xxvin). stica, veslrx charitali eadem sacramenla catholica
In istis paucissimis verbis totius sanclx prsedicalio- inlerpretalione ostendam. Nam magna sanclilate et
nis ordinem exposuit, bis docere dixit, et semel ba- venerabili significatione quidquid in eis geritur sta-
piizare. Primo omnium fidem calholicam docere tulum esse, neminem dubilare fas esse credimus.
prxcepit, et posi fidein acceptam, in nomine sanctx Primo, paganus catecliumenus, id est instructus,
Trinitatis baptizare 'jussit. Deinde fidc imbulum et fit accedens per ordinem traditum ad baplismum,
sacro baplismale ablulum evangelicis instruere prx- id est sanctam tinclionem; et renuntiat maligno
ceptis mandavit. Primo (idcs docenda est, et sic B spirilui et omnibus damnosis ejus pompis.
baplismi percipienda sunlsacramenta, deinde evan- II. Accipit manus impositionem et crucem in
gelica prxcepta tradenda sunt. Al si aliquid horum fronte, in nomine Patris et Filii et Spiritus sancli :
trium defuerit, salutera animx sux auditor habere el exsufflatur in facie, ut fugato diabolo, Christo Deo
non poterit. Hic namque ordo catechizandi, id est noslro parelur inlroilus.
inslruendi in adultx xlatis viris ubique firmiter rc- III. Exorcizalur, id est, conjuratur malignus spi-
tinendus est. Fragiliori vero xlati pia mater Eccle- ritus, ut exeat et recedat, dans locum Deo
sia concessit, ut qui alieno in palernx prxvaricatio- IV. Accipit catechumenus salem, ut putrida et
nis Hgalus est peccalo, alterius in baptismi mysterio fluxa ejus peccala sapientix sale divino munere
abrenunlialione et fidei professione solutussil. Etsi roundentur.
boc non esset, quanti perirent infantes, ex quorum V.Deinde vero symboli apostolici tradilur ei fides,
numero cceleslis quolidie xdificatur Jerusalem? Abs- et oratio Dominica ; ut vacua domus et a prisco ha-
que fide quipps baplisma non proficil, dicente bilalore derelicta, fide ornelur, et prxparelur babi-
Aposlolo : Sine fide impossibile esl placere Deoi tatio Deo. Quorum expositionem, id esl symboli et
'Heb. n). Inter impossibilesiquidem el di/ficilehoc oralionis Dominicx, habelis in scrutinio quod fil in
interesse iegiraus. Diflicileest quod licet vix, tameni C aperlione aurium, sicut vobis credimus esse notum.
fieri polesl: impossibile vero, quod omnino ab hu- Quod enira symbolum Grxce dicitur, latineindicium,
mana fragililale fieri non potcst. Ideo ipse Dominus; vel signuni, sive collatio interpretatur. Indicium,
in Evangelio stupentibus aposlolis, quis ex divitibus> quia pcr id indicatur fidei integritas. Signuro , quod
salvus fieri possel, rcspondit: Apud liotnines, hoc: eo bene retento et intellecto fideles ab infidelibus
impossibile est; apud Deum autem omnia possibiliai discernuntur. Collatio, quia in eo sancti aposloli
sunt (Matth. xix). Decendus est ilaque horoo ralio- omnem fidei inlegrilaiem conlulerunt: quod autem
nalem habens iulelligcntiam, et multiracda prxdica- orones Aposlolipari fidei sinceritate corde reline-
lione atlrahendus, ut sacrx fidei veritatera agno- bant, ere cenfessi sunt; et singuli prcprias senlen-
scat; el raaxirae Dei oronipolentis pro eo deprecandai tias conferentes, symbclum, id est lolius fitlei col-
est clementia: quia otiosa est lingua docentis, sii lationem ediderunt. Discessuri enira ab invicem per
gralia divina cor non irobuit audiloris, dicente ipsaj lotius orbis prpvincias normara' futurx prxdicatio-
Verilate : Nemopolest venire ad me, nisi Pater meuss nis in commune statuerunl; ne localiler ab invicem
attraxeril eum (Joan. vi) ; el ut xqualiler sanctam(i discedenles, diversum aliquid veldissonumprxdica-
Trinitatem salutem hominis operari inlelligalis, dicilt _ rent. Oratio autem Dominica, quam omnes Chri-
el ipse Dominus in Evangelio : Nemo potest venire e sliani sincero corde frequenlare necessario debent,
ad Patrem, nisi per me (Joan. xiv); ilem et de Spi- i- ideo sic appellatur, quia pelentibus apostolis ut eis
ritu sancto ait : Nisi quis renatus fuerit ex aqua et•t insinuaret qualiter orare deberent, Dominus noster
Spiritu, non polesl introire inregnum Dei (Joan. m),i. Jesus Cbrislus, sicut sacra Evangelia docent, hanc
Quod enim visibiliter sacerdos per baptismuin ope.:- orationem illis composuit, et sic eos orare prxcepit.
ralur in corpore per aquam, hoc Spiritus sanctuss VI. Tunc fiunt scrulinia, id est explorationes.vel
invisibiliter operatur in anima per fidem. Tria sunlit investigationes secundum morem vobis cognitum,
in baplismaiis sacramento visibilia,ctlria invisibilia,
i. utexploretursxpius, quara firmiterpost renuntiaiio-
Visibilia sunt, sacerdos, corpus et aqua; invisibili£ a nem Satanx sacra verba datce fidei radicilus corde
vero, spiritus, et anima, ct fides. llla tria visibilisa defixerint; et sicut vobis nolum est per decretos
nihil proficiunt foris, si hxc tria invisibilia non ope-
s- dies in sancta Quadragesima fiunl scptem scrulinia,
rantur. Sacerdos corpusaqua abluit, Spiritus san- sccundum formam sepliformis Spiritus.
ctus animam iide justificat, et hoc est qucd Aposlo- i- Vll. Deinde tangit consecrando sacerdos nares et
lus ait : Cooperatores enim Dei sumus (I Cor. m)|. aures de sputo, et dicil: Effela quod est adaperire
. ATROL.CXXVl
107 IIINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 108
(Matlh. vn), et reliqua. lnler cattera qnippe conse- A cedant. Sed sicul noslraruiri regionura consuctudo
cralionis exordia, de saliva oris sui sacerdos nares ab eis non est reprehendenda, ila nec a nobis illa-
langit, et attres consecrandi, et dicil : Effeta, quod rurii consuetudo, quia non abhorrere a fitle videtur,
est adaperire. Obsurduit enim homoabaudiendovitx penilus est abdicanda : cum in unius fidei soliditate
verbo, ppslquam mprlifera serpentis verba cenlra in quibusdam rebus obesse non soleat diversa con-
Deum limidus attdivit; el surdiialem quam primtis suetudo. Sicut et sacramenla Veterisac Novi Testa-
hpmo peccando promeruit, omnis per traducem vi- rrienli, licet pro lemporum ratione discrepent, iides
rilis seminis generatus ab illo contraxit. Per sali- lamen una, eademque concordat: quia quam nos
vam quidem oris sacerdolis, guslus quo iniiiandus per appstplps factam, eamdem patres Teslamenli
est supernx sapientix designatur : quia ex capitein Veteris dispensatienem Christi per prophelas didi-
quo onroes sensus hominissunt,saliva descendit : et cerant esse venluram.
Apostolus : Caput, inquit,C/iWs(iZ)«is (I Cor. xi),et VIII. Posthxc vocalo ex nomine consecrando, in-
divinilas hominem assumens, quoddam ex conne- terrcgal enm sacerdes, si abrenunliet Satanx et
xione duarum substanliarum in una Dei Filii perso- omnibus operibus ejus, et reliqua.Post cujus respon-
na collyfium fecit, unde genus huraanum, quod cce- sionem ungit eum oleo exorcizato, in pectore et
cum a primis parenlibus nalum eral, illuminaret. B inter scapulas, dicens : « Et ego linio te oleo salutis
Non ab re sputo aures tangunlur et nares : ul qui in Christo Jesu Domino nostro in vitam xlernam. >
exspuens linguam muti tetigerat, et sputo luttim fe- Pectus quippe perungitur oleo, ut signo sanctx cru-
cerat, et oculos cxci nati aperueral, ntinc per mini- cis diabolo claudalur ingressus. Signalur et inter
slerium sacerdotum, et auditum spiritalem his qui scapulas, ut undique muiiiatur. Item in pecloris
baplizandi sunt, tribuat; et recte loquendi, id est et inter scapulas unclione signatur fidei firmilas, et
verx fidei confitendi facultatem prxbeat; et nares, operuro bonorum perseveranlia. Signatur eliam
quibus bonum Christi odorem capiant, aperial. Per baplizanduspectore et inter scapulas de oleo sanclo:
lacluro vero narium, ut abjeclis delectalionibus no- ul iHius olei sancli, videlicel Spirilus unclione linia-
xiis, solum Chrisli semper amplectalur odorem, de tur, de qua Aposlolus ait: Sicut unctio ejus docet
quo dicitAposlolus : Chrisli bonus odor sumus Deo vos de omnibus (I Joan. u); ante et relro munilus
in omni loco (II Cor. u). Et ut meminerit se juxta contra omnia, prospera sive adversa, sit cir-
exemplum beati Job, donec superesl halitus in co el cumspectus. Abrenunliat autem baptizandus dia-
spirilus Dei in naribus ejus, non loqui iniquilaiem bolp, id est, resistil, sicul jtibet Pelrus apeslplus,
labiis, nec lingua mendacium meditari debere. Per- dicens : Resislile diabolo, el fugiet a vobis (I Pelr. v).
rb per taclum aurium, ut relicte audilu lingux ne- ^ Abrenunlial quidem, id est, repudiat, spernit, reji-
quam , audiat verba Christi, et faciat ea : similis cil, contradicit, abnegat, relinquit, sive aliud quid
vero prudcnli, qui xdificavit domum suaro supra quod hoc vcrbo in hoc sensu exprimi polest. Quam-
pelrani : qui incorporalus Ecclesix, qux corpus vis enim illius verbi quod esl nuniio, sensus in
est Cbrisli, dicit cum Psalmisla : Sacrificium et promptu sil, cura sine prxposilione proferlur : ac-
obtationem , veterum scilicet cxremoniarum, no- cepta prxposilione interdum a sua significationc non
luisti : aures aulem perfecisti milii, ut annun- Ionge recedit: ut est illud, nuntio et renuntio; inter-
tiem omnes laudationes luas in portis filiw Sion dum vero in alium sensum vertitur, et est illud : Sic
(Psal. xxxix), et: In me sunt, Deus, vola tua, quw ergo omnis ex vobis qui non renuntiat omnibus qum
reddam laudaliones libi (Psat. LV).Legimus quoqtte possidet, non potesl meus esse discipulus (Luc. xiv).
in quibusdam regionibus esse consueludinem, ut Quam sententiain beatus Gregorius exponens in
etiam labia consecrandi de saliva sacerdolis tangan- bomilia Evangelii, renuntiare abnegare, intelligi de-
lur, auctoritate sacri Evangelii : quia poslquam Do- bere.ostendil. Denique baptizaudus pest abrenunlia-
minus in aures surdi et iinili misit digilos suos, tioneni Salanx, interrogalur si abrenunliet omnibus
sputo leligit linguam illius, et subintulil : Effeta, p. operibus ejus. Qux sunl aulem opera Satanx, divi-
quod est adaperire. Et statim apertx sunt aures nus apostolus Paulus, in quo loquilur Christus,
ejus, et solulum esl vinculura lingux ejus, et loque- demonstral scribeus ad Corintbios : Si quis frater
batur recte. Et in quibusdara regionibus alii oleo est fornicator, aut avarus, aut idolis serviens, aut
sancto tangunl calechumenorum aures et nares : maledicus, aut ebriosus, aut rapax, cum hujusmodi
quia nemo potest per gratiam sancli Spiritus, qux nec cibum sumere (I Cor. v). Et item : An nescitis
oleo designatur, fidei sacraraenla cognoscere, nisi quia iniqui regnum Dei non possidebunl? Nolile
audiat prxdicantem, dicenle Apostolo : Fides ex au- errare: neque [ornicarii, nequeidalis servienles, neque
ditu, auditus auiem per verbum Christi (Rom. x). adulteri, neque moltes, neque masculorum concubi-
Nares quoque simili tactu saiiclificaiitur : ut hi qni lores, neque fures, neque avari, neque ebriosi, neque
ad baplismum veniunt adrooneantur tanli mysterii maledici, neque rapaces, regnum Dei possidebunt
sacramentum per graliam sancli Spiritus usque ad (1 Cor. IV). Et ad Galalas : Manifesta sunt opera
mortem inviolatum alque inlegrura custodire. Ut carnis, qum sunt [omicatio, immundilia, luxuria,
quandiu spirilum vilx hujus naribus suis allrahunt, idolorum servitus, veneftcia, inimiciliw, conlentiones,
a Chrisli Doniini lioslri cullura et servitio non re- mmulaliones, irw, rixw, dissensiones, sectw, incidiw,
10,9 KPISTOL/E. 110
komicidia, ebrielales, comessaliones et liis simitia, A ctum. Quas necesse est inconvulsx mentis inten-
quw prwdico vobis, sicul prmdixi, quoniam qui talia ikne servare fidelibus, et ul inlemerale custodiri
agutrt, regnum Dei non consequenlur (Galal. ui) : nisi possint, illitis sempcr atljutorium requircrc, cujus
per debilos pcenitentix frucius, antequam exeanl de gratia in baptismale suiil renali.
corpore, ca cooperianl, et devolis precibus, eleemo- EPISTOLA XIX.
synis, jejuniis, flelibusque el hostix salutaris obla- ADLUDOVICUII III REGEM, BALRIFILIUM.
tionibus, abluere illa curaverint. Abrenunliat enini Ut tiberam episcopieleciioneminBellovacensiEcclesia
baptizandus omnibus diaboli pompis, id esl spiri- fieri permittat.
lualibus viliis, ut sunt ambitio, arroganlia, vana (ApudSinnond.)
gloria, ostentatio et cxtera biijusmodi, qux de su- Domiiio LUDOVICO regi glorioso HINCSIARUS episco-
perbix fonte procedunt. Pompa quippe proprie dici- pus ac plebis Dei famulus.
turpublica ostentalio cum mulla ambilione. Ambitio CAP.1. Episcopi qui apud martyrium sanctx Macrx
quippe pbantasia dicilur Grxce : quo nomine desi- in nomine Christi convenimus, non pro ulla indebita
gnalur multiplex apparatus et poropa regalis officii. voluutate, sed pro sanctx Ecclesix ac vestro et regni
Et hac conditione post abrenuniialionein, ut prx- vebis commissi honore ac salvaraenlo, sicut scripia
raisimus, oleo sanclo linilur. ]] demonstrani, qux vobis per consacerdoles nostros
IX. Et sic fonle verbis soleranibus cousecralo, transroisirous, relecla prxsumptione cleri et plebis
adslante baplizando juxta fonlem, obsequente pa- Ecclesix Belvacensis, qui personam regulis sacris
trono interrogat eum sacerdos, si credit in Deum incongruam, cum decreto singulorum manibus robo-
Patrero oronipotemein, et reliqua secundura niorem. rato, nobis prxsentaverunl in synodo, veluti Jam
Et respondente illo secundum ecclesiasticam con- fuit actum, quando Fromoldum quemdam elege-
sueludinera; post supradiclani iriuam diaboli ct runt, et rejecto illo propler insipientiam el iropro-
pomparum, ac operum abrenunliationem, postque bitalero, Odo ex vicina parochia ibident cum decrelo
trinam verx fidei confessionem, quia non potest canonicp fuit electusj releclis coram omnibus qui
quisque nisi trina abrenuntiatione et trina confes- adfuerunl sacris cancnibus, secundum easdem sa-
sione purgari; trina mersione baplizalur in nomine cras leges censtituimus designatos ex nomine dile-
Palris, et Filii, el Spirilus sancti : ut sicut interior clos fratres el venerabiles coepiscopos nostros, per
homo, qui acl imaginero sanclx Trinilalis conditus quos vestrx doroinalioni litteras direximus, in qui-
est, per invocationem sanclx Trinilalis ad eamdem bus inter cxtera hxc continentur :« Ul sicut sacrae
revocatur imaginero; el qui tertio gradu peccati, id leges et regulx prxcipiunt, archiepiscopis et episco-
cst, cogilatione, loculione et operatione cecidil in C pis collimilanearum diceceseonelectionem concedere
mortem, terlio elevatus de fonte per gratiam resur- dignemini, ut undecunquei secundum formam regu-
gat ad vitam. Et sicul interior homo iu fide sanctx Iarem eleclionis, episcopi talem eligant, qui et san-
Trinilatis ad iroaginera sui conditoris reformandus ctx Ecclesix utilis, et regno proficuus, et vobis fide-
est, ita et exterior trina mersione abluendus esl : lis ac devotus cooperater existat: et consenlienlibus
ul quod invisibiliter Spiritus operalur in anima, boc clero et plebe eum vobis adducant, ut secundum
visibiliter sacerdos imitelur in aqua. Nam originale ministerium veslrum res el facultates. Ecclesix,
peccalum tribus inodis aclum est, delectalione, con- quas ad defendendum et luendura vobis Dominus
sensu et opere; ita et omne peccalum, aut cogita- commendavit, sux disposilioni commillatis, et cum
tione, aut locutione, aut operalione efficilpr; ideo consensu ac litteris veslris eum ad metropolitanum
triplici generi peccatorum trina videlur ablulio con- episcopum ac coepiscoposipsius diceceseos, qui eum
venire; vel propter originale peccalum, quod in in- ordinare debent, iransmiltalis, el sic sine scahdali
fanlibus valel ad perditionem, vel propter illa qux macula ad sanctum sacerdolium provehalur. » Et
in provectioris xtatis hominibus, voiunlate, verbo reliqua qux inde ibi sequunlur.
vel faclo addunlur. Et quia secundum sanctara CAP.II. In quibus verbis nulla indebita cujuscun-
Scriplurara unus Deus, una fides, unum baptisma, " que voluntas, nihil conlra Doinini voluntatera, nihil
ler baplizandus mergitur in nomine Palris, et Filii, conlra vestrmn honorera, nihil contra regni vobis
et Spiritus sancli, ul Trinilas unum appareat sacra- commissi resenat salvamentum : sed prdinis pleni-
menluin; et non baptizclur in nominibus Patris et tudp, qualiter electus vilx merite et sapientix
Filii et Spiritus sancli, sed in uno nomine, quod dectrina a metrepoliiano et provincix coepiscopis
inlelligitur Deus, juxta Apostolum. Igilur unus est debeat juxta Nicxnum sanctum et magnura conci-
Deus, una fides, iinum baplisma : sed dux sunt lium regularitcr ordinari, ubi inter alia scriptum
paclior.es qux in baptismate paciscunlur, quas pa- est (can. 6) ; « Ulud, inquit, generaliter clarum est
troni suis susceptis, cum ad intelligibilem xtatem quod si quis prxter senlenliam melropolitani fuerit
pervenerint, insinuare sollicite et inculcare debent. factus episcopus, bunc magna synodus diffroivit
Quaruro pactionum una est qua diabolo abrcnunlia- episcopuro esse non posse : flrmitas autem.eorum
lur, et omnibus operibus ejus, et omnibus pompis qux gerunlur per unaraquamque provinciara metro-
ejus : et altera qua quisque baptizalus professusfuit politano tribualur episcopo. > Et de hac mystica
se credere in Patrem, et Filium, et Spirilum san- Nicxna synodo sedes aposlolica contestatur (Leo,
 Hl HlNCMARlRHEMENSISARCIIIEPISCOII n<».
cp. 56, ad Analol.): « Quia lanlo divinilus privilegio0 A el munerum acceptione, ob vitx meritum ct sapien-
est consecrala, ut sive per pauciores, sive per pluresi tix donum eliganlur, ut exemplo et verbo sibi sub-
episcopos, ecclesiaslica judicia celebrentur, omnii jeclis usquequaque prodesse valeant. j» Nolaiidum
pcnitus auctorilate sit vacuum quidquid ab illiusi est sane quod dicitur: « Secundum statula canonum
fuerit constitutione diversum. » Debetis igilur in- eligantur , » ut exeroplo et verbo sibi
subjectis
ciinctanter adverlere, sicut sanctus papa Leo ad1 usquequaque prodessc valeanl. Et sacri canones
Leonem Auguslum scripsit (epist. 81), regiam po- dicunt (Ccelestinus,Decret. 18) : « Priinura enim illi
lcstatem vobis non ad solum mundi rcgimcn , sedI (quin clerici uniuscujusque
Ecclesix) reprobandi
roaxime ad Ecclesix prxsiJium esse collatam, uti sunt, ut aliqui de alieuis Ecclesiis merito prxferan-
ausus nefarios comprimendo , et qux bene sunt tur. » Et item : « Ul episcopijudicio raetropolitano-
statula defendalis, el veram pacem his qux sunt rum et eorura episcoporum qui circumcirca sunt,
turbala restilualis. Quod et optare et quxrcre atque provehantur ad ecclesiasticam poleslatem : hi vide-
servare debetis.sicut anlccessores veslri imperalores Hcel qui plurimo tempore probantur tam verbo fidei
ct reges fccerunt. Et non debelis inflexibilem Dei quam rcctx conversalionis exemplo. » Atlendendum
voluiilalem, qui si mulat sentenliam, non mutat est igitur qualiter hoc imperiale capilulum sacris
consilium, ad humanam et fragilem voluntatem " regulis et anliquerum imperatorum legibus congruat,
veslraro velle infleclere, quod fieri non potest, scd ostendens quoniam, sicut et leges et regulx dicunt,
vestram volunlalcm Dei volunlati subdere, sicut in electione episcopi assensio regis sil, non electio,
Chrislus nobis el omnibus Chrislianis, ex humani- in episcoporum vero exsecutione sit eleclio, sicut
tate sua loquens , sequendura dedit cxempluin , ct ordinatio.
dicens : Non venivolunlalemmeam facere, sed volun- CAP.IV. Sunt qui dicunt, ut audivi, quia res
tatem ejus qui misil me Palris (Joan. v, 30, et vi, 38); ecclesiaslicx episcopiorum in vestra sint poteslate,
Et: Fiat non sicut ego volo, sed sicul tu vis, Paler ut euicunque volueritis eas donetis. Quod si ita est,
(Matth. xxvi, 39). Si enim a divina voluntate huma- ille malignus spirilus, qui, ut superius prxmissum
na voluntas vestra perseveranler, quod non permil- est, primos parentes nostros perdidil, perdilione»»
tat Doniinus, discordaverit, respondenda sunl mi- vestram in aures veslras susurrat. Sanctus namque
nislerio episcopali aposlolorum verba : Obedire Spiritus per eos qui cuin Christo in ccelo regnant,
oporlet Deo magis quam hominibus(Act. v, 29); el: et in terris miraculis coruscant dixit, et usque ad
Si justum est in conspeclu Dei vos potius audire nos scriptis pervenire fecit dicens : « Res et faculla-
quam Deum, judicale. Non enim possumiisquw vidi- les ecclesiasticx oblaliones appcllanlur, qtiia Domi-
tnus et audivimusnon loqui(Act. iv, 19). ( no pfferunlur, et vpta sunt lidelium, ac pretia pecca-
C
CAP.III. Nam si quod a quibusdam dicilur, ut tcrum , alque palrimonia pauperum : si quis illa
audivi, quando pelitam apud vos electionem conce- rapuerit, reus est damnalionis Ananix et Saphirx,
ditis, illum debent episcopicl clcrus ac plebseligere, et oportet hujusmodi tradere Satanx, ut spiritus
quero ves vultis, el quera jubetis (qux non est divi- salvus sit indieDoniini.» Quotl prxlali gloriosi iro-
nx legis clectio, scd bumanx polcstatis exlorsio), si peralorcsCarolus elLudovicus in primo Hbro Capitu-
ita cst, ut dici a quibusdam audivi, ille malignus lorum suorum ita insertierunl dicentes (cap. 83) :
spiritus, qui per serpentem primos parentes noslros « Quiajuxta sanctorum Palrum lradilionem,novinius
in paradiso decepit el inde illos ejecit, per tales res Ecclesix vota esse fidelium, prelia peccatorum,
adulatores in aures veslras hxc sibilat ; quia hoc in ct patriraonia pauperum, cuiqoe non solum habita
Scripluris lam Veteris quam Novi Teslamenii non conservare, verura etiam iiiulia, Deo opilulante,
continelur, neque in calholicorura dictis, vel sacris conferre optamus. Tamen ut ab ecclesiaslicis dc
canonibus, nec etiain in legibus a Christianis irope- lion dividendisrebus Ecclesix suspicionem dudum
ratoribus et regibus promulgatis hoc scriplum vel conceplam penitus amoveremus, slaluimus ut neque
decrelum invenitur,sed laliadicta infernus evorouit. nostris, neque filiortiin, et, Deo dispensanle, succes-
Christus enim per Apostolum loquens, taleui jubet ** * sorum noslrorum temporibus, qui nostrara vel pro-
eligere : Qui potens sit exhortari in docirina sana, et genitorum nostrorura volunlatem vel exemplum
eos qui contradicunl revincere (Tit. i, 9). Et si quis imitari voluerint, ullam pcnitus divisionem aul
conlra hoc loquilur, iniquitalera contra Dominum jacluram patialur. » Quod et vos servare oporlet,
loquitur, et inler blasphemos a sancto Spiritu com- si feliciter vultis regnare, qui raindris potestatis et
pulalur. Sic enim atavus vester Carolus et abavus aetatis alque sapienlix adhuc eslis, quam et illt
Ludovicus imperalores intellexerunt, et ideo in pri- iiierunt, qui hxc et servaverunt et servanda pro-
mo libro Capitulorum suorumpromuigaverunl scri- mulgaverunt.
benles (cap. 84, de episcopisetigcndis): < Sacrorum, CAP.V. Recordamini, quxso, professionis ve-
inquiunl, canonum non ignari, ut in Dei nomine strx, quam in die consecralionis veslrx promisislis,
sanclaEcclesia suo Hberius potiatur honore, assen- sicul ab illis qui interftierunt accepimus, quamque
sum ordini ecclesiasticoprxbeinus, ut scilicel episco- manu propria subscripsislis, et super altare coram
pi per eleclionera cleri et populi, secundumstatula episcopisomnibiis qui aJfuerunt Dominooblulistis:
canonum, de prepria dicecesi, remota pcrscnarura el diligenter relegi eam facite coraro vobis el fide-
113 EPISTOLiE. »4
Ubus veslris, quorum consilio et auxilio sanclaro K gregali, constituerunt (can. 25) ut ullra tres menscs
Ecclesiam et regnum vobis commissum gubernare prdinaliones episcoporum non differantur, cum de-
debetis, et si aliquid per ignoranliam, vel aliorum creto judicio, ut qui ausi fuerint, post diflinilioneni
ex his
suggeslionem, ab ea exorbitaslis, nolile negligere raagnx el universalis hujus synodi, quidquam
inde Domino satisfacere. Et quod in epislola mihi qux sant prohibita perpetrare, decrevitsanclasyno-
directa et in synodo relecta scripsistis, sicut vobis dus a proprio hujusmodi gradu recedere. El Domi-
duo
expedil attendite. Sic enim ibi est scriptum : « Jun- nus in Evangelio dicit : Ubi fuerint congregati
Et:
gamur simul, ut ego rex, et vos sacerdos Dei, mi- aut tres in nomine meo, ibi sum in medio eorum.
nisterium condigne tam in divinis quara in buraanis Si duo ex vobis de omni re consenserintsuper lerram,
adiraplere valeamus ofliciis.» Quatenus devotione et fiet. Et: Quwcunquealligaveritis super terram, erunl
operatione ostendatis, quia Christus, a quo legiti- Jigala el in cmlis(Maltlt. xvm, 18, 19, 20). Si ergo
nius omnis episcopatus cepit exordium, et omiiis adcsse dignabitur ubi duo vel tres fuerint, quanto
principatus accepit provectum, auclor sit vestri magis ubi tanti ex sanctis Palribus congregati hxc
regiminis, et protector fiat vestrsc sublimilatis. Per irrefragabiliter decrevere servanda?
quem vos obsecro episcopali ministerio, talia vestro CAP.VI. De eo quod in litteris vestris, quas pridie
tempore in sanclam Ecclesiam inlroclucere non len- B Nonas transacti niensis Maii, deferente clerico no-
telis , qualia magni imperatores ct antecessores mine Teulberlo relegi, volunlarie vos subjicere velle
vestri suis leroporibus inlroducere non praesumpse- exiguitalis mex consiliis, et secundum quod horlatus
rimt. Et quoniam sine sancto Spiritu miiiisteriiiin fuero, agere et disponere in ecclesiasticis etsxcuh-
episcopale non agitur, non sit vpbis leve in episcepis ribus negotiis, et mex fiducix vosmetipsos subjicere
contristare Spiritum sanctum, cum Dominus terri- velle,et secundum daluraa me consilium regni vestri
liililer comminans dicat: Qui scandalizaverit unum jura componere: vestrx dominalioni rescribo, ut
de pusillis islis, expedit ei ul suspendalur mola asi- Domini voluntatem vestrx voluntati prxponere in
naria in collo ejus, et demergalur in profundum ma- oranibus studeatis, cujus voluntatem per sanctas
ris (_fa({A.xvui, 6). Et Aposlolus : Nolitecontrislare Scripturas, et per eos qui jam in ccelo cum illo re-
Spiritum sanctum Dei (Ephes. iv, 50). Et ilem idem gnant, et in terris miraculis coruscant, et per sacras
Apostolus dicit: Per fidem habilare Chrtstum in cor- leges a Christianis imperatoribus el regibus promul-
dibus noslris (Ephes. ui, 17), qui jam sedens ad galas, sicut ipse dicit: Per me reges regnant, el con-
dexteram Patris de ccelo Saulo intonuit dicens : ditores legum justa decernunt (Prov. vm, 15), po-
Saule, Saule, quid me persequeris ? (Act. ix, i.) De- testis cognoscerc : sed et per scripta a nobis ex
monstrans quoniain in membris suis Chrislus per- G synodo apud marlyriura sanctx Macrx habita, el
sequitur ct scandalizatur, et in membris suis susci- per consacerdotes noslros vobis direcla, poteslis
pilur, velut se dicturum electis in Judicio pollice- agnoscere. Scd salis deleo, et mullum tiineo, quia,
tur: Quandiu uni de minoribus meis fecistis, mihi nt cum venia veslra dicam, quanturo in bac causa
fecislis (Matlli. xxv, iO). Et sanctus Spiritus in eis de qua agitur paret, plus intenditis scqui propriani
in quibus habitat contrislatur, sicut ex Aposloli voluntatem quam divinam aucteritatem, et eorum
verbis supra ostendimus. Et quia jam tempus trans- q-ji se importune ingerunt cupiditatem quam sanclx
iit, ultra quod sacri canones Spirilu Dei conditi et Ecclesix utilitatem; el eorum de quibtis dicit Apo-
totius mundi reverentia consecrati decernunt ut or- stoltis, quoniam nesciunt quw loquuntur, neque de
dinationes episcoporum non differantur, sicul syno- quibus affirmanl (I Tim. i, 7), adulationis favorcm
dus apud marlyrium sanctx Macrx secundum leges quam vestram ipsam salulem. Quod scripsistis,
el regulas diffroivit, electionem episcoporum, qui vota omnium qui comraorantur in Belyacensi Ec-
designati ad hoc negotium exsequendum una cum clesia, in Odacrum concordare, non est mirum si
consensu veslro fuerunt in synodo, sicut in epistola stulti et iniprobi ac cupiditate cxcali toties taliter
vobis directa ab eadem synodo scriptum habelur, agunt, non correcli de rejeclione pravx sux ele-
deminalio vestra consenliat, el non differalis' acce- ® ctionis in Frompldum, etreprebatp Rodulfo, et a se
lerare, ut vobis siiggessimus, quatenus ipsa ecclesia electo Honorato sacro episcopali ordini adhuc fidei
diu contra sanctt Spiritus promulgalionem non vacet doctrina incongruo, perdiderunt eleclionenv sicut
pastore, et vos, quod absit, non raetliocre incurratis ostensum est illis in synodo, et per sacras regulas
periculum. Quia enim sacri canones (conc. Anilu, non ulterius illorum, sed episcoporum esse. electio-
can. 16) perfectum dicunt esse concilium, ubi cum nera, quam non prxire sed subsequi, et non se ab
suis suffraganeis interfuerit melropolilanus antistes, ea debere excidere, et nunc contra regulas et leges
multo magis ratum leneri debet quod melropolitani sine visitatore prxsumpserunt electionem. Unde
cum episcopis diversarum provinciarum secundun) peferendum est eidem plebi illud propheticum.:
sacras leges et regulas decreverunt. Sexcenti nara- Frons mutieris merelricis facta est tibi, nescis. erur
que triginta et eo amplius episcopi, quorum nomina kescere-(Jer. m, 3). Et Jacobus Apostolus tam tales
scripta sunt in coelo, quorumque nomina babemu.s clericos quara plebeios redarguil dicens : Aduiteri,
scripta in libris noslris, in Chalcedona civitale apud nescilis quia amicilia hujus mundi inimica est Deo ?
Martyriumsanclx Euphemix in Christi nomine con- (Jac. iv, i) Adulteros eoim recie nuiicupal, quos
1, 5 HINCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPI llfi
derelicto amorc sapienlix cceleslis.qnxdicit : Lcgcs \ morlem corporis mei, in dicecesiRhcmensi in
gradu
meas custodite (Levit. xvm cl xx) , ad amplcxum ccclcsiaslice valeat ministrare.
potius amicitix mundialis esse deflexos increpat. CAP.IX. De ee qued scripsislis, quia si vestrx
Quapropler potius merentur excomrnunicationecor- voluniati, ecclesiasticisvidelicet regulis conlrarix,
rigi, quam corrupti in voluntatibus suis audiri. Sed obseculus fuero, eos quos mibi chariores et familia-
forte non est ita ul vobis est dictum. Dominalioni riores cognoveritis, honorare in omnibus
curabilis,
autem vestrx ostcndo quod scriptum est, Spiritu tantummodo ul in hac pelilione vestra vobis consen-
sanclo dictante, in Decrelis aposlolicx sedis : Quod tiam, non meis, sed sacrorum canonum verbis re-
si et omnes saccrdoles, et mundus erroris assentiat, spondeo, quia sccundum eosdem sacros canones,
damnatio consenlientes involvit.non prxvaricalionis pro incligentibus, et milii conjunctis, et pro aliis,
damnalionem conscnsus absolvit. Non enim criraen sicut prxcipiunt, ad salutis vestrx augmcntum et
minuitur, sed accrescil, cum generale fit ex privato. polestalis honorem , regiam potestatem vcstram
Hoc enim Deus indicavit, qui mundum peccanlem petitionibus adire curabo, quandiu Dominus me in
generali diluvio inleremit. corpore morari prxceperit. Verum, sicut sanctus
CAP.VII. Quodscripsislis, ut sicul seroper regibus Innocenlius papa dicit : Sollicitos vos pro salule
prsedecessoribusvestris in omni ulilitate regni pro-'. 8 libenler audio; conlra caput autem non libjjnter ad-
ficuus ct devotus fui, ita vobis fidelis et devolus milto. Et sanctus GregOriusexponens (hom. 37, in
exislam. Quod ct baclenus observavi et observare Evang.) senlenliam Evangelii: Si quis venit ad me,
cupio. Vos autem sanctx Ecclesix, et ejus rectori- el non odit patrem suum, et matrem, et uxorem, et
bus, alque mibi servale quod illi conservaverunt; et filios, et fratres, el sorores, adhuc aulem et animam
pro devotionis fidclilate, quam vobis curo cxteris fi- suam, non poiesl meus esse discipnlus(Luc. xiv, 26),
delibus vestris in eleclione veslra , non sine magno dicit: « Quoniaro quisqtiisjam xtema concupiscit,
labore, ad provectionem regiminis, quo jam nomine, in ea quam aggreililur causa Dei, cxtra patrem,
det Dominus etiam virlule potiti estis, nolite retri- extra malrem, extra uxorem, extra filios, cxtra co-
buere raihi raala pro bonis , suadentes , non tamen gnalos, exlra semelipsum fieri debet, ut eo verius
auxilianle Domino, pcrsuadenles, ul in senecta mea cognoscat Deum, quo in ejus causa neminem reco-
declinem a sacris rcgnlis, quod nec pro cupidilalc, gnoscit. » Unle in hoc cpiscopali ministerio carna-
nec pro amore vel liraore haclenus feci, ut a gradu lem propinquum, nec amicum videlicet animi fami-
cpiscopali, quo per triginta ct sex annos gratia Dei liarem, carnali affeclu recognosco, sed senlentiam
usque inodo funclus fui, merito decidam. Non enim Dominiatlendo, qui dicil: Qui non intrat per oslium
excidit mihi a menle sententia Salvatoris, qua dici- in ovile ovium, sed ascendit aliunde, hic fur esl et
lur : Quid enim proficithomo, si lucrelur universum latro (Joan. x, 1). El ide« neminem eligo, neminem
mundum, se aulem ipsum perdal, ct aninmsuw detri- recognosco, nemincm recipio, nisi qui vita el mo-
mentum faciat ? aul quam dabil homocommutalionem ribus, et scienlix calholicx doclrina, per clavcs
pro anima sua ? (Luc. ix, 13; Mallh. xvi, 23.) Et sacri Ecclesix ad hcc episcepale minislerium accedit, et
canones Spiritu sancto decreli (concil. Carth. n, sciat el faciat qued sacrum ministerium pcslulat.
can. 13): « Si qtiis , inquiunt, contra suam profes- Et qupniam non est Deus personarum acceplor, sed
sionem vel subscriptionem venerit in aliquo, ipse se in omni genle, qui timel eum el operalur justitiam,
lionore privabil. » Et si vobis consensero, ut conlra acceplus est ilti (Act. x, 34), in hac causa nullius
divinas ct Iiuniaiias leges, et conlra veslram et persenam accipio, sicut sanctus prophela virum
meam, coram pluribus in synodo episcopis cohi- Justum describens dicit: Qui excutit manus suas ab
bentibus, profcssionem facialis, me perdam, et vos omui munere (Isa. xxxni, 15). Ncque enim dixit
iion salvabo, dicente Aposlplp : Non solum qui fa- tanlum a munere, scd addidit ab omni, id est a
ciunt, sed quiconsenliuntfacienlibus,digni sunl morte munere manus, a raunere Iingux, a munereobsequii,
(Rom. i, 32). El sicul in ecclcsiaslicis el in munda- n sicut jam vobis scripsi, si mentc voluisselis re-
nis legibus scriptum habelur: Prava facientes alque condere.
consenlientes par judiciorum pcenaconstringit: nec CAP.X. Vestram denique cbaram mihi dominatio-
oculos oporlet
cxpers facinoris xslimalur, qui licet ipse nen fe- nem solerler atqne attente anle mentis contra
cerit, facientes lamen in familiaritatem foeJusque habere, quod, sicut jam vobis scripsi, qui
receperit. sacros canoncs ordinantur, et ordinatores et ordinati
CAP.VIII. Quod scripsislis , ul per meam volun- hxrelici sunt, sicut sanclus Gregorius et cxteri ca-
lalem el ministerium Belvacensis Ecclesix episcopa- tholici Ecclesix sanclx doclores atque rcclores mul-
lum dilecto filiomco ct fideli vestro Odacro lribuei\e lolies in libris suis ostcndunt. Quam hxresim sanctus
valealis, si veslrx dominalioni de illo esl cura, hoc Petrus primum in Simonem Magumxtemo anathe-
nullatenus facialis, ne forle si fecerilis, el ipse epi- mate condemnavit (Act. vm). Sed el hujusmodi non
scopium illud, ct paslore vacantem Ecclesiam, con ordinationis, sed exordinationis medialores, prxfa-
tra sacras Ecclesix regulas invadere prxsumpseril, tnm magnum et sanclum Chalcedonenseconcilium
si
sacris legibus et regulis exigentibus, qued npn oplo, (can. 2), si clerici sunt, proprio gradu privari,
sine ulla exceplione
rpntingat ut ullcrius, nec in vila nica , nec post vero laici aut irionachi fueriul,
117 EPISTOL^E. 1,18
aut respectu aliciijus personx, analhemalizari prx- A 1 rumtamen quia et ex his a me vobis rescribi roga-
cipit. Proplerea horlor dominalionem vestram ut a slis, qux ila iuter se dissentiunt, ut a principiis rae-
tali mediatione vel interventione vos cavealis. Ne dia, et a roediis ultima dissonent, sicut de quodam
vero pro alicujus temporali placidilale xlernuin peri- roonstro antiquus poeta dicil:
culum incurratis, sed et dileclus filius meus, fidelis
vester, pro quo salagilis, non obliviscatur quoJ jam Prima leo, postremadraco, media ipsachimocra,
in epistola vobis directa, capellanis vestris me inler missis et Htteris vestris, pro Belvacensi
alia scripsisse recordor, canonicam decretam sen- fatigatus Ecclesia rescribere vobis ad quxdam loca, Doroino
tenliain, qua dicilur : Sicul is qui invilattis renuit,
adjuvanle, curabo, secundum proverbium, quod in
quxsitus refugit, sacris est allaribus admovendus, antiquorum libris Juvenis legeram :-Bos lassus [or-
sic qui ultro ambit, vel qui importune se ingerit, tius
figit pedem.
est procul dubio repellendus. Qux itaque prxmissa
sunt, non mea, neque a rae excogilaia sunt verba, I. De eo quod in prioribus mihi dalis litteris ad
sed a Cbrislo, et per aposlolos, ac ejus sanctos, locum scriptum babetur : « Petitionem lilii dilecti
nullo modo opprtet- respuere palrem, » hec
Spiritu sancto prclala. Propterea illi qui audire ea juslam
non sufferunt, vel obaudire contemnunt, timeanl B 1 exiguilas mea, sed et Deminus approbat dicens disci-
Dominum dicentem, qux nuper quin.to decimo die pulis suis : Si quid pelieritis Palrem in nomine meo,
ante sanclum Pascha legi omnes in ecclesia audivi- dabit vobis (Joan. xvi, 23). Nomen enim DoininiJe-
mus : Qui esl ex Deo verba Dei audit: propterea vos sus, id est satvator interpretatur, et illa pelitio justa
non auditis, quia ex Dso non eslis (Joan. vni, 47). est, qux ad veram salutem pertinet. Quam petitio-
Unde sanctus Gregorius (liom. 18, in Evang.) : Si nem quoniam Dominus non respuit, nec quilibet
enim ipse verba Dci audit qui ex Dco est, et auJire Christianus debet respuere. Si autem ecnlra verain
vcrba ejus non polest quisquis ex illo non est, in- salutem quilibet pelierint, audient a Jacobo apo-
male pelalis
lerroget se unnsquisque si verba Dei in aure cordis stolo : Petitis et non accipitis, eo quod
percipit, et intclliget unde sit. Et sanctus Patilus (Jac. IV, 3).
aposlolus, per quem ipse loculus est Christus : Nolite II. De eo quod ibidem subsequitur : «Nostrx peti-
communicare operibus infructuosis tenebrarum : ma- tioni ac volunlati clementer favealis, et desiderium
gis aulem et redarguile (Eplies.\, 11). Et item idem nostrum ad prxsens adimplealis, » rescribo ut veli-
Apostolus : Si qttis non obaudit verbo nostro per lis et desideretis quod Dominus vult, cui Psalraista
episiolam, hunc nolale, et non commisceaminicum '_ dicil: Domine, ante te omnedesiderium meum (Psal.
illo, ut confundalur (II Tliess. m, 14). Unde sacri xxxvn, 10); securus volunlati vestrx favebo, et
canones excommunicalis communicantes excommu- quantum polero vestrum desiderium adimplere cu-
nicatos esse decreverunl. Hxc de ccelo Chrislus, et rabo. Vos autem altendite quod orani honiini qui
sancti ejus apostoli, atquc sancti ipsius cum eo jam Domino placere vult, dicit Scriplura : Post concu-
in ccelo regnanles intonant: etnos, licet peccatores, piscentias luas, scilicet improbabiles, non eas, et a
in lerra episcopi, et Chrisli vicarii, atque apostolo- luu voluntaie, carnali videlicet, averlere (Eccli. xvm,
rum successores in lerra, ejus virtute ct ministerio 50); el : Sunl viw qum videntur hominibus re-
divino proseqtiimur, imilari desitlerantes quod de clm, quurum ftnis usque ad profundum inferni de-
sancto viro cantaicius, quia pro lege Dei sui cerlavit mergit (Prov. xvi, 25).
usque ad mortem : fundatus enim erat supra firmani III. De eo quod ibidero subsequitur ex OJacro, in
petram. Petra, inquit Aposlolus, erat Christus (I Cor. prxcedenlibiis litteris salis vubis respondi.
x, 4). Conveniant ergo in pace Chrisli, sicut statu- IV. De ep quod mox subsequitur, « Quia meus
lum secundum sacrcs canones fuit, in synodo epi- missus Allramnus monachus vobis relulit ex mea
scopi et clerus ac plebs Belvacensis Ecclesix cum parte, nihil aliud me velle ex hoc agere, nisi illud
Iibero consensu vestro, sicut regium minislerium rj quod vos et Hugo abbas el Theodoricus comes cx-
dccet, el Juxta legalem ac regularem formam electio terique vestri lideles decernercnt,» scio islud man-
exsequatur et ordjnalio prosequatur dalum ex me non processisse, nec ipse fraler mihi
EPISTOLA XX. talia se dixisse professus est. Remitlo autcin illum
ad vos, ut corani fidelibus vestris, aut profitealur se
ADF.UMDEM LUDOVICUM III REGEH.
ita dixisse, aut veraciter deneget lalia vobis ex*mea
De Odacro invasore Ecclesix Belvacensis. parle non ambasciasse. Unde puto ut sictit in nc-
(Apudeumdem.) mine interprisum est, ita sil el in ambasciato. Nam
DominoLUDOVICO regi glorioso HINCMARUS episco- iste frater nosler a vobis ad me rediens arobascia-
pus ac plebis Dei famulus. vil iniliLex vestra parle, ut pedem mcum basiaret
Ex Utteris sigillo vestro subter signalis, quas mihi et peteret ut ad opus Odacri honorarem vos de epi-
Warinus clericus Idibus prxsenlis Junii mensis ex scopio Belvacensis Ecclesix. Cui respondi, quoniam
veslra parte donavit, non slatui ad singula vobis sicut mclius et bonorabiliiis atque salubrius scivi,
rescribere, quoniaro de prxcedentibus mantlatis et vos inde honorare curavi, bortans ut sicut profcssi
Ihteris veslris jam suflicienler vobis rescripsi. Ve- eslis in die consccralionis vestrx, in regimine iegnj
 119 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 120
prxdecessorum veslrorum honpretis Deum, A contra illorum consueludinem), nihil amplius facic-
consentiendo ei, conservando sanctx Ecclesix ac ip- tis prxler quod factum habetis, donec fratri veslro et
s;us recloribus leges ejus qui dixit: Honorificantes censanguineis vestris regibus illud mandelis, eteorum
me honorificabo (l fieg. u, 50), velut in lilteris jussionibus vel imperio ac vestro, omnes convo-
scriptum habetur quas per eum vobis direxi. Dixit centur archiepiscopi et episcopi ex eoruro regnis et
etiam mihi quid de voluntale Hugonis abbatis ex vestro, et sic ex hoc auctoritativa difliniatur ratio,
hoc dixeritis, et quam moderate ad interrogatio- vestri hpnpris dignilate plena, » vos videte ne pro
nem exinde vestram Theodoricus Cpmes respen- hoc illicilo faclo canonicas sustineatis senlentias,
derit. vel in hoc sxculo, vel in futuro. Nam nos ex hoc
V. In ec qupd in priniordiis Htterarum , quas quod egimus non timemus corara archiepiscopis et
postprxmissas prxdictus clericus mihi dedit, scri- episcopis reddere rationem, quia nos npn babemus
ptum habelur:« Si vobis in ordinatione Odacri non alias evangelicas vel apostolicas litteras, sed neque
consensero, pro ccrto scietis non me velle vestrum alios canones vel decreta sedis Romanx pontificum,
benigne tractare honorem, nec decus debitum et nec eliam alias sacras leges, quibus una cum sanctis
privilegia prxdecessorum vestrorum vebis ccnsen- canonibus catholica moderatur Ecclesia, quam illi.
lire velle, sed in pmnibus vestrx reniti vpluntati, > IB Nam cum illis jam, el etiam in domini papx synodo,
scriptcr vester et scnsu et litteratura menlitus de sanctis Scripturis et sacris regulis ac legibus
est. probabilem babuimtis rationem.
VI. De hcnore prxdccessorum vestrorum impe- IX. Qupd mandastis, quia nihil aliud ex ille illi-
ratorum et rcgum, et qualiler privilegia sanctx Ec- citc facte facietis nisi qued factum babelis, si vos
clesix ac rectorum el ministrorum ipsiusdecreve- non facielis, faciet Dominus quando illi placuerit.
runtet conservaverunt, in aliis Htteris sufficicnter Non vixit tot annos" Ludovieus imp.erator quetpater
vobis scribere studui: qux si vobis non profuerint, suus Carclus; npn vixit lot annos Carolus avus
nec plura proderunt. vester quot annos pater sittis vixit; non vixit paler
Vil. De co quod ibidem subsequittir, « Qualiter vester lot annos quot paler suus : et quando slatis
contra similero veslrum honorem veslrum cvindica- iu illo statu ubi avus vester et pater vesler stelerunt
retis pro viribus, quanlp magis oportet eum conlem- apud Compendiura, inclinate oculos ubi Jacet pater
nere, nie videlicet, qui veslrx dilioni commissus ve- vester, et si nescitis, interrogate ubi morluus fult
slrum abjicere satago ne pollens prxvaleat hono- et ubi jacet avus vesler, et non exaltetur cor vestrum
rem, » qui vobis hoc scribere mihi qualicunque ^ ante eum qui mortuus fuit prp vpbis et pro nobis
ministro Chrisli persuasit, non benc Dominum, ne- * omnibus, et resurrexit a mertuis et jaro non mori-
que Scripturas ejus cognovit. Sicutenim jam vobis tur : et cerli eslote quia moriemini nescitis qua die
ex Scripturis divinitus inspiralis innotuit, duo sunt vel qua hora; et ideo necesse est et vobis el nobis
quibus principaliler mundus hic regitur, auctorilas omnibus secunduro advocalionem Domini paratos
sacra pcntiflcum, ct regalis poleslas : in qtiibus esse, quia nescimus <jua hora.veniel nobis finis : et
tanlo gravius ponclus est sacerdotum, quanto eliam ideo non exaltelur cor vcstrnm contra euiri , in cujus
pro ipsis regibus hominum in clivino reddiluri sunt manu vita diesque nostri consistunt. Vos cito defi-
examine rationem; et pontifices reges ordinare pos- cielis, et sancla Ecclcsia cnm suis rectoribus sub
sunt, reges autcin poniilices ccnsecrare ncn pos- Chrislo reclore secundum proroissioncm ejus per-
sunt; ct pontificibus dixit Deus : Qui vos audit, me manebit sicul luna perfecla in mlernum (Psal.
audit, el quivos spernil, id cst conlemnit et despicit, LXXXVHI, 58).
me conlemnit (Luc. x, 1G); et: Qui conlemnunt me, X. De eo quod ibidem subsequitur:«Insuper aliud
erunt ignobiles (I Reg. n, 30). Non ergo debueratis cxinde si necessitas fuerit quod rectum est facie-
ita inverecunde qualicunque pcntilici scribere, ve- rotis, » ut inlelligo, ad limorem mibi incutiendum,
slrx ditioni commissum, qula sicut dixit Doroinus p. qualenus jussioni vestrx licet invitus obediam, scri-
aposlolis suis, quorum minirous sum merilo, suc- bere voluistis. Unde respondeo : Dominus mihi ad-
cessor autem officio : Non vosme elegistis, sed ego jutor, non timebo quid facial mihi homo (Psal. cxvn ,
elegi vos (Joan. xv, 16), ita et ego juxta modulum 6). Et : Dominus illuminatia mea et salus mea, quem
meum humili corde ac voce dicere possum : Non vos thnebo ? Dominus proleclor vila rnew,aquo trepidabo?
me elegislis in prxlatione Ecclesix, sed ego cum (Psai. xxvi, 1.) Et alia Scriptura dicit : Sortes mit-
collegis nieis el cxteris Deiac progenitorum vestro- tuniur in sinum, sed a Dominotemperanlur (Prov.
rum fidelibus, vos elegi ad regimen regni, sub con- xvt, 33); et ipse Dominus ad prxsidem ante qucm
ditione debilas leges servandi. stetit : Non haberes, inquit, in me poteslalem, nisi
VIII. De ep qtiod ibidem subsequitur, « Ex hoc tibi dalum fuisset desuper(Joan. xix, 11); et sumraus
facto, id est quia Odacro Ecclesiam Belvacensem quondam archangelus nec unam oviculam Job servi
paslore vacanlem commisislis (facientes contra re- Dei rapere potuit, nisi Doroino permiltente. Sed
gulas ecclesiasticas, conlraque anliquorum et Cliri- utinam aulpervos, autperquemcunque sibi placue-
siianorum regum leges, conlraque prxdecessornm rit, educat me Dominus de isto carcere, videlicet
ac progenilortim vcstrorum promulgaliones, sed et inlirmo et senili corpere, ad cum quem sua gratia
 121 EPISTOL^. 122
largicnte ex loto corde desidero videndum, non incis, A ncc quibuscunque vel qucriinicunque lerroribus vel
meritis, qux nulla nisi mala sunt, sed sua indebilai blanditiis, cx bac causa unde agilur, a sacris legibus
niisericordia et gratuita gralia. Sed et de eo quodI el rcgulis deviabo.
dixistis, « Quia insuper et aliud si necesse fuerit EPISTOLA XXI
quod recluni estfacietis, » amplector qtiotl promit- COJiCILIITUSIACENSIS AD RERUM ECCLESIASTICARUU
tilis, quod rectum est erga me facielis. Igitur rectum PERVASORES ET ADPAUPERUM PR^EDATORES o.
est, ul Scriplura oslentlit, ut per quw quis peccat,
per Itwcel lorqtiealur (Sap. xi, 17). Nam quia contrat Unde el quando ac qualiter acciderit ul res eccle-
liurimorum volunlales, etminasj alque suggestio- siasticm Domino sint consecrnlw, et quantum sit
nes, in eleclione vestra consensi, opto et gaudeo, periculum pauperes deprwdari.
ut si inde pcccavi, Domino permiltenle, hic per (ApudLabb., Conc.lom.VIII.)
vos et non in futuro per Doroinum lalionem recipiam, Anno Incarnalionis Dominicx 860, indictione
sicut legimus de sanclo Pascbasio, qui per ignoran- ix, xi KalenJas Novembres, sancta synotlus con-
tiam errans in cujusdam electione consensit. gregata in villa Tusiaco Tullensis parcecix, cpisco-
XI. Et quoniam tanlopere satagitis de ordinalionc porum xiv provinciarum, LugJiinensiuin vitlelicet,
OJacri, mandate rnihi teropus coiistiluliim, quantlo B Rothomagensium, Turonensium, Senonum, Vien-
episcopi Rhemorum dioeceseos, sed et venerabiles nensium, Arelalensium, Vesontionum, Mogonlinen-
episcopi ac dilecli fralres noslri, qui a synodo apud sium, Agrippinensium , Trevirorum , Rhemorum ,
martyrium sanclx Macrx habita ad vos cum iitte- Biturigensium, Burdigalensium, Narbpnensiuin, ora-
ris dirccli fuerunt, valeant convenire ad eumdem nibus Dei ficlelibuset sanctx Ecclesix filiis, ad quos
locum, et faciam me, vita et possibilitate comite, hxc divinx constitulionis notitia potueril pervcnire,
illuc obviam eis portari, et veniat vester OJacrus pacem el salulem oplal in Domino.
cnm elecloribus suis sive palalinis, sive Ecclesix Deus omnipolcns, stiminus et verus, unus ac
Belvacensis, et si vobis placet, etiam illuc vcnile, solus, Pater scilicet, et Filius, qui esl consiibstan
aut missi vestri, el Domino dicente : Qui non intrat liale Verbum ejus , et ntriusque Spirilus sanctus,
per ostium in ovite ovium, sed ascendit aliunde, hic utrique coxternus ac coxqualis, Trinilas inconfusa
fitr esl et latro (Joan. x, 1); et : Qui inlral per os- atque inseparabilis, qui solus habet immoiiali-
tiumin ovile ovium, huic osliarius aperit (ibid., 3). tatem, et luccm habital inaccessibilem, quero
Ego, inquit, sum ostinm; per me si quis inlroierit, nemo hominuro vitlil, nec videre potest, nec Ioco-
salvabitur (ibid., 9). Et videte, aut per missos rurn. vel finito vel inlinito spalio conlinetur , nec
vestros audite, si vestro Odacro osliarius nperiet C temporum vcl finito vel infinito voluiriine varia-
oslium ovilis sui, et intret securus , ut audiant oves tur; neque enini est in ejus substantia, qua
vocem ejus, et non sit mercenarius, sed pastor, et Deus csl, quod brevius sit in parle quaro lolo;
Ecclesia Belvacensis sub mercenario non gcmal. Et qui sine inilio est el perroanet sine fine, incoin-
notum sit nobis, sed et ipse Odacrus pro certo sciat, mulabili xlernilale vivens; creavit omnia simul,
quia si ad nos non.vencrit, et in obstinalione sux ex quibtis currerent lempora, et iroplercnlur loca ,
prxvaricationis manere delegerit, dicente Apostolo, temporalibusque et Ucalihus rerum molihus sxcula
Qttia verbum Domini non est alligaium (II Tim. n , volverenlur. In quibus rebus quxdam spiritalia,
9) in sermone Domini, qui est vivus et efficax, et quxdain corporalia, visibilia siquidem et invisi-
penelrabilior omni yladio ancipiti (Hebr. iv, 12), nos bilia condiclit : formans maleriein, quam nec alius,
ad eum ibimus, ubicunque fuerit in Rhemensi pro- nec nullus, sed omnino ipse inforinein ac forma-
vi.icia, et quod sacri canones de contemplore suo et bilero insliluit, ul formalionem suam non leropore,
Ecclesix contra leges et regulas invasore judicant, sed origine prxveniret; leslanie Scriptura : Qui
in illtim quod ad nos perlinet exsequi procurabinius, vivitin mternum, creavit omnia simul (Eccti. xvm).
ut nunquam vcl nusquam in Rhemensi provincia in El: In principiofecil Deus cmlumel terram (Gen. l);
ecclesiaslico gradu ministret, et omnes de cxtero D el omnia opera sua bona valde, qux in coelo sunt
in hoc illi comunicanles, secundum sacros canones et qtix in lerra. Duas quoque barum crealurarum
Spirilu Domini conditos, et Christi sanguine confir- suarum ralionales crealuras, scilicet angclicam et
inatos, excommunicati usque ad Ecclesix satisfa- humanam, imaginis et similitudinis sux dole dila-
clionem erunt. Sed et qui contra auctoritalem ac las, cum libero arbitrio condidit; ut sicut ipse
4'alionem, contraque ipsam suam saluiem, in hac non necessitale, sed nalura est bonus et voluntarie,
causa vos slimulal,; sicut dicit Aposlolus, porlabit et ita ipsx rationales creaturx non constrictx neces-
judicium quirunque est ille (Gal. v, 10). Paulus apo- sitate, sed bonx essent, ut nalura, ita et voluntarie.
stolus necessitate compulsus, scripsit Corinlhiis: Quia si tales essent ut Hberx volunlatis arbilrio
Factus sum insipiens, vos me coegislis (II Cor. xn, maluin vitare et bonum non possent agere, lapidi-
11); et ex quanto dolore vobis compellentibus hxc bus et cxleris rebus insensibilibus alque irraliona-
scripsi, ille videt cui gemitus meus non est abscon- bilibus polius quam Deo siroiles essent, et merilo
ditus. Et scilole cerlissimc quia, Domino adjuvante, illius rctribulione carerent, nec esset undc pro
a Ilanc epislolain scripsit Ilincinarus noster,
 123 1IINCMARIRIIEMENSIS ARCHSEPISCOPI 124
qualitate voluntalis et actionis remiinerarenlur a A . tono pcrseverandum, liberum arbilrium, gralia libe-
Deo. Qni ideo bonus est quia vult, non quia cogitur; ralum, et gralia decorruptosanalum, gratiaprxven-
f(uique bonum velle non ex accidenli, Sed ul et tum, aJjulum el coronandura. A bono aulem defi-
oonus el omnipotens esset essenlialiter habet. Cui, ciens, ct in raalo proficiens homo, post casum primi
secundum quorumdam opinionem, sententix non bominis habet arbitrium liberum, scilicet justitix
repugnat quod dicit Apostoltis : Seipsum negare libcrum, peccati servum : quo qui se elongant a
non polesl (I Tim. n). Porro nec peccaro, nec Deo volenle congregare filios noleniis Jerusalem,
mori potest. El tamen non falso angelus et homo, peribunt. Unde quia gratia Dei est, salvatur mun-
qui potuere peccare, iraaginis el siinilitudinis ejus dus; el quia inest liberum arbitrium homini, ju-
dignitate donati leguntur. Quia aliud est similitudo dicabitur mundus. Ex his nanique ralionalihus crea-
et aliud signaculum similitudinis, et aliud imagi- turis, angelica viJelicet et hiimana, angelos ad se
nem esse et aliud ad imaginem facturo esse. Solus cognoscendum alque perpetuo collaudandum in
quippe coiisubslantialis Filitis essenlialiter imago ccelesti gloria collocavit. Untlc pars quxdam angelo-
invisibilis e,t splendor et figura est substanlix Dei rum ex superhia debriata per libcrum arbilrium ceci-
Patris. Sic ad Oinnipotentis hoc vel magis om- dit, qui appellanlur diaboli; et tales suo vitio sunt
nipolentiam perlinel, quia aliuJ non potest quam B ' effecti, ul jam non velint necpnssinl meriti esse boni.
bonum velle, et aliud quam bontis et omnipotens Sictil el illi qui perliberura arbilrium in volunlale
esse, et seipsum negare, peccare quoque, vel Conditoris permanserunl, ipsius gratia etretributione
roori, mutari, falli, miser iieri, seu vinci non po- juslitix acceperunt in nmnerequed Crcator, cujus si-
test. Haec atque linjnsmodi absit ut possit Omni- gnaculuin simililudinis sunt, habel cssentia ul non
potens. Se.d quia non vult, non polest, quia ct velint nec valeanl essa mali. Ilominem vero opifex
ve!le non potest. Non enira potesl Justilia velle Deus corpore de limo terrx formavit, cui animam de
facere quod lnjiisluro est, aut sapienlia velle qnod incomprehensibili nobis sux viriulis opere , in
slulluni est, aut verilas vellc quod falsum esl. moribus ct xlernitate ad iroaginem etsimilitudinem
Ac pcr hoc non solum oslendil verilas Omnipelcn- stiam condilam, in qua, inleriore videlicet hcmine,
tem non esse quod ista non possit, sed eliain cogit per fidem in npbis habitat, insufflavit. In quo ctsi
veritas pmnipptenlem nen esse qui hxc possil. exterior homo noster corrumpilur, renovamur in-
Volens enim est Deus quidquid est : xlernus ergo, duenles novum hominem , qui secunJum Detun
et incoinmiitabilis, et verax, et bealus, el insupe- creatus esl in justitia, el sanctitate, et veritatc. Et
rabilis volens est. Si ergo pptest esse qucd non factum euindem piimum hominem in animam vi-
vult, omnipotens non est : est autem omnipotens, C * ventem, itl esl faclam animam ralionalem, faclam
ergo quidquid vult potest: et ideo quocl non vult carnem vivificanteiii, atque in duabus et ex duabus,
esse non potest, qui proplerea dicitur Omnipotens, scilicct spiritus ac luli, subslantiis in unitale pcr-
qiipniam quitlquid vult pplest. De que et psalmus sonx subsistentem, in paradiso deliciarum, quem
dicit : In cmlo et in lerra omnia quwcunque voluil plantaverat ab initio, posuit, ut operarelur eum,
fecit (Paal. cxxxiv). Nihil enim in coelovel in terra vel in eo, sicut el qux ei prxcepit, et custodiret
fit, nisi quod ipse aul propilius facit, aul fieri jusle ne illa admilleret qux et sicut illi prohibuit. Cui
permillit. Qui vult omnes homines salvos fieri, ex latere fabricavit mulierem , dum in somno
et neminem vult perire. Sed justus Dominus jus- corporis obdormivit, unde et dixil : Erunt duo.in
titiam diligens, et iniquitatcm non volens, cis quos came una (Gen. n); ilaque jam non sunt duo, sed
ad imaginem et simililudinem suam fecil, nec una caro, secundum prxseientiam suam, qua novit
post primi hominis casum vult lollare violenter omnia etiam anlequam fianl , vero demonstrans
sux voluntalis arbilrium libertiro ; quibus reddere indicio quoniam sine transfusione seminis viri ex
paratus est meritum , ut Scriplura demonslrat : femina ipse venlurus esset in carnem, ad redimen-
Quis es(, inquiens, Iwmoquivuttvilam ?(Psal. xxxm.) dum hominem, qui in carne condidit bominem. Et
Et ac si respondenli : Ego, Dominus dicit : Di- qui eum fabricavit ex pulvere, quo sine seminis
verle a malo, et fac bonum. (ibid.) Et e regione transftisione horoinem fecit ex homine , homines
volens salvari dicit : Volunlarie sacrificabo tibi quoque fabricetur ex semine. Quique corporis morlc
(Psal. LIII). Et : Ex voluntate mea confitebor illi in cruce pro omnibus morlis dcbitoribus , solus
(Psal. xxvn). De quo scriptum est : Quia non priva- inter raorluos liber a inortis debito dormiens, prx-
bil boniseosqui ambulantin innocenlia(Psal. LXXXIII). deslinatiis Filius Dei in virtute secundum Spiritum
Ut aulem ambulantes ambulent et persevcrent in sancliiicationis, et prxdestinatorum ornnium caput,
innocenlia, sanal et adjuvat eorum arbitrium gra- aclumcn, atque exemplum faclus ex muliere, legis-
tia , atlestautc Aposlolo : Gratia Dei in me vacua que lator qui legi nihil deberet, factus sub obedien-
uon fuit, sed abundaniius illis omnibus luboravi : tia legis, ut-eos qui sub lege peccati et morlis futuri
non aulem ego, sed gratia Dei mecum (I Cor. xv). eranl, rediraeret, ut adoplionem filiorum , quam in
Quibuset aliis Scripturx senlentiis, quoniampost Adara perdiluri eramus, recipereraus : de his qui in
castim primi bominis iiicsl horaini ad benc volcndiim, euin credere volueriut, sive advenlum ejus in carne
el ad bonum incipiendum, ct pcrficieiiduin alque in pni-cesserint, sive etiam forent siculi (nam per gra-
123 EPISTOL/E. 126
liam, inquil, DoininiJesu salvari credimus, quemad- .A parenle meruiinus, promerenles regnuin Dei, quia
modumel itli (Act. xv), xdificalurus erat Ecclesiam non sunt condignwpassiones hujus temporis ad futu-
aperlo lancea lalere, de quo produxil aquam ct san- ram gtoriam qttm revelabitur in nobis (Rom. vm); et
guinem , quibus nunc lavacro rigatur et poculo, iu istius agonis scamroate certanles, sine viatico non
id est niundaliir aqua baptismalis, et pcr fidcm iili valemus subsislere.
incorporalur potalo sanguine redemplionis, ji stifi- Primiliva Ecclesia.id eslfideles in exordionascen-
cata spiritu sanctificalionis. Hoc sacramenium ma- lis Ecclesix vendebant omnia qux possidebanl, et
gnum est in Clirislo et in Ecclesia (Ephes. v) : qux deferebant possessionum suarum pretitim ad pedes
eodem Spiritu sancto ab immaculato divini fonlis apostolorum, docentes non debere a rationali horoine
utero suos regenerat natos, quo el de illibala vir- serviri, sed dominari divitiis, et uli eis in transilum,
gine Christus est nalus. Idem namque priinus non eas amare pro xterna pervenlione. De quo pretio
homo, quia et Eva ipsa est Adam, cpnditus ut do- dividebatur singulis, prout cuique opus erat. Cum
minaretur creaturx a Crealore faclx, el disponeret autem gratia Dei coepit mulliplicari credentium
orbern terraruro in Justitia et xquitale , et in dire- numerus, ad quprum suslenlatienem non sufliciebat
ctione cordis judiciuin judicaret, si in accepla lege prelii rcditus, quoniam omnes ad boc non dabant,
vilx et disciplinx libero arbitrio perroansisset; **neque valebant compelli, ul a conjugio et in totuni
vidclicet si in Conditoris voluntate pcrseverasset ut a mundanis vacarent actibus, ne sxculum deperiret,
non peccaret; nec ipse moreretur, nec mortales, donec omnes qui salvandi sunt, id esl omnes prxde-
neque niortis ac gehennx filios generaret. Sed merito stinali, veluti scriptum est, filii Dei, qui erant dis-
hujus permansionis, et retribulione justilix, sicut persi, id est in massx generaliter perdilx ex debito
et sancti angeli acceperunt, accepisset in munere, relicliene censpersi, et ex ea, antequam muhdus
quod Creator, ad cujus imaginem et simililudinem fierct, prxdeslinatione Dci, cui nihil prxtcritum
condilus est, habet essentia , ut nec peccare vellet transiitacciditquefuturum, elecli, scilicct gratia Dei,
ncc jam cadere posset. Ipsi autem diabolo invidenli congregentur in unum, in pleniludincm videlicet
quia illuc eral homo lerrenus per debilam obedien- ccelestis ac sempiternx Ecclesix, ad quam lanti ex
tiam ascensurus, unde ipse cecidit per superbiam hominibus salvalis et eidem sociandis sunl ascensuri
angelicus spirilus, et mendacia suadenli plus cre- unde diabolus cum suis sequacibus cecidil, quanti
dens, quam volunlali condiloris sui obcdiens, abu- illic electi angeli remanserunt : ul unum ovile
sus arbilrio Hbero deseruil Deum, et desertus jusie unius pasloris scilicet, et individux Trinilatis per-
a Deo, peccavit ac cecidit; etper malum velle per- petua visione et pcrfecla cognilione, qux esl non
didit bonum posse, qui per posse bonum vincere " solum horoinum, sed et angelorum vita, sinc fine
poluit velle malum. Qua de re facta est massa gaudeat, socielate gloriosa repletum : constiluit
perditionis lotius humani generis. De qua si nullus idem Dominus el magisler salulis pcr sanctos suos,
ad salulem eriperelur, irreprehensibilis esset Dei in quibus et cum quibus loquebatur, et per quos
justitia; quia vero multi. salvanlur, ineffabilis est suam gubernabat, el usque hodie meritis et precibns
Dei gralia, qui ab ipso mundi priroordio, incipiens gubernat Ecclesiam, ut credentes ncn jam ex asse
ab Abel justo, salulis bumanx prxcones mtindo in possessiones et prxdia venundarent, sed de ipsis
sua infirmitate languenli, et in peccalorum suorum possessionibus Domino consecrarent. Unde qni quasi
tenebris labescenli, donec ipse lux mundi advenirel, specialiler eidem dominoruin Domino adhxrent, et
per patriarchas et legis doctorcs, alque prophetas ac roinislri sermonis, et donorum xternx salulis, alquc
juslos, verbis et prodigiis prxdicans, consolando medialores inter Deuni et homines ope fiunt assidux
prxmisil. Tandem ipse, qui semper unum et ubique intercessionis, vivant; ct in omnibus necessariis,
est ciim Patre et Spirilu sancto essentia majeslatis, siue quibus huroana fragilitas non polest subsislere,
propter nos homincs et propler noslram salulem, eis in eleemosynas eerum, qui easdem pcsscssienes
opere conceplus ejusdcm Spiritus sancli, natus ex n Dcminp ccnsecrarunt, ministretur : ut dum Clnisli
Maria virgine, id est ex virginea roalernx carnis pauperes atque minislri Ecclesix ex his in prxsenli
substanlia, in duabus et ex duabus naturis atque subsistunt sxculo, largilores possessionum de sua
subslantiis, divinitalis scilicet el humanitalis, verus fideli eleemosyna, sicut et in baptismale, a malp
per omnia Deus, et verus bomo anima ralionali et fundilus conversi, et cum fide recta perseveranles
humana carne in unilate personx subsislens, ad nos in bonis operibus, mundentur a peccato et eflician-
per prxsenliara assumptx veniens carnis, factis et tur Chrislo, cui eas devoverant, consorles in ccelp,
dictis ad aliud in se credcntes sxculura invitavit, id sicut ipse dicil in Evangelie : Dale eleemosynam,el
esl ad gloriam sempiternam, quam angeli sancli ecceomnia munda sunl vobis (Luc. xi); el itcm :
babent in ccelo, et ad quam oblinendam condilus Quod uni cx minimis meis fecistis, mihi fecislis. Ve-
fueral primus homo. Et quoniaro ad illam pervenire nite, bencdicli Palris mei, percipite regnum quod vo-
non possumus, nisi sicut nos docuit de quo scriptum bis paratum est ab origine tuundi (Mallh. xxv). Qua-
est: Quia sic oportuit pali Ckristum, et inlrare in propter sicut illi qui seipsos ac divitias et possessio-
glqriam suam (Lue. xxiv), dux et doclor hujus iline- nes suas Domino fideli menle consecraverunt, bxre-
ris, scilicel per labores ac dolores, quos in primo dcs Dci et cohxrcdes Christi per prophelas et
127 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 128
aposlolos, et ab ipso Domino appellanlur et fiunt, A . non solum cos, sed et oriines consentientes
ita el tales possessiones alque facullates, Dominoin eis , quia non solum qui faciunt rei judicantur,
suis ecclesiis et in specialibus servorum ipsius usibus sed etiam qui facienlibus consentiunl. Par enim
consecratx, propter fideles Chrisli, qui eis et exindc poena et agentes el consentientes comprehendit. A
aluntur, Dei hxreditas, cum orbis terrarum et pleni- qua pcena consensus liberi esse non possunt illi
tudo ejus ipsius sit, quasi specialiter appellantur. quorum minislerium est , cl qui lalia possunt pro-
Sicut enim, quando omnis domus Israel Domini bibere, compriroere et emendare, et ea non student
hxreditas vocabatur, tribus tamen Levi, quasi deci- corrigere. » Et sanctus Gregorins inepistola ad Sabi-
malio adhuc eliam in lumbis Abrahx a Deo electa, num subdiaconum : «Sacrilegium.inquit, etcontrale-
cum decimis et primitiis, urbibus et suburbiis, ges est, si quis quod vencrahilibus locis relinquilur,
villabus alque possessionibus et facultatibus cunctis, pravx volunlatis studiis suis tentaverit compendiis
specialis Domini hxreditas, pars, vel assumptio retinere. » Elsanctus Augustinusin sermone Evange-
dicebatur: ita ct isli, qui cleros, id est sors vel pars lii sancti Joannis dicit:« Fur sacrilegus loculorumsa-
Domini appellaniur, cum omnibus ecclesiis, id est crorum et Dominicorum esl Judas; et qui aliquid de
divinis ovilibits ad se pertinenlibus, specialis Chrisli Ecclesia furaluret rapit, Judx perdilo comparatur.»
hxreditas dicitur el existit, cum omiies credenles B Et item in sacris canonibus a sancto Spirilu dictalis,
ac cretlituri, lam ex circumcisione quara qui ex et Chrisli sanclione confirinalis, scriplum est (con-
prxputio, Chrisli hxreilitas appellentur, dicente cil. Tolet. i, can. 11) : « Si quis de potentibus cleri-
Propheta : Detts, venerunt gentes in hmreditalem cum aut quemlibet pauperum aut religiosum
tuam (Psal. LXXVIII);et: Poslula a me, el dabo tibi exsppliaverit, el inantlavcrit ad ipsum episcepus ut
gentes kwreditaicm tuam, el possessionemtuam ter- euroaudiat; si cenlempserit, invicem mex scripta
minos lerrm (Psai. 11).De quibus quicunque indebile percurranl per einnes provincix episcopos, ot
quoJam abutitur, sine ulla dubitatione illa maledi- quoscunque adire poluerit, ut excororminicatus
ctione multalur, et ipsa tenelur obnoxius, quam et habealur, donec audiat et reddat aliena. > El item
coelestis et omnis terrena continue Deminp decantat scriptum esl (concil. Agallt. can. 4 ) : « Clerici
Ecclesia : Qui dixerunt, inquiens, hmreditate possi- eliam, vel sxculares, qui oblaliones parenluro, aut
deamus sanctuarium Dei. Deus meus, pone iltos ut donatas, aut icslaiiiento relictas, retinere praesum-
rotam, et sicut stipulam anle faciem venti. Sicut pserint, aut id quod ipsi donaverunt ecclesiis vel
ignis qui comburil sitvam, et sicut flanima comburens monasteriis crediderint auferendum, sicut syno-
montes, ila persequeris illos in tempestate lua, et in dus sancta constiluit, velut necalorcs paupe-
ira tua lurbabis eos. Imple facies eorum ignominia, ut C rum , quousque rcddant , ab ecclesiis excludan-
quwrant nomen tuum, Domine.Erubescant et contur- tur. »
bentur in swculum swculi, et confundanlur et pereant, Unde sumraopcre cavcanl potentiores quique,
et cognoscanl quia nomen libi Dominus, tu solus al- unusquisque in ordine el dignitate sua, ne prxsu-
tissimus in omni lerra (Psa/.LXxxn). Sanctus queque manl in damnalionem suara res sibi ecclesiasticas,
Anacletus papa, ab ipso beato Petro apeslplp pres- neque faligent, vei affliganl inconsuetis consuetudi-
byter erdinatus, ppstea in sede Romana successor nibus Dei ecclesias, et loca sancioruro : scientes
illius faclus episcopus, cum totius mundi sacerdo- quia, ut prxmisimus, res ecclesiasticx vola sunt
libus judicavit: « Qui abstulerit, inquiens, aliquid fidelium, patrimonia pauperum, pretia peccatorum;
patri vel matri, bomicidx particeps est. Pater no- et in tuilione atqtie defensione Christi consistunt,
ster sine dubie Deus est, qui nos creavit; mater qui eas lerrx principibus aique primoribus ad de-
vero. noslra Ecclesia, qux in baptismo spirilaliler fendendura et conscrvandum, non ad aiOigendum
regeneravit. Ergo qui Christi pecunias et Ecclesix vel usurpandum , sive prrxsumendum , commisit.
rapit, aufert vel fraudalur, homicida est, alque ul Nam, quxcunque prxlendatur a quocunque uti-
homicida ante conspeclum justi judicis deputabitur. lilalis, sive necessilalis occasio, ille corda om-
Qui rapit pecuniam proximi sui iniquilatem ope- nium conspicit, qui novit cogitationes hominum,
ratur; qui autem res Ecclesix abslulerit, sacrile- et remunerat actiones et etiam cogitationes irremu-
gium facit et ut sacrilegus judicandus est. » Item, neratas nullatenus derelinquel. Quocirca omnis qui
sanctus Urbanus papa el martyr : < Res et faculta- vult salvus fieri, et ab xterna morte Iiherari, et
les ecclesiaslicx oblaliones appellantur , quia Da- ad xternam vilam pervenire, altentissima cordis
mino offeruntur, cl vola sunt fidelium et prelia aure exaudiat quid Spiritus sanctus per eos locutus
pcccalorum alque patrimonia pauperum. Si quis est, quibus dixit Dominus : Ecce ego vobiscum sum
illa rapuerit, rcus est damnationis Ananix et Sa- omnibus diebus usque ad consummalionemswcuti
phirx, et oportet hujusmodi tradere Salanw, ut spi- (Matlh. xxviu); et : Non vos eslis qui toquimini,
rilus salvus sit in die Domini (I Cor. v). » Item, sed Spiritus Palris vestri qui toquitur in vobis (Matth.
sanclus Lucius papa : « Rerum ecclesiasticarum et x); et : Quwcunque alligaverilis super terram,
facultaiuiri raptores, a limiiiibus sanctx Ecclesix erunl ligata et in cmlo; et qumcunque solveri-
anathematizalcs aposlolica auclorilate pellimus et tis super terram, erunl solula et in cwlo (Malth.
damnamus, atque sacrilegos esse jtidicamus , et xvni); ct : Accipite Spiritum sanctum : quorum
129 EPlSTOLvE. 130
remiteriiit peccala, remittuntur eis, et quorum re- .A studuil secreta Doroini vcrba, inlcr morlalia crimina
tinuerilis, retenta sunt (Joan. xx); et : Qui vos au- ea posuit dicens : An nescitis quia iniqui regnum Dei
dit,me audit; et qui vos spernit, me spernit (Luc. x). non possidebunt ? Nolile errare : Neque fornicarii ,
Dicunt enim illi qui in cceloet in terra miraculis neque idolis servientes, neque adulteri, neque molles ,
coruscant, qui et usque hodie nobiscum vivuntet neque masculorum concubitores, neque fures, ne-
cum successoribus noslris usque in perpetuum vi- que avari, neque ebriosi, neque maledici, neque
vent, quoniam apud Dominum esl roerccs eoruni : rapaces , regnum Dei possidebunt (I Cor. vi) ; et
< Si quis oblationes Ecclesix extra Ecclesiam acei- .iierum dicit: Si quis fornicator est, aul avarus,
perevel dare voluerit, prxterconscienliam episcopi, aut idolis serviens, aut maledicus, aul ebriosus , aut
vel ejus cui hujusraodi officia comraissa sunt, nec rapax, cum hujusmodi nec cibumsumere (I Cor. v);
curaejusvolueril agereconsilio, anathema sit (concil. id csl cum lali non homine, scd cum lali diabolo,
Gangr., can. 7). >Analhema aulem inlcrpretaiur in non licet Christi discipule, id esl Christiane houiini,
Romana lingua alienatio ; quia omnis lalia faciens , ante satisfactionem, id est correctionem atque emen-
quandiu in illis peccatis manct, licet nos episcopi, dalionem, et dignam pceniientiam, cibum sumerc.
qui in apostolis et cum aposlolis , non nostro me- Sanctus qucque Jpanncs appstplus eleclus et di-
rito, sed gralia divina, Hgandiel solvendi polestatem B lectus Cbristi, qui in ccena supra pectus ejus re-
accepimus, interdura tardi, inlerdum divini sensus cubuit, talem hominem eliaro salutare vetat: Nec
ignari, interdum qux committanlur nescientes, ali- ave ei, inquiens, dixeris, neque in domum eutn rece-
quando etiam commissa, ul expedit, corrigere non peris. Qui enim dicit ei, Ave, communicat operibus
valentes, qux statuta sunt exsequi dissimulcmus ejus malignis (II Joan. x). El item sanctus Paulus
vel etiam negligamus, ut lalem bominero ab Eccle- dicit unicuique Christiano : Nec communicaveris
sia et fidelium societate excommunicantes non scgre- peccatis alienis (I Tim. v). El Doniinus, quando ven-
gemus : jam lamen a sacris canonibus excommuni- lurus est judicare vivos cl morluos, et in adventum
catus et prxdaranatus est, donec pcccalum illud de- ejus omnes honiinesrcsurgenlcuni corporibus suis,
serat, et per salisfaclionera ecclesiaslicam el sacer- et reddent de factis propriis ralionem, se in judicio
doialem reconciliationem Domini gratiam el fidelium dicliirum promitlil in EvangcHo his qui peccata sua
societatem recipiat. El quicunque in peccatis suis et eleemosynis redimerc cum possent noluerunl : Ite,
lalibus sceleribus implicatus, ante salisfaclionem maledicti, in ignem wternitm, qtti paratus esl diabolo
necessariam vilam islam finierit, communionem et el angelis ejus (Malth. xxv). Unde cogitandum est
socielatem cum electis in regno Dei habere nuilale- rapioribus, quo ibunt illi qui aliena rapiunt, si in
nus poterit; nec de inferni pcenis et dxmonum so- C infernum ibunt qui eleemosynas non fecerunl. Et
cielate unquam liberari valebit. Sed sunl forlc tales item Dominus per Isaiam prophetam dicit raplori-
qui privilegia de locis et rebus Deo dicatis, sanclo- bus : Rapina pauperis in domovestra (Isa. m); el:.
runi manibus corifirmata, parvipendentes sibi, quia Lacrymw viduw ad maxillam descendunl; et excta-
volunt, non quia possunt, excommunicationes usur- matio ejus super deducentemeas; a maxitla in cmlum
paloribus rerum et facultalum ecclesiaslicarum a coram Deo ascendunt, et Dominus non deleclabiiur
sanctis Domini intentalas alleviant diceutes sc pro in illis (Eccli. xxxv), scilicet viJux lacryniis, qui
hoc illala damnalione, id est analliematis vinculo , paler orphanorum cl defensor viJuarum qucrilur
non teneri. De quibus sanctus Gregorius iaepistola contra judices dicens : CHMSO vidumnon ingreditur
ad Theoctislam patricium dicit: < Ipsi, inquiens , ad eos (Isa. l). Quapropter sciant raptores, in cujus
sibi testes sunt, quia Chrisliani non sunt, qui Iiga- doino sive corporis, sive mansionis, rapina est pau-
meiita sanclx Ecclesix vanis se xslimanl conatihus peris, quia non habilal in illa doroo Spiritus sanctus,
solvere; ac per hoc nec absolutionem sanctx Eccle- scd spiritus roalignus. El si accetlit ad communio-
six, quam prxstal fidelibus, veram putant, si liga- nem corporis et sanguinis Chrisii ante dignam sa-
turas ejus valere non xstimant. Contra quos diulius tisfaclionem, non roundaliir pcr illaroconimuiiionero
disputandum non est, quia per omnia despiciemli et D a peccato, sed plenius possidetur a diabolo : sicut
analhemalizandi sunt; et uudc se fallere verilalem Judas, quando in ccenam Dpminicumplenus rapina,
credunt, inde in peccalis suis veraciler liganlur. » el iniquilale, et avaritia alque cupiditate, commu-
Si qui sunt igitur qui sub nomine Chrisliano hxc nicare prxsumpsit de manu Demini Salvalpris. Et
aul prxdicare audent, aut taciti apud semelipsos te- ferte tales ertint, cum bxc audierint, qui Jicant :
nere, eoset ego, et omnes calholici episcopi, atque Ncn communicabimus. Sed sciant, quia sicut Domi-
universa Ecclesia, anathematizainus , quia verilati nus dixit: iVisiquis renatus fuerit ex aqua el Spirilu
conlraria sentiunt et contraria Ioquuntur. sanclo, non intrabil in regnum cmlorum (Joan. m),
Rapinx quoque el deprxdationes qux in istis re- ila dixil: Nisi manducaveritis carnem meam, et bi-
gnis jam ex consuetudinesic ab omnibus pene tenen- berilis tneum sanguinem, non habepitis vitam in vobis
lur, quasi peccala non sint, aul quasi levia peccala (Joan. vi); et sicut dixit : Qui credideril et baptiza-
sint, sanclus Paultis aposlolus, per quem loculus tus fuerit, salvus erit (Marc. xvi); ila etiam dixit:
est Chrislus, et qui anlequam mortis debitum solve- Qui manducat carnem meam, et bibit sanguinem
ret, ad terliura caium el paradisum fuil raptus, ubi meum,in me manet, el ego in eo; et ego resuscitabo
131 HINCMARIRIIEMENSIS ARCHIEPISCOPI 132
eum in novissimodie, el non morietnr in wternum }\ tate sit quisqiie Clnistianus, ad vos ex Domiiio
(Joan. vi). Proplerea uiillum aliud restat salutis mandata dirigimus, qui de omnibus hominibus dicit
refugium, nisi ut declinet quisquis vult salvus fieri oinni episcopo : Tu aulem audiens nuntiabis eis ex
ab istis malis el ab aliis morlalibus criminibus, et me (Ezech. xxxm). Ex me, inquit, cl non, Ex te.
pcr pcenilentiam reconcilielur Deo, et communicct Propterca hxc sicut Domini mandala suscipile :
vivilicis mysteriis, ut vivere valeat in xternum. cujus potentix non poleslis, et cujtis voluntati atque
Nihil eiiim prodest ulli homini si Christianus voca- niandato non debetis resistere, si non vultis ut
tur, si opera Christi, qux prxcepit ipse Chrislus, vestri proprii inimici saluti vestrx obsistere. Nos
non fecerit: imo etiam magis ad •suum judicitim autem talia vobis lacere nec possumus nec aude-
Chrislianus vocatur, qui sub nomine Christi idola mus, quibus Dominus per prophetam dicit quod si
colit diaboli. Ipsa enim Veritas, qux Deus est, pro- non annuntiaverimus vobis, sanguinem veslrum de
'
lestatur, quia qui servit mammonx (sic enim dx- manu nostra reqniret. Et ab illis Patribus et prx-
mon diviliarura prxpositus appellalur) diabolo ser- decessoribus noslris, quoruro vices lenemus in
vil, vel idola colit diaboli : qui servit luxurix, vo- lerris, coram Domino degradamur in coelis, si 11011
luntati carnis pro Dee servit; unde scriplum est : exsequimiir qux illi staluerunt regttlis divinitus in-
Gloria eorum in confusioneest (Philip. 111),id est in. IB spiralis. Quapropter si vos ab his unde commone-
genilalibus merobris, qux vulgc verecunda appel- inini quanlocius non correxeritis, sicut illi in coelo,
lanlur. Deum quippe Scriplura glcriam appellavit, et nos in terra, nna cum apostolicx setlis prxsule,
qux dicit de Judxis : Mulavcrunl gloriam suam in et omni sacerdoium unanimitate, vos a Christi et
similitudinem viiuli comedentisfenum (Psal. cv). Sed liJelium ejus consortio segregabimus. Qnod ne nos
el de eis qui glerianlur quandp sua libidine caslita- agere compellatis, vos pro Chrislo et vestra saltite
lem expugnanl, et aliorum loros maculant, hxc qux obnixius deprecamur. Vos autem si mandatis Domi-
supra idem dicit Apostolus: Gloria in pudendis eo- nicis obedire studuerilis, et vestram salulem, prx-
rum qui terrena sapinnt (Philip. m); et alibi Scriplu- sentem scilicet et futuram agetis; et gloria atquc
ra : Lwlanlur cum male fecerint, et exsullanl in rebus corona noslra coram Deo erilis, qui de vobis redde-
pessimis (Prov. n). Contra quod prxcipit ul qui glo- mus illi in die judicii ralionem, sicut et vos de vobis
riatur, in Domino glorielur (I Cor. i). Qui servit ipsis et de omnibus vobis commissis rationem eslis
avaritix, idola colit, sicut Paulus tlicit: Et avari- sine dubio reddituri. Et ideo roulto stuJio satagilc
tiam qum est idotorum servitus (Coloss.III). Qui ser- ut in illa tremenda die ab iuiquortim consortio sc-
vit gulx ct ebrietali, ventrem pro Deo colit; unde grcgati sitis; quod lunc erit si roodo a diabolicis et
ilem dicit : Quorum Deusventerest (Phitip. m). Qux *^"malis operibus atque a perversis hominibus vos se-
ita non ulique ad dignitatem dominantium, sed ab paraveritis : vindicanles conlra diabolum, et vilia
infelicilate faniulantium, sic appellat Aposlolus. Qui atque peccata, honorem vesirum, qui boroines ad
rfatrem, id esl Cliiistiaiium hominero, injuste per Dei imaginem facli eslis. Ad hcc enim, sicut scri-
potentiain opprimil; aut pro acceplione munerum piuin est, ut Deum tiroeal et mandala ejus custodiat
jusliliam facit, diabolum imitatur, el juslitiaro ven- faclus est omnis homo, propter quem factus est Dcus
dit, qux Chrisius est, sicque similis Judx esl. Qui homo, qui cum Deo Patre in unitate Spiritus sancli
veritatem pervertit pro invidia, aul verilalem reti- vivit el regnal in sxcula sxculorum.
cet, aut dicit pro muneribus, diabolum imitalur, et EPISTOLA XXII.
Judx similis est. Et sic de cxteris vitiis inlelligen-
dum cst. Et cui vitio quisque servit, illi diabolo ADRODULFCM LENSEM
BITCRICENSEU ET FROTARIUM BURDIGA-
, METROPOLITANOS APULTAHl/E.
subjectus est qui eidem vitio prxposilus est, et cum
eo siue fine torquebitur, nisi digne antea pceniluerit. De nuptiis Slephani, et filiw Begimundi comitit.
Et ne principes lerrx, vel quilibet Christiani, di- HINCMARUS, nomine non merilo, Rhemorumarcbi-
cant: Episcopis, presbyteris et monachis stricliora episcopus, ac plebis Dei famulus, reverentissirao
D
prxcepta dedit Deus; nos qui homines laici et sx- Biluricensiumarchiepiscopoetcharissimo fratri Ro-
culares sumus, hxc cmnia attendere ncn valcmus, DULFO et FROTARIO fratri et honorabili Burdigalen-
audiant quid Deminus in Evangelie dicat : Qui est siura archiepiscopo, cum oranibus provinciarum ve-
ex Deo, verba Dei audit; propterea vos non audilis, slraruin episcopis venerabilibus, plurimam oplat in
quia ex Deo non estis (Joan. vm). Et qui non est ex Salvalore salulem.
Deo, certum est quia ex diaboli parte est. Et quid Nuper synotio episcoporum quatuordecim pro-
lucrabilur, si etiam lolum mundum habuerit, el vinciarum, Lugdunensium videlicel, Rothomagen-
animx sux delrimentum palialur? Aut quam dabit sium , Turoiiensium, Senonum, Viennensium, Are-
bomo commutalionera pro anima sua? ldcirco qui- laleiisiuni, Yesonlioneiisium,Moguiilinensiuin,Agrip-
cunque est homo, audial dicenlem sibi Doroinum pinensiuro , Trcviroruin , Rhernorum , Bituriccn-
per prophelam : Indicabo libi, homoquid sit bottum: sium , Burdigalensiuin, Narbonensium, apud Tu-
Facere judictum et jusliliam, el sollicitum ambulare siacum viUain Tullensis parochix, anno Incarna-
cum Deo tuo (Mich. vi). tionis Dominicx 860, indictione IX, mcnse Novem-
Hxc, fralres el filii, in quocunque ordine et digni- brio habita, dclatx sunl lilterx querelam Regi-
 133 EPISTOL.-E 154
mundi ceniitis adrcrsns Stephanuro deprorocnles, A i desponsala niihi puclla sub pccnilcnlia occulle ma-
quia videlicet itiem Regimundus filiam suam prxfato nens, sine niea cl ipsius xlerna damnalione, in con-
Stephano legaliter ad conjugii copulam dederit: sed nubio illam mihi potiiissem conjungere. Qui ostei:-
ipse non illa ulatur ut conjuge , co quod , ul fate- dit inilii librum quem, ut spcro, canones appel-
tur, ctim aliqna ejusdem puellx propinqua quon- lavit, ct legit coram me, quoniam quandiu potest
dam carnali commercio se miscuerit: sed ctini qua, affiuitatis propinrpiitas compulari, mihi, ncc cui-
vel quam proxima affinitale conjuncta, indicare non quanr Chrislianp, cum cognata sua, vcl quam co-
velil. Hic litterarum sensus, si ritc remetior, qua- gnatus babuit, vel cum duabus cognatis salubriler
rutn verba non teneo, conslitit in synotlo recitalus. licercl conjungi; et qtiandiu in tali iuceslu roanere-
Unde licet talis accusalio non mererelur synodaliter nius, nec ego, ncc illa, frucluosain pcenitcntiam
obtinere responsum , quia neroo quemquam per agere pessemus : neque talis inceslus, nisi separa-
scripdiram absens potest regulariter accusare : et si tione nostra ab invicem sanari valeret. Inlerea ac-
legaliter filiam suam alleri nuptuiii tradidit, earo a cidit discortlia inler domnum regem seniorem
sua potestate dimisit; pro qua ex hoc negotio, quod| meum, cl nieam juventutem, inlanlum ul in illo
fortc ulruro ita an non sit latere potcrat, aul aliter regno solide non possem subsistere. Proplerea ex
quam sit diclum interprelari, illum cui eam tratli-. B I utraqiie parte constrictus, nec frangere desponsalia
dit canonice accusare non poterat. Qtia de re accu- polui, nec eamdem sponsaro mcam in conjugem
sationem sfve inlerpellalionem adversus marituini ducere ansus fui : ne cum discordia senioris mei,
suum, si necessiias poslulat, uxor debet conserere, ,• etiani ipsius Regimundi, et nobilium parenluin ejus,
consilium autem pater clebetpro illa exindc quxrere, accumiilareliir discordia ; et sic aut dc regno fundi-
vel correctionem viri ejus, suadendo, vel suggerendoi lus pelleret, aut si in regno manere vellem, oc-
inodis quibrs poluerit, et ipse agere satis. Sed quo- cmuberem. Et iJcirco per duo placila siiblerfugi,
niam bxc ralio per trcs circiter annos a plurimis ne sponsam incam in conjugem duccrem. Tandem
vcnlilalur, et ambo viri nobiles el illuslres, el juxla aulein necessitale compulsus, quia causa milii de
sxculi clignitalem potcnles, si inter se liinc diutius; vita instabat, dolavi eam, et publicis nuptiis hono-
dissidcnt, maximum scandalum in Ecclesia et de- ratam accepi. Scd ne illam, qux adhuc sana erat,
Irimenlum in regno ob hoc accidere poterit, et quia mecuin perderero, et mihi cumulatius perditionem
isdem Stephanus ibidern in domni regis eral obse- acquirerem, inlactain haclenus ccnservare disppsui.
quio, visum est synodo ut eum accerseret, etquid [ Et quoniam ita se rationis veritas per orania habeat,
de bis diceret per ipsum rescirc curaret. Vocato, «t non tlolo, neqtie odip, sive despeclu alicujus, aut
autem ut hxc relata fucre, post qnxdam sux re-', C amore feminx alterius, nisi sicut vobis modo Deo
sponsionis obloquia , peliit ttt tanlummodo cum epi- lesle narravi, hoc egerim : qualicunque modo vobis
scopis sibi loqui liceret. El recedenlibus aliis, qux, placet, per meipsum, et per parentes alque amicos,
sibi visa fuerunt episcopis iniiiiiavit. Ctim inter cx- seu fideles meos, hoc vobis verum esse sacramenlo,
tera dixerunt episcopi, quia de talibus , cx quibtisi vel alio quolibet convcniente modo demonstrabo:
Regimundi Ioculx sunt litterx, etqtix per oinnium ct si vullis ac quxritis, quanloscunque servos meos
pene ora in regnis plurimis ventilentur, ei non se- decernitis inde in judicium mitto, et quale consi-
crelum dare consilium, neque privalum decernere lium mihi inde secundum Deum ad meam salutera,
possent judicium. Quaproplcr el ipse, quod hinc et secundum sxculum ad competentem honorem,
apud sc cral, in omnium dixit velle venire notiliam, et ad pacificationem Regimundi, et ad salvameiUum
et necessariura obtinere consilium, et salubre sibi et honorem ipsius pucllx dederitis, paratus sura in
decerni judicium : velle tamen prius, ut synodus omnibus, quibus valuero, obedire.
Auditum autem eum synodus jussit secetiere, et
patienler ejus audiret scntentiam, et ttinc demum
sibi donaret consilium, et promulgaret jutlicium. dicentibus singulis, prout cuique visum fuit, dccre-
El ut personam illius inducamus loquenters : Ut lum est, ul vos comprovinciales archicpiscopi, cum
assolet, inquiens Stepbanus, in fragili juventutis D I coepiscopis vestris, in regni illius convenienli Ioco,
xtale cum quadaro femina juvene mihi convenit. el lempore synodum condicalis, el placitum fiat, ubi
Sed et quando teinpus mihi advenit, ut roore prx- princeps cum priinoribus terrx intersit: ne, quod
decessorum mcorum legitimum conjugium peterem, absit, ex utraque parte, cum parentum et amicorum
una cum consensu parentum et amicorum raeorum, auxilio, illustres isti viri convenienles, operanle
ipsius Regimundi ut nobilis viri, filiam meis nala- diabolo seditiosus valeat exoriri lumultus. Et hanc
libus compelentein apud eum in conjugcm legaliter causam rex, cum viiis nobilibus, inter viros nobiles
petii, et oblentam legaliter desponsavi. In me aulem pacilicare procurct. Vos aulem episcopali auctori-
reversus, et sciens quid fecerim, ad cenfesserem tale, et canonica diffinilioneeam diriinere, et ad de-
meum perrexi, et consilium ejus quxsivi: ut quo- bitum alque salubrctn lerminum sludealis pcrdu •
niam juvenis feniina, cuni qua carnali comraercio cere. Revocato aulem Stephano, conditio ista illi
ntistus fuerain, propinqua istius puellx exslitit, et proposila, et ab co est gralissime accepta. Hujus
audieram qnod a quarlo genu, et in reliquum per- aulero rei moduni, et ordinem diffinilionis, quoniam
linenles sibi copulari non valerenl, utrum cum hac pusillilas intclligentiunculx mcx, quid exinde senli-
13S HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 156
ret, jussa synodo suggerere sluduit, communi con- .A ita ut Stephanus, tunc si nccesse fueril, credulitas
sensu sanctx unanimitati complacuit, ut ea Hlleris ralioni et auctorilati conveniens sacramenlo exinde
commendaret, et sapientix vestrx, sicut tunc fue- suscipiatur, vel per convenientem personam salisfa-
runt in concilio acceptata, transmilieret. Et idcirco ctio, si ita necessitas exigit, judicio expetatur, quia
non quasi nescientibiis hxc qux sequiinlur vobis non pro dolo.neque pro alia qualibet causa, Slepha-
necessaria, nec ut arrogans aucloritalem speeialis nus sea carnalicopulapuelljj hujus sublraxerit, nisi
scienliae, vel jaclans diflinitionis audaciam, sed ut pro ea quam ipse synodo indicavit : videlicet qnia
Ecclesix ac vester amniuni videlicel servorum do- cum puellx sibi desponsatx consanguinea, et carnis
niini servus, et plebis dominicx famulus, quanquam cognatione propinqua, carnaliler concubueril.
non ut debui, lamen ut polui, devolionis obedienlia Hoc enim sanclus Lco papa, et beatus Gregorius
colligere, et collecta vobis transmittere precuravi. in re dubia a presbylero, vel a quolibet tam viro
In quibus nihil de civili judicio, cujus cognitores qtiaro feroina, nobili vel ignobili, per sacramcnttim
non debemus esse episcopi, ponere, sed qux eccle- fieri manifeste decermmt, siettt qui legere voluertt
siaslicx definitioni noscuntur competere, quanlum invenirevalebil; inter extera tlicenle beato juniore
occurrit memorix, breviler studui adnotare. Ordi- Gregorio, in epislola per Denualduin presbyterum
nemjudicii de nondum sponle confessis, vel aperle B , direcla ad Bonifacium, Mogunliiiuin episcopuin : In
convictis, quoniam aliter iieroo, ut Leo papa decer- causa, inquiens , in qua cerli non fuerint tesles,
nit, potest regulariter judicari, sanclus Gregorius in qui criininis illali approbenl veriiaiem, jusjurundum
commonilorio ad Joannem defensorem demonslrat erit iit medio, et illum lestem proferat accusatus de
dicens: Primum ut judicium ordinabiliter fiat, qua- iiinocentix suxpuritale, cui nuda et aperta sunt
tenus sint alii accuiatores, et alii tesles : deinde ut omnia, habealqtie conscientix sux testem, quen»
causarum qualitas, si digna cxsilio vel condemna- babebit et jtiJicem. Qux sacramenti purgatio, et in
tione sit, exploretur : el prxsente ee qui accusatur, ecclesiaslicis, et in exleris legibus usiiatissima , et
sub jurejurando conlra eum leslimonium proferatur, de fidei veritale etiam a primis sxculis esse conslat
et scriptis acluum inseralur : et accusatus licentiam exorta. Judicium auleni, nonnist pro pacis cliari-
respondendi et delendendi se babeat. Sed et de per- lalisque concordia, inler coxquales fieri solet; fit
sonis accusanlium et leslificantium sublililer est autero a subjeclis ad salisfaclionem majorum, quod
quxrendura, cujtis condilipnis, cujusve cpinipnis, in bac causa nisi ex placiio fiat, non polest ex au-
aut ne inopes sinl, aul ne forle aliquas conlra accu- ctoritate rcquiri. Hinc autem cognita veritate, quo-
salum inimicilias liabeant: et ulrum lestimonium ex * niam dictuni est nobis, requiri a Stephane, ut fenii-
auditu dixerint, aut certe specialiter se scire testati C nam designet ex npmine, et certam prepinqiiitalis
sint : el ut scriplis jutlicata parlibus prxsenlibus aflinitalem dcroonstret, pro cujus concubitu buic
sententia recitclur, et sic omnia solemniter robo- pucllx se non valet salubriter carnali copula cora-
renltir. De manifesta autcin, et nota plurimis causa, niisccre : quia contra rationem et auctoritaleni ec-
vel qux ila confitetur, ut ista, si tamen ita et puella clesiasticain, et Christianx devotionis morem , ab
dixerit ut Slephauus prolitetur, quia sxpe inler eo quxritur, si forte ab eo quxriiur, qux ex hoc
masculos audirous el feminas, quia quod aller dicit, apostolica decrevit aucloritas, et calholica lenet
alter sxpenumero denegat: non sunt quxrendi lesles, Ecclesia, hic ponere dignum duximus : Leo univcrsis
ut sanclus Ambrosius in epislolam ad Corinlhios di- episcopis per Campaniam , Samniura el Piceimni,
cit, de fornicatore exponens sententiam aposloli: Ju- atque universas provincias salulem. Magna indigna-
dicis, inquit, non esl, sine accusatore damnare, quia tione cemmpveor, el dolore mullo contrislor, quod
et Dominus Judaro, cum fur esset, quia non est ac- quosdara ex vobis comperi, aposlolicx traditionis
cusalus, "minime abjecit, cognito opere isto pellen- oblitos, ct sludio sui erroris intentos. Et posl ali-
dum illuro fuisse de coelu fralernitalis, onmes enim quanla : De pcenitentia scilicet, qux a fidelibus po-
crimen ejus sciebant, et non arguebant. Publice stulatur, ne de singulorurn peccatorum genere libello
enim novercam suam loco uxoris habebat; in qua scripta professio ptiblicelur, cum reatus conscien-
re neque teslibus opus erat, neque tergiversatione tiaruro sulficiat solis sacerdotibus indicari confes-
aliqua polerat tegi crimcn. Et paulo post: Absens sione secrela. Quamvis enim plenitudo fidei videalur
facie, prxsens aulem auctorilate Spiritus, qui nus- csse laudabilis , qux propter Dei tiraorem apud ho-
quam abest, jam judicavi ut prxsens euni qui hoc niines erubescere non veretur : tanien, quia non
admisit. Quapropler necesse esl ul Stephanus puel- omniuro hujusmodi sunl peccala, ut ea qui pcenilen-
lam adducat ad synodum, et pater ipsius puellx liam poscunt non timeant publicare, removeatur
venial, el inlerrogettir puella, si verum est quod improbabilis consueludo, ne mulli a pcenitentix re-
Stephanus dicit, se illam hactenus servasse inta- mediis arceanlur, duin aul erubescunt, aut roeluunt
ctam. Et quoniam de allera femina audivimus, quia iniroicis suis sua facta reserari, quibus possint le-
volens liberari a conjuge, persuasa super se aliqua guin conslitutione percelli. Sufficit enim illa confes-
qux non erant, ut fertur, jam dixerit: debila ei li- sio, qux primum Deo offerlur, tunc etiam sacerdo-
hertas tribuatur, et pcriculum indicetur, ne per- ti, qui pro deliclis poenitentium peccator accedit.
suasa pro veritate mendacium fateatur. Et si dixerit Tunc enim plures ad pcenitenliam potuerunt provo-
157 EPISTOLJE. 138
cari, si populi anribns non publicetur conscientia jA juncla, legitiroe dotata, elpublicis nupliis honcstata,
poenilenlis. Et quoniam qnaliter debeal iniri con- sexuura commistione conjungitur. Et tunc habent nu-
jugium, et vetus et nova lex edocet, Domino per ptix in se Chrisli et Ecclesix sacramentum, et tunc
Mpysen prxcipienle, et Evangelio deraonstranle : perlinerenoscilur mulieriUaad malrimoniuro, inqua
Cvm esset , inquil, desponsala maler Jesu Maria et sexuum commislio, et nupliale docelurfuisse myste-
Josepk antequam convenirenl (Mallh. l), id est anle- rium. De quomysterio Paulo aposlolus ad Ephcsios di-'
quam nuptiali celebratione convenirent, sicul in cit: Qui suam uxorem diligit, seipsum diligit. Nemo
nuptiis celebratis iclem ostendit,, quas sua prxsen- enim unquam carnem suam odio habuit, sed nutrit
tia sanciificare, et miraculo ibidem patrato illu- et foveleam, sicut el Chrislus Ecclesiam; quia mem-
slrare dignalus est. Sed el sanctus Evaristus , bra sumus corporis ejus, de carne ejus, el de ossibus
quarlus a bealo Petro Romanx sedis episcopus, ejus. Propter hoc relinquet homo patrem el matrem
ct sanctus Sirieius, et beatus Leo, atque cxleri suam, et adhmrebiluxori suw, et erunl duo in carne
quique doctores ostendunt, qux omnia hic po- una. Sacramentum hoc magnum est; ego autem dico
nere propter pluralilatem et longiludinem devi- in Chrislo et in Ecclesia (Ephes. v). Hinc sanclus
tamus. Ambrosius roysterii sacramenluro grande in unitate
Tantum dicere necessarium duximus, et inler B J viri ac feminx esse significat : nec hoc lantuin
xquales legitima fiunt conjugia, cum a parenlibus, prodit, sed aliam causam, qux non discordet a me-
quorum inlerest, pelita, et legaliter desponsata, et rooralo niyslerio, flagitat, quam scit ad profeclum
dotala, el publicis nupliis honorata feraina conjugii humani generis perlinere, boc esl Ecclesix el Sal-
copulx socialur, et ex duobus tinum corpus uiiaque vaioris, ut sicul relictis parentibus homo uxori
caro efficitur, sicut scriptum esl : Erunt duo in sux adhxret, ita et relicto omni errore Ecclesia
carne una (Gen. u); jam non duo, sed una sunt adhxreat, et subjicialur capili suo quod csl Christus.
caro.Et : Quod Deus junxit, homo non separel (Mnt- Quoniam una natura in viro et femina cst : itl-
th. xix). De qua conjunctione magnus Leo papa ad circo vir quasi seipsum et mulierem diligere com-
Narbonensem scribit episcopum : Non omnis, in- monelur. Naturali ratione mulier porlio corporis
quiens, mulier viro juncta uxoreslviri, quia nec viri est: acper hoc vir in muliere seipsum diligit;
oninis filius hxres esl patris. Nuptiarum autem fce- quo modo si fomicetur in seipsum peccat, quia dtio
dera inter ingeuuos sunt legitima/et inter xquales. in carne una sunt. Non crgo personx substantiam
El paulo posl: Unde cum societas niipliartim ila ab dividunt, ut perpersonas numerus fial naturx; scd
initio constiluta sit, uiprxiersexunmconjunclionem, *sunt in unitate nalurx. Et sanctus Augustinus in
haberet in se Christi et Ecclesix sacramentum; " Hbro de Nnptiis et Concupiscentia dicit : Sane non
dubium non est eam mulierem non pertinere ad tantuni fecunditas, cujus fructus in prole est, nec
inatrimonium, in qua docelur nupliale non fuisse tantum pudicitia, ctijus vinculura fides est, veruni
Biysteriura. Et nos e regione hinc eliara osteridere ctiain quoddam sacramenlum nupliariim comnien-
possumus, quia non omnes nuplix cenjugalem co- dalur fidelibus conjugatis, uncle dicit Aposlolus :
pulam faciunt, quas non sequitur eommislio se- Viri, diligite uxores vestras, sicttt et Christus dilexit
xuum: sicut nec semper illius est filins omnis et Ecclesiam (Epkes. v). Hujus procul dubio sacramenli
haeres, ctijus esse noscilur hxres. Nec habenl nuplix res est, ul mas cl femina connubiocopulali, quan-
in seChristi cl Ecclesix sacramentum, sicut bea- diu vivant, inseparabiliter conjiincti perseverent;
tus Augustinus dicit, si se nuplialiter non uluiitur, nec liceat, excepta causa fornicaiionis, conjiigem a
id esl, si cas non subsequitur commistio sexuum. conjuge dirinii. Hoc enim custoditur in Chrislo et
Nec perlinere poterit illa mulier ad malrimonium, in Ecclesia, ut vivens cuin vivente in xlcrnum nullo
cura qua docetur non fuisse commislio sexuum : divorlio separeturin civitate Domini noslri, in monte
sieut dtibiuni non est eam mulierem non perlinere sancto ejus, boc est in Ecclesia catholica. El san-
ad matrimonium, in qua docelur nuptiale non fuisse _ ctus Gregorius in epistola ad Tbeoclistam palriciam
inysteriura. Quod ila esse prxfatus Leo demonslrat dicit : Per se-eiiimVerilas dicit : Quod Dominusjun-
dicens : Unde cura socielas nuptiarum ita ab initio xit, homo nonsevaret (Matik. xix). Qux ctiam ait:
constiluta sit, ut prxler sexuum conjunclionem Non licet dimittereuxoremexcepia causa fornicationis.
Iiaberct in se Christi ct Ecclesix sacramenlum. Et Scirousenimqiiiascriplumest :Eruntduo incarneutia
iiem idein : Igilur, inqtiiens, qui filiam suam viro (Gen. n). Si igitur vir et uxor una caro sunt, el reli-
habenli concubinarn in malrimonium dederit, non gionis causa vir dimitlil uxorem, vel mulier viriun in
ita accipiendum est, quasi eam conjugato dederit: hoc mundo renianeiilem, vel fortasse ad illicita mi-
nisi forle iUa mulier et ingenua facta, et legitime granlem, qux est ista conversio, in qua una
eademque
dolaia, et publicis nuptiis honestala videatur. Pa- caroex parte transit acl conlinentiam, et ex parle
terno arbitrio viris junctx carenl culpa, si mulieres, manet in pollutione? Si vero coiivoniat
uirisqiie
qux a viris habebanlur, in malrimonio non ftierunl. contincnlero vilam ducere, hoc quis autieal accu-
Quibus sententiis evidenter ostendit, quia tunc est sare ? qtiando cerlum est, quia oinnipotens Domiiiiis
vera legitimi conjugii copula, quando inler ingenuos, qui minora concessii, majora non
prohibuit. Et post
et inter quales fit, et palerno arbitrio viro niiilicr aliquaula: Si vero continenliain,
quam vir app tit
PATROL. CXXVI. 5
 139 HLNCMARlRIIEMENSIS ARCHIEPISCOPI 143
uxor non sequilur ; aut quam uxor appelit, vir rc- A ter casteque custodiant. Solumcst enini, quodeliam
cusat, dividi conjugium non licet: quia scriptura slerile conjugium lcnet jura piclalis, jam spe fecun-
est: Mulier sui corporis poieslalem non Itabet, sed dilatis amissa, propter quam fueratcopulatum. llxc
vir : simititer vir non Itabet poleslalem corporis sui, bona nuplialia laudet in nupliis : qui laudarc vult
sed mulier (I Cor. vi). Et inepistola ad Adrianum nuplias. Et in Genesi ad lilteram : Quotl bonuin ha-
Panormitanum : Nam, inquit, excepta fornicatio- bent nuplix, et quod bonx sunt nuplix, peccatum
nis cansa, virtim uxorem' relinquere, divina lex esse nunquam polest. Hec autem triperlitum est,
nulla ratione concedit: quia postquam copulalione fides, proles, sacramentum. In iide altenditur, ne
conjugii viri alque mulieris unum corpus cfflcitur, prxter vinculuin conjugale ctiin allera , vel allero
non potcst ex parte converti, et ex parte in sxculo concumbaltir : in prole, ut amanter suscipiatur,'bc-
reroanerc. Et sanctus Auguslinus in libro de nigne nulrialur, religiose educetur : in sacramenlo,
fiono conjugii : Ad hoc enim nuptix sunt, ut illa ul coiijugiura non separetur, el dimissus, aut dimissa,
concupiscentia, redacla ad legitimum vinculum, ncc causa prolis alteri eonjungatur. Hxc csl lan-
non dcformis et dis.solula fluilaret, babens de se- quam regula nuptiarum, qua vel naturx deioralur
ipsa irrefrenabilem carnis infirmitatem, de nu- fecundilas, vel incontinenlix regitur pravitas. Nunc
ptiis aulcm indissolubilem fidei societatem : de " cum his qux sancli doclores dicunl de nuptiis, con-
seipsa progressum immotleraie coeundi, de nupliis feramus Slephani nuptias, non habentes amorem
modum oaslc procreandi. Debent ergo sibi conju- prolis, sed necessitatem vitandi exsilii, sive morlis:
gati, non solnm ipsius sexus sui commiscendi fidem, iion babcntcs servandx conjugalis castilatis fidem,
Hberorum procreandorum causa, quxprima eslhu- sed incurrendi incestus mortiferi non parvipenden-
mani generis in isla mortaliiate societas; vcrum dum limorem : non habenles incorporationis uni-
ctiam inlirmitatis invicem excipiendx, ad illicilos late Christi et Ecclesix sacramenluin, sed superdu-
concubitus evilandos, mntuani qiiodammodo servi- cenles lurpitudini velamenltim : totumque quod iit
lulem : ut ejsi alteri eorum perpetua conlinenlia pla- eis est actuin, figroentum simulalionis fuit, non ve-
ceat, nisi ex alterius consensu, continere non pos^ ritas. Qux nuptix, licet inter ingenuos el inter xqua-
sit. Ad hoc cnim uxor non habet polestatem corpo- les, palerno arbitrio desponsationem atque dotatio-
ris sui, sed mulicr :ut et quodnon filiorum procrean- nein prxcedente, ftierunt celebratx, eliarosi jam
dorum, sedinfirmitalis el inconlinenlix catisa expe- sexuum commislio eas subsequeretur, legitimain
tit, vel ille de matrimonio, vel illa de marito, non conjugii copulam obtinerenon possent, nec ratum
sibi alierulrum negent; ne per hoc incidant in dam- conjugium slabilire valerent, quin polius irrita omnia
nabiles corruptelas, lenlante Satana, propler incon- " fierent: quoniam non sine separatione, propler in-
tinenliam vel amborum, vel cujusquam eomm. ccstus crimen, qnod habere non potest Chrisli et
Et item in eodem libro : Generationis ilaque causa Ecclesix sacramenlum, vulnera qux concumbentes
fieri nuptias Apostolus ita tesiis est : Volo, iiiquit, inflicla susciperent, medicamento pcenilenlix in eis
juniores nubere: et quasi ei diceretur: Ut quid ? con- sanari non valerent, sicut subsequenles onhodoxo-
tinuo subjecit : Fittos procreare, matres familias runi et Ecclesix magistrorum sententix demonslra-
esse (I Tim. v), ad fidem caslitalis illud pertinere : birot. Quapropter tales non mysticx, neque legales
Uxor aulem non habet poteslalem corporis sui, sed in oculis Dei sunt nuplix.
vir : simililer el vir nonhabet poleslatem corporis sui, Quia si per Slephani et puellx, non anle Deum
sed mulier (I Cor. vi), ad sacramenti sanctilatem ; legaliter ductx, sed magis abductx, coitum camalis
et illud : Uxorem a viro non discedere: quod si disces- coiniiiistioiiis ex his duobus unum corpus «flicere-
serit, manere innuptam, aut viro suo reconcitiari (I tur, noii secundum nupliale bonum, sed secundum
Cor. vu), et : Vir uxorem ne dimillat. Ilxc omnia incestale malum, propter incestum Stephani unuin
bona sunt, propler quxiiuplix bonx sunt, proles, corpus efficerent, sicut scriptum est : Qui adhwret
fides, sacramentum. merelrici, unum corpus efjicilur (I Cor. vi). Et sic
Et in libro de Nupliis et de Concirpisceniia : In puella ab incestu sana, per coitum juncla Stepbano,
nuptiis tamen bona nuplibilia diligantur, proles, fi- incesluosi caro fieret: et Stephanus illi junctus, sic-
des, sacramenlum : sed proles, non ut nascaulur ul anlea fornicator, ita et posl conjunclipnem il-.
tanluin, verum etiam ut renascantur. Nascilur nam- lius, quoniam cum propinqua ejus concubuil, quotl
que ad pceuara, nisi renascalur ad vilam. Fides au- nondum erat, incestuosus existeret. Et propterea
tem, non qualem habenl inter se eliam infideles ze- saniorc consilio, el puellx sanilali, qux necduin in-
lantes carnem: quis enim vir, quamlibetimpius, vult firmaia erat, intaclam eam servans providit, et se,
adulteram uxorem ? aul qux mulier, quaralibel im- ne gravius offenderet, cautius secunduroDeum juxta
pia, vult aduilerum virum? Hoc enim in connubio quod res conjacuit custodivit. Quia sicut sacri canc-
ltonuronaturale eslquidem, carnale taraen, sed mcm- nes dicunt, tale cennubium, vel potius adullerium,
brum Chrisliani coujugis adultero conjugi debet li- sine separatione sanari non poterat, si carnaliter
mere, non sibi, el a Chrislo sperare fides prxmiura miscerentur. Unde ibidem scriptum est (concil.
qupdlibet conjugi. Sacraraenlum vero, qued nec F.paon. can. 30) : De incestis conjunctionibus nibil
separati et adulterali amilttini conjuges concordi- prorsus venix reservamus, nisi cum adulter-ium se-
 "
141 EPISTOL^E. 142
paratiohesanaverint. Incesluosos vero nullo conjugii A Christus et Ecclesia, huic eidem ordini maritus et
nomine censemus deputandos, quos etiani designare uxor aslringilur. Sed videndum, ut quomodo in
funestum est. El S. Gregorius in epislola ad Felicem Christo et in Ecclesia sancla conjunctio est, ila ct in
Sicfliensem cpiscopum, quem audierat perverse muliere sancta sit copula. Sicut aulera non oronis
interpretari quod bealus Gregorius Augustino An- congregatio hxrelicorum Christi Ecclesia dici potesl,
glorum episcopo consiliuro secundum indulgentiam nec caput eoruni Christus est; sic 11011 omne matri-,
de Paganis aquarto genu, et in reliquum, ne a fide monium, quod non viro suo secundum Chrisli prx-
refugerent, dederat, quodque ipsi venerando papx cepta conjtingitur, rile conjugium appellari polesl,
suggesserat, ad eumdem Felicem rescribens dicit: sed magis adulterium. De quibus ita sacri definiunt
Progeniem, inquiens, suam unumqiiemqiie, de bis canones : Sane quibtis conjunctio illicita interdicitur,
qui fideliler edocli, et jam firraa radice plantali babebunl ineundi melioris conjugii libertatem. Et
slant inconvulsi, usque ad sepliinain observare de- in synodo apud Liplinas (an. 743) habita, cui sub
cernimus generauonem , et quandiu se agnoscunt; Carlomanno principe Georgius episcopus, et Joan-
aflinitale psopinquos, ad hujusmodi copulx non ac- nes sacellarius, ac sanctus Bonifacius, ex prxceplo
cedere socielalem : nee eam, quam aliquis ex pro- Zacharix papx prxsederunl, Iegitur, ut si vir mu-
pria consanguinitale conjugem babuit, vel aliqua, B lieri desponsatx, dotatx, ac publicis nuptiis ductx
illicita pollutione macuhvit, in conjugium ducere: secundum Apostolum debilum conjugale.non potue-
ulli profeclo Cbristianorum licet, vel licebit : quia ril reddere, et hoc aut ambonim confessione, aut
incestuosus esl talis coitus, et abominabilis Doraino, cerla qualibet approbatione fuerit manifeslum, ut
et cunclis fidelibus : incesluosos vero nullp conjugij separenlur, et mulier, si se conlinere nequiverit,
nomine depntandos a sanclis patribus dudura legi- alteri viro legaliter nubat. Videlicet, quia secundum
mus conslitutum. diffinilionem sancti Leonis papx, ct tradilionern do-
Nec hoc quoque in hac solliciliidinis parle relin- cloium superius demonstralam, dubiura non est,
quimus, quod homines incesluosi a liminibus san- earamulierera nonperlinere ad malrimonium, in qua
ctx Ecclesix sunl separandi, usquequo per salisfa- conjunctione sexuuin non docetur Christi et Eccle-
ctionem precibus sacerdotura eidem sanctx Eccie- sixsacramenlum, hoc est nuptiale fuisse myslerium.
six calholicx reconcilienlur. Et in edicto canonico Multo magis autem hujusroodi, de quo agitur, se-
antecorpusbeali Pelri prolalo: Siquis de propria co- paralo conjugio, aliani legaliter adire licebit copu-
gnalione, velquam cognatus habuit, duxerit uxoreni, htm, cui concubitum non conlraxit impotentia car-
analheraa sit. Et responderunl oranes tertio, anathe- nis, sed reverentia nieiuis. In copula vero conjugali,
ma sit. Et non dubium esl bnic anathemalismo nu- C in qua desponsalione, dolalione et nupliarum sa-
plias Stephani subjacere debuisse, si cum isla con- crainento, corporis scilicet, unitale, Cbrisli elEccIe-
cumberet, qui se cum cognata ejus concubuisse fa- six docetui- fuisse mysterium, nisi morte corporis
telur. Et item in canonibus scriplum esl (conc. Ilerd. inlercedente, conjugii non poterit solulio fieri, sicut
can.i) : Dehisquiseinceslipollutione commaculant, evangelica et aposlolica lesiatnr auctoritas, et oro-
placuil, ut quousque in ipso deteslando et illi- niuro calholicorutn doctorum chorus. Et beatus Au-
cilo carnis conlubernio perseverant, usqne ad mis- gustinus in libro de adullerinis Conjugiis dicit:
sam tanlum cathecumenorura in Ecclesia admittan- Qucniam si vel pro intolerabili ac diuttirna infirmi-
tur; cum quibus eliam, nec cibum sumcre ullum tate concubilum vir exercere, aul feraina suslinere
Chrislianoruni, sicul'Apostolus jussil, oportel. Et nequiverit, necetiam pro sterililale, seu religionis
hinc plura ex canonibus potiiissemus congerere, si continentia, aut pro alia qualibet escepta fomicalio-
incestu inlercedenle quod Stephanus devilavit, se nis causa, Vir et uxor, legaliter et carnali oommi-
et uxorera suam propler hoc necesse fuisset disjun- stione conjuncti, separari non valebunt. Quapropler
gere. Nunc autem, ne nupliali siinulaiioni super- banc Iegem a Domino audienles discipuli dixerunt :
addatur incestus, quoniain oportet eos, et corara . Si hwc causa ita cum uxore habetur, non expedit nu-
divinis et coram bumanis oculis legaliter ac raliona- bere (Matth. xrx). Non tamen pro hoc Dominus suara
biliter disjungi, qui non legaliter in divina juslilia mulavrt senlentiam. Unde el Lee ad Nicelam Aqui-
visi fuere conjuncti; talia sancloruni Patrum donc- leiensera episcnpum scripsit, ut si per bellicam cla-
mus testimonia, qux ad agendam causam sinl ma- dcm, et gravissimos hostililalis incursus, ita qux-
nifestissime perliiienlia. dam fuerint divisa conjugia, ut abductis in captivi-
Sanclus Ambrosius in Epislolara ad Corinthios talem viris, feininx eorum remanseriiit destilulx,
dicit: Non esl eniin fraler, aut soror, servituli sub- qux viros proprios, aut interemplos putaverint, aut
jectus in ejusmodi, hoc est, non debet reverenliam nunquam a doroinatipiielipstium crediderint Iiberan-
conjugii, ei qui horruit auclorem conjugii. Non enim dus, in aliorum conjugum ainplexus sblitudine co-
ratum est matrimonium quod sine Domini devotione gente transierint, quia a Domino scriptum est: Jun-
est. Et sanctus Hieronymus in tertio libro commenli giiur mulier viro ; et: Quod Deus junxit, homo non
Epistolx Pauli ad Ephesios : Quomodo ilaque Chri- separel (ibid.), si rev«.'rsi, vel raptx reVersse'fuerint
sto subjecta esl Ecclesia, sic subjecla sit uxor viro ccnjuges, legitima fcedera nuptiarum rediniegranda
suo. Quem enim habet principalum et subjcctionem perdocuit. Nec tamen tanquam pervasorem quem
 145 IlINCMARiRIIEMENSIS ARCHIEPISCOPI 144
quam judicari, qui personam ejus marili vel uxoris, A , quippe usus se ita habct , nl si quid in eis per car-
qtii vel qux jam ncn xstiniabatur, assumpsit; sed nis commislionem fiat, quod excedit generandi ne-
inculpabile judicandum quod necessitas inlulit, ct cessitalero, quainvis venialilcr faclum contaminatio
restilucndum quod fides poposcit. Mulieres autem, sit. Et posl pauluhun : Bonuiii igitur nupliarum, per
vel viros, posteiiorum virorum vel uxoruni delecla- omncs gentes atque horoines in causa generandi csi,
lionecaplos, et ad.priorumcoiijugum aroorem retlire et in fide caslitatis; quod autem ad populum Dci
nolentes, communione privari decrevit. pertinet, etiam in sanclilale sacramcnli, per quairt
Et quia ecclesiaslicx regulx de his eliam defini- nefas est eliain rcpudio discedenlem alteri uubere ,
tionisscntentiam proferunt, qui sponsaliliorum ficleni drim conjux ejtis vivit, nec sallem ipsa causa pa-
infriiigunt, videtur nobis, non secundum auctorita- rientli, qua: ciiro solu sil qua ntiplix liunt, nec ea re
lem promeiiclo, sed consilium, si forte vobis ita vi- iion subscquente, propler quam fiunt, solvilur vin-
sum fucrit, dando, ut quia Sieplianus, si sponsalitio- culuin nnptiale, nisi conjugis niorie.
rurafidem fregisset, secundumlegemcivilemirotllam El staliin tle ordiiiatione cleri atl plebem supposuit,
eorumdcm sponsaliliorum judicarelur componcre : sub quo sensu in libro de Nupliis ct Concitpiscenlia
cl ipsa puella, post desponsalitia dotcm acceptam, dicil: Ita manet eliam iiiter viventes qoiddam con-
quaro tle seipsa, si carnaliter jnngeretnr, mercari B jugale, quocl nec sepafatione, nec cum altero copu-
debuerat, ul eaindem doiem habere non debeat-, lationc possit auferri. Manet aulem ad noxam crimi-
non ipsa, sed Sicphanus, ut videtur, cominisil; nis, non advinculum foederis; sicut apostatx anima,
Ifabeal loco mtiltx sponsalitiortim dolem a Sle- qux de conjugio Christi recedens, eliam fide perdiia
phano sibi dalam, el cum eadem dote patri resti- sacramcntum fidei non aroisit, quod lavacro rege-
ttialur, et nnbal parenlum consilio cui vult, tanluro neralionis acceperal. Redderelur enim procul dubio
in Domirio,siiqne pax inler parenlesejus et Stepha- redcunti, si amisisset abscedens.
nuro. Et nc quis argule liis qux posuimus volens Et iu prxccdenlibus ipsius libri dicit de sacra-
resisiere dicat: Si dos roaiiebit, et dcsponsalilia, roeiito hupliarum : Propterea, inquiens , sacraniei»-
ntquc celebralx nuptix non neganliir, quomodo esse tum nupliarum temporis nostri, sic ad uiium virurri
polerit, ut et Slephanus maritus, et illa uxor non el uxoreni redaclum esl, ut Ecclesix dispensalorein
Tnaiieanl? aul quoinodo iflc altcri feniinx, et illa non liceal ordinare, nisi unitis uxoris viruin. Quod
alteri viro se sine adullerio conjungere poieruni? acutius inteilexerunt, qui nec euiu, qui Catechume-
prxserlini cum idem sanctus Augusliiiiis in prxfatp itus vel pagantis habuerit alteram, ordinandum esse
libro de Bono conjugii dicat: Si fial ordinalio cleri censuerunl. De sacTaraentoenira agilur, non de pec-
ad plebemcongregandam, etiamsi plebiscongregatio C ( calo. Nam in
baptismo pcccala omnia dimiltunlur.
non subsequalur, manel lamen in illis ordinalis sa- Sed qui dixit: Si acceperis uxorem non peccasti, et
cramenluin ordinationis: et si aliqua culpa quis- si nupserit vitgo non peccal, et quod vult facial, non
quam ab officiosuo removeatur, sacramentoDomini peccal si nubat (I Cor. vn); satis declaravit nuplias
semel imposilo non carebit, quaravis ad jiiJicinm niilluro esse peccatum. Propter sacramenti aulcm
permanenle : sic et in islis desponsationc, dolatio- sanctitalem, sicut fcmina, eliamsi catechumena fue-
ne , et nuptiis permanenlibus , conjugale vinculum rit viliata, post baptismuin in Dei virginem conse-
permanebit, el alteri neino eorum, nisi cujuslibet crari, ita non absurde visum cst, eum qui excessrt
ex eis morfe intercedcnle, sinc athilierio se polerit uxortim numerum singularem , non peccatum alr-
jungere. Audiat, si quis hxc fuerlt conatus oppo- quoilcdmniisisse, sed normamquaindam antisissesa-
nerc, quia de dotalilio puellx habendo, non nisi craui, non ad vitxiionx merilum, sed ad ordinatio-
propter pacificationem parentiiin ejus et Slephani, nis ecclesiaslicx signaculuin necessariam. El liinc
loco inullx fractorum sponsaliliorum dixiirius, quara dicat, si quis ad hxc qnx prxdiximus opponere at-
niultam si dissolulo dotalitio puellxparenlesexigere teniaverit, ct nuac Stcphanus morte prxventus fuc-
malucrint, aut utraquc indulgere, vel utraque repo- rit.el illa intacta.sicutliacterias inanct, permanserit,
scCre, ipsi viderint, et legibus civilibiis eorunideni- B
- ct nubere non voluerit, quia calechumeua vitiata,
que pacificalioni exinde conveniat.Nos aulero, quoJ post bapiismum in Dei virginero consecrari non po-
ad nos pertiriet, aslute forte qtixrcnti respondc- teril, utruro bxc in sacrani virginem ab episcopo
inus, quoniam banc comparationein de ordinan- consecrari valebit, qui non nisi virginem in virgini-
dis posilam beatus Auguslinus, non de imagi- tatis professione, vel in tegiliroa conjugii copula,
naria viri et uxoris conjiinclione, sed de incor- sacrare debet: sicut nec episcopus fieri, qui prxter
porata per scxuura coramistionein copulatione virginem et unarn duxit uxorero. Dicat etiam, si
posuit, sicul in proxime prxcedentibus inlit : Se- post morteni Stephani virgo permaneal, et se contl-
qucnlur, inquiens, aguum pueri cantanles canlicum nere non polueril, el nubcre magis quam conlinere
novuni, sicut in Apocalypsi scriplum est, qui cura elegerit, utrum fratri ejusdem Stephani copulari
mulieribus se non contaminaverunl, nec ob aliud, valebit. Qtiibus cum contradicere non valebit, aut
nisi quia virgines permanserunt. Nec ideo se arbi- in quseslione sua deficiat, aut ei nostra solutio salis-
trentur mcliores esse primis palribus sanctis, qui faciat. Et hxc in viia Stephani, de consecratione si
nupiiis, ut ila dicam, nuptialitcr usi sunl. Earuin dclegerit, vel de maritalione si nialueril puclla, fieri
m EPISTOL^E. iirt
posse ralione el auctorilate monsiranlc cognoscat: t\ esse servandam, quoniam non soTnmmulier non ha-i
sciatque ul (radilione ntajoreni cloeuirous propter bet potestaleni corporis sui, sed vir, sed similiteret
talemdesponsationcm, dolalioueiii, alqucpro lalibus vir non habet poteslalem coporis sui, sed mulier
miptiis, sicut istx fucrunt, non essc conjugium , (/ Cor. vn): etpropterea, nisiex communi consensu,
quihus defuit conjunclio sexuum, ac cum prolis spe non valent etiam propler continentiaro separari;
tidci sacramentum : qux ut plurimiim in omni salu- adco ut si vir conlra volunlalem mulieris conversus
lari actione, tum etiam in hoc negotio , in quo per tendeaiur, aut mulier sine veluntale viri cenversa
nupliale niysierium vir el uxor una caro cfficiunlur, velelur, mulieri vir vel vire mulier, a sancto Gre-
sed in haptisinate operositis operaliir, quo per fidei gorio in epistola ad Secundum Taurominilanum
sacranieniuia, non soluin generaliter ornnis Ecclesia episcopum, et in epislola ad Adrianum Panormita-
eorpus Christi, ut dicit Aposlolus, et pleniludo lit nura, jubeatur restilui. Si aulem ex communi con-
ejus, verum sigillatim singulusquisquefidelisChristo sensu se mulare permiserint, et quilibet eorum se
hicorporatus membrum ejus efficiiur. inde retraxerit, ad conversionem suum sequi parero
Unde S. Beda in bomilia Evangelii dicil : Nam vi- prxcipitur. Catisa aulem fornicalionis vir aul mulier
detur, inquiens, qui baptizalurin fontem descendere, ab inviccm discedenles, propler sacramenlum nu-
viJetur aquis intingui, videlur de aquis ascendere : ]B ptialis conjunctionis , aul innupti quousqiie alter
sola autem lidelium pielas novit, quia peccator in eorum moriatur manebunt, aul sibi reconciliari stu-
fontera descendil, sed purificatus ascendil. Cxterum debunt. Reconciliatio autem , post pocniieiitiam-ct
oculis insipientium videlur talis exire de fonlc qua- rcconciliationein sacerdotalem ejusqui peccavil, ficri
lis inlravit, lolumqiie ltidus essc quod agitur. El in debet, ul prius restilualur Ecclesix sacramento, et
hac desponsatione, dofatione , atque in his nupliis, postea nuptiali roysterio.
lolum siinulalio fuit, non veritas. Proplerea sicul Et hinc sanctus Auguslinus in secundo Hliro de
sanctus Leo, de bis qui formaro lanUim baplismi adutterinis Conjugiis dicil: Licite itaque dimiltitur
sine sanctificationis virlule susceperunt, deccrnit ut conjuxob causam fornicationis, sed mancl vinculum
episcopali confirmatione firraenlur : ita lixc nou pudoris, propler quod fit reus adulteriiquidimissant
conjugii fldes, sed copulationis imago, ecclesiaslica duxerit eliam ob hanc causam fornicalionis. Sicut
functione solvatur, et in eo qui indiget ecclesiaslica emm in se manente sacramcnlo regenerationis cx-
inedicina sanetur. ccmmunicatus cujusquam criminis reus, nec illo,
Cxlerum si hxc qux posuimus stuJiosis vel cn- sacramento carel, eliamsi nunquam reconcilietur
riosis nequaquam suflicinnt, apponere adhuc etiam Domino; ita si manente in se vinculo foederis con-
alia procurahimus. Ait enim beatus Augiislinus in C jugalis, uxor dimitiiiur ob causam fornicalionis, nee
libro de Nupliis el Concupiscentia : Relinquet liomo, carebit illa vinculo, eliamsi nunqtiani reeoncilietur
inquiens, patrem et matrem, et adhwrebit uxori suw, viro : carebil aiileni, si morluns fuerit vir ejus ;
et erunl duo in carne una (Gen. n): quod magnum reus vero excommunicaltis id.eo nunquam carebit
sncramentum dicit Apostolus in Chrislo et in Eccle- rcgeneralionis sacramenlo, etiani non reconciliaius,
sia (Ephes. v). Quod est in Christo et in Ecclesia quoniaro nunquam morilur Dcus. Reroanet itaque
liiagnuin, hoc in singulis quibusque viris atque uxo- ut, si sapere secundum Aposlolum volumus, non di-
ribus miniinum, sed tamen conjunclionis insepara- canius virum adulterum pro mortuo depntaiidum,
bilis sacramentum. el ideo licere uxorem ejus alteri nubere. Quamvis
Quapropter legaliter etnuptialitercopulatiexcepta enim sit raors adulleriuin, non corporis, scd quod
causa fornicationis, separari non possunt; el causa pejus est, animx; non lamen de ipsa morie loque-
fornicationis separali, aut permanere innupti, aut batur Apostolus, cum dicebat • Quod si mortuus fue,-
muluo debent reconciliari , sicut evangelica et apo- rit vir ejus, cui vtill nubat (I Cor. vn); sed de illa
slolica docet auctoritas, et Africana synodus defini- sola qua de corpore exilur. Et itero in eadem : Hxc
vit: Placuit, inquiens, ul secundiim evangeHcam ct namqiie alligatio quaiidoquidcmnoasolvitur, etiam-
aposlolicam disciplinam, neque diniissus ab uxore, si per rcpmliuiii conjux a casta conjuge separelur;
rieque dimissa a marito, alleri conjungalur; seclita mullo minus solvitur, si non scparala mcechetiir.
maneant, aut sibiinet reconcilienttir. Quod si con- Ac per IIPCnon eani solvii nisi mors conjugis, not)
tempserint, ad pcenilenliain redigantur. Etquh uxor in adulterium corruentis, sed de corpore exeunlis,
a niarilo, vel roarilus ab uxore, nisi causa fornica- Quapropter si recesscrit mttlier ab adullero viro, et
lionis, IIOIIvalel neqiic debet discederc, ex hac ei reconciliari non vult, nianeat innupta : el si di-
evangelica et aposlolica doctrina beatus Augusiirois miserit vir aduheram mulierem, et eam non vult
m libro primo de adulterinis Conjugiis ad Pollentium recipere, nec posl pcenitenliam, custodiat continen-
dicil : Quis est qui dicat, si discesserit roiiHer a tiani, elsL non volunlate eligendi potiorisboni, certe
viro non fornicante, ut innupta permaneat, ctim ei ex necessilate vitandi perniciosi mali.
nisi a viro fornicante disccdere omnino non Uceal? Et binc lalius in prxfatis libris doclor facimdis-
Et item : Ilanc solam causam fornicalionis Dominus simus dispulat, sicut qui inlelligenter legeril, nesci-
magisler excepil, cum de dimiltenda Ioqueretur re non poterit. Sed et in priino libro de Nuptiis et
uxore : declilqtie intelligi talcm formam cliam a viro Concupiscentia dkit, quia lavacro regenerationis,
147 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 148
ct verbo sanctificalionis, omnia prorsns mala homi- ^ Et sicut cpera bona aJ salutcm xlemam non pro-
nuro regeneratorum rounJantur, atqne sanantur, sunt sine baplismalis sacraroento : et non est bapti-
rion soluni pcccala, qux oinnia tunc remittuntur in smum verum, quia non est secundum Scripturani
baplismo, sed eliam qux poslerius humana ignoran- unurn, id est, in unitale calholicx fidei unicum, si
tia vel infirmilate centrahunlur : non ut baptisma, catbolice non fuerit celebralura : sic et legitimum
quoties peccatur, toties repetator, sed quia ipso, gt verum non potest esse conjugium, in quo docetur
quod semel dalur, fit ut non sohim anlea, verum nuptiale non esse mysterium, vel quod nou doeetur
eliam poslea, quorumlibet peccatoruni venia fitleli- nuptialiter copulatum. Unde el Doroinus de nupliis
bus impetretur. Quid enim proclest vel ante baptismum Joannem volentem nubere, ut tradunl historix, non
pccnilenlia, nisi baptismus sequeretur, vel poslea, post celebratas nuplias, scd dc nupliis, et antc car-
nisi prxcedercl? Et in epistoia ad Bonifacium seri- nis eopulalionem, vocando retraxit, qui legem non
bit: Non aliquid remanet in baptismo , quod non solvere, sed adimplere venit. Dc cujus scilicel Joan-
dimilialur, prxterilorum oronium peccalorum, si nis futura uxore, nisi eum Dominus, non sofnm ante
taraeu ipse baptismus non frustra foris babeattir, carnis unionem, verum et ante nitpliarum percele-
sed aut intusdelur, autsi foris datnr, non foriscum * braiionem, revocaret, sieut de beati Pelri uxore,
illo remanealur. Et quidquid ab eis, qui post acce- qux conlinentissiine perseveravit, non regitur utrmn
ptum baplismum hic vivunt, humana inlirmilale in continenlia manscrit, an secundum Iegem vete-
contraliitur quammcunque culparum,propler ipsum rem, ut seinen in Israel relinqneret, alii forte nubere
lavacrum dimittitur. delegerit : in cujtis arbilrio hoc non maneret, si
Hinc tiquido demonstratur, qiiia sicut ut semel post legales nuplias fuissent nuplialiter copulati;
acceptum baptisnii sacramenliim, quo quisque fidelis nec Joanni essct liciuim, secnndum Evangelii docu-
in unitate catholicx Ecclesix Chrislo incorporalur, menliim, si dcsponsal.amf dotalam, et publicis nu-
postea nulla interveniente causa amiltitur : sic ct pliis honorataro duxissct, cliaro anle unionem carnis
vinculum conjugale, legaliter et nuplialiter celebra- relinquere, si non delegissct ex consensu rn eontr-
tum, indissolubiliter manet conncxum licel fomica- nentia permanere, sed aliam ducere. Sicul non Hcet
tionis causa vel quacunque de causa videatur scpa- Stcphano istam, quam desponsavit, dolavit, et pu-
ralum. Causa. vero fornicatiouis separatum, si post hlicis nuptiis hoiioravit, licet ei non sit misius, relin-
pceiiitentiam fueril reunitum, non lamen ideo erit quere, et aliam etim poenkentia, vel sine pcenitenlia
reiteratum, quia permanet unum. Sed si in conii- ducere, nisi in islius ccncubilu incestale inalum po-
nentia poenitenliali, quod magis peenitenlibus conve- _ tuisset inteivenire : scd aut cx consensu cumipsa
nit, manere conjuges non valebunt, reeonciliatione in continciitia Stcphanus permaneret, aut si se cott-
medicinall ex conscnsu mtiluo, post ccclesiaslicam tincre non possel, cum ea nupiialiter copulatus ma-
rQConciliationem,indulgeiitia compulabilur essc sa- neret. Si auiem sine incestu, cum hoc tlebito ortline
natum : sicut nec baptismum, quoties peccaiur, coroniistt forent, nisi ex multio cpnsensu propter
toties reiteralur, sed pcenitenlix medicamcntp per cqnlinculiani separari non possent, aut propler for-
reccriciliationem ec.clesiaslicam, non iteratum crc- nicationem separali, vel innupiii permanere, vel
dilur, sed divina gralia reparatur. Reparari auletii sibimet reconciliari deberent : ct si cum inccslu
de npn amisso eo modo dicitur, sicul mcns et cor- fuissent conjuncti, separatione eoruro ac pceniicnlia
pus eucharistix perceptione reparari, et salislactione adulierium secundum auclorilatem canonicam sanari
congrua renovari menlis nostrai spiritus legitur. El deberet.
sicut qux anle baptismum, vel pcst baptisinura hii- Et ha:c sibimet ila concinere sacra demonslrat
mana ignprantia vel infirniitate peccantur, baplisma- auctoritas, dicens de Maria et Jpseph : Antequam,
tis rounere est ut dignis pcenitentix fructibus remit- inquit, convenirent (Matth. i), id est, anlequam
tantur : ila ntipliarum bono defenditur, ne crimina nupiiarum, splcmnia rite celebrarenl. Verbo enim
habeantur, qux ab Aposlolo secunduro indulgentiam 0 conveniendi, non ipsum concubitum, sed nuplias,
concedunlur : illa videlicet, qux concupiscentia im- qux prxcedere solent cpiicumbendi tempus, insi-
pellcntc non nisi conjugibus concedunlur; lantuni ut nuat, quaudo ea qux prius desponsala fuerat, esse
cum legalitcr nuptis naturaliter eonciimbalur. Naiu- conjux incepit. Et paulo post: Voftrit occuttedimitte-
ralitcr aulem dicimus, quia de Ona legitur (Gen. re eam (ibid.). Videns Joseph sponsam concepisse
xxxyui), quod cum uxore naturaliter non coiicum- suam, quam bene noverat a nullo viro fuisse alta-
bens inlcriit percussus a Doinino. clam, cum esset juslus, et juste omnia veUet agere,
Unde bcatus Augustinusin libro.de bonp conitigii, oplimuni duxil, ut neque hoc aliis protleret, neque
et de Nnpuis et Conciipisceiilia, et in aliis suis libris, eam ipse accipcret uxorem, scd mtilatp occulte
suflicientissime dispuiat. Sed et ibidem inter alia nuptiarum proposilp , in ccnclitipne eam spensx
tlicit : Quod ergo prxcipiunt aposioli conjugibus, manere paterelur ut erat. Sed si eam ccculte di-
hoc est nupliarum; scilicet, uxori vir debitum retl- niitleret, neque acciperet cenjugem, et illa sponsa
clat, etuxor viro, et fiiios procreare, matres faniilias pareret, nimirum perpauci essent, qui eam virgi-
esse. Quod autem venialiter concedunt, aut qupj ncm, ct non potius autumarent esse meretricem,
impeditad orandum, riOriCpgunlnuptix, scd fcrunt. cl quasi adultera lapidarelur a Judxis.
«9 EPISTOLJE. »59
Unde et sacri cancnes in capilulo, in quc de pa- t\ tuam, el reliqtia , qu» lalius ibidem prosequi-
rentibtis, qui fidem sponsaliiioruin frangunt, decer- lur.
nentes providentissime statiierunt aJjungere (conc. Qua de re his edocti testimoniis sacrx auctonta-
Elib. c. 54). Si lamen, inquiunt, sponsus vel sponsa tis, quicunque desponsatas, dotatas, publicis nu-
in gravi crimine fuerinl deprebensi, excusali eruiit ptiis honoratas uxores ingenuas, vel ob hpc factas
parentes : quia qued parentes (idci fractx debuis- ingenuas duxerint, aut in perpelua cenlinenlia
sent jutlieium punitionis suslinere, ad eos jam qui maneant, aut nisi hcc ciimen incestuale, vel aliud
merucrant perlinebit. Et ut ad siipeiioris exempli quedlibet prohibuerit, quod in se vel secum non
onlinein redeamus, propterea coiisilium Jcseph re- recipit Cbristi et Ecclesix sacraroentum, nuptialiter
peule consilio meliore inutalur, ut videlicet ad nubant, si se ex consensu continere non poterunt,
conservandam Marix famam, ipse eam celebralo et non nisi fornicationis causa disjungantur : qui
iiupliartiin conjugio conjugem acciperet, sed casltis disjuncti, aut innupli permaneanl, aut si continere
castam perpeluo cuslodiret, ut sequitur : Hwc autem non possunt, sibi posl pcenitentiaro reconcilientur.
eo cogitante, ecce angelus Domini in somnis apparuit Ubi autera, ut in Stephani nuptiis, periculum ctiiit
ei dicens : Joseph, fili David, noli timere accipere periculo vitandum emerserit,. minus pericultim ad
Mariam conjugem luam (Malth. i) B majus devitandum periculum , nt sanctus Grego-
De ctijtis conjugii genere Siricius ad Himerium rius in libris docet moralium, eligatur: sed el ip-
Tarraconensem episcopum scripsit, dicens (cap. 4): sum quod eligitur periculum non negligatur, ve-
De conjugii violatione requisisli, si desponsalam rum dignis pcenitentix fructibus, videlicet piis ope-
alii puellam aller in malrimoniuro possit accipere. ribus, et profusis lacrymis, ne xternaliler pericu-
Uoc ne fiat rnodis omnibus inhibemus, quia illa lum raaneat, sed salutari remedio temperetur, aut
benediclio, qttaiii nuplurx sacerdos iroponit, apud penilus evadatur, apud omnipotenlis Domini misc-
fideles cujusdam sacrilegii instar est, si ulla trans- ricordiam oblineri modis omnibus salagalur.
gressionc violetur. Elin concilio Ancyrano (can. 10): Nosautera hxchis idcirco interponere necessaritnn
Dcsponsatas puellas, et post ab aliis raptas, placuit duximus, quia quosdam, etiam qui se doclores esse
erui, et eis reddi, quibus anle fuerant desponsatx, dicebant, audivimuspertinacicontentione intendere,
eliamsi eis a raptonbus vis illata constiterit. Qux quasi ex verbisbeali Ambrosii, et sancti Augustini,
snpra laxato ordine non inodo sponsx, veruni qux parum diligenter intenderant, virum non for-
cliaui qnasi coujuges factx, etiam violenler corru- nicantem, et a fornicalore niuliere discedentem,
plx, ila sponsis reddendx sunt, sicuteliam separati, aliara illa vivenle ducere posse, et qux causa for-
sive fornicationis causa, et absque mutiio consensu C nicationis a viro recesseril, non posse reconciliari :
disjuncli coujuges rejtingendi sunt : fornicationis illam autero qux non causa fornicationis, sed alia
autem causa separali, aut inniipli manebunt, aut qualibet recesserit, aul reconciliari, aut innuptam
ex coiisensu sibimet muluo reconciliaDunliir. De debere remanere; non advertentes, quia sic adulte-
miplialisaulem, sed inntiplis, id est de nupliarum rino sensu inlerpreiabantur verba Aposloli, sicut
celebraiione, in quibus arrhx sponsaliorum , el et illi, conlra quos olim beatus Auguslinus istos
benediciio sacerdotalis, et dotalionis confirmaiio, librps descripserat, el Africaua synpdus, qux prx-
elChrisli atque Ecclesix myslerium ad complelionis misimus, definivit, quandp el Coeleslianes eviscera-
perfeclionem dirigitur, sed non carnis unione cora- vit, el ipsas etiam Pelagiancrura medullas excussit.
pletur, sed consilium bonum, ut de Joseph dixiinus, Necmirum : sic enim piavo erant infecli dogmate,
consilio roeliore mulalur, ut in conlinenlia perpetuo sicutet mcdemi Prxdestinatiani, qui veterurn Prx-
roanealur, ibidem ilerum scriptum est : Exsurgens destiiialiaiioruni hxresiin, quasi de sancti Augusliiii
aulem Joseph a somno, fecit sicut ei prwceperal an- verhis compilatani instaurare laborant. Quoruro
gelus Doinini, et uccepil conjugem suam, et non co- capila confregit, et veiiicero capillorum perambu-
gnoscebat eam (Matih. 1). Accepit atitem ail nomen " lanliuin in delictis suis conquassavit, atque conlri-
conjugis, ob causas nccessaiias qux tunc iinuiinc- vil beatus Coeleslinus papa in epistela decrelali ad
banl; et non cognoscebat eain ad opus conjugale, Venerium, et cxleros Gallicanos episcopos : et is-
sed ulerque in continentia pernianebant. tlem beatus Augustinus in libro de Correplione et
Quod et Paulus licenler lieri posse in Epislola Gratia, et de Prxdestinatione sanctoruro,. ac Bono
priina ad Corinthios, et Augiisliuiis in libro primo perseverantix. Sed et sanctus Prosper, ex delega-
de Nuptiis et Concupisceulia denionslrat dicens: lione sedis apostolicx, in absolulionibus objectio-
Quibus vero placuerit ex consensu ab usu carnalis num Gallorum, Vincenlianorum, atque Massilien-
concupisccnlix in perpeliiuin continere, absil ut sium, in libris etiam de Vocatione gentiuin, catbo-
vinculum inter illos conjugale rumpatur : inio fir- lico sensu, et perfecla evidenlissimx rationis fa-
rnius erit, quo magis ea pacta sectim inierint, qux cundaque doctrinaeorumargumenla dissolvit. Verba
chariusconcprdiusque servanda sunt, non volunlariis autein eorurodem auctoruro, unde imperili niagistiL
corporum uexibus, sed volunlaiiis affeclibus animo- lalia insulsa captarunt, hic poneremus, si non pro-
rtim. Neque enim fallaciter ab angelo'diclum est ad solutipne nedum componere vilarerous.
Josepli : Noli timere acciperc Marium conjugem Addenduin eliara nccessaiium duxirous, ul Ms
 131 HINCMARIRIIEMENSIS ARCIHEIISC0P1 152
sanclorum sentenliis cognoscamus, nuplias, quas A t larem suscipial, ct cum dignis pcenitentix fruciibus
concubilus pro quibusdam causis non sequilur, solvi peragat, ut qui suo neglectu Ecclesiam, et multos
posse, et propter inconlinentiam feminas ad alias Ecclesix filios scandalizare prxsumpsit, Ecclesix et
convolare valere. Sed subtilis invesligatio, et ratio- ejus rectoribus atqtie filiis satisfaciat, et post salis-
nabilis discrelio in his prius est adbibenda, uirura factionem, si se conlinere non polerit, Juxla senlen-
quasi naluralis in viris sil hujusmodi comroistionis liani magni Lconis papx ad Rusiicum Narbonensera
iropossibilitas (quia et stmt eunucbi, sicut scriptuiu cpiscopuro, et seciinduro decreta sancli Tolelani
cst, qui de matris utero sic nati sunt,) an hoc impe- concilii (Decrel. cnp. 25, conc. Tolet. vi, can. 8),
dimenlum opcratione cliaboli, sicut fieri assolet, illis copulam uxpris legitiiwx exspeclal, ne ilerum forni-
accidit. Quod si per sortiarias (33. q. 1), atque ma- calionis crimen incurrat. In quo laroen, cum eodera
leficas, occullo, sed nunquam vel nusquain injuslo, Patre loqueules sanctissimo, non regulam conslitui-
Dominici judicio permittenle, el diabolo operante, rous, sed
quid sit tolerabihus xstiinamus. Nam se-
accidit, bortandi sunt quibtis isia eveniunt, ut corde cunduro veram
cognitionem nihil magis ei congruit
contrito, et spiritti huroilialo, Deo et sacerdoli de
omnibus peccalis suis puram confcssioneni faciant, qui poenitentiam agit, quam caslitas perseverans, et
el proftisis iacrymis, ac largioribus cleemosynis, et 'B menlis, et corporis. Cui ne laqueutn injiciamus, re-
orationibus, atque jejuniis , Domino satisfaciant, medii roanum porrigimus, non imperium actionis
cujus judicio, pro suo meritp, et ab illa benedicticne imponimus.
privari invili ineruerunt, qnam Dpminus primis pa- Quia eliam sanclus Siricius de benedictione spon-
rentibus anle peccalum in paradisc donavil, qua sarum in decrelis suis quxdam ponere sluduit. De
etiam post peccalnm genus hiiinantiiii in tolttm pri- quibus, quod nolum est, sacri canones decernunt, et
vari non voluit : et per evorcismos, atque cxtera nos exinde aliqua diximus, et plura alia diceremus
roedicinx ecclesiaslicx mtinia, ministri Ecelesix la- si his nupliis, de quibus loquimur benedictionem
Tes, quanttim annueril Dnminus, qui Abimelech ac sacerdotalein dalara fuisse ex more ecclesiastico au-
domum ejus Abrahx orationihus sanavit, sanare direinns. Sed-quibus debita fides defuit, locum be-
procurent (Gen. xx). Qui forle si sanari non pote- nedictio sacerdotalis non habuit: prxserlim cum
Tunt, separari valebunt. Sed postquam alias nuplias scriptum sit: ln quamcunque domum intraveritis^
expetierit, illis in carne vivenlibus, quibus Junctx primum dicile: Pax huic domui; et si fuerit in ea>
fuerint, prforibus quos reliqiterant, eliamsi possibi- filiits pacis, requiescel super illum pax veslra: sin
litas coneumbendi eis reddita fuerit, reconciliari _. aulem, pax veslra ad vos-reverletur (Luc. x). Et Pe-
iief|uibunt. Incestuosas autem nuptias, propter in- trus Domino et-fidelibus dicit: Fide purificans corda
cesttis crimen, quod habere non polest, ut prius eorum (Act. xv). Et item scriptum est: Omnia opera
diximus, el iterum dicimus, Christi et Ecclesix ejus ex fide, et kerum, QuoA non est ex fide, pecca-
sacraineiitum, nen debere manere, sed crirnen sepa- tum est (Rom. xiv). Et ubi peccalum manct, ante
ralicne et peeniienlia debere sanari noscamus. Sle- congruam satisfactionein benedictio locum non ha-
phani vero nuplias, de quibus agitur, ne incestus bet. Nihil enim, ut beatus dieil Gregorius, prpdest
adniittalur, debere dissolvi modis omnibus cognosca- oratio, ubi iniqua est aclio.
mtis : ct nuptias qux nuptiale habent mysterinm, Poslbxconinia, si Regimundus ftliam suam reci-
iion quacunque alia, nisi sola fornicationis causa, pere non veluerit, aut illa in sua libertate manere
possedissPivi.dpcenleVeritatis aucteritate teneamus. decreverit, indieandum esteis, quoniam si ipsa slu-
Queniam elsi ccmmuni consensu continenliam vove- prum quodcunque consenserit, ad illum, vel ad il-
riul conjuges, tanlo obnixius, quanto spiritalius in lam, non aulem ad Stephanum, quod perpetralum
Domino juncti manebunt : quorum conjunclioni, ac fuerit pertinebit. Dcbetis etiam vos', sancli antisli-
indivisx separalioni, nutta simulalio in ocnlis ejus les, et Regimundo et Slephano, atque illorum parcn-
intervenire valebit, qui cordium ac renum serutator rv tibus et amicis, ex divino mandato suggcrere, inti-
esse dignoscilur. mare, atqtie prxcipere, ut pacem inler se, qtiam
Untle Stephanus pro fornicalione, de qua, nisi Dominus prxcepit, et sine qua euni nisiad judicium
coactus necessitate eam publicaret, secreta confes- videre non poterunt, babeaiil; el terrx principes
sione poenilentiam agere poterat, et quia sacro nu- cum primoribus tlebent salagere, ne pro hac causa
ptiarum mysterio, Hcetnecessitate compulsns, siniu- in Ecclesia, et in regno, scandala et sediliones fiant.
lalionis culpani superinduxit, sicut ille qui /i/.aniam Quod qui eoruni obedirc conleinpserit, juxta cvan-
tritico superseminare non metuit: el quoniam post gelicum prxcepluni, sicut eHiniciis.et publicanus
tale connubium, antequam lcgalitcr dissolveretur, elficialur : et secundum Aposlolum, qui non obcdit
quod quasi legaliler visum fuit initum, alios pravo verho noletur, ut nemo ei comroisceatur; et qiii
exemplo destruens, concubina ustis ftiisse diciiur, lianc pacis doctrinam non receperit, nullus ei Ave
juxta modum ctilpie, cum piclalis rootleslia, quia re- dicat, ut non communicet peccatis ejus, cl sicut ca-
verenliam Deo exhibtiil, ne iiicestimi fornicaliotii nones decerntint, cblatio ejus nec in sacrario reci-
adjtingerel, a proprio episcopo secuntluin c-Jtisarbi- pialur. Et qui ad pacem redire noluerit, landiu ex-
trilim, qui canones sic dccernuiit, pcenilentiam rcgti- coromunicatus mancat, qiianrtiu aJ pacem rcdire
153 EPISTOL^E. iai
conteinpserit, el ad charitatem, qux operit mullitu- A ubi propter Hilderici episcopi xlaiis prplixitatem et
dinem peccatoruin, quanlocius redire festinet. diiiturnaro xgriludinem, quxclam acl sciciiliam et
Et itcro in canonibus scriplum est, ut de concilio religionero perlinentia, necnon et xdificia et cxtera
bini vel lerni Judices ad quxque diflinienda deligan- quxque necessaria neglecta invenil. Quapropter a-
tur alque lniltanlur, qux ecclesiastico debent exa- familiari suo Bptlpne clerico domni et nulritoris
minari ac diffinirijudicio, et alibi rationabiliusalqiie inei Hilduini abhatis sacri palatii.cTericorum siiinnii,
convenientius quani in eoJero concilio poterunt de- quemtlain clerieum ipsius Bodonis propinquum, no-
finiii; el qiiisquis probalus fuerit pro conlumacia mine Waiidehnarum, qui cantilenaro optime a Teu-
nolle oblemperare judicibiis, cum hoc prirox sedis gario magistro in sancli Dionysii inonaslerio didicil,
episcopo fuerit probalum, det liltcras ut nttllus ei ad erudiendos clericos suos oblinuit; cui ahbatio-
comiroinicet tlonec obiemperel. Qua de re sancta lam sancli Sanctini in beneficitim dedit. Iclcm au-.
synodtis vos, qui primaruro sediumregni Aquitanici leni Wandclmariis in Toco sibi commisso quater-
eslis, aJ hanc causani diffiniendam, cum coepisco- niuiiculos vahle eonlrilos, et qux in eis scripla fue-
pis veslris, ct principibus, ac terrx illius primori- rant pene delela, de Vila et actibus beati Sanctini
bus, eligere studuit qiiorum diflinitioni sinc suo pe- repeiit, quos ob familiaritatis notitiam, el quia nie
riculo et excoiniiiuiiicationis inveclione, qtiisquis B sciolum putabat, ad exhaurienda ca qux iii eiscleni
vobis obtemperare distuTerit, evadere non vatebit. qiialcrniiinculis contineri videbanlur, ct ad tran-
Hxc de evangelica verilate, et aposlolica atque scribendiim aperte in nova pergaroena mihi com-
canouica auclorilale, seu catholicorum doctrina et misit. Quod et sludiose peregi, et mihi emcndala
tradilione, sicul synodus sancta jussit, pro medio- emendanti reslitui. Sed quia diti est quod idero
critate ingenioli mei colligere sludui. De quibus, Wandclmarus etiam anteobitum Ilucberli deftinclus
siculaudivi quoniam quidam faciunl, nemo conlra fuit, et sicut audivi, idem loctis negleclus exslitit,
me debet irasci : quia non mco sensu mea verba ac derotim iu eadero urbe Nortroanni fuerant, ct
composui, ncque.quod nieuni non esl mihi arrogare quxdaro ineendio concreinaverant, quxJam vcrc»
prxsumpsi, iieque slatucndo vel imperando in hac prxtlantes diripuerant, nescio si ipsi qualerniunculi
causa, quotl non cst mcuni, quiddam scribere pro- vel eorum exemplaria in eadem urbe valeant repe-
ctiravi, nulliiis prxjiidicans sanx sententix, nec riii. Proplerea eerum exeinplarium quod mihi re-
tlehonprans anctcritalero, aut ad obsequendi quem- linui, vestro devoto et bono studio offerendum pu-
quaro cogere volens necessitatem. SedcumbeatoLeo- lavi: ut si qux sunt illorum reliquix, qui negabant
ne scribente ad Rusticum Narbonensem episcopum, Dominum et Patrem noslrttni, patronum noslrnni
dileclissiinaro atque reverenlissimam fraternitatem '" Dionysium esse Areopagiten, et a bcato Paulo apo-
vcstram coromoneo, quia sicut quxdam sunt, qux stolo baplizalum, ac Atheniensiiim ordinatum epi-
nulla possunt ratione convelli, ila multa sunt qux scopum, et in Gallias a sancto Cleraente directum,
aut pro consideratione aitatum, aut pro necessilate cx his qux Grxca testificatio et Ronianx sedis
rerum oporleat leniperari: illa semper condilionc asscrtio ct Gallicana inliinat conteslalio, ralum et
scrvata, utin hisqtixvel dubia fuerinl, aut obscnra, in hac rccognoscant, qtiod inde anle nos dicluin
id iioverimus seqnendum, quod nec prxceptis evan- est. Nam veritas sxpius agitata magis splendescit
gelieis coiitrarium, nec decretis sancloruin invenia- in lucem.
lur adversum. EPISTOLA XXIV.
EPISTOLA XXIII. ADCONVENTUM EPlSCOrORUM.
ADCAROLUM IMPEBATOfiEU. Bcsponsioad inlerrogalionem Gttnlharii arcliiepiscopt
Coloniensis, de uxore Bosonis quw virum suum
Deauctorilate VilwS. Dionysiiab Anaslasio transtatw. retiqueral.
(ApudMjbill., Analect.pag. 212.) (ApuJSirmond.,ex veleri codiceBibliotli.Tbuan;e.)
Domno glorioso CAROLOiinperatori Auguslo, ,n HINCMARUS, noiiiiiie, non merilo, Rhemoruro epi-
'
HI.NCMARUS, nomine, non merito, Rhemorum episco- scopus, ac plebis Dci famulus, sacro CONVEN-
pus, ac plebis Dei famulus. TUI.
Lecla beati Dionysii Passione a Methodio Con- Quidam bealo Ambrosio quxdaro proposuit, ad
stanlinopolim Roma directo Grxce diclala, et ab quorutn solulionein in crastina illum ad ecclesiam
Anastasio utriusque lingux peritc et undecunqiic invitavit, unde sermoiiem adoriens (De Incarn. Do-
doctissiino, aposlolicx sedis bibliothecario, Laline mini) : «Ad solvcnduin, inqtiit, debiliim creditori
conscripla, sicut in prxfalione sua narrat, reco- meo adveni. Scd ct ego de inihi proposila heri
gnovi his qux ibi scripla smit ea qux in adolescen- quxslione, cujus solutioncm nunc assero, liroc
tia legeram consonare,-videlicct per quos el qua- clomno Gunthario pro tribus causis rcsponJere non
liter gesla marlyrii beati Dionysii sociorumque ejus potui : videlicct, quia ad rcvertendum jam jamquc
ad Romanorum notitiam indeque ad Grxcorum commovebamur, ct quoniam plures viri sapientes iu
pervcnerinl. rSam quando Deo disponenle in Fran- cenventu consislunt, quorum quidam certant pro-
coiiofurth palaiio nati eslis, Hucberto prxcentori ponere, quidam aiitem absolvcre, iiilerduin neces-
palatii episropiuin Meldensisurbis comroisstira esl, sitate conipiilsus lanla vclocitatc cogor verba cou-
 155 HINCMARIRHEMENSISARCITTEPISCOPI 150
fuudere potius quam proferre, antequam alius raihi. A corporis sui, sed vir; et vir non habei potcstatcm
sentenliam ab ipsis labiis rapiat, ut ncc bucca corporis sui, sed mulier (ibid.). Uxori vir debitum
efferre sufficiat quod vcl convulsa memoria sttb- reddere debet, et uxor virp, ut npn tentenlur a Sa-
miuislrat. Sed et sicut scriplum est: Qui fortUer tana propter inconlincntiam. Qnod qui eoruni non
premit ubera, exprimit bulyrum; et qui vehementer fecerit, nisi ex consensu propter Deum dimiseril,
emulget, elicil sanguinem (Prov.xxx), timui ne si parem suum, irrio partem corporis sui mcechari
inconsuile ac prxpropere responderem, in carna- facit. Si lu huic feminx poenitentiam ppsueris, qux
lem inlelleclum deciderem, qtiia occupatum ad alia pars est cerppris viri dioecesis allerius, sine con-
cpr meum me dereliquerat, el Iiimcn intelligen- sensu rectoris et viri, contra regnlas ecclesiaslicas
tiunculx serenum mibi vel mecum non crat. Qua- facis, et, clocenle Leone papa, honoris communione
propler distuli, donec si forle sectindutn prophe- privaris. El item : Si huic feminx lege pccnitenlix
tam (Ezech. m) miiterclur manus, qux me cibaret inamini iroponis, et illa membrum capul suum (ca-
intellectus volumine : qtix videlicet toties millilur put enim mulieris vir), in alleram provinciam se-
quolies qux ame neseiebaraus divina nobis gratia cuta fuerit, sub providentia allerius prxsulis quis
revekmlur. Qua de re proposilionem donini Gun- euram de ejus accipiet pceniienlia? Quis ut recon-
tharii prxferamus, et solulionem ex largilione di- B ciliclur secundum canones, ad ejus allendet lacry-
vjnae gralix iro captu nostrx intelligeiili* refe- mas et confessipnem, qnam non audivit? Quis ei
ranius. nianuin ad reconcilialionem imponet, sacris regulis
< Si, inquit, femina Bosonis ad nos venerit, et decernentibus, ut nenio-episccporum sub manu pp-
« publice confessa fuerit, dicens: Mea culpa, virum siuini alterius sacerdplis ad reconciliationem susci-
< roeuni adulleravi: quapropter tiinore mortis per- piat, neque reconciliatum sine lilteris vel consensu
« terrila ad vos confugi, qui Dei estis vicarius, reconcilialoris recipiat? Et quomodo partem cor-
< ut me et Deo salvelis, et a morte corporali, poris, iroo liominein alterius episcopi el parochix
i. qux mihi iraminet ex parle inariti mei, me li- jmlicabis, quin poenitcntiali judicio condemnabis?
«. beretis; tilruin debeam illi publicam pcenilen- cum scriptum sit, qtiod sanctus Gregorius hinc in
< liam impouere, quam aut in parochia mea, in suis decretis exposuit : < Si transieris per messem
<. quara confugit, sejuncta a viro suo peragat, aut amici tui, fricans confricabis spicas manibus luis, et
« eam eidera viro suo sub lali conilitione reddere manducabis, falcem autem non mittas (Deut. xxin),
< debeam, ul nullo raodo eam interficiat, sed posl sive falce non melas, id est honiines parochix
< pcenilentiam illam in conjugio habeat. Quam si alterius verbo prxJicationis et exemplo operis
< interfecerit, sciat se ecclesiaslica damnalione 'C(ita taroen ut nen conculces siropliciorcm fra-
< plectendum, quoniam nefas est quemquam in trem luum, ne incitlas in ruinam et laqueum, va-
< publica poenitenlia positum a quccunque inter- nam scilicet gloriam diaboli) in corpus Clirisli,
< lici. t qux est Ecclesia, festiua trajicere, falcem autem
Resppndemiis: Feminam illam in tua vel alterius jutlicii nou permilteris niillere , vel falce judicii
cujusque parechia nalain, baptizataro, nutriiam, melere, itlest incidere sive abscidere. » Et quoniam,
adultaro, facultatum hxreditate dilalam, BPSP ex sicut ipsc Boso dicit, eidetn mulieri",qux caro sua
alia nen mpdp parochia, vcruin ex alia provincia est, nullum crimcn impingit, sed non modicam ne-
nalus, et per umnia increroenta in perfectum vi- gligentiam, quia ab ejtis se subtraxit scrvitio, et
rum perduclus, sub alierius episcopi cura degens qiianluro ex ipsa est, illum moechari fecit, contra
secunduin legcm divinam et humanam, apud eos aucloritaiem alquc justiliam eum dimittens, et in
quorum intererat obtinuit, desponsavit, dotavit, aliis regnis circitcr pcr triennium immorans, con-
publicis nupliis bonofavit, et sibi in conjugii copula tumax mandalis illis adco exstitit, ut nec coropellata
sociavit, et unuui corpus unamque carnem secum per tanla lempornm spalia ad eum redierit, pro
effecit, sicut scriptum est: Erunt duo in carne una; domni apostolici est jussioue illi paratus indulgere ;
jam non sunt duo, sed una caro (Gen. n; Matth. restat ut rex, in cujus rcgno degit, secunduni con-
xix); ct : Quod Deus junxit, homo non separet scriplionem chirographi regum nostrorum , cam ad
(Alatth. xix); nisi forle perpetuo, ex consensu, viri sui prxsenliam adduci faciat, et tu cpiscopus,
propter contincntiam, undc tanto conjuncti stint in cujus parochia iinmoratur, quia hoc non cst regis,
amplius quanto et spirilualius; aut ad tenipus, ut sicut sanctus Gregorius de his qui ad Ecclesiaro con-
yacent orationi, et reverlanlur iterum in itlipsum, fugiunt prxcipil, si exposcit necessitas, securilalem
ne tenlentur a Satana propler inconlinenliaro (/ dc xquitale sibi servanda apud virum ejus expetas
Cor. vn); aut causa fornicationis, qua separali, aut et obtineas, et post hoc missus reipublicx viro
sic, id est innupli cl separali maneant, aut mutuo uxorem fuga lapsam restiluat. Qui vir, si sacra-
recpncilientur. Quoniodo ppleris inferioreni partero menluin fregerit, et apostolicis monilis inobediens
corporis bomiiiis illius qui sub alterius, providenlia exstiterit, episcopus ad cujtis curam perlinct, ca-
degit, separare, el tenere sub pcenitentia, qux nec nonicuro judicium in illum proinde exerat. Si aulenv
orationi continenler sine consensu partis supcrioris confcssa, vcl legaliterde adulterio convicla, iacolu-
vacare potcsl? Mulier enim nun habct potcstatem rois cvaserit, Icgc ccclcsiastica pccnitentix iUaiu
 157 EPISTOL/E. 158
isdem episcopus subigat, quia et mundanis legibus A Lcge Iibrum xvi legis Rcmanx, lege decrela Da-
cautum alquc usilaturo esse dignoscilur, ut iuala masi, percurre Leonis epislolas et cxlerorum ppn-
qua?perpetrantur in illis locis emendcntur, in quibtis tificum de diversis conciliis atl irr.peralores trans-
perpelrata fuisse legatitercomprobantur. Prxlerhsc missas; revolve Augustoruin edicla de hxrcticis ad
nifiil miiii videlur agendum, nisi aut domni aposto- petilionem pnntificttm proniulgata, scrutare Cxsa-
lici monila exsequamur aut judicium incurramus. rum nostrorum capilula, et invenies quanlum pro-
De sacramcnlo autem, quoniam qtiasi ad pietalem fueril atque prosit legum severitas, DOIIsolura
confugit ecclesiaslicam, quia tuum, id est episcopalc ecclesiaslicx Ienitati, verum totius Cbrislianitatis
poposcit auxilium, quod cx iinpunitate, in menibrc- oplandx paci et colendx tranquillitati. Sapientia
rum vel vitx , si ila qualilas facti exegerit, Iegali namque, videlicet Christus Dci virtus el Dei sapien-
privatione requiris, super id quod sanclus decrevit tia dicit: Per me reges regnant, et conditores tegum
Gregorius pro eis eliam qui ad sacraria sacra con- jusla decemunt (Prov. vm); ct, Aposlolus : Lex
fugerint requirendum , videlicet de xquilale ser- quidem esl sancla, et mandalum sanctum, et justum
vanda, stibtiHter debes perpendere, ne videaris vel el bonum (Bom. vn, 12). Unde Ambrosius : < Man-
dicaris non soltim Ecclesix, verum et lotius mundi datum lcgem intelligi evangelicus sermo tcslalur.
statum el ordinem atque vigorem velle confundere B Ait eiiim : Si vis ad vitam venire, serva mandata
atque destruerc, et apostolicx alque aposlolicorum (Maltlt. xix). El item Apostolus: Lex propter trans-
virorum doctrinx obsistere , qui non solum leges a gressionesposita est (Gal. m, 10). Et: Lex-non est
Cbrislianis regibus promulgalas observaverunl, el posita juslis, sed injustis et non subditis, impiis et
observantcs tradiderunt, verum eliam promulgandas peccaloribus , sceleratis, contaminatis, patricidis et
expeliefunt, sicnt in Carthaginensis atque Africani matricidis, homicidis, fomicariis, masculorum con-
concilii cxterorumque coiiciliortiiii canonibus, ct in cubiloribus, plagiariis, mendacibus, el si quid aliud
decretis aposlolicx sedis multolies reperitur. Unde sanm doctrinw adversalur (I Tim. i, 9). < Etitem :
et sanctus Gregorius commonitoria a.dJoannem de- Nam qui pr\ncipantur.non sunt timbri bonis operibut,
fensorem et ad alioS eliam ex integro de lcgalibus sed malis (Rom. xui, 3). Unde Ambrosius : < Prin-
edictis condiderat, et sanctus Gclasius ad imperato- cipes hos reges dicit, qui propter corrigendam vilam
rem Anastasium scripsil (epist. 10, sub iniliuni) : et prohibenda adversa crcanltir. Dei habentes ima-
< Si eniin, inquiens, quantum ad ordinem publicx ginem, ut sub uno sint cxteri. » Et item Apostolus:
pertinet disciplinx, cognoscenles imperium tibi su- Vis autem non limere•polestatem? Bonum facilo, et
pcrna disposilione collatum, legibus ttiis ipsi quoque habelis laudem ex illa (ibid.). Hinc idem doctor:
parent religionis antistites, ne vcl in rebus mundanis Q < Laus ex potestale tunc surgit, cum quis innocens
exclusx videanlur obviare senlentix, quo, oro, te invenilur. Dei enim minister esl tibi in bono. Ma-
decel affectu eis et convenit obedire, qui prxrogan- nifestum esl ideo rectores dalos ne inalum flat. Si
dis venerabilibus sttnt allributi mysleriis. >Et san- aulem malura feceris, time. Non enim sine causa
clus Leo ad Turibium Asluricenscm episcopum scri- gladium portal: hoc est, ideo comminatur, ut, si
bens (epist. 4, sub inilium) : < Merito, inquit, palres fuerit conteinplus, vindicet. Dei enim minister est,
nostri, sub quorura lemporibus hxresis hxc nefandar vindcx in ira in cum qui male agil. Quoniam futu-
prorupit, per toliim mundum inslanler egerunt ut rum judicitim Deus slaluit, et nulluni pcrire vult,
impius furor ab universa Ecclesia pellerelur; quando liuic sxculo rectores ordinavil, lerrore inlerposilo
etiain mtindi principes ila hanc sacrilegam amcn- hominibus, vcltil pedagogi sint, erudientcs illos quid
liam delestati sunt, ut auctorem ejus cnm plerisque servenl, ne in poenaro incitlani fuluri judicii. ldeo-
discipulis legum publicarum ense proslernerent. que subditi eslolc, non soluro propler iraro, id est
Videbant enim oronein curain bonestalis auferri, ulliencm prxsentem, sed eliain propler conscien-
omnero conjugioruro.copulani clissociari, simulque liam. Recle dicit subjcctos debcre esse, non solum
divinum jus Iiuroanumque subvcrli, si hujusmoJi piopter irani, id est uitionem prxsentem, parit enim
"
bominibus usqtiam vivere cuin tali professione li- vindiclam , sed propler fulurum Judiciura, quia si
cuisset. Profuit diu ista districlio ecclesiaslicx leni- hic cvascrinl, illic eos pcena exspectal, ubi, accu-
tali, qttx elsi sacerdotali conlenla judicio cruenlas sante ipsa conscienlia, punienlur. » Et sanctus Cy-
refugit ultiones, severis tamen Christianorum prin- prianusin nono abusionis gratlu dicit:< Quia regem
cipuiu constilulionibus adjuvalur, dum ad spirilale non iniquiini, sed corrcciorem iniquorum esse opor-
nonnunquam recurrunt reroediuni qui liment cor- tet. » El item ibi inter cxlera : < Debet furla cohi-
porale judiciuin. Ex quo autem mullas provincias bere, adulleria punire, iropios cle lerra perdcre,
hosttlis occupavil irruptio, et exsecutionem Iegum parricidas et perjurantes non sinere vivere, filios
lempestates interclusere bellorum, ex quo inter sa- suos non sinere impie agere. » Et bealus Joaunes
cerdoles Dei difliciles commealus, et rari cceperunt Chrysoslomus in homilia decima sexta Matlhxi
esse convenlus, invenil ob publicam perturbalionem evangelislx: < Auditis, inquil Dominus, quia dic.lum
secrela perfidia libertalem, et ad mullarum mentium est antiquis ; Oculum pro ocuto , dentem pro denle
subversioiiein his malis cst incilata, quibus dcbuit (Matlh. v). Non enim ut nobis vicissim effoderemus
esse corrccta. > oculos sanxit banc legcm , scd ut metu quo ab alio
 159 HlNCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI lCO
islud lirriemus pali, ipsi qtioque talc quidpiam cave-- A j lali sicul isle est sacerdoli: Quare, inquit, tu em.rras.
renius admitlere , ut et qui ipso volunlalis bono o justitias meas, et assumis testamentum meum per os
uollcnt a cruJelitatc desinere, sallem metu coge- i- tuum ? Tu vero odisli disciplinam, currebas cum furey
reiitur oculis parcere proximorum : si vero illudA et cum adulteris porlionem luam ponebas (Psal. XLIX,
crudele dicilur, el homicitlam el ailulterum coerceri•i 16-18). Non enim foveret malos si bonum diligeret:
crudele dicatur. Sed insipieniium omnino isla verbaa sed diligens Dominum, et odiens vitium, quod suum
sunt, et extreroo furore dementium. Ego eiiiro adeoo agcret, et quod a Deo per conditores legum justa
meluo dicere hxc esse crudelia , ul bls contrariaa decernenles decreltim est non oppugnaret. Et iniqux
etiam initiua perdoceam, qtiod certe coinmunis quo-i- muHeres ac perversi bomiiies inquient : Faciamus
que ralio deprchendit. Tu enim dicis quia oculumn quod vohimus, et adeamus ecclesiam vel episcopuro,
pro ociilo jussit auferri, idcirco crudelis; ego autemn et erimus impunili. Irine namquc vituperabilup
refero, quia nisi prxccpisset islud , lunc vere apudd minislerium nostrum , et erimus centemptibiles ,
plurimos lalis fuisset, qualern tu eum falso essee ut videllcel legalem juslitiam injuslis a Dpmino
conquereris. Denique serroone fingamus omnemn posilam conlemnentes , quia unaquxque lex jusla
legem esse dissolulam, ncc quemqiiaro pro bujusce-!- crimen non h:\bel, ne sit injusla, et tamen crimi-
niodi factis formidaresuppliciuro, setl cunclis prorsuss B ] iiosum punit, ut vere sil justa. Et e regione qtiidaro
malignis ticere uli moribus suis, el adulleris, et!t jaclabunl, ScripUira dicil: Ne sis mutium jttstus.
homicidis, el furibus, et perjuris, el parricidis,i, Beati quoque miserieordes (Eccli. vn; Malth. \).
nonne sub hac licentia oninia parilcr una confusio 0 Et : Judicium illi sine misericordia, qui non facit mi-
iniquiialis invplveret ? Nenne mille sceleribus et!t sericordiam (Jac. n, 15); et: Superexaltet judicinm
cxdibus urbes , fcra , domus , roaria , (ptusquee mhericordia (ibid.); et Dominus adulterx : Nec
omiiinp mundus fuisset iroplelus? Nam si legibuss ego te condemnabo : vade, et amplius noli peccare
cerle dominaritibtis, et vigenle comniinalione alquee (Joari. VIII, 11). Et tu sacerdos, cui misericordiam
terrore, vix lamen voluntates cohibentur malignx,>, nisi misero debes impendere, et illi claudis non nii-
si etiam hec prxsidiuin defuisset, quanam pcselt scrcndo roisericordix viscera, qui in eum liber es a
malilia ratipne frxnari ? aut qux IIPIIin vitam ho-i- piinilione?Qnam ulriusque partis derogalionem crga
minum peslis irrueret? Nec lainen seluni istud cru- sacris mysleriis servientes provide atque discre.e
dele esl, permittere scilicet roalis agere qux velint: cavcns bealus Gregorius ad Leontium exconstileiu
secl aliud quoque islo certe nihil minus, id estlxsuinn scribit: < Debet, inquiens, gloria vestra ineminisse
cl inimerito affliclum negligere alque despicere?? quia nunquam meas epistolas pro cpmmendalione
Dic enim mihi, si quis feros homines ac semperr C ' alicujus accepit, nisi ut prolectionem veslraro fa-
inaligncs in unum colTigens, gTadiis armaret, to- cienle justilia prxslaretis, qtiia lurpe est defendere
tarnque circumire civilatem juberet, atque obvioss quod prius non conslilerit jusliim esse. Ego quiJem
sibi quosque confodere, quid tandem hoc essett bomines propler Justitiara diHgo, non anlem jusli-
immanius? At si alius eos quidem, qui ab illo armatii liam propter homines postpono. > Et ad Romanuni
essent, ligarel, violenterque constringeret, eos veroa defensorem (lib. vn, episl. 24, indict. 2) : < Patro-
qui inlerimendi erant ab iniquis illis manibus libe- cinia ecclesiastica, sive mea suscipiatis scripla,
raret, quid e regione islo invenirelur humanius?? sive etiam minime fuerint direcla, sub tanto mode-
Hxc igitur eliam ad legum transfer exempla. Quxe ramine debealis impcndere , qualenus hi qui in
cnim oculum pro oculo effodere prxcepit, timoremi furtis publicis implicali sunt, a nobis non videan-
quasi carnificum peccatoribus immittens, illiuss tur injusle dcfendi, ne opinionein male agenlium ex
similis invenitur, qui illos quos dixi cohibuit arma- indiscrelx dcfensionis ausu in nos ullo modo trans-
tos. Qui vero nullam omnino poenam decrevit no- feramus : sed quantum decel Ecclesiam, admonehdo
ccnti, sed armasse libi iniquitatein videtur, eumque3 et verbum intercessionis adhibendo, quibus valutis
iinitatum fuisse qui sceleratos illos gladios inslruxit,, succurrite, ut et illis opem feratis, el opinionem
hincqiie totius civitalis immisit exitiiim, videsne3 * sanctx Ecclesix non inquinet,is.> Sed et tle his qui
queroadmodum non solum nulliiis crudeHlatis, ve- ad septa ecclesix, et etiam ad ipsa sacraria confti-
ruro etiam maximx pietalis sunt illa prxcepta? »i gerint sanctuarii, ad Joannem episcopum Carali
Et in epistolis beali Gregorii idcm compelenlii lanx civitatis scribit : « Si, inquiens, de quibusest
ultione plectendis maleficis et iniquis sxpenumero> quxslio, ad ecclesiam foriasse refugerinl, i(a debet
qui legere volueril, invenire valebit. causa disponi, ul nec ipsi violenliam patiantur, ncc
Unde, frater charissime, collige, quia contra hxc; hi qui dicunlur oppressi damna sustineanl. Curx
agere aut exigere, non solura est piclalis jura con- ergo vestrx sit, u( eis sacramento ab his quoruui
fundere, veruro et sacerdolali innoccnlix ac purilalii intcresl, de servanda lege cl justilia promitlant, et
detracl.ionis moleslias importare, et derogalionisi per omnia coinrooneanlur exire, alquc suoruin
hlasphemias irrogare. Dicent cnini nialiloqui : Pau- acluum reddere rationem. >
Ius dicit: Non solum qui faciunl, sed qui consentiuntt Hacc, domini et fralres, rogatus, vobis audien-
facientibus,digni sunl morte(Rom.i, 32), iste iniqups; libus, a suprascriplo venerabili consacerdote nostro,
coerccri non sinit. Undeel Dominus per Psalrais'.anit s:ipiculix veslrx tlcposui ; qu;e si illi ad interioga-
 HCl EPISTOL/E. iCe
-tionem siiarii non videntnr stifficere , plnra biiic A quxque titrum probabilia , aul per auciorilalem et
poterit in sanctorum paginis legere, et a nostra rationem iinprobanda sint, catholici Iectoris judicio
mediocritate in soltilionibtis quxslionum, de quibus derelinquo. Loquens Dominus de juJicio quotl iu
ab aliis interrogatus sum, vicesimx secundx, et secundo advcntu sue est futurum per ignem , com-
vicesimx oclavx lalius inveiiire. memoravit illud quod priinum per aquain factuin
Quoniam quidem supra chirographi regum noslrp- Cst : Sicut, inquicns, faclum esl in diebus Noe, ila
rum memoriam feci, qux de his ibidem conslitula erit et in die filiis hominis (Matlk. xxiv, 37). Et re-
sunt hic subnectere procuravi (Capilul. Caroti Calvi, ferens quod per igneui Sodpmam judicavcril, siroi-
lil. 8, c. 4) : « Et qnia per vagos el tyrannica con- liter, inquit, siciit faclnm est in diebus Lot (Luc.
suetudine irreverentes horoincs pax et quies regni xvu, 28). Sclerlia Chrislianilalis , inlei- acta et
perturbari solet, volumus ul ad quemcunque no- agenda judicia ccnsislentis , ex anliqtio sanxit et
slrum lalis venerit, ul tle his qux egit raticroem et frequentavit Judiciiiro quocl fil per aquam, quodquc
jtistitiam subterfugcre nen possit, nemp cx nobis sub Noe facturo fucral in arca lidei, liberans inno-
illuin ad aliud recipial vel retineal, nisi ul ad reclam cenles et condemnans iioxios. In ignila autero aqua,
rationem et debilani enrcndationem perducatur : et sicul facturo est sub Lot in igne, et fienduni in ad-
si rationem reclam sublcrfugerit, oinnes in eoni- B venlu Filii honiinis, Petro atteslante, qui, dicit:
mune, in ctijus rcgiuiiii veneril, iiluin perseqiiarour, Quod cmli eranl prius et terra, de aqua, et per aquam
donecaut ad rationem perducatur, aut de reguo de- consistens Dei verbo , per qum ille tunc mundus
leatur. Siroilitcr et de eo agenduin esl, qui pro ali- aqua inundatus periit. Cmli autem qui nunc sunt
"quo capilali ct publico criniinc a quoiibel episcopo et terra, eodem verbo, reposili sunl, igni reservuli
•corripitur, vel excomrnunicalur, aul ante excomiiiu- in diem judicii el perditionis impiorum kominum
nicaiionem crimen faciens, regnum et rcgis regi- (II Petr. ni, 5); aperte docens quia non alii cceli
men mutat, ne debitam poenilentiam suscipi:it, aut sunt igne pcriluri, quam qui aqua perdili, hoc est
'susceptam legilime peragat : interdum ciiain in- inania hxc el nubilosa venlosi aeris spaiia. Neque
ceslam propinquam suam, aut sanclimonialeni, vel enim aqua diluvii, qux quindeciro tantum cubilis
raptani, sive adulteram, quam illic ei non licebat roontium cacumina transiit, ultra aeris xtberisque
habere, fugiens secum ducit. Hic talis, ciiin epi- confinia pervenisse credenda est. Quocunque autem
scopus, ad cujus curam perlinebit, nobis notum pervenire potuit, eo iiimirum, Juxta, prxfatam
"fecerit, diligeutcr perquiratur, ne morandi vel la- beali Pctri senlenliam et ignis judicii perveniet. Sed
'tendi locum in regno alicujus noslrum inveniat, quia scriplum esl: Cwlumetterra transibunt ^Mattk.
et Dei ac nostros fideles suo morbo inficial, sed a 'C xxiv, 35); et iicrum : Terra vero in mternum stat
nobis, vel per ministros rcipublicx conslringalur, (Eccle. i, 4), sciendum est quia ctelura et terra per
~et ut simul cura diabolica prxda, quam secum eam quain nunc habent imaginem transeunt, atta-
daxit, ad episcopum suum redeat, el de quocunque men per essentiam sinefine subsistunt. Prwterit eiiim
crimine publico debiiam pcenitentiam suscipiat, aut figura hujut mundi (l Cor. vn, 31), el erunt, inquil,
susceplam legilime peragere compellalur. » cmlumnovum et lerra nova; qux quidem non alia
condenda sunt, sed hxc ipsa rcnovabunlur.. Transient
EPISTOLA XXV. et permanebunt, quoniam ab ea specie quam nunc
ADHILDEGARIIIM EPISCOPUM MELDENSEM. babent tengentur, el in sua semper nalura serva-
De judicio aqttw frigidm. buntur. Unde scriptum est : Mutabis ea , et muta-
buntur (Psal. ci, 27).
(Apudeuradem,ex codiceS. RemigiiRhemensis.)
Quapropter fieri aquam ignitam, ad hxc duo co-
HINCHABUS Rbemorum cpiscopus , ac plebis Dei pulata in unum indaganda judicia, illud videlicet
famulus, dilecto fralri ac vcnerabili episcopo HIL- quod jam per aquam faclum est, et iUud quod per
DEGARIO salutem. igncm fiendum esl, Hcet sinl pro leroporum varie-
Dum confabularemur, et inter nos de quibusdam "1 late disparia, sed unum sunt operationis roystcrio,
quxreremus, surrao habitus est de judicio aqux in quibus sancti liberanliir illxsi,et reprobi puniuii-
frigidx, de quo Rabanum venerabileni archiepisco- tur addicli, Ecclesix, quam designavit arca diluvii,
pum Moguntinx civitaiis quxdara scripsisse dixisti, credilur tradidisse auctorilas, qux etiain inde
ex cnjus scriplis quid mihi vidcrelur sciscitari cu- sanxit ut aqux baptismalis halitu sacerdolali san-
rasti. Unde inter alia et ine scripsisse ad inlerro- ctus insufflelur Spifitus, qui inier ipsa mundi priraor-
gationera fratrum ac coepiscoporuro noslrorum de dia ferebatur super aquas. Ut jara lunc virlutem
regno quondam junioris Lolharii tibi respondi, sanclificalionis aquarum naiura concipcrel, et quo
qux ex scriptis noslris excipi et tibi transmitii ma- rubigo omnium excoqiiiturpeccatorum, cerei luniine
gnopere postulasli. Et quia scriptum est: Omni pe- sanclificato accensi a loco teneantur iinmissi, donec
tenli le da, et votenti mutuari a te ne avertaris ejusdem fonlis consecralio complealur, per eniii qui
(Matth. v, 42), qux petisli de responsionibus exi- nocentis mundi crimina per aquas abluens, regcne-
guitatis noslrx ad interrogaliones prxdictorum fra- rationis speciem in ipsa diluvii effusione signavit,
trum noslrorum excerpla lux dilectioni Iransmillo, ut unius ejusdemque elenieuli myslerio . cl linis
 165 .? HINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI 164
esset vitiis, et origo virtutibus, quique venturus A Hebrxos per mare Rubrum, respiciente Domino in
est judicare vivos et morluos, el sxculuroper ignem. vigilia malulina per columnain ignis et nubis, sub-
Quia iri eodem baptismatc, in quo signanter Moyses mersi sint quasi plumbiiro in aquis vehementibus, et
prophela lignuin velut in myrrbato fonte miscrat, et ne untis quidem supcrfuit ex eis (Exod. xiv, 24). Et
dulcoratus est (Exod. xv, 25), prxdicata per Domini filii Israel super litlus stantes viderunt jEgyptios
sacerdotem sanguinis Chrisli crace, tres unuiri morluos. Et infideles ac peccalores lerra sustinere
sunt, non nalura, sed operalionis mysterio, id est, non potuit, quando aperta est et deglutivit Dathan,
sanguis rederoptionis, spiritus sanclificationis , et et operuil super congregationem Abiron (Num. xvi,
aqua lavacri: ubi exsufllatus et exorcizalus immtin- 32). Et Petruin fide fidenlem aqux instabilitas se
dus spirilusexit ab homine, fitque mundi judiciuro, calcanlem susliiiuit, in fide vero dubilanlem jam
et princeps mundi foras ejicilur, el qni in verilate pene diniersura obsorbuit, quando eum Chrisli
non slelit, mentlax et pater mcndacii a veritate na- dcxlera allevavit (Mattlt. xiv,29); et ipsius Episloke
lurx secernitur, qux ad imaginem Dei condita, el ex seiitcntiam (/ Petr. m, 20) de ligura baptismalis ia
aqua et Spiritu sanclo renata, ad suum reformalur arca diluvii exponentes Patres catholici, dicunt nuia
priiicipiinn, ac fide interius exteriusque purgatur, iion aliis, sed ipsis aquis hxrelici el mali Cbrisliani
et ab oroni figmenlo mendacii totiusque malitix B ad inferna merguntur, quibtis orlhodoxi el jusli.qui-
innoccns comprobatur. Sed el si quis frigida tan- que ad ccelestia regna sublevantur. Sed sciendum
lum aqua, vel ignili cujuscunque eleraenti Judicio, nobis est, ul bealus dicit Gregorius (hom. 26 in
in auctorem et gubernalorem elemeniorum, quem Evang.), < quod divina operalio si ratione compre-
omnia iideliter invocatum senliunt elemenla, sicut hendiiur, non esl admirabilis: necfides.habet meri-
in Moysi virga et aqux in sangiiinem versx, el ite- luiii, cui humana ralio prxbet experiroenlum. Et
ruin sanguis in aquas , et petra qtix dedit aquam cum Paulus aposlolus dicat : Est enim fides speran-
(Exod. vn, 20; xvn, 6), et sub Eliseo sal vellignum darum substan.ia rerum , argumentum non appa-
aqux iminissum (IV Reg. i, 21), indubitanli fide, renlium (tlebr. xi, 1), profeclo Hquet quia fides
qux est argumentum non apparenlium, credens illarum rerum arguincntum esl qux apparere non
fieri salis sibi decreverit, nihil differt. A qua enini possunt. Quse enim apparent, jam fidem non ha-
frigida, sicut et in baplisniale sacralur, in diluvio beut, sed agnilionem. » Sed hxc ipsa Redempto-
innoxii cum arca sunt ad coeluro levati, et noxii ris nostri opera, qux ex semetipsis comprehendi
perditi, igneque sunt Sodomitx puniti. Et in libro nequaquam possunl, ex alia ejus operalione pen-
Numeri aqua frigida, in quaro Doroinus imprecalio- sanda sunt, ul rebus niirabilibus ficlem prxbeant
nes jussit elui, bausta a muliere adullera compu- facla roirabiliora. Et idcirco Dominus quxdam
trescendum femui' ipsius legitur (Num. v, 27). Et de Sciipiuris per seroetipsuin dignalus est expo-
Joannes Apostolus de olei ferventis dolio evasit illx- nerc, ul sciamus rerum siguificaliones quxrere in
sus. Et qui aquara ignitam delegerit, inlelligat quo- his eliam qux per seuielipsuin noluit explanare.
niam venientem ad fulurum judicium terribilem Ju- Unde iu responsum accipianl, qui in diviuis judiciis
dicem lempestas ignisque coroilabuntur, sicut scri- atque miraculorum signis experimentuin liuiiiaiix
ptum est: Ignis in conspectu ejus nrdebit, et in cir- postulant rationis, qiipniam et justos continens arca,
cuitu ejus tempestas vatida (Psal.xi.ix, 3), ut qua fideliuro est designata EccTesia, fides sanctx
tempestas cxaminet quos ignis exuret. Et ignis ille Trinitatis, qux per incariialionem Jesu Christi xdi-
futurus sanctis erit pervius, qui rapientur nubibus ficata, el oinnes de qiiibus dixil Doroinus: Finis ve-
obviam in aera Doroino, et iiiflammabit in circuitu nit universm carnis coram me, repleta esl terra ini-
inimicos ejus. quilale a facie eorum, et ego disperdam eos cum
Quoniam quidem de purgationis judicioper aqtiara terra (Gen. vi, 13), superfliiente aqua operti, el non
fervenlem vel frigidam se ralio inlulit, dicamus onincs submersi snnt, scd innoxii liberati, et pimili
quod quidam sagacis ingenii vigilantcr adjiciunt. stinl noxii, sicut scriptum est: lugresstts est Noe, et
Constal nimirum, ul inquiunt, quia in aqua ignita filii ejtts, uxor ejus, et uxores filiorum ejus cum eo
coquunlur culpabilesi, et innoxii liberantur incocli. in arcam, propter aquam diluvii (Gen. vri, 7); et post
Qnia de ignc Sodomilico Lot justus evasil inuslus. paululum : Rupti sunt omnes fonies abyssi magnm, et
Et fulurus ignis, qui prxibit lerribilem Judicem, calaraclm cceliapertw sunt, el fncta esl pluvia super
sanclis erit innocuus, et sceleslos aduret : ut olini terram quadraginla diebus ct quadraginla noctibus
Babylonica fornax, qux pueros omnino non contigit, (ibid., 11); et item : Et multiplicatw sunl aquw, et
neqtie conlrislavit, vel quidquam moleslix inlulit, levaverunt arcam in sublime a terra (ibid., 17); et
sedvincula eorum coroburens, incendit quos reperit posl pauca : Consumptaque est omnis caro qum mo-
de Chaldxis ministros regis qui cam succendebanl vebalur super terram. Bemansit aulem solus Noe et
(Dan. III, 48,'50). Sed in aqux frigidx judicio qui- qui cum eo eranl in arca (ibid., 21, 23); et ilein
busdam non conslare videlur quod innoxii submer- post pauca : El clausi sunl fonles abussi, et cataractw
gunlur, el aquam culpabiles supernatant, cum iu ca- cxli (Gen. vm, 2). El nubes una, lenebrosa facta
taclysini judicio innocentes cum arca levanlur, et est JEgypliis, et luminosa Hebrxis, ut iterum scri-
noxii submersione perieriut. El ^£gyptii insequentcs pium esl: Tollensquese angelus Dei, qui pracedebai
 165 EPISTOL.E. 163
caslra Israel, abiit post eos, el cum eo pariter co- A piisronmChrisli sanguine rubricatiim, et ipse Moyses
lumna nubis priora dimittens, post lergum slelil in- dnccm Cliristum, qui nos per baplismum cduxit de
ter caslra JEgijpliorum el castra Israel. Et erat nubes jEgyplia servitute ad terrain repromissionis; vide-
tenebrosael illuminans noclem, ila ut ad se invicem licel de peccati servilute et mortis dominalione, in
toto noclis tempore accedere non valerent (Exod. xiv, libertatem glorix filiorum Dei, et in regnum xlernx
19). Et una eademque virga exlenta super aquas, vitx, prxfigtiravit, sicut et petra per desertum con-
tjux erant quasi pro muro a dexlris et a sinistris, sequens populum, qui nos in eremo islius sxculi
filios Israel iransduxit, sicut scriplum est, per aquarn •mysteriis suis consequitur. Unde item dicit de ba-
nimiam (Sap. x, 18), et involvit ^Egyplios in mediis ptismale idem Apostolus : Quicunque baptizali su-
flticlibus, ut ne unus quidem superfuerit ex eis, mus in Clirislo Jesu, in morte ipsius baplizati sumus.
quos viderunt Israelitx morluos super Iittus maris Consepulli enim sumns cum illo per baptismum in
« Quid esl, inquit Joannes
(Exod. xiv, 28), quos respexerat Dominus in vigilia morte (Rom. vi, 3).
liiauilina, ut diximus, in columna igriis el nubis, et Chrysoslomus (homil. 10 in Epist. ad Bom.), in
expandit nubem in proteclionemsuorum, et ignem ut morte ipsius baptizati sumus? ut et ipsi moriamur
lucerel eis per noctem (Psal. civ, 39), videlicet Chri- sicut et ille. Crux cnim est baplisma. Quod ergo
slum, qui esl columna lucis, lenebras infidelitatis B crux Chrisli et sepulcrum , hoc nobis baptisma
depellens, et lucem veritatis ac gratix spiritalis af- factum est, lainelsi non^eisJem ipsis. Quapro-
feclibus humanis infundens, el per columnara nubis, pter non dixit: Complanlati morli, sed simititudini
qui est Spiritus sanclus. In qtto baplismate typus mortis (Hom. vi, 5). Ipse nainque carne et mortuus
liaplismatis jam sicut et in diluvio monslrabatur. et sepultus, nos autem peccato in utroque. » Quibus
Adhuc addamus quia invpcavil Elias nomen Domini dictis colligi posse videlur, ut consepultus Christo
Dei sui, et dcscendit de ccclo ignis (IV Beg. i, 10); per baptismum in morte, et liberatus per idem ba-
invocavit et Eliseus nomen Domini, et de aqua fer- ptismum a morle, et per peccalum ad eamdero ser-
rum securis levalum esl ad manubrium Hgneum et vitulem et morlem reversus. Anima, inquit, quw
supernatavit aquis (IV Beg. vi, 7). Gravior enim est peccaverit, ipsa tnorietur (Ezech. xvm, 4), complan-
ferri species quam aquarum liquor. Advertimus tettir similitudini morlis in aqua, ut aut noxius
igitur majoris esse graliara quam naturam. De his comprobatus, velit nolit, quia sxpe bona invilis
omnibus beali Ambrosii sufficiat explanalio, ut col- prxstantur, cpnfiteatur, et per emendationis ac cor-'
ligi possit assimilatio cur in frigidx aqux judicio . rectienis confessionera liberelur iterum a morto
unius fiat mersio, alterius sublevatio. Ait enim in commissi peccati: aut innoxius Dei jtidicio demon-
librc de Sacramenlis sive mysteriis (tib. n, cap. 6): " straluS, inler peccati reos non tenetur a nobis,
* Veruintamen, ne in hec sxculo diaboli fratts vel complanlalus similitudini mortis in aqua. Mare
insidix prxvalerent, invenlum esl baplisma. De quippe, sicut supra ostensum esl, baplisma desi-
-quobaplismate audi quid dicat Scriptura, irao Fi- gnans, nihil in se morluum retinet; quod, ut scri-
lius Dei, quia Phariswi, qui noluerunt baplizari pturo est, morluos Mgyptios ejecit super litlus (Exod.
bapiismo Joannis, consitium Dei spreverunt (Luc. xiv, 31). Ergo jEgyptius morluus, id est peccato
vn, 3). Ergo baplismum consilium Dei est. » Et post obnoxius, quandiu negando in peccati sui morte
paululura : < Quod mergis, solvitur sentdulia illa : manet, ab aqua invocalione veritalis, qux Chrislus
Terra es, el in lerram ibis (Gen. m, 19). Impleta sen- est, sanctificata non recipitur, nen tenetur. Veniat
tenlia, Iocus est beneficio remedioque ccelesti. Ergo autem Hgatus institis iniquitatum suartim feras de
aqua de terra, possibilitas autem vitx nostrx non latebris malx ccnscientix confitendo, et per cenfes-
admillebal ut terra operiremur, et de terra resurge- sienem veritalis censepelielur in aqua, quasi quc-
remus. Deindc non terra lavat, sed aqua lavat. Ideo dammodo complantatus similitudini mortis verissimx
fons quasi sepultura est. » Cxlerura, ut dicit Apo- veritalis, liberatus ab eadem veritale.
slolus, omnis Scriplura divinilus inspirata utilis est Colligalur autem fune qui examinandus in aqtiam
ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad dimillilur, quia, ul scripturo esl, funibus peccalorum
erudiendum in justiiia, ut perfectus sit homo Dei ad suorum unusquisque constringitur (Prov. v, S2).
omne opus bonurn instrucius (II Tim. m, 16). Et Qui ob duas causas colligari videtur : scilicel ne
sicut in Patrura catholicorum dictis legimus, mar- aut aliquam possit fraudem in judicio facere, aut si
garitum esl sermo divinus quod ex omni parte fo- aqua illum velut innoxium receperil, ne in aqua
rari potest; et qui ad inslruclionem fidelium Scri- periclitelur ad tempus valeat relrahi. Nam et Lazarus
pturarum teslimonia profert, etiamsi aliter illa ex- quatriduanus morluus, per quem designatur quisque
posuerit quam ea intellexerint per quos fuere pro- criminum inole sepullus, Iigatus inslitis sepultus,
lata, non esl fabricator mendacii, salvo majoruro et eisdem colligatus instilis a sepulcro Domino
intellectu, hinc dicaro quod ex corum verbis pro vocante legitur egressus, et ipsius jussu a discipulis
exiguilate ingenioli mei exsculpere conjiciendoposse disligatus (Joan. vi, 39). Et hoc examinandus judi-
suspicor. cio colligatus in aquam dimittitur, et colligalus
Sanctus Apostolus docet (/ Cor. x) Rubrum mare, relrahitur, et aut purgalus stalim judicio arbilro-
quod sub duce Moyse palres noslri transierunt, ba- rum absolvitur, attt usquc ad ptirgalionem collig»'
 !S7 HlNCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPlSCOPl 1«8
tus judicio examinalur. El ilem in sacra bisloria ,A Credis et in Spirilum sanctum? Dixisti : Credo,
legiinusquia venit Elias ad Jordanem cuin discipulo lertio mersisli, ut mulliplicem lapsum superioris
Eliseo, et involulo pallio suo percussit aquas , qux xtatis absolveret trina confessio. Denique, ut vobis
divisx sunt, et transierunt ambo. Postea levavit afferamus exemplum , sanctus aposlolus Pclrus,
Eliseus pallium Elix quod ceciderat ei, ct veniens posleaquam in passiene Doniini lapsus videtur infir-
ad Jordanem percussit aquas, alque, invocato Deo roilale ccndilionis bumanx, qui antea negaverat,
Elix, divisil ac transiit (/ V Beg. n)> Recle enim per postea ut illum lapsum aboleret et solveret, terlio
Jordanem fluxus nostrx morlalilatis exprimitur , interrogatus a Christo si Christum aniarel, lura ille
qtiia et Jordanis Latinc dicilur descensus eorum, dicit, Tu nosti, Domine, quia amo te (Joan. xxi, 15).
scilicet Chrislianorum. Quia, inquil Gregorius (Mor. Terlio dixit, ut tertio absolverelur. > Sic et invenlus
lib.xxxm, c. 6), in Jerdaneflumine ipseauctor redem- in judicio noxius, si fuerit forte super pltira suspe-
plionis noslrx baptizari dignaliis est, recte Jordanis ctus, ilerato esl judicio examinandus, quousque
noinine eorum mulliunlo cxprimilur, q,ui inter sa- invenialur einendallonis confessione probatus. El acl
cramentuin baplismatis tenentur. Undescriptum est lioe assumamus sancti Arabrosii verba dicentis:
in Job de antiquo hoste humani generis : Et habet < Denique ut vobis afferainus exemplum, sancliis
fiduciam quod influat Jordanis in os ejus (Job XL,18); B apostolus Petrus posteaquam in passione Domini
quia poslquam iniidelc.s quosque a mundi origine lapsus videtur infirniilale conditionis lromanx, qui
rapuit, adhuc se posse suscipere eliain fideles prx- ante negaverat, postea ut illum lapsum abolerel et
suroit. Nam ore pestiferx persuasionis eos quotiJie solveret, lerlio interrogatur a Christo si Cbrisluiu
devorat in quibus a confessione fidei reproba vita amaret, lum ille dicit: Tu nosti, Domine, quia amo
discordat. Unde ac si pallio EHx involuto aqua ie.Tertio dixit, ut tertio absolverelur. »Et quoniam,
perculilur et dividilur, el per eam transilus prxpa- sicut supra ostendhnus divina auctoritate baptisrauni
ralur, quando (ales, u( prxmisimus ex verbis sancti esse judicium, uiide et JorJanis baptisma designans
Gregorii, colliganlur e( in aquam dimiUuntur : et interpretatur rivus judicit , quo princeps inundi,
quasi aqua dividilur, cum aut quosdam aqua reci- mendax, et paler ejus foras ejicitur, et baplismuro
pit, et innoxios ostendit, aut quosdam rejicit, et censilium Dei est, consitiuro divini viri ad ignola
noxios esse demonstrat; et Iransilus prxparalur, invesliganda invenerunt judicium aqux frigidx. In
ctiin aut quidara a reputatis criminibus ad innoxios quo aqux frigidx judicio, ad invocallonem veritalis,
transferendi judicantur, aut a negatione sua rei inter qtix Deus est, qui verilalem suo mendacio cupil
criroinum noxios declarato judicio deputantur. Nam obtegere, in aquis, super quas vox Doraini majesta-
et quande qui pulalur et qtti esl noxius, in aquam 'C lis intonuit, non potest mergi, quia pura natura aqux
examinandus diinilliiur, a dimillentibus, seciinJuin naturam Ir.iniaiiam, per aquam baptismalis ab emrii
quenidam motlum formx baplismatis, Dominus in- mendacii iigmento purga(am , iteruin mcudacio in-
vocatur, qualenus veritas unde requiritur deroon- fectam non recognocit puram, el iJeo eam nou
slretur, et teuebras ignorantix nostrx illuminare recipit, sed rejicit ut alienam. Et ut in baptisroale
dignelur, ne aut innocens injustea nobis damnetur, ab homine spirilus iminundus , id esl princeps
aut nocens sua negalione, aut diabolica frautle ali- bujus roundi ejicilur, ila et qui a diabolo, principe
quo modo impunilns evadat. Sed et ipse qui exami- videlicet mundi hujus , per peccalum reoccupa-
nandus in aquani dimitlitur, invocalionem invocan- lus, sicut scripluro csl (Matth. xu, 45), quia
tiiini sua responsione et denotalione conrirniat, juxta cum exierit ab bomine reverlilur ad eum a bo-
formaro quodammodo anle baptisma, quando aul ore nis operibus vacantem, irao vacutim, curo aliis
patroni, qui alieno, id est originali peccalo perditus, septera spirilibus nequioribus se ab aqua invoca-
aliena fide salvalur : aut adultus peccala sive con- tione divini nominis sacrala rejicitur. Quero honii-
tracla, sive admissa confitetur, abrenuntians diabolo, nem non naturalem, sicttt ex aqua et Spirilu rena -
el oiiinibus operibus ac pompis ejus, et ad interro- tus est, purgatum, non carnis deposilione sordium,
galionem sacerdolis, ul in quo jaro non esl immun- sed interrogalione et confessione conscieulix bonx
dilia cjus per negationein abscondita , sed percon- in Deum, verum polius lalera de quo iu Levitico
fessionem publicata, illum recipiat aqua , et conse- scriplum est senlit : Omnis, inquit, homo, qui accet-
peliatur Chrislo, et demergantur peccala ejus, juxta seril de stirpe vestra ad ea quw consecrala sunt, et
Scripturam in profuudum maris, ad instar JEgyplios quw oblulerunl filii lsrael Domino, in quo est immun-
in niare Rubrum, de fidei sux confessione respondet, ditia, peribit coram Domino (Levit. xxn, 3). Non
sicut sanctus Ambrosius in libro de Sacramentisdicit dicit : In quo fuit immunditia. Immundilia quippc
(lib. II , c. 7): < Interrogatiis es : Credis in Deum ejus in ipso est, qui mendacio contegit veritalera;
Patrem omnipolentem ? Dixisti : Credo, et mersisti, etidcirco de stirpe sacerdotali : Vos, inquit, genus
hoc est consepullus es. Iterum interrogalus es: eleclum, regale sacerdolium (I Pelr. n, 9); et in
Credis in Dominum nosirum Jesum Christuni ct in Apocalypsi : Fecisti nos regnum Deo et sacerdotes
crticem ejus ? Dixisli: Credo, et mersisti. Idco et (Apoc. v, 10), ad ea qux consecrata sunt Domino
Christo es consepultus. Qui enini Christo consepe- accedens, quandiu iinmunditia ejus in ipso est, non
lilur, cum Christo resurgit. Tertio inlerrogatus cs : polerit aquis iuvocalione Dei sanctitatis iniuiergi, ut
409 EPISTOLiE. 170
ronoxiuspcreal, sed perciindus monstrabidir. Expnr-. \ igne consumpta. Sed et Gedeonis sacrilicium cuui
gale, inquit Apostolus, velns fermenlum, ut sitis nova superfuso Jure, cujus abundanlia solel ignis exsliii-
consparsio, sicut eslis azytni (I Cor. v, 7). Ac si pa- gui, per angelicum minislerium, igne etiam lambcnle
tenter dicat : Rcputalum de crimine, atque negan- pelram consumptum est (Jud. vi, 19); et in unius
tem, quein idoneis teslibus judiciario ordine com- ejtisdemque elementi mysterio et finis esl vitiis, et
probare nequitis, aul sacramento, aut Dei Judicio ex- origo virluiibus, operante Spiritti sanclo, in aqua
purgate.ne in mcdiovestri manensanathema, dicalur sacri baptismatis. Hxc cliligenslcclor Iegat, et non
vobis : Anallicma in medio lui, fsrael, non poteris mirabiturin judicioaqux frigidx innocenies ab aqua
stare coram inimicis tuis (Josue vn, 15). El item rccipi, nocentes aulem non recipi : sicut et in aqua
dicit Aposlolus : Nolile communicare operibusinfru- calida coquuntur noxii, innoxii vcro reservantur
cluosis tenebrarum (Ephes. v, 11). Unde Augttslinus incocti. Quia ct Christus, cccleslis medicina Palris,
(de vcrbis Domini serm. 18) : « Nolite communi- verus humanx mcdicus salutis, invocalus a suis
care, hoc est, nolite consentire. El quia parum erat fiJelibtis, ul et medici camis ipso inspirante solent,
non conseniire si sequerelur negligenlia disciplinx. contraria contrariis, calida frigidis, frigitla calidis
magis, inqttit, et redarguile. Duobus modis non te cural. El in veteri Ecclesia, qux vocatur usitalius
maculat nialus, si non consentias, et si redarguas. » B Synagoga, cle unius ejusilemque seditionis homini-
Igitur arguendiis est peccator, et si negaverit el bus, quosdam terra absorptos operuit, quosdam
ordine judiciario comprobari non poterit, examine- vcro super terram edax flamma consumpsit (Num.
lur, ulprobatiis nianifeslus lial, et reprobatus latere xvi, 30 ct 35). Dumque caro innoxia Salvatoris
non possil. Deprehensus aulem confiteatur et poeni- aquis frigentibus tingiiilur, opposita qiiondam
'eat, et non tenebitur fune peccatorum suorum, quo noxiis rompbxa ignea paradisi restingtiilur. Sed et
esl illigatus, ut non mergalur et lavetur aqua salu- disposilione ipsius elemcnlorum conditoris atque
lari perfusa lacrymis, ctdimergatur ut ^Egyptii, et rectoris, uno codcmque sole lutum stringitur, cera
qui corrupli erant carnali corrupliorie coram Do- liqualur. Hxc dicla sint, quia elemenlum instabile
iuino, sicut plunibum in aquis vehemenlibus, et in mergendo, pro fide credenlium, quosdam recipit.
secunduni prophelam : Projiciantur iniquitates ejus quosdam aulem non recipit : sed et fcrvore elementi
in profundum maris (Micli. vn, 19), qtiia anleacuui ejusdem quidam coqiiuntur, et quidam evadunt
mcndacio suo mergi ut ablucrelur non poterat, incocli.
donec cnnfessione a se illud in profunduro projice- Nec prxlereundum quia legimus in capitulis Au-
rel, ct ablutus emergerel, qui ante iconfessionem gustorum (arfdi(. iv, cap. 80) fuisse velitumfrigidx
sicut ferruro Elisei prcmebaturaqua (/V Beg. vi, 7), C aqux judicium : sed non in illis synodalibus, qux
usquetium ad confessiouem divini nominis ad lig- de certis accepimus synodis. Quotl, ut quidara in-
ntim rediit: ita niliiloniinus negans peccati pondere sulsc tlicunt, propterea fuerat velituro , quoniam
premitur anxia conscientia, usque dum pronuntiaiis quasi rebaplizalur, qui in nomine Doinini aquis
iiiipielalem peccati sui Domino, in cujus ligno crucis iniraergilur. Sed hoc ihidem scriptum neqtiaqtiam
omiiiuni Imminum, tit dicit Arobrosius, levatur reperiinus. Nec nos eliain ignoramus quia bcalus
infirinilas. Et hoc est diluvium, qtiod et baplisma, Ambrosius plura tlicit baptismata, id est plura ba-
quo peccata omnia diluunlur, sola jusli mens et gra- ptismatis aduotal prxconia. Et sacri canones reba-
tia resuscitalur, pridem quippe mtirlui negatione piizaliones omnibusut vitandx siint prohibent: nemo
peccati. Legat devolus libruni Dialogorum bcati lamcn cst pene fidelium, qui se sine crucis signo,
Gregorii (lib. n, cap. 23, 24, 5, 28, 7, 6), et invc- vel invocatione divini nominis aquis etiam ad lavan-
niet sanctimoniales non correctas, et pro incorre- dum immiltat, jubente Apostolo : Omnia agendum in
ctione sua a sancto Benedicto excommunicalas, post nomineDomim (I Cor. x, 31); et non se illo bapli-
morlem lempore communionis de sepulcris ab Ec- zaii ptil.it baptismate quo renalus est ex aqua et
clesia, quia non comniunicabant, exissc, post recon- spiritu. Sermo enim, et opus Dei, cunctaque sacra-
cilialionem autem, se in suis sepulcris continuisse, u menla divina, manna sunt, quod sicut scriptum est •
el pueri raonachi corpus a terra leneri non poluisse, Habuit omne dcleclamenlum, et omnis saporis suavi
quia Benedicli gratiam non habebat, el vas vilreum talem (Sap. xvi, 2), quodqtie sicut pro desiderio sus-
signo crucis per Bcnedictum cdito disruptum: et cipientium quondam factura est in saporera gustan-
iterum vas vitreum in ingens prxcipiiiura, saxorum titim, ita et hxc pro devotione credenlium fiunt
molibus aspersum, ejtis Jussione propter inobedien- causa ostensionum. Velut incarnatio Domini in rui-
liam projeclum, alque iucolumc reservalum, et di- nam et resurreclionera multorum est, et crux ejus,
scipulum ejus Maurum super unclas laci deainbu- pereuntibus quidem sltiltilia est, crcdentibus vero
Tasse : ferrum autero de profundo laci, Elisei roore, in salulem virtus Dci cst, et prxdicatio ipsitts aliis
per ipsum in manubrium revocalum fuisse. Et sicuti estodor mortis in mortem, aliis odor vitx in vitam ;
scripturo divinis paginis conlinetur (II Mac. i, 20), et baptismalis sacramenlum, quod vcrbis solemnibus
sacer ignis absconsns, post multa annoruni currictila consecralur, ut calholici doctores produnt, infuleli-
in crassam aquaro versus reperilur, eadeni aqtia bus csl ludificalio, ficlelibusautcm redemptio. Si
super oblaluro saerificinm vcrsa divina polentia est atttem extra Domini institutionem ct aposloiicam fit
Pvrnoi.. CXXVI. 6
 fri HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 172
tradilioncm, lavacrum est corporalium sordium, ,\ EPISTOLA XXVI.
ivon ablutio peccatorum. Veluli et sanctus Augusli- ADHILDEBOLMJM EPISCOPUM SUESSIONENSEM.
rius de consecratione corporis et sanguinis Domini
rioslri Jesu Chrisli in libro conlra Faustum dicit illam , infirmilate detentum, juxta petilionem tit-
xx, 13) :« Panis et calix non qualibet sed terarum confessionis ejus, absentem reconcitiando
(lib. cap. absolvit.
certa consecratione mistus fit nobis, non nascitur.
Proinde quod non ita fit, quamvis sit panis et calix, (Apudeumdem,ex codiceS. RemigiiRhemensis.)
alimenlum est refectionis, non sacraraenlum reli- HINCMAIUJS,nomine, non merilo, Rhemorum epi-
gionis. » scopus, ac plebis Dei farouTus,charissimo filio et
Et ipsa sacramenta altaris devole ad se accedenli- venerabili fratri nostrp HILDEBPLDO menlis et corpo-
lius vita, indevolis judicium, sicut et panis vitam ris salulem tribui a Deo deposco.
fortium roborat, parvulorum neCat, et lenis sibilus Quando confralres et coepiscopi nostri, Hodo et
equps miligat, catulos insligat, et sol qui ceram Rainelmus, Willebcrtus quoque, eiAdalbernus atque
Tiquat, lutum stringit, sanis oculis ltiraen est, et Geroldus, et noviter ordinatus Hatlebertus, mecuin
Hppienlibus tenebrx ; utque venenum mors est Rhemi fuerunl, bttmilis ac sincerx mcnlis lux con-
bomini, et vita serpenti, sic et istud Judicium firmi- B fessionem relegi, etpro tua animx el corporis salute
'4er et rite credenlibus ostensio verilalis, bxsitanti- per omnem noslram parochiam Domini misericor-
bus autem el dubiis error involvens esse dignosci- diam implorari poposci.Et quoniam fralrem nostrum
lur. Quoniam sicut Paulus dicit: Est enim fides Hodonem ad le iturum cognoveram, non putavi
sperandarum subslanlia rerum, argumenlum non ap- necesse fore ut tibi litleras mitterem, quia ipse el
pareniium (Hebr. xi, 1), profecto liquet quia, expo- unnnimiiate nostra, el ministerio cpiscopali, ea qux
nenle beato Gregorio (hom. 26), fides illarum rerum agenda sunt erga infirmum fratrem per se agere
argumenlum est qux apparere non ppssunt. Qux poterat. Sed quoniam presbyterum tuum ad me mit-
etenim apparent, Jam ftdera nen habent, sed agni- tens eumdem breviculum confessionis lux mihi re-
lienem. Sic in hec divino judicio his, de quibus misisti, pelens ut absolutorias litleras libi transmit-
anlea dubitabamus, divina oslensiene monstralis, lam, quam devotionem luam gratanter suscepi: scio
*rux corporalibus cculis videre nen ppssumus, oculis enim quia non in me bona merita qux nulla siint,
iidei centemplanles credulitatem acccmmpdare debe- sed virlutem ministerii immerito mihi coromissi
riius. Sieul Tbpraas anlea dubitans, dum Dorainuni atlendis. Et ideo per verba sancti Leonis exsecuiie-
palpavit, aliud vidit, et aliud credidit: a mortali nera ministerii indignilalis mex, et fidem tuam, ad
Hominem G pontificem confessionis noslrx Jesum millo. Ait
quippe homine Divinilas videri non pOtui(.
igitur vidit, el Deuni cotifessus est, dicens : Dominus enim idem sanctus Leo, quia aliter in Ecclesia Dei,
meus, et Deus meus (Joan. xx, 28). Videndo ergo qux corpus Chrisli est, nee ra(a sunt sacerJotia,
•credidit, quera considerando verum hominem, hunc nec vera sacrificia, nisi in nostrx proprietale naturx
Deum quem videre non poterat exclamavit. Ita et veras non Pontifex reconciliet, verus immaculati
verilatem rei de qua dubitamus, quia corporalibus Agni sanguis ernundet. Qui licet sit in Palris dexlera
oculis videre nequibamus, divinx oslensioni creden- consiilutus, in eadero (amen carne quam sumpsit ex
les, veritalem, qux Deus est, exclamando iaudare Virgine sacramentum propiliationis exsequilur, di-
debemus, cum impleri viderimus quod dicit Aposlo- cente Apostolo : Ckrislus Jesus, qui mortuus est pro
lus : Nolile judicare ante lempus, quoadusque veniat nobis, imo qui et resurrexit, qui est in dexlera Dei,
Dominus, qui et iUuminabit abscondita tenebrarum, qui etiam interpeltat pro nobis (Rom. vin, 34); cujus
et manifestabit consiiia cordium (1 Cor. iv, 5). Venit misericordix nec modum possurous ponere, nec
quidem nunc Dominus ad illuminalionera nostrarum tempora diffinire, apud quem nullas patitur venix
tenebrarum, ut cognoscamus veritatem per manife- moras vera confessio, dicente Dei Spiritu per pro-
stalionera ipsius judicii, qui venturus est ad manife- " pbelam : Cum conversus ingemueris salvus eris; et
slanda consilia cordium in futuro judicio. Haec alibi : Dic iniquitates luas prior, ut Justificeris ; et
autem dicimus, non quo quemquara reprehendamus, item: Quia apud Dominum misericordia et copiosa
non apud eum redemptio(Psal. cxxix, 7); et sanclus dicit
quia nec ibi scriptum est cur hoc judicium
debeat fieri, sed lanturamodo diclum ne fieret, aut Ambrcsius : Beatus qui vel sub ictu morlis avertit
nostra, quasi sapientius prolata, quam alii invenire a viliis. Beati enim quorum tecla sunt peccata (Psal.
ex sanclorum docuraentis prxvaluerini, sive prxva- xxxi, 1), quia scriptum est : Desine a malo et fac
leant, defendere salagamus. Unusquisque enim bonum , et inhabila in smculum swculi (Psal.
in suo sensu abundat. Tanlum qnilibet hoc caute xxxvi, 27). Quicunque ergo desierit a peccatis, et
provideat, ut a fide calholica et traditione apo- fuerit ad meliora conversus, habebit superiorum in-
stolicx sedis non discrepet. Sed qux senlimus hurai- ditlgenliam peccatorum, qux fuerit vel poeni-
liter proferenles, parali suraus, si quis conveuientius lehdi confessus affectu, vel corrigendi aversus in-
nobis oslenderit, sine conlenlione sano intellectui genio.
cedere, et libentissiine non modo consenlire, quin Quapropter sicut principali sentenlia constat,
etiam discere. quia in muliis cffendimus onines, unde ingeniisci-
 173 EP1ST0L;E. 174
mus ; ita principali sententia consolamur, quia si A divinum par beatum Joannem consilium : Memor
confiteamur peccata nostra, fidelis esc et justus, esto unde cecideris , et age pmnitenliam, et prima
quin Jesus Chrislus, conJitoi et redemplcr ac sal- opera fac (Apoc. n, 5). Sed seiendtim est quia Itmc
valor noster, quem habemus advocatum Juslum bona opera nos a culpis mundant et liberant, cum
apud Patrem, et est propitiatio pro peccatis noslris, perpelrata mala plangimus et abJicamus. Naro qui
et interpellat pro nobis, fiJeliter confilentibiis nobis semper peccare vult, et quasi semper bona agere,
dimiltit nobis peccata nostra, et emundal nos ab scire debet quia commista pravis actibus opera bona
omni iniquita(e. Quibus animali divinis senteniiis, aniinam non redirount, quam a vitiis non compe-
frater et consacerdos noster HilJebolde, ccnfilenli scunt. Cor, inquit, conlritum et humiliatum Deus
tibi peccata tua, per ecclesiasticam apcstplicx au- non despicil (Psal. L, 19). Quisquis enim peccala
ctorilatis potestatem, quam Dominus nosler Jesus plangit, nec lamen deserit, cor quidem conterit,
Cbristus tradidit discipulis et apostplis suis, dicens : sed humiliare conlemni(: quisquis vero peccata sua
Aectpife SpiriJnm sanctum : quorum remiserilis pec- jam deserit, nec tamen plangit, jam quidem humi-
cata remittuntur eis (Joan. xx, 22, 23); e( per eos- liat, sed conterere cor recusat. Quolidiana autem
dem aposlolos suns ipsorum successoribus, quorum Ieviaque peccala, secundum Jacobi Apos(oli (cap.
vices licet indigni tenemus, etsi non merito, tamen B v, 16) horiameiKum, alleru(rum coxqualibus quoli-
nominc alque officii susceplione, eamdern potesta- die con.'Uenda sunt. Qux quoticliana eorum oratione
tem donavit, et in se credenli (ideliter dixit: Fiat cum quoticlianis piis aclibus credenda sunt mun-
tibi secundum fideqi tuam (Matth. VIII, 13; ix, 22), dari, si cum benignitate menlis in oratione Donri-
gratia et omnipotenlia sua, virtule sancli Spiritus, nica veraciler dicilur : Dimitte nobis debita nostra,
qui cst remissio omnium peccatorum, dimiltat libi sicut et nos dimittimus debiloribus nostris (Luc.
omnia peccata tua, liberet te ab omni malo, conser- xi, 4).
vet in omni bono, et perducat le ad vitam xternam, Frater charissimc, de quelidiana communiono
etad saiiclorum sacerdotum consortium, Amen. corporis et sanguinis Domini noslri Jesu Chrisli
Et quia, dulcissime frater, lali infirmitate, sicut noli te securare ut quolidie te illa non raunias :
ipse nosti, delenius corporc ad te ire non possum, qualenus per hanc comniunionem sacramenlorum
spiritu et devolione ad te vado, et qupd ipse ccrpp- ejus tinum effectus cum eo, in quo princeps mundi
raliter erga te gererem spiritu ago, et per commini- veniens nihil suura invenit, et ttdelis in omnibus
slros ac compresbyleros nostros in te agi corporali- verbis suis, et sanctus in oronibus operibus suis
ter posco : mittens manu mea, secu(us majorum dixit: Qui manducat carnem meam el bibil sangui-
exempla, in inanu istius presbyleri oleum sanctifi- C nem meum, in me manet et ego in eo (Joan. vi, 57),
catum, ut eliam obseqttio ineo per ejus mentionem, ah omni hoste munitus, securus ad conditoris et
Spirilus sancli gralia, qui est remissio omnium redemp(oris ac salvaloris tui prxsenliam venias.
peccatorum, indulgcnliam percipias omnium deli- EPISTOLA XXVII.
ctorum, et consorlium sanclorum episcoporum. Ve-
ADADIUAXllM PAPAM.
lut ex superfluo denique, queniam bxc te egisse nen
dubilp, bonaro devolionem tuaro commoneo, ut Respondet ad ea qum ponlifex de regno Lolharii et de
islam ab tlincrnuri nepotis causa mandarat.
prxler generalem confessionero, quxque
ineunte xlale, usque ad hanc in qua nunc degis, te (Apudeumdcm, ex editione 1'arisiensi.)
commisisse cognoscis, specialiter ac singillatim Dco Domino sanctissimo et reverenlissimo Patrum
et sacerdoli satage confileri; et diiin untimquodque Patri ADRIANO , prknarix sedis apostolicx et univer-
erroris tui inquinamentum singillatim confiteris et salis Ecclesix papx, HINCMARUS, nomine, non me-
deflcs, simul te de omnibus actorum lacrymis mun- rito, Rhemorum episcopus, ac plebis Dei famulus.
cles. Unde dicilur per Propbetain : Divisiones aqua- Excellentix vestrx auctoritas nuper xiv Kalend.
rum deduxit oculos meus (Psal. cxviu, 156). Divi- Novembris, indict. iv, mihi per legalos suos mullis
sam quippe ex oculis aquam deducimus, quando ) et magnis increpationibus repletam, sicut sibi pla-
peccatis siugttlis dispertitas Iacrymas confitendo cuit, misit epislolam. De quibus, ul viri flagellis
exhiberous. Qux singillatim de singulis semel sa- eruditi verbis ular, quaiittim ad huroanura speclat
cerdoli sufficii confessio facla, si post hanc confes- judicium : Non viro qui similis mei esl respondebo,
sionem, et per sacerdolale consilium eraeiidationem, nec qui mecum in judicio possil audiri : hec est qux
non fuerint iterata peccala. Quotidie tamen de sin- utrumque valeat argusre , el ponere manum suam in
gulis singillaiim cnm gemiui vel lacrymis in ora- ambobus (Job IX, 31, 32); et : Si loculus fuero,
(ione Deo est facienda confessio, ut ila confilens non quiescet dolor meus; et si tacuero f non recedel a
Domino curo Psalmista dicere possil: Amplius lava me (Job xvi, |7). Proplerea non ex xquo ad omnia,
me ab iniquilate mea, et a peccato meo munda me. sed ad quxdam de his qux scripsislis, de quibus
Qnoniam iniquitalem meam ego cognosco, et pecca- tacere non audeo, brevi et humili sermone mihi est
tum meum contra me est semper (Psat. L, 3). Si au- respondendum. Quia scripsistis me reminisci debere,
tem quiddara subreptum fuerit de his quxper dignos si unquam epistolis non rescriplum sit, et cpnve-
pcenitenlix fruclus deleta sunt, recurrendum est ad nicnlibus responsis de negotiis de quibus agcbatur
175 MNCMARi RHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 176
apostelicx sedi remissnm, sictit me prc veslre ccn- A vel non resislendp censenserit, nonjam pastoris,
templu fecisse penitus ccnslat, quando nuper per sed raercenarii nomine se neverit censendum, et
vfcos missosin Galliarum partcs epislolas lam mihi quia jam ncn pertinebit ad eum de ovibus, non
quam aiiisdeslinasiis, et nullum inde responsum re- pertinebit censequenter de pastoralibus dignita-
cepislis.Humilitersuggero, quiaMiinquampercontera- tibus. Qux aitictn in epistolis ad episcopos et
plum a sedis aposlolicx prxceplionibus deviavi, et regnorum primores regni quondara Lolharii di-
in vestra epis(ola per commemoratos missos veslros, reclis conlineantur, melius ipsi scilis, qui eas
Paultim scilicet el Leonem venerabilcs episcopps, legislis. Audivi eliam qtiod similes epislclx, sicut
pusillitati mex directa scripsistis quid inde agerem , donino nostro Carolo, et cpiscopis ac piiinoribiis
sed nen scripsistis ut inde vobis rescriberem. Ve- regni ipsius directx sunt, dorono nihilominus Ludo-
rumtamen eisdem missis vestris verbis respondi, vico regi glorioso, et episcopis ac regni ejus pri-
pro viribus me jussionem veslram exsecuturum. Egi moribus missx sunt, quo'< vos qui de regno ejus
aulem exinde quanlura valui, et quanlum mibi estis cerlius scitis. Mihi quoque exiguo Rhemorum
agehdum esse videre potui, et quod me agere non episcopo auctori(a(e sua domnus apostolious specia
posse vidi, ad potcstalis veslrx aucieritatem tracta- liler commendavi(, ut vice sua lam reges,, quanf
lione mea referre curavi, sicut et vobis innotescen- B cxleros Dei ac mundi roinistros adrooncndo, sua-
(Uimcujus rci exitum el effcclus cerliludinem scivi, dendo, ac prohibendo a cupidilatis vel avaritix vilio,
quando prxfalas increpalorias lilleras mihi raisislis, el ul aliena non snscipiant, alque regnurn quondam
parabam scilicet, qtiomodo ipsa die, quando epi- Lotharii et homines in eo degentes non invadant,
stolas veslrx auctc/ritalis mihi Paulus et Leo vene- comprimant et compescanl. Sed et per mullos el a
rabiles episcopi dederunt regi et episcopis, et Te- inultis auJio, divulgaluro inter principes nostros,
gnorum primoribus, qui tam de regno quod anlea doroinos scilicet ac reges gloriosos , mutuis sacra-
domnus Carolus habuit, quam et de regnc quod olira mentis firmatum , ut inter cos qui se dicunt ipsius
rexLotharius habuit adfuerunt, relegi, et cis ut ita regni hxredes esse xqua divisio ipsius regni iiat :
servarent- denunliare curavi. qux firmilas si facta non fuisset, ul mulli aflirmant,
His antem quidem episcopis regni qtiod anlea jaro seJitio inter populos illis subjectos exorla fuis-
domnus Carolus iiabuit, delulerunt epistplara, ad sct. Et si ipsa firmitas exsecuta non fucrit, prxlia
eps generaliler directam transmisi. Jndeque episce- et sediliones, sicul jam fuerint post obitum clomni
pis tara ex regno suo quendam Lptbarii, qui in At- Ludovici imperatoris, inter eos exsurgent, et
tiniaco Jttssu ipsius dorani Caroli regis convenerunt, maxima strages poptili ac perditio animarum inde
eamdem epistolam relegi, el prxfato domno regi 'J proveniet, quod poslea emendari non polerit. Qua-
Carolo, sed et episcopis regni ipsius, et episcopis propler inter lanta et talia pericula, scilicel domni
regni dudum Lotharii, et episcopis regni Ludovici , spostolici prxceplum negligere, et pactura juramen-
sed et ipsi Ludovico regi Germanix banc schedulam tis in nomine Domini et sancloriim ejus inler reges
qux subsequilur, post juramenta inter reges sine me noslros firmalum dissolvendum judicarc, et secli-
facla, dedi. In qua sic auctorilalis vestrx prxce- liones populoriun ac prxlia parvipemlere, ct utec-
ptionemindixi, ut periculis imrhinentibus commemo- clcsiarum rectores ac viri nobiles, de roultis parli-
ralis, quompdp eis ebviare, et illa orania penitus et bus a paganis impetiti, et sine rege ac principe,
insimul commovere non poteram, relalione ad au- nisi quem ipsi post morlem Lolharii pro sua quisque
cloritatem veslram, et si non resistentibus, vcl mihi convenienlia elegerint, sicut falentur, existentes,
consulerem. Ipsa aulem scbedula, et regibus, et non debeant vel sicut habent neccssitalero non ha-
episcopis, ac regnorum primoribus a me recilala beant libertalem rectorem eligere, qui sanclam
et data, ita se habel: « Domnus apostolicus Adria- Ecclesiam, et eos atque Chrislianitatem in illo
nus, sicut multis est cognitum, et Htteris suis, quas regno consistentem defendal et gubernet, dicere an-
prae manibus habeo, exiguilati mex dignatus esl in- xians sine generali unanimitale episcoporum regni
timare, regibus et prxsulibus ac regnorum primo- domni Caroli, quibus domnus apostolicus de causa
ribus in his Galliarum parlium regicnibus, et inter regni Lotharii sifam misit epislolam, quam eis, sicut
cxtera auctcritate ministerii sui mandavit, ut re- mihi est prxceptum, direxi, de his qtix prxmisi,
gnumquondam ac regis Lotharii, quod domno impe- qiiantum ex me est, iiulii definilioni audeo consen-
ratori Ludovico spiriluali filio ejus hxreditario tire,- reservato per omnia privilegio sententix domni
jure debetur, et quod ad eura post mortera ipsius papx, cujus auctoritas, si aliquid de actis corrigen-
Lolharii rediet, velhoroines in eo degentes, mor- duro fuerit, admonilione paiercia corriget, et qtix
talium nullus invadat, nullus commoveat, nullus ad slabilienda sunl poteiilroborare. >
se conetur inflectere. Quod si quis prxsumpserit, De hoc vero quod mihi scripsistis dicentes : « Quis
non solum per sux auctoritalis minisierium infir- melius te novit, quod filii quondaro Ludovici lmpe-
mabilur, verum etiam vinclis analhemaiis obligaius, raloris, in unum convenienles, regnum inter se di-
nomine Christianitatis privatus, cum diabolo omnino : viserunt, jureque jnrando sibi invicem promiserunt,
locabitur; et Si quis noslrum de episcopis lam ut ntillus eorum regnum allerius fratris sibi iisur-
nefariae temeritatis auclorem vel facendo fugeril, paret, aul omnino pervaderet, et tunc Carolus rex.
177 EPISTOL.-E. 178
jtiramencis conlemptis, illtid regnum quod Lelhario /Vsecundum ordinem Ecclesix, sive ultro confessum,
imperatore defuncto domino serenissimo imperatori sive accusalum, alque convictnm. »
fiiio ejus debetur invasil.et fiJem debitam violavit?» Sunt.enim leges, ct canones, ac decreta sedis apo-
Reverentix vestrx debita humililate rcspontlebo, slolicx ex eistlem canonibtts promnlgala, qux ma-
quoniam etsi ila csse ut scribitis scirem, cum ipsc nifestant qualiter et a quibus, vel ubi quis debeat
rex Carolus i(a esse non confileatur, ncc vcl legali accusari vel judicari; de quib-js sanclus Augustiims
vel regulari judicio incle convictus appareat, et in libro de vera Religione (cap. 31) dicit : « In istis
raullis atiestantibus fateatur hanc regni partem sibi temporalibiis legibus, qtianquam de bis bomincs
a palre Ludovico Auguslo, conscnsu tam episcopo- judicent cum eas instituunt, (amen cum fucrint in-
riun quam cxteroruni procerum totius imperii siitutx atque firmatx, non licebit judici tle ipsis
lradilam, el a fratre Lothario sacramcnto publice judicare, sed secunJuro ipsas. » Et sanclus Gelasius
foulirmatam , seqiiendum tamcn mihi arbiirarer in decreiis suis ad Orientales episcopos : « Idco, in-
qtiod prxmisso judicio dicit Africanum concilium qtiit, vocatur ad jndiciuni cerla qtixcunque persona,
(can. 100) : « Ut magis caveat episcopus ne tlicat in ut aut faleatur objecla , aut vincatur objectis. » Et
qucmquam, quod aliis documentis convincere non iterum (// Reg. xu) : « Nathan propheta palam pu-
potest. » IR bliceque in facie regis David et coramissum pronunr
Unde sanclus Aiigiislinus, qui eidem concilio liavit errerem, et ipsum cpmmissum non tacuit, et
interfiiisse legilur, a secle apostolica , bealo Coe- cciifessipne cnrrcctum conseqneiiter absolvit. » Et
leslinp dicente, pro vila sua atque merilis ac sanctus Bonifacins longe ante decrevit : « Et accu-
magnn scienlia inter magistros opiimus habilus, in satus prxsens, si confidit, ad pbjecta rcspondeat. »
libro de PoenileiHiat!ici((homil. 50, cap. 3) : « Ple- Non insurgendiim ergo mihi est vistim ad judican-
riquc boni Clirisiiani propterea taccn(, e( sufTerunt dum illiini qui non confessus, aut in aliquo sive
aliena peccata qtix noverunt, qnia documentis scepe sxcnlari, sive ecclesiasiico judicio nominalus est
deserunttir, et ea qux ipsi sciunt indicibus ccclesia- alqtie conviclus : nec ulruniquc fui ausus assumere,
slicis probare non possunt. Quamvis cnim vera sint ut ejus ipse forem ct accusalor ct judex.
q:ix;laro, non tamen jiidici facile crcdcnda sunt, Dc eo quod sanctilas vestra exiguitali mex scri-
nisi cerlis indiciis demnnstrentur. Nos vero a com- psit, qiiia silui, e( contra (alc facinus saltem leviter
munionequemquam prolribere non possuraus, qtiam- non insurrexi, non soluro consors, setl e(iam, quod
vis baic prohibilio nondum sit morlalis, sed meJi- es( dc(erius, hnjiis lyrannidis auclor ipse videor,
cinalis, nisi aut sponle confessum, aut aliquo sive cttni vcnia ct pace vestrx sublimitalis dico, quia ille
sxculari, sive ecclesiasticp Judicip npminalum atque C qui forle hac opinione, sed non cognitione, ad inju-
conviclum. Quis enim sibi ulrumque aticlcl assume- riaro et increpaiionem meam vobis suggessit, scire
re, ul cniqtiam ipse sit accusatoret jutlex? Cttjus- debuerat vestrx auctorilatis gravitatem sufficienter
r.iodi regulam eiiam Paulus apostolus in Epistola ad recclere quod scriptum est : Causam qnam nescie-.
Corinthios breviter insinuasse inlelligitur, cum qui- bam ditigenlissime invesligabam(Job xxix, 10). E.t
busdam talibus commemoratis criminibus, ecclcsia- ut hcatits dicit Gregorius (Moral. xix, cap. 14) :
stici judicii formam ad omnia similia ex quibusdam < Cum omnia nncla el aperta sint ocuUs Domini,
darc(, ai( : Scripsi vobisin Epislola, non commisceri tamcn mala Sotlomx noluil audita hidicare, qui ait:
(orncariis, et reliqua (/ Cor. v, 9); et aliqttando Descendam, et videboulrum clamoremqui venitad me
jost : Si quis frater nominetur attt fornicalor, aul operecompleverinl,an non est iia, ut sciam (Gen.
rapax, cum ejnsmodi nec cibum qnidem simut sumile. xvni, 21). Omnipotens ilaque Dominus et orania
Quid enim mihi de his qui foris sunl judicare ? nonne sciens, ctir ante probationem quasi dubilat, nisi ut
de liis quw sunt inler vos judicalis ? de Itis autem qui gravitalis nobis exempluin proponat, ne mala homi-
foris sunl Dominusjudicabil. Aufertc inalum a vobis niim ante prxsumamus credere quani probare ? »
ipsis (ibid., 11, 12, 15). Quibtis verbis satis ostendit Nain ul vestrx dignationi vcraciter fatear, nec au-
non teinere aut quomodolibel, sed per judicium au- D ctor, nec consors, nec consensor uUius tyrannidis
fercndos esse malos ab Ecclesix comniunione : et unquam, vel usque ab ipsis cunabulis hactenus ex-
si per judiciutn auferri non possunt, tolercntur po- stiti. Hxc qui vobis lalia nunliavit, acljuvanle Do-
lius, ne perverse malos evitando quisquc ab Eccle- roino, de me probare non valebit. Et quia non silui,
sia ipse discedens, eos qnos fugere videliir vinciat et in annuntiando vel cxsequendo ea qux mihi a
ad gebennam. Et ilem : Si quis fraler nominatur for- vestra auctorilalc prxcepta sunl, pro scire el posse
nicator, aul raptor, et reliqua. Eam, inquit, nomina- roeo, dcses vel segnis non exstili, sicut et anle scri-
tionem inlelligi Apostolus volult, qux fit in quero- plis ostcndi, ct cora.m roissis vestris viva voce mon-
quam, cum sentenlia ordinc judiciario atqtie iniegri- stravi.
(a;e profertur. Naro si nominalio sufficit, multi dam- De hoc quod dicitis, quia bonorc ct dignitale
r.andisunt innocenles, qtiia sxpe falso in ciuemquam cxteris Caroli regis regni episcopis sum sublimior,
crimen nominatur. Noluit cnim homiuem ab homine. suggero quia scienlia et meritis inferiorem, et non
judicari ex arhilrio suspicionis. vel eiiaro exlraor- dignilate ac honoreloci priorem cxteris roclropoli-
dinario usurpato judicio, seJ polius ex lcge Pei, tanis me essa cognosco. Quia sicut Iiinoceiitius et
 179 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 130
Bomfacius, ac cxteri sacrx sedis Romame. pontifi- A nione vel prxsentia sublraxero, dicunt secundum
ces in decretis suis ex sacris canonibus promulgalis concilium Africanum (can. 100), quandiu illi non
dicunt, unaquxque provincia suo metropolilano comraunicavero, ut mihi ab illis non communicetur
debet-esse conlenta. De hoc quod scripsistis, ut si episcopis. Prxsertim cum ipse rex se perjurum esse
ipse rex Caroius in obstinationis sux perfidia post denege(, se invasorem allerius et non ad se perti-
meam conventionem persistere maluerit, quam juxla nemis regni diffileatur, se tyrannum non esse con-
vestra monila resipiscere, ab illius me communione firmet, se hxrelicum vel sehismaticum, quihtis
atque consortio sequestrem, et secundum aposto- apostolus nec ave a quoquam dici prxcepit, non
lum : Ne ave ei dicam (Joan. i, 10), si vestrx com- esse confiteatur : sed confessione recOe fidei, et
munionis volo esse particeps, prxsenliam ejus modis amplexione ecclesiasticx pacis, se calholicum e( in
omnibus devitem,cummagnocordis doloreacgemitu pace ecclesiaslica manere e( permanere velle de-
dico, quoniam et ecclesiastici et sxcularis ordinis nionstret : et secundum leges ac canones, prxsens
viri, qui diversis de regnis Rhemis civilalem plurimi in judicio, aul ad objecta respondere, aut objectis
ccnvenerint, quos mandalum vestrum ibidem mibi convinci, se nen refugere dicat. Et ut de regia per-
delatum, quia non debuit, lalere non poluit, exigui- sona, inquiunt, reticeamus, nec sicut quemlibet ple-
tali mex, qui quantura scivi et potui semper aposto- B beium vel liberi capitis virum , in istis regionibtis,
licx sedis privilegium'extuli, improperando dixerunt secundum ecclesiasticas regulas et secundum leges
et dieunt: Nunquam hujusmodi prxceplionera ab publicas , illum accusatnm vel sponte confessum,
illa sede ulli decessorum meorum missam fuisse, aut legaliler ac regulariter apertc convietum audi-
cum inier reges sacramen(is e(iam ccnfedceratos, vimus. Sed in libris illa satis notissima ad legendum
scd inler patrem et filios, ac inler fratres prxlia et oculis ingerunt, qualiter proavus suus Pipinus.a
seditiones eorum lemporibus fuisse noscantur. Et Stephano ipsius auxilium pelente, et pro liberatione
aliis peccatis mcis reputo, me hac intentionis vestrx Romanx Ecclesix in Galliam veniente, in rcgem sit
comminatione singulariter ab aucloritate vestra iin- unctus, cum adhtic degeret Romana Ecclesia sub
pelitum, cum cxteros episcopos regni sui, confra- nomine et non auxilio defensionis Grxcorum iinpe-
tres scilicet et consacerdotes meos, tantum monue- ratoris , e( idem Pipinus non excoramunicaiione
ritis, increpueritis, redargueritis et instruxeritis, apostolica, sed virlule boslili, Haistulfum qualein-
noii lameu sicul me illos de participalione commu- cunque regcm Christianum oppressit, et Ilaliani
nionis veslrx intentando comminari voluistis, nec do:niiit, atqtie justilias saucli Pelri oblinuit.
etiam eos qtti, ut quidara dicunl, regem nostrum in Simililer el qux avus ejus Carolus lemporibus
regnum quondaro Lolbarii pro sua necessilate in- C Adriani et Desiderii regis Longobardorum egerit, et
vitaverunt, ct honores ex eodem regno obtinuerunt, qtiomodo patriciatum Romaiiuin suscepit, quomodo
neque iilos qui regibus et regnorum primoribus etiam (emporibus Leonis papx nomen imperatoris
sicut ego veslram prxceplionem et de ipso regno aJeptus fuit, et qux in Italia, et qtianta erga Roma-
inlerdktionera non intimaverunt, et cx adverso naro Ecclesiam fecerit; et quompdo Stephanus in
ascendentes non restiterunt ul ego , qui secundum Belgicam veniens, et Rhcini patrem suuro iroperato-
quod polui jussionem vestram perficere procuravi, et rein coronans sacraverit; e( quomodo Gregorius
iiihilemolumenli, etquanlum passus est pedis in re- subrep(us cum Lolhario patre suo repugnante in
bus cum plurcs ex Ecclesiamihi commissa diuturnis Franciam venit, et pax pbslea in Francia ut antea
temporibus abstractx in eotlem regno habeantur, non /uit, ct ipse papa ctim lali bonore sicut decue-
nec aliud quodcunque commodum, nisi impedimenta rat et sui anlecessores fecerunt, Romam non rediit.
et dispendia sim adeptus. Et computant quanla isle ab episcopis et pepulo
Sed etdomnp nostrp regi Carolo ad exaggerationem qui regem non babebant, et a paganis el sediliosis
dicitur a quibusdam, quod nec pro Lothario, sicut impetebanlur, in regnura quod Lotharius habuit
muUoram cerla, rtplUia, et infan(es inde genili pro- invitatus exordinata ordinaverit : et dicunt sxcula-
lestati sunt, publico adulterio denotalo, el apud " rein scripluram dicere , quia omne regmini sxculi
sedem apostolicam accusato, in ctijits par(e regni hujus bellis quxrilur, victoriis propagatur, et non
non sokim pars dicecesis, verum et pars parochix apostolici vel episcoporuni excommunicationibus
lriex conjacuil, lalem prxceplioncm et coraminalio- oblinetur, et Scripluram divinam proponunt dicere i
nem ab antecessore vestro nuilus episeoponim in Quia Domini esl re.onum, per quem reges r.egnant, et
isto regno acceperit, nec etiara ab hxreticorum, cui volueril dat illud (Psal. xxi, 29; Prov. vm, 15;
vel schismalicorum, sive tyrannicorum imperalo- Dan. rv, 29) ; ministerio angelorum el bominum.
rum ac regum,. quales fuerunt Constantius Arianus, Quibus cum verba beati Jacobi aposloli opponimus,
ac apostata Juliamis, etMaximus lyrannus, prxsen- dicentis : <7nr/«r
bella el lites inler vos? Nonne hinc?
tia et salutatione sive collocutiene, sedis appstplicx id est ex concupiscenliis vestris, qtiw militanl in
ponliflces, vel alii magnx aucterilaiis atque sancti- membris vestris? Liligalis et belligeratis, el nen
lalis episcppi, cum loctts et ratio ac causa exigit, se kabelis, propterea quod non poslulalis (Jac. iv,
suhtraxisse legunlur. Et si, aliis episcopis regi 1,2).
nostro communicaiitibus, ego rae ab illitts commu- Et ideo, quia Domini est regnum, et per eum regct
181 EPlSTOLiE. 182
regnant, ab illo regnnm poslulare debelis, qui litiga- jl nisi cum talibus vivere, nec eos lucri possunt facere
tis et belligeratis pro temporali gloria, cum, si Domi- Chrislo, si eorum colioquium conviviumque vitave-
nura pia inlentione pos(ulare(is, ipse vobis necessa- rint. Unde et Dominuscum publicanis et peccalori-
ria ad usum (emporalerr. et ad fruendum perpeluo bus comedens : Non est, inquil, opus sanis medkus,
superna bona iribueret. Et cum potestalera a Chri- sed mate habenlibus. Non venivocare justos, sedpec-
slo sancio Petro primo apostolorum, et in eo suis catores (Marc. n, 17). Et paulo pos(: « Quibus salis
successoribiis datam, sed et aposlolis, et in cis epi- osteiulit, non temere et quomodolibet, sed per Judi-
scopis, ponlificium ligandi et solvendi collatum illis cium auferendos esse malbs abEcclesixcommunione,.
insinuare volumus, respondent: Et vos ergo solis et si per judiciura auferri non possunt, tolerentur
oralionibus vestris rcgnum contra Nortmannos e( potitis, ne perverse malos evitando, quisquam ab
alies impe(en(es defendite, et nostraro defensionem Ecclesia ipse discedens, eos quos fugere videtur
nolile quxrere; ct si vnltis aJ defensionem habere vinciat ad gehennam. Quia et ad hoc nobis sunt in
nostrum auxilium, sicul volumus de vestris oratio- Scriptuiis exempla proposita, vel in messe (Matlh.
nibus babere ailjulorium, nolite quxrere nosirum iu), ut palex sufleranlur usqttead ullimum ventila-
dispendium, el petite domnum apostolicum, tilquia brum, vel infra illa retia (Luc. v), ubi pisces boni
rex et episcopus simul esse non potest, et sui ante- 1B cum malis usque ad segregationem, qux futura est
cessores ecclesiaslicum ordinem quod suum est, et in lillore, hoc est in line sxculi, xquo animo tole-
non rempublicam, quod regtirn est, disposuerunt, rentur. » El itcm idem cx senlentia Pauli: « Duobus
non prxcipiat nobis habereregem, qni nos in sic mojis npn te roaculat malus, si non conscntias, et si
longinquis partibus adjuvare nonpossit conlra subi- redarguas : hoc esl non communicare, nen ccnsen-
taneos et frequentes paganorum impetus, et nos tire. Comnmnicatur quippe, quantlo faclo ejus con-
Franccs ncn jubeat servire, quia istud jugum sui sorliuro volunla(is et approbationis adjungitur. Hoc
aiitecessores nostris anlecessoribus non imposue- ergo admonens nos Apostolus ait: Nolite communi-
runt, etnos illudportare nonpossumus, qui scriptum care operibusinfructnosis tenebrarum (Ephes. v, II).
esse in sanctis libris audimus, ut pro libertate et Et quia parum erat non consentire, si sequeretur
hxreditate nostra usque ad mortem certare de- negligenlia disciplinx, magis aulem, inquit, el redar-
beamus. Etsi aliquis episcopus aliquem Chrislianun guite (ibid.). Videte quemadmodum ulrumqiie com-
conlra legem excommunical, sibi po(es(a(em li-
plexus esl. Nolite communicare, magis aulem el re-
gandi.tollit, et nulli vitam xternam polesl tollere, darguile. Quid est, nolite communicare? Nolite con-
si sua peccata illi eam non lollunl. El non convenit sentire, nolite laudare, nolite approbare. Quid est
uni episcopo dicere, ut Cbristianiim, qui non est iC autem, magis et redarguite? Reprehendite,-corri-
incorrigibilis, non prppter propria crimina, sed pile, coercete. » IIoc enim secundum prxceplio-
pro terreno regno alicui toIlenJo, vel acquirenJo nem veslram verbis el seriplis egi sxpissime. Et
nomine Christianitalis debeat privarc, et eum cuin in episiola concilii ad Donalislas (epist. 152 Augu-
diabolo collocare, quem Cbiisiiis sua morte et suo slini), idem doctor solertissimus dicit : « Quisquis,
sanguine de poteslale diaboli venit reJimere, ct inquil, in hac Ecclesia bene vixerit, nibil ei prxju-
Christianos pro fiatribtis sttis animas stias docuit dicanl aliena peccata : quia unusquisque in ea pro-
ponere. Propterea si domnus apostolicus vult pacem priiini onus poiiabil, sictit Aposlolus dicil: Et qui-
quxrere, sic pacera quxrat ut rixam non moveat, cunque in ea corpus Cliristi nianducaverit indigne,
quia non nos concredemus tit aliter ad regnum Dci judicium sibi manducal el bibil (I Cor. xi, 29). Cum
pervenire non possimus, si illum quem ipse coromen- aiitem dicit judicium sibi manducat, salis ostendit
dal terrenum regem non habuerimus. El alia de ju- quia non alteri judicitim manducat, sed sibi: quia
ramentis, et perjuriis, et de lyrannide, de quibus communio malorum non mactilat aliquem partici-
scripsistis, sed et de firmitatibus qux inter reges patione sacramen(oruin, sed consensione fac(orum..
nostros factx fuerunt, et de seditionibus qux pro Nain si in faclis malis non eis quisquam consentiat,
illo regno exortx fuerunl, et ad internecionem mullo- "• portat roalus causam suam et personam suam, nec
ruro pervenirent, nisi ipsx firmilates exsecutx fuis- prxjudicat alteri, quem in consensione mali operis
sent, nobis dicunt qux vestrx auctoritali mandare socium non habet criminis. » Et in prirno libro de
nobis non convenil. Quapropter, quomodo ipsius re- Baplismo (cap. 17) dicit: « Spiritualcs sive ad hoc
gis, in cujus regno parochia et provihcia rnea consi- ipsum pio studio proficientes, rion eunt foris, quia
slit.eteorum quicum eodegunl.sineaniinxpericulo, et cum aliqua vel perversi(a(e, vel necessitale hemi-
et mihi commissx Ecclesix delrimento, consortium num videntur expelli, ibi magis prebant quam inlus
vel prxsenliam valeam devitare non video.cum bea~ permancant, cttm adversus Ecclesiam nullatenus
tus Atigustinus in prxfato libro de Pcenitenlia dicat: eriguntur, sed in solitla unilalis petra fortissimx
Scripsi vobis, inquil Apostolus in Epistola, non com- charilatis robore radicanlur. Ad hoc enim per(ine(
misceri fornicariis, non utiquefornicariisktijus mundi, quod in illo Abrahx sacrificto dicilur : Aves autem
aut avaris,aut raptoribus, aul idolis servienlibus: atio- non divisit. »
qttin debueralis de hoc mundo exire (I Cor. v, 9). Igitur qui me a selida unitatis cathclicx et apestp-
Non enim poss int homines in hoc mundo viventes, licx Ecclcsix petra npn divido, et sicut aostis,
185 HINCMARIKHEMENSISARCIHEPISCOPI 134
scnptis, et etiam pracsenlibus veslris missis, adeo i\ cipue, in quem lantam comminationero intentastis,
ex vestra jussione verbis restiti regi, ac regnorum erga regem nostrum gerere debeamus, cum bealus
primoribus, ut et coram eisdem missis coiiiminaretur Auguslinus Apostoli exponens senlentiam dicat:
mihi, quoniam si in mea senlenlia permanerem, « Aposlolica, inquit, doctrina, ut omnis anima subli-
ad altare Ecclesix mese cantare possem, dc rebus mioribus potestalibus subdita sit, et ut reddanlur
vero et horainihus iiullam potestatem haberem, a omnibus omnia, cui iribulum tribulum, cui vecligal
veslra communione non debeo separari aliorum fa- vecligal, etcxtera, salvo Domini noslrr cullu, coii-
clionibus quorum, quantuni ex me est, non coiiimu- stitutionis humanx principibus reddamus, quando
nico quxcunque sunt tenebrosis operibus. Qtii, et ipse Dominus, ut nobis hujus sacrx doctrinx prx-
inquit Dominus, peccaveritmilti, deteboeum de libro beret exemplum, procapile hominis, quo erat indu-
meo (Ezeclt. xiv, 9); et : Anima quw peccaverit,ipsa tus, tribulum solvere non dedignatus est. Jubentiir
morielur (Ezech. xvin, 20). Sed et in peccantibus, eiiam servi Christiani et fidcles biroi dominis suis
ul Jjene nostis, et bealus dicit Gregorius, eausxpen- temporalibus xquanimiter (ideliierque servirc, quos
sandx sunt, et lunc HganJi atqtie solvendi polcstas Judicaturi sunt, si usque in (inem iniquos inyene-
exercenda. Qux polestas, ut Leo drcit, in alios rinl, aut curo quibus regnaluri sunt, si et illi ad
apostolos, et ad oinnes Ecclesix principes coinroea- **verum Deuroconversi fuerint. Omnibus tamen prx-
vit: sed ideo singulariter Pe(ro credi(ur, quia cun- cipitur servire humanis poteslatibus atqtie terrenis,
clis Ecclesix recloribus Petri forroa proponitur. quo usque post teropus prxfinituro, ab istius sxcttli
Manet ergo Pelri privilegium, ubicunque ex ipsius - confusione, lanquam de caplivita(e Babylonix, sicttt
ferlur xquit ite Jntliciuin : nec nimia esl vcl severi- Hierusalem liberettir Ecclesra. Ex cujus caplivilalis
tas,vel remissio, ubi niliHestligaliim, nibil solutum, occasione, si e(iam (erreni reges, desertis idolis pro
nisi quod bealus Pelrus aut ligaverit, aut solverit. quibus persequebantur Clirislianos , uiitun veruni
Qualiler eliam fraler et saccrdos noster OJo, Belva- Deum et Chrislum Dominum cognoverint et colanl,
censis episcopus, mecum pro oblemperandis vestris pro quibus Paulus apostplus jubet orare Ecclesiam,
jussionibus laboraverit, iiJem legati vestri vobis cum persequerenlur Ecclesiam, ttl securam et tran-
innoleseere possunt. Sed et alix comminationes in quillam vilam agamus cum omni pielale et castitale
nos sunt jaculalx, quas aclbucnolo proferre, quas- (I Tim. n, 2), sicut el ille popnhts in Babyloniam
quc scio, si Dominus illis permiseril, ut jam in deli- ductus per Jeremiain jubetur orare pro rege Baby-
beralione, ita sine reiraclalionc coniroinantes in lonix, et beatus Petrtis diei(: Sithjecti estole omni
opere monstrare curabunt. Et ut mihi expsrimcnlo r kumanm crealurw propler Dominum, sive regi, quasi
videtur, propler meam inlerdictionem, vel propter prwcellenti (I Petr. n, 15); et ilem : Dominum
lingux huraanx gladium, nist alius eis obstiterit, timete, regcm\honorificale(ibid., 17). Omni hunianx
rex vester veTregni ejus primores non dimittenl, ut crealurx, iriquil doctor sagacissirous, oiniu dignitati
quod cceperint quantuin polerunl non exscquanlur. homiiiuin, omni personx, omni principatiii, cui vos
Elnescioqnomodo ipsius regis, vel inler tjnos habito, divina disposilio subtli voluerit. » Hoc est eniin
prxsentiani etcoromunionem vei consorlium valeam quod ail propler Dominum, quia non est poleslas,
devitare-, cum rex et cohabitantes mecuin una cum nisi a Deo, et qui poleslali resislit, Dei ordinalioni
rege, non soTumin parochiam, verum et in civila- resislil (Rom. xin, 1, 2). Et iteui sanclus Augustinus
lem meam sxpe conveniant, et ibi tandiu sicut regi in serinone EvangeliiJoannis (scim. C) : « Legunlur,
complacet degant, et cum lanla mullitudine, tam de inquil, leges niauifestx, ubi prxceperunl iroperato-
regno quod antea habuil, quam el de rcgno quod res, eosqui prxier catholiex Ecclesix comniunio-
Lolharius habuit, nccnon dc aliis regnis ad euro nem usurpanl sibi nonien Chrislianum, nec volunt
confluentibus, sicut missi vestri viderunt, et hoc in pace colere pacis auctoreni, nibil noinine Ecclesiae
quam sxpe illi videtur, in civitale mea sustineo, qui audeaut possidere. Setl quid, inquiunt, nobis et
ecclesiam et plebem inilii commissam deserere, et , iinperatori? Sed Jaro dixi de jure huinano agitur :
aliorsum ut mercenarius non valeo fugere, nec quo et lamen Aposlolus voluil scrviri regibus, voluit bo-
extra regnum ejus fugiam habeo : sed regio cultu norari reges, et dixit : Regem reveremini. Noli di-
eo recepto, de ecclesiaslicis faculiatibns, sicu( prx- cere : Quid mihi et regi? noli tlicere possessiones
cipit et quandiu prxcipit, illi et sibi obsequenlibus tuas, qui et ipsa huroana Jura reiiiinliasli, quibns
servio, ut quiele,. secundum quod inslal tempus, possidentur possessiones. « Et si per jurareguro pos-
cum roihi commissis degere possim. Dicil enira hanc sidebunt possessiones, non possunl utregi de eccle-
poleslatem suos decessores babuisse, quam ipse siaslicis possessionibus obsequium non exhibeanl,
nullius interdiclione diraittet. sicut antecessores mei suis anlecessoribus exbi-
Qux omnia supra et infra dicta, sicut non ad ac- buerunt.
cusanduro, sic nec ad exciisandum in advocationc Quapropler, dorane pater reverentissime, consu-
prxfali regis depromo : xtatem enim habet, ipse de lite secuiidum privilegium sedis vestrx subjectioni
se loqualur, neque ad resislendum ves(rx auctori- nostrx , ne taHa nobis cujuscunque suggesiione
tati, neque ad contradicendum vcstrx prxeeplioni, mandelis, unde inter episcopalem aucloritiUem et
sed consulendumqtialiler nos cpiscopi, et ego prx- regalem polcstatem, inter Ecclesiaroei rempuLlicaiu
 185 EPISTOLiE. 186
lantum scandalum possit oriri, quod facite ac sine A sictit muttis est notiiro, ab eo pltu iroa suffero, et ti-
dispendio religionis , veldetrimenlo ecclesiasticarum meo ne in Scriplurx sententias incidat quibus dici-
rerum, unde servi el ancillx Dei debeant nutriri, el tur : Quj menlis est durw corruet: abominatio enim
eccksiastica negotia conlineri, postea non possit se- Domino est omnis arrogans (Prov. xxvm, 14; xvi, 5);
dari, quia sicul Abraham dixit ad Domrnum : Absit et : Qui se exaltat, liumiliabitur(Malth. xxni, 12). Et
hoc a te, Domine, non est hoc luurn, qui judicas sictit ilta de quibus niihi pro eo scripsistis mentlaci-
omnemterram (Gen.xviu, 25). Et hanc mexsuhjectio- ter dicia sunt, etiam aliquis vobis suggessit quod
nis humillimaro suggeslionero ea benignitate susci- eiira ire Roniam prohibtierim, vel dissuaserim,
pite, qua primus apostolorum non solum minoris mendacium vobis nihilominus dixit, sicut et plures
sui aposloli redargulioneni pro simulatione suscepit, in islis regionibus sciunt, et scriplis ad eum sxpe
verum etminoruro suorum qnxstionem, cur ad prx- directis possum ostendere.
ptilialos inlraverii, salisfacere ac lenire curavit. De eo quod pusillitati mex veslra rescripsit su-
Epistolam autem generaliier episcopis regni doinni blimilas, -uteumdem Hincinarum , et alios tres epi-
noslri Caroli a vobis directaro quantocius polui me- scopos oninium episcoporum regni tlomniCaroli vicem
tropolilanis regni sui direxi, ut et ipsi per suos coe- ferentes atl synoJum Roinam milterem, vestra sciat
piscopos illam transrniltant, quateiius scienles prx- B aneloriias, qnia nec prxdictum Hincinaruin , nec
ceptionem veslrara, qttodjnbcalis exseqni studeant. eiiam queirtlibel episcoporuin dicecesees Rhemorum ,
Vestra denique auctorilas misit mihi prxlerito anno mininie aulcro aliarum provinciarum episcopos, nisi
epislotam, per missum coepiscopi nostri Hincmari, domnus rex illis prxcepcrit, Romam, vel in aliquaro
prxcipientem ut oris mei officio Nortmannum , qtii pariem , mea commendalione mitlendi habeo pole-
res Ecclesix Laudunensis invaserat, excommunica- siaiem, nec ipse ego ultra fines sui regni absque il-
rem. Sed ipse Norlmannus, sicul manifestum est, lius scientia progredi valeo , sicut missis vestrx
multis in islis regionibus, in qtiibus leges gt canones sanctitalis coram OJone venerabili episcopo, et An-
exorlas causas agitari et definiri prxcipiunt, res segiso religioso presbylero et abbate, quibtis nostrx
ipsius Ecclesix non invasil, ex qiiibusquasdam idem causx sunt cognitx, dixi. Epistolam quoque, sicut
Hincmarus episcopus domno regi Carolo , sine me» mihi scripsislis, domno noslro regi Carolo a vobis
et coepiscoporura »c coinministrorum suorum coai- directam, et a me dandani pro Hincmaro, qux ul co-
sensu eoncessit, ul eas Nortmanno beneficiaret, sic- ram illo relegerelur, et quod in ea pelebalis imple-
ut plurimi sciunt, et in scriplis suis domno regi, ret me inslare jussislis , fralerHincmarus milii non
ei mihi direclis fatettir. Qtias siquidem res nuper deciit, nec etiain misit, sed sictit attJivi, a Reroigio
domnus rex Ecclesix Laudunensi reslituit, quasdam j et Hartluiro arcbiepiscopis aliarum provinciaruni
etiam res prxdictus episcopus filio Nortmanni sibi eam regi dari oblinuit. Deus omnipotens sanclitatem
commefldato in beneficium dedit, quas ab eo rece- vestratn , ad honorem sanctx sedis , et correctionein
ptas (enet. sanclx sux Ecclesix, in stio apio servitio per anno-
Prxterea si vcstrx complacet aucloriiati, qtiando rtiin inuta curricula conservare dignelur , domine
talia et liujusmodi ad vos veniunt, et inde prxcipcre sanclissiroe et reverentissime Patrum Pater in Do-
poslulamini, inlerponite si ita est ut vobis innohiit, mino.
qtiatenus sanius vestra Jussio jusle et rationabiliter EPISTOLA XXVIII.
ponderata valeat exsequi. Et metropolitaiuis qualis-
cunque, qui secundum sacros canones excomnuini- ABADRIANUM PAPAM.
cationes intentalas a provinciali episcopo , si inde Caroli Calvi regis nomine.
ad me venerit proclamatio, debeo retractare , si ve-
stro benigno sedet animo, in obsequium iilius paro- (Vide inler cpistolas Caroli Calvi, Patrolpgix, tom.
chianum suum juberi non debeo excommunicare. CXXIV, col. 881.)
Alleram siquidem raihi pro negotio ipsius Hinemari EPISTOLA XXIX.
direxistis epistolam dicentes : « Miranda es( plane ' ADADVENTIUM EPISCOPUM METENSE.M.
vestra fraternitas , quare minislerio juris episcopalis debeant ordine consecrari melropolilanus atque
Quo
in regionibus illis abuiUur : et mullorum charilas diwcesunus episcopus.
ahundanle nequilia refrigescere dicilur. Hincmarus
(Apud Siimond., ex codiceS. LaurenliiLeodieosis.)
nanique neposel xquivocus tuus venerabilis duntaxat
sicut audivimus non miuima in sua Ec- HINCMARUS, Rhemortiin episcopus, domno ADVEN-
cpiscopus, ,
clesia susiinet deirimen(a, sed vobis, ut ita dixerim, TIOglorioso pontifici sahitem.
(epescenlibiis , huUara consolalionem potuit inve- Sicut jussistis, milto vobis consecrationem epi-
nire. » Unde humililer auclorilali vestrx rescribo scopi, et cxeroplar decreti, quod in anipla pergamena
quomodo, ul scriptum est, sicut audio Jtidico , et debet scribi, ut confirmationes cleri et legalorum
vos sicut autlistis seripsislis ; sed qui veslrx sanc- singulorum monasteriorum, et priinorum presbyte-
titati hxc verbis vel litteris intimavit, raendacium rorum parochix ac plebis, ibi valeant scribi : et si
vobis dixit. Phiiinnim enim pro eo cl apud regem el isdein electus in diaconii gradti adhuc est, canonic-i
apuJ alios laboravi, sed el a prxcedculibus anuis , tempore debel presbyier ordinarL Sabbato aulero
1£? HINCMARIRHEMENSiS ARCHIEPISCOPI m
prxcedentc Dominicam, quando elecius estordinanr iA Domino Deo nosfro.Et respondente choro adsingula,
dus, convenire debent episcopi diceceseosad princi- incipial consecrationem canlando : Vere dignum et
palera ecclesiam metropolis, et publice coram ora- justum est, usque ad wterne Deus; et tunc, sicut
nibus debel recitari decretum, elinterrogare debent ipsa consecratio conseqniitir, et semper teneant ma-
episcopi, si omnium vota, sicul ibi conlinelur, in rius dextras episcopi super capul ordinandi. Ut au-
eumdem eleclum concorderit. Et post respcmsionem tem venlum fuerit ad loca in quibus sunt cruces
illorum, debent interrogare episcopi, si has virtutes, signatx, accipiat cpnsecrator vas chrismatis in sini-
qux ibidem conlinenlur, credunt vel sciunl esse in slra manu, et cum dcxlro pollice, cantans qux ibi-
eodem electo. Et accepta inde responsione, debent dem coiilineiiliir; per singula locafaciat crucem de
interrogare episcopi-, si aliquis ibi esl, qui conlra chrismate in verticero consecrandi, et perfecla con-
eumdem electtira aliquid diccre, vel ordinalioni epi- sccratione, et respondentibus omnibus Amen, tollan-
scopali coiitraritim illi velit objicere, ut exeat et di- tur ab cpiscopis Evangelia de collo ejus, et mittat
cal meroor coinmunionis sux. Quod si aliquis quid- annulum in dexterx manus digilo qui prxcedit mi-
dam illi objecerit, habetis in canonibus quid inde sit niniiim, dicens ad quid illi annulus dalur. Signum est
faciendtini. Sin autem omnes concordes fuerint in enim fidei, ut audienlibiis se ex divinis mysteriis
ejus eleclione, referendx sunt ab omnibus Deo lau- JJ ] signet qux el quibus signanda sunt, ct aperiat qux
des, et examinandus est idein eleclus ab episcopis, et quibus aperienda sunt. Deinde donet illi bacuiura
secundum capiiultim Carlliaginensis concilii, quo sancli regiiniiiis, et del a se ordinaio pacem, el sic
manifeslatur qualis debeat ordinari episcopus. Siila per ordincm ordinatus osculelur episcopos et pona-
credat, el simplicihus verbis caiholicam fiJem pro- lur sella juxta eum qtii illum ordinavit, et sedeat
fileaiur, sicut ibideni scriptum habelur, et lunc nio- ibi mclropoiitanus cpiscopus : alioquin si non esset
nendus est idem electus, ut ipsa nocte, secundum metropolitanus, in ordine consecralionis sux sedere
tradilionem apostolicam, se studeat Dominp ccin- deberet. El lunc legalur Aposlolus ex Epistola ad
mendare. Timolheum, qualis debeal esse episcopus ; et explela
Doniinica autem tlie. maUirius episcopi dicece- missa, ordinatus metropolitanus episcopus ducatur,
seos et clerus ac plcbs convenire debebunt ad lo- vcl deporletur, ad calhedrain principalis ecclesix,
cura, ubi secundum consuetudinem solet metropo- cantantibtis clericis ca qtix ad hoc opus conveniunt.
lilanus episcopus ordinari. Et prxparatis omnibus, Hluc aulem perveniens rcsideal in principali catbe-
et episcopis et ecclesiasticis minislris in vestibus sa- dra,et commendet minislris ecclesiasticis ul uniis-
cris, et stantibus episcopis secus altarc, idero ele- quisque in suo ordine ministret sibi atqtie sibi com-
ctus indutus ponlificalibus vestibus a prirooribus 'C missx Ecclesix. Inde pergat in sacrarium, et incce-
clericis ejusdem metropolis de sacrario debel ednci, plo Introiiu ad missam secundum raorem procidat,
el in ultimo Tocopost episcopos collocari. Is aulein el salutalo aliari ascendat ad sedem suam, et slet
episcopus dicecesaneus, qui consecrationem fusurus ibi donec in suo loco inciplat Gloria in excelsis Deo
est super eum, incoepto Introitu ad missam sccun- de gradibus sedis,el posl dalam orationem resideat
dum morem procedat. Et finiloInlroitu Jicatur Ky- in sede sua, coiisedenlibus secum episcopiset pre-
rie eleison, prosequenle ab ipso episcopo Gloria in sbylcris. E( complehi niissa, babeat episcopus qui
excelsis Deo. Et post Gloria in excelsis Deo, dicat eutn ordinavit lilteras manibus suis subscriplas,
hanc cralipnem, qux pritna est in rolula consecra- quas sacrj canones ordinalo ab ordinatoribus suis
tionis. Statim auteni post cpmpletam ipsam oralio- jubenl accipere, prxfereutes diem et constilem : et
nem, antequam legalur Apostplus, cpniropneat cle- aulequam ordinatus ab allari discedat, miltant eas-
rura et plebero ut orent pro ordinando eleclo et pro dem lilteras super altare, unde eas accipiaut et
ordinatoribus cjus, et accipiat electum manu sua donenl illas a se ordinalo, et sic perfeclis omnibus
dexlera per mantim illius, ct incipiatur lilania, et benedicalur Dominus. Cxlerum quando provincialis
tam ipse cum eteclo, quam et cxteri qui adfuerint ordinatur episcopus, ipsx canonicx lilterx a metro-
episcopi, inctirventiir anle altare, nsqtie dilm brevi- "D politano el cxteris episcopis subscribendx sunl,
ter pro lempore finiatur lilania. Ut autem clerus quandiu legitur Apostolus et canlalur responsorium
incceperit dicere Agnus Dei, erigant se episcopi, et et allelnia, et statim post missara finitam danlur ab
qui funcletconsecraiioneiii accipiat qualuor Evange- episcopis ante altare ordinato provinciaU episcopo,
lia, et aperiat per inedium, et inciirvaio ipso electo et archiepiscopus et alii episcopi vadunt ad sua.lpse
ante aliare, mittal ipse Evangelia super coilum el aiitein ordinatus cantatmissam ubi locus estoppor-
cervicem ejus, el leneant ipsa Evangelia super eura tunus.
duo episcopi, unus ex uua parle, alterex altera, et De bis omnibus qux mihi mandaslis, et de liis
tam consecrator quam omnes episcopi, teneant ma- eliam qux non niandaslis, ut sit, veluli dicitur,
ntis dextras suas supercaput ordinandi.ct dicat con- quod supererogaveris, vobis rescripsi qualiter ordi-
sccralor: Oremus. Propiliare, Domine, supplicationi- nationem agamus episcopi, et qualiler in me acla
bus noslris, et reliqua. Etoralione complela, el res- fuerniit. Decrelum aulem et consecrationem episco-
pondentibus omnibus, Amen, dicat consecrator : palera, quxibi memoralur, ego non habui, quee ta-
Dominus vobiscum, Sursum corda, Gratias aqamus men vos hahere posse cognosco.
189 EPlSTOLiE. 190
EPISTOLA XXX. \ videadir, et constantissime teneatur, maxime quia
ADEPISCOPOS. unictiique concessum est, si judicio offensus fuerit
De jure metropolitanorum, cum de Ansegisi primalu cognitoruro, ad concilium sux provincix, vel elram
agerelur. universale provocare. » E( binc sancUis Ccelestinus;
ad rei firmitatem commemorans decrela prxfati
(Apodeumilem,ex Mogunt.edit. Joan. Buswi.) Bonifacii, decrevit ut unaquxque provincia suo me-
I. Domini el sanctissimi ac rcverendissimi patris tropolitano debeat esse contcnta, dicens (ad episc.
liostri apostolici papx Joannis decrela ex sacris Galliw, c. 4): « Piimum, ut juxla decrela canonum
canonibus promulgata, sicut et sancti decessores ac unaquxque provincia suo melropolitano contenla
prxdecessores sui ex eisdera sacris canonibus spirilu sit, ut decessoris nostri dala atl Narbonensem epi-
Dei conditis, et totius mundi reverenlia consecralis, scopum continent constiluta, nec usurpationi locus
promulgaverunt, quantum ex nobis est, non prxju- alicui sacerdoli in alierius concedalur iijuriam. Sil
dicanles sen(en(iis fra(rum etcoepiscoporum nostro- concessis sibi conlentus unusqiiisqiielimilihus.alter
rum, qui absentes sunt, ad quos hxc sua scripla in allerius provincia nihilprxsumat.» Et item ideiri
niiltuntur, reverenter suscipiraus, singulis roetropo- (Ad episc. Apulim, c. 1) : « Nulli sacerdoli suos li-
lilanis suo jure servalo, velut mystica Nicxna syno- B ceal canones ignorare, nec quidquam facere, quod
dus irrefragabiliier servari decrevit, dicens (can. 6): Patrum possit regulis obviare. Qux enim a nobis
<Antiqua consueludo servetur per ^Egyptum,Libyam res digna servabitur, si decretalium norma consti-
et Pentapolim, ila ut Alexandrinus episcoptis horum tulorum pro aliquorum libilu , licenlia populis per-
omnium babeal potestatem, quia et urbis Rorox cpi- missa frangatur ? » Et sanctus Leo ad Theodorum
scopo parilis mos est. Similiter autein et apud An- Forojuliensem episcopum (epist. 92): «Sollieiludinis
liocbiam cxterasque provincias suis privilegia ser- quidem (ux is ordo esse debuerat, ut curo metropo-
venturEccIesiis. Firmiias autem eorum, qux gerun- litano tuo primitus de eo qnod quxrendum videba-
tur per unamqiiamque provinciam metropoliuitio tur esse conferres, ac si id quod ignorabat dilectio
tribualur episcopo. » lua, etiam ipse nescirel, inslrui vos pariter posce-
H. Qux sancti et magni concilii Nicxni decreta retis, quia in causis, qux ad generalem observan-
bcatus Innocentius ad Alexandrura Antipchenum tiain perliuent omnium Domini sacerdotum, sine
episccpum ita explanat, dicens (epist. 20): « Revol- primatibus nihil oporlet inquiri. >
venles itaque auc(ori(atem Nicxnx synodi, qux una IV. Et quia sancta Romana Ecclesia, cui sollici-
omnium per orbem lerrarum roentem explica( sa- tudo omnium Ecclesiaruro in beato Pelro principe
cerdotum, qux censuit de Antiochena Ecclesia, G aposlolorura est commissa, plures roelropolitanos in
cunctis fidelibus, ne dixerim sacerdolibus, esse ne- speciali sua dicecesi habet, sicut sanclus Leo apud
cessarium custodire, qua super dicecesim suam prx- Anastasium Tliessaloniccnscm episcopum monstrat
Jictam Ecclesiam, non super aliquam aliam provin- (epist. 88), similiter et Alexandrina Ecclesia in sua
ciam recognoscimus conslitutam. > El Bonifacius dioecesi; sed et Antiochena sedes nonnullos melro-
papa scribens ad Hilariurn Narbonensem episcopum polilanos in sua dicecesi habet, sicut sanctus Inno-
(epist. 3): « Convenit, inquit, nos palernarum san- centiiis ad.Alexandruro ejusdein sedis episcopum
clionum diligentes esse cuslodes. Nulli ctenim vitie- scribit (epist. 20), el in ecclesiasticis bisluriis ac
tur incognila synodi conslitutio Nicxnx, qux ita synodalibus gestis iiivenimus, eisdem etiam metropo-
prxcipii, ut eadem proprie verba ponamus, Per litanis, quos suis vicariis sancla Romana commisit
iinamquamque provinciam jus melropolilanos singu- Ecclesia, secundumNicxnos sacros canonessua jura
los habere debere, nec cuiquam duas esse posse decrevit servari, veluli ad eumdem Anaslasium
subjeclas. Quod illi, quia aliter credendum non est, idem bealus Leo scribens (epist. 88): « Igitur, in-
servandum sancio Spiritu suggerente sibimet, cen- quit, secundum sanctorum Patrum canones, spiritu
suerunt. > Et post aliquanta : « Quod idcirco dici- Dei condUos, et totius mundi reverentia consecra-
nius, ut adverlat cbaritas tua adeo nos canonum ^ tos, metropolilanos singularum provinciarura epi-
prxcepla servare, ul ita constitulio quoque noslra • scopos, quibus ex delegatione noslra fraternitalis
(lifliniat, quatenus metropolitani sui unaquxque tux cura prxlenditur, jus traditx sibi antiquilus
provincia in omnibus rebus ordinationem semper dignilalis intemeratum habere decrevimus, ita ut
exspectei. > a regulis prxstilulis nulla aut negligentia, atit prx-
III. Et sancta synodus episcoporum Africx pro- sumplione discedant. > Attendendum est igitur si
viucix scribens ad S. Cceleslinum papam (in fine aposlollca sedes metropolitanis sux specialis dioece-
synodi Africanw); < Decrela, inquit, Nicxna, sive seos, sicut in epistolis bcali Gregorii ex Regesto le-
inferioris gradus clericos, sive episcopos ipsos, suis gimus, quos propler longinquilatem suas vices
inetropolilanis aperlissime commiserunl. Prudenlis- agenlibus delegavit, sua jura secundum sacros Ni-
sime enim Jusiissimeque providerunt quxcunque cxnos canones servari prxcepit, sictit et in epistola
negolia in suis locisubi orla sunt finienda, nec ttiii- prxfati Leonis ad prxdiclum Anaslasium dicilui!
cuique provincix graliam sancii Spirilus dcfuluram, (epist. eadem ante superiora) : « Si quid grave, in.-
qua. xqiiilas a Chrisli sacerdolibus, et prutienter quiens, iiKplerandumque gessisset metrppolitanus*.
 191 IHNCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 192
nostra erat exspeclanda censura, ut nihil prius ipse A ciium, quidquid ab illorum fuerit conslllutione di-
decerneres, quam quid nobis placcrct, agnosceres. versuin. > Et paulo posl: < Sancli illi et venerabiles
Vices cnim nostras ita tux credidimus charilali, Patres, qui in urbe Nicxna, sacrilego Ario cum sua
ut in partem sis vocatus sollicitudinis, non in ple- impietate damnato, mansuras usque in finem mundi
niludinem potestalis. » leges ccclesiasticorum canonum condiderunl, et apud
V. Illis inelropolilanis (qui et primates multoties nos in tolo orbe tcrrarum in suis constiltilionibtis
in sacris canonibus appellanUir, quique in loco de- vivunt, et si quid usquam aliier
quam illi statuere
functorum archiepiscoporum el melropolilanorum prxstimitur, sine cunctatione cassatur, ut ad
ab episcopis uniuscujusque provincix sine interro- perpeiuam utilitatem generaliter inslitula quxnulla
sttnt,
galione alterius priinatis prxvalent pi-Jinari, et ex comrotinicatione varienlur, nec ad privalum tralian-
antiqux consuetiidiiiis lege, a sede apostolica, cui lur conimodum, qux ad bonum sunt commune prx-
sollicittido et prxlatio oroniuro Ecclesjarum in pri- fixa : et manentibus terminis quos coiislittterunt Pa-
matu est sancti Petri collala, pallii solent genio in- tres, nemo injus tendat alienum, sed inlra fines
signiri, et in loco decedentiuin episcoporum, sinei proprios alque legitimos, prout quis vahierit, in la-
consullu vel HceiHia priniatis alterius, in sua pro- tiludine cbariiatis se exerceat. > Aliud eiiim sunt
vincia quique possunt episeopos ordinare), sua juraLB " seJes, aliud prxsidenles, et magnus
debent modis omnibus secundum eosdem sacrosj nor est inlegritas sua. unicuique ho-
Nicxnos canones conservari : qui inviolabiliter cle- VII. Et item idem ad synodum Chalcedonensem
creverunt, ut sicu( Alexanclrinx Ecclesix, quia ett scribens (epist. 65): « De custodiendis, inquit, san-
urbis Romx episcopo parilis mos est, simililer elL ctoruin Palrtim statulis,
qux in synodo Nicxna in-
apud Anliocliiam, cxlerasque provincias suis pri- violabilibus sunt fixa decrelis, observantiain veslrx
vilegia serventur Ecclesiis. De quibus sacris cano- sanclilatis adinoneo, ut jtira Ecclesiarum, siciit ab
nibiis prxfatus sanctus Leo ad Ariatolium Constanti- illis cenliim decem et octo Patribus divinitus
inspi-
nopcililanuiiiepiscopum ita passim dicit (epist. 56):: ralis sunt ordinala perraaneant. Nihil alienum im-
< Post consecrationem Antiocheni
episcopi, quami probus ambilus concupiscat, nec per alterius immi-
tibimet conlra canonicam regulam vindicasti, doleoj nulioneni suum aliquis quxrat
augmenlum. Quan-
etiam in hoc dileclionem tuam esse prolapsam, utt tumlibcl enim exlorlis asseiitaiionibus sese instruat
sacratissimas Nicxnorum canonum constiluUoness vanilatis elalio, e( appe(itus suos conciliorum xsli-
conareris infringere, tanquam opportune se tibi hoc3 niet nomine roborandos, infirmum
alque irriliun
tempus obluleril, quo secundi honoris privilegiumi erit quidquid a prxdictorum Patrum canonibus di-
sedes Alexandrina perdiJerit, et Aniiocliena Eccle-. G ^ screparit. Quorum regulis apostolica sedes quam
sia proprieiateni terlix dignitalis ainiseril, ut his5 reverenter iitatur, scriptorum meorum , quibus
locis juri tuo subditis, omnes Melropolilani episcopii Constaritinopolilani antistitis conatus repuli, polerit
proprio honore priventur. Qnibus inaudilis et nun- sanclitas vestra lectione cognoscere, et me, auxi-
quaro aute tentalis ita prxveniris exeessibus, utt lianle Doinino noslro, et catbolicx fidei et palerna-
sanctaro synodum, ad exstinguendam solura hxre- ruin traditioiium esse custodein. > Et ad Martianum
sim, et confirmationem fidei calholicx, studio Chri- Auguslum (epist. 57) : « Privilegia Ecclesiarum san-
stianissimi principis congregatam, in occasionemi ctorum Patruro canonibus institiila, et venerabilis
ambitus trahas, et ut conniveiHiam suam (ibi dedatt Nicxnx synodi fixa decretis, nulla posstinl impro-
impellas, tanquam refulari nequeal quod illictte3 bitate convelli, ntilla novitate mutari. In quo opere,
voiueril uutltitudc. > auxiliante Cbiisto fideliler exsequendo, necesse est
VI. Conspna his et iri aliis decretis aposlolicxB me perseverantem exhibere famulatum, qtioniam
sedes habentur : < QuoJ si et omnes sacerdoies ett dispensatio mihi credila est, et ad meum lendit
mundus assentiat, Jamnatio consenlienles involvit, reatum, si paternarum regulx sanctionum, quse in sy-
non prxvaricationeni cpnsensus abselvit. NPIIenima iicdp Nicxna, ad totius Ecclesix regimen spirilu Dei
crimen minuitur, sed accrescit, cum generale iit exc ," inslruente sunt conditx, roe, quod absil, connivente
privato. Hoc enim Deus omnium indicavit, quii violentur, el majorsitapud me unius fratris volunlas,
mundum peccanlem generali diluvio iuleremit. ,> quam universx domus Doinini conimuuis utililas. >
Etilem S. Leo ad prxfalum Anatoliuin (ibid., postt VIII. Et ad Pulcheriaro Augustam (epist. 58) :
superiora) : «Illa, inquil, Nicxnorum canonum perr « Contra statuta palernoruro canonuro, qux ante
sanctuni vere Spiritum ordinata conditio in niilla a longissimx xtatis annos in urbe Nicxiia spirituali-
unquam parle est solubilis. Nulla sibimet de multi-_ bus sunt fundata dectetis, nihil cuique audere con-
plicalione congregalionis synodalia conciha blan-- cediiur : ita u( si quis diversum aliquid decemere
diantur, neque trecentis illis decem, atque octo epi- i- vclit, se polius minuat, quam illa corrumpat. Qux
scopis quantunilibet copiosior numerus sacerdotumn si ut oportel a cunciis poiiiificibus iruemerata ser-
comparare se atideal vel prxferre, cuin tanto divi- ventur, per universas Ecclesias ti anquilla erit pax
nitus privilegio Nicxna sit synodus consecrata, utit et firma concordia, nullx de mensuris harum dis-
sive per pauciores, sive per plures ecclesiastica ju-i- sensiones, nullx de ordinalionibus Htes, nullx de
dicia celebrenlur, omni penitiis auclorilate sit va- privilegiis anibiguilates, nulla eriwi de alieni usur-
,95 EPISTOL.-E. 194
niinislerii aliqnos in
patione ceiiamina, sed ea qiixjure cbarilatis ratio-1 \ Iransgredi, et ad promotionero
nabilis est et morum el ofliciorum servabitur unani- Ecclesiis ordinare, licet censensum videantur prx-
milas. Et ille vere erit inagniis, qui fuerit lotius bere nonnulli, nisi litteris tam metropolitani, quam
ambi(ionis alienus, dicente Domino : Quicunque cxterorum qui cum eo sunt episcopprum, rpgalus
votuerit inter vos major fieri, erit vesler minisler; atlveniat, et sic ad actioncm ordinalio accedal. Si
et quicunque volueril inter vos primus esse, eril ve- vcro nullo vocante inorJinato more deproperet,
s!er servus. Sicul filius hominis non venil minislrari, super aliquibus ordinationibus, et ecclesiasticis
sed minislrare (Matlh. xx; Marc. x). Et lamen hxc orJinationibus ail eum lion perlinentibus compo-
illis tunc insinuabantur, qui de pusillo volebant nentlis, irrita qtiidcm qux ab eo gerunlur existant,
crescere, et de infimis ad sumraa transire. » El ad ipse vero incompositi motus sui, et irralionabilis
Maximum Antiochenum cpiscopum (epist. 66) : audacix subeat ultionem, ex hnc jam damnatus a
« Tanla apud me est Nicxnerum cancnuni reveren- sancip cpncilio. > Et consona linic dicil in capiie
lia, ut ea qux sunt a sanclis palribus ccnstilula, viccsimo secuiido cujus conclusio talis est : < Si
ncc permiserim, nec paliar aliqtia nevitale violari. orclinarenon polueri(, niilla(enusjiidicabit. »
Etsi enim diversa nonnunquam sunt merita prxsu- X. Et hinc sanctus Gelasius in Jecretis ad omncs
lum, tamen jura permanent sediiim, quibus eisi B episcopos de Insliliitis ecclesiaslicis (episl. (i) :
possunl xmuli perlurbationem aliquam fortassis « Cunique, inquit, ntibis conlra salulariiim revcren-
inferre, non tamen possunt minuere dignitatem. liain regulitrtiin ctipiamtis letrterc nihil licerc, et
Nimc auteni ad oronia generaliter pronunliare stilfi- cum sedes apostolica superior his omnibus, favente
ciat, quod si quid a quoquam contra Nicxnorum Domino, qux paternis canonibus stint prxfixa pio
canonum statuta in quacunqne synodo vel lentalum devoloque sluJeal lenere proposilo, salis inJignuin
esl, vel ad tempus videtur extortum, nihil prxjudi- esl queniquam vcl poniificuin vel ordinuiii subse-
cii potest inviolabilibus infcrre decrelis. El facilius qucntium, hanc observanliam refutare, quaro beati
erit quarumlibet consenstonum pacium dissolvi, Pelri sedem et sequi videa( et docere, salisque con-
quam prxdictorum canonuro regulas ex ulla parte veniens sit, ui loliim corpus Ecclesix in hac sibi-
corrumpi. » Quoniam universx pacis tranquillilas met observationc concordel, qiiaro illic vigere con-
non aliler poterit cuslodiri, nisi sua canonibus re- spiciat, ubi Dominiis tolius Ecclesix posuit prir.ci-
verentia intemerala servelur. Quidquid eniro prxler palum. » AllcnJenilx summopere sunt oinnibus
speciales causas synodalitim Coucilioruni atl exanicn nosiralibus inter cxleros prxcipue horum duorum
Episcopale defertur, potesl aliquam tlijiiJicanili ha- herouni sentcntix, Loonis et Gelasii, ne prxsuroant
bere rationem, si nihil de eo csl a sanctis pairihti. C discipuli quod licere sibi magistri non voluerunt,
apud Nicxam diiOniluiii. Nam quod ah illorum el si ad lanli lonitrui magnivociim sonitum tremttnt
regulis et constitutione discordat, apostolicx scdis cedri, quid facicntlum sit labulis. Ait eniro Leo
nunquam poleril obtincre consensum. (epist. 56, adAnaloliiim), < quod Nicxnorumcanonum
IX. Et sanclus papa Hilarus ad Leontium, Vera- per sanctiim vere Spiritum ordiuata conditio in nulla
num ei Viclorium episcopos, inier cxtera ad locum cuiquam sit parlc solubilis. > In qua senlcntia :iulla
(epist. 4) :• < Ita vestrx charilali cognitionem adncxx persona excipitur, quarunqiie prxdila potestaie vel
qiierimonix delegamus, ul nihil adversuni veneran- dignitate. El Geiasius (epist. 6) : < Cumqtie, iiiquit,
dos canones, nihil contra sancix memorix deces- nobis contra salularium reverentiam regularum
soris mei judicium valeat, quidquid obrcptum nobis cupiamus lemere nil Hcere, salis indiguum est
esseconstiteril. Nohimusnamque, fratres charissitni, quemquam hanc ohservantiam reftilare, quam heati
Ecclesiarum privilegia, qux semper sunt servanda Petri sedem et seuui videal et docere. >Hinc san-
confundi, nec in allerius provincia sacerdotis alie- ctus Auguslinus, lempore prior, loco poslerior, ab
rura jus habere permiuiinus, quia per hoc non minus omnibus sedis apostolicx ponlificibus in suo lero-
in sanclarum traditionum delinquilur sancliones, pore, ac post suum obilum, imo et a cuncta calbo-
quam in iiijuriam ipsius Domini prosilitur, ctiin '' Hca Ecclesia inter magislros optimos recepiissimus,
exspectatio fructus noslri minislerii, > non in re- in libre de Vera Religiene (cap. 21) dicit : « Spiri-
gionum lalitudine, scd in acquisitione ponitur ani- tualis hpmo Judicat umnia, ipse atitein a neminc
marum. » Et item idem ad episcopos diversaruin judicalur, id est a nulle hpniine, sed a sela ipsa
provinciarum (episl. 10) : < Hxc ad universam lege, secundum qtiam juJicat omnia, quoniam et
charitalem vestram el jam pcr fralrem et coepisco- illud vcrissime diclum est : Oportet nes omnes
pum nostrum Anlonium scripta direximus. Quibus exhiberi ante tribunal Christi. Oinnia ergo judicat,
adrooniti communis omnium sollicitudo procuret, quia super omnia est quando cum Deo est; cum illo
ne quisquam fiater in allerius prorupturus injuriam autero est, quando purissiuie intelligit, et tota cha-
transcendat lerminos venerandis Patribus conslilu- rilale qtiod intelligil diligit. lta etiain qtiantum po-
tos. > De qnibus terminis Anliocbcnum concilium, test, lex ipsa eliaro fit, sectinJuro quam jnJicat
in magna synodo Chalcedonensi collaudatum, capite omnia, et de qua judicare nulliis polest : sicut in
deciroo terlio dicil (conc. Antioch.,can. 13)': < Nul- isiis lemporalibus legibus, quanquam de bis bomi-
lus episcopus ex aiia provincia audeat ad aliam nes jiiJicenl cum eas insliluunl, laraen cuin ftieriut
 195 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 196
inslitutx atque lirmatx, non Hcebil judici de ipsis A tes nostras ejusdem remedio dispensalionis excubias.
judicare, sed secundum ipsas. Conditor tamen legum Et licet de singulis non indigeas edoceri, a quo jam
teroporalium.si vir bonus est et sapiens, illain ipsam probavimus acutius universa servari, gratius tamen
consulit xtemam,de qua nulli anima:judicare datum esse solet, si ituris trames ostendilur, et laboraluris
est, ul secundum ejus incommulabiles regulas, quid injuncti operis forroa monstratur. Paternas igitur
sit pro tempore jubendum vetandumque discernat. regulas, et decrela sanctissimis diftinita conciliis ab
iEternam igilur legem miindis amrois fas est cogno- omnibus servanda mandamus. In his vigilanliam
scere, judicare non fas est. > tuam, in bis curam et fratemx monita exhortalionis
XI. Cujus sentenliam et bealus Gelasius confir- oslendimus. His ea.quanta dignum est, reverentia
mat in decrelis ad episcopos per Dardaniain consti- ciisiodiiis, nulltim relinquit culpx locum sanclx
tulos, dicens (epist. 2, sub initium): < Confidirous, observationis obstaculum. Ibi fas nefasque prx-
quod nullus Jam veraciter Chrislianus ignoret, scriptum est, ibi prohibilum, ad quod nullus audeat
uniuscujusque synodi conslilulum, quod universalis aspirare, ibi concessum quid debeal mens -Deo
Ecclesix probavit assensus, nullam magis exsequi placitura prxsumere. Quoties universx poscit reli-
sedem prx cxleris operlere quam primam, qux gionis causa concilium , te ctincli fratres evocante
unamquamque synodum et sua aucloritatc conlir- B conveniant: el si quos eorum specialis negolii pul-
mat, et continuata moderalione custodil, pro suo sat intentio, jurgia inter eos oborta compesce, di-
scilicel principalu, quein bealus Pelrus aposlolus scussa sacra lege determinando certamina. Quiquid
Doroini voce percepluin, Ecclcsia nihiloroinus subse- aulem illic pro fide et veritale conslitutum, vel
queiuc, et lenuit semper, et retinei. > El Syiiiina- provida dispensatione prxceptum, vel personx no-
cbus papa ad Cxsariuin Areialensem episcopuin strx auclorjlate fuerit coiifirmalum, tolum, atl
(epist. 11): i Ralionabile csl ulsancta Arelalensis Ec- scienliam nostram instructa relationis altesta-
clesia propriis privilegiisperfruatur, el quod veluslas tione perveniat. Eo fit ut et noster animus oflicii
prxslilil, et Palruin aitctoiitas toboravit, nova non charitale dati, et tuus securilate perfrualur aceepli.
debel violare prxsuuipiio: sic taroen, ut cxierarum Deus le incolumem custodiat, fraler charissime. >
Ecclesiarum privilegia leinpoiibus acquisila non ti- XII. Et sanctus Gregorius in epistola ad Virgi-
lubeni, quia non polesl ex paiie iirinuro esse, quod lium Arelalensem episcopum (lib. iv, epist. 52):
generalilatis tangit injuriaro. Manenlibus siquidero < Fralernitati lux, inquit, vices nostras in Eccle-
his qux Patrum conslituta singulis Ecclesiis conccs- siis qux sub regno sunt prxccllentissimi filii nostri
serunt, deceniiiiius ut circa ea, qux tam in Gallia Childeberti, juxta antiquum morern Deo auctore
quam in Ilispania provinciis de causa religionis G committimus. Singulis siquidem melmpolilis secun-
emerserint, solerlia tux fralerniiads invigilet. > dum priscam consueludinem proprio houore serva-
Et post aliquanta: < Igilur quemadmodum supra 10, pallium quoque transmisimus. > Et in epistola
dixiuius, per singulas Ecclesias beneficia, qux sunt ad Doroinicuin Carthagmensem arcbiepiscopum
diu cuslodita, serveulur. > Et hiiic sanclus Hormisda (lib. xi, epist. 39): De ecclesiasticis, mquit, privi-
in epislpla ad bealum Reraigium Rhemcrum epi- legiis quod veslra fraternitas scribit, hoc poslposita
scppuro scripsil, dicens : <Dileclissiino fralri Renii- dubilatione tcneat, quia, sicul nostra defendiinus,
gio Hormisda. Suscipienles plena fralerniialis lux ita singttlis qnihusque Ecclesiis sua jura servamus.
congralulalione colloqtiia , quibus nos gerroanx sa- Nec cuilibet favente gratia ultra quam meretur
lutis lux lxlificavit indicio corporali curo spiritua- impartior, nec ulli hoc quod sui Juris esl ainbilu
Ubus officiis ineolumilate subnixia , congruum esse stimtilante derogo : sed fratres meos per orania
perspeximus hanc ipsaro quara menle gerimus verbis bonorare cupio, sicqtie studeo honore singulos sttb-
aperire lxlitiam. Agis enira suinmi documenla vebi, duminodo non sit quod alteri jure ab altero
poiilificis, dura et prxdicanda facis, et ea insinuare possil opponi. > Et ad Na(alera Salonitanum episco-
non diflers. Prxrogalivam igitur de nostri sumpsi- pum (lib. eod., epist. 37): <Quod, inquit, dicitis no-
nius eleclione indicii, quando id operatum le esse stris temporibus debere servari, qux a meis quoque
didicimus, quod cxleris agendum obnixius impera- prxdecessoribus tradila atque custodita sunt, absit
mus, ul in provinciis lanla longinquitate disjunctis , hoc a me, ut statula majorum consacerdolibus meis
et aposlolicx sedis vigorera, et Patrura regnlis stu- in qualibet Ecclesia infringara, quia mihi injuriam
deas adhibere custodiain. Vices ilaque noslras per facio, si fratrum meoruin jura perturbo. >
oinne regnum dilecti et spiritualis filii nostri Clodo- XIII. Hxc ita, ut supra ostensum est, de antiquo
vei, quem nuper adminiculante superna gratia jure singulis metropolilanis servando, et subse-
plurimis, et apostolorum temporibus xquiparandis, quenles sacratn Nicxnam synodum conciliorum
signorura miraculis prxdicationeni saluliferain canoaes staluerunt. Silicet Anliocheni, dicenles
comilanlibus, ad fidem cum gente integra convcr- (can. 9): < Per singulas regiones episcopos convenit
tisli, et sacri dono baplismaiis consecrasti, salvis nosse meiropolitanum episcopum solliciludinem
privilegiis, qux melropoUlams decrevit antiquitas , totius provincix gerere. Propter quod ad metropo-
prxsenii aiictoriiale eomniilliiiitis : augenles sludii lim omnes uiidiquc , qui negolia videnlur habere
hcijus purticipaiione roinisterii dignilatem, relevan- concurraut, et reliqua. » Et ConslanlinoppTitaiii
197 EPISTOL.*. 198
canones decreverunt (can. 2), ut illa qux sunt per \ < In Gulharum, inquit, episcopis, nullam tibi auclo-
unamquamque provinciam ipsius provincix synodus ritatem tribuirotis, quia ab anliquis prxdecessorum
dispenset, sicut Nicxno constat decrelum esse con- raeorum tempoiibus paltium Arelatensis episcopus
cilio. Et universale Chalcedonense concilium dicit accepit, qucm nos privare aucloritate percepla mi-
(can. 1): < Regulas, inquiens, sanctcrum Patrum per nime debemus. > Et posl aliquanta: « Ipse auclori-
singula nunc usque cencilia cpnstitutas propritim tale propria episcoposGalliarurn judicare non pote-
rebur obtinere decrevinius. » Et item idem (can. 19): ris, sed suadendo, btandiendo, bona quoque opera
< Decrevit itaque sancta synodtis secundum Palrtim tua eis imilanda monstrando, pravorum mentes ad
canones bis in anno episcopos in id ipsuro in una- sanclitalis sludiuin reforma, quia scriptum esl in
quaque provincia convenire , quo metropolilanus lege : Per alienam messem transiens falcem miltere
antistes probaverit.et corrigere singula, si qux for- non debes, sed manu spicas conterere ct raandu-
lassis emerserint. > care (Deut. xxiu, 25). Falcem eniro jtidicii mittere
XIV. Sic et Africx provincix sancta concilia de- non potes in ea segete, qux alteri videlur esse coro-
creverunt, ut qux in Nicxno concilio slaluta sunt missa, sed per cffecluin boni operis frumenta Do-
omni modo ronserventur, et utqui posterius ordinati minica vitiorum suorum paleis exspolia, el in Eccle-
sunt prioribus se non audeant anteferre, Unde inter B six corpus nionendi)et persuadendo, quasi maiideiiJo
cxlera ad locum dicit Aurelius (cap. 53): « Non converte. Quod vero ex aucloritate agendum est,
decuerat, inquiens, ut hxc repeteremus, nisi forte cum prxdicto Arelaiensi cpiscopo agatur, ne
exislerent inconsideraix mentes quorumdam, qux prxterroilli possit hoc quod antiqua Patruin insti-
ad bxc statuenda nostros acuerent sensus. Sed tutio invenit. >
communis hxc causa est, quam insinuavit frater et XVI. Et quod de uno hoc primate Gallicano, qui
consacerdos noster Valenlinus, ut unusquisque a sede apostolica pallium acceperat, dixit, boc et
nostrum ordinem sibi decrelum a Deo cognoscat, et de reliquis Gallicanorum et Belgicorum alque Ger-
posteriores anterioribus deferant, nec eis inconsul- manicorum primatibus est utique iutelligeiidum.
lis aliquid agere prxsumant. Qua de re dico, prout Inter quos, sicut et inter reliquos episcopos, hxc
captus animi mei relinet, eos qui pnlaverint spretis condilio regularis servatur, ut qui prius fuerit or-
majoribus aliquid prxsunieiidum , compctenter esse dinatus, prior habeauir, velut idera S. Gregorius
ab orani concilio coercendos. Xantippus cpiscopus in alia epislola ad prxfalum Auguslinum patenter
primx sedis Numidix dixii: Audivil oninium fra- oslendil. De quibus primatibus iidem sacri canones
trum prxsenlia proseculionem fralris et consacer- dicunt, ut quisquis episcoporum accusalur, ad pri-
dolis noslri Aurelii, quid ad hxc respondenl ? Datia- 'J raatem provincix ipsius causara deferal accusator.
nus episcopus dixit: Qux majorum decrevit sen- Et qui provocandum putaverint, ad priroates sua-
lentia hoslro assensui mancipabunlur, ut qux prx- rum provinciarum , sicut et de episcopis sxpe con-
terilorum conciliorum geslis lenentur Carlhaginensis siiiuiuiii est, provocent. Et episcopus, qui ad syno-
Ecclesix nostra assensione plene aputl omnes lirma dum non occurrerit, ad primatem suum jubelur
teneanlur. Universi episcopi dixerunt: Hic ordo et rationem impedimeiUi sui reddere. Et si episcopi
a Palribus el a majoribus servalus est, et a nobis inler quos causa versattir, diversarum sunt provin-
Deo propilio servabilur, salvo etiam Jure primatus ciarum, ille primas debet judiccs dare, in cujus
Numidix et Mauritanix. t provincia est locus, de quo contenditur, et quxstio
XV. Et item iidem sacri canones (conc. Milevil. per episcopos judices jubetur fihiri, sive quos pri-
c. 14): « Placuit ut quicunque deinceps ordinanlur males dederint, sive quos inter se conquerenles vi-
per provincias Africanas , litleras accipiant ab ordi- cinos ex consensu delegerint.
naloribus suis.manu eorum conscriplas, conlinentes XVII. Ordo aulem ac prxrogaliva prioralus non
consulemet diem, ut tiulla altercaiio de poslerioribus solum secundum sacros cancncs et decreta sedis
vel anterioribus orialur. Unde Pelagius , antecessor Remanx ppnlificum, inter episcppos est conservan-
sancti Gregorii, ad Childebertum regem Francorura " dus, verum et inter presbyteros, sicut sanclus Leo
scribit de Sapaudo Arelalensi archiepiscopo (Pelag.l, in decrelali sua epislola ad Dorum Benevcnlanx ci-
epist. 11), increpans eum, ut ipsius verbis utamur, vitatis episcopum, ex eisdem sacris canonibus pro-
quoniam ad pelitionem episcopi ab eo ordinati in mulgata, inter creteradiCit ad locum (epist. 6) : < Si
judicium, sequenlis civitatis episcopi, quod nulla amhienlis intentio, aut imperila faventium studia, itl
ecclesiaslica lege el ralione conceditur, judicandum quod nunquam habuit consuetuclo, poscebant, ut
juberelis occurrere, ul ipso de coiiculcato loci sui incipiens emeritis, et novellus prxferretur antiquis,
prxjudicio conquerente, illum qui usurpavii, necesse tuxfuerai induslrix atque doctrinx, ut injuste pe-
sit de illicita prxsumptione culpari. > Et sanclus tentiura desideria rationabili auctoritale cehiberes,
Gregorius vigilantissime servari decrevil ut poste- ne quem in sacerdetali propere provehebas honore,
riores se prioribus non prxferant, et ut nullus me- ad injuriam eorum quibus sociabatur inciperet, mi-
tropolilanus in alterius melropolilani provincia, in- norquc se fieret, dum in illo non bumililatis virlus,
consulto eo quiddam Juris prxsuroat, scribens ad sed elalionis vitium robprarelur. Neque enim igno-
AugustinumAnglorum episcopum (interrogatione 9): rabas dixisse Domimun, quod qui se humiliat exat-
199 IHNCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 200
tabitur, qui vcro se exallat, humiliabitur. Eumdem- A inconcusse Jiixta sacras regulas conservatis. Qtix
que tlixisse : Quicunque vull inter vos major fieri, tit temporibus Thcodosii et Honorii impcralorum ,
vester minister, el quicunque voluerit inler vos primns ponlificatu papx Zosimi, per septem provincias ,
etse, erit vester tervus (Marc. x, 43). Vos autem scilicet Viennensem, Lugdunenscm, Narbonenseni
quxritis de pusillo crescere et de honore majores primam et secundam, et Alpinam, et Novempopn-
esse. Ulrumque enim inordinatum, utrumque prx- lanam, ct secundam Aquitanicam emanavit, ut de
posterum est, et omnis laborum fructus auferlur, his provinciis honorati vel possessores, judices ct
omnis meritorum mensura vacualur, si tantum quis episcopi prxraiarum provinciarum, ab Idibus Au-
assequiliir dignitalis, quantum adulalionis obtinuit, giistiquibuscunque mediis diebus in IdusSeplembris,
ut cupiditas eminendi non solum superbientem mi- in urbe Arelalcnsi, quxct Conslantina vocatur, aJ
nuat, sed eliam coiiniventein. Si vero, ul asseritur, concilium forense vel ecclesiasticum convenirent.
primi secundique presbyleri circa Epicarpium sibi- Ila ut de Novempopulana et secunda Aquitanica ,
met prxponendum, tara buic assenlaliofuil, utiilum qux provincix longitis conslilutx sunt, si eorum
cum sui dedecore poscerent bonorari, nec hoc qui- jutiiccs et metropolitanos occupatio cerla relinerel,
dem illisproprio sejudicio Jejicientibus triliui debuit legalos suos juxta consuc(udincm milteren(, sieut
quod volebant, cui lam miserx veluntati le dignius in etlicto prxfatorum imperalorum, et in epistolis
fuerat obviare, quam cedere, Deformis aiitein et apostolicx sedis ponlificum invenittir. Deinde bie.
ignava subjeclip bene sibi consciis, et non irrilam priinaius per prxfatas provineias Viennensi civitali
facienlibus gratiain Dei, prxjudicare non poluit, ut commissus est, indcque hanc soiliciludinem cpisco-
primatcs suos quocunque commercio in alterutrum pus Arelalensis recepit.
transferentes, subsequentium suoruin minuerent di- XIX. Demum in regno Clodovci, nuper cum nte-
gnitalem, et qitem ulliinum sibi anteposuerant, cx- gra genle ad fidem conversi per sanctam prxdica-
teris prxraineret. Prxdicti igitur preshyteri, qui lionem beati Reroigii, Domino cooperanle etserrao-
indignos se bonoris sui ordine sunt professi, licet nem cunfirmante sequentibus signis, beatus Horraisda
privari etiam sacerdotio mererenlur, tamen ut eis viccs suas eidem sanclo Remigio Rhemorum Duro-
pro appstolicae sedis pietate parcatur, ultimi inter corlorum antiqux metropolis episcopo, qux prxce-
omnes Ecclesix presbyteros habeantur. Et ul judicii denlibus temporibus babuit sub se duodeciin civita-
sui sentenliam ferant, inferiores etiain illo erunt, tes, videlicel Suessionuro, Catalaunorum, Veroman-
quem propria sentenlia sibiraet prxtulere, cxtcris dortim, Atrebalum, Camaracensium, TPrnacensium,
omnibus presbyteris in eo ordine permaiieniibtis, r SilvaitecUim, Belgivagorum, Ambianensium, Mori-
quem unicuique ordinationis sux lcinpus ascripsit. ntiro, id esl, Poiilicnm, Boiioniciisiuiii,elLaiidunum
Nec qtiisquain prxler prxdictos duos iinminutx di- Clavatum, in quo castro cx sua parochia idem sau-
gnilatis palialur injuiiam, sed in eoruro statum clus Remigius Afiicanorum canonum el apostolica
tanlumnioJo hoc recurrat opprobriuro, qui novello fultus aucioritale consliluit episcopum, per Belgicas
et immature ordinato inferioresfieri elegere, ut illam et quasdam provincias Gailicanas commisit, ut Dci
evangelicara scnieniiam ad se senliant pertinere, ecclesias, quas Franci adhuc pagani devastaverant
qua dicitur : Quo judicio Judicaveritis, judicabitur et incenderant universa prxdanles, ct quxcunque
de vobis; et qua meusura mensi fueritis, eadem perperam gesta fuerant, ad debitum stalum reduce-
remelielur vobis (Matth. vn, 2). Paulus vero presby- ret, manente privilegio Arelalensi Ecclesix in sibi
ter ordinem stium," de quo laudabili firmitate non antiquiuis delegatis provinciis.
cessit, oblineat, nec ulterius aliquid in cujusquam XX. Postea vero, tempore heati Gregorii Virgilius
prxsumalur injuriaro. > Arelatensis episcopus, pctente Childebeiio rege, in
XVIU. Hxc ita de jure singulis melropolitanis regno ipsius, sicut decessores illius in prxfatis pro-
conservando, et ul posteriores se prioribus suis non vinciis habueraut, hanc delegationem eodem beato
prxferant, sed ordinem sibi a Deo traditum quique p Gregorio committente suscepit (lib. iv, epitt. 52).
conservare procurent, a Nicxnis canonibus Spiritu Denique lempore Caroli principis, quando propter
Dei conditis, el lotius mundi reverenlia consecratis, disconliain ct conlentioncm de principalu inler eura
cxleristpie sacris canonibus irrcfragabiliter decretis, et Raganfredum, et frequenlia ac civilia imo plus
ac providentia et auCtoritate pontificum aposlolicx quam civilia, quia inteslina et parricidalia belia, in
sedis ex eisdem canonibus promulgatis, ad eorum qui Germanicis et Belgicisac Gallicanisprovinciis omnis
sciunt memoriam, vel nescientium forte notitiam religio Christianilatis pene fuit abotita, ita ut episco-
commemorare debere putavimus, quoniam in Cisal- pis in paucis locis residuis, episcopia laicis donala
pinis provinciis delegatio vicium aposlolicx sedis , el rebus divisa fuerinl, adeo ut Milo quidam lonsura
propter Simoniacam hxresira exslirpandam, et ad clericus, moribus, babitu, el aclu irreligiosus laicus,
prxsumplionem, quia laici polentes rcpcnte tonsura- episcopia Rhemorum ac Trevirorum usurpans insi-
banlur, et ordinabantur episcopi , amputandam , mul, per mullos annos pessumdederit: et multi jam,
sicul in apostolicx sedis ponlificum, maxime autem maxime in Orienlalibus regionibus, idola adorarent,
in beali Gregorii epislolis legimus, fuit exorla, pri- et sine baptismo manerent, Gregorius a primo se-
vilegiis siugularum provinciariiin metropolitanis cundus, sed et terlius Gregorius. Winfrid cogno-
 201 EPISTOLJE. 202
mento Bonifacium legalum aposlolicx sedis ad refor- A rum ac prxdecesscrum sucrum ccilato, ila dicit ad
mandam Christianiialis religionem, primo presbyte- locum. Inter hxc quidem et boc sancimus, ne quili-
rum, postea vero episcopum ordinatum direxerunt. bet tux dicecesees regulis subjectus Ecclesix, te
Cui per annos viginti quinque in eadem prxdicalione centempte, impune audeat seu valeataliena expetere
sine cardinali sede laboranti, prxfatorum successor aut exspectare judicia, ut almorum traditionibus
Zacharias papa inter caetera in privilegio sibi directo Palrum canonuraque promulgationibus est consti-
scripsit atque firmavit ad locum ita dicens (epist. 14): tutum, salvo in omnibus Jure apostolicx nostrx se-
< Ubi Deus prxdicalionem tuam auxit, oblinere vo- dis, ut ab ipso veluli Christo sacris est cautum cano-
luisti, ut tibi episcopalem Ecclesiam, vel successori- nibus : sed cuncti, sive in prxlatione, sive in subdi-
bus tuis confirmare debeamus, juxta eorumdera tione debila, ordincnfab ecclesiasticis regulis tradi-
filiorum nostrorum Francorum pelitionem. Et idcir- tum observantes, obediant et studiosius, obtempe-
co auctoritate B. Petri apostpli sancimus, ut supra- rare procurent.
dicta Ecclesia Mcguntina perpetuis temporibus tibi XXIII. In quo decrelo et beali Innecentii scriben-
et.successoribus tuis in melrepplim sit cenfirmata, tis ad Victricium Rothomagensem episcopum est
babens sub se has quinque civitates, id est, Tungris, secutus deerelum, quo dicit (Innocent. /, episl. 1) :
Coloniam, Warraaciam, Spiratiam, et Trectis, et B « Si qux, inquiens, causx vel contentiones inter
Germanix gentes, quas tua fraternitas per suam clericos, tam superioris ordinis quam etiam infe-
prxdicationem Christi lumen cognoscere fecit. His a rioris, fuerint exortx, placuit ul secundum synodum
nobis diflinitis, per hujus nostrx confirmationis pa- Nicxnam, congregatis ejusdem provincix episcopis,
ginam in tua Ecclesia perpetuis temporibus pro sui judicium lerminetur. Nec alicui liceat, sine prxju-
confirmationehxc conservari mandamus. >Sicenim dicio tamen Romanx Ecclesix, cui in cmnibus cau-
et sacri Africx provincise canones (cap. 86) decreve- sis debet reverentia custediri, relictis his sacerdcti-
'runt, ut quos adminiculante divina gratia episcopus bus, qui in eadem provincia Dei Ecclesias nutu
potuerit lucrari ad calholicam unitatem, ad ipsum divino gubernant, ad alias cenvplare provincias.
pertineant. Quod si quis forte prxsumpserit, et ab ofliciocleri
XXI. De primatu quoque in aliis provinciis item summotus, et injuriarum reus ab omnibus judicetur.
idem Zacharias papa ad eumdem Bonifaciuro scripsit Si au(em majores causx in medium fuerin( devolu-
lioc modo (epist. 8): <Et quia si deberes in Bajoarix tx, ad sedem apostolicam, sicut synodus statuit, et
provincia jus haberc prxdicationis sciscitasti, an beata cpnsuetudo exigit, post judicium episcopale
non, quam a decessore nostro habuisti concessam, referantur. > De qua hic specialiter reverentia
nos denique, auxUiante Deo, ea qux tibi largitus est C dicat, apostplicx sedi reservari debere, cui in
dccessor noster, non minuimus, sed augemus, et omnibus rebus debet reverenlia Custodiri, sicut
non solum Bajoariam, sed etiam omnem Galliarum synodus s(a(ui(, et vetus consuetudo exigit, et
provinciam, donec te divina jusseril superesse ma- quos canones, terlio et quarto ac septimo demon-
jestas, nostra vice per prxdicationem tibi injun- strat capitulo.
ctam, qux repereris contra Christianam religionem, XXIV. De quibus et S. Gelasius in commonitorio
vel canonum instituta, spiritaliler stude ac ad nor- dato Faustp contra Orientales episcopcs dicit ita
mam rectitudinis reformare. > (epist. 3) : « Viderint ergo, si alios habent canones,
XXII. Sed et cum Ebbo quondam Rbemorum quibus suas ineptias exsequantur. Cxterum isti, qui
episcopus sein synodo quadraginla quadtor episco- sacri, qui ecclesiastici, qui legitimi celebrantur, se-
porum scripto et propria subscriplione ac viva voce dem apostolicam ad judicium vocare non possunt. >
pro crirainibus suis damnavit, et a sacerdolali mi- Et aliquanlo superius : « Ipsi sunt canones, qui ap-
nislerio alienum reddidit, quem postea Sergius papa, pellationes totius Ecclesix ad hujus sedis examen
sicut eliam in gestis ejus legitur, condemnavit, de- voluere deferri, ab ipsa vero nusquam prorsus ap-
functo domno Ludovico imperatore, conlentione de pellari debere sanxerunt, > et reliqua. Qui vero
** prxfalam epistolam sancli lnnocenlii ad Victricium
regno inler filios ejus exorla, primum ad Lotharium,
dcinde ad Ludovicum damnatus idera Ebbo se con- Rothoroagensem archiepiscopum, ex sacris canoni-
tutit. Qui reges, quoniam per merita sanctorum, bus promulgatam, de qua prxmissi decreti ejus
adminiculanle Domino et domno noslrp Caroto, sentenliam hic posuimus, diligenter a principio sui
violentia non valebant, per insidias, tam apud apo- asque ad finem relegerit, inveniet eadem de privi-
slolicam sedem quam et apud quoscunque valebant legiis singulorum melropolitanorum, scilicet prima-
episcopos, et quaquaversum polerant, Rhemorum tuum provinciarura, quae et sanctus Bonifacius ad
episcopo laqueorum tendicula injicere qux prxpara- episcopos Gallicanos ct ad Hilariura Narbonensem
verant, et res ipsius Rhemensis Ecclesix, qux in episcopum consliluit, videlicet, ut nullus metropo-
diversis regnis silx sunt, a pluribus usurpari ccepe- lilanus duas metropolitanas civilates, duasque pro-
runt, gratia et noraine Benedictus papa, in privile- vincias debeat babere subjeclas, sed unaquxque
gio Rhemorum episcopo, qui nunc eidem servit Ec- provincia metropolitani sui in oranibus rebus ordi-
clesix, B. Petri et apostolicx ipsius scdis auclori- nationcm seniper cxspectet, et de majoribus causis
tate, secundum sacros canones, ct decrela decesso- ad scdcro aposlolicam singuli metropolitani ex suis
PATROL. CXXVI. 7
203 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 204
provinciis post episcopale judicium referant, ul j\ tne servum feci (I Cor. ix). Non enim nosmelipsos
quidquid singuli metropolilani curo suis suffraganeis prwdicamns, sed Jesum Chrislum Dominumnostrum,
duxerint decernenJum, cuni relaturo ad sedem ape- nos aulem servosveslros per Jesum (II Cor. iy), salva
slolicaro fuerit, ejus, ut condecel et necesse est, memorata contiiiione privilegii gralia el nomine
auctorilate firinetur, aut emendetur. Benedicli. Si autem non desierit digitura exten-
XXV. Sed et qui vigilanter eamdero epistolam dere, et loqui quod non prodest, audiet cum
recensnerit, reperiet bealum InnocenUum decre- Apostolo : Tu quis es, qui^judkas alienum servum?
visse, ea qux in illa scripla sun(, et a cunclis pro- Domino suo slal aut cadif. Stabit autem : polens est
vinciaruni priniatibus ei ab omnibus episcopis de- enim Deus statuere illum (Bom. xiv, 4); et: Mihi pro
bere servari. Et ilein in prxfato bcati Benedicti minimo est, ut a vqbisjudicer (I Cor. iv, 3); ne illa,
papx privilegio est Jecretum : « El hoc promulga- qux auclorilate canonica atque apostolica aedificata
ratis alqtie staluiinus, ut te,.qui priinas ipsius pro- sunt in prxfalo privilegio, mea deslruantur consen-
vincix esse tlignosceris, nullius unquam infesla- sione, dicente magno papa Leone ad Leonem Au-
tione conlra canonica apostolicaque decrela, sive gustum, cum peteretur annuere qux illi fasnon erat
judicia ecclesiaslica tilii commissa, aut virlule aut consentire (cpist. 84): « Si qux, inquit, destruxi,
facultate nutlari, vel ante audienliam Romani pon- 1B hxc xdilico, prxvaricalorera me consiiluo, el eis
tificis, a quocunqiie damnari statuimus, oranemju- me ultiomim conditionibus suhdo, quas non solum
dicantli ordinem comprehendil, ut suis vitlelicet li- aucloritas bealx meraorix principis Martiani, sed
bere ulens legaliter ac regulariter, si judicandus etiam ego mea consensione firmavi, quia, ut idem
est, ad elec(orun) judicum, vel ad ejus vicarii, cum alibi dicit, sicut in mala suasione delinquitur, ita et
fucrit specialiler ad hoc deputatus, judiciura inira in inala consensione peccatur. >,Sequitur in eodem
sux terminos provincix provocetur pro certis exi- privilegio.
stenlibus causis, quibus majores nalu legaliter ac XXVII. «Et, hoc vpluraus, ne quilibet ex provincia
regulariter apud canonicos judices accusari valent, el dioecesi melrppoli tux tibique subjccta, Jus se-
«Heruin et dilationura, atque in discussione perso- cundtim ecclesiasticas consliitiiiones primalui Ec-
narum accusantium et leslificantium, utruin debeant clesix lux et tibi debilura quoquo mqdo per con-
vel non debeant ad accusationem vel lestiiiionium teiiiptum ccnvetlerc, aut ubi veJ,Ecclesix tux quam-
admitti, canonica et legali forma servata, et sic de- cuiique viclentiam.cpqtrq eadero caupfljca censliluta
mum legaliter vel regulariter convictus vel confes- et decrela Romauorum pontifieum, perlinaciter
sus apostolici papx judicio primas Rheroorum pro- inferre prxsumat, ctira anathemalis interpesilione,
vincix reservelur, sicut S. Leo ad Anastasium cui C nostra aposlolica et beati Petri apostoloruni prin-
vices suas commisit de metropolitano scripsit epi- cipis auclpiilate prpbibemus. Optamus fraternita-
scopo (epist. 88) : Sed etiam, si quid grave into- tem tuam in Cbristo nunc et semper bene valere. >
lerandumque gessisset, nostra erat exspectanda Qux constilulio quantum sacris canonibus Nicxnx,
censura, ut nihil prius ipse decerneres, quam quid Antipchenx, Chalcedonensis, Sardicensis, et Africx
nobis placeret agriosceres. > Unde et in prxfalo provincix synodis, sed; et decretis apostolicx sedis
privilegio sequitur : « Sed si compellatus appellare pontificum ac sacris legibus cpnsonet, nemo est
ad hanc sanctam sedem volueris apostolici papx qui dubitat, si sacros canones«t decrela sedis Ro-
judicio reservari, noslra, imo beati Petri aposloli, manx pontificum ac venerandas lege% cognitas
auctoritate prxcipimus, nec alicui cujuscunque juri habet. Quia eniip scriptum est: Post concupiscen-
vel judicio te subjici, excepta potestate sedis Roma- tias tuas non eas (Eccli. xvm); et: Alliora te ne
nx pontificum. > quwsieris (Eccli. ni); et beatus scribit Hormisda :
XXVI. Et in hac senleniia canonici privilegii Elevalio semper afferl saluli pcriculum , per quam
domni Benedicti altendat, si quis forte supra men- ipsius invenlor diabolus angelica powstate privatus
suram suam ire voluerit, et non de his quibus dicit. est, satis superque suffecit, ac suificit, semperque
Dominus : Ecce ego mitto vos (Matth. x), sed de his ° sutficiet prxsignato Rhemorum Ecclesiaeservienti,
esse delegerit, de quibus Dominus dicit: Ipsi ibani, qux per sacros canones et decreta sedis Romanx
et ego hon mittebam eos (Joan. xxiu); quia primas pontificura unicuique sunt metropolitano collaui.
Rhemorum provincix apostolici papx judicio reser- XXVIII.Hxc tantum propter vitandam prolixita-
vari B. Petri apostoli auctoritate cum anatheinalis tem , quia hinc suflicienter in canonibus sacris et in
interdictione prsecipitur, et nec alicui cujuscunque decretis prxdecessorum suorum habelur, de privi-
Juri vel judicio subroitti periiiiuiiur, excepta po- legio donini Benedicli, quod in scripio sanctx
testate sedis Romanx pontificum. Contra qux si Romanx Ecclesix noscilur contineri, et in.synodo
aliquis nostratiura prxsumere non voluerit, sed apud Suessiones ostensum est, et si uecesse fuerit,
obaudiens Aposlolum dicentcra : Nihil per conten- adhuc valet ostendi, duxiraus commemoranda : non
tionem, neque per inanem gloriam (Philip. n), cha- ut domni et Patris nostri apostolici papx Joannis
ritose, sicut frater a fratre, qux paciset dilectionis canonicis el aposlolicis prxceptionilms, quod absit,
sunt expetieril, audiet cum Apostolo : Cum liber resulteinus, qui etiam anle et post privilegia bxc
essem ex amnibut, duntaxat vobis, omnium vestrum collata, sedis apostolicx jussione, et domni tunc
205 EPISTOLiE. 906
regis Caroli, nunc autem gratias Deo iroperatoris A esse qux gessent.Quanta enim vicariis beatissimi
Augusti, verum el invitalione confralruin ac cocpi- Petri apostoli judicabitur esse reverenlia, si qux in
scoporum nostrorum, sequentes aposlolicain regu- sacerdolio prxcipiunt, eisdeni iranseuniibus dis-
lam , qux «Jicit : Per chariialem servite invicem, solviinlur? > El sanctus Leo papa in decretis suis
subjecti invicem in limore Chrisli (Gal. v) , per prxfixit (episl. 1) : <Hoc itaque adroonitio nostra
diversa loca diversasque provincias , ad synoJos denunliat quod si qnis fratrum conlra hnecconslitula
convenire studuimus, et prout dederil Doroinus venerit, vel venire tenlaverit , et prohibita fuerit
possc sludebirous, ut prsedictum est, et sxpe dicen- ausus adroittere, a suo se noverit officio submo-
duro est, quia non ab re est sxpius verbo repetere, vendum, iiec communionis nostrx fulurum esse
quod semper necesse est animo retinere, servato consorlero , qui socius esse noluit disciplinx. Ne
jure privilegii doroni Benedicti, si nos fralerna cha- quid vero sit, quotl prxtermissum a nobis forle
ritas invitaveril, poiiusque jussio apostolicx sedis , creclattir , omnia decretalia conslituta , tam beala;
et prxceptio domni noslri Caroli imperatoris Au- recordationis Innocentii, qtiam omniuin decessoruro
gusti nos ad synodum , sicul prxcipiunt regulx, nostrorum , qux de ecclesiasticis ordinibus et ca-
vocare decreverit pro talibus, qux forte provinciali nonum promulgala sunt disciplinis, ita a vestra cli-
nequiverint examine diffiniri, maxime in causa fidei B lectione cuslocliridebere roanclamus, ul si quis in
vel generalis religionis, sicut in apostolicx setlis illa coinmiserit , vcniam sibi dcinceps noverit denc-
ponlificum , et in epistelis legimus Auguslpriim. gari. » Quia enim in Lege et in Evangelio tluoiiiin
Qupniam imperatorein auctoritate convocatas gene- vel irium leslium rata scntentiaconiprobatur, quanto
rales synodos, et in bisloriis ecclesiasticis et in epi- studio lioruin qualuor, t!c qttalibus dicil Dorointis :
stolis aposlolicx scdis pon(ilicum reperinius. Si duo ex vobis consenserinl super lerram, de omni
XXIX. Ei sanclus Gregorius reges Francorum re fiet, tle prxstitutis anteriorum privilegiis consei-
synodps in Gallicis et Belgicis provinciis convocare vandis miiforinis senleniia dcbcat conservari, cor-
sxpe commonuil. Sed quoniam , ut Leo monuit daltis quisquc attendat, ct unJe quisque noslralimii
(epist. 56 ad Anatolium), mens potenlix avida nec pro fideli rcvcrciitia ac conscrvalioiie mciiluin sibi
abslinet velilis, nec gaudet concessis, el diflicile est bealx remiineraiioiiis polest acquirere, ne prxva-
ut cupiditas iniproborum non aliquid supra mensu- ricantio periculuro incurrat, magnopere caveat.
rarn moliatur appeiere : ne quis nostrum oblitus XXX. TanJem brevilcr coroiiieinoiare censtiiroiis,
prxceplionis Aposloli, imo per Apostolum Domini, quia sancto c( veneraiulo viro Bonifacio in Frisia
qui dicit : tn oinnibus exhibeamus nos ipsos sicut * verbuw Doniiui prxJicanle, anno Incarnationis Do-
Dei ministros, nemini dantes ullam offensionem,ut minicx 75 i, niarlyrio coronalo, el Simoniacx lix-
non vituperelur ministerium nostrum (II Cor. vi) , resis pravitate, et neopbylorum prxsumptione , :tc
aul improbitate, aut assenlaiione contra prxfata cxtciis quibusque pro leinporiim oppoiiimilale et
privilegia pertinacitcr moliatur insurgere , et peri- qualitale corapositis, hactenus proviucix Cisalpinx,
culum intenlaix dainnalionis possil incurrere , de- temporibus Pippini regis, et Caroli ac Ludovici im-
cerneule Zosiuio papa ad Aureliuro , et universos peralorum, sine hoc primiceiio, vel primale a sede
episcopos per Afripam constitutos , universosque apostolica delegato annos circiter viginli trcs (into
episcopos per Gallias et septero provincias consti- annos nonaginta) inaiiserunl, et metropolitanis sin-
tutos, et universis episcopis per Hispaniam consti- gulis suo Jure servato , apos(olicx sedis favore, et
lutis, a pari (epist. 6). « Cum adversus, inquit, sta- principuni suorum dispositione , secundum sacros
lula Palruni venilur.non lantum illorura providentix canones, et decrela ejusdem sanctx sedis ponlifi-
alque senlentix , qui in xvum victnra sanxerunt, cum, quxque fuerunt agenda, venerabiles episcopi
sed ipsi quodammodo fitlei et catholicx disciplinx per auctoritatera canonum sacrorum, et decrela se-
irrogatur iujuria.» Et sanctus Hilarus papa, ut supra dis Ronianx pontificum peregerunt.
ostendimus, dicit (epist. 11) : < Non minus in san- n XXXI. Diogo interea Melensium episcoptts, faslu
clarum traditionem delinquitur sanctiones, quam in regix prosapix subvectus, hanc prxlalioiieni in Ci-
injuriam ipsius Domini prpsilitur. > Et sanctus papa salpinis regionibus, nacta quadam oc.casione,lempore
Symmachus ad Cxsarium Arelatensem episcopum Lotharii imperatoris apud Sergium papam obtinuit;
dicit (epist. 1) : < Cura ad Triuitatis instar, cujus sed quod affeclu arobiit, effeclu non babuil; etqtiod
una est alque individua poteslas unum sit per di- efficacix usu, non consenlientibus quibus intererat,
versos antisliles sacerdotium, quemadmodum prio- oblinere non, poluit, palientissime ul eum decuit
rum stalula a sequentibus convenit violari? Huc loleravil, ne scandalum iratribus et consacerdotibus
accedit quod hxc si eveniat sentenliarum varielas, generans, schisma in sanctam Ecciesiam iutroJucc-
ad ipsam sacrosanctam catholicam religionem cre- re(. Quem lantx generosilatis ac Jignilalis virura
dimus pertinere, cujus omuis potestas infringitur, quisque nostrum imitari debuerat, ue indebite appe-
nisi universa qux a sacerdotibus Domini semel teret quod non habebat, qui sine contciHionc npp
Statuuntur perpetua sint. Quod alias contingere exsequi perlulit quod adeptns fueral. Cum legamus,,
poterit, si successor decessoris actibus non tribuerit quia pravorum prxsumptio, non solum ex sua tor-
firraitatem, et roborandp qux gesta sunt, faciat rata titudine, verum etiam cx ccroparalione reclorum,
207 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 208
quam sit damnanda monstratur, dicenlc Scriptura: .A super attitudinem nubiuml Pcslitenlia et gladiusper
Probala autem virlus corripit insipientes (Sap. n). mundum sxvit, gentes insurgunt gentibus, lerra
Quanlumque fralernum scandalum, ut ex altitudinis cencutilur , crbis cum habitatcribus suis terra de-
nostrx rapina, si forte aliquis noslrum hoc morbo biscenle sorbetur, omnia enim qux prxdicta sunt
laborat, fratribus scandalum non generemus, vitare fiunt. Rex superbix prope est, et quod dici nefas
debeamus, Domini sentenlia demonslrat dicentis ad est, sacerdolura est prxparatus exercitus, quia cer-
Petrum, ut vitando scandalum exigentibus censum vici militant elationis, qui ad hoc positi fuerant, ut
pro eo et pro se daret, quem non debebant. ducatum prseberenthumiHtalis.Sedhac inrc, ctianisi
XXXII. Et quoniam anni triginta secundum leges nostra lingua minime contradicat, illius virlus con-
publicas, ut notum est, et Juxta constitutionem ec- tra elationem in ultionem erigitur, qui supcrbiae
clesiaslicam, ut demonstrat Gelasius papa, huraanas vitio per semetipsum specialiler adversatur. Hinc
adimunt quxsliones, et Jusliniana lege, ac decrelo enim scriptum est: Deus superbis resistit, humilibus
fteali Gregorii ex eadem Tegeproroulgato, negotia autem dat graliam (Jac. iv, 6). Hinc rursus dicitur:
iirier venerabiles Ecclesias, ac monasleria, locaque Immundus cst apud Deum qui exaltat cor; hinc con-
religiosa anni quadraginta determinant, si supersli- tra superbienlem hominem scriptum est: Quid su-
tiosus appetitus excellenlix avidarum menlium no- .B perbis, tcrra et cinis (Eccli. x)? Hincper semelipsam
slrarum sufferre valeret, non sedera apostolicam, Veritas Jicit: Omnis quise exallat humitiabitur (Luc.
vel aures imperiales, sine ulla nova necessilate, pro xiv, 11). Qux ut nos ad viam vitx per humilitatem
hoc indebito supercilio inquietaret, cum quies epi- reduceret, in scmelipsa dignata esl quod nos admo-
scoporum Cisalpinarum provinciarum , sine hujus nct demonstrare, dicens: Discitea me quia mitis tutn
inquietudinis scandalo alque dispendio, post tanla et humiliscorde (Matth. xi, 29). Nunquiduam mcnle
tempora ntanere valeret. Si enim quique nostrum excidil, quod Veritas dicit : Qui scandatizaveril
regulam pastoralem beati Gregorii sequi per «Jrunia unum de pusillis istii qui in me credunt, expedil ei ut
ut debueranius maluisseraus, metasnostrx mensurx suspendatur mola asinaria in collo ejut, et demerga-
nequaquam transcenderemus, et quod cujuscunque tur in profundum marit (Malth. xvui, 6) ? Quod ta-
noslratium civitas unquam non meruit, appetere men si considerare negligimus,contra tantx elalionis
devilaremus. Timere quippe ac cavere debemus, lumorem judicia superna vigilabunt. >
qux passimbeatusGregorius in epistola ad Joannem XXXIII. His ila se habentibus, quia, ut sanctus Leo
Constantinopoliianum episcopum Roina scripsit, et dicit (epist. 56), quoties ob occurrentes causas ge-
unicuique nostrum altiora se quxrenti de ccelo dicit neralis congregatio facla fuerit sacerdotum, diflicile
^
(lib. II, epist. 38): < Perpende, inquiens, rego, quia est ul cupiditas improborura uon aliquid supra men-
in hac prxsumptione lemeraria pax tolius turbatur suram moliatur appetefe, sicut sxpe et etiam in uni-
Ecclesix, et gralix contradicitur communiter omni- versalibus synodis legimus accidisse, si quid in hoc
bus effusx. In qua nimirum ipse tantum erescere humilitatis nostrx conventu, duorum vel trium fa-
poleris, quanlumpenes temetipsum decreveris: tan- vore, ac paucorum silenlio, fastu imperialis poten-
toque major efficeris, quanto te a superbi et slulti tix, contra suprascripta sacrorum canonum et apo-
vocabuli usurpatione restringis , atque in tanlum stolicx sedis pontificum decreta ex eisdem sacris
proficis in quantum tibi non studueris derogando canonibus promulgata, contraque singulis metropo-
fratribus arrogare. Quis, rogo, iu hoc tam perverso lilanis antiqua privilegia, etiam et per sacras leges,
vocabulo, nisi ille ad imitandum proponitur, qui de- quibus una cum venerandis canonibus sancta mode-
spectis angelorum legionibus secum socialiter con- ratur Ecclesia, conservanda, immaturo atqueincon-
stilulis, adculmen cohalus est singularitalis erum- siderato jussu est superinductum, sive sancitum,
pere, ul et nulli subesse, et solus omnibus prasesse prohibeute Domino, ut non plantelur nemus secus
viderelur? Qui eliam dixit : In cwlum conscendam, templum suum, id est ne obumbrelur, et decolorelur
super aslra cmti exaltabo solium meum; sedeboin typo lerreni principatus sinceritas etfulgorhumili-
monte lestamenti, in tateribus Aquilonis. Ascendam tatis ecclesiasticse, juxta decrela myslicx Nicxnx
super altitudinem nubium, similis ero Altissimo (Isa. synodi, quodicitur : < Siduo aul tres propter con-
xni, 14). Quid enim fralres tui, omnes universalis lentiones proprias contradicunt, obtineat sentenlia
Ecclesix episcepi, nisi astra cceli sunt ? quorum vita plurimorum, spretisque, ut diximus, si duo vel tres
simul el lingua, inter peccata erroresque hominum, propter assentalionem forle non corde, sed verbo,
quasi inter noctis tenebras lucent. Quibus dum cu- vel silentio conspiraverunt, generalitas noslra Deo
pis temelipsura vocabulcelaticnis prxponere, eorum- auctore non anntiit, Sed corde ac contradiccnte ore
que nomen lui coinparalione calcare, quid aliud di- constantissirae abnuit, et sententia plurimorum de-
cis, nisi in cmlumconscendam, super astra cceliexal- bitum robur alque vigorem obtinuil, obtinet, ac ad-
tabo solium meum? An non universi episcopi nubes juvante Domino perpetim oblinebit. > Quia, ut me-
sunt, qui et verbis prxdicationis pluunt, et bonorum moratus sanctus Leo ad Maximum Antiochenum
.operum luce coruscant? Quos dum vestra fraternitas episcopum scripsit (epist. 66): < Si quid a quoquam
despiciens sub se premere conalur, quid aliud dicit, conlra Nicxnorum canonum statuta in quacunque
njsj hPC quod ab antiquo hoste dicitur: Ascendam synodo vel tentatum est, vel ad tempus videtur ex-
209 EPISTOL^. 210
tortum, nihil prxjudicii potest mviolabilibus inferre j\ absit, non mediocre periculum est, qui cum parere
decretis. Et facilius crit quarumlibet consensionum debeanl despiciunt. >
pactura dissolvi quam prxdicloruin canohum re-
EPISTOLA XXXI.
gulas ex ulla parte corrumpi. >
ADQUEMDAM EPISCOPUM.
XXXIV. De eo autem quod quidam frater impe- De translalionibus
riali edicto velut dato sibi collatum fuisse (quod non episcoporum, contra Actardum
Namnetensem.
Uli, sed nobis de illo, sicut lectionis audilu compe- v"" "*
(Apndeunidem, ex codiceVirdunensi.)
rimus, a sede apostolica est direclum, quibus non
est donatum)visusest exsultasse, idem sanctusLeoad Servus Christi et servorum ejus dilecto fratri et
Anatolium Constantinopolilanum episcopurn scripsit venerabili episcopo salulem.
De quibus apud exiguitatera meam prudenlia tua
(epist. 54): « Alia, inquit, ratio est rerum sxcula- el mox ac festinato brevilerque sibi quitl
rium, alia divinarum, nec prseier illam petram perquirit, inde sentiam obnixe responderi deposcit, obediens
quam Dominus in fundamento posuit stabilis erit
ulla construclio. Propria perdit, qui indebiu concu- poslulanli respondco cui negarc nibilhabeo, quia nec
dicente Scriptura : Qui abscondit frumenia
piscit. > Et ut Gelasius dicil, nunquam invenitur de debeo,malediciiur in benedictio autem super capnl
pontificibus nisi Ecclesiam judicasse, et non esse B vendentium populis,
humanarum legum, de talibus ferrc sententiam abs- (Prov. xi, 26) ; id est, qui scienlix
verbum abscondit, a Doroino audiet: Serve male et
que Ecclesix principaliter constilutis ponlificibus,
obsequi solere principes Christianos decretis Eccle- piger, quare non dedisli pecuniam meam ad mensns,
et ego veniens recepissemulique quod mettm est cum
six, non suainprxponerepotestaleni, episcopiscaput usura?
subdere principem solitum, non de eorum capitibus (Luc. xix,23.) Benedictioautera super caput
vendenlium, quoniam qui dal conservis in leinpore
judicare. tritici raensurain, aDomino audiel: Euge, serve bone
XXXV. Et in lege Valenliniani, Thecdpsii et Ar- ei fidelis, quia super pauca fuisli fulelis, super mnlta
cadii decretum est de episcopis : < Habent, inquiunt, le consliluam (Matth. xxv, 21). Et quidam calholi-
illi judices suos, nec quidquam his publicis cominune cus doctor ait : Invidix siquidcm maculam tle sese
cura legibus, quanlura ad causas tamen ecclesia- non abluit, qui alleri conferre denegat hoc quod
slicas pertinet, quas decet episcopaU aucloritate seniit. Igitur qux non suffers tibi per tcinpus
decidi. > Qux non dicimus, quoti absit, poleslali ac plenius ac latius responcleri, breviter ac capilula-
per hoc Dei ordiuationi resislenles, sed potius ob- tim, ab exordio rei Imjus incipiens, ad inlcrrogala
sequenies, quia sicut Dominus prxcepit reddi qux C rescribo.
sunt Cxsaris Cxsari, et qux sunt Dei Deo (Matth. I. Ad quid Dei Filius forraam servi accepit Apo-
xxn), ita quae sunt imperatoris obsequia obedienter slolus monslrat dicens : Per unum hominem pecca-
ipsius obsequiis exhibemus, et qux sacerdotii sunt lum inlravit in mundum, et per peccatum mors, et
ordini sacerdotaU dependimus, sicul memoratus ita in omneshomines pertransivit, in quoomnes pecca-
sanctus papa Gelasius ad Anastasium imperatorem verunt. Fidelis sermo et omni acceptione dignus,
discrevit atque decrevit (epist. 10) : « Duo sunt, quoniam Jesus Chrislus venit in hunc mundum pecca-
inquiens, imperator Auguste, quibus principaliter lores sulvos facere. Omnesenim peccaverunt, et egent
mundus bic regitur, auctoritas sacra ponlificum, et gloria Dei (Bom. v, 12).
regalis potestas, in quibus tanto gravius estpondus II. Ad quid apostoli ab eo sunt ordinati, ipse ma-
sacerdotum, quanto etiam pro ipsisregibushominum nifeslat dicens : Ecce ego mitlo vos. Ite, docete omnes
in divino reddituri sunt examine rationem. No- gentes, baptizantes eos in nomine Palris, et Filii,
sti ctenim, fili cleraenlissime, quod licet prxsi- et Spiritus sancti, docenteseosservare omnia qumcun-
deas humano generi dignitate, rerum taroen prx- que mandavi vobis (Luc. x, 3; Malth. XXVIII,19).
sulibus divinarum devotus colla submittis, atque ab Sic luceat lux veslra coram hominibus, ut videant
eis causas tux salutis exspectas, inque suroendis D opera vestra bona, et glorificentPatrem vestrum qui in
ccelestibus sacramentis, eisque ut competit dispo- cmlis est (Mattk. v, 16).
nendis, subdi te debere cognoscis religionis ordine III. Horum in Ecclesia locum tenent episcopi, de
potius quam prxesse. Nosli ilaque inter hxc ex quibus quasi ore ad os alloquens Ecclesiam per apo-
illorum te pendere judicio, non illos ad tuam velle slolos fundatam, Spiritu sancto afilatus Psalmisla
redigi voluntatem. Si enira, quanlura ad ordinem prxcinuit dicens : Pro patribus nati sunt tibi filii
pertinet publicx disciplinx, cognoscentes imperium (Psal. XLIV,17); qui ordinantur singuli, secundum
tibi superria dispositione collatum, legibus tuis ipsi aposlolicam tradilionem, pcr singulas civitates, et
quoque parent religionis anlislites, ne vel in rebus sicut ad Tiluin scribil Aposlolus : Hujus, inquiens,
humanis exclusx videanlur obviare sentenlix, quo rei gratia reliqui le Cretw, ut ea quw desunt corrigas,
rogo te decet affectu eis obedire, qui prxrogandis et conslituas per singulas civitalespresbyteros(Tit. i,
venerabilibus sunt aUiibuli mysleiiis? Proinde sicut 5), id est episcopos, sicut paulp post demonstrat :
non leve discrimen incumbil ponlilicibus, siluisse Oporlet, inquit, episcopumsine crimine esse (ibid., 7).
pro divinitatis cullu quod congruil : ila his, quod Episcopus enim nomen est officii, sicutpresbylerest
 211 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 212
i.omen aetatis, non corporex, sed sapienlix et viUe A modum et pro populo, itaetiam pro semetifso offerre
immaculalx. Sicut per quemdam sapienlem dlcitur : pro peccatis (Hebr. v, 1). Et ilem idem : Si quit
Senectttsvenerabilis est, nOndiuturna.neque numero episcopatumdesiderat, bonum optts desiderat (I Tim.
annorum computata. Cani sunt aulem sensushominis, iu,l). «Ipse, inquit sancliis Gregorius (Reg. past. i,
et wtas senectulis vita immaculata (Sap. IV, 8). Hinc cap. 8), sibi lestis est, quia episcopalum non appelit,
est ergo quod aJ Moysem Dominus dicit : Congrega qui non per hunc boni operis minislerium, sed hd-
miki sepluaginta viros de senioribus Israet, quos tu noris gloriam quxrit. Sacrum quippe oflicium non
nosti quod senes populi sinl (Num. xi, 16); in quibus solum non diligit omnino, sed nescit, qui ad culmeti
quid aliud qiiain senectiis cerdis requiratur , cum regiminis anhelans, in occutta meJilalione cogniiio-
lales jubentur eligi qui senes sciunlur? Si enim se- nis cxterorum subjeclione pascilur, laude propria
nectus in eis ccrporis quxreretur, a tantis sciri po- lxtatur, ad honorem cor eleval, rerum affluenlium
terant, a quantis viileri. Duin vero dicitur quos lu abundanlia exsultat.Mundi ergo lucriim quxritur sub
nosti quod senespopuli sint, profecto Hquet quia ut ejus bonoris specie, qup mundi destrtti lucra debue-
sanctus dicit Gregorius, seneclus menlis, non cor- runt, cunique mens humililatis culmen arripere ad
poris, eligenda raonslratur. Hinc el Paulus acl Ti- elatiencm cogital, quod foris appetit, intus immu-
molheum scribit : Nemo adotescentiam tuam cou- B tat. » Et idem alibi de verbis Domini: Sicut m;tit
temnat, sed exemplum esto fidetium in verbo, in tne Paler, et ego mitlo vos (Joan. xx, 21). Pater,
conversalione,in charitate, in fide,in castitate(l Tim. incpiit, Filiutn misit, qui hunc pro redemptione ge-
IV, 12). Hanc atilem tradilionem, singulos per sin- neris huniani incarnari conslituil: quem videlicet
gulascivilales ordinandos episcopos, atictoritas apo- in mnndo venire ad passionem voluit, sed tamen
stolica constiluit, sicut sanclus Clemens, successor amavit Filiuin, quero ad passionem misit. Electos
beati Petri aposloli, ex traditione ipsitis promulgavit, vero aposlolos Dominus non ad mundi gaudia, sed
veluti sanctus Anacletus ab ipso beato Petro aposlolo sicul ipse missus est ad passipnes in munclummittit.
presbyter ordinatus, ppstea Roraanx sedis episco- Itaque dicitur : Sicut misit me Paler, et ego milto
pus, in epistola sua demonsirat, docente sancto vos, id est, ea voscharitate diligo, cum inler scan-
Spiritu per Prophelam : Deus tocutus est in sancto dala persecutorum milto, qua me cbarilale Pater
suo, twtabor el partibor Sichimam, et convallemtaber- diligit , quem venire ad tolerandas passiones
naculorum dimetiar (Psal. LIX,8). Hinc sanctus Ba- fecit.
silius : « Nunc, inquit, quod hanc prxcipuam et V. Ordinalis aulem singulis episccpis in civitali-
veluti privatain quamdam hxretlilalem populi in di- bus singulis, non ad raundi gloriam, sed inter scan-
visionem vocabo, elcommuneracumcxleris omnibus C dala persecutorum, non licet eis mulare civita(es in
faciam. Cum autem divisum fuerit lestaraentum in quibus sunt regulariter ordinali, nec transferri de
omnes, el cuncla ejusulilitas universis cceperitesse civitate ad civitatem pro terrena cupiditate vel glo-
communis, Deo pro nobis omnibus melius aliquid rix ambitione, sicut sanctus Gregorius in bomilia
providente, tunc etiam convallis tabernaculorum di- Ezechielis prophetx tractat dicens (homil.5): <Thro-
melietur, hoc est universus orbis terrarum, qui val- nus ejus, quin Dei, flamma ignis, rolm ejus ignis
lis tabernaculorum pro habitaculis corporis dictus accensus (Dan. vn, 9). Hi enim qui animarum cuslo-
est hic, velut quadam sorle divisus alque dimensus des sunt, el pascendi gregis onera susceperunt, mu-
per singula loca Ecclesiarum Dei parochiis et incola- tare loca minime permiltuntur. Sed quia uno in loco
tibus dislinguelur. Tunc etiam ea qux divisa sunt in positi Divinitatis in se prxsentiam portant et ardent,
unitate fideicongregabil ille qui pacificat per san- thrnnus Dei flamtna ignis dicitur. Hi aulem qui
guinem suuin qux in lerra sunt, sive qux in coelis, amore Domini in prxdicatione discurrunt, rotx ejus
et qui medium parietem sepis solvens facit utraque ignis ardens sunt, quia cum ex ejus desiderio per
unum. > varia loca discurrtint, unde ipsi ardent, et alios
IV. Ordinantur aulera singuli episcopi in civitati- . accendunt. >Sicut B. Paulus gentium ordinaius apo-
bus singulis, non pro lemporalium honorum pole- ^ siolus, totum ut ila dicamus mundum Evangelio
statibus, non pro villis et possessionibus, non pro Christi replevit, et rota Christi non uni civitati tan-
facultatum copiis, quas tamen episcopi, susceplo tum prxsedil, sed et multis civilatibus per suam
ministerio, secundum regulas el leges sancto Spiritii prxsenliam evangelizavit, ul sacra narrat historia,
promulgatas , conscrvare Juste, ac ralionabiliter et per suas Epistolas confirmavit. Hinc et sacri ca-
ampliare el dispensare debent, ut re vera Deo dicata nones Africani concilii decreverunt ut non liceat
et consecrata sancluaria, vola fidelium, pretia pec- fleri rebaptizalionem, reordinationem, vel transla-
catorum, et patrimonia pauperum, sed pro Iucrandis tionem episcoporum; et si quilibet episcopus de civi-
animabus et salvantlis hominibus, sicut dicit Apo- tate in qua ordinatus fuit ad aliam transierit civita-
stolus : Omnis pontifexex hominibus assumptus, pro tem, eamque invaserit, nisi ad propriam civitatem
hominibusconslituiiur in liis qum sunt ad Deum, ut sponte vel commonitus redierit, liberurri esse adver-
offerat dona et sacrificia pro peccatis, qui condolere sus eum rectorera adire provincix, ut secundum
possit his qui ignorant et errant, quoniam et ipse cir~ statuta gloriosissiraorum principum aucloritate judi-
cumdatut est infirmitate, et propterea debet, quemad- ciaria protinus excludatur. Sed et coUigendum est
 213 EPISTOL.E. 214
qua.m grande scelus fil hujusmodi translatip, qux A 1 est incardinadis. Sed pes(ea sedem nen mutavit
rebaplizationi et reerdihatipni cpmparandp conjun- sicut iri epistela beali Gregerii qui' legit invenire
gilur. De rebaptizatione autem, quam grande sit valebil. Et ut anliquiorum temporum exempla prae-
piaculum, in sacris canonibtis, et in pontificum Ro- tereamus, teinpore Caroli principis, ctiin ordoeccle-
roanoruro decretis, specialiter aiHem in epistola siasticus et Christiana religio in islis Cisalpisiis
Felicis papx ad universos episcopos per diversas regionibus pene fttil abolita, Winfrit, cognomento
provincias conslilulos, quisquis legere voluerit inve- Bonifacius a tertio papa Gregorio Romx fuit ordi-
nire valebil. De reordinatione vero S. Gregorius in natus episcopus, et pro animarnra lucro in islas
epistola ad Joannem Ravennensem ila dicit (tib. n, regienes direclus. In quibus ejus prxdicalione et
ep. 33): <Illud, inquiens, quod dicitis, ut is qui ordi- sanctx conversationis exemplo cum ordo ecclesia-
natus est iterum ordiuetur, valde ridiculum est, et sticus et religio ccepit reparari, aliquandiu in civi-
ab ingenii vestri consideralione extraneum : nisi tate Agrippinensi Colonia sedit, et emergenle neces-
forle quod exemplum ad medium cleducitur, de quo sitate alque utilitale atl Moguiilinam civitatem trans-
et ille judicandus est, qui lale aliquid fecisse perhi- lalus, ibi est archiepiscopus rcgulariter incardiiia-
beiur. Absit enim a fraternitate vestra sic sapere. tus, sed setlem poslea non mulavit, sicut in epistolis
Sicut enim baptizalus serael ilerum haptizari non B • apostolicx sedis pontificum studiosus lector cogno-
debet, ita qui consecratus est semel, in eodem ite- scere pravalet.
rum ordine non valet consecrari. > De lapsis autem, VIII. De eo siquidem qui non suo vii.io, sed alieno
qui ad ordinem cleri per ignorantiam vel ordinan- reputlio, ad aliam in qua ordinalus non ftiit civita
tiura dissimutalionem veniunl, et de presbyteris sine temlransfertur, Antiochenicanones dicunl (cun. 18)
examine provectis, sacrum Nicxnum concilium, et < Si quis episcopus ordinalus ad parochiam minime
decreta Gelasii ex eodem promulgata ccncilip, quid cui est eleclus accesserit, non suo vitip, sed quod
agendum sit patenler estendunt. eum aut populus vitet, aut propter aliam causara,
VI. Si aulein causa certx necessitalis vel utilita- noii tamen ejus vilio perpeiratam, hic et honoris
lis exegerit ut quilibet episcopus de civitate in qua sit etministerii parliceps, dummodo nihil molestus
ordinalus est ad aliam civitalem transferatur, syno- Ecclesix rebus exislat, ubi niinislrare cognoscitur.
dali disposilione, vel aposloliox sedis consensione, Quera etiam observare conveniel quidquid synodus
aperlissima ratione manifestum fieri debet, quia perfecta provincix judicando decreverit. » Et hinc
transfertur de civltate, in qua ordinadis fuil, ad in Ancyrano concilio decretum est de his qui ad
aliam civitalem causa fidei, non temporalis commo- episcopatum provecti sunt, nec recepti (can. 17) :
di, pro animarum Iucro, non pro rerum lempora- C <Si qui episcopi prdinati sunt, nec recepti ab illa pa-
litim quxstu, non suo vitio, sed aliorum repudio, rochia in qua fuerant denominati, voluerinlque alias
necessitate persecutionis, non ardore ambitionis vel occupare parochias, et vim prxsulibus earuni in-
prxsumptione proprix voluntalis; neque, ut dicit ferre, seditiones adversus eos excitande, lies abjici
Aposloius, quisquam sumat sibi honorem sed qui vo- placuit. Quod si voluerint in presbyterii erJine, ubi
ealur a Deo tunquam Aaron (Heb. v, i). Sicut el prius fuerant, ul presbyteri resiJere, ripn abjician-
Cbristus non semelipstim clarificavit ut pentifex fie- tur prppria dignilate. Si autera seditiones conimo-
ret, sed qui Iecutus est ad cum : 7'« es sacerdos in verunl ibidem constitutis episcopis, presbyterii quo-
mlernum secundum ordinem Melchisedech(Psal. cix, que honor talibus auferatur, lianlque daronatipne
4). Aliud est enim muiare et alind mulari, sicut netabiles.» Dicit enim Antiechenum capitulum, quia
alitid est ministrare et aliud ministrari. Unde et regulx sacrx prxcipiunt, ut nullis invilis delur
Dorninus in Evangelio loquilur dicens : Non veni episcepus, cleri elplebis eterdinis consensus ei de-
minislrari, sed ministrare (Matth. xx, 28). Non ergo, sideiium requiratnr, et ille omnibus prxpenatur,
ut in decretis aposiolicx sedis legimus, mtitat sedem quem cleri plebisque consensiis concorditer postu-
- qui non mutat riienieiri, id est, qui non mulat qua j. larint, ne civitas episcopum non optatum aut con-
suscipi episcopatus debe(, intentioiiem, ut transeat teinnal, aut oderit, et fiat roinus religiosa quam
de civitale ad civitatem' pef cupiclitatem et ambi- convenit, cui non licuerii babere quem voluil. »
lionem. IX. De eo qui necessitate persecutionis de civilate
VII. Nara ut de multis exempli gratia quxdam in qua ordinatus fuit (ransit ad civila(em, Sardicen-
devocemus in medium, bealus Petrus causa fidei, ses canones dicunt (can. 21) : < Ul si aliquis episco-
ordinato pro se episcopo in Antiochia, insequeris pus vim perpessus est, et inique expulsus pro disci-
magum Simonem, Romam venit, in qua per viginti plina et catholica confessione vel pro defensione
et quinque annos apostolatum et episcopatum gessit. verita(is, effugiens pericula, innocens et devotus ad
Augustiniis, a bealo Gregorio papa causa fidei ad aliam venerit civitalem, non prohibeatur immorari
Anglos rola Chrisli directus, postquam ad prxdica- quandiu aut redire possit, aut injuria ejus remedium
tionem ejus gens iUa fidem recepit, ab Arelalensi acceperit, quia durum est eum qui persecutionem
episcopo, jussione beati Gregorii episcopus est ordi- patitur non recipi, etiam et Iarga benignitate huma-
natus, deinde ab eodem beato Gregorio in civilate nitas ei est exhibenda.» El hinc S. Gregorius ad uni-
regia ejusdem gentis accepto pallio arcbiepiscopiis versos episcopps per IUyricum (lib. i, epist. 43) :
 215 HINCMARIRHEMENSIS ARCHffiPISCOPl 216
< Fratres coepiscoposquenostros, quos et captivitas3 A eis, per quos illorum est ecclesiastica supplenda ne*
diversarumque necessitatum angustix comprimunt,, cessilas, ut aut pariler vivant, aut parHe^.sufferant
debetis consolandos convicttirosque vobiscum ini quod eos paterfamilias volet perpeli. Quod si conti-
ecclesiasticis sustentationibus libenter suscipere: : gerit ut sive alii minus, alii majus, sive omnes xqua-
non quidem ut per communionem episcopalis thronii liter patiantur, qui eorum sint qui pro aliis patian-
dignitas dividalur, sed ut ab Ecclesia juxta possibi- tur apparent, illi scilicet qui cum se possent talibus
litatem suflicientia debeant alimenta percipere. Sic; malis eripere fugiendo, ne aliorum necessilatem
et proximum in Deo et Deum in proximo diligerei desererent manere maluerunl. Hinc maxime proba-
comprobamur. Nullam quippe eis nos in veslrisi tur illa charitas quam Joannes apostolus comraeudat
Ecclesiis aucloritalem tribuimus, sed lamen eosI dicens : Sicut Christus pro nobis animam suam po-
vestris soialiis contineri summopere hortamur. > suit, sic et nos debemus pro fratribus animas ponere
Et hxc novissima verba epistolx hujus concordant (I Joan. III, 16). Nam qui fugiunt, vel suis devincti
prxmisso concilii Sardicensis capilulo. necessitatibus fugere non possunt, si comprebensi
X. Sed et persecutio pro qua episcopus de civi- patiantur, ipsi non pro fratribus utique patiuntur.
tate ad civitalem transire possit vel debeat, attente Qui vero propterea patiuntur, quia fratres qui eis
consideranda est, quam canones Sardicenses de-»" ad Christianam salutem indigebant, nolunt deserere,
monstrant (Can. 21). « Si aliquis episcopus vim sine dubio suas animas pro fratribus ponunt. > Et
perpessus est, et inique expulsus pro disciplina et post aiiquanla : < Cur enim sibi putant indifferenter
catholica confessione, vel pro defensione veritatis, obtemperandum esse prxcepto, ubi legunt de civi-
effugiens periculum innocens et devotus ad aliam tate in civitatem esse fugiendum, et mercenarium
venerit civitalem, quia solent a calholicis hxretici non exhorrent, qui videt Iupum venientem, et fugit
vel schismatici seu criminosi persequi. > Et sanclus quoniara non est ei cura de ovibus? > Et paulo
Augustinus in epislola ad Honoralum episcopum post : < Fugit Apostolus, cum a persecutore ipse
ostendit (epist. 180) : « Reslat, inquiens, ut nos, proprie quxreretur, aliis utique necessitatem simi-
quorum minisleriura quanlulxcunque plebi Dei ubi lem non habenlibus, a quibus illic ministerium absit
sumus manenli, ila necessarium est, ut sine hoc ut desererelur Ecclesix. >Sicut fugit S. Athanasius
eam non oporteat remanere, dicamus Domino : Esto Alexandrinus episcopus, cum eum specialiter appre-
nobis in Deum proteclorem, et in locum munitum bendere Constanlius cuperet imperator. Et aliquanto
(Psal. xxx, 3). Sed boc consilium tibi propterea superius : < Non enim quisquam est qui dicat mini-
non sufiicit, ut scribis, ne contra Domini prxceptum stros manere oportere, ubi jam non fuerit quibus
vel exemplum facere nitamur, ubi fugiendum esse ^1 necesse sit ministrare. >
de civitale in civilalem raonet. Recolimus enim Et hinc S. Gregorius in libro Moralium (It&.xxxr,
verba dicentis : Cum aulem persequenlur vos in civi- cap. 14): < Intueri libet illum sessoris sui calcari-
tate ista, fugile in aliam (Matth. x, 23). Quis autem busexcitatum contra armatos hostes, quantus Pau-
credat ita fieri hxc Dorointtmvoluisse, ut necessario lum fervor accenderat, quando eum Ephesi ad ir-
ministerio, sine quo vivere nequeunt, deserantur rurapendas thealri turbas zeli tlamma rapiebat.
greges quos suo sanguine comparavit ? Nunquid hoc Scriptum quippe est: Repleti sunt ira, et exclama-
fecit ipse, quando portanlibus parentibus in JEgy- verunl dicentet: Magna Diana Ephetiorum. Et im-
ptum parvulus fugit, qui nondum Ecclesias congre- pteta est eivitas confusione, et impetum fecerunt uno
gaverat, quas ab eo desertas esse dicamus? Nunquid animo in theatrum (Act. xix, 28), rapto Gaio et
quando apostolus Paulus, ne illum coraprebenderet Aristarcho Macedonibus comitibus , atque mox
iniroicus, per fenestram in sporta submissus est per subditur: Paulo aulem volenteintrare populum, non
murum, el effugit manus ejus (// Cor. xi, 33), de- permiserunt discipuli. Quidam aulem et de Asim
serta est qux ibi erat Ecclesia necessario minislerio, principibus, qui erant amici ejut, miserunt ad eum
et non aliis fratribus ibidem constitulis quod opor-T-. rogantes ne te daret in theatrum (ibid., 30). In
tebat implelum est ? Eis quippe volentibus hoc Apo- quibus profecto verbis agnoscimus quo impetu con-
slolus fecerat, ut seipsum servaret Ecclesix, quem tra cuneos adversantes irrueret, nisi eum per ami-
proprie persecutor ille quxrebat. Faciant ergo servi cos et discipulos charitatis frena tenuissent. Sed si
Christi, ministri verbi et sacrameriti ejus, quod obviare hostibus, si ultro pugnara petere, si nosmet-
prxcepit sive permisit. Fugiant omnino de civitate ipsos semper relinquere in cursu nostri fervoris
in civitatem, quando eorum quisquam specialitera debemus, quid est quod isdem prxdicator egregius
persecutoribus quxritur, ut ab aliis qui non ita re- de semetipso fatetur dicens : Damasci prmpositus
quiriintur, non deseratur Ecclesia, sed prxbeant gentis Aretm regis custodiebatcivitatem Damasceno-
Cibaria conservis suis, quos aliler vivere non posse rum ut me comprehenderet,et per fenestram in sporta
noverunt. Cum aulem omnium, id est episcoporum dimissm sum per murum, el sic effugi manut ejus
et clericorum, est comrnune periculuin, ii qui aliis, (II Cor. xi, 33). Quid est quod equus iste modo
indigent non deseranUir ab his quibus indigent. Aut sponte armatorum cuneos impelit, et modo se ab
igilur ad loca raunila oranes transeant, aut qui ha- armalis hostibus quasi trepidus abscondit, nisi boc
benl remanendi neccssitatem, non relinquantur ab quod necesse est ut in ejus artiiiciosa virlute disca-
 '
21? EPISTOLvE.' 218
rnus, adversariorumpugnam, et constanter aliquan-. A na Ecclesia cardinalem necesse duximus constituere
do appete^-et prudenter aliquando declinare. Ne- sacerdolem, ut et susceptam semel animarum curam
cessc quippe est ut per omne quod agimus inmenlis inluitu fulurx retribulionis impleas, et licet a lua
trutina positum hinc pondus, illinc fructum nostri Ecclesia sis-hesle imminenle depulsus, aliam qux
laboris xstimemus. Et cumpondus fructum superat, pastere vacat debeas Ecclesiam gubernare. Ila ta-
laborem quisque innoxie declinat, dummodo se in men, utsi civitatem illam hcstibus liberam eflici, et
aliis exerceat, in quibus lucro fructuum pondus la- Doiriino protegente ad priorem stalum conligerit
boris vincat. Cum vero subsequenti quantitale fru- revocari, ad aliam in qua et prius erdinalus es Ec-
cluum mensura laboris aut xquatur aut vincitur, clesiam revertaris. Sin aulem prxdicta civilas ccn-
labor non sine gravi culpa declinatur. Unde prxdi- tinua captivftatis calamitate premitur, in qua a
calor sanctus, cum Damasci valde obstinatas mentes ncbis incardinalus es debeas Ecclesia permanere.»
persequentium cerneret, eorum noluit adversitati XI. His auctorilatibus Actardus,, Namnelensis
confligere, quia semelipsum, quem profulurum episcopus, prius a NominoioBrittonum duce de sua
multis noverat, vidit posse deficere, et aut nullis se civitateexpulsus, a dorono rege Carolo, fugato eodem
illic aut paucis prodesse. Secessum ergo a certamine Brittonuni duce, consilio episcoporum illtnti quem
petiit, et pugnaturum felicius ad alia se bella ser- B in sede Namnetensi isdem tyrannus fecerat exordi-
vavit. Non enim loco virtus, sed Tocusvirtuti defuit. niiri, in monasterio sancti Martini jussit exsulare, et
El idcirco forlissimus miles ab obsidienis angustia Aclardum in sede sua reslitui. Postea aulem a Sa-
certaminis campum quxsivit. Ubi aulem subjuganda lomone lyranno eurodem Actardum a civitate sua
regi proprio multa adversariorum colla conspexit, expulsura, in vacante Morinensi ecclesia concilii
subire belltim vel cum morte non limuit. Sicut ipse consensu concessit aliquandiu irrimorari, donec pe-
cum Hierosolymam pergeret, cumque discipuli pas- tentibus clero ac plebe provincix Turonensis, et
sionem illius per propheliam prxscitam prohibe- conbibenlibus episcopis, ad provinciam suara rediit,
rent, sibimet ipsi attestatur dicens: Ego enim non el a ponlifice apos(olicx setlis in vacanle melropoli
solum alligari, sed et mori in Hierusalem paralus sum fuit incardinatus. Qui Actardus non debuerat sedem
pro nomineDomini Jesu. Neque enim facio animam suaro mutare, si valeret ibi consistere, vel si alius
meam pretiosiorem quam me (Act. xxi, 13). Quia aliquis esset, qui siroili vel forte majori utilitate re-
prxdicator egregius , despeclis poteslatibus sxculi, gulariter in Turonensi ecclesia posset ordinari, di-
nullos minarum sonilus perlimescit. Videaraus cente Ccelestino ( epist. 1, ad episcopos per Vien-
alium equum Dei, quomodo terram sorbeat, quo- nen., elc.): « Tunc aller de altera eligatur ecclesia,
modo nullus eum turbx terror attingat. Scriplum si de civitatis ipsius clericis, cui est episcopus or-
est : Supervenerunt autem quidam ab Antiochia et dinandus, nullus dignus, quod evenire noncredimus,
Iconio Judwi, el persuasis turbis, lapidantes Pautum polerit inveniri. Primum enini illi reprobandi sunt,
traxerunt exlra civilatem, mstimanles eum mortuum ut aliqui de alienis ecclesiis merito prxferanlur. Ha-
este. Circumdantibus autem eum discipulis, surgens beal unusquisque sux fruclum militix in ecclesia,
intravit civilatem, et postera die profectus est cum in qua suam per omnia pfficia transegit xlatem : in
Barnaba tn Derben. Cumque evangelizassent civitati aliena stipendia minime alter obrepat, nec aliis de-
itti, et docuissent multos, reversi sunt Lystra, et bitam aller sibi audeat vindicare mercedem. >
lconio, el Antiochia, confirmantet animot discipulo- XII. Quod auiem isdem Actardus apposuit, ut
rum (Act. xiv, 17). Perpendamus ergo qux bunc utrasquesedesTuronensem scilicetet Namnetensem
equum possent minx compescere, quando eum ab simul teneret, contra Clialcedonense concilium (can.
inteniioue sua non valet mors ipsa prohibere. Ecce x) egisse videlur, quo decrelum est: <Nonlicere cle-
lapidibus obruilur, nec tamen a veritatis sermonc ricum in duarum civitatum conscribi simul ecclesiis,
removetur. Occidi potest, superari non pptest. Velul et in qua initio ordinatus est, et ad quam confugit,
exstinctus extra urbem projicilur, sed inlra urbem quasi ad potiorem, ob inanis glorix cupidilatem.
jy
die alio illxsus prxdicator invenitur. 0 quam forlis Hoc autem facienles revocari debere ad suam ec-
huic viro inest lirmitas! o quam victrix poena! o clesiam in qua primitus ordinati sunt, et ibi tanlum-
quam dominalrix palientia ! Ad agendum repulsione modo ministrare. Si verojam quis translalus estex
provocalur, ad prxdicandam salutem plagis erigi- alia in aliam ecclesiaro, prioris ecclesix, vel marly-
lur, ad propellendam laboris lassitudinem pcena re- riorum qux sub ea sunt, aut ptochiorum, aut xeno-
fovelur. > Sed et isdem bealus Gregorius in epislola dochiorum rebus in nullo communicent. Eos vero
ad AgneUum episcopum scribit (lib. xi, ind. 11, qui ausi fuerint, post diifinitionem magnx et uni-
epist. 13): < Quia igilur ob cladem hostililatis, nec versalis hujus synodi quidquam ex his qux sunt
in civitale, nec in Ecclesia tua est cuiquam habi- probibila perpetrare , decrevit sancta synodus a
tandi licentia, ideo te auclorilate noslra Terraci- proprio hujusmodi gradu recedere. >
nensi Ecclesix cardinalem conslituimus sacerdo- XUI. Quod autera quidam contra hoc capitulum
tem. > Et in epistola ad Joannem episcopum (lib. xi, hujus magnx et universalis synodi, quasi ex verbis
ind. 10, epist. 25): < Te Joannero ab hostibus beali Gregorii satagunt se raunire, ut duas sedes
captivatx Lisitanx civitatis episcopum in Squillita- simul tenere valeanl, cuni nulli Christiano sit
819 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 220
Ucitum, vel duas uxores simul, vel uxorem et con- A queniium, hanc observantiam refulare, quam beati
cubinam insiraul habere, tliligenler verba ejustlem Petri sedem et sequi videat et docere, satisque con-
beali Gregorii in epistola ad Bacandum episcopum veniens sit, til tolum corpus Ecclesix in hac sibimet
cwent discernere, qua tlicit, non de longius civi- obscrvatione concordet, quam illic vigere conspiciat
tatulis a se invicem disparalis, sed de collimitaneis, ubi Dominus Ecclesix lotius posuit principalum. >
et de tara cleri quam plebis immintilionedestitutis, Et item idem : « Patres, inquit, nostri , catholici
ct rebus ac facullatibus desolatis. < Et temporis videlicet doclique pontifices, quidquid pro fide, pro
necessitas nos-, inquit (lib. i, episl. 8), perurget, veritate, pro communione catholica atque aposto-
et imminulio personarum exigit ut destitutis eccle- lica, secundum Scriplurarum tramitem tradilio-
siis salubri ac provida debeamus disposilione suc- nemque majorum, facta seniel congregationesanxe-
eurrere. Et icieo quoniam ecclesiaro Minlurnensem runt, inconvulsum voluerunt deinceps firmuroqiie
fiHidilus tam cleri quam plebis destitutam deso- constare, nec in hac eailem causa denuo qux prx-
latione cognovimus, tuamque pro ea petilionem, fixa fuerant relractari qualihet recenti pixsum-
quatenus Forraianx ecclesix, in qua corpus beali ptione permiserunl, sapientissimepervidenies, quo-
Erasmi martyris requiescit, cuique fraternitas tua niam si decrela salubriter cuiquam liceret iterare,
prxsidet, adjungi debeat, piam esse ac justissimam B nulluro contra singulos quosque prorsus errores
prxvidenles, necessarium duximus, consulentes tara stabile persisteret Ecclesix constilutuin, acsemper
desolationi illius, quam tux ecclesix pauperlali, isdem furoribus redivivis omnis integra diffmitio
reditus supradicux ecclesix Minlurnensis, vel quid- lurbarelur. >EtSynimachus dicil(episf. 1, JEonio) :
quid ei anliquo modernoque jure vel privilejjio < Ad ipsam sacrosanctam calliolicain religionero
potuit poteslve qualibet ralione compelere, ad tux perlinere, cujus omnis potestas infringilur, nisi
ecclesix jus potestalemque liac prxcepti nostri universa qux a Domini sacerdolibus semel regula-
auctoritate transmigrare. > In cujus verbis quisque riter statuunlur pcrpetua sint. Quod alias contingere
debet attendere, quia dicit qued temporis necessi- poterit, si successer decesspris actibus non tribuerit
tasperurget, et imminutio exigit personarum, ut fiimilalem, el roborando qux gesla sunt faciat rata
destitulis ecclesiis debeat succurrere, et necessa- esse qux gesserit. > Et item idem (episl. eadem) :
rium ducit tam desolationi loci, quam paupertati « Qiianta vicariis bealissimi Pelri aposloli judica-
ecclesix consulere. Volunt elram quidatn, ex quo- bitur esse reverentia, si qux in sacerdotio prxci-
rurodam novelli temporis adinventione, usurpare piunt, eisdem transeuntibus dissolvanlur ? » Et
prxsumptionem, quatenus liceat eis sedes suas itein : « Non potest ex parle firmum esse quod
mutare, non causa utilitatis, sed superduclo quasi C generalitaUs langit iiijuriani, et quod quasi ad aslru-
velamento necessitalis, revera quidera ambitione clionera, magisautem ad destructionem posilum est
cupiditatis; in qua commemorantur quidam de in adinventione prxmissa. > Unde sancti Patres
civitatibus ad civitates, et etiam de minoribus ad Nicxni capite secundo dicunt (can. 11) : < Quoniam
poliores translati fuisse episcopi, antequam hinc pluraaulpernecessita(em,au(alias cogentibus hoini-
cerlx diffinitionessacrorum canonum fuerc prxfixx, nibus adversus ecclesiasticaih facta sunt regulam; >
quas transgredi perniciosum est. Manifestum, sicut et sanctus Lep papa capite quadragesimo quarto
sanctus Hilarus papa ad LeoiHium et ad cxleros Decrelalium suorum dicit, omiltenduro esse el incul-
episcopos scribit dicens (epist. 11) : < Quia non pabile judicanduin, quod necessitas intiilit. Quam
minus in sanctarum tradilionurn delinquiUir san- alienuin a ralione et aucloritate aslructioiiis hujus
cliones, quam in injuriam ipsiusDomini prosililur. > perniciosx permissionis sit, qui eadem capitula legil
Et sanctus Ccelestinus (epist. 11):«Nulli sacerdotum patenter agnoscit, quia illius secundi capituli Nicxni
suos liceat canones ignorare, nec quidquam facere, concilii processus, quod perpere actiim eatenus
quod palrum possit regulis obviare. Qux enim a fueral, ne deinceps quisque prxsuroat, cum magua
nobis res digna servabitur, si decretalium norma _ interminatione prohibuil, et capituluro quadragesi-
constitulorum pro aliquorum libitu licenlia poptilis mum terlium Leonis ab hac ratione penitus est alie-
per.nissa frangatur? > Et sanctus Lep (epist. 1) : num, sicut trigesimum octavum capitulum in decre-
» HPC admonitio nostra denunliat, quod si quis tis suis ad Anastasium Thessalonicensem episcopum,
fralrum contra hxc cunslitula venire lentaverit, et sed id ipsum capilubim evidenter ostendit. Sed el de
prohibila fuerit aiisus admittere, a suo se noverit his qux per necessitatem fiunt, potiusque usurpari
offlciosubmovendum, nec coromunionis noslrx futu- videntur, sanctus Innocentius in decretis suis ad
rum esse consortem, qui socius esse noluit disci- Rufum et Eusebium ac cxteros episcopos dicit
plinx. » Et sanclUs Gelasius (epist. 6 ad univer- (epist.27) :« Pervideat ergo dilectio vestra hactenus
sos epiic.) : < Cumque nobis conlra salutariiim talia transisse, el advertite quod utique ut dicilis
rcverentiam regularum cupiaraus temere nil licere, necessilas iroperavit, in pace jam ecclesias consli-
et cum sedes apostolica super his oninibus, favente tutas non posse prxsuraere. > Et paulo post :
Domino , quse paternis canonibus sunl prxlixa, pio < Priora ergo dimittenda dico Dei judicio, et de
devotoque studeat tenere proposito, salis imlignum reliquo maxima sollicitudine prxcavendum. > Videre
est quemquam, vel ponlificum, vel ordinum subsc- igitur et mentis et cprporis oculo qui haecadinvene-
 221 EPISTOLJE. 222
runt debuerant Panli sentenliam qua dicit : Non A cilium dicil (can. 11): < Ut etiamsi (alis aliquis exsti-
enim stimiissictit plurimi adulteranles verbum Dei lerit lemeraritis, ut forlassis excusationem afferens
(II Cor. u, 17).« Adtilter, inqtiit beatus Gregorius asseveret quotl poptili lilteras acceperit, cum mani-
(Jfora'. xvi, cap. 25), in carnali coitu non prolem festum sit potuisse paucos prxmio et mercede cor-
sed voluplatera quxrit, et-perversus quique ac vanx riimpi, eosqui sinccram fidero non habent, ut cla-
glorix serviens recte adulterare verbura Dei dicitur, roarent in Ecclcsia, et ipsum petere videreniur epi-
quia per sacrum eloquium non Deo lilios gignere, scoptim, omnino has frauJes damnandas esse arbi-
sed suam scientiam desiderat ostenlare. Quem enim tror, ita ut nec, laicam in fine coromunipiiem lalis
libido glorix ad loquendum trahit, voluplati magis accipiat. > Quia verc duahus metropolitanis sedi-
quam procreationi operam impendil. » Sic et qui btis tintis meiropolitanns episcopus regulariterprx-
pro opibus et facultalum copiis ac rebus terrenis sidere non poterit, sanclns Bonifacius papa auctori-
Ecclesiam suam ratitat, adulter merito vocalur, ct taie Nicxni concilii manifeslatscribensad Hilariura,
inter adulteros depiitahitur. Narn civitatem, in qua Narbonensemepiscopum (epist.8):« NuIIi, inquiens,
Comes inhabitat, et clerici ac laici nobiles, sed et videlnr incognita synodi coiistilutio Nicxnx, qux
ignobiles atque ruslici laboraiores, et etiatn Judxi ita prxcipit ut eatlem proprie verba ponamus; per
ul ferlur inhabitant, et in parochia sttli nomine B unamquaniqiie provinciam Jus melropolitanos sin-
Christiano degunt, episcopum catisa cupidilatis, aut gulos habere tlebcre, nec cuiquam duas esse posse
ardoreambitionisdeserere, et alteram sedem vacan- subjectas, quod illi, quia aliter credendum non est,
tem invadere; et cuni illa in qua ordinalus fuit, et servaiidum sancto Spirilu suggerente sibimet cen-
in qua sine periculo roortis degere valel, tenere, siierunt. lEtpost aliquanla : « Quod idcircodicimus,
non solum turpe sed et periculosum atque pernicio- ut advertat charitas tua, adeo nos canonum prx-
sum esl, cum sacri canones etiam de vacante epi- cepta servare, ut ita constitutio qupque noslra
scopo in Ecclesiam vacanlem prosiliente decernarit diffiniat, quatenus metrppplilani sui unaquxquepro-
(conc.Anlioch.can. 14),« ut si quis episcopus vacans vincia in omnibus rebus ordinationem seniper ex-
in ecclesiam vacantem prosiliat, seJemque pervadat speclet. » Cogunt, inquit Augustinus, mullis inve-
absque integro perfectoque concilio, hic abjicialur nire metlicinas mullorura experimenla morborum.
necesse est, eisi cuncius pppulus quem diripuit eum Et qtiia, ut Daniel dicit: Pertransibunl plurimi, et
habere delegerit. Perfectura vero concilium iilnd multiplex eril scientia (Dan. 12, 4), pro teniporuin
est, ubi interfuerit metropolitanus anlistes. > Sed diversitate, et morborum varietale, alque bominum
et de eo qui irrationabiliter et irregulariter civitalera sanitale, quxclain concedunlur, sicul Noeet filiorum
suara in qua ordinatus fuit deseril, et ad aliam C jus usibus alimenta nova permissione concessa,
'transil, Sardicense concilium dicit (can. 1) : < Non deinde, per Moysem populo Judxorum prohibita,
minus mala consueludo, quam perniciosa corruptela rursusque nobis sunt ita concessa, ut qux Judxis
funditus eradicanda est, ne cui liceat episcopo de fuerunt velita in pecoribus, nobis prohibeantur in
civilale sua ad aliam transire civitatcni. Manifesta moribus, sicut Doininus in Evangelio dicit: Audi-
est enira causa qua hoc facere tentat, cuin nullus in slis quia dictum est antiquis : ego autem dico vobis
hac re invenlus sit episcopus, qui de majore civitale (Matlh. v, 21). Quapropter quod licituin fuit, neces-
ad minorem transiret -. tiiule apparet avaritix ar- sitate vel utilitate, de transmigraiidis episcopis ab
dore eos inflamraari, et ambitioni servire, et ut ecclesiis adecclesiasante sacrarum regularum prx-
dominationem agant. Si omnibtis placet, liujusraodi fixionem, postea intanlum fuit, est, et eril illicitum
pernicies sxvius et auslerius vindicelur, ut nec contra easdem sacras regulas usurpare, ut sanctus
laicam communionem habeat qui lalis est. » In hoc Gregorius Nazianzenus, vir doctissimus, catholicis-
capituio majoret minor civitas, non solum pensanda simus atque eloquentissimus, el vitx merilo a.e sa-
est nomine, sedet possessione, sicutet avaritia rion pjentixdoclrinavenerandus.qui apud Grxcos Theo-
solum pecunix esl ac possessionis, seJ etiaro altitu- logus cognominatur, multorum decreto episcopo-
dinis. In nomine Melropolitano avarilia dicitur, D rum, tiI in hisloriis ecclesiasticis legimus : de parva
cum supra modum sublimiias ambilur : in possea- civitate Nazianzo Constaminopoliincausa fidei trans-
sione, videlicet in rerum ac facultauim copiositate, lalus, quain pcr annos duodecim insignissime gttber-
est avaritia, quam Apostolus idolorum serviliilem navit, et ab hxresi Ariana gloriosissime Tiberavit, et
appellat. Et sanctus Leo papa hoc sequens capilulum dogma Nicxni concilii quasi jam niorluum in eadem
decrevit (epist. 88 Anastasio TkessaL), < ul si quis regia civilale suis expositionibus resuscitavit, ag-
. episcopus civitatis sux raediocritate despecta admi- noscens episcopos inurnmrare eo quod esset el alia
nistrationem loci celebrioris ambierit, et ad majo- civilale contra canones translalus ad aliam, vilare
rem se plebemquacunque ratione transieril, a cathe- imo auferre fraternum volens scandalum, ne schisma
dra quiilempellalur aUena, sed et carebil et propria, in Ecclesiam inlroducere videretur, monenle Apo-
ul nec illis prxsideat, quos per avariliam concupivit, slolp : In omnibusexkibeamusnosmetipsossicul Dei
nec illis quos per superbiam sprevit. Suis igitur ter- ministros, nemini dantes ullam offensionem,ul non
miuis quisque conlcnliis sit, nec supra iiiensuram viluperelur minisierium noslrum (II Cor. vi, 4), ad-
juria sui affectet augeri. >Et iiem Sardiceose con- veniente Coiislaniinepolim Theodosio principe, pa«
m HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 324
cilice impetrala licenlia, habilare ulterius in eadem A i dicit: Si tradidero corput meum ut ardeat, charitatem
civitate declinavit, sequens Domini senlenliam di- non habeam, nihil mihi prodest; ac si aperte diceret:
centis ad Pe(rum, ut qui censum non debebant, Extra Iocum suum conflalionis mihi ignis adhibitus
exigenlibus censum darent, qualenus scandalura de- tormento me cruciat, mundatione non purgat. »
vitarent. Qui scandalizaverit, inquit Doniinus, unum Auro enim locus est in quo conflatur, id est unitas
de pusitlis istis qui in me credunt, expedit ei ut sus- catholicx Ecclesix, in qua baptismum, et opera
pendalur mola asinaria in collo ejus, et demergalur bona, et etiam marlyrium prodest, extra itlam
in profundum maris (Matth. xvm, 6). Per molam quippe, nec baptismus, nec opera bona, nec etiam
quippc asinariam, ut sanctus Gregorius in Paslorali martyrium proficit. Quia etiam cognati sunt haere-
regula exponit (part. i, cap. 2), « sxcularis vitx tici et schismatici, et solemnibus orationibus sextx
circuitus ac labor exprimitur, et per profundumma- ferix anle Pascha monstratur. « Uinc ergo, ut
ris exlrema daranatio designatur. Qui ergo ad san- sanctus Ccelestinus scribit (epist. 8 in fine)', legem
clitalis speciem deductus, vel verbn cxtercs destruit, credendi lex staluat supplicandi. » Sed et quam
vel exemplc, melius prcfecte fuerat ut hunc ad mer- grave peccalum schisma sil, sanctus Augustinus in
lem sub exteriori habitu terrena acta constringe- libro secundo de Baplismo (cap. 6) ciemonstrat, di-
rent, quara sacra oflicia in culpa cxleris iraitabilera * cens : « Afferaraus divinam stateram de Scripturis
demonstrarent: quia nimirum si solus caderet, ut- sanclis, tanquam de thesauris Dominicis, et in illa
cunque hunc tolerabilior inferni posna cruciaret. > quid sit gravius appendamus : imo non appenda-
El item (part. m, cap. 5):« Scire etenim prxlatide- mus, sed a Domino appensa recognoscaraus, tem-
bent, quia si pervcrsa unquam perpetrant, tet mpr- pore illo quo Dominus priora delicta rccentibus
tibus digni sunt, qupt ad subditps suos perditionis pcenarum exemplis cavenda monstravit, et idolum
exempla transmittunt. Unde necesse est ut tanto se fabricatum atque adoralum est, el propheticus liber
cautius a culpa cuslodiant, quanto per prava qux ira regis conlemptoris incensus el schisma tenta-
faciunt non soli moriuntur. » At si aliquis dixerit, turii, idololatria gladio punita est, exustio Hbri bel-
non cgo invado Ecclesiam ad quam multorum con- lica cxde et peregrina captivitale, schisma hiatu
sensu episccpprum et plebis transmigre, penset sel- lerrx sepultis aucloribus vivis, et cxteris ccelesti
licite, sicut et sanctus pensavil Nazianzenus Gre- igne consumptis : quis jam dubUaverit hoc esse
gorius, qux, ut prxmisimus, a sacris suntprxfixa sceleratius commissttm, quod est gravius vindica-
canonibus, a quibus per conlemptum deviare in tum ? »
schisma est ruere, sicut sanctus papa Hilarus paten- . Hinc et in decretis aposlolicx sedis est scriplum :
ler oslendit (cpist. 11): « Nonminus, inquiens, in san- ^1 Sicut enim juslos ad xternam vitam Dominus prae-
ctarum traditionum delinquitur sancliones, quam in dixit ituros, sic impios aeterno damnandos interitu :
irijuriam ipsius Domini prosililur. > Qua sententia ut sicut non potest finiri bealitudo justornm, sic nec
beatus Hilarus papa hxreticos el schismaticos pari- impiorum tormenta finiantur. Hxc hxreticis schi-
ter denotavit. Schismaticos quidem, in eo quod dixit, smaticisque sunt. Et quia quidquid nunc gerit Ec
non miiius in sanctarum traditionum sancliones de- clesia, mystice typus est fulurorum, si gustabuni
linquilur, et hserelicos, in ec qued dixit, quam in de pane ccelesli, id est de suavitate divina, ge-
injuriam ipsius Domini prosilitur. < Nam hxretici, hennx participes, hxrelicis schimaticisque damnatio
ut S. Gregorius ex sententia apostoli Pauli qua dicit: est corporis et sanguinis Cliristi communio. Quis-
Si tradidero corpus meum ut ardeat, charitatem au- quis ergo assentit schismatico, schismaticus esse
tem non habeam, nihil mihi ptodest (I Cor. xm, 3), negari non poteril. Quod etsi omnes sacerdotes ei
demonstrat (Mor. xvm, cap. 14), prava de Deo sen- mundus assentiat, damnatio consentientes involvit,
tiunt, schismatici recta de auctore tenent, sed uni- non prxvaricaiionem consensus absolvit. Non enim
tatem cum fratribus in sanctarum tradilionum san- crimen minuitur, sed accrescit, cum generale fit
clione non tenenl : ilh errore fidei, isii vero schi- . ex privato. Hoc enim Deus omnium indicavit, qui
smatis perpetratione divisisunt. Undeet in ipsaprima mundura peccantem generali diluvio interemit.
parle Decalogiutrarumque parlium culpx reprimun- <Et sicut non polest, ut Gelasius scribit (epitt. 10,
tur, cum divina voce dicilur : Diliges Dominum ad Anaslasium), perversitatis communicatore su-
Deum tuumex totocordetuoetex tota animatua, et ex sceplo, non pariler perversitas approbari: sic non
tola virlule tua (Deul.Mi, 5), atque mox subditur : potest refutari perversitas complice sectalore per-
Diligesproximum tuum sicut teipsum. Qui enim de versitalis admisso, cum dicat Apostolus non solum
Deo perversa sentit, liquet profecto quia Deum non qui non facienda faciunt reos videri, sed etiam qui
diligit: qui vero de Deo recta senliens, a sanctx consentiunl facientibut (Bom. i, 32). Legibus enim
Ecclesix unitale divisus est, conslatquia proximum publicis criminum conscios, susceploresque latroci-
non amat, quem habere socium recusat. Quisquis nanlium par judiciorum pcena constringit, nec ex-
ergo abhac unitale matrisEeclesix, sive perhxresim pers facinoris xstimatur, qui, licet ipse non fecerit,
de Deo perversa sentiendo, sive errore schismatis; facientes tamen in familiaritatem fcedusque rece-
proximum non diligendo dividihir, ci.aritatis hujus; perit. Hinc ergo audiamus quomodo et Dominus
graiia privatur, de quahocquodprxrnisimiis, Pauly? vocet eos, qui in ovile ovium contra sacros canor.es
 225 ,v EPISTOL^E. 226
Spiritu Dei conditos insiliunt, id est regimen Ec- A cularibus curis inhient, et quod unicuique visum
clesix rapiunt potius quam assequunlur, Qui non fuerit liberius agant.» Et alia, qux in snis locis
intrat, inqtiit, per oslium in ovile ovium, ascendit lector invenire valebit. Sed el sicut in epistola
aliunde, hic fur est et latro (Joan. x, 1). De qua- beatx mernorix Nicolai papx ad quosdam episcopos
P.bus idem per prophetam dicit: Ipsi regnaverunt et Belgicx provincix directa continetur, Grxci conlra
non ex me principes exstiterunt, et non cognovi(Ose. eum fremuerunt, quia ipse, sicut et prxdecessores
vui, 4).»« A se, inquit Gregorius (Pastor. i, cap. 1), sui, sacerdotes ab uxoribus abslinere prxcepit, vo-
et non ex arbitrio[siimmi recloris regnaht, qui s»a lentes per canones statuere ut Hceat illis uxores
cupiditate accensi, ctilmen regiminis rapiunt potius - habere. Nos autem moderni et Gallicani episcopi,
quam assequuntur: quos lamen internusjudexetpro- novos canones facere conamur, ut liceat nobis quod
vehit,et noncognoscit,quia quospermittendotolerat, gravius est quam carnali commercio, spiritaii
profecto perjudicium reprobationis ignorat. » Ti- aduKerio, aut duas uxores, id est duas sedes simul
raenda est igitur eis qui talibus favent a beato Ge- habere, aut uxorem simul et concubinam tenere,
lasio ad sensum prxmissa sentenlia-Pauli, qua dicit: vel vivente licet iniirma uxore, id est Ecclesia no-
Non solum qui faciunt, sed qui consenliunt facien- stra perseculione qualibet rebus ac possessionibus
tibus, digni sunt morte(Bom.1,52), quia, ut Leo dicit, B imminuta, ad allerius copulam transmigrare. Cum
in talium prxlatione non est populis consulere, sed sicnt vir non habet potestatem corporis sui, sed
nocere.necprxstare regimen, sed augere discrimen. raulier, quandiu uxor ejus licet infirma vivit, ita et
XIV. Quod scripsisti, episcopum de quo agilur episcopus non habet potestatem ecclesiam, videlicet
dicere ad excusandas excusationes in peccalis, quo- plebem suam deserere, et alteram invadere vel
niarii sunt in civitale melropoli, in qua ordinatus usurpare, quandiu, sicut sanctus Augustinus dicit
fuerat, ministri ecclesiastici, qui indigentiura ne- (episl. 180, Honorato), in ea residui sunt conservi
cessitalibus possunt consuiere, sed ipse non habet sui, quibus prxbeat cibaria, quos aliter vivere nor.
sufficienliam rerum ac facultatum, quibus in ea ho- posse novit. Quod si fecerit, tanlo majus committit
norabiliter possit subsistere, unde se conatur ex- adullerium, quanlo spirilatiter adulterat, et plebem
cusare, inde magis videtur accusare, et cupidit.atis suam adullerare facil, si alteri eo viveute et in
atque cauterio ambitionis inurere, qui plus posses- sacerdotii incolumitate manente se junxerit, quia
siones terrenas quam animarum lucra videtur ac- mulier non habet potestalem corporis sui, sed vir,
quirere. Debuefat enim in mente habere quod spi- quandiu vir ejus vivit, et plebem quam invaserit
ritus Paulo dixit, ut non exiret de civitate in qua secum adulterare facit, ut beatus Itinocentius in
ei multus populus erat, sed constanter prxdicaret. C decretis suis ostendil, loquens de repudio viri a(que
Quid enim scit, utrum multi de paganis illis, qui in iworis, quod merito intelligendum ac sequendum
eadem civitate habitant, sint a Deo prxdestinali ad est de spiritali episcopi et Ecclesix, in qua primum
vitara, qui per prxdicationem ejus oris et operis ordinatus fuit, conjunclione.
converti poterant, et ubi Christiani sunt salvari < De bis, inquit (epist. 11, ad Exuperium), requi-
valerent, si in ea maneret, etiamsi necessitas eum sivit dilectio tua, qui inlerveniente repudio alio se
ibidem taliler manere cogeret, sicut Pauius se man- matrimonio copularunt, quos in utraque parte adul-
sisse apud Corinlhios dixit: Ego, inquiens, in in- teros esse manifestum est. Quiviro vel uxoreviventg,
firmUateet limore el tremore multo fui apud vos (I iruamvis dissocialum videalur esse conjugium, ad
Cor. ii, 3). Legat igitur decimam quarlam beati aliam copulam festinarunt, neque pessunt adulteri
Gregorii homiliam ex lectione sancli Evangelii, Ego non videri, in tantum ut etiam hx perspnx quibus
sum pastor bonus (Joan. xi, 14), et inveniet qualiter tales cpnjuncli sunt, etiam ipsi adulterium ccmroi-
ac quanlum ab auctoritale et suo ordine deviaverit. sisse videantur, secundum illud quod legiraus in
Sed et scandalum in Ecclesia misit, sicut et quidam Evangelic : Qui dimiserit uxorem suam et duxerii
episcopi, etiam a longe prxcedenlibus temporibus, aliam, mwchalur : simililer et qui dimissam duxeril,
scandalum pro sua quiete et voluplatibus in Eccle- 1" mmchatur (Matth. v, 21), et idee ouines a cominu-
siam intromiserunt, ordinantes chorepiscopos, et nione fidelium abslinendes. At si uxpr episcepi, ec-
eis qux summis ponlificibus conveniunt agere per- clesia scilicet ac parochia ejus, fuerit qualibetop-
rniCtentes.Quos apostolica sedes sxpius reprobavit, pressione persecutionis desolata, id est de solo ela-
et aposlolico mucrone recidit, sicut in decrelalibus psa, ut in ea non lemaneant quibus necesse sit mi-
eorum qui voluerit recensere invenict. Inter quos nistrare, licite vatet episcopus ad vacantem aliani
Damasus papa de talibus dicit episcopis (epist. 5 ad ecclesiam transmigrare, sicut supra verbisbeatorum
episc. Numidiw): < llli, inquiens, episcopi, qui talia Augustini atque Gregorii est demonstratum. Et plebs
sibi prxsumunt, videntur mihi esse merelricibus episcopp sup viduata, id est vacans, carne vel re-
similes, qux statim ut pariunt, iufantes suos aliis gulariter defuncto sacerdotio episcepum viduatum,
nutricibus tradunt educandos, ut suam cilius libi- id est vacanlem, regulariter pptest suscipere, veluii
dinem explere valeant. Sic et isti infantes suos, id Apcslplus de muliere dicit : itfortuo, inquiens, viro,
est populos sibi commissos, aliis educandos tradunt, nubat cui vult, lantum in Domino (I Cor. vu, 39).
ut suas libidines expleant, icl est pro suo iibilu sx~ Sanclus quippe Leo, inier praecipuossedis Romanx,
 227 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 228
Drnalus prxcipuus, dc viro et rauliere Aposlpli sen- A <Clnisiiani nou sunt, qui ligamenta sancUe Eccle-
lenliam exppnens, quid per hanc coiijunclioneiii in- six vanis se xslimaut conatibus solvere : ac per
telligi voluerit patenler ostentlil : Sacramenlum hoc, hec nec absolulionem sanclx Ecclesix, quam prx-
inquiens, magnum est: ego autem dico in Christo et stat fidelibus, verain pulant, si ligaturas ejus valere
in Ecclesia (Ephes. v, 32). Utique duo sunt, Deus cl non xsliinaul. Coutra quos diulius dispitlandum non
borao, Christus et Ecclesia, quse de sponsi carne esl, quia per Pinnia despiciendi el analhemalizand:
prodivit, el de latere Crucifixi manaute sanguine et sunt, et unJc se fallere veritatem credunt, inde in
*qua, sacramenlum redemptionis et regeneralionis peccalis suis veraciter iuiplicantur, eesque et egp
accepit. > e( oiunes catholici episcopi, aique universa Ecclesia
El idem alibi : Unde, inquit, cumsocietasnuptia- analhemalizamus, quia vcrilati contraria sentiunt,
rtim ita ab initio constiluta sit, ut prxter scxuum et coulraria loquunlur. »
conjunctioneni baberel in se Chrisli el Ecclesix sa- Hxc idcirco clerebus et facultatibus Ecclesix vi-
craraenlum, non ergo fornicetur quisquam, iuJebila duatx sub oeconomo fcituro reservandis Episcopo
voluulate abiens post uxorem legilimo et spiriiali bic interposuimus, ut atlendat de que agilur episce-
sibisorlitam conjugio, sed diligat et foveat eam, sic- pus, quia si ncroini Cbrislianp eas licet prxsumere,
ut Christus Ecclesiam : neque post pastorem suiim, B multo niinus item episcopus, sine sui slatus periculo
in fide el in bonis operibus manentem, quero ordi- ac animx detrimeiiLo, ecclesix invasx res et facul-
nante Deo legilima sorte suscepit, Ecclesia abiens tates prxvalet usurpare. Sicut enim comes civitatis
fornicelur, sed in ea vocatione qua vocati suiil ma- homo sxcularis, et alii etiam sxculares, el majoris
neant, veluti sacrse Scripturx et traditiones eccle- et roinoris poteslatis, habent unde in sua inetropoli
siaslicx prxlixeriint. Sieniin, quia concedente Apo- possint consistere, et comniinistri ejus ecclesiaslici
stolo unius uxoris vir assuini in sacerdotium Jttbe- valenl ibitlem vivere ; sic et ipse, nisi eum cupidilas
tur, ut uxorem quam anle sacerdolium habuit ca- et ambitio unde ejiceret, ibidem vel de operibus ma-
stis foveat et tuealur auxiliis, et non eara destilu- iiuuro, vel de decimis fiJelium ac collalione presby-
tam debet relinquere, niullo minus sacerdos dcslitu- terorum, et si alilernon possel, vel subcensu, sicut
tam, aut pro superinducla, vel cuin superindiicta Hierosolymis patriarcha, et \iri religiosi ac fideles
deserere vel negligere, minirae autem curo alia tina in Coiduba, el in aliis civilatibus per Hispaniani fa-
cum ipsa debet mcechari ecclesia:et sicut non adul- ciunt, ibi valeret manere, et conservis in tempcre
lerare verbum Dei, ita nec adulterare debet Eccle- tiitici mensuraiii denare, id estverbum prxdicaiie-
siam suam. Nisi enim viri et uxoris legalis conjun- nis iinperlire, et ininisleria qux non nisi ab episco-
ctio ad episcopi et ecclesix sibi conjunctx raysteriura n pis ministris ecclesiasticis et plebibus possunt c!c-
pertineret, magnum Chalcedonense concilium de- pentli, sicut sunt orJinaliones ecclesiaslicorum roi-
functo sqo episcopo vidualam ecclesiam non vocaret, nistrorum, sicut est confeclio sacri chrisinaiis, ct
cujus jeditus penes ceconoraumfuturo reservari ju- consecratio olei exorcizati et ad infirmorum tinclio-
bet episcopo, nec ab aliis quibusque, vel vivente vel nem consecrati, sicut est confirroatio et consignatio
defuiicto cujuscunque civitatis episcopousurpari, vel baptizatoruro, sicut csl maiuis impositio et recpnci-
pcssumdari : quotl qui prxsumpserint, verenda est lialip publice pcenitenliuin, et velatio virginum, cl
illis seiitenlia ejusdera sancli et universalis concilii, alia qux per siiigula non necesse est compulare:
qua inlentando decernil (can. 10) : < Eos, inquiens, qux non nisi ab episcopis valent regulariler fieri, et
qui ausi fuerint, post diiliiiilionem magnx et univer- in utrisque civitatibus, tanto spatio inter se distan-
salis hujus Synodi, quidquam ex his qux prohibita tibus, ab uno episcopo congruis lemporihus non va-
sunt perpetrare, decrevit sancta Synodus a proprio lenl, iino nec debent, nec regulx permillunt exse-
hujusmodi gradu rccedere. » Et de transgredienti- qui. Qux etsi per tempora possunt in sua metropoli
bus qux constituta sunt, itera conjuncte dicit (can. ab eo fieri, convincitur in ea posse immorari, et quas
27) : < Si quidein clerici sunt, decidant gradu pro- sibi a subdilis competunt exsequi. Legat namque
prio; si vero laici, anaihemalizentur. »» Sic eliam D secundam epislolam Pauli aposloli ad Corinlhios,
de rernro ac facullaluro prxsumptoribus, et aliorum cttni quanla difficullate alque cum quanto lahore
'' conciliorum canones, et
aposlolicx sedis pontifices prxdicalionis ministerium fuerit exseculus, qui
multoties decreverunt, qux non parvipendent qui prxler labores quos sustinuilin carceribus, in pl.-igis
irrefragabili Doroini senleniix credunt, dicentis in supra modum, in mortibus freqtienler, in flagellis,
Petro, et apostolis onroibus, et in eis illerum suc- iri lapidatione, in naufragiis,inilineribus sxpe vexa-
cessoribus : Qumcunqueligaveris super lerram,ligata tus ftiil, periculis fluminutn, periculis latronum, peri-
erunt et in cmlis (Matth. xvi, 19). Naro sicut Petrus culis exgenere, periculis' ex gentibus, periculis in ci-
respondit pro interrogalis a Chrislo apestplis omni- vitale, pericutis in solitudine, periculis in mari, peri-
bus, ita et Chrislus hxc in Pelro dixit apostplis, et culis in falsis fratribus, in tabore et wrumna, in vigi-
successeribus eorum omnibus, quibus manet hoc liis multis, in fame et siti, in jejuniis multit, in fri-
privilegium, a quibus fertur ex apostolorum xqui- gore et nuditate, prmter itla qum extrinsecut sunl,
tate judiciura, sicut sanclus Leo et Gregorius evi- instantia quotidiana, sollicitudo omnium Ecclesia»
denler ostendunt. UndesanctusGregorius item dicit: rum (II Cor. xi, 25, 26, 27, 28), et manibus suis la-
229 EPISTOLiE. 23Q
boravit, qux necessariasibietsuis fuerunt, ne qitem-1A (Ephes. v, 11). » Hinc sanctus Augustinus :« Duo-
libet gravaret, et inveniet se a successione illius bus modis non te maculat malus, si non consenlias
extorrem, cujus sequi detractat exemplum, et illo- et si redarguas : hec est ncn cominunicare, non
rum constringi judicio, qui Jam in ccelis cum Deo consenlire. » Coiiiinunicattir quippe, quando facto
regnant, et sancio Spiriiu inspirali sacros canones ejus cousortiuro volunialis vel approbalionis adjun-
per eunidem sancluni Spiritum prolulerunt, quibus gitur. Hoc ergo nos adnionens Aposlolus ait: Notite
decernitur, ut hujusmodi nec in eo episcopos, ut su- communicare operibtts infructuosis tenebrarutn; et
pra seripsimus, habeatur, nec cominunionem laicaro quia paruiii eral non consentire, si sequeretur ne-
merealur, sicul evidenter sanctus Leo aposlolicx se- gligentia disciplinx, Mugis aulem, inqtiit, et redar-
dis pontifex in decretis suis ilerato decernit (episi. 1, gnite. Quid est nolite coinmunicare ? Nplite censen-
infine) : « Hoc, inquiens, admonilio nostra denun- tire, nolile lauJare, nolite approbare. Quid esl au-
liat, quod si quis fralrum contra hxc conslituta ve- lem inagis et redarguile ? reprehendite, corripite,
neril vel venire tenlaverit, et prohibita fuerU ausus coercele. Nam et sanclum Africanuin concilium eos
adroidere, a suo se noverit ofiicio subniovendura, qui negligunt loca atlsuam cathedram perlinentia in
nec communionis nostrx futurum esse consortem, catbolicain unilalem lucrari, conveniri » diligenli-
qui socius esse noluit disciplinx. Ne quid vero sit, B bus vicinis episcopis, ut id agere uon morentur, si-
quod prxterniissum a nobis forte credatur, oronia gnanter cum diffinitione certissima prxcipit, sicuti
decrelalia consliluta, lam bealx recordationis Innp- suo loco diligcns lector inveniet: Et conslat esse
cenlii, quam cmniuro decesserum nestrprum, qux cerlissimum, quia iste civitatem suaro, in qua re-
de ecclesiasticis crdinibus et cancnum promulgata manenl plures qui episcopali ministerio indigcnt,
suni diiciplinis, ita a vestra dilectione custodiri de- pro alia quietiore ac locupletiore mulaverit, et al-
bere mandamus, ut si quis in illa coiinniserit, ve- terum loco suo orJinari permiserit, quia, ut supra
jiiam sibi deinceps noverit denegari. > ostendiinus , duabus uieiropolitaiiis civitatibus prx-
XV. Cur enim non posset religiosus homoet epi- sidere non potcsl, non pro animarum lucro, sed
scopus ac continens, sine uxore et filiis, ila in civi- pro temporali augmento cum spiritali suo delri-
tate sua vivere, sicut sxcularis homo comes,-uxo- mento hoc agat, quia, ut Leo dicit, non pulabitur
rem habens et liberos, eliam inter paganos vivit: honor ille legitirous , qui fuerit contra tlivinx legis
prxserlim cum alias possessiones et abbalias largi- prxcepla colIalus.Fau(oresau(em ac ordinalores hu«
tione domni regis habeat, uiide sumptus habere va- jusmodi sanclipapxSimpliciipercellit decretalis sen-
Iet, quibus ad Deo serviendum, et ministerium sutim teniia qua dicit, Privilegium, inquiens , meretur
exsequendum in plebe sibi commissa sufficere pos- 'C ainitlere qui perinissa sibi abutilur potestate. Hxc
set ? « Sed sunt, inquii Gregorius (kom. 14 in Ev.), quantum pro lempore et occupatione licuit, et
nonnulli qui dum plus (errenaro subs(antium quam Doroinus ad-mentero inihi venire concessil, de his
oves diligunt, merito nomen pasloris perdunt. Dc qux interrogaveras , Frater charissiroe, tibi respen-
quibus protinus subJitur : Mercenarius aulern, et dere curavi. Qux si cuiquaro displiciierint, non
qui nonesl paslor, cujus non sunt oves propriw, videt centra ine sed centra se irascatur, quia contra
lupum venientem, et dimillit oveset fugit (Joan. x, verba divina nisi in maluro suum irasci non pplerit.
12). Non pastor sed mercenarius vocatur, qui non Dum ergp est in via, id est in hac vila, ccncordet
pro amore intimo oves Dominicas, sed ad lempora- cuni adversario sue cilo, ne forte tradat eum ad-
les mercedes pascit. Mercenarius quippe, qui loctun vcrsariiissuusjudici.etjuJextradateuni minislro, et
quidem pastoris tenet,sed lucra animaruni nonqux- minister mittat illuin i:i carcerem, Amen, non exiet
rit, terrenis commodis inbiat, honore prxlationis intle donec reddet novissimum quadrantem. Nolum
gaudet, lemporalibus lucris pascilur, impensa sibi ab cst vel parva de sciiplttris scientibus, quia in hoc
hominibtis reverenlia Ixlatur. Islx sunt clcnim mer- loco adversarius nosler dicilur sermo Dei, quoniam
cedes mercenarii, utptoeo ipso quod in reginiine jiihet conlraria operibus nostris raalis quae agimus:
laborat, hic quod quxrit invcniat, et ab hxreclitate Cui si non concordaverimus, justo Dei jutlicio per
gregis in posterum alienus -exista(. » (ibid.,post ministruin raittemur in carcerem, et non exiemus
aliqua.) « Et lupus rapit el dispergit oves. Lupus inde, donec reddamus novissimum quadrantera, id
venit et mercenarius fugil, quia malignus spiritus est, exsolvaraus et ininimuw peccatum.
mentes fidelium in lenlatione dilaniat, et is qui lo- EPISTOLA XXXII.
cum pastoris lenet, curam sollicitudinis non habet: ADJOANNEM PAPAM,
animx pereunt, et ipse de terrenis cororoodis Ixta- CaroliII imperatorisnoniine.
tur. > Unde quia sicut beatus dicit Gelasius ( epist. De judiciis et appetlationibus episcoporumet pre-
10, ad Anastasium) : «Duo sunt quibus principaliter sbyterorum.
mundus hic regitur, auctorilas sacra pontificum et (ApuJ eumdem,ex eJltione MoguntinaJoan. Busa>i.)
regalis polestas, sequendum est episcopis ac princi- Sanclissimo ac reverentissiroo Patri JOANNI
pibus terrx consilium hortantis, inio prxcipienlis sumino ponlifici et universali papx , CAROLUS
Apostoli : Nolite, inquit, communicare operibus in- gratia Dei imperator Augustus ac spiritalis fiHus
fructuosis tenebrarum, magis autem el redarguite yesler.
231 j HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCt3# 232
I. Antequam provincix Transalpinx, propter A religionis sumpsit initium, et fjnetidie gratias Deo,
seditiones el bella frequenlia, progenitorum nostro- sumit augmenlum, et si quid male in agro Domi-
rum temporibus , sacrarum legum ac regularum nico pullulat, decreli ves(ri falce recidatur. Si etiam
notitiam et observationem plene caperenl, sicut quorumcunque negligenlia , vel prxsumplione a
postea per incrementa studio illorum ab bac sancla prxslilutis regulis est disccssum, veslrx auclorita-
sede gratia Dei ceperunt, gloriosx roemorix avus tis industria sit reformatum.
nosler Carolus imperator Auguslus, diu per egre- IV. Sicut Dei virtus Christus et Dei sapienlia,
gios ac prxcipux auctoritatis et sapienlix viros, de ordihem ac dignitatem aposlolorum et septuaginta
presbyteris ex crirainibus diffamatis, qualiler Ju- discipulorum in carnis prxsentia dislinxit, ut leclio
dicari vel purgare se debeant perquisivit, et reperil, sancti Evangelii palenter ostendit : ita idem ipse,
sicut in sux imperialis aucloritatis edictis , qux in per quem reges regnant, et conditores legum justa
alia schedula habemus scripta , posleris servanda decernunt, sacris legibus el canonibus, spiritu suo
reliquit, quxque usque ad nostra tempora ex tunc condilis , et lolius mundi reverenlia consecratis ,
in Transalpinis regionibus servata, et quando ne- ordinem et dignitalem episcoporum, qui locuin in
cessilas postulavit exsecula fuerunt. Ecclesia tenenl apostolorum, et presbyterorum, qui
II. In diebus autem domini et genitoris nostri B subrogantur loco septuaginta discipulorum, et in
piee memorix Ludovici imperatoris, cum ipsa te- adrainislralione et in honore , sicut et in Veleri
pesci exsecutio aliquatenus coepit; apud papara Testanienlo inler suramos ponlifices et iuter rainoris
Eugeniura inde ab eo commonitio facta es(. Qua de ordinis sacerdotes discrevit. Quapropler ab omnibus
re syuodum iisdem universalis papa convocans, honorandi ac venerandi sunt pro palribus nati
inler alia generalia decreta promulgare curavit, qux filii, id esl pro apostolis ordinati episcopi, et ordi-
Leo IV tempore fralris noslri Lolharii, el nepotis nis dignitate, et illius honore, qui eis apostolis
nestri Ludpvici, cbservanda decrevit, sicut in ge- dixit: Jam non dicam vos servos, sed amicos meos
stis synodalibus, et in hujus sanctx Romanx Eccle- (Joan. xv, 15); et: Qui vos audit me audii, el qui
six arcbivo haberi crediraus, et ab bac sancta vos spernit me spernit (Luc. x, 16); et de eis : Ite,
sede nostris decessoribus directa venerabili san- nunliale [ratribut meis (Matth. xxvm, 10). Et alia,
ctione babemus. Cum aulem non longe anle hos qux de illorum veneranda honoratione sacrx Scri-
annos nepos noster Ludovicus Ilalix imperatpr plurx textus eloquitur.
inslinctu quprumdara conlra nps se commovit, V. [Qui forte si aliqui temporalibus rebus sunt
missx suntnobis epistolx quasi ex apostolicx hujus pauperes, et forte meri(o diviles, pro eerto autem
sedis auctoritate ac nomine, quas tenoris inconve- G stint ordine sacro sublimes, a nullo quolibet, sive
nienlia hanc sanclam et discretissimam sedem non ecclesiastica, sive sxculari potestate prxdito, debent
misisse ostendit. vilipendi, nec potentibus sxculi modo quocunque
III. Et quoniam pravis sxpius prava quam recta postponi, prxcipiente omnibus apostolo Jacobo:
innotesci solent, nala hinc occasione, Transalpina- Nolile in personarum acceplionehabere fidem Domini
rum regionum presbyteri, a suis episcopis de certis nostri Jesu Christi glorim (Jac. n, 1), quia non qui
criiniriibus regulariter ab ordine sacerdotali dejecli, ditiores ad sxculum, hi in divino examine sunt me-
et poenitentix subacli, sine licenlia et conscientia liores. Nonne, inquit, Deus elegit pauperes in hoc
primatum et episcoporum suorum , huc venire, et mundo, diviles i» fide, et hwredes regni, quod pro-
hinc epistolas, qux regulis non conveniunt, referre misil diligenlibus se? (ibid., 5.) et Paulus : Igno-
cceperunt. Quas non jussione aposlolica, sed, ut bilia et contemptibitiamundi elegil Deus, et reliqua.
assolet etiam in republica, propter rnulliplicia re- (/ Cor. i, 28.) Et sanctus Gregorius in cpislola ad
claraatorum negotia , quorumcunque ministrorum Mauricium iniperatoreni (lib. iv, epist. 51) : < Sa-
quasi pia miseralione factas, et nos illius regionis cerdotibus, inquit, non ex lerrena poteslate Domi-
putanl episccpi. Quaprepler quia, ut sanclusAugu- nus noster cilius indignetur, sed excellenti consi-
slinus dicit (epist. 50, ad Bonifaciumcomiiem),cogunt deratione, propter eum cujus servi sunt, eis ila
multas invenire medicinas inullorum expcrimenla dominetur, ut eliam debitam reverenliam iinpendat.
morborum, intermissis ;propter prolixitatem sacra- Nam in divinis eloquiis aliquando sacerdeles dii,
rarum legum capilulis prxdecessorum nostrorum aliquando angeli vocantur. Nam et per Moysem, de
imperalerum, quibus ecclesiasticx regulx conso- eo qui acl juramentum deducendus est, dicilur:
nant, necessarium duximus pandere sanctissiinx Appiica illiim ad deos, id est ad sacerdotes. Et
veslrx palernitali, ac surarax auctoritati, qualiter rursum scriplum est: Diis non delrahes (Exod. xxu,
regulas de honore in suo statu episcoporum, et de 8), scilicet sacerdotibus; et propheta ait : Labia
appellatione , si necessitas et ratio in dejeclione sacerdotis cuslodiunt scientiam , et legem requirent
illorum poposcerit, sed et de appeUatione presby- ex ore ejus , quia angelus Domini exercituum ett
terorum iulelligimus, el intelligi a recloribus Trans- (Malach. n, 7). » Quid ergo mirum si illes veslra
alpinaruin Ecclesiarum didicimus : qualenus ab pieias dignetur hcnprare, quibus in sue eloquio
hujus sanctx sedis aucloritale nostra sana, ut cre- bonorem tribuens, eos aut angelos , aut deos, ipse
dimus , intelligenlia confirinetur , a qua fidei ac eliam appellat Deus? Ecclesiastica quoqne teslalur
233 * EP1ST0L;E. 234
hisioria quia cum pix memorix Constantino principi A riuntur, sed aliorum animarum, quas pravis exemptis
in scriplo oblatx accusationes contra episcopos fuis- destruxerunt, rei sunt. Et contra , quot suo vel
sent, libellos quos acceperat incendit, dicens : verbo, vel exemplo, vel quibus poteslas est data
< Vos dii estis, a vero Deo constituli : ite, et inter correptionis correptione, quia sxpe invilis bona
vos causas vestras discutite, quia dignum non |est prxstanlur, dicente summopalrefamilias ad servum,
ut nos judicemus deos. Iu qua taraen senlentia, id esl prxlatorum chorum : Exi cito in vias et sepes,
pie domine, sibi magis ex humilitate, quam illis et compelle intrare, ut implealur domus mea (Luc.
aliquid prxslilit ex reverenlia impensa. Anle eura xiv, 23), Domino lucrati fuerint, pro lantis glorix
quippe pagani in republica principes fuerunt, qui coronam accipient, altestante Aposlolo : Qui con-
verura Deum nescienles, deos ligneos et lapides verti fecerit peccalorem ab errore viw sum, salvabil
colebant, et tamen eorum sacerdetibus maxiraum animam ejus a morte, et operiel multitudinem pecca-
henprem tribuebant- Quid ergp mirum, si Chrisiia- lorum (Jac. v, 20). >
nusimperator veri Dei sacerdeles dignetur hcnprare, Vn. Cxterum quia non est homo in terra qui fa-
dum pagani, ut prxdiximus , principes bcnprem ciat bonum et non peccet, et nec ipsi sine peccalo
impendere sacerdclibus noverunt, qui diis ligneis et fuerunt qui coelesti magisterio adlixrebant, dicente
lapideis serviebant? > Et idem sanclissimus atque B Joannc : Si dixerimus quia peccatum non habemus,
facundissimus et discretissimus , veraciterque in nosipsosseducimus, et veritas in nobis non est(I Joan.
osulis Dei humiUimus , in epistola ad Joannem i, 8); el Jacobus apcslplus dicit : In multis offendi-
episcppum Syracusanum, scribens de. episcopp mus omnes (Jac. m, 2); et, ut Scriptura cstendit,
Conslantinopolilano, inter alia dicit (lib. vu, epist. in angelis reperla est nequilia (Job iv, 18); si neces-
64, ind. H) : < Quod sedi apostolicx dicat se velle sitas cum mnlta penderaliene atque examinatione
subjici, si qua culpa in episcopis invenitur, nescio ccegerit episccpps ab episccpis judicari, vel presby-
quis ei episcopus subjectus non sil. Cum vero culpa teres ab episcepis a gradu ecclesiastice dejici, sicut
non exigit, oranes secundum rationem humilitatis in henpre alque administraliene, sic et in dijudicatiene
xquales'sunt. > alque appella(ione, discretionem auclorUas sacra
VI. Post Constantinum autem, quique Christiani Jistinxit, decernens, ul si necessitas et pondus le-
imperatores, decessores ac prxdecessores nostri, galis ac regularis accusationis exigit, episcopum ju-
leges de episcoporum honore ac privilegio condide- dicari debere a suis judicibus cpiscopis, a quibus
runt. Proinde, Pater sanctissime, quia, ut sanclus regulariter una cum primate provincix poluit se-
Gelasius dicit (epist. 10, ad Anastasium), duo sunt cundum Nicxnos et Antiochenos canones el decreta
quibus principaliter mundus bic regitur, auctoritas C sedis Rpmanx pontificum ordinari, congregatis una
sacra pontificum, et regalis potesUts , ad quas ap- cum primate provincix ipsius regionis episcopis se-
pcllari potest , et a quibus nemo permitlitur cundum Sardicenses canones, atque a consliluto,
appeUare, sub oculis districli et xquissirai judicis juxta Carlhaginenses canones, duodecim episcopo-
Dei, qui sine personarum acceptione judicat, nostra rum numero, si plures nequiverint congregari, ca-
pouderemus Judicia : quia etsi plerumque existunt nenice judicetur.
inler negligenles vel desides fratres , qux oporteat VllI.<Et si isdem accusalus et judicatus episcopus,
majore auctoritale curari, <sic tamen esl, utsanclus congregalis ejusdem regionis episcopis, degradu suo
Leo dicit (ep. 88, ad Anastasium), adhibenda cor- dejectus apostolicaro sedem appellaverit, et confu-
rectio, ut semper sit salva dileclio, et plus erga gerit ad episcopum Romanx Ecclesise, et ab eo se
corrigendos agat benevolentia quam severitas, plus audiri voluerit pest judicium, juxta Sardicenses ca-
cobortatio quam commotio, plus charitas quam po- nenes (conc. Sard., can. 7), et decreta Innocentii
leslas. > Episcopos sane in suo statu manentes ad Viclricium, et Bonifacii ad Gallicanos episcopos,
debita veneratione colamus, et a nobis eis compe- et Leonis ad Anaslasium, scribendum est ab his qui
tenti honore impenso, cxteris exemplum reverenlix causam examinarunt Romano pontifici. Et si judi-
erga sacerdotalem ordinera prxbeamus : quia si nos " caverit renovandum esse judicium, renovelur, et
sacrum ordiuem in personis eorum vilipendimus, det judices; si autem probaverit talem causam esse
qui velut in speculo, ad sumendura exemplum, in ut non refricentur ea qux acta sunt, qux decreverit
oronium, qui subjecti nobis sunt, oculis positi su- confirmata erunt. Et si justum putaverit ut renove-
mus, pro tanlorum culpis a dislricto judice, summo tur examen, scribere his dignetur episcopis, qui in
Videlicetpontifice et rege reguro dijudicabimur, quot finitima et propinqua provincia sunt, ut ipsi diligen-
nostro facto delinquendi, quod absit, exempla prx- ter omnino requirant, et juxta fidem veritalis deti-
buerimus. Sicut idem beatus Gregorius in Regula niant. Quod si is qui rogat causam suam audiri ite-
pastorali terribiUter intonat, dicens (part. i, cap. 5): rum, deprecatione sua moverit episcopum Roma-
< Scire etenim prxlati debent, quia si perversa num, ut e latere suo presbylerura miltat, erit in po-
unquam perpetrant, tot morlibus digni sunt, quot lestate episcopi, et quid velit, et quid xstimet. Et
ad subdilos suos perditionis exempla transmittunt. si decreverit mittendos esse , qui prxsentes cum
Unde necesse est, ut tanto se caulius a culpa custo- episcopis judicent, habentes ejus auctoritatem a
diant, quanlo per prava qux faciunt, non soli mo- quo destinati sunt, erit in suo arbitrio. Si vero crc-
PATHOI.. CXXVl. 8
235 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 236
diderit episcopos suflicere, ut negotio terminum iro- jVarbilrio vel Judicio qui euiu judicaverunt, cum epi-
in finitima el propinqua provincia sunt
ponanl, faciel quod sapienlissiroo consilio Judicave- scopis qui
rit. Interim tamen alter episcopus in cathedra depo- prxcipiunt terminari, quatenus sive in manenda,
siti episcopi post appeilationem ejus non ordinetur, sive in immutanda sententia, juxta Nicxnos cauoncs
antequam causa ejus fuerit in judicio episcopi Ro- commune sit placituin. De quibus sacris canonibus
inani determinata. > Nicxnis Africanura concilium ad sanclum Ccelesli-
IX. Quse constitutio appellationis ad apostolicam num papam scribens (cap. 105), < Prudenlissime,
sedem non discordat a sacra et mystica Nicxna sy- inquit, Justissimeque providerunt, quascunque ne-
nodo, de qua magiius Leo papa ad Anatolium scri- gotia in suis locis ubi orta sunt finienda, aec unicui-
psit (epist. 56). < llla, inquiens, Nicxncrum cano- queprovincix gratiam Spirilussanctidefuturain, qua
num per sanctum vere Spiritum ordinata condilio xquitas a Cbristi sacerdotibus et prudenter videalur,
in nuUa unquam parte est solubilis. Nulla sibimet de et constantissime teneatur. >
XII. Beatus quoque Innocentius ad Victricium
multiplicatione congregationis synodalia concilia
blandiantur, neque trecenlis illis decein alque octo Rotliomagensem episcopum duo capilula magni cou-
sacerdo- cilii Nicxni: De his videlicel qui comraunione pri-
episcopis quantumlibel copiosior numerus
tum comparare se audeat vel prxferre, cum tant» ]B vantur ex clero; et aliud : Ut per singulas provin-
divinitus privilegio Nicxna sit synodus consecrata,- cias suis privitegia serventur Ecclesiis ; et capitulum
lit sive per pauciores, sive per plures ecclesiastica Sardicensis concilii de episcoporurn ad apostolicam
va- sedem appellatione, uno capitulo sagaciter atque
judicia celebrentur, omni penitus aucloritate sit
cuum, quidquid ab illorum fuerit constiuuione di- patenler explicat, dicens (epist. 1 Innocent.): « Si
versum. > De cujus privllegio et B. Ambrosius dicit qux auteni causx vel conlenliones in(er clerices
non tam superipris gradus, quam eliam inferioris, fue-
(lib. I de Fide, c. 9);« Non humana industria,
coropositione aliqua , trecenli decem et octo epi- rint exortx, placuit ut secundumsynodumNicxnam,
scopi ad concilium convenerunt -.sed ut in numero congregatis omnibus ejusdera prcvincix episcopis,ju-
eorum, per signum sux passionis et nominis, Do- dicium teririinetur; nec alicui liceat, sine prsejudicio
minus Jesus suo se probaret adesse concilio, crux tamen Romanx Ecclesix, cui in omnibus catisis
in trecenlis, Jesu nomen in decem et octo est sacer- debet reverenlia custodiri, reliclis his sacerdotibus
dotibus. > « Et mihi, inquil Hilarius (De synod., irt qui in eadem provincia Dei Ecclesiam nutu diviuo
fine), ille ipse numerus hic sanctus est, in quo Abra- gubernant, ad alias convolare provincias. Quod si
ham victdr regum impiorum, ab eo qui aeterni sa- quis forte prsesumpserit; et ab officiocieri subraolus,
cerdotii est forma benedicitur. » Et hinc item bea-' " et injuriarum reus ab omnibus judicetur. Si aulem
tus Leo papa ad Anatclium (epist. 56, post supe- majores causx in medio fuerint devoltitx, ad sedem
riora); < Sancli illi et venerabiles Patres, qui in apostelicam, sictit synodtis statuit; et beata con-
urbe Nicxna, sacrilego Ario cum sua impietale suetudp exigit, ppsl judicium episcopale referanlur.»
damnato, mansuras usque in finem mundi leges ec- In eo eriim quod dicit, ut secundum synodum Nicx-
clesiaslicorum canonum condiderunt, et apud nos nam, congregatis ejusdem provincix episcopis de
in toto orbe terrarum in suis constitutionibus vi- exortis causis Judicium termineltir, capitultim Nicxni
vunt, et si quid usquam aliter quam illi statuere concilii de excemmunicalis exptanat: In ee qued
prxsumitur, sine cunctaliene cassatur. i ad alias quemcunque de ecelesiaslice ordine pro-
X. Quod sanctum et mysticum concilium prxci- hibet convolare provincias, aliud capilalum Nicxni
pit (can. v): < De bis qui communione privantur, concilli expticat, quod jubet, ut per singulas pro-
ut sive ex clero, sive ex laico ordiiie, ab episcopis vincias suis privilegia serventtrr Ecctesiis , sine
per unamquamque provinciam sententia regularis prxjudicip (amen Romanx Ecctesix : u( si majpres
oblineat, ut hi qui abjiciuntur, ab aliis non reci- causx, quaruro una est de episcopi judicati appel-
piantur : requiratur autem, ne pusiUanimitate, aut, "-. latione, in medip fuerint devplutx, acl setlem app-
contentiorie, vel atio quolibet episcopi vitio, videa- slolicam, sicut synpdus, quin Sardieensis, statuit, et
tur a coiigregatione seclusus. Ulhoc ergc decenlius vetus consuetude exigit, post judicium episcopale
inquiratur, beite placuit annis singulis per unain- referantur. Scilicet, ut aut juxta prxmissom septi-
quamque provincialn bis in anno coticilia celebrari, nium Sardicensis concilii capitnltim , appellantis
ut communiter , omnibus stmul episcopis congre- episcopi causa in previncia, in qua fiiit exorla, dif-
gatis provincix, disculianlur hujtismodi quxstiones, finiatur, aut judicium episcoporum provincix, se-
ct sic, qui suo peccaverunt evidenler episcopp, ex- cundum decreta Bonrfacii, appstolicx sedis aucto-
ccmmunicati rationabiliter ab omnibus sestimenlur, ritate ccnfirmetur, et sicut Lcc scripsit, ejusdem
usquequp vel in cemmuni, vel episccpo placeat hu- sedis senlentia rcbprelur. Quia vere sancttis Inno-
lnanicrera prp talibus fcrre senlentiam. » centius non Nicxnam, sed Sardicensem syiroduro
XI. Cujus sanctx synocliconstitutionem Sardiceu- de appeltatione episcopi ad sedem aposloficam iu
ses canones rion convellunt (cap. 7), qui cum pon- auctoritatem traxit, qal utrasque synodos legii,
tiiicis Rcmani vicaric vel arbilrie causam episcopi aperte ifttelligit.
in provinciali synodo judicali, eliam cpiscopoiuni XUl. Sacrx leges ac regulae, presbyleros et c#-
 237 EPISTOLJ*. 238
teros inferioris gradus clericos, non alibi quam A chenum episcopuro (epist, 30): «Revolventes, inquit,
apucl suos episcopos prxcipiunt accusari: a quibus, auctoritatem Nicaenx synotli, qux una omnium per
sicut Africx provincix canones decernunt, eorum orbem terrarum mentem explicat sacerdolum, qux
causa debet audiri, et sicut sanctus Gregoruis con- censuit de Antiochena Ecclesia cunctis (idelibus, ne
stituit, cum presbf teris vel clericis sux parochix dixerim sacerdotibus, esse necessarium custodire,
Judicari. Qui forte si de judiciis episcoporum suo- qua super dioecesim suam prxdictam Ecclesiam,
rum questi fuerint, ad quos eis sit provocanduni, de nen super aliam aliquam prpvinciam, reccgnoscimus
appellatione presbyterorum ae diaconorum ad vi- constitulam. » Et Bonifacius papa ad Hilarium Nar-
cinos et finitimos episeopos, papa Zosimus in com- bonensem (epist. 111): <Nulli, inquit, videtur in-
monitorio per Fausiinuni episcopum et Philippum cognita synodi Nicsenx consti(u(io, qux ita praeci-
ac Asellum presbyteros directo Carthaginensi eon- pit, ut eadem proprie verba ponamus, per unam-
cilio, in concilio Sardicensi capilulo decimo se- quamque provinciam jus melropolitanos singulps
ptirao continetur hoc modo, Osius episcopus dixit habere debere, nec cuiquam duas esse subjectas.
(cap. 17) : « Quod me.aclhuc movet, reticere non Quod illi, quia aliler credendum non est, servandum
debeo. Si episcopus quis forte iracundus, quod esse Spiritu sancto suggerente sibimet censuerunt. Quod
noo debct, cito et aspere commovetur adversus pre- B idcirco dicimus, ut advertat charitas tua, adeo nos
sbylerum sive diaeonum suum, et exterminare eum canonum prxcepta servare, ut ita conslitutio quo-
cVEcclesia voluerit, providendum eSt, ne innocens que nostra difflniat, quatenus meiropolitani sui una-
damnetur, aut perdat communionem, et ideo ha- quxque provincia in omnibus rebus ordinationem
be"at potestaiem is qui abjectus est, ut episcopos seraper exspectet. » Et his consoiianter Ccelestinus
finitimos interpeliet, et causa ejus audiatur, et di- (ep. 11, per Viennen. et Narbon.): < Juxta decreta,
ligentius tracletur : quia non oportet negari ei au- inquit, canonum, unaquxqueprovincia suo metro-
dientiam roganti. Et ille episcopus, qui juste aut politano contenta sit, ut decessoris nostri data ad
injuste eum abjecit, patienter accipiat ut negotium Narbonensero episcopum eonlineiit constituta. Nec
discutiatur, ut vel probetur sententia ejus a pluri- usurpationi locus alicui gacerdeti in alterius conce -
mis, vel emendetur. Tamen priusquam orania dili- datur injuriam. Sit concessis sibi conlentus unus-
genter et fideliter examinentur, eum qui fuerat a quisque limitibus, alter in alterius provincia nihil
communione separatus , ante eognitionem nullus prxsumat. > Et Leo adMaximum episcopum (epist.
debet prsesumere nt eum communioni societ. Hi 66 : < Etsi, inquit, diversa nonnunquam sunt me-
vero, qdi convetiiunt ad audiendum, si viderint rita prxsuhnn, jura tamen permanent sediuro. >
clericorum esse fastum et stfperbiam, quia nori de- G XVI. Et Antiochenum concilium, a.magua synodo
cet ut episcopus imthiam vel contumeliam patiatur, Chalcedonensi actione duodecima favorabiliter col-
severkwibuseos verDiscastigent, ut obedianthonesta laudatum, sequens decreta Nicxni concilii (can. 6):
pnecipienti episcopo; quia sietrt ille cleriels sihce- i Si quis; inqttit, a proprio eplscopo cemmunione
rnm exhibere debet arriorem charitatiSj ita quoque privalus est, hon ante suscipialur ab aliis, quarn
vieissim rttinistr) inftieala debent episcopo sud ex- suo reconciliettlrepiscopo atit certe adsynodum qtix
hil>ereobseqriiai » congregatur oeeurrens pro se satisfaciat, et per-
XIV. Nec hoc capituliim Sardicensis concilii dis- suadens cPricilip'sententiam stisclpiat alterara. Hsec
sentire videtur a capitulo Nicaeni coucilii,.quo ex- atrtem diffifiitib iflaneat circa laicos, et presbytercs,
pressius et apertias; quattt Sardieense eoncilium, et diaconos, omflesque qiii sub regula esse mon-
decrevit de bis qui cemnliYnioHeprivantttr a pro- stfantur. > Et loqiiens de conciliis capitdio *igesimo,
prio episeopo, sicut stipfa posriirriUs,et dC privile- dicit: <Inipsis coneillis adsint pfesbyteri.etJdiaConi,
giis singotorum metropolitariorurn dicens (can. 6) : et oftines, qui se Ixsds existimant, et synndi expe-
« Antiqua corfsueitudo servetor per ^gypturft, Li- riantur exaruen. Nuilis vere liceat apud se celebrare
byam et Peniapolim : ila ut Alexandrinus episco- eoncrlia, prxter eos quibus metiopplitana Jura ri-
pus horum omnium habeiat polesta(em, quia et tfrbis dentur esse camrrtissa. > El ctfpiiulp decimo sexto :
Romx episcopo parilts mos est. Simiiiter antem et « Perfectum vefo conciliiim illud est, ubi interfuerit
apud Antiochiam, cxterssque provineias, suis priVi- raetrcpolitanus antisies. >
legia serveritur Ecclesirs.» Quod exporiit Arrtiocfrena XVII. Appellarites aatem pfesbyteri, vel diaconi,
synodBs dieefts (can. 9): «Per sihguias fegTones a quibus et quaiiter Sint jirdicartdi, 'sacri Carthagi-
convenit epistJopos nosse, iriefropolitanum episcc- herises canpnes capitulo vigesirap et capitulo v^ige-
pum soUicrtudiitemtotlus pfovincise gerere. Propter simri octavo evideuter esiendurit. Ubi autem inter
quod ad metrepolim omnes uhdique, qui negotia accusalores et accusatos causa debeat agilari, Car-
videntur habere, concurrant. » Et Constahlinopoli- tKaginense conciliura slatnit, dicens (can. 30): « Ut
tanutn concilium dicens (can. 1):» Ut illa qux siiht acehsatus, vel accusator, in eo Ioco, nnde esi ille qui
p^ertinamquamque provinciaro, ipsius pfovincix sy- accrisatur, tocum sibi eligat proxirnum, quo non sit
noJtis dispenset, sicul Nicxno constat decretura difficile testes producere, ubi causa finiatur. » Ei
esse concitio. » binc legesdicnnt:' « Criminum discussio ibi agitanda
XV. Et hinc Innocentius ad Alexandrura Antio- esl, ubi crimen admissum est. Nam alibi criiuinum
239 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 240
reus prehibetur audiri. » El item : « Si quis adver- A iisdem synodis, ante longissimx selatis annos usque
sarium, aut repetitione, aut criminis objeclione ad noslra lempora servata, et a decessoribus ac
eorum secuta et exsecuta fuerunt.
pulsaverit, provincia, in qua consistit ille qui pulsa- prxdecessoribus
lur, suas exerat actiones, nec xstimet adversarium Qux si etiam illis servata, et ab eis secula et exse-
suum alibi aut tongius pertrahendum. » Uli vero qui cuta non fuerint, nihil prodest eos secundum sacros
pulsalus fuerit, si judicein suspectumhabuerit, liceat canones et decreta sedis Romanx ponlificum, pro
manifestis criminibus com-
appellare, scilicet ecclesiasticis ad finitimos episco- accusatis presbyteris de
pos, ut Sardicenses et Carthaginenses canones, ut provinciales episcoporum synodos frequentare, sed
licenter quisque presbyterorum quodlibet,
prxraisimus, decreverunt, vet ad provincialia con- faciet
cilia, sicut sacri Nicxni et Antiocheni canones con- unde si fuerit redargulus, veniat Romam.
stituerunt, et sicut Africanum concilium in epistola XX. Et quia pro singulis presbyteris episcopi
ad Coelestinum papara ostendit (cap. 105): « Uni- Transalpini regulariter jttdicatis missos dirigere, et
cuique, inquiens, concessura est, si judicio offensus actionum documenta scribere non valent, nec testiura
fuerit cognitorum, ad eoncilium sux provincix, vel necessarias personas, vel propter sexus, vel propter
etiam universale provocare. Nisi forle quisquam senectulis infirmitatem, vel pro multis aliis impedi-
est, qui credat unicuilibet posse Deum nostrum B inentis, huc producere, fiducialiter poterit menliens
examinis inspirare justitiam, et innumerabilibus quique innocentiam suam asserere, cum iion erit
congregatis in concilium sacerdotibus denegare, aut qui mendacia ejus possit refellere. Unde, sicut pra-
quoraodo ipsum transmarinum judicium (quod misimus, legum et canonum conditores, prudtV""-
tantumdem est, Transalpinum),ratum erit, ad quod sime justissimeque viderunt, quxcunque negolia in
testium necessarix personx, vel propter sexus, vel suis locis, ubi orta sunt, finienda, et per expressa
propter senectutis infirmitatem, vel multis aliis in- regularum judicia discretissime judicanda, et post
currentibus impedimentis, adduci non poterunt? » Judicium conservanda. Maxime de subintroductione
XVUI. A judicibus autem, sivequos juxta Africa- contra regulas mulierum : pro qira ab episcopis
nos canones primates dederint, sive quos ipsi vicinos Transalpinis presbyleri regulariter judicati ad hanc
ex censeiisu delegarint, causa finienda regulariter sanctam Romanam sedem insciis suis episcopis ve-
provocari non potest. Et sanctus Gregorius in epi- niunt, et eis epistolas eorum refragantes judicia de-
stela ad Gallicancs episcepps (tib. xi, epist. 110) : ferunt, eosque vel comrainistros illorura ad hanc
« Nec hoc, innuit, in hac sellicitudinis par(e relin- sedem ad conquerendum contra eos venire prxci-
quimus, quod de habendis per parochias conciliis piunt, quod nullis antiquorum legibus vel patrum
Patrum providentia utilitatis causa sancitum est. C regulis decretum fuisse legiraus.
Unde ne qua inter fratres dissensio, ne qua inler XXI. Quas epistolas sacris regulis obvias, ut in
prxpositos et subjectos sint fomenta discordix, in prxfatione hujus opusculi commemoravimus, nec
unura sacerdotes convenire necesse est, ut de inci- aucloritate aposlolica fuisse missas, sed compilatas
dentibus causis disceplatio, et sit salubris de eccle- quorumcunque vafricia credimus. Non enim sibi ipsi
siastica observatione collalio; quatenus dura per sedes apostolica potest esse contraria vel diversa.
hoc et prxlerita corriguntur, et regulam futuram De qua Gelasius papa dicit (epist. 11 ad Dardan.) :
suscipiunt, omnipotens ubique Domiaus fralrum < Confidimus, quod nullus jam veraciter Christianus
ccnccrdia collaudetur : cujus vobis adesse prxsen- iguoret,uniuscujusque synodi constitutum, quod uni-
liam, si hxc observabitis, scitote, quia scriptum versalis Ecclesix probavit assensus, riullam niagis
est: Ubi fuerint congregati duoveltresin nomine meo, exsequi sedem prx cxteris oporlere, quam primam,
ibi sum in medio eorum (Matth. xvm). Si ergo ad- qux et unamquamque synodum, et sua auctorilale
esse dignatur ubi duo vel tres fuerint, quanto minus contirmat, et continuata moderalione custodit, pro
non deerit, ubi plures convenerint sacerdotes ? Et suo scilicet principatu, quem bealus Petrus apo-
quidera, quia de adhibendo bis in anno concilio " slolus Doniini vpce perceptum, Ecclesia nihilominus
Patrum sit regulis statutum, non latet; sed ne forte subsequente, et tenuit semper, et relinet. » Et
aliqua impleri hoc necessitas non permittat, semel item (epist. 1): < Cumque nobis conlra salularium
tamen sine excusatione aliqua decernimus congre- reverentiam regularum cupiamus temere nil licere,
gari, ut exspectatione concilii nihil pravum, nihil et cum sedes apostplica superier his omnibus, fa-
prxsumatur illicilum. Nam plerumque , etsi non vente Domino, qux paternis canonibus sunt prxfixa
amore juslitix, metu tamen examinis, abstinebitur pio devotoque studeat tenere proposito, satis indi-
ab hoc quod omnium notuin est posse displicere gnum est, quemquam vel ponlificum vel ordinum
judicip. » subsequentiura banc observantiam refulare, quara
XIX. Hxc itaque TransalpinisEcclesiis, earumque beati Petri sedem et sequi videat, et docere, salis-
recloribus, a sede apcslplica, de appellatione episco- que conveniens sit, ut totum corpus Ecclesix in hac
porum ad hanc sedem apestolicam, et de presbyte- sibimet observatione concordet, quam iUic vigere
rorum ac diaconorum appellatione, si de judiciis conspicial, ubi Dominus Ecclesix teiius posuit prin-
cpiscoporum suorum quesli itteriiit, ad comprovin- cipatura. > Potest enim fieri ut illi qui in vicinis
ciaius synodos, et dijudicalione regulari eorum in parochiis sunt hujussanclx Romanx Ecclesix, qui-
24| EPISTOL^E. 242

ijiie juxla sacras regulas, ad manus impositionem, A rem habere non permittitur, maxime ab omni femina
ct ad synodos huc convenire solent, ipsi pro recla- sit abstinendus. Et itern : < Sacerdos etenim, ar>t
matione contra presbyterorura suorum ad prxfatam quivis alius in ordinem ecclesiasticum provectus, si
examinationem cbnveniant, sicut sacri canones ac in eo scelere inveniatur, quo abjiciendus exisiat,
leges prxcipiunt, ut ad primatem uniuscujusque depesitus prpvidentia episcepi bene prcviso lpco
provinciae, qui negotia videntur habere concurrant, constituatur, ubi peccata lugeat, et ullerius non com-
vel ad synodum, qui se lxsos existimant, quo mittat. > Sic et magntts Leo papa, Tongeante hanc
non sit difficile testes producere , invitentur. Trans- constitutionem, auctoritale sacrx Scripturx ad Hi-
alpinis autem, et aliis, qui in similiter longinquis re- lariuro Narbonensem decrevit(epist. 95, ad Busticum
giohibus coramorantur, aposlolica sedes, et sacrorum Narbon.), <ut presbyteri vel diaconi lapsi ad pro-
canonura promulgalores, loquente in eis sancto Sui- merendam raisericordiam Dei, privatam expetant
rilu, qux sunt unicuique provincix possibilia et secessionem, ubi illis salisfactio, si fuerit digna, sit
auctoritati convenienlia, atque paci Ecclesix con- etiam fructuosa. >
gruentia, tenenda et exsequenda discretissime XXIV. Cum hxc ita se habeant, non est perfun-
prxfixerun(. clorie attendendum vestrx pontificali auctoritati, et
XXII. Legimus etiam, quamvis rarissirae, prx- B nostrx imperiali potestati, quid prxdecessores no-
ceptuma sede aposlolica, quosdara de Ionginquipribus stri de servandis sacris legibus et sanctis regulis
parochiis specialis diceceseos Romani pontificis, ad decernentes constituerunt, ex quorum pluralitate,
cujus sollicitudiuem universalis Ecclesia perlinet, pauca numero, non pauca pondere hic censuimus
propter conlumaces contentiones aliquos invitatos ponere. De legibus namque Valentinianus, Theodo-
fuisse : sed de Transalpinis regionibus, quibus de- sius et Arcadius decreverunt dicentes(l. n Cod.
crela privilegia servari debent, tale quid pro presby- Theod., De Constitut. principum): < Perpensas se-
terorum et diaconorum appellatione a sede apostolica renitatis nostrx longa deliberatione constitutiones ,
prxoeptum fuisse non legimus. De ecclesiasticis nec ignorare quemquam, nec dissimutare permitti-
nihilominus privilegiis in epistoiis beati Gregorii mus. lnterpretatio. Leges nescire nulli Hceat, aut
legimus ad Dominicum Carthaginensem episcopum qux sunt statuta conteranere. > Et sanctus Ccelesli-
(lib. xi, epist. 39): <Vestra fraternitas, inquit, hoc nus paria de sacris canonibus dicit (epist. 5): < Nulli,
postposita dubitatione relineat, quia sicut nostra inquiens, sacerdoti suos liceat canones ignorare,
defendimus, ita siugulis quibusque Ecclesiis sua jura nec quidquam facere, quod Patrum possit regulis
servamus. Nec cuilibet, favente Christi gratia, tiltra ohviare. Qux enini a nobis res digna servabitur , si
quam meretur impertior, nec ulli hoc quod sui juris decretalium norma constitutorum pro aliquorum li-
est ambitu stimulante derogabo; sed fratres meos bitu licentia populis permissa frangatur? > Quia, ut
honorare per omnia cupio, sicque studeo eos in ho- Hilarius papa dicit (epist. 11, ad Leontium), « Non
norem subvehi, dummodo non sit, quod alteri Jure roinus in sanclarum traditionurn delinquitur sanctio-
ab allero possit opponi. > Et alibi idem hinc dicit nes, quam in injuriam ipsius Domini prosili(ur,cum
(itb. xi, epist. 37) : < Quod vero dicitis, vestris tem- exspectalio fructus nostri ministerii, non in Iatitu-
poribus debere servari qux a meis quoque decesso- dine regionum, sed in acquisitione ponatur anima-
ribus tradita atque custodita sunt, absit hoc a me, rum. >Et ilem, de legibus prxfati Augusti (1. m Cod.
ut slatuta majorum consacerdotibus meis in qualibet Th., eod.): < Omnia conslituta non prxteritis ca-
Ecclesia infringam, quia mihi injuriam facio, si fra- lumniam faciunt, sed futuris regulam imponunt. In-
trura meorum jura perturbo. > terprelatio. Omnes Ieges non ea qux anteriori tem-
XXIII. Tandem hinc, prxter antiquas regularum pore facta sunt damnant, sed in futurum observanda
ac legum constitutiones, in promptu haberaus syno- constituunt. >
clalia capitula aposlolicorum, Eugenii, anno iroperii XXV. Et hinc Symmachus papa (epist. 1, ad
decimo lertio dorani et genitoris noslri Ludovici, et n JEonium): < Dum ad Trinitatis instar, cujus una
anno decirao iniperii Lotharii fratris nostri, mense est atque individua poteslas, unum sit per diversos
Novembrio, atque Leoiiis IV, anno Lolbarii trice- antistites sacerdotium, quemadmodum priorum sta-
sirao seplimo, et Ludovici nepolis nostri anno quinto, tuta a sequentibus convenit violari ? Huc accedit,
mense Decembrio decreta,quibus prxcipiunt, <ut si quod hxc si eveniat sententiarura varietas, ad ipsara
quispiam sacerdolum, id est, episcopus, presbyler, sacrosanctam catholicam religionem credimus perti-
diaconus, vel etiam subdiaconus, de quacunque fe- nere, cujus omnis potestas infringitur, nlsi unlversa,
niina criraine fornicationis suspectus, post primam, qux a Doroini sacerdotibus semel rcgulariter sta-
secundamque et tertiam commonitionem (metropo- tuur.tur, perpelua sint. Quod alias contingere peterit,
lilani, vel alterius episcopi, atit ejus cui subjacere si successer decesseris actibus ncn tribuerit finni-
videtur) invenialur fabulari cum ea, vel aliquo raodo latero, et roborando qux gesta sunt, faoiat rata esse
conversari, canonice judicelur. > Quapropler unus- qux gesserit. Quanta enim vicariis bealissimi Petri
quisque episcopus in tali re sludiose ac diligenter apostolijudicabitur esse reverentia, si qux in sacer-
curain habere debet, ne Ecclesia Christi a propriis doiio prxcipiunt, ea hisdem transeuntibus dissot-
possit sordidari minislris : quia cum propriam uxo- vantur ? > Hxc igiltir servemus nostris lemporibus,
243 IIINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI 241
lanlo gralius , qiianlo el. Ecclesix et iinpcrio erit A aninias, qux non moriuntur, e( viviiicabanl animas
capacius, et servando qux legaliter ac regularilcr qux non vivunt (Ezech. xui). NPHmorietilem qnippe
gesta sunt, rata esse faciamus qux legaliter ac re- mortificat, qui justum damnat, et non viclurum
gulariter gesserimus. vivificare nititur, qui rettm supplicic absolvere co-
XXVI. Suggerendum etiam vestrx stimmx aucto- natur. Causx crgo pensaiidx siint, et tunc ligandi
rUati necessarium credirous, ut de quorumdam epi- atque solvendi poteslas exercenda. >
scoporum coercenda inconsideratione, alios decreto XXVIH. Qui beatissimus doctor Spiritu sancto
generali insiruentes, cautos efficiatis : ut quoriiin repletus passim in diclis suis ostendit, quQniam epi-
debent esse matura el pcrpensa Judicia, non sinl scopus, qui in ligando et solvendo inlerini arbilriuni
prxcipites in proferendis scnienliis*, nec facile ac non seqnilnr judicis, ipse ligandi el solvendi pole-
intliscrete, neque aliter nisi juxta sanctarum Scri- state, quin et regnoDei se privat, si ailigationis ma-
pturarum tramitein, traditionemque majorum, et ledictum non juciicio juslitix, secllivore vintliclx
pro evidentibus culpis, quemcunque a communione depromit, Paulo alleslante, qui clicit : Neque mate-
corporis et sanguinis Domini Dei noslri Jesu Christi, dici regnum Dei possidebunt ( 1 Cor. vi). Quia vero
in quibus post unicum baptismum pra:cipue liu- sacra Scriptura duohus moJis nialcdictum memorat,
manx salulis recouciliatio et summa consistit, pro B aliud videlicet quod approbal, el aliud quod dam-
suis injuriis,vel animi sui molibusaciracunilia sepa- nat, aliter enim maledictum proferlur judicio ju-
rent. Quoniam «ira saccrdolis, ut sanclus dicitGre- slitix, aliter livore vindictx, sancli viri, cum in ex-
gorius(/iom. 17, in Evang.), nequaquam debet esse coroniunicationis alligatione roalediclionis senlen-
prxceps et perturbata, secl magis ex consilii gravi- tiani proferunt, non ad hano ex voto lividx ultionis,
tate meluenda ; ncc dcbent temere indiscussa jtuli- sed ex jtislitix examineeriimpunt. Intiisenim stihtile
care, necpassim dicla sine probalione credere, sed Dei juilicium aspiciunt, et mala foras exsurgenlia,
auctoris nostri facta pensare, cui cum omnia nuda quia maledicto alligandx excoromunicalionis fcriie
el aperta sint, mala tamen Sodomx noluit ante judi- deheant, cognosennt, et eo in alligalionis ac ewcom-
care, sicut sacra docet historia, quam probare, nos municationis maledictp npn peccant, quod ab in-
instruens ne mala hominum ante prxsumamus cre- temo judicip npn discerdanl. Contra excommunica-
dere quam probare. > tionis matedictum, livere vindictx depromplum,
XXVII. Sequantur auiem in proferenda judiciali voce Paull prxdicantis admonemur, qui ait: Be-
sententia sanctorum Romanx sctlis pontificum docu- nedicile, el notite maledicere (hom. xu, ii), quia neque
uienla, Leonis, atque Gregorii : « Beaiissimo Pelro, maledici regnum Dei possidebunt (I Cor. vi, 10).
inquit Leo (serm. 3, in Anniv. assumpt.), a Christo " Nam si a quotibet non forlasse ex roalilia, sed ex
dicilur : Tibi dabo claves regni cceloruro, et qux- lingirx incuria, maledietionis verbum jacutatnr in
cunque ligaveris super lerraro, emnt ligata et in proximum, apud dislrielnm judicem, a quo de otioso
ccelis; e( quxcunque solveris super terraro , erunt verbo ratio in die jtidtcil poseilnr, damnabilis est
soluta ei in ccelis. Transivit quidem etiam in alios ille sermo, qui maliiia non caret, et peenalis est ille,
aposlolos jus istius potestalis, et ad omnes Ecclesix qiii ab utilitatis bonHate vacal, pensantkini esl
principes decreti htijus constitutio commeavit : sed magnopere quanta anrmadversione pleclenda est ab
non frustra uni commendattir quod omnibus inlime- episcopo, ctijus sermo semper sate, id est sapienlia,
tur. Petro enim ideo hoc singutariter creditur, quia conditus esse prxciprtur (Co(os. iv, 6), jaculata in
cunclis Ecclesix rectorihus Petri forma prxponUur. proximum injustx alligationis exeommunicatio, cpix
Manet ergo Petri privilegium , uhicunque fertur ex polius vocantla est maledictio.
ipsius xquitale judicium. Nec niraia est, vel severi- XXIX. Sequamur itaqne Ecclesix sanelse rectores,
tas, vel remissio, ubi nihil ligatura, nihil est solu- quorum dorsa menlium incuttes sunt hominum pec-
ttnni, nisi quod beatus Pelrus, aut ligarit, aut solve- calornm, dicente Psalmisla : Supra dorsum meum
rit. > Hinc certa consideratione datur intclligi quia n fabricaverunt peccatores (Psal. cxxvm, 3), in separa-
in Judicando non es( Pe(ri privilegium, ubi non cx tione a coromunione, et reconciliatione sacranienlo-
ipsius ferlur xquUate judiciiim. Est igitur prxjudi- rum Christi, sacruin Nicxnum concilium, et Africa;
cium, non judicium, quia non jure diclum, id est provincix canones, Siricii quoque, e( InnoceiUii,
non Justitix tege prolatum. EtS. Gregorius (hom. 26 a(que Leonis decreta, et epistolam ipsius Leonis ad
in Ezech.) : < Sxpe agitur, ul qui nescit lenerc mo- Theodorum Forojuliensem episcopnm (epist. 59).
deramina vitx sux, JuJex vilx fiat alicnx, ut vcl Jscd et quem cleecclesiastico ordine, clarescentibus
danvnet immeritos, vel atios ipse ligalus solval, cuni gravioribus culpis , gradu privaverint, coinmunione
sux voluntatis motus , non autem causarum merita corporis et sanguinis Chrisli, ut canones prxlixe-
sequittir. Unde fit ut ipse hae ligandi ac solvendi ruiH, non privenl. Hxc est eniro, Scriplura dicente,
potestate seprivet, qtii hanc pro suis volunlatibus, directa via, ila ul recli ambulent in ea, et nec slulli
et non pro subjectorum moribus exercel. Judicare errenl per eam (Isa. xxxv, 8). De injuste siquidem
enim tligne de subditis nequeunt, qui in subjeclo- excommunicantibus, vel excomniunicatis, quid etiani
rum causis sua vel odia vel graliaro sequunuir. lex Justiniana decernat, vestram sapienliam lalere
Unde recte per prophetam dicilur : Moriificabant non potest.
215 EPISTOL^. 246
EPISTOLA XXXIII. A futurus episcopus, qui sacris cancnibus non valeat
ABEPISC0P0S RHEMENSIS DIQECESIS ET OMNES ECCLE- ebviare, et cum decreto singulorum manibus robo-
Sli RECTPRES ET FIDELF.S. rato ad metropplitanum et cxteros previnciales
Advertus Odacrum, cujus excommunicationem episcppos,ipso interventore mediante, perducatur ad
notifical. ordinalionem, et sic communi cunctorum decreto
(Ex Act.prov.Eccl.Rliem.) rationabili, et secundum regulam ecclesiasticam
HINCMARUS episcopus ac plebis Dei famulus, cum comprobato, secundum quarlum et sextum capilu-
collegis nostris venerabilibus diceceseosRhemorum lum myslicae synodi Nicxnx, ct juxla vicesimum
episcopis, omnibus Ecclesix sanclx rectoribus alque quartum capUulum Antiocheni concilia ordinetur,
fidelibus, ad quorum notitiam hxc sequentia pote- sicut et sanclus Gregorius iniiltolies in regesto suo
runt pervenire : ut scientes a quibus, et qualiter, ac decernit. Quos sacros cariones Odacrus, invasor per
quotiens, et pro quibus excessibus Odacrus invasor exteras ppleslales viduatx Belvacensisecclegix, con-
Ecclesix Belvacensis, suffraganeaenostrx metropolis, temnens alque conculcans pro nihilo duxit, et Jam
sil excommunicatus, ab ejus pernieiosa comniunione plusquam anniim usurpans, sua lyrannica de-
se caveant, ne, ut scriptum est, picera tangentes vaslatione captivatara, contra magnum Cbatce-
inquinentur ab ea, et ovis morbida, uisi quanlocius B donense concilium sexcentorum triginta et eo am-
a sano grege fuerit separata, multc* suo mprbo infi- . plius episcoporum, quod praecipit inlra tres men-
ciat. ses ordinationes episcoporum celebrari (conc. Chat-
I. Sicut longe ante prxdictum est a Deo per Psal- eed., can. 25). Npn reverens divinum judicium,
mistam : Convallem tabernacutorum dimetiar (Psal. nec pensans quantum periculum sit, quia in pre-
cvu), hoc est, utcaiholici dpclcres produnt, univer- xime prxcedenti ccenx Dpminicx die, multi ab
sura erbem terrarum, qui vallis tabernaculorum pro Odpne*episccpp prp publicis criminibtis jn pti-
babitaculis corporum dictus est, eliam priusquam blica pcenitentia cousiittiti, quod nisi ab episcppo
Chrislus mundo per incarnationem Hluxerit, dimen- fieri Hcet, sine reconciliatione et communione sacra
sum fuisse legimus, quam dimensionem haberous. gementes remanserunt, quanti sine canonico ba-
Et posl, ut item ipse prxcepit, Dislribuite, inquiens, ptisrao et episcopali consignatipne relicti fuerunt,
domos ejus (Psai. XLVII),videlicet universalis Eccle- quantis rusticanaruni parpchiarum jn tantc tempere
six toto terraram orbe diffusx, per cuslodiarur» pa- presbyleris defunctis, ipsarum parochiarum parvuli
rochias distinclam cognoscimus, quam etiam dis- sine baplismo perire petuerunt, quanti viri, quantse
linclionem habemus. Untle sacri canones, spiritu feminae, sine reconciliatione et sacri plei unctione
Dei conditi, et tolius mundi reverentia censecrati, C atque sancta communione, et sine eorum animarum
deeernunt dicentes (eonc. Anlioch., an 3|i, can. 9): per orationes solemnes commendatione de.isto sx-
< Per singulas regicnes episcopes convenit nosse cuio exierunt. Contra cujus diminam pervasienem,
metropolitanum episcopum sollicitudinem lotius pro- ultra termiimm constilutum a prxfato magno con-
vincix gerere, > et reliqua qux ibidem sequuntur. cilio, sancti Dei, per quos sanclus Spiriius ea qux
Et sanctus Bonifacius papa, explanans sextum capi- ibi sunt difiinita decrevit, et Jam cum Cbristo in
tulum mysticx Nicxnx synocli, per quam sanetus ccelpregnant, terribiliter clamant, eps qui ausi fue-
Spiritus est locutus ail: < Metropolitani sui una- rint post dilfinitioneiii magnae et universalis hujus
quxque previncia in pranibus rebus prdinationem synodi quidquam ex his qux sunt prohibita perpe-
semper exspectet. > trare, decrevil sancta synodus a proprio hujusmodi
II. Propler nos autem homines, etprppter neslram gradu recedere. Et sanctus Gregorius ad Gallicanos
salutem, mediater Dei et hpminum homo Christus episcopos scribens de bujusmodi impostore (Ub.vn,
Jesus ad homines dixit: Non sum missus nisi ad epist. 110) : < Dum, inquit, non oiiicium sed nomen
ovesqumperierunt domus lsrael(Matth., 15); et item allendii, sacerdos non esse, sed dici tantumroodo
dicit : Et atias oves habeo, qum nonsunt ex hoc ovili, inaniter ccncupiscit. Quod si sic Hcet, quid per hoc
et illas oportet me adducere, et vocemmeam audient, aliud agilur, nisi ut nulla de actu probatio, nulla
et fiet unum ovile,et unus pastor (Joan., x). Sanclaro sollicitudp de raoribus, nulla sit de vita discussio?
designans Ecclesiam ex circumcisione ac prxputio Ex qua re, si recte libraminis examinatione pense-
sub se pastore vero, qui posuit animara suam pro lur, dum improbe ad iiiaiiem gloriam locum festinat
ovibus suis, ipso angulari lapide uniendam. De enjiis utililatis arripere, eo ipso tnagis quod honorem
sanctx Ecclesix ovili idem dicit : Qui non inlrat quxrit indignus est. Sieut autem is qui invitalus
per ottium in ovile ovium, sed ascendit aliunde, hic renuil, quxsilus refugit, sacris est altaribus adroo-
fur est et latro (Joan., 10). Quatiter aulem et qno vendus, sic qui ultro arobit, vel importune se inge-
ordine quisque ad hujtis sancti ovitis custodiam, id rit, est procul dubio vepellendus. Nam qui sic nititur
est ad regimen sanclx ecclesix accederc ac provehi ad aUiora conscendere, quid agit nisi ut crescerolo
dcbeat, sacri canones patenter ostendunt. Videlicet decrescat, et aseendendo exlerius interius in pro-
ui pperam dante intcrventcre censtitutp, episcopo funchimdescendat? >
pastore vidualx ecclesix, et a clero et a plebe, se- III. Idem sanctum magnumque concilium decrevit
cuiiduroapostolicam et canonicaro formam, cligatur (conc. Chalced, can. 25) :,< Ut reditus vidualx
247 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 248
ecclesix penes ceconoinum ejusdem ecclesix inlegre A / c(ori(a(e intendimus, in hac tyrannica Odacri per-
conserventur, > quos prxdictus invasor Odacrus sine vasione vacantis ecclesix invenimus. Apostelus
ulla divinx legis reverentia usurpare prxsumpsit. namque dicit: Avarilia, qum esl idolorum servitus
Quapropter cum aliis btijiismodi prxsumptpribus ab (Coloss. m). Et beatus Gregorius loquens de tenta-
eedem sancle ei magnp concilio percellitur, ut qui tione Dominica in Evangelii homilia, et altera sen-
ausi fuerint post diffinitionem magnx et universalis ten(ia prxfali apostoli oslendit avariliam esse non
htijus synotli qiiidquam ex his qux sunt prohibita soluni pecunix, sed etiam altiludinis. Et Odacrus
perpetrare, decrevit sancta synodus a proprio hujus- invasor vacantis ecclesix, quia secundum sacrorum
modi gradu recedere. canonum tramitem, ad provectum episcopalis ordi-
IV. Odacrus, relicto ecclesiastico judicio et sacro- nis, ut res et facultates ipsius ecclesix possideret,
rum canonum diffinitione, per sxcularem potestatem Deo judice, pervenire non meruit, per sxcularem
invasor rerum et facultaluro ecclesiaslicarum Belva- po(es(atem prius res et facultatem ipsius ecclesix
censis Ecclesix, quse secundum sacras regulas vacanlis oblinuit, ut saltu quoquo modo ad altilu-
oblationes appellantur, quia Domino offeruntur, et dinem episcopalis nominis perveniret, et sacertios
fota sunt fidelium, ac pretia peccalorum, atque non esse, sed dici tantummodo inaniter concupivit.
patrimonia pauperum, ipse in se damnationis sen- B I Non attendens, quia sic ab ipso Christo, suromo
tentiam jaculavit, quia sicut sanctus Leo papa curo - pontifice, ac rege regum, sunt distincta potestatum
Romana synodo diffinivit (epist. 96) : < Quicunque officia, ut spiritalis actio a carnalibus distaret incur-
snb regula positi, relicto ecclesiastico judicio, ad sibus, et militantes Deo minime se negotiis sxcula-
patrocinia laicorum convolare, el judicia eorum ex- ribus implicarent, ac vicissim non illi rebns divinis
petere, et prxtermisso sacerdete sux ecclesix, ad prxsidere viderentur, qui cssent negotiis sxcularibus
disceptationem sxculariura venerint, sacris Hminibus, implicati. Et sxculares viri sacerdotum penderent
id esl ab ecclesix aditis expelti, et a ccelesli arceri Judicio, non sacerdotcs ad suam deberent redigere
altario, icl est a corpore et sanguine Christi separari voluntatem : et sacerdotes sxcularium judicia discu-
jubentur. >Elcanones sacri diffiniunt (conc.Antioch., terent, non autem sxculares sacerdolum judicia
can. 2) : < Ut quilibet regulx subjectus Ecclesix, moleslarent, sicut litterx divinitus inspiratx mani-
prxter consilium et litteras episcoporum provincix, feste demonstranl, et Constantinus magnus iropera-
ct prxciptie metropolilani,adierit imperatorem.hunc tor in Nicxno concilio se illorum judiciis subdens
reprobari et abjici oportere, non solum a comiiiu- ostendit. His igilur ita se habenlibus, Odacrus per
nione, verum et ab honore cujus particeps videtur avaritiam et allitudinis, et possessionis, in perva-
existere. » Et sanclus Hilarus papa in decretis suis : C' sione vacantis ecclesix idololatra esse ostenditur.
« Non minus, inquit, in sanctarum traditionum de- Per Moysen de Domino dicitur : /n dextera ejus
linquilur sanctiones, qunm in injuriam ipsius Do- ignea tex (Deut. xxxm). < ln sinistra, inquit Grego-
mini prosilitur. > Schismalicus igitur, ab unitate ritis, reprobi qui et ad sinistram ponendi sunt,
Ecclesix per sacrortim canonum contemptum, qui a dexlera aulera Dei appellanltir electi. In dextera
sanclo sunt Spiritu conditi et lotius mundi reverenlia ergo Dei Iex ignea est, quia electi raandata coelesiia
consecrati, seipsum scindens, licet forte eodem nequaquam frigido corde audiunt, sed ad hxc arao-
cultu, eodem ritu credat ut calholici, in malo tamen ris intimi facibus inardescunt. >Et Apostolus dicit:
suo per cupiditatem manet damnationis dissidio. Deus noster ignis consumensest (Hebr. xn); et De-
Quantum aulem sit malum dissidium schismatis, rainus : Ignem veni mittere in terram, et quid volo
sanctus Augustinus in Hbro de Baptismo ex sacris nisi ut ardeat ? (Luc. xn). Ignem Dominus in terram
demonstrat Scripttiris hoc motlp : < Npn afferamus miltit, cum afilata Spiritus sancti certla carnalium
staleras dolosas, ubi appendamus quod votumus, et incendit. Spirilus igitur sanctus ignis est. Et sacri
quomodo volumus, pro arbitrio nostro dicentes hoc canones, sicul legimus, sanclo sunt Spiritu condili,
grave, hoc leve est, sed afferamus divinam sialeram quos Odacrus facibus sux cupidilatis succensus,
de Scripturis sanclis lanquam de thesauris Domini- j) ] cum non per spiritalem ecclesiasticam tradilionem,
cis, et in illa quid sit gravius appendamus, imo sed per carnalem sxculi polestatem paslore vacan-
non appendamus, sed a Doraino appensa recogno- tem ecclesiam usurpavit, Spirilum sanctum quo
scamus. Tempore illo, quo Dominus priora delicta facti sunt conditi canones, reclamanle Scriptura :
recentibus pcenarum exemplis cavenda monstravit, Spiritum nolile exstinguere (1 Thess. v), quanlum
et idolum fabricatum atque adoratum est, et prophe- ex ipso est exstinguere procuravit, et aiictoritaieni
ticus liber ira regis contemptoris incensus; et schisma sacrorum canonum, ne vigerct in ecclesia sua mo-
tentatum, idololalria gtadio punita est, exustio libri iilione quasi incendere altentavit. Quia vere cum
bellica cxde et peregrina captivitale, schisma hialu catholicx unitate Ecclesix, a quo propter suos
terrse sepultis aucloribus vivis, etcxteris ccelesti excessus sicut ostendimus et in reliquum oslendy-
igne consumplis, quis jam dubitaverithocesse sce- raus, est excommtinicatus, sacros canones lotius
leratius commissum, quod est gravius vindicatum? > niundi reverentia consecratos non sequitur, sicut ex
Quaetria gravia commissa, et non levi punitione vin- suprascriplis sacrissententiis manifeslatur, schisma-
dicanda, si diligenter sanctarum Scripturarum au- licus esse negari non potest, sicut sanctus Angusii-
 249 EPISTOLJE. 250
nus in (ractalu Evangelii secundum Joannem osten- A sis, sicut etiam sotemnes oraliones universnlis
dit. < Habemus, inquiens, sancuim Spiritum si ama- Ecclesix in die sancti parasceves aperte demon-
mus Ecclesiam, amamus antem, si in ejtis compagei strant, annuente veritate estendere procurabimus,
et charitate consistimus. >Et in epistola concitii adI quia nec a damnatione simoniacx hxreseos est
Donatistas : < Quisquis a catholica Ecclesia fuerit immunis. Dominus dicit in Evangelio dej largiendis
separatus, quantumlibet laudabiliter se vivere exi- sacris ordinibus : Gratis accepistis, gralis date
stimet, hoc solo scelere quod a Chrisli unitate dis- (Matth. x). < Prxsciebat, inquit beatus Gregorius,
junctus est, non habebit vitam, sed ira Dei manet nonnullos hoc ipsum donum accepti Spiritus in
super eum. Quisquis autem in bac Ecclesia bene usum negoliationis inflectere, et miracuiorum signa
vixerit, nihil ei prxjudicant aliena peccata, Quia ad avaritix obsequium declinare. Hinc est enim,
unusquisque in ea proprium onus porlabit (Gal. v), quod Simon magus per impositionem manus edita
sicut dicit Apostolus, Et quicunque in ea corpus miracula conspiciens, percipere donum Spiritus
Christi manducaverit indigne, judicium sibi manducat sancti pecunia veluit, scilicet ut deterius venderet
et bibit (I Cor. xi). Cum enim dicil judicium sibi qucd male cemparasset. Unde bene cum juslum
manducat, satis ostendlt quia non alteri judicium virum describeret prcpheta ait: Qui excutit manus
manducat, sed sibi, quia communio malorum non g suas ab omni munere (Is. xxxiu). Neque enim dicit,
maculat aliquem participatione sacramentorum, sed qui excutit manus suas a munere, sed adjunxit ab
consensu faclorum. Nam si in factis malis non eis omni, quia aliud est munus ab ebsequie, aliud mu-
quisque consentiat, portat malus causam suam et nus a manu, aliud munus a lingua. Munus quippe ab
personam suam, npn prxjudicat alteri, quem in ebsequie est, subjectio indebite impensa, munus a
censensione mali operis socium non habet criminis.» raanu pecunia, muiius a lingna favor. Qui ergo sa-
Qui vero ex quocunque statu, vel qnocunque ordine cros ordines tribuit, tunc ab omni munere manus
schismali ejus favent, atlendanl et appendant diffini- excutit, quando in divinis rebus non solum nullam
tionem apostolicx sedis, quam decretis suis inseruit pecuniam, sed etiam humanam gratiara non requi-
dicens, < Quisquis, inquit, assenlit principi schisma- rit. > Unde Dominus vendentes et ementes ex tem-
tis, schismalicus esse negari non poterit. Quod etsi plo eliminat, quia vel eos pro munere impositionem
omnes sacerdotes et mundus assentiat, damnatio manuum tribuunt, vel eos qui donum Spiritus emere
consenlientes involvit, non prxvaricationera con- nituntur damnat. Vendentes quippe in lemplo sunt,
sensus absolvit. Non enira criraen minuilur, sed qui hoc quod quibusdara jure competit ad pretium
accrescit, cum generale fit ex privato. Hoc enim largiuntur. Ementes vero in templo sunt, qui dato
Deus omnium iudicavit, qui niunduro peccantem C patronis prxmio emunt peccalum. Hinc est quod
generali diluvio interemit. » Isdem vero, ut Jactant sacri canpnes simeniacam hxresim darananf, et ees
fautores sui, et applaudunt ei complices prxsumptio- sacerdelip privari prxcipiunt, qui de largiendis ortli-
nis sux, non proponens Dcum anle conspeclum nibus pretium quxrunt. Et cum prima contra san-
suum, persuadet sibi tenere et usurpare res ac fa- c(am Ecclesiam simoniaca hxresis sit exorta, cur
cultates a se invasx ecclesix, eliarasi ad nomen non videtur quia eum quem cum pretio ordinat pro-
episcopale pervenire nequiverit, assuraeiites in au- vehendoagit ut hxreticusfiat? sacri namque cano-
gmentum suae damnaiionis exempla de quibusdam nes et ordinantes et ordinatos pro munere, sed et -
ecclesiis, qux quoruindam principum lemporibus interventores irrefragabiliter damnant, sicut lector
diu sine pas(pre vacarunl, sua opera quasi ev mor- in secundo capitulo magni Chalcedonensis concilii
(uis pellibus, ut bealus demonstrai Gregorius, cre- poterit invenire. Nos quidem non incerta relatione
dentes iiiiroiri, dnm pravi(alem\suam ex alienis sxpe fatum Odacrum.non solum pecuniam, sed et
pravUaUbus tuenlur. Quia enim talia contigisse res per non ignolas personas pro percipiendo episco-
considerant, se hxc facere licenter putant, quod pali ordine obtulisse comperimus. Et sanctus Augu-
schisma esse contra traditionem ecclesiasticam et stinus in libro de utilitate credendi ait: < Hxreticus
sacrorum canonum conslitutionem palenter ostendi- D est qui alicujus (emporatis commodi et maxime glo-
tur. Quod sanclus Gregorius in Evangelii homilia rix principatusque gratia, falsas ac novas opiniones
redarguit dicens: < Sunt nonnulli, qui dum plus vet gignit vel sequitur. llle autem qui hujusmodi
lerrenam substantiam quam oves diligunt, merito homini credit, homo est iroaginatione quadam pie-
nomen pastoiis perdunl, quia non pro ampre inlime tatis illusus. >
pves Dpminicas, sed ad temperales niercedes pa- VI. In privilegio Belvacensis Ecclesix, consensu
scunt. Mercenarius quippe est, qui lccum pastoris dorani Karoli nos episccpi qualucr provinciarum,
tenet, sed lucra animarum' non quxrit, terrenis Rhemcrum scilicet, Rhetomagensium, Turonprum
commodis inbial, honore prxlationis gaudet, lem- ac Senonum, majorum exempla secuti, canonica et
poratibus lucris pascidir, impensa sibi ab hominibus episcopali auctoritate decernentes subscripsimus ,
reverenlia Ixtatur, et pro eo ipso qtiod in regimine < Ut nulla sxcularis potestas de rebus episcopii Bel-
laborat, hic quod quxrit inveniat, et ab hxreditate vacensis Ecclesix prxsumat. Si quis vero regum,
gregis in poslerum alienus exislat. > sacerdotum, et judicum, atque sxcularium perso-
V. Cxlerum quia cognaia sunt schisma et hxre- narum, hanc conslitutionis paginam cogiiosceus
251 IIINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI 252
contra eatn venire tentaveril, reum se divino jmlicio A i vere, ac per hoc nec absolutionem sancloe Ecclesise
exislere de perpelrala iniquitale cognoscat. Et nisi quam pnesiat lidelibus verarn putant, si ligaturas
vel ea quse ab illo sunt male ablata reslituerit, ejus valere non seslimant. Contra quos diulius dispu-
vel digna pcenitenlia illicita acla defleverit, a sa- tandtim non est, quia per omnia despiciendi et ana-
cratissimo corpore ac sanguine Dei Doniini Rc- themalizandi sunt, et unde se fallere veritatem cre-
demptoris nostri Jesu Christi alienus flat atquc in dunt,inde in peccatis suis veraciter ligantur, eosqtic
aeterno-examine districtae ullioni subjaceat. « Et in et ego, et omnes calbolici episcopi, atque universa
hac constitutione noslra Domini nobis aclfnisseprse- Ecclesia, anaihematizamus, quia veritati eontrarise
sentiam credimus, secundum promissioncm suam senliunt et contraria loquuntur. »
qua dicit: Vbi fueruni congregali duo ant tres in no- VIII. Sacri denique Nicscni canoncs deccrnunt, de
mine meo, ibi sum in medio eorum (Malth. xvm). Si his qui communionc privantur, scu ex clero seu ex
ergo adesse dignatur ubi fuerint duo vel tres con- laico online (conc. Nic. «».525, can.b):« Abepisco-
grcgali in nomine suo, quanlo magis npn deerit, pis per unamquamque provinciam sententia regularis
nbi plures auctorilatem illius sequentes conveniunt obiincal, ul bi qni abjiciunlur ab aliis non recipian-
vcl consentiunt sacerdoles? Qui aulem ex bis qui tur. > De cujus magni concilii privilegio sanctus
jam ad Doniinum perrexerunt in sedibus corum B I Hilarius et bealus Ambrosius mirabiliter scribunl;
successerunt, sicut sanclus Siricius in decretis suis sed et magnus Leo papa dicit (epist. I0G, ad Anatol.,
demonstrat, in eorum labores curasque debent suc- c. 2 et 4): « Tanlo, inquiens , divinitus privilegio
cedere, et quse antecessores eorum slatuerant regu- Nicsena est synodus consecrala, ut sive per paucio-
lariter, conamine summo defendere. Nam , inquit res, sive per plures ecclesiastica judicia celebrehiur,
Symmachus papa, « Dum ad Trinitatis instar, cujus omni penitus auctoritale sit vacuum, quidquid ab
una est atque individua potestas, unum sit per diver- illorum fuerit conslitutione diversum. > TSt ilem
sos antistites sacerdotium, quemadmodum priora (episl. 55) : « Sancti illi et venerabiles Palres, qui
slatuta a sequentibus convenit violari? Huc accedit in urbe Nicrcna, sacrilego Ario cuni sua impietate
quod hsec si eveniat sententiarum varietas, ad ipsam damnato , mansuras usque in fiiiem mundj leges
sacrosanctam catholicam religionem credimus per- ecclesiasticorum canonum condiderunt, et apud
tinere, cujus omnis potestas infringitur , nisi uni- nos in toto orbe terrarum in suis constitutionibus
versa quse a Domini sacerdotibus semel statuuntur vivunt, et si quid usquam aliter quam illi slatuere
perpetua sint, qnod alias contingere polerit, si suc- prssumilur, sine cunctatione cassatur. > Et item
cessor decessoris actibus non tribucrit firmitatem.et idem in decretali sua epistola ( epist. 12, ad episc.
roborando qusegesta sunt faciat rata esse quse ges- C ( Afric, c. 2) : « Beali Pauli apostoli per Spiritum
serit. Quanta enim vicariis beatissimi Petri apostoli Dei emissa prseceptio est, qua in persona Timolbei
judicabitur esse reverentia, si quse in sacerdotio omnium Christi sacerdotum numerus eruditur, et
prsecipiunt, iisilem transeuntibus dissolvantur? > proinde unicuique nostrum dicitur : Manus nemini
VII. In privilegio domni papse Nicolai, quod tem- cito imposueris, neque communices peccalis alienis
pore Odonis episcopi ecclesise Belvacensi contulit, (1 Tim. v); > etpaulopost : « Quid est communicare
ad locum ita scriptum est: « Nullus itaque regum, peccatis alienis, nisi talem effici ordinationem, qua-
nullus judicum, nullus cujuscunqne s;iecularispolen- lis illeestqui non meruitordinari? sicul enim bor.i
tise dignitate fultus, in rebus vel villis vel agris vel operis sibi comparal fructum, qui reclum tenet in
mancipiis, vel quidquid ad monasleria ibidem de- eligendo sacerdole judicium, ita gravi semetipum
scrjp!a*collatum fuerit, potcslalem habeat vel do- afficit damno, qui in suum collegium assumil indi-
rninandi vel accipiendi, vel auferendi, prseler epi- gnum.Non ergoin cujusquam persona proetermitten-
scopum Bclvacensis, qui per tempus fuerit eidem dum est, quod institutis generalibus coniinetur, nec
prselalus ccclesioe : sed quidquid in auro vcl in ar- putandus est honor.ifle legitimus, qui fuerit conlra
genlo, vel in quacunque supellectili, vel in omni divinse legispraecepla collatus. >Et ilem idem : « Su-
facullatis substanlia ipsis est monasteriis hodie de- D ] perflue extra Ecclesiam positis resislimus, si ab his
legatum, yel futuris temporibus fuerit collatiim, qui intus sunt in cis quos decipiunt vulneramur.
episcopi Belvacensis distribulioni et ordinationi fiat Oportet etenim nos evangelici meminisse prseccpti,
subjectum, nec alterius potestatis jus vel dominalio quod ab ipsa veritale praecipitur, ut si nos oculus,
super eis potestalem aliquam, nisi quantum divina aut pes, aut dextera scandalizaveril manus, a com-
auctoritas ctlex et juslilia permittit, obtineat page corporis auferatur, quia melius sit bis in ecclc-
oculis ad ignem perpetuum vadat. Undo ipsi ct sia carere inembrorum , quam cum ipsis in aHerna
suis complicibus inculcanda est sentenlia beali Gre- ire supplicia. >
gorii, quam in epistola Gracorum partibus contra Abjicienda prorsus pestifera haec a sacerdolali
quatuor male sentientium capitula posiiit, qui ana- vigore palienlia esl, qusc sibimet peccaiis aliorum
thematizati cuni aliis perniciosis persuadebant sibi parcendo non parcit, sicut Heli quondam sacerdos,
anathematis vinculo non leneri. « Ipsi, inquit, sibi filiorum suorum delicta tolerando, cum ipsis divinie
testes sunl quia Christiaui non sunt, qui ligaincnta juslitia; sententiam meruil expertiri, quia segni in-
sanctae Ecelesiaevanis se rcslimanl coualibus sol- dulgenlia dissimuiavil plectere peccatores. Igitur
 253 EPISTOL^E. 254
juxta prseceptum Levitici, in qtio leprosi domorum A praecipiunt regulse. Accusatores autem ac lesies ad
lapides a sacerdote inspici, el qui ex eis purificari accusandum vel ad testificandum tales suscipiuntur
nequiverit, jam inter immundos computari, ac de secundum Africanum concilium, quales publicaeleges
ordine mtindorum lapidum prsecipitur erui, et de in mallo vel audientia ad accusandum et ad leslifi-
ccelesti aedificio, videlicet sancta Eeclesia, velut eanduni admillunt. Si autem mala fama ex simili-
indignus abjici, ac divino examine alius qui dignus tudine per' parochiam de presbytero exierit, ei
csl in loco illius substitui, quia ssepe fatus Odacrus accusalores et testes iegalcs deftierint, ne conlra
non est clericus Rhemensis nostrse provineise, et Apostolum infirmorum corda de inala fama presby-
contra sacras leges et regulas vacanlem pastore teri percutiantur, el ne viluperetur tninislerium
suffraganeam metropolis nostrse ecclesioe invadere noslrum, neque securiores presbyteri exislentes
praesumpsit, et reditus ecclesise viduatse, quas ma- licenlius in peccatum labantur, secundum decreta
gnum Chalcedonense concilium penes oeconomum majorum, cum denominatis sibi vicinis presbyteris,
ejusdem ecclesioeintegre conservari prsecipit, sacri- quos scimus se nolle perjurare sacramento, famam
lege usurpavit, cum difTmitojudicio ipsius concilii, aiam purget. Si autem denominatos a nobis sibi
et excommunicatione episcoporum quatuor provin- presbyteros ad famam suam purgandam habere ne-
ciarum, insuper et domni papse Nicolai apostplicoe•* quit, et alios ad secum jurandum conduxeril, quo-
sedis ponlificis, a nobis evangelica et aposlolica niam experti sumus quosdamadinvicemconspirasse,
atque canouica auctorilale sit excommunicatus, ut ut reputati mutuo in sua purgalione jurent, sicut
nunquam vel nusquam in provincia metropolis Rhe- et presbyteri pleni iniqua cogitatione adversus Sn-
morum Ecclesiaein gradu eeclesiaslico ministret, ct sannam conspiraverunt, coram misso nobiscredibili,
si in pertinacia suae-pervasionis de coeteromanere presbyteri, qui in purgatione infaniati sacerdolis se
proesumpserit, nunquam vel nusquam in Rhemensi tina'cume.o ad jusjurandum offeruni, examiiialionem
provincia cum aliquo Christianp cpmmunicel, neque judicis per advocatum infamali presbyteri recipiunt,
corpus et sangu.inemChristi, nisi forte, juxta mysti- ut in sacramento se Dco non perdant, sicut quosdam
cani Nicaenara.synodum (can. 13), in exitu positus huic jam reviclos comperimus. Invocatio autem
viaticum munits sacrse communionis accipiat. super eum qui ad judicium exit lalis habelur, quod
EPISTOLA XXXIV. ipse presbyter talem accessum et frequentationem
ADJOAXNEM EPISCOPUM CAMERACENSEM. et cohabitationem contra sacros canones cum illa
femina non habuerit, unde mala suspicio et incon-
De Hwwhio el malm famm presbuteri purgatione. veniens sacerdoti fama merilo posset exire. Sicut
(ApndSirmond.,ex codiceS. LaurentiiLeudiensis.) G enim vitiosi presbyteri, suadenle diabolo, adinve-
HINCHARUS Rhemorum episcopus ac plebis Dei niunt, ut in mansis suis de alode, vel naturali, vel
faniulns , dilec(p fratri el venerabili coepiscopo comparato, feminas habeant, quae illorum pannos
.loAtjNisalutem. lavant, et veslimenta iliis faciunt, el interdum etiam
Iste presbyter, nomine Hunoldus, dixit milji quia claves facultatum illorum praevideant, sicque cum
presbyteros habens cttm quibus famam suani sacra- eis inconvenienter cohabitent, ita, sicut sanctus
mento purgare vpluil de qttadam,femina, et quoniam Auguslinus dicit, varia morborum genera nova qnae-
exaniinatioiiis judicium n.pl|iit facere, ul illi presby- rere cogunt medicamentorum experimenta, nt quia
tcri cum eo securius jurare possent, sacerdotale inlerdicto canonum et legum obaudire non curant,
ministerium interdiclum esl illi. Uude qualiter in ccnsurae severitale ab eisdiscedere limeant. Data xv
nostra parochia ex. auctoritale majorum tenemus, Kalend. Apriles, indictione vn.
tiisB dileclioni mandamus. Sicut S. Gregoritts dc-
EPISTOLA XXXV.
crevit, per idoneos lesles sacramento inquiritur de
malaefamsepresbylero, ut inde scientes nec inenda- ADOHNES EIDELES.
cium dicant, nec verilatem. reticeant; et exceplis . Godbaldi presbyteri de femina conmcti depositio.
accusatorihus, et sgx testes jurent. Et post hoc jura- (ApuUeumdem,ex veteri codicesancti LanrentiiLeo-
mentum, npn inlerrogamus de concubitu presbyteri diensis.)
cuni quapuiique feniina, quia pec hpc canones ha- HINCMARUS episcopus ac plebis Dei famulus.
henl, sed de accessu el fiequcn.tatione, ac cohabi- Notumsit omnibussanctaeDei Ecclesiserectoribus,
lalione ciiqt feminis confra interdiclum sacrorum ministris quoque ac filiis, ad quos hsec poterunt
cauomim, unde niala suspicjo el inconveniens sacer- pervenire, quia Godbaldus quondam preshyter paro-
tloti fama exivjt. Et post illorum leslimonium, sc- cbix nostroe, de quadam fcniina nomine Doda cri-
ptimus teslis, si condilio vel qualitas personoe per- minalus, el idoneis testibus comprobatus,.el secun-
iiiiuil, ad judicium exil, qupd illi sex veritatem inde dum sacrps canones ad judiciuin provocatus, de
per sacramentum dixeruiH : qnia mulli jam depre- ipso judicio conscientia sua redargutus fuga lapsus
hensi apud pos habenlur, quoniain pretio conducli cst. Propterea secundum sacros canones Spiritu
se perjuraverunt. Et si hoc modo presbyter con- Dei conditos, et toliiis mundi reverenlia consecralos,
viclus fueiit de inconvenienti cohabiiatione conlra omni sacerdotali officioesl privattis, doccnte bcalo
leges el canones cuni femina, deponilur, sicul sacrae Bonifacio papa (epist. H ) : « Quod si adessc ne-
 258 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 256
glexerit, dilationem sententise de absenlia non lucre-.A gii nomine deputatur, si se continere non potuerint,
tur. Nam manifestum est confiteri eum de crimine, post p«enitentiam et reconcilialionem, quibus con-
qui indulto et tolies delegato judicio purgandi se junctio illicita interdicitur, habebunt ineundi melio-
occasione non ulitur. Nihil enim inlerest utrum in risconjugiilibertatem. Quandiu autem inipsa illicila
prsesenti examine omnia quse dicta sunt comproben- conjttnctione permanserint, nullus Chrislianus quo-
tur, cum ipsa quoque pro confessione procurata cunque modo eis communicet, quia cum talibus
toties constet absentia. > Data ex synodo in Rhe- cuicunque Christiano nec communem cibum sumere
mensi metropoli habita x Kalend. Maias, indict. xn. licet. Propterea, fralres ac filii, omnes scilicet Chri-
EPISTOLA XXXVI. stiani, separate vos ab omnimoda eorum commtt-
nione, ne, quod absit, communicantes illis pariter
ADOMMES FIDELES.
perealis. Nec mirum si inter homines hsec ratio
Fulcheri et Hardoism ob incestas nuptias excommU' custoditur, cum et inter jumenta hoc fieri sciatis,
nicatio. ut ea quse scabiem habere videntur, separentur a
(Apudeumdem, ex veteri codicesancti LaurentiiLeo- sanis, ne illorum morbo caetera damnentur vel
diensis.) pereant. Et dicente Domino : Nolo mortem peccato-
HINCMARUS episcopus ac plebis Dei famulus. B ris, sed ut convertalur et vivat (Ezech. xxxm, 21), si
Notum sit omnibus sanctae Dei Ecclesiae rectori- antequam se ab hoc inceslu separent, quisquam
bus, minislris quoque ac filiis, ad quos hsec polerunt in infirmitatem deciderit, et vel sic jam in despera-
pervenire, quia Fulcherus et Hardoisa, carne pro- tionem de vita temporali devenerit, si vel tun ex
pinqui, contra legis praecepta et prophetica dicta, corde poenituerit, et coram Deo et sacerdote ac flde-
contraque evangelicam et apostolicam atque canoni- libus hominibus confessus ftterit, et fidejussores de-
cam regulam, sed et contra leges humanas, non derit, ut si de ipsa infirmitate convaluerit ulterius
conjugio sed incestu, carnali commistione conjuncti ad illam incestam conjunctionem non rediet, cum
sunt, sicut idoneis et veracibus testibus, compulata aliis peccatis suis de hoc incestu puram confessio-
utriusque cognatione comprobatum est. Et quia nem faciat, et a sacerdole reconcilietur, et sancto
obedire divinis et humanis legibus noluerunt, ut se oleo ungatur, et communio corporis et sanguinis
ab ipso incestu disjungerent secundum sacros cano- Christt ei largiatur. Si vero in hac pertinacia usque
nes, a sacra communione corporis et sanguinis ad mortem permanserit, et sine reconciliatione et
Christi, et ab omni Chrislianorum socielale abjecti communione corporis et sanguinis Christi quisquam
sunl, usque dum, Domino respiciente, a laqueis dia- eorum mortuus fuerit, sine psalmis et hymnis atque
boli, a quo capti tenentur, per pcenitentiam separati, 'C orationibus, et non cum aliis Christianis sepeliatur :
ab ipso inceslu resipiscant, decernente B. Gregorio quia sicut sanclo Spirilu inspirante scriptum legi-
(Gr. jiiiiior., can. 8 et 9) : « Si quis, inquit, conso- mus, quibus viventibus non coinmunicavimus, mor-
brinam suam duxerit in conjugio, analhema sit; tuis communicare non possumus. Data ex synodo in
et responderunt omncs tertio : Anathema sit. > Et Rhemensi melropoli habita, decimo Kalendas Maias,
item : « Si quis de propria cognalione, vel quam indictione duodecima.
cognatus habuit, duxerit uxorem, anathema sit; et
EPISTOLA XXXVII.
responderunt omnes tertio : Anathema sit. > Vos,
fratres ac fUii, qui litteras non didicislis, scitote ADENGILGAR1UM VIRUM ILLUSTREM.
quid sonat in nostra lingua analhema, id est alie- lllum argnit quod hominem suum inconvenienler
ju-
natio, ut a Christo, a quo nominanlur Christiani, et rare coegerat.
a Christianorum societale atque communione sint
lales alieni, donec ab illa illicita conjunctione se (Apudeumdem, ex Flodoardi,lib. iu, cap. 26.)
Separent, et per poenitentiam et sacerdolale ministe- HINCMARUS episcopus ENGILGARIO salutem
rium Christo et sanctae Ecclesiae, id est, Christianis Pervenit ad nos quia hominem tuum Ratramnum
reconcilienlur. Progeniem vero suam divinae leges D ' irrationabiliter et inconvenienterpericulosum sacra-
uiiumquemque Christianum tisque ad septimam ge- mentum jurare fecisses : qui licet tibi servitium
neralionem, et quandiu se cognoscunt afnnilale pro- debeat, tamen sub noslra cura et tu et ille de salute
pinquos, observare decernunt, ut nemo ex propria vestra esse debetis. Propterea mando libi quia valde
consanguinitale conjugem habeat, vel quam ex pro- miror le non inteUexisse gravius esse periculum
pria consanguinitate aliquis conjugem habuit vel cum hominem aut suadendo aut terrendo in perju-
aliqua illicila pollutione maculavit, quia incestuosus rium mittas, quara si te solus perjurares, quoniam
cst talis coitus el abominabilis Deo et cunclis homi- in te unum perjuriura, imo pro perjurio homicidiura
nibus. Et incestuosos a liminibus sanctae Ecclesiae perpetrares : cum autem alium perjurare facis, et
praecipiunt separari, usquedum per satisfaciionem te et illum perdis. Et ideo mandamus ut si ita causa
ftecibus sacerdotum, eidem, ut prsemisimus, sanctae habetur sicut ad nos pervenit, ab ecclesia et altario
Ecclesiae canonice reconcilientur. Si autem ab hoc te abstineas donec ad nos venias, et de tali incautela
racestu, in quo perditi jacent, separare se voluerint, aut dignam excusationem facias, aut dignam poeni-
quia sicut sacne Ieges dicunt, incestus nullo conju- tentiara accipias.
257 EPISTOL/E. 258
EPISTOLA XXXVIII. A et me elegit, ac cum caeteris episcopis ordinavit, et
ADANASTASIUM ABBATEM qui dicitur dicere quod quidam episcopi a ssepedicto
Romam missa cum increpalorias papm litteras Ebone annulos el baculos acceperint, cum qusedara
accepisset. synodus Gallicana quae Toletana vocatur dicat :
(Apudeumdeoi,ex codiceecclesi» Laudinensis.) Episcopus, presbyter, aut diaconus , si a gradu suo
HINCMARUS Rhemorum episcopus sanctissimo et injuste dejectus in secunda synodo innocens reperia-
fidissimofratri ANASTASIO religioso abbati plurimam tur, non potest esse quod fuerat, nisi gradus amissos
in Salvalore salutem. recipiat, quoniam corara altario de manu episcopo-
Multis inftrmilatibus et anxietalibus pressus pauca rum, si episcopus est, orariura, annulum et baculum,
scribo cui multa debeo, et quem multum diligo ac de et sic demum de reliquis persequilur gradibus. Unde
quo mullura confido. Caelerum epistolse domni apo- constat quia isdem Ebo dejectus, secundum hanc
slolici, per Egilonem venerabilem archiepiscopum constitutionem , ab episcopis annulum et baculum
nobis directae , ad nostra scripla respondentes, in accipere, et non episcopis dare debuerat. Et quia
quibusdam aliter sonuerunt, quam nos suaesanctitati Scriptura dicit: A filiis tuis cave, et a domesticisluis
et auctoritati scripserimus. Sed certus sum quia non attende (Eccli. xxxn, 28), et unusquisque se a proxi-
aliter ipse nobis rescripsil, nisi ut in scriptis ex B mo suo custodiat, et in omni fratre suo non habeat
nostra parte sibi porrectis invenit. Nos tamen, vera fiduciam ; et inimici hominis domestici ejus (Mich.
exeuiplaria eorumdem scriptorura a nobis missorum vn, 6), ego per missum meum exemplaria scripto-
habentes, de quibusdam causis non ita scripsimus, rum nuper in synodo apud Trecas factorum mitte-
sicut habere scriptis ejus relegimus. Unde si et in rem, ne forte ab amicis meis, quorum infestationem
his scriptis , de synodo apud Trecas sub sigillis palior, aliqua fortassis erga me in eis compilentur,
quinque episeoporura, consensu omnium qui inter- si solide, propter quorumdam principum erga rae
fuerunt directis, aliter, quod futurum non credimus, commotionem,quibus ad sua vota placere non audeo,
a quocuuque fuerit missum, vel contra ea transmis- sicut hic prsefalus venerabilis et consacerdos noster
siim, hic venerabilis frater et coepiscopus noster vobis viva voce dicerepotest, valerem. De quo cha-
Actardus vera exemplaria scriptorum ejusdem syno- rissimo et fidissimo fratre, et venerabili ac prudenti
di ex authenticis accepit, quse domno apostolico episcopo,vestram pcto indubiam charitatem, ut domno
monstrare si fuerit necesse valebil. Quoeforle col- apostolico, et patri nostro Arsenio, et caeteris fami-
lata his, quae Leoni papaeab episcopis provinciarum liaribus vestris eum commendetis, et ejus necessita-
Cisalpinarum , et a Lothario imperatore, sed et a " tibus atque ralionabilibus petitionibus pro viribus
rege Carolo directa fuerunt, de quorum exemplario- concurratis. Et quoniam, quando ad synodum apud
rum sensu hsecmissa episcopi collegerunt, ut autu- Trecas veni, non putavi eum cum legafione synodali
mo, non discordare intellectu invenientur, quan- ex ipsa synodo Romam iturum, talia vel ita condigna
quam mitius qusedam scripserint qui gestis non exenia mecum non altuli, ut domno apostolico, et
interfuerunt, quam illi qui ea quse gesserunt, Sergio carissimo Patri nostro Arsenio, ac vobis condighe
papoe mittenda et Leoni missa scripserunt. Et de mittere possem ; et post synodum ad civitatera
restitutione Ebonis per ediclum Lolharii imperaloris nostram inftrmus remanens in quadam Ecclesise
in scriptis suis ideo non miserunt, quoniam ipsi nostrse viUula, redire ante profeclionem illius non
episcopi, quorum ibidera nomina sine illorum sub- potui, ne in totum vos quantulacunque benedi-
scriptionibus sunt adnotata , eidem qualicunque ctiuncula visitare dimitterem, pro nostrae exiguitalis
restitulioni se non interfuisse dixerunt, sicut et memoria milto vobis per eum crusnam de pellibus
Rothadus modo in synodo apud Trecas dixit. Est variis, cum panno coloribus vario, qua... Cwtera per-
eliam, quoniara et a Sergio post eamdem restitulio- pauca desunl.
nem damnationis. sentenliam in eum prolatam EPISTOLA XXXIX.
lcgerunt, sicut codex episcopalis, et litterae domni r, ADCLERUM ET PLEBEH BELLAVACENSEM.
apostolici per Egilonem nobis missae demonslrant. Pro episcopi elatione.
Sed et de charta transtnigralionis ad aliara parochiam,
a Gregorio papa prsefato Eboni facta, nihil in prae- (Ex Act., prop. eccl. Rhem.)
diclis eorum scriptis habetur, quoniam in istis HINCMARUS sanctae metropolis EcclesiaeRhemorum
noslris regionibus antea visa non fuit, nisi modo, episcopus, ac plebis Dei famulus, clero et plebi in
cum dilectus frater noster Vulfadus apud Trecas eam parochia Belvacensi consislenti.
nobis ostendit: quse utrum a Gregorio, cui successit Quia defuncto dileclo, vel venerabili, confratre ac
Sergius, data fuerit an non, ex scrinio sanclae sedis sacerdote nostro, patre videlicet ac pastore vestro
Komanaeutcredimussciri valebit. Ordinatores quoque Odone, electione canonica a doinino nostro rege
tnei Rbemensis provinciae suuraganei episcopi, ssepe vobis solita benignitate concessa, necesse erit ut de
passim, sedet in synodo professi fuerunt eidem Eboni, eligendo atque conslituendo vobis pastore, vel do-
iioii communicasse in his unde fuerat excommunica- ctore atque rectore, secundum ecclesiasticas regulas,
t"S, nisi tnodo frater Rolhadus, ut quidam pulant, votis nostris in unum Domino mediante convenien-
causa etga ine zeli, qui eumdem Ebonem danmavit, libus, prasmissis jejuniis el litaniarum obsecrationi-
 259 IHNCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 260
bus, traclare quanlocius malurelis: et exorato eo a A non de oinnibus sil laicis constitulum. Neque enim
quo est omne datum optimum, et omne dohum per- clerici nasci, el noh fleri possunt; sed designata
feclum, quique facit unanimes habitare in domo, ila sunt genera, de quibus ad clericalum pervenire non
vos cum studiis hujus venerandi fratris ac coepi- possunt : id est si qUis fldelis militaverit; sl quis
scopi noslri a, cui secundum institutionem canoni- fidelis causas egerit, hoc est, postulaverit; si quis
cam visitatoris offlcium in Ecclesia, cujus amore vel fidelis administraverit; si quis vir ante servivil; si
vigore fovemini, delegavimus, in electione regulari quis publicahl poenitentiam pro culpis cfiininalibus
concorditer; ut paslore vos diulius destitutos non egit; si quiisbigamUs, vel maritus Vidusefuit, vel si
doleatis. De cujus videlicet a nobis consecfandi epi- concubinam, vel pellicem novit. Cavete niliilominus
scopi electione, pro imposito nobis minislerio, et ne illitleratum, vel alicujus haereseos peste corru-
cura totius provincise secundum mysticae Nicsense ptum,aC aliqUofuiii membrorum damna perpessum;
synodi canones delegala, fraternitati vestrse aucto- non negociatorem clericum, aut inhonestis et turpi-
ritatem divinilus promulgalam intimare satagimus. bus lucris incubahtein, aut liofrehdis quibusdam
Primo scilicet, ut decretum sine visitatoris prsesen- criminibus implicatiim vel diffanlatura, vel daeinoniis
lia nemo conficiat, cujus testimonio clericorum ac sirrilibusque passionibus irretitiim, eligere attenle-
civium possit unanhnitas declarari. Deinde , ut de B tis : sed domui Det dignuffi, fldeleril atque pruden-
ecclesia vestra, sive sit in civitate, sive in mona- lem mlnistrura dispensatorem eligite. Quatenus in-
sleriis, his disciplinis institutum, et ita apostolicse terius exteriusque decenter ornalus, foffnam vi-
formse convenientem, de diaconibus vel presbyteris vendi vobis religiosa conversalione demonstret, el
eligalis vobis, auctore el faulore Domino, conse- sana doclrina, inter hujus mundi ac tribhlalionum
crandum episcopum, sicul cum de eligendo atque tenebras, recto calle gradiendi sine offensione ad
constilucndo episcopo ageret, Tilo ct Timotheo Pau- portUm salutis seternseIumen mauifeslafe pfsevaleal;
lus depingil aposlolus. Et si, quod absil, de civitatis et contra barbaricam infeslationem, si quod absit,
ac parceciae vestrae clericis, ordinandus episcopus acciderit, vobis ferre auxilium prudentia sciat, viri-
nullus dignus, vel idoneus summo sacerdotio, quod Utate valeat, temperantia consulat: et sic exteriora
evenire non credimus, polerit inveniri : tunc alte- administret, ut interiora non deserat; sic inieriori-
rum de allera diceceseos nostrse ecelesia, unde no- bus serviat, ul exteriora penilus non relinquat; et
bis secundnm Africanum concilium (can. 22), sine ambidexter, conlemplalioni mente inserviat vitae
cujusqttam conttadictione, ordinandi queraquam ca- activse serviliis intentus, ut ftdelis servus et pru-
nonice electum et petitum est altribula licentia, dens, conservis in tempore trilici mensuram, id est
"
eligere, procurate; qui merito vitae et scientisc do- modum verbi fidei, probate dispenset. Non solum in
ctrina vobis praeesse valeat, el prodesse : quique praedicationis sermone, ac conversalionis exemplo,
sacris canonibus, praecipue capitulo Carthaginensis verum in cunctis saluti ac vitse necessariis necessa-
concilii (eonc. Garth. an. 398, can. 1) : Qnalis de- ria et opportuna praevideat.
beat ordinaei episcopus, non debeat obviare; et a Hujusmodi autem, quanlum Dominus dederit,
decretis Patrum, Siricii videlicet, Innocenlii, Ccele- ipso cooperante electum cum visitatore vestro, prae-
stini, Leonis, Gelasii, atque Gregorii, quanlum pa- sente scilicet confralre nostro, et cum decrelo ca-
titur bumana fragililas, et poteritis conspicere, non nonico, ad humililatis nostrae sollicitudinem exami-
valeat quoquomodo discrepare. Si etiam de alterius nandum adducite : quia, ut longe anle nos dictum
dioecesl archiepiseopi, vel paroecia episeopi, quem- est, non est facile dimittendus, cui est proximus
piam vobis nolum proficuum et tililem eligere ma- 'committendus. Praenoscerevos denique volo, quia si
lueritis : necesse vobis e-it, cum beneplacito illius personam a sacris canonibus deviam scienter nobis
episcopi, cujus inlererit, etlitlcris canonicis petitum adduxeritis, non solum ex ea pontificem non habe-
obtinere, et ad nos illum medianle visitalore vestro bitis, verum etiam pro illicita electione, ut contem-
examinandum adducere; quatenus, si congruus sa- n ptores canonum, judicium incurretis. Sed et nostro
cris canonibus inventus fuerit, vobis ordinetur epi- ac coepiscoporum nostrorum judicio refutata ratio-
scopus. Anle omnia aulem cafete in electione ponti- nabiliter electione vestra ineongrua, talem secundura
ficis nialum simoniac» haereseos, he pfo dato aliquo, Laodicenses canones sludebimus eligere, qui vestris
vel promissione tlticiM,'neque pro gratia cujuscun- viliosis voluntatibus non valeat consenlire. Quia si-
quc vel famifiaritate aut propinquilale alicnjus, cut bene petentibus dicil Dominus : Petite, et acci-
quempiam atlenlelis eligefe. Non eut», cui nulla pielis (Malth. vn), ilst et per apostolum male peten-
natalium, nulla morum dignitas suffragetof : vel qui tes redarguit, dieens : Peliltj, el non accipitis, eo
originali, aut alicui cotfditioni obirgarus detmeatur. quod male petatis (Jac. iv). Pelite, fratres, a Deo,
Neminem ex laicis neophyturo, kl est nervileratton- 01 vobis pastorem secundum cor suum tribual. In
sum, et sine disciplina, vel non per tempors consli- cu}us eleetione si non plus lemporalia quam spiri-
tuta ad ecclesiasticos gradtfs provectum. Qttod ideo tualia commoda studueritis attendere, graliam suae
specialiter designamus, quia cum canones dicant : electionis eleeiioni vestrae, bonorura operum et pio-
< Nullus ex laicis ordinetur; > demonstrant quod rum sludiorum auelor et cooperator studebit ac-
a Hadeberti Sylvanectensis episcopi.
261 EPISTOL/E. 202
commodare, qui non sicut homo tantum in facie, A } profltendo : Quanlum sciero et potuero , Domino
sed singulorum corda scrutatur, et reries. Cui est adjuvante, absque ulla dolositate, aut seduclionc,
hpnor et gloria, potestas et imperium, in seecula et consilio et auxilio, secundum nieuni ministerium,
satculorura. Amen. et secundum mcam personam fldelis vobis adjutor
EPISTOLA XL. ero, ut illam poteslalem, quam iri regio nomine et
regno vobis Deus concessit, ad ipsius voluntatem,
Fragmentum. et ad vestram ac fldelium vestforurri salvationem,
ADCAROLUM CALVUM REGEM. cum debito honofe et vigore tenere et gubernare
Quales judices conslituere debeat ad causas mter ec- possitis.
clesiasticos et swculares dirimendas. EPISTOLA XLI.
(ApudSirmond.) Fragmenlum.
ADLUDOVICUM REGEM GERMANI_.
Regia igitur sollicitudo , a Rege regum et aequis-
simo judice Deo Ut in directione cordis judicium Pro Bertulfo Trevirensi archiepiscopo.
judicet constituta, provide solliclteque studere de- (Apudeumdem,ex Flodoardi,lib. m, eap. 38.)
bet, ut tales judices Ctim episcopis ad causam ihter Proinde sicut non Ieve discrimen inchtnbit ponlf-
ecclesiasticos et sseculafes dirimendam eligat et _] flcibus silulsse prd Divinitatis ciillu quod congruit,
cortstituat, qui religiosi sint ct Deum tiriieant, et ita regice potestati, quod absit, riOn mediocre peri-
non muneris pfa;mio, non favoris vel pfopinquitatis culum est, si cUmdebeat parere refugi quod ei ex
aut amiciliaegratia, non ihdebitce subjectionis obse- divina voce a sacerdotibus nuntiafur, Domino di-
quio, non altcrius pariis odio, personam accipiant cente in Evangelio : Qui est ex Deo, verba Dei audit.
iu judicio, sed absque contcntione ac livorc , sicut Si aulem vObis aliquis minus devotus suggessit,
ipsa Veritas dicit, non secundum faciem, scd justum quod in eadem metropori, iu contemptu veslro, vel
judicium judicent: et hoc uon in publico judicii contra fidelitatem vestram, melropolitahum ponti-
loco, sed inprivato, quia episcopi, noii in consisto- ficem ordinari fecimus: quin potius consensu uria-
rio regum, non iri praetorio judicum, nec nisi ab nimitatis nostrae ipsi secundum sacros canones_ordi-
episcopis, aut in synodo, aut in privalo loco, a pri- navimus, quia, ut scriptum est, sicui Ceus loci an-
malibus depulatorom aut a se electprum judicum guslia non continetur, ita verbum ejus non est
judicio debent aut possunl regulariter judicari. Et alligatum , coliaudante Redemplore ac Salvatore
prataxato moda supradiclas leges , tam pubUcas nostro, quod centurio in hoc sensu dixerat : Dic
quam ecclesiasticas, in suis temporibus scrvari de- verbo, el sanabitur puer meus (Matth. vm,8), vide-
crevisse didicimus antiquos imperalores et proede- C licet quod hic dixeris, illic flet. Qui in discipulis
cessores ac prcgenilores veslros episcopis et viris suis hodieque nohis, licet indignis, loquitur : Spiri-
ecclesiaslicis, et nobis veslra dilectissima et beni- tus Patris vestri loquitur in vobis, qui replet orbera
gnissima dominatio servaluram se et verbo et terrarum. Nolite credere , qusesumus , prava sua-
subscriptione promisit in Carisiaco, ilbl hoc capitu- denti, quia pro certo sciatis non in conleraptu veslrc,
lum consultu ac consilio fideltum vestrorum, tara neque ccntra fidelitatem vestram, in eadem metre-
episcoporum quam et laicorum condidistis, et ei peli sedepontificem ordinavimus ; sed perpendentes,
subscripsislis dicentes : Quanlum sciero el rationa- quod et vos melius scitis, qtianla et per quanta
bililer potuero, Domino adjuvante, unumquemque tempora ipsa Ecclesia desolata et destituta sit,
vestrum , secundum suum ordinem et personam , et quanta contra Dei volunlatem, non solum in
honorabo et salvabo, et honoratum ac salvalum eadem parochia, sed et in tola provincia ad eam
absque ullo dolo et damnalione vel deceptione con- pertinente, increverint, cum nihil canonice sinepri-
servabo. Et unicuique compelentem legera et justi- mate suffraganei episcopi agere valeant, nisi quod ad
tiam conservabo. Et qui illam necesse habuerit, proprias parochias pcrtinet, ibidera commodilalem
et ralionabiliter petierit, rationabilem misericor- _ rcgularem invenienles canonice pontilicem ordina-
diam exhibebo, sicut fidelis rex suos fldeles per vimus : quod et secundum divinas leges agere pos-'
rectum honorare et salvare, et unicuiquc competen- sent atque deberent ipsius metropolis suffraganei, si
tem Jegem el justitiara in uaoquoqtie ordine con- tanti numeri forent, ut per sc regulariter possent
servare, et indigentibus et rationabiliter petcntibus ordinare pontificem, qui non minus quam a iribus
rationabUem misericordiam debet impendere. Et pro proevalel regulariter ordinari. Prosequitur etiam, de-
nullo homine ad hoc, quantum dimittit humana fra- promens aucloritates sanclorum Palrum, quibus fulti
gilitas, per sludium aut malivolentiam, vel alicujus hoc egerani; et subinde: El quia tot in eadem pro-
indebitum hortamentum deviabo, quanlum mihi vincia suffraganei non erant episcopi, ut nietropo-
Deus intellectum et possibilitatem donaverit. Et si lilanum regulariler ordinare valerent, quoniam
per fragilitatem contfa hoc mihi subreptum fuerit, Ecclesiae Rhemcnsis el Trevirensis comprovinciales
cum hoc recognovero, volunlarie illud emendares atque sorores, et ex auctorifate et ex antiqua con-
cttrabo. Nos autem fideles vestri, episcopi et caeterii suetudine habentur, ea conditione, ut qui prior eo-
laicalis ordinis qui adfueruot, hoc capitulum, et vo- rum fuerit episcopus ordlnatus, prior eliam habeatur
biscum condidimus, el ei subscripsimus unusquisquei in syuodo, et sibt muluo consilip el auxilio foveau-
263 HINGMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 264
tur, atque fulciantur, Trevirensis provinciae episcopi jV de hujusmodi decreverunt, et de ccelo super eum in-
a primale provinciae Rhemorum solatium suae ordi- tenlant, etin judiciodivino adaeternam damnaiionem
nalionis secundum sacras regulas qusesierunl, sicut exerent, nisi dignam poenitentiam egerit. El cmtera
sancli Sardicenses canones dicunt (cap. 5), scilicet de auctoritalibus sacrorum canonum. Posl qua: sub-
< ut si contigerit in una provincia, in qua plurimi jungitur : Unde vestra religiosa et nobis charissima
fuerunt episcopi, unum forte remanere episcopum, dominatio certissime sciat, q.uiaquandiu isle frater
et populi convenerint, episcopos vicinae provinciae nosler Berlulfus a nobis in Trevirensi Ecclcsia ordi-
debere illum prius convenire episcopum, qui in ea nalus episcopus in hoc morlali corpore vixerit, alter
provincia moratur, et ostendere quod populi petant in eadem Ecclesia ordinatus episcopus non erit -.
sibi rectorem, et hoc justum esse, ut et ipsi veniant, nisi forle ipse, quod absit, sacris regulis obvians,
et cum ipso ordinent episcopum. Quod si conventus per easdem sacras regulas deponalur : et isdem
litleris tacuerit et dissimulaveril, nihilque rescri- prsesumptor et aposlala monachus Walto de mona-
pserit, satisfaciendum esse populis, ut veniant ex slerio Trevirensis parochiae, nunquam,jam judicio
vicina provincia episcopi, et orilinent episcopum. > Spiritus sancti super eum prolato, in Trevirensi
Ex quibus rite colligitur quia si provincia Trevi- Ecclesia, quam exitiabiliter usurpavit et laesit, po-
rensis non nisi unum vel nullum haberel episcopum,'. B terit esse episcopus. Et si, ut diximus, pro vestra
episcopi Rhemensis provinciae petenti clero et po- reverentia hoc non differremus, non solum per sa-
pulo Trevirensis Ecclesiae deberenl ordinare episco- cros canones decerneremus, ut nunquam et ntts-
pum. Cui Ecclesise omnes nos, quorum nomina quam ad gradus ecclesiaslicos praesumeret accedere,
prsescripta in capite hujus epislolse legit gloria verum sub anathemate eum ponentes, retrudi in
vestra, unanimi volo alque consensu, fralrem et ergastulo secundum sacras regulas decerneremus:
consacerdotem nostrum Bertulfura, ut praemisimus, et si in conlumacia sua perstiterit, sine ulla retra-
regulariter pontificem ordinavimus, sicut ex sacris clatione modisomnibus decernemus.Apraefalisautem
regulis et ordinationis ejus gestis oslendere possu- inienlalionibus sacrorum canonum vos immuneui
mus, et si necesse fuerit, ostendemus. Quapropler atque exorlem a Domino, per quem reges regnant,
ipsius ordinationem, et disposilionem rerum ac fa- et ex quo et per quem exordium sacer cepit episco-
cultatum ecclesiastiearum, sicut sacri praefigunt palus, fieri totis nisibus exoramus, illius clementiant
canones, ita defendimus, et perpetuo defendemus, deprecantes ut det vobis velle et perficere pro bona
sicut et ordinem nostrum, qttia si ipse non est epi- voluntate quae praecepit, qualenus mereamini per-
scopus, nec nos debemus nominari episcopi. Et si cipere aeterna gaudia, quse se diligentibus repro-
quis voluerit contra ordinationera ejus sinistri quip- G mittit.
piam dicere, exeat et dicat, verumtamen memor EPISTOLA XLH.
communionis suae; quia aut ipse non comraunicabit Fragmentum.
ecclesiastico et episcopali ordini, aut nos non com- WILIGISO ET C—TERIS MONACHIS S. DIONTSII.
municabimus minislerio episcopali. Quod pretium pro decima qumri non debeat.
Unde verbis beali Leonis Theodosium Augustum (Apudeumdem,ex Flodoardi,lib. m, cap. 25.)
quondam alloquenlis : Vos, Christianissime et ve- ut alii ecclesiastici et religiosi viri
nerabilis nobisque charissime rex, cum consacerdo- Absit, fratres,
hoc audiant, quia monachi de monasterio sancti Dio-
tibus nostris alloquimur; implentes reverentiam
decimam vendere quaerunt, ut de ipso pretio
clemenliae vestrae sinceri amoris ollicio, cupientes- nysii
infernum comparent. Multo magis autem absit ut
que vos placere per omnia Deo, cui pro vobis a nobis hoc laici audiaut,
et ab Ecclesiis nobis commissis supplicatur, ne quod nemo etiam peccatis publicis
in mea parochia facere audet. Si enim
ante tribunal Domini rei de silentio judicemur, ob- implicatus
aliquis de alio monaslerio quam de nostro hoc len-
secramus coramunius deitatis inseparabili Trinitate,
tare, quanto magis facere praesumeret, ab omni com-
quas tali facto laeditur, cum ipsa vestri sit custos et nuinione illum de
auclor regni, et coram sanctis angelis Chrisii, ut in 0 parochia mea excommunicarem,
et cmlera.
eo statu et immunilate seu privilegio cura suo ponli- EPISTOLA XLIII.
fice Trevirensem Ecclesiam esse jubeatis, atque con- Fragmentum.
ervelis, quo veslri progenitores atque prsedecesso- ADTEUDULFUM COMITEH.
res, sed et in quo fraler ac nepos vester Lolbarius, Ecclesiam pretio vendere non prmsumat.
pater scilicet ac filius, canonice conservaverunt:
quatenus et vos meritum inde apud Deum, et bea- (Apudeumdem,ex Flodoardi,Iib. tu, cap.26.)
lum apslolorum principem Petrum, in cujus honore Propterea scias quia si vel unum denarium tibi
ecclesia ipsa est consecrala, habeatis, et nos am- aliquis clericus pro ipsa ecclesia, vel pro alia aliqua
plius debitores in oralionibus et caeteris debilis ob- in mea parochia, per se aul per immissam personam
sequiis acquiratis; quia nisi pro veslra reverentia dederit, per me ordinalus in ea non erit. Si autem
hoc differremus, jam in pervasorem ipsius Ecclesiae. vis ibi habere presbyterum, adhuc mihi talem cle-
judiciumin terris exertum haberemus, quod sexcenli ricum qui aptus sit sacro minislerio, et ego illuni
et triginta episcopi in magna Chalcedonensi synodo inquiram, et illi ecclesiam dabo, et tunc illum ordi-
205 EPISTOLJ:. 200
nabo, si mihi salisfaclionem feceril quod nullum A meus Lotltarius, potesl veraciter cognoscere quUt
prelium inde donaverit. Et si tu ita facere non non tantum iUi, sed nulli homiui in mundo suiii iu-
volucris, ego ordinabo qualiter populus ibi oUicium lidelis ; el si vult creJere, credal : sin autem, cutn
Iiabeat, ttsque dum ibi ordinem presbyterum. Cui si ille inler principes, et ego inter episcopos, ante
aliquod impedimentum contra divinas et humanas Rcgem regum et Episcopum cpiscoporum veneri-
leges feceris, et manifestum fuerit, presbyter ibi mus, tunc quid inde verum sit, plenissime sine ali-
permanebit, et tu et omnes qui tibi consenserint, ab cujus judicalione cognocet, etc.
omni Christianitate usque ad satisfactionem eritis EPISTOLA XLV.
separali. Ifcec, chare fili, ideo mando tibi, et aliler Fragmentum.
commonco, quia salvum et lionoralum te cupio, et
ROTRUDI ET CJETERIS SORORIBUS MONASTERII S. CRUCIS
inler DliosEcclesiae te in loco filii habere volo, et ET S. RADEGUNDIS.
si me coegeris, ut sieut Dominus dicil in Evangelio,
Pro electioneabbatissm ipsius monasterii.
sis vclut elhnicus et publicanus, non mihi sed til.i
reputare debebis. Postquam istas litleras diclavi, (Apudeumdem,ex Flodoardilib. m, cap. 27.)
ttictum est mihi quod matricularios a minislro meo Proplerea diligite sorores anle omnia, et in
constilutos de illa matricula ejecisti, et ibi Bonarium B privatis colloculionibus, et in publico vestro con-
misisti, et pro illa malricula in prelio untim asinuin ventu, remilitle et abjkile fundilus a cordibus
accepisii. Quod si ila est, non solnm criminaliter veslris omnes injurias, et scandalorum fomiles,
fecisli, quia coutra otnnes leges ecclesiaslicum mi- quae hactenus inler vos ortoe fuerunt, tit nulla de
nisteritiin homo laicus usurpasli, el eleemosynani, sorore sua vtndiclam, aut pro sermone, aut pro fa-
id est misericordiam paiipcrum, ac per hoc Deum, clo, vel pro aliquo despeclu quaeral, aut a Deo, aut
qui miseiicordia miserorum est, sicut Judas proditor, in sxculo. Quia sicut Dominus protestatur, sinc
vendidisti ; sed etiam lurpiler in hoc niniis fecisti, concordia quidquid ei obtulerilis non illi placebit.
tit de mendicitate, de qua mendici vivere debent, Sive enim oravcrilis, sive sacriftciuin obtuierilis,
comes et honoratus regi consiliarius in prclio asinum sive vos afflixcriiis, sine hac charilatis concordia
aecepisli, etomnesqui hsecaudiunt, peusare possunt nihil Deo placabile erit, quia sicut Apostolus dicit:
qualiler de aliis cansis pro amore el limore Dei, et Eliamsi tradidero corpus meum ut ardeat, charita-
reverentia lui ministerii, juste et rccte facis, qui lem non habeam, nihil sum (I Cor. xm, 3). Et scitis
de lali miseria sine ulla verecundia turpe lucruin quia regula quam professaeeslis, propter scandalo-
icquiris. rum spinas quoe oriri in monasterio solent, oralio-
EPISTOLA XLIV. C nem Dominicam in matulinis et vespertinis officiis,
Fiagiuenlum. ita ut omnes illam audianl, a priore orari praecepit,
ADIRMINGARDEM AUGIJSTAM CONJUCEM LOTIIARH nt timenles convenienliam qua dicimus : Dimilte
IMPERATORI5.
nobis debila nostra, sicut et nos dimiltimus debitoribus
De co quod apud Lotharium falso accusalus fuerat nostris, omnem rancorem de corde noslro pellamus.
infideliialis.
e\ Flodoardilib. Quaedum prius egerilis, ne per vestratn discordiam,
(Apudeumdem, m, cap. 27.)
quod absit, regulaiis eleclio de vestro monastcrio
Ego scio quia ei multa de rne dicta fuerunt con- pereat, adunate vos ad Dei voluntatem, et regularis
traria, sed si vull poterit cognoscere non esse vera; devolionis unanimitatem, vesliamque ipsam salu-
tamen non eum audeo reprehendere, quia dominus lem, proesenlem scilicet alque selerniam, cum cha-
est, nec in ejus persona dico, sicut legilur in Scri- ritatis concordia, quoeest omnium viilutura maler,
pluris : Qui libenter audii verba mendacii, ministros ct cum humilitale, quaeesl custos ipsarum virtutum,
quoque habebil impios (Prov. xxix, 12) ; videlicet atque cum vera obedienlia, quae scala esl qua ad
qui de erga eum piis voluntarie loquentur impia. coelum pertingitur, el in vobis salubri eleclione
Qui illi ea dixit ex mea parte quae mihi mandastis, concordate, et vosmelipsas ad regularem normam
aliler quam verum sit dixit, male aulem interprela- " reducile, et constringite ac conservale : quia aliler,
tus est bene dicla. Si voluissel cognoscere verum, sicut meliiis ipsac scitis, salvse esse ncquaquam vale-
el aliquis missus mihi de sua parte veniret, ut vera tis. El sicut animos ab inquielis molibus, ita et lin-
ex me cognoscerel, sicut venit et me qualemcunque guas a provocalivis iracundias vobisque nocivis ser-
Christi Domini sacerdotem suggillavit, libeiilissiiue monibus cuslodite, contestanle Apostolo : Omnis
suo animo satisfacerem. Demeo autem misso, sicut clamor el in.iignatio a vobis auferatur, cum omni
dominalio benignissima veslra mandavit, ut ad eum malitia, et omnis sermo malus ex ore veslro non
dirigam qui ei hoc aflirmet, quod de ejus infidelitale procedat (Ephes. iv, 30,31); ne sicut solent homines,
nihil velim tractare, scitis quanta mendacia nunc prius dolore commoti, et postea aliquo gaudio, quasi
per islud vadunt saeculum, et quanta sinceritas victoriosi oblinentes quas desideraveranl, exhilarati,
debeat esse in sacerdole, et quantam merito domno de quocunque homine quae non conveniunt aliqua
meo velira servare fidelitalem. El idcirco ne mali vestrum dicat: ne et palieniiae meritura intitiiibus
interpretes male oonum interpreteniur, hoc adhuc sermonibiis coram Deo perdatis ; et si aliquis ftierit
facere non possum. Tamen, si vult credere doiunus qui aliqua piovocatione quaincunqiie veslrum ad
PATUOL. CXXVI.
 267 HLNCMARlBHEMENSISARCHIEPISCOPI _J3
hoc instigare voluerit, ut quaecunque indebita de A nes constituitur, non erretur ? Nam lotius familiae
quocunque proferat, qualiter illam comprehendere Domini status et ordo nulabit, si quod requiritur in
possit, ut rationabililer damnare praevaleat, locum corpore, non sit in capite. Ubi est illa beati Pauli
nec diabolus nec astutus homo exinde aliquo modo apostoli per Spiritum Dei emissa prscceplio, qua in
habeat. Sed tales vos exhibete ut, interius exterius- persona Timothei omnium Chrisli sacerdotum nu-
que decenler ornalse, dignas atque exaudibiles ora- merus eruditur, et proinde unicuique nostrum dici-
tiones et pro vobis et pro seniore ac domina vestra, tur : Manus nemini cito imposueris, neque commu-
proque non solum amicis vestris, verum eliam et nices peccatis alienis (I Tim. v). Unde religiosa
pro inimicis ad aures Domini mitlere valeatis. sapientia veslra inler alia hsec duo decrela beali
EPISTOLA XLVI. Lconis sagacissime ponderabit, quibus dicit ut in
AD_NEAHPAR1S1ENSEH EPISCOPUM. domoDomini nihilsit inordinalum nibilqueprjcposte-
De ordinatione Bernonis, Parisiensis acoluthi. rum. Quaesi idem sanclus et sapiens ila aperle non
eccl. poneret, sublilitas intelleclus vestri siifficienler enu-
(Ex Actis prov. Rhem.) clearet. Proplerea, domine reverenlissiine ac cle-
Noslri fralres de monaslerio sancli Dionysii, per menlissime, dignetur mihi dominalio veslra litteris
licenliam doniini abbalis Ludovici, ad educandum B suis significare quem vullis de coepiscopis noslris, ut
atque erudiendum commiserunt mihi qiieradara ado- ei ex more litleras canonicas dirigam, el visitatoris
lesccnlem nomine Bernonem quem vestra fralerni- olficio fungens in eadem Ecclesia electionem cano-
las acolylhum ordinavit. Propterea, quoniam sine nicam faciat; et aut per se, aut per lilleras suas,
vestra licenlia eum nolumus in nostra Ecclesia diu- vicario suo deferenle, eamdem eleclionem, cum de-
-tino tempore immorari, petimus dileclionem vestram creto canonico singulorum manibus roborato, ad me
ut de illo nohis lilteras canonicas facialis, quatenus referat, ut per me ipsa elcctio ad dominationis ve-
eum in Ecclesia noslra possinius regulariter ordi- slrae discretionem perveniat. Et qttia in domo Dci,
nare. ut ex verbis Leonis praemisimus, nihii auctoritas
EPISTOLA XLVU. palilur inordinalum esse nihilque praeposterum, cum
ADCAROLUM REGEM. vola concordia cleri ac plebis in eleciione regulari,
Vt.clero et plebi SHmnectentinovi episcopielictionem vel vestra dominalionis cousensuin cugnoveriinus,
pe.rmUlat, et visilatorem designet qui pnesit ele- litlcras melropolilanae aucloritatis super electionein
£lioni. certae personae ad coepiscopos Rhemorum diceceseos
(Apud Labb. t.
Conc, VIII, pag. 1866.) dirigeinus, cerlum diem et locum eis designanles,
Domino CAROLO regi glorioso sit semper salus et " quando et quo ad ordinalionem ipsius electi aut ipsi
vila. conveniant, aul litleras sui consensus per presbyle-
Septimo Idus Junii, circa horam secundam, vene- rum aut diaconum vice sua iransmiltant.
runt tres clerici et duo laici Silvancclensis Ecclesiae EPISTOLA XLVIII.
•adexiguilatem meam, innolescenles eamdem Eccle-
ADBEDENULPHUM LAUDUNENSEM EPISCOPCM.
siam, fratre et consacerdole noslro Erpoino defun-
clo, viduatam esse pastore; ferenles etiam ipsius Ut visitatoris officio fungalur in eleclione episcopi
Cameracensis.
Ecclesise tam cleri quam plebis pelilionem ut eis
pastor secundum sacras regulas tribualur. Quos in- ApudLabb. ibid.)
terrogavi si •verbumhaberent de pace [/"., de.parle] HINCHARUS sanctse melropolis EcclesiaeRhemorum
cleii ac plebts JEcclesiaeipsius cx aliqua designala cpiscopus, ac plebis Dei famulus, dilecto fralri ac
persona : qui responderunt se non aliam petitioncm venerabili coepiseopo nostro. HtDENULPno salulem.
ex parle sociorum suorum afferre, nisi ut apud solt- Dilecto fratre ac vcnerabili consacerdotc nostro
tam miseiicordiam veslram, liberam illis ac regula- Joanne Ecclesiae Cameracensis defunclo, hortor ac
rem electionem oblinere salagerem, qualenus secun- moneo dilectionem luam, fraler charisslme, ut ejus-
dum sacras regulas ille, canonico visilatore directo, 1D dem Ecclesise offlcio visilalori» nostrse limiiililatis
ab omnibus Ecclesiae ipsius alumnis valeat eligi, cui metropolilana delegalione suscepio, ad camdem Ec-
debeat ab oinnibus obediri. Ego atitem, licet, ut clesiam quantocius sludeas properare, ac assiduis
pfsefaium est, sacerdotem veslrum Erpoinura per horlationibus clerum plebemque Ecclesiae publice
fratrem Hildeboldum compresbyterum noslrum oc- admonere festines, ut remolo privato sludio, uno
tavo Idus Judii defunclum audierim, non tamen sla- eodemque consensu lalera sibi prasficiendum expe-
tui antea dominationi v«slrae quidquam inde sugge- tant ac elsgant sacerdolem, qui et tanto minislerio
rere, aut pro eadem Ecclesia poslulare priusquam dignus valeat reperiri, et a venerandis canonibus
secunduin regularem morem ab ea legatos accipe- nullatenus respualur. Formam autem eleclionis,
rem. Quia, ut Leo in decrelis suis dicit (cap. 49) : qualiler et qualem eligere debeant, tuse dilcctioni
i Si in quibuslibet Ecclesisc gradibus providenter transmitto, quam publice coram omnibus tua solerlia
scienlerquecurandum est utin domo Domininibil sit relegi faciat, ne de ignorantia se quilibet excusare
inordinatum nihilque praeposlerum, quanlo magis pnevaleat. Quaeeleclio non lantuni a civitalis cleri-
elaborandum csl-ul in eleclione ejus, qui supra om- cis erit agenda, verum el de omnibus monasteriis
 2C9 EPISTOLiE. 270
ipsius parochise, et de rusticanarum parochiarura A rum paslorem eligite, qui merito vitas et scientiaedo-
presbyteris.-occurrant vicarii, coramorantium secum ctrina vobis prseesse valeat et prodesse, quique a
concordia vola ferentes, sed et laici nobiles ac cives canonibus sacris non discrepet. De cujus electione
adesse debebunt, quoniam ab omnibus debet eligi, decrelum canonicum unanimi voto agere, et sigilla-
cui debet ab omnibus obediri. Et si posl lectiOnem tim omnium vestrum manibus in prcesenlia htijus
formae electionis a nobis per tuara dilectionem eis visitatoris veslri roborare salaglte.
transmissse, concordes omnes in quamcunque regu- EPISTOLA LI.
larem personam inveneris, moneas eos decretum
canonicum ab eis fieri, ac sigillatim omnium mani- CLERIET PLEB1S LACDUNENSIS ADIIINCMARUM RHEMEN-
bus roborari; et cum decrelo canonico, alque cum SEHARCHIEPISCOPUM.
tantis qui sufficienter omnium vice testimonium Pro ordinatione Hedenut/i.
electo ferre possint, cum eis mandavero, eumdem (Ex Actlsprov.Eccl. Rliem.)
electum ad nos adducere curent.
Domino reverendissimo et sanctissimo HINCMARO
EPISTOLA XLIX. archiepiscopo, caeterisque nostrae diceceseos sanctis
ADHADEBERTUM SILVANECTENSEM EPISCOPCM. g Patribus et episcopis, clerus Laudunensis, cum totius
paroeciae plebibus, et sibi conjunclis praesulibus,
Vt visitalorit officio fungatur in eleclione episcopi selernam in Domino Jesu Christo salutem et
Betlovacensis. pacem.
Canonicis regulis et apostolicis institutionibus sla-
(ApudLabb. ibid., tulum esse recolimus, ut quoties quselibet civilas
Eadem est ae prmcedens, hoc tantnm diserimine rninisterio pontiflcalis dignilatis caruerit, proprioque
quod sub initium adjecta est mentio consensus regii pastore vacaverit, cum decreto electionis, singulo-
hocmodo: Officiovisitaloris, consensu domini nostri rum pelentium manibus roborato, metropolitanum
Ludovici regis, nostrae liumilitalis, etc. Sub pnem adire pontiflcem debeant, et de substiluendo, in loco
vero, verbis illis omissis, cum eis maodavero, paulo ejus qui decessit, pastore, pelitione supplici commo-
longius excurrit in hunc modum : Eumdem eleclum nerc, quatenus et civitas sollicitudine paslorali de-
ad nos adducere lecum examinandum procura. Tua stitula proprio recuperetur pontifice; et qui ordi-
anlem dilectio, fralcr charissitne, solerli cura in hac nandus est, gratiosius possit accedere : quia cui
eleclione invigilet: prsescrtim cum nobiscum tibi debet ab omnibus obediri, ulique debet et ab omni-
necesse erit ei qui ordinandus est manus imponere; bus eligi; ne civilas non optatum episcopum aut
qui bene nostri prseccptionem beati Pattli apostoli Q contemnat, aut oderit; et fiat minus religiosa, quam
per Spiritum Dei emissam, qua in persona Timothei convenit, cui non licuil habere quem voluit: hi vero
omnium Chrisli sacerdolura numerus erudilur : qui ordinaturi sunt, in quem viderint omnium vota
proinde unicuique noslrum dicilur : Manus nemini propensius concordare, promptius liberiusque illi
cilo imposueris , neque communicespeccalis alienis manus imponere possenl. Quapropter cum decreto
(I Tim. v, 22), elc. nostrseeleclibnismanibussingulurumnostrorumrobo-
rato ad paternilalem vestram accedenles, Hedenul-
EPISTOLA L.
fum Ecclesiae nostrae filium, el in Ecclesia nostra,
ADCLERUM ET PLEBEH CAMERACENSEH.
suffragantibus slipendiorum meritis, ad onus usque
Vt canonicam electionem factant cum visilatore sibi sacerdotale promolum, vita et moribus ac sancla
[designalo. conversatione idoneum approbalum, quem per licen-
(Apud Labb. ibid.) tiam veslram, favente Christianissimo imperatore
HINCMARCS sanctaemetropolis EcclesiseRhemorum Carolo, pari consensu ac concordi devotione, alque
episcopus, ac plebis Dei famulus, clero et plebi in unanima volunlate elegimus, per manus vestras, ac
parochia Cameracensi consistenti. cseterorum vestrse diceceseos sanctorum episcopo-
Quia defunclo dilecto et venerabili confratre ac _ rum, consecrari, nobisque el Ecclesiaenoslrse doelo-
consacerdote noslro, Patre videlicet ac paslore vestro rem atque pontificem institui imploramus, precaraur
Joanne, necesse est ut de eligendo alque constiliien- ac pelimus. Elegimus autera eura nobis fore pasto-
do vobis pastore et doctore secundum ecclesiasticas rem quem aposlolicse formae, qua episcopum orna-
regulas volis noslris in unum Domino mediante con- tura beatus Paulus esse oportere demonstrat, con-
venientibus, proemissisjejuniis ac lilaniarum obse- gruere, et sacris - non obviare canonibus Chrisli
crationibus, traclare quantocius maturetis, el ex- gratia cooperanle confidimus. Oramus sanclam pa-
orato eo a quo est omne datum oplimum, et omne lernilatem vestram nunc et sempei in Christo bene
donum perfectum,quique facit unanimes habilare in valere.
dorao; ita vos una cum studiis hujus verierandi fra- Datum qttinto Kalendas Apriles, in basilica sanctse
tris ac coepiscopi nostri, cui secundum instilulionem Marise genilricis Dei et Domini noslri Jesu Christi,
cauonicam visitatoris officiuminEcclesia cujus amo- anno lncarnationis ejusdem Domini noslri Jesu
re ac vigore fovemini, delegavimus, in eleclione re- Christi 876, regni domni Caroli imperatoris xxxvi,
gulari concorditer unialis. Talem autcm vobis futu- ct imperii primo, indictione nona.
271 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 272
EPISTOLA Lll. ii Evangelio quid Redemptor noster per seipsum
ADCLERUM ET PLEBEM LAUDUNENSEM. fecerit: videlicet quia ingressus temnlum cathedras
vendentium columbas evertit. Columbas enim ven-
De ordinatione Henedul/i Laudunensis episcopi.
dere; est de Spiritu sancto, quem Deus omnipotens
(Ex Actisprov. eccl. Rhem.) consubstanlialem sibi per impositionem manuum
HINCMARUS sanclse metropolis EcclesiaeRhemorum hominibus tribuit, commodum temporale percipere.
episcopus, clero, ordini et plebi in sancta Laudu- Qtlod qui agere praesumit, suam Deo judice calhe-
nensi Ecclesia consislenti, in Domino pacem et sa- dram ipse evertit, et quos cum precio ordinat, pro-
lutem. vchendo agit ul sec.um el ipsi simoniaci hasrelici
Sicut bealus papa Innocentius docet, oporlet nos ftant; et pro bcnediciione maledictionem a bealo
hoc sequi quod Ecclesia Romana custodit, a qua Pelro apostolorum principe Simoni Mago, qui donum
principium sacraeinstitulionis nos accepisse dubium sancti Spirilus prelio emere voluit, jusle illalam,
«on est. Propterea documento ac verbis beati Gre- una cum ipso, per ipsum, a quo non benedicuntur,
gorii vos alloqui procuramus, insinuanles quia pro- sed maledicuntur, judicio ejusdem Spiritus sancli
babilibus desidenis vestris nihil attulimus larditatis, suscipiant. Et quoniam, sicuti comperimus, quidam
fratrem jam et coepiscopum nostrum Hedenulfum B diversis adinvenlionibus turpia lucra seclanles, qtiod
vobis ordinantes, prsesentia vel consensu ac lilteris minislris allaris minime convenit, defunctis piesby-
coepiscoporum tolius nobis commissae provincias, teris,juxta quod didicerant viduatas ecclesias facul-
secundum sacros canoncs, sacerdolem, pastorera lales haberc, exenia pro his obtinendis exegernni;
quoque. atque rectorera. Cui his litleris, quas sacr-i et gradus ecclesiaslicos eis non tribuebant antequara
canoncs, ordinatos prius de conciliorum placilis, ne illis eadem exenia persolverentur; et synodos temere
se aliquid contra eorum statula egisse pocnileat, frequentabant, ut factione ministrurum suorum di-
instruclos, ab ordinaloribus suis, manibus corura verso modo denarios quasi pro eulogiis accipcrenl;
conscriptas jubent accipere, secunduin tradilionem et, quod diclu nefas est, eliam pro sacri chrismaiis
ecclesiaslicam dedimus in mandalis, ne unquarn dispensalione, vel de ecclesiarum consecratione,
ordinalioncs praesumat illicilas, ne bigamum, aut quaecunqueemolumenta ingenio caperent; etnecesse
qui virginem, si de conjugalis agendum est, non est.ut conlra pestifera morborum genera, salubria
esl soriitus uxorem, neque illiteratum, vel in qira- medicamentorum quaeramus experimenta : sicuti et
libet corporis pafte vitiatum, aut ex publice pceni- de manus imposilione, ita et d.e hac simoniacx
tente aut curiae vel cuilibet conditioni obnoxiuin, hsereseos ingcniosa et male studiosa collatione,
notalumque, ad sacros ordines .permittat accedere. C quiddam eum accipere inlerdicimus, monentes
Sed et si quos. hujusmodi forle repererit, respectu illum attendere comminationem Domini per prophe-
divino non audeal promovere. Alienum etiam cleri- tam dicentis : Ne forle egredialur ut ignis indignalio
cum sine voluntate et consensu episcopi sui conlra mea el succendatur, et non sit qui exslinguat propler
sacras regulas non sollicilct, non suscipiat, non in malitiamsludiorumveslrorum Uerem.xw, 12). Unde
sibi commissa Ecclesia ordiuet: nec eos qui probalse iterum iratus dicit: Visitabo super vos juxla fruclum
fidei non fuerinl, sacris ordinibus praesuniat quoquo sludiorum vestrorum (ibid., 14).
modo applicare. In ordinaiioue aulem presbylero- Verbis qiioquebeali Gregora eum monemus, illi-
rum ac diaconouim, caeterorttmque ecclesiastici queinterdicimus, ul sacerdotes per suam parocbiam,
ordinis mini&trorum, a tolius muneris, id est a quotics ad consignandos infanles egressus fuerit,
manu, a lingua, aut obsequio indebito, juxta quod ultra modum gravare minime debeat, nec summara
Dominus per prophctam prsecipit, quantum patitur collationis, qua su> praedecessores, qui hoc bene
humana fragtlitas, tnundas et cordis ct corporis misericorditer at>rationaibiliter, alque sacris consti-
inanus exhibeat : ne uno eodemque gladio et dan- tulioitibus exseculi sunt convenienter, conteRti
tera et accipienlem munus inlerimat, ct illicito fuerunl, excedat. Et de capellis autiquilus subjeclis
tminere pollaens manus, aliis se benediclionem D ecclesiis, non aequalem,sicut de principalibus eccle-
credat tribuere, cum fuerit jam propriae iniquitati siis, collationem exigat; sed principalis ecclesia,
subslratus, et sua nihiloininus ambitione caplivus. cum sibi subjectis capellis, debitam et antiquilus
Ab eis etiam quos ordinaverit, indebitum el conlra consuetam collationem conferat. Principales vero
sacras regulas sibi sacramentum iieri non compellat. ecclesias aliis ecclesiis loco capellarura non subjiciat:
Sed slcut Dominus, prsescius nonnuUos accepli san- quia sccundum sacros. canones non iicet episcopis
ctt Spirilus donir.n iu ustim negolialionis inflexuros, parochiam anliqiiitus constituiam inconsulte con-
araicis
prsecepit dicens : Gratis accepistis, gratis date fundere atque dividere. Ne mansionalicos suis
a faciat. Ne
(Matth. xxj. Quotl gralis, id est sine tilla venalilate aut sitis hominibus presbyleris parari
dati vel accepti, aut eiiam promissi vel sperati eltam quasi ad receplionem regis, vel legalionem ,
muneris, quanlum ex nobis est, (cscterum ipse vide- aut ad orriatus suae ecclesiae faciendos, adjutoria
rit habens conscienliae sua? leslem, quem habebit et quasi petendo, polius autem exigendo, denarios vel
aut ad iter ali-
jiidicem) per ministerium nostrae exiguilalis accepit, caballos, aul verres, aut friskingas,
suis etiam comministris graiis conferat, sciens ex quorl paraveredos, aut alia quselibet accipiat, id est
«73 EPISTOL/E: 2'S
rapiat. A quo verho, accipere, aves, quae alias aves A re voluennt, accipere non prohibeat: peti vero am
capiunt, accipilres nominantur : cum episcopi suos exigi aliquid omnimodo velet: ne, quod valde irre-
subditos non ut accipitres capere, sed sicut gallina ligiosum esl aut venalis, quod absit, dicatur eccle-
pullos suos fovere, et quosque infirmos ut peritus sia, ant de humanis sacerdotalis religio videatnr
niedkus convenienti medicamenlo ac tempore de- mortibus gratulari, si ex eorum cadaveribus studue-
beant ctirare; el quos curare non potuerint, rit qincrere quolibet modo compenditim.
aut patienter tolerare , aut regulariler usqtie Ab omni qttoqiie avarilia, et usura, ac turpi lucro,
ad correctionem suslinentes a sano coiporc sub- secundum sacros canones, et ipse abslineat, et mi-
movere. Regulam siquidem, qtise le quarta parte nistros ecclesiae abstinere faciat, et etiara laicos
reddituum ecclesiae, juxta consueltidiriem aliarura abslinere suadeat, se autem , et sibi commissos
regionum, ila ut est scripta intelligat, et non prave ministros ecclesiasticos, solerlcr, solliciteque cus-
illam interpretans, perinde in bis regionibus quae todiat, ne contra sacros canones conductores vel
sunt presbyterorum conlra fegulas sacras diripiat. procuratores alienarum possessionum flant. Nec
Unde si qua ftierunt gravamina illis imposita , teni- lurpi negotio, aut inhonesto lucro vicltun quserant.
peret: quia et in praesenti et in fiilura vita sibi Neque secularia negotia sub cura sua suscipiant,
prospiciel, si eos, qui sibi commissi smit, sine gra- B
I Deique minislerium parvipendentes, per secularium
vamine conservare siuduerit. Minislros vero, id est domos non discurranl, nec propter avaritiam.gratiae,
archipresbyteros, et arcbidiaconos, secundum quod aut bonoris, vel pecuniae palrimoniorum solliciludi-
providere, Doininoinspiranle et cooperante, valuerit, nes, aut alienorum tcstamentoiiim defensiones assu-
tales constituat, qui oderint avaritiam , et non dili- manl, ncc fidejussionibus inserviant.
gant munera, nec sequantur retributioiies; neqne A familiarilate nihilominus ac conturbernio illicilo
pro ordinandis clericis, vel reconciliandis pcenilen et vetito feminarum se et comministros suos , sed
libus, munus accipiant, et ipse munere eum cor- et a tabernis, secundum sacras rcgulas, ecclesiasti-
rumpere satagant. Et presbyteros in paratis et cos ministros faciat abslinerc, attendat quoque
xeniis indebilis non aflligant : cl sicut stipra de quod beatus Job dicil: Si adversum me terra mea
episcopo diximus, per diversas petiliones , ut illis clamal, ct cum ea sulci ejus deflenl, si fructns ejus
adjutoritim faciant, quae sunt presbylerorum unde comedi absque pecnnia (Job xxx, 38). Undc beatns
ipsi vivere, et hospites recipere, et suas ecclesias Grcgorius (Moral. in Job, Iib. xxn.cap. 15):<Omnis,
conlinere debent, colludio quocunque diripiant, et inquit, qui praeest, si perversa in subditos exercet,
ut eisdem ab inquisilione sui ministerii parcant, el contra hiinc terra clamat, et] sulci deflenl quia con-
pro infamia eorum calcanda vel cooperienda quod- C * tra ejus injustitiam rudes quidem populi in mur-
cunque emelumentum non accipiant. Et si agentcs murationis vocibus erumpunt: sed perfecti quique
talia ministros repererit, in ministerio manere non pro pravo ejus opere sese in fletibus affligunUFru-
sinat, et canonica invectione cornpiat. Ipse quoque clus enim lerrae absque pecunia comedere est, ex
pro constituendis ministerialibus ccclesiasticis, ecclesia quidem suniptus accipere, sed eidem debi-
videlicet ceconomo, id est ecclesiae faciillalum dis- luin prscdicationis pretium non praebcre. De qua
pensatore, archipresbyteris et archidiaconis, in scilicetprsedicatione auctorilatis voce dicitur : Opor-
quibus fidei sinceritatem, el orobos mores ac reli- luit le commitlere pecuniam meam mmmulariis, et
giosam vilam debet eligere, prsemia non consliluat: veniens ego recepissem ulique quod meum erat cum
quia ecclesiasticum obsequium, quod male compara- usura (Mallh.'\x\, 28). Terrae igilur fructus absque
verint, accipienles munus a subditis, pejus venun- pccunia comedit, qui ecclesiaslica commoda ad
dare curabunt. Nec pro quocunque judicio conlra usum corporis percipit, sed exhortationis ministe-
sacrasleges, neque super innocentem contra vcri- riuin populo non impendit. Exigii, quod suo dc.betur
latem, prelium ulltim accipiat. Nec cliam odio vel corpori, et non impendit quod subjeciorum debetur
gratia, livore aut iracundia, quantum scierit et po- cordi. > Non igitur redeinptionem aul pretium de
tusrit, a judicio recto declinet, dicente Domino: v collatione presbyterortim episcopus debct exigere,
Non facies quod iniquum est , nec injuste judicabis. cl aUmenla ecclesiaslica mutus manducare. Et cum
Juste judica proximo tuo, el juste quod juslum est Dominus praedicatoribus proccipial ut, intrantes in
exsequaris (Levit. xix). Jusle namque quod justum domos eorum quibus paccm prsedicant, i!Ia edanl
est exsequitur, qui in assertione juslitiae eamdem et bibanl quas apud illos sunt, per parochiam pras-
ipsam juslitiam quaerit. dicando ac conflrmando pergens episcopus , non
Pro baplizamlis deniqne infantibus , vel pro se- dcbet superfluas pensiones in pigmentis et aliis qui-
pullura, obaudiens decreta beati Gregorii, prelium busque a presbyteris quje non habenl requirere, et
de terra concessaputredini queraquam non permitlat talia, quae forte in domo sua non accipit, voluptali
iu parochia sua quacrere, et de alieno velle facere polius serviens quam necessilali, exigere, el suis
hiciu cornpendium. Sed si quando aliquem quisque parcensopibus,desuperflue acccplis et venditisdile-
scpeliri in commissosibi loco concesserit, siquidern scere. Nec ideo debet prsedicare, ut sumptus accipial;
parentes ipsius proximi , vel haeredes, pro lumina- sed idco sumplus accipere, ut sufficiat prsdicare.
ribus, vel in eleemosyna dcfuncti, spontc quid offer- Ecclesias quoque in propriclatibus liberoruai.
 273 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 276
hoiuinuin ac cohaeredum consistentes, ut suas tra-• A per sacros canones sit melropolitano commissa, ad
dantur ecclesise, non debel cogere : sed secundttmi eamdem metropolim suam, sicuti ad matrem, ut ex
synodalia et imperialia capitula, quse regularia esses ejus calholicis uberibus salubrem sugat doctrinam,
probat Ecclesia, satagat quatenus dotis immunilates, humilitcr, ac sedulo, atque obedienler monemus re-
sicut caeterseecclesiae, auctoritate regis habeant, et currere. Et non amplius quam sibi per sacras re-
ipsae ab eisdem liberis hominibtis potiantur. Talem- gulas est concessum, indebite usurpare : cum tanto
tjue se, cooperanle Domino, in cunctis exhibeat, ut charitalis ac humililatis glutino praeceplis salula-
sacrtim ministerium non vituperet: qui etiam ab ribus ad invicem stmus connexi, ut dicente sibi man-
Iiis qtii foris sunt testimonium bonnm juxta aposto- dato divino : Jnlerroga patrem luttm, et annuntiabit
licam doc.rinam habere debet. Nam cujus vita despi- tibi; majores tuos, et dicent tibi (Deut. xn,7); et
cilur, restal ul et prsedicatio contemnatur : et cum nobis : Reclorem le posuerunl, noli extolli, sed esto
pastor per abrupta graditur, solet fieri ut ad praeci- in itlis quasi unus ex ipsis (Eccli. xxxu, 1); el: Qui
pilium grex sequatur. Et ne quemquam ecclesiastici major est vestrum, eril minisler vester (Matth. xxm,
ordinis ministrum, occasione turpis lucri, ut aliquid 11) : obedientibus scilicel miuislrando paternam
ab eo absoluto capiat, contra sacras rcgulas excom- doctrinam, et inobedienlibus, quod majoris est, re-
municet, inhibemus. Quia, ut sanclus Auguslinus, B gularem charilalis correptionem : nos fratrum et
cxponens sententiam Pauli aposloli: Aufene malum consacerdolum veslrorum salubribus debeamus uti
ex vobi»(I Cor. v), demonstrat, non temerc et quo- consiliis, et ipsi obedire paternis ac regularibus mo-
modolibet, sed per judicium auferendi sunt rcali ab nitis. Hinc ergo, et hasc et alia praecepta satubria
ccclesioe eommunione. Mullo magis autem caven- observanti, devolis animis vos obsequendo obedire
dum est, ne sine regulari judicio ministri ecclesioe oportet, ut irreprehensibile placidumque fiat corpus
offlciosuo priveiitur. Quapropler, sicut beatus docet Ecclesise, per Christum Dominum nostrum, qui vivit
Gregorius, si quid de quocunque clerico ad aures et regnat cum Deo Patre omnipotente, in unitale
suas pervenerit quod eum juste posset offendere, Spiritus sancti Deus, per omnia saecula sacculorum.
facile non credat, nec ad vindictam illura res accen- Amen.
dat incognita, attendens quod scriptum est: Cau- Hincmarus sanctae melropolis Ecclesiae Rhemo-
sant quam nesciebam, diligentissime invesligabam rum episCopus, et plebis Dei famulus, el venerabilis
(Job xxix, 16). Et praesenlibus senioribus Ecclesise fralris Hedenulft in sancla Laudunensi Ecctesia, fa-
suae diligenler veritalem perscrutari modis omnibus vcnte Dei gralia, ordinalor, his lilierrs canonicis, et
studeat; et tunc, si qualitas rei poposcerit, cano- ordinalo et elecloribus ipsius publice datis, anno
nicse distrietio culpam feriat delinquenlis, secundum Incarnalionis Dominicae 877, anno autera regni
ordinem a sacris regulis proposilum. Et ut cuncta domni Caroli imperaloris xxxvn, et anno imperii
brevi cingulo perslringamus, nihil per contemptuca ejus n, subscripsi.
conlumaciter faciat, vel fieri in parochia sua per- Odo Belgivacorum episcopus, subscripsi.
miltal, quantum ex ipso fuerit, quod sit evangelicse Raginclmus Noviomagensis episcopus, subscripsi.
veritaii, et apostolicse traditioni, aut sacris regulis Joannes Cameracensis Ecclesiae episcopus, suh-
iniraicum. Si autem factum contigerit, arguendo, scripsi.
©bsecrando, increpando secundum quod cuique vi- Willebertus Catalaunorum humilis episcopus, sub-
derit expedire, juxla traditionem majorum, quan- scripsi.
tum potuerit, cmendare procuret. Hildeboldus Suessionensis Ecclesias episcopus,
Pastorakm siquidem regulam beati Gregorii men- subscripsi.
te, ore, ac manu, quantum sibi Dominus scire ac Geroldus Ambianensis Ecclesiae episcopus, sub-
posse conlulerit, in eunctis sequi procuret. Ministe- scripsi.
rium itaque, ornatum, vel patrimonium, atque r-ed- Hadebertus Silvanectensis Ecclesise episcopus,
ditus vel facultates ecclesiae, prout leges divinitus subscripsi.
promulgatae praefigunt, sludeat conservare, amplia- EPISTOLA LIH.
re, augere, vel dispensare, et monasteriis in paro- ADFRANCONEM TUNGRENSEM EPISCOPCM.
chia sua silis canonicam providentiam gerat, et
Fratrem quemdam commendal.
quantam ex ipso fuerit, debila privilegia, et anti-
quam ac regularem consuetudinem servet. Ordina- (Ibid.)
tiones vero presbyterorum, et sacrosancti baplisma- Reverenlissimo et sanctissimo fratri FRANCONI Ec-
tis sacramentum secundum tradilionem ecclesiasli- clesias Tungrensis episcopo, HINCMARCS, sanetae
cam studeat agere. metropolis Rhenioruin Ecclesiae episcopus, oplat
Cui eliam licet, inspirante divitia gratia.abundans praesentem et perpetuam salutem.
adsit doctrina, tamen pro noslii oflicii debtto, ex Noverit dilecla charilas veslra quia hic frater no-
scrinio sanctse metropolis Rhemorum documentuni mine Flodullus ideonostram accessk ad humililatem,
dare sludebimus qualiter se, cooperante Domino, quia in nostro fuit loco nutritus alque educalus.
morum probilate et doctrinas studio debeat gerere. Quamobrem dirigimus ad vos has lilleras, ut libentius
Et quia sub regimin*
Ipsum vero non nescium quod totius provincue cura eum charitas vestra recipiat.
277 EPISTOLJ:. 278
vesiro abhinc in ante gradus accipere el Deo mili- AV riis, et ecclesiarum violationibus, aliisque quani-
lare desiderat, ut sciatis eiira bonis raoribus prsedi- plurimis flagitiis ac facinoribus, quoediabolica insti-
tum, lilteris sciolum atque ingenio capacem , et gatione el humana crudelitate possunt patrari. Quem
veslro cupientem regimini esse subditum, in vestra- pie domnus nosler rex Carolus, sed et complices
que parochia degere el moniiis alque ordinalionibus ejus benigne ac misericorditer, stcut in mandalo
vestris diehus vilscsuae libenter obtemperare. Et ut quod eis direxerat potestis relegere, qualer studuit
haccparva cpistola a vestra dileclione libcntius rcci- revocare. Verum cl ego Hincmarus Rheinorum epi-
pereiur alque firmum crederetur, sigilli nostri ex scopus, illumac suos salellites per meipsum ore ad
imagineB. Remigii ponliflcisinipressionesignavimus. os ler alloquens, et poslea quarta vice percommi-
OmnipotensDeus vos per multa curricula amiorum nislrum nostrum, una cum quibusdam collegis et
conservare dignelur. Amcn. coepiscopis nostris, eum et suos complices publicc
Dala iv Kal. Maii, anno xm nostri episcopatus. commoneri faciens, quantum mihi Dominus dedit,
EPISTOLA LIV. et suavilatem regni coelestis, et acternorum tormen-
ADEUMDEM. toruin terrorera illis propostii, et quam gravissime
JUi Gisebrindumpresbyterum, data epistola formata, Deura ipsc offenderit in palris sui ac sanctae Eccle-
commendat. J" sias totiusque Christianilalis laesione, alque rapto-
(Ibid.) rum a se congregatorum consensione alque favore
Notumsit vestroe almilati el omnibus hominibus, ostendi, et si mala ccepla desereret, et ad palrem
icenliam dedisse nobis parochia vestra, et ubicunque suiim rediret, quam benigne illum et ecclesiastica
vcluerit presbyterum, quem ordinavi in Rhemis ci- pietas et palernus affcctus debuisset recipere de-
vitate, nomine Giscbrindiim, niinisterium sacerdo- monstravi, et quoeclementia illis qui cunt eo erant
tale fungere, si vestra adfuerit sacra voluntas, et offerebatur innotui, et si haec negligeret, vel despi-
aliorum ubi illi congruum perspexeril bonorum ho- ceret, alque in apostasiae suae cnepla obslinalione
minum. Qua de re missi ad vos hos apices, secundura persevcrare ipse et compliccs sui deligerent, incul-
petilionem snpradicli preshyleri, ut et vos consen- cavi eis qualiler pnst hanc quartam convenlionem,.
sum ei et licentiara detis minisleriura presbyteratus seciindtnn praeceplum Domini sicut elhnicus et pu-
ftingi, et ut cerlius cognoscatis, secundum auctori- blicair.isforent nobis habendi, et gladio spiritus quod
talem canonicam formaiam fecimus episiolam, et ei est verbum Dei episcopali auclorilate secundum sa-
dedimus, Graecaque elementa sibi annolaviimis H. cros canones, spirilu Dei condilos, et lolius mundi
X. X. Nomen meum H lilteram primam, et nomen reverentia consecratos, juxlaque aposlolicas sedis
^*
vestrum secundam annotamus lilleram o, et civilatis decrcta pontilicum, ut revera apostatoe, a corpore
nteae littcram leniam M. et veslrx quartam F. Va- ct sanguine Domini,atque unilale corporis Eccksiae,.
Ieal vigeatque veslra proprielas in eevum optaraus, omniura videlicet fldclium Cfiristi socielate, essent.
vcnerande. modis omnibus abscidendi. Quem, sed et quosdam
H. T. P. X. H. 0. M. F. Y. II. CCCC. XL. DC. suos, nec intentalse poenasterruerunt, nec promisjoe
XC. III. LX. DCC. VIII. dulcedines invitaverunt. Et ideo, quod flenles dici-
mus, gemenles denunliamus, complices illius, qui
EPISTOLA LV. sunt de Rhemensi dioecesi, el noslroe sunt curae
ADEPISCOPOS PR0V1NC1_ LUGDUNENSIS. eommissi, ac in noslris parochiis (anla et talia, ut
De Carlomannoejusquecomplicibusexcommunicandis. praemisimus, crimina commiserunt, et tolies com-
(Apud Sirmond.) moniii resipiscere a coeptis malis, et ad sinura
IiiNCMARus, Rhemorum episcopus ac plebis Dei pise malris Ecclesiaeredire utsatisfitcerent noluerunt,
famulus, cum Rhemorum dicecescosvenerabilibus sed in pejus, quod diclu nefas est, excrcverunt,,
consacerdotibus noslris, REMIGIO,reverentissimo quia sicut dicit Aposlohis, hujusmodi regnum Dei
Ltigdunensiumarchiepiscopo, et ipsius diceceseosve- y. non possidebunt, el cum talibus vetat vel cibum
nerandis episcopis salutem. sumere, judicio sancti Spiritus a corpore et san-
Carlomannus, domni noslri Caroli regis gloriosi guine Domini, et Chrislianorum societate alque con-
carne filius, in dioecesi Rheniorum Spirilu sancto sortio segrcgamus, el episcopali aucloritate, post v
regeneratus, el a palre sacro altari oblatus, reli- ldus Marl. praesentis quartoe indictionis, si se anlea
giosis divini servilii obsequiis mancipandus ac in non correxerint, secernimiis; donec si forle,jnvlot
clericum tonsus, in dicecesi vero Senonensi, et in eumdem Apostolum, eos respicicns det illis Deus
parochia Meldensi ab Hildegario ejusdem civilatis pcenilcnliam, ut ad ejus voltuiiatem resipiscant a.
religioso episcopoper singulos gradus usque ad or- laqueis diaboli, a quibus capli tenentur, et per di-
dinem diaconalus provectus, nuper a patre, post gnos poenitenlioefiucliis salisfaciant Ecclesiasquam
plurima benignitalis ac beneflcientiae dona sibi col- laeserunl, ea videlicet conditione ut secuudum for-
lata, fuga lapsus congregavit secum pluriraos flliosi mam mystici Nicaeni concilii et Africse provinciae
Belial, qui inaudita nostris temporibus mala in pa- canonum, juxtaque aposlolicoesedis decreta ponti-
rochiis dioeceseosRhemorum exercuerunt, in rapi- ficum, Siricii, Innocentii, Cceleslini,Leonis.ubicun-
nis et depraedationibus, el honiicidiis atque adtille- que fuerint, ultima pcenilentia, et necessarii viatici
279 ' HINCMARI RHEMENSISARCHIEPISCOPI 280
communio petentibus non negetur. Eos autem qui. A lial, nec pars esse debet fldeli cum.infideli, donec
de Rhemorum dicecesi non sunt, nec specialiler constlio et judicto eorum quorum inleresl, Deo et
sunt noslrae curoe commissi, et memorala mala in sanctoeEcclesiae satisfaciant. El quia esseiitialiter ac
nostris parochiis commiserunt, ab eisdem nostris summe bonus pastor, qui animam suam posuit pro
parochiis, post v Idus Marlias proeseniis quarloe in- ovibus suis, neminem vult perire, et venit quaerere
dictionis, si se antea non correxerint, excommtini- et salvum facere quod perierat, ostendit nobis viam
catosesse decrevimus, eo lenore tit nullam partici- quam sequamur, el formam cui imprimamur, decer-
pationem in eis, vel in communione ecclesiastica, nimus, ul si forle in praescriplis parochiis nostris
vel in socielate Christi fldelium nobis commissorum cuiquam illprum imminens urgeulis mortis
habeanl, quia ntilla participatio est Chrisli cum Be-

BINCMARI
RHEMENSIS
ARCHIEPISCOPI

OPUSCULA ET EPISTOLiE

QUJE SPECTANT

AD CAUSAM HINCMARI LAUDUNENSIS.

EPISTOLA HINCMARIRHEMENSIS B intelligis. Bertricum eliam, ipsius Nivini fratrem,

ADHINCMARCM LACDUNENSEM. '' Irequentissime de adulteriis et aliis inceslis pollu-
tionibus regulariter correptum, et non correptum,
De Nivino cjusque fratre Bertrico, quos ut sceleribus et diutius toleratum, alque ut a pravilalibus suis se
infames e parochia Rhemensi ejecerat.
cohiberet exspeclatum, qnoniam a suis iniquitalibus
ex
(ApudSirmond., codieeLaudunensi.) eum coercere non polui, quia non est de mea pro-
HINCMARUS Rhemorum episcopus HINCMARO coepi- vincia, a mea parochia regulariter exire cuin suis
scopo noslro salutem. proecepi. Qtise libi, sicut sacri prsecipiunt canones,
Nivfnus in parochia mea sacrilega infamia est dif- nota facere procuravi. Data ldibus Februariis prae-
famalus de quadam sanctimoniali, ab infanlia in sentis terlise indictionis.
monaslerto Deo dicata, et a sacerdole velata, quod EPISTOLA HINCMARI LAUDUNENSIS
clanculo eam prius corruperit, et postea ab ipsis AD UlNCMARCM RHEMENSEM.
monasterii clauslris furtim educi fecerit, et in paro- Purgat Nivinum seque ipsum in ejus negotio , et
chia mea aliquandiu multis scientibus habuerit. ac Hincmarum Rhemensemperstringit.
ilemum latenter in alteram provinciam abduxerit. (Vide Patfologise tom. CXXIV, col. 979.)
Unde recogitandi, sive ad noxam confitendam, sive EPISTOLA HINCMARIRHEMENSIS
ad infamiam suam purgandam, ei legales ac regu- ADHiNCMARUM LAUDCNENSEM.
lares consilio et consensu clericorura ac nobiliura
Jntercedit pro Hadulfo presbytero.
laicorum nostrorum itiducias dedi : sed ipse nec
confiteri peccatura, nee ab infamia se purgare lega- (Ex Aclisprov. eccl. ltliem.)
liter acquievit. Quapropter,. qttia non esl de mea HINCMARUS, Rhemorum episcopns, HINCMARO di-
provincia, illum a mea parochia excotnmunicavi, lecto fratri et venerabili coepiscopo nostro, salu-
donec aul conftteretur, aut se ab objectis purgaret. tem.
Nunc vero dici a mullis audio quoniam in altera Frater Clarentius communis compresbyter noster
provincia res proprictatis susein pretium ab eo acci- ad me veniens ex lua parle niihi dixit, quia fralrt
pias, et illi res ac facullates ecclesiaslicas, quas in Hadulfo compresbytero noslro missalicura luum ad
ordinalione episcopali ad regendum et regulariter Wilgariura episcopura de civilale Augusliburc
dispensandura sine pretio suscepisli, ad lurpis lucri (Augsbourg) pro libro Paterii et aliis quse tibi pla-
proemiuni in beneficium dones. Quod salis-stiperqiie cuerunt commiseris, de quo missalico npn se excon-
sanctarum Scri[)turarum auctorilati conlrarium, et dixit. Postea vero audisli quod iu aUas parles ire
canonum est sacrorum decrelis adversum : et si ita D vellet, et misisti pro eo raandans illi per clericum
esl, ut passim a multis et etiam publice in publicis tuum ex divina et episcopali aucloritale, ut ad te
placilis divulgatur, quanlum pericubim ac delrimen- redirel, et direxisti homines tuos qui eum, si redire
tum inde incurras, quanlamque vitiiperationera noUet, ad le reducerent. Veniens vero ad tuam prac-
sa icrdotali miiiisterio ingeras, si sanura sapis, senliara, non sic humiUter tibi respondit sicutdebuc-
 281 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAIJDUN. 282
rat, ot tibiplacuit; et rogasti eum, ut iret Laudu- A COLLECTIO EX EPISTOLIS ROMANORUMPON-
nuni, et exspectaret ibi tisqtte dum tuilluc venires, TIFICUM.
et corant fratribus cum illo rationes haberes. Isdem Ab Ilincmaro Laudnnensi Ilincmaro Rhemensi apud
autem Hadulfus perrexit in ecclesiam quse est in Gundulfi villam missa per Wenilonem archiepisco-
Anisiaco (Anisy), ubi et lu morabaris, et projecit pum.
se ad orationem anle altare. Tu vero misisti posl (Vide Patrologise tom. CXXIV, eoi. 1001.)
eum fralrem Clarenlium, et diaconum tuum cum eo,
et jussisli eis ut inierdicerent Hadulfo ex divina et
episcopali auetorilale ne in parochia tua coinnmni- OPUSCULUM LVCAPITULORUM
caret; et Hadulfus missis digitis suis in auriculas ADVERSUS
ab eis in viam suam perrexil. Postea autem venit IIINCMARUMLAUDUNENSEM.
ad me praescriptusHadulfus, et simililer ut Claren-
titisde missatico sibi injuncto et reversione sua ad (ApudSirmondum.)
te mihi dixit: de contumaci autem responsione non INDEX CAPITUM.
simililer, sed et excommunicalionem ex parte lua, illiTn epi«tolaecapitcoslenditurquaemihimandavit,el qnae
remandavi, et quam insulsaillius mandatiofuerit, dt-
antequam ego illi dixerim, se non audisse u
professus cens qnodego illi insinnavi,ut suam excommnnicaretpa-
est; et voluit ire Laudunum, quo una curn missis rochiain, et nonatlendit qnaliter seipsumillaqueavit.
CAP.1. Redditur ralio de capella, de qua niilii nian-
tuis praemisit hominem suum, et clausoesunl obviam davit.
CAP.II. De administraiionepalatii et abhalia adeplis
illi januae ecclesia?et porta clauslri; et postea nihil contracanones : et quoiiiamvocalusud episcopiordinaiio-
de his quaein mansione sua habuil oblinere proeva- nem non venit, et quid inde correplus respondit, et de ir-
luit. Nunc autem pelit me inlervenire apttd le, qua- regulari excommmiicatione Amalherti.
CAP.111.De irregulari excommunicalioneindiversorum
tenus ei liceat communicare in tua parochia, et episcoporumparochianosinientala.
locum ac mansionem suam, et ea quoeapud te pro- venda CAP.IV. Dehoc,quod mandavit, ot scripta pro dissol-
illicita excommunicalioneillius, sibi et parochias
servierat pleniler habere, et cum pace canonice tibi suasdirecta, incenderem.
servire. Et si hoc tibi grave fuerit, habeat lantum CAP.V. De eo qnod uloriarl dicitur qnia mihi potest re-
el nie audil contemnere: et quia duo mea jiidicia
communionem in parochia tua, et liceat ei sub reli- sistere,
a sede apostolicasunt cassala, milii non debeat re-
gione, ubicumquelocum sibi aptum invenirepotuerit, spondere.
CAP.VI. De eo qood dicilnrsolere dicere, quoniamdc-
conversari, et sit libi fidelis. Propterea, sicut tua gradari debeant, quia iu sua parochia solvi quse ipse
prudentia novit quam sanctiftcati instent dies, in ligavit. CAP.VII. De eo quod non ecclesiasticosed sacculari
quibus proecipue pax peti, et pax pctentibus dari, consiiltua sibi impetilispnrgariquaesivit.'
etiam non petentibus pax et indulgenlia debet con- C CAP.VIII. De episiolis domnoregi et mihi pro recla-
malionesua a domnoapostolicomissis.
cedi, et omnes colligationes impielatis dissolvi, et CAP.IX. De monaclioa se excommanicato.
fasciculi deprimentes absolvi, sed et imperia dura CAP.X.De compilationeex epistolis apostolicaeseJis
mihiin quaterniunculismissis, et verbo promulgo, et ca-
curvari, remanda mihi praesentialiter litteris tuis, et pituloLeonis papae.
per aliquem communium minislrorum nostrorum, CAP. XI. y»Oi1latius de sacris ordinibus, et canonum
de Ecclesise Laudunensis canonica qualiter libi de disciplinis, ex orthoioxoruni verliis et sensibus sit di-
cendiim.
ipso fratre Hadulfo placet : ulrum ei coinmunionem I'AP.XII. Oui sint ordines in coelo,et in Ecclesia, et in
tuaeparochiae, et locum, et mansionem, ae ea quoe terrena repulilica.
CAP.Xlli. Quodsiordo gener.ilisest omnibusepiscopis,
apud te proservierat eum pace ttta pleniler habere, non tamen communisest (iignilasomiiibus.
et lecum canonice conversari valeat, an ei concessa CAP.XIV.Qnodel in reputiLica,ad instar coeleslismi-
lili*, diversisint ordines.
communione in parochia tua , ubicumque locuni sibi CAP.XV. De paterniialibuset inoolatibusa Deo consti-
tmis in ovlo, ad quoruminstar sunt paiernilales et inco-
aptum invenire potuerit, ut sub religione degat, hoc lalus divnilusdistribntain Ecclesiaet in republica.
cum tua Iicentia facere valeat, et ei fidelilalem CAP.XVI. De cerla metropoliHliemornmprovincia,et
Lauduno.El quia licet tribus principalibussedihus
suam, quam erga le habet, tibicumque potuerit C.istro episeo;>i ires prajsideant, una tan-.ensedes sunl Petri. Et
devote exhibeat. Data xni Kalend. April. , indi- de epislola Hormisd—sancto Remigio direcla, et quod
ctione m. T) sanclus nemiginsordinansepiscopnmin castro Landuno,
in subselliosuasmelropolisconsedere, et inlersedescom-
EPISTOLA IIINCMARILAUDUNENSIS pulari fecit.
CAP.XVII. De rcbellione minorum sacerdolum erga
ADHINCMARUM RHEMENSEM. poliorrsel iuVeleri etinNovo Teslamenlo:acet de melro-
politanis, «l archiepiscopis,et primalihus, p;ilriarcliis,
Hadulfo in Hincmari gratiam prislinm mansionis et de aposiolicasede, et de ConstaniinopolitauaEcclesia
locum permiltit; communionemsuam nondum con- nomen rebetlante adversusapostolicamsedem, etusurpante sibi
cedit. universalitatis,et quid de eodemncinine sanclus
Gregorius papaad diversosscribensdecreverit.
(Vide Palrologioe lom. CXXIV, col. 985.) CAP.XVIII.(Juod humilia videre non possitalbuginem
babens in oculo, id est arroganli.imin mente. et qualiter
EPISTOLA EJUSDEM insanaemenlis liomlnesper indiscrelionemin Scripturis
ADEUMDEM. sanctiserraverint.
CAP.XIX. Quod similiter in sanrtarum traditionum
De senati clerici ordinalione, deque carcerali sua sanctiones liominesvesani rnale iutelligentes erraverint,
ct delectanlesvocumnovitatesper diversasoccasionesse
delenlione, el proclamatione aci sedem aposto- ab Ecclesiaseparaverint.
tkam. CAP.XX.Qualiter caveat ne scandalum sihi sumat in
inlelligenlia Scriplurarumatque sacrorum canonum, el
CVidcubi supra, col. ead.) quoinodopropagatasit proccssuleniporumdoctrinaEcila-
'285 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 231
siaslica. Et de epistolis pontificumapostoliesesedis ante CAP.XXVIII.De irregulari excommunicationeab hoc
sacra conciliaad Uiversospro diversorumronsolulioneda- fralre nostrointeniata in ministros erclesiaslicossuaepa-
lis; et quod sieut in puhiicislegibus qusedamsint ahro- rocliiae.Et qui aequalilerab episcopoexrommunicaride-
gata, et quaadamiuimutala,quscilametiam superadjeeia, bennt. Et qtiia sicutdnosunt ppccata^et duo geuera pec-
ita et ex decrelis catho'icorum,prolempore el ralioue al- catorum,el duosunladveutusDamini,unusoccultus,aller
que news-ilale prolalis,posleaquaedamahrogalavel im- maiiif.slus, it:iet duosinl jndicia.uuiimocrultmn,allerum
mulaia liieriml: et de i|nitinsd:iinformiscauontim; ct de tiianifpsum, el dno julicUriiordiues, etqualiter ipsi duo
eo qund S. Aiigust'nus ad Hmiiacium <le pnpnileiitia ordincssint exspqup.iidi.
scripsil; et de diversilatecoiislitiitionumin pra'diclisepi- CP. XXIX.Qini sacri canonesdirant de his qni a sin-
slnlis, unde suaiiiccmpiLniniiem c.mfecil.El dp scx gpne- gulis episr.o|iisprnvliicialibns,proincngnitiscausisprimati
ralibus syiioclis,ptile nnmineuniveisalitatis.Kl quid de provinciajel cseteris episcopis,encouimunicaulur: quos
cauohibusGallicanisa|xjsu.licaspdessenseiil ; elcie pri- anle cogiiilioiieninullusdebel pr:csuinere,ut eos comir.u-
vilegiu ac claviluisregiii ccTlorumbealo1'eirntraditis, et nioni societ.El quuliier agendiim sit ergn ens, qnorum
in coomnielpcloriiiuEcrlesiae.Ktdo epislolisJu ii, elFe- cnisaeii anilcst.-csunt et pluriiuiscoguilae,cl irregulariter
licis, et SardieensiCoucilio: pt unde npinio sit exorta excomniiinicaiiiur.
plura quain viginli fuisse capitula in Nicseno concilio CAPXXX. Quarationeet anctoritaleper sacrasregulas
facta. solvit.quaeirrc^nljiiler in parnchia sua liic fraler uoster
CAP.XXI.Qua ralione quaedamex his qnsein epistolis 'i^avit : et quia suacexcoiiimunicaliones, non Ecclesia^licae
antiiiuoriimaposlolirsesedisponlificumscriptaiiiveniutiliir,alligationes,se.i coinmolianiini sui, contra Evnngcli-am
a successoribuseornin usa non luerint, el qusedamin de- verilatcm, et aposinlicamaique sacrarumregularumcon-
crelis eoruuiposila, et a conciliisinter canonessacrosin- Slilutionem, maledictinnestucrunl. Et quossacri canones
veniuntur assumpia. El quod nnn nisi viginti capilula, excoiumuiiicalns ab aliis recipi non prohibeant,vel quos
qiiaehabfmus, in Nicaenocouciliofuerinlcoustiluta. recipi vetent. El quid bealus Gregnriusde episcopalialli-
CAP.XXII. De quatuor capiliiMsa beato Gregorio in gaiione decreverii, et quid indesacricanonesduant, et
epislola ad Theoclislam pairiciammemoralis, de qnibus quid leges, quas Ecclesiarecipil.de eo, qui injuste ex-
quaeriamimpnsiuranshic frater nosler prave interprelaius rommunicavitriecernant,etquld ex eisdemiegibussedes
esl, sicut quondaiiiet alii fcci-sc,legunlur, uiiilein gene- apnstolicaiirouinlgaverit.
ralisynodo revicliet degradaii fueruiit. Cip. XXXI.De eo quod parvnlosqui saepe discrimine
CAP.XXIII.Quodapostolicasedes partemnonicapituli, mortis periclilanlur,baptizariprohibuit.
cnni recapilulatioueipsius iu cap. 17, nou recipial, sicut CAP.XXXII.De eo quodpreiiilenliamdenegari et via-
beaius I.POpapademonsral. ticn mnncrenonsubvenirimorientibuscoulra Nicaenoset
CAP.XXIV.Quodoa quasinde apostoNcasedes refiita- Africanoscauones, et decrcla Siricii,el Innoceiitii,aique
vit, quidainrclev.ire ac restiluere moali sint. aPeganles Calpsliiii,necnonet I.eonis,praecepii.Et de capituloCoa-
iu
qnoniaiiisyncidiistJialcednnensis,aul rata totum iene- lesiiui,de in quo quiddampraeiermisitEt quidsanciusGre-
liitnr, aui in Iniiimaniinland.idnoclnr: pl qnodaposlnlica gorius anallieuialedixil in quemcuuque,qui tonlra sa-
.sedes licleinCoiisiaiuinopolilanicoiiciii leinporilius Da- criiiiiNicaeniiin conciliumet caeleravencramlaconcilia,eas
nmsipapaeel Graliampriiicipisc lebraii recipiat, canonps personasliganlquas ipsa solvunl,el eas soltunl qnas ipsa
aiuein ipsiuscnniilii nnii recipiai. Et qundcanones Chal- liganl ; el sacruin Nic:cmimconciliunidicit ( can. 13 ) :
cedaueusisconcilii, prafter illuduiiuiiieapil.uluinin 17re- « (Jl geueraliier omnicuilihciin exitu posiln, et poscenti
capilulalum, recipial. Et de canonihusqui dicunturApo- slliicomniunicmis gratia non denegetur. » Et beatusdicit
sloloriim; et de senlenliis, quae d cunl.nr ex Grseciset Gregnrius(lib.i, episf.21) : «Quisquisaliudsapil anallie-
Laiiniscanonihiis,ct synndisltnmanis,alque decrciis pra> imasit.»
siiluni:iccliniimllomannrum,colleolaeah Adrianopapn,et CAP.XXXIII.Dc eo quod sepullorammortnis. sicnt in
Aimelr.nnnoMeleiisiuniepisropn d.clae;«>lde praelaliune petilione a LaulniiensiEcclesiainlhi porreclaconlinelur,
Isidoriin libro ipislolarnm.El de eo quoddicit hic fialer dencgariprappepit.
nosler quia non ego solus s.ipio cannues,el quia mere- CAP.XXXIV.Qniade certisetmanifestiscansis,qn_ in
prclicinlit, quoniam dico anle me cognovi>secanones nullonohissuutduhiievel obscurae,de quibusdiltiiiilivas
qnaniips« nalus fuisscl: et quia uecessnriora|.osselqu_- scntenlias, que nulla po^suni ralione couvelli,a sanctis
rere quam lalia <piaosibi ad suiim iiuentionemnon sunt 1'atiibus promulgatasliabemus,syuodabimconsultum,vel
profulura. Kl de sclielnla qiiamilli in Gundnlfivilla per coepiscnporumprovinciae nostrspconsilimnvel consensum
doiiiinimWeriiloneindirexi; et de eo quoddicit : Si qnis rion debeo exspectare, nec a regulis praestitulisulla aut
coutia Itomanorumpon ilicumdecreiaobloquipraasumpse- negligentiaaut praBsiimpiione discedcre,nec elinn sedeut
rit, PI qnod, sicul i|iseifixil, ordine prseposterosuauicom- aposiolicaminde requirendoinquielare,sed secunduinip-
pilation m exercuit, cl ego coaclussum anfraclus ejus s;is dilTiuitivassciileutiasquaesuut oraesliluladecernere,
vestigandoniille viis,utdiciiur, explicare. et ligare, velsolvere.
CAP.XXV.Danielisexplhatur sententiadicenlis: Per- CAP.XXXV.Quodquicunqiieprimales provinciarnma
transibuntplnrimi, et niuUiplexeril scientia (Dan. xn). Domiiioconslitul»,et aposlobcaauciorilate confinnatisu-
Elde eo quod beulusGeiasius dicil in Calalngo,in quo mos, sed et quiqne catholiciepiscopi,de cerlis et inani-
descrip il qui Ijbviab Kcclesiacalholicarecipiautur, et lestis rebus, de quilmsexpressajudicia, el irrefragabihler
d ilhuilivasliaheinus
quam iliffereiiliamfacialinlcr sacraconcilia,ct memnratas aiquu incoiivulseconscrvanclas el decrela sedisKonia- sen-
epistolasponlilicuinapostolicresedisaddivcrscisprodiver- teutias, spciuiduinsacroscauones, el
sortimconsolaiionedatas; el qnndAposlolusde lcge vctcri naeponlilicum,qua3<|uedecernimus jinlicamus.aposto-
dicii.eliie raremoinis ipsinslegis veleri».Etquid sanctus lica spdes, et cathdica Ecrlesia aposloloruiu fniidaiii^nlo
a
Augustinnsex verbis Cypriauide consueiudiiiedicai, et fundata,nt in or.lin:indiscoor.iinat,i et i deceruendis i
qiiain ililfereiiti.imin libris :le Baplismodemonsrel inler cauonicecondeceinit, pl in judic:mdisconjudical.El quod
epistnlarecnlloquium,quo islaeepis(ol:eaposlohcoriiin,de lirmalir legibu>,non de es, se I secunduinipsassit ju-li-
quibus agilii-', oondilaesiiut, el regionaie ac plenarium caiidum.Kl quod sua irregul.iri sutiscriptinneliicfraier
couclium : ct jinei' priora el posterioraroncilia, et inler lio-tei- ligare non valeat quodsecuudumsacrosciinoiics,
sacram Scripluramet episcopoum concilia; et de mystica et decrela sedis Roiuanae| ouliliciiiii,regulanler solvi.Et
Kii;cnasynodn, c.lquid de couciliisiu aliis iibris suishea- dc his quaeex Lucio, el diversisdccessonbusac prade-
tus Aiigusiiniisdicat. cessorihus ejus, qui ante sacrmnNicujnumconciliumex-
CAP.XXVI.Adieclio ex supercrogniiotieponitur,quid siitcrunl, in buis coiiipil.ilinnihns niisii.Et quod nonlicne
de ronciliisbealns Augustinusad Janiianuiiidical, et quid itilplliijit,ut iiullusmetropulilanusabsquecteterormnoui-
inileiiicdicloJiisliiiiHiiisuperquiiiiaiiisyiiodum dicntiir.Et iniiiii provincialiiiinepisco[K>rum mstaiiliaaliqnorumau-
i|uid de Anliochenasynodobeatus dicat Hilarius.Gt quod diat c»u-as.Ktde diflerailia inler audilnmein,et amJiuo-
dc Nir&noconciliniiihda callmlicissil abrogalumvel iin- nemvcl andieniiam,el de dilTerenliainler noininaiionein,
miitalum.Et quid aposlnlicaesedis pontiliresde inelropo- et iiomiiuiiiuiiem atnue coguitioncin: et iiem sil de ihffercn-
lilanis el suHtMganeis episioiiisdecre.veruiil.Et ipiidbca- tia iiitcr cogiiilionemet agnitionem. Et quid colnmbas
lus Ainhrosiu-et Hilaiius cl« privilegin Nicaeuicoucilii vendere, et quum«rave periculumsit de impositiouema-
dicant.El quid inde passiniLPOsrripserit. nns,qua Spinlus sanciusaccipilur,munusquodcuoqueac-
CAP.XXVII.De eo quod bic fraler uosler dicit in me- cipere.
trica lilulatiuuecompilatiouissuae: CAP.XXXVI.De eo quodme replicarecogit necessitas,
qnia si qir d maleachnUitcorrigere dclrectassem, a prae-
Responsuma vinctorite ncc exigier. Slitutis regnlis negligeuliadiicederem, a quilur pr.psum-
Sed et de eo quodmihi per commir.istrosmeos ad se di- ptione ipse discessil.Ll de capilulispapaBLeonis. El qua-
rtctos mandavit,quia respondere.desibi mandalisnou de- iiler se habeat ipsiusirregularis subscriplio,de et qua per
buerit. lr.tquid de obedienlia sulfnigaiieierga melrnpoli- singulaqnid seulieiidunisit, ex sacris Stripluris iradi-
tanum sacricanonesei apostolicasedesdecreverint. tione majoruniponere aie coegit necessitas.Et quia con-
 285 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 23G
tra institutionembeati Hilariiillic litteram postulavit,obi - nem, ex verbisbeati Gregorii tria illi proposui,peccatum
sensus conscientiaenon periclilabatur,et fecit suhscribi . scilicct, et causampeccali,ac pccnampeccali,qui etiamsi
qnodsalutarenon est confileri,si tamen sacroNicatnocon- ' ' negare velit admisisse convincitur. Sed et alia tria ex
clio, et ttoman_ scdis pontificumdecreiis pnst Ntaenum verbisbeali Angustiniilli propununtur,nt, sicut scriptum
coiiciliiimhabilis,et ex sacris canonibuspromurgatls,in est, videat, et soiat, et recngiiel, et intelligatpariler: et
aliquo est.contrarium quod ab eo et suis coinplicibuscon- de diirerpnti», qnam liealus Augiistiutisin lihris de Ba-
slal esse snbscripiim. plismuosteidit, interid luiiif.ibricalum:ilqiieailoraluni, et
CAP.XXXVII.Monetnrut rontra Prophetamet Apnsto- inceiisioneinprophptici libri ira regis coiilmiiplnris,et
lum uon sit prudeusapudsemelipsum; et de discretione scliismaalteiitatinii: el de en qund iu sua perversa sub-
in pace.lenenda. sciipl one misit ; « Si aliqnisecus noleuies(ieri soiii hu-
CAP.XXXVIII.Monetur,ut sacraeScripturaeverba, sed jus ilisciplinae, nec habPanlur pariicpes rominiiiiionis
et sacras regulas, sicut a suiicloSpiritu, quo 11 sacrae noslra?.» El quia in solacalhuli<a uiiimte, per lnercscs
Scriptursesunl coudilao,iotelligat. vel schismaianon divisi, vera sunl ligamcnia, ul vera
CAPXXXIX.Admnneturet obsecratur ut removeat a Siinlsacranienta.El quia S|iirilales e.lisimah aliis injnsle
me dilorem, a se periculum,el ab utrisque uostrum a nondividiintiirah Kcclesia,uisi se ipsi dividanl: el quid
plurimisillatuinimpropeniim. sacii canones de seipsos dividetilibusab Eeclesiapieshy
C P. XL. De PO quoddicit qtioniamqui 'quid illi de snis teris, diaconibus,et epkcopisclicanl.Et quod, sicut in la-
liomiuibusel de hoiniiiibusa rege ad Laudunuindireclis, tioue in cruee converso monslrauir, uliquandoliapiisuii
coitlrariiactuin est, et quod eum rex commendavil,hoc vicempassioimplet : et de Comeliocuin suis aule lia-
meo instiucluel cousilioatque couseusu patraium exsli- plisma Spiritumaccip;ente, et de baplismateJoannis, et
terit. quia in lalrone perfecta salus est, qujniam
CAP.XLI. Quodsi inde me recognoscerem,quia prima spiritaliter <i adfuii ipiodper necessilatempe.rpit-lalem corporalter
salutisspes est confessio,deinde dileclio, non dimiiterem dclti t, siculel parvulis,cum pro eis ab alis responileiur,
quin iiiife salubrem indulgenlitemedicinamexpeterem, et non laniumdeinvalealbi quis prose valeat respondere.
non pro bumano,sed pro divinolimore el fraternoamore. Et qood parvuli participutionecorporis et san«uinis
CAP.XI.II. De auferendoa nobis amhoLusoppobrioa Clirisliac tvnelicio iion privanlur, eliainsiantequam pa-
multisillato. licii)illiiincomedaut,ef culicembihant, de hocsaeculoin
CAP.XLIII. De eo quodaudio,illumme apudmullosin- unitate corporis Chrisii consiituti abscedant.Et quid
famarp,quoniam sairas Scripturas solcam deiruncare, et beatus Amhrosiusde Valeiilioianosine corporalibapli-
ad meum scinum infleelere,quod illum egissejamqualer smate obeuniedicat.
possuinostenderc.Elde epistolaa me illi direcla, de duo- CAPXLVIll. Monetur ut ex liis diligenter allendat,
bnsa mea parochia,quoniamde alienaerant [irovincia,ex- qnid illi sentiendumsit de parvnlissua jus^ionesine ba-
communicaiis, qu.a saiisfactionem de quibusrepiitabamnr ptisinalemortuis, et de hts qui ejus sine via-
in mea parochiaagere ronlempseruiit. t f de eo quodcom- tico niunere obierunt, et qnid inde pnecppiioiie sacraedi.anl:
me noralisdcctisAiiacleli,Vicloris,Callisti,et Eleulheri, et quid sanctus Auguilinusdicatderegulae his qui iiimisainant
qui aiileNicxuumconciliumpro quoriimdamconsolalioni- senieutiam snam, vel iuvidendomelionhus, usque ad
hns, sicut dicil Gelasius,ad diversossuasepistolasdirexe- pr.Tcidendae cominiinionis.et condendischismatisvel hae-
runt, snhjunxit: «Eece, Pater, qui canones recipiendi, resis sacrilegium perveiiiunl: et beali Eypriani pulchra
vencraidi, acobservandihaheantur,et quidde canonihus laudatio,qui ficel aliier de. baplismosenserit quatn de-
apostolica?sedis poiililicpsseuserinl.»Et deeoquod posnit buerii, tamen ab uiiilaie Ecclesiiese per coutiiiuaciain
de prnscriptionesecuiidunileges accusatorisadverstisac- non divisit.Et qundpriinalus non sit, nisi in sancia cou-
cusatum: ct de dillerenliainter admonitioneinet de ac- versationeet vila bona. E.l quod in liyresi vcl scbismate,
cusationejud calionem,et inler hocquoddi.\i, si ila estut nec ligari aliquidpossil,nec solvi.Et qnoj Spiritussau-
passiina multlset eliain publicein pubhcis placilisclivnl- clus, qni in sula calholicaper maniis imposilinnenidari
galur : ct quid de pelitinne porrecla seuseril apostolica dicitur, majores noslri charitaleiu inlelligi voluerunt,
sedes : sed el de audiiionesine pelilione vel accusaiione, quamcharitalemnon habet, qui ab Ecclesiaacatholjcaj
vpruin et de accusaiioneepiscnpiaut cujuslibet ordinis unitale se segrpgat. El quod communiororporis et san-
cleriei : et quod per mandatumnullus accuset, et apud giiinis Chrisfisignumsil uiiiiais. Et cpiodcpiis;liisniatico
quem episcopusaccusandusdebeal accusari.El iiuodsajpe assenserit, schismaticusesse negari non poierit, e.t-si de
dirla?epistolsevenerahililersuscipiendaesunt, a sede apo- pane ccelestignstat, judiciumsihi mamlucai;etquod post
slolica|iio diversorumconsolationedalae,quas ipse cano- revelalioiicmlactaiii,qui in eoquod erraveral peiseierat,
nes vocat, et conciliaa sanclis1'alribusinstituta, ad au- prudens elsciens sine venia igiiorauliu;peccat. Et seqtii-
cloritatemsunt custodiendaet recii ienda. Kt quod verba tur consiliuuiorihodoxoruin,quuliier ipse quod perpere
ohslrusa, et undecuuqiieper glo sulas collecta,ad osten- egit, sed el ab illo traducli vel illecti se corriganl.
lationemdiclissuis inuniscet.Et de inslrurlionequam iro- CAP.XLIX. Adinoneturut talenliim intellecttis, quod
nice ex Bertricnmandavit.Et de hoc quodmihl ohjicit,se Dominnssihigraluilodedit, non negiigat.
scissealque sensisse,saepiusme audiisse,ac-falsaaudita CAP.L. Ue eo quod dicitur a qiiibusilam,quia portare
pro veris recepisse tenuisse; etquia volunlarieau- palienlpr uon potest, ut ei a quoiiuaindicatur,quod quis-
ilio verba mendacii,aique
el detracloribusstiisaurern libeuler qaam sihibunumaliquodsinesuo merilo exhibuenl.
arcoinmodo.El quia saepeilluuiverhis el scriptissecreto CAP.Ll. De eo quod a mullisdicilur, cleiicos et
admonui,sicut et in hoc capitulo docuiuenlissanclorum laicossibi commissosin multisexeniis perquia diversasocca-
facio. sinnes gravet, unde ex sancloruni verbis uiouelur, ul si
CAPXLfV.Qnalilerredire valeat ad patcrnsecbarilaiis veriim esl a lalibusresipiscal,elde eaelerocaveat.
dulcedinem,a me quonnamsibi inipensani.Et qui ordines CAP.Lll. eo quoda iiiullisdenoieti:rquia superbia
et distiuciiones episcoporuui,ac sacros cauones, el de- efTeruliir,et De vana gloriajacliietur, atque anuganlia supe-
creia sedis liomanaepoulilicuin,nec non el lcges, quas relur. Uniieadmiuielur,ul se corrigal, Plquiad luin.ilila-
Ecclesiaprobat et servat, praesumit convellere,seipsmn lis exempliim positusesl, locuin detraclioiiis non piae-
ab uuiversai Ecclesiastudet praecidere. beat. Adinonelureliamde eo quod diciiur apud pluriiuns
CAP.XLV.Aditionemrut redurat ad memoriam cum gloriavide fnrliludiiieetagililule sui curporis : et quia de
quautabeiiignilalein primisdiehus, quando ad episcopa- piaeliis,alque, ur. nostraliumliuguu dicitur, de vassiuicis
tum venit, a domnorege suscipiebaiur,el quanla dulce- frequenler ac lihenler sermuneiusolet haliere, el qnali-
dine mea frucbauir, quanla unanimiiaiecum frairibuset ler agerel, si laicusfuissel, irretereiiler relerre Sed et
coepiscopisnostris utebatur, cuin quautoamore a pulati- alia quaesibi uouconveniuuldicere et agere, uec iiuhi
nis et ab aliis liujus lerrae hoiniuibus colebatur, cum eiiuniare.
quauta amons reverenfia a sibi commissis,sed et a no- CAP.LIII. El quoniama multis reprehendlturde moii-
a
siris, quihu", et cum el
quibus, inlerquos nulrilus fue- bus corporis inordiualis,ex verbis sauctorum uioneiur
ral, veuerabatur,qui nuncestomnibusin canlicotota die. qualiter illacaveul.
El quia dicit, se m bi nolle couseiilire,ut sedes apostolica CAP.LIV. Moneiurutnon se permillat decipi a flore
suaiii potestaleiii11011 habe.al. el sanitate corpuris, et mitudi illecpbris,ba-
CAP.XLVI.Deeo quod dicilur per vanitslemjactilare, juveutiitisbeus semper anle muntisoculos quod biucsauclus Spiri-
quoniniiqua-cmiqueiucepit, aut ccntra regem, aul con- lus dicit.
tra me, aut conlraquo^cunquesuoruiu,sive cluricos,sive CAP.LV. In conclusionehornmomniuni illi dicitnr
laicos, qui comra suam volunlatemfeceruut, vel coulra quod beatus Elias, Spirilu sauclu replelus, ad Eliseum
vicinossuos,qni se coiilraeum erexerunt, totuinex parte eodem Spiritu sancto replenduindixil : Quodrneumfuit
liiaximasemper vicit, el qnndreslal eviucet. libi. Qu:econclusioepistoiaeiu o:alioue lerininalur,
CAP.XLVII.Et quia viclumse dicere. iion dignabitur, feci
et quaead iuslructiouemsuamel correplionemsihiscripta «scilicet Ut quod nostris meritis non valemus,rJiviuagralia,»
suul, nou ad aediucalionemsuscipiet, sed ad contetitio- grat'Sdata, « obtineaiuus.»
287 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 283
TITULATIO METHICA A Saepiusexpertus quam sil laudatio (ixa
COMPILATIONIS Hsec tua, quse variat tempore et ore simul.
Sedprudens animo pariter non omnia profert,
Hincmari Laudunensis episcopi ad domnum
Carolum regem ficta. Qui discreta tenet tempora menle sua.
El pardi pellem noscens te linquere nolle,
Is!e pilatiolus plane depromit el aple , Stistinel ut propriis casibus ipsc ruas.
Sedem appellandam libcre aposlolicam , Congeris et quscdam tibimet quse valde resistunl,
Qtiin appellantem haud vinclis artarier ullis, Teque magis pungunt, quae tibi grata putas.
Responstim a vincto rite nec exigier. Mnlta quidem ex studiis a te dimissa videntur,
Arcbique pontilici dislinguil jusque modumque Qusequia contemnis, fraude doloque taces.
Cum comprscsulibus ceu teneat sobrius. liipuriis quscdain falsasti, iramittere mendas
Siiqne pio regi Carolo pax, vita, poteslas, Non veritus, quoniam non tibi pura placent.
Qui probus hscc cernens prse probitatc probet Nam sacra depromunl canonum decreta palenter,
Cui si surripilur liumanis nisibus ullis , Juraque conflrmant sedis aposlolicse,
Cassando reicit, res ubi certa redit. Melropolitanum curam regionis habere,
Sic sua mens adeo veri defervet amore D Ut prscsit sollers ore manuque sagax ,
Recte fruslrandum ne sinat esse ralum. Ad qneni concurrant quseciinqucnegotia juris
Nanique animum servalmitissapicnlia forlem, Ctincti poscentes, prseniinet ipse quidein.
Pr:e cunctis proprie quem redimit pielas. Regmine sub cujtis conslat provincia lota,
0 quam rex felix, virlutum forlis amalor, Ut sanctis scmper legibus aptet eam.
Tam bcne quem superat sola boni pielas ! Rebus in obscuris, dubiis quoque, certa requiral,
Al le, Cbrisle, Detim noscens dum diligit tillro, Consilio fralrum sicque lcnenda Iegat.
Qnse spernis spcrnit, quse slatuis slalttit, Quse scriptura lamen, sanctorum et dicta, pcrenncs
Se tibi committens in le tua verba verelur, Leges duxerunl nulla molesta ferant.
Nunc el in seternum luque ttiere luuin Citi quia subjiciltir regionis episcopus omnis,
Sit humilis htimili, sit rigidus rigidis.
HESPONSIO. Corde manens milis, zelo sil fervidus, alque
IIoc libi de lilulo, juvenis Ilincmare saccrilos , Sollicilus servet quse canones slaluunt;
Respondere mibi convenil arte pari. _£tates, causas, personas, tempus, ct actus,
Ne lilii sis sapiens mullum, quod csecat hontonem, Et loca discernens, penset agenda simul :
Collige de veris hscc lua ftcta fore , C Illius in cunclis semper moderamina fratres
Sicut et ipsa tui primordia carminis csse Exspeclent, sicut regula sancla docet.
Clare demonslrant degeneri genere. Ut pater et fratres charitalis nexibus unum
Namque pitatiolum ncutro dixere priores, In Cbristo facti, schismata nulla flent.
El capul hoc languens csclera fluxa doccl. Angelicsesorlcs ccelonam culmine praslant,
Quse compilasli vario pro tempore el actu Suppositis aliis ordine composito,
Condita de verbis sedis apostolicce, Unde sacerdotum constat distincl!o certa,
Conciliis cerlis prseponens lalia sensu, Et mundi populos ordo regit varins.
Cui bouus inicrpres Spiritus almus abest Plurima membra tuo gestas in corpore toto,
Cor fugiens fictum, quod disciplina salubris Quseservire vides ofliciis propriis.
Non regit, alque simul quse lua vota vonnint. Quapropter sensus pompa fallenle superbos
Congruit unde libi sapiens qttod dixerat olim, Deprime sub Domini jussibus almilicis,
Non tenuem scnsum venler obesus habet. Cujus non metuis postponere dicta iremenda ,
El mens inflato sensu distenta videre Insuper ipsa ttimens evacuare cupis,
Noxia gesla nequit, quse tamen ipsa gcrit. Idque procul dubio nequam tibi spiritus omne
Hinc alios geslit semper clumare noccnles, "
D Suggerit, et semper quaesua sunt adhibet.
Seque pulat mundam, si nilidos maculat. Qui rex est horum, quos cseca supeibia vincit,
At cor contritum, Domino placabile munus, Cujus sunt facti sponte sua genili.
Dat mala cuncta sibi, dat bona cuncta Deo. Denique quod dicis deprompluin rite vei aptc,
Tu, fugiens culpam, ctilpam iiihilominiis addis, Scdem appellandam libere apostolicam :
Innocuos carpens conscius unde libi. Qnis bscc ignorat quse ttt te nosse fateris?
Moribuset faclis turgens, ut corpore, cordc, Aut tibi sunt soli cognita quseque Dei?
Motibus alquc nimis diceris ore levis. Nempc sacri canones, nec non el Rouiula dicta ,
Viscera qui matris, dum te gestaret in alvo, Ac leges clamant, omnibus atque liquet,
Ruinperc iion quisti, nnnc laniare cupis. Qualiter, et quando, atque ubi, quis quoque, de quibus
Parta pic subolcs, donorum oblita parentis, [ipsam
Quse le nutritam fecil bonore sacram. Appellet sedem non levilate vaga,
Non rex, ul dicis, surreptus nisibus ullis, El quis , proque quibus sedem appellaverit illam ,
De te rcjecil quas.bene nota lcnet. Vinciri nullo debcat ab bomine.
280 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IIINCMARlLAUDUN. 290
Ei quis, proque quibus, propriis nudattis ad ulla A IIINCMARUS
Non det responsum, cum fuerit monitus, S. METItOPOLIS ECCLESI.* RnEMORUM EPISCOPCS
Indicat ipsa libi manifeste regula sancta, Hincmaro Laudunensi coepiscoponostro
Qualiter his fieri debilus ordo queat. SALTJTEM.
Si leges scires, canonum quas trames honorat,
Perspicue nosses qusebene cuncta palent, PRJEFATIO.
Et lu conspiceres, nisi magna albugine plenus Ntiper, quando transacto tempore, sicut tibi et
Mulceret visus, hsec libi nola fore. aliis mullis cst cognitum, apud Gundulfl villam in
Qusetibi dum trihuis, jaclas et scire snperbe, obsequio domni noslri rcgis cum plurimis archi-
Cordis inest oculo nox lenebrosa luo. cpiscopis et episcopis, ac csetcris fldelibus stiis fui-
Hinc etenim Domino pancs offerre velaris, mus, quia nic, sicut alii tui priores ordine, el po-
Tangere quin eliani jura ministerii. liores ordinis dignitate, ac scniores aetate, consa-
Hanc auclore geris lapso de hirc superbo, ccrdoles noslri et vencrabiles archicpiscopi atque
Qui sublime quidem letifer oinne vidct. episcopi fecerunt, et te specialius oporlueral facere,
Hic te mirari monitat quod perficis ipse, exiguilalem ineam adire niibique pacis osciilum
Quod non est mirum, scd polius niiserum, " dare noluisli, nec eliam ullum verbum mecum
loqui
Ac detcsiandum veri ratione lenoris, dignalus fuisli, non dicam magntim, sed miserum
Non allcstaitdum prorstts ut illicitum. multis spcctaculum prsebuisti. Quare de re, sicut
Propter hoc autem lantum clamare videris mihi dixil, venerabilis archiepiscopusWenilo tccum -»
Securos aditus sedis aposlolicae, , locutus, interrogavit te cur mecum debitam pa-
Ut qtiod valde libet valeas patrare Iicenter: cem non haberes, et dcbilam obsequii veneralionein
Non tamen omne licet, quod libi forte libet. impendere dctrectares. Unde a te responsum acce-
At magis id certas, quia non vis ipse subesse pit, quoniam si scripta qusc libi et Ecclesise tibt
Ulli, ceu poscit regula justitise. commisscede a te intenlata cxcommunicalione luae
Hinc imilans illum, qui nulli sponte subesse parochise transmiseram, quseibidem tecum habebas,
Gestivit, labens per mala quscque miser, coram aliis incenderem, et annulanda dicercm, me-
Qui vitio proprio talis jam factus babetur, que contra rationem fecisse profiterer, tunc mecum
Ut nullum timeat, nec mala post raetuat. pacem habere velles. Dixit eliani le mihi mandasse,
Hunc el in hoc sequeris, dum non resipiscere guid- quia quodde illa excommunicatione fecisti, ego libi
[quam ^ insinuavi. Habes enim quamdam villam in niea pa-
A prave coeptis vel tibi sero placet, rochia, ct quia homincs ejusdem villse rogasti ad
Sicut et ipse nequil, postquam super omnia sese illam ecclesiam dare illorum decimam, ad quam •
Exlulit, et misere primus ad ima ruit. eam dare debebant, excommunicaverim illos, et
Sed si forle animos vincas ad ctincla prolervos, habebas imbreviatos quot infanles sine baptismale,
A quibus ex studio valde teitere tuo, et quot homines sine communione inde obierint,
Confestim poteris secure vera tcnere, quseimihi iu publicum objicere noljes, neposlea tibi
A quibus el nolens vinceris ipse moilo. iitiproperareni, quod si alia mala de nte scires, illa
Ulque duplex animo, inconstans pcr cuncta viando, eliam diceres. Undc tibi slatim pereum remandavi,
Lingua assentantis regia corda linis. quia et inde, et de quibuscmique velles, quse tibi
Quem conleninendo nosti te Isederecrebro, viderentur objiceres, scd de hac causa verum non
Non parens dicto legis apostolicse, diceres. Habeo^enim scriptum perverse a te colle-
Qtiod demum sancli canones, seu publica jura, ctum, et perversius quse collegisli interpretala, quod
Et quod hinc sedes sancit aposlolica. per manus Hadulfl archipresbyleri tui accepi : sed
Scilicet ut subsit qusevisprovincia sedi ct gesta, qnsc de ipsa ecclcsia tu egisli, et qualiler
Melropolilansesemper ubique suse. et qu* inde ego egi, vera narralione conscripta, et
Si vis, si non vis, firmtim conslabit in sevtim, quandocunque velles, aut cum quibusdam fratribus
Sic vere sanctus Spiritus instituit, et consacerdolibus nostris, aul si velles in synodo
Ul libi conscripla in parvo diplomale misi tibi oslenderem. Tacite aulem in hac confessione
Rheinorum praesul metropolila luus : tua, qua dixisti, quia quod de illa excommunicalione
Quaemundus lotus sequitur, veneratur, honorat, fecisti ego libi insinuavi, tria considcravi.
Et reprobare nequis, si male forle velis Primttm quidem, quoniam si ratio inter le el cle-
Vcrsibus iuversis, juvenis Ilincmare sacerdos, ricos Laudunensis Ecclesiar agitanda foret, de peli-
Reddila sume tuis fonlibus hausla sacris. tione cx causis in ea conlinentibus ab eisdem mihi
In sinibus propriis capiens binc septupla, vales porrecla , iiirum esset an non verilale subnixa,
Ut poscit justi de manibus Domini. nullam qiiacstionemdeberet recipere, poslquam tuse
confessionis atleslalione flrmatur. Aliud vero, quia
silcntio suppressis bonis, quse libi insinuavi atque.
insinuari feci, imputando mihi quod male libi de hac
cxcommunicalione quam perpelrasli insinuaverim.
291 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 292
reum te confessus es, quia scienter male fecisli, ac A 'Sanehiqui criminasua in quseslione confessisunt,
per hoc, secundum decreta Hilari papse, tuum con- de aliis si dicere voluerint, a judice non credanlur:
tra regulas factuni deberes ipse dissolvere, quod si quia jtire et legibtis constitulum est, ut spontanea
nolles, auclorilas melropolitana illud deberct anni- profcssinne reus reum non faciat, neque illi de al-
bilare. Terliuin, qnia ut tccum me posses illaqueare, tero credatur, qui se criminosum esse confessus
s: forte, ut assolet improvisse menli accidere, libi est. » Et item (ibid., lib. XII) : « Non credendum
slalim liacc falsa de me rejiciendo imparaUis et ira esl conlra alios eorum confessioni, qui in crimini-
commotns non responderem, et tc jactitare valercs hus accusantur, nisi se prius probaverint innocen-
nie in aliquo iude concredidisse, voluntarie tibi de les : quia periculosa est, et admiui non dehet, rei
tali confessionc laqueum studuisli injicere, et pro adversum qiiemcunque professio. i Et canones di-
bonis mala retribuens, non ul quondam prodilo- cunl (conc. Afr. can. 96, 97): « Ut ad accusalionem
rutti primicerius, simulando pacem osculo quam non adiniltaniur, quos ad accusanda publica crimina
non habcbas in peclore, sed exerlo linguse gladio leges 'publicse non adinittunt. Et quoliescunque
nie aperte' ac impudenler decrevisli impelere, et clericis ab accusaloribus mulla crimina objiciuntur,
quasi me qualicunque palrono ac benefaclore atque et unum ex ipsis, de quo prius egerit, probare non
ordinatore tuo tradilo, talis confessionis de tantis B valuerit, ad csetera jainnon adinittatur. i Et item
impielatibus iaquco le suspendere. Sed benediclus canones dicunt (conc. Carlhag. can. 18) : < Ul ordi-
Dominus, qui secundum promissionem suam, qua nandis episcopis, vel clericis, priusobordinaloribus
dixit: Aflagello lingum absconderis (Job v, 21), li- suis placita conciliorum auribus eorum inculcentur,
berando animani mcam a labiis iuiquis et a lingua nesealiquid contra slalula concilii fecisse pccni-
dolosa, adjuvit me, et consolatus est me, mox lelum teant. i Quae a me libi ordinando inculcala sunl :
falsitatis sculo veritatis rcspondendo rejeci. Quse inler quse habenlur et illa quibus et in hac illicita
animi dolore compunctus, non amaritudinis livorc excominunicalione, et in conlemptu obediendi, non
stimulaUis dico, sciens capiti ac salvatori nostro solum semel et secuudo, sed et lertio, ex Scripluris
mendaciler mulla fuisse objecla, sed et prodtictos et regulis sacris conscriptis admonilus ut eam cor-
adversus eum falsos lesles luisse. Nam el Romansc rigeres , obviasli, cum scriptum sit: Melior est obe-
sedis ponliflcibus Damaso, Sixlo, et Leoni terlio, dientia quam viclimm, et auscullure magis quam of-
verum et aliarum insignium ecclesiarum prxsulibits, ferre adipem arietum, quoniam quasi peccatum ario-
Achanaoioscilicel Alexandrino, Joanni Coiislautino- landi esl repugnare, el quasi scelus idololalrim notte
polilano, Cseciliano Cartbaginensi, sanctitale fidei acquiescere (I Reg. xv, 22). Sed et lu , coram
et operalionis atque scientise doclrina prseclaris, C Rhemcnsi Ecclesia, in quanulritus fuisti, et coram
necnon et quamplurimis aliis venerandis episcopis, Ecclesia Lauduuensi libi committenda, sed et co-
ab hominibus invidis, eteorum locum ac bonseopi- ram eprscopis qui adfuerunt, et coram legatis eorum
nionis famam oblinere volenlibus, sed non habere episcoporumqui corporali prsesenlia defuerunt, post
merilum illorum studentious, mortalia et nefaria fldei confessionem, ea qux libi inculcala erant, et
crimina falso impacta, et usque ad ecclesiaslica ju- specialiter de obedientia tuse melropoli atque luo
dicia et cognitionem publicam fuisse perducla legi- metropolitano regulariler exhibenda, te observatu-
mus. Sunt enim hujusmodi vipereae nequitise bomi- rum nianu propria conflrinasli : et quando lihi li-
nes, qui licet prius eorum mentes propria rodat bcum sacrorum canonum, et regulam pasloralem
invidia, in boc lamen suas legere posse iniquilales beali Gregorii, coram altare sanctsc Marise, in prse-
pulant, si alios infamia modo quolibet maculare cu- senlia omnium qui adfuerunt, in manum misi, ob-
raverint; quorum criminaliones Hdem viri sancli teslans ul ita, quantum tihi Deus scire et posse da-
palieniissiine toleraverunt, et conslantissime adju- ret, servares in vivendo, docendo, et judicando, si-
vanle Doniino revicerunt. El hortim, sicut scriptum cut ibidem dcscriplum erat, et ipsos libros, sub
esl (Hebr. xiu, 7), iiituens exitum conversationis, testiuionio divino et prsediclsefideliumEcclesiacsu-
iidem mihi necesse est imilari; ct usu compertus, el sceptos, le ila observaturum consensione lua con-
de le in me prorsus experlus, quia pbreneticus ssepe flnnasii. Unde sacri canones dicunt (conc. Carth.
nulli majorem alapam dare solet, quain ipsi ntedico II, cap. 13): « Si quis contra suam professionem,
qui eum curare volet. vel subscriptionem venerit in aliquo, ipse se bonore
Sed el mullum miratus sum, ubi scnsum tuum privabit.» Et sanclus Leo papa ad Leonem Augu-
habuisli, quaudo de lantae auclorilalis el sapientke stum scribit (episl. 84 per Philoxenum) de sua erga
atqtie religionis viro, sicut doninus esl Weuilo, leges consensione si contra illam fecerit, « Eis, in-
dixisli, el ad plurimorum episcoporum notitiam quiens, me ultionum conditionibus subdo, quas non
pervenire fecisti, quod si in judicio regulari dixeris solum auctoritas beatae mcmoriseprincipis Martiani,
probare non poteris, prsesertim te reum de hoc ipso sed eliam ego mea consensione flrmavi. >Et cano-
confessus, et confiteudo te lalia egissc, qusp.elsi non nes Carlhaginenses dicunl (conc. i Carthag , c. 14):
confllereris, perpelrasse negare non posses, leipsum < Quse vel facta vel dicla superius comprehensa
Ulaqueassevidere non potuisli: cuin leges quas prO- sunt, vel ab aliis conciliis conscripla, quse secundum
Lat Ecclesia dicant {Cod. Th.f de Accusnt. lib. xix) : legein inveniuntur, cuslodire nos oportel. Si quis
895 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARlLAUDUN. 294
vero statula supergressuscorruperil, velpro nihilo ha- A1 de terra arabili buhnuaria duo scmis, et de alia ter-
bentla putaverit, si laicusest, communione; siclcricus, ra, quam Franci homines in eadem villa in suis
honore privelur. Universi dixerunt.placel, placel. i proprielalibus commanenlcs dedcrunt pro loco se-
CAPUT PRIMUM. pullurse ad ipsam capellam, bunnuaria quatuorsemis
quse in summa sunt de terra arabili bunnuaria
De capella in Altolm curte sita. septem. Nihil aiitem de vinea, nihilque de prato. vel
Caeternmcausa de ipsa capella, de qua mihi man- quiddam de pascuali, sed et mancipium nulltim ha
dasli, hoc modo se habet. Nam el cum a longo lem- bet. Et siint in eadem villula dc poteslate sanclse
pore ipsa capella in Atlolsccurle sita, sub;ecta fuerit MariaeLaudunensis ecclesisemansi ingeniiiies novem,
Ecclcsisein Juviniaca villa, sicut infra oslendam, serviles undecim. Et ipsa capella a longo temporc
Berthariuspracposiliis tuus, ut dicebatura plurimis, unita fuit ecclesise sitae in Juviniaca villa, cl paro-
et eliam rei effeclu claruit, tua jussione ad eaindem chise illi subjecla, quia sine silva, vel aqua, aut
capellam venit, et decimam dari presbytero paro- palude, aul spalii longiuquitate, vel alicujus alterms
chiae nostrac,cui commissa erat, el qui in ea ordina- interpositione impedimeiili, sunl contiguse, tempore
lus jam anle triginta annos fuerat, prohibuit, et sicut seniorum islorum, quorum subscripta sunt nomina,
sibi visum fuit,"eamdem decimam disperliri prsece- fi 1 praeier illos quos commemorare non possumus, qui
pit. Insuper el scuriam ipsius presbyteri inicrclusit, ambas illas villas per regium bencficium lenuerunt,
et annonam de terris dominicatis colleclam, sine videlicet lempore Remegaudi comilis, Berlmundi
licentia ipsius presbyteri in ea misil, omnemque po- comitis, Bernardi, Odonis, Gibuini, Rolhardi, Gode-
tesiatem inde presbytero abstulit, antequam aliqua fridi, Angelboldi, Frederici, in quorum lemporibus,
quscslio inde ad me, aut ad comminislrum meum pra.qer eos quos cominemoiare non possumus, isti
veniret, cum eliam si aliquid inde rationis haberes, preshyleri easdem ecclesias insimul habuerunt, Tet-
Canones Africani dicant (can. 87) : < Ut episcopi grimmus pfesbyler, Ernienricus presbyter, ilem
quascunque ecclesias vel plebes, quas ad suam ca- Eruienricus presbyier. In qua ecclesia, sila in villa
tliedram exislimant perlinere, non ita repelierint, Juviniaca, simul cum prscfata capella, istum presby-
ut causas suas episcopis judicantibus agant, sed alio teruin, qui adhuc eas lenet, noinine Eriuenricum,
renitente irruerint, sive volentibus, sive nolenlibus Ebo, quando Bertmundus comes easdem villas insi-
p!ebibus, causaesuse delriinentum patiantur, el cae- mul per benelicium iniperaloris Ludovici tenebat,
tera quse ibidem sequuntur. i quarlo anno anle deposiiionein suam ordinavit, qui
Audiens atilem quae hinc gesla fuerant fraler et Ebo depositus fuit anno incarnationis Doininicx 835
compresbyler noster Ausoldus, cui delegala estpars C ( el lempore prsefatorum seniorum, qui Berttnundo
parochise nostrse in qua ipsa capella consislit, saepe in eadem villa successerunl, eamdem capellam siitiul
inde ad Beriharium misit, sed nullam rationem re- cum ecclesia lenuit, usquc duni Pardulus episcopus
gulis congruenlem oblinere prsrvaluit. Unde quia apud islum domnum Carolum ipsa mansa impetravit
tunc in parochia Rhemensi non eram, prsecepit ut ecclesiaeLaudunensi restitui, et isle ipse Ermcnri-
in ipsa capella inissa non celebraretur, anleqiiam cus, quandiu Pardulus vixil, ipsam capellam Eccle-
homines villse ipsius suam decimam presbytero suo sise suse subjectam sine ulla inquietudine lenuil, et
secundum anliquam consueludinem darenl : si au- hoc rcgulariter per presbyteros, quorum hahemus
tem missam vellenl audire, ad ecclesiam quse esl in nomina, approbatutn fuil, inter quos quidain Ra
Juviniaca villa pergerent. Nulli autem baplisnms vel tramnus presbyier jam nonagenarius lestalus cst, quia.
communio est denegata, et quanlum rescire vera- ex quo sensum habuit quod hoc cognoscere poluis-
ciler polui, quod inilii mandasti quosdam infantes set, semper vidit presbyterum de Juviuiaca villa
sine baptismale, et quosdam sine viatico munere habere cum illa etiam ecclesia capellam dc Auolse
exisse de saeculo, non est verum. Nam ct si inde curle, uec non et legaliler per Francos in eadein
aliquid verum essel, quia sa.-peper inde transiiuis villa cotnmanenles, sed elper vicinos circunimaiicn-
habui, ct iidem homines lieqiienrcr ad confirmalio- D 1 les, eliam et per colonos, quorum habenius uoinina,
nem ac prsedicationem ad nie venerunt, sine dubio boc. in luorum missorum prsesenlia comprobalum
inde aliqua reclainalio ad me venircl. Postea eliam fuit. Quod autcm a quibusdam tuorum dicitur, quod
quam mihi ea quae pncmisi per prsefalum vencrabi- ipsa capella anliquior sil qiiam ecclcsia in Juviniaca
lem archiepiscopum mandasti, diligenter inquirere villa, etiamsi verum forel, luiic illi antiquilas sua
si inde aliquid veriim essct curavi, ct per omnia suffragiumafferret, si in anliquitale sua usqne ad
quod mihi mandasli mendacium esse inveni. Ipsa lenipora modema persisteret. Nam Atrebalis, Viro-
quidem capellain villa quae nominalur Atlolsecurlis, mandis, et Rouonia, ex cujus territorio es nativus,
quam sicut ferlur, Atlola episcopus Laudunensis antiquiores sedes cum episcopis propriis in Rhemo-
ecclesiaeparlem inde, quse suse proprietatis fuil, ad rura provincia exstiterunt, quam caslrtim Moniis
ipsam ecclesiam in qua fuerat ordinatus donavit, Lauduni intcr sedes computaretur, in quo es ordii.a-
excepto atriolo ad sepulluram, el excepla cellula tus episcopus. Sed quoniam a longo tempore, cerlis .
raanselli ipsius capellae, cum bortulo, ex potestate evenluum ac necessitalum causis accidentibus, sicut
saociaeMariaeLaudunensis ecclesiae non babel, nisi et de pluribus civitalibus in quibusdam provinciis
295 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPl 293
legimus, illaealiis subjectse civitalibus suum privile- A latii, praelalionemmonasterii in terlia provincia sine
giuin perdiderunt, quod non recuperant, el caslrum meo conscnsu, vcl ipsius episcopi, in cujus parochia
monlis Lauduni convaluit, quia secundum leges, ac idem monaslcrium eral, obstinuisii coulra sacros
sacros canones, alque decreta sedis Roinanocponti- Antioclienos canones, qui dicunt eliam melropoli-
ficum, pro id appellare, idque relragari non licet, tano non licere, quod lu provincialis episcopus prae-
quod legum tcmpus excludit. sumpsisli. « Nulliis, inquiunt (conc. Antioch. c. 13),
CAPUT II. episcopus ex alia provincia audeat ad aliam trans-
De adminislratione palalii et abbatia conlra canones gredi, et ad promolionem ministcrii aliquos in ec-
adeplis , et quod vocatus ud synodum non venerit, clesiis ordinare, licet consenstimviileantur prsebere
et de irregutari excummunicationeAmulberli. tioiinulli, nisi lilteris tam metropolllani, quam caele-
Sed et tempore luo nitllam inde inquieludinem rorum qui cum eo sunt episcoporum, rogatus adve-
habuit, quo usque te commovisti conlra me, quia niat, et sic ad aclionem ordinatinnis accedat. Si
redarguere te prsesumpsi, quoniam conlra sacras vero, nullo vocanle, inordinato more deproperet
Antiochenas regtilas (conc. Antioch. c. 9), prseci- super aliquibus ordinationibus, el ecclesiasticis
pientes « ul praeter nie agere non debcas, secundum negotiis ad eiiin non pcrlineiitibus componendis,
antiquam a palribus noslris regulam constitut»», B irrita qtiidem quse ab eo gerunlurexistant, ipse ve.
nisi ea tantuin quac ad tuam parochiam pertinenl, ro incompositi molus sui el irralionabilis auda-
possessionesque subjectas, sine mea vel coepisco- cise subeat ultionem, cx boc jam damnalus a
porum nostrorum conscientia, adminislralionein in sancio Concilio > Attende intelligcnter, quia sicut
palatio doinni regis obstinuisli: sed et his quae inde non tiiii licuit in eodem monaslerio qtiemquam ir-
de sacris regulis libi legeratn contemplis, postea con- regulariter ordinare, ita et non licuil ccciesiastica
tra interdiclum meuni canonicum, eamdem admini- qiisecunqtie negotia ad te non pcrtineiitia incon-
strationem palalii readeptus fuisti, coiilra Sardi- sulle componere. De qttibus negotiis a le ibidem
censes canoncs (conc. Sard. can. 8), redarguentes irregulariier actis, per eos quorum inlererat gesla
passim episcopos, qui archiepiscopi sui salularia inibi qusc habco fuere oblata, sicut tihi paterna di-
consilia spernunt alque conteinnunt, ut non soium ad lectione innolescere sludui. Sed quia principalis po-
comilatum multas ct diversas Ecclesiacnon profutu- teslas, te exaggcranle, contra le admodum erat
ras perferant causas, sed et dignilates sscculares el commoia, ne super vulnerum dolorein tuorum ad-
admiiiislraiiones quocrant,sed et scamlala excitent. i dercm, inde agere salis omisi, spe ac studio cauteioe
(ibid., can. 2.) « Qiiiciinqiie ergo preces habuerint ac correctionis ttisein reliquum : excusalionem ra-
vel acceperint, per diaconum suum iniltant, quia C tionabilcm ne inde satagerem proferens, quia gesla
persona minislri invidiosa non est, et quse impetra- illa non consliiulis pariter partibus, sed cx una
veril (scilicet de pauperum, et viduarum, ac pupillo- parte confecla fuerunt, et ideo secundum leges ac
rutn causis, el Ecclesisesuae necessatiis vel profutu- regulas exinde quscstionem agere, et judicium sy-
rts), celerius poterit referre. El hoc consequens esse nodale proferre non possem. Ad quod monasierium
videlur, tit de qualibel provincia episcopi ad eum irregulariler adeplum in terlia provincia, sine mea
fratrem et coepiscopum preces miltanl, qui in inc- licehlia, quolies libi placuil, cliam irregulaiiter
tropoli consisiit, et ilte el diaconuin cjus, el suppli- perrexisti, contra Hilari papae decrela dicenlis :
cationes deslinet, tribucns coinmcndalitias cpistolas «Illud non poluimus praeterire, quod solliciiudine
pari ratione at! fralres et coepiscopos, qui illo tem- diligeiitiore curandum est, ne prseler mclropolila-
pore in his regionibtis et tirbibus inoranlur, in qui- norum suoruni lilleras, aliqui ad quamlibet provin-
bus felix ct beatus Auguslus rempublicam gubernat. ciam audcant proficisci, quod eliam in omni genere
Si vero cpiscopus babcl amicos in palatio, qui cupit ofiicii clericalis per singulas debet ecclesias cuslo-
aHquid quod lamcii honestum e.sl impclrare, non diri.» Et sanctus Gregorius ad Vincentinm et csc-
prohibelur per diaconum suum rogare, ac significarc leros episcopos (lib. vn, ind. 11, epist. 8), « Horla-
his quos scit benigna in'ercessione sibi absenti posse D mtir, inquit, fralernilatem veslram, ttt si qucmqiiam
praeslare. » (ibid., can. II.) « Scimus eniin et ipsi, vestrum pro causis propriis tihicunque longius com-
saepissimepropter paucorum impudenliam , religio- pulcril ambtilare neccssitas, a melropoliiano vestro
sum sacemJolale nomcn fuisse reprelteiisu.ni. Si igi- secundum inditam a sanctis Patribus regulam petere
ttir aliquis contra omnium sententiam nisus voluerit licetiliam debealis, ncc eum postponere in aliqtio
ambitioni niagis placere, qnain Deo, is debet scire, prsesumalis, exceplo si, quoJ non optamtis , contra
causis rcdiiitis honorem dignitaiemque se aitiissu- eumdem mclropolitantim veslrum vos habere aliquid
rtiin ; el paulo post: Si vero, ut superius tnei.ioravit caussc conlingat, ut ob hoc sedis aposlolicac ju.li-
sancfitas vestra, propler desideria et ambitiones ad cium requiralis. Nam iis qui pelere fcsiiiiant licen-
comilatum pergit, neque in lilleris ejtis subscriba- tiam, quod scitis, per canones eliam anliquorum
tur, neque in communione recipiatur: si voliis pla- palrum iiistilutioiie babere perniissttm est.»
cet, omniutn sentenlia confirmari dcbet. Eluniversi In eodem denique monaslerio in tertia provineia
dixerunt bonestiim esse, et placere sibi banc consti- sito, ad qnoJ irregulaniter, ut dixi, sine mea liccntia
lulionem. » Sed et cum ea !em adminislratione pa- quoties tibi plactiit perrexisti, diulius contra cano-
 297 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 298
nes Sardicenses immorans (can. 14, 15). Et semel A censis regulariter electuni, cum his qui convenerant,
ac secundo litteris canonicis evocalus ad ordinalio- vel per scripta consenserant, ordinavimtts. < Si, in-
nem episcopi in Ecclesia Cameracensi provincise quiunt (conc. Nic,c. 6), communi cunctorum decreto
nostrac pastore destituta, unde aposlolica sedes roe raiionabili, et secundum regulam ecclesiasticam
suggerenle non modice laboravit, nec ipse venisti, comprobato, duo aut. tres propter contentiones pro-
nec pro te vicariam personam, ut regulse sacrse prse- priasconlradicunl, obtineal senlenlia plurimorum; i
cipiunt, ad me direxisti : unde Symmachus papa ad prsesertim cum nec luam contentionem audieriinus,
jEonium ex sacris canonibus promulgavit, ut si sicut nec consensionem habere meruimus. Unde,
quilibet episcopus metropolilano pontifici juxta ca- quia fratres nostros non modice scandalizasli, adhi-
nonom diffinitionemvocatus, obtemperare noluerit, bilo mecum fratre Hodonevenerabih ecclesise Belva-
noveril succidendum se, quod non optamus, eccle- censis episcopo, te corripiens dixi libi quantum inde
siastica disciplina. De persona autem pro te, cum incurreris. Sedaliamrecognitionemvelsalisfactionem
tractoria et rationabili excusatione, si venire non a le recipere non potui, oslendens quia hinc te regulse
potuisti dirigenda, sacri Nicseni canones dicunt non modice succenseant, nisi quod iiidignalione
(conc. Nic, c. 4): « Quia episcopum convenit ma- plenusrespondisli: Nonsumiisadliuc inquiens ad boc:
xime quidem ab omnibus qui sunt in proviucia epi- B et post hanc etalias correpliones, a me tibilitteris
scopis ordinari. Si auteui hoc difficile fueril, aut ac verbisadhibilas,in eadem contumacia permansisti,
propler instantem necessilalem, aut propler itineris et haclenus permanes, qua et anle parochianum
Joiigiludinem, tribus taraen omnimodis in idipsum meum Amalbertum contra regulas pro causa libi
convenienlibus, et absentibus quoque pari modo de- illiciia excommunicasli : scilicet quia uxor illius,
•cernenlibus, et per scripta consentieniibus, lunc qiiam in tua parochia legaliter obtinuit, el in nieain
ordinatio ceiebretur : firmitas aulem eorura quae parochiam adduxit, post plures annos quain illam
genmtur per unamquaraque provinciam metropoli- habuit, per mandatum euin apud le accusavil, quod
tano tribuatur episcopo. i Et Antiocheni canones cum illa non posset concumbere, cum leges difli-
{conc. Antioch., c. 19), explanantes sententiam Ni- niant: < Ut neque accusalor per alium accusare,
caeni concilii, dictmt: «Episcopusproeter synodumet neque reus per alium defendi potest, nisi ingralum
prse&enliammetropoiitani nullatenus ordinefur. Hoc Iiberlum patronus accuset, aut rei absentia defen-
aulem modis oranibus coram posito, melius quidem dattir. i Et item : «Observarejudices spccialiter dc-
«st ut omnes simul adsint ejusdem provincisc sacer- bent, ut in omnibus causis sentenlia quse deliberata
«lotes quos metropolitanus episcopus advocare debe- fuerit constitutis pariter partibus recitetur, ut ab his
bit, ei reliqua, quse sicut et praecedentia NicsenisC a quibtis causa dicta est ad inlegrum quoedicla fue-
coueordant canonibus. i Etquoniam hunc convenlum rit sententia cognoscatur. » Etregulae dicunl (conc.
episcoporum Antiocheni canones, explanantes, ut Afr., can. 96): i Ut ad accusationem non admittan-
dixiraus, sentenliam Nicseniconcilii, synodumvocant, lur quos leges publicsenon admiltunt.» Et hanc quo-
et perfectum esse concilium dicuiil, ubi interfuerit que irralionabilem excommunicationem a le factam,
metropolitanus anlistes, quo regulariler evocatus etiam scriptum, contra ralionem et auctoritalem, et
venire aut pro le personara consensum luum defe- non veritate subnixum, sed a le fabulose conscri-
rentem mittere neglexisti, non te pertransire debet ptum, ostendit, quod mihi inde dedisti. Unde etiam
«juia provincise Africse canones decreverunt (conc. tertio tibi suasi, ul sententiam liiam contra regulas
Afr., cap. 43) : <Ut episcopus a primale suo vocatus prolalam iminutares, decernenle Aiitiocbeno conci-
.ad synodum competenter occurrat: quod si non po- lio (conc.Antioch.,can., 13): « Utsi episcopus, nullo
tueritoccurrere, nisi ralionem impedimenti sui apud vocante, inordinato more deproperel super aliquibus
suum primatem reddiderit, ecclesiae suae commu- ordinalionibus, et ecclesiasticis negoliis ad eiim non
nione debere esse conlenlum.i (lbid., can. 20.) < Et pertinentibus componendis, irrila quidem quse ah eo
qui nou fueril concors circa metropolitanam eccle- D gerunlur exislant : ipse vero incompositi molus sui,
£iam, et circa sacerdotale concilium, sed inflatus et et irrationabilis audacise subeat ullionem , ex hoc
ab boc consorlio separatus putat proprioe plebi incu- jam damnatus a sanclo concilio. » Non enim melro-
iiandum, ct nonnunquam convenlus ad concilium polilanus eras, ut sollicitudo totius provincise ad te
unire detrectat, circa hunc non tantuin dicecesim perlineret. Sed quod tibi honestum fuerat, et praeci-
uoo esse servandam, verum et de propria Ecclesia, piunt regulse, oblinere non potui, donec placitum,
« illi niale faverit, omnimodoadnitendum ul etiam te propler pacis charitalisque custodiam cohibenle,
auctorilale publica rejiciatur, atque ab ipsa princi- in confinio parochiarum nostrarum condixi, quo
pali cathedra removealur. > Quia vero semel ac se- quidam ex coepiscopis nostris, et mtilli ecclesiaslici,
cundo, caeteris coepiscopis noslris ad ordinationem et laicalis ordinis, ac nobiles, et mediocris conditio-
secundum sacras regulas convenientibus, el absen- nis viri convenerunt: ubi causa irralionabiliter el
libus per scripta consenlientibus, lu semel ac se- inhonesle a te acta, regulariter alquc legaliter difli-
cuudoregulariterconvocatus, venire, vel regularem nita, non solum mihi, et aliis coepiscopis ac con-
consensum tuum mitlere dctrectasti, secuiidiiin prse- fratribus nostris, verum etiam permultis laicis inori-
fatos sacros canones , prsedictunt EcclesisuCamera- geratis maxitnam verecundiam de luis verbis yere-
PATROL. CXXVl. 10
 HINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 5 0
499
cunriosis, acmoribus incomposilis, clclamoribus in- ^ roissaein eisdem scriplis direxi.de Eystngelica veri-
conditis, contra bonum nomen quodAposlolus (l Tim. tate, et aposlolica atque prophelica, necnon et ca-
III)jubethabere episcopum incussisli. Quamturpis rei nonica auctoritate, sed et de aposlojicae sedis con-
episcopo indecenlem bistoriam.prob dolor! multis ni- stilutione, sicut acceperat eadem sancla sedes bea-
mium cognitam, pudet mescribere. torum aposlolorum tradilione, conslant esse cou-
CAPUT ID. scripta. Et sanctus Hieronymus, ex sanclarum Scri-
De exconimumcalionein aliorum episcoporum paro- pturarum auctoritate, comtjrobat quia igooratio
. chianos inlentala. ... . , Scripturarum ignoralio Chrisli est. Et Apostolus, Si
Verura nec isti excessus tibi suffecerunt adm.it- quisignorat,ignorabilur. Profeclo, inqiitl Gregorius,
tere, nisj etiam his alios superadderes. Quae non ad hiaui>eaqu4esqntDomininesciunt,a Domino nesciun-
iuam, quod absit, damnalionem, si non )ti ipse in lur.elsanclarumScripturarum.lraditores et incenso-
conlumacia perseverando exegeris, sed ad cprreclio- res inler sacrilegos compuiari debere legimus. Si
nem sicut et sequeittia dico. Cum enitn princeps ergo illa, quae de Evangeiio, et aposlolis, alque pro-
aposlolorum beatus Petrus dical: Quai esteqim gra- phetis, nec non et sacris regulis Spirilu Dei conditis,
tia, si peccantes et cotapliizatisujferlis?sed si benefa- sine admislione alicujus hsereseos. vel schismatis
cientes patienter sustinelis, hwc est gratia apud Deum ^ conscripsi, videlicet mensuram trilici, a comburen-
(l Pelr. ii,20).Causa injuriarum tuarum,. meos et dis paleis et zizania puri, revera de horreo Doini-
aliorum primatum aique episcoporum liiversarum nico in lenipoie libi, ac ecclesiaetibi commissse, et
provinciarura paroehianos , non coBfessos, neque sollicitudini meae suhjectse, prolata incenderem, et
convictos de aliquo crimine in parochia tua vel ali- . vera negatem, sine dubio ChristBin, qui.in eis prae-
cubi admisso, 6ine meo vel eorum ad quorum curam nuntiatus et ostensus est, et per quse Christum co-
perlinebant consensu, contra divinas et humanas gnovimus, quique iUa locutus est, me nosse et iu
leges analheraalizare, el ab omni ornnium Chrislia- euni credere, ac per hoc me Christianum negarem :
porum socielale ulienare prsesumpsisli. Unde inul- et si sacros eanpues el decreta catholicae Ecclesiae
tos scajidalizasti, etraaximum scandalum non solum incenderemel abdicarem, me procul dubio non so-
Ecclesiae,sed et regi ac regno intulisti, cumlex prohi- lum ab episcopatu ipse dejicerem, verum et ab ec-
beat, Ut per alienam messem Iransiens falcem non clesia catholica divisum et alienuiit, id est schisma-
miitas» sed manu spicas conleras et manduces (Deul. ticum et, aiiaxhemajizalum publicis et.ecclesiasticis
xxni, 25).« Falcem, uiquit Jtealus Gregorius (lib, iegibus efficerem, sicut sanclus Leo papa, scribens
XII,epist. 32, ad interrog, § Avgmt.), judicii mitjterc p ad Leonera Augupttuaa,eliam de ge jdicit (epist. $4):
non potes in ea segete, quaj alteri videlur esse com- < Si secundum Aposlohim (Gal. u, 18), Inqnit, quae
missa : sed per effectum boni operis frumenta Do- destruxi haec oedifico,ptaevaricatorem me constiluo,
ruinica vitiorum suorum paleis spolia, et in Ecclesise et eis me conditionibus ultionum subdo, quas non
corpus monendo et persuadendo,, quasi mandendc solum auctoritas beatae memoriae]»rincipis Marliani,
converte. > Leges.etjam stjeculi,qua.s probat Ecclc- sed etiam ego, mea consensione firmavi. » Quapro-
sia, et sacri canones, atque decreta sanctae sedis pter, etsi me iffirmum, ac fragilera atque imbecil-
Romanse pontiliciim, cerla et. flxa depromunt |udi- lem, ut revera sum, adeo sestimasti, ut minis vel
cia de his qui adversus ea per contumaciam pcrti- promissionum blandiliis ad hsec agenda tralii vel in-
uaciler agunt, sicul egisti. vitari valerem, non tamcn episcopus dubitare de-
CAPUT IV. bueras, verum esse quod ab eo qui perficit in infir-
De eoquodscripta conlrase prolata ineendi postulabat. raitate virtutem, ore veridicopronrklitur: Dominus,
De aliis etiam, quae mihi per supradictum venerabi- inqnit, dabit verbum evangelizanlibus virlutem mul-
lem archiepiscbpum Wanilonem mandasti, scilicei tam (Psal. LXVII,12). Verumlamen quia sicut legi-
quoniam si scripta, quae libi et ecclesiaetibi com- mus : In discendo mora nulla est, obi Spirilus san-
inissse, de a te intenlata excommunicatione tuae pa- p ctus doctor adest, ipso inspirante qui dicit: Dabo
rochise transmisi, qtiaeibidem tecum habebas, co- vobisos et sapienliam, cui non polerunt resislere et
ram aliis incenderem, et annullanda dicerem, me- eonlradicere omnts adversarii vestri (Luc. xxi, 15),
que contra rationem el aucloritatem fecisse profile- non meo merilo, sed gratia sua, dedit mihi Dominus
rer, mecum pacem habere velles, meditalus ctiui subilo recogitare, quia scriplum est: Tetnpus tacen-
corde meo, satis apud me mirari non potui unde el di, et lempusloquendi (Eccte. m, 7). Et quod praeno-
quomodo hsec tibi in sensum venerint, ut talia mihi seens sequanimiter te portare hon posse ab aliquo
mandare posses. Nam diabolus loquens ad primos reprehendi vel argui, et non atidens authenlicse
parentes noslros , sed et ad Redemptorem ac Sal- Scriptnrse verba mutare, ne me ipsius tioles falsa-
vatorem nostrum, non ex dejectione, sed ex prove- riumj ratione coactus, cum venia sacertfetalis reve-
ctus et sublimitatis avaritia eos lentavit. Tu super- rentise dieam : Ne respondeas stutto juxta stultiliam
gressus, si dici fas est, diaboli malignilatem, oblitus snam, ne efficiarisei similis : et respondestulto juxta
scriptum esse : Qui malignantur exterminabuntm stutliliam suam, ne sibi sapiens videatur{Prov. xxvi,
{Ptal. xxxvi, 9), me stultissime nimis ex dejectiont 4, 5), distuli tibi quse tunc poteram respondere. Et
tentasti, sciens quia qtiselibi et Ecclesiae tibi com. de his quae mihi mandasti, libi mox remandavi. ut
501 OPUSC. ET tPIST. 1N CAUSA HlNCMARlLAUDUN. 502
quoniam a confralribus nostris, quibus ea oslendisli, .A exigtiit.c.iisir.esetuse fraternitali dono, petens ut ipsa
audieram te conlra„me, et conlra eadem scripta scripta mihi per teipsum tribuas, et ne diutius diffe-
quaedamcollegisse, et etiam cuidam scripto te sub- ras: quatenus illis inspectis, salva flde et auctori-
scripsisse, et a canonicis Ecclesise Laudunensis, et tate, inde simul sequamur quod catholicse et fra-
postea a presbyteris tuse parochise, conlra me et ternae paci alque dileclioni convenire dignoscitur,
contra eadera scripla subscribi fecisse. Sed et te sequentes Aposlolum dicentem : Pacem sequimini, et
oicere, quia ipsa scripta, quaeego tibi, et ecclesise sdnctimoniam, sine qua nemo videbit Deum (Joan.
Laudunensi, de prsefala excommunicalione a te facla III, 20). Ipse enim frater nosti dicere verilatem, quia
direxeram, membratim dissolvisse, et secundum omnis qui male agit odit lucem, et non venil ad lucem,
sanctartim tramitem Scriplurarum, tradilioneinque ut non «rguanlur opera ejus: qui autem facit veritatem
majorum, nullius esse aucloritalis vel rationis mon- venit ad tucem, ut munifestentur opera ejus, quia in
slrasse : coram tantis et talibus de confralribus et Deosunt facta (Hebr. xn, 14). Propterea sicut, licet
coepiscopis nostris qtii ibi aderaut, qtios et quantos non regulariter, ostendisli mihi quae collegisti ex
tu eligeres, eadem scripla, quse ego tibi el Laudu- apostolicsesedis pontificum epistolis, unde libi suc-
nensi ecclesiaepro ralione praedicta transmiseram, cincte respondi, si necesse forel latius responsurus,
ostenderentur. Sed et lu ea quce collegeras, veram B ostende eliam scripmm eui Subscripsisti, e"tsubscri-
et illa quibus subscripseras, et subscribi feceras, bi fecisti, sed et illa per quse te dissolvisse dicis
nec non et illa per quae scripta a me directa te dis- scripta a me libi et ecclesioetuas directa, ut manife-
solvisse dicebas , in medium nostri deportares, et stum sit, cnm ad lucem venerint, si irr Deo sint fa-
legerentur per ordinem, el quidquid tunc ibi a prse- cla. Ego autem quac tibi et ecclesisetibi comroissse
fatis fratribus et coepiscopis nostris juste et ralio- scripsi de prsefala excoininuiiicatione a le facla,
nabiliter secundum sacram aucloritatem, et catholi- primum quidem ad le illa direxi, quae non ex me
caefidei convenienliam, invenlum et decretum, et illa scripsi, sciens diclum : Qui a semetipsvloquitur,
inler nos convenlum foret, voluntarie sequerer, et gtoriam propriam quwrit (Joan. vn, 18); per me
pacem, quam tecum in corde habebam, et exteritts aulem , ex evangelica veritale, et apostolica alque
si velles eam tibi non denegarem, et a te mihi obla- prophetica auctoritate, sed et aposlplicse sedis , et
tam susciperem, et tibi dilectiouem sinceram ut sanclorum conciliorum conslitutionibus, illa scripla
fratri el filio exhiberem. Ad quam meam responsio- et a me tibi et ecclesisetibi commissaedirecta non
nem libi referendam, isdem venerabilis archiepisco- denego, sciens diclum a Domino : Tu autem audiens
ptis Wenilo domntim Advenlium gloriosum pontih- nuntiabis tis ex me (Ezech. xxxm, 7). Eapropler
eem, qui uha cum eo meam responsionem audierat, **justitiam ejus non abscondi in corde meo, veritatem
ire poposcit. Quod et isdera venerabilis episcopus ejus et saluiare suum dixi (Psal. xxxix, 11). Non
libentissime egil, el post communem collocutionem abscondi mtsericordiam ejus, et veritatem ejus a
vestram, detulit mihi ex ttia partc venerabilis ar- concilio muHo, ut non elonget a me miscrationes
chiepiscopus Wenilo quosdam quaterniunculos, sibi suas, sed misericordia et veritas ejus suscipiant
a te in praesentia mea datos, et versibus ad domiiiiin me. Sed quia ut hoino, et in multis tiivini sensus
noslrum regem Carolum titulalos, et dixit mitii, te iguarus, errare possum, quod in hac causa me ad-
sibi respondisse, quoniam illa alia scripta quaercqui- faucfecisse non concredo, si mihi rationem et auclo-
rebam, te ibi non habere, et propterea illa mihi non rilatem ostenderis secundum sanctarum Scriplura-
milleres. Ego aulem ipsos quaterniunculos, ad raan- rum tramitem, tradilionemquecatholicorum Patrum,
Sionem nostram jam vesperi veniens, lectione citis- quam hiuc debeam sequi, debitum assensum prae-
sima perluslravi: de quibus tibi in craslina, in sche- bere non abnuo.qui eliam a minoribus raeis corrigi,
dula brevi respondi, quam tibi per prsefatum vene- et eorum ltcne dicta sequi non renuo : quia sscpe
rabilem archiepiscopum Wenilonem transmisi, per juniori Dominus revelat quod melius est, et.Aposto-
qnem mibi eosdem quaterniunciilos miseras. Quos lus dicit : Si alii revelafum fuerit sedcnti, prior ta-
secundum auctoritatem ac raorem, ut provincialis ceal (1 Cor. xtv, 50). Venerandum quippe, ac cum
episcopus suo archiepiscopo facere debet et solet, omni devotione imilandum teneo, quodbealuru Grc-
offerre non voluisti, et velut quibusdam visum fuit gorium dixisse lego (lib. vn, ind. 11, episl. 2);
dedignalns fuisli. Ego autem prsefalam schedulara < Ego, inquit, et minores meos, quos ab illicilia
ide'0 per meipsum tibi non dandam, sed per eum, prohibeo, in bono imitari paratus sum. Slultus est
per queiii mihi ssepe faios quaterniunculos miseras, enira, qui in eo se primum existimat, ut bona quse
dirigendam necessario duxi, ne si de mea nianu ip- viderit discere contemnat. »
siim schedulam recipere refutares, malivolis.si forle
CAPUT T.
aliqdi aderant, plausus excilaretur, et benivolis qui
pluriml aderant, dolor incuteretur. Exspectavi aulem De duobus Hincm»r%iudiqb$,:qumasede apostolica
postea usque modo, ut mihi illa scripta, quse tunc . ,i. ,i, *escis$adicebat.
apud te non habere mandaveras, miueres. Sed quo- Denique dictum esl mibi, quoniam apud plurimos
niam itla hactenus non misisti, dignum censui, uta glorieris , quia milii potes resistere, et nie auckss
te mihl ea milti reposcercm : el idcirco has lilleras contemnere, sicut de jtivene jactantise vento rrpleio
 303 HlNCMARlRHEMENSISARCHIEP1SC0PI 304
legilur, qui Ephesi domum Dianseincendit, et inter- A postulaverit in medium proferendas; velut item
rogalus cur hocegcril, respondit, ul quia bonis non scriptum est : Sicul spina in manu temulenti, ila in
polerat, vel malis innotesceret. Et ad hanc gloria- ore slulti parabola (Prov. xxvi, 9): quia temulenlus
tionem tuam respondeo tibi ex verbis Aposloli: fra- spinam in manu geslans prius seipsum vulnerat, ita
ter, non bona gioriatio tua (I Cor. v, 6). Quid enim, et lu, si haecdicis, non me lanlttm, sed et plurimos
quantum sibi a polenlia superna permiltilur , non plurimarum provinciarum episcopos, imo et teipsum,
potest homo temporali potestate suffullus , qui quod non denegas, quia et denegare non potes, com-
Deum non limet, et hominem non reveretur? Nam participem in omnibus judicio aostro mendaciter
et nos aliquid possumus, sed utinam semper in Deo impetis, non videns quo te laqueo strangules, quo-
possimus qui nos confortat. Et quoniam non est niam judicium nostrum a majoris auctoritalis judice
poteslas nisi a Deo, discernendum esl in polestate, immulari, non autem aliter cassari canonice pote-
quid nobis Deus concedat propitius, et quid permit- rat, si conlra regulas inimico animo, vel aliqua cu-
tot iratus, ut concessa cum timore et tremore humi- piditale aut gralia, depravatum nobiscum le judi-
Iiler exsequamur, el permissa in nostri perniciem casse conflleris, decernente Africano concilio (can.
non abutamur, et qui gloriatur in potestale, in Do- 91) de episcopo, qui se dixerit mentiendo eos com-
mino sicut et in aliis gloriettir, atque juxta dictum B municasse, quos, eo sciente, non communicasse con-
sapienlis (Boet., de Cons. phil., lib. m, mel. 5): slilerit, eliam episcopatum amillat.
Quise volet esse potentem, Quia vero apud se humilis et discretus, sciens
Anitnosdometille feroces; scriptum : Tempus tacendi, et tempus loquendi
quia beati mites quoniam ipsi possidebunt terram (Eccle. in, 7), gloriatur in Domino, dicens: Dedit
aetemav scilicet hsereditalis. Si enim gloriaris quia mibi Dominus linguam erudilam, ut sciam in tem-
roibi potes resistere, time quia in quo mibi conlra pore proferre sermonero, succincte tibi respondeo,
regulas sacras resistis, Dei ordinalioni resistis, qui quia noslrum judicium, per regulasexseculum, sedes
per sacros canones Spirilu Dei conditos, et totius aposlolica non cassavit : sed Rothado, qui ad eam
mundi reverentia consecralos , me tibi prseposuit, fecit confugium, humililer poscenti (quoniam legali
et te mihi supposuit. Et si gloriaris quia me audes nostri, qui causam ejus examinavimus, cum litteris,
contemnere, time, quoniam illum, qui suo vilio fa- sicut prsecipiunt canones, prius non venerunt clusas
cttis est ut nullum tiineret, el specialiter in illo filio transire prohibiti, quam ab eo, sed et ab aliisplu-
perdilionis qui antichrislus dicitur operabitur imi- rimis, suggesUonem inde susciperel), sicut suo sa-
taris, et nunc, inquit Joanncs apostolus, antichristi pientisstmo consilio judicavit, solatii benigmlatetn
mutti sunt (f Joan. n, 18); et ut ilem scriptum esl : '" impendit. < Quoniam universm, inquit Leo papa,
Imitanlur itlum qui sunl tx paneipsiuS (Sap. n, 25). vim Domini misericordia et veritas, cogimur secun-
Untle si gloriaris quia conlra me lumes, meque tu- dum sedis aposlolicse pietatem, ita nostram tempe-
mendo conlemnis, ac per hoc Dei ordinalioni resi- rare sentenliam , ut trulinato pondere deficlorum,
slis, quoniam humilibus, quibus Deus dat gratiam, qtiae constant non unius esse mensUrae, qusedam
et pro verilate loquentibus, et his qui contra verita- diffiniamus utcunque toleranda, quaedam vero peni-
lem se erigunt resistentibus, aperilur ccelum, vel tus amputanda: et remissio peccati non dat licen
occulta nobis vel manifesta divina operatione, sicut liam delinquendi, nec quod poluit aliqua ratione
de beato Stephano legimus (Act. 7): Superbis auiem, concedi, amplius patiemur impune.commiui. Et
quibus Deus resislit, et Dei ordinationi resistentibus, nostra unanimitas, ut par cst et regttlseprsecipiunt,
conlraque majores suos lumenlibtis, vel occulla no- venerabililer ac humililer prsecellenlis aucloritatis
bis vel manifesla divina operalione infemus aperi- decrelum apostolicse sedis (cui, ut Innocenlius scri-
lur, sicut de Chore, Dalhan et Abiron legimus bit, in omnibus causis debet reverenlia cuslodiri, et
(Num.16), quosdehiscente subpedibus eorura lerra ad quam de majoribus causis, si fuerint in medium
inferntts absorbuit. Demenlta quoque tua, sic enim devolutae, sicut synodus staluit, et vetus consueludo
*
vocatur a plurimis, per ora multorum volitat, dicen- exigit, posl judicium episcopale debet referri, sicut
tium te quasi mente captum disseminare, quoniam el scribentes, Bonifacius ad Gallicanos, et Leo ad
si de aiiqua causa te in synodo compellavero, si vi- Anastasium, et ad Mauros episcopos, decreverunt),
sum libi non fuerit, milii non respondebis, pro eo sine ulla contentione vel resultatione suscepit, quo-
quod jam duo mea judicia a scde aposlolica sint niamsicetsynodus statuit, etvetusconsuetudoexigit.
cassata.Unde libi breviter.potiussignificando.quam Quoniamquidem sacraetmyslicaNicsena synodus,cui
plenam raltonem reddendo, censtti respondere, do- cessil in decrelis synodalibus omnis antiquilas, et
nec aut ipse mihi hoc dicas in synodo, aut quod nu- quam in fidei difiinilione, vel legum latione, con-
do sermone diceris susurrare, alligatum scriplo de- vellere non praesumpsil calholica uUa posteritas,
liberes, quod non sestimo, intimare (nam, ut Scri- suggerenle sibi sancto Spirilu censuit (can. 6), Ut
pluradicit: Parata sunt derisoribus judicia, et matlei secundum antiquam consuetudinem, Alexandrinus
perculientet stullorum corporibus [Prov. xix, 29]), episcopus siioriim omnium habeat poleslatem, quia
hatveo hinc paratas judicialcs sententias, malleorum et episcopo Rontano partlis mos esl. Simililer et
vir.t ijccordise tute stullitiam percutientes, si ratio apud Antiochiam caeterasque provincias suis pi-(vi-
305 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSAHINCMARILAUDIlS'. 306
legia servenlur Ecclesiis. > El inde seqttentes sancli, A si necesse illi fuerit, aposlolieam beati Pelri sedeui
canones, et in decretis suis Romansesedis pontificcs appellel, el cum appcllalione sua ad successorem
promulgaverunt (Coelest., ep. 2, c. 4; Bonif., ep. 3; illius confugiat, ut ipse, de provincialium metropo-
eonc. Carthag., c. 19; Bonif., ep. 2; Innoc., ep. litanarum sedium atNe episcoporumjudiciis, mise-
decret., c. 10):« Ut unaquaequeprovinciasuomelro- ricors et justum decernat judicium, quia in illius
politano contenta sit, nec usurpalioni locus alicui primatu ipse beatus Petrus cunctorum onera portat,
sacerdoti in alterius concedalur injiiria. Sit conces- cujus principatus auctorilate mediatorDei et homi-
sis sibi contentus unusquisque limitibus, alter in num homo Christus Jesus sedem Romanam super
alterius provincia nihil prsesumat, sed metropolitani omnes sedes sublimavit, Alexandrinam decoravit,
sui nnaqusequeprovincia in omnibus rebus ordina- Anliochenam confirmavit, et per caeteras provincias
tionem semper 'cxspeclet. Et qtiisquis episcoporum privilegia suis Ecclesiis conservari ac corroborari
accusatur, ad primatera provincioeipsius accusatio- decrevit. Ordinem autem exsequendi jtidicii de ap-
ncm deferat accusalor, et accusalus die statuta Iit- pellante episcopo idem concilium explanat dicens :
teris regulariter evocatus, prsesens si confidit ad < Placuit ut si episcopus accusatus fuerit, et judi-
objecla respondeat. Sed et si quoecansaevel conten- caverint congregati episcopi regionis ipsius, et do
tiones inter clericos lam superioris ordinis quam " gradu suo eum dejecerint, oi appellaverit qui deje-
etiam inferioris fuerint exorlae, congregatisejusdem clus est, et confiigcrit ad cpiscopum RomanseEccle-
provincioeepiscopis, jurgium lerminetur : nec alicui sise, et voluerit se audiri, si jusluin putaverit ut re-
lieeat, relictis his sacerdolibus, qui in eadem pro- novelur examen, scribere his episcopis dignetur qui
vincia Dei Ecclesiamiittlti divino gubernant, ad alias in finitima et propinqua provincia sunt, ut ipsi dili-
convolare provincias. i genter omnino requirant, et juxta lidem verilalis
Eodem sanclo Spirilu inspiranle, quo et pracmissa difliniant. Qttod si is qui rogat causam suam audiri
diversis oribus diversisqtie lemporibus decreta sunt, itertim, deprccalione sua moverit episcopum Roma-
venerandum Sardicense concilium statuit (conc. Sar- ntim, ut c latere stio presbyterum niiltat, erit in
dic., cap. 3): <Utsiinaliquaprovincia aliquisepisco- potestate episcopi quid vclit.et quid aestimel; et si
pus contra fratrem suum episcopum lilent habuerit, decreverit mittendos esse qui pnesentes cum epi-
ne unus e duobus ex alia provincia advocel episco- scopis judicent, habentes ejtis atictorilatem a quo
pum cognitorem. Quodsi aliquis episcoptisjiidicatus deslinali sunt, erit in stio arbitrio. Si vero credi-
fuerit in aliqua causa, et putat se bonam causam derit episcopos sufficere, ut negotio lerminum im-
habere ut iterum concilium renovetur, sancli Pelri {„ ponanl, faciet quod sapienlissimo consilio judica-
apostoli (cui ob robur solidissimse fidei C|iristus verit. >
pelra a se nomen Petri indidit, dicens: Tu esPelrus, Lege epistolam ipsius Sardicensis concilii ad
et super kanc petram, scilicet reclse fidei, quam Pa- omnes usquam episcopos, el invenies hoc modo
tre tibi revelanle confessus es, adificabo Ecclesiam AthanasiuinAlexandrinum, et Paulum Constantino-
meam, et tibi dabo claves regni cmlorum [Mallh. xvi, polilanum, sed et alios apostolicse sedis auctorilate
18, 19]; et: Tu aliquando conversusconfirma fralres in eadem synodo absolutos ac reslitulos. Lege de-
tuos [Luc. xxn, 32 ], videlicet Pasce oves meas cretalem epistolam Leonis ad episcopos per Caesa-
[Joan. xxi, 26], memoriam honorari consliluit, Ut riensem Mauritaniam constilulos (epist. 91), et
scribalur (conc. Sardic., can. 3, 4) ab his qui cau- invenies Lupicinum, secundum hujussyuodi tenorem,
sam examinarunt Romano episcopo, et si judicaverit in provincia jussum audiri, cum ratione reddila
renovandum esse judicium, renovelur et det judices; quare commnnionem ante auditionem mcruerat. Et
si antem probaverit talem esse causam, ut non re- non prsejudieatis aposloliccesedis statutis, nec prse-
fiicentur quse acta sunt, quae decreverit confirmala decessorumsuorum suisque decretis, Donalum Sali-
erunt. El cum aliquis episcopus deposilus fuerit cinensem conversum directo fidei libello gregi Do-
eorum epJscoporum judicio, qui in vicinis locis p minico praesedisse. Maximum eliam, ex laico repre-
commoranlur, et proclainaverit agendum sibi nego- hensibililer ordinatum, similiter dalo libello.ab epi-
tium in urbe Roma, alter episcopus in ejusdem ca- scopali, quam quoquomodoadeplus fuerat, dignitato
thedra, post appellalionemejus qui videlur esse dc- non repelli. Aggari denique et Tiberiani causam,
posilus, omnino non ordinetur, nisi causa fuerit in qui per tumultus et seditiones dicebanlur ordinali,
jttdicio episcopi Romani delerminala. » Jusltim provincialium episcoporum judiciocommissam fuisse
namque ac ratione plenissimum Sardicense vidit et ad apostolicam sedem slaluta referenda prsece-
conciliiim, ut quia secundum sacros Nicsenoscano- ptum fuisse invenies, et si quoe causa; cmerserint,
nes, unaquseque provincia suo metropolitano debet quaead statttm Ecclesiarum, el ad concordiam per-
esse contenta, nec usunpalioni locus alicui sacerdoti tineant sacerdolum, in provincia sub liinore Domini
in allerius conceditur injuria, ncque ut aller in alte- venlilari, etde compositis ac componendis omnibus
rius provincia quiddam praesttmat, sed unaquseque ad sedemapostolicam plenissimam relationem mitli,
provincia melropolitani sui in omnibns rebtis ordi- ul ea qusejuxta ecclesiasticum morem juste et ra-
nationem semper exspeclet, ne judicalus in provin- lionabililer fuerinl difnnila, ipsitis senienlia robo-
ciali judicio quilibet innoccns dainneliir episcopus,'• renlur. Sed el tle altero Maxiu-.oa sancto Bonifacio
 307 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 308.
decretum invenies (Bonifac. I, episl. 2), < inlra pro- A j ad diem sui obitus deberct retrudi, vialico lanlutu
vinciam essedeberejudicium,etcoiigregarisynodum, munere redonalus.
ul si adesse voluerit praesens, si confidit, ad objecta Lege quoque decreta Gelasii, et invenies eum
respondeat: si adesse negligeret, dilationem sententia? commemorare quac longe anle sua lempora consti"
de absenlia non lucraretur. El quidquid deeo provin- lerunt, de Alhanasio, de Joanne Constantinopolitano,
ciales eptscopi ducerentdecernendum, adapostolicara atque Flaviano, eamdem primam sedem egisse, sicu<>
seifem referrent, ut ejus auctoritate lirmaretur. i et de niitUisaliis in dociimenlis cerlissimis repefi-
In decretisquoque Innocentii (Innocent. I, ep.%7, mus. Lege eliam qualiter Albanasius in synodo ilie-
in fine)' Photinum, de quo sedi apostolicse per rosolymilana, sed el in Alexandriua, suse absoluiio-
falsum rumorem subreptuin et elicitum per in- nis ac reslilutionis aucloritatcin a sede aposlolica
sidias dicebatiir, quia causa ad salutem redierat, \n- sumptam, et in Sardicensi synodo exseculam relegit,
venies reslilulum. Sed et a Felice papa (FeUx IU, et unanimitatem fraternitalis qusesivit, sicut el in
epist. 4), non per subreptionem, sed per rationem nostra synodo de fralre et consacerdole nostro de
damnalum Misenum, suscepto ab eo libello poeni- quo agitur factum fuit. Quia sicut et dc redem-
tentiae, legimus a beato Gelasio absolutum (in syno- ptore noslro in Ezechiele propheta legimus (Exe-
do Rom.). In regesto nihilominus beali Gregorii, in B J ch. XLVII ), aposlolica sedes funicultim in manu
epistola ad Maximum, manifesla lectione reperies di- tenens, divinae dispositionis intuiiu, alierum intra
cere, nullomodo posse ordinalionem, quaeab excom- mensuram electorum misericordia asciscit, et al-
municalis in excommunicalo est acla. Et in epistola teritin judicio foras relinquil : ut et Redemptor
ad Columbum (lib. i,epist. 33),oblata sibi pelitione a nnsfer, dum alios a suis iniqtiitalibus abstrabit, et
diaconibus EcclesiaePudentianse, jussit in Numidia alios in sua iniqiiilale derclinquil, alibi funiculum
provincia cum misso snounjyersale concilium con- trahit, et aliundc relrahil, et huc ducil quem aliunde
gregari, et Maximianum episcopum regulariler stibducit, qnoniam in eadem sede Dominns,yelut in
convictum deponi : et si accusatores pro sua ilirono suo praesidens, aliorura facta examinat, et
culpa feriendi forent, pro eo quod se Romam fatiga- cuncia mirabililer, ut videlicet de sede sua, dispen-
verunt uon eis esse parcendtim. Et in epistola ad sat. Vcrttm sicul nos ipsius aposlolicse scdis pr.e-
Joannem Syracusanum (lib. vu, ind. 11, epist. 62), staniiam fuintus amplexi, ita el ipsa sedes apostolica
Lucillum Melicitanae civitalis episcopum. adhibilis scripto sacrorum canonum aucloriialem nobis repen-
secum tribus vel quatuor coepiscopis, ut ipsis procsen- dil, et liciiignilatem paternilalis exbibttil, vcliil con-
libus satisfacta veritate, debere deponi : et alter in ciliumCarlbaginense decrevit (conc.Carihag ,c. 15):
ejus loco prsecipiiureligi.quia, ut ipse beatus Grego- C Placuit, inquiens, ut a quibiiscunqucjudicibus eccle-
riusad Neapolitanos scribit (lib. xi, ep. 3), « canoni- siaslicis ad alios judices ecclesiaslicos, ubi est major
cis est regulis conslilutum, ut defuncto vel sublato auctorilas, fuerit provocalum, non eisobsit quorum
pastore, Ecclesia diu sacerdole privari non debeat.» fuerit solula sentenlia, si convinci non potuerint vel
Et in epislola ad Nalalem Salonilanum archiepisco- inimico animo judicasse, vel aliqua cupidilate aut
pum, sed et in epislola ad Anloninum subdiaconuin gratia depravati. Sane si cx consensu partium electi
(lib. xi, ind. II, ep.S, 9}, habes, ut Florenliuin fuerint judices, etiam a pauciore numero quam con-
episcopum a quibusdam in criminalibus causis accu- slitutum est, scilicel in superiori capitulo, non liceat
satum, et nullis canonicis probationibus exquisitis, provocari. Quapropter, quoniam benignitas aposto-
nec sacerdotalis concilii proveniente judicio, a sui licaesedis nos inimico animo, vel aliqua cupidilale
eum honoris oflicio, non jure sed potestate deposi- aut gratia depravatos judicasse tjon invenit, neqne
tum, quia non potest quisquam episcopatus gradu, succensere decrevit : et sicut sanclae memorioedO-
nisi justis ex causis concors sacerdolum submovere mno papse Nicolao lilteris nostris communiter inti-
sententia, eumdem Florenliura cpiscopum ab exsilio roavimus, causa hnjus seiiteiitioe, in loco fratris no-
quo eral relrusus debere ejici, elcausam ejus episco- " stri ordinaltis deccssit, ad se confiigienli suseauclo-
pali disceptatione perquiri ; et siin his, in quibus ' ritatis manum porrexit, et quod sapientissimo sno
accusalus fuerat, canonica foret probalione convi- cOnsiliojudicavit, exsequi procuravit, el nobis exse-
ctus, canonica procul dubio ultione plectendum, et cuta servare mandavit: cujns praeceptionem nostra
proefati archiepiscopi in eum proprittm robur obline- humilitas, ut dignum fuit, obedienter suscepit. Quis
te debere senlenliam; sin autem generalijudiciofuis- cnim cum Christo, qui est pax noslra, et solulo me-
set absolutus, ntillius deinceps prsejudicio subjace- dio pariete fecil tiiraque unum (Ephes. n), pacem
rcl, et suse res sibi reslituerentur. Et in epistola ad liabere desiderans, non amplecialur qnod tticit Apo-
Joannera primoe Justiuianse archiepiscopum (lib. x, stolus : Solliciti servare unitatem spirilus in vinculo
? iv, 3.) Qtiod ab Apostolo recte di-
ep. 33), de Paulo Diadinse civilatis episcopoinvenies, pacis lu(Ephes.
ut qui post deposilionemsuam, inverecunde acmenle cliim, in quadam praesumptiosasfibscriptione tua
incongrue posuisti. Quis Ecclesise calholicoefilius
perversa de episcopatu loqui est ausus, et rursus ad non polissime desiderat fratris corn ctioneni, atque
hoc aspirare praesumpsit, ut Dominici corporis et erectionem, et non doleat dejeclionem? Quis non
sattfuinis eommunione privatus, in monastcrio usque lotis proecordiis congaudeat in omni Christiano,
 309 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 310
maxime autem in ministerii colleg-a, benignissimis A qtife a nobis unanimiter in synodo consensa, et a
evangelicis sententiis piissimi Domini ore prolalis: sede apostolica diOftnitasunt, in perpetuum volo,
Oportet ette, inqtiit, fiti, gaudere, quia fraier tnus quia bonaememoriae Nicolai papae]itterae, postqtiam
morinus fuerat etrevixil, perierat etinvenius est (Luc. inde verilaiem rescivit, per meum missum direclae,
xv, 32). Efqtfod sanato dicit: Eece saniis faclus es, mihi abundantissime suffecerunt. Sed. el alias lille-
jnm~gnipliusribli peecare, ne deterius tibi aliquid con- ras synodicas, quas audisli, per eumdem missum
tingai (Joan. v, 14); et: Vade in domum luam, el ntihi direxit, quibus de colleclionibus ab eo praece-
annuntia quanta tibi fecerit Dominus? (Marc v, 19.) ptis, non mibi.ut jusserat, sed regi, ut tibi ad osten-
De altero atiteih quasi meo judicio, quod dicere tationem tuam placuit, porrectis, quanquam eis non
diceris ex Wulfado el ejus collegis, cassato a sede indignerim, sicut solitus es obedisti. Quin et de his
apostolica, sentiri potest quod Salomon dicit: Qui, quae in synodo Tricassina, in qua quae non rapui, de
inqniens, qnod ri&vtHoquitur, index juslitiw est; qui his rationem reddendo, quae ad me non pertinebant,
aulem mentitur,testis est fraudulentus(Prov. xn, 17). reUclis eis qiiorum inde inlererat, exsolvi. Sed et
Et item : Jaeulum, etgladius, el sagitta acula, homo de his quse post eamdem synodum esl adversum me
qui loquitur cdnlra proximum suum fatsum testimo- actilalum, domni Adriani papse per Aclardum vene-
nium (Prov. xxv, 18). Et ut oslendil Apostolus: His B 1 rabilem episcopum episiolse misste, adeo omnem
qui churitalis verilatem non recipiunl, immitlit illis angoris nebulam a mente mea sudario suse magnae
Deus, scilicet ex retributidne justilioe, operalionem benignilatis absterserunt, ut placiiiissima volunlate
erroris, ut credant mehdacio, ut judicerititr orr.nesqui sequi me libeat quod monet Apostolus: Nihil per,
non crediderunl verildti, sed consenserurit iniquitati conlenlionemnequeper inanem glqriam (Philip. II, 3);
(II Thess. ii, 10). Nohidebueras namque fallere, aut; el: Non efficiamurinanis gloriw cupidi, invicempro-
falli posse, qnod auribtfs atidisti, manibus contre- vocantes, mvicem invidenles (Gal.v, 26); et quod
ctasti, oculis legendo vidlsli, sed non illis auribus, item scripturo cst: Non quwrm ultionem, nec memor
neque illis bcoiis, de quihus Dominus prophetae dicit: eris injurim civium luorum (Levit. xix, 18); alqtte
Auribus tuisaudi,'et '6cutisluis vide (Ezech.xL\v,5). tolis medullis cordis Domino dicere : Exsultaverunt
Quia unde agilur jWex noii fui, inler judices con- filioeJudsein omnibus judiciis Uiis, Domine, et flat
nnmeratus n6n exstiW, in Ibco jtidicis non sedi, judi- pax in virtute Hierusalem, quaovirtus, ut Augusli-
ciUm inde non termfnavi, cum judicibus vel aliis; nus exponit (in psal.cxxi), charilas esl, cut sanctse
consentlentibos rtbn stftecripsi. Sed quoniam sediI civilali, videlicel sanclse Ecclesioe,dictum est: Fiat
aposlolicoe nbri placuit indS cum his qui judicave- pax in virtute tua, el abundanlia in lurribus luis
* (Psal. cxxt, 7). lntento menlis oculo, sollicitudine
runt, et jndicio illi Siibscripseruttt, rationem habere, G
et quibusdam suadentibus, me voluit, quod sibi bo- pi.a stispiciens quod de aclione hujttsmodi Lco dicit
num videbatur, «Hepiseopi regionttm noslrarum, ett (epist. 91, episcopisper Cwsar. Maurilan.): t Super-
princeps terrae vblebat, unanimiter consentire,, se-: est ut concordi obedientia salubres suscipialis hor-
cundutn aucloritatem sacri Nicseni concilii, et Afri- lalus.et nihil per contentionem agentes, sed ad
canoeprovinciae canohum, quae de quibusdam juxtai ouine studium devolionis unanimes, divinis et
apo-
instantiam temporfs decreverunt, (ionsensi, obte- stolicis conslilutionibus servialis, et in nullo
palia-
stanle Apostolo, «('idtpsum dicamus omnes, et noni miiii pia canonlim decreta violari. Quse enim nunc
sint ih nifis schisinat^I €or. i, 10). Qui ostenditt certarum remisimus consideratione
causarum, anti-
quodvjussit, tterlim diceris ellam sttis minoribus : Sti quts deinceps custodienda sunt regulis, ne quod ad
cni AlHjuiddoiiastis,'ibeg6 ; et ego quod donavi, pro- tempus pia lenitate concessimus, jusla
poslhac ul-
pler vbsmpersona Cfttist), ut non circumveniamur ai tione pleclamur, > etreliqua.
Satand: n6h enim ighoramus astutias ejus-(I Cor.
CAPUT VI.
ii", 20), qui ssepe sUaidetut unde alter miserelur, '
alter irascatur. Confra quas diaboli astuiias pacem , De eo quod dicebal Hincmarum degradart debere.
u Dictum estetiam mihi te plurimis solere dicere ul
seqtii debemus et sancliilioniam. sine qua nemo vi-.
dcbil Deum. quoniam quse in lua parochia ligasli, sine tuo con-
Quod pro modulomeo sequi etiam in hoc negotiot sensu dissolvi, quin potius quaecontra regulascxor-
sliidui, slcut advertere poteras, si de alia sagina, dinasli, secundum regulas ordinavi, hoc agere et ob-
quam sanctus postulat dicens: Sicut adipe et pingue- tinere poteris, el ages et oblinebis, ut ego missam
dine replediur dnihia rriea (Psal. LXH),cor impingua- non cantem, et si ego illam cantavero, tu illamnon
lum non haberes, quia synodalis epistola hinc a^ cantabis. Ad quod tibi mitius responderem, nisi ira-
nobis communiter missa, ita per omnia sincera, adf lum fuisse Dominum contraHeU, qui filios suosle-
sedis aposlolicselectionem, me;e infirmationis et al-. nius quam debueril corripuerat (/ Reg. 3), legissem;
lerius confirmationis causa non venit, veluti ex epi- et proinde hinc tibi, si tamen hoc dicis, respondeo
stolis nobis a sede apostolica de ea re scripiis evi- quod de Moab scriptum est: Audivimus superbiam
Jenier ostenditur, sicut coram rege el nobis in synodo> Moab : superbus est valde, superbia ejus et arroganlia
relccia fuii. El tamen inde nullani qua^stionemmo- ejus ptus quam fortitudo ejus (Isq. xvi, 6). Et si tu
verb, vel contentionem conserere volui, nec t!e his,, me degradare posse te minaris, avrogas tibi plus
 511 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 512
quam possis ; ac per hoc in hac causa superbia ttiai A ritis, et meiiin est ordinandum examinare, non
et arrogantia tua plus est quam fortitudo tua. Ciliusi tuum. Tuum csl auteni cum aliis mecum ordinare
enim facere potes ut lu missam non cantes, quami episcopum, et litteris canonicis, quas ordinalus ab
facere ut ego degradatus fiam; imo hoc facere po- ordinatoribus suis jubetur accipere, post me in tuo
tes ut.lu tnissam non canles, sed hoc facere non po- loco subscribere : qui non debes ulli novaerei, quae
tes ul ego degrader. Non es enim raihi prselatus, sedI ad generalem observantiam Doininisacerdotum per-
velis nolis in ordinis dignitale stibjectus,et de illorumi tinent, sine conscientia vel senleniia mea subscri-
societatc in ordinis qualilale, quibus sacri canonesi bere. Tu juberis a sacris regulis, decreto vel rela-
non permilttint apud se celebrare concilia, et de qui-- tiont meae, si praecepero tibi, salva fide subscri-
lius magna synodus Chalcedonensisdicit (can. 19): : bere, et non ego tuo decreto vel relationi subscribere
< Decrevit sancta synodus secundum canones Pa- debeo : quia lu decreto, vel relalioni cuicunque, vel
trum , bis in anno episcopos in idipsum in unaqua- ctijuscunque , de his quae ad parochiam luam non
que provincia convenire , quo melropolitanus anli- pertinenl, prseter me non debes subscribere. Sed et
stes probaverit, et corrigere singula, si quscfortassisi nec de lua parocbia, nisi de rebus et possessionibus
emerserint, i et reliqua. Ego te ad synodum debeoi quas cum notitia presbyterorum et diaconormn Ec-
convocare, lu me non potes ad synodum regulariter• B clesisetuae regere debes et dispensare, vel commiita-
provocare, et si ad synodum a me vocalusnon ve- lionibus earum cum cohilienlia eiericnmiii subseri-
neris, aut dignam excusationem cum tractoria pcr bere. De tuo judicio judicati vel judicandi ad nic
comministrum luum mihi direcla, in qua impossibi- possunt, et si necessitas eis fuerit ad me provocare
lilatis vel necessitatis tuac causas ostendas, cur ad[ debent, non aulem de meo judicio ad tuum judicium
synodum non venisli, non miseris, ego le valeo ett quis provocabit. Tu de rebus Ecclesisetusevendendis
debeo judicare : lu pro hujusmodi vel pro alia causa, vel distrahendis me juberis consulere, ego de hnjtis-
lua atictoritale me non proevalesjudicare. Et si ac- modi causa ad lutim consultumire non jubeor. Si
cusandus fueris, aecusator tuus ad meprimatem pro- tti presbyteruni, vel diaconem, vel alium quemctin-
vincise de te accusationem debet deferre; nemo au- que excommunicaveris, et palienter accipere nolue-
tem me apud te regulariter ad judicandum prsevalet ris ut per flnitimos episcopos negolium discutialur,
accnsare. Non enim tuum est de me judicare, nec et vel probelur senlentia tua a plurimis vel emende-
mihi judices dare, quia sicut scriplum est, minora lur, et tibi anle synodum non placuerit humaniorem
majore benedicitur (Hebr. vn, 7), ila et judicalur. pro eo ferre scnlentiam, congregalis provincise epi-
Unde sacri canones el deereta apostolicsesedis me scopis, una cum eis , si rationabile nobis visumfue-
ad sequentis civiialis episcopijiidicium iroe iirvilum ^ rit, possuinus et debemus , etiam si nolueris, tnam
noii patiuntur. El si de meo quis judicio queritur, immutare el aiteram profe/re sentenliam.
evidenter regulae monstranl qualiter et a quibus de- Sed et illa non bene intelligis ut in luis collectio-
beat relractari. Ego vero tibi judices, aut consen- nibus potiusque compilalionihus inveni, nt ego ad
tire electos, aut a me etiam depuiaios dare debeo , tuam parochiam nisi a te invilatus non veniam, et
si causa poposcerit. Ego loctint debeo et possum eli- qux corrigenda ibi sunt corrigam; el hunc pravse
gere, ubicunque mihi visum fuerit, in tola mea pro- intelligenlise tuoe sensuro, et plura sacrorum conci-
vincia ad synodum convocandam, vel ad ordinatio- lia canonum, ct aposlolicsesedis decreta redarguunt,
nem celebrandam, quo si te vocavero debes concur- revincunt alque repellunt. Si causa in provincia
rere. Tuum non esl locnm ad synodum convocan- mea orta fuerit, aut in concilioperfecto debet finiri
«lam, ve! ad ordinationem celebrandam, eligere, nec ( « perfectum, iitquit canon [conc. Antioch.can. 16],
nie quo lu decreveris evocare. Si in Rhemensi pro- concilium illud est ubi interfueril metropolitanus
vincia praeter meam senienliam quis fuerit a qui- antistos i ), aul per episcoposjudices, sive qtios ego
buscunque et quantisctinqtieprovincioehujus episco- conquirenlibus dedero, sive quos ipsi vicinos ex
pis factus episcopus, sicut mystica Nicsenasynodus consenstidelegerint. Mibi sollicitudotolius provinctae
dillinivit (cap. 6), non oportel eum esse episcopum. est commissa ; propter quod ad me omnes undique
Si aulem, communi cseterorumdecrelo cpiscoporum ex tota provincia, qui negotia ecclesiaslicavidentur
rationabili et secundumregulam ecclesiaslicamcom- habere, debent concurrere, et ego illorum causas,
probato, lu aut alii duo tui r.omplices tecum pro- sicut et de tua parochia, debeo regulariler diflinire.
pter constiluliones proprias conlradixeritis, mea cum Tu autem conlentus esse debes ut regas tuam paro-
pluribus ad ordinandum episcopum obtinebit sen- chiam juxla reverentiam singuliscompetentem, et
tenlia, et mibi non tibi flrmitas eorum quaegerun- providenliani geras omnis possessionis quaesub tua
tur, de ordinalionibus vel aliis rebus ecclesiasticis est potestate, ita utpresbyteros et diaconos ordines,
in Rhemensi provincia tribuetur. In qua si fuerit de- et non exordines, et singula, non atilem provincise
ftinctus episcopus,ego et non tu visitaiorem ipsi vi- generalia, tuo judicio comprehendas. Nec libi licet,
duatse designnho Ecclesiae, electionem cum decrelo si conlra fralrem luum aliquem episcopuih litem ha-
canonico proecipiamfieri, et si in partes se eligen- bueris, ex alia provincia advocare episcopumcogni-
tium vota diviserint, meum et non tuum eriteligere, torem, nec eliam tibi licet pro lemiiuando jurgio
qtii majoribus ad ordinandum sludiis juvetur et me- prseler me ad alias convolareprovincias. Sed si ne-
315 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 314
cesse fuerit, pro meaeprovinciaeambiguitatis abso- A } lari comitatu ascitus in aliam provinciam perrexisti;
lutione, ego a vicina provincia judices, si decrevero, etsivim abaliquo fuisti perpessus, nt ab ea irregu-
convocare prsevaleo. Et si cum episcopo allerius lariter vel coactus exires, nihil apud me, sicut prse-
provinciaede causa contenderis, el in mea piovincia cipiunt regulse, inde queslus fuisli, sed antequam
causa conjacel flnienda, ego debeo dare judices, qui scires quid exeodem negotio acturus essem, vel
eamdem causam regulariler flniant, nibil autem ho- quid oblinere valerem, sine mea conscientia, sicut
rum tui est pontificii. Ego de dubiis et obscuris re- etjam altera vice fecisli, reclamationem ad aposto-
bus, de quibus certam diffinitionern non habemus, licam sedem misisti, cum praecipiant regulae (Greg.,
si forle emerserint, et de his quse sine plurimorum lib. VII, ind. 2, ep. 8) : Ut nullus episcopus me-
judicio episcoporum finiri non possunt, cum coepi- tropolitanum suum in aliquo proesumat poslpo-
scopis provinciae, inler quos annumeraris, debeo nere, excepto si contra eum aliquid causse non
consilium quscrere, qualiter ita flniantur, ut nec habuerit, ut ob hoc sedis apostolicoe pefat judici-
prseceplis evangelicis conlrarium nec deeretis san- cium, quod per canones antiqttorum Patrum est
clorura inveniatur adversum (Leo, ep. 92). Tibi att- institutione permissttm. Verum et priusquam inde
lem in causis quae ad generalem observantiam per- responsum acciperes , reliclo ecclesiaslico , publico
tinent, Domini sacerdotum, nihil prseter me agerei B judicio, videlicet principalis potestalis reipublicse
licet, quin nec vales implere. Si in causis dubiis velI prsesidenlis, de his quse libi illata fuerant purgari,
obscuris aliquid dubitas, me debes interrogarc ; ctt ut quorumdam eliam ssecularium interventu ac rei
si ego nesciero, ego apud alios, vel si necesse fueritt proventu claruit expetisli: quia cum bis ad te mis-
apud scdem apostoiicaro debeo requirere et libi ab- sos et lilleras miserim, et quidam tuorum lecunn
solvere. Tu autem sine me de causis generalibus, loquendi habuerint facullatem, et tecum locuti fue-
nec eliam ad sedem aposlolicam debes requirere, , rint, nec meum vel coepiscoporum nostrorum expe-
antequam studeas me inde consulere; et si pro cau- tisli auxilium, nec nostro voluisti uli consilio, sicut
sis propriis ubicunque longius cogente necessitales jam aliis vicibus egisli, quando pro te et verbis et
libi fuerit ambulandum, a roe seeundum indiclam at scriptis apud domnum regem sategimus, et commo-
sanctis Palribus regulam petere licentiam debes, et; lionem illius a le sine causa el irrationabililer
ad quamlibet provinciam sine meis litleris regulari- excitatam placavimus. Hinc autem ecclesiasticum
ler proficisci vel miltere longius ad comilalum c.om- expetere contempsistijudicium, et episcopali, sicut
ministrum tuum non potes, nec rae in aliquo post- praecipiunt regulse, uti noluisti consilio, neque tillam
ponere debes prsesumere, exceplo si conlra me ali- ^ inde postea satisfaclionem Ecclesiaevel ecclesiasticis
quid causse non habueris, ut ob hoc aposlolicae sedis regulis exhibuisti: sed ut scriptum est de ea quse
judicium reguiariter expetas, sicut Sardicenses ca- lergit os suum, et dicit: Non sum operala malum
nones monstrant, et Innocenlius ad Victricium, et (Prov. xxx, 20), ita aut non intelligens, aut inlelli-
Gregorius et cseleri Romani ponlifices in decrelis gere pervicacia tua dissimulans, hactenus in indo-
suis commemorant, atque leges imperatorioe, quas mabili contumacia tua persistis; me quoque posl-
ecclesiasticaeregulseapprobant, evidenler ostendunt. posito, ac reliclis provincise mese communibus
Ego pro hujusmodi negolio, nec tua licentia, nec coepiscopis, scilicet meis ac tuis, in alia provincia,
lilteris luse singularitatis indigeo. De his denique et aliarum provinciarum episcoporum inde uti con-
ex quibus certas et manifestas, atque inviolabililer silio magis quam noslro contra regulas delegisti,
et irrefragabiliter sine ulla imrautatione lenendas, cum ego in vicinitate loci ubi doinnus rex immo-
secundum tramitem Scriplurarum, sanclorum con- rabatur tunc ftterim , et quidam coepiscoporum
ciliorum et aposlolicse sedis habemus senlentias, si nostrorura cum illo deguerint. Sicque sine mea ac
coutraeas feceris, non debeo exspectare provinciale coepiscoporum provincise meae sententia ac con-
vel generale concilium, vel coepiscororum nostrorum scientia, transiens secus locum in quo eram, adeo
consultum sive consilium, sed stalim secundum ij, tibi proximum ut me videre posses si velles, quia
majorum et orlhodoxorum Palrum sentenlias, ea te vidi, quando sine tilla necessitate, velocius quam
corrigere debeo quse contra eorum difiinitionem episcopali gravitali conveniat, per inde transiens,
admiseris, quia, ut beatus monslrat Gelasius, in his irregulariter ad sedem tuam rediisti, anlequam
non novaeconstilntionis auctor, sed veleris consti- episcopali examini redderes rationem, qua de re a
tuti exsecutor existam. parochia tua, et Rhemensi provincia irregulariler
aut voluntate abscesseris, aut de quacunque causa
CAPUT VII. a quocunque reputatus vi abductus exslileris. < Ideo,
De eo quod swculari consultu purgari qumsierit. inquit sanctus Gelasius (cap. 20), vocatur ad judi-
Tu autem conlra veteres consliluliones, non solum cium certe qusecunque persona, ut aut fateatur
totics, ul pnemisi, a provincia Rhemorum, sine objecta, aut conviiicalur objectis. i Et Antiocheni
licenlia regulari, inordinato more, pro quibusdam canones : < In conciliis, inquiunt, adsint omnes qtii
negoliis sicut libi visum fuerat deproperasli, sed se lsesos exislimant, et synodi experiantur examen.»
et posiea inde sine meo ac coepiscoporum iioslroruin Debueras igitur de nova noviter causa, vel a te
consultu sive consensu, non ecclesiastico sed ssecu- acta, vel libi illata, expeterc synodum, ut aut de
315 HlNCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 310
quacunque objectione aul de laesione synodi expe- A roorem Ecclcsise noslroe, cuni fidei professione ac
rirerrs examen; sed lu econlra, inconsulte rediens subscriplione professus fuisti, ac subscripsisti, te
a.l sedem tuam , decrelo contra sacros canones et obedilurum regulariler privilegio meiropolis sedis
constituta sedis Romanse pontificum subscripsisli, Rhemorum. Et si jtirgium aliquod inler te et alium
et ecclesise luse clericos subscribere fecisti. aliquem lam superioris qtiam inferioris ordinis foret,
CAPUT VIII. meo ac coepiscoporum uoslrorum consilio ac judicio
De epistolis papm pro ejus rerlamaiione scriptis. terminari debuerat, et de a te excommunicaio in
tua vel a tua parochia , si antea libi non placeret,
Epistolas quoqtie, domno regi el mihi pro recla- lua vel finilimorum episcoporum consiiio
matione lua a domno apostolico per missos tnos litamsponle ininiulare sententiam, meo ac coepiscoporuin
directas, non seciindum doinni papae jussionem noslroriiiii consiiio vel judicio confirmari vel iminu-
niihi, ut jitssa illius exsequercr, dari fecisii, sed per tari secundum
aliarum et eliam longinquarum regiouum arcbiepi- regulas sacras debuerat. Quae vero
judicia de liujusniodi excessibus reguloe sacrse sen-
scopos domno regi clmihi in parocbia mea, in qna tentiis dillinilivis decernant, hic intentando ponere
degebamtis, dari oblinuisti, et cum domnus rex de difiero, quia sicul papa Simplicius dicit (epist. 16) :
bis ex quibuseum ad sedem npostolicam accusasti, B j « Nolumtis exaggerare quse gesta sunt, ne cogamur
sicut in domni apostolici e^pislolasibi direcla inve-
judicare qusejusta sunt. >
nlt, apud me primatem Rbemoruin provincioeque-
relam deposuerit, qtiia contra rationem et verilatem, CAPUT X.
inconsulte atque irregulariier illuin accusavcris, De compilalione ex epistotis aposloticte sedis in aua-
lerniunculis missis, et de verboprotnulgo, et capttulo
etiam post sibi a te prscstittim sacramentum, ctti Leonis papw.
accusatio lua dicittir obviare, sine nieo vel coepi- Haec aulem quae nuper conlra regulas sacras
scoporum noslrorum consilio ac judicio, el in alia egisii , in suliscriptione detestandi decreli , et in
provincia ,"eidem principali poteslali salisfaclionis compilaiione quarumdam senlenliarum ex epislolis
moilum, sicut ttinc vobis visum fuit, exhibere ma- aposlolicac sedis ponlificuin , quam mihi, ut
supra
Iuisli, cum notum sjt quid saerse regulac de cujuslibet comineinoravi, misisti, conlia privilegium metro-
or-.Hnisclerico dicanl, qui sive de criminali, sive de
polis luoe, volens iiia adversum sancii Spirilus
(i\ili causa, reliclo ecclesiastico, publico se judicio scila defendere, quse tibi non licuit
agere, silenlio
ptngari voluerit, vel qui pro lerminando jurgio, proelerire uon valeo. Altende igiiur diligenter atqtie
reliclis his sacerdotibus qui in eadem provincia D,i inielligenler, quid beatus Leo ad omnes
episcopos
Ecclesiamnutudivinogubcrnant, adalias prsesiimuni C
( per universas provincias conslilutos tiicat de omninm
convolare provincias. Quoe ignorare non poteras, decessorutn suorum epistolis (epist. 1, in line);
quoniam quando te ad me reclamasti, qusedam a « Omnia, inquiens, decretalia conslilula, lam bealoe
(lomno rege, sed et ab aliis quibusque, tibi illala, recordationis Innocenlii quam omnium decessorttm
quid de eisdem tibi illalis, et ecclesiasiicse regulse noslroriun, qtise de ecclesiaslicis ordinibus et cano-
et jura publica dicant, sunicienler in scriplo domno ntiin
ptomulgata sunt disciplinis, ita a vestra dt-
regi a me una cum venerabilibus coepiscopis noslris leclione custodiri debere mandamtis, ut si qtiis illa
apud Pistas porreclo legisti, unde obtinuimus quod conlempserit, veniam sibi deinceps noverit denegari.»
nobis visum fuil libi lunc suffecisse. Nam el quando Adverte
quoniam illa dicit observanda quse a deces-
eadem principalis polestas, nec non et omnis prse-
soribus suis de ecclesiaslicis ordinibus ct canomun
fectura totius regni sui, insolenlia lua exigente,
CQtitra le fuere commotae in Vermeria palatio, promulgala sunt disciplinis. Quapropter, quoniam
de novo ulre luo adhuc grammaticae artis muslum
iterum inde scriplum quod legisti porrexi.
et ponderationes verborum ebulliunl, primo videa-
CAPUT IX. inus de verbo promulgo, unde fit per conjugationis
De monacho a Laudunensi excommumcato. deductionem promulgatum, ex cujus ptnrali nomero
Sed et cum domnus rex monacbum ac presbyte- hic Leo posuit promulgata, quia etiam panni veteres
rurrr qtiemdam infer suos religiosum ex venerabili qtisesiti sunt quibus Jeremias sufltiltus, sanius ac
nibiiasierio S. Diotiysii, ad monasterium in Laudttno suaviiis educeretur de lacu in qtio missus ftierat
situm, ad doctrinas alque religionis instilutionein, (Jer. xxxvni), quia loculus fuit in nomine Domitii,
nori autem ad irregularem praelationem accersiit, et quacrcnda nobis est priscorum auctoritas et doctrina,
inconsuitc illum, pro animosilale, quam contra rcgem qtiibns valeamus tutius expediri a circumposila no-
habebas , excommtinicasli, jussus a domno rege, bis omnibus metropolitanis a te muscipula. Et ut
adhibito mecum fratre et coepiscopo nostro Odone, cerlius crcdas qtiae de hoc eliam verbo dicemns,
lemoriui qualenus irrationabilem luam mutares sen- revolve libros vetcrum, et illum nibilominus codicem
leiitiam : sed nihil apud tc inde oblinere prsevalui. quondam meum, a sobrino tno Anselmo receptuni,
Quapropter domnus rex tnisit alios episcopos, alia- et tibi a me prsestitum, sei! poslea sieut nec quosdam
rtini eliam regio;ium, ad le pro hac eadem causa, alios tibi a me commodalos obtenttim , et invenies
qiiornm moniiis obedisti, ostendeiis qitod melropoli disisse veleres promutgo, promo vulgo, sive primum
tua> obedire in me non digneris, qui secundum invulqus edo,elesse hocYerbuin»>'omti/<jo,secuno^um
317 - OPUSC. ET EPIST. LN CAUSA HINCMARILAUDUN. 318
regulam grammaticsearliscomposilum, tttquibusdam .A incendium furoris exstinxit, conversus minas de-
I lacuit, ex duobtis cornipiis promoelvulgo,et nlqui- posuit, et qnia ad deliberala progredi non posset,
busdam placuil,ex diiohus inlegris, scilicetpioproepo- ligatus agnovit. Et non solum in se iras edotnat,
sitioneetvulgo, siculelproducoraquo simplici verbo seJ subjectorum etiam sensibus omne quod reclum
fM/joconiponilur et divulgo.UndeCicero, explanans est inserere feslinat, ulque omnes sanclam Eccle-
verborum sensuni, dicit: Proditum, niemoriaetradi- siam ex intima cogilatione venercntur, exemplo ipse
lum, proviilgalum, provulgavit, expostiit, proilidit, SIIOR bumililatis demonslrat. » El posl aliquanta :
elocutus esl, effatus est, retitlit, narravit, niinliavit, «Ad horiun duriliaindissolvcndamnoiinimqtiamsan-
indicavil, locultis esl, verbum fecit, disseruit, dis- cta Ecclesia, qtiia propria virtute non sulficit, rhi-
putavit, traclavit, sermonem babuit, orationem ha- nocerolis hujus, id esl lerreni principis, opittilalio-
buit, orsus est. Et hujiis veriJ simplicis proeleritum ncm quserit, nt ipse snper jncentcs glebas conlerat,
Nonius Marcellus in libro quem inscripsit de Pro- quas Ecclesiarum humililas, quasi plnnilies vallium
prietate sernionum, poncns dixit : vulgavit, honeste porlat. Has itaque glebas rbinoccros pede premii ac
positum, vile habuit, et quasi in vulgus dedit. De commitiuit, quia pravorum polentumque duriliam,
composilo antem hoc verbo, quod cst promulgo, cui ecclesiaslica lnunilitas resislere non valet, prin-
Paulus in Glossis suis dicit hoc modo : Promulgari B cipalis religio ex potestale dissolvit: quod quia sola
leges dicuntur, atm in vulgus edunlur. Habet igilur divina virtule agilur, ut lerrcni regni culmina ad
sensum compositio, promulgare, in vulgus promere, proveclum regni cceleslis Inclinentur, recle nunc
dare, mamfeslare et edere. Glossa auiem, promul- dicitur, aut confringel glebas vallium post te. >Et
gavit, ac si primum in vulgus dedit, protulit, ac pro- paulo posl (t'Wd.,c.4);«Quis crgo in initio nascentis
rogavit. Et bujus verbi simplicis sensum, id est Ecclrsise crederet, dum contra eam ille indomitus
vulgo, vulgas, sanclus Hieronymus pro manifesto principatus terrae tot minis et crticialibus sseviret,
posuit, et inde vulgatam edilionem, id est omnibus quia rhinoceros iste Deo sementem redderct, id est
nolam et manifestam dici ostendit. Compositi autem acceplum prsedicationisverbtim operiliusrepensaiel?
verbi hujus sensum et Evangelium Lticsedemonstrat, quis posset tttnc infirmorum credere quod ejus
dicens : Et super omnia montana Judww divulga- aream congregaret? Ecce enim modo pro Ecclcsia
banlur omnia verba hwc (Luc. i, 65). Cujus verbi leges promulgat qui dudum contra eam per varia
divutgabantur sensum Beda sequens beatum Ambro- tormenta sseviebat. Ecce quaslibet genles capcre
sium ila exposuit: Quia nota facta fama innotuit. poluerit, ad fidei illas gratiam suadendo perducit,
Isidorns quoque, ul jpse <!icitauctore Tullio, expo- eisque selernam vitam indicat, ouibus captis prse-
suit dicens : Promulgalum est, foras prolatum, ut lex ^" sentem servat. »
dicilur promulgata, el promtttgatum proprie, ad Ecce de origine sermonis el proprietate sensus
omnium notitiam ei tolius vulgijntimatum. El Pla- ejus quid sensere majores. Nunc videamus de pro-
ciades unum supcradjiciens verbum , csetera dicit prietate dictornm beali Leonis, qni mandavit omnia
similiter: Promulgalum, inquiens, est foras prolatum, decretalia conslituta, tant beatse recordalionis Inno-
vel constitutum, ut lex dicilur promulgala, promul- centii quamomnium decessoriun suorum, quae de
gatum autem, ad omnium nolitiam et totius vulgi ecclesiaslicis ordinibtis et canonum promulgala sunt
inlimatum. Prsetcrea Glossaeantiquorum taliter hoc disciplinis, cuslodiri. Unde primum nobis sciendtini
verbum explanaverunt, promulgans, porrigens; pro- est aliud esse promulgare sacros ordines et canonurii
mulgare, edere; promulgat, profert; promulgal, disciplinas, aliud promulgare de sacris ordinibns et
crescit, incremenlat, promit, prmdical, pronunliat; canoniimdisciplinis, sicut aliud estpromulgare legesj
promulgata,prolata, deprompta, propagala, patefacta. et aliud promulgare de legibus. Promulgare autem
Et hoc, ut Priscianus prsepositis de verborum expla- lcges, est leges condere ; promulgare vero de legi-
naiione anctoribtis dicit, ipseomnibusvalidior usus btis, est de illis judicia sumere, et secundum illas
oslendit. Differenliam vero sensus inter divutgata et judicare, earumque observalionem et judicia omnibni
provulgata sive promulgata, enucleatores verborum intimare, sicut sanctus Augustinus in Ubro de verk'
Iianc voluerttnl esse, ut divulgata simpliciler lanlum Religione (cap. 31) ostendit, dicens : t jElernani
dicanttir ad notiliam omnitim propalata, provulgata legem mundis animis fas est cognoscere, jndicarij
vero vel promulgata, ad conservandum decreta, et non fas est. Lex ipsa eliam ipse fit, secnndum quani
in omniuin noiitiam, ul illa sine refragatione con- judicat omnia , et de qua judicare millus potest:
servent, deprompla inlelliganlur. Unde bealus Gre- sicut in istis lemporalibus legibtis, quanquam de his
gorius, exponens senlenliam Dominiad Job dicentis: bomines judicent cuin eas instituunt, tamen currt
Nunquid alligabis rhinocerola ad arandum loro ttw? fuerint inslitutse atque Grmatoe,non licebit judici de
(Job xxxix, 10.) « Saepe, inquit (Moral., lib. xxxi, ipsis judicare, sed secundtim ipsas. Conditor lamert
c. 3), vidisse me meniini quod cmn se ad feriendum legum temporalium, si vir bonus est et sapiens, illarti
graviter hic rhinoceros accenderct, et quasi elevaio ipsamconsulit aeleinani, de qua nulli animsejudicare
cornu bestiolis minimis morlis exsilia tlamnatio- daliiin est, itt seciuulum ejus immutabiles regulas,
nemque subjectis immensis terroribns iiilenlarel, (Miidsit pro leniporejubemlum velanduraque discer-
repenle fronti signo crucis impresso omno in se r.at . > Et iu libro Conlessionum . < Spirilales ergo,.
319 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 320
sive qui prsesunt, sive qui obtemperant, spirilaliler ALminislrare, qualiler eliam ab ostiario usque ad smn-
judicant. > Sacros vero ordines promulgare est a mum sacerdotiumquiquevaleant provehi.Etquaesint
Domiho constituere. Ipsi, inquit, invocabunl me, et ex eis a sedis Romanseponlificibus promulgala, om-
ego benedir.am (Num. vi, 17), scilicet episcopos. nibus in ecclesiasticis dogmatibus exercilalis conslat
Per episcopos, sicut per apostolos a Dominoordina- esse notissimum ; et quia inde qusestionemnon mo-
tos, 'Malthias est ordinatus apostolus (Act. i, 26), et ves, superfluum duco ea disserere.
per prophetas ac doctores, qui ct episcopiac aposloli Quia vero, ut superius dixi de legibus et sacris
erant, apud Antiochiam, jubenle Spiritu sancto atqtte ordinibus, quoniam aliud est leges et sacros ornines
dicente -..Separale mihi Barnabam el Saulum ad promulgare, et aliud, sicut ostendi, de legibus ct
opus ministeriiad quod elegi eos (Act. xm, 2), ipsi sacris ordinibus promulgare, ostendendum est quia
Barnabas et Saulus sunt ordinali. Et per Moysen a simililer aliud est sacros canones promulgare, et
Domino ordinalum Aaron et filius ejus Eleazar, et aliud est de sacrorum canonum disciplinis consli-
per eos reliqui minores sacerdotes ordinati sunt. Et tuta decretalia promulgare. Qui namque sint cano-
congregans,inquit sacra historia, Moysesseptuaginta nes, de quorum disciplinis promulgala adeo conser-
viros de senioribus Israel, quos stare fecil circa laber- vari a sancto Lcone papa jubenlur, ul si quis in illa
naculum, descenditqueDominus per nubem, et loculus I1*commiserit, veniam sibi deinceps noveril denegari,
est ad eum, auferens de spiritu qui eral in Moyse, memoratus ab eo beatus Innocenlitis, in disciplina
scilicet non tollendo, sed in alios propagando, vel ex eisdem sacris canonibus decreta, ad Victricium
promulgando, el dans septuaginta viris (Num. xi, Rothomagensem episcopum patenler oslendit (epist.
24). Qui spiritus et Moysidicilur, sicut et spiritus 1). < Si quoe,inquiens, causne vel contentiones inler
Elise vocalur, eo locutionis genere, quo et Dominum" clericos, lam superioris ordinis quam eliam infe-
in oratione petimus : Panem nostrum quotidianum rioris fuerint exortse, ut secundum synodum Nicae-
da nobis hodie (Luc. xi, 3). Dei enim idem panis nam , congregatis ejusdem provinciseepiscopis, jur-
est et spirilus, a quo illum ex raunere dantis acci- gitim lermiiielur, > et reliqua. El ibi post aliquanla :
pimus, et nosler fit veraciter per acceptionem, qui « Si quse autem majores causse in medio fuerint de-
illum ab eo accipimus. Cumque, inquit hisloria, re- volutae,ad sedem aposlolicam, sicut synodus slatuit,
quievissel in eis spiritus, prophetaverunt, nec ultra scilicet Sardicensis, et vettis consueludo exigit, post
cessaverunt (Num. xi, 25). Quod sicut Moyses Do- judicium episcopale referatur. > Et ad Alexandrum
mino, in quem non cadil oblivio, qui lamen dicit: Antiocbenum episcopum (epist. 20) : « Revolvcntes,
Recordaborpacti fmderis mei (Gen. ix, 15), ad obti- inquil, auctoritatem Nicaenaesynodi, quaeuna om-
nenda qusepetebal patres oblulit, dicens : Memento' nium per orbem terrarum menlem explicat sacerdo-
Abraham, Isaac etJacob servorum tuorum, quibus tttm, quae censuit de Antiochena Ecclesia, cunclis
jurasti (Exod. xxxn, 3), id est flrma pollicilatione fidelibus, ne dixerim sacerdolibus, esse necessarinm
dixisti. Et episcopi commemoranl in ordinalione custodire, qua super dicecesiin suam prsedictam
presbyterorum, ul ipse quod suum est in eorum, Ecclesiaro, non super aliquam aliam provinciam,
videlicet episcoporum, roinislerio exsequatur, di- recognoscimus constitutain. > Et inde promulgavit
centes : « Sic in eremo per sepluaginla virorum de ordinalione melropolitanorum, qtiorum plures
prudentium mentes Moysispiritum propagasti, qui- ipsa Ecclesia subjectos sibi habet, sicut et Alexan-
bus ille adjutoribus usus in populo, innumeras mnl- drinus episcopus ex anliqua consuetudine, et Thes-
tiludines facile gubernavit. Sic et in Eleazaro et salonicensis episcopus ex delegalione setlis apostoli-
Ilhamar filiis Aaron paternse plenitudinis abundan- cse. Et ad Macedones episcopos (epist. 27, sub me-
tiam transfudisli, ut ad hostias salulares et fre- dium), ex eisdem sacris canonibus apud Nicoeam
quenlioris officii sacramenla sufliceret ministerium conslitutis, promulgavit Novatianos ad Ecclesiam
sacerdolum. Hac providentia, Domine, aposlolis venientes per manus impositionem in suis ordinibus
fllii tui doctoribus fidei comiies addidisti, quibus illi rjrecipi; et opinionem eorum qui, ne in Ecclesia
orbem totum secundis praedicatoribusimpleveruut. > scandalum fieret, Anisium [aiebanl] sequendum in
Qui scilicet episcopi et preshyteri, in primordio na- recipiendis Bonosiacis ab eodem Bonoso post dain-
scentis Ecclesise, et usque non ad parvum lemporis nationem suam ordinatis, manifeste refellit. Sed et
progressum, unonomine in singulis officiisvocaban- ex praefalis Nicaeniscanonibus promulgavit PauKa-
tur, siculin epistola Pelri, et in epistolis Joannis, et nislas ad Ecclesiam venientes baptizari, alios autem
in epistolis Pauli manifeslatur, et sicut Hieronymus ab luereticis in nomlne sanclae Trinitatishaplizatos
ad Evagrium presbyterum (episl. 85) ex aucloritale non baptizari debere. Et Zosimus ad universos epi-
Scriplurarum ostendit. Sed et reliqui per eos qui a scoposper Gallias et sepletn provincias constitulos,
Dominoad hoc consliluti sunt ecclesiastici ordines decretas inde disciplinas promulgatas direxit. Boni-
promulganlur, eorum scilicct. minislerio, Domino facius quoque ad Ruslieura Narbonenseni episcopum
quod suum esl exsequente. De sacris autem ordini- hinc ita dicit (episl. 3, ad Hilarium) : « Nulli, in-
bus promulgare est qui et quot sint, et qunles ac~ - quiens, videlur incognila synodi constitulio Nicsenae,
qualitcr, et a quibus vel qttando sunt ordinandi, quae ita praecipil, ut eadem proptie verba ponamus:
et quomodo ac quantum in singnlis gradibus debeant Per utiamquamqiie provinciam jus metropolilanos
321 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HlNCMARlLAUDUN. 322
singuloshabere debere, nec cuiquam duas esse sub- A tuerunt praesumitur, sine cunctalione cassatur. » Et
jectas. Quodilli, quia aliler credendura non esl, ser- item idem adeumdem (ibid., paulo superius): « llla
vandum sanclo Spiritu suggerente sibimet censue- Nicsenorum canonum per sanclum vere SpiriUim
runt. > Et paulo post: « Quod idcirco dicimus ut ordinala conditio nulla unquam est parte solubilis.
advertat charitas tua adeo nos canonum prsecepla Nulla sibimet de niulliplicatione congregalionis sy-
servare, ut ita constilutio quoque noslra diffiniat, nodalia concilia blandiantur, neque trecentis illis
quatenus metropolitani sui unaquseque provincia decem alque octo episcopis, quantumlibet copiosior
in omnibus rebus ordinalioncm exspeclet. » Et Coa- numerus sacerdolura, vel comparare se audeat, vel
leslinus ad universos episcopos per Viennensem et proeferre : ciini tanto divinitus privilegio Nicsena sit
Narbonensemprovinciamconstitutosscribii(ep;st. 1), synodus consecrata, ut sive per pauciores, sive per
siiniliter et ad universos episcopos per Apuliain et pluresEcclesiaslicajudicia celehrenlur, omni penitus
Calabriam constitutos (epist. 2): < Nulli, inquit, sa- auclorilate sit vacuum, qttidquid ab illorura fuerit
cerdoti suos liceat canones ignorare, nec quidquam constitutione diversum. > Et item idem ad Maximum
facere quod Patrum possit regulis obviare. Quse Antiochenum (epist. 66) : < Quidquid, inquit, prseter
enim a nobis res digna servabilur, si decretalium speciales causas synodaliura conciliorumad examen
norma conslilulorum pro aliquorum libitu licenlia B episcopaledefertur.potestaliquamdijudicandi habere
popuiis permissa frangatur ? » rationem, si nihil de eo est a sanctis Patribus apud
Et-non solum isli sui decessores sacrorum cano- Nicseuamdiifinitum. Nam quod ab illorum reguUset
nura, de quorum disciplinis decrelalia constilula constitulione discordat, apostolicae sedis nunquam
promulgaverunt, hoc modo ul prsemisi, eosdem polerit obtinere consensum. > Et Chalcedonense
sacros canones ad aucloritalem duxerunt; sed et concilium dicit (can. 1): t Regulas sanclorum Pa-
Damasus ad Paulinum (epist. 4), ila in observatione trum, per singula nunc usque concilia constitutas,
sacrorum Nicsenorumcanonum, sicul et in fide, ad proprium robttr obtinere decrevimus. > Et ilem Leo
Ecclesiam rcdeuntes subscribere jussit, verum et ad Anastasium dicit (epist. 88): < Secundum san-
successores ejusdem beati Leonis, ut de multis ctorum Palrum canones Spirilu Dei conditos et to-
quosdam designemex noraine, Hilarus scilicet, Sim- lius mundi reverenlia consecralos, metropolitanos
plicius, Felix, Gelasius, Symmacbus, Hormisda, singularum provinciarum eplscopos, quibus ex dele-
el beatus Gregorius, eosdem sacros canones, sed gatione nostra fraternilatis tuae cura prsetenditur,
et alia concilia quse calholica Ecclesia recipit, ser- jus traditse sibi anliquilus dignitatis intemeralum
vat ac veneralur, et apostolica sedes docuit esse habere decernimus, ita ut a regulis prsestitutis
servanda, in suis decretis, quse ex eorum disciplinis C nulla aut negligentia aut prsesumptione disce-
promulgaverunt, ad auctorilatem deducunt, prseci- dant. i
ptentes ut in singulis sacris ordinibus, alque in Et quia non necesseest libi exponi ab aliquo quid
singulis sacrorum ordinum dignitalibus, canonicam intelligere debeas in eo quod dicit a regulis prwstitu-
normain tenere, servare atque sequi procurent, et tis, inspice canonum libros, et videbis omnia illa
nulli ab eorum conslitutione deviare prsesumant, concilia, quse a majoribus servanda suscepimus,
nuUique eisdem sacris canonibus impune obviare celebrata anle Chalcedonensem synodum, qusc de-
praevaleant, nulli etiam suum arbitrium ad quosli- crevil regulas sanclorum Patrum persingula eatenus
bet judicandos sequantur, sed per rectum eorum concilia coustitutas proprium robur obtinere, a qui-
tramilem non declinanles ad dexleram neque ad bus omnibus Leo prsecipitraetropolitanos singularum
sinislram incedant, et singuli, sicut iidem vene- provinciarum episcopos nulla aut negligenlia aut
randi canones decreverunt, obedienliam, quain a prsesuinplionediscedere.Et hinc Gelasiusin generali
suis minoribus exigunt, suis majoribus rcverenter decrelo ad omnes episcoposde institulis ecclesiasti-
dependant, et sicut non volunt gravis oneris sarci- •' cis dicit (eptsJ.6) : «Cum nobis contra salutarium
nara ferre, ita non audeant aliis importabile pondus reverenliam regularum cupiamus temere nil licere,
imponere, nec de obscuris vel dtibiis constituere, u et cum sedes apostolica super his omnibus, favente
quod prscceplis evangelicis contrarium et decretis Domino, quae paternis canonibus sunt preeflxa,pio
sanctorum inveniatur adversum, et singuli mensu- devoloque studeat lenere proposilo, salis indignum
ram et ordinetn a Deo sibi decrelum per eosdem est quemdam vel ponlificum, vel ordinum subse-
sacros canones servent. Sed et isdem beatus Leu, quentium, hanc observantiam refutare, quam beali
scribens ad Anatolium Constantinopolitanuin epi- Petri sedem et sequi videat et docere: satisque con-
scopum (eptsf.58),sacros canones, de quorum di- veniens sit ut tolum corpus Ecclesiae in hac si-
sciplinis sua decretalia conslituta promulgavit, ila bimet observalione concordet, quam illic vigere
commemorat: < Sancti, inquiens, illi et venerabiles conspiciet, ubi Dominus Ecclesise totius posuit
Patres, qui in urbe Nicaena,sacrilego Ario cum sua principatum. > Et sanclus Gregorius ad Gallicanos
impielate damnato, mansuras usque in tinem mundi scribeus episcopos , inler alia el cum aliis dicit:
leges ecclesiasticorum canonum condiderunt, et < Omnia, inquiens, quoc saiiclis canonibus sicut prse-
apud nos in tolo orbe terrarum in suis couslitulio- dixiinus sunt adversa , districle sub analhematis
nibus vivunt, et si quid usquam aliter quam iUi sta- interpositione damnenlur. i Qui beatus Gregorius
5-23 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI S"!4
ssepenumero in suis decretalibus epislolis proestitu- A quas in eis constitiiendis homines seculi sint, ubi
tas conciliorum regnlas observari,et ab eis in ntillo facultas tribuitur, sine ulla dubilatione resecanda
declinari decernif. Et bealtis Hormisda sancto Re- existimo. » Et Damasus papa, ex cujus epistola
migio, vices aposlolicoe sedis ei commillens, inter qusedam luis commentis inseruisli, non intelUgens
alia ita scripsit : < Paternas scilicet regulas, et de- vel inlelligere nolens quae ipse dixii, et quae ttt lo-
crela sanclissimis diflinita conciliis, ab omnibus queris, vel de quibtis affirmas, scribens, iit prsemisi-
servahda mandamus. In his vigilanliam tuam, in liis mus, per Vitalemad Paulinum Ariiiochenum episco-
cnram et fralernae monita cxhorlalionis ostendimus. pum, ita de observatione canonum, sicut e( de inlegri-
His ea quanta dignum esl revcrenlia cusloditis, tale fidei,jubet resipiscenles et ad Ecclesiam catho
nullum relinqiiit culpae lociim sanclse observalionis licam revertentes profiteri, atque propria subscil
obstaculum. Ibi fas, nefiisqtie perscriptum est; ibi ptione firmare, post alia (episl. 4) : « fjuicunque,
prohibilum ad quod nullus aiideal aspirare, ibi inquit, huic episloloesubscribere volueril, ila tamen
conccssum quod debeat mens Deo placilura prasu- ut in ccclestasticis canonibus, quos opliine nosti, et
mere. » in Nicoena fide ante subscripserit, hunc debebis
His, frater, appone sensum luum, his suppone absqne aliqua ambiguitale suscipere : non quo hsec
mentem luam, his accommoda animum ttitim, his " ipsa quacnos scripsimus, non potueris converlen-
subde inlelligenliam litam, et non errabis, neque tium susceptioni proponere, sed qub tibi coiisensus
difllucs per vanas autumaliones tuas , quibus es nosler liberum in suscipiendo tribuat exemphim. >
quasi vehto paslus, poliusque inflalione distentus, Et sancliis Leo ad Ravennium Arelalensem episco-
dum tuiscompilationibus, nibiliibi ad eaquoeinlendis pum («/jisf.94) : « Ecclesiasticarum, injuit, legum
profuluris, quiniuio pliirimum obfuturis, ineumbis. non igtiara est dUectio lua, ut inlra earum regulas
Quid, inquit beatus Leo, iniquius quam impia sa- alque roensuras omnia poteslaiis luaejura contineas.
pere, et sapienlioribus doctioribusque non credere? Jnsto quippe ideo dicitur lex non esse posita (I Tim.
Sed iii haitc insipienliara cadunt, qui cum ad co- i, 9), quia normam pracceptionis implet judicio
gnoscendam verilatem aliquo impediuntur obseuro, voliiniatis, cuin verus recli amor in semetipso ha-
rion ad prophelicas voces, non ad apostolicas litte- bet, et apostolicas aucloritates, et canonicas san-
ras, nec ad evangelicas auctorilates, sed ad semet- ctiones : quarum devotus sectator et diligens exse-
ipsos recurrunt, et itleo magislri erroris existunt, cutor in eorum procul dubio consorlio gloriaberis,
quia vefitalis discipuli non fucrunt. Audis quia qui creditorum sibi profectibus lalentorum audire
venerabiies Patres leges usque in finem saeculiman- meriierunl: Euge, serve boneet fidelis, et reliqua._>
suras corididerunt? Audisquia qttidquid ab eorum '^ El S. Gregorius Quiriaco et coeleris episcopis ca-
regulis fuerit diversum, erit penitus irrilum? Audis tholicis in Hibernia ita scripsit dicens(/i6. ix, inrf. 4,
sacros canones Spirilu Dei conditos, et totius mundi epist.61):«Quicunque a perverso errore Neslorii re-
revercntia corisecratos, a quibus nulla negligentia vertunlur.coram sancta fraternitatis vestroecongre-
aut prsesuniptione a qtiolibet deviari conceditur? gationecunuietiiNesloriuincum omnibus suis seqtta-
Atidis quia conlra eosdem canones nec eliam apo- cilms, ac reliquas baereses analhematizantes, vene-
stolica sedes sibi licere aliquid temere cupiat? randas quoqiie synodos.quas universalis Ecclesia re-
Audis ut omnia qtiaesanctis canonibus suiit adversa cipit, recipere et venerari promittanl.et absque ulla
dislricte sub anatbematisinterpositione damnentur? dubilalione sanciitas eos vestra, servatis eispropriis
Audis quoniam ibi fas nefasque perscriptum est, ibi ordinibus, in suo ccetu recipiat. > Et binc sancttis
probibitum ad quod nullus audeat aspirare , ibi Gelasius in epistola ad episcopos per Dardauiam
concessum quid debeat mens Deo placilura prae- conslitiitos {episl. H, sub iniliuin) : « Confldimiis,
sumere, el sludes tergiversaliones cxquirere ut nulli inquit.quod nullus jamveraciter Christianus ignoret,
pOssis siibesse, qui iion potes ctinclis praeesse? uniusctijusque synodi constitutum, quod universalis
Audi eliam quid de his sacrorum conciliorum ca- Ecclesiaeprobavit assensus, mtllam niagis exsequi
nonibus ciim aliis ortbodoxis eliaro B. Attgustinus,' sedem prae caeteris oporlere quam primam , qiioe
vir in omni catbolica scieulia et doctrina opinatis- unamquamque synodum, et sua auctoritate conlir-
simus, ad Januariuin scribcns senliat (epist. 118) : mat, et conlinua moderalione custodit, pro suo sci-
«Illa, inqtiitins, quae non scripla, sed tradila custo- licet principalu, quem beafus Petrus aposlolus Do-
dimus, quoequidem in tbto terrarum orbe servantur, mini voce perceptum, Ecclesia nibilominus subse-
datur iritellfgi vel ab ipsis apostolis, vel plenariis quente, el tenuit semper et relinet. >
conciliis, quoiuni est iri fecclesia saluberrima aucto- CAP.UTXI.
ritaS, commendata atque slalula relineri. Omnia Quod latius de sacris ordinibus el canouum discipli
itaqtte talia, qure neque sanctarum Scripturarum nis ex orthodoxorum verbis et sensibus sit di-
cendum.
auctqrilatibus continentur, nec conciliis episcopo-
ruin stalula inveniunlur, nec constietiidineuniversae Hsecquidem sufllcereposse credo nonalta sapienti,
Ecclesiaeroborata stuit, sed diversorum locorum sed humilibus consentienti. Verum quia isla libi
dlversis nioribus innumerabiliter varianlur, ita ut non credo debere sufficere, non dicam perfectitis
vix aut omriirio iinnijuam inveniri possint causae, sive plenius, quia, ul jam longe aiile nos diclifm
 525 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HLNCMARlLAUDUN. 326
esl, perfectio incremenluin, et adjectionem pleni- A . Evangelii (hom. 34) : Erant appropinquanies ad
ludo non recipit, Iatitis de prsefatis sncris ordinibus Jesum publicani et peccatores(Luc. xv, 11), quse in
et canonum disciplinis hic quaeilamex orluodoxorum suis locis lector invcniet, succinctius aulem in epi-
verbis ac sensibus ad reprimendtim sensus lui lumo- stola ad episcopos Galliarum scribens ostendit,
rem, et ad repellendam compilationum luariim in qua dicit :< Ad hoc diviuse dispositionis provisio
caliginem, ponere dignum duxi. Sancta quippe Ec- gradus diversos et ordines consiitnit esse dislinctos,
clesia, quam R. Paulus aposioltts supernam Hieru- ul dum revereiitiam minores potioribus exhiberent,
salem, ac malrem noslram, el niaiienlem civi- et potiorcs minoribus dilectionem impenderent, tina
tatem, et sedificationera ex Deo, domum non ma- concordioefieret ex diversitale contextio, et recte
nufaclam appellal, ex angelis et hominibus con- oflicitim gereret adminislratio singulorum : neque
stat. Qiisc parlim ex hominibus socielate angelfca universitas alia poterat ralione subsistere, nisi htt-
in ordinibus distinclis pciTruens , jam cum Dco jusmodi magnus eam diflercntiseordo servaret. Quia
in ccelo regnat, partim vero in ordinibus distinctis vero creattira in una eademqtie oequalitalegubernari
adhuc peregrinalur iu terra, et ad supernam socie- vel vivere non potest, coeleslium mililiarum exem-
lalem suspirat, ubi est secundum Apostolum taber- plar nos inslruil; quia dum sint angeli, sint ar-
naculum nbn inanufactum, neque bujiis creatiouis B 1 changeli, liquel quia nalura seqitales sunt, sed in
(nebr. ix, U). Ad cujus instar per Moysem facluin poiestate et 'ordine, sicut nostis, differt alter ab
est labernaculum, de quo dixil ad eum Dominus : nltcro. Si ergo inier lios qui sine peccato sunt ista
Omnia fuc juxla quod libi in monte ostensum est. conslat esse dislinctio, quis hominum abnuat huic
In quo superno ct vcro tabernaculo, quod fixit Deus, se libenter dispositioni stibmittere? Hinc etenim pax
et non Iiomo, iri interiora velaminis, id est in ipsurit el charitas mutuo se invicem complectuntur, et
coelum, confessionis nostrw anlistes summus, el sem- manet firnia concordiae in alterna et Deo placita
piternus pontifex, sempitemum habens sacerdotium, dilectione sincerilas, quia unumquodque tunc salu-
sacerdosquemagnus secundumordinem Melchisedech, briler complelur ofliciuin, cum fuerit unus ad quera
per proprium sanguinem inlroivil semel in sancta, possit recurri prseposilus. »
wlerna redemptioneinventa ' sedensque ad dexteram CAPUT XIII.
Palris, id est in gloria paternse majestalis, interpellat,
non voce sed miseratione, pro nobis (Hebr. m, vn, Quod sitamen ordo generalis esl omnibus episcopis, non
communisesl dignilas omhibus.
ix; Rdm. vni). Idemqtie Rex rcgum, el Dominus
doriiinantium (Apoc. ix), per queiii reges regnant et Ordines quoque iuinislrantium in Ecclesia veteris
conditores legum justa decernunt (Prov. vm), coe-'C populi, quse usilaliore nomine Synagoga vocalur,
ieslem ac terrenum principalum, cunctam videlicet fuisse legimus per Moysem a Deo disposilos : qtii
rempublicam regens, et universam mililiam, tam quales, et qualiter ac quando ordinari deberent, et
ccslestem et spiritalem quam terrenam et tempora- qttando ac qualiler, el quanlum iu singulis ofltciis
Jem, dislinctis in ordinibus disponens ac moderans, miuistrare deberenl, historia sacra deraonstrat. Sed
et supernaealque mimdanaecurioe prsesidens, miro el nuiic in Ecclesia, quoeregnum coelorum appella-
brdine, angelorum hominumqtie ministerio, pro lur, ad instar coelesiium ordinum, ministros Domini
Iemporttm varielate et opporltinilate dispensal, et inslitiitione el aposiolica traditione legimus el co-
quoe singulis quibusque temporibus vel personis giioscimus dislincte esse dispositos : qui quales, et
congruil, sua yel occulla inspiratione, vel evidea- qualiter, et a qtiibus debeanl ordinari, et qualiter
liori illuslralione, vel patefacta proeceplione de- quique iu suis officiis debeanl ininistrare, ut su-
cernit. perius roemoravimus, apertissima nobis lectione
CAPUT XII. monstralur, de quibus modo non est dicenduin per
'Qui sint ordines in cmlo,et in Ecclesia, et in lerrena singula. Tanlum de eo unde agilur ordine, el unde
republica. ad rem de qua agitur pertiriet, beatus Leo, sicut
Et quia legimus sacrosordines in cceloet in terra, D ' iibi nuper in suprafata scbedula inler alia scriptum
et in Testamento Veteri et in Novo, dispositos a dedi, veluti traditione aposlolica decrelum didicit,
Deo, ex quo juxla Aposlolum oirinis paternitas in ad Aiiaslasium Thessalonicensem episcopum scri-
coeloet in terra nominalur, qtti sint ordines, id est psit (episl. 84) ; « Et si ordo, inquiens, generalis
palemitates in coelo, el in Ecclesia, et in terrena est omnibus sacerdotibus, non tamen communis est
repubUca, sancti doctores noslri, haurienles aquas dignitas omnibus, quia et inter beatissimos aposlo-
de fontibus Salvatoris (Ephes. m, 15)', id est biben- los in similitudine hotioris fuit qusedam discreiio
tes scientiae doctrinani de sanctis Sciipluris, pa- potestatis, el cum omniuin par csset eleclio, iini
tenler oslendunt. Unde bealus Dionysius Areopa- tamen datum est ut cseleris prsemineret. De qua
gites, antiqttus scilicet et venerabilis Pater, sicut forma episcoporura quoque est orta dislinctio, et
didicit aPaulo aposlolo, qui raplus usque ad tertium magna ordinalione provisum est, ne omnes sibi
coelura vidit secreta coelestia, duos libros de ange- omnia vindicarent, sed essent in singulis provinciis
lico et ecclesiastico principain scripsit. El heiutis singuli, quorum iuler fralres haberetur prima sen-
Gregorius in libris Moralium, et latius in bomilia lentia, et rursus quidam in tnajoribus urliibtis con-
 327 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPl 528
stituli sollicitudinem susciperent ampliorem, per A , nalura aequales genuit, sed variante meritorum or-
quos ad unam Pelri sedem nniversalis Ecclesiaecura dine, alios aliis culpa postponil. Ipsa aulem diver-
conflueret, et nihil usquam a stio capite dissideret. sitas, quse accessit ex vitio, divino judicio dispensa-
Qui ergo scil.se quibusdam prseposilum,non molesle tur, ut quia omnis homo seque slare non valel, al-
ferat sibi aliquemesse proelalum, sed obedientiam ter regalur ab allero. >
quam exigil eliara ipse.dependat. > Nam si, utle- CAPUTXV.
gimus, angelus angelo dicit: Curre et loquere(Zach. Ve
n, 4),' et angelus obedit angelo, non debel horoo paternitatibuset incolatibusin coelo,et i» Ecclesia
et repubtica.
dedignari homini obedire, prsesertim cum inobedien-
tia parenlis priini perdilionis causa sit generis hu- Et quia per distinctos ordines sunt paternitales et
mani, el obedientia Salvatoris nostri, qui faclus est incolalus a Deo consliluli in coeio, de quibus per
obediensPatri usque ad morlem crucis, reparalio Danielem dicitur : Millia miltiumminislrabant ei, et
sit humanse salulis. Diabolus quippe superbus ho- decies millies centenamillia assistebantei (Dan. vn),
minem superbientem perduxit in mortem; Chrislus quibtis elcctorum quoque hominum numerus jungi-
humilis hominem obedienlem reduxit ad vilam. tur, el aliud est minislrare, aliud assistere, ad instar
Quia sicut ille elalus cecidit et dejecit consen- B J hujus coeleslis dispositionis, et in mundo, non solum
tienlem, sic iste humiliatus surrexit el erexit cre- dimensionesecclesiaslicorum incolatuuro, sed et ler-
dentem. renorum, dispositse a Deo exislunt, sicut et in veteri
populo exstilerunt, veluti libro Pentateucho demon-
CAPUT XIV. slratur in dimensione terrse promissionis per duo-
Quod et in republica ad instar cmleslismililim diversi decim tribus flliorum Israel.Unde et Paulus in Syna-
siut ordines. goga apud Anliochiam laciens sermonem, dixit :
Quia etiam sint angeli gentibus prselati, doctores Deus plebis Israel elegitpalres noslros(Act. xni, 17);
calholici ex verbis angeli per Danielem prophetam et paulo post: Destruens genlesseplemin terra Cha-
ostendunt, dicenlis : Ego venipropler sermonestuos. naam, sorle distribuit eis terram eorum (ibid., 19).
Princeps autem regni Persarum restitit mihi viginli Ejecit, inquit psalmus, a facie eorum gentes, et sorte
et uno diebus, et ecce Michael unus de principibus divisit eis terram in funiculo distributionis (Psal.
primis venit in adjutorium mihi (Dan. x); et paulo LXXVII). Et bealus Joannes in Apocalypsi dicit, au-
post : Nunc revertar ut praiier adversus principem disse se numerum de unaquaque tribu duodecira
Persarum. Cum enim egrederer, apparuit princeps millia signalorum (Apoc vn). Hoc enim numero
Grwcorum adveniens (ibid.). « Quos, inquil beatus 'C difljiiilo, ut calholici doclores exponunt, innumera-
Gregorius (lib. xvn Moral., c. 8), alios principes bilis significatur lotius Ecclesise multiiudo, quse de
gentium nisi angelos appellat? quia ccrta angelorum patriarchis, vel prosapia carnis, v.el fidei est imita-
minisleria dispensandis singulis quibusque genlibus lione progenita. Si enim, inquit, vos Christi, ergo
sunt prselala, cum suhjectorum mores adversus se Abrahmsemenestis (Gal. ni, 29.) Ad augmenlum au-
vicissim prseposilorum spiriluum opem merenlur, tem perfectionis pertiuet et ipsa duodecim duodecies
ipsi qui prsesunt spirilus conlra se venire referun- mulliplicari, el ad summam millenarium perfici, qui
lur. Is namque angefus, qui Danieli loquebatur, esl denarius numerus quadratus solidus, significans
caplivis Israeliltei populi in Perside conslitutis slabilem Ecclesiaevitam. Propterea quippe duodena-
prselalus agnoscitur : Michaelautem eorum qui ex rio numero saepiusEcclesia figuratur, quia per orbem
eadem plebe in Judsea terra remanserant, prseposi- quadratum in fide consistit sanctse Trinitatis. Ter
lus invenilur. Unde et ab boc eodem angelo paulo enim quaterni decusdipondius faciunt. Denique et
post Danieli dicilur : Nemo est adjutor incus in apostoli, eamdera mundo fidem prsedicaturi, duode-
omnibus his, nisi Michael princeps vesler, de quo cim sunt elecli, numero scilicet myslerium operis
dicit: El ecce Michael unus de principibus primis sui flgurantes. Missi suntenim per quadratum mun-
venil in adjutorium mihi. Qui dum nequaquam simul u dum prsedicare fidem sanctae Trinitatis, el incarna-
esse, sed venire in adjulorium dicilur, aperte ei tum de Spirilu sanclo ex Maria virgine Dominum
populoprselalus agnoscilur qui caplivus in alia parle Jesum Christutn, et hunc crucifixum, sicut in Sym-
tenebalur. Quid est ergo angelum dicere : Ego veni bolo conlinetur : quo signo crucis, el per Ezecbie-
propter sermones luos : princeps aulem regni Persa- lem in figura (Ezech. IX), et per Joannem in speciei
rum reslitit mihi, nisi sua subdilis opera nuntiare? > veritale (Apoc.vn), fidelessignali monstranlur. Nam
Et bis beatus Hieronynius consona dicit, quse ple- et ipsa crucis figura dilatalum ubique Domini signi-
nius qui voluerit in suis locis legere potesl. Ad iicat regnum, et monarchiam fidei ipsius signi, sicut
quod inslar sunt ordines in soeculoDei ordinatione velus distichon probat :
distiucli, sicul monslrat Aposlolus, dicens : Subjecti Respicedislinctisquadralumpartibusorbem,
estoteomni humanmcreaturm propter Deum, sive regi Ut signumliJcicunctaleuere probes.
tanquam prmcellenli, sive ducibus tanquam ab eo Neque enim frustra iu fronle pontificis nomen Do-
missis (I Petr. n, 13). « Liquel, inquit beatus Gre- miui telragrammaion scribebalur, nisi quia hoc est
gorius (lib. xxi Mor., c. 10), quotl onines homines signum iu fronle fidelium, de quo in psalmo pro lor-
329 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IIINCMARlLAUDUN. 530
«ularihus canitur : Doinine Dominus noster, quam A , rent. ln illis aulem civitalibus, in quihtis dudiiiu
admirabile est nomeu tuum in nniversa terra /elc, apud pracdicloserant clhnicos eorum aicliiflaniines,
usquc dum ait, ut destrnas inimicum et defensorem quos tamen minores tenebant qitam memoratos pri-
(Psat. vni). Ipsosqne incolatus parocbiarum ac regio- mates, archiepiscopos institi.it praecep't, qui non
num, olim sancto Spiritu ante incarnationcm Christi tamen primatum, sed archiepiscoportim fruerentur
pcr prophelam praedictos, et post ascensionem in nomine. Epbcoporum quoque judicia, ut superius
t;oeliimeodemsancto Spiritu persanctosDei homiues memoratum est, et majora ecdesiarum negolia, si
dimeliendosfore, demonstrat saiiclus Basilius (homil. ipsi rcclamaverint, attt aliquem timorem, aut istos
tn ptal. LIX)traclans versum quo dicitur : Convallem vel alios suspcclos habuerint, ad jam diclosprimales
labernucutorum dimetiar. « Hanc, inqtiiens, prrcci- vcl patriafchas, ne aliquis innocentcr periret, trans-
puam et velut privatam qtiondam plebem, scilicet ferri perdocuit. In singulis vero reliquis civitatibus,
Israeliiicam haereditatem populi, in divisiouemvo- singulos, el non binos vel ternos aut plures, episco-
cabo, et communein cum caeteris omnibus faciam. pos conslilui prsecepit, qui non primalum, atit
€um autem divisum fuerit testamentum in omnes, et archicpiscoporum, aut melropolilanoriim nominc,
cum ejus utilitas universis coeperit esse communis, quia malrcs civitatum non tenenl, sed episcoporunt
T>eopro nobis aliquid melius providenle, tuiic eliam B tanlum vocabtilo polirenlur, quoniam nec inter ipsos
convallis tabernaculorum dimclielur, hoc esl, uni- apostolos par instilulio fuit, sed unus omnibus proe-
Versus orbis terrarum, qui vallis tabernaculorum fuit. IIoc tamen prsevidendum instituit, ne in villis,
pro habitaculis corporum dictus est, bic velut qua- atit castellis, vel modicis civitatibus instiluerentur
dam sorte divisus alque dimensus, pcr singula loca episcopi, ne vile eorum nomen lieret. Episcoposergo
Ecclesiaruiri Dei parochiis ct incolatihus dividetur. viceni apostolorum gerere Dominum docuisse dice-
Tunc etiam ea quoc divisa sunt, in unilalem fidei bat, et reliquorum discipulorura vicem lenere pre-
congregabil ille qui pacilicat per sangninem crucis sbyleros insinuabat debere. »
suae, sive quoein terra sunl, sive qtisein coelis,et qui Et sanctus Anaclelus, successor Clementis, a
medium parietem solvens, fecit utraquc unum. i beato Pelro aposlolo presbyter ordinatus, in priraa
ilinc iterum scriptum esl: Dislribuite domos ejus, epistola adomnesepiscoposet cselerosfideles (episf.l,
videlicet univcrsalis Ecclesioe,pcr custodiarum pa- stib finein) : « Privilegia, inquit, Ecclesiarum et
rochias prsedicando, ut enarretis in progenie altera, sacerdotiim sancti apostoli, jussu Salvatoris,' inle-
quoniam liic est Deus noster, et ipse reget nos in merata eiinviolata sevis decreverunt manere tem-
smcula (Psal. XLVII). Ad quod instar, secundum poribus. Leges Ecclesise apostolica firmamtis aucto-
conslitulioncm Anacieti, Dionysius papa ruslicnnis ritate, et peregrina judicia submovemus. Unde et
parochiis tenninos certos posuil, ac ponendos dispo- Dominus mentionem faciens Lot, per Moysemloqui-
snit, de quibus eliam Chalcedonense coiiciliuiii quoe lur dicens : Ingressus es quidem, inquiunt, ut adve-
sunt nola decrcvii. na, nunqiiid ut judices? (Gen. xix.) Unaquseque enim
De provinciannn atitem dimensione, et civitatuin provincia, tam juxta ecclesiaslicas quam juxta sspculi
privilegiis, quac ad inslar duodecim tributun Isracli- lcges, suos debet justos el non iniqiros babere judices,
iici popiili ethnici stattierunt, et aposlolica sunt el non externos, nisi apostolicsc hiijus sedis decre-
poslea.constiiutionc firniata, sanclus Cleniens in pri- ' verit auctorilas : quatenus quicunque causam habuc-
ina epislola ad Jacobum Hierosolymitamira episco- rit, apud suos judices judicetur, et non ad alienos,
ptim, qui el frater Domini appellalur, scripsit, quod causa vagandi, stimulante protervia, suam despi-
tu in coiiipilaiione lua sicut et nec prsecedenlia verba ciens patriam transeat, sed ad duodecim ejusdem
Leonis ponere voluisli, ne inveniretur in eis quod provincise judices, ad qitorum jtidicittm omnes
lu alicui, prailer aposiolicse sedis pontifici, deberes causse civilalum referunlur, deferatur negolium. Si
aliquo modo subdi, inaniter putans quod si tu hoec autem fuerit ecclesiasticum, apud episcopos, inter-
iu tuo piiaciolo non poneres, alii non haberent libros venienle primate, si major causa fuerit; si vero
ubi ea legere pnluissent. Sed quis ca quae nosti igno- minor, metropolilano. Si vero fuerit ssecttlare, apud
ral? Prius enim quant fonnareris in utero illa novi- ejnsdem ordinis viros, judicio taraen episcoporuni,
mns, et antcquam cxires de vulva saepissimelegi- cum Aposlolus privalorum Christianorum causasj
mtis, et discretius quain tu Scripturas sacras et magis ad Ecclesias deferri, et ibidem sacerdotati!
canoncs sacros intelligas intelleximus. Ait enim bea- judicio terminari voluit. > Et in secunda epistola ad
lus Clemens inler alia in prsefala cpislola (epist. 2, episcopos in Italia constilulos dicit : < Provincioe
sub medium), < jussissc heatum Pelrum, in illis, aulem mullo anteCbristi adventum tempore divisae
inquiens, civitatibus, in quibus olim apud elhnicos sunt maxima ex parte, et postea ab apostolis, et
primi tlamines eorum, alque primi legis doclores beato Clemente prsedccessore nostro, ipsa divisio
erant, episcoporum primates poni vel patriarchas, cst renovata. Et in capite provinciarum, ubi dudttm
qui refiquorum episcoporum judicia et majora quo- primates legis erant sxculi, ac prima judiciaria
lies necesse foret negolia in fide agitarent, et secun- poiestas, ad quosqui per reliquas civitales comiito-
dum Dotuiui voluntalem, sicut conslituerunt sancii rabanlur, quando eis necesse erat, qui nd aulaiti
sposloli, ila ul ne quis injusle periclitaretur. diflini- imperatorum vel regum confugdre non poterant, ve.
PATROI.. CXXVI. 11
 531 HINCMARIRIIEMENSISARCHIEPISCOPI 332
qiiibns permissum non erat confugere, pro oppres- A locis patriarchse a nonnullis vocanlur. IUi autem ,
sionibus vcl injuslitiis suis |confugiebant], ipsosque qui in melropoli a beato Pelro, ordinante Domino,
appcllabanl quoties opus eral, sicul in legc eorum et praedecessore nostro prscdicto sanclo Clemeutc,
proeceptum erat, ipsis quoqtie in civitatibus vel seu a nobis constituti sunt, non omnes primales vel
locis nostri patriarchas vcl primales, qui unanvfor- patriarchse esse possunt. Sed illse urbes quse prse-
mam tenent, licct diversa sint nomina, legcs divinae faliset priscis temporibus primatuin tenuere, archie-
et ecclesiasticae poni et esse jusscrunt, ad qtios piscoporum, Patriarcharum, aut primatum noniine
cpiscopi, si necesse fuerit.confugerent eosque appel- fruanlur : reliquse vero melropoles archiepiscopo-
larent, et ipsi nontiuc primatuin fruereniur.el non rum, aut metropoliianorum, et non patriarcharum
alii : reliquae vero melropolitanse civilates, qtise aut primatum utantur nominibus, quia bsec eadem
miiiores judices habebant, licet majores comitibus et leges saeculi in suis conlinent principibirs. Alioc
essent, haberent metropolilanos suos, qui prsedictis autem primtc civilates, quas vobis conscriptas in
juste obedirenl primatibus, sicut et in legibus saeculi quodam tomo niiltimus, a saitclis aposlolis cl a
olim ordinalum erat, qui non primalum, sed aut bealo Clemente, sive a nobis primates prsedicaiores
metropolitanorum, aut archiepiscoporum nomine acceperunt. Haec vero sacrosancta Romana et apo-
fruerentur. Et licet singulae metropoles civitales B stolica Ecclesia, nori ab aliis, sed ab ipso Domino
suas provincias habeanl, et suos metropolitanos Salvatoi-enostro primatum oblinuil, sicut ipse bealo
babere debeant episcopos, sicut prius melropoli- Petro apostolo dixit : Tu es Petrus, el super hanc
tanos judices habebanl sseculares, primates tamen, petram mdificaboEcclesiam meam. > El paulo post :
ut prsefixuinest, et tunc et nunc habere jtissac sunt, < Prima ergo sedes est coclesti bcneficio Romanse
&d quos post sedem apostolicam summa negotia Ecclesiae, quam, ul menioratuiit est, beatissimi
conveniant, Ut ibidem quibus necesse fueril rele- Petrusel Paulus suo marlyrio consecrarunt. Secunda
venlur et jusle reslituantur, et hi qui injuste autcm sedes apud Alexandriam beati Pelri nomine
opprimuutur juste reformentur alque fulciantur, a Marco ejus discipulo alque evangelista consecrata
episcoporumque causse et summorum ncgoliorum est, quia ipse et in ^Egyplo primum verbuin veri-
judicia, salva aposlolicae sedis aucloritate, juslis- talis directus a Petro praedicavit, et gloriosum
sime terminenltir. > Et in lcrtia epistola : < De suscepit marlyrium, cui venerabilis successit Habi-
primatihus, inquit, charissirai, super quibus me lius. Terlia vero sedes apud Anliochiam, id est,
fluidam vestrum consuluerunt, aut si esse deberent, beati Petri apostoli habelurhonorabiUs, quia illic
an non, quantum hactenus de his a beato Pelro priusquam Romam veniret habitavit, et Ignalium
et a el a beato Clo " episcopum
apostolo, reliquis apostoUs, constituit,etiIUcprimum nomen Curislia-
menle noslro sanclo praedecessoreet marlyre novi- norum novellaegentis exorlum est. Reliquas vcro,
jnns slalultim, denegare vobis minime possumus. ut praedixiraus, in quodam lonio, prolixitatem vi-
Et quis esl, qui quserenlibus fralribus denegare tanles epistolse, vobis conscriptas direximus. Inde
possil dubitalioncm vel necessitates eorum? Sacer- namqiie et beati aposloli intcr se slaluernnt ut epi-
dolurn, fratres, ordo liipartitus est, et sicut Dominus scopi singularum scirent genliumquis intereos pri-
illum constiluit, a nullo debet perturbari. Scitis mns esset, quatenus ad eum potior eorum solliciiudo
autein a Domino apostolos esse eleclos ct consti- pertineret. Nam el inter beatos apostolos quaedam
tutos, et postea per diversas provincias ad pracdi-' 1 fuit discrelio, et licet omnes essent apostoli, Petro
eanduiu dispersos. Cum vero messis cmperat cre- tamen a Domino est conressum, et ipsi intcr se
scere, videns paucos esse operarios, ad eorum idipsurn volucrunt, ul reliquis omnibus prseesset
adjumentum septuaginta cligi prseccpit discipulos. apostolis, et Cephas, id est caput et principium
Episcopivero Domiuiapostolorum, presbyteri quoque tencrel apostolalus, quia ct eamdem formam suis
septuaginta discipuloruin locum tenent. Episcopi successoribus, el rcliquis apostolis tenendam tradi-
aitlem non in casleUis aut modicis civitatibus debent derunt. Et non solum hoc in Novo Tesiamcnto est
con&titui, sed presbyteri per castella et modicas conslilutum, sed etiam iu Veteri fuii. Unde scriptum
civitates atque viUas debent ab episcopis ordinari esl: Moysesel Aaron in sacerdotibus cjus(Psal. xvn),
elponi, singuli tamen per singulos tilulos suos; id est, primi inter eos fuerunt. > Indesacruin Nicsc-
el episeopus non ab utio, sed a pluribus dcbet num coiicilium paucioribus quidem verbis, sed
episcopis ordinari, et ut dictum esl, non ad modi- non minori auclorilale decrevit (can. 6),' quatenus
cara civitatem, ne vilescat. nomen episcopi, aut ali- < anliqita consuetudo, scilicct quse apitd eihnicos
cubi, sed ad honorabilem urbera littilandiis, et slatuta fuerat, et apostolica est postea constiiiiiione
denominandusest: presbyter vcro ad qiialeuiciinque firmala, servelur, ut Alexandriuus episcopus suorum
loctun vel ecclesiam in eo constitutam est prscfi- omnium habeat potestalem, quia et urbis Romse
cienthts, atque in ea diebus vilse suae durandus. cpiscopo parilis mos est. Similiter et apud Anlio-
Amplius quam isli duo ordines sacerdotum, nec chiamcselerasqucprovincias suisprivilegia serventur
nohis a Deo coUati sunt, nec apostoli docuerunt. Ecclcsiis.
Episcoporum vcro ordo unus est, licet sint primates His aulem prsetcrmissis, sed et quse Zephyrinus
illi <pii primas civilales lenent, qui el in quibusdain decrcvit (epis'. \), ut qu.libel episcopus accusatus a
 533 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN 334
duodecim judicelur episcopis, ad Callistum, et ad A el non ab alienis, id est a suoe justis judicibus pro-
Lucium te conlulisti, et qusc Stcphanus statuit, qui vinciae, el non ab exlcrnis, nisi, ut jam prselibatum
posteos fuil, conlingere noluisti, qui dicit (epist. 2): cst, a judicandis fuerit appellatus. Si veroin qualibet
< Nullus praefati ordinis, videlicet episcopalis, vir provincia ortae fuerint quaestiones, et inler ipsius
accusari potest, aut respondere suis acctisatoribus provinciaeepiscopos discrepare coeperit ratio, atque
debet, priusquam regulariter a stto primate vocattis- inter ipsos dissidentes non conveniat, ad majorem
sit, locumque defen<Ien<Iict inquirendi accipiat adI ttmc sedem referantur, et si illic facile et jusle non
abluenda crimina. Ntillienim metropolitani, aut aliii discernuntur, ubi fuerit synodus regtilariler congre-
cpiscopi appellentur primales, nisi lii qui primasi gata canonice el juste discernanlur. Majores vcro et
sedes lenent, et quorum civitates anliqui primates; difficiles quoesliones, ut sancla synodus statuit, et
esse censuerunt. Reliqui vero, qui civitates metro-. beala consuetudo exigit, ad sedem apostolicam sem-
polilanas adepti sunt, non primatcs aut archiepiscopi, per referantur. •
scd melropolitani vocentur. Urhes enim et loca, CAPUT XVI.
quibns primales pracsideredebent, non modernis,, De metropoli Rhemorum, et caslro Lauduno; et quod
sed eliam rouliisanlc adventum Cbrisii sunt slalutac.' tres .primarim sedes una fuit sedes Petri. Hormisdas
*
temporibus , quarum primales etiam gentiles pro g ad sanctum Remigium epistola.
majoribus negotiis appellabant. In ipsis vero urbibusj Vide, frater, utrum certa sit provincia metropoli
post_fliristi adventum apostoli et successores eorumi Rhemorum ex anliquo subjecta : quse metropolis
palriarcbas vel primates posuerunt, ad quos episco- undecim civitates sub se habuit eliam anlequam
pornni negotia, salva in omnibus apostolica auclo- beatus Remigius auctoritale Africani concilii ordi-
ritate, et majores caussepost apostolicam sunt sedemi naret episcopum in castello in quo et tu metropolis
referendse.Etlicet,ApostoIoprohibente,interChristia- tuoesuffragator es ordinalus episcopus, et refragalor
nos non debeant accusationes exerceri, si prohiberii ipsius dignitalis atque auctoritalis, asse, ut dicitur,'
non poterunt accusationes, episcoporumad memoratos5 excrevisti de pusiilo magnus apttd te oppidanus epi-
primalesdebent abaccusatoribus deferri. Studendumi scopus. Quod, sicut Eutropius antiquns historiogra-
esttamen episcopis uldissidenlesfralres magis ad pa- phus dicit, auctore Marcobrio proetoreconditum, ab
cemquamadjudicium cohortenlur. Episcopus aulenti exordio sui in paganismo inter civitates vel"provin-
aliler non debet audiri vel judicari, nisi in proesentia t ciales sedes nomen et locum non habuit. Et post-
omnium comprovincialium, el ab omnibus compro- quam B. Sixtus a Sixlo sedis Romanse ponlifice pri-
vincialibus episcopis, qui ipsis absenlibus judicarii mus ad Rhemensem metropolim fuit directuscpisco-
nec debet, nec potest. » *- pus, in Christianismo per quindecim archiepisco-
C
Deinde plurima ex plurirais exponens, quse tibii porum tempora,plurimisannorumevoluliscurriculis,
visa fuerunt tccnm facere, sed revera probantur re- in Rhemensi parochia, sicut et alia municipia quoe
darguere, Pelagium decessorem S. Gregorii transi- hodieque ibidem consistunt, municipalem locum
lisli, ei verba successoris ejus B.Gregorii ad Theo- tenuit, sicut et totnus quem Anacletus episcopis de
ctistam patriciam a suo sensu, quantum ex te fuit,, sedium privilegits se interrogantilius se misisse dicit
alienans, alienis a beato Gregorio verbis impostu-. patenter ostendit, veluti ipse legere potes in eodem
rasti. Ait enim idem Pclagius ad episcopos, quii breviaro, in qno descriplis civitalibus metropoli
iiijiista vocationc Joannis ad synodum Constantino- Rhemorum subjectis, nonten caslelli in qno es ordi-
poiini utdecernerent eum universalem vocari consti- natus episcopus, nequaquam invenies. Sed ct per
tiierunt (Pelag. II, epist. 1, sub finem): « De csotero,t plures annos tempore ejusdem B. Remigii, qni, ut
inquiens, fratres, super provincioe causa, unde se- veraces nostratium hislorioe monslrant, septuaginla
dem apostolicam dudum consulere voluistis, videtur. quatttor et eo amplius annos in episcopatu degens,
nobis siiflicienter tractatum a sanclis prsedecessori- el multis insignibus virtulibus clarus, jam in scnecla
Iius nostris. Sed quia denuo nostram mediocrilatem, sua ibidem ordinavit episcopum, et rcbus ecclo-
de eadem re interrogare dignum duxistis, scitole. u siasticis (quoniam secundum sacras regulas quid-
certam provinciam esse quae habet decem vel unde- quid rerum et mancipiorum in ordine episcopalus ac-
cim civitates, et unum regem, et totidem minoresj quiritepiscopus, sicul et illseqtiaeanle fuerunlEccle-
potcslates sub se, et unum episcopum, aliosque suf- sisc, habentur Ecclesiasticae),idem episcopium sulli-
fragalores decem vel undecim episcopos judices, adI cienler ditavil. Quamobrem sicut sedes Ecclesiarum,
quorum judicium omnes causae episcoporum, et re- scilicet Romanoe, Alexandrinse, atque Aniiochcnse,
liipioruin sacerdotum, ac civitatumcatisaereferantur, ( idcirco specialiter legimus sedes dici, cum plurimse
tit ab his omnibus jusle consona voce decernantur, , scdes etapostolorum, sicul Jacobi
Hierosolymx, et
nisi ad majorem auctorilalem fueril ab his qui judi- Joannis apiid Epbesum, in qua sedit et Thimolheiis
candi sunl appellatum. Unde non oportet ut degra- beati Pauli discipulus, ct itmltaealiseprincipalium civi-
detur vel dehonorelur unaquoequc provincia, sedI talum. quoniam sedes sunt, quin potius, licet dispa-
apud semetipsam babeat judiccs saccrdoles, et cpi- rcitlur longinqnilate terrarum.uiiasedes sunt magni
scopos singulos, videlicet juxtaordincs suos, et qui- Pelri apostolorum principis : ita pro modosujRhc-
cunique causam habuerit, a suis judicibus judicetr.r,, niorum mctropolis, et Laudunensis parochia, spc-
 .553 BINCMARlRHEMENSISARCIIIEPISCOPl 336
cialiter it 'CTcselerasscdes provinciales Rhemorunl A legia lertisc sedis agnoscerc, qttoeinnnllo cujusquam
provinciaeuna esl sedes, quia heatus Remigius eam ambilione minuitur : quia lanta apud me est Nicse-
dem nedem Laudtinenscm in subscllio Rhemensis> norum canonum reverenlia, ut ea qusesunt a sanctis
melropolis consedere fecit, quam a sita parochia,, Patribus conslitiita, nec permiserim, ncc paliar
non autem a dioeccsisprovincia, scidit. Quia verci aliqua novitale violari. Et si enirn divcrsa nonnmi-
Alexandrina el Aniiochcna scdcs, sicut el Romana, qnam sunt merita praesolum, tamen jura permanent
beati Petri sintsedes, Leo ad DioseortimAlexan- scdium. qtiibus posstint ocniuli perturbationem ali-
driiiiim episcnpummonstrat, dicens (episl.7): <Ctnni quam forlassis inferre, nou lamcn possunt minucre
enim beatissimus Pelrus apostolicum a Dominoi dignitntem. »
acccpcril iirincipalum, ct Romana Ecclesia in ejus Et sanctus Gregorius ad Anastasium Antioche-
permaneal inslitulis, nefas esl credere quod sanctus ritim episcopnm(lib. vti, epist. 3): « Ecce in sancia
discipulus ejus Marcus, qtii Alexandrinaro primus senectute bcalitudn vestra nintiis tiihulalionibus la-
Ecclesiam gubernavit, aliis regulis tradilionum sua- boral, sed perpendal, cnjus sedem leneat, nunqtiid
rum decrcta formaverit, cum sine dubio de eodem non illius, ctii voce verilalis dictum esl: Cum semie-
fonle gralise tinus spirilus et discipuli fucrit et ma- ris, atius te cingel,et ducet quo non vis? (Joan. xxi.)»
gistri, ncc aliud ordinalus tradere potuerit quam B El idem ad eumdem (tib. iv, epist. 57):« Amen, gra-
quod ab ordinalore suscepit. Non ergo patimur ut lia. Quaevi;!elicetverba, de scriptis veslris accepta,
ctim unitis nos corporis et fldei faleamur, in aliquo idcirco iu mcis epistolis pono, ut de sanclo Ignatio
discreperaus, et alia doctoris, alia discipuli insliuita vcslra heatitudo cognoscat quia noti solura vester
viiieanlur. > Et sauclus Gregorius ad Eulogium est, sed etiara nosler. Sicut enim magistrum ejus
Alexandrinumepiscopum (lib. vni, epist. 42): « Ve- apostolorum principein habemus coinmunem, iia
ritalis, inquit, niinistcr, Pelri sequax el sanciae Ec- quoqueejusdem principis disciptilnm nullus noslrtiin
clesiae prsedicalor, scit quia illa loqui pottiisli, quae habet privatum. i Hitnc enim lgnatium beatus Pe-
de sede Petri aposloli pcr os docloris sonare debue- trus, qtiando Romam petiit, Anliochiae pro se or-
riint. i El item idem ad cumdera : Sit ergo illi laus, dinavit episcopnm. Et licet beatus Petrus anlea in
sit in excelsis gloria, cujus dono adliuc in sedc Petri Antiocbia sederit, qnam Romam venerit, unde Mar-
clamal vox Marci. i Dc Aiiliochenaautem Ecclesia cum Alexandriam misit : non tamen ideo Antiocbia
sanclus Innoccnlins ad Alexandrum Anliochcnum secunda, sed tertia sedes, et Alexandrina Ecclesia
episcopum dicil (epist. 20) : « Revolvenles ilaque secunda sedes dicitur, propler privilegium Evan-
atictoriiatem Nicaenoesynodi, quae una omnium per gelii, quod sanctus Marcus evangelista ore Pelri ex-
orbcm lerrarum mcnlem cxplicat sacerdotttm, quoeG cepit aique conscripsit, quod et in Alexandria proe-
censuit de Antiochena Eccle.-iacunctis lidclibus, ne dicavit, et Alexandrinum populum, cum subjeclis
dixerim sacerdotibtis, esse necessarium custodire, eidem magnae civiiati urbibus, verae fidei fnmla-
qna super dicecesim suam praediclam Ecclesiam, mento fundavit, sicnt et sanctus Gregorius ad Eulo-
non super aliitin aliquam provinciam recogno- gium Alexandiimim episcopnminter csetera scribit
sciiims consiitularh. JJnde adverlimiis non tain pro dicens (lib. v, epist. 60): «Esl aliquid quod nos erga
civitatis iiiagiiificenliahoc cidem atlribulum, qnam Alexandrinam Ecclcsiam quadam peculiarilale con-
quod prima primi apostoli sedes esse nionslre- stringit, et in ejtis amore proniores cxistere spe-
tur, ubi el noincn accepit religio Christiana, el quoe ciali quodamntodo lege compellit. Nam sicut ont-
convenlum apostolorum apud se fieri celebcrrinuiwi nibus Iiquet quod beatus evangelisla Marcns a S.
meruit, quocqueuibis Rotnoe sedi non cederet, nisi Pctro aposiolo magisiro suo Alexandriam sit irans-
quod illa in transitu meruit, isla susc.cptuniapud rnissus, sic bitjtis nos magislri et discipuli imiiate
sc consurainaluniqiiegnudet. i EtLco ad Maxinium constringimur, utelcgo sedi discipuli praesidere vi-
Antiochenumepiscopum(epist.66): «Oporlet, inquit, dear propter magislriim, et vos sedi magistri pro-
dileclionem tuam lolo corde conspicere cujns Ec- pler discipiilum. Ad hanc autcin uniialem cordium
clesiaegubernaculis le Dominusvoluit prsesidcre, cl D cliam vestrocsanclilatis mcrilis ligamur, quos auc-
ejus meminisse doclrinse quam prsccipuns aposiolo- toris sui salubriler sequi insliluta cogrioscimus,et
rum omnium beatissiinus Petrus, per toluin quidem semper ad raagislri sni gremium, undc illic prsedi-
mundum uniformi prsedicatione, scd speciali inagi- catio salutis exorta esl, lota se conferre devolio:c
slerio in Aniiocbena ct Romana urbe fundavii, ut senlimus. » El ilcm, quod tres ill;e sedes, scilicct
iilum in suse glorificaihnis domicilioprxcminenlem Romana, Alexandrina, et Antiocbcna,una sit Pelri
ca intelligas reposcere insiilula quac tratlidit, sicut sedes,adeiiimlemEulogiumAlexandrinumcpiscopum
ab ipsaquam confessusest verilale snscepii. Neque scribil (lib. vi, epist. 37) : < Suavissima, inquicns,
tillo modo sinas in Orientalibus Ecclesiis, maxime- mihi sanctilas veslra mulla in epislolis suis dc
qtte his quas Anliochenac sedi sacratissinioruin pa- sancti apostolorum principis Petri cathedra locuia
trum Nicsenicanones deputarunt, ab improbis hae- - -est, dicens qtiod ipse in ea nunc usque in suis suc-
reticis Evangelio resultari. i Et post aliquanta : cessoribus sedeat. Et quidem ego indignnm me esse
« Dignum est enim le aposlolica^sedi in hac solliei- non solum in honore praesideniium, sed eliam in
tndine esse consortpm, ct &d.age^ndifuluciani privi- numcro slantium agnosco; sed cuncta quac ditta
537 OPUSC. ET EPIST. WCAUSA HINCMARILAUDUN. 333
sunl in eo libenter accepi, quod ille mibi de Petrf. \ exccssum nolissitnum sccunrium regtilas rcclusit,
calhedra loculus est,. qui Petri catliedram tenet, post dignam satisfactionem restkntt : sicut et inihi
el cum me specialis honor ntiHo modo delectet, decessores tui Simeon et Parduliis, cui succe-sisli,
valde tamen iaelatus sum, quia vos sanctissimi quod exhibuerunt usque ad luam proelalioncm, quem
mihi impendistis, vobismelipsis dedislis. Quis enim Rhemensis Ecelesia ab ipsis, ut ila dicam, cunabu-
ncscial sanctam Ecclesiam.ii: aposlolorum principis lis dulci benignitate nulrivil, et pannis infantiae
soliiiitale confirmalam, qtii firmilatem menlis traxit eluit atque exuit, et ad virum perduxit, atqne ad
in nomine, ul Pefrus a petra vocaretur, cui Veritatis episcopalum provexit. De quo nunc per ora sibi ser-
voce dicitur : Tibi dabo claves regni cmlorum(Malth. vieufitim cum suspiriis ac gemitibus dicit : Ex no-
xvi) ; et tu aliquando conversus confirma fratres tuos bis exiit, sed non erat ex nobis; si enim fuisset ex
(Luc. xxn); et iterum : Simon Joannis, amas mef nobis, permanstsset utiqtte nobiscum. EXaltendens
Pasce oves meas (Joan. xxi). Iia et cum multi sint qualitcr episcopi civitatum suseprovinciae, quos non
apostoli, pro ipso tameit principalu, sofa aposlolo- nutrivit, srd rcgulariter ordinavil, ei benignilatis et
rnm principis sedes in aucloritale convaluil, quse in bumililatis alque obedienliac impendant obseqnia,
tribtis locis unius est. Ipse enim sublimavil sedem, dicit : Poputus quem non cognovi servit niilii, in
in qua eliam quiescere et praesidendo vitam finire B audilu auris obedit mihi : filius autem alienus men-
dignatus est. Ipse decoravit sedem, in qua evange- titus est mihi, filius alienus invelcravit (Psal xvn),
Ihtam discipulum misit. Ipse firmavil sedem, in qua videlicet quia quod agit ad hoininetn vetustum pe.rli-
srplem annis quamvis discessurus sedit. Cum ergo net, et clattdicat a semitis suis, qnas in mandatis
unius atque uua sit sedes, cui ex auctoritate divina Domini per humilitatem et obeJientiam debnerat
tres nunc episcopi praesident, quldquid ego de vobis currere, et sumcns lamcnlum Domini de Isaia :
lioni andio, hoc mihi impulo;si quid de me boni Fitium, inquit, nulrivi et exallavi, ipse autem spernit
crcditis, hoc vestris merilis imputate, quia in illo me (Isa. i). El licet lu hoc forte nan rccogites neque
nnum sumus qui ait: Ut omnes unum sint, sicut et iLnieas, certus tamen esse potes quia sanctus Remi-
tu, Pater, in me et ego in le, ut et ipsi in nobis unuin gius a le r.poscet iii conspectu Dominiobedientiam
sint (Joan. xvn). » dependendain suis successoribtis, et luis prseposilis,
Si ergo, frater, immemor beneficiorum a me tibi quain insliluit quanilo in codem caslello, in quo or-
iriipensorum oblitus, adversum me rcbcllare non dinalus es, consecravit episcopum, sicut de verbis
liines, time tamen rebelftire adveisus bcalunt Re- beali Lconis ad MaximumAntiocIienum episcopum :
inigium, qui srcul modo audisti, nunc- tisque in suis Praeposui beaium Pelrum, in suae glorificationis do-
successoribus qualibuscuiique sedet; ct qniii sedes ^ miciliopracemineiitem.ea reposcere inslitula, quse in
illius est, in qua resiiles ex aucloritate divina; ct Antiochia tradidit. Attamen , vclis nolis, sancttts
ipsius beali Remigii henignitate, inler seilcs, quod' llormisda papa tibi oslendet primatem csse hnjtis
aniea non fuevat, comptiiata : quidqtiftl de me, qtii proviriciae illum qui in sede beali Remigii apml
sedco in sede illius, boni audis, tibi impulare debes, Rheraorum metroptilim est orJitiatus episcopus.
qnia quidquid de le boni audio, mihi inipulo, et Ait enim in epistola ad ettin directa : « Dilectissimo
quidquid de le sinistriim audio, non laiilum tuis, fratri Reniigio Hormisda. Suscipiens plena fraterni-
sed el nieis peccatis imptilo, per cujus maniis iinpo- latis ttioecongratttlatione colloquia, quibus nos ger-
sitibncm Dei judicio. le iu illa sede residere cogno- manaesalutis-tune Isetificavil iudicio, corporali cum
sco. Desine ergo ab ea qnam cepisti nicnlis impro- spirilalibtis officiis incolumitate subnixo, congruum
liilale, el assume mcntis huinilitatem euin virtule essepnrspeximus, hanc ipsam,quam mente gerimus,
sanctae obedfentiae, ut in illo unum simus, qui ait: verbisapcrire Iaetitiam.Agiseiiim summi documenla
Ut omnesunum sinl, sicut et lu, Paler, in me et egoin ponlificis, dtim el prsedican.la facis,el ea itisilinare
te : ut ei ipsi in nobis unum sinl. Quoniam sicut et nondiffers. Prnerogalivam igiturde noslri stimpsi-
ex. vcrbis apos:olicoesedis audisli, licet harum Ec- mtis eleciione judicii, quando id operalnin te esse
clesiarum, Alexandrinaescilicet et Antioclienoe,prae- u didicimiis, qttod caeteris agendum obnixius impera-
snles beati Petri sedes tenere se cognoscant, quod mtis, ut in provinciis tanta longinqtiitate disjunciis-,
cl Rmuaiii pontifices atteslantur, tion lamen subditas et apostolicae sedis vigorem, el patrum regulis slti-
easd-em sedes Romanae sedi dencgant, nec ipsi deasadbibere cuslodiam. Vices itaque noslras per
Romano ponlifici subdi modo quolibet dedignantur ; omnc regiium dilccti et spirilalis filii noslri Clodo-
nec lui decessores ac praedecessoressubdi dedignati vei, queut nuper, adminiculante superna gratia ,
sunt Rhemorum episcopis, ctde rebusEcclesiao Rhe- plurimis et apostolorum temporibus eequiparandis
morum melropolis, de quibus ditatum est episco- signorum miraculis praedicationem satutiferaifl con-
pium Laudunense, quando in ipsam venerunl paro- comitantibus, ad fidem cum genfe-integra conver-
chiam, humiliter ac benigne Rhemensi Ecclesise listi, et sacri dono baptismatis consecrasti, salvis
famulari, ex quo beatus Remigius sanctum Gene- privilegiis quae melropontanis decrevit anliquitas,
batidum in Laudunensi caslello episcopum nonso- proesenti auctoritale committimus , augenles studii
lum constituit, sed ctiam, tit oslendil anliqua tradi- hujiis parlicipalione minislcrii,dignitatem, relevan-
lio, et monimenlum reclusionis, qua eum pfopter tcs noslras ejiisdem remcdio dispensalionrs excu-
539 MINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPjSCOPI 340
bias. Et licet de singulis non indhjeas edoeeri, a quq A intretis in tentalionem (Matlh. xxvi, 41). Coinmune
jam probavimus aculius universa servari, gratius erat omnibus apostolis periculum de tentatione for-
tatnen esse solet, si ituris trames ostenditur, et la- midinis, et divinse protectionis auxilio pariler indi-
boraturis injtmctioperisrbrmamonslratur. Palernas gebant, quoniam diabolus omnes exagitare, omnes
igitur regulas, et decreta sanclissimis diffinila con- ctipiebat elidere; et lamen specialisa DominoPelri
ciliis ab omnibus servanda mandamus. In his vigi- cura suscipitur, ut pro fide Petri proprie supplice-
lantiam luam, in liis curam et fraternae monita ex- tur, tanquara aliorum status certior sit futurus, si
hortationis ostendimus. His ea quanla dignum esl raens principis victa non fueril. In Petroergo otn-
reverentia custoditis, nullum relinquit culpaelocum nium fortittido munitur, et divina gratia ita ordina-
sanctse observationis obstaculum. Ibi fas nefasque lur auxilium, ut firmitas quae per Christum Petro
perscriptum est, ibi prohibilum, ad quod nullus au- tribuitur, per Petrum aposlolis conferatur. » Cum
deal aspirare, ibi concesstim quod debeat mens Dec itaque el vobis provinciae coepiscnpis, per primaletn
placitura prsesumere. Quolies universale poscit reli- ejus, orationibus et manus imposilione in ordina-
gionis causa concilium, te cuncli fralres evocantc tione gratia sancti Spirilus et episcopalis ordo tri-
conveniant, et si quos eorum specialis negotii pulsai luiitur, justum esse perpendilur ut, papa Roma-
intentio, jurgia intereos oborta compesce, discussa no prselato, ei a vobis orationis devolio ct obe-
sacra lege determinando cerlamina. Quidquid autem dilionis dileclio rependatur; quod el in illis
illic pro fide et veritate constitutum, vel provida di- tcmporibus actum legimus , in quibus non
spensalione prseceptum, vel personae nostrse aucto- adeo abundavit iniquitas, et refriguit charitas, sicut
rilale fuerit confirmatum, tolum ad scientiam no- modo in noslris agitur.Legenimirum epislolam Leo-
stram instructa relationis attestatione perveniat. Eo nis ad Anaslasium, et invenies cum Altico melropo-
ftet ut et noster ariimus oflicii charitate dali, et tuus lilano episcopos provinciffl suoeRomam venisse sinc
securitate perfrualur accepii. Deus te incolumem datis inauciis, non retardatos metu sublimissimse
cuslodial, frater charissime. » inter mundanos apices potestatis, per s«vitiam hie-
Sed etAdrianus papa Tilpino prsedecessori nostro mis, per iler asperum et pericnlis plenum, per
tatia stiae aueloritalis privilegia, et sibi commissae invias nives, cum tanto labore alque discrimine, ut
Ecclesise dedil, sicut scripla quoe habemus demon- ex liis qui episcopum comilati sunt, quidam defece-
strant. Quse exiguitas mea nec meruit, nec ambit, rint, ut cum eo de indignissima afilictione quani
necappelit, nec requirif, quanquam etquarli Leonis, perlulit, lacrymabili actione conquererentur. Qtiod
et nomine ac gratia Beoedicti aucloritas mihi pri- ^ tu quomodo ageres, si metropolitanum luum hoc
""
vilegta non a me qusesila contuterint, quia sulficiurit indigere videres, qui quantiscunque poles molitio-
mihi quse per sacros canones unicuique sunt me- nibus certas, uttuse metropoli auctoritatem ex anli-
tropolilano collata. Unde sieut omnibus generatiter quo per sacras regukis atlributam dqroges, ac per
episcopisconvenilpro Romano pontifice, et speciati hoc omnibus melropolitanis debita jura totlas? Sicut
Petri vicarioDominum exorare, veluti et tradiliode- enim Apostolus Corinthiis dicit: Et si aliis non sum.
monstrat ecclesiaslica (de qua Ccelestinus dicit [post apostolus, sed tamen vobis sum; nam signacutum
epist. 8] : «Obsecrationumsacerdotalium sacramenta apostolatus mei vos estis in Domino (I Cor. ix); et si
respiciamus, qusc ab aposlolis tradita in loto mundo alus primas forlc non essem, libi lamen apud te
atque in omni catholica Ecclesia uniformi ter celebran- primas esse debueram; nam signaculum primatus
tur, utlegem credendi lex statnat supplicandi»),ei- mci tu es, quem sine interrogatiou.e primatis allo-
demqueabomnibusobediri oportet, sicul ex evange- rius, cum consensu coepiscoporum Rheinensis pro-
lica et apostolica auctoritate.majorumtradilione, at- vinciae, polui ordinare episcopum : qui me tuuc
esse primatem
queantiquaconsttetudinenoscituresse decretum: sic vehemenler ac iiihianler cupiebas
ab omnibus provincioe coepiscopis, qni a primale totius provinciae, lantura ul vcl in uno oppidulo
suae metropolis ordinantur, convenit secttndum sa- U posses esse eptscopus, et etiam, si veUem et auclo-
cras regulas obediri, et pro eo Dominum stipplicari, ritas ac ratio foret, honoris ac polestalis cupidus,
Gracce vo-
quoniam iitcolumilas proesideiitis salus est subdt- vicanus fieri consentires episcopus, qui
torurn. Sed et te in his vigitantiorem curam exbi- catur cborepiscoptis, sicttt nunc parel, qui huiui-
bere convenerat, quem taliler, ut proemisi, a se nu- litatis minislerio ac potestale abuteris in cupiditatis
tritum Rhemorum metropolis in subseltio scdis suse ac superbise vanitatc. .
ordinavitepiscopum. Quaenon meo, sed ex Scriptu- CAPUT XVII.
rarum sensu beali Leonis insliluliorie profero (serm.
die : « In- De rebellione minorum sacerdotum erga potiores, et
3, in anniversario ejusdem assumptionis) de Constantinopolitana sede reluctante adversusi
stante, inquit, passione sua Domfnus, qtire discipu- apostolicam.
lorum erat turbatura conslanliam, att: Simon,ecce
triticum Et cum hsec ita se habeant, non miror si ie ad
Satanas expostulavil, ut vos cerneret veluli ;
te ne tua; et tu hoc potui provocare, ut adversum me lumeres, el
ego autem rogavi pro deficiat fides esse subje-
conversus confirma fratres tnos (Luc xxn, nolles secundum divinam disposilionem
aliquando
Et omnibus : Vigilale, et orate, ne ctus, qui Condiloii suo nolens subjici, dc coelo cum
S), 32). apostolis
 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IIINCMARILAUDUN. 512
5iI
suis complicibusin hunc caliginosuin aerem inisera- A , Et quod de hoc uno primate Gallicano, qui a sede
biliter est dejeclus, oeternis suppliciis cruciandus. apostolica paltium acceperal, dixit, hoc et de reli-
Nam et in Veteri Testamento minoris dignitatis sa- quis Galliarum, et Belgicorum, atquc Gcrmanico-
cerdotes conlra poliores suos se elevavertmt, COre rum primalibus cst utique intelligcndtim. Inler quos,
scilicet cum suis complicibus; unde vindiclam debi- sicut et inter reliquos episcopos, haecconditio regu-
lam a Dominosuscepertint, sicut veneranda narrat laris servatur, ut qui prius fueril ordinatus, prior
hisloria (iVttm. xvi L In Novo nihilominus Testa- habeatur, velut idem sanclus Gregorius in cpistola
mento inler sacros ordines iegimus seditiones exor- ad praefatuntAugustinum patenter ostendit. De qui-
las : cl primum quidem diaconibus se adversus pre- bus primatibus et Africae provincioe concilia dicunt
sbyteros, itemqtie presbyteris et chorepiscopis. ad- (conc. Carlhag., c. 19): < Quisquis, inquiens, episco-
versus episcopos efferenlibus, unde nuiic neeesse porum accusatur, ad primatera provinciseipsius cau-
non babemus sermonem in longum protrabere, quse san» deferat accusator. » Et item : « Qui provocan-
novimus a sacris canonibus esse coroposita. Tanlum dum putaverint, ad primales suarum provinciarum,
de episcopali ordine dicamus, quem eliam ignis cu- sicut et deepiscopis soepe constitutum est, provo-
piditalis, et rapina altUudinis adeo potuit inflam- cent. > Et item (African., can. 92) : « Quod si et ab
mare, sicut scriptum est : Aperi, Libane , portas B eis, scilicet vicinis episcopis, provocandura pntave-
luas, el consumalignis cedros tuas (Zach. xi), ut qui- rint, non provocent nisi ad Africana concilia, vel ad
que Dei ordinationi resislere non metuerunt, et primales proviuciariim suarum. > Et item (conc.
eum obtinere non poluerunt ut sibi prsepositis non Cartli., can. 17) : « Ul unaqitacqucprovincia propter
subessent, etiam hsereses et schismala condideruiit, longinquitalem priraalem habeal proprium. Placuit
seque ipsos ab unilate Ecclesiac projecerunt, sicut ul Matiritania Silifensis, ut postulavit primalem
inultis documenlis oslendere possumus. Rebellanles provinciaeNumidiae,ex cujus coetu separatur, suum
qtioque episeopi adversus nietiopolitanos sive ar- habeat priroatem, qtiem consentienlibus omnibus
chiepiscopos suos (hisenira duobus nominibus hu- primatibus provinciarum Afiicatiariim, Velomnibus
jusexceUenlise dignitas designatur), itemquc metro- episcopis, proplcr longinquitalem habere permissa
polilani vel archiepiscopi adversus primates vel pa- cst. > Et cpiscopus qui ad synodum non occurreril,
triarcbas, qui io his duobus nominihus uno prioratu ad primalera suum jubetur rationem impedimenti
fungunlur, seJ et quidem archiepiscopi vel melro- sui reddcrc; cl ille primas dcbet dare judices, iu
politam primales provinciarum, mulloties in sacris cujus provincia Iocus est constitutus, et causoe fl-
cationibus inveniuntur : illi videlicet, qui in loco niendx stint per judices episcopos, sive quos prima-
defunctorum archiepiscoporum vel melropolitano- ^ tes dederinl, sive quos intcr se conquirentes vicinos
rum, ab episcopis uniuscujusquc provincioe, sine ex consensu delegerint. « Etepiscopi (conc.Carthag.,
interrogatione alterius primalis prsevalenl ordinari, can. 23) trans mare proficisci non debent, nisi con-
et ex antiquoe consuetudinis lege, a sede apostolica sulto. priinaescdis cpiscopo suoecujusque provinciae.»
pallii solent genio insigniri, et in loco decedentium SanclusquoqueZosimusuniversisepiscopisperGallias
cpiscoporum, sine consullu vel licenlia primatis al- et septem provincias conslilulis scripsit (episl. 5) :
lerius, in sua provincia quique possunt cpiscopos « Quia quisquis, prxtcrmissa mclropolilani sui for-
ordinare, sicut sanctus Grcgorius scribens ad Au- mata, sive iJeepiscopus, seu prcsbyler, sive diaco-
gustioum Anglorum episcopum, evidenler ostendit nus, aul deiuceps inferioris gradus sit, ad eum per-
(lib. xn, epist. 3l,interrog. 9) : < In Galliarum, in- venerit, sciat se suscipi omnino nonpossc. > ElHi-
quiens, episcopos nullam tibi auctoritalem tribui- larus papa in decrelis ad quinque provincias (episi*.
inus, quia ab anliquis prsedecessorum meorum lem- 8) : «Illud etiam non potuimus pncterire, quod sol-
poribus palUum Arelalcnsis episcopus accepil, quem licitudine diligenliorc curandum csl, neproeter me-
nos privare auctoritate percepla minime debemus. > Iropolitanorum suorum litteras aliqui episcopt ad
El posl aliquanta : < Ipse auclorilate propria cpi- quamlibet provinciam audcant proficisci, quod eliani
u in omni
scopos GalUarum judicare non poteris, sed sua- genere officii clcricalis per singulas debet
dendo, blandiendo, bona quoquc tua opera eis iroi- Ecclesias cuslodiri. > El sanctus Gregorius ad Vin-
landa inonstrando, pravoruro mentes ad sanclilalis centium et coeterosepiscopos scribit (lib. vn, epist.
studiura reforma, quia scripluin cst in lege: Per 8, indict. 11): « Hortamtis, inquiens, fralernilatem
alienammessemtransiens, falcem mitlere non debes, vestram ul si qtiemquam vestrum pro causis pro-
sed manu spicas conlerere el manducare. Falceiu cnim priis ubicunque longitis compulerit ambulare neces-
judicii mittere non potes iu ea segete quse altcri vi- sitas, a inelropolilano vestro seciindiim iitdilam a
dctur esse commissa, sed per eflcclum boni operis sanctis Patribus rcgulam,petere liceniiam debeatis,
fruraenla Dominicavitiorum suorum paleis cxspelia, nec etim postponcre iii atiquo prsesumatis, excepto
et in Ecciesiaecorpus monendo et persuadendo quasi si, quod non optamus, contra eumdcm melropolita-
mandendo converte. Quando vero ex aucloritate num veslrum vos habere aliquid caus;e conligerit,
agendum est, cum prsediclo Arelatcnsiepiscopoaga- ul ob hocsedis apostoUcaejudiciumhi qui petere fe-
tur, ne prseleimilti possil hoc quod anliqua Palrum stinanl licenliam habeant, quod scilis per canones,
inslilutio inveuit. > eliam anliquorum Patruin inslilitlionc pcriuissum. »
5i5 IHNCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 344
In promptu est enim illum de Sardicensibus cano- iVsaka metropoUs diguitale, et beatus Gregorius ser-
nibus dicere, dequibus et Innocenlius ad Viclricium vari ostendk, quando Syagrio Auguslodunensi epi-
memorat, et hinc niultolies idem beatus Gregorius scopo pelenti pallium, pro genio et honore Ecclesiae-
in epislolis suis ad Gallicanos et ad alios episcopos suoetribuit dicens (lib. vn, episl. 112, indict. 11):
scripsil. Sed et leges Romanaea Justiniano impera- < Ne indumenti hujtis munificenliam libi nudam
tore promulgatae, quas probat Ecclesia, decernunt videamur qtioquo modo eonlulisse, hoc eliam pariler
de episcoporum sine metropotitani sui auctoiitale perspexiratis concedendum, ut metropoli suo per
profeclione. Cujus partem constilulionis hic, quan- omnia loco et honore servalo Ecclesiac, civilas Au-
lum convcnire pulavi, subjunxi hoc modo : « Non gustodunum, cui omnipotens Deus proeessete voluit,
liceat episcopis suas quidem Ecclesias relinquere, post Lugdtinensem Ecclesiam esse debeat, et hunc
in alienas autem provincias pervenire; sm atitem ex sibi locum ac ordinem ex nostrse aucloritatis indul-
causa feceriiit necessaria, oslendant vet lilteras pa- gentia vindicare. Caeterosvero episcopos secundunv
triarchseaut metropolkani sui, i etreliqua. Et se- ordinationis snae tempus sibi ad consedendum in
cundum canones Sardicenses (eap. 9): « De qualibet concilio, seu ad subscribendum, vet in qualibet alia
provtncia episcopi ad euin fratrem et coepiscopum re, sua tenere loea decernimus, et suorum sibi prae-
preces mittere debent, qui in metropoli eonsislit, " rogativam ordinum vindicare, quia omnino rationis
si longins ire vokierinl. i De qoibus primatibus ac erdo nos admonet ut cum usu pallii aliqua siraul
li.eliopolilis Nicsenumdicil concilium (cap.4): <Epi- largiri privilegia debeamus. >
scopum, inqtiiens, convenil maxime quidem ab om- Hos namque qui bujusmodiprivilegia sive per iin-
nibiis qui sunt iu provincia episcopis ordinari. Si au- perialem pragmaticam formam, sive per pallii ab
tem hoc difficite fuerit, aut propter instanlein ne- apostoliea sede largUioriem, atlepli sunt, Groecisc-
cessilatem, aut propler inlineris longiludiiiem, tri- cumlos melropolitanos appellant, de quibus et in
btts tameii omntmodis in idipsum convenientibus, et geslis Chalcedonensis concilii, et in ejusdem synodi
omnibos quoqttc pari modo decernentibus, et per canonibus, et decrelis Innocentii invenimus. Quibus
scripta eotisenlientibus, tunc ordinalio celebrelur; et aliis sacrornm canonum, et decrelis sedis Ro-
firmilas autero eorum quaegeruntur, per unamquam- manoeclarel sententiis , eosdem meiropolitanos pri-
quc prbvinciam, metropolilano tribuatur episcopo mates esse singulos singularum ptovinciarum , qui
(cap. 6). HUidautem generaliter clarum est, quod si ex antiqua ut praemisitnus cousuetudfne, et aposto-
quis praeter sentenliam metropolitani fuerit faclus lica traditione, seeundum sacros Nicenos canones,
episcoptis, hunc magna synodus diflinivit episcopum r et convoeare synodos, ct ordinare episcopos, et ordi-
esse non oportere. i Et hinc Innoceniius ad Victri- nari a provincialibtis coepiscopis sine cujusquam
cium scribit (episi. 1) : < Primum, iiiquiens, ut ex- atlerius primalis inlerrogalione possunt, et dispo-
tra conscientiam metropolitani, episcopum nulhis ncre regulariter quoequeper suas provincias queunt.
audeat ordinare. i Et Leo ad Theoderum episcopum Quorum eliam privilegium Aniiocheni canones ina-
(epist. 59): < Solticilttdinis quidera tuse is ordo esse nifcstanl (cap. 9), dicentes ad melropolitanum epi-
debuerat, ut cum metropotitano tuo de eo quod quae- seopum solKcitudinemtoliusprovinciae pertinere, qui
renduin esse videbalur conferres. Quia in causis ad tollendam controversiam inler episcopos suae
<]uscatf generalem observantiam pertinent omniuin provincise exortam, a vicina provincia debeljudices
Doinini sacerdolum, nihil sine oplimatibus oportet alios convocare. Hli autem archiepiscopi, vel melro-
impleri. i In quo metropolitanorum et archiepisco- politani, qui haecsine consultu priraalis non pessunt
poritm alque prknalum ordine, invenittir in sacris exsequi, archiepiscopi laiitiint vel melropolitani
canonibus quoedam honoris consequentia, de qua habeutur, sicut el in Geslis Chalcedonensisconcilii,
'
rnysiica Nicoenasynodus statuit (can. 5), ut ^EIise,id et in ejusJem synodi canonibus, et decrelis Inno-
est Hierosolymorum, honoretur cpiscopus. Videlicet, ceniii, et in epislola Leonis ad Anaslasium Thessa-
ul quse gralia mysleriorum Domini Dei regis et sa- T\ lonicensem eptscopum inveiiiiniis. Ait enim Inno-
cerdotis nostri Jesu Christi, civitas sancta meruit cemius ad Alexandrum Anliochenuin episcopum
appellari, etiam ejus cpiscopus consequentiam ho- (epht. 20): < Revolventes , inquiens, auctoritatera
noris haberet. Quia, inquit Nicsenum concilinm, Nicsenaesynodi, quse una omniuin per orbem lerra-
eoiisuctudo obtinuit et anliqua tradilio, ul JEMx. runi nventem explicat saeerdolmn , quse eensuit de
episcopus honorelur, habeat honoris consequentiam, Antiochena Ecclesta cunctis fldelibus, ne dixerim
salva melropolis propria dignitate. Et hac constitu- sacerdotibus, esse necessarittm custodire, quia super
tione ipsius civilalis episcopus inter patriarchas et dioecesimsuam praedictamEcclesiam, non super ali>
>
prlmates meruit computari, salva metropotis propria quamatiamprovinciam recognoseinnts constitutaiiK
fraler cba-
dignitale : sicul et Constanlinopolis civilas, quae Et post aliquanta : « Itaque arbiiraraur,
anle Lychos vel Byzantium dicebatur, Heracleolis rissime, ut sicut metropolilanos aucloritate ordinas
conscien-
suffraganea, sanclione imperiali, et consensu aposto- singulari, sic et casteros non sine permissu
licse sedis ac generalis synodi, salva metropoli pro- tiaque lua sinas episcopos procreari. In quibus hunc
datis
pria dignitate asque inter patriarchas vel primates modum reete servabis, ut longe positos litteris
decrela est computari. Quam honoris consequcntiam, ordinari censcas ab his qui ntinc eos suo laiilum
 345 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 340
oriiiuanl arbitratu: vieines aulem, si sestimas, ad \epist. 38): « Rogo, inquiens, deprecor, cl quanla
manus impositionem tuse gratiae staluas pervenire, possum dulcedine exposco, ut fraternitas vestra cun-
quorum enim te maxime spectat cura, proecipue ctis sibi adulanlibus Jltque erroris nomen deferenli-
tuum debentmereri judicium.» Et Leo scribens ad bus conlradical, nec stulto ac superbo vocabulo ap-
Anastasium Thessalonicenscmepiscopum (episl.88), pellari consentiat. >El item :« Perpcnde, rogo, quia
evidenter oslendit quam prselationem primas metro- in hac praesumplione lemeraria pax totius turbalur
politanorum <jxdelegatione apostolicse sedis habere Ecclesise, etgratise conlradicitur communiter omni-
deheat, dicens : < De persona consecrandi episcopi, bus eflusa?.»Et item : «Quis rogo in hoc tamperverso
ct de cleri plebisque consensu, metropolilanus epi- vocabulo nisi ille ad imitaudum proponitur qui, de-
scopus ad fralernitatem tuam referat, quodque in pro- spectis angclorum legionibus, secum socialiter con-
vinci.t hene placuit scire te faciat, ut ordinalionem slitutis, ad culmen conatus est singulai ilalis crmti-
rite celebrandam lua quoque firmet auctorilas. Me- pere, ut et nitlli subesse, et solus omnibus prseesse
tropolitano vero defuncto, cum in loco ejus alius viderelur? > El item : « Certe Petrus aposlolorum
fuerit subrogandus, provinciales episcopi ad civita- princcps membrum sauclse et universalis Ecclesise,.
tem roetropolim convenire debebunt, ut omniuni Paulus, Andreas, Joannes, quid aliud quam singula-
clericorum atqueomnium civium volunlate discussa, B rum sunl plebium capila, el lamen sub uno capite
ex presbyteris ejusdcm Ecclesioe, vel ex diaconibus, omnes mcmbra, alque ut cuncta brevi cingulo locu-
optimus eligalur, de cujus nomine ad tuam nolitiam tionis aslringam, saneti anle legem, sancti sub lege,
provinciales referant sacerdotes, impleturi vota po- sancti sub gratia, omnes hi perlicienfes corpus Do-
scenlium, cum quod ipsis placuit libi quoque pla- mini, in membris sunt Ecclesioeconstiluli, el neino
euisse cognoverint.» Et item : <In evocandis a te se unquam universalem vocari voluit. Vestra ergo
cpiscopis moderatissimum esse te volumus, ne per sanclitas agnoscal qtiantum apud sc tumeat, quse illo-
majoris diligentisespeciem fralernis gloriari videaris noinine vocari appetit, quo vocari iiullus procsum-
injuriis. Unde si causa aliqua major erit, ob quam psit, qiti veraciler sanctus ftrit. Nunquid non, sicut
rationabile ae necessarium sit fraternum advocare vestra fraternitas novit, per sanclum et venerandum
eonventum, binos.de singulis provinciis episcopos, Chalcedoneiise concilium hujus aposlolicae sedis an-
quos metropolitani crediderint esse mittendos, ad tistites, cui, Deo disponenle, deservio, universales
fralernitalem tuam venire sufficiat, ttl non amplius oblato honore vocati sunt? Sed tamen nnllus unquam
ab statuto concilii tempore quam dies quindeciin tali vocabulo appellari voluil, nulltis sibi hoc leme-
remorentur episcopi. » Quos metropotitanos contra raritim nvineii arripuil, ne si sibi in ponlificatiis
suos primates se elevasse in Gestis Cbalcedonensis G gradu glorinm singularilalis arriperet, hanc omnibus
synodi reperimus, quosqtie eadem synodus 'uste re- fratribus denegasse videretur. > Et item : « Quid
darguit et aucloritate repressit. ergo, frater charissime, in illo lerribili examine ve-
Patriarchas quoqtie vcl primales, qui duobus his ntenti judici es diclurus, qtii non solum Pater, sed
nominibtis in unius prioratus funguntur oflicio, non eliam generalis Paler in mtindo vocari appelis? Ecce
solum adversus tertiam et secundam sedem, verum ex hoc nefando elalionis vocabulo Ecclesia scinditur,
et contra primam ct apostolicam sedem legimus ex- fratrum omnium c-ordaad scandalum provocanttir. >
mlisse, adeo ul episcoptis Constantinopolitanoecivi- Et in epistola ad Sabinianum diaconum in £onslan-
tatis, olim Heracleotis suffraganeae, contra regtilas linopoli responsalis fungenlem officio (iib. iv, ind.
tertiaesedis episcopum ordinare praesumpserit et se- 13, episl. 39) : « Ad noc, inquit, ttsqite pervenit
«iindaesedi se a synodo etab imperiali polestaie prav (quin Joannes Constantinopolitanus cpiscopus) ut
forri contra regulas obtinuerit. Et quia mens po- sub occasione presbyleri Joannis gesla huc trans-
temiae avida non potest concessis sibi limilibus milteret, in quibus se pene per oinnem versum cecu-
esse contenta, ad hoc usque prompit ut contra pri- menicum patriarcham nominaret. >El post aliquanla:
mam -et apostolicam sedem universalem vocari se « In islo enim sceleslo vocabulo consenlire nih.ilest
fecerit, sicut in epistolis magni Leonis papoe ac D aliud quam fldem perdere; unde sxut libi jam trans-
beati Gregorii.et nuper Nicolai relegimus. Ctijtispro- aelis epistolis scripsi, nunquam cum eo procedere
fani vocabuli praesumplio,rapina scilicet allitudinis, prsesumas. >El ad Conslanlinam Augustam (tib. iv,
qualiter repulsa sit a bealo Leone, una cura arro- ind. 13, epist. 34): < Cum se nova praesumplioneat-
gantia appellationis indebitae a Conslantiuopolitano qtte superbia idem frater meus universalem episco-
episcnpousurpatae, quia tuse compilationis perplexi- pum appellet, ita ut sanclse memorisedecessoris mei
las ejus dieta alibi exigit ponere, suo loco invenies. tempore ascribi se in synodo tali boc superbo vo-
Et quid de eodemvocabulo beatus Gregorius sense- cabulo facerct, quamvis cuncla acla illius synodi
ril et decreverit, hic pro Ioci opporlunilale duxi sede apostolica contradicente soluta sint : triste
ponendttm, ctijus verba lalius ac plenius in eisdem mihi aliquid screnissiraus Dominus innuit, quod non
epistolis, de quibus hic qusedam defloravi, lector po- eum corripuil qui superbit, sed me tnagis ab inlen-
terit invenire. Ait enim in epislola ad ipsum Joannem tione mea dectinare studuit, qui in hac causa Evan-
Constantinopolitanum episcopum, qui se universa- geliorum et canonutn slalula humilitalis atque recti-
lem episcopum satagcbat vocari (tib. iv, ind. 13, tudinis virtule dclendo. Qua iu re a proedictofratre
347 BINCMARIRHEMENSISARCHIEPISGOPI 348
et consacerdote meo, contra evangelicam senlcn- A } qnia scio qiti sum, qui estis. Loco enim mil|i fralres
liam, contra bealum quoque Pelruin nposlolum, et cstis, moribtts patres. Non crgo jitssi, sed quse utih*
contra ornnes Ecclesias, contraque canonum statula visa sunt, imlkaie euravi. Non lamcn inveuto ve-
agitur. » Et paulo posl : t Triste lamen valde esl, slram lieatitudinem boc ijjsunj, quod memoriaave-
11*palienler feratur, quatcnus despeciis omntbns slrse intuli, perfecte tcnere voluisse. Nam dixi, nec
proediclus 1'rateret coepiscopus meus solus conetur milii vos, neccuiqtiam alteri lale atiquid scribere de-
apellari episcopus. Sed in hac ejus snperbia quid liere, el ecce in prsefatione epislolae, quam ad me-
aliud nisi propinqua jam Auticliristi esse lempora ipsiim qui probilmi direxislis, superbae appellationis
designantui? > Et in episiola ad Eulogium Alexan- veiluim, universalem me papamdicenles, imprimerc
drinuin et ad Anaslasium Anlioeheniim cpiseopos, curaslis. Quod pelo dulcissima mthi saticiitas vestra
apari (lib. iv, ind. 13, episl. 56); < Sicut, inquit, ullra non facial, qnia vobis subtrahilur qttod aUeri
veneranda mihi vcstra sanctilas novit, per sanctam plusqijain ralio exigil prsebelur. Ego enim noti rer-
Chalcedoneitsein synodum piinlificiscdts apostoticse, bis qusero prosperari, sed moribus : nec honoreui
cui Deo disponenle dese.rvio, hoc univeisilalis no essc deputo, in quo fralres toeos bonorem suiim
men oblatum est. Sed niilliis unquam decessorum perdere cognoseo. Meus namque honor cst, honor
meorum hoc tam profano' vocabulo uli consensil: jj j universalis Ecclesise, roeus bonor esl, fratrum meo-
quia videlicet, si uiuis patriarcha universalis dictttir, rum solidus vigor. Tiinc ego vere honoraliis sum^
palriareharum nomen coeleris derogalur. Sed absit cum singiilis quibusque hoitor debilus non negalur.
hoc, absit a Christiani mente id sibi velte quem- Si enim universalem me papam vestra sanctifas di-
piara arripere, tinde honorem fralrtnn sitorum uiv- cil, negal se hoc esse quod me fatetur tiniversiim.
mimiere ex qttantulacunqae parte videatur. Cuin. Sed absithoc. Rceedatit verba qusevauiialem inflant
ergo nos huiie bonorem noluraus oblatum suscipere, el ejiaritalem vulnerant. El quidem in sancta Cbal-
pensate quam ignominiosum sit liiinc sibi qucm- cedonensi synodo, atque post a subseqnentibus Pa-
piam violenter usurpare voluisse. Proplerca sancti- tribus, Itoc cst dccessoribus meis, ohlalum veslra.
tas vestra in suis epistolis nemincm iinquam univer- sanclilasnovit. Sed tameiniuHus eorum ttti hoc tm-
salem nominet, ne sibl debilum dctrahal, cum alteri quani vocabtilo voluit : ul dutn in hoc mumlo liono-
liouorem oflert indebitum. > Et ilem : < Si eiiim hoc rcin sacerdotum diligerentomniuin,aptid omnipoten-
«lici licenter permiltitur, honor patriarcharum oin- lcm Deumcustodirent suum. >El in epistola ad divcrsos
nium negatur : et cum fortasse is iu errore pcril qjii archiepiscoposapari (lib. vn,indict. 2, episl.69): «Co
«iitiversalisdieiliir, nulliis jam episcopus reniansisse gnoscat fratcrnitasveslra, Joannem quondamConslan-
in stalu veritatis invenitur. Obtestor crgo ut con- C ( unopoliiafiaecivitatis antislilem, contra Deum, coutra
slanler ac sine prsejudicio servelis sicut accepistis pacem Ecclesiaeinomuiuindespectiietinjiiria sacerdo
Ecclesias, et nihil sibi in vobis hsec lentatio diabo- lum modestioeacmensursesuseterminos excessissse,e*
Ksosustirpaiionis ascribat. Slatc forles, stale securi, ilticile in syuodo superbum ac pesliferum ceciiineni-
scriptaqne cum universalis nominis falsitale, nec cum, boc est universalis, sibi vocabutum usurpasse.
dare unqtiam, nec sitscipere proesumalis. Otnnes Quod beatoe recordationis Pelagius decesswirnoster
episcopos curacvestraesuhjectos ab hujus adulalionis agnoscens, omuia gcsla ejiisdem synodi, praeler illa
iiiquinalkine prohibele. Uuiversa vos Ecclesia pa- quse illie de causa venerantlopineinorlaeGregor.iiepi-
triarcb.is, non solnm in bonis operibus, sed eliam in scopi Anliocheni sunt liabita, vatida omniiio.destru-
veritalis auctoritate cognoscat. Si qua aulem forsan ctione cassavil, dislriclissima ilhim increpatione
adversa stibsequanttir, unanimiler persistenles, corripiens, ut se a novo el lemerario superstilionis
etiam moriendo debemns ostendere, qnia in genera- noraine cohiberet, adeo ul suum ctira eo diaconum,
litatis damno nostruro spccialiter aliqiiid non ama- nisi lantum nefas emendaret, procedere pjrohiberet.
mus. Dicamus cum Paulo : Mihi vivere Christus est, Ctijtis nos rectiludinis zelo per omnia iubaerentes,
et mori lucrum (Philip. t). Audiamus quod primtis staluta ipsius sine refragalione, Deo protegenle.ser-
nmnittm paslorum tlicil: Si quid patimini propler u vamus : quia dignum est ul rectam deecssori* viam
jttsliliam, beati eritis (I Petr. m). Mihi enim credite gressibus iuofiensis incedat, qui de eodctn loco ad
qtiia honorem qnein pro praedicanda vcritale stisre- reddendam raiionem selerui judicis tribiilial exspe-
pimus, si necessitatis causa exigat, securius pro ctat. > Et paulo post: < Hortor atque suadeo ul nullus
eadem verilate relinquimus quam lenemus. Pro me vestrum hoc noraen aliquando recipiat, nnllus con-
autem sicut vestram charissimam beatitudinem de- sentiat, nullus subscribat, nullus ubi ftieril scripltitn
cet, orate ut hoc quod vobis loqui audeo, operibtts admillal, vel subscriptioitem suain adjicial, sed sic
eslehdam. » ut omnipotentis Dei ministros decet, integrum se
Et item in epistola ad Eutogium Alexandrinum ab hujusmodi venenala infectione cuslodiat, et caL
episcopum (/if>.vn, ind. 1, epis(.4): «Iitdicare quo- lido insidialori in se locum non prsebeal, quouiatu
que vestra beatitudo sluduit, jam se quibusdam aoa hoc et in toliusEcclesiaeinjtiria ac discissione, et sicr
scribere sttperba vocabula, quoc ex vanitatis radice nt dixiraus, in omiiitun vestrnm despeclu, fit, Nan»
prodierunl, ct milii loquitur dicens : Sicut jussistis. si, uiiiis, ut putal, universalts esl, reslal ttl vosepi-
Quod vcrbuiu jussioiiis peto a irieo audilti reiuovete, scopi noii silis. » El posl aliquanla : « Natn si quis,
559 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 550
quod non credimtts, scripta praescnlia aliqua in A veniens Dcum dixerii, frivolum valde erit? sed ta-
parle neglexerit, a beali Petri apostolorum princi- men minis perniciosum. Si quanlilalem sermonis
pis pace se noverit segregatum. Ila ergo vestra fra- attendimus, duse sunt syllabse ; si vero pondus ini-
ternitasagat, ut cum pastor pastorum in judieio ve- quilatis, universa pernicies. Ego autem fldenter dicc
neril, de loco regiminis auetn accepit, reatum ha- quia quisquis se univcrsalem sacerdotem vocat, vcl
bere noii possit. > vocari desideral, in elalione sua Antichristuin prac-
Et in epistola ad Cvriacum Constantinopolilanum currit, quia superbiendo se cseteris prseponit, nec
episcopum, Joannis episcopi successorcm (lib. vi, dispari superbia ad errorem ducilur; quia sicul per-
ind. 15, epitf. 4) : « In hoc, inquit, vos meduUilus versus ille Deus videri vull super bomines, ita
amplectiniur, iu hoc sacerdoles esse recognoscimus, quisquis iste est, qui soius sacerdos appellari appe-
si repulsa vaiiitale verborum, sanclitalis locum cum lil super reliquos sacerdoles. Sed qtioniam Veritas
sancla humilitate teneatis. Ecce enim in nefandi ap- dicil: Omnis qui se exattat humitiabilur\Luc. xtv),
pellatione nominis scandalizali sumus, et non mini- scio quia quselibet elatio lanto citius ruinpitur,
mas querelas servamus in mente, promimtts in voce. qiianto amplius inflatur. Illis ergo pielas veslra prse-
Veslra aulem fralernitas novit quia Verilas dicit: cipial, ne quod per appellationem frivoli nominjs
Si offers munus luum ad allare, el reliqua (Matlh. v). B scandalum gignant, qui in superbia el typho cecide-
Qua in re pensandum quia cum omnis culpa oblalo runt. Nam peccator ego, qui auclore Deo humtlita-
s.icrificio delelur, tantum esl maluin scandali alicno lem teneo, admonendus ad humililalem non sum. >
corde generati, ut ab eo qui peccaveril, nec ipsum Et in epislola ad Anastasium Anliochenum episco-
sacrificium Dominus accipiat, quod delcre peccatum pum (lib. vi, epist. 24) : « In suscipienda fratris et
solet. Curate ergo cordis nostri scandalum fcstine consacerdotis noslri Cyriaci synodica epistola di-
delergere, ul possit omuipolens Deus oblationis ve- gnum non fuit ul pro causa profani vocabuli moras
strse sacrificium acceptabile hahere. > Eliteminalia facerem, ne unilatem sanctoeEcclesiae perturbarem.
cpistola ad eumdem (lib. vi, ind. 15, episf. 28) : Sed tainen de eodem superslitioso et superbo voca-
< Oportet, inquit, ut mihi atque omnibus fratribus in bulo ettm admonere studui, dicens quia pacem no-
veslris, ejus cbaritalis pulchritudinem in hoc pri- bisctim habere non posset, nisi elationem proedicii
mum opere monstretis, ut verbum superbiae, per vcrbi corrigerel, quam primus apostala invenit. Vos
quod grave scandalum inEcdesiisgeneralur, auferre tamen eamdem causam nullam essc dicere non debe- .
feslinelis, hoc modis omnibus implenles qtiod scri- lis, quia si hanc aequanimiler porlamus, uuiversoe
ptura esl: Solliciliservare unitatem spiritus in vinculo Ecclesiac fidem corruinpimus. Scitis enira qiiauli,
pacis ( Ephes. IV). El rursum : Nullam occasionem non solum hoerelici, sed etiam hoeresiarchsede Con-
dare adversario maledicti gratia (I Tim. v). Tunc slantinopolitana Ecclesia sunt egressi; et ut de bo-
enim ostensa charilas vera est, si pertyphum super- noris vestri injuria laceam, si unus episcopus voca-
biaeinter nos scissura non fuerit. Ego enim Jesura tur universalis, universa Ecclesia corruit, si unus
teslera invoco in anima mea, quia a siimmo usque universus, cadit. Sed absit haec stultitia, absil haec
ad ultimum nulli hominum darc scandali occasio- levitas ab auribus meis. In oinnipctenle aulem Do-
nem volo : omnes esse magnos el honorabiles cupio, mino confido, quia quod promisil cilius implelurus
quorum tamen honor honori non delrahilomnipolcn- esl : Omnis qui se exallat, humiliabilur. >
tis Dei. Nam quisquis se contra Dcum honorari ap-
CAPUT XVIII.
pelit, mihi Iiooorabilis non est. > Et paulo post:
«Quia hoslisomnipoleiilis DominiAnlichrislus juxla Quod insanm mentis homines per indiscrelionem in
cst, sludiose cupio ne propriitm quid iuveniat, non Scripturis sanclis erraverunl.
solum in moribus, sed neque in vocabulo sacerdo- Hanc evangelicam senlentiam, frater, intelligen-
tum. Ea ergo quoenovo modo introducta sunt, ipso ler attende et tenaciter menle reconde ; sed et illam
ordine quo illala sunt auferantur, et pax nobis in beati Gregorii, quani tit paulo ante legisti, buic
Dominoillibata permanebil. Nam quse erit inter nos u evangelicoesentenliae subjunxit dicens : « Scio quia
dulccdo, quaecharitas, si nosmeiipsos voce refove- quaclibet elalio tanto cilius rumpitur, quanlo am-
mus, elrebuspungimus? > Et in epistola ad Mauri- plius inflatur. i Recognosce igitur modum et men-
tium Auguslum (lib. vi, ind. 15, episi. 50): « Emn- suram luam, tibi a Deo per canones sacros decre-
dem, inquit, fralrem et consacerdotem meum ( quin tam, et esto humilis in oculis tnis, atlendens quod
Cyriacum Conslanlinopolilanum episcopum (studiose DominiisdixilSaiili: Nonnecum essesparvulus inocu-
admonere curavi, ut si habere pacem omiiiuin con- lis tuis, capulinlsraelfeci te? (IReg. xiit.) Nunc qnia
cordiamque desiderat, ab stulti vocabuli se appella- magnus es aptid te, abjeci te ne sis rex. El istos vete-
tione compescat. De qua re mihi in suis jussionibus res etemorttios cineres, a sacris canonibus diidiim se~
domiiiortim pietas prsecepit dicens, ut pro appelia- pultos, eoriim qui contra praelatos suos rebellave-
tione frivoli nominis inler nos scandalum generari runt, moliri desiste resuscitare. Sed timeo quoniam
iiou debeat. Sed rogo ut imperialis pietas penset, ea quae vera el humilia sunt videre non poteriSj al-
quia alia sunt frivola valde innoxia, atque alia vebe- btigineni babens in oculo, id est arroganliam in
uicntcr nociva. Nmiqiiid non, ctun se Anlichrislus nicnle. Unde Domiiius ad Moyseni dicil: Qui hakue-
 351 HINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 353
rit atbuginem in oculo, non ojferat pdnes Deo suo, nec A neque unum Christum in Verbo Dei et carne atque
aceedat ad ministerium ejus (Levil. xxi). Qua de re in- anima credens, sed separulim atieruin Fitium Dei,
culco tibi senientiam beali Aitguslini ad Julianum epi- atlerum homitiis praedicans. Quidara nirairutn ipsas
scopuro juvenem, et per siiperbiam male sentientem, Scripturas verbis iliicitis impostura.verunt, sicut Ma-
ab Ecclesia ealhotica segregaium.in alio scripto jam cedonius Constanlinopoiriaiiiis episcopus, qui ab
a le lectam, sed utinam non negleclam. « Qnando, Anastasio imperalore ideo a civitaie expulsus legi-
inquit, aiiimosilatemqua teneris viceris, lune verita- tur, qtioiiiam falsavil Evangelia, el ilunn Apostoli
lein poteris tenere qua vinceris. Qnam scilicct ve- locum ubi dicit: Quodapparuit in carne, juslificatum
ritatem si relicia aiiimositate non tenueris, discre- est in spirilu (I Tim. m), per cogiiationem Graecartim
lionem in sanctis Scripturis el in sacris regutis ha- liiterarum o et 6 hoc modo mutando falsavit. UbL
bere iion poteris, sicut nec illi qui eas discrete inlel- enim habuil qui, hoc est, o S, monosyllaburnGrav
Hgere noluerunt, et ideo erraverunt quidam eorum, cum, litlcra niuiata o in © vertit el fecit 8 2, i.l
voces earumdem Scripturartun non disctntendo. est, ut esset Deus apparuit per carnem : quaproptcr
SiCut hoc quod Dominus dtcit: Ego et Pater unum tanquam Ncslorianus fuit cxpulsus.
sumus (Joan. x), Arius diclum de unilale subslantiae Et mulla alia simt in Scripturis , dc quibus male
unum intelligere noluit, Sabetlius adpersonaruin pro- B intelligentes scandalum sibi sumpserunt, et quia
prieiatem sumus non relulit, et uierque idcirco erra- noluerunt fieri discipuli verilatis, magislri sunt facti
vit. ln unilate qtiOqtieunius ejusdernque personse cx erroris. Sicnt de hoc quod dicit Apostolus : Media-
duabtis et in duabus substantiis, id est naluris, divi- ior Dei alque hominum homo Chrislus Jesus (I Tim..
nilalis scilicet et humaiiilatis, snbsistens Donrnus n), quo lestimonio ad aucloiilalein hseresis suse
nosler Jesus Christus, hoc quod item dixit : Pbotinus esl usus ; et de Episiola ad Philippenses »
Pater major me est (Joan. xiv), Arius non humani- liabitu repertus ut homo (cap. u), Marcion phantasiam
tati, sed divinilaii ascripsit, et ideo indignara vjlam corporis confessus est esse in Christo, non corpus.
digna morte Ilnivit. Quidam vero eorum easdcm Sed et Agnoilsehoerelici hoc ad snum conltrmaiidiim
Scriplttras male interprelando, sicut beatus Perros errorem protiilerunt quod dictum est: De die n«-
de sancti Pauli Epistolis dixil: In quibus, inquiens, lem el hora nemo scit, neque angeli in cmlis, nec Fi-
sunl quwdam difficiiia ad inteltigendum, quw inJocti lius, nisi Pater solus (Matlh. xxiv); el de hoc quod
et instabiles depravanl, sicut el cwteras scri'pturus ad in Genesi scriptum est, post noctem diem cwptum
suam ipsorum perdilionem (II Petr. ni). Difficilia (Gen i), lenebras coaevasDeo, qui inaccessibilem
aulem inlellectu in Epislolis Pauli, quae ab indociis lucem habilal, dixerunl hacretici. Et ex eo quod ibi
et instabilibus dicit depravata, illa sunt maxime iu ^1 dictiim est: Faciumus hominem ad imaginem et si-
quibus de gralia Dei Ioquilur quoe jusiifical impios, miliiudinem noslram (ibid.), diabolus prinium homir
boc est ex impiis facit justos. Dicit enim ipse Paulus: nem idololatriam docuit diceus : Eritis sicut dii
Ubi autem abundavit peccatum, superabundavit gra- (Gen. ni). El quia Malbiisalaeanni selatem diluvii
tia (Rom v); qnod indocli et instabites non inlelli- excedunt, non tanlum octo animse reservatae sunt
gentes, putabant eum diccre, Faciamns mata ut diclse. Et clamores Sodomorum repletis jam peccatis
veniant bona. Absil autcm ul Paulus suos audilores Deus audiens, tanqnam ignorans clamorem, dcscen-
promerenda bona doceat facere mala, cujus omnis dit ut videret an plena essent. Et qnod Moysi sepul-
intenlio est a malis coercere, et ad bona agenda cruin nemo scierit, nec etiam sepelientes sepultum ;
quoscunque potest advocare. Sed cutn dicit : Ubi et lex diversa sibi ipsi sil hoslis, et Dominus non
autem abundavit peccalum, superabundavit gratia, millere potuerit Spirilum sanclum, de qtto ipse na-
donum graliae perhoc veliertientius conimendai, qtise tus legatur, nec mortem gladio usuris denunliaverit,
et magna solet conversis et minora dimillere pec- qui gladiura passurus emi praecepit; nec ad inferos
cata; et quanlo quis majora ante conversionem pec- descendit, qui in paradiso cttm lalrone intravit; et
cata coniniisil, tanlo majorem gralise donanlis indul- r» aposloli reperiuniur in crimine, qtii baptizare in no-
gentiam conversns accipit. » Quidam autem ex mine Patris, et Filii, el Spiritus sancti jussi, lanium
eisdem scripturis quaedam eraserunt, de quibus in Jesu nomine baplizavertinl : et de boc quod di-
revinci timebanl, sicut conslat Arianos de Evangelio clum est: Ego Deus creans mala (Isa. XLV); et :
erasisse quod Salvator ait : Quia Deus spiritus esl Fecit amnia, el ecce bona valde (Geu. i). Et mulla
(Joan. iv), quoniam credere nolebant quod Spiritus stint alia quae longum el oon necessarium est nobis
sanctus Deus esset omnipotens. Quidam eliam de modo adnumerare, de quibtis sapientissime alqtie
Epistola Joannis eraserunt : Et omnis spirilus qui sanclissime diclis insulsi et scelerati tenebrosis-
salvit Jesum, ex Deo non est (I Joan. tv); ne sciU- sime perditionem suam adinvenerunU
cel per aucloritatem beaii Joannis revincerenlur. CAPUT XIX.
Unde Neslorius nescire se prodidil hanc authenticis
i'n sanctarum tradilionum sanctiones male in-
exemplaribus inditam ftiisse sententiam, alque ideo Quod letligentes erraverint.
solvere non limuit Jcsttm, dicens heatam virginem
Mariam tioit Dei, sed honiinis tantum genilnccm, Et quia, ut Hilarus papa dicit, Non minus in saiv
ut aliam pcisonam hominis, aliam facerct deilalis : clarum tradiliomim sanctiones deiinqtiilur, <iuain
 553 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 354
in ipsius Domini injuriam prosilitur, de ecclesiasticis A ctis alienum doctoribus, qnt sive verbis, sive exem-
regulis quidam sumpseriinl scnndala , el hoereses ac plis, sive etiam scriptis, viam viue morlalibus pro
schismata condiderunt, sicut Meletius a syr.odo temporum varietate demonstraverunl. Unde sui.t
iEgypli episcoporum deposilus, a quo Meletiani sunt plura non solum in canonibus alque in RnmanOriim
dicti, qui ab eo post depnsilionem suaiii fuerunt or- pontilicum decrelis, sed el in Veleris ac Novi Te-
dinaii, quos Nicaenasynodus sub condilione in gra- stamenti sanctis Scripturis, eodem Spiritu inspiratis
dibus suis recepit, ea necessitale, necum Arianis quo et sacri promulgali sunt canones, quse quidem
cum quibus juncti fuerant remanentes , acrius inter se contraria csse videnlur, et non sibimet sunt
Ecclesiam catholicam impugnarent. Sed et Nova- conlraria, sed pro lemporum et rcrum ac qtialitate
lianos seque sub condilione synodus proedicla rece- eausarum disposita vel disponenila; ut Salomon
pit. Haecenimhxresis a Novalo presbytero Roma- conjunclim dicit : Ne respondeas slutlo juxla stulti-
na; tunc Ecclesi*, postea aulem contra regulas a tiam suam (Prov. xxvi); et: Responde *tulto juxla
consorlibus suis faclo episcopo, sumpsit cxordium. slultitiam suam (ibid.); et Dominus per prophelam :
Qui Novaius se ab EcclesiseRomanse communione Nolo mortem peccatoris (Ezech. xxxm) ; et de Heli
suspendit, quoniam Cornelius episcopus fideles, qui filiis legititr, quia non poterant patrem audire, quo-
sacrificaverant lempore factse persccutionis a Decio, B niam voluit eos Deus occidere(I Reg. n). Et in Evan-
immulata concilii episcopaiis acerbissima sentcutia, gelio : Bonus homo de bono thesauro cordis sui pro-
quam Innocentius in decretis suis coinmemorat, in fert bona (Maith. xn); et: Nemo bonus, nisi solus
communione receperat. Quorum scilicet Novatiano- Deus (Luc. xvm). Et: Venit fiiius hominis qumrere
rum episcopo nomine Acesio, Constantinus impe- el salvare quod perieral (Luc. xix), qui dicit : Non
ralor vocato ad Nicaenum concilium, et in dogmale sum missus nisi ad oves quw perierunl domus Israel
tidei et Paschalis feslivitatis consenlienii, sed poeni- (Malth. xv). Et item discipulis dicil: In viam gen-
tentes ad poenitenliam recipere renuenli, imperalor lium ne abieritis (Matth. x); itcmqtie : Ite, docele
mirabilis dixit : < 0 Acesi, pone scalam, el si poles omnes gentes (Matth. xxvm). El : Deus neminem
ascende solus in coelum (lib. n Hist. trip., c. 15). > teniat (Jacob. l); ct: Tental vos Dnminus Deus ve-
Ex qua condesccnsione circa Novatianos et Mele- ster (Deui. i). Et Paulus : Si hominibus placerem,
tianos causa neccssilalis proveniciite, cinn illi, quos Christi servus non essem (Gal. i); item^ne : Sicai!
anle -damnationem suam Bonosus ordinavcrat, in ego per omnia omnibns piaceo (I Cor. x). Et item :
gradihus recepti fuerint, eliam eos qui a catbolica Optabam analhema esse a Chrislo pro fiulribiis meis
nd haeresim iransierunt, et a Bonosodamnato ordi- secundum carnem (Rom. ix); el item : Quis nos se-
nali fnerunt, Anisius quidam ciim suis collegis recipi C parabit a charitale Chrisli, el reliqua (Rom. vni).
in ordinibtis snis debere decrevil, ne cum eodem Qtiia spiritus unicus el mulliplex, stubilis et mobilis ,
fionoso remanercnt, ac non mediocre scaiidaltiin Ec- nt in libro Sapicnliae scriplum ?M (cap. vu), per
clesise calholicsft fieret, quod sanctus Innocentiiis oiganiim homiiiis sibi arctissimum nonsimul et insc-
«lissolvit et repulit. Et quia idem concilium Paulia- mel omnia profert: el eiiam ipsis sanciis discipulis,
nislas haereticos ad Ecclesiam veuienles baplizari quia ncmo hoiiiinum puriis rcpente fit summiis, qui
praeccpit, quidam eiiam alios haereticos haptizandos incessanter divino adhserebanl magislerio, pcr incre-
esse dixerunl, quod apostolica sedes, et plenaria menta temporum fidcs ct scientia csl adaucia ; qtii
concilia (sicut decreta Romanorum pontiflciiin nion- el dixerunt: Domine,adauge nobis fidem (Luc. xvn);
slrant, et sanctus Augustinus verbis el scnsibus el Dominus ipsis : Adhuc, inquil, mulla habeo vobis
copiosis libris ostendit), penitus abdicarunt. Sed et dicere, quw non poiestis porlartjnodo ; cum autem
alia binc devocare in medium poleram, uisi prolixi- venerit ille Spirilus verilalis, docebil vos omnem veri-
tatein vitarem. tatem (Joan. xvi).
CAPUT XX. Sed et post legem naturse data esl lex litlerse po-
puli congruens duritioe, quaepropler transgressiones
Quod in anttquis epislolis sedis apostoticm,sicat in D
legibus, quwdam post ubrogala vel immulula fue- posita est; quara lex Evangelii, lempore posterior
rint. De sex synodis generulibus, el de septima scd gralia prior, cst stibsecula, quoeper incremeiita
apud Grwcos, deque synodo Francica, et epistolis lcmporuni ab apostolis corumque successoribtis est
Julii papm ac Feticis.
propagala. Nam sicut in Actibus aposlolorum legi-
Ne igitur causa indiscretse inleliigentiae, de his mns (cap. xv), primum credentes de circumcisione,
quse collegisli ad luam intenlionem firmandam, sic Evangelii sacramenta suscipiebant, ut a leg.ilibus
scandalum sumas, animadvertere debes, quia sicul de caeremoniis non discederenl; et quaeslione facta de
sacramentis humanse salulis, quoe ab exordio mundi geutilibus, si credenles legis coercmonias observare
usque ad advenlmn DominiSalvatoris pro temporum deberent, tria lanlum capitula ab apostolis susce-
varietate diversa, ad uniiatem tamen tinius fidei pere servanda. Deinde aposiolicac sedis ponlifices,'
recurrentiaexslileriinl, qiiscdamspiritaliter intelii- nntc conslilulionem sacrorum conciliorum, elsi non
genda sunt tradila, qnoedamvero immulala, ct quae- fide sibi adversa, latnen slylo diverso, in suis epi-
dam pcnittts abolila, qux-dam ctiam permanenl ut stolis ad diversos pro diversis causis emergenlibus
ftterc decreta : ila nulluin fuit lcmpiis socctilia san- datis, dc episcopis staluerc judicia, considerantes
35 HINCMAIURIIEMENSIS ARCHTEPISCOPI 356
qua italem personarum, necessitatcm rernm, et A tione oelatnm, aut pro necessitate rerum oporteat
opportunitalerii lcmporiim. Unde et Anaclelus in temperari, illa seritper conditione servata, ut in bis
cpistola ad tiniversos episcopos in Italia conslitulos quse vel dubia fuerint vel obsctira, id noverimus se-
dicit tepist. 2) : « Ejectionem, inquiens, sumrriorum quendum, quod nec proeceptis evangelicis contra-
sacerdotum sibi Dominus reservavit, licel eleclionem rium, nec decrelis sanclorum Patrum inveniatur
eorum bonis .sacerdolibus et spirilualibus popnlis adversum. > Quas singillalim singulas formas ct
concessisscl; > ex quo aliter in praecedenti episola sanclus Paulus demonslral ad Corinthios diccns :
scripserat. Et Constantinum imperatorem in Nicoena Hoc autem dico secundum indulgentiam, non secun-
synodo tale quid dixisse Trlperlita narrat Hisloria : dum imperium (I Cor. vn), et reliqua. His autem
Non ob id tamen dimisil decernere Nicoenasynodus qui malrimonio juncli sunt, prmcipio von ego, sed
(can. 2): « Si quis, inquit,prseter haec fecerit, quasi Dominus, uxorem a viro non discedere, et seqiieutia
contra magnum concilium se efferens, ipse de cleri- (ibid.). Et concilium Africanum in uno capilulo de
catus honore periclitabitur. > In quo decretum cum Donatistis ad locum (con. 35) : « Propter Ecclesiae
dicit, Si quis, neminem tam de superiori quam infe- pacem et ulilitatem, ul ex ipsis Donatistis, quicun-
riori ordine excipit, quod el in aliis evidenler osten- que clerici correcto consilio ad catholicam unitatem
dit. Sed et itlem Constantinus, et post euin alii or- B transire voluerint, secundum uniuscujusque episcopi
thodoxi imperatores, leges de episcopis promulgare calholici voluntatem alque consilium qui in eodem
non fuere cunctati. Sed et post Anaclelum, quidam loco gubernat Ecclesiam, si hoc paci Christianae
ante Nicoenutnconcilium, Julius aulem et alit quidam prodesse visnm fuerit, in stiis honoribus suscipian-
posl Nicoenumconcilium, judicia episcoporiim ante trir, sicut et prioribus ejusdem divisionis tempori-
diffiiiitionein ad sedem apostolicam referri jusse- bus faclum esse manifesium est: non ut concilitrm,
runt. Innocenlius vcro, el successores ipsitis, posl- quod in transmarinis parlibus de hac re factum est,
qtiant a sacris conciliis, el Romanse sedis ponliflci- dissolvalur, sed ut iliud maneat circa eos, qui sic
bus, de certis capiltilis expressius fuerunt decreta transire ad catholicam volunt, ut nulla per eos uni-
jtidicia, de dubiis vel obscuris ante judicium, de tatis compensatio procurelur, > et reliqua quse ibi
certis aulem atque decretis (quoniam et ecclesia- prosequitur. Sed et Leo utrasque has formas de
sticae et publicoe leges confessum vel conviclum sine una eademque re in uno capitulo ostendit ad Rusti-
dilalione vct retraclatione judicari praecipiunt), post cum Narbonensem episcopumllicens (epist. 95, cap.
cpiscopale judicium, sccundum Sardicenses canones, 1): < Nulla, inquit, ratio sinil ut inler episcopos
sub geslorum leslilicalione ad sedem apostolicam habeanlur, qui nec a clericis sunl electi, nec a ple-
referri jusserunt: quorum decreta in usu ecclesia- bibus cxpetiti, nec a couipiovincialibus episcopis
slico etiam a tempbre majorum nostrorum prseva- cum metropotitani judicio consecrali. Unde cutn
luisse comperimus. Verum et tit de legibus publicis ssepequsestio de mate accepto honore nascatur, quis
qincdam sunt abrogala, qusedam vero immutala, ambigat nequaquam islis esse tribuendum, quod
quaedam etiam superadjecta, ita nihilominus quaedam non docetur fuisse collatum? Si qui autem clerici
decreta catholicorum pro tempore et ratione alque ab istis pseudoepiscopis in eis Ecclesiis ordinaii
necessitate prolata, sed poslca abrogala vel immu- sunt, quae ad proprios episcopos perlinebant, et or-
lata fuerunt: quod et lnnocenlius demonslrat dicens: dinatio eorum consenstt et judicio praesideutinin
« De his, inquiens, observatio prior durior, posterior, facta est, polest rata habcri, ila ut in ipsis Ecclesiis
intervenierite roisericordia, inclinatior est, > et reli- perseverenl; aliter autem vana babenda est conse-
qua. Et Africae provinciae canones de velatione vir^ cratio, quae nec loco fundala est, nec auclorilaie
ginum, et baplizalis parvulis a Donatistis, et de munita. > Et item ad eumdem in eadem epistnla
dioecesibus, aliler quam primtim decrelum fucrit (cap. 10) : «In adolescentia conslitutus, si urgenle
diffinicrunt. Et sanclus Gelasius : « Priscis, inquit, aut melu morlis, aut caplivitalis periculo, pceni-
pro sui revererilia manentibus conslitulis, quse ubi T tentiam egit, el postea timens lapstnn inconlinentioe
nulla vcl rerum vcl lemporum perurget anguslia, juvcnilis copulam uxoris elegit, ne crifnen fornlca-
rcgulariter convenit cuslodiri, > ct reliqtia. Et Inno- tionis incurreret, rem videtur fecisse venialem, si
centius longc ante ad episcopos Macedones excu- prseter conjugem nullam omninO cognoveril; in quo
sanles de temporibus necessilale quod egerant, lamen non regulam consliluimus, sel quid sil tole-
dis.it (epist. 27): « Ergo quod necessitas pro reme- rabilius seslimamus. Nam secundum veram cogui-
dio reperit, necessitate cessante debet uliqne ces- tionem, nihil magis ei congruit qui pcsnitentiam
sare pariler quod urgebat: quia alius est ordo legi- gessit, quam caslitas perseverans et mentis et cor-
timus, alia usurpalio quam ad prsesens fleri tempus poris. > El in epistola ad Theodorum Forojuliensem
iinpetlit; et adverlile quod ulique, ttt dicitis, neces- episcopum (epist. 59): « Ut in tempore necessilaiis
sitas iritperavit, in pace jam Ecclesias conslitulas et in periculi urgenlis instantia, nullis proesidiuni
iion posse praesumere. > Et Leo ad Ruslicum Narbo- pcenitentioc et mox reconciliationis imploraniilms
nenscin episcopum (episl. 95, in prsefat.): « Sicut denegetur, eliam si amisso vocis officioea per in-
«pisedam, inquil, sunl qnac nulla possunt ratinne dicia integri sensus expostulent; vcl si sub praiscntin
convclli, ita nonnulla sunt qusc aut pro considcra- saccrdolis signilicare non valent, tcstimonia fideliuin
 557 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA IHXCMARl LAUDUN. 358
circuinslantiiim eis prodesse dcbebunt, ut siniiil et ;t A• quos a<)accusamla vel altestanda
publica crimina
pcenitenlisect recoiiriii.itionis bcnelicia consequan- i- leges publicoenon admilluiH. Et Nicaenumconcilium
tur, scrvala lamen regula canoniim paternoriim circa ;a neopliyiuin episcopum a duobus vel tribtis teslihtis
coruin personas, qui in Deuni a fide discedendo lo redargulum abstinere a clcro proecepit, si aliquod
peccaverunt. > delii tuui aiiiinse circa pcrsonam reperialur htijtis-
Sed el quidam de his ex quorum epislolis quoc- !- modi. Et Apostolus adversus preibylerum accusatio-
dam sunt a te collecla, lapsos et pcenilenles in gra- t- nem non recipi, nisi sub duobus atit tribtis teslibus
dibus suis manere deberc dixcruiit. Poslea anlem in praecipit. Sed et per proedictos Africoe provinciae ca-
aliter ex sacris canonibus a seqiieulibus est conslitu-i- noncs, omiiibiisquibus accusalio deuegaltir, in caosis
ttini. Uude beatus Aitgtisliiius ad Boiiifacium scripsitit propriis acctisandi lieenlia non negatur (can. 96). Et
dicens (episl. 50) : « Ut enim conslituereiur in Ec-:. depui'gationeacciisaloruin,sed nonconvictorum, vel
clesia, ne quisquam posl alicujus criminis pceniten- |_ conlitentiiim, dccreta sedis aposlolicoe quoe teneinus
tiam clericatum accipiat, vel ad clericalum redeat,t consliluerunt. Quidam eliam, quod de accusatis ct
vel in clericatu maneat, non desperalione indul- [. de testibus Silvester consUtuil, velut in Iibro Epi-
genliae, sed rigore facium est disciplinse. Alioquin n scopali legitur, ex hoc tenendtnn in auctorilale di-
conlra claves datas Ecclesise disputabitur, de quibus lS B' cunt, quia Gelasius in Catalogo de libris recipiendis,
diclum est: Qusesolveritis in terra, solula erunt et ;l Actus illius legendos dicit. Sed alia est scriptura
in coelis. Sed ne forsitan etiam deteclis criininibus |S Acluum illius, iu quihus, el Scriplurarum auclori-
spe honoris ecclesiaslici animus intumescens su- late, et miraculorum viitute, Judseos Cliristum Je-
pcrbe ageret pcenileiiliam, severissime placuit, titlt sum Deuin verura negantos revicit, qui legendi scri-
post aclain de crimiiic damnabili poenilentiam nemo0 Luntur : alia deconslilutionibiisillius in libroEpisco-
sit clericus, ut desperalione temporalis altitudinis,. pali, quas sicut et alias quasdam constitutiones
medicina major el verior esset humilitalis. Nam et,t aliorum pontificum quse in eodem libro leguntur, a
sanctus David de criminibus mortiferis egit pceni- praecedentibus lemporibus universalis non scrvat
lentiam, et lamen in honore suo perstilil (71 Reg. u Ecclesia : qusedamvero ex eisdem conslilulionibus,
xn). Et beatum Petrum, quando amarissime Iacry- sicut et ex dictis epislolarum de quibus agitur, reci-
mas fudit, utique Domimim negasse poeniluit, et,( pit et custodit. Sed et in eisdem epistolis scriplum
lamcn aposlolus mansit (Matlh. xxvi). Sed non iilc» 8 est, non debere vel posse convocari, synodum sine
supervacua putanda esl posteriorum diligenlia, quiaa jussione vel consensu Romani ponlificis; et sacri
ubi saluti nibil delrahebatur, humililati aliqtiid ad- Nicoenicanones dicunt (can. 5): < Renc placuit an-
didcTunt, quo salus tutius muiiirelttr, experti credo0 C ( nis singulis per uiiamquamqiie provinciam bis in an-
aliquorum ficlas posnitentias per affeclalas bonorucii j, no concilia celebrari, ut communiter omnihus simnl
polentias. Cogunt enim multas invenire medicinass episcopis congregatis provincioe, disciilianlur hnjiis-
mulLoriimexperimenla morborum. Verum in liiijus- ;. niodi qtioeslioiies. > Et Clialcedonense concilimn
modi causis, ubi .per graves dissensionum scissuras,i (can. 19) : « Decrevit, inquiens, sancta synodus
IUJIIhujus aut illius horainis esl periculum, sed po- ,. secundum canones Palrum, bis iri anno episcopos in
puiurum slrages jacenl, delrahcndum est aliquidj idipsum in unaquaqiie provincia convenire, quo me-
severitati, ut majoribus malis sanandis cbaritas sitt- iropolitanus anlisles probaverit, et corrigere singula,
ccra sttbveuiat. > Sic multiludiiiibus per scbismata» si quoe fortassis enierserint. > Sed cl Aniioclieni et
el hoereses pereuntibus Ecclesia caiholica suhve- Africoeproviucise canones his coiicinunt consiitiilis
niie consuevil. Et de hac discretione Gelasius inj (conc. Antioch., can. 20; conc. Afric, cau. 02). Et
quadam sua epistola, et bealus Gregoritts in suis5 Innocenlius ad Victricium : « Si quoecausa; vel con-
epistolis, et in aliis suis dictis niirabililer disse- tentiones inter clericos lam superioris ordinis quarn
ruerunt. etiam inferioris fticritilexorlae,ut seciitidiimsyiiodum
Verum et de translationibtts episcoporum alilerf Nicoenam,congregatis ejusdem provinciae cpiscopis,
antiqui censtierunt pontiftces, aliter autem conciliai £D jurgium terminelur, patenter oslendil. » Et Leo ad
episeopalia, el ex hts sequentes Romanaesedis ponli- Anastasium scripsit: < De conciliis, inquiens, epi-
fices quae lenenda sunt dccreveiiint. Scriptuin estt scopalibus non aliud indicimus, quam sancli Patres
etiam in prsefalis epislolis, ut accusaliones episco- salubriter ordinarunt, ut scilicet bini convenlus per
porttm non recipianlur, et in eisdem habetur quali- anuos singulos habeanlur, in quibus de oiunibus
ter rccipianlur, et ut a suis ovibus episcopi accusarii querelis quoe inter diversos Ecclesiac ordincs uasci
non valeant. Et in conslitulionibus sancti Silvestri : assolent judicetur. > Et sanctus Gregorius ad Galli-
< Ul nullus laicus crimen clerico auJeat inferre, ett canos episcopos scribit (lib. vn, ind. % ep. 112, in
ut presbyter non adversus episcopum, non diaconus5 fine): « Nec nos, iiiquietts, in hac sollicitudinis parle
adversus presbyleium; > et ilerum, a qttanlis accu- relinquimus, quod de habendis per parochias conci-
sari valeant ab eo conslitulum. Et Africse provinciie, liis Patrum providentia utililatis causa sancitum est.
cancnes cum tegalis apostolicsesedis, eos tanttimi Unde ne qua inler fralres dtssensio, ne qua inler
accusatores vel testes a clericorum accusalione, vel1 pra>,positoset subjeclos sint fomenta discordiae , in
conira ctericos leslificalione, removeri proccipiunt,, unumsacerdolcsconvciiire necesseest, ut deinciden
Zm HINCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPI 3G0
tibus causis disceplatio, et sit saltibris de ecclesia- /i\ publicas in ecclesia sanctse Sophiac coram principe
stica observaliouc coltalio. > et patriarcha Latine celebraret. Septima aulein apu.1
Non igitur absqtm sedis aposlolrcoeaucloritate me- Grsccns vocata universalis pseudosynodus de imagi-
IropoJilani episcopi ct primates provinciarumsynodos nibus, qtias quidam confringendas, quidam autem
convocamtis, < qiiateims, ttl bcatus dicit Gregorius, adorandas dicebant, neutra vero pars inlellectu sano
dum per hoc, et proelerita corrigunlur, et regulam diffiniens, sine auclorilale apostolicse sedis, non
ftitiirasuscipiunl.omiiipolensiibiqiieDominiisfralrum longe ante nostra tempora, Gonstantinopoli est a
conconlia collniid. tur, ctijus nobis adesse prsesentiam quampluribus cpiscopis habila, el Romam missa,
si baec observamus scinius, quia scriptum est: Ubi quam eliam papa Romanus in Franciam direxit. Unde
duo veltres congregati fuerint in nominemeo, ibi sum lempore Caroli magni imperaloris, jussione aposto-
in medio eorum (Mallh. XVIH).Si ergo adesse digna- licse scdis, generalis est synodus in Francia, couvo-
bitur rtbi duo vel tresfuerinl, quanto magis non canle prsefato imperatorc, celebrala, el secundum
deerit ubi plurimi convenerint sacerdotes? » Conslal Scriplurarum tramilem tradilionemqiie majorum,
ergo de generali fidci causa hoc dixisse apostolicam ipsa Grsecorum pseudosynodus deslructa el penittis
sedem. Unde cum plura catholica habeantur conci- abdicala. De cujus destructione non modicum volu-
lia, sex synodi tantum gencrales specialilcr appel- B- I men, quod in palalio adolescentulus legi, ab eodein
lanlur, quia pro generali ad omncs Christianos cau- imperatore Romani est per quosdam episcopos mis-
sa perlinente sunt convocatse, quse sine speciali jus- sum. In ciijns volurainis quarto libro (cap. 28) lioec
sione sedis apostolicae regulariter congregari non de universali nomine scripta sunt: < Universilas ab
poterant, neque possunt. Quarum synodorum uni- uno cognominalnr, quod tino multoties verso propa-
versalium, a calholica Ecclesia recepfissimaruiii, gatur. Nam mulliludo unitalum vertenle in unum
prima esi qusc in Nicoenacongregata exslilit conlra collecla, universitas efficilur. Sicut enim Ecclcsia
Ariuni trecenlorum decem et octo Patrum, lempori- universalis est, quse Grsecoeloquio calholica dicitur,
bus Silvestri papoe, sub Conslantino principe; se- ila nimirum omne quidquid ab ejus unitate non dis-
cunda in Consiantiiiopoli cenlum unius Palrum, cessit, calholicum niincupari potest. Omnis enim
contra Macedonium et Eudoxium, temporibus Da- doclrina Chrisliana, veJ quaelibet constilutio sive
tnasi papse, et Graliani principis, quando Nectarius tradilio talis csse debel, ut tiniversaUconveniat Ec-
eidem urbi est ordinalus episcopus; tcrlia iu Epbcso clesiae: quod nequaquam lnretici observaverunt,
ducentoriim Patrum, conlra Neslorium Attgiistoeur- qui per diversas mundi partes, aliquibus regionum
bis episcopum, sub Theodosio magno principe, et partibus coarclati.conventicula quaedam stalueruni,
papa Cceleslino; quarta Chulccdone, Patrum sex- '^ quibus el se et quamplures ab ecclesiasticae unitatis
cenlomm triginta, sub Leone papa, teiiiporibus Mar- consorlio segregaverunt. Cum ergo duarum et trium
ciani pnncipis, eonira Eutychem nefandissiniuin provinciarum praesules in unum conveniunt, si anti-
praesulem moiiacborum ; quinla ilem in Constanti- quorum canonum instilutione muniti aliquid prsedi-
nopoli (emporibus Vigilii papse, sub Justiniauo piin- cationis aut dogmatis instituunt, quod tainen ab an-
cipc, conlra Theodoruin et omnes hoerelicos; sexta liquorum Palruro dogmalibus non discrepat, calho-
item in Conslantinopoli sub Agalhonc papa, qui ex lictim est quod faciunt, et fortasse dici potest uni-
rogalu Constantini, Heraclii el Tiberii principum versale : qtiouiam quamvis non sit ab universi orbis
piissimorum, niisit in rcgiam urbem legatos suos, prscsulibus actum, tamcn ab universorum fide et
in quibus eral Joannes Romanae Ecclesise tunc dia- tradilione non discrepat, quod crebro faclum in plc-
contis, non longc post cpiscopus, pro adunalione fa- risque mundi parlibus quibusdam necessilaiibus in-
ciendat sanctarum Dei"Ecclesiarum : qui benignis- cumbenlibus scimus. Multaenim concilia gesta sunt,
sime stisccpli a reverentissimo fidei catholicaedefen- quorum inslitulionibus sancta munittir et corrobo-
sore Conslanlino, jussi sunt, remissis dispiitationibus, ratur Ecclesia. Si vero duarum aut trium provincia-
pacilico colloquio de fide vcra perquirere, datis eis ruiri prscsules in unum convenientes, nova quaedam
de bibliolheca Coiistanlinopolitana cunctis antiquo- ** slatuere cupientes, convenlicula quaedam faciunl,
riim Palrura quos petebaut libellis. Adfuerunt autem quae non cum universi orbis Ecclesia senliunt, sed
el cpiscbpi centum quinquaginla, prsesidenteGeorgio ab ea quadam ex parle dissenliunt, non est catboli-
patriarcha regise urbis, et Antiochise Macario, et cum quod faciunl, et ideo universale nuociipari non
convicli sunl qui unam voluntatem et operationem potesl. Omne quod ecclesiasticum est, catbolicum
astrucbant in Christo, falsasse Patrum catholicorum est, et omne quod calbolicum est, universale est:
dicta perplurima. Finito autem conflictu, Georgius omne autem quod universale est, profanis vocum
correctus, Macarius vero cum suis seqtiacibus, simul novitalibus caret, omne igttur quod ecclesiaslicum
et prsecessoribus Cyro, Sergio, Honorio, Pyrrho, est, profanis vocum novitalibus caret. Et si hsec sy-
Patilo, et Petro anathemalizati, et in locum ejus nodus vocum novitatibus careret, anliquorum Pa-
Theophanius abba de Cilicia Anliochiae episcopus trum dogmalibus contenta, universalis dtci poterat:
factus. Tantaque gralia legatos calholicse pacis co- non autem anliquorum Palrum dogmatibus conlenta
mitata est, ul Joannes Portuensis episcopus, qui erat est, non igitur nniversalis dici potest. Universalem
unus ex ipsis, Domifiica oclavarum Paschae missas: plane eamdem synodum non cunctaremur profileri,
361 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA IHNCMARILAUDUN. 3(58
nisi eam universalis Ecclesisedogmatibussentiremus A 1 bus, quo et Nicsenum concilium factum est, memo-
refragari. > rante Osio, ad auctorilatem devocaverunt. El Car-
" Claret eliam hac de causa, ut
praedixi, universales thaginensis syno.ii decrelam constitulionem quasi
ac generales synodos nominari, cum pl.ures episcopi, propriam, apostolica sedss per Innocentium et Coe-
quam in quibusdam prsefatis synodis fuerint congre- leslinum amptectitur.
gati, aposlolicoesedisjussione, et iroperiali convoca- Sic igitur universales synodi speeialiter apostolicse
tione: sicut Sardicensis synodus, in qua ab Hesperiis sedis auclorilate convocanlur, et seque prrjyinciales
parlibus plusquam treccnti convenerunt episcopi. canonicse synodi, decreto sedis aposlolicoc, a urefEo-
Et in Africanis synodis, cum legatis apostolicae sedis politanis et provinciarum primalibus convocanlur.
celebralis, interdum amplius quam ducenli fuerunt Sicut de collaiis clavibus regni coelorum, id est li-
congregali episcopi; non tameu inter illa univer- gandi el solvendi, ponliflcio, specialiter sancto Petro
salia concilia compulanlur, cum constet esse catho- dato et simul omnibus apostolis, et in eis cafholicis
lica et a sede apostolica alque universali Ecclesia episcopis collalo, sancta et ttniversalis tenet Eccle-
receptissima. Unde sanclus Gregorius in syuodica sia. Unde bealus Leo in sermone sui natalis inter
epislola ad Cyriacum Constaniiuopolilanum episco- coetera dicil : < Quod dicilur beatissimo Pelro :
ptim de Eudoxio (lib. vi, ind. 15, ep. i, in fine): B 1 Tibidabo claves regni ccelorum,et qumcunqueligave-
« Si quis eum veractler de catholicis Patrihus dam- ris super terram, erunt ligata el in caelis; el qumcun-
nat, ejus procui dtibio sentenliam sequimur; vos que solveris super terram, erunt soluta et in cmtis
tamen si in synodica veslra epislola eos quoque no- (Matlh. xvi), transivit quidem eliam in alios aposto-
minalim daranare voluislis, qui exlra sanctas syno- los ejus istius polestalis, et ad oinnes Ecclesise prin-
dos per Patrnm scripta daronantur, mullos scriplis cipes decreli hujus conslilulio commeavit, sed non
vestris vestra fraternilas minus posuit; si aulem eos frustra uni commendatur quod ommbus intimetur.
quos generales synodi respuunt, hunc uiium am- Petro enim ideo hoc singulariter creditur, qttia cun-
plius. > Et in Africano concilio Iegimus (can. 62): clis Ecctesise rectoribus Petri forma proponitur.
< Concilium universale non nisi necessitate facien- Manet ergo Petri privilegium, ubicunque ex ipsius
dum. Placuit tit non sit ultra fatigandis fralribus fertur acquilalejudicium; nec nimla est vel severilas
auniversaria necessitas; et quolies exegerit causa vcl remissio, ubi nihil est tigatutn, nibil solttlum,
tommunis, id est tolius Africae,undecunque ad hanc nisi quod bcatus Petrus aut ligarit, aut solverit. >
scdem de hatc re dalse litterse fuerint, congregan- Qui regem coelorum, ut Augustinus ct caeteri docto-
«tamesse synodum in eas provincias ubi opportunitas res exponunl, majori prse cseteris devotione confes-
persuaserit. Causse autem quie communes non sttnt' C sus est, merito prse cseleris ipse collatis clavibus
in suis provinciisjudicenlur. > El Leo papa ad Maxi- regni cceleslis miinere donatus est, ut constaret om-
mum Antiochenum scripsit: < Quidquid, inquiens, nibus qtiia absqtte ea confessiotie ac fide regnum
propter speciales causas synodalium conciliormn ad coelorum nullus possit intrare. Claves aulem regni
examen cpiscopale deiertui', polest iliquaui dijuJi- ccelorum ipsam discernendi scientiam polenlianique
candi habere ralionem, si nil de eo est a sanctis nominat, qua dignos recipere in regnum, indignos
Patribus apud Nicoeamdiflinitum. Nam quod ab ilio- secludere deberet a regno; unde manifesle subjun-
rum regulis et constitutione discorda(, apostolicae git: El quodcunqueligaveris super lerram, erit liga-
sedis nunquam poterit oblinere consensum. > Et lum et in cwlis; et quodcunquesolveris super terram,
AntVochenasynodus dicit (can. 16) < perfecium illud erit solulum el in cmlis.^Quse solvendi ac ligandi po-
esse ccncihum, ubi interfuerit melropolitanus anli- testas, quamvis soli Petro data videalur a Domino,
sles. > El Zosimus papa Aurelio et universis episco- absque ulla lamen dubietate noscendum est quia et
pis pcr Africam conslilulis, sed el universis episco- coeteris aposlolis datur, ipsc teste qui posl passionis
pis per Gallias et septeifi provincias constitutis, et resurrectionisque suatrtriumphum apparens eis insuf-
nniversis episcopis per Hispaniam constitulis, a pari flavit, et dixit omnibus : AccipileSpiritum sanctum ;
inter csetera scribens, provincialem Gallicanorum 'P quorum remiseritis peccala, remittunlur eis, el quo-
episcoporum synodum approbat ita dicens : < Laza- rum retinueritis, retenta sunt (Joan. xx). Nec nbn
rus, inquil, dudum in Taurinensi concilio gravissi- etiam nunc iu episcopis ac presbyteris omni Ecclesioe
moruin episcoporum sentenliis pro caluranialore officium idem coinmillitur; ut videlicet agnitis pec-
damnatus, cum Briccii innocenlis episcopi vilam cantiutn causis, quoscunque htvmiiesac vere poeni-
falsis objectionibus appetisset, post vero indebite a lentes aspexerit, hos jam a timore perpeluse mortis
Proculo, qui inler caeleros in synodo damnationi miserans absolvat; quos vero in peccatis quae ege-
ejus assenserat, sacerdolium consecutus est, a quo runt persistere cognoverit, illos perennibus suppli-
se ipse, vilse suae conscius, datis lilteris in abdica- ciis obligandos insinuet. Unde alias Dominus de
lionem sui sponle submovit. > Sed et Sardicenses correpto semel et iterura ac tertio, sed non poeni-
canones in capilulo decimo quarlo, quanquam non tente fratre prsecipit dicens.: Si aulem Ecclesiam
designalo nomine, sed posita conslitulione Eliberi- non audierit, sit tibi sicul ethnicus el publicanus
tani concilii (can. 21), quod eodem tempore, sub (Matth. xvm). Et ne Ieve quisqne putaret Ecclesise
Conslantino imperalore, Paulino et Juliano consuli- se judicio condemnari, mox terribiliter adjunxit :
PATROL.CXXVI. 12
 565 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 364
Amendico vobis : qumcunque alligaverttis super ler- A . quac ex Nicoenoconcilio sumpta servavit antiqtiitas
ram, erutil ligata et in cmlo; el qutvcunquesolverilis et hactcnns tenet ac veneralur Ecclesia. De lioc au-
super lerram, erunt solula et in cmlo. Omni igitur lem quod revereniissinius Julius. in epislola sua
electorum Ecclesise,juxla modum culparunl vel pcc- dicit : « Plura de. bis, scilicel capitutis Nicaenae
nitentise, ligandi ac solvendi datur auclorilas. Sed synodi, ideo hic non inservimus, ne vacuare vilemve
ideo beatus Petrus, qui Christtim vera fide confessus facere proedictamsynodum videremur, aut faslidium
vero est amore secutus, specialiler claves regni coe- legentibtis audieiiiilmsque prolixa facere epistola :
lorum ct principalum judiciarioepoteslatis accepil, si quis autem de his ampliora atque abundanliora
ttt omncs per orbem credentes intelligant quia qui- scire voluerit, in sacro nostroesedis Ecclesisescrinio
cunque ab unitale fidei vel societatis illius quolibet et ea quse prsediximus invenire polerit, verum me
inodo semelipsos segregant, lales nec vinculis pec- dicere teslis est ipsa Divinitas, a nudo est contra-
catoritm absolvi, nec >anuam possint regni ccelesiis dicendum : quia nisi ipsa qux' misit liaberet, mit-
ingre.li. tere imllomodo poleral, et quia plura habebat, esse
El quia devitans prolixitalem epistoise, per sin- utique verum conslat: quia el illa quoesacruro con-
gtila sicul poleram, si lempus fuisset et otium, ct cilium Nieoenum conslituit, certum cst in Romano
non vererer legentium isedium, libi ostendere de B ] scrinio conservari, de quibus et ipsius sanctaesedis
his quoecollegisti, illa ipsa te reilarguerc, qnse pu- poniifices sua decreta promulgaverunl, et suis po-
tasplurimum tecum facere, de quibusdam tibi lan- sleris tenenda et servanda reliqucrunt. Fuil aulem
tum cx his quse collegisli, spccialiler respondebo, opinio apud majores r.oslros etiam non incerta,
scilicct de epistolis Julii et Felicis, quasi de capi- quia Osins quaedam de capilutis a se synodi Nicaenoe
lulis synodi Nicoenoeconfcclis, anle Sardicense qui- delalis, aliter prius renuntiaverit, quam postea in-
dem concilium, cui Athanasius anno decimooclavo, ventuin exstiterit; qtii el-apud Sirmium, conlra
ordinationis suae cum lilieris Constantis ab Occiden- fidem Nicxni concilii cui subscripserat, sacrilegam
talibtts partibus, in quibus exsulaverat, Alexandriaro professionem atqne subscrip.iont.-mproferre et exhi-
rediens legitnr interfuisse, qiiodque juxta cbronico- here prsesumpsit, sicul de eo bistoriae ecclesiaslicoe
rum et litterarttm ecclesiasticarum fldem, undecimo perhibent, et sanctus Hilarius in tibro de Synodis
mortis Constantini, patris Augustorum Constantii et dicit: Apud Sirmium, inquiens, per immemorem
Conslanlis, Rufo el Eusebio consulibus, anno decimo geslorum suorum dictorumque Osium, novaeet ta-
sexto Julii papx, qui successit Marco successori men stipptiratacjamdiu impielatis doclrina prorupe-
Silveslri, ctijus tempore celebrata est sacra Nicaena rat: sed de eo nil loquor, qui idcirco est reservalus,
synodus, cuique ad vicein Silvestri prtcsederuni (C ne judicio humano ignoraretur quaiis ante vi.xissel.»
Osius Cordubensis episcopus, Viclor et Vincenlius Cujus scilicet beati Hilarii (eslimonio de Synodis,
presbyteri urbis Romae.Anno vero circiler vicesimo sed cldeOsio, fidem accomraodare deberaus, qtii in
tertio post Nicaenam syncdum Anliocbena synodus praefatolibro de Synodis dicit: « Regeneralus pri-
habila cst, et eadem cpislola Julii per idem tempus dem, et in episcopatu aliquantisper manens, fidem
facla esse dignOscitur, in qua ptura capitula modo Nicoenam ntinqnam nisi exsnlalurus audivi. Sed
diverso collecta tenenlur, quoe si de una synodo mihi homousii et hommousii inlclligenliam Evange-
fuissenXassumpta, non laliler dissonarent. Et si de lia et apostoli intimavennit. Et per illa tempora,
appellatione, sicul in Sardicensi concilio constitu- quando concilia, scilicet Nicxnuin, Antiocheninn,
tum esl, in Nicacnoconcilio fuissel anlea staluliim, Sardicense, et alia quscdamposteriora celebrala fue-
nulla forel necessitas ut ilerum in hoc concilio inde runl, isdem sanclus et doctor catliolicus in carne
conslitiieretur, sed sicul in aliis conciliis legitur deguit, et verus de eis relator exstitit, et credenda
scriberetur videlicel, ut ea qu;e sunl in Nicaenocon- nobis in suis scriplis reliquil. Refulanda est igitur
cilio conslituia, ab omnibus conscrventur. Epistola falsa opinio de quoriiindam scriptis exorta, quod
vero Felicis ex epistola Julii pendet. Hic enim est Nicsenumconcilium tempore Julii fuerit celebralum.
mos apostolicaesedis pontificibus ut verba decesso- u cum conslet eamdem sacram synodum fuisse habi-
rum suorum quasi propria in suis ponaut epislolis, tam anno post Alexandrum sexccniesimo tricesimo
sieut qui legit inlelligit. Caelerum quod in epislola sexlo, sub Conslanlino imperatore, die mensis se
ex nomine Alhanasii et episcoporum iEgypiiorum, cundum GrsecosDesii xvui, quod esl x Kalendarum
ad Marcum succcssorem Silveslri babetur ocioginta Juliarum, cousulatu Paulini et Juliani, tempore Sii-
fuisse capitula : quadraginta scilicel a GraecisGraeca veslri papae,sicut veridicaecbronicaeet ecclesiasticoe
edita lingua, el similiter quadraginta a Lalinis La- hislorise produnl. Verum Julius successor Marci,
tina edila lingua ; et ab episcopis trccenlis octode- qui Silveslro successit, Romae synodum celebravtt
cim in sepiuaginta redacta fuisse capilula, si nu- stih Constantio et Consianle Augnslis, anno qnario
meranlur illa quaein epislola Julii designata preter- stib die octava Kalendarnm Octobris, iiulicl. sexia,
miltunlur; sed et quae in epislola Felicis leguntur, consulatiiFeliciani et Maximiani,et eamdein Nicu:-
plura quam septuaginta el inter se dlversa inve- - nam synodum aposlobcae sedis atictoritate per se,
nienltir; et in eisdem' epistolis non inveniuntur me- sicut praedecessor itlius, Silvester per legatos suos
jtiorari, niinime aittem connumerari, illa capilula firmavil. Capitula quoqiie in eo.Icn)concilio consti-
 3f)5 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 563
tuta ipse omnibus validior antiquilalis usus, et anli- A fldei, et statula Nicaensesynodi, quoe ad nostruin
qua majorum traditio, reverenlissimo vigore tenenda concilium per beatae recordalionis CaecilianumCar-
corroboravit. thaginensem episcopum, qui interfuit, allata sunt,
CAPUT XXI. sed et quoe palres exemplaria sequenles hic consti-
Quod non nisi viginti capituta in concilio Nicwno tuerunt, vel nunc communi tractatu statuimus, his
fuerint constituta. gestis ecclesiaslicis inserta manebunt. > Nam quia
El qua ratione qusedam ex his qtiae in epistolis CsecilianusNicaensesynodo interfuerit, et subscriptio
anliquorum sedis Romanaeponlificum scripta inve- illius lestatur, et historise ac chronicaeecclesiasticoe
niunlur, a successoribus corum usa non fucrint, li- aslruunt, in quihus scriptum est: < Quia lerlio
cel ad inslruclionem valeant plurimum, qusedam anno post Nicsenam synodum, Januario et Justo
vero in decrelis eorum posila, et a conciliis inter consulibus, Donalus agnoscitur, a quo per Africam
canones sacros inveniantur assurapla, et unde opi- Donatistse, qui primum propter ordinatum conlra
nio exorla exsliteril, plura quam in canone inve- voluntatemsuamCsecilianumecclesioeCarlhaginensis
niautur in Nicsena synodo decrela fuisse capilula, episcopum, schisma fecerunt, objicicntes ei crimina
quod ex litteris antiquitalum seriera deferenlibus non probala, et maxime quod a traditoribus divina-
accepimns, tibi ex parle scribo, non veritus ne mi- B rum Scripturarum fuerit ordinatus : sed post causam
hi calumnias slruas, sicut jam fecisli de his quse confictam atque finitam, pertinaci discordia in
scripsi de Stephano, sensum dictorum meorum per- hoeresimtransierunt. > Sed et epislola Cyrilli Ale-
vertens, et scripta mea dectirians in scripto quod xandrini episcopi, cujus proedecessorAlexander, cum
mihi de Amalberlo dedisti, volens me ex verbis raeis legatis apostolicae sedis, Osio videlicet Cordubense
rcvincere, et me ad lortitudinem tui judicii contor- episcopo, et Vincentio ac Victore Romanis presby-
quere, et si easdem calitmnias sciero, necesse mihi leris, mediante Conslantino imperatore praesedit,
sit inde rescribere, et lempus inulilitali expendcre ; cum integritate ipsitts concilii, per Innocenlium
si atitem eas nesciero, ad derogalionem mei tibi presbyterum missa. Itemque epislola Attici Conslan-
credentes aliquo modo possis adducerc. Dicamautem linopolitani episcopi, cum integriiale nibilominus
ex verbis velerum quae didicimus de capitulis Nicse- ipsius concilii per Marcellum subdiaconum Cartha-
nac synodi, ut si le deleclat bellarc, cum eis possis ginensi synodo direcla, et verba Fauslini episcopi
bclltim conserere, et ego valeam repausare. Hisloria aclegati sedisapostolicse prolata in synodo Cartha-
si quidem tripertita (Ub. H, c. 7) Atliaiiasiiim dixissc giriensi EpisUiIaquoque ipsitts couciliiad Ccelestinum
scribil iia : « In Nicsenum concilium venientes epi- papain houorabiliter, ut par est, destinata. Sed ct
scopi viginli conscripserunt de conversalione ecclc- C actio duodecima Cbalcedonensis concilii, in qua
siaslica sancliones. • Et ilem: « Meminit vestra pa- scriplum habelur regula nonagcsima quinta, de
tientia factum in Nicaeacivilale concilium, cui et vacanle episcopo; et paulo post Leontius ex eodein
ego ipse conscienlisemesecullum deceiiler exbibui.» codice legit regtilam nonagesimam sextam, De his
Et ilem in eadera Historia scriplum esl: < Synodus qui ad episcopatum vocati evitant. Quas regulas,
corrigere voleits hominum vitain et in Ecclesia coin- connumeralis a capite viginti capitulis Nicoenicon-
morantium, posuit leges quas canones appellamus. » cilii, si quis per singula consequenlia concilia ex
El decimus historise ecclcsiasticse liber Rufiui, qui ordinc numeraverit, in Anliocbeno concilio loca
in catalogo apostolicse sedis inter recipiendos libros proefatorum numerorum tenere inveniel. Unde ma-
describitur, aperte oslendit, posl confessionem fidei, nifestum est, non nisi tanlum viginli quoe habemus
viginti duo tanlum capilula canonum in eodem capitula fuisse in Nicsenoconcilio constitula. Vermn
concilio, et de Paschali solemnilale ftiisse decrela. ct longissimarum setatum ex antiqua consueludine
Dtto autem, quaesuper viginti sunt illic consliluta. prolixa lempora, per quceipsius concilii hscc lantum
in viginli aliis capilulis apudnos habentur conclusa, viginti capitula fuere suscepta, verbis pracfati bislo-
Unde et in eodem libro ila scriptum habelur : « De riographi indubitabilem faciunt fidem.
singulis quibusque ccclesiasticis observationrbus I)
ccrta slatuta figeniibiis, concilium dirempluin est; > CAPUT XXII.
et post capilula ex ordine el numero constitula : De qiiatuor capilulis a beato Gregorio in epitlola ad
de TheoclistamPatricum memoratis.
Igitur cum his, inquil, prout divinarura legum
reverenUa poposceral dccrevissenl, sed et de obser- Sed et quod de anathemate, ex verbis sancti
vatione Paschse antiquum canoncm, per quera nulla Gregorii ad Tbeectislam Palriciam, in supradicla
de reliquo varietas orirelur, ecclesiis tradidissenl, coinpilalione lua improprie posuisli, bene et rationa-
omnibus rile dispositis, ecclesiaruni pax el fides in biliter dicla inaleinlelligi lradidisli,et non sccundum
Orientis alque Occidcnlis partibus una atque eadem illum sensum, que:n beatus Gregorius illud in eadem
servabalur. Cujus historiograpbi dictis (salva auclo- cpistola posuil, inlcrprctari slifditisli. Apud Grsecos
ritate aposlolicscsedis, quse stio principatu Dontini siquidem novilate vocum delectantcs, qualuor lucre-
orc perceplo, et Ecclesioe profulura constiluit, et tica capilula invencrunt, de.quibus sanclus Grego-
conslituta conservando confirmat) et Carlhaginense rius ad Theoclisiam Patriciam scripsit. Quorum
astipulatur concilium , qciod dicil: < Excmplaria primum csf, quia sub obleutti religibnis ciiain non
 3G7 HINCUARl RHEMENSISARCIIIEPISCOPI 368
ex amborum consensu conjugia dissociandadicebaul,, A tum principem per oblata ab eo codicia : sed et a
contradicenle Domino: Quod Deus conjunxit homo j solis ortu usque ad occasum, per litteras suas, el
non separet (Matth. xix). Aliud vero, quod baptisma» per homines quos miltehat, utiiversos perlurbantem,
peccata penitus non auferret, cum Dominusdicat : ela lide vera segregantem, et juste atque rationabi-
Qui lotus esl, non indiget nisi ul pedes lavet, sed eslt liter a pontilicali habitu denudatum, nullalemis di-
mundustotus(Joan. xm).Tertium vero.quia si deini- vina regula de celero suscipit in doctoris seile
qtiitalibus suis quis poenitentiam in triennium ageret,, residere, ne ex hoc propriae suae hacreseos multo
postmodum perverse vivere ei liceret, cum scriptuml jam recrudescere facial inlelligentiam, et fiant, juxla
sit: Qtii baptizalura morluo,eliierum langiteum, quid/ quod scriptura est, novissimaillius hominis deteriora
proficit lavatio ejus? (Eccli. xxxiv.) Baplizatur ergo) prioribus. > Et Macedonius Constanlinopolilaniis
a mortuo, cl itcrum tangit eum, qui prava opera qune ; episcopus, ut stipra dixi, ab imperalore Anaslasio
se egisse meminit deplorat, sed eisdem se iteruml legilur expulsus, quoniam Evangelia falsasset, et
posl lacrymas implicat. Quartum vero est, quod noni maxime illud Apostoli dicluin : Quod apparuit in
suo sensu posuisti, quia si compulsi aliqui, de quibtis3 carne, justificalum est in spiriiu (I Tim. m); et per-
leprebendebanlur conlra calltolicara sensisse Eccle-. verlisse, ut legeretur, ut esset Deus, apparuil per
siam, anathemalizare se dicerent, analheitialis vin-. B carnem. Quales redarguit Paulus aposlolus, de se et
culo nullo modo teneri. De qnibus sanctus dicill suis sociis dicens: Non enim sumus, inquit, sicut
Gregorius: « Quia ipsi sibi tesles sunt quia Chri- plurimi adulterantes verbum Dei (II Cor. n). « Adul-
stiani non sunt: quoniam ligamenla sanclaeEcclesise . lerare est, inquit bealus Gregorius, verbum Dei, aut
vanis se sestimant conatibus solvere ac pcr hoc nec> aliler sentire quam de illo est, aut ex co non spiri-
absolutionem sanctaeEccIesiaequampraestatfidelibusi tales fructus, sed adullerinos fetus quserere laudis
veramputant, si ligaluram ejus valere non oeslimant.>i btimanse.> Unde Gelasius ad episcopos per Darda-
•Unde in orthodoxorum scriptis legimus, ex ipsis quii niam conslilulos , in decrelis suis scripsit (epist. 11,
in Nicsena sancta syuodo convenerunt, et expositse« in principio): « Quia niajores nostri necessario prae-
ab ea fidei diflinitioiiivel symbolo subscripserunt,, caverunt, ut conlra unamquamque hseresim, quod
et ab cadem subscriplione apostataverunt, et iterumi acla semel synoilns pro fide, communione, et veri-
per catholicam subscriptionem ad universalemi laie catholica atque aposlolica promulgasset, non
Ecclesiam redierunt, quosdam fuisse susceplos,, sinerenl novis post haecrctractationibus mulilari, ne
sicut et in aliis synodis, el in epistolis Leonis, at-- pravis occasio praeberetur quse medicinaliter fue-
>
que Gregorii Iegimus. Conslat igitur, quia non snnt rant slaliila pulsandi : seJ auctore cujuslibet insa-
tigamenta vel solutiones sanctse Ecclesise, qusc con- C niae, acpariter errore damnalo, suflicere judicarunt,
lra sanctam Ecciesiam fiunt, vel quse ab his fiunt, ul quisquis aliquando htijns erroris communicator
qui conlra dogmala catholicse Ecclesise sentientes, exisleret, principali senlentia damnationis ejus essel
contraria ipsi sanctoe Ecclesiae ligant vel solvunt. obstriclus, quoniam manifesle quilibet vel profes-
Sancta quippe Ecclesia dicit: « Non sedi cum con- sione sua vel cominunione possct agnosci. > El post
cilio vanitatis, elcum iniquagerenlibus non introibo. aliquanta : « Quouiam idem ipse erfor, qui semel
Odivi ecclesiam malignantium, el cum impiis non esl cum suo auctore damnnlus, in participe quolibet
sedebo. Lavabo inter innocentes manus meas (Psal. pravsecommunionis effectoexsecrationem sui gestat
xxv, 6). > Denique eisdem verbis beali Gregorii: et pcenam. > Hsec igitttr, qui beali Gregorii verba
quibus dicit: « Si qui vero sunl qui dicunl, quia imposlurasti, allendens quse beatus dicil Gelastas,
compulsus quispiam necessilale se analheinalizave- el ante oculos menlis ponens, qtiia Macarius et Ma-
ril, analhemalis vinculo non lenetur, > verbis luis cedonius idcirco a sacerdolio, cliara anle huriianos
imposuisti, immitlens ct superadjiciens, aut conira oculos, judicio synodali et poleslale principali fue-
eaquoe sub anathemale prohibila sunt praesumpse- runt dejecti, accelera satisfaccre terribili in consi-
rit. In eo autem loco ubi dixil : « Si qui suntigittir, liis super filioshominum.
qui sub nomine Chrisliano, haec quae prsediximusjD
errorum capitula, aut proedicare audent, aut taciti CAPUT XXIII.
apud semetipsos tenere, > detruncasli el pervertisti
dicens: « Si qui sunt igilur, qui sub nomine Cbri- Quod apostolica sedes partem noni capiluli Clialce-
donensis non recipiat, sicut beatus Leo papa de-
siiano hoecaut prsedicare audenl, non tintens scn- monslral.
tenliam sanclse sexlse synodi in duodecima aclione
prolatam hoc modo : Inveleralum Macarium in im- Sentenitam denique Chalcedonensisconcilii,quam
pietaiis dogmatibus, el non solum universam Chri- tuse compilalioni apposuisli, a qtiocunquc expositam
sto amabilem plebem, quae hanc a Deoconservan- qui adinvenit de ea quid diceret: Ut si clericus ha-
dam regiam urbem inhabitat, eversione liirbulenta bet causam adversus episcopum proprium, vel ad-
potanlem, teslimoniaque sanclorum et probabilium versus alterum, apud synodum provincisejudicetur :
patiuin falsantem, et quacdamquidem abscidentem, qnod si adversus ejiisdem provinciocmelropolitanum
quaedamvero addentem, el secundum quod eivideba- episcopusvel clericus habet querelam, pelat prirna-
iur in devia miitentem piissimum el a Deo corona- . tcm d.ceceseos, anl seilem regire urbis Consianiino-
 569 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 370
politanse, et apud ipsum judicelur, quo.l et in capi- A Juvenalis episcopus ad obtinendum Palspslinacpro-
tulo decimo septimo recapitulavii. Lege gesta sy- vincise principalum credidit se posse suflicere, ct
nodi ChaIcedonensis,"et Breviarinin de duabus hae- insolentes attsus per coinmenlitia scripta firmare.
resibusNeslorianorum et Eulychianorum, collectum Quod sanclse memorioe Cyrillus Alexandrinus epi-
a.sanclo Liberato archidiacono Ecclesiie Carlhaginis scoptis merito perborrescens, scriplis stiis mihi quid
regionis sexta;, sed etepistolas sancti Leonis papoe, proedicli cupiditas atisa esset indicavil, et sollicila
el invenies boc ipsius concilii nonum capitulum, in prece miillum poposcit, ut nulla illicilis conatibus
cujus fine dicitur: Petat primatem dioeceseos, attt prseberetur assensio. Nam cujus epislolae ad nos
sedem regiae urbis Conslantinopolitanse, et apttd exemplaria direxisti sanctoememoriseCyrilli, eam in
ipsumjudicetur, et quod de divisione dioecesis inlcr nostro scrinio requisilam nos authenticam noveris
Antiocbenum et Hierosolymilanum episcopos conve- reperisse. Hoc lamen proprium diffinilionismese est,
nit, ab aposlolica sedc non fuisse recepta. Sed nec ut quanlumlibet amplior numerus sacerdolum ali-
illud capilulum Constanlinopolitani concilii, in quo quid per quorumdam subreptionem decernat, quod
synodus ipsa consliluit prsefercndam Conslanlinopo- illis trecentorum decem et octo constitulionibus in-
lim secundseet tertiae sedi, el post Romanum ponli- veniatur adversum, id juslilise consideralione casse-
ficem habere primalum, quod et pcr pragmalicam B lur : quoniam universse pacis tranquillitas non aliter
formara imperialis poteslalis oblinuit, et Chalcedo- polerit custodiri, nisi sua canonibus reverentia inte-
nensis synodus, in absentia legatorum sedis aposto- merala servelur. Si quid sane ab his fralribus, quos
licse, confirmando qnibusdam non consenlienlibus ad sanclam synodtim vice mea misi, praeter id quod
renovavit, et posl, reclamanlibus de sacrorum ca- ad causam fidei perlinebat, geslum esse perhibetur,
nonum et privilegii aposlolicse ac primse se- nullius erit penilus firmilalis : quia ad hoc laulunt
dis iiijuria et praejudicio eisdem legalis ipsius ab apostolica sunt sede direcli, ut excisis hscresibus
apostolicse sedis, synodus in sententia sua pa- catholicse essent fidei defensores. Quidquid eniiu
trocinanie imperatore permansil. Egit enim Ana- prseter speciales causas synodalium conciliorum ad
lolius ttinc Conslanlinopolilaniis episcopus apud examen episcopale defertur, potest aliquam dijudi-
syonodum (Leo, ep. 53 ad Anatot.), et apud candi habere ralionem, si nihil deieo esl a sanclis
imperatnrem, nacta occasione de damnatione Dio- Palribus apud Nicseam diffinitum. Nam quod ab illo-
scori secundse sedis Alexandrinse episcopi, hac rum regulis el conslitutione discordat, aposlolicse se-
calljditale, quonia ;>niens polentiic avida nec absli- dis nunquam poleril oblinere consensum. >El ad Pul-
iiet vetitis, nec gaudet conccssis, ul quia in Constan- cheriam Augtislam : <Fraler, inquil (epist.58), et co-
tinopolilana CL,episcoporum synodo Neclarius obti- C episcopus tneus Anatolius, parum considerans quan-
nuerat qualenus Constantinopolis prselata secundse tuni, pielatis vestrse heneficio, et raei favoris as-
et lerlisc sedi, post Romanum ponlificem primalum sensu, ConstanlinopolilanseEcclesisesacerdoliiiiufue-
•haberet, istud capiluhim aliis necessariis inlerposi- rit conseculus, non tam de adeplis gavisus, quam de
lum de appcllatione episcoporum et clericorum ad immodicis appetendis stipra mensuram sui honoris
sedem regiaeurbis Conslanlinopolitanseforet: quale- accensus est, credens huic tam intemperanli cupidi-
nus consfiluiionem Sardicensis concilii -de appella- lali posseprodesse, quod eiquorumdam consensum
lione clericorum apud finilimos episcopos, et appel- suum prsebuisse dicitur extorta subscriptio; cum
Iationem episcoporum de regionali concilio ad sedem tamen destruendis mox conatibus conlradictio fra-
apostolicam, eidem apostolicsesedi abriperct, et sibi trum coepiscoporumque meorum, vicem meam
ascribi faceret: quo, sicut mox claruit, primatum agentiiim, fideliler et faudabiliter obviaret; quoniam
sedis aposlolicse liberius conlra sacros canones et contra statula carionum paternorum, quse ante lon-
anliquam consueludinem usurparel, et universalis gissimse selatis annos in urbe Nicaena spiritalibus
appeUarelur el esset. Unde sanctus Leo, de his apud siinl fundata decrelis, nfliil cuiquam audere concedi-
synodalem conventum obtenlis atl MaximumAntio- tur : ila ut si qtiis diversum aliquid decernere velit,
chenum episcopum scribens dicit (episl. 65): « Nunc se potius mintiat, quam illa corrumpat. Qusesi ut
aiitem ad omnia generaliter proiiiuiliare sufficial, oportet a cunctis pontificibiis intcmerata serventur,
- quod si quid a quoquam contra slaluta Nicsenorum per universas Ecclesias tranquilta erit pax et firma
canonum in quacunque synodo vcl lentatum est, vel concordia, ntilise de mensura honorum dissensiones,
ad lentpus videtur extortum, nihil prsejudicii potest nulloe de ordinalionibus lites, nullae de privilegiis
inviolabilibus inferre decrelis, el facilius eril qua- ambiguitates, niilla erunt de atieni usurpatione cer-
rumlibet consensionum pacla dissolvi, quam prsedi- lamina : sed sequojure charitatis ralionabilis el mo-
clorum canonum regulas ex tilla parte corrumpi. rum ofliciorumque ordo servabilur, et ille vere erit
Subripiendi enim occasioues non proetermittit ambi- magnus, qtii fuerit tolius ambilionis alienus, dicente
lio, et quolies ob intercurrcntes causas generalis DOmino: Quicunque voluerit inter vos major fleri,
congregatio fiicta fueril sacerdotum, difficile est ut sitvester minisler. Et quicunque voluerit intervos
ctipiditas improborum non aliquid supra mensuram primus esse, erit vester servus, sicut filius hominis
molialur appelere. Sicul etiam de Ephcsina syuodo, non venit minislrari, sed ministrare (Matth. xx).
qiuc iinpium Neslorium cuin dogroatc suo pcrculit, Et lainen hoec illis lutif insin"abaiiliir,qiii de pusillo
 371 HINCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPI 372
volebanl crescerc, el de infimis ad suinma transire. A major suis velit esse prioribus, liberuraque illi sit,
Conslantiuopolilansevero pracsul Ecclesioe,quid am- quantis potuerit splendere virlutibus, quarmn non
plius quam assecuius est concupiscil? aut quid illi aliter particeps erit,nisi charilate magis voluerit or-
salisfaciet, si tanlse urbis magnificenl-iaet claritudo nari, quam ambitione dislendi. Hanc autem improbi
non sufficil? Superbum nimis est et immoderatum, desiderii conceptionem riunquam quidem debuit
ultra proprios lerminos tenderc, el antiquilate cal- inlra cordis sui recipere secretum : sed cum illi fra-
cata, alienum jtts velle prxriperc, atque ul unius tres et coepiscopi mei qui vice mea aderant obvia-
crescat dignitas, lot metropolitanorum impugnare rent, ab illicilo appelitu ex eorum saltem conlra-
primalus, quielisque provinciis, et olim sanctx sy- dictione cessasset. Nam et vestrx pictatis apices,
nodi Nicocnaemoderalione disposilis, bellum novae el ipsius scripla declaranl, legatos sedis aposlolicx,
perturbationis inferre, atque ut venerabiliuraPalrunt sicut oportuit, contradiclione justissima reslitisse,
decreta solvantur, quorumdam episcoporuraproferre ul inexcusabilior esset prxsumplio, qux se nec in-
consensum, cui lot annorum scrics negavit effcctum. crepata cohibuit. Unde quia convenit fidei veslrx
Nam sexagesimus fere annus biijns conhibenlioe vel glorix , ul sicut hxresis Deo per vos agenie de-
csse jactalur, qua se prsedictus episcopus sestimal stntcla est, ita eliam omnis ambitus retuudatiir,
adjuvari, frustra cupiens id sibi prodesse, quod B agite quod el Chrislianx est prohilatis et regix , ut
eliam si quisquam ausus est velte, nullus tamen prxdicltis episcopus parcat palribus, consulat paci
potuit oblinere. > De hoc siquidein, quia appella- neque sibi xslimel licuisse, quodAnliochenx Ecclc-
lioiiem clericorum ex Sardicensi concilio ad finili- si;c, sine ulloexemplo, conlra stalula canonum,
mos episcopes, et appellationem episcoporum ad episcopum ordinare prxsumpsit: quod nos amore
seJcm aposlololicam sibi voluit arrogare, et uni- rcparandx fidei, et pacis studio, retractare cessa-
veisalis et appellari el esse, el legali sedisapostolicae vimus. Abslineal ergo ab ecclesiasticarum injnria
"tiisynodo reclamaverunt, isdem bealus Leo ad Mar- regularum , et illicilos declinet excessus, ne se ab
Itattum Augustum scrihil dicens (epist. 57): « Apud universali Ecctcsia, dum ininiica paci tental absci-
Cbristiauuin , et vere rcligiosuiii, vereque oi tbo- dat: quem oplo magis irreprebensibilitcr agenlem
doxum principcm loquor, mttltum Anatolius episco- diligere, quam in bac prxsumplione, quoe illtint ab
pus proprio delrahit merilo, si illicilo crescere optal omnibus scparare poterit, perdurare. >Et quia vi-
augmenlo. Habeat sicut optamus Constanlinopolitana dens Anatolius ntillo modo se posse vel per se, vel
ctvitas gloriam suam, et protegente Dei dextera.diu- per imperatorem, obtinere quod voluit, se inde re-
turno ctementiseveslrse frtiatur imperio : alia tamcn crediderit, idera sanclus Lco deinonslral, scribens
ralio est rerum ssecularium, alia divinarum : nec C ad eumdein Analolium (epist. LXXVII) : < Si flriuo,
proeter illam petraro , quaiii Dominusin fundamento inquil, iiicommntabilitrueproposito dilectio tua cu-
mire posuit, stabilis crit ulla conslructio ; propria ram gralioecommimis babuissel, nihil profccto quod
perdit, qui indebiUtconcupiscit. Salis sil prsedicto, ultam anxielalem tibi itrgereret exstilisset. Noneniiu
quod vestrse pietalisauxilio,el mei favorisassensu, sinebat ralio , ul ejus charilalem spernerem , qttcm
episcopalum tantse urbis obtinuit. Non dedignetur amore pacis, el sludio reparandoe catbolicx fuiei,
regiam civilatem, quam aposfolicain facere non po- iuler ipsa episcopaius rudimenla jtivissem, oplaus in
lest sedem, nec ullo modo speret, quod per aliorum ecclesiasticis curis talem habere consortera, ul mihi
nffensioncspossitatigeri.Privilegia enimecclesiarura, de sanclis prxcursoribus tuis, nec Joannis spirilalem
sanctorum Patrum canouibus instituta, et venerabi- copiosamque doclrinam, nec aucloritatem Allici,
lis Nicseuoesynodi fixa decretis, nulla possunt im- ncc induslriam Procli, nec fidembeati Flaviani dcesse
probilate convelli, nulla novilale violari. In quo senlirem, et ita studiis tuis ulerer, ut uullus auderet
opere auxiliante Chrislo fideliler exscquendo, ne- vcl fidei catholicx resultare, vel Nicsenisvenerabi-
cesse esl me perseverantcm exbibere famulaiuin ; lium Patrum regulis contraire. Sed cum in injuriain
quoiiinin dispensalio mibi credila est, el ad meum canonum, ut agnoscis, illa tenlata sint, quoeomnibus
tendel reatum, si palernarum regulae sanclionum, B Ecclesiis scandalura maximum generarent, quid ap-
quse iu synodo Nicoenaad tolius Ecclesiae regimen lius ac modeslius facerem, quam ut te primuni, ut
Spirilu Dei instruente, sunl condilx, mc, quod absil, ab hac inlenlione discederes, fraterno animo missis
conhibente vioientur; et major sil apud me unius litleris admonerem? ad quas cuin non rescribercs,
fralris voluntas,quam universse domusDomini com- ipse te a colloquii mei consortio separasli. Deniqtte
inunis ulilitas. Et ideo sciens gloriosam clementiam inde jain tacui, sed clemcntissimoprincipi custodi lidei
veslram ecclesiaslicoestudere concordiae, et his qux frequenti lillerarum pelilionc suggesssi,ut pro pace
pacificx congruutit unitali piissimura prseslare con- ecclesiarum , quam libi raaxime prodesse cognoscis,
sensum, prccor et sedula suggestione vos obsecro, hxc quuenuuc a tua dilectione facta sunt iinplercn-
ut ausus improbos, unitali Chrislianx pacique con- lur. Cui ineflabiles gralias ago, quod secuntiuiu
Irarios, ab onini pietatis veslrx abdicelis assensu, erudilioneni Spiritus sancli, cujus csl virlute ple-
el fralris tnei Aualolii nociliiram ipsi, sl perstiterit, uissimus, sacerdolali dignafur studere concordix,
cupiditalem salubriler coniprimalis : ne ea quau sciens sibi orationes suppUcanliiimcopiosiusprofu-
veslrapgloiiieatque tempnriljus inimica sunt cupicns, turas, si fainuli unius Domiiii in nullo sint a vcrac
 573 OrUSC. ET EPIST. 1N CAL'SAHINCMARILAUDUN. 374
pacis unitate divi.»i.> El post aliquanla : lllam, in- Aj cipe, nullaicnns approbavit, qux prxsul Ecclesix
quit, culpam, quam de augenda poleslale alieua ut Coristanlinopolitaitxluiic Analolius, nec se prxstiin-
asseris adborlatione conlraxeras, eflicacius atqtie psisse professus, in aposlolicx sedis anlislitis non
sincerius lua charitas diluissct, si quod tentari sine ncgavil posila potesl.ite, qux ideo, sicul dicluin est,
lua voluntale non potuit, iioti ad sola clericortiin sedes aposlolica non recepit, qtiia qttx privilegiis
consilia transttilisses : quia sicut in mala suasione universalis Ecclesix conlraria probantur, nulla ra-
delinquitur, ita et in mala consensione peccatur. tione stibsislunt. Quid enim quia in libris sanciis,
Sed graium mihi, frater charissime, est, quod di- quos ulique vcncramur et sequimur, quoniam quo-
leclio lua profitelur sibi displicere, qttod tunc eliam rumdam illic et profanitates esse feruntur el scelera
placere non dcbtiit. Sufficitin graliie communis re- gesta narrantur, ideo nobis pariter aut veneranda
gressum professio dileclionis luse, el attestatio prin- sunt atit sequenda, quia in illis sanctis iibris et ve-
cipis Christiani : nec videtur larda correctio, cui ncrabilibus continenliir ? Sanctus Petrus primus apo-
tam venerabilis assertor acccssit. Abjicialur penilus stolorum, sic xslimans Novi Testamenti graliatn
inconcessi juris qui dissensionem fecerat appelitus. prxdicandam, ut a legis veteris non recederet insti-
- Sufficiantlimites, quos sanclorum Patrum providcn- tulis, qiixdain per siinulalionem legilur inter Judxos
. tissima decreta posuerunt, ut quieta sit suis merilis B ' genlilesque gessisse; nunquid idco aut illa ejus, se-
et anliquis privilegiis dignilas oinnium sacerdolum. quenda stinl, qux merito el coaposlolus ejus facla
Renovetur et maneat in le Dominicx charilatis af- redarguit, et postea coiisequenter ipse vitavil, pari-
fectio,ad quam dilcclionem tuam saepiuscoborta- ler assumenda sunt cum bis qux utpbte primus apo-
tus stim, cuni fralre et coepiscopo tiostro Juliano, stotus saltibria prxtlicavit ? Nunquidnam aut ejus
qui communem gratiam semper optavit, cujtis in- recla doctrina cum his quse humanilus accesserant
dustria et solliciludines tux relevabuntur, et fides repudianda est, atil illa adhuc imbecillisinscitiacum
catholic i munietur. Supcr omnia aulcni fraterna perfecta ejus doctrina suscipienda est ? Nunquidnain
cbaritate horlor et mor.co, ut ea qttx ad gloriam in ipsorum bxrelicoruni libris non mulla qux ad
vel ad niunimen pertincnt sacerdotalis oflicii,Nicx- veritatem perlineant posila relegunlur ? Nunquid-
norum canonum universalis Ecclesix pacem servan- nam ideo verilas refulanda cst, quia illorum libri,
tia decreta custodias. Sic enim inter Domini sacer- ubi pravitas inest, refutanlur : aut ideo pravi libii
dotes inviolala charitas permanebit, si paribus studiis suscipiendi suut eortim, quia verilas qttx illic inserta
qux sunt a sanclis Palribus consliluta serventur. > est non negatur ? Ait Apostolus (/ Thess. v) : Omnia
probate, qux bona sunt leneie. Scimus Aposiolum
CAPUT XXIV. < etiam de paganorum libris aliqua posuisse : nunquiJ
C
De eodem canone Chalcedoneiui, et de canonibus ideo etiam cuncla recipienda sunt, qux cum hls pa-
apostolorum, dequesententiis Angilramnodalis, et riler sunl prolala ? Ipse apostoltis ait multos prx-
de episiolispontificum collectisab Isidoro. dicalores aliter alque aliter Chrislum prxdieare,
ubi licet, quocunque modo, Cbristum prxdicaluiii
Quia vero iierum quidam hxc relevare ac resti- oporlet adinilti. Tamen noii ideo illura morem,quo
lnere conali sint, alfcgantes quoniam synodus Cbal- non rccte prxdicatum est, non admonel evilare.
cedonensis aut rata in lotnm tenebilur, aut in to- Malos operarios ipse conqueritur, quorum alia refu-
lum annullanda ducetur, beattis Gelasius explanat, landa, alia docet esse seclanda. Hxc et hujusmodi
el vanasopiuiones atque ohjecliones deslruit, et qux exempla nos cdocent, el lestimonia divina conflr-
sunl lenenda in decrelis suis ostendil, dicens (lib. de mani, non oinnia passim a quocunque dicia, vel
indifferenler accipere, sedrelen-
Anath. vinc.): « Ne forte, quod solcnl, dicant quin ttbicunquescripta,
lis bonis qux noceant refulare. » Et item : « QtioJ
Grxci, quod si synodns Cbalcedonensisadmillilur, firmavit in
synodo sedes apostolica, hoc robur ob-
oiimia eenstare debeant quocillic videnlur esse de-
n linuil; qtimt rcfatavit, lisbere noti pottiii llrmiVMCMi,
"
prompta. Aut enim e\ toio car* admitli oporlere, el sola rescidil quod prseter ordinem congregatio
aut si ex parle repudianda est, flrmam ex tolo con- synodi putaverat usurpandum. » Et item : « Nobis,
stare non posse. Cognoscant igitur, quoniam illud inquil, oppomint canones, quin Orienlales episcopi,
secundum Scripluras sanctas traditionemque ma- dum nesciunt quid toquantur, conlra quos ipsi se
j crum, secundum canones regulasque Ecclesix, pro venire produnt, quod primx sedi sana rectaque sua-
fide comntuniel verilale calholica et apostolica, pro denti parere refugiunt. Ipsi stml canones, qui ap-
lotius Ecclesix ad linjtis sedis examen
qna hanc fieri sedes apostolica delegavit factamque pellationem » idem : «Viderint ergo si
firmavit, a tola Ecclesia indubitanter admilli. Alia voluere deferri. Et itera
alios habenl suas ineptias exsequan-
atitem, qux per incompetenlem pnesumplionem illic lur. Cxterumcanones, quibus
isti, qui sacrr, qui ecclesiastici, qui
prolata sunt, vet polius ventilata, qux sedes apo- legitimi celebrantur, non soluin sedem apostolicam
stolica gercnda ntillalenus delegavit, qux moxa vi- ad
judicium vocare non possunt, » ct reliqua. Item-
cariis sedis apostolicx conlradicta manifestum esl, que idetn: < Sed vclint nolint, ipsiusjudicio, scilicel
qux sedes aposlolica, eliani petente Martiano priu- apostolicx scdis, an iqtix canorium constitutioncs
 575 '
HINCMARI RIIEMENSlS ARCHfEPlSC0Pf 370
nrmantur, sed reiigiosi viri atque perfecti secun- A rttm auclorilaie sunt constituti, sed a
prirois tempo-
dum canones concessam sedi apostolicaepolestatem ribus traditione viritiin apostolicorumvirorum fueruttt
nimirum conanlur eripere, et sibimet eam conlra metitibus commendati, et parlim verbis , partim
canones usurpare contendunt. 0 canonum magistros sensu, ac sparsim diversis quorumdsrmepistolis
pro
alque cuslodes ! > El post atiquanla : <Quantum ad qualitate causarum et personarum ac temporum in-
retigionem pertinet, non nisi aposlolicx sedi juxta dili, atqtte exinde, anlequam episcopi concilia tiberc
canones dehelur lotius summa judicii. > E( item : inciperent celebrare, a devotis quibusque coliecti. In
< Apostolicx sedis aucloritas quod cunctis sxculis quibus quxdam receptibilia , quxdam vero sunt non
Chrislianis Ecctesix prxlala sil universx, et cano- servanda. De quibus inierdum qoxdam. assumpta
num serie palernormn, et multiplici traditione fir- stitit in conciliis, quxdam etiam a maximis et preci-
matur. > Et itcm : < Sfquidem ad iflam de qualibet pnae auclorilalis viris in suis opusculis, sicut et de
mundi parte canones appellari voluerunt, ab itfa au- apocrypbis, assumpta fttisse tegimus, quoniam in
tem nerao sit appelfare permissus. > Bealus quoque qtiibusdam ad instructronem valent. Et ideo, sicut
Gregorius eadem passus a Joanne, et post eum a majorum tradtlione didieimus, seorsum ante-eonei-
Cyriaco, Constantinopolitanis episcopis, quse et Leo lia in canonum libris ad inslrnclionem et propter
ab Anatolio de prxfalis Constantinopolilanis cano- B vulgatam eorum famam ponuntur : in quibusque co-
nibus, pari modo scribens ad Eulogiura Alexandri- dicibus sacrum Nicxnum et unrversale concilinm re-
num episcoptim, et ad Anastasium Anliochenura epi- gionalibus conciliis, quse ante illud acla fuerunt,
scoputn, in suis epistolts inler cxtera dicit hoc modo propter auctoritalem sux magnitudinis prxponiiur.
(lib. vi, episl. 31): < Canones quidem Constantino- Cxterum iidem canones qui vocantur apostolorum,
politani coucilii Eudoxianos damnant, sed quis fue- non ah apostolis conscripli esse credunlur. Quo-
rit eorum auctor Eudoxius, nequaquam dicunt. Ro- niam, sicut rn sacra historia legimus, et inde scri-
mana autem Ecclesia eosdem canones, vel gesta synodi plum ab Ecciesix magistris acceptmus, prima syno-
illius, haclenus non habel, nee accipit: in boc aulem dus aposlolortim habila est Hierosotymis, de elec-
eamdem synodum suscepit, quod est per eam contra lionc duodecimi apostoli pro Juda; secunda, deelec-
Macedonium diffinilum. Reliquas vero hoereses, qux tiOne scptem diaconorum; tertia, de cireumcisione,
illic memoratse sunt, ab aliis jam palribus damnatas ne cretfenlibus ex gentibus imponeretur; quarta facta
reprobat. De Eudoxianis vero nihil hactenus agno- est de credentibus ex Judxis illo lempore, ne prohi-
vil. > El ctira idem bealus Gregorius sxpe in suisi berenlur, ubi necessitas exigeret, eliam lcgalibus
epistolis dicat ita se quatuor synodos recipere sicut cxremoniis initiari, ob devitandum videlicet eorum
qualuor Evangelia, aperte deinonslral eodem moilo, C scandaluin, qui putabant eos ila Mosaica decrela
sicut prxmisit, synodum Constantinopolilanam reci- tanquam idolnlatrisedogmata damnasse, quod etbiii
pere, scilicel, ut quod de lide contra hxreticos in ante facere consuesse Ttraotbei maxime circumci-
ea est diffinitum apostolica sedes rccipiat, canonesi sione probatum est. Quinlam vero synodum aposto-
aulem vel gesla synodi illius contra Nicxnos canones, lorum Patres noslri fuisse tradunt, quando secundun»
ul supra oslensum est, nequaquam recipiat. Quia quod prxdictum est teinpus adimptelionis advemt, ut
vero sedes aposloUca canones Chalcedonensis cou- in omnem lerram exirel sonus eorum, et in fines
cilii, preeter iUud unum capitulum in xvn recapilula- orbis terrx verba eorum, et secundum Domim dic-
lum, quod eonlra Nicxnos canones est constilulum , tum, Evangelium prxdicarelur in toto mundo ner
recipiat, idem beatus Gregorius in epistola ad Se- apostolos, qtiibus dixil: Ite, docete omnes gentes
cundinum, et in homilia Evangelii decima septima (Matth. xxn). EttuneSymbolum, sicut universalis le-
evidenter oslendit : « Quinam sttnt, inquiens, in nel Ecclesia, condiderunt, singuli singulas senten-
templo Dei hodie qui colurabas vendunt, nisi qui ini tias proferenles , sicut et Leo ad Pulcheriam Au-
Ecclesia pretium de impositione manus accipiunt, gustam demonslrat (epist. 15, in fine):« Siquidein
per quam vitlelicet imposilionem Spiritus sanclus ipsa, inquit, calbolici Symboli brevis el perfecla
ccelilus diiltir ? Columba igitur venditur, quia manus; D confessio, qux duodecim aposlolorum totidem esl si-
imposilio, per quam Spiritus sanclus accipilur, adl gnata senlentiis, tam instructa sit muniiione ccelesti,
prelium prxbetur. Sed Redemplor nosier cathedras; ut omncs hxrelicorum opiniones solo ipsius possint
vendentium cohinibaseveriit, quia talium negotialo-- gtadio detruncari. Cujus Symboli pleniludinem si
rum sacerdotium deslruit. Hinc esl quod sacri ca- Eutyches puro et simplici voluisset corde concipere,
nones SiraOniacam hxresim daranant, ct eos sacer- in nullo a deeretis sacratissimi Nicxni concilii devia-
dotio privari prxcipiunt, qui de largiendis ordinibusi ret, et hoc asanctis Pairibus intcHigeret conslitu-
prelium quxrunl. Cathedra ergo vendenlium colum- tum, ul conlra apostoticam fidem, qux non nisi una
bas evertilur, qua.ndo hi qui spiritalem gratiam ve- est, nulfum seingenium, nullumelevarel eloquium. >
nuiidant, vel ante humanos velanleDei oeulos sa- Denique post hxc nulla synodusab aposlolislegilur
cerdotio privanlur. > Nulla quippe synodus ex hac ree celebrata , qui fuerunl per omnem lerram ad verbum
decrevit judicium nisi Chakedonense. conciliurn, li- fidei seminandum progrediendo dispersi. Sed et bea-
cet inde babealur decretum et in canonibusqui vo- lus Gelasius iu catatogo qui libri ab Ecctesia calho-
canlur aposlolorum, quia non episcppalium concilio- lica recipianttir descripto, authenlicis scripturis, et
 377 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARlLAUDUN. 57S
Nicxnx, Constantinopolitanx, ac Ephesinx, Chal-. A lur, aut convicto caput amputetur. Judex criiniuo-
cedonensis quoque synodi, el aliis conciliis a sanctis sum disctttiens, non antc senlenliam proferat capi-
Palribus inslilutis , et orlhodoxorum opusculis, at- talem, quam aut rcus ipse confiteatur, autpcr inno-
que decretalibus epistolis apostolicx sedis ponlifi- cenles tesles convincatur. Tesies autem sine aliqua
cum, aliisque scripluris discrele commemoralis, de sint infamia, uxores et filios habenles, et omnino
his aposiolorum canonibus penilus tacuit, sed nec in- Chrislum prxdicanles. Testimonium clerici adver-
ler apocrypba cos misit. Qtiaproptcr in lectione illo- sus laicum nemo suscipiat. > Qux quaulum nliena
ruin sequenda est caulela ab eodem sancto Gelasio sint a sacris caiionibus, et quaiitum inimica sinl
prxmouiia : « Cnm hxc, inquit, ad calholicorum ecclesiasticis judiciis, nemo est qui ignoret, et quam
i.ianus advenerint, tieili PaiiJi apostoli prxcedat tibi tuisque nuperrimis factis, de qtiibus reprehen-
senlentia, qua dicil: Omnia probale, quod bonum deris, sint in quibusdam adversx, ex quibusdam de
est tenete. (I Thess. v). > Sicul et in illis capilulis , plurirois hic osleusis palenler quilibel potest agno-
qux dicunlur ex legibus Roroanis Lalina et Grseca scere. < Placuit, inquiunt (cap. 22), ul nullus epi-
lingua conscriptis, ct ex prxfalis epislolisdiverse scoporum quemquam clericorum judicare aul dam-
collecta, et satagenle Osio ad synodum Nicxnam nare prxsumat, nisi accusalus legitimos accusatores
delata , sed nonnisi ea qux ibidem constituta tene- B 1 prassenles habeal, locuinquc defcndendi accipiat ad
nms, ad servandum fuisse decreta. Unde identidem abluenda crimina. » El post aliquanta : < Nec prius
isdem Osius quxdam in synodo Sardicensi recitavit, litigantibus sua velit, quin judex, sentenlia obviare,
qux cum legatis apostolicx sedis ab eadem synodo nisi quando ipsi, peraclis omnibus, jam nihii aniplius
corroboraia Ecclesia catholica recipit. In qua sy- habuerint in quxslioiie quod proponanl, el landiti
nodo, cui prxsederunl legali aposlolicx sedis, iderh aclio vcnlilelur, quousque ad rei veritatem perve-
Osius Cordubensis episcopus , et Vincentius Capua- nialur, » el rcliqua. < Caveant judices Eccleske
nus, alque Calcpodius Ncapolilanus, fuerunl de he- (cap. 55), nc absenle eo cujus catisa veulilatur
speriis parlibus episcopi quasi trecenli, ex orienla- sentenliam proferant, quia irrila erit, iuio el cau-
libus sex et sexaginta , suh Conslanlio iinpcralorc , sam in synodo pro faclo dabunt. » Contra quas sen-
Rufo el Eusebio consiilibus : et orientalibus Ariauis lentias fecisli, quando cxconiinuiiicalioiies Dco et
a synodo fuga recedentibus, hesperii catholici te- prxccptis ejus contrarias, de quibus te scriptis re-
manenles quxiunc agenda ftierant exsequi sludiie- dargui, exerere prxsumpsisli. El ilem in eisdcin
runl. Recordare quaudo hxc et plura hinc tibi dixi sentenliis scriplum esl (cap. 27) : < Smit nonmilli,
cx tradilione hislorix veleris , cum mihi eras dul- qui indiscussos pole:lale lyrannica non canoiiica
cissimus filius, et ubi etiam ista ile apostolorum ca- C ( auctoritate damnaut, et sicul nonnullos gralia favo-
nonibus, et de in prxfatis synodis, Osio satagente, ris sublimanl, ita quosdam odio invidiaqtie permoli
reciiatis capitulis legere poluisli, si non neglexisli, humiliant, cl levi opinionis aura condemnant, quo-
et conlra auctoritatem velerum, qui veraci atlesta- rum crimina non approbant. Ideoque communi de-
lione confirmanl non plura fuisse capilula sacri Ni- crelo censemus, ut quaiidocunque aliquis episcopo-
exni concilii, quam illa qux ex anliqua cousueludine rum criminalur, congregalis omnibus ejusdem pro-
catholica lenet et veneralur Ecclesia, his acquiescere vincix episcopis causa ejus audiatur, ut non occullc
nolens conlende, si dicentem Apostolum nolueris jtidicelur vel damnelur ; quia ab aliis prius judicari
obaudire : Si qu;s, inquil, vult conlentiosus esse , non polesl, nisi ab his a quibus ordinari poluif :
nos lalemconsueludinemnon habemus, nequeEcclesia quod si aliler faclum fiierif, nullas vires habebit.
Dei (I Cor. x). Ego autem ex hac causa ceslus jam Bona hora, lantum laborasti ut nulli subdittis esscs
deposilos non resuroam, cum sufliciant mihi qtix se- nisi aposlolicx sedis ponlifici, et nullus le judicarc
des aposlolica el calholica docet Ecclesia. El quod posset nisi aposlolica sedes ; ctim ex ipsis sentcntiis,
addidisti tuis commenlis, nonesse primatem dicece- quas ad defensionem ttii niuniroinis protulisli, hoc
seos prxter aposloli primi vicarium, sufficienter su- conlra le proferalur, quia ipsfs es subdilus, et ab bis
pra legisti qux sacri canones et decreta sedis Ro- 'u potes judicari, a quibus poluisli ordinari. Miranda,
manx pontificum de provinciariim primalibus intel- vel polius miseranda tua mirabilis imo miserabilisj
lexerunl ac decreverunt. sapientia, quia hxc iu ipsis scntentiis viderc non
De senlenliis vero,qux dicunlur ex Grxciset Lati- poluisti, vel videre non voluisli, cum legas episco-
niscanonibuset synodisRomanisalquedecreiis prx- pus sancla animalia Ezechieli oslensa plcna esse
sulum acducum Romauorum collectxab Adriano pa- oculis ante et rctro, cl arroganlem Pharisxuin ibi
pa, et Engelramno Melensium episcopo dalx, quando ocnlum non habuisse, ubi jactando enumerans bona
pro sui negolii causa agebatur, ex quibus quxdam sua publicano se prxtulit. Ilincetiam de te inlelligi
tuis couimentis inlerpostiisti, quam dissonx inler se potest qtiod Salouion dicil : Doctrina sua noscilur
habcantur, qui legit satis inlelligit, et quain diversx vir : qui autem vauus et excors est,palebil contemptui
a sacris canonibus, et qtiam discrepanles in quibus- (Prov. xn). Et Seneca pene Clirisiianus, et apostolo
dam ab ecclesiaslicis judiciis babeantur, ul hic qux- Paulo familiaris : Videndum, inqutt, ne per quai ad-
dam de plurimis ponam , evidenler manifeslatur. miratio paralur, ridicula et odiosa sinl. » Et ilem
«Delatori, inqtiiunt (eapp. 57, 75), aul liugua capule- Salouioii : Quomoilosi urgenlo fordido ornare velii
 379 UINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 580
rit.i ficlile, tic tubia iumcnlia cum pessimo corde so- A
, vinilas ctuciligi non potuit, Iiomocsl qui crucifixiis
cialn (Prov. xxvi). El Calo : fuil. Ttt me rcprchendis quia dico, quoniam anle-
Auditquodnon vult, qui pcrgitdicere quortvult.
IJrus proscruit,quodstultasilemiuceljtil. quam (u fuisses nalus, ego canones scivi, jactans le
Toilemalilcsles, le\iusmalanosirafeiemu?. cur non libi liceat scire, qui post me didicisti, quod
Unde item Salomon : Ejice derisorem, et exibit cum ego scio qui anle le diilici. Sed Paulus non esl dc
eojurqium, cessabuntquecuusx el conlumeHm(Prov. luo corde locutus, qui legens dictum a Moyse : In-
xxn). Si vero uleo lalia qux libi visa sunl, de prx- terroga patrem luum el annunliubil tibi, majores tuos
fatis sententiis, ac sxpe memoratis epistolis, de- et dicent libi (Deul. xxxn), gloriatur se didicisse le-
iruncando, et prxposterando , aiquc disordinando gem ad pedes Gamalielis (Act. xxn) : et sciens quia
collegisti, quia forte putasli nemiiiem alium eastlem quando superbus eral, de coelo'est proslralus a
sentcnlias, vel iDsas epistolas, prxter te habere, Domino, et qui prxdicator fiilurus eraf, non tamcu
idcirco talia Iibere te existimasti posse colligere, mox ut prxdicaret quod viderat audivil, sed ei ja-
res mira est, cum de ipsis sentenliis plena sil ista cenli dicitur : Ingredere in civitatem, el dicelur tibi
lerra, sicut et de lihro collectaruin epislolarum ab quid te oporleal facere (Act. ix). El hoc Dominus
Isidoro, quem de Hispania allatumRicuIfus Mpgiin- eum ab Anania discere voluii, undc ipse eum siatim
tintis episcopus in hujiismodi, sicul el in capitulis B ' et in momenlo per revelalionem potuit docere.
regiis, sludiosus oblinuit, et islas regiones ex illo Deindevenit HierosolymamviJerePetrum (Galai. 1).
repleri fecit. I.i cujus proefationeidem Isidorus dicit Deinde post annos quatuordecim ascendit Hieroso-
de apostoloruincanoiiibus, quod a quibusdam dican- lymam (Galal. n) secundum revelalioncm, et contu-
lur apocryphi, et plures eos recipiant, ct sanrti lit cum anlecessoribus suis apostolis Evangeliuiii
Patres eorum senteulias synodali auctorilate robo- qtiod prxdicabat in genlibus (ibid.) : seorsmn au-
raverunt, et inler canonicas conslituliones posue- lem cura his qui videbanlur prxslantiores, ne forte
rtmt : quod de quibusdam sententiis vcrum est, in vacuum curreret aul cucurrissct. Et hxc dico
sicut alibi in hoc opusculo poles lcgere. Differenliam non ignorans de quibusdam dictum fuisse : In anii-
quoque inter epislolas quas collegil el sacros cano- quis est sapientia (Job. xn), et de quibusdam, Cani
nes, ex verbis heali Gelasii, quibus cl stia verba in- hominis, sapientia ejus. Similiter de quibusdam :
lerposuit, fecit. De Nicxno auleni concilio uon esl Quanto juniores, tanto perspicaciores, et dc quibus-
ita ut scripsit, siculi mullis auctorilatum lesliinoniis dam iiitelligendum, Quanto juniores, tanlo pervica-
approbatur : et quod de pascha ex epislola Theo- ciores, de quulibus Paulus dicit: Eril lempus cum
phili protulit, qui ccclesiasiicas hislorias legit, in sanam doctrinam non suslinebunt, sed ad sua deside-
eodem concilio de pascha cuin capitulis ibidem con-IC ria coacervabuntsibi magislros (II Tim. iv), et rcli-
stitutis epistolam conditam reperil. De ciijtts scilicet qua. El quoniam scimus ubi, el quanlo tempore, el
Isidori dictis, sed et de episiola Daroasi, quam sux a quibus, et qtise ac quaitla ditiicisii, qul noii es
prxfationi supposuit, et colleclioni prxposuit, qux- doclus in schola Dauielis, de quo dicitur, Nunquid
dam possem prolixius ostendcre. ScJ cuni ad ea tu Daniele sapientior? (Ezech. xxvm.) quandiu lalia
qtix hinc sunt opus, apostolicx setiis Lconis, et libi ad intenlionem tuam noit profulura, qux in
Gelasii, ac cetcrorum pontificum Romanorum post commenlis tuis continentur, vadis fodiendo, ulilius,
Daraasum , sufficienlissime auctorilas ct explana- imo quia hxc inutilia sttnl ulile tibi foret illa qux-
lio suppetat, superfluum duxi 11011necessaria in rere, qux ad luam et commissorumtibi salvaiionem
medium devocare, ne illud poeticuin milii objicercs, debueras bajulare. Scilicel quomodo in regulis s:i-
Tu ne forteferasin sylvamligna, viator. cris debeas intelligere, quia quidam jubcntur usqne
Tu dicis, ut audivi, quia non ego solus sapio cano- nd missam calechumenortim ntanere in ecclesia,
nes el verum dicis. Acceptoprorsus boc dictum, non quidam autem sola inlra ecclesiam fideliumoratione
quia luum est, sed quia verum est. Et ego dico, quia jungi sacrx mysieriorum celebritati, a Dominicsc
non lu solus bene inlelligis canones, et veriim dico. aulem mensx conviviosegregari. El Leodicil (epist.
Recipe igilur hoc dictum, non quia meum est, sed D . 91 , c. i) : « His qui in lcnipore necessitatis, el
qnia vcrum esl. El si tu le pulas scire quaenon di- periculi urgentis inslantia, prxsidium poenilenlix el
dicisli, ego iilum hominem solum dico esse, qui mox reconcilialionis imploranl, nec satisfaclio inter-
scivit qux non ab homine didicit, de quo adtniran- dicenda esl, nec reconciliatio deneganda. « Et Inno-
tes dicebaitt Judoei: Quomodohic lilteras scit, cum cenlius dicil (epist. i, c. 19): Ut qux Chrislo spiri-
non didicerit? (Joan. vn.) El ideo potuit per idiotas tualiter nubunt et a sacerdote velanlur, si postea
el piscatores docere oratores, et subjugare sibi im- vel publice niipserint, vel se clanculo corrupertnt,
peratores. Et quia ego dico illum solitm hominem non eas admiltendas cssead agendam pcenilenliam,
esse, qui scivit qux ab homine non ditlicit, tu vide- nisi is cui se junxeraiil de mundo recesserit. i Et
bis de Paulo, qtii dicit se non didicisse ab bomine, Coeleslinus dicit (epist. 1, c. 2) : Ul nulii sil ullima
sed per revelalionem Jesu Christi, quem idem Pau- pcenitentia deneganda. >Cum enim nullus dicitur,
•iis hoitiinem esse non dcnegavit, quando dixit se nemo cxcipitur. Et Leo sicul prxmisimus (epist. 91,
nihil scire, nisi Jesuin Chrislum, et hunc criicifixum c. i) : « Imploraniibus nec satisfactio, inquit, inlcr-
(I Cor. n) : quia Jesus Dens el homo, qiioniam di- diccn.la csl, nec reconcilialio denegaiida. » Et luc-
531 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARlLAUDUN. 5S2
reticos ac schisinaticos legimus ad ecclesiaslicae A Rusl. Narb., cap.- 8) : « Iloruin causa Dei judicio
lidci et pacis utiitatem redeuutes per manus cpisco- rcservanda est, in ctijtis manu fuit, ut laliuin obitus
palis imposiiioncin in ordinibus suis debere rccipere, usque ad communionis remedium differretur. Nos
et presbyteros vel diaconos in aliqua graviori culpa autem quibus viveniibus non communicavimus ,
Convictos,qua cos a ministerio necessc sit reinoveri, morluis communicare non possumus. » Sed et quo-
non eis manus lanqttam pcenilentibus debcre im- modo distinclos gradus pcenitentium, de quibus in
poni. Sciendum ergo liobis est , cur hxrelicis cl canonibus legimus, pceniteanl poenitentes secundum
schisnialicis retleuntibus manus imponitur, el lapsis prxfixos gradus, intelligere quot sint, et qui sint, et
diaconibus vel presbyteris ad recouciliationcm ne- observare erga poenitentes in ecclesia debeamus, ne
quaquam maniis imponilur, de quibus Lco dicit : conlra sacras regtilas faciamus, nosse ex canonibus
< Hcjumodi lapsis ad promerendam miscricordiam sacris deberaus : de qtiibus quxdam, si in opusculo
Dei privalam esse cxpetendam secessionem, ubi islo diligeuler atlenderis, et ea redpcere ad nicmo-
illis salisfaciio, si fiieiil digna, sit etiam frucluosa.» riam volueris, qtix jam libi dixisse me recolo, quando
Et idem Leo dicit: « Ut si quis in regulas sacras videbaris dignationem discendi habere, el velle
commiserit, veniam sibi deinceps noverit denegari.» docenda discere, poteris intelligere. Suntet alia.plu-
El S. Gregorius, ac cxleri Romani pontifices, B rima, qux hiuc libi poleram coinputare, sed mihi,
sed et sacri canones dicunt lapsos in ordiue prxserlim inter spinas serainanli, esse longtim et
non debere reslititi, sicut nec publice pceiiiten- tibi infrticluosum fore existimo, quia volunlatcm
tes ad ecclesiaslicum ordinem promoveri. Quo- luam ac desiderium ad ca lendere inbianter audio et
raoilo ergo poenilenlia, si fuerit digna , esse po- video, quw lanquam fenum vetocilerarescent, et sicut
terit frucluosa, si in gradibus suis hujusmodi olera herbarum cito decidenl (Psal. xxxix). De qui-
pcenitentes non valebunl restitui ? QuiJ enim pro- bus iterum scriptttm est: Dormierunl somnum suum,
desl trilicum seminare, et fruclum illius non colli- et nihil invenerunt omnesviri diviliarum in manibus
gere? autdomum construere, el non illic habilare? suis. Ab increpatione tua, Deus Jacob, dormitaverunt
Nunquid qui cadit non acljicietut resurgal ? (Amos v.) qui asceuderunl equos (Psat. LXXV).« In morte
El quorumdam hxreticorum, quorum baptisma pro- animx, inquil Gregorius, menlis oculos a verilatis
balur, clericos in ordinibus suis recipi, quosdain luce clauserunt,qui in prxsentis vitx honore confisi
aulem legiinus recipi non debere, et a quibusdam sunt: qui temporalis ainor et bonor, lum sicut fumus
ijuosdam hxrclicos vel schismaticos cum cbrismalis deficicnt, nisi ad tempus fueris inde coiiversus,
unctione, a qtiibusdam quosdam pcr maiitis iinposi- quando transibit actus, manebit tibi reatus. > Ideo
lionem sine chrismatis unclionc, a quibtisdam quos- C oporluerat te illa, qux hic tibi prodesse inciperent,
dara sine raanus iinposiiione, ctim professione siirml et in seniper exisicnti sxculo amplius prodessenl,
et subscriplione, a quibusdam quosdam tanluin pro- quando, sicut dicil Aposlolus, veniet quod perfectum
fessione recipi debere legimus. Et ilem iu sacris ca- esl, et evacuabilur quod ex parle est (I Cor. xm), tola
nonibus legimus (conc. Arelal. n, can. 25) : < Ut nienlis devotione amplecli, de quibus si bodic aut
lii qui post sanclam religionis professioncm aposla- cras inlerrogaius fucris, vera et salubria responderc
lant, el ad stcculiim redeunl, et poslinodtim pcenitcn- valeres. Sed quia usus pesstmo preceptore leipso,
lix remedia non requirunt, sine peeniieniia comiuu- dedignaris scire quod nescis, cum inde interrogalus
nipnem penitus non accipiant, > Et : « Pcenitentes fueris, aut hxsitauJo dissimulabis respondere, aut
qui in infirmitale vialicum eucharislicx acceperint, incerta studebis perverse docere. Tandem ab eo quod
non se crcdaul absolulossine manus iiiiposilionc, si in fine pilacioli lui misisli : « Decretalia, inquiens,
siipcrvixeriut. > Et legimcs, qtiia sicut untim est qux a sanctis poniilicibiis primx sedis Roraanx
baptisma, ita ct una debet esse poenitetilia, qux Ecclesix stint instituta, cujus auctoritafe alque sait-
lamen publice agitur. Et sunt in nostiis parochiis ctione omnes synodi et sancta concilia roborantur,
plurimi, qui post poeniiciitiam et reconciliationem .. et slabilitatem sumunt, cur vos non habere vel ob-
per manus imposilionem, et post comraunionem, servari diciiis, nisi quia veslrx ordinationi contradi-
ilertim labunliir, non solum semel, sed etsecundo ac cunt? » Miror quare nou vidisti te manifesle redar-
terlio : quomodo uobis de his faciendum sil, cum, gui et increpari, cttiii illa, qux libi in parva schedula
sicut prxmisimus, sine poenilcnlia commuiiioiieni apiul Gundiilfi villam dedi, ct in boc opusculo supra
nou accipicnl, vel quomodo qui accipiunt eucharis posui, qnx cerliim esl te babcre, peiiilus prxtenni-
ti.im, el sic moritiiilur, absoliitierunt, qui tion cssenl seris, nisi, nt tu ipse ex alterius verbis in luo pila-
absoluli sine manus iinposilioue, si supcrvivcrciil. ciolo scripsisti, quia tux ordinationi, id est lux vo-
El in sacris canonibus legimus (conc. Vasen., can. 2): luntali, et lux iiitenlioiii coittradicunt. Unde inferri
« Eorum, qui poeniteniia accepla in bono vilx cursu libi recte potest quod scriptum est : Ex verbis tuis
satisfactoria compunclione vivenles, sine comniu- te judico (Luc xix), sicul ipse scripsisti dicens :
nione inopiualo nonnunquam transilu in agris aut «Eccebicevidenlissimeoslenditur, si quis contra Ro-
in ilineribus prxvcniunlcr, oblalionem recipicndam, manorum ponlificum dccreta obloqui prxsumpserit,
et eorum funera ac dcinceps mcmorinm ecclesiastico jurc teincrilalis arguclur. i Igilttr lcge illam prxfa-
affectu pioseqiiciidaiu. » El Lco dicit (epist. 92, itd tam schedulam, el supra scripta ponlittcuin Roaaano-
383 HINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI 581
rum decreta ex sacris canonibus promulgata, et m- jA CAPUT XXV.
venies te obloqui pontificiim Romanorum decretis : De uuclorilate cl differentia conciliorum el epislvla-
et qttando aliera vice sic accurale dictabis, studio- rum sedis aposloiicwponlificum.
sius polire linguam tuam curabis, ne viliose conlra De cxtero qttod Daniel dicit: Pertransibunt pln-
tuam grammaticam dictcs , sicut hic fecisli di- rimi, et multiplex erit sciemia (Dan. xn), Doininus
cens : Si quis conlra Romanoruni ponlilicum decrcta demonstral ad Moysemdicens : Ego sv.mDeusAbra-
obloqui prxsumpserit. Nos enim simplices ac ham, et Deus lsaac, ct Deus Jacob, et nomen meum
idiotx, si hinc loqui contingeret, diceremus, aut Adonai non indicavieis (Exod. vi); et longeposl Moy-
conlra Roinanorum poiilificuin decrela loqui, aut sem Daviddicil: Supersenioresmeosintellexiel, super
Romanorum ponliflcum decrelis obloqui. Idero omnes docentesme intellexi (Psal. cxvni); et apostoli
enim est, attt contra Romanorum ponlificum de- viderunt et audierunt quod multi aniiqui justi de-
crela loqui, aul Romanorum pontificum decrelis siderantes non viderunl vel audierunt. Quod beatus
obtoqtii, ut non contemnendx auctoritatis falsator Gelasius, sapientix el scienlix spiiitu replclus, in
dicit : calalogo, qui libri ab Ecclesia calbolica recipianlur,
Obloquilurnumerisseptem discriminavocum. post descriplionem aulheniicarum Scripliirarum, et
B Nicxna, Conslanlinopolitana, ac Ephcsina , Chalce-
Unde tnus Servius, obloquitur numeris, dicendo oblo- donensi qtioque synodis commemoratis, siibjunxit:
quitur, cbordarum expressit laudem, quas dicit « El si qua siinl concilia a sanctis Palrihus institu-
verbis loctitas : obloqui enim non csl nisi contra lo- ta, posl hortim qualuor auclorilalem el cuslodienda
quenlem loqui. Qna de re, si talionem mihi reddere et recipienda decrevimus. > Commerooratis etiam
volueris, et in dictis meis reprehensiones quxrens opusculis orlhodoxorum ex nomine designatorum ,
inveneris , ego jam spretis jaclantibus ptierorum adjunxit dicens: « Item opuscuh atque traclattis
plausibtis, qui manenle intcgro sensu, in verbis u:e omnitim Palruin orlhodoxonun, qui in nullo a
magis intelligi quxro, quam admirari, cum Pauio sanclx Ecclesix Romanx consorlio deviarunt, nec
dicam : Et si imperiius sermone, non tamen scienlia ab ejus fide vel prxdicatione sejtincii stint, sed
(II Cor. xi, 6). T.ibi aulem novo grammatico, qui, ipsius communioni per gratiam Dei usque ad ulti-
ut frondosa etcondensa arbor, foliis ornaius verbo- inum diein vitx stix fuere pariieipes, legenda de-
rum pbaleris debes incedere, el lua figmenta gran- cernimus. > Deinde dicil: « Item decretales episto-
disonis pompare modis, et in omnem vcntum inflalis las, quas heatissimi papx diversis teinporibus ab
buccis grammalicasspuinasexspuere, hoc dicere.non urbe Roma pro diversorum Palrum consolatione
liceliit. In clausula vero tui pitacioli posuisti : C ' dederunt, venerabilitersuscipiendas. > Et sic de mar-
« Hxc, inquiens, succincte qtiidemexcerpsi, ac pas- Ij/rum passionibus conjiinctim loquens, et de vilis
sim pro qualilate negolii contexendb promiscueque sanctorum, el de aclibus beali Silveslri, et ex Scri-
conserendo, ordine cnm prxpostcro, lum composito, ptura de inventione Dominicx Crucis , et de inven-
sed et sensim connexo, ascivi. > Uinle parcat tione capitis beali Joannis Rapfistx, solertissime ac
mihi luaprudentia, et ciijiiscuiique allerius lectoris discrelissime addidit dicens : « Sed cum hxc ad
patientia , si luniultuario et sxpius repetito, noti catholicorum manus advenerint, beati Pauli apostoli
autem recli tramilis vel ordinalo serntone, neces- prxcedat scntentia : Omnia probate, quod bonumest
silale compulsus hoc opusculum designare potius tenete (I Thess. v).> Sedel inipsis apocryphis discrc-
quain perlicere studui : quoniam luis compilalio- tionem leneri debere subinnuit: « De quibus qux-
nibus confuso, et sicut ipse dixisli, prseposleroordine damin totum sunt rejiciemla, quxdanfaulem propler
positis, et nunquam in eodem slatu manentibus, bxreticorum calumnias inter apocrypha suut com-
aliter respondere non potui, nisi, ut venatores putenda, sed non penilus abominanda, de quibtis
ferx lustra sequenl.es agere auditu et lectione puer viros catholicos in suis opusculis testimonia legi-
schoL-irius in libro qui inscribilur Cyncge:icoa mus assumpsisse, sicut et beatus Judas apostolus in
"
Carlhaginensis Aurclii didici, liac illacque discur- ' epislola sua egit. >Animadverlenda igitur est discre-
rendo, reirograda cliam vestigia repelcndo, anfra- tio ex verbis beali Gelasii inicr synodalia concitia ,
clus tuos vesligantlo, explicare studerem : quod ad- et apostolicorum virorum epistolas, quas ante con-
huc mihi erit necessarium facere, el in explicanda cilia celebrata diversis temporibus, pro diversOrMin
de inceplis ralione, et in ostendenda causali aclione Patrum consolatione dederuut, quasque venerabitiier
de his qux adinisisti, el pro quibus libi el Ecclesix suscipiendas dicit: si qua sunt aiuem coucilia a
tibi commissx scripsi, contra qux irregulariter sub- sanclis Palribus instilula post qualuor conciliorum
scripsisli, ac subscribi fecisii, el etiam cum luam auclorilatem, custodienda el observanda decrevit.
novam subscripsionem, quin polius tuam novam prx- Unde ilein idem in decrelis suis dicil (Gelas.
sumplionem adiens, epist. 5, ad Dardanos) : « Palres, inqiiil, nostri
catholici doclique ponlifices, in unaquaqne hxresi
.... roille vias, tristesque labores quolibet tempore suscitata, quidquid pro fide, pro
Discursusquecitos, securi prteliaruris,
vcritate, pro comraunione catholica atquc apostolica,
el sinccro rorde liles domeslicas subire cotupellar. secundum Sciipluraruni tramitem, privdicationem-
 585 OPUSC. ET EPlST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 586
qtte majorum, facta semel congregalione sanxerunt, A libus temporibus, ila ut in eis conlincntiir, oiniiia
inconvulsuiu voluerunt deinceps firmumque con- et insimul cuslodiri valerent, et servari ac teneri
stare, nec iu eadein causa denuo qux prxfixa congruerent, Patres noslri, catholici videlicet docti-
fuerant retraclari qualibet recenti prxsumptione que ponlifices, in conciliis sacris leges mansuras
permiserunt, t Quanlum enim distet inler illa sci- usqtie in sxculi finem non conderenl. Suscipiendas
licet concilia, qux custodicnda et recipienda decre- ergti illas epislolas venerabiliter cum beato Gelasio
vit, et inconvulsa (irmaque deinceps Palres calholici dico, et ctnii leguntur, sicul ipse prxcipit Gelasius,
manere voluerunt, el illas epislolas, qusediversis tem- aposlolica illa prxcedat sentenlia, qua dicit: Omnia
poribus pro diversorum consolatione datx fuerunt, probale, quod bonum est tenete (I Thess. v). Et hxc
quas venerabililer suscipiendas dicit, nemo in do- dico, non quo quxdam in eis dicain essc non bona ,
gmatibus ecclesiaslicis exercitalus ignorat. Si eniin sed non per omnia sacris canonibus, Patrttmque con-
quxdam ex his, qux in quibusdam illis epislolis cilis consona, sicul et Apostolus dicil: Lex quidem
continentur, tenere et custodire'velle'inceperimus, bona et sancta, et mandalum sanctum, etjuslum, et
conlra alia plurima illarum epistolariira facere in- bonum (Rom. vn, 12) , sed in lemporibus suis. Et
cipiemus. Et rursus, si alia contra qux feceramus, Dominus de Jitdxis. quibtis ipsa lex data fuerat,
lenere et custodire inceperimus, adversus ea qux Bdicit: Dedis eis prwcepla non bona (Ezech. xx), id
antea scrvare voluimus facieraus, et a conciliis est, quxdam tempore revelatx gratix immutanda,
sacris, qux perpeluo nobis recipienda, tenenda, ac quia lex dicilut in allegoria, ut Apostolus de duobus
cusfodienda, atque sequenda sunt deviabimus: sed Abrabx filiis inlerpretalur. El palres, inquit, noslri
et a consuetudine quam catbolica Ecclesia habuit, omnes sub nube fuerunl, et omnes mare transierunt,
ex quo in sacrum Nicxnum concilium Palres nostri el omncs in Moyse baptizali sunt in nube el in mari,
convenerunt, qui adhuc, sicut Leo dicil (epist. 51, el omnes eamdem spiritalem escam manducaverunt,
vel 55, ad Anatol.), nobisctim in suis conslitutioni- el omneseumdem potum spiritalem biberunl: bibebant
bus vivunt, perniciosissime discedemus, et nibil autem de spirilali consequenteeos petra, pelra auiem
cerli tenentes in seclam Genelbliacianorum, id est eral Christus (Gal. tv, 24 ; I Cor. x, i). Et lex iu
Mathematicorum ofliendemus, qui diffinierunt omnia Decalogo quod non est immulatum accipitur, et lex
in incerlum. Nam et bealus Gelasius easdem epi- in cxremoniis et legalibus sacrificiis dicilur, qnx
stolas, non solum sacris canonibus in quibusilam fulurorum umbras appellal Aposlolus (Col. n), et ut
adversas, sed etiam sibi ipsis diversas oslendit, longe superius prxlibavi, immtilata nuiicspirilaliler
cura dicit, illas diversis temporibus pro diversoruin in Ecclesia conservantur. Quid enim agebatur in
consolatione dalas. Et hinc forte adversum me C Ulo populo Judxi nescierunt, sed nec modo sciunt.
dices : Ergocalumniaris apostolicam sede .n in san- De illis quippe dictum est: Quandiu legitur Moyses,
clis ejus ponlificibus, eo quod male senserint, et velamen super cor eorum posilum est (II Cor. iu); ibi
non lenenda decreverint. Unde libi respondeo, quod velamen figura est, sed ablata est figura, el apparet
<lclege non Judaice servanda, coniradiceniibussibi verilas. Audi Aposlolum quando ablatum est vela-
et dicentibus: Lex eryo adversus promissa Dei? roen. Cum transieris, inquit, ad Dominum, aufereiut
(Gal. III, 21.) Respondit Apostolus : Absit. Lex qui- velamen (ibid.). Propiliatus ergo peccalis noslris et
dem sancta, et mandalum sanclum, et juslum , el impielatibus per illud sacrificium vesperiinmn,
bonum (Rom. vn, 12). sed persouis et lemporibus quantlo Chrislus extendit manus in crucc ut dice-
suis congrua : Quw propter transgressiones posila est, relur : Dirigalur oralio mea sicul incensum in con-
donec veniret semencui repromiserat Deus, ordinata spectu tuo , elevalio manuum mearum sacrificium
per angelos in manu mediatoris (Galat. m, 19). Et vespertinum (Psal. CXL),sicut novimus quia Dotni-
illus epislolas sanctorum ct apostolicorum virorum, ntis circa vesperam pepcndit in cruce, ipse sacerdos,
diversis temporibus pro diversorum consolatione, ipse victima, ipse oblator, ipse oblalio. Ipse saeer-
sicut et beatus Gelasius dicil, a sede apostolica dos esl, qui ntinc ingressus esl in interiora veli,
datas, et per eosdem Domini sacerdoles qui et solus ibi ex his qui carncm geslaverunt interpellat
angcli secundum Scripturam appellantur ordinalas, pro nobis. Iii CIIJIISrei figura, in illo primo populo ,
cura bealo Gelasio apostolico viro venerabiliter su- el in illo primo leuiplo, unus sacerdos inlrabat in
scipiemks dico. Qux suis tetnporibus congrtientes Sancta sanctornm. Populus omnis foris stabat, et
fuerunt, donec per sacra concilia Palres noslri in ille, qui solus ingrediebatur in inleriora veli, offe-
unum convenienles, sicul ejusdem apostolicx sedis rebat sacrificium pro populo foris stante . Propitia-
pontifices protestanlur, suggerenle sibimet sanclo lis ergo peccatis nostris et hnpielatibus pcr illud
Spiritu, quoniam aliler credendura non est, man- sacriftciura vesperliiium, transimus ad Domi-
suras usque in finem sccculi leges coi.didertint. Et num, et aufertur velamen. Troplerea el Domino
sicut de lege dicit Aposlolus: Si enim esset tex qum crucifixo velum templi srissum est Itaque nec car-
posset vivificare, vere ex tege essel juslilia (Ga- nem prxputii circtimci'dimus juxta ritum Mosaicx
lat. lii, 21), ita salva reverenlia sedis aposlolicx legis, nec abstinemus carnibus quas eadem lex dicit
dico, quia si illa, qu;e in eisdcm epislolis eontinen- immundas, nec sabbala, el neomenias, el dies feslos
tur. el sui lentporibus congnta fueriml, sitbseqiicn- corum carnalitcr observamus, nec victimas peco-
587 IIINCMARIRIIEMENSIS AnCIIlEPlSCGPI 588
riim sacrificamus Deo, nec P.iscba in ove et azymis i verum est, quia ralio et verilas consuctudini prx-
similiter cclebramus, et si qua alia fuerunl vetera ponenda esl : sed cum coiisucludiniveritas suffraga-
sacramenta, qitx omnia, ut dixi, umbras futurorum tur, nibil oporlet firmitis retineri. Quxdam denique,
(Cot. n), appcllat Apostolus, quia ea sigiiificabant sicul in cistlem epislolis ab apostolis tradita legun
suo lempore revelanda, qux nos revelala percipi- lur, vel cx legibus Romanis assumpta inveniuntur,
mus, ul remola timbra, ntida eorum luce fruamur. ita plenariorum conciliorum auclorilate firmata
Nam et exuendo velerem homiitem circumcidimur servanlur : el qiixdam ex his in conciliis immutala
in exspolialione corporis caruis, el qnos cibos illi fuerunt. Sed et qnxdam de bis, qux in regionalibus
vitatn in pecoribus, nos viiamus in moribus, et fucre stalula conciliis, plcnariorum conciliorura
exhibemus corpora noslra hosliam vivam sanctam, auclorilate immtitata, vet in poslinodiim irrefraga-
Dco placentem (Rom. xn), cui et animas nostras in biliter conservanda lenentur, sicul calholici doctores
desideriis sanctis pro sangitine inlelligenter effundi- et Ecclesix magislri dcmonstrant, et parlim ex
mus, et Christi velui agni immaculali sanguine ab eorum diclis supra ostendi : et prxler ea qux de
otnni iniqtiilate mundamur: qui propler simililii- verbis beati Augustini in hocopusculo posui, in libris
dinem carnis peccali, etiam caprino pecore in ve- deBaplismo dicil : primum quidera GSlendensdiffe-
lcribus sacrificiis figuraliir, nec eum negat in crucis B renliam esse inter epistolare colloquium, quo istse
cornibtis tatirum, qui in illo cognoscit maximam epislolx apostoUcorum, de quibus agitur, conditx
victimam. In illo requiem cum invenimiis, vere sab- sunl, et regionale ac plenarium concilium. « Video,
batizamns, ct lunx novx observalio, vitx novx cst inquil (lib. m de Bapt., cap. 2), quid adhuc a me
sanctificalio, ct Pascha noslrum est Christus, et possit inquiri, videlicel, ul respondeam verisimilimis
azymum nostrum sinceritas verilatis fermentum non illis rationibus, qttihus vel ante Agrippinus, vel ipse
habens vettistatis. Et propter haiic vilx novilatem , Cyprianus, vel illi qui eis in Africa consenserunt,
primus mensis in anni mensibus celebralioni huic at- vel si forle aliqiri ex transmarinis lerris longe dis-
tribulus est, nani ipse dicilur elmensis novorum. Quia cretis, '.nillo quidem sive ptenario sive saltem regio
vero in toto lemporesxculi nunc lerlium tempus appa- nali concilio, sed epislolari colloquio, commoli suut,
ruit, ideo resurrectio Domini triduana est. Primum ut hoc esse faciendum pularent, quod et consueliido
enim tempus est anle legem, secundum sub lege, Ecclcsix prislina non habebat, el postea catholicus
terlium sub gralia, ubi jam manifestatio est sacra- orbis terrarum robuslissima firmitale consensionis
menti prius occulti in prophetico xnigmale : hoc exclusit, ut quod per disputationes ejusmodi in ali-
ergo et in lunari tiumero significatur. Quia enim quorum menles irrepere coeperat, de salute veniens
scptenarius numerus solet in Scripturis ad quam- C unitalis potenlior verilas el univcrsalis medicina
dam perfectionem mystieusapparere, tertia hebdo- sanaret. > Item differentiam inter regionalia et ple-
mada lunx Pascha celebralur, id est qui dies oc- naria conciliaoslendil hoc modo : < Nobis, inquiens,
curril a quarta decima in vicesiinam primam. Et lulura est in ea non protrahi aliqua temeritale
quxcunqiie alia illis veleribus adumbrata sunt signis, setilenlix, qux nullo in calholico regionali concilio
in isto habent finem, cuius regni non erit finis coepta, nullo plenario lerminala sunt. Id autem se-
(Maith. v). In illo quippe omnia oportebal impleri, curum est sentenlia vocis asserere, quod in guber-
qui venit legem et prophetas non solvere , scd im- nalione Domini Dei nostri et Salvatoris Jesu Chrisli
plere. Proinde illa velcra signa rerum non evacuavit ttniversalis Ecclesix consensione roboratum est. >
arguendo, sed mutavil implendo, ut alia essent Ilcm differenliam ostendil inter aullienlicas scriplu-
qux nuntiarent venisse jam Cbristum, qnam fuerant ras, el regionalia et plenaria concilia. « Quis, inquit
illa qux prxnuntiabant esse venturum. Similiter et (lib. II de fjapf.,cap. 3), nescial sanclam Scripturam
in illis apostolicorum virorum epislolis, quxdam calholicam , tam Veleris quam Novi Testamenti,
demonslranlur eliam apud genliles fuisse anle ad- certis suis terminis contineri, eamque omnibus
ventum Domini significaliva, sicuti de provinciis et posterioribus episcoporum lilleris ita prxponi, ut dc
privilegiis civilalum , et primalibus flaininum et - illa omnino dubitari et disceplari non possit, utrum
archiflaminum, qux ad instar legis Mosaicx, longe verum vel utrum rectum sii,qtiidquid in ea scriptum
nnle gentilium dispositionem , cl in legislalionc, et esse constiterit? Episcoporum autem liiteras, quap
in eis quibusque distiiiclionibus exislenlis, til supra post confirmalura canonem vel scriplse sunt, vel
ostendi, el in divisione Iribuum ac incolaliium, et scribuntur, et per sermonem fbrte sapienliorem cu-
privilegiorum , acpriinaluum ordinum singulorum juslibet in ea re peritioris, et per aliorura episcopo-
gentiles disposuerunt, el, ut Clemens atque Anacle- porum graviorem auctoritatem, doctorumque pru-
tus ostcndunl, aposlolica Iradilione in Ecclesia denliam, et per concilia licere reprehentli, si quiJ
hodieque servanlur in divisione rcgionum, et pa- in eis forte a verilale devialum cst: elipsa concilia,
Tochiarum, et piivilegiis sedium, et episcoporum, qux per singulas regiones vel provincias fiunt,
ac melropolilanorum, alque primaturn. Qux aposlo- plcnariornm conciliorum auctoritati, quae liunt ex
lica vcra tradilio etiam ralione et prisca consuelu- universo orbe Christiano, sine ullis ambagibus ce-
dine suflicientissimc est conflrmala. Plane, inquit dere : ipsaque plenaria sxpe priora poslerioribus
Aiigtislinus(lib. iv de Bayt. conlra Donalisl, cap. 5), cmendari, cum aliquo experinicnio rertnn apentut
589 OPUSC. ET EPIST. LN CAUSA HINCMARlLAUDUN. 590
quod clausum erat, et cognoscitur quod lalebat, sine A sanclorum, -quasi ex eorum imagiiiibus, ipsos, vidc-
ullo typho sacrilegx superbix, siue ulla inflata cer- Iicet corda et promulgationes eortun, cognoscere
vice arrogantix, sine ulia contenlione lividx invi- possumus, qux sint qux singuli quique pro conso-
dix, cum sancta humililate, cum pace catholica, latione vel inslructione quorumdam, juxla tempo-
cum charilale Chrisliana. > Et ilem (ibid., cap. 9) : rum et actuum qualilatcm , et qux communiter
« Quapropter illud unum isti considerent, quod om- alque unanimiler in conciliis sacris ad auctoritalem
nibus palet. Si aucloritas Cypriani sequenda est, generaliter custodienda et recipienda perpetuo de-
raagis eam scquendam esse in unilale servanda, creverunt: tu hac discretione, ut prxmisi ex verbis
quam in Ecclesix consuetudine commtitanda. Si beati Gelasii, suscipe ad inslruclionem illasepistolas,
autem concilium ejus allendimus, littic esse uni- quas beatissimi papx diversis temporibus ab url.e
versx.Ecclesix poslerius concilium prxponcndum, Roma pro diversorum Patrum consolalione dederunt,
cujus se membrura esse gaudebat, et ut se in lolius legendas venerabililer, et serva sacra concilia, qux
corporis compage relinenda cxleri imitarentur, sedes apostolica el omnis seqtiitur Ecclesia, invio-
sxpius adraonebat. Nam et concilia posteriora prio- labililer. Et ul Dominus ex lege confirmai in Evan-
ribus apud posteros prxponuntur, ct universum gelio : In ore duorum vel trium testium stabil omne
partibus semper oplimo jure prxponilur. Cyprianus B verbum (Matth. xvm), quia mihi non pigrunt, tibi
enim sanctx Ecclesix catholicx tmiversitas non autem est necessarium, repelam libi quod de sacris
fuit, sed in ejus universitate permansil: cujus ra- conciliis ad Januarium dicil bealus Aiigiislinus :
dicem nunquam deseruit, sed in cujus radice fe- « Omnia itaque lalia, qux neque sacraruni Scriptu-
cundus, ut essel fecundior, ab agricola coelesti pur- rarum auctoritatibus conlineiitnr, ncc in conciliis
gatus est. > Hxc de aliis conciliis a beato Augustino episcoporum slatuta inveiJuntur, nec consiieliidine
sunt dicta. Cxterum de sacra el mystica Nicxna universalis Ecclesix roborata sunt, sed diversorum
synodo, sicnt supra ex verbis Leonis et aliorum locorum diversis molibus iimumerabiliter variantur,
ostendi, nihil unquam a quoquam , vel apostolicx ila ut vix aut omnino nunqtiam inveniri caussc
sedis pontifice, vel a plenario^concilio,miniine autem possint, quas in eis constiluendis homines secuti
a regionali, est immutatum, quod non sil penitus sinl, ubi facullas tribuitur , sine ulla dubitalione
irrilum. Sicut et sanctus Gelasius in decretis suis resecanda exislimo. > Qux verba beati Augustini
dicil : « Non, inquiens (epist. 11 ad Dardanos) , nos quomodo placeanl libi, lu vidcris, exiguitali autem
lalet, in tempeslate perseculiouis Arianx, plurimos mex tutius et salubrius videlur cttm illo sacra sequi
pontifices de exsiliis pace reddita respirantcs, per concilia, et omnibus qui me audire voluerint incul-
certas provincias, congregatis secum fratribus, ec- '-' care, non sequi relictis sacris conciliis illa qux ipse
clesias composuisse turbatas : non lamen ut illius exislimat resecanda , quam illa qux tu resecala el
synodi Nicaenx quklquid de fide el communione ca- dissecata proponis seclanda, quoniam sibi ipsis di-
tholica diffiniveratimmutarent, nec nova quemquam versa, ostendunt se esse non posse omnibus el in
pro lapsu damnatione percellerent: sed illius tenore omnibus servanda atque sequenda. « Oportet igilur,
decreli, nisi resipuisset, judicare daranatum, csset- . inquit Innocentius ad Decentium Eugubinum episco-
que consequens, ut nisi corrigeret , damnalioni pum, eos, quin Domini sacerdoles, hoc sequi qnod
procul dubio subjaceret. > Suscipc igitur illas epislo- Ecclesia Rontana custodit, a qua eos principium
las, de quibus tua commenla compilasli, venerabi- accepisse non dubium esl, ne dum peregrinis as-
liler, ut dicit Gelasius, el serva inviolabiliter sacra seriionibtis sludent, caput institutionum videantur
concilia, ut decrevit Gelasius, et cxteri calholici omittere. » Qtiid sit autem quod Ecclesia Romana
vitlelicet doclique decreverunt pontifices. Sicut et custodit, et Domini sacerdotes oporteat sequi, de-
de sanclorum imaginibus decreverunt, reprehen- monslral Gelasius (eptsf. 11 ad Dardanos) : « Con-
dentes eos, veluli et bealus Gregorius in epistolis fidimus, inquiens, quod nullusjam veraciler Chri-
ad Secundinum et ad Serenum Massiliensem de- n stianus ignoret, uniuscnjusque synodi constitulum ,
monstrat episcopttm, qui sub hac quasi occasione quod universalis Ecclesix probavit assensus, nullam
ne adorari debuissent, confringenda easdem ima- magis exsequi sedem per cxteris oporlere quam
gines dixerunt, et laudanles eos, qui illas non ado- primam, qux unamquamquc syuodum el sua aucto-
nuidas, sicut neqite confringendas, sed ad inslriiendas ritate confirmat, et continuata nioJeratione cuslo-
solummodo menles fttisse nescienlitim collocandas dit, pro suo scilicet principalu, qtiem beatus Petrtis
consliluerunl : quoniam in adoratione solius omni- apostolus Domini voce pcrceplum, Ecclesia nihilo-
poienlis sanctx Trinitalis humililer proslerni debet, minus subsequente, et tenuit semper et relinet. >
et si quis imagines Dei et sanctorum ad instructio- Ecce habes secundum legem elEvangelium, plenitu-
nem facere voluerit et habere non debet ullo tnodo dinem teslium lestificantitimde sequendis inconvulse
prohiberi. Et quia, ut scriptum est : Quomodo in conciliis, et de non sludendis peregrinis asserlioni-
aquis resplendent vullus perspicienlium , sic corda bus, Apostolo etiara prxcipienle, Docirinis variis et
hominum manifesta sunt prudentibus (Prov. xxvn) ; peregrinis nolile abduci(Hebr. xm).Peregrinas auteiii
el : Aqna profunda verba ex ore viri. (Prov. XVHI); eas assertiones ideo cum Innocentio dico, quia ex
et: Diriventur fontes lui foras (Prov. v); ex verbis quo sacra concilia in Ecclesia catholica celebrari
591 HlNCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 392
coeperunl, illa qux suo lempore partim viguerunt, A Ucet a quibttsdam non prxvalenlibus fueril atlenta-
nisi -quanlum ex eis sacra concilia assumenda vi- tum, constituisse ut per singulas provincias suis
derunt, ab usu ecclesiaslico effluxerunt, usquequo privilegia servenlur melropolitanis ecclesiis, ita ut
tiuper a te, quanlum ex le est, recrudescere ince- horum Omnium, videlicet sibi commissorum, melro-
perimt, ut ad ea, qux aspiras libenter, transire politanus habeat polestatem, decrevit dicens (conc.
possis in affcclum cordis licenter, et a nullo coer- Antioch., can. 6) : « Per singuias regiones episcopos
ceri vel judicari valeas regulariter : sed non sen- convenil nosse, melropolilanuin episcopum sollicilu-
tiunt tecum, neque libi consentiunl doclores et ma- dinem tolius provincix gerere, propter qtiod ad me-
gistri Ecclesix. tropolim omnesundique, qui negolia videntur habere
CAPUT XXVI. concurrant. > El item (can. 13) « Nullus episcopus
De eadem differentia iterum, el de conciliis plenariis, ex alia provincia audeat ad aliam transgredi, et ad
synodique Nicmnmprwrogativa. promolioncm rainislcrii aliquos in ecclesiis ordinare,
Unde quasi ex supererogatione superadjicio tibi licet consensum videantur prxbere nonnnlli, nisi
quod ilem beatus Augustinus ad Januarium dicil lilteris tam melropolitani, quam cxterorum qni cum
(episl. 118) : « Primo, inquiens, tenere te volo quod eo sunl episcoporum, rogatus adveniat, et ad actio-
cst hujus disputationis capul, Dominum noslrum B nem ordinaiionis accedat. > Quod manifeslum est
Jesum Christum, sicut ipse in Evangelio loquitur, de qttolibet metropolitano, ne in provincia metropo-
leni jugo suo nos subdidisse et sarcinx levi. Unde lilani alterius quod non est suum non pelitus vel
sacramentis numero paucissimis, observatione facil- vocattis praesumat, et non de luo metropolitano in
Iimis, significalione praestanlissimis, societatem novi lua parochia illi subjecla dicere. Unde et lnnocentius
poptili colligavit, sicut esl baptismus Trinitalis no- ad Alexandrum Antiochenum episcopum(episl. 20):
inineconsecratus, communicatiocorporisetsanguinis < Revolvcntes, inquit, aticloritalem Nicxnx synodi,
ipsitis,clsi quidaliudin scripluris canoniciscoinmen- qnx una omnium per orbem lerrarura mentem e»
dalur, cxceptis bis qnx servilutem poptili veleris pro plicat sacerdotum, qux censuit de Anliochena eccle-
congruentia cordis illorum et prophetici temporis sia, cunclis fidelibiis, ne dixerim sacerdotihus, esse
onerabant, quxel in quinquelibris Moysis legtmtiir. necessariura custodire, quia stiper diceceslm suam
llla aulem qux non scripta sed tradila cuslodimus, prxdictam ecclesiam, non super aliquam provinciam,
qux quidem tolo lerrarura orbe servanlur, dalur recognoscimus constiiutam. > Et Bonifaciuspapa ad
inlelligi, vel ab ipsis aposlolis, vel plenariis conci- Hilarium Narbonensem episcopum (epist. 5):«Nulli,
liis, qiiorum est in Ecclesia saluberrima auctoritas, inquil, videlur incognita synodi conslilutio Nicxnx,
cororoendata atqtte slaltila retineri, siculi quod Db- C qux ila proecipil, ut eadem proprie verba ponamus:
inini passio, el resurrectio, et ascensio ii: ccelum, et Per unamquamque provinciam jus metropolilanos
ailventus de ccelo Spirilus sancti, anniversaria so- singulos habere dcbere, nec cuiquam duasesse posse
lemnitate celebratur, el si quid aliud lale occurrit, subjectas : quod illi, quia aliter credciidum non est,
quod servalttr ab universis quacunque se dilTundil servandum sanclo Spiritu suggerente sibimet cen-
Ecclcs a. » Et in ediclo Jusliniani imperaloris, de suerunt. » El paulo posl: « Quod idcirco dieiraus, ut
recix lidei confessione, et refulalione hxresium qux adverlat cbarilas lua, adeo nos canonum prxcepta
adversanturcatholicx Dei Ecclesix, a synodoquinia servare, ul ita constittuio quoque nostra difliniat,
dictalo,et abeodemimperatore conflrmalo.scriptura quaientis metropolitani sui unaquxque provincia in
est: < Oporlet, inquit, etiam illud atlendere eosqui omiiibiis rebus ordinalionem semper exspectet. >
verilalem perscrulantur, quod forsitan in conciliis Et his consona Coeleslinus : < Juxta decreta, in-
quxdam a certis ibi convenienlibus dicunlur, aut quit (episl. 1), caiiontim unaquxque provincia suo
per favorem, aul per contrarietatem, aut per igno- melropolitano contenta sit, ul decessoris nostri data
ranliam : nemo aulem altendil ea qux per partem a ad Narbonensem episcopum conlincnt constituta :
quibusdam dicunltir, sed sola illa qux ab omnibus nec usurpalioni locus alicui sacerdoti in alterius
communi sensu diffiniuntur. Si enim aliquis secun- u concedalur injuriam. Sit concessis sibi contentus
dum illos voluerit allendere hujusraodi conlrariela- unusquisque limilibus, alter in alterius provincia
les, unaquxquc synodus invenietur semelipsam de- nihil prxsumal. > Unde et Africaiium conciliuraad
struens. > Qua discretione prudenlitis te inlelligens Coelestinumpapam scribit dicens (posl conc. Afri-
Anliochena synodus, quam sanctus Hilarius, illo in can.) : < Decreta Nicxna, sive inferioris gradtis cleri-
carne vivens tempore quando celebrala fuit, in epi- cos, sive ipsos episcopos, suis metropolitanis aper-
stola ad imperatorem Constaiiiinm, etin libro de Sy- tissime cothmiseruni. Prudenlissimeenim juslissime-
nodis monslrat fuisse catholicam, quamqtie Chal- que viderunt, quxcunque negolia in suis locis ubi
cedonensis comprobat : el sciens, post tempora orta sunt finienda : nec unicuique provincix graliam
quorumdam eorutn, de qttorum epislolis quxdam sancti Spirilus defuluram, qtia xquitas a Chrisli
collegisti et quxilam dolo omisisli, habitum Nicxnum sacerdotibus et prudenlervidealur, et constantissime
concilium (cdn. 6), cui a sequentibus sanctis conci- teneatur. > ElLeo ad Atiatolium (epist. 5P): < Hla
liis, sicut nibil contrariiim est addilum, ita ab eo Nicxnorum canonuin pcr sanclum vere Spiriluin
nihil est abrogalum, nihil mutilatum vel immutalum, ordinala conditio nulht unquam est parte solubilis.
593 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA IIINCMARILAUDUN. 594
Nulla sibiraet de mulliplicatione congregaliouis A men possunt minuere dignilatein. > Sed nec sensu
synodalia concilia blandiantur, neque trecenlis illis sacris canonibus concordanle in metrica titulalione
decem alque octo episcopisquantumlibet copiosior compilationis lux domno regi porrigendx scri-
numerus sacerdotum, vel comparare se audeat, vel psisli :
prxferre : cum tanlo divinitus privilegio Nicxna sft
Kesponsuma vinctorile nec exigier;
synodus consecrata, ut sive per pauciores, sive per ,
plures ecclesiaslicajudicia celebrentur, omni penilus et mihi per comrainistros meos ad te directos re-
auctorUate sit vacuum, quidquid ab iltorum fuerit roandasti, ne cogerem te respondere, quandiu iri
conslitulione diversum. > De cujus privilegio et cuslodia et absentia clericorum tuorum eras. Unde
bealusArobrosius dicit (lib. i de Fide, cap. 9) : «Non tibi tunc scripto respondi, et nunc ostendo te, ut
humana industria, non compositione aliqua, trecenti dixi, non reclo sensu ponere ex sacris regulis,
decem et octo episcopi ad concilium convenerunt, quod de non responderido in tua excusalione dixisti,
sed ut in numero eorum, per signum sux passionis asserenle sanclo papa Hitaro (in concil. Rom., c. 4) :
et nominis, Dominus Jesus suo probaret se adesse « Nos, inquit, iu nullo volumus severitatem ultionis
concilio, crux in trecenlis, Jesu nomen in deccm et exercere : sed qui in causis Dei conlumacia vel
octo est sacerdolibus. >— « Et mihi, inquil Hilarius, B contemptu deliquerit, aut ipse quod perperam fecit
ipse ille numerus hic sanctus est, in quo Abraham abolere noluerit, in se quidquid in alium non rese-
victor reguro impiorum ab eo qui xterni sacerdolii carit inveniel. > Non enim hxc qux egisti intef
est forma benedicitur. > Et item beatus Leo papa dubia vel obscura secundum Leonis decreta pote-
(eptsf. 36 Anatolio) : « Sancli illi el venerabiles pa- rant vel possunt ullo modo computari, ut inde lo-
tres, qui in urbe Nicxna sacrilego Ario cum sua cum defendendi te haberes, et tuis redonalus, re-
impietate damnato, mansuras usque in finem mttndi gulariter vocatus ad synodum respondere deberes,
leges ecclesiaslicorum canonum condiderunt, et apud sicut et in prxcedenlibus el in subsequentibiis
nos in toto orbe terrarum in suis conslilulionibus istitis opusculi ex sacris regulis, et tu et quilibct
vivunt, et si quid usquam aliter quam illi staluere alius qui legerit potest cognoscere : et ideo tibi
prxsumitur, sine cunctalione cassatur. > Et liinc scribere studui, ul qux in causis Dei conlumacia
sanctus Leo ad Pulcheriam Augustam : < Contra vel contemptu deliquisti, et qux perpere commisisti,
stalula, inquit (epist. 58), canonum palernorum, abolere curares, et factum luum, quo male exordi-
qux ante longissirox xtatis annos in urbc Nicxna nasli, sicut idem Hilarus jubet de eo qui male ordi-
spiritalibus sunt fundata decrelis, nihil cuiquam navit, ipse dissolveres : quatenns severitatem ullio-
audere conceditur : ita ut si quis diversum aliquid C nis in te exerceri ab eis quorum interesl non
decernere velit, se potius mintiat, quam illa cor- exigeres , et ego in me non invenirem quod in te
rumpat. Qux si utoporteta cunctis pontificibus iri- non resecare curaverim : quia, ut isdem dicit (in
temerata servenlur, per universas ecclesiastranquilla eodem conc, c. 1) : < NuIIifas est sine slattis sui
erit pax et firnia concordia, nullx de mensura periculo , vel divinas constilutiones, vel apostolicx
honorum dissensiones, nullx dc ordinationibus lites, sedis decreta teraerare: quia nos, qui potissimi
iiullae de privilegiis ambiguilales , nulla eriint de sacerdotis adminislramus officia, taliutn transgres-
alieni usurpatione cerlamina; sed xquo jurechari- sionum culpa respiciet, si in causis Det desides
tatis, ralionabilis et morum officiorumque ordo fuerimus inventi : quia ineminimus, quod llmere
servabitur, et ille vere erit magnus, qui fuerit tolius debemus, qualiter comminetur Dominus negligentix
ambilionis alienus. > sacerdotum : siquidem realu majore delinquit, qui
CAPUT XXVII. potiore honore perfruilur, et graviora facit vitia
peccatorum sublimilas dignitatum. > Scripsi ergo
De canonibus el senlentiis ab eo prave inlellectis et tibi secundum decreta Leonis, ut 3alubres
usurpatis. suscipere
curares horlatus, et nihil per contenlionem agentes,
Quod ergo de tua parochia , quasi ego ad aliquid D sed ad omne sludium devotionis unanimes, divinis et
in ea diffiniendumillara adire non possim, ex verbis aposlolicis conslilulionibus parercmus, et in nullo
Callisti et aliis, luis cOmpilalionibtis tecttm non pateremur providenlissima canonum decreta vjo-
facienlibus, affirmare conaris, prave inlelligis. Sed lari. Tu autem cogitans consilia qux non poteris
his el aliis regularum constilutioitibus invenies boc slahilire , iiiobedieuliam tuam , ne corrigas quae
observare debere unumquemque metropolitanum in perpere admisisti,et effrenationemdesideratx liber-
provincia alterius metropolilani, quod lu libi per- talis , indebile, ul non sis metropolitano subjectus*
verse arrogas de lua parocbia metropolitanx sedi de appellalione, et non reddenda compellatus de
Rhemorum subjecta. Unde ea qux stipra posui non injuslis judiciis tuis responsione, secundum sensum
mex personse arrogo, sed raetropolitanx scdis di- tuum, sed non reclum, interpretala vis palliare :
gnitaU ascrtbo : quia sicut bealus Leo dicit: < Elsi cum sicul Africx provincix canones manifeste de-
nonnunquam diversa sunt merita prsesulum, jura monstrent a quibus nori licet provocari, ita Sardi-
tamen permanent sedium , quihtts possunt xmuli censes canones patenter osteudant , appellatio
perlurbationem aliquam fortassis inferre. non ta- episcopi ad sedem apostolicam quando, ubi, et prd
PATROL.CXXVI, 13
 305 IHNCMARIRIIEMENSISARCHIEPISCOP. 59f>
quibus fieri et qualiter exseqtn debeat, sed cl lnno- A etiin poslponerc in aliquo prccsumaiis, exceplo si,
centius, ac Bouifacius, atquc Lco itlipsum decer- quod ncn oplainus, conira cumdcm melropoliinntim
nant : qui etiam et pro quibus appcllans constringi vcslruiii vos babcrc aliquid caus:r>conlingal, nt ob
non debeal, lcges concordantes regulis eloqiiuiilur. hoc scJis aposlolicx judicium rcquiratis. Nani iis
Allende igiiur conven-ienler quod ilem itleni bealtis qui petere fcstinant licentiam, quod scilis, pcr ca-
Leo Anatolio Conslaniiiiopolilanocpiscopo cxtol- nones eliam anliquoruiii Palruiu inslittilioiie pcr-
lenti se supra mensuram suam scripsil tlicens missuin. > Manifcslum cst cnim, qui canoncs banc
(epist. 5(i) : « Viriim catholicuin , et prxcipttc Do- licentiam a nieliopolilanis pcleiidnm a!i cpiscc.iis
mini sacerdotem, sicut niillo errore implicari, ita decreverunt. Qiiin Aiilioclicntimconcilium, a synodo
nulla oporlct ciipitJitate corrumpi. Dicente quippc Chalce.loiicusi favorabililcr coniprobalum. ScJ et
sancta Scriptura : Post concupiscenlias lnas non Sardiccnscs canoncs (lictiiit (can. 9) : < Ut ilc qnali-
eas, et a voluntale tua velare (Eccli. xvin), multis bel provincia episcopi ad eum fratrem el coepisco-
inundi hujtis illeccbris, multis vanilatibus resiston- pum nosiriim preccs mitlanl , qui in mctropoli
dtim esl, ut vcrsc conlincnlix obtineatur inlegrilas, consistit, ul ille et diaconuni ejits , ct supplicatio-
cujus prima esl lal.es superbia, iniliiint transgres- nes dcslinet, Iribiiens comincndatilias epistolas, et
sionis ct origo peccali. Quoniam mens polcntix B reliqua. > De judicio eliam apostolicie seJis cxpe-
avida, nec abstinet vctitis, uec gaudel coticessis, tendo advcrsus metropolilanum , si episcopo nc-
dum inordinato pravoqueprogressuexcresciinlculpx, cesse fuerii, iidem Sardicenscs canoncs decrevcrunt,
qux toleratx sunt studio repaiandx fidei et aniore sicut el Iunocculius ad Victricium Rutlioniagenseiii
concordix. > Quapropter revoca oculos mcntis tux episcopuropalcuter ostendit, cl Hilarus papa dicit
a pravis progressionibus, ct rectos gressus fac (epist. 8 ad Metropol. Gallim) : « lllud etiam non
pedibus inlentionis tux et actiotuim luarum, ut qui poluirous prxlcrire quotl solliciiudinc diligeuiiore
nunc de te gemimus, de te in Doniino gaudeauius. curandiini cst, ne prxtcr mclropolitanorum siiorum
Et attende quod bealtis Gregorius ad Feliceni cpi- lilleras aliqui cpiscopi ad quainlibct provinciam
scopum in Serdica scripsit (lib. iv, episl. 10): audcant proficisci, quod etiain in oinni geuere officii
< Qualiler, inqtiiens, obedientia vel sit rcverenlia clcricalis per singtilas dcbet ccclesias custodiri. »
prxpositis exhibenda, ex luis quoque subjectis ipsc El sanctus Leo ad Thcodorum Forojuliensem epi-
non ambigis. In qua re valde est utile, si id qnod scopum dicit (epist. 59) : « Solliciiudinis Ittx is
disciplinx vigor imponit, nullo cogente bumiliias ordo esse dcbuerat, ut cum metropolitauo ttto de eo
latidanda servaverit. Pervenit ad nos itaoiic quotl quod quserciidumvidebalur esse conlerres, ac si id
fraternitas tua Joanni fralri nostro, primie Jusii- C quod ignorabat dilcctio lua eliam ipse ncsciret,
nianx cpiscopo, sccunJum morem consliluluin instrui vos pariter posceielis : quia in catisis, quae
parere despiciat, et nec decrelo cjus, nec rclationi ad generalem observanliam pcrtinent omniiim
juxta coiisuetiidinem voluissct subscribere. QuoJ si Domini saccrdolura, nibil sine primaiibiis oportel
ita est, contrislainur, quia superbix de te niani- inquiri » Et Symmachus ail Cxsarium Arclatensein
festx prxbes indicium, quod quam sit prxcipue in cpiscopttm (episi. 5) : « Si quilibet, inquit, episco-
sacerdole culpabile, divinx clemenlia adinonilionis pus mctropolitano pontifici, juxta canonum diffini-
eloquitur. Propterea hortainur, ut mentis tuniore lionem vocalus, obtempcrare noluerit, noverit
dcposilo, antediclo fralri el coepiscopo nostro hu- succidenduin se, quod non optamus , ecclcsiaslicsc
inilein le exbibere et parcre noii desinas, qttateniis disciplinx. » Et Africx provincix canones dicunt
et Deus gaudeat in fralernilalis vestrx concordia, (can. io) : « Ul episcopus a piiiuale suo vocalus
et alii de le stimant bonitatis exemplum. Nam si, ad synodum compeleuter occurrat. Quod si nou
quod iion cretlimus, le in supcrbia permanere con- potucrit occurrere , nisi rationein impedimenti sui
tigeril, districtam canonicamqtie disciplinx corre- apud sutim primatem reddiderit, Ecclesix sux com-
ctionem contttmacix tux scito sacros canones nlci- munione deberc esse coiiteiitum. » Et (can. 20) :
scenter imponere. Bene crgo facis, lalem te sponte D ' t Qui non fuerit concors circa ineiropolitaiiani
salubri consideralioneprxbere, qualis esse canonica ecclcsiam , el circa saccrdolale consorlium, sed
coercitione exigentecompelleris. Nam nec libi denuo inflatus , el ab boc consorlio separatus, putat pro-
post hanc nosiram adinoiiitionem licebit ad tux prix plebi incubandttm, et nonnunquam convenlus
volunlalis arbilrium conlrn inorem majoribus luis ad concilium veuire detrectat, circa hunc non
inobedientem exislere, nec nos lantx indisciplina- tantum dioecesimnon esse servandani, verum et de
lioni ccclesiastieam cognoscas dissiimilare vel dif- propria ecclesia, qux illi male faverit, omnimodo
ferre vindictam. > El item idem S. Gregorius ad adnitenduin ut eliam aucloritate publica rejicialur,
Vincenlium, et cxteros episcopos (lib. vn , ind. 11, atipie ab ipsa principali calhedra rcinovealur. » El
cpist. 8) : « Hortamur, inqtiit, fraiernitatem ve- (can. 190 Canhag.) : « Si accusatus ad ralionem
stram, ut si quemquam vestrum pro causis propriis reddendam venire refugerit , et excommunicatiis
ubicimque tongius comptilerit ambulare necessitas, a primatc suo exstilerit , tempore qno non
a metiopotifariovestro, secundum indictam a sanctis communical , nec in sua Ecclesia vel parocbia
Palribus regulam, peterc licenliam dcbealis, ncc coinmuniccl. » Et sanclus Hilarus papa ad Leon
397 OFUSC ET EPIST. IN CAUSA IIINCMARILAUDUN. S98
lium, et cxteros episcopos scribit (epist. 2) : A i Aiigusiiniis, doctor famosissimus, atqtie ab aposlo-
< Quia non minus in sanctarum trailitionum dclin- lica sede recepiissimtis, qui Carthaginensi concilio,
quilur sancliones, qnam in iiijuriani ipsius Doniini in qtio bxc qua: eo prxmisimiis, aposlolica nuctori-
prosilitur. > Et Dioscorus in synodo Cbalcedonensi, lalc firmalo inlerfuil, ct plcnissime scnsum novit,
sicut in gestis ejusdem concilii, sed et in ediclo Ju- quo eadeni synodtis capiliilum illud constiluit, de
stiniani stiper quintam synodum demonstratur, non quo in epislola ad cleriiin et plebcm Ilipponicnsium
quia in fidem peccaverii, sed propter solum eccle- inler alia dicit (episl. 137): « Nuper in concilio epi-
siasticum ordinem, et quia contra suuni archiepi- scoporum conslitiititin cst, niillum clcricum, qui
scopum sacris canonibus obviaus rebellaveral, est iiondtiin convic:us esl, siispemli a comntunionc de-
damnatus. Et Acacius Conslantinopolilaniis episco- bere, nisi ad causam siiam cxaminandam se non
pus propter prxvaricalionem Nicaeniconcilii a Felice prxsenlaveril. > Ipsam aulcm prxsenlalionem idem
papa est condcmnnlus, sicul idem Felix ad etnn dcmonstrat coitcilium (conc. Carthag., can. 19), vi-
scripsit dicens (episi. i) : « Multarum transgressio- delicet, « ulaiit ipse aceusatus, ad causam suam di-
num reperiris obnoxius, el iu venerabilis Nicxni cendam eieclorum judicum die statula littcris evo-
concilii contumelia cs sxpe versatus. > Ilacc mentis catus occurral, aut aliquas vcras necessitatiscausas
oculo perspice, et ne illa, quoJ absit, itictirras so- JJ
] probet, quibus occurrcre non potuisse manifesliim
Iertissime cave. 6it. > Et aitendendum, qtiia dicit non potuissc, et
CAPUT XXVIII. iioii dicit non voluisse. Sic ct dc accusalorc dicit:
De maleab eo excommunicatis: qui et qualiler e.x- « Ut nec ipsi adimatur faculias causx sux peragen-
communicari debeanl, et qui ordo in judiciis dx, si se ad diem occurrere non valuisse probave-
ecctesiasticisobservandus. rit. » Sic et iterum de acctssalo, si ad conciliuai
Nam cum dical bcalus Pelrus aposloltis : Si bene nniversale aiiniversariuin occurrere nolucrit, dicit:
facientespatienter sustinelis, hwcest gratia apud Deum < Quod si accusattts vel accusator occurcre voluit et
(I Petr. n), causa iiijiirinrum tuarum, sicul in peli- nou valuit, excusabilcm quemlibet eorum synodus
lione mihi ab ecclesia Latiditncnsi dala conlincliir. esse voluit. > Hoc quippe Afiicana syno.Uispatenter
presbyteros et diaconos, ac rcliqttos clericos non ostendit, dicens : (can. 40) : « Ul si intra anntim ex-
accusatos, nec confcssos, ncque convictos, ab omni communicationis causam suam purgare conlempse-
ecclesiaslico officio excoiiimiinicasti, et ut nemo rit. » Unde el Cartbaginense concilium dicit (can.
sacra missarum ollicia iii tua parochia celcbrarel, 19): « Quisquis episcoporum accusalur, ad primalcni
interdixisli : cuin sacri canones neminem ab officio provincix ipsius causain deferat accusator, nec a
rcmoveri permittant, nisi aut sponte confessum, aut C l communionesuspendatur cui critnen intenditur, nisi
regulariter convictum, aut eum qui regulariler voca- ad causam suam dicendam electorum judicum die sta-
tus ad retldendx rationis judicium veuire noluerit, luta litterisevocatus minimeoccurrerit.» Quasenlen-
sicut scri|rttim esl in capitulo 19 Carthagineusis con- lia evidenler ostenditur, quia acctisator accusare non
cilii de episcopis, et iu 20 de presbyteris et diaconi-' potest, nisi in accusatione prxsens fuerit; potest au-
bus, ac reliquis clericis. « Si, inquiunt (can. 20), tcm accusare absentem : et qui non potest accusari
presbyteri vel diacoui fuerint accusali, adjuncto sibi nisi per prxsentiam accusatoris, potest absens judi-
ex vicinis locis proprius episcopus legilimo numero cari, imoetiam ab his qui hoc decreverunt jamjudi-
collegarum, quos ab eodem accusati pelierinl, id est catus esl, si ad judiciutn litteris evocalus secunduro
una secum in presbyleri nomine sex, in diaconi tres, quod decretum est non occurrerit, vel aliquas veras
ipsorum causas disculiant, eadem dierum el di!a- necessilatis causas, quibus eum oecurrere non po
tionum, et a communionc remotionum, el discussio- tuisse maiiifeslum sit, non probaverit. Similiier ut
nc personarum inler accusatores et eos qui acctisan- de episcopo, ita et de presbylero, vel diacono subse-
tur forma servata. > Scilicel sicut de episcopis iu queiiti capilulo demoiislralur. Hinc Bonifacius aJ
prxcedenli capilulo est dilfinilum: reliquorum autem seplcm provincias scripsit, dicens de Maximo (episf.
clericorum causas etiam solus episcopus loci agno- D '
2) : « Si adesse voluerit, prxsens si eonfidit ad ob-
scat et finiat. Et itein (can. 28) : « Presbyleri, dia- jccta rcspondeat : si adesse neglexerit, dilationcni
coni, vel cxtcri inferiores clerici, in causis quas ba- sententix de absentia non lucretur. Nam manife-
buerint, si de judiciis episcoporum suorum questi stum est confiteri eum de crimine, qui indulto et
fuerint, vicini episcopi eos cum consensu sui epi- tolies delegalo judicio, purgandi se occasione non
scopi audiant, el inter eos diffiniant: vel ad printates utitur. »
suarum provinciarum provocent, sicut et de episco- Qui aulem ad accusationem admitti non debeanl,
pis sxpe conslilutura est. > Et secundum Antioche- leges dicunt: « Sane bi qui crimiua sua in quoeslione
nos canones (can. 9) :« Ad metropoliin omnes undi- confessi sunt, de aliis si dicere voluerint, a judice
que qui negolia videntur habcre concurrant. > Et non credanlur : quia jurc et legibus constitutum est,
(carr. 20) : «In canonicis conciliis adsint presbyteri, ut spontanea professione reus reiini non faciat, ne-
el diaconi, el omnes qui se laesos existimant, et que illi de altero credatur, qui se criniinosuin esse
synodi experiantur examen. Nullis vero liceat apud corifessusest. » Et item : « Non credendum est cou-
se celebrare concilia, prxler eos quibus uielropoli- tra alios eorum confessioni, qtii in criminibus accu-
taua jura videntur esse commissa. > El hinc sanctus sanlur, nisi se prius probavctiut iiinocciiles, quia
 399 IIINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 400
periculosa est, et admitti non debet rei adverstim A accusalos causa debeal agiiari, Carlhaginense con-
quemcunque professio. » Et roiicilium Africanum cilium slattiil dicens (can. 30): « Ut accusalus vel
demonslrat: « Qui postea, inquiens (can. 96, 97), accusalor in eo loco iinde est qui accusatur, locum
quam excommunicatus fuerit, in ipsa adhuc ex- sibi eligat proxiinum,quo non sit difficiletesles pro-
commtinicatione consliltitus, sive sit clericiis, sive dticere ubi causa finiatiir; > et hinc leges dicunt:
sit laicus, accusare voluerit; omnesque servi, vel « Criminum discussio ihi agitanda est, ubi crimen
proprii liberli, ad accusationem non admitlnntur, admisstim csl : nam alibi criminum reus prohibetur
vel omnes quos ad acciisandn publica crimina leges atidiri. > El iterit : « Si quis adversarium aut repe-
publicx non admittunt; omnes etiam infamiae ma- lilione, aul cnminis objeclione pulsaverit, in provin-
culis aspersi, id est hislrioncs, aul lurpiliidinibits cia in qua consistil ille qui pulsatur, suas exerat
subjeclx personx; hxretici eliam , sive pagani, actiones , nec xstimet advcrsarium suum alibi aut
seu Jtidxi : sed lamen omnibus, qnibus accusalio longitis ad judicium perlrahemlum. Ille vero qtii
deuegatur, in causis propriis accusandi licenlia ptilsatns fiieiil si judicem suspectiim habuerit, li-
non est neganda. » (Can. 98.) « Et qnoliescun- ceat appcllare. > Et Carthagiiiense dicit concilium
qtte clericis ab accusatoribus multa crimina oliji- (can. 15): i Ulaqiiibusciinqiiejudicibusecclesiaslich
citinlur, el untim ex ipsis, de quo pritis egerit ac- jj ad alios jndices ecclesiasticos, ttbi est major aucto-
cusalor, probare non valuerit, ad cxlera jatn non ritas, fueril provocatum, non eis obsit quorum
admiitatur. Tesles autem ad teslinionium non fuerit soluta senlenlia, si convinci non potuerint,
ndmitiendos, qui nec ad acciisalionera admilti vel inimico animo judicasse, vel aliqua cupidilate
prxcepti sunt, vel eliam quos ipse accusator de aut gralia depravari. Sane si ex consensu parlium
sua domo produxerit : ad testimonium aulem in- elecli fuerint judices, etiam a pauciori numero qiiam
-tra annos quatuordecim xtatis sux non admittan- constilutum est, non liceat provocari. > Qualiter
tur. » Et sancltis Atigustinus dicit: « Quamvis. in- aulem sententia finiri debeat, leges ct sacri canones
quicns, vera sint quxdam, non lamen jtidici facilc monslrant, dicentes ut vel in synodo, vel per jndi-
rredenda sunt, nisi certis indiciis demonstrentiir. » ces, sive quos conquirenles primates dederint, sive
Qui fecit quod docuil, cum in reddila ratione ad quos ipsi vicinos ex consensu delegerint. « Depulati
primatem sux provincixXantippum scribens, qitem- attlem judices episcopi, ul Africanum dicit conci-
dam presbyterum suum Abundantium a se judica- lium (can. 88), ab illo primate sunt dandi, in cujus
luni esse demonstrat, de eo dicens (epist. 23(>): provincia catisa versalur : si autem ex communi
< Insintto prudenlix lux, Abundanliiimquemdam in placito conquirenles vicinos jit.dices elegerint, aut
inndo Strabonianensi perlinenle ad curam noslram p unus eligalur, aut trcs.et si tres elegerinl, aut
ordinalum fuissepresbyterum. Qui ciim non ambu- omniinn senlentiam sequantur, aut duoruin. > Et
laret vias servorum Dei, non bonam famam habere Cbalcedonense concilium dicit (can. 9) : « Si quis
coeperat, qua ego conlerritus, non tamen temere clericus adversus clericum liabet negotium, non
nliquid credere volens, sed plane sollicitior factus, deserat episcopum proprium, et ad sxcularia per-
coperam dedi, si quomodo possem ad aliqua malx currat judicia ; sed prius aclio venliletttr apud epi-
conversalionis ejus certa indicia pervenire. Ac scoptim proprium, vc! certe consilio ejusdem epi-
primo comperi, eum pecuniam cujusdam rusticani scopi, apud quos ulrxqtie partes voluerint, judicium
dc vino apud se commeudato inlervertisse, ila ut continebiint. Si quis autem prxter hxc fecerit, ca-
ntillam inde posset probabilem reddere rationem. nonicis correptionibus stihjacebit. > Et sanctus In-
Dcinde conviclus alque confessns cst, die jejunii na- nocentius ad Victricium episcoputn : « Si qux, in-
talis Domini, quo etiam Gippilana ecclesia sicul et quit (episl.1), causx, vel conlentionesinter clericos
ca;terx jejunabat, cum lanquam perrecturus ad ec- lam superioris ordinis quam etiam inferioris fucrint
clesiam stiam valefecisset collegx stio presbytero exortx, ut secundum synodum Nicxnam congregalis
Gippilano hora fere quinla, et cum secum nullum ejustlem provineix episcopis jurgium terminetur :
clericum haberet, in eodem fundorestitisse, et apud rv nec alictti liceat (sine prxjudicio tamen Romanx
quamdam malx farox mulierem, et prandisse el Ecclesix, cui in omnibus causis debel reverentia
cocnasse, et in una domo mansisse, et hoc negare custodiri), relictis his sacerdotibus, qui in eadem
non potuit. Nam qux negavit Deo dimisi, qux oc- provincia Dei Ecclcsiam ntilu divino gubernant, ad
cultare permissus non est, judicavi. Timui ei com- alias coflvolare provincins.Quod si quis forte prx-
mittere ccclesiam, prxserlim ittler hxrelicorum smnpscrit, cl ab oflicio cleri submotus, et injuria-
circumlatrantium rabient couslitulam. Ha:c autem rum reus ab oninibiis judicetur. Si aulem majores
mc prudentix lux prxcipue inlimare oporlebat, ne causx in medio fuerinl-devolutx, ad sedem aposlo-
aliqua libi fallacia snbrepcrct. » Sciebat enim iste licani, sicul synodus statuil, el veltis consuetudo
vir Domini canones, el non conlemnebat secundttm exigit, post jutlicium episcopalereferantur. »
eosdcm sacros canones, primali suo, minori scien- Et quia sicut duo sunt peccala, et duo genera
tia el forte merito, sed poliori loco subdi, obaudiensi peccatorum (aut enim in Dcuni peccat homo, aut
dicentem Aposlolum : Obedile prwposilis veslris in in hominem), cl dtto sunt adveiuus Domini, qui
Domino (Hcbr. xin). Ubi autem inter aceusalores ct venit peccalores salvos faccre. Omnes enim pecca-
 401 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 402
verunt, et egentgtoria Dei (Rom. m), umis occullus, A lalio eorum, qui versutias agendi credunt esse con-
et alter manifestus: unus, de quo scriptum est: De- silia, nunquam innocenlix nomen accipiet. Confite-
scenditsicut pluvia in vellus (Psal. LXXI),el alter de tur enim de omnibus qtiisqnis se subterfugere jtidi-
quo scriplum est: Deus manifesieveniel(Psal. xux); cittm dilalionibus putal. Nibil enim interest titrum
unus de quo dicilur : Venil filius hominis, non ut in prxsenti examine omnia qux dicla sunt compro-
judicet mundum, sed ut salvelur mundus per ipsum benlur, cum ipsa quoque pro confessione procurata
(Joan. m), alter quando venietjudicare vivoset mor- lolies conslet absentia. Qnod si adesse neglexerit,
luos et swculum per ignem; ita duo sunl judicia, dilationem senlentix de absentia non lucrelur. >Sic
unum occullum, el alterum maiiifestum ; el duo ju- Coclestinus(epist. 1) de Daniele Galliarum quondam
diciarii ordines, unns de quo dicil Apostolus : Si quis episcopojudicavit. « Et quia nemo prxpropere, vel-
frater nominatur fornicator (1 Cor. v), elc.; eain no- prxposlere, scilicel nou cominonilus, neque conven-
minalionem intelligi volens, ul dicit Augiisiinus in tus esl judicandus, de convenlione hujusmodi palra-
libro de Pcenitentia (cap. 5), qux fit in qucmquam, loris raaiiifestorum criminum lex dicit: Quicunque
cum senlentia ordine judiciario et cuin integritate tribus auctoritalibus judicis convenlm, vcl Iribtis
profertur. Noluil enim hominem ab bomine judicari ediclis ad judicem fueri'. provocatus, aut uno pro
ex arbitrio suspicionis, vel eliam exlraordinario B omnibus peremptorio, id est, quod causam exstin-
usurpato judicio : sed potius ex lege Dei secundum guil, fuerit evocatus, et praesentiam suam apud eum
ordinem Ecclesix, sive tillro confessum, sive accu- judicem a quo ei deiumliatum est exbibere noluerit,
satum alque convictum Nam si nominalio sufficii, adversus emn quasi in conttimacem judicari potest,
tniilti damnandi sunt innocentes, quia sxpe falso in quinimo nec retractari pcr appellationem negotia.
qiicmquam crimen nominatiir. Qui ordo judiciarius possunt, quolies in contumaccm fuerit judicatum. >
qualiter exsequi debeat, bealus Gregorius in com- El hanc sentenliam de tribus auctoritatibus con-
monitorio ad Joannem defensorem eunlem in Hi- venlis ex evangclica verilale, Ccelestinusad Ncsto-
spanias dicil (lib. xi, ind. 6, episl. 52) : « Videlicet, rium scribens, ct Epbesina synodus de eotlem de-
ut alii sint accusalores, el alii tesles : deinde causa- ccrnens, et bealus Gregorius ad Joannem scribens
saruro qtialitas est exaniinamla, el tit prxsente ac- comprobant. De peremplorio aulem scripto, Africa-
cusato sub jurejurando dicatur lesiimonium scriplis nura concilium monstrat de Cresconio (can. 15):
allegatum, et accusatus respondcndi et defendendi « Ut si conventus resipiscere detreclaverit suo con-
se locum habeal, et examinalio personarum accu- tcmptu et contumacia facienle, auctoritate jtuliciaria
sanlium ac teslificanlium regulariler fiat. > Quem proiinus excludatiir. > Et item beatus Gregorius do
judiciarii ordinis modum etiam Dominus innuil, C senlenlia in contumacem scribens ad Maximunt
ciim in resuscitatione puellx in domo jacenlis mor- prxsumptorem Salonilanum episcopum dicit (lib. v,
lux, ac si in revelatione non omnibus causx notx, epist. 3) : < Hortamur ut ad nos venire omni post-
quosdam discipulorum suorum lestes, sed et palrem posila cxcusaiione festines, quatenus servata jtisti-
et matrera puellx secum adhibuit (Ltic. vm). Aller lia, hxc de quibus accusaris et cognoscere et finire
verojudiciarii ordinis modus est eorum, qux non sub secundum canonica insliluia Cbrislo revelanle pos-
paticortim notilia, quasi adhuc in cubiculo conte- simus. Ita autcm fac, ttl ad vcniendum amplius jam
cta, nt> patrata credantur lestibus indigenl, sed moras non ingeras, ne ipsa te magis absenlia ob-
quasi jam exlra porlam civitatis multa turba comi- noxium his qux dicuntur assignet, et nos in le hxe
lante elatus (Luc vn), ad mullorum cognitionem rcs, iion scJtim propler dicla ciiinina qux purgare
delata esse noscunliir. De qttojudiciarii ordinis mo<lo, siibterftigis, sed etiam propler iiiobedienlix culpam,
dicit Apostoltis: Ego quidem absens corpore, prmsens dtiritis scilicet ut in couluinacem cogat ex concilio
aulein spiritu, jam judicavi ut prmsens eum qui sic ferre jodicium. » Et Africanum coiicilium (can. 67),
operalus est, in nomine Domini nostri Jesu Chrisli, ad suggeslionem vel postulalum Maurenlii episcopi,
congregalus vobiset meo spiritu, cum virlute Domini _ posl recitatam schcdulam quamoblulil Placenlinus :
Jesu, tradere hujusmodi hominemSalana in interi- « Debuisse quidem ex sanclo concilio adversus con-
lum carnis (I Cor. v); et paulo superitis : Ut tollatur lumaces episcopos, qui prxccpti fuerant a primate
de medio vestrum qui hoc opus fecit (ibid.). Unde suo ul occurrerent ad concilium, ct non vencrunl,
Ambrosius « cognilo opere pellendum peccantera secundum menstiram saccrdotalem ferri senteiir
fuisse de coetu fralernilalis > dicil. Omnes cnim tiam ; sed servata ecclesiaslica mansueiudine, dali
crimen ejus sciebajit, in qua re neqne leslibus tpus snnl de concilioelecti judices, ct missx su.it lillerx
erat, ncque tergiversalione aliqua poterat tegi cri- ad eorumdem episcoporum primatcm. » Qunlitcr
men. De palratore aulem manifeslorum, et si ad aulem examinatis omnibus, ct adliquidum cognitis^
judicium adduci non polest, Bonifacius papa ad sentenlia regulariler ac legaliter proferrf debeat, el
scplem provincias decernens dicil <le Maximn, qui ecclesiasticx el publicx leges demonstrant dicentes:
conventus etiam devilabat, el adesse minime vole- i Observare judices specialiier debent.utin omrii-
bal: « Nullus, inquit (epist. 2), dubilat, quod ila bus causis senlenlia, qux deliberata fueril, consli-
judicium nocens subterfugit, quemadmoJuni ut ab- ttitis pariter parlibtis recitelur, ut ab bis a quibus
solvalurqui cst ijinoccns quxril. Sed aslula cavil- causa dicta est ad integriiin qux dicta fttcril senlcnr
405 IIINCMARIRHEMENSIS ARCIHEPISCOPl 40i
tia eognoscatur. » Et item : « Quidquld prxsenti-; A ne fuerinl. Quia vero certum est le non secundura
bus parlibus in causis fuerit ordinalum, habcbit has.regulas judicassc, nec ex consensti
parlium ele-
plenissimam flrmitalem, ncc poleril immutari. > Et ctits in hac jndicatione judex ftiisti, a le judice ec-
ilem : « Ea qux, altera parle absente deccrnuntur, clesiaslico ad me majoris auctorifalis judicem eccle-
vim rerum judicalarum non oblincnt. » Et item, siasiiciim juilicaii; sicnl et fecerunt, debuerant
pro-
quod et sanclus Gregorius in commonilorio ad vocare, et lua injusla sententia a me est compelenier
Joannem defcnsorem euntem in Ilispanias ex sohila. Placuit, inquit Carlhaginense concilium, ut
legibus novellx constiltilionis capititlo decimo a quibuscnnquejitdicibus ecclesiasticisad alios judices
sexto de lestibus posuit, et canoniciim csse de- ecclesiaslicos, ttbi est major guctoritas , fueril pro-
crevit : « Hoc quoque, inquiens, sscpius agno- vocatum , non cis obsil qnorum fuerit soluta senten-
vimus, quoniam quidam , aut apud locorum de- lia, si convinci non poluerint, vel inimico animo ju-
fensores, aut apud clarfssimos provinciariim jn- dicasse, vel aliqtta cupidilale, aut gralia depravati,
dices, ant etiam ut assolet hic apud clarissimum et reliqua. Qux sentenlia ulrnm te an non langat,
magistrum census ingrediunlur el qtieruntur, ratio ipsa dentonslral. Nunc videamus quid sacri
tanqiiam ab alio passi aliquid contra leges, canones dicant de bis, qui a singolis episcopis pro-
aul aliter injustitiam sustinentes, aut damnificati B 1 vincialibus , pro incognitis causis primati provinciae
testes volunt prodticere. At ne postea objiciatnr eis et cxlcris cpiscopis excoir.muiiicanlur. « De his, in-
quia per unam partem gesta confccia sunt, oporlel et quiiinl Nicxni canones (can. 5), qui communione
iilnm qui impeiilur, in ipsa civitatc consiitiitum ulii privanlur, seu ex clero seit ex laico ordine, ab cpi-
testimonia dantiir, admonittim ajuJice sive a defcn- scopis per unamquamqiie proviuciam, senlenlia re-
sore, advenire aut audire tesles. Si vcro nolncrit nd- gularis oblineat, ul hi qui ahjiciunliir ab aliis non
vcnirc, sed conlempseril ut ex hoc n-i una parte te- rccipiaiilur ; reqtiiralur atiiem , ne pusiilanimilale,
slimonia ndvcrsus alinm inulilia sinl, sancimtis hn- aut conte::lione, rcl alio quolihct cpiscopi vilio vi-
jusmodi testimonia ita valere, tanquam si non cx uiia dealur a eongregalionc seclttsus. Ut hoc crgo decen-
parte consistercnt, sed eliam ipso prxsentc fuissent lius inqtiiralur , bene plactiil annis singulis per
facla. Si enim repudiaverit, cl venire nolucritet au- unnmqiiamquc provinciam bis in anno concilia cele-
('irc qux diponunlnr, cum uliqiie in puiilico sit et brari , nt communilcr omnibus simul cpiscopis
not cx incviinbili quadam necessitale venire non congrcgnlis provincix, discutiantiir hiijusmodi qux-
pOiSil, xqualiler crunt lanqitam si ndvcnissel, et stioncs, el sic qui suo pcccavcrunt evidenler epi-
nttlla ulililas ex contcntptu stto ei ndtiihcbitur, sed scopo, cxcommimicati rationabiiiter ab omnibus
videbtinlur quidem iu ulriiisquc prxsentia facta. > C xslimenltir, usqticqtio vcl in conumini, vel episcopo
• Ecco, inquil snnctus Grrgorius, ndmoncndiis cst placenl hnmaniorem pro Inlihus fcrre senlentiam. »
soniperadversariits, til ad auilienilos leslcs advenial, El Antiochcnum concilium (can, C): « Si quis a
nlioquin neccsse est ul quod cotitra legcs nctnm cst proprio cpiscopo cotnmiinione privatus est, non anle
firmilnlem non babcat. > Qtinles atitcm lesles, vcl suscipialur ab aliis, quam suoreeoncilieltirepiscopo,
cujus opinionis, ad (eslimoniiim admitienJi stinl, aul ccrle aJ synodum qux congregaliir occurrens
plttrimx lcgcs ostcndunt, qux pcne littlli linlientur prose salisfacial, et persuadens concilio scnlentiam
incogniix, qttx eiiam ct illud sanciunt : Ul rilissimis suscipial alteram. Hxc ntilcm «.liiHnitiomancal circa
testibus eliam sine corporali discnssione credi iwn laicos, cl prcsbytcros, ct diaconos, omncsque qui
debeal; et ilcm in liliro soxio, litulo dccimo nouo, sub rcgula esse monstrantiir. > Et Cailhagiiicnse
inlcr alia prxcipitur: Ul scnlrntia, si sinc ccriplo dic- concilium , quod in cnpitulo vigcsimo dixerat, ul
ta fueril, nec ttomcnsententiwhabere mereatur. Quo.l slntuto numcro uniti episcopi cnm proprio cpisccpo
legale decrclum et in pnssione Domitii, snper ctijtis presbylcrorum et diacononim causas tprminarciit,
caput posuerunt cai.sam ipsins scriplam, et in mnr- reliquorum clcricorum querclas solus episcopus
lyrum passionibus, quando judicali sunl.oV.scrvniiimn cognnsccrct cl finirct, cnpifulo vigcsimo octavo di-
nniltoties legimus, et lcgntos aposlolicx sciiis, auclo- cit: < Ut prcshytcri , diaconi, vel cteleri inferiores
riiate Lconis papx, Dioscorum in Clialcedoncnsi clerici, in causis quas habucriiit, si de judiciis
roncilio, ct Fcliccin Acacium , et Silverhim papam episcoporum suorura qucsli fuerinl, vkini cpiscopi
Vigilium, cl cxteros Romanx sctlis potilifices pcr eos cttm conscnsti stti cpiscopi nudinnt, et inter eos
scripluram plurcs qui rcsipisccre nolttcriinl lcgimus diffiiiianl adbibiti ab eis cpiscopi. .Quod si et ab eis
condcmnasse. provocandum pulavcrinl, non provocenl aJ Iransmn-
CAPUT XXIX. rina judicin, scd ad priraales stinrum provincianiin,
est. A.l
Quid canoncs slaluant tle irregularitcrcxcommnnicatis. sicul ct de cpiscopis sxpc consiitutum
n
Vitle, fratcr, si bas sacras leges fuisli scculus, transmarina autem qtii pulaverini appellandnm , »
quando presbyteros et diaconos parochix lux abi ntillo intrn Africam in communioiicin suscipiantur.
officioecclesiaslico gcneraliter excommtinicasti, cnmi Et Africanumconcilinm capilulo iioiiagesimosecundo
cerlissinium alque nolissiinura et nobis et omnibus; hxc cadem diffinivit. Qui canones propler longin-
in bac Rhemensi provincia habealur, quod nec ac- quitntcm primatum, ad finiiiinos episcopos, presty-
Ctisati, nec confcssi, ncque convicli dc aliquo crimi- lcros, vel diaconos, ac rcliquos clericos prxcipitmt
405 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IHNCMARILAUDUN. -40G
provocarc, sicut iitleui canones aperte demonslranl A canones dicunl, tit eum qui fucral a conimunione
in capitulo de visitandis lcniporc concilii provinciis, separatus, anle coguitionem nullns debet prxsumere
sed et in eo tibi Carthaginense concilium dicit (can. ut eum commuiiioni societ. Qnia sicut sanctus Leo
17):« Uiunaquxqiieprovinciaproplerlonginqiiiiatcin nd Rtisliciim Narbonenscni episcopum scribil (epist.
primatem haheat proprium. » Unde etMauritaniaSi- 95, in prxfal.) : « In his qux vel duhia fuerinl aut
lifensis poslulavit primatem provincix Ntimidix, cx obscura , id noveriiiiiis sequendura, quod nec prx-
cujns coetu separatur, ut suum babeal primalem, ceplis evangelicis contrarium , nec decretis sancto-
quem, consentientibiis omnibus primatibus provin- rum inveniatur adversum. > Et ilem : « Quia sacer-
ciarum Afiicanarum, vel onmibus episcopis propter dotum Dotuini malura volumus esse judicia, nihil
ionginquitatcm habere permissa est. Quapropler in possumus in rebus incognitis in cujusquam parlis
unaquaque provincia qiuv primalem habel, omnes qui prxjudicium diffinire, priusquam universa quxgesta
negotia videntur habere , secundum Anliochenos ca- sunt veraciter audiamus. > Et item alibi egregie di-
nones, ad metropolim dcbenl concurrere : quia, ut citur: « Non esse justum medialorem, qtii in incerlis
Africanum concilium ad Ccelesiinum pnpam scribil sic tinam partemaudit.iit alteriparti nihil reservet. >
(can. 9) : « Decreta Nicxna, sive inferioris gradtis Et sanclus Gregorius : « Ira, inquit, sacerdotis ne-
clericos, sive episcopos ipsos, suis melropolitanis B quaquam debel esse prxceps et perlurhata, sed ma-
apertissime commiscrunt. Prudentissime enim ju- gis ex consilii gravilate miiiganda. > Et item : « Ad
stissimeque viderunl qnxcunque negotia in suis lo- proferendam, inquil (Mora/ium I. xtx, c. H), seiilen •
cis ubi orla sunt finienda, nec unicuique provincix tiam iiimquam prxcipites esse debemus, nec leinere
gratiam sancti Spiritus defiituram , qua xquitas a indiscussa jtidicemus, ne qtixlibet mala audila nos
Chrisli sacerdotibus et prudenler videatur, et con- moveant, ne passimdicla sine probatione credamus.
slantissime tenealur : maxime quia unictiique con- Quod profecto perpelrare pcrtimescimus, si auctoris
cesstini est, si judicio offensus fueril cognitorum, ail nosiri subtilins facla penscmus. Ipse quippe, ut nos
concilium sux provincix vel etiam universale pro- a prxcipili senlcnlix prolalione compescercl, cum
vocare. » emnia tittda et nperla sint octtlis ejus, mala tamen
Quod el Innocciilius ad Victricittm ex Nicxnis de- Soiiomx noluit audiia jtidicnre, qtii ait: Descendam,
crevit canonibus, et ex eis Bonifacius ad llilarium et vidcbo utrum clamorem , qui venit adme, oper»
Narbonensem episcopum dicit (cpist. i): « Adverlnl, contpleverint, an nonesl ita, ul sciam (Gen. xvin, 21).
inqtiiens, chariias tua adeo nos canonum prxcepia Oinnipotens itnque Dominus, ct oinnia scieus, cur
servare , ut iia constitutio quoque nostra ciillinia?, ante probaiionem quasi dubilat, nisi ut gravitatis
qualcnus melropolitani sui unaquscque provincia in ^ nobis cxemplum proponat, ne mala bomiiium ante
omnilins rebus ordinalioncin semper exspectet > ; el prxstimamus credere qtiam probare? > De manifestis
simililer Coelestinus, et nlii sedis Romanx pontifices aulem et plurimis cognitis mox ibidem subsequilur:
decreveruui. Sardicenses quoque canones, propler « Ecce pcr angclos ad cognosccnda mala descendil,
prxfatam loiigiiiquiiaiein priinulum , ad finitimos moxque facinorosos percutil; atque ille patiens, ille
episcopos, vcluti el Afriex provincix c.inoncs, pro- milis, ille de qno scripfum est: Tu autetn, Domine,
vocare permiserunt, sicttt cl in eisdem Sardiccnsibus ciim tranquillitate judicas (Sap. xn, 18), ille dc quo
canonibus demonslratiir, memoranle Osio imporlu- rtirstim scriplttm est : Dominus patiens esl redditor
nitales Africanorum episcoporum , (pios dicit se (Eccli. v, i), in lanlo crimine involutos inveniens,
cognovisse sanclissimi finiris et cocpiscopi sui Grati quasi patienliarn prxlermisit, cl diem exlrcmi judi-
salularia consilia spernere atque contcimicrc. Unde cii exspectare ad vindiclnm noluit, sed eos ignc
in prxfalo Sardicensi concilio scriplum est (ctHi.17): judicii anlejtidicii diem prxvcnil. Eccemalum quasi
« Osins episcopus dixit: Quod me ndbtic movet reli- cum diflicultate credidit cuin audivil, et lameii sine
cere non tlebco, si episcopus quis forte iracundus, tardilatc percttssit cum verum ngnoscendo reperit:
quod esse nou debet, cilo ct aspere commovelur p. ut nobis videlicel daret exemplum, quod niajora eri-
adversus presbylerum, sive diaconum sutim , et ex- mina ct tarde crcdenda snnt cttm aiiiliiiiitur, cl cilius
terminare cum c!eEcclesia volucril, providcndum est ptinieuda cum veraciter agnoscunltir. > Et qui a
r.e innocens dnnineltir, aut perdat communionem; Paire accepit omne jutiiciiiin , et in spiritnli et in
et ideo babeal poiesialem is qui abjeclus est, ut sxculari stta repuhlica, pro se ad judirnndum mi-
episcopos finiiimos intcrpellel, et causa ejus atidia- nislros suos conslitiiit, sicul Sciiptura dicit, eisqtie
lur,' ac diligenlius tracletur, qttia nou opoilet ei sibi in judicio eliam ntinislrnrc prxcepil, dicens :
negare nudientiam roganti. Et ille episcopus, qni Si quis milii ministrat, me sequatur (Joan. xn, 26),
juste aul injuste eiim ahjecil, patienter accipiat ut iil est me imilettir. In qtia ministratione idcm qui
negolium disculiatur, nl vel prohctiir senlentia ejus ost via, veritas , ct vita, vinm judicandi boc modo
a plurimis, vel emendelnr. Tamen priusquam omnia jtidicibtis sacra lectione , qtii fuerint Sodomonim
diligenter et fideliter examinenlur, eiim qui fucrat a nccusatores osientlit, Clamor, inquit, Sodomoruni
communione separalus, aute cognitionem nulliis de- venil ad me (Cen. XVIII, 20), id est non solum
belprxsumere ut eum coinmunioni societ. > Alten- magna, sedetmatiifesta perseverantia peccala coruin
dcndmn qirppe nobis csl quod discictissime sacri ad iudicandum provocanl mc. Qni ftierint lesles ac-
 407 IHNCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 408
cusalionis eorum subsequitur dicens : Dcscendaiitet A Scriptura sacra duobus modis maledictum memorat,
videbo uirum clamorem , qui venit ad me, opere aliud videlicet quod approbat, aliud quod damnat.
compleverint,an non, ul sciam (Gen. xxi). Dominus Aliter enim malediclum profertur judicio juslitix,
itaque omnia sciens, ut ex vcrbis sancli Gregorii aliter livore vindictx. Conlra maledictum quippe
prxmisimus, et alii catholici doctores exponunt, ju- livore juslilix depromptum, voce Pauli prxdicanlis
dicandi nobis inodum proponit, ut qux non sunt ma- admonemur, qui ail: Benedicite, et nolite maledicere
nifesta non judicemus, el qux manifesta sunt sine (Rom. xn, 14); et riirsttm dicit: Neque maledici
tarditate et hxsilatione aliqttajudiceraus, sicut supra regnum Dei possidebunt(I Cor. vi, 10). Nara et sancti
ex verbis beati Ambrosii aposloli sententiam expo- viri, cum raalediclionis sententiam proferunt, non ad
nenlis ostensum est:« Cognito, inquit, opere pellen- hanc ex voto ullionis, sed ex juslitix examine erum-
dym peccanlem fuisse de cgelu fralernitatis dicit punt. Inlus enim subtile Dei judicium aspiciunt, et
Apostolus. Omnes enim crimen ejus sciebant, in qua mala foras exsurgentia quia maledicto debeant ferire
re neque testibus opus erat, neque tergiversatione cognoscttnt, et eo in maledicto non peccant, quo ab
aJiqua poteral tegi crimen. > inlerno judicio non discordant. > Ttt vero a judicio.
CAPUT XXX. juslitix in tuis maledictionibus discordasli, qui non
B judicio justilix, sed livore vindiclx, et causa injuria-
Qua raiione solvi queant excommunicalionesnon rum tiiarum eas prolulisti, non videns quoniam a te
legitimw, et de iis qui injuste excommunicant.
irrcgulariter malediclos sacri canones non vetant ab
Quihus sententiis sanclarum Scriplurarum, et aliquo episcopo regulariter recipi, multo magis au-
sacrorum canotium,atque decrclorum sedis Romanx tem ab eo qui tibi prxest innuunl eos debere ahsolvi.
pontificum, fultus atque sufltiltus, et sicut adbuc in Seriptum est entm in Carlhaginensi concilio. Au-
processu ostendam, melropolilana aucloritate, exse- gustinus episcopus legalus provincix Nuntidix dixit
crabilem atque exiliabiiein, non excommunicatio- (can. 9) : « Hoc statuere dignamini, ut si qui forte
nem, sed malediclionem tuam, in eos jaculatam, merilo facinorum suorum ab Ecclesia pulsi sunt, et
qui nou accusali, nec confessi, nec convicti, nec sive ab aliquo episcopo vel presbytero fuerint in
eliam a te fuere secundum Doiuini jussionem com- coramunionem suscepti, etiam ipse pari cuin eis
moniti, ac de his pro quibus eos cxcommunicaveras, crimine teneatur pbnoxitis, refngientes sui episcopi
sicut non solum mibi, sed et pene omnibus in Rbe- regulare judicium. > Et ilem (can. 29) : t Qui ex-
tnensi provincia erat notum , innoxii, et tanli simul communicatus fuerit pro suo neglectu, sive episco-
a sacro officio et sacra commtinione,alque a socic- pus, sive quilibet clericus , et tempore excom-
late Ecclesix catholicx, solo tuo furore ct causa C' mtinicaliouis sux ante audientiam communionem
tux injurix, ad multorum cxilium fuere depulsi, prxsumpserit, ipsc in se damnationis judicetur
irritam et nullius momenti esse decrevi : prxserlira prolulisse sentenliam. > Senlisne quid audis? inlel-
cum sacrx regulx nulli in morlis urgentc periculo ligisne qux legis? Hi enim sacri canones eos ab aliis
constituto baptisma denegafi, nulli poscenli ultimam recipi prohibent, qui merilo facinorum suorum ab
pcenitcntiam et viatici muneris coiumun.ioneminter- Ecclcsia pulsi stiiil, et qui refugiunt sui episcopi
dici prxcipiant, nulli eliara sepulturx humanilatera regulare judicium , et qui pro suo neglectu excora-
abrogari permiltant, et in tua parochia nemo in municali sunl, et anle audientiam lempore cxcommu-
nccessitate mortts ab eis quorum interest baptizari, nicationis communionem prxsumunt. Laudunenses
nenio communionis gratia reconciliari, nemo sepetiri autem clerici, nec pro suo negleclu excomraunicati
cum debita commendatione poterat, si ministri Ec- a te fuerunt, nec regulare judicium refugerunt, ncc
clesix suis forent privali minisleriorum officiis. Et ante audientiam et cognitionemcommunionemcontra
tua ligamenla non fuerunt sanctx Ecclesix alliga- regulas prssumpserunt. Regula quippe , unde et
tiones, sed tux maledicliones. Unde bealus Grego- qualiter quique cxcommunicari debeant, nobis est
rius respondens Pelro interroganti : « Nunqiiidnam manifesle deprompta, dicente Domino: Si peccaverit
valde esse grave credimus, si forlasse cuilibet ex- in te frater tuus , et reliqua usque dum dicitur, sit
agitati iracundia maledicamus? »Inlibro Dialogorum libi sicul ethnicus el publicanus. Amen dico vobis,
dicit (lib. m Dialog., cap 15): « Peusa, inquiens, quwcunquealligaveritis super lerram, erunt ligata et
quam gravis est culpa qux separat a regno vitx, in cmlo (Matlh. XVIII).Et hac regula, atque hoc
cum Paultis dicat : Neque maledici regnum Dei pos- regulari judicio, canonicoque ordine, ab Ecclesix
sidebunl(I Cor. vi, 10).« Et interroganti eidera Petrq: communione medicinalitcr, usque dum converlanlur
Quid si homo non fortassc ex malitia, sed ex lingux et ad pnenitenliam redeant, separatos constal rala a
mcuria, malediclionis in proximum jaculatur ver- Deo prolala sentenlia : Quwcunquealligaveritissuper
nttm? respondit:« Si apud districtum, inquiens,judi- terram, erunt tigala et in cmlo(ibid.). Et sacri ca-
zem, Petre, oliosus sermo reprehenditur, quanto nones taliter a propriis episcopis abjeclos vel ex-
magis noxius? Pensa ergo quantum sit damnabilis communicatos, vel si dubium fuerit ulrum taliler
,]tii a malilia non vacat, si et ille sermo poenalisest necne abjecli vel excommunicati fucrint, interim
.jui a bonilate tililiialis vacal. » Et in libro Mora- non' recipi ab aliis. prxcipiuiit, si ante per finiiiroos
lium (lib. iv, cap. G) : « Sciendum esl, inqnit, quod cpiscopos, vcl per clectos atit depulatos judiccs,
409 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMAIULAUDUN. 41C
causx eorum finiri nequiverint, donec in proviuciali A sequuminivesligia ejus, qui peccalum non fecit, nec
synodo , quo melropolitanus antistes probaveril, invenlusesl dolus in ore ejus, qui cum maledicerelnr,
discutiantur, et regulariter sententiam communiter non maledicebat, cum palerelur non comminubatur,
invenlam abjecti suscipiant, sicul Nicxni canones tradebat aulem judicanli se injuste (I Pelr. n). Et
aperte demonslrant dicentes (can. 5) : < Hi qui Paulus : Renedicite, et nolile maledicere , non red-
abjiciunlur, ab aliis non recipianlur. Requiralur denles malum pro mato, nec matedictum pro maledicto
aulem, ne pusillanimilate, aut contentione, aut alio (Rom. xn). Et binc per semetipsam Veritas dicil:
quolibet episcopi vilio, videantur a congregatione Diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt
seclusi. > Manifeslum est enim, quoniara dubia vel vos. Orale pro persequenlibuset calumniantibus vas
obscura jubentur requiri, non certa vel manifesla. (Matlh. v). t Virtus, inquil Gregorius (hom. 55 in
Et Antioclienum concilium (can. 6): < Coinmunione, Evang.), est coram hominibus adversa lolerare, sed
inquit, privatus a proprio episcopo, non ante reci- virtus coram Deo diligere : quia hoc solum Deussa-
pialur ab aliis, doncc proprio reconcilietur episcopo, crificium accipit, qnod anle ejus oculos in altari
aul occurrens ad synodum qux congregalur, pro se bonx operationis flamma charilalis incendil. >Et
salisfaciat, et persuadens concilio seulenliam susci- Dominus illos dicit beatos, qui perseculionem pa-
piat alleraro. > Et Sardicenses canones (can. 17): B tiuntur propler jusliliam (Mallh. v); non propler
< Ille, inquiunt, episcopus, qui jusle aut injusle ciim nequiliani, nisi forte per ipsam persecutionem con-
abjecil, palienter accipiat ut ncgotium discutialtir, vertantur ad correctionem, et consequantur purga-
iit vel probelur senlentia ejus a plurimis, vel emen- tionis bealiludinem. Tu aulem, si conlra leges divinas
delur. > Scilicet ut discussione facta de ante dubiis et httmanas in le quiddam a quocunque exslitit per-
31 obscuris, sentenlia ralionabiliter dicta probetur, petralttm, mibi hoc notura facere, et per aliquod
vel irrationabililcr prolala emendelur. £l l.oc de teraporis spatium palienter debueras exspectare,
iino, vel duobus, aut tribus, decem quoque, vel usque dum inde cum fralribus et coepiscopis nostris
viginli, aul triginta, el de dubiis vcl obscuris servari salagcrem, sicul eliam egeram, et non tuas moleslias
palienter aliquo modo polerat. Al ubi manifestissime, aliorum perditionibus vindicare. Et si forte, quxrens
sicut omnihus constat esse noiissimum, sine aliqua rcsislendi snfliigia, et potius perniciosum factum
raiione, vel culpa abjectorum, conlra omneni aucto- tuum elegeris defendere, quam recognoscere atque
rilatem, trecenti, vel qiiadringenti, sive quingenti, corrigere, objicere raihi volueris quod Innocentius
solo tuofurore, el causa injuriarum tuarum abjecli ad Macedonesscripsit episcopos dicens (epist. 29, sub
erant, in quorum abjeclione, ut beatus Atigtistinus finem): < Sed ul sxpe accidit, quoties a populis aut
dicil (epist. 50), non hujus aut illius hominis erat ^ a turba peccatur, quia in omnes propler multitudi-
periculum, sed populorum strages jacebat in perdi- nem non potesl vindicari, inultum solet transire ,
tione, cliam qui in luis injuriis non peccaverunt, priora ergo dimillenda dico Dei judicio, et de reliquo
sed potius doluerunt, pro quibus illi abjecti erant, maxima sollicitudine prxcavendum; » rejicio libi,
cui Christiano servari usque ad examinalioncm , ut vel in populos, aut in lurbam peccanlem, et non
sicut de dubiis et ohscuris el nibil periculi habenli- in populos ct in turbam innoxiam, has malediclioncs
hus, videri debuerit? Maximeerga non pcccanles in tuas exercres, qui nulli maledicere, etiam in le pec-
luis injuriis, sed dolentes : cum Dcus banc retribu- canti, minime autem non peccanli, prxciperis. De
lionem modis omnibus dctestetttr, cum relribuuntur alligatione autein episcopali, quod nobis satis tre-
mala pro bonis (Psal. xxxiv). Non ergo ante cogni- mendtim , et cavendum , atqtie observaiidum est,
tionem, sicul Sardicensescanonesjubenl (epist.50), sanctus Gregorius in homiUa Evangclii vigesima
sed posl manifestam cognilionem, prxfatos clericos sexta dicit: < Sxpe in ligaudis ac solvcndis subdilis
a le naledictos communioni regulariter sociavi. El pastor sux volunlatis motus, non autem causarura
si forte aliquid ralionis vel auctoritatis haberet quod merila sequilur. Unde fit ut ipsa bac ligandi et sol-
fecisti, ubi tantorum populorum slrages et pericula vendi poleslale se privet, qtii hanc pro suis volunla-
imminebant, delrabenduni forel, ul idem beatus B tibus, et non pro subjectorum raoribus exercet.
Angustinus deraonstrat, aliquid severitati, ul majori- Unde recle per propbelam dicilur : Mortificabant
bus malis sanandis subvenirel charilas qux cooperit animas qum non moriuntur, et vivificabant animas
multitudinem peccatorum. Et si lanlum in eos, quw non vivunt (Ezech. xni). Non morientem quippe
qui auctores vel pairalores injuriarum luariim crant, mortificat, qui jitstum damnat : el non viclurum
inaledictiones tuas jaculando exereres, forle portari vivificare nililur, qui reuro supplicio absolvere cona-
ab aliis poterant, usque dum synodali coiiventu tibi tur; » acsxpe agitur, ul vcl damnet immeriios, vel
demonslrarclur le contra ralionem egisse, docente alios ipse ligatus solval. Non igitur novum, sed ve-
bealo Pelro apostolo : Hwc est enim gralia, si propter teruin regularum constilutum esl, quod egi in abso-
conscientiamDei susiinet quis tristilias patiens injuste. lutione a le malediclorum : quia ut Gelasius de suo
Qumenim gralia si peccantes et colaphizali sufferlis? decessore dicit: « Non novx constilulionis auctor,
Sed si benefacientespalienter suslinelis, hmcest gratia sed veleris sum exsectilor, » Sicut Carlhaginenses
npud Deum. In hoc enim vocati eslis,quia et Christus canones manifesle demonstrant dicenles (can. 5) :
pussus cst pro nobis, relinquens vobis exempluin, ul « Novellx suggcslioncs, qux vel obscurx sunl, v,el
411 IIINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI 412
sub genere latenl, inspeclx a nobis formam acci- A V lorum principis auclorilate deceriiimus, liiginla
pienl: cxtertim de quibus apertissime divina Scri- dierum spalio sacra te comrounione privalum, ab
plura sanxil, non est differenda sententia, sed polius omnipoleuli Deo nostro tanti excessus veniam cum
exseqnenda. Proinde quod in Iaicis reprehenditur, summapcenitenlia ac Iacrymis exorare. Quod si banc
id multo magis in clericis oportet prxdamnari. senlenliam nostram lecogiioverimus implesse remis-
Universi dixerunt, Nemo contra prophetas, nemo sius, non jam lantum injustitiam, sed et conluma-
conlra Evangelium facit sine periculo. > Et post ciam fralernilalis tux cognoscas juvante Domino
pauca : « Rcliqua vero , qux vel facla vcl dicla severius puniendam. > El item alibi (lib. n, ind. 11,
superius comprehensa suut, vel aliis conciliis con- epist. 7) : « Quod si conlra bxc qux statuimus quo-
scripta, qux secundum legetri inveniuiilitr, ctislo- libel lempore, qtialibet occasione, vel subreptione
dire nos oporlet. Si qnis vero slatuta stipergres- venire lentaveris, sacra scias te communione pri-
sus corruperit, vel pro nihilo habenda putaveril, si vatum, nec eam te, excepto ultimo vitx tux lem-
laicus est, communione, si clericus esl, bonore pore, nisi cum concessa Romani ponlificis decer-
privetur. Universi dixerunt, Placet, placet. > Et nimus jussione percipere. IIxc eniin consona sanctis
post istam synodurn , Clialcetlonense celebratmu Palribus diflinitione sancimus, ut qui sacris nescit
concilium dicit (can. 1) : • Regulas sancloriini Patrum IB obedire canonibus, ncc sacris adminislrare, nec
per singula nunc usqtte concilia constitutas proprium communionem capcre sit dignus altaribus. >
robur obtinere.dccrevimus. > Elilem post aliquanla
CAPUT XXXI.
(can. 10) : < Eos vero qui ansi fuerini, post diffini-
tionem magnx et liniversalis biijtis synodi, quidqunm De eo quod parvulos, qui sa'pe discrimine morlisperi-
ex his qtix sunl probibila perpetrare, decrcvit sancta cliluniur, baptizari prohibuit.
synodus a proprio hujusinodi gradu reccdere. » « Et Denique sicut in pelitione mihi ab ecclcsia Laudu-
hic si oljicere mihi voltieris qtiod supra dixi de ca- nensi data contiiietiir, causa injiiriarum luarum par-
pitulo hujtts synodi a seJe apostolica non reccplo, vulos baptizari, qui sxpe discriiuinc inorlis peri-
refero libi ut legas superitis, el videas qtiautum clilanlur, prohibuisli. In quo capilulo Pelagius ct
dixi, quod de eodcm capitulo sedes aposlolica lu facli cslis, ut cx majori parle egregius poela
non recipial, scilicet, Si adversus ejusdcm provin- dicit:
cix melropolilaniim episcopus vel clericus habet
Amboerrore pares, quamvisdiversasequenles.
querelam, petat sedem regix urbis Coustantinopoli-
tanx, et apud ipsam jiidicetur. > Et adlmc tibi refero, Pelagius docuilparvulos recentes ab uleris malrum
quia idem conciliuin hoc quod de Conslantinopoli- C non bnptizandos in remissionem peccalorum, quia
tana sede petenda dixit, non probibuit, seJ conces- nibil irahcbanl ex Adam, quodlavacro regcnerationis
sit : in hoc autem supposilo capilulo dixit, Qui expiaretur, certans ostendere nos vacuc a Christo
ausi fuerint ex his qux smit prohibila perpclrare. redemplos, contradiccnte sihi Apostolo : Per unum
Quia igilur conslat in Iiis te iuimiro animojutlicasse, homiiiein peccatum in miindum intravit, et per pecca-
et cnpidilate vincendi depravaliim fuisse, secundum tum mors, et ita in oinneshominesmors pertransivit,
Carthagincnses canones, obesl tibi tua solula sentcn- in quo omnes peccaverunl (liom. v). Et lu sciens
tia. Et quoniam in r.itulis tuis, dontno regi ct mihi verttm cssc quotl Domintisdicit : Nisi quis renatus
per comminislros Ecclesix lux diroctis, miiltolies ac fuerit exaqaa et Spirilu sanclo, non intrabh in regnum
imiltipliciler ad coiifirinandas ttias scnlcntias, cum ccstorum(Joan. m), prxccpisli non haplizari in lua
sacris canonibus, ct decietis npostolicx seJis pon- parochia parvulos, etiam in morlis periculo cousti-
tificuin, etiam lcgnles scnlentias calholicorum impe- lutos, nc salvari valerent, cum scripluin sil : Non
ratorum posuisti, proponam tibi Icgalem sciitciitinra venit filius liominis animas perdere , sed salvare
Jusliniani catholici imperatoris, quam probat et ser- (Lttc. ix), obvians ctiam tlecrelis Siricii, Leonis,
vat Ecclesia catholica, qua consiitulione cxvnr, ca- Gclasii, cl Africnni concilii, sicnt jnin tibi scriplis
'
'
pitulo CCCCXLI, decrevit : Ul neino episcoptts, nemo rion soliun semel sed et secundo mandavi. Unde qttia
presbyter excommunicel aliqucm anieqitnm causa ex inlcgro jam tibi illa dccrcla scriplo direxi, bre-
probetur, propter qiiam ccclesiastici canones lioc vitcr libi quxtlam exinde commeiiioto. Nam de in-
fleri jubent. Si quis aulem adversus ea excommuni- funlibus bnplizandis, qui necdum baptizati noscun-
caverit aliquem, ille qtiidem qui excommunicatus lur, quoties nccessilns exegerit, regula eeclesiastica
est, majoris sacerdotis aucioritaie ad graliam sanctx pcr bealuin Siricium esl prolata, cujus regitlx con-
communionis redeat, is aulem, qui non legilime clusio constat hocmodo (episl. i, Himerio): « Nunc
excommiiuicavil, inlantum abstineal a sacra com- prxfatam regulam omnes leneanl snccrdoles, qui
munione tempns, qtianlum majori sacerdoli visum nolunt ab aposlolicx pctrx, supcr quam Clnisliis
fuerit, ul id quod injusle fecit, ipse jusle patialur. Et universalem conslruxilEcclesiain, solidilaledivelli. >
hinc sancttis Gregoiius ad Joanncm episcopum in- Et satictus Leo : « In mortis periculo, in obsidionis
jusle excominunicanlem inter cxlera sciipsil di- discrimine, in perscculionisangusliis, in timore nau-
cens :« Cassatis prius alqueadnihilumredaclis prx- fragii, imllo lemporc boc verx salutis singulareprx-
diclx senlcnlix Ittx dccretis, cx heati Pelri aposto- siditim cuiquaro dcncgari dccrcvit. > El Africanum
iia OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 414
concilitim, sed et idem sanctus Leo (epist. 92, Ru- }, ^ gatur? » salis mirari non valeo, qttomodo teipsum
slico) : « Eliam eis infantibus, de quibus non inve- ncscire, et lamgrandem causam, sicul contra decreta
niuntur cerlissimi testcs, quieos baptizalos esse sine Ccelestini egisli, oblivisci valens, inter cxlera in tuo
dubitalione testentur, neque ipsi suntper xtatem de pitaciolo verba ejusdem Cceleslini papx ponere
traditis sibi sacramenlis idenei respondere, absque attsus fuisli. Qux, etsi in professionis lux decrelo
ullo scmpulo eos baplizaudos esse jusserunt. > Et a te subscripto banc bcati Ccelestini sententiam
sanclus Gelasius (Ivo, p. i, cap. 252) : « Eliamsi decretalem prxscripsisti, non solum suo, sed et luo
necessitas extrema compulerit. a laicis Chrislianis judicio, le secundum sacros Carlbaginenses canones,
hujusmodi baptizari debere ostendil. > bonore privasti, qui dicunt (can. 15) : « Si quis
contra suam professionem vel stibscriptionem vene-
CAPUT XXXII. rit iu aliquo, ipse se honore privabit. » Fecisli
De eo quod pwnitentiam el vialicum morienlibus enim qtiotl Palriim regulis obvial, cum poenitenles,
dari vetuit. contra decrela Coelestini, et cxterorura pontificum
Romanorum, atque contra sacros canones, ad poeni-
In co vero capittilo, quo ultimam pcenitentiam tenliam suscipi, et morienlibus vialico munere sub-
denegari, et vialico munerc subvenire morientibtis jB veniri prohibuisti, et pro luo libilu usurpata a te
conlra Nicxnos et Africanos canones, et decreta sentenlia, decretalium normam constitulorum fre-
Siricii, et Innocenlii, atque Ccelestini, necnon et gisli. Sed forte noluisli inlelligere illa constituta
Leonis, vetuisti, sicul Innocentius, et cxleri docto- ttios esse canones, et ob id in tuo pilaciolo misisii :
rescalholici ostendunt, Novali hxrelici, licet diverso Nulli sacerdoti liceat canones ignorare, omiltens
itinere, sed non diverso discrimine, sequipes exsli- quod ibi habetur sttos. Non igittir radendum, vel
tisli. Novatiani enim dogmalizant recipi non debere omjttendum est pronomen suos, de verbis Cceleslini:
Iapsos ad pcenilcntiam atque communionem : el quoniam canones et Palrnm regulx canones et regu-
tti sciens, juxta Nicxnos canones, quovis tempore lx sunt sacerdotitm, eo modo sicut lex Moysi di-
non esse denegamlam poeiiitenliam et communionis citur et Iex Jtidxornm , de qua Dominus ad Ju-
graliam postulanti, causa injuriarum tuarum prx- dxos: In lege, inquit, vestra scriplum esl (Joan. vin),
cepisti, sictit in pelitione a Laudunensi Ecclesia et de eis iterum: In lege eorum scriptum esl (Joan. xv).
milii porrecta conlinelur, eliam in exilu mortis Aut ergo quilibet non cst sacerdos, et sui non SIIIK
positis pcenilentiam .et communionis graliam dene- canones : aulqtii sacerdos esl,sui suntcanones. Noa
gari, ne permittcnte Salvalore nostro a perpetuo ut sicul Jtidxi legem, eosdem canones pro suo libilu
cxitio vindicari valcrent, cum per se de se Veritas C ( ad suum sensum iiifleclant, sed ut sensum eorum
dical : Venil ftlius hominis quwrere et salvare quod prxceplis obediendo accommodenl: quatenus eorum
perierat, qui non vcnil juslos sed peccalores vocare in prxcepta sequendo, gresstis rectos facianl pcdibtts
pmniietiiiam (Luc xix), mullis voce Domiiii recla- suis, ct de Scripturarum lumine promulgatos lucer-
manlibtis sanctis el Eeclesiae calholicoc doctoribus nam eos ponant actionibus suis, ul possint dicere
ulprxsidium rcgenerationis, ac pcenilentix, sncrx- cum Psalmista : Lucerna pedibus meis verbum tuum,
que communionis, in morlis periculo positis et Domine, et lumen semitis meis (Psal. cxvin). Si
petentibus a quoqtiam nullatcnus denegetur. Unde aliqua eliam torlittido sensibus, vel prxceplionibtis,
trbi ex integro quid sacri Nicxni canones, quid atqtie actionibits stiis inesse videlur, eorum regulis
sanctus Siricitis, quid sanetus Iniioceiitius , quid corrigalur, et ad ea qux sentienda, lenenda, et se-
sanclus Coelestinus, quid sanctns Lco decrcverint, qucnda stint dirigatur. Leje igitur decrefa Siricii,
tibi scrihere sludui, seil et jiuiiciiim, qtiod de hxe et ejusdem Ccelestini, et sncros canones, et invenies
contemnentibus sanctusLeo prolnlerit, prxfatis sub- te contra illorum decreta, imo contra evavigelicam
jtinxi, libiqne mandavi. Ait enim : (episl.i) « Ne vcritalem, et aposlolicam auctoritatem, ausu nefa-
quid vero sit qttotl prxlcrmissum a nobis forle rio lalia prohibuisse , sicul semcl, ct sccuiido jam
credatur, omnia decretalia constitula, lam beatx u' libi scripsi. Sed forte hxc, et ea qux dicimus esse
recordationis Innocenlii, quam omnium decessorum canones, tenere non vis pro canonibus, sed illa de
noslrortim, qux de ecclesiasticis ordinibus el cano- quibus lua commenla firixisti. lilco peregrino sensu
num promulgala sunt disciplinis, ila a vcstra dile- Coelestini verba intcrposuisti. Redtic lamen ad me-
ctione cnstodiii debcre mandamus, ut si quis in illa moriam qux in eodem luo pilaciolo ex verbis Coe-
commiserit, veniam sibi deinceps novcrit dencgari.> leslini posuisli : « Qtix, inquiens, sola atlmoni-.
Untle quia ignorare non poles quid sanclus Coele- tiotiis auctoritate non corrigimus, necesse est per
siintis prxdecessor beati Leont3 decrevcrit, cujus severilatem congnientem regnlis vindicemus. Per
decretorum partem tux eolleclioni interposuisti, totas hoc ergo, qux proprtis rectoribus careitt,
qiiihus dicil : « Ntilli sacerdoli suos liceat canones ecclesins volumus innolescal, ut nulliis sibi spe
ignorare, nec qnidquam facere quod Palriint possit aliqua forsitan blaiiditusilludat. » Qtiapropler obser-
regulis obviare : qux enim a nobis res digna serva- vatidum tibi est de cxtero, ne per ipsas regtilas
bilur, si decrelalitim norma constitutorum pro jiitliceris, qtias de vcrbis sancli Ccelestini luis col-
aiiqitoruni libilti, licenria populis pcrmissa fran- Icclionibiis immisisti, sicut et ego servarc sludui
415 IHNCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 416
quod prxcepit, scilicel notum faciens qux servare lA primum est Nicxnum, rcligant, aut ligare quos sol-
debeat ecclesix Laudunensi. Et quoniam, ut supra vunl : quisquis ergo aliud sapit, analhema sit. >
ostendi, verba beali Gregorii a proprio eorum sensu, Imitare igitur sanctum David, qui audiens a Nathan
quantura ex te fuit, alienasti, et imposturasti, atque propheta de peccato quod fecerat, ex cordis intimo
delruncasti, ut anathema, quod in eodem capilulo dixil : Peccavi Domino (II Reg. xn); et item : Quia
convenienti sensu miserat, ad eos quibus non conve- percussit cor suum, eo quod fmdasset vestemChrislt
nerat retorqueres, tibi scribere dignum duxi, quod de Domini (I Reg. xxiv). Et vestis Dominiest Ecclesia,
anathemate in synodica epistola, quam secundum de qua scriptum est: Vivo ego, dicit Dominus, quio
morem, in ordinalionis sux exordio patriarchis, omnibus his velut ornamento veslieris (Isa. XLIX,18).
Alexandrino scilicet, Antiocheno, Hierosolymitano, Et Apostolus : QuOlquol in Christo baptizati estis,
el Constanlinopolilano direxerat, scripsit (lib. i, Christum induistis (Gal. III , 27). Percute pectus
ep. 24): « Prxterea, inquiens, quia corde creditur tuum, quia percussio pecloris ostendit contriiioncu»
ad justitiam, ore autem confessio fit ad salutem, cordis, et dic cum profusis lacrymis : Peccavi Do-
sicut sancti Evangelii qualuor libros, sic quatuor mino, ut merearis audire, Dominus translulit pecca-
concilia suscipere el venerari me profileor : Nicx- tum tuum, non morieris (II Reg. xn).
num scilicct, in quo perversum Arii dogma destrui- B 1 CAPUT XXXIU.
tur, Conslantinopolitanum quoque, in quo Euuomii De eo quod sepulturam mortuis in paroehia sua
ct Macedonii error convincitur, Ephesinum etiam
denegari prmcepit.
primum in quo Nestorii itnpielas judicatur, Chalce-
donense vero, in quo Eulychis, Dioscorique pravitas In eo vero capitulo, quo sepulluram mortuis, sicut
reprobatttr, tota devolione complector, integerrima in petitione a Laudunensi ecclesia mihi porrecta
probalione custodio, quia in his, velul in quadrato conlinelur, denegari jussisli, nimia inhumanilale
iaptde, sanclx fidei structura consurgit. El cujus- conlra sacras hislorias sacrosque canones agere non
libet vilx atque aclionis existat, quisquis eorum erubuisli, cum sicut in hisloria veneranda libri
soliditatem non tenet, etiamsi lapis esse cernitur, Regum legimus eliam eorum corpora, qui ad con-
tamen extra xdificium jacet. Quintum quoque con- sultum Domini propler peccalum Saul, ob quod
cilium pariter veneror, in quo epistola qux Ibx di- facta est faraes in diebus David tribus annis jugiler,
citur erroris plena reprobatur, Theodorus perso- crucifixi fuerant, laudabiliter cuslodita legamus a
nam mediatoris Dei et hominum in duabus stibsi- concubina Saul, ne lacerarenlur ab avibus per diem,
stenliis separans, ad impielatis pcrfidiam cecidisse neque a besliis per noclem, Donec slillaret aqua
convincilur, scripla quoque Theodoriti, per qux Q < super eos de ccelo(II Reg.xxi). Sicque sepulla suul
beati Cyrilli fides reprebenditur, ausu demen- cum ossibus Saul et Jonalhx. Et in Evangelio legi-
tix prolata rcfiitantiir. Cunctas vero quas prxfala mus, quia pelente Joseph, Pilatus jussit reddi cor-
veneranda concilia personas respuunt rcspuo, quas pus Domini (Mailh. xxvn, 58), quem quasi nefarium
veneranlur ampleclor : quia dum universali sunt petenlibus Judxis cruciligi adjudicavil; tmde et cum
consensu constilula, se cl non itla destruit, quisquis iniquis, secundum Scripturam, deputalus est (Isa.
prxsumit aut solvere quos religant, aut ligare quos Liii, 12). Et Judxi, ne remanerent eliam scelerato-
solvunt. Quisquis ergo aliud sapil, analbema sit. rtim corpora in cruce die sabbali inbiimala, obti-
Quisqtiis vero prxfatarum synodorum fidem lenet, nuerunt a Pilalo ut frangerentur eorum crura, el
pax ei sit a Deo Patre per Jesum Chrislum Filium tollerentur (Luc. xxi, 58). Et anliquoruin palrum
ejus, qui cum eo vivit et regnat eonsubstantialiter regulx, etiam eorum corpora, qui sibi quolibei
Deus in unilale Spirilus sancti, per omnia sxcula modo niortem inlulerint, vel qui pro suis sceleribus
sxculorum. Amen. > Et sacrum Nicxnum concilium puniuiiliir, ad sepulluram, licel sine byranisel psal-
dicil (can. 15) : « De his, qui ad exitum veniunt, mis, deferri prxcipiunt, et non sepuliura in ventrc
eliam nunc lex anliqua regularisque servabilur, ita matris omnium, id esl lerrx, carere etiam lalium
ut si quis egredilur e corpore, ullimo el necessario D' cadavera praeceperunt. Si vere utique jusliliam lo-
vialico minitne privetur. Quod si desperalus et con- queris, jusle judica, fili hominis, etvide si secundura
secutus commuriionem, oblalionisque particeps fa- prxfaias regulas ac leges, metropoljtana auctorilaie
ctus, iterum convalueril, sit inter eos qui commu- ponlificiuin habuerim hxc corrigere, qux conlra
nionem orationis lanlummodo consequunltir. Gene- sacras regulas prxsumpsisti.
raUter aulem omni cuilibet iu cxitu posito, et po- CAPUT XXXIV.
scenti sibi communionis gratiam tribtii, episcopus QuoJ in rebus cerlis el definilis, nec synodus couva-
probabiliter ex oblalione dare dcbebit. > Ecce au- canda, nec sedes apostolicainquielanda stl, sed qum
statula sunt observanda.
disti, frater, quod sacri Nicxni canones generaliter
omni cuilibel in exilu posito, el poscenti commu- At si lu in conlumacia tua, et in contemplu ineo
nionis gratiam, non denegari, sed per eamdem com- permanere delegeris, et qux hinc vera sunl profiteri
munionem obeunlem absolvi prxcipiunt. > El ecce nolueris, quia de certis et manifestis causis, qux in
audisli decernenlem beatum Gregorium : < Quisquis nullo nobis sunt dubia vel obscura, de quibus diflini-
prxsumit, aut solvere quos prxfata concilia, quorum livas scnteniias, qux nulla possunt ratione convelli.
417 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 418
a sanctis Palribus promulgatas habemus, synodale A ctaruro traditionum dclinquilur sancliones.quam in
consullum, vel coepiscoporum provincix nostrx con- injuriam ipsius Domini prosililur. > Et Gelasius :
silium vel consensum, non*debeo exspeclare, nec a t Satis indignum est quemquam vel ponlificiim, vel
regulis prxslitutis ulla aut negligentia aut prxsum- ordinum subsequenliutn, hanc observanliam refu-
ptione discedere, nec etiam sedem apostolicam inde tare, quam beali Petrt sedem et sequi videat et
requirendo inquietare, dicat sanclus Innocenlius docere, salisque conveniens sit, ut toltim corpus
scribens ad Macedones archiepiscopos atque episcopos Ecclesix in hac sibimet observatione concordet,
indequid senliat (epist. 27):« Cum tradidissetepisto- quam illic vigere conspiciat, ubi Dominus Ecclesix
las.quinVitalisarchidiaconus, vestrarumportitorlil- tolius posuit principalum. > El item ad univcrsos
terarum eas prxcepi illico recenseri: in quibus multa episcoposperDardaniamconslitulos: t Palres.inquit
posita essepervidi, qux sluporem menlibus nostris (epist. 11, in princip.), noslri, calholici videlicet do-
inducerent, facerentque nos non modicum dubitare, ctiquepontilices, in unaquaque hxresi quolibet tem-
ulrum aliter putaremus, an ita illa essent posita pore suscitata, quidquid pro fide, pro veritate, pro
quemadmodum personabant. Qux cum sxpius re- communione catholica atque apostolica, secundura
peti fecissem , adverti sedi apostolicx, ad quam Scriplurarum tramitem, prxdicalionemqtie majo-
relatio quasi ad caput ecclesiarum missa currebat, B rum, facta semel congregatione sanxerunt, incon-
fieri injuriam, cujiis adbttc in ambiguum sententia vulsura voluerunt deinceps firmumque constare, nec
duceretur. Unde de quibus jam duduiri scripsisse me in eadem causa dentto qux prxfixa fuerant reira-
memini, nunc iterare formam argumenlis evidentio- ctari qualibet recenti prxsumptione permisemnt:
ribus relationis vestrx percunctatio geminala compel- sapienlissime pervidentes , quoniam si decreta sa-
lit. >Et ad Felicem 'episcopum Nucerianum (epist.5): lubriter cuiquam liceret iterare, nullum contra sin-
« Stupuimus prudentem virum de his voluisse con- gulos quosque prorsus errores stabile persisterel
sulere, qux omnibus sunt cerla ratione comperia. > Ecclesix consliluturo, ac semper eisdem furoribus
Et sanclus Zozimus (epist. Hesychio): < Sciet quis- redivivis omnis integra diffinilio turbaretur. Nam
quis hoc postposila Palnim et npostolicx sedis au- si limilibus etiam prxflxis positarum semel synoda-
ctoritate neglexerit, a nobis dislriclius vindicandum, litttn regularum, non cessant elisx pesles resumptis
ut loci sui ininime dubitet sibi non constare ralio- certaminibus contra fundamentum sese veritatis
nem, si hoc putat post tot prohibitiones impune altollere, et simplicia quxque corda percutere, quid
posse tentari. Contumelix enim studio fit quidquid fieret si subinde fas esset perfidis inire concilium,
interdiclum toties usurpatur. >Et sanclus Coelesti- cum quamlibet illa manifesta sit veritas, nunquam
nus quod et tu in tuis colleclionibus, ut prxmisimus, " desit quod perniciosa depromat falsilas, et si ratione
posuisti (epist.il, episcopisApul. el Calab.) : < Nulli vel auctoritale deficiens, sola tamen confenlione non
sacerdotum suos liceat canones ignorare, nec quid- cedens?Qux majores noslri divina inspiratione cer-
quam facere quod Patrum possit regulis obviare. nentes, necessarieprxcaverunt,utcontra unamquam-
Qux enim a nobis res digna servabilur, si decreta- que hxresim quod acta serael synodus pro fide,com-
lium norma constiltitorura, pro aliquorum libitu, inunione, et veritate catholica atque apostolica pro-
licemia poputis permissa frangalur? > El post ali- mulgasset, non sinerent novis post hxc relractatio-
quanla : < Qux enim sola adraonitionis auctoritate nibus mutilari, ne pravis occasio prxberetur quoe
non corrigimus, necesse est per severitatem con- medicinaliter fuerint stalula pulsandi : sed auclore
gruentem regulis vindicemus. > Et Leo (epist. 1 , cujuslibet insanix ac pariler errore damnalo, suffi-
episcopis),quod iterare nonpiget: < Oinnia decreta- cere judicarunt, ut quisque aliquando hujus erroris
lia constilula, tam beatx recordationis Innocentii, communicator exislerct, principali senlenlia dnmna-
quam omnitim decessorum nostrorum, qux de ec- tionis ejus csset obstrictus, quoniam manifeste qui-
clcsiasticis ordinibus et canonum promulgala sunt libet, vel professione sua, vel communione posset
disciplinis, ita a vestra dilectione custodiri debere n agnosci. > Et si volueris hoc tantum de suscitatis
mandamus, ut si quis in illa commiserit, veniam hxresibus intelligere, pariler quoque quod dicit in-
sibi deinceps noverit denegari. > El ilem idem Leo lellige : « Auctore , inquiens, cujuslibet insanix ac
ad Leonem Augustum : < Qux patefacta sunt qux- pariter errore damnato, sufficere judicarunt, ut
rere, et qux perfecta sunt retraclare, et qux stint quisque aliquando linjus erroris communicator exi-
diffinila convellere, quid aliud est, quara de adeptis sleret, principali senteiitia damnationis ejus esset
gratiam non referre, el ad inlerdiclx arboris ci- obstriclus. > Qux enim major poiest esse vesania,
bum improbos appelitus morliferx ctipiditaiis ex- vel quis deterior error, atit gravins conlra catholicam
tendere? > Etitem idem sanctus Leoad etimdem Ecclesiara schisma, quam sanctorum conciliorum et
Lconem Auguslum dicit (epist. 84): < Qttia de rebus apostolicx sedis decreta.conlemnere, et leges quas
et apud Nicxam, et apud Chalcedonem sicut Deo probat Ecclesia conculcare, el Christianam pielatem
placuit diffinifis, nullum audemus inirc tractalum, abdicare, et innoxios conlra omnes leges divinas et
tanqtiam dubia vel infirma sint, qux tanta per san- humanas gradtt ac communione privare, alque cx
cttim Spiritum fixit auctoritas. > Et Hilarus papa proprio crimine innoceiites in morlis tirgenlis peri-
dicil(epist. 11, Verano) :.i Quia non minus iu san- culo per baplismi graliam non stibveuiri, obennlibns
 419 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 420
el petenlibus communionisgraliamdenegari,morluts A lus ambigit Chrislianus, omnes complices, seclato-
sepulliirxhuiiiaiiitatem non tribui? <Quidquid ergo, res, communicatores!damnalx semel praviiatis pari
inqltit Gelasius, pro fide, communione, et vcriiate sorte censentur.» Et itein : «Inauditos, indiscussos,
calholica atque apostolica niajores nostri promulga- inconviclos non debere percelli, maxime cum novx
verunl, non siverunt novis posthxc relractationibus causx ct nova rerum facics appareret, ut rectores
mulilari, ne pravis occasio praeberetur qux medici- isti plebium repentiuis incursionibus, pro mundanx
naliter slatuta fuerunt pulsandi : sed generaliter poienlix voluntale, sacris digiiitalibus privarentur,
auctore ctijustibei insanix ac paritererroredamnato, ex nulla veteri causa, ex nullo eollegio realus, nec
sufficere judicarunl, ut quisque aliquando hujus er- parlicipalione ciijtislibet erroris jam ante daranati,
roris corainuuicalor existeret, principali scntentia lcneri cos conviucique consorles, ut tanquam ex
damnationis ejiis csset obstricius, quoniain inaiiifeste prxterita diffinitione judicareiiltir obslricti. » Sed et
quilibet vel professionc sua, vel communioue possct beali Gregorii condigna invcclio ad Vitaliaiitim
agnosci. > El item idem Gclnsius dicit (in commoni- episcoptiinSipoiilinum memoriam menm non iransiil,
torio): « Decessorein, iiiqtiicns, meum exsecutorem quando tuain alligationcra, quinimo cxsecrabilcin
fuisse veteris coiislittiti, non novoe constitutionis inaledictioneni dissolvi, quaJdeni bealtis bomo dicit
auctorem : qtiod non solum prxsuli nposlolico facere B (tib. vin, epist. 9) : « Si custos rcligiosi habitus, aut
licet, sed cuicunquc ponlifici. > Qttia vcro non vetera esse nosses episcopus, lilix gloriosx niemorix Tul-
conslifula rclraclari vel refragari liceat, setl de novis liani magistri militix, te illic posilo, nec projeclis
emergenlibus rcbus novx t onstiluiiones reqtiiri de- religiosis vestibus ad sxcularem reverti habilum,
beant, qux lamen evangclicx veritati non babeantur nec ad nos licuisset pervcrsam episiolam deslinare.
contraria, nec dccrelis sanctorum adversa ; idem Nam si, ul prsefali sumiis, sollicitus exslitisses, prius
sancius Gelasius in dccrctis suis, his eiiumeralis qui ad nos ultio mulieris pravissimx quam culpa debuit
diflinitione constittita viiiiim et perdiversa tempora pervcnire. >Et binc ad Sergium defensorera (lib.
fuere damnati, hoc modo demonslrat (epist. 11, sub eodem, epist. 10) : «Si homo esses, aut discrelionem
initium) : < Synotlus, inquiens, semel gesla condem- aliquam habuisses, ita regularis disciplinx debuisli
nans.quin prxfatos, tilierius ad nova cdncilia venire cuslos existere, ulea qux illic illicita commiltiiniiir,
non sivit, sed universos quocunque modo in bas anle vindicta corrigeret, quam ad nos eorum inintius
ldaspbemias recidentes tradilo sibi limile synodali perveniret. > El post pauca : « Nam si quolibet
refutavit Ecclesia : nec unquam recte cessisse mani- modo in bac re negligens vel lenius evstileris, ita
feslum est, qnalibel necessitale cogente, riovitcr qux in te noveris districtissime vindicandum, ut quod ex
fuerant salubriter constituta lemerasse. > Et post(C te nescis, pcena possis reserante cognoscere : quia
atiquanla : « Quoiiiam idem ipse error, qui semel sicul diximus, si iiilelleclum liominis babuisses,
est cum suo auctore dariinatus, in participe quolibet hxc qux modo facere prxciperis, a te debueraraus
pravxconimunionis efleclo, exsecrationem sui gestat etiam cum ultione ante facta cognoscere. > Quid
et poenam. » Et item : « Quia el nova in utroque etiam hinc sacri canoues per singufa conciiia decer-
pontifice causa esset exorta, et novam disctissiaiiem nant, devitans prolixitalem, et quia notissima sunt,
consequenter inquireret, ul sicul semper esset effe- hic ponere prsetermillo. Tantum de Cartbaginensi
clum, sacerdotali concilio de sacerdotibus judicia concilio teslimoniura, quod et supra posui, unura
provenirent. > Et ilem : « Cum novae essenl cattsx, pono, Gratus episcopus dixit (conc.t, can. 15):« No-
nova debuit ecclesiastica prorenire discussio. > Et vellx suggestiones, qux vel obscurx sunf, vel sub
item : « Novx certe eranl causx, et his consequen- genere laienl, inspeclx a nobis forniam accipienl.
ler nova synodus debebatur. > Et item : « An bxc Cxterum de quibus aperlissime divina Scriptura
licuit sxculari poteslali, et aclis laiibus Acacio con- sanxit, non diffcrenda senteritia est, sed potitis
sentienle, absquc ulla synodo, quam ipsa rerum exsequenda. » Lege Breviarium Africx provinciae
novitas exigebat, absque sedis apostolicx consulla- canonum, sedi apostolicx missum, et ab eadem sede
tione perficere, et sedi apostolicx non licuit, secun- corroboraluni, el hxc in fronte canomun ipsorum
dum tenorem synodi Chalcedoneiisis, in veteri utique invenies.
causa, et veteri constituto, justa diffinitione dani- CAPUT XXXV.
nala, inimicis synodi Chalcedonensis Acacium com- Quod apostolica sedes cum
episcopit conjudicet, qui
municanlem a sua communione depellere? > Et secundum canones jttdicant, et quod non bene in-
item : « Nec opus fuit nova synodo, cum veteris telligut, ul melropolitanus absque provincialiuili
constiluli sufficienler hoc forma prxscriheret. > Et instantia causas non audial.
item : « Qux congregatio facta pontilicum, non con- Quicunque igitur primates provinciarum a Do-
tra Chalcedonensem, non lanquam nova synoJus mino constituli, et apostolica auctorilale con-
contra velerem primamque convenit : sed polius firmati, sed et quique calholici episcopi, de
secundtim lenorem veteris constituli parliceps apo- certis et nianifestis rebus, de quibus expressa
stolicx exsecutionis eflecta est. > Et ilem : < Nec judicia, et irrefragabililer atque inconvulse con-
dubium quod sicut in uitaquaque hxresi, quod in- servandas diffinitivas habemus sentenlias, se•
cessabiliter repetendum esl, qnia firmum csse nul- cundum sacros canones, et decreia sedis Ro
 421 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 422
manx ponlificura, quxque decerniinus el judica-.]A qui ntillateniis se iioverant potiorent sibi sine piitna
mus, aposlolica sedes, et catholica Ecclesia, apo- sede posse resolvere, prxcipue quem ejtts senlentia
slolorum fiindamenio fundata super angulari la- noverant obligatum, prxvaricaloria absehilione noa
• pide Christo Jesu, in quo omiiis xdilicatio couslructa ilium penilus exuerunl, sed se praevaricniione potius
crescil in teniplum saiictum iu Domino, in nobis nexucrunt. Sed el quia Doiiifnusad quentdaui dicit:
pro patrihtts natis filiis, id cst pro aposlolis crcalis Ex verbis tuis te judico (Luc. xxiv), licet iu luis
episcopis, ul in ordinandis coordinat, ila et in de- compilalioiiibus non millere, scJ potius omillere
cernendis canonice conJecernit, et in judicandis delegcris ex eorum verbis de qiiibus tesiimonia col-
coiijudicat. Nos autcm, qui sacros canones, et de- legisti, qux te mordcre noti ignoiasli, iiiuun pro
creta sedis Romanx pontilictim sti!-jipsius aposlolicx oranibiisqiiasi peiemptoriimi edictum tibi proponam.
petrx judicio exscquiinur, nihil aliud quaiiijuste ju- Cutn cniiii qiucilani posuisli de diversc collectis a
dicaniium faulores, el jiisloiuiii judiciormn exsecu- Lucio pnpa ex diversis deccssoruiii ac pixilecesso-
tores, obedienliam sancto Spiritui, qui per eos !o- rum suoruni ilietis, inlerscripsisli : < Siiniliter, in-
cutus esl, elsedi aposlolicae, a qtia rivus religionis, quieits, aucloiitate fulti aposlolica prxcipimus, ut
et ecclesiaslicx ordinatiouis, atque canonicx judi- nuilus melropolitanus, absque. cxterorum oninium
cationis p.rofluxit,depcndentes existimns. Quoniam B 1 toiiiprovincialitim episcoporum inslaulia, ali(]uoruin
quicuuque baptismo catbolico baptizenl, sicut ad audiat causas, quia irritx eruiil, et ipse causain pro
Joannem Baplislam dicljni est, ipse est Clnistiis vi- faclo dabit : putans te allig.ire cnus grave cl impoi-
delicet Jesus <|ui baptizal, et qiiicunqiie sacriKcent, tabile, ct imponerc in huincros inclropolitanorum,
ipse est sacerdos secundum ordinein Melcbiseilecb, quoJ libi coiijunctim idem Lucius scripsil, digilo tuo
sempileiuuiii habeis sacertloiiuiii, qui sanctificat movere noluisli. Ait eiiim consequenter sine ulla
(Joatt. i): quia ut sanclus Leo dicil (episl. 91) : « Si interposilione: Episcopi vcropeisingulas provincias
quid per servituieui nostram bono oriline et gralu- observent, ne poslcriores se piiorihtis suis prxfe-
lando implelur effeclu, non ambigimus per Spirituiii rant, nec eis inconsiiltis, nisi quatilum ad propriant
sancium nobis fuisse donatum, et operi nostro ipse pertinet parochiam. aliquid agant: sed omnes de
Salvator inlcrvenil, nec unquam ab bis abest, qux commuuibus eorum causis coiisoiiam sciilentiam
ministris suis exsequenda commisit dicens : Ecceego proferant et determinenl, quoniainaliter actx nullas
vobiscnmsttm omnibusdicbus usque ad consummatio- vires nabcbunl, nec ecclesiasticx repulabunlur. >
nem swculi (Matth. xxvui). > Etilein Leo : « De his Quia igitur parlim Lucius, etjiost cura plenius Autio-
qui in Nicxno concilio, suggerente sibimel sanclo cheni canones decreverunt (can. 9): « Ut episcopus
Spiritu, quia aliler credenduni non est, mansuias C ' prxter melropolilanura nibil agat, nisi ea tanluin
usque iu finem mundi leges ecclesiasticorum cauo- quxadsuain parochiam pcrlinent, possessionesquc
num condideruut, et apud nos in loto orbe lerrarum subjectas, ul regat juxta revereutiaiti singulis cora-
in suis constilutionibus vivuul, et si quid usquain petentem, el provideiiliam geral oinnis possessionis,
aliter quam illi statuere prxsumitur, sine cuncla- qux sub ejus est poteslate, ita ut presbyteros et dia-
tione cassalur. > El saiiclus Auguslinus dicit (De cones ordinet, el singula suo judicio comprehendat,
vera Relig. c.51) : «jEiernain legem mundis auimis debes limate attendere quod dicitur: Presbyteros,
fas est cognoscere, non cst fas judicare. In islis au- inquit, et diacones ordinet, et non exordinet: quia
tem lemporalibus legibus, quanquamde his homines-. quos solus episcopus ordinare poles, solus, nisi ut
judicent, cum eas instittiunt, lanien cum fiieriul in- venerandi prxfigunt canoncs, a sacris officiis sub-
slilutx atqtiefirmatx, non licebit judici de ipsisju- movere vel suspendere nequaquam poles. Et singula,
dicare, sed secunduin ipsas. > Non ergo ea, qtix per inqtiii, non aittem generalia, luojudicio comprehen-
me qualemcunque melropolitanum , ct primalem das, quem convenit nosse metropolilanum episco-
Rheinoruin provincix, ad cujus ctiram, secundum pum soliiciludinem totius provincix gerere, propter
sacros canones et decreta sedis Romanx ponlificum, qtiod ad melropolim omnes undique qui negotia vi-
sollicitudo perlinet loliiisprovincix, sedes apostolica, u' denlurhabereconciirranl. >El Leolibi dicit (ibid.) :
et sancli palres nostri, qui cum Deo in coeloregiiaiil, « Quoniam in causis, qux ad generalem observan-
et in lerris ntiraculis cortiscant, quin ipse titprxuii- liam pertiueiit omnium Domini sacerdotum, nibil
seram Salvator noster dissolvit, ex his qttx provin- sine priinalibus oportet impleri. > El Lucius libi
cialis episcopus contra diffiiiilivassanclariim regula- ante Leonem prxdixit, quod et canones Africa?
rum sententias alligasli, quantacunque et qualicun- provincix dicunt : « Ne luis prioribus inconsul-
que lua et complicura luorum subscriptione poles lis, nisi quanlum ad propriam pertinet paro-
ligare, nec ea, qux secundum prxfixas regulas a chiam, aliquid agns, quoniam aliler actx ntillas
sanclis Patribus ligo, poles absolvere : quia ut Ge- vires habebiint, nec ecclesiasticx reputabunlur. >
lasius in decretis suis dicit, veluti potes in libro, Quia ergo illa qux male contra evangelicam ve
qtiem tibi anle altare sanctx Marix in dieordina- rilalem, el apostolicam auctoritatein, contraquC sa-
lionis tux commisi, relegere : Iuferior poiiorem ab- crorum canonum et apostolicx sedis conslitu
solvere non potest, polior atitera inferiorem conse- tiones, sine concilio metropolilani, in quo tibi con
quenler absolvit. Proinde inferioris Ioci ponlifices, scnlire non debuit, sicut uecfccit, ligasti, secundunr
425 HINCMARIRHEMENSIS ARCfllEPISCOPI 424
Lucii vcrba nullas vires habent, nec ecclesiasticx .A poralia lucra cumulare. Cur ergo ad memoriam ve-
reputantur, libere potui solvere quod non licuit tibi slram non redit quod vox divina prxcipiens dicil:
ligare. Sed et hoc bene, ut patet, non intellexisti, et Gratis accepitlis, gralis date ? (Matth. x.) Cur non
certum est quia non recto sensu posuisli quod Lticitis antementisoculosrevocaiis, quod templum Redem-
dixil : < Ut nullus metropolitanusabsque cxteroruin ptornosler ingressus,catlicdrasvendentiumcoIumbas
omnium comprovincialitim episcoporum instnntin ali- evertit, et nummularioriim efludilxs? Quinam sunt
quorttm audiatcausas. >Quia pro omnibusrepreheii- in teraplo Dei'hodie, qui colnmbas vendunt, nisi qui
sibilibus, qux de te per omnium, ul ita dixerim, ora in Ecclesia pretiura de impositione manus accipiunt,
volitant, et ad mc non pervenire non possunl, sem- per quam videlicet manus impositionem Spiritus
per quando easdcm reprehensiones tuas audiero, sanctus coelitus datur? Columba igilur venditur, quia
omnes episcopos provinciales, ut eas mecum au- matitis impositio, per qnam Spiritus sanclus accipi-
diant, congregare non possum. Si cnim bene inlel- tur, ad prelium prxbelur: sed Redcmplor noster
lcxisses Carlhagincnses canones quibusdicitiir (conc. calhedras vendenliumcolumbas evertit, quia lalium
Carihag. iv, can. 25): « Ut episcopusnulliuscaiisam negolialorum sacerdotium destruit. Hinc est quod
audiat sine prxsenlia clericorum suortim, » in hac de sacri canones simoniacam hxresim damnant, et eos
auditioiic seuteiilia non errares: cum alio sensu acci-; B sacerdotio privari prxcipiunt, qui de largiendis or-
piendum sit quod Jacobusdixit ad Paulum : Audient, dinibus prelium quxrunt. Cathedra ergo vendentium
quin Judxi,fe supervenisse(Act. xxi); et Paulus de columbas everlitur, quando hi, qui spiritalcm gra-
se: Audiant omnes gentes,.et liberatus sum de ore tiam venundant, vel ante humanos, vel anteDei ocu
leonis (II Tim. iv); et alio sensu quod dicit ad Co- los sacerdotio"privantur. > De hac agnitione etbeatiis
rinlhios : Audio inter vos scissuras esse, id est schi- Augustinus in libro de Poenitenlia dicit (cap. 5) :
smala, ef ex parte credo (1 Cor. i). Et alio quod itcm < Pleriqne, inquiens, boni Chrisliani tacent, et sufle-
ad eos dicit: Audilur inler vos fornicatio (I Cor. v); runt alioruin peccataquxnoverunt, quiadocumentis
el Eli (iliis suis : Non bona esl fama, quam ego audio sxpe deseruntur, ut ea qux ipsi sciunl jtidicibus ec-
de vobis (I Reg. n). Unde inteliigere debes, inter au- clesiasticis probare non possinl. Quamvis enini vera
ditioncm el atiditionem vcl audienliam esse diflbren- sint quxdam, non tamen jttdici facile credenda sunt,
liaro, sicut el Scripturx demonstrant. De audicntia nisi certis indiciis demonslrenlur. Nos vero a com-
quippe Felix ad Paulum: Audiam te, inquit, cum ac- munione quemquam probibere non possumus,qtiam.
cusatores lui venerint (Act. xxiu); et canones: Non vis hxc prohibitio nondum sil mortalis, sed medici-
oportct negare audienliam roganti : claliter iiilclli- nalis, nisi aut sponle confessum, aut aliquo, sive
'
genda cst auditio in eo loco ubi dicilur : Domine, C sxculari, sive ecclesiastico judicio accusalum atque
audivi andiiionem tuam et limui (Habac. iu); etaliter conviclum. Quis enim sibi utrumque audeat assu
ubi dicitur : Juslus ab auditione mala non timebil mere, ul cuiquam ipsc sit et accusatoi- et judex ?
(Psal. m). Similiter diflcrenliam intelligere debes in- Non enim temere el quomodolibet, sed per judicium
ter noininalionem, et nominationero alque cognilio- ab Ecclesix communione separandi sunt mali, ut si
nem , ut ilcm Paulus dicit : Si quis frater nominatur per judicium auferri non possunt, tolerentur polius
fornicator (I Cor. v); et : Ecce ego Pattlus dico vo- velut palea cum tritico, usque ad ultimutn venlila-
bis, Et veniamcilo ad vos, si Dominus voluerit, el co- brum, vel pisces inali cum bonis usqtte ad segrega-
qnoscam non sermonem eorum qui inflali sunl, sed • tionem, qux fulura est in littore, hoc est in finesx-
virlulem (I Cor. iv). llinc sicut in Icgibus atque in culi. > De qua agnilione ad me perventa, bene re-
canonibus inveiiilur, inler cognitionem quoque et minisci potes me jam te commonuisse, quoniam per
ad aures domini regis
agnilionem esse diflereniiam inlelligcre debcs, sicut mullos audivi, sed et usque
oslenditur in Africx provincix canonibns, in quibus pervenit, quia et de impositione manus in ordina-
scriptum est (can. 71): < Quicunque ab imperalore tione ecclesiasticorum graduum, etiam a manu mti-
cegnitionem judiciorum publicorum expeliverit, ho- nera accipiebas, et de ecclesiarum dalione, qux
nore proprio privelur. >Sed el alibi iidem ac Sardi- D etiara non amplius quara dotem suam, id est man-
censes canones glossam cognitionis cxprimunl. Et sum, queni sub immunitate, sicut in capilulis eccle-
sanclus Gregorius in homilia Evnngclii diflerentiam siasticisconlinelur, habentcumdecimafidelium.prai-
a diftamatis presbyteris, ne discu-
agnitionis, qux signilicalionibus vel relalu percipi- mia requirebas, el Unde et ab
litr, ut Paulus : Significatum est mihi de vobis ab his terentur , redemplionem accipiebas.
isdera domnus rexveritalem audire
qui sunl Chtoes (I Cor. i), etreliqua, a cognitione, ecclesix lux filiis inlerveniente tali causa
deinonstrat quxsivit, et requisilionem,
qux legaliacregularijudicio comperitur,
tibique quam lerri-
loquens ad episcopos de Simoniaca hxresi, quam si qux nota est, prosequi deslilit,
in cerlis bilius potui, interdixi, ul his facinoribus nullo modo
per cognilionem personis coinperltis fuisset,
sine judicioecclesiasliconon ditnisisset. < Vobis, in- communicares. Sedet ante altaresanctxMarix.ante
a rae diclum audisti,
quit (Greg. hom. 17 in Evang.), sacerdolcs, lugens quod episcoptts es ordinatus, et mente
forte obaudisti, condidisti,
loquor, quia nonnullos vesirum cuin prxiniis facere et aecepisli, si
ordinaliones agnovimus, spirilalemgraliam vendere, ut quod gralis accepisti, gratis eliam aliis secundum
et de alicnis iniquilatibus cum pcccali damno lein- prxceptum Domini dares (Matth. x): quia dextera
 425 OPUSC. ET EPtST. IN CAUSA HINCMARlLAUDUN. 426
ad pretium ordinantium, dextera est iniquitatis. Sed A foris quoque diu slare non polerit. Scimus quippe
et quando hxc de te audivi, et a domno rege haec ex Evangelio, quid Redemptor noster per scmet-
requisisse cognovi,tibi et prxscripta verba beati Gre- ipsum fecerit, quia ingressus lemplura cathedras
gorii dixi, et hxc qux subsequunlur inculcare curavi, vendentium columbas evertit. Columbas enim ven-
quibus in horailia Evangelii trigesima nona dicit : dere est, de Spiritu sancto, quem Deus omnipotens
< Ingressus, inquit, Dominus Jestts templum, coepit consubstantialem sibi per impositionem manuum
ejicere vendentes et ementesde illo (Luc. xix). Sicut, , hominibus tribttit, commodum temporale percipere.
femplum Dei in civitate est, ita et in plebe fideli Ex quo,ut prxdixi, malo jam innuitur quid sequatur,
vita religiosorum. Et sxpe noniiulli religionis habi- quia qui in templo Dei columbas vendere prxsum-
tum sumunt, et dum sacrorum ordinum Iocum pserunt, eorum Deo judice cathedrx corruerunl. Qui
percipiunt, sanclse religionis oflicium in commer- videlicel error in subditis cum augmento propaga-
cium lerrenx negotialionis trahunt. Vendentesquippe tur. Nam ipse quoque, qui prxmio ad sacrum hono-
in templo sunt, qui hocqttod quibusdam jure compe- rem perducilur, jam in ipsa provectus sui radice
tit, ad prsemium largiuntur. Justitiam enim vendere vitialus, paratior est aliis venundare quod emit; et
est, hanc pro prxmii acceptione servare. Emenles ubi est quod scriptum est: Gratis accepistis, gratis
vero in templo sunt, qtti dum hoc persolvere proximo B I date ? (Matth. x.) Et cum primo conlra sanctam Ec-
quod justum est nolunt, dumque rera jure debitam clesiam simoniaca hxrcsis sit exorta, cur non per-
facere contemnunt, dato patronis prxmio emunt penditur, cur non videtur, quia eum, quetn quis
peccatum. Quibus bene dicitur: Domus mea domus cum pretio ordinat, provehendo agit ut hxreticus
oralionis est, vos aulem fecistis illam speluncam latro- fiat ? Quia igitur hanc nefandissimam pravitalem
num (Isa. LVI) : quia dum nonnunquam perversi universalis damnat Ecclesia, hortamur fralernilalem
homines locum religionis tenent, ibi malitix sux vestram, ut tam detestabile et immane peccatum de
gladiis occidunt, ubi vivificare proximos orationis locis omnibus, qux sub se sunt, sollicitudinis suae
sux intercessione debuerunt. > Et ilem in homilia compescat omnibus modis instantia. Nam si quid
quarla: <Gratis, inquilDominus, accepistis,gratis date tale deinceps fieri senserimus, jam non verbis, sed
(Matth. x). Prxsciebat namque nonnullos hoc ipsum canonica ultione corrigeratis, et de vobis, quod non
donum accepti Spirilus in usum negolialionis infle- oportet, aliud incipiemus habere judicium. > Et
clere, et miraculorum signa ad avarilix obsequium hinc in mullis epislolis suis ad multos episcopos
declinare. Hinc esl enim quod Simon per impositio- lerribilia et grandia scripsit, qux per te in suis locis
nem mantis edita miracula concupiscens, percipere legere potes, et cavere debes. Dixi etiam tibi, quia
donum Spiritus sancti pecunia voluit, scilicet utl " verba Dei, qux sanctus Petrus apostolorum princeps,
deterius venderet quod male comparasset. Hinc de qui hanc hxresim in Simone mago damnavit, in
templo Redemptor nosler flagello de resticulis faclo omnes ex tunc et nunc, et usque in finem sxculi,
turbas ejecit, cathedras vendentium columbas ever- veridica et valentia permanent. Et sicuti cum illo
tit. Columbas quippe vendere est, impositionem pecunia sua exslitit in perditionem,ita et omnes qui
manus, qua Spiritus sanctus accipilur, non ad vitx hinc munera dant vel accipiunt, nisi dignam inde
merilum, sed ad prxmium dare. Sed sunt nonnuUi, poenilentiam egerinl, in perditione et manent et sine
qui quidem nummorum prxmia ex ordinatione non finc manebunt. Et cum ulerque sint hxrelici, scili-
accipiunt, et tamen sacros ordines pro humana cet, et qui pro impositione manus pretium donant,
gralia largiuntur, atque de largilale eadem laudis et qui munus accipiunt, reatu tamen majore delin-
solummodo retributionem quxrunt. Hi nimirum, quit, qui poliore honore perfruitur, quia graviora
quod gratis acceptum est, gratis non tribuunt, quia facit vilia peccatorum sublimitas dignitatum. Et det
de impenso oflicio sanctitatis nuromum favoris ex- Dominus ut non sint vera , quse per multos ex hoc
petunt. Unde bene cum justum virum describeret de te audio, et obtestor te per sanctam et insepara-
Propheta ait: Qui excutit manus suas ab omni munere bilem Trinitatem, et per crucem et sariguinem Jesu
(Isa. XXXIII). Neque enim dicit,qui excutit manussuas Chrisli, FiliiDei vivi, ex quo, et a quo, et per quem
a rounere, sed adjunxit, ab omni: quia aliud est omnis episcopatus ecclesiasticus cepit exordium, et
munus ab obsequio, aliud munus a manu, aliud per ipsum sanctum Spiritum, qui maxime in ordinatio-
munus a lingua. Mttnus quippe ab obsequio est, nibus operatur, et per omnem sanctorum angelorum
subjectio indebite impensa, munus a manu, pecunia, militiam, ac per sanctam omniunt electorum Eccle-
munus a lingua, favor. Qui ergo sacros ordines siam conscriptam in coelis, et per futurum judicium,
tribuit, tunc ab omni munere manus excutit, quando quo Christus veniet judicare vivos et mortuos, et
in divinis rebus non solum nullam pecuniam, sed sxculum per ignem , et reddere unicuique secundum
etiam humanam gratiam non requirit. > Et in epi- opera sua, ut nec ipse, contra divinas et canonicas
stola ad Joannem Corinlhiorum episcopum : < Per- constitutiones, te huic Deo contrarix
negotiationi
venit, inquit (lib. iv, ep. 55), ad nos, quod in illis quolibet motlo vel quacunque excogitata adinventione
parlibus nuilus ad sacrum ordinem sine commodi immisceas, nec alicui, quantum ex le est, el quan-
datione pervemat. Quod si ita est, flens dico, gemens tura ad te pertinet, immisceri consentias : imo
denuntio, quiacum sacerdniaUs ordo intus cecidit, tuis, quanta potes obtestatione, interdicere studeas
PATROL. CXXVI. 14
 ,,/ ,. HINCMARIUHEMENSISARCHHiPISCOPl 428
tationem non nova prxsumplione exero, A tra hxc constilula venire lentaverit, et prohibita
tmodvio meo beati Pauli sequor exeruplura, fuerit ausus admittere, a suo se noverit officiosub-
1
sad STjjaotheumsquemjuvenem ordinavit movcndum , nec communionis nostrx futurum esse
.. ,Ik3et nonde t^<ausa, sed de aliis, de consortem, qui socius esse noluit disciplinx. » Pen-
necessariunt duxit, hujusmodi oblestationem semus igilur non dolosa, sed recla statera, qucm
' '
Cujus verba, per quem loculus estChrislus, nostrtim pressius islud conlingat capilulum, iiirum
""JI^^JIUJlibi-inculco. Testificor, inqtiit, coramDeo,et me, qui ea, qux irrefragabiliter observanda suiil
Christo Jesu, et eleclis angelis, ut hmccuslodias sine conslilula, auctoritale metropolilana in parochia
prwjudicio, nihil faciens in aliam partem declinando provincix mihi commissx consei'vare decrevi, an te,
(JTim.v); et: Prwcipio libi coram Deo, qui vivificat qtti in illa, qux inviolabililer conservanda stiut con-
omnia, el Chrislo Jesu, qui teslimonium reddidit sub slituta, et temerasti el convelli fecisti, et prxtei'
Ponlio Pilato bonam confessionem,ut servesmanda- me, primatera luutn, contra slalula ecclesiastica
tum sine macula irreprehensibile usque in advenlum subscripsisli et subscribi fecisli, cum sicut slatuta
Domini nostri Jesu Chrisli (1 Tim. vt). De Lucii aulem ecclesiastica docent, sine me nihil decernere valeas,
epislola, qux anle Nicxnum coucilium facta fuit, qux ad generalem observantiam perlinent omniuin
non ideo tibi scripsi, quasi non sufliciant ad auclori- B 1 Domini sacerdolum, sicut Africanum decrevit con-
tatem, qux sacrorum conciliorum canoues, ct ex cilium dicens (conc. Afric. can. 55) : < Ul posle-
his promulgata decreta alia sedis apostolicx dicunt, riores anterioribus deferant, nec eis inconsultis ali-
sed ut scienliam tuant qux inflat, sine charitate quid agere prxsumant. Qua de re, inquit Aurelius,
qux xdificat, vento distentam esse demonstrem. dico, prout captus animi mei retinet, eos qui pula-
Hxc, frater,patienter atque benigne suscipe, et apud verint sprelis majoribus alkjuid prxsumendum,
peritos medicos disce sapienliam, quia illis impo- compelenter csse ab orani concilio coercendos. >
nentibus sxpe funem portat phrenelicus unde lige- Et hinc Leo ad Theotiorum Forojulienseni episcopum
lur. Et illa, de quibus me comprehendi a te posse dicil (Leo, epist. 59): < Quia iu causis, qux ad gene-
existimas, discrete intellige : quoniam alia sunt qux ralem observantiam pertinenl omuium Domini sa-
melropolitanus sine consilio atque consensu omnium cerdolum, nibil sine primatibus oportet impleri. >
coepiscoporum provincix agere non debet, sicut Contra conslttuta ergo venisti, cum ea, qux ipsa
causas accusantis episcopum, ad discutiendum , vel prxcipiunt nulli poscenti negari, omnibus in lua
jpsum canonice judicandum, sive noxium vel purga- parochia denegari jussisli. Prohibiia quidem fuisti
tum decernere, vel in loco deccdentis episcopi ordi- ausus admiticre, cum adversus ea me poslposito
nare, et de quibuscunque noviler emergenlibus ^* subscripsisli et subscribi fecisti, quod etiara nec in
causis,-vel dubiis aut obscuris: et alia sunt, de qui- reclis agere debuisti; subscriplio uamqttc ttia, sictit
bus certa et expressa in sacris regulis habemus a mullis dicilur, babetur .bujusmodi: < Hiucmarus
judicia, qux refragari vel convelli non licet, sed Deo miserante Ecclesix Laudunensis episcopus, his
sine relractalione exsequi auctorilas et ratio ipsa sanclorum apostoHcx sedis Pairum decretis obtem-
coiupellit. peraitdum «ubscripsi. Qui quoque mihi eodem Deo
CAPUT XXXVI. auctore «ommissi sunt, et in his siraililer senliuni,
De irregulari subscriptione, quam cotlectiomsum ap- sollicili servare unitatem spiritus in vinculo pacis..
posuit. hac mecum pace potiantnr. Si vcro aliqui sectis no-
His igitur documentis certissimis constat quod me lentes fieri socii hujtis disciplinx, nec habeauttir
replkare cogit ipsa necessitas, quia si in parochia- parlicipes «emmunionis nostrx. Acium Laudnno viu
tua, qux mihi cutn solliciludiiie totius Rhemorum Idus Julias. >
provincise commissa est, secundum privilegium Qua subscriptione tua nianifestissime claret, qtiia
mihi datum, quod male admisisli corrtgere delre- si Nicaeno concilio, et aliis generalibus caUiolicis
ctassem, a prxstilutis regulis negligentia discede- synodis, eorumque fixis et iramobitibus decrolis
rem, a quibus prxsuniptione tu discessisti. Egi contraria senlis in aliquo, te tibique complices a
ergo secundum jus raetropolilanx auctoritatis , in catholica communione segregasti, dicens : His
quo jure metropolitanx dignitalis, me a te, subjeclx decrelis obtemperandum subscripsi. Unde verbis
civilatis episcopo, niibi velisnolis subjecio, capitu- beali -Gregorii alloquenlis Serenum Massiliensem
lum beali Leonis discrevit, qtto jussil melropolilanis episcopuui le aUoquor, dicens (lib. ix, ep. 9) :
singularum provinoiarum jus tradilx sibi anliquilus < Dic frater, a quo factuni sacerdoie aliquando
dignitatis intemeratum servare, ita ut a prxstilulis audilum est quod fecisti? Si noii aliud, ved
regulis nulla, aut negligentia, aut prxsumplione i illud te debuit revocare, ut despeclis aliis fratri-
discedanl. Aliud ajitem capitulum ejusdem bealii bus solum te sanctum-et esse crederes sa.pientem.
Leonis me tibi ordinis societate conjuuxit, in epi- Prxcipue cum sacrorura canonum prohibitio le ab
stola ad omnes episcopos per diversas provinciasi hac prxsumplione modis oranibu6 revooel. Hocvero
constitutos, de sacris ordiuibus et canonum pro- quod diois, Deo'miserante Ecclesix Laudunensis te
mulgata disciplinis, cum dicit (epist. 1) : < Hoc ad- esse episcopum, oramus ut verum sit. Legimus la-
uiouitio nostra denunliat, qtiod si quis fratrum con- men de quibusdam dicere Domiinun . Ipsi regnave-
 429 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HlNCMARlLAUDUN. 430
runt, et non ex me : principes exsliterunt, et non co- A
, suisti. Non enim, quando illam subscriptionemfirnia-
gnovi(Ose. VIII).Et: Dedi eis regem in ira mea, et sli, quin potius le et subscribentes tecum infir-
ptincipemin furore meo (Ose. xni). Qui facit hypo- masti, sollicitus fuisti servare unitatem spirilus iti
crilam regnare propter peccala poputi (Job xxxiv). In vinculo pacis, sed sollicilus fuisli dissolvere unita-
eo quod subscripsisti, Aclum Lauduno vm Idus tem spiritus contra vinculura pacis. Unde provi-
Julias, intelligimus secttndum leges quas probat Ec- (lendiim est tibi, ne inter adulteratores verbi Dei
clesia, atque secuudum sacros canones, hanc tuam coitipuleris, quos, ut supra posui, redarguit Paulus
sine consule prolatam non valere sententiam. Alia apostolus. Sed et de bac sententia idem dicit Sol-
namque sunt, qux subscribunlur ad notitiam rei vel liciii servare unitalem spiritus in vinculo pacis, unum
lemporis, alia qux, scriplo prolala sententia, sub- corpus, unus spirilus, sicul vocali estis in una spe vo-
scriplione alligantur ad observationem conslitulio- cationis vestrw (Eplies.iv). Unde beatus Gregorius :
nis, aut professionis, seu accusationis, vel petilio- Ad unatn igilur vocalionis spem nequaquam pertin-
nis. < Sententia, inquiunt leges (Cod. Th. leg. 1, de gilur, si non ad eain unita cum proximis menle cur-
const. princ, can. 56), si siue scripto dicta fuerit, ralur. Est, inquii Dominus ad Moysem, locus penes
nec nomen habere sententixmereatur; > et: <Siqua me, el slabissuper pelram (Exod. xxxni). Locus qui-
post hxc edicta sive consliluiiones sine die et con- B ] dera aptnl Dominura esl sanclaeEcclesiaeunitas, qua
sule fuerintdeprehensa, auctoritate careant. Et hinc supra pelrara statur, duiii confessionis ejus soliditas
Africx provincix canones episcopis litteras ab or- utililer tenetur. Hi enim in loco qui penes Dotninum
dinatoribus suis manu eorum conscriptas jubent est, et supra petram stant, qui per hxreses vel per
accipere, continenles consulem et diem. » De eo schismala ab unilate se Ecclesix non dividunt. Quia,
quod subnexuisti: Qui quoque mihi commissisunt, et ut sanclus Hilams papa dicit (episl. 2), sicut et su-
in his simiiiler senliunt, hac mecum pace potiantur, pra posui : < Non minus in sanclarum traditionum
videris non simplici inlelligenlia posuisse, hac me- sanctiones delinquitur, quam in ipsius Domini in-
cum pace potiantur : quia non est pax vera, nisi in juriam prosilitur.' > Credimus namque, ac cum Ec-
unanimitate catholica, alioquin dicentes, ttt scri- clesia catholica confilemur, sacros canones Spiritu
plum est: Pax, pax, cum non esset pax (Jer. vm). Dei conditos : unde qui per contemptum pertiuaci-
Non ett pax impiis, dicit Dominus (Isa. XLVIII). ter a sacris canonibus deviant, in Spiritum sanclum
Impii namque dieuntur, qui aut per fidem re- quo sunt condili peccant. Pertinaciter autem nddidi,
ctam Ecclesisecatbolicx non incorpdrantur, aut ab quoniam Dotninus dicit (Mallh. xn), quod in Spiri-
ea fide vel opere per hxreses aut schismala re- tum sanctum peccantibus nec hic esse, nec in fu-
cedunt. Et in unanimitate catholica non subscri- C ( luro sxculo remittendtim. Et mullos hxreticos legi-
psisti, neqtie libi commissos subscribere fecisli, mus et credimus ad fidem catholicam revertentes,
si, ut dixi, contra Nicxnos canones, et alia ge- et hic remissionem sux percepisse blasphemix, et
neralia concilia, fixaque decreta sentis vel sensisti, in fuluro spem indulgenlix consequeudx sumpsisse.
ac per hoc sollicitus servare unitatem spiritus in vin- Nec tamen ejus refragalur sententia, qui atibi dixif
culo pacis, nequaquam in ista subscriptione fuisli. Verle impios, et non erunt (Prov. xn). Non quidem
Sicul enim in edicto quintx synodi scriptum est : ut nonsinl per essentiam, sed non erunt quod fuerant
t Solent prave senlienles, ut simpliciores decipiant, per impietatis culpam : sicut et Paulus dicit de se :
vocibus quidem nti qux ab orthodoxis pie dicunlur, Vivo aulem, jam non ego, vivit vero in me Christus
recltim autem earum intellectttm et exposilionemad (Gal. n). Exstinctus quippe fuerat sxvus ille perse-
suam impietalem transferre: quortiam est qtiando cutor, et vivere cceperat pitisprxdicator. Hincetiam
exdem voces, ctim bene exponunlur et intelligun- adhuc dico, quod cum calholica credo Ecclesia, et
tur, cum pielale sunt : qnando aulem male a prave confiteor, quia Spiritu Dei, ut Leo cum aliis ortho-
senlientibus interprelantur et proferuntur, impieta- doxis aflirmat, canones sacri sunt condili. Qtii si-
tem habent.» Et sanctus Gregorius in homilia 10 quidcm Spiritus esl Patris, Spirilus est Filii, et
Ezechielis dicit: <Quia quisquis expositor in expla- Pater, et Filius, et Spiritus sanctus, quorum est
natione sacri etoquii, utfortasseauditoribus placcat, una substantia, una volunlas et operatio, tinus est
aliqtiid menliendo componit, sua et non Dei verba Dominus, ac per hoc a Patre et Filio et Spiritu san-
loquitur,si tamen placendi vel seducendistudio men- clo, lota scilicet Trinitate uno Deo et Domino, ca-
tiatur. » Et lu, si hanc senlentiam Apostoti tuis di- noncs sacri sunt conditi, a quibus qui per contem-
clis interposuisti, ut ad stibscribendtim, quod non plum pertinaciter deviant, in Patrem et Filium et Spi-
licel, comministros tuos facilius posses sedticere, ritum sanctum, scilicet in Deum ac Dominum pec-
de auro etargento Dei, id est de sensu et eloquio canl. Constat igitur quia, ut Hilarius papa scribit,
divino, sicut per prophetam Dominusad idololalrara non minusin sanctarumtraditionuin sanctionesdelin-
populum dicit, tuo sensu tibi et illis idolum fabri- quitur, quam in ipsius^Domini, Patris scilicet et Fi-
casti. Manifestum est enim, quia senlentia aposto- lii et Spiritus sancti, injuriam prosilitur. Et conse-
Iica, quant in cadem tua subscriptione ad tuam coiri- quenter iterum pertinaciter, id esl perseveranter
firmaitdamsenteniiain perverse misisti, non eo sensu addidi, quia beatus Joannes apostolus dicit : Est
dicta est a beato Paulo aposlolo, sicut eam ibi po- peccatum ad morlem, non dico ul orelur pro eo • el
451 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 452
est peccalum non ad mortem (I Joan. v, 16), dico ut A i exuisti, sed eos prsevaricatione potius nexuisti, vo-
oretur pro eo. Est quidem peccatum ad moriem, in lens me ostendere canonum prxvaricatorem, qui
eodem peccato inanentibus : est peccatum non ad quasi contra canones in tua parochia solvi qusc li-
mortem, ab eodem peccalo recedentibus. Nullumest gasti, et certans me nota damnationis inurere, quam
quippe peccalum, pro quo aut non oret Ecclesia conscientia tua nequibat effugere, et ideo plus veri-
remiltendum, aut quod data sibi divinitus poteslate tus huinanam verecundiarri, ne vilis fieres ex his
discedentibus ab eo non possil absolvere, vel poeni- qux perpere gessisti tuis subditis, quam reatum
tentibus relaxare, cui dicitur : Quwcunque dimise- ante divinos oculos, quod htimili resipiscentia cor-
ritis super terram, dimissa erunt et in cwlis, et quw- rigere poteras, ad illud argumentum te convertisti,
cunque solveritis super terram, erunt soluta et in cm- ut hanc irregularem, imo tragoediatem subscriptio-
lis (Malth. xvm, 18). Cum enim dicitur : Quwcunque nem excogitares, et hac adinvenlione Dominumad
solveritis, orania quxcunque sint, et quantacuiiqiie iracundiara amplius provocares, et lecom alios ne-
sint, et qualiacunque sint, ex quocunque slatu, vel cteres. Lege igitur in decretis Gelasii sentenliam de
ex quocuiiquelapsu comprehendunlur: veraci nihilo- Acacio, el de episcopis qui eunt regulariler conten-
niinus eorum manente sententia, qux nunquam debant posse absolutum dicere, et eam tibi et his
solvenda esse denunliantur, in eodem tenore consi- 1B quos lecum fecisti subscribere applica, et quid ege-
stentibus, non etiam ab hoc eodem peccato postea ris recognosce. Et quod ibi de sede apostolica leges,
recedeniibus. Ex his igitur manifestissime claret de de tua raetropoli, qux jussa sedis apostolicseexse-
eadem tua subscriptione, in qua dicis : His, quin a te cutaest, dictumpula. Aitenim (Geiasius, epist. 11, in
specialiter excerptis, sanclorum apostolicwsedis Pa- fine) : < Ideo cum sede apostolica miniroe congrue-
trum decretis oblemperandumsubscripsi. Quia si, ut hant, quia in sortem reciderant prxvaricatoris Aca-
supra dixi, et nunc ilerum dico, Nicxno concilio, et cii, et illius se sine dubio pervidebant senlentia con-
aliis generalibus ac calholicis synodis, eorumque sequenter adstringi, ob hoc ettm videri nolebaut esse
fixis et irrefragabilibus decretis, qux apostolica se- damnatum, quia se cognoscebant in eadera praeva-
des et cuncta Ecclesia catholica recipit, vcneratur, ricalione esse damuatos, in qua hodieque manere
et servat, contraria in aliquo sentis, vel teneri ac persistunt. Sed sicut hi siroili condilione conslricti,
servari decernis, te tibique coraplices a calholica complicem suum non possunt judicare non jure
communione segregasti, et quando catholicx ob- damiiatuin, neque rei reum possunt compelenler
servanlix conlratiis subscripsisti, sollicitus servare absolvere : sic illo jusle prxvaricalore damnato,
unitatem spiritus in vinculo pacis nequaquam in ipsi quoque pari jacent damnatione prostrati, neque
ista subscriptione fuisli. Et beati Leonis decernentis C
| iiisiresipiscentesiiidepoteruiil prorsus absolvi; quia
(epist. 59) : Quia in causis, qnx ad generalem ob- sicut per unum scribentem eorum oinnium vulgata
servantiam perlinent omnium Domini sacerdotum, transgressio est, qui in eaindera perfidix reciderant
nihil sine primatibus oportet impleri, non fuisti so- actionem, sic in uno eodemque, qui pro omnibus
cius disciplinx. Unde limendum est ut non sis etiam scripserat, vel scribendo omnium prodiderat volun-
consors communionis sux, a cujus communioiiesi lates, transgressione punita, pariter quoque cum
quod absit fueris alienus, cum his, quoruni decreta codem, vel in eodera est complicum transgressio pu-
convelli fecisli, sicut ex sacris canouibus el decre- nila cunctorum. >Et sanclus Hilarius in epistola de
tis Romanx sedis pontificum tibi scriplo direxi, ac syriodis,quam de exsilio ad Gallicanos misit episco-
per hoc cum Ecclesia catbolica commtinioneraha- pos, dicil : < Nihil, inquiens, mirum videri vobis
bere non poleris. Et non leve tibi ullo modo videatur debet, fratres charissimi, quodlam frequenter expo-
quod supra ex verbis ejusdem beati Leonis posui,qui- ni ftdes coeptx sunt : necessilatem hanc furor
busdicit (epist. 84, ad LeonemAugtislum): <Quxpate- bxreticus imposuit, et necessitas consueliidinem
facta sunt quxrerc, et quseperfecla suiit retraclare, intulit exponi fides, et expositis subscribi. Ubi enim
et qux sunt diflinila convellere, quid aliud est quam sensus conscienlix periclitatitr, illic littera poslula-
de adeptis gratiam non referre, cl ad interJictx ar- J)J tur, nec sane subscribi impedil, quod salutare est
boris cibum improbos appetitus mortiferx cupidila- confileri. > Converte igitur oculos mentis tux ad
tis extendere ? » Sed cum magna cordis intentione aclum tuum, quod irrationabililer, el contra aucto-
considera, cui peccalo peccalum quod admisisti ritalem atqtie sine ulia necessilaie in hac pra^sum-
dilUuita convellens comparet, scilicet qttod non nisi ptiva subscriplione lua perpclrare non limuisti,
sanguine Filii Dei prxvalel expiari, videlicet quod a et tibi subditos agere compulisli, ne furor luus,
primo parente commissum in omnes posteros per- etsi diverso inodo, non diverso dolo, in hoc facto
transivil, sicut dicil Aposlolus : Per unum hominem furori hxreticorum xquclur, qiti illic li.teram poslu-
peccatum intravit in mundum, ei per peccaiummors, lasli, ubi seusus coiiscieulix nou periclitauatur,
et ita in omnes homines pertransivit, in quo omnes el fecisli subscribi quod salulare non est confi-
peccaverunt (Rom. v, 12) : sicutet per te in omnes teri, si tamen sacro Nicxno concilio, et Romanx
tecum subscribeules contra diflinila a sanclis Pa- sedis pontificum decrelis post Nicxnum concilium
tribus peccatutn perlransiit, qui te agente in hoc habitis, et ex sacris cauonibus promulgatis, in ali-
peccaverunl, quia iu illa subscriptione non le penitus qtto est contrarium, quod a le et luis complicibus
 455 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 434
constat esse subcriptura. In quo pernicioso facto a A mentium Deusnonest, ut beatus dicil Gregorius.
te non leviter est erratum, in quem a beato Ge- Deus quippe in unitate est, et illi ejus habere gra-
lasio ostenditur transgressio punienda cunctorum, tiam merentur, qui se ab invicem per sectartun
qui omnibus prxscripsisti, ct ab omnibus commi- scandala non dividunt. Unde per se Veritas admo-
nistristuis subscribi fecisli. Unde idem Gelasius di- net dicens : Habete sal in vobis, et pacem habete
cit: < Quoniam idem ipse error, qui semel est cum inler vos ( Marc ix). Ut quisquis habere salsa-
stto auciore damnatus, in parlicipe quolibet pravx pienlix studet, curet necesse est qnalenus a pace
communionis eflecto, exsecralionem sui geslat et concordix nunquam recedat. Sed sunt nonnulli,
pcenam. > Et in epislola ad Anaslasium (epist. 10, qui dum pltis sapcre quam necesse esl sludent, a
sub medium ): < Cum dicat Aposiolus ( Rom. i) , proximorum pace resiliunt, dum eos velut hebeles
non solum qui non facienda faciunt reos videri, sed slultosque conieiniiunl, sicut tu egisti, qui cum
etiam qui consentiunt facienlibns ? Proinde sicut tuis coiiiplicibus, et tecum subscribenlibus, a vin-
non potest, perversitatis communicatore stiscepto, culo ct uuitate pncis ecclesinslicx divisisli, contem-
non pariter perversitas approbari : sic non polest nens aticlorilatem tux melropolis, et conlradicens
refutari perversitas complice sectatore perversitatis aique resistens his qnx de Evangelica veritate et
admisso. Legibus certe vestris criminum conscios, ** * apostolica atque ecclesiastica auctorifatc tibi et ec-
susceptoresqtie latrocinantium par judiciorum poena clesix Laudunensi metropolitaua sollicitiidine scri-
constringit: nec expers facinoris xstimafur, qui psi, et eadem calholicx Ecclesix auctoritate, consi-
licet ipse non fecerit, facientes tameti in familiari- derans periculum imminens , quod male ligasti pro
tatem foedusquereceperit. > Et in edicto quinli con- officioloci mei dissolvi.
cilii scriptum est: < Miramur eorum dementiam, CAPUT XXXVII.
qui divinx Scriptttrx conlraria agunt, evidenter Ut non sit prudens apud semetipsum,et de discretione
dicenti (Sap. xiv), quia xqualiter horribilia sunt in pace tenenda.
apud Deum impius et impielas ejus. Actio enim cum Unde, frater, et meet le moneo, ut attendamus
actore punietur. > Si autem simililer impielas hor quod Dominus per prophetam dicit : Vmqui sapien-
ribilis est Deo, et ille qni impie agit, certe sepa tes estis in oculis vestris, et coram vobismetipsispru-
ratus est lalis a Deo, et anathemati juste subjicilur. dentes (Isa. v); et per Apostolum : Nolite prudenlet
Analhema enim nihil aliud significat nisi a Deo se- esse apud vosmelipsos ( Rom. xn) ; et : Si quis se
parationem, sicut in Veteri et in Novo Testamento existimat aliquid scire, nondum cognovit quomodo
judicium de analhemate significat. In menle igilui' _ oporteal eum scire (1 Cor. vm) ; et : Si quis vult
habe scriptum a beato Paulo : Sic autem peccantes^ inter vos sapiens esse, stultus fiat ut sit sapiens, quia
in fratres, et percutientes eorum infirmam conscien- sapientia hujus mundi inimica esl Deo (I Cor. m);
tiam, in Chrislum peccalis (I Cor. vm). Graviter et per Jacobum apostolum monstrat: Quia superba
nutem illi in Christum peccant, qui periculosissimo, et contenliosa sapienlia lerrena, animalis est et dia-
el maxime detestando mendacio in religione men- bolica : sapientia autem qum desursum est, primum
tientes , infirmorum conscientias percutiunt, de quidem pudica esl, deinde pacifica, modesta, suadi-
quibus specialiter scriptum est: Perdes omnes qui bilis, bonis consenliens (Jac. m). Scientia etenim
loquuntur mendacium ( Psal. v ). Et in decrelis virlus est, humilitas custos virtutis, et miranda actio
apostolicx sedis scriptum est : Quoniam quisquis cum elatione non elevat, sed gravat. Qui enim sine
schismatico assenserit, schismalicus esse negari non humilitate virtutes «mgregat, in ventum pulverem
poterit. Schisma enim a scissura est animorum, ut portat, et unde aliquid ferre cernitur, inde delerins
eatholici doctores dicunt, vocatum. Eodem enim cxcatur. Hinc etiam scriptum est: Qui emitlit fon-
cultu, eodem ritu credit ut cxleri, solo congrega- tes in convallibus ( Psal. cm) ; et : Convalles abun-
lionis deleclalur discidio, et schismalicus est, licet dabunt frumenio (Psal. LXIV). A montibus namque
sic credat ut calholica credit Ecclesia , si in dogma- jj
j aqua dilabitur, quia superbas raentes veritas do-
tibtis ecclesiaslicis ab Ecclesia se scindit catholica, ctrinx deserit: sed fonles in convallibus surgunt,
cui quisqtiis assenserit, schismalicus esse negari quia corda humiliura verbum prxdicatiouis acci-
non poteril: quod et si omnes sacerdotes et mun- pittnt. Unde per se Veritas admonet dicens : Habete
dus assentiat, damnatio consenlientes involvit, non sal in vobis , el pacem habete inter vos ( Marc ix ).
prsevaricationem consensus absolvit. Non enim cri- Ut quisquis habet sal sapientix, studiose curet ne-
men minuitur, sed accrescit, curo generale fit ex cesse est, quatenus a pace concordix nunquam re-
privato. Hoc enim Deus omnium indicavit, qui cedat. Et ne in pace tenenda quis erret, per semet-
mundum peccantem generali diluvio interemit. ipsatn veritas, ctira terrenam pacem a superna
Quorum perditionem evidenter catholica demon- distingueret, atque ad venturam discipulos ex prx- '
strat Ecclcsia , qtix ttt pro hxreticis , ita conjiin- senti provocaret, ait: Pacem meam relinquo vobis,
ctim et pro schisraalicis, orat, ut ad lidei et pacis pacem meam do vobis (Joan. xiv); relinquo scilicet
redeant unilalem, sciens hxreticos et schismalicos transitoriam, do mansuram. Si ergo in ea cor quse
in hxresi ac schismate permanentes regnum Dei relicta est figitur, nunquam ad illam qux danda est
nou iulraturos: quia nisi ad judicium, in scissura pervenitur. Pax igitur prxsens lia tenencra est, u*
45j HINCMARIRHEMENSIS AISCIIIEPISCOPI 456
et diligi dcbeal et contemni : qttx si immoderate A CAPUT XXXIX.
diligitur, diligentis atiimus in culpa capitur : et dum Ul ab eo removeat dolorem , a se ipso periciitum, ei
nimis bumanam pacem tlesiderat, pravos homiiium ab utroque improperium.
mores neqiiaquam redargtiit, et conscntiendo per- Admoneo le paterna et fraterna dileclione, ut re-
versis ab aucloris sui se pnce disjungil, et dum htt- moveas a me dclorem, a te periculum, et ab utris-
mana foras jtirgia metuit, inierni foedcris discus- que nostrum a plurimis illalura improperium. A me
sione feritur. Ilinc David, dtim lotum se ad foedera quitlem dolorem, quia ut sanctus Gregorius dicit:
pacis iuiernx conslringeret, testalur quod cuin ma- < Minorem dolorem niala ingerunt, qux ab extra-
lis concordinm non tenercl, dicens : Nonne qui le neis inferuntur, plus vero in nobis ea lormenta sx-
oderant oderam iltos, et super inimicos tuos tabesce- viunt, qtix ab illis patimur , <le quorum mentihus
bam ? Perfecto odio oderam iltos, inimici facli sunt praesumebamus, quia cum damno corporis mala nos
milii ( Psal. cxxxvni). Inimicos eiiam Dei perfecto cruciant amissx cbaritatis. » Hinc est enim quod de
odio odisse est, ad quod facti sunt diligere, et quod Juda tradilorc suo per Psalraislam Dominus dicit:
faciunt increpare, mores pravorum premere, vitse Et quidem si inimicus meus maledixissel mihi, sup-
prodesse. Pensandum est igitttr, quando ab increpa- portassem utique : el si is qui oderat me super me ma-
lione quiescitur, qtia culpa cum pessimis pax tene- B gna loculus fuissel, absconderemme utique ab eo. Tu
lur, si Propbeta etiam velutin hostiam Deo oblulit, verohomounanimis duxmetis el nolus meus, qui simttl
quod conlra se pro Domino pravorum inimicitias mecum dulces capiebas cibos, in domo Domini ambu-
excitavit. lavimuscum conseimt (Psal. LIV).Et rursum: Homo
pacis mew,inquo sperabam, et qui edebal panes meos
CAPUT XXXVIII.
ampliavit adversum me sttpplantationem (Psat. xi.).
Ut sacrw Scripturm verba, et sacras regulas recle Ac si de traditore suo apertis vocibtis dicat : Trans-
intetligat.
gressionem ejus latito gravius perluli, quattlo banc
Admoneo etiam tuam dileclionem, ut cum sacrx ab eo qui meus esse videbatur sensi. Omnes ergo
Scriplurse vcrbis etiam sacras regulas, sicut a sait- electi, quia, summi capitis membra sunt, caput
cto Spiritu quo et sacrx Scripturre stint conditx, quoque stitim in passionibtis sequuntur, ut ipsos
inlef.igas : quoniam qui sacrx lcgis vcrba non recle adversarios in sua morte sentiant, de quorum vila
intelligunt, saltiberrimum vini polum in veneni sibi prxsumebant, et tanto eis crescat merces operis,
poculum vertunt, ac per medicinale ferrum vulnere quanto eis virtulis lucrum proficil el ex aliense
se mortali feriunt, dum per hoc in se sana perimunt, damno cbaritatis. Et quoniam minus jacula feriunt
**
per quod salubriter abscidere sauciata debuerunt : qux prxvidentur, et nos tolerabilius mundi mala
quos videlicet ad inlellectum pravura intentio per- suscipimus, si contra hxc per prxscienlix cfypeum
versa non raperet, nisi prius superbia inflarel: dum mnniinur, eo ista de te lolerabilius porto , quo
enim se prx cxteris sapienles arbitrantur, sequi longe ante per prophelam a Doraino dictum lego :
alios ad meliits intellecta despiciunt : atque ut apud Unusquisque, inquit, a proximo suo se custodiat, et
imperilum vtilgtts scientix sibi noraeti extorqueant, in omni fralre suo non habeat fiduciam, quta omnis
stiident stiinmopere et ab aliis recte inlellecta de- fraler supplanlans supplanlabit, et omnis amicus
struere, et sua perversa rohorare ; quorum sapien- frandulenter incedet, et vir fralrem suum deridebil,
lia sicuitnovacula acuta facil dolum (Psal. LI) ; quia el veritatem non loquetur (Jer. ix). Et paulo post:
Bicut novacula acuta sxpe assimilat se agere vullus In ore pacem cum amico suo loquelur, el occutlepo-
nilorem, et genas vuluere suo saucial, ila dolosa net ei insidias, nunquid super his non visitabo, dicit
versutia dolo pravx intclligentix vulnerat quos sano Dominus? (Matlh. x.)Et per semetipsam Veritas di-
sensu sanare se simulat. Unde benc per prophetam cit : Inimici hominis domeslici ejus (Malac n). Et
dicilur : Secuerunt prwgnantes Galaad ad dilatan- cum scriptum sit: Labia sacerdolis cuslodienlscien-
dum terminum situm (Amos i). Quia niinirum bcue liam, et legem, qtix inter alia dicit : Honora patrem
dicta prave iutelligentes, fidelium mentes, qttx jam tuum et inatrem luam , requirent ex ore ejus ,
aliquid de veritalis inlellectu conceperant, perversa quia angelus Domini exercituutn est (Exod. xx).
doclrina perimunt: et duni scientix sibi nomen ex- Tuecontra, ne magnitudo miserationum Domini,
tendunt, parvulorum corda jam de vevbi conce- quas de matm illius graluita gratia sine merilo ullo
ptione gravida erroris gladio scindunt, ct quasi do- sttscepi, extollat me, dalus es mihi stimulus
ctriiix sibi opinionem faciunt. Quibus primura ne- recognoscendx infirmitatis mex , angelus Sata-
cesse est ne inanem gloriam quxranl : quia si radix nx , ut me et matrem ttiam Rbemornm metro-
elalionis absciditur, consequeiiler rami pravx asser- polim , quse te nulrivil , elatis moribus et in-
tionis arefiunt. Nam catbolici doclores, et Ecclesix obedientiis colapbizes. Sed sciens qtiia virtus in
sanctx reclores, qui de hxresibus scripserunt, cos infirmitaie perficitur, libenter gloriabor in his,
qui verba divini eloquii non recte intelligunt, vel qux infirmiialibus meis , aut a Deo per corpo-
non recte interprelantnr, sed ad suos sensus illa rales molestias , aut a diabolo per lentationes ,
'allegorizant, iu catalogo prave seiilienlium hxreti- aut ab homiiie per quaslibet immissiones inferun-
cis connumerantes ascribunt. lur, ut inhabitet in me infirmo virtus Christi, qui
457 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IHNCMARILAUDUN. 458
perficit in inlirmitate virtutem. Periculum quoqne A\. dix livore insequimur, imitantes illum qui mori
discordix, quam contra attclorilatcm et ralionem, etiani pro inimicis venerat, et tamen posilurum se
contraque salutem tuam erga me videris habere, a animam pro amicis dicebat, ut profecto nobis os-
le qunntocius amove: certissime sciens, quoniam tenderet, quia cum diligendo lucrum facere de
quantislibet.virtutibus polleas, spiritalis nullatenus inimicis possumus, eliam ipsi amici sunt qur per-
fieri poles, si uniri per concordiam mihi et cxteris sequunlur. Qux non ideo dico, ut persecutionem
fratribus tuis neglexeris. Scriptum quippe est: tuam in damnis lemporalibus vel in conlumcliis
Fructtts Spirilus est charitas, gaudium, pax (Galat. limeam, aut- magnopere sentiam, quibus eliam etsi
v) : qui autem servare pacem non curat, ferre voles me nocere non potes : sed de illa persecu-
fruclum Spiritus recusat. Certtts enim es, si sanum tione dico, licet sim injusltis, qui me veraciter et
sapis, quoniam tanditi nullum boni operis Deo sa- ex corde peccatorem profiteor, de qua beatus Pe-
crificium imniolas, qtiandiu a proximorttm charitale trus dicit; Qtioniaminter quos Loth habitabat, iniquis
discordas: multo minus aulem, si a dilectione mea operibus de die in diem ejus animam cruciabant (U>
discordas, qui te benigne mitrienduni suscepi, or- Petr. n), et de qua Aposlolus recolens hislorix ve-
pbatium dulci dileclione nutrivi, in clericum to- teris : Quomodo,inquit, tunc is, qui secundumcar-
tondi, lilteris per me et per quoscunque potui ertt- B B nem eral, persequebatureum qui secttndumspiritum,
divi, per singulos gradus ad ordfnem episcopalus ita el nunc (Gal. iv). Qtiia, ut ita dicamus, ferrum
provexi, familiaritatem et dulcedinem dilectionis nostrx animx nequaquain perducitur ad sublilita-
domni nostri regis tibi obtinui. Pensare enim cum tera acuminis, si hoc noit eraserit alienx Hma)pra-
magno timore debes quod scriptum est : Si offers vitatis.
munns tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quo- CAPUT XL.
niam frater hius habet aliquid adversum te, relinque Ver«»tnon esse quod diccresolebal, Hincmari consilio
ibi munus tuum anle altare, et vade prhis reconci- regem ipsi adversatumesse.
liari fralri tuo, et tunc veniens offer munus tnum Et quia dictttm est mihi, te plurimis solere dicere,
(Matth. v, 23/. Ex qua scilicet pr.cceptione consi- quouiam quidqtiid libi, de luis hominibus, et de
derare debes, quam intolerabilis ejus culpa raon- hominibus suis ad Liudunom directis, et deeo quod
stratur, cujiis hostia repellitur. Nam cum niala te commendavitConrado, contrarium domnusnoster
ctincta bonis scqttentibus diluantur, pensandum no- rex egerit, hoc meo instinctu et consilio atque con-
bis est quanta sint mala discordix, qux nisi e\- sensu egisse, tibi retero non esse verum, sicut et
stincta fundiltis fnerint, bonum sequi non perrait- scriptis ad eumdem domnum nostrum regem, sed et
tuitt: quia qnxlibet in nobis bona opera fuerint, si C ( ad alios inde in eodem tempore directis possum
ctiaritas desit, per malum discordix tocus aperitur ostendere, et eoram plurimis episcopis apud Pistas
in acie, tit ad feriendum nos valeat hostis intrare. domno nostro regi dixi me audisse quod sic diceres,
Ea;o, crede mihi, non tecum, sed cum tuis impro- et idem domnus noster rex coram eisdem episcopis
babilibus moribus el actuum motibus, dc quibus le respondit, sicut et pro certo verum dixit, quod
sxpe et verbis et litteris reprehendi et castigavi, et nec meo instinctu, nec meo consilio, neque me^
ut tfoleo,dolui, discordiam habeo. Fac quod salu- consensu hoc egerit, licet qtisedam fuerint el sint,
briter tibi cnpio, et tuo cortvenit ministerio, et me de quibus metropolitana auctoritate, vel synodali
placabilem ac prxstabilem in cunctis habebis. Alio- conventione, ac regia poteslate corripi debueris
quin exspeclabo, si per Dei gratiam verbum Do- atque debeas. Qux non ideo dico, ut me apw! le
mini, quod inter me et te adhuc laborat, tandem excusare operx pretium ducam, cum sttillum esse
requiescere valeat. Si peccaverit,inquit, in te frater majores nostri demonstrent, si eis plaeere qux-
luus, increpa illum: si pwnitentiam egerit, dimitte rimus, vel clisplicere timetnus, quos bonorum ju-
illi (Matth. xvm). Inlerim nutem, donec hoc verbum diciis non placere cognoscimus : sed ut; in quibus ex
Domini inler me et te Iaborabit, ular continue sa- veritale possum, quankum ex me est, quantum-
lubris antidoli medicina contrn mortiferum discor- D 1 que su.fiicio,itloneura reddara bonum nomen, quod
dix poculum mihi a le propinalum, quam Domiuus Aposlolus etiam ab liis qui foris sunt habere jubet
et Salvator noster conscius inftrmilalis noslrx lar- episcopuro. Quia vero aucloritale divina regi obe-
giri dignatus est, dicens : Cum stabilis ad orandum, dire jubemur, ipsius jussione respondisse me ex
remittite si quid habetis adversus aliquem in cor- Scripturis et sacris legibus atque sanptorum verbis
dibns vestris,ul et Pater veslercwleslisdimittat vobis tuis lilteris ad eum directis noii negq. ln gua re-
peccala vestra (Marc. xt). Et Scilicet Conditor no- sponsione si quid perpere dixisse vel egisse n]e
ster, dum lale placitum nostrx menlis aspexerit, a invenisti oslende, et aut ratipnabiliter sinc conlen-
peccalo nos solvet, quia munus pro culpa sumet. lione defendam, aut huniiUtey sjpe disceplalioiie
Quod munus etiam bolocaiistum gralia Dei miseri- recognosoam.
cordis fiet. si fuerit simila oleo conspersa, et in zeli CAPUT XLI.
snrlagine frixa : scilicet cum misericorditer eum Quod si cutpam agnosceret,pro divino timore indul-
d.ligimus, el inler sacra pro eo oramus, quem zeli gentiam expeterel.
salutaris fervore insequi videmur, vel a quo invi- Cxterum, si me contra aticlorilatera ct debhaii)
 HINCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPI 440
dileclioms unammilatem, quae, utsuprai A nibus Nicolaum ordinavennt, nec tamen dictis et
'temihi reputasse audivi, egisse recognosce- factis illius, improbahilibus poslea comprobatis,
; quia dicente beato Joanne apostolo : Si confi- per manuum suarum impositionem communicave-
t peccala nostra, fidelis el juslus est Dominus,t ruiit, quem ordinantes bonum crediderunt, et man-
;. ;ftmittat nobispeccata nostra (I Joan. 1), et primat surum perpetuo in bonitale optaverunt: sicut nec
:' salulis spes est confessio, deinde dileclio, Quia( Samuel culpam conlraxil in ordinatione Saul, quem
charitas operit mttttiitidinem peccalorum (I Pelr. divina jussione a se ordinatum, et a Dominopostea
IV),non dimillerem quin inde salubrem indulgentix. rejectum, sicut de te doleo, diulissime flevit, velut
medicinam expeterem, non pro hiimano, sed proi sacra narrat historia. Reputalur ctiam mibi, quod
divino limore, et fralerno amore, ac propria sal- te nepolem meum gratia propinquilalis episcopum
vatione. Non enim perfnncloiie nobis sacerdotibusi ordinaverim. Quasi non el alii per me sint ordinati
legendum et tenemlum est, quod eliam laicis el fe- episcopi, qui non sunt mihi carne propinqui, el no-
minis Spiritus sauctus per beatuin dicit Gregorium, lunl ntlcndere mihi hoc repulanles, quia non iinpc-
(homil. 32 in Evang.) : < Est ubi se quisqtie inler- dit ad qtieinquaro ordinandtim carnis propinquilas,
roget, et in confessione Christi se vcraciter probel. si ordinandus fuerit electus et petitus secundum
Veremttr sxpe a proximis despici, iledignamur in-, B I ecclesiasticas regulas. Non et Dominum, a quo et
jurias verbi lolerare. Si contingal jurgium fortasse per quem ccepit episcopatus, carne sibi propinqitos
cum proximo, erubescimus priores satisfacere. Cor legimus ordinasse apostolos. Sed licct in tc ncpoie
quippe carnale, dum hujus vilx gloriam quxrit, hu- meo cgerim ttnde gemo, qtiia nescio qualiter de hoc
militalem respuit : el plerumque ipse homo qui ira- et de aliis meis factis, lcrribilis in consiliis super
scitur, discordantem sibi reconciliari appelil, sed filios bominura in occultosuo judicio, qui posuil le-
ire ad satisfaciendum prior erubescit. Pcnsemus nebras lalibulura suum disponal: scio tamcn omni-
facta veritalis, tit videamus quo jacennt nostrse prn- potenlem advocatum, el misericordem jiidicem
vitatis actiones. Si enim membra snmmi capitis meum, anle quem est omne desiderium meura, et
stiraus, itnitari eum cui connectimur debemtis. Quid cui geniilus meus non esl abscondilus. Si enim
namque ad nosirx erudilionis exemplum Patilus obaudieris monila beati Pauli Timotheo a se juvene
egregitts prxdicator dicit ? Pro Christo legationefun- ordinalo episcopo directa, etame et a te oppro-
gimur, lanquam Deoexhorlanle per nos obsecramus brium tux ordinntionis lolies, in quibus ititer cx-
pro Christo, reconciliamini Deo (II Cor. v). Ecce lera dicit : Nemo adolescentiam luam contemnal
inter nos et Deum discordiam peccando fecinnis, (II Tim. IV); id cst, talem te exhibe, ut proptcr
et tamen ad nos Deus suos legalos prior misit, ut C ( setatis adolescentiain nemo te contemptibilem ha-
nos ipsi qui peccavimus, ad pacem Dei rogati ve- beat, quia cujus vila despicitur, restat ut et prx-
niamus. Erubescat ergo humniia superbia, coufun- dicalio conlemnatur. Si hxc, fraler, tibi in aliquo
datur quisque si non salisfacial prior proximo , dnra sunt, qux non sunt dicta ea inlenlioiic, ut
quando post culpam nostram, ut ci reconciliari de- velira quod absit in aliquo tuara damnationem, vel
beamus, et ipse quoque qui oflenstis est legalis in- dehonorationein, sed polius salulem et correctio-
tervenienlibus obsecrat Deus. » nem, allende quia, ut beatus dicit Gregorius, pcr
CAPUTXLIL amaruin poculum confeclionis pervenitur ad ef-
De auferendo a nobis ambobus opprobrio a mullis fectum optatx saiutis. Et Salomon dicit : Meliora
illuto. sunt vulnera amici, quam odientis inimici oscuia
Aufer ergo, faciendo qnx debcs, et qux opto ac (Prov. xxvii). Et Dominus dicit : Ego quos amo,
oro, et ulinam dignus exaudiri fuissem, a me et a arguo et castigo (Apoc.m); et : Quem ditigil Domi-
te opprobrium quod mihi a multis repulatur, quia nus, corripit : flageltat aulem omnem filium qticm
talera, sicul et contra divinx ordinationis disposi- recipil (Heb. xn).
tionem, et contra regem, et erga me, et erga Ec- CAPUT XLHI.
clesiam libi commissam, et erga Dlurimosalios ef- D "
De sacrarum Scripturarum falsatione, et responso
fectus es, episcopum ordinaverim. Sed qui mihi ejus ad litteras de Nevino. Qtti canones sinl rcci-
haec reputant, non attendunt, quia non ut Judam piendi, el de imperitia et jactanlia ejusdem. De
electum prxsenti iustitia, et ut per eum divina Bertrico item, el de eo quod swpe itlttm admonttit.
dispositio impleretur, Aposlolum, sicut et Saul re- Per plures denique audio le apud mullos me inla-
gem postea reprobatum, de quo scriptum est : Erat tnare, quoniam sacras" Scripturas soleam deiruii-
vir electus et bonus, et non erat vir de filiis Israel care, el ad meura senstim infleclere. Quod ut pro
•netior itlo (I Reg. ix). Deus omnia sciens per pro- certo adbuc credo nec in uuo loco me egisse, si ta-
videntiam ordinavit, et nil culpx conlraxit, qui pec- men hoc quod dicis poleris approbnrc, et si hoc ad
care non potuit; sed ut homo nesciens quod fulurum approbationem volueris ducere, osiende coram
erat, te per improvidenlinmordinavi et divini judicii quantis et quibus libi libuerit, el aut palenlcr os-
non injusti minister exstiti, qtiia sicut timeo aliis tendam le mea verba bene non intelligere, aut ab
peccatis meis hoc esse promerui. Quanquam et aliquo illa falsaln ftiissc : et si forle me, quod dicis,
sancti aposloli cum beato Stephano ct alijs diaco. si lamen dicis, egisse cogtiovcro, quantocius corri-
441 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 442
gere procurabo. Quod enim de me dicere diceris', A archiepiscopum Wenilonem remisi, nec ad meiiio-
Gothescalcus hoc de Scripturis facereconsuevit,"illas riam reducere voluisti. Nimia sunt qux dico, si hxc
scilicet delruncare, et ad suum sensum violenler ita esse illa ipsa tua scripta qux habeo non atlestan-
inflectere : sed et ea qux in canonicis libris non tur, et lex, quam calholica Ecclesia recipil, mani-
conliuenlur auditoribus suis proferre, sicut et snpra feste decernit dicens : < Confiteri quis in judicio non
priscos hxreticos facere consuevisse ostendi, quia tantum sua voce, sed ct litteris, et quocunque mo-
sicut R. dicil Gregorius: < Sxpe hxrelici, dum sua do polest, convinci aulem non nisi Scriplura aut
student perversa astruere, ea proferunt qux pro- testibus polest. > Et lu his scriptis hsec qux dico
fecto in sacrorura librorum paginis non tenentur. > denegans, si necesse fuerit, in judicio revinci vale-
Unde et discipulum suum prxdicator egregius admo- bis. Et Gelasitis in decrelis suis ad episcopos per
net dicens : 0 Timolhee, deposilum custodi, devitans Dardaniam constitutos dicil: < quoniam manifeste
profanas vocum novilates (I Tim. vi). Quia dum latt- qtiilibet vel professione sua vel communionc possit
dari hxretici tanquam de excellenli ingenio cupiunt, agnosci. > Prxlerea per Heddonem, clericorum tuo-
quasi nova quxdam proferunt, qux in antiquorum rmn prxpositum, conscriptam nuperrime more tuo
Palrum libris veleribus non tenentur : sicque fit ut solito mibi rotulam direxisti, contra lilteras de in
dum videri sapientes desiderant, miseris suis audi- B mea parochia delinquentibus a me libi direclas, qux
toribus stultilix semina spargant. Et quoniara hxc ita se habenl.
egisse Golhescalcus in conventu episcopali revictus Hincmarus Rhemorum episcopus Hincmaro coepi-
fuit, idem conciliura, sicut scriptum est : Qui impo- scopo nostro salulem.
nit sttdto silentium, iras miligat (Prov. xxvi), silen- Nivinus, etc. Reliaua huius evistolw, vide supra,
tium ei imposuit, mihiqtie illtini ad custodiendum col. 224.
commisit, sicque complicum ejus, qiti jam sicut Et bas litteras non ila, ut debueras, recepisli, sed
vermes in putredine scaientes ebulliebant, irx par- ex eis nacta occasione, amariludineni, quam erga
tim sunt mitigalx, et congregatx sunt a Domino me in animo geris, verbis evaporando exhalasti, vo-
quasi in utrem aqux maris, cum amariludo perver- lens oslentare tuam sapienliam et meara insipien-
sarum meulium nondum apud nos, de his qux Go- tiam, et demonstrare me Nivino iujusle et contra
thescalcus eos docuerat, erumpit exterius in vocem auctoritatem egisse; etosmihi obstruere, ut dc his
pravx libertatis. Et quod de sanclis Scripturis Go- quse ex te audieram, non te auderem corripere, ut
thescalcus agebal, et tu me agere notaris dicere, ut si forle vera forent te corrigeres, sin autem, ne illa
cum pace tua dicam, tu de sacris canonibus, et ec- incurreres prxcaveres : cum sicut deroganlium lin-
clesiasticis regulis, alque de legibus soles agere, guas noslro vitio non debemus, qtianium ex nobis
sicut jam qualer egisse te possum ostendere. Scili- est, ad derogandum acuere, ila debemus derogan-
cet in rotula per Iladulphum archipresbyterum luum tium detractiones, prout ralionabiliter poluerimus
mihi iransmissa, in qua de canonibus et tegibus compescere. Sed non talis est tuus animus, ut ea
quxdam detruncando, quxdam de suo sensu expul- qux benigne libi dicuntur vel scribuntur, nisi talia
sa prave interpretando, de capella parochix mex in fuerint qualia versantur in corde tuo, benigne et
Altolx villa sita nonnulla adversum me concinnasli. patienterpossis audire; unde Salomon ait: Acetum
Simililerin rotula a te mihi dala, in qua fabulam de in nitro ei qui cantat carmina cordi pessimo (Prov.
Amalberto et uxore ejus contexens plurima in eum xxv). < Acetum, inquit Gregorius, si mittaltir in
caplasli. In rotulis nihilominus domno regi et mihi nitrum, fervescit nitrum protinus et ebullit: et per-
per comminislros luos direclis, in quibus historias versa raens, quando per increpationem corripitur,
altercationttm inter te et eumdem domnuni regem, aut per prxdicationis dulcedinem ad bona suadelur,
et ilem inter le et Normannum descripsisti, et vo- de correptione fit delerior, et inde in murmuralionis
curri ac factorum tuorum novitates explicuisti, sen- iniquitale succenditur, unde debuit ab iniquitate
tentias Scripturarum et canonum atqtte legum te -. compesci. >Litleris autem meis, quas per singulas
ferientes tuo sensu in alios detorsisti, veluli ex ore periodos dissolvere voluisli, non eis convenientibus
et opere tuo, et ex eisdem sententiis, majorum asti- auctoritatibus respondisti, nec recto sensu eum in
pulante doctrina, singillaliiii ac viritim possum boc es imitatus, qui tuis scriplis istiusmodi tenore,
ostendere. In quaterniuncutis quoque, a te mihi per veritate subnixis auctoritatibus solilus est respon-
Wcnilonem venerabilem archiepiscopum missis, dere: quia non in hoc jure rationem sludes alten-
plurima inter se diversa collegisti, qux tecum facere dere, sed tuam inlentionem modo quolibet confir-
xstiniasii, non videns, quin potius videre non va- mare. Non enim ille, qui taliter tuis solet scriplis
lens, aut non volens, quia inter se dissonabant, et respondere, talis responsionis modum ab bis didicit
de iilis ipsis epistolis, ex quibus eamdem tuam col- a quibus hxc studuit discere. De Nivino aufero, ut
lectionem compilasli, conjunctim sequentia dolo pe- me oportuit, ea qux gesta surit tibi nota facere pro-
nitus omisisti; sed et illa qux cuncta catholica Ec- curavi. Cujus advocationem non videtur mihi ut
clesia recipit, tenet, sequilur, veneralur, honorat, oporteat te suscipere. Quod et si adversum me illam
•
ampleciitur, qnseque tibi in diplomate, parvo cor- volueris suscipere, et ratio atque aucloritas consen
pore, sed maximo merito, per prxfatum venerabilem lit, quanlum ex me est, inde tibi non refugio re
443 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 414
spontlere. Cxterum isdem xlatem habet, ipse tle se A Et cum miuistcriales uostri ipsam saucliuioiiialem
loquatur. Et si legalitcr ac regulariter me accusare cceperunt requirere, per eosdem suos homiucs illam
volucrit, aut de excommunicationis, aut de collabo- in Calmontensem deduci fecit. Dcplacilis autcm sibi
ralionis, aut de altcrius cujusqtie rei prxjtnlicio, a me dalis quot et quanli spalii fuerint, canonici et
rationem inde ei reddere non recuso. Nemo lamen monachi, elfideles ac nobiles laici, ac presbyteri pn-
polest me apud le regulariier accusare, ucc de raeo rochiani cognoscunt, in quorum prxsentia et quoriim
judicio ad tiium jtulicitim provocarc, uec sollicitudo consilio iiulii cgi, qux secundum regulas sacras in-
totins Rhemensis provincix cum mea parochia est veni. Dc eo vcro quod dicis, me ah illo quxsisse
tibi commissa, ut inde ainplius libi reddere debeam qualiter fainam suam purgaret, non iJeo ab eo qux-
rationein, nisi ttt tibi scribere studui. Scrutare sivi, ut non scirem quia hoc agere non poterat, sed
epistolam beati Aiigustini aJ Xantippum primntcm ut vel ita etim ad confessionem et poeuilentiani,
stitini, quam suprapositam legere prxvales, et inve- aique posl ad indulgeiitiam possem compcllere,
nies le debcre mihi de tuis judiciis reddcre ratio- quem voliinlaritim ad ea non poteram provocare :
nem : ct si de tuo judicio quisquam ad meum jttdi- et eo usqiie illum perduxi,ul si prxfati sni homines,
cium provocnverit, ego debeo inde veritatem inve- qnia noiv Mberx conditionis sunt, aut cum aqua
Stigare, et singula qtixquc canonice terininare. Tti B I calida, aut cum nqua ftigida, inde ad judicium Dei
autem, quando hxc audisli qutc milii post littcras exirent, qttid inile Deus oslenderet mihi stifliceret.
meas libi intle directas rescripsisii, debuerns milii Et ciim se.ratione convictum alqueconstrictumvidit,
atit lmmililer suggerere qux inde audisti, ul si pcr- in conlumaciam ct conlumelias prosilivit : cui dixi,
pere inde actum haberem, corrigere procnrarem : qtiod nisi atit confiteretur, aut satisfacerel parochix
sin autem, fraterna ac paterna benigtiitalc vcritatem mex unJe infamabalur, ipse et illi sui homines, qui
inde lux iiliali dilectioni rescriberem, quoJ el face- eamdem sanctiinonialem cum eo furati fuerant, in
rcs si npud te bnmilis esses, et erga me charitatem mea parochia habitare non possent, et piogredienSe
haberes. Verumlamen pro moiiulo meo secutus beati illo ad contumelias atque calumnias, quia de mea
apostoli Petri excmplum, qui etiam minoribus suis parocbia, vel de mea provincia non erat, el res el
quxrentibus cur ad Genliles intrasset, ralionem per mancipia in regno senioris noslri non habebat, per
ordinem reddidit, et testcs sux raiioni adbibuit, bo- qux illum constringere ad reJdeiidam ralionem
imm duco, qiiocunque modo tti mibi ea qux scri- valerem, ct per beiieficiumvel per pectiliare noluit
psisli raandaveris, ut ilerato qtix iitdc siint vera tibi sustinere distringi, exconimunicaviillum a niea pa-
resciibam. Videlicet quia, ut scripsisti, nullitis prava rochia. Quod dicis, oportet episcopumomnibus bene
vel mendosa suggestione illi ca de quihus diflama- 'C facere, omnes reciperefideles, verum esl, et titinam
tus est impulavi, nec ad comprobaiionem stii sce- ita facias. Sed aliler vicini et parochiani lui de le
leris testibus causa indiguit, quia sicut ipsc scripsisii, dicunt, el libi specialiter commissi alitcr seiiliunl.
negotii qualilas iinumquemque aut excusnt, aut ac- Cxteruin de bis qux libi mandavi ex te me audisse,
cusnt. Uiule et Domimtstle eo quotl qtiidnm pnler- si alteri sic mandarem, scio quia gralias mihi inde
familias ei, qni apud eum diffamalus cst quasi referret, et tu sic faceres quantnm inlelligo, si ama-
dissipasset bona illius, dixit: Quid hoc andio de te ? . ritudo aniini tui tibi permitteret, et occasionem in-
redde rationetn vitticationisluw (Luc. xvi). Et supra venire non velles, ut mihi de his qux in qtiaterniun-
sufllcienter habes in quibtis negotiis lestes legnliter cuiis per venerabilem arcbiepiscopuni Wenilonem a
alque regulariter examinati requirendi suitt, et in te ntissis compilasli, iteiurn licct non ad rem perti-
quihtis negotiis ratio nou indigcal testibus. Manife- nentia incalcando conscriberes, el me dicere provo-
stumesl enim el presbyteris, etaliis clericis, et lai- cares, tiitde in sermone capcre posses. Quod evi-
cis, ac feminis, et nobilibus, ct villanis. in nostra denter ipse in prxfalo luo scriplo deinonstras : quia
civifnte, quia sanctimonialem, de qua tibi scripsi, commemoratis dictis Anacleti, Vicloris, Callisli, ct
ab inlantia in monaslerio Deo dicatam, et a sacer- Eleulbcri.qni antc Nicxniim coiicilium pro quorum-
dole velatam, clanculo prius de ipso monaslerio dam consolalionibus, sicut dicil Gelasius, ad diver-
furatam, in mansione in qua manebat apud hortos sos suas epislolas tlirexerunt, snbjungis : Ecce, pa-
per pltirimas nocles habtiil, coiisentieute portario, ter, qtti canones recipiendi, vcncrandi, ac obser-
cujiis faclione ipsa egrediebatur de raonasterio, et a vantli liabeantur. Et qnia patrem me, ut parel,
Nivinihominibus abducebalur : in quo monasterio irrisione polius qtiam vcneralione vocasti, dico libi •
ipsa sanctimonialis regulariter inde est discipliuata. El si pater ego sum, ubi est Itonor metts? (Mal. 1.)
Qunproptcr cum fama excrcscere ccepit, ct ego ad Dicam lanien libi : Fili pro arbitrio tuo vel proprie
civitntem rcverli incepi, misil suos bomines, Wal- vel aliene,.si isti sunt canones recipiendi, venerandi,
chanonem scilicet et Lupum, qui eam scalis pretio ac observandi, quos commemorasli, qui suiit illi,
locatis de ipso monastei io noctu cduxerunt, et ad quos ct apostolica sedes, el omnes episcopi per uni-
beiieficitim, quod ei dederam in nostra parocbia, versum orbem, a prinix sedis aposlolicx poniifice
deduxeruiil, ct ibi per plures dicseamdem sanctimo- usquc ad illuin qui modo novissime etinm post le
nialeiiiNivinusbabuiti sicutet presbyteri, et circum- cst ordinatus cpiscopus, inio et omnis catholica
nanentes hominc? ?c v-JJanimanifestissime sciiini. Ecclesia, caiiones appellanl ? quique a Nicxno con-
443 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 440
cilio, quod prinuim in nostris codicibus, quos ab A . prxdixi, cl sxpe dicere necessitas ipsa compellil,
apostolica sede majores nostri acceperunt sequendos pro diversorum Patrumconsolatione divorsis lempo-
per ordinem nsque ad Africanum concilium pro ca- ribus datas, a sedc aposlolica venerabililer susci
nonibus recipiendis, venerandis, ct observandis reti- piendas, sicut et faciinus, dicit. Addara etiain : Si
nent, et Innocentitis, Zosimus, Ronifncius, Ccelesti- illa qua* de prxfaloriiiii ponlificum aposlolicx se-
tius, Leo, Hilarus, Symraachus, Getasius, Hormisda, dis epistolis dicis recipiendos venerandos canoncs
Gregorius, et cxteri quiqtie observandos canones esse, qtti quod vis saiiciiim dicis et licilura , el quod
nominant? Inler qtios et islas epislolas apostolicx non vis non sanctum et illicitum, ac si in voIunJate
scdis poiitificum, quas canones appellas, Gelasius, tua ctincla sint posila, et uon sit qui ttise possitTe-
ut supra posui, differentiam facit, ct illa concilia sislere volunlati, pande nobis,qnxsumus, quid cen-
canonum observanda decrevit, bas aulem epistolas seas de eorum decrelis, qui post Nicxnum conci-
pro consolatione qiiorumilam direclas, venerabiliter liiini, et alia catbolica concilia, observanda decre-
suscipiendas dicit, etitcm in decretis suis inler alia lalia consliUila de eisdem sacris caiionibus promul-
dicil (Gelasius in comnwnitorioad Fausium) : t No- gnta sanxerunl, sicul Sirieius, Innocentitis, Zosimus,
bi*s,inquit, oppommt canones, qtiin oricntalcs ept- Bonifacius, Cceleslintts, Leo, Hilarus, Syinmachus,
scopi, dtirn nesciunl quid loquanlur, contra quos ipsi B
' Gelasius, Hormisda, Gregorius, ct quique alii, qtio-
se venire produnt, qui primx sedi sana rectaque rum decrcta Ecclcsia catbolica, et Palres ac prxde-
suadenli parere fugiunt. Ipsi suiit canones, qtii ap- cessores noslri servauda lcmicrunt, et venerati sunt.
pellaliones totius Ecclesix ad hujus sedis exanien Et qtioniam in quibusdam a praefalis, quos appellas
voluere deferri. » Quoii mnuifeslum est de Sardicen- canones, dissonant, magistrali censura decerne,
sibus canonibus illtiin dicere, de quihtis et Innocen- qux ex bis sequi et qux reftitare debeamtts : quo-
lius ad- Victrieium, et Grego-riusatl Vinccnlium bis niam nisi lu ferula singularis auctoritatis de noslra
consona dicuiit, qux in hoc etiam legis opusculo. consuetutline isla rejcceris, qux slcul et Palres no-
El ibidem post aliquanfa : < Viderint ergo si alios stri, menlibus uoslris lenenda et servanda imbibi-
habent canones, quibus suas ineptias exsequanlur. mtis, noit videliir ntihi ut facile ab ecclesiastico tisti
Cxterum isti, qui sacri, qui ecclesiaslici, qui legi- illa qux tenemus geiieraiitcr valeas removere, dc
lirai celebranlur, non solum sedem aposlolicam ad qtiibtis salis superque superius potes rclegere, qux
judicium vocare non possunt, et Consiantinopoliianse si tibi lion suffecerinl, nec plura sufficient. Tantum
cpiscopus civitatis, qtine utique per canones inter de tina re superadjiciain, videlicet quoniam qui di-
sedes ntilluni nomen accepit, in communioncm re- cis : < Ecce qui cajtones recipiendi, venerandi, ac
ciJcnsperfidoriim non debuit submoveri? » Nam,ut' C observandi habeanlur,> non salis eosdem canoncs
ipse demoustrat, Heracleotes suflraganea fuit. Hoc perscrulatus es, in quibus, sicut scripsisti, habelur
autem Gelasium diccre patct de saciis Nicxnis ca- ut qui accusare alium elegerit, prxsens per se et
noiiibtis, qui privilegia seditim conslitueriinl, sicut non per alium accuset, inscriptione videlicet prx-
imsexlo ipsorum capitulo operte monslralur. Uncle niissa. Qttod quia ad mtinimen tui convertere slu-
Boiiifacius (eptsl. 3, Hilario Narbon.) : < Nulli, in- tJiiisii, legere debueras, quia ipsa sententia de anti-
quit, vitletur incognila synodi conslitittio Ntcxnx, quis legibus Romanis fuit assumpta, in quibus legi-
qux ila prxcipit, ul eadem proprie verha ponamus : bus. In capiluli interpretationc edicti Valenliiiiniiide
Per unamqnamqiic provinciam jus meitopolitaiios episcopali judicio, posteriore videlicet consiiluiione,
singulos habere dcbere, nec ciiiquain liuas esse posse ila scripltim habeUir (Interp. Novellw Valent.) :
stibjeclas. Qttod illi, quia aliter crcdendtim non est, t Lex isla de diversis rebus mitlta constituit, scd in
ficrvandum, sancto Spirilu suggerente, sihimet cen- primis de clericis quod dictum est, ut nisi per com-
suerunt; » et paulo posl: < Qtiodidcirco diciiniis, ut promissi vinculum j*udiciumepiscopale uon adeant,
advertat charitas lua, adeo nos canomim prxcepla posteriore lege Majoriani abrogalum est. » Quam
scrvare, ul ila constiltitio (]tioque nostra difliniat, consliluliotiem, sicut petiit et obtinuit, ila ex itinc
qtialenus metropolitani sui tiiiaquxque provincia in baclenus Ecclesia conservavit. Sed et sicut in lillcris
oinnibus rebus ordinaiionem semper exspectet. » Et nteis legisti, diflerenliam intelligere debtteras inter
Leo ad Anastasium (e;;tsf.88, cap. 1) : < Seciindum adinoniiioncm et de accusatione judicationem, et
sanctorum Patrtim canones, Spirittt Dei condilos, inter hoc quod dixi, si ita est ut passim a multis et
et lotitis rauiidi reverenlia consecralos, metropoli- etiam publicc in publicis placitis divulgalur, el hoc
tnnos singtilarum provinciarum episcopos jtis tra- quod iion dixi, quia ita cst. Unde a multis el etiam
ditx sibi antiquilus dignitalis intemcralum babere publice quod non licet, in publicis vel a publicis
decernimus. » Et item Gelasius, ttt supra osteiuii, placitis accusaris. Et quod confuse dixisli, te mirari
post descriptionem aulhctiticariitn Scripttirarum, si aliqui ex his placilis fecissent a vobis pro hoc pe-
et Nicxnx, Conslantinopolitanx, ac Ephcsinse, titionem uegotio, ex verbis Callisti adjungens, util-
Chalcedoncnsis quoque synodi, addidit : t Et si lus doctor per scripla acciisetur, non bcne dislinxisii,
qua sunt concilia a sanctis Patribus instituta , post quia uec bene intellexisti ex legibus et canonibus
horuni qualuor auciorilatein, et cuslotlienda et differenliam intcr pelitionem ct accusationem. Re-
ro( ipiciuia decrevimus. » Ipsas autem epistolas, ut volve hinc leges, et decreta sedis aposlolicae, e(
447 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 448
disce qux nescis. Unde iterum quasi vestigans, se- A sens si confidit ad obj'ecla respondeat, scilicet prx-
quar te per angulosos anfractus, et dicam tibi ad senti accusalori : si adesse neglexerit, dilalionem
notitiam pauca de pluribus, sed quibus te consequi senlentix de absenlia non lucretur. > Accommoda
valeam. Innocentius ad Maximum et Severum epi- ergo sensum tuum bene dictis, et non prave intelligi
scopos scripsit (epist. IV) : t Nuper Maximilianus tradas bene dicla, ad tuum sensum illa infleclens.
iilius noster agens in rebus cujusmodi querelam Velis enim vel nolis, illi erunt canones, quos catholica
detulerit, libelli ejus series annexa declarat. > Et Ecclesiacanonesvocal, et non erunt illi canones, quos
Gregorius Sabino subdiacono (lib. vn, ind. 11, epist. tua socordia ad effrenationis tux liberlatem canones
46) : < Clerus ecclesix Regitanx mulla contra reve- advocas. Erunt aulem epistolx venerabililer susci-
rentissimum fralrero nostrum Ronifacium episcopnm piendx, a sede apostolica pro diversorum Patruni
suum, datanobis petilione, conquestus est, petens ut consolatione datx, quas canones vocas; et coitcilia
ad nos debuisset habere veniendi licenliam, quate- a sanctis Patribus inslitula, ad nuctoritatem emnl
nus causx ipsx hic subtiliter probarentur. Sed quia custodienda et recipienda, sicut decrevit Gelasius,
nos interim prxdictum fratrem noslrum hiic modo et cxleri sedis Romanx pontifices, atque illi qui in
non prxvidimus deducendum, visum nobis est illic eisdem conciliis, suggerente sibimet sancto Spiriln,
personam deputare ad causam eamdera cognoscen- B sacros canones condiderunt, et qtios sedes aposto-
dam. El ideo mediis sacrosanctis Evangeliis, expe- lica, et Ecclesia catholica canones vocat. Verba quo-
rientia tua, una cum Paulino, Proculo, Palumbo, qtie obstrusa, et undecunque per glossulas collecta,
Venerio, atque Martiano reverentissimis fratribus et sine ralione posita, qux in hoc scriplo luo posui-
coepiscopisque nostris, sine ctijusquam personx re- sti, sicut et in aliis domno regi et mihi olira dire-
spectu, tam clericorum querelam, quam adversus ctis congessisti, redarguunt le lypo jactantix, cura
suum, sicut diximus, habent episcoptim, vel si quam dicat Apostolus : Vocumnovitatesdevita (I Tim. vi);
forle contra eos ille habtterit, cum omni xqnilate et : Malo quinque verba loqui in Ecclesia ad mdifica-
ac sollicitudine perscrutetur : etquidquid in veritate tionem, quam decemmillia verborumin lincjua(I Cor.
cognoveril, nobis una cum prxdictis nostris fra- xiv). Qui enim lingtiam, in qua natus es, non so-
tribus subtiliter diligenterque significet, nt renun- lum non loqui, verum nec intelligere nisi per inler-
tiatione vestrn reddili certiores, quid fieri debeal prelein potes, cum suppeterent suflicienler verba
decernaraus. > Et ad prxdictos episcopos, clertts Latina, qux in his locis ponere poteras, ubi Grxca,
ecclesix Regitanx contra reverenlissimum fratrem et obstrusa, et interdum Scoltica et aliabarbara,
nostrum Bonifacium episcopum stitim data nobis pe- ut tibi visum fuit, notbata atqtie corrupta postiisli,
lilione conquestus est, et reliqua. Sed el de audi- C paret quia non ex humililate, vel ad manifestalio-
tione, sine petilione vel accusalioue, ad Sabinnm nem, ea qux diccre voluisti Grxca verba, qux ipse
idem bealus Gregorius scripsit (tib. xi, epist. 28) : noii intelligis, inconvenienlissime posuisti, sed ad
<Pervenit ad nos, inquiens, reverentissimum Palum- oslcntationem illa insipientissime inseruisli, ut om-
hum, fratrem et coepiscopum nostrum, quod dici nes qui illa legerint intelligere possint, te illa velle
grave esl, Ecclesix sux, vel parochiarum causas vontere quae non gluliisti. Hunc namquc morem
utililatesque negligere. >Et post aliquanla : < Ideo- etiam a pueritia habuisli in his qux te dictare ro-
que experientia tua prxdictum fratrem nostrum gabam, maxime autem in versibus, et prxcipue in
sludeat commonere , ut res Ecclesix, vel parochia- iiguris porphyriacis, in quibus vcrba lingux alienx,
rum suarum, sive ministeria, rationabiliter vindicet atque obstrusa, impropria et utililate sensus caren-
atque defendat, > et reliqua. De accusationc autem tia, qux nec ipst. intelligebas, studiose poncbas.
episcopi, aut ctquslibet ordinis clerici, ex sacris Quod mente percipfebara, et mihi admodum dispU-
canonibus suflicienter supra potes relegere. Verum- cebat: sed ctim viderem le per jactantiam amore
tamen oporlet te discrete intelligere quod de accu- laudis flagrare, et me non posse sentirem in xtatis
satione leges dicunt : t In crimiiialibus, inquiunl, adolescentia te ad tanlum robur mentis accendere,
causis, vel objectionibus, per mandatum nitlltis ac- u' ut ad discendi ac versiflcandi studium te provoca-
cuset, nec si per rescriptum principis hoc potuerit rem, et jactanlix a te pravitatem eraderem, ne
impetrare : sed ipse qui crimen intendil, prxsens acriori correptione fractus revocareris ab studio,
per se accuset, ut scias quo sensu de accusatione permisi te interim tantum, ul sludio litterali incum-
hoc dicant. > Et canones dicunt (conc Carthag., heres, de scienlia jactitare, donec in maturiori
c. 19): < Quisquis episcoporum accusatur, ad pri- seiaie ab illo etiam vitio possem compescere, secu-
matem provincix ipsius causam deferat accusator, tus pro modulo meo Aposloluni, qui cum infirroum
nec a communione suspendatur cui crimen inten- audilorem suum perpenderet, aul prava adhuc velle
ditur, nisi ad causara suam dicendam electorumi agere, aut de aclione recla humanx laudis retribu-
judicum die statuta lilteris evocalus minime occur- lione gaudere, ait : Vis non limere poteslatem? bo-
rerit. > Manifestum est autem, quia episcopus accu- num fac, et habebis laudem ex illa (Rom. xn). In-
salus apud primatem non esse prxseiis oslenditur,, terea, quia illud, quo hxc agere cogitabam, tempus
qui litleris evocari prxcipitur. Et Bonifacius des anle terapus excessit, cum prxceplione Aposloli,
Maximo dicit (epist. 2); < Si adesse voluerit, prae- jubenlis vocum novilates vitare, ab hac jaclaniia et
449 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 450
ostentatione te doctorem et episcopum cohibere de- A judicium reduci rogasli; et ego dicam tibi qualiter
bueras : quoniara sancli et sapientes ac magnx au- facerem de Bertrico, si de mea esset provincia, et
ctoritatis viri, et etiam utrittsque lingux, Grxcx non esset ex propria mea parochia. De hoc quod
videlicet et Latinx periti, suis scriplis verba Grxca, dicis : Sciendus est modus correptionis, quin prse-
nisi ea qux in Scripturis, vel canonibus, sive legi- fati Bertrici, utrum secretus, an publicus, utrum a
bus, sine interpretatione sunt posita, et veluli La- Cbristianorum consortio,au t a corpore et sanguine Do-
tina in usu habita, verum et obslrusa suis diclis mini fuerit segregatus, quem publicx deditum pceni-
immitlere ad ostentalionem noluerunt. De Hebrxa tenlix nonaudisti, et modum istius ejectionis deparo-
vero lingua Alleluia, et Osanna, alque Amen, pro- chia mea nosse convenit: Tibi respondeo, quia si tanto
pler auctoritatem primae lingux, et reverentiam studio sacros canones perscrutateris, ut moderata
sensus sine interprelalione usi fuerunt. Nos etiani discrelione te in subjectorum tibi actibus gereres,
moderni glossarios Grxcos, quos suatim Lexicos ne in sanclarum Scripturarum auctorilatem prxdi-
vocari audivimus, sed et sapientum scripta de no- calionemque majorum offenderes, et in ipsis tibi
minibus obstrusis habemus, et adeo sensaluli su- subjectis servares quod scriptum est : Diligenter
mus, ut noslras dictatiunculas eo usque circumdu- agnosce vullum pecoris tui, et omnes greges tuos con-
cere et producere possimus, quatenus verba Grxca B sidera (Prov. xxvi); et : Perfode parietem, et vide
vel obstrusa de glossariis assumpta in admiratio-^ abominationes, quas isti faciunt hic (Ezech. vin),
nem vel stuporem nescientibus seu scalpentes aures quanla intentioneilla legis,unde ttta commenla com-
habentibus proferre possimus, cui vanitati obviat pilare procuras, quatenus effrenis, et sine ullius
Scriptura dicens : Vanitas vanilatum, et omnia va- coercilione, viam voluntalum luaruro currere, et in
nitas (Eccte. i). Et limeo, quia sicut agis de verbis, affeclum cordis transire prxvaleas, bene intelligere
et canonum ac legum sensibus, novitates voctini in posses et modum, quo toleratus et correplus et diu
eis delectando requirens, ad hoc usque te perducat exspectatus ftiit, quem audire potuisli, sicul eum in
elatio cordis, el jactanlia inflatx ac inanis scienlix, pcenitentia pttblica positum dicis te non audisse, et
ut ila in Scripluraruin sensibus facias et aberres, scire cur hac conditione isdem Bertricus, qui non
quia ut Scriplura dicit: Qui modica spernil, paula- est de mea parochia, neque de mea provincia, regu-
tim decidit (Eccli. xix). Quoniam qui minora corri- lariler cum suis exire prxcipitur. Et quoniam qua
gere ac devitare negligit, ad majora proruens, ab mente hoc interrogas me lalere non potest, paralus,
statu justitix, non qtiidem repente, sed parlibus juxta Petri vocem, ad satisfactionem omni poscenli,
tolus cadit. Attende igitur quod dicit Apostolus : Si quanlum Deus dederit, respondere de ea qum in me
'
quis exislimat se atiquid scire, nondum scil quem- ^ est spe (I Petr. m), tibi ex hac quseslione respondeo,
admodum oporleal eum scire (1 Cor. vni); et : Si quis quia Pilalus veritalem, quam ante oculos corporis,
vult inler vos sapiens esse, slultus fial, ut sit sapiens non aulem ante oculos mentis habebat, quid est
(1 Cor. m); et : Nolile prudenles esse apud vos- veritas? (Joan. xvm) interrogavit, et audire non
metipsos(Rom. xn); et: Non alta sapienles, sed hu- meruit, quia, ut dicit S. Gregorius, quam non inve-
milibus consentienles (ibid.). Bealus quoqtie Grego- tiit humilem, verilas fugit mcnlem; et : Qui ficle
rius in epistola sua dicit, quoniam domnx Domini- qnwrunl, invenire Dominum nunquam merentur
cx salutes mandans ideo non rescripsit, quia cum (I Cor. t); et isdem : Dei virtus, et Dei sapientia, a
esset Latina ei Grxce scribere voluil, parvipendens ctijus facie est sapienlia et intetlectus (Psal. xcm);
iUi rescribere, quoniam a corde pensavit qux per et: Qui docet hominem scienliam, contra quem non
sermonem in scripto suscepit. De eo quod petis a esl sapientia, non est prudentia, non est coilsilium
me le instrui, si Bertricus de mea esset provincia, (Prov. xxi); quiqueest via, veritas, et vita (Joan. xiv),
non autem ex propria parochia, qualiter ex eo via scilicet conversationis sanctx, veritas doctrinx
acturus essem, illo iuspirante, qui cognita nequilia divinx, vita beatitudinis sempiternx, confitetur, id
sibi dicenlium : Magisler. scimus quia verax es, et est, laudat palreui, quia abscondil ea a sapienlibns
viam Dei in veritate doces, et non est tibi cura de ali- et prudentibus (Isa. v), de quibus scriplum est :
quo, non enim respicis personam hominum, dic nobis, Vwrjiti sapientes eslis in oculis vestris, et coram vo-
si licet censum dare Cwsari, an non (Mallh. xxn), bismetipsisprudentes, qum revelavit parvulis (Luc. x),
Tespondeo tibi: Inlerrogabo te ei ego uiiuni sermo- id est liumilibits, quoniam, Qui resistit superbis,
nem. Rescribe milii per ordinem et ex integro, qua- humitibus dat graliam (Jac. iv); et : Valles, id est
liler ego feci et dixi, et qualiter tu fecisti et dixisli humiles, abundabunt frumento (Psal. LXIV),id est
in placito confinium parochiarum nostrarum, te eloqtiii divini pabulo. His ila de his qui non sunt <!e
conhibente condicto de Amalberto parochiano meo, mea parochia, sed neque de mea provincin. Cum
qtti in tua parochia et mea proviucia legaliter uxo- aulem me interrogaveris de tuis parochianis, confido
rem accepil, et in parochiam meam dttxit, quem tu in clementissima gralia Dei dicentis : Aperi os tuum,
irregulariter excommunicasti, et uxorem suam le- et ego adimplebo itlud (Psal. LXXX),quoniam qui
galiter acceptam, qux per mandatum tibi suggessit mihi dedit regimen disciplinx, dabit et spiritum
quoiiiaiu idem vir ejus cum ea non posset concum- sapientix, quo salutaria libi valeam respondere.
berc, de parochia mea apud Laudunum ad luum Denique de hoc quod mihi objicis, tescisse atque
 451 HINCMAMRHEMENSiS ARCHIEPISCOPI 452
sensisse, sxpius de te similia me audisse, ac falso A 1 correptionem meam, tit optaveram, prodesse tibi
audita pro veris reeepisse, atque tentiisse, et quia non vidi, de quibus reprehendi le audio, tacere libi
volttnlarie audio verba mendacii, et delractoribus non audeo, et qnx adversum me, rationi et auctori-
tuis aurem libenter accomraodo, non me ad irani tali alque saluti tux contraria, contraque alios tibi
commoveo, quia et capili nostro plura et majora male non meritos, quibus poles molilionibus satagis,
tnendaciler objecta fuere, scilicel, quia dxmonium unde apud homines inconveniens nomen episcopo,
haberet, et publicanorum alque peccatorum esset et periculum habes coram Domino, qux ntillo ran-
araicus (Malth. xi) ; et multa alia. Unde et in his core sed pio animi dolore commemoro, tibi tacere
titulum mei Domini recognosco, et tanta ac talia non debeo, cum Dominus dicat: Ne oderis fralrem
mihi et facta, el dicta, et mandata habes, ut de his luum in corde tuo, sed publice argue eum, ne
coramoveri non possim : sed quod ad remedium tibi habeas super illo peccalum (Levit. xix); et item :
adinvenisti, remediabiliter dictum accipio : quia Si peccaverit in te fraler luus, increpa iltum;
sicutHeliuprxviusarrogantium, qui non meruitper si pwnilentiam egerit, dimitle illi (Luc. xvii).
beatutn Job, sicutcxteri amici ej'us, a sua slultitia Non igitur nobis tacendum est ea qux ad dicendum
bostiis expiari, de se dicit: Venter tuus quasi muslum sunt necessaria, vel his a quibus honoramur, vel his
absque spiraculo, quod lacjunculas novas disrumpit "* a quibus contemnimur, cum Dominus unicuique no-
(Job xxxn), nisi se verbis evaporel inflata adver- strura dicat : .Ecce dedi faciem tuam valentiorem fa-
sum nie tua stomachalio, aut follem iiiflati ven- ciebus eorum, et frontem tuam duriorem fronlibus
tris lui disrunipcret, aut alias secundum anliquum eorum : ut adamantem et silicem dedi faciem tuam
poetam, (Ezech. m), ut nec subditorum humilitatem debea-
mus erubescere, nec superbiam formidare. Sed nec
Ut displosasooal qnantumvessicasouaret.
honorantes, nec contemnentes nos admonere debe-
Factus sum insipiens, tu me coegisli. Sed nec le mus erubescere, cum Veritas dicat : Qui me eru-
cogente tibi laliter responderem, nisi beatura Au- buerit et meos sermones, hunc filius hominis erube-
gustinttra Juliano, elalo ac durx mentis juveni et scet, cum venerit in majeslale sua (Luc. ix). Sed et
exepiscopo, respondisse bujusmodi sensu el partim quem in suis actibus infirmari, vel in contumacia
etiam verbis legissera, doeenle Paulo, et explanante permanere conspicimus, remissiores et clementiores
Gregario, qualiler sit respondendinn Galalarum nos illis, usque dum firinenlur ac eorrigantur, osten-
mentes bahenlibus. Verumiamen quia sapientibus dere non debemus. Unde scriplum est : Filiw libi
et JnsJpientLbusdebitor sum, prxcipue omnibus con- p sunt, serva corpus illarum, el non ostendas hiiarem
sislentibus iti provincia Rhemensi, cujus sollicitudo faciem tuam ad illas (Eccti. vn). Infirmx quippe
mcx indignilati est a Deo comraissa, et uuicuique aniuix, atque adappelitum mundi deditx, aliquando
seciiiidttm ordinem et personam ac qualitatem suam, melius ex severitate servantur, ut obfirmata facie, id
inter qttos et tu annumeraris, vx mihi est, si non esl per severitalis custodiam, ab omni spe frivolx
docendo, custodiendo, suadendo, increpando, mul- remissionis obducta, inconstantein aniinam terreat,
cendo, terrendo, aliquando leniter, aliquando vero atque a delectatione vitiorura districlionis vigore
severius agendo, pro viribus et captu meo evangeli- constringat. Quod cura a doclore agitur, semper ne-
zavero libi cum aliis, qux ad fidem rectam, et bonos cesse esl ut dulcedo et humililas in corde lenealur,
mores, atque ad bonas actiones pertiiieut, in sanctis quatenus et multuin amet, et nunquam conlra ettm
Scripturis atque sacris canonibus reclam habere quem corrigit, per elalionem superbiat, cui tanicit
inleltigeutiam, el contiiiuati) observanliam, et bumi- amorem suutti, et huniilitaleuTpro ulililale ejtis
litatem, atque obedienliam tibi prxlatis, secundum prodere recusat. Mihi ergo, fili el conlemptor, et libi
sanctas Scripluras, et eosdem sacros canones depen- parces, si a eonliuuacia cordis, et ab incoiidilis nio-
dendam, et tibi subdilis necessariam sollicitudinem, ribus.atqueincoiivenieutibusaclibus resipueris. Tibi
ct benignitatem, atque modestiam impendendam, et jjD et mihi parcam, quando ea, qux de le displicenda
in his continuum laborem atque perseverantiam. atidiero, aut corrigenda in le videro vel cognovero,
Quia cum dicitur nobis qualibuscunque speculatori- non tacebo. Ut igilur ego tion taceam, et tu Jibeuier
bus : Quia sanguis nobis subditorum, si non an- audias, atque obaudias, considereinus pariter quam
nunliaverimus eis, de manibus nostris requirelur liber a commissorum sihi sanguiue fiieralprxdieator
(Ezecli.m), augelur metus. Quia si in subjeclis suis, egregius, qtti diccbat : Mundus sitin a sanguine om
is qui praelatus ad speculaiidum est, etiam de morte nium veslrum, non enim sublerfugiquo minus annun-
corporis quandoque morituri tam graviler reus tene- liaremomne consiliumDeivobis(Aci. xx). Sieiiira nou
tur., quo reatu de morte animae suujeeiorum con- annuntiassel, mundus a sanguiue eorura uon esset:
striugitur, qux poluisset semper vivere, si verba sed quibus omne consilium Dei annunUare studuit,
correptionis audissel? Sanguis ergo morienUs de ab eorum sanguine mundus fuit. In qua voce nos
manibus speculatoris requiritur, quia peccatum sub- convenimur, nos constringimur, nos rei esse ostendi-
diti culpte praeposili si tacuerit reputalur. Et quia mur, qui sacerdotes et prxlali vocamur, qui super
frequenter, jtixta qpraeceptionemDoniini, verbjs et ea mala qux propria habemus alienas quoque mor-
lilleris, secrelo pcr mo et cum aliis, te corripui, sed tes addimus, qttia tot occidimus, quot ad mortem ire
 4--3 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 454
q-totidie leptdi et lacentes videmus, et solerlissimes A , bus dicit (epist. 15, ad Pukheriatn) : < Sedis, in-
attendamus, quia non suflicit tanttim si verbo siites quiens, apostolicx moderatio hanc tempcrantiam
bono exemploprxdicemus, quia ciqus vita despicitur,, observat, ul severius agat cmi
obduratis, et veniani
restat ut et prxdicalio conlemnaltir; et : Qui man- cupiat prxslare correctis. > Quam
leuipetanliain cx
dalum solveritet docueril, hic minimus vocabitur in1 tlivino magisleiio sedes apostolica stiscepit, el hanc
regno cwlorum; qui autem (eceril et docuerit, hic ma- oiuiiibiis sedibus imitandam proposuit : quoniam er-
gnus vocabiturin regno cmlorum (Mailh. v), id est in1 ror confessus el correclus jam cttlpa caret, quia ve-
Ecclesiajustorum. Igitur corrige hxc qux egisli, et dei niam liabet : error vero coiivicttis nec sic correcltis,
cxtero sollicileslude, ne hujusmodi probra incurras,, et culpam habel et venia carei. < Et, ut
Augu-
aut scripluras authenticas, aut ea qux Dominus per stinus dicil, melius est in factis malis humilis
sanctos suosloculus est corrumpendo, quia scriptnm1 confessio, quam in bonis superba glorialio. >
est: Non addas quidquam verbis illius, et arcjuaris,, Et bcatus Joannes in Apocalypsi voce tlivina an-
inveniarisquemendax (Prov. xxx). Quod ita calholicii gclo, id est episcopo Epbesi dicit : Memor eslo
doctores exponunt: Ne corrumpas eloquia sanctaruiu ttiide excideris, et age pcenkenliam, et prima opera
Scripturarum, quod quidam hxrelici, ne his convin- fac : sin autem, venio libi el movebo candelabrum
cerentur, fecissenoscuntur. ] tuum de loco suo, nisi pwniteniiamegeris (Apoc. 11).
B
CAPUT XLIV. Et angelo, id est episcopo Laodicix ecclesix dicit;
octtlos tuos nt videas (Apoc. 111).
QuaUter redire valeat ud palernm charilalis dulce- Collyrio inunge
dinem. Collyrio quippe oculos ut viileamus inungimus, cum
Unde, fraler et quondam dulcisshne fili , qut exi- ad conspiciendam veri luminis claritalem intcllcclus
gentibus peccatis de nido paterno, velut implumis, nostri aciem medicaraine operationis adjuvamus.
citius quam necesse fuerat evolasti, et antequam so- Sicque in mutuam gratiam redire valebimus, si hxc
liditale pltimarum, id est humilitatis veste fieres et alia tibi salubria, et minislerio nostro compelen-
proteclus, quasi ntidus his animositatum et sxcula- tia, agere et sequi volueris : qtiia, ul item beatus
rium cupiditatum spinis ac vepribus, quibus lacera- Leo dicit: <Dulcius nninera gratix divinxproveniunt,
ris, insedisti, sed si volueris sacris regulis et religioni quoties non sine magnis sudoribus acquirttntur, et
concordari, gralia Dei sine difllcultate ad cubile pa- minus videribonum solel pax continuata per otiura
lernx dulcedinis redire valebis, te ante teipsum re- quam reddita per labores : ipsa quoqtie verilas et
pone, et raeraenlo unde excideris, et age poeniten- clarius renitescit, el fortius retinetur, dum qux
liaro. Quod si velueris, necesse esl ut intelligas per , prius fides docuerit, hxc postca examinalio confir-
**
qualia el quanta delinquas, qui apud te lumens, marit. > Noli ergo diutius, (anqtiam civili bello, 110-
iitillisubesse voles, elcunclis prxesse non potes : et stris contra nos ercctis signis armisque puguare, et
idcirco sacras regulas, perverse interpretando, et seditiones a inultis et per multos super raultos com-
quasprave ittterpretari 11011 poles, qtiasi non siut, in pressas, redivivo contumacix furore in pemicicra
luis collectionibusex studio prxtermittendo, convel- luam, et Ecclesix catbolicx commotionem reexci-
lere satagis, quibusdam etiam de tuo quxdam con- lare. Redi ad paternam charitalem hiiiniliter, qtiani
tra veritatem immittis, et dura invictus esse deside- coniempsisti coiilumaciler. Fint pax, ut dicit bcattis
ras, exterius qux non debes defendis, el interius ve- Aiigustiiiiis tle Donatistis contra Ecclesiam se eri-
ram dUectionem auiillis, et te a compage fraternx gcnlibus, in virlute Jerusalem, qux virtus cbaiitas
unanimitalis prxcidis : qttod sine ulla dubitatione de est, cui sanctx civitafi dictttm est : Fiatpax in vir-
illius magislerio tibi descendil, qui, ut scriplum est: lule tuct, el abundaniia in lurribus tuis (Psat. cxxt).
Omne tublime tiidel, et est rex super universos filios El noli te extolleie contra maternam melropolis tux
tuperbiw, factusque est ut nullum timeret (Job XLI); generalem totius piovincix sollicitudinem, et con-
quique dixit : Ascendam stiper altitudinem nubium, tra paternaiii nulriloris et ordinatoris tui benignita-
smilis ero Altissimo (Isa. xiv). Et quia tlivinx ordi- l> j lem, quam libi cuiu cxleris, sine aliquo detrimenlo,
natiouis dispositionem servare, et socialem vitam in latilum ut le recognoscas, el metropolis privilegium,
coslotenere non voluit, Lncifer qtri mane oriebatur et metropolitani dilectio, sine difnciiliaiecupiiinlex-
de coelo cecidit, et verani beatiitidinem pctdens, hibere. Sciunt enim et aucloritns mclropolis et me-
miseriam semptlernara incurrit, sibi consentieiites tropolitanus, illum vere esse magnum, qui totius
et obsequentes atque complices de beatis miseros ambitionis fuerit alienus, dicente Domino: Quicun-
fecit, et adeo in miseriam suam excrevit, ul se re- que voluerit inter nos majorfieri, sit veslerminisler : el
cognescere et humiliare 11011possit. Quod vitium quicunque voluerit inter vos primus esse , erit vester
priinis parentibus noslris immisil, ut suam culpara servus, sicut filius hominis non venit ministrari, sed
delinquentes non dicerent, sed in alium, videlicetin minislrare (Matth. xx). < Et (amen, inquit Leo, bxc
auctorem sux conriiiionis, non ntilem iniquitatis, illis tunc insiiiuabantur, qui de pusillo volebant
retorquere studerent. Quo vitio adbuc non minime crescere, et de infimis ad summa transire. » Tu au-
laborat genus humanum, et limeo ac doleo quia ego tem, utscriplumest.jam magister infantium, et do-
et tu ab hoc vitio in tolum alieni non simus. Altende clor insipienlium faclus, debesmodum tuum cogno-
igilur lola mentis intentioiie verba beati Leonis, qui- scere, et libi subditis, a quibus obedientiam exigis,
 455 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 456
humilitatem obedientix tibi prxlatis dependendo in- A i tibi collum absciderelur, quam ad illa perducereris
sinuare : prxsertim cum ordines et distinctiones agenda, qux raulti dicunt a te eliam iterata. Et sicut
episcoporum sacri canones et decreta sedis Romanx illa non servasti vera, qux loties atque tanlisper
ponlificum, necnon el legesquas Ecclesia probat et alligarecurasti, qui solebas dicere et scribere, quia
servat, suflicientissimeostendant, et irrefragabiliter verba sacerdolis aut vera sunt aut sacrilega, ita
couservari decemant : qux si quis prxsumit con- sunt nihilominus falsa qux diceris per plures disse-
vellere, quid esl aliud nisi seipsum ab universali minare, scilicet quia nihil aliud adversum le habeo,
Ecclesia, qux partim jam in coclo ctim Deo regnal, nisi quoniam non vis consentire ut sedes apo-
partim autem adhuc in terris peregrinalur, el ad pa- stolica suam potestatem non habent. A temelipso
triam cceleslem suspirat, prxcidere ? Unde, frater, enim hxc dicis, et non alii libi dixerunt de me, nec
maximo cordis dolore perculsus, cogor tibi dicere diriicisli a me, nec eliam viilisti in me, vel audisti
quod Moyseset Aaron rebelli el sibi populo resisten- ex me : seri lu auxilialor huraamisillaiii summam se-
ti dixerunl: Nec contra nos esl murmur veslrum, sed dem non peiitus inde adjuvas tinde a te se adjuvari
contraDominum. Nosenimquid sumus? (Exod. xvi.) non senlil.Jam per amioriim millia etiam in paganismo
El licet ine nihil esse cognoscam, scio tamen quia orbis capul existens, nec ex quo Petrum apostolo-
servanda est mihi in corde humililas, et quando H 1 riini Cepham, quin caput el priucipem, cui Dominus
cattsa exigil, in regimine disciplinx raiscenda est dixit: Tu es Pelrus el sjtper hanc petram, id est,
lenitas cum severitate. Faciendum quoddam ex ulro- super hanc firmam et solidam fidei confessionem,
que lemperameiituin, ut neqtte intilla asperitate quain lu es confessus, wdificabo Ecclesiam meam
exulcerentur subdili, neqtie nimia benignitate sol- (Malth. xvi ); el : Ac lu aliquando conversus
vautur jura regiminis. QuodjuxtaPaulivocem (Hebr. confirma fralres tuos (Luc xxn); et : Si diligis
ix), bene illa taberuaculi arca significal, in qua cnm me, pasce oves meas (Joan. xx), videlicet qux
tabulis virga simul et manna est: quia cum sacrx sunt in universo mundo, qiiaquaversum se cathoiica
Scripturx scienlia in recloris peclore sic esse debet diffundil Ecclesia, licetperterrarum plagasdispersa,
virga disirictionis, ut sit etiam maiina dulcedinis : sub uno tamen paslore ac pastorunt principeChristo,
et rursura non sil tanta dulcedo, ne hac dissolutione unilale fidei in ovili uno conclusa, stiscipere mertiit
sui ioci oblitus quis pereat. Nam falsa pietale supe- primasedcs.etomiiiumecclcsiaruniin lolo orbe terra-
ralus, quia ferire lleli delinqueiiles filios noluit, apud rum mater atque magislra, anlequam heri serovel nu-
districtumjudiceiusemetipsumcura fiiiiscrudelidara- diustertius terra le gerrainaret, et utertis roaternus
nalione percussit. Si auiera mibiloctisetpossibilitas, in hanc lucem produceret, mansit et permauet. Naut
qnocunque obslaculo intercludente, ad id exsequen- iC non ego, sed tuillius potestati ac privilegio derogare
dtiiii quod debeo defuerit, ponam sartagineminterme videris, qui Dei ordinationi, quam per eam dispo-
ctobsistentem inibi, murum fcrreum,utzeli.munilione suit, ut nulli subesse valeas, resistere proutpoteslabo-
defendar, ne deslilulus pro dissolutione condemner. ras. Quanquam non unde,nec sicut canones sacri,quos
CAPUT XLV. ipsa veneratur et servat, prxcipiunt, sed pro moli-
Ut recordetur quanta in dulcedine fuerit initio epi- bus incomposili animi lui, undecurique cl per andro-
scopatus, el deponat animositatem. nas de hora in horam appellas, et illam seinel etiam
Tandem, frater el fili, moneo te, reduc in memo- et secundo ab ea litteris evocatus adire detrectas :
riam, qui nunc es omnibusiu proverbio, et raolione cum ea qux voles, et pro quibus te illaro fingis
capilis, alque in fabula et canlico tola die, cum appellando adire, quolibet modo apud domnura
quanta quiete a tumultu cogitalionum, quibus nunc regem oblines, pro certo sciens adhuc de causis
in diversas distenderis, degebas in priniis diebus regulari ordine non te compellari, pro quibus appel-
quando ad episcopatum venisti, cum quantabeni- lans in synodo, cum appellalioue tua illam, sicutipsa
gnilate a domno rege suscipiebaris, quanla dulcedine per canones prxcipit, cures adire. Licet absque
mca fruebaris, quanta unanimitate cum fralribus et ralionabili necessitate, quantum ex te constat, litle-
coepiscopis nostris uiebaris, cum quanlo aiuore a u1 ras evocationis tux oblinueris, ut ipsam primam et
Palalinis, et ab aliis hujiis terrx hominibus coieba- sanclam sedem adires. Cxlerum ipsa unde et sicut
ris, cum quanta amoris reverenlia a libi commissis, audit rescribit. Crede mihi, frater ac fili, si qui
sed et a nostris, a quibus et cura quibus et inter sunt qtti te hortantur iu hac pertinacia, quam in-
quos nutrilus fuisti, venerabaris, antequam immode- debite el sine ulla necessitate assumpsisti, el in qua
ralus amor sxcuii tibi irreperet, et per quosdam permanes, pertinere, non pro tua salule, neque pro
subriperet, et ad se te raperet; et cum te raptum tuo honore hoc faciunt. El non episcopum, non
habuit, fecit mundus sicul solet facere mundus im- quemcunque sanum sapientem invenies, cum ad
mundus, cunclos quos accepit decepit, cunctos qui- certam rationem veneris, qui tibi consentiat ila
bus arrisit irrisit, et sicut a plurimis dicitur, ad ea intelligere debere sacras regulas, sicut eas interpre-
te sponte offerre (tantum ul hoc ego nescirem, nullo taris, etab aliis vis intelligi, ut nulli debeas subdi :
aul indebito timore cogente, quod tibi pressius demonstrabo, si necessitale, quod
' nisi forle cupiditate
quem non haberes si episcopaliterviveres) exsequen- absit, cogenle me ad hoc sine mea voluntate compu-
da perduxit, qux in tanlum detestabaris, ut antea leris. Accipe er?o salubre et honestum libi oblatum
 457 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 458
consilium. Depone noxiam tibi animositatera, et, A subjectis intentaret damnationem, repente fruuti
illas nxnias, quin polius tragoedias, qux vadis per signo crucis impresso omne in se incendium furoiis
tuas collectiones et subscriptiones interpretando, exslinxisset, cl minas deposuisset. Elsi homini sxcu-
mihi ostende, et tempore congruo, cum quibus et lari potestate prxdito sic.iilique est agendum, quid
cum quantis volueris de fratribus et coepiscopis no- nos miseri sacerdotesin judicio Dei dicemus, qui loco
stris, sed et de commuiiibus nostris fidelibus, fami- sacerdotalidevincti, nonnostras ullo modo, sed riivi-
liariter iibis legamus, el inveniauius inde consilium, nas injurias cum misericorriia et discrelione in alios,
qualiler et sine tuo periculo, et sine opprobrio so- et cum severitate in nosmetipsos, viudicare riebc-
pianlur, qtiia illa tua subscriptio, divinx auctorita- mus, si ad evindicalionem parati semper existimus,
tis, qux per bealura Leonem dicil, quia in causis, quibus dicitur : Benefacite his qui oderunt vos, non
qux ad generalem observanliam pcrlinent omniura reddenles malum pro malo (Mallh. v). Scriplum esl
Doniini sacerdotum, nihil sine priinalibus oportet enim : Mihi vindiclam, et ecjorelribuam, dicil Domi-
impleri, esl contradiclio. Et si in pliiriiuorum sa- nus : sedsi esurieril initnicus luus, ciba illum ; si silil,
pieiiluin noliliam perlata fuerit tua derisio, inci- polum da illi (I Pelr. 111; Rotn. xn). Et Salomon
pient, inquil Dominus, omnes illudere ei, dicentes : dicit: Melior esl patiens viro forte, el qui dominatur
Quia hic homo cmpit wdificare, el non poluit consum- B animo suo expugnatore urbium (Prov. xvi). Minor
mare(Luc.mv). Quia e.iim nihilfit, nisi quod aul Do- est crgo victoria urbes expugnare, quia exlra siiul
minus voluulate facit, aut fiericonlra volunlatem suara qux vinctinlur : majus autem est qttod per patieu-
interdura jtiste permiilil, et miro modo fit, quia ejus tiain vincilur, quia ipse a se animus superatur, et
consilio militant eliam qux ejus consiiio repugnanl, semelipsiim sibimetipsi subjicil,.quando eiuu patien-
si quxdam aliquando perverse apcrversisoblinenlur, lia iu humilitalc tolerantix substernil. Qui, iiif|iiit
vel evindicanlur, aulad eorum damnationeiii, aut ad Aposlolus, sunt Christi, carnem suam crucifixerunt
eleclorum ptirgalioiiem, aul ad ulrumque fieri Domi- citm viiiis et concttpiscentiis(Gal. v), ut no» soluin u
nusjusie periuiltil, etin suo lempore eos irridebil,quia pravo opere, sed etiam a conctipiscenlia pravi operis
sictilitemscriplumest: lllusionibus ipsedeludet (Prov. crucifixi, non sequamur deliberatfone, iiiininie au-
ni). Propier quod Psahnisla Spiritu sanclo replelus, tem opere, quod prave a nobis concupiscitur, vel
uiiumquem<iuelidelem admoiieldiceiis : Noli wmulari in menle suggeriltir, Domini incessanter peientes
in eo qui prosperaturin viasua, inhomine faciemeinju- cleineiiliain, ut qui nos jtissit vigilare el orare, ttt
stilias, quohtam qui malignanlur exterminabuntur. Et: non inlremus in tentalionem, stia nos grntia prote-
Vidi impium superexalluluni,el elevalum supei ledros gat, ne inducamur in tentalionem : et si ut homines
Libani. Transivi, eteccenonerat, qutcsiii eum,et nonest ^1 labimur, citius ad pceuitentiam redeamtis ut noi>
invenluslocusejus. Custodiinnocenliam el vide wouita- regnet peccaium in noslro morlali corpore ad obe-
tem, quoniam sunl reliquiwiiominipacifico(Ps.wwi). diendum desideriis ejus; cui videlicet peccato, si
CAPUT XLVI. tollere nori possumus, ut non sit in nobis toliamus
De eo quod gtoriatur se in omnibus, quw conlra tamen per Dei adjulorium illi regnum, ne dominetur
quosiibel suscepil, fuisse ac semper fore viclorem. nostri. Maxima qtiippe infelicitas est hominis, in
Qux idcirco dico, quia sicut a pluribus audio, nialo suo prospcrari feliciter. Scriptum est eniin :
per vanilatem te jaclilas, quoniain quxcunque iu- Tria sunt qum bene gradiuitlur, et quartum quod in-
cepisti, aut contra regcra, aut contra me, aut conlra cedil feliciter (Prov. xxxvm). Non euim omne quod
quoscunque tuorura, sive clericos, sive taicos, qui feliciter. bene : nec omne quod bene, feliciter. Feli-
conlra luain voluntatein fecerunt, vel contra vicinos citer enim semper incedere, (ilio perditionis est
luos, qui se contra te erexerunl, totumex parte maxima proprium. < Grandis namque offensa esi, ut Hiero-
semper evicisti, et quod adhuc restat evinces. Unde nyimis dicit, poslquain pcccaveris, iraiu Dei non
tunc potes in Domino le gloriari victorem, si per ntereri. > Et sanclus Gregorius : < Necesse esi ut
rectitudinem vincis erroretn; si aulem de errore cr- peccantes quosque tunc cousideremus ampliiis mi-
rorem, aut vincis recliludinem per errorein, non te seros esse, quando eos conspicimus in culpa sua sine
poles gloriari victorem,sed debes fleremiserabiliter te flagello derelictos. > Hinc clenim per Saloiuonein
victtim errore, etsiitanon sapis, insipidedesipis, quia dicilur : Aversio parvulorum inierficiet eos, et pro-
unde tristari et flere debueras, inde jactaris. Gra- speritas stullorum perdet illos (Prov. i). Qui enim a
viore enim sunt vindicta plectendi, qui gaudent Deo averlilur et prosperatur, tanto perdilioni lit
ctiam in delictis. el keianlur cum male fecerint, proxiraus, qiinnio zelo disciplinx inveiiilur alienus:
et exsultant in rebus pessimis. Ei quidam sapiens quo contra Psalmisla de Moyse,et Aaron, et Saiuueie
dicit : Qui semper vincil non semper bene vincit. dicil: Quia invocabanl Dotninttm, el ipse exaudiebat
Quaudo enint nobis diaholus vincendi libidinem itlos, in columna nubis loquebalur ad eos. Cttstodie-
suggerit, debemus recordari senlenlixbeati Gregorii bant tesiimonia ejus, et prwceptum quod dedil iilis
iu capitulo decimo hujus opusculi supra positx, qua (Psal. xcvin); et more prophetico conversus mox
dicil sxpe se viriisse, quod cum se ad fcrien- ad Dominuiii riicil: Domine Deus nosler, tu exaudie-
dtttn graviter rlnnoceros, id cst lemporali pote- bas eos : Deus, tu propttius fuisli eis, el ntctscens in
slate fullus accenderet, et quasi elevato cornu omnes adinvenliones eorutn. Propitialio quippe Dci,
J?ATROL.CXXVI. . • iii
 459 HINCMARlRHEMENSIS ARCrHEPISCOPI 460
est delinqnenlera corripere. Cum judicamur, inquit, iA disti, ut perniciosas excommwiicationitmm.tledictio-
a Dominocorripimur, ut non cum hoc mundo damne- nes in eos eliam qui erga te uon inde peccaverunl
mur (I Cor. xi); et: Qui in bonis ducunt dies suos, exereres : quasi non in te, sed iu illum ipsa peri-
ut scriptum est, in puncto ad inferna descendunt (Job cula, qux de eisdem maledktkmibus innnkieliaHt,
xxi). Hinc enim Psalmista de Domino dicit: Immis- redundarent. Qui te ad hoc provocavit ut taUter
siones per angetos malos, viam fecit semitm irce suaf innoxiis malediceres, cum de his qui non judicio
(Psat. LXXVH). Cor qftippe Dominus prioribus meri- justitiae, sed livore vRidictx raaledicunt, dieat
tis aggfavatum juste penmittit eliaro subseqtientibtts Apostotns : Neque matedici regnum Dei possidebunt
tiialignofum spirituum persuasionibus falli : quod (I Cor. vi). Et hoc peccatum exstitii posna prxce-
cum digne in culpam trabitur, rea-ius ejus in pcena dentis contumacix insolentis peccati, et causa adhuc
curaulalur. Unde et irse suse Domino viam facere subsequentis peccali : quia cutn voluisti ostentare
est, in eos, qni punire in se causas recte noluentnt, nihit te contra ralionem in ipsa excommunicatione
districle judieando dilatare: ut qui iltuminati agere parochix tuxfecisse, et verecundiam irralionabilis
recta noliterunt, juste eaecatiadhuc faciant unde am- facti a te depeltere, et non esse ita te subdilur»
plius pttnirt mereantnr, de quibus dtcit Aposlolus : Metropotttanx prxlationi, ut non libere quidquid
Ut impleant peccata sua semper (I Thess. ti). Et hinc B ] velles in parochia tua sine meo consultu agere
voce angeli ad Joannem dicitur : Qui nocel, noceat posses, meqrte prxvaricatorem canomim esse, quta
adhuc, et qui in sordibus est, sordescat adliuc (Apoc. quod ligasti in parochia lua prxsumpsi absorvere,-
XXH).Et hinc David dicit: Apponeiniquitalem super et non esse soluta qux solvi, quin potius sedes
iniquitatem eorum, el non intrent in justitiam tuam apostolica, et omnes illi per quos Detrssacros cano-
(Psal. LXVIII).Et hinc per Moysen dicitttr : Nondum nes suo Spiritu condidit, ac per hoc ipse Deus, si
completa sunt peccata Amorrhmorum(Gen. xv). Hinc reclc inlellexisses, absolvit, nisi contra ea qnx libi
per eumdem Dominus dicit: Nonne hcvcconditasunt et parochix tux scripsi, tecum sentirent, atqoe in
apud me, et signata in thesauris meis? In die ullionis prxfato sensu sttbscriberent. In hanc vessnriam ex
reddam eis (Deut. xxxn). Et qttia eorum mala nar- retributione justilix cofruisli, ut sicut de aversore
ravit, illico adjunxit: In tempore quo lapsus fuerit principe scriplum est : Qui peccavit, et peccare fecit
pes eorum. Ecce atrocissima peccata illorum descri- lsrael (III Reg. xiv), contra evangelicam veritatem,
buntur, et tamen ad ultionis diem adhuc suhsequens el aposlolicam auctoritatem, el sacrorum canonum
lapsus aspicitur, quo eorum culpx cumuleutur. Ha- conslitutionemjdequibusproniulgatafsuntillascripla,
betit j'am quidem unde feriri mereantur, sed susti- qux per me in unum collecla, et libi ac parachix tux
nelur tamen adhuc peccatum cresceie, ut peccantes ' constant esse directa, et ipse subscriberes, et alios
possit acrier culpa cruciare. Jam meretur suppliciuni ' stibscribere faceres , reclamanlibus adversum lc
peccalttm et causa peccati, sed exspectatur adhttc, sacris regulis, ut incorisullo priore fuo nihil novi
ut augmentum snpplicii subrogel peccatuin et poena facere prxsumas, quoniam qnx ari generalem ob-
peccatt. < Peccatura, inquit Gregorius (homil.iiin servantiam omnium Domini perlinent sacerdotum,
Ezech.), quod per poenitenliam cititts non deletur, nibil sine primatibus oportct impteri. Sed qitia
aut peccalum est et causa peccali, aut peccatum est nervi testiculorum Rcbemoih perplexi sunt, cuiri his
et poenapeccati,' aut peccatum simul causa et pcena te explicare finxisti, te dtirius el multiplicius nextii-
peceati. Omne enim quod prius committimus, pec- sli, et super dolorera vulneriim tuofum fpse super-
catum est : sed si cilius poenitendo non tergilur, addens, aRos solutos tecum contiexuisti, Insuper et
Justo jtidicio omnipotens Deus obligatam peccatis contra cauones, et decreta sedis Rdinanx ponlifictim
roentem etiam in culpam alteram permitlit cadere, commenta ad hoc collegisti, quatenus fe ut onagruin
ut qux flendo et corrigendo noluit mundare quod liberum a sede metropolitana monstrares, et me ul
fecit, peccalum incipiat peccato cuinulare. Peccatura prxvaricalorem canonum, eisdem comraenlatio-
ergo, quod peenitentix lamento nori dilttitur, pecca- ,«k num tuarum vinculis aslricluin ininsolubililer ric-
tum simul est et causa peccati, quia ex illo oritur monstrares, et adhuc eliam sicttt de malo in pe-
unde adhuc peccatoris animus altius obligetur. Pec- j*us, ita de pejore in pessimura profecisti, itt
catum vero quotl ex peccato sequilur, peccatura si- non sotum libi commissis clericis, sed et episco-
mul est et- poena peccati, quia cxcrescente cxcitate pis illa figraenta compilata , ef regi darida oslen-
ex retributione prioris culpx generatur, ut quasi jam deres, et milii dari faceres, ut per illa me con-
quxdara sint in peccatore supplicia ipsa iucremenla crederem, et adeo me tibi subjugarem, ut, sicttt
vitiorum. > Peccatum quippe libi fuit insolentix mandasli, vcrba evangelica et apostolica atque ca-
'conluraacia, cum sine causa, si larifen sine causa, nonica, qux libi et Ecclesix libi commissx di-
contra domnum regem te irfalionabiUref erexJsti: fexeram, igne cremarem, et me non soluui a
a quo peccato qriia per humilitatis debilam et ra- giadu, verum et a Cltristianilate exuetem, et pottim
tionabilem salisfactionem noluisli respicere, exegisti morlis mihi a te pfopinatum bibens , eliain homi-
ul ageret efcagi prxciperet in te, unde amplius ftt- cida mei vetul Judas poenileiido existerem, et in
fore exagitatus le conlra illum commoveres : qua hoc eliam gravius a Juda differrem, ttt de bono
cominotioue devictus, in peccaluut subsequens irici- facto nie poeniieict. Hoc uamque poculutn, quod
 461 OPUSC. ET EPIST. IN CA'USAHINCMARILAUDUN. m
confecisti ex nominibos sanctorum apostolicx sedis1A* j Dcum et homincs prxvaricatum Detis qucfitur. Et
pontiftcum, quasi ad ora melle oblittun, et imliscretei ecce est una culpa superbix, quia prxvaricati stint
eoimmxluro, de quo tibi commissos clericos poiio- pactum. Ecce altera obstinaticnis , quia usque ad
nasti, et qttod quihusttain episcopis obtulisii, ett dicm hanc. Ecce culpa gravis impudcntix, quia
Satanas primis parentibus nostris in paradiso ob- dura facie, quoniaiit mala qtix faclunt jam nec
luHt, quanrio poniuin bontim ad vcscendum , et[ crubcscunt, et nunquain vel post culpas ad poe-
pulchrum oculis , aspeciuqiie delectabile osienriit, niicutiain redcuul, quia indomabili corde suul.
eisqtie dixit: Quacuncfuedie contederitis ex co, apa- Ciim vcro tantx pravilalis , lanlxque obstinatio-
rienlur oculi vestri, el eritis sicut dii scientes bontim nis sint hi, ad quos prophela niittitnr, quis jam
et malum (Gen. 111);et quibus promisit divinitatem, non videat qtiia pcrsona prophetx a tam perver-
tnlit immortalitatem, et pollicens liberam et nulli sis liomiiiibiis despici valcat ? Sed ecce aucto-
snbjeclam deitatis xqualitatem, caplivitalis eis in- i'itas personx tribuitiir, ciini sttbJitur : Et riices ad
tulit miseram servilutem, quos sibr complices fece- eos : llaec dicit Dominiis, si.forte vel ipsi audiant,
rat ad iniqtiitaterii. e Et ttt Clericis tuis, qui, inquis, ct si forte quiescant, quia tloinus exasperans esl
niihi eodem Deo auctore commissi sunt, et in his (Ezeclt. xn). Et tu, iili hoininis, ne limens eos, ne-
similiter seritiitrit, solliciti servare tinitatem spiritus B
J que sermones eoruin uietuas, quiadomus exasperuns
in vinculo pacis, hac mccum pace poliantur, > ac est. (Ibid.) Stiillum eiiiiu vakle est, si illisplacere
si patenler addendo diceros, et iri transgressionem quxrimus, qnos noti placere Domino scinius. Debe-
sanctarum regularunf per sanctum vere Spirituin niiis autem habere in nictii et reverentia judicia jus-
profatarum gradianlUr; ei mox subsequemlo : < Si, toriim, qtiia meinbra oninipotentis Dei sunt, et hoc
inqtiieiis, aliqui secus nolerites lieri socii liujtis ipsi in terra reprchentlutit, quod Dominus redarguit
disciplinx, nec habeaiittir parlicipes coinmunionis e ccclo. Nam perversorum ricrogatio, vilx uoslra
jiostrte. » Quod 11011est alittd riicere, nisi perma- ajiproliatio esl quia jnm ostcniiilur nos aliquiri justi-
neant in catholicx Ecclesix conimunione, ct si forre tix babcre, si illis displicerc incipinius qui 11011 pla-
non verbis, rebus lainen quibusdam episcopis per- cenl Dco. ldeo boni liniendi suiit ne o^endantur, ne
suadentlo : t Hanc, inquiens, lenele et niecum evin- fortasse per cos rlle provoceiur ad iracundiam, qitt
dicale compilationem, et nulli niui Romano poiiliiici eorum conia semper iuhabital. Propter quod eliam
debebitis subjeclionein, et dissipahitis inectim Dei subdilur : Tu autem, fili homiiiis, audi quxcuiique
ortliiialionem in coraniunis episcopalis orriinis dt- loqttor ad te, ct noli csse cxasperans, sicul domus
screfam sedibus dignitalem. » Sed couceilannis Iixc, cxasperatrix est. Nisi enini atl loquendum verba ciiin
dicere et agere posse aliqtiem arrogantem atqtte '-' milLebalur obediret, oinnipolenlem Dominuin, sicut
jactantem, illa vero divinare non valeo, quomorio autliiores tle perverso opere, sic prophela, id est
in mentem luam venirc pottiit, ut regi illam coru- prxdicalor do suo silcnlio Dctim exasperasset. >
pilationem versibus inversis, scilicel adtilaloriis sen- CAPUTXLVH.
sibus prxlitam vclles ostendere , quem latere non
Quod viclitmse nttnqnam agnoscat. De ejus in metro
posse sciebas acl^quid illam voluisti colligere. Sed potitunum rebellione : el qiiod sucra eloquia cxuri
et mibi quomodo poluisti niaiitiaic, ut non solnm petierit, ci schistna subscriptionesua fcceril. El cle
ea qux xdificavi deslruercin, veruin sic nictropoli- injuslis ejt;s obliyamentis.
tanx sedis privilegium et mcipsum tibi subjicercm, Umle niibi, ntl cttjtis solliciludinem pcrtinere di-
el Evangelia, alque apostolos, et prophetas, ct ca- gnosccris, 11011 cst iibi tacenduiii. Et qttia ego mo-
nones iiiceiidcndo ncgarcm, ut sicttt eihnicus et pti- nciido et tu resistenrio Inclari ccepimus, et puto in
blicanlis omnibus fierem, cum licet iiifiiinus ct fia- hac pixscitti luctatione 11011ante sextain, aut se-
gilis una ctiiit sancta Ecclesia fre(]uenlissimc canlem, piimam, vcl usque ad decimam volutioiiem patieris
esse virum sanctum, qui pio lege Dei sui cerla- succumbere : nempe, ul timeo, etiaitt cuin ratione,
vit usque ad mortcin. Et binc anxie inilii hxsitauii nr vcritate, atque aticiorilalc, ac nube testium, ncriori
occurrit Paulus de hiijusinodi dicens : C«w cocjno- dueUo Darclis et Entelli juslissime viclus, cl judicum
visscnl Deiim, 11011sicut Deum glorificavcrunl, attt jiislorum clamoribus percitus, jam subius jaccus,
gralias egerunt, seclevanuerunt in coyilalioiiibiis snis, vicliun le dicere 11011 dignabcris, et qux ad tiiam 111-
el obscuralum est insipiens cor eorum .' dicenlesenim striictionein et correpljoncui tibi scripta sunt, 11011
se esse sapienles, stulti facli sunl (Rom. 1). De qiti- ad xdificalionein suscipics, scd ad contentionem ex-
bus et Dominus ad Ezethielein prophelam dicit : aggerare studebis, ct morc ttto sticto ut invicliis sis,
Patres, inquiens, eorum prmvaricati sunl paclum secutus Ileliu prxcursorcm arroganlium, et in ano-
meuin usqite ad diem lianc, et ftlii dura cervice et gantia sua itivictissiiuum, qui dixit : Pleims sum ser-
indomubili corde sunt, ad q.uos ecjo mitlo te (Ezech. monibus, et coarclut me spiritus uleii tnei: loquttr el
11). Sed prius nobis ex verbis beati Gregorii dicen- respirabo paululum, aperiam labia mea et respondebo
diiin est quij sil pactum : < In pacto, iuqtiit (liom. (Job xxxu), le intra le cohibcre 11011 potcris, quin
9 in Ezeclt.), discorriniitittra parlium voluiitas 1111- scietitiaiu tuam sme ralione ct auclorilalc in auras
Dlelur, utati votUiiisuunj quxque pcrveniat, ct jur- iiiconditc ul soles 11011proferas, el ut me tul rescri-
gia dcsideralo fine coucludat. QtioJ paclum intet' bendtim compellerc possis, qtialenus horas uiililat
 463 HINCMARIRHEMENSIS ARCHJJEPISCOPI 404
ct necessitati impendendas inutilitati et superfltiitati A-
A dum, non solum ut scienter doceat, sed etiara pa-
expendam, frivola et inulilia alque ratione carentia tienler discat. Non dubito quod si istara qusestio-
rescribere decerlabis, et illa quxjam a me tibi scri- nem in Ecclesia diu multumque versanlem cum viris
pta sunt, sed et tuas ineptias ad episcoporum et sa- sanclissimis doctissimisque tractarel, per quosposlea
pientum examen me producere ad meum pro te do- factum est, ut antiqua illa consuetudo etiam plena-
lorem et ad tuam perniciem exiges, et veniet super rio concilio firmaretur, sine dubitatione demonstra-
le, sicut vereor, illa senlenlia qux scripta est : Ne- ret, tioti solum qtiara devotus esset in his qux fir-
cesse est nt veniant scandala, vm autem hoininiilli per missima veritate perceperat, verum etiam quam do-
quem scandalum venit (Malth. xvm). Et sicut me et cibilis in his qux minus adverlerat. Et tamen cum
. eos qui mecum te nutrieruiit, deinde alios alque alios, manifeslissimum sil multo gravius peccare scientem
sed et plures de his qui libi comntissi fuerunt, verum quam nescientem, vellem mihi aliquis diceret : Si
et de his qui a te in foedus familiaritatemque quis in hxresitn incurrat, nesciens quantum ma-
sttscepti fuerunt, virilim dereliquisti, et vicissim lum sil, el alius ab avaritia non recedat, sciens
alios atque alios tibi in amicitiam et familiarilalera quantum malum sit, quis eorum sit pejor ? Possum
recepisli, cum delegeris polius eorum, qui se per * etiam ita proponere, si alius nesciens in hxresim
diversa jactantes ab unilate catholicx fraternitatis incurrat, et sciens alius ab idololatria non recedat,
prxciderttnt, vel propter irrevocabilem suara perti- quia et Apostolus dicil: Avaritia quw est idolorum
naciara prxcidi exegeruitt, ut nostris temporibus Go- servitus (Coloss. m), et ipse Cyprianus earadem sen-
thescalcus atque Gitnlarius, exitiabilem perlinaciam tentiam non aliter intellexit. sicut ad Anlonianum
sequi, qttam ecclesiaslicam raansueludinem et piam scribens ait (eptsf. 52): < Nec sibi in hoc novi hx-
eis relici blandianlur, quod se dicant idololatris non
paternitaiem. Contingat tibi, quod absit, cum
habere partem, quorum sludueris imitari perversam communicare, quando sint et apud illos adulteri et
inteiitionem : et idcirco si, quotl non oplo sed timeo, fraudatores qui teneantur idololalrix crimine, se-
in hac demenlia sicut ccepisli volueris perseverare, cundum Apostolum dicenlem (Ephes. v): Hoc enim
ne amplius conlra verbosura studeara contenriere scitole inlelligenles, quia ornnis fornicalor, aut im-
verbis, sed ista aut ad correclionem, aut per alio- mundus, aut fraudalor, quod est idololalria, non
rumjudicium ad tuam reviclionera sufficere valeant, habet bxreditatem in regnoChristi etDei; et iterttm :
cl mihi de avulsione dextri oculi vel dextrx manus Mortificale itaque membra vestra quw sunt super ter-
abscissione dolor conlitiuus et perpetuus moeror ac- ram, exponentes fornicalionem, immundiiiam, et
cidat, sicut ex verbis beali Gregorii tria libi propo- rf concupiscentiam malam, el avaritiam qum est idolo-
sui : peccatum scilicet.el causam peccali, ac pce- rum servilus (Colloss. m). Quxro ergo quis peccet
nam peccaii: qux etiara si negare velis admisisse gravius, qui nesciens in hxresim incurrerit, an qui
convinceris, tibi alia tria ex verbis beati Auguslini sciens ab avaritia, id est ab idololatria non recesse-
proponam, ut sicut scriplum est, Videas, et scias, et rit ? Secttndum quidem illam regulara, qua peccata
recogites, et intelligas pariter (Isa. XLI). Primum qui- scienlium peccatis ignorantix prxponuntur, avarus
dem provectum avaritix, unde Apostolus, et avaritia cum scienlia vincit in scelere hxreticum nescientem.
quw est idolorum servilus (Coloss. nt). Avaritia enim, Sed ne forte hoc fiat, facit in hxresi scelcris ipsius
ut demonstrat Gregorius, non solum pecunix est, iuagiiiludo, quod facit in avaritia scientis admissio,
sed etiam alliiudinis. Recte quippe avaritia dicilur, ut hxreticus nesciens avaro scienti coxquetui'. »
cum super nioduiii stibliinilas ambitui'. Quod iuci- Exuslionem quoque divinorttm eloquiorum,' quam
disse videris, qui conlia decrelum a Deo ordinalum, mihipersuadere, siposses, olilenlu aptul leoblinendx
ne subditus secunriuiti regulas luo metropoliiano lias, pacis conaliis fuisli, sicut clericos parochise lux
ut sitpea ostendi, rebellare conaris. In quo si perse- codem obtenlu per irregularem subscriplioiiera le-
verare delegeris, quaitluin deluiquas, cum tanlis cura connexuisti. Legimus quippe esse os cordis,
auctoritatibus revincaris, ex cjiisdeiu beati Augu- ]) ] sicut et os corporis. De ore enim cordis scriptum
stini verbis, qux de sancli Cypriani dictis deprom- esl: Labia dolosa in corde, el corde loculi sunt (Psal.
psit, libi ostendere necessarium duxi. Ait euim sau- xi); et juxla evangelicam veritatem : De corde ex~
etus Cyprianus (episf. 65, ad Anlonianum) : t Post eunl cogilutiones malm, homicidia, perjuria, fulsa
inspirationem, inquiens, et revelationem faclam, qui teslimonia (Matih. xi), et reliqua qux ex ore corriis
t:.' o quod erraveral perseveral prudens el sciens, ad alortim procedunt nolitiam per os corporis. Ef
sttte veuia ignorantix peccat: prxsumpttene enim legimus deliberalionem volunlalis esse perfectionera
atque obslinatione quadam nitilur, ciitn ralione stt- operis, dicenlc Doraino : Qui viderit mulierem ad
ptfetur. >Hinc Augustinus (tib. iv de Bapt. contra concupiscendumeam,jam mwchalns esl ectmin corde
Doiiatistas, tap. 5) : < Hoc verissimtim est, longe suo (Matth. v), et ad discipulos suos : Posui, iuquit
<
grnvius esse peccalum ejus qui sciens, quam ejus> tos, ut ealis el fructum tifferutis (Joan. xv). Eatis,
qtii nesciens peccaverit. <Et ideo vir sanclus Cypria- inquil Gregorius, voleudo, fructum afleratis ope-
nus, non solum doctus, sed eliam docilis, quod int rando. Ealis enim volendo dixi, quia velle aliquid
la.ide episcopi quem designal Apostolus, sic ipse iii- facere jain raente ireest. Et lu adeo ex delibera-
icliexit, ut diceret etiam hoc in episcopo esse diligen- tione voltintalis pervenisti ad operationem sermonis,
 465 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IHNCMARILAUDUN. 4G6
ut mortiferum ad bibendttm mihi propinares, scili-^A quod probatur, sed ab ipsis, quod non probatur,
cel ut eloquia sacra gralia tui incenderem, nisi mihi traditoribus separastis ? Aii, ut dicere coepernm,
ille adessel qui in se credentibus reproraisit dicens : graviora sunt crimina traditorum, quam schisntati-
Si mortiferum quid biberint, non eos nocebit (Marc. corum? Non afferamus stateras dolosasubiappenda-
xvi). Dum pesliferas, inqttit beatus Gregorius, sua- mus quod volumus, et quoniodo volumus, pro arbi-
siones aticliunt, sed tamen ad operationem pravam trio nostro dicenles, hoc grave, hoc leve est : sed
ntinime perlraliuntur, mortiferum quidem est quod afleramus divinam staleram rie Scripluris sanciis,
bibunt, sed non eisnocebit. » Et licet me Deus hinc tanqiiam rie ihesauris Doniinicis, el in illa quiri sit
gratia sua servaverit, tu tamen," nisi pceiiilueris, gravius appetiriamtis, imo non appendamus, sed a '
sturiii lui hies juriicium. «^Tardius, inquit beaius Doiititio appensa recognoscamiis. Tempore illo, qtto
Gregorius (Pastor. m, adraon. 33), peccalum Dominus (Exod. xxxn) priora delicta recenlihus poe-
solvitnr, qnod et per consilittm solitlntur : nisi enim nartim exemplis cavenria nionslravit, el idoluin fa»
mens omnimodo xterna despiceret, in culpa ex ju- bricalum alqtie arioratum est, el propbeticus liber ira
dicio non perirel. Hinc est quod per prophetnm Do- regis contemptoris incensiis (Jer. xxxvi), et schi-
minus nonlam prxcipilationttm prava, qtiam deli- ' sma attentaluin, iriololatria gladiopunita est, exusiio
ctorum sturiia reprehendit dicens : ATeforte egre- B Iibri bellica cxde et peregrina caplivilale, schisma
dialur ul ignis indignatio mea, et succendatur, et non hialu terrx sepultis aiictoribus vivis, et cxteris cce-
sil qui exstinguat propter matiliam sludiorum veslro- Iesti igne consumplis. Quis jam dubitaverit boc esse
rum (Jer. iv). Hinc iterum iratus dicit : Visitabo sceleralius commissnm, quod est gravius vindica-
super vos juxla fruclum sludiorum vestrorum (Jer. lum ? » De eo quod in tua subscriplione misisli, ut
xxi). Quouiam igilur a peccatis aliis differunt pec- lecum subscribentes : Sollicili servare unitatem spi-
cata qux per consilium perpetrantur, non tamprava rilus in vinculo pacis, hac tecum pace poliantttr
facla Dominus, quam sludia pravitatis insequitur. (Num. xvi), in eodem libro dicit ad Donatislas
In factis enim sxpe infirmitate, sxpe negligentia, in (lib. n de Bapt., cap. 6) : < Quare non eommtini-
sturiiis vero malitiosa seraper inteniioue peccalur. > catis ecclesiis, quibus epistolas apostolicas missas
Hinc ergo colligant qui in culpa se etiam per cou- tenetis et legitis, et secundum ipsas vos vivere riici-
silium ligant, qua quandoque ultione feriendi sunt, tis? > Et post pauca, qux studio brevitalis prxtereo,
qui nunc pravorum non socii, sed principes fiunt. et leclor ibiriein ex ordine polerit invenire : Hos,
Schisma nihilominus, quo le a tibi commissis se- inquit, omnes catholica unitas materno sinu com-
paralurum monslrasti, nisi tectum subscriberent, plectitur, invicem onera sua portanles, et studentes
quos lecum subscribentes a nobis, qui ea qux tihi " servare unitatem spirilus in vinctilo^^if^tli^iec
el ecclesix libi commissx, de evangelica verilaie, el alteris eorum, si quid aliter sapiebaJ^wofij^tis^i^t*
apostolica auctoritate, atque canonica instiiulione velaret. De hoc attlem, quod quasit^/^fbi&Jje<\iH8|
direxi, servamus, imo ab Ecclesia catholica, quse subjunxisii (Ephes. iv): < Si aUqujj;s^cfts n^eVi2|
illa servat et irrefragabiliter omnes servare docet. lieri socii hujus disciplinx, nec habi^nintp^rt^W
Ut quoniam me ex merilo meo despicis, ex beati communionis nostrx, » conferantur v\^aUter^#m
Augnstini verbis de Scripturx sacrx auctorilate do- verbis Leonis in capituloubi hxc dicit, et junctim
centis agiioscas quam grave peccatum sit idololatria, legantur, sicut ibi habentur (epist. 1, c. 5) >< Hoc
quodex ambitu altitudinis admisisse videris, etquia ilaque aditiouilio nostra denuntiat quod si quis fVa-
gravius est incensio divinorum eloquiorum, adquod trum contra hxc constitula venire tentaverit. el
me quantttm ex tefuit traduxisti, et quoniam gra- prohibila fuerit ausus admiltere, a suo se noverit
vissimum sit peccatum schisma, quo te a fralerna oflicio submovendum, nec communionis nostrx fi;!u-
nostra unanitnitale per tuam perniciosam subscri- rum esse consortem, qui socius esse noluil di».: •
plionem separasti, si in eo, ijuod absit, permanere plinx. Ne quid vero sit quod prxterraissum a nobis
delegeris : et si forte his subscripsisti, qux evan- , forte credalur : Oinnia decretalia constituta, tam
gelicse veritati et aposlolicx auctoritati contraria, beatx recordationis Innocentii, qtiam omuium de-
et decretis sanclorttm conciliorum, qux universalis cessorum nostrorum, qux de ecclesiaslicis ordini-
Ecclesix probavit assensus, el apostolicx sedis con- bus, et canonum promulgata sunt disciplinis, ila a
firmavit auctorilas, inveniuntur adversa. Ait enim vestra dileclione custodiri debere mandamus, ttt si
idem bealus Augustinus loquens ad Donatistas, imo quis in illa commiserit, veniam sibi deinceps nove-
contra Donatistas schismaticos per carnis prxsen- rit denegari. » Hxc est integritas capiluli beati
tiam, sicut tibi nunc loqut creditur per litlerarum Leonis. Intueamur ergo, si disciplina discenda
suarum doctrinam, et qux raori nunquam potuit luis a te proposita, disciplinx, quain* sequendam
charitatem : velut ipse de Cypriano dicit (tfitV. v de Leo docuit, xquasorte conveniat, autsi tua doctrina
Bapt., c. 17): < Prxsens est, inquiens, non solura ab illius doclrina discordet, et judicet coelumac
per litteras suas, sed etiam per ipsam, qux in illo lerra quse potius sit sequenda, tua discipiina, an
maxime viguil et mori nunquampotuit,charitalem.> Leonis doctrina. Et cum idem Leo dicat: <Nec com-
Quique te cum prxfatis alloquens (lib. n deBapt., cap. munionis nostrx esse consortem, qui socius esse
6} : < Quare, inquit, vos, non dico ab innocenlibus, noluit disciplinae, » discernendum est, cujus commu-
 467 HINCMARIRHEMEN8IS ARCIHEHSCOPl 468
nionem, illius cum universali Ecclesia, an tuam op- A ejtis. > Hxc idcirco trihtis prontissis de verbis bea-
pidani episcopi cum ttiis complicibus debeat catbo- ti Augustini a me libi proponendis prxposui, quo-
lietis qttisqtte eligerc, prxsertitn cum idem Leo niam zelo et ftirore illa perniciosa ligaincnla, de qui-
dicat : < Si quis in decretnlia constittila lam beatx busagitur, teegisse, ethanccontrasacrasregulassub-
recordalionis Innocenlii, qunm omnium tlecossorura scriptionem adinveuisseveraciler crediraus. Quapro-
suorum, qux dc ecclesiaslicis ordinibtts, et cnnonum pternecessariumdiixipriramr. qtiidemtibioslenricre,
promulgala sunt tlisciplinis cominiserit, veninm sibi quia in sola calholica,iinitateper hxreses velschismala
deinceps noverit ricnegari. > In qux dccrclalia con- non riivisn, vera sitnt ligamenta, ul vera sunt sacra-
sliluia te manisfeslum cst commisisse, sictit et in mcnla. <Ptito me, inquit bealus Augustinus (lib. vn
scriptis semel et seciuulo a me libi direclis ostendi- de Bapt., c. 51), non temere dicere, alios ita esse in
tur, et ecce jam lerlio in hoc scripto supra monstra- domo Doi, ut ipsi etiam sint eariem domus Dei, quse
tur?a quorum disciplina, imo a cathclica Ecclesia, dicilnr xriificari super petram , qux unica coiumba
cujus exslitere reclores, hac subscriplione tua te appcllatur, qtix sponsa pulchra sine macula et ruga,
separasli, si,ut prxdicttim est, et semper dicendum et iiortus concliisus, fons signaiiis,puleus aqux viyae,
esl, a te subscripla eisdem constitiitis esse inve- parailisus cum frtictti pomoium : quae domusetiam
niunttir adversa. Quapropler arihuc eliam tria libi B 1 claves aecepit, ac potestatem solvendi et ligandi.
ex verbis beati Augtisliiiicalholicx Ecclcsircriocloris Hanc riomiinj si qtiis corripienlem corrigenlemque
eximii proponcnda proposui, prxponcns his tribiis contenipscrit, sit libi, inquit, lanquara ethnicus et
beati Cypriani scnlenliam, a beato Auguslino favo- ptiblicauus. > Et scieutlum nobis cst, quia prxposita
rabiliter collauriatam (episl. 73, ad Jubajanum iu regula corripiendi data lmic domui Dei, virielicet
fine), et ab omnibus catholicis ac pie vivcntibus caiholicx Ecclesix, bxc senleniia si conterapla fue-
acceptanriam. < Servalur, fnquit hcatus Cyprinnus rit, subriilur : Sit libi, inquil, ianquam ethnicus et
(lib. iv rfeBapt., cnp. 7), a nobis palionter et lenilcr publicanus (Mnllti. xvm). Sectindum atilem capitu-
charitas animi, bonor collegii, vinculuin (iriei, con- ltim, conlra injttslam obligationem innoxiorum a lc
cordi.t sacerriotii. » Hxc, inquit Augtislinus, vetba patfatam, ([iiasispecialiler de boc faclo loquentis, et
Cypriani sunt. An forle invidia clmalevola dissensio te ttna ctim eis qtios alloquebatur comptilantis, ex
parvura maltim esl? Quoniodo ergoisli eranl in uni- verbis cjusriem doctoris magnifici tibi propono, ili-
tate, qui non cranl in pace? Vox enim non litea, aut centis (D. Aug. 1. n de Bapt. , c. 6): < Si Itinc in
nliciijus hominis, scd ipsius Domini, nec pcr homi- illos quos arguebatis vera djceretis, causam vestram
nes, sed per angelos sonuit Chrislo nato : Gloria in unilali orbis terrarum persuasisselis, tit vobis reten-
excelsis Deo, el in te.rrnpux Itotninibus bonw votttn- ^ tis illi excliiderentuf. Quod si conati eslis facere, et
talis (Luc. nj. Qnod uliqtie nalo iu lcrris Cbristo non obtinuistis, innocens orbis lerrarum quijuriici-
non sonaretore angelico, nisi Deus hocvcllet inlel- bus ecclesiaslicis potius quam victis liiigatoribiis cre-
ligi, eos esse in unilate corporis Chrisli, qni snnt didit. Si nuiem noltiistis agere catisam vestram , in-
in pace Chrisli, eos atttem esse in paoe Cbristi, nocens est orbis terrartim qui riamnare non poluit
qui sunt bonx voliintalis. Porro sicut in hene- inaitdilos. Quare ergo vos nb innocentibus separn-
volentia bona voluntas , sic in malevolentia mala slis? Sacrilegium sehismalis vestri defendere non
volttntas est. Jam vero ipsa invidia, qux non vnletis. > Spiritales autera, sive ad hoc ipsum pio
polest esse nisi malevola, quanttim maliim est? sttidio proficienles, non eiinl foras, quia et cum ali-
Pon quxramus alios tesles, suflicit nobis ipse qua vel perversitate vel necessilatc hominum viden-
Cypiianus, per quein lam multa de zclo et livore lur expelli, ibi magis prohant quam intus perma-
Dominus veracissima inlontiit, el salubrin prxcepit. neant, ctim adversus Ecclesiam nullalenus erigiintiir,
Legnmns ergo Epistolam Cyprinni de zelo ct livore, sed in solida unitatis petra foifissimo charilalis ro-
et videamus quanttim mnlum sit invitlere melioribus, bore rariicanlur. Ad hoc enim pertinet quod in illo
cnjus raali originem ab ipso riiabolo exslitisse me- u Abrabx saerificio dicitur : Aves autem non divisit
morabiliter docet. < Zelare, inquit, quod boiium (Gen. xv). videlieet qtiia se ab unitate spiritales non
videas, et invidere nielioribus, leve apiul quosdam prxcitlunt. Quo contra Antiochenum concilium de
et modicum crimen videtur, fratrcs dilcctissimi. > bis, qui se a ministerio ecclesiastico sublrahunt, et
Deinde paulo post, cttm ejus mali capttt nlque origi- scorsum colligunt, seque ab unilate dividunt, dicit
nemquxreret : < tlinc riiabolus, inquit, inler inilia (conc. Antioclt., can. 5): < Siqnis presbyter aut din-
statim mundi, el periit primus etpertiiriit. » Et paulo conus, episcopumproprium contemnens, se ab Ec-
post, : < Quale lnalttm est, inquit, frnlres, qtio nuge- clesia sequeslraverit, et seorsnm colligens allnro
lus cecidit, qiio circnmveniri et subycrti alta illa ct conslituerit, ct commonenti episcopo non acf|iiieve-
prxclaja sublimilas poluit, qtto deceptus est ipsc rit, nec consenlire vel obedire voluerit semel el ile-
qui •decepit? Exinde invidia grassatur in terris, ritim rum convocanti, hic damnatus ouinimorio ncc ultra
livore perilurus lnagistro pertiitionis obsequitur, dum remedium consequatur: qtiin suam recipere noti
diabolum qui zelat imitatur, sictit seriplum est : poterit diguitatem. Qtiod si Ecclesiamconturbare ct
Invidia autem diaboli mors intravil in orbemterrarum sollicitare perstiterit, taiiquaiii seriitiosus per pote-
ISap. II). Imitautur ergo illum qui sunt ex parte states exleras opprimaltir. > Et CartbagineBse con-
469 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA lilNCMARl LAUDUN. 470
cilium (can. 11) : < Si qnis presbyter a prxposito A.salulem
/ (Rom. x), in illo latrone rieclaralum cst.
suo correptus fuerit, debet utique apud vicinos epi- Sed tunc impletur invisibiliter, cuin ministcrium
scopos conqueri, ut ab ipsis ejus causa possit aitdiri, baptismi non contemptus religionis, sed articulus
ac per ipsos suo episcopo reconcilari: quod nisi fe^ necessilalis excludit. Nam multo magis in Cornelio
cerit, sed superbia, quod absit, inflatus seccrnen- et in amicis ejtis (Act. x), quam in illo latrone pos-
dum se ab episcopi sui communioue duxcrit, atit set videri superfltium , nt aqua eliam tingucrentnr,
rionum Spirilus sancli, qitod nisi
separatim cum nliquibus schisma faciens sacrilicium in qtiibus jam
Deo obtulerit, analhema habeat, ct locuin amiltat: baplizalos alios accepisse saticta Scriplura lestalur,
si qtierimoniaiii justam adversus episcopnm non ha- certo quoque indicio, qitori illis lemporibus con-
buerit,inqiiirendum erit. > Secundum hoc cflpitulum, gruebat, cum linguis loqucniihus eminueral : bapti-
simtil cnni nono capitulo Anliocheni concilii, com- zali sunt lamen, et in hoc facto apostolica exstat
minislri Ecclesix Laudunensis absque schismate ct auctoritas. Usque adeo nemo riebet, in quolibet pro-
rebcllione, juxta lemporis nngustiam et imminens vectu inlerioiis bominis, si forte ante baptismum
perieulum, innocenter injuriam passi episcopum usquc ad spiritalera inlellecttim pio corde profcce-
melropolitaniim adierunl, et irieo, sicnt supra os- ril, Qontemncrc sacrnmcnlum, qtiod ministrornm
teiitli, in commiinione ecclesiaslica reslitui et per- B ' operc corporaliter ntlbibetur, sed per boc Deus ho-
manere debtierunt. Unde Carlbaginense concilium minis consecralionem spiritalitcr operalur. Nec ob
de irregnlariter judicaniibiis, et injnsle judicatis, et aliuri existimo baptizandi muntis Joanni fuisse attri-
de niajoris auclorilatis judicibus : < Placttit, inqtiit btituni, ita ut Joaitnis baptismus dicerettir, nisi tit
(can. 13), ut a qtiibuscunqiie judicibiis ecclesiaslicis Dominus ipse qui rierierat, cum servi baptismum non
ad alios jitdices ecclesiasticos ubi est major auclo- sprevisset accipcre, dedicaret bumilitatis viam, et
rilas fuerit provocatum, non cis obsit quortim ftterit quanli pcndendiim esset suum baptisma, quo ipse
solnta senlenlia, si convinci non potuerint, vel ini- baplizattirus crat , tali facto apertissime declarafet.
mico animo judicasse, vel aliqua ctipidilatc autgra- Videbat enim, tanquam polentissimus medicus salu-
tia depravnti. > De episcopo aulcm, si forle schisma tis xternx, quorumdam non rieftiturum tumorem,
a sacris canonibus in Ecclesia fcccrit, AfriCanum qui cum intellcctu veritatis et probabilibus moribus
conciliura dicit (can. 20): < Circa cos sane, inquiens, ila profecissenl, ut multis bnptizalis vitn atque do-
qui luerint concordes, non solum circa Ecclesiam ctrina se prxponere minime dubitarent, supervaca-
Carthaginensem, scilicet metropolim, sed et circa neum sibi esse crederent baptizari quando ad illum
omne sacerdotale consortium. > Et post pauca : ., mentlshabitumsepervenissesentirentad quem niulti
< Oportet ut quis universis fratribus ac lolo concilio baplizali adhtic ascenriere conarentur. (Ibid.,c. 23.)
inhxserit, non solttm sua jure integro, sed et dice- Quidautcm valeatet quidagat in homine corporaliter
ceses possideat. At vero qui sibimet putant plebes ndhibila snnclificatiosacramenti, sinequa tamen latro
suas suflicere fraterna dilectlone coutempta, nou illenon ftiit, quianon ejus accipiendx voluntas deluit,
tanlum dioeceses amitlant, sed ut dixi eliam propriis sednonaccipiendxnecessitasaffuit, difficileestdicere:
publica careant auctoritnte, ul rcbelles. > De a te nisi tamen pliirimum valeret, non servi baplismum Do-
autem separatis a commuiiione calholica, sicut in minus accepisset. Vertim quia per se ipsa conside-
petitione mihi a Laudunensi Ecclesia dala contine- randa est, excepta salute horojnis cui perliciendx
tur, scilicet parvulis in tua parochia catisa injuria- adhibelur, salis inriicat, quod ct in malis, et in eis
rum tuarum non baptizandis, et obettntibiis vialici qui sxculo vcrbis non faclis renuntiant, ipsa integra
muneris communione non reconciliandis, audi quid est, cum illi nisi corrigantur saltttem habere non
exinde ad remedium pertinens idem doctor catholi- possint. Sjcut autem in latrone, quia per necessita-
cissimus et subtilissimarum rerttm investigator, et tem corporaliicr deftiit, perfecta salus est, quia per
gratia Dei inventor sagacissimus dical (Aug., lib. iv pietatem spiritaliter affuit, sic et cum. ipsa prxsto
de Bapl., cap. 22): < Daplismi, inquiens, sane vicem _. , esl, si per neccssitalem desit qupd latroni affuit,
aliquando implere passionem, de lalrone illo, cui non pcrficilur salus. Quod tradilum lenet universitas
baptizato dictum est: Ilodic mecum eris in paradiso Eeclesix, cum parvuli iqfanles baptizantur, qtti
(Luc. xxm), non leve documentum idem bealus Cy- cette nonduni possunt corde credere ad juslitiam,
prianus assumit. Quod eliam atqtie etiara conside- et ore confiteri ari salutem, quod lalro potuit, quin-
rans, invenio non tantttm passionem pro nomine etiam Uendoet vagienrio, cum in eis mysterium ce-
Cbrisli id quod ex baptismo deerat posse supplere, lehralur, ipsjs mysticis vocibus obslrepunt, et tanien
sed etiam fidem conversionemque cordis, si forte ad iiiillus Chrislianorum dixerit eos inaniter baptizari.
celebrandum mysterium baptismi iu angustiis lem,- (Ibid., c. 24.) Et si quisquam quxrat in hac re au-
porum succurri non potest. Neque enim latro illepro ctorilatem riivinam, quamcraam c|iiod unirersa tejiet
nomine Christi crucifixus est, sed pro meritis faci- Ecclesia, nec conciliis institutum, sed senmer refen-
norum sttorum : nec quia oredidit passus est, sed tum est, non nisi aposlolica ajjcloritate tradilum
dura pafcretur credidit. Quantum itaque valeat etia.in rectissime creditur, tamen veraciler conjicere pos-
sine visifjili baptismi sacramento quod ait ^ppsto- .sumus quid valeat in parvulis baptismi sac,raweu-
ltis : Cordecreditur ad justiliam, ore confessio fil ad cum ex circumcisione carnis, quam prior popnlus
 ,\. HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 472
'< quani priusquam acciperel jusfiflcatus est A sanclo non inlrabit in regnutn cmlorum(Joan. m), sci-
(Gen. xix), sicut Comelitis etiam dono licet aut invisibili gratia cum visibili sacramento, aut
sancti priusquam baptizaretur dilatus est invisibili gralia sine visibili sacramento renalus, ita
%). Dicit tamen Apostolus de ipso (Rom. iv), veridica esl ejusdem Salvatoris nostri senteniia, qua
m signum accepit circumcisionis signaculum dicil: Nisi manducaveritiscarnem Filii hominis el bi-
filix firiei, qui jara corde crediderat, et depula- berilis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis
'tuni illi eral ad jusliliam. Cur ergo ei praeceptum (Joan.w). Undeidem beatus Atigustinus in sermone ad
(ist, ut omnem deinceps infantem masculum octavo infnntesad altareaccedenles de Sacramento:< Domi-
' die circumciderel (Geii.xvn), qui nondutn poterat nus, inquit,Jesus Christus nos significavil, nos ad se
corrie creriere ut ci ricpiitarelur ari juslitiam, nisi pertinere voluit, mysterium paciset tinitatis nostrx in
quia et ipstim per seipsum sacramentum multum sua mensa consecravit : qui accipit mysterium tmi-
valebal? Qtiod in lilio Moysiper angelum manifesta- latis, et non tenef vinciilum pacis, non mysicrium
tuni est (Exod. xiv), qui cum adhuc incircumcisus accipil pro se, sed tesiimonium contra se. Nulli est
a matre ferrelur, prxsenti et evidenli periculo ut aliqunlenus ambigendum tunc ununiqiiemque flde-
circumcideretur exaclum est, et cum faclum esset, lium corporis sanguinisque Dominiciparlicipera fieri,
depulsa estpernicies. Sicut ergo in Abraham (Exod. "B qnando in bapti»mate meinbrum corporis Cbristi
lv) prxcessit jnsiitia firiei, et accessil circumcisio efiicitur, nec alienari ab iliius panis calicisque con-
signaculitm juslilix fidei, ita in Cornelio prxcessit sorlio, etiam si antequam panem illum comedat, et
sanclificatio spiritalis in dono Spirilus sancli, et calicem bibat, de hoc sxculo in unitate corporis
accessit sacranieiitnm regeneralionis in lavacro Christi conslilutus absceriat. Sacramenli quippe illius
bapiismi. Et sicut in Isaac (Gen. xxi), qni oclavo participalione ac beneficio non privatur, quando ipse
Six nativilalis riie circiimcisus est, prxcessit signa- hoc quod illud sacramentum significat invenitur. >
cultimjnstilix fidei et quoniam palris fidem in italtis His autein, qui forte obeunles vialici muneris cora-
est, secula est in crescenle ipsa juslilia, cttjtis signa- muitione rcconciliari pelierunt, sed irapetrare non
citliint in infanle prxcesserat, ita in baplizatis in- poiuerunt, convenire posse videtur remedialis sen-
fntiiilms prxcedit regenerationis sacramentnm, et si tentia ejusdem beati Auguslini, quain laudans sensum
Clirislinnam lenuerint pietatem , sequitur etiam in beali Cypriani de his qui in unitate Ecclesix dor-
corrie conversio, cujus myslerium prxcessit in cor- mierunt, et idcirco ab Ecclesix muneribus non sepa-
) (ite. El sicul in illo latroue quod exbaplismi sacra- rati credebantur, dicit : < Bene qttidem prxsumpsit
nicnio defuerat, con plevil Omnipoleiitis beuignitas, qnod charilas unilatis cooperire posset mulliluriinem
quia non superbia vel contemptu, sed uecessitale ^ peccalorum. > Et his concinens beatus Ambrosius in
riefueral : sic in infanlibus qui baptizati moriuntur libro de morte Valentiniani inter alia dicit (posl me-
eadem gratia Omnipoientis implere credenda est, dium, versusfinem) • < Non habet ergo gratiam quam
quod non ex impia voluntate, sed ex xtalis indigen- poposcil? Et quia poposcit, accepit : et ubi illud est,
tia, nec corde credere ad jtisiitiam possunt, nec ore Juslus quacunque morte prxventus fuerit, anima
confileri ad salutem. Itleo cum pro eis alii respon- ejus in requie eril ? Solve igitur, paler sancle, rau-
dent, ut implealur erga eos celebratio sacramenti, nus servo luo, quod Moyses dum in spirilu vidit,
valet utique ad coruni consecralionem, quia ipsii accepit, quod David quia ex revelatione cognovit,
respondere non possunt : at si pro eo qui respon- emeruit (Sap. iv). Solve, inquam, servo luo Valenti-
dere potest alius respondeal, non itidem valet. Ex; niano miinus quod concupivit, munus quod poposcit
qua regula illud in Evangclio dictum est, quod omnesi sanus, robustus, incolumis. Si affectus a;gritudine
cum legitur naturaliler movel : Mtatem habet, ipse' distulisset. tamen non penitus a tua misencordia
pro se loqualur (Joan. ix). (Cap. 25.) Quibus om- esset alienus, qui celeritale temporis esset non volun-
liibus rebtis ostenditur, aliud esse sacramentum ba- tate fraudatus. Solve ergo servo luo munus tux gra-
ptismi, aliud conversionem cordis, sed salutem ho-.i n lix, quam ille nunquam negavit, qui ante diem
minis ex utroque compleri : nec si unum borumi mortis teraplorum privilegia negavit insurgentibtis
defucrit, ideo putare debemus consequens esse ut ett quos revereri posset. Astabal virorum caterva genti-
allerum desit: quia el illnd sine isto polest esse int lium, supplicabat scnatus : non metuebat hominibus
infnnle, et boc sine illo potuit esse in latrone, com- displicere, ut tibi soli placeret in Christo. Qui habuit
plente Deo sive in illo, sive in islo, quod non exc spiritum tuum, quornodo non accepit gratiam tuam ?
voluntate defuisset. Cum vero ex voluntate alleruml Aut quia solemniter non sunt celebrata mysterial
borum defuerit, reatu hominem involvi. Et bapti- hoc movet? Ergo nec martyres si catechumeni fue-
smas quidem potest inesse ubi conversio cordis de-- rint coronenlur? Non enim coronanlur, si non ini-
fuerit: conversio autem cordis potest qtiidem inessee tiantur. Quod si suo abluunlur sanguine, et hunc sua
non percepto baptismo, sed contempto baptismo nona pietas abluit et voluntas. > Et item idem in eodem
potest. Neque enim ullo modo dicenda est con- libro (non longe a principio) : < Beatus plane qui ve,
versio cordis ad Deum, cum Dei sacramenium con- in senectule correxerit errorem : bealus qui vel sub
lemnitur. > Et quia sicut veridica est sententia Salva- i- ictu mortis animum avertit a vitiis. Beati enim quo-
tpris nostri: Niti quis renalus fuerit ex aqua et Spirituu rum tecla sunt peccata (Ptal. xxxi), quia scriplum
 473 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. -174
est: Desine a malo, et fac bonum, et inhabita in sw- A J sericordix Dei nec mensuras possumus ponere, nec
culum smculi (Psal. xxxvi). Quicunque ergo desierit tempora diflinire, apud quem nullas palilur veniae
a peccalis, et fueril ad meliora in quacunque con- inoras vera confessio, dicente Dei Spirilu per pro-
versus xtate, habebit superiorum inriulgentiam pec- phetam (Isa. xxx): Cum ingemueris, tuncsalvus eris;
catorum, qux fuerit vel pcenitendi confessus aflectu, el alibi: Dic lu iniquitates tuas prior, ul jusliliceris
vel corrigendi aversalus ingenio. » (Isa. XLIII); et iteruin : Quia apud Dominum miseri-
CAPUT XLVIIl. cordia est, et copiosa apud Deum redemptio (Psat.
De iis qui nimis amant sententiam suam usque ad cxxix). In dispensandis itaque Dei donis non debe-
schisma vel hwresim. mus esse difliciles, nec accusantum se gemitus la-
Ex his, frater, diligenier attende et perspicaciter crymasque negligere, ctim ipsatu pcenitendi affectio-
collige, quia licet sicut in illo lalrone (Lttc. xxtn), nein ex Dei credamus inspiratione conceplam, di-
qtiod ex baplismi sacramenlo el communicatione cente Apostolo (// Tim. i) : Ne forte det illis Deus
coiporis et sanguinis Christi (qux sacramenta ante- poenitenliam, ut resipiscant a diaboli laqueis, a quo
quam Dominus in crucem ascenderet suis discipulis capli tenenturari ipsius voluntatem. » Et paulo|>ost:
celebranda et sumenda cunctis fidelibus tradidit), de- < Verum, utdixi, eiiain talium necessilati ita auxi-
B* liandum
fueral, complevit omnipotentis benignitas, quia nott est, ut actio illis poenitentix, nec commu-
superbia vel contemptu, sed necessitate defuerat, et nionis gratia, si eam etiam amisso vocis officio per
sicnt parvulis naturali, id est alieno peccato ob- inriicia inlegri sensus posttilant, negetur. At si ali-
noxiis, aliorum, id est patronorum fides pro eis qua vi segritudinis ita fuerint aggravati, ut quod
respondeiilium in baptismate fit ad saluiem, ita par- paulo ante poscebant , sub prxsentia sacerdotis
vulis, quibus baptismum denegari jussisli, paren- significare non valeant, testimonia eis firieliiim cir-
lum vel pnironorum corde credentitim, cl pro parvu- cumsiaiitium proilesse debebunl, ut simul et poeni-
lis stiis tirieli verbo baplisma expetentium, sed non tenlixet reconciliaiionis benclicium consequantur.»
iiiipelrantium, fides et fidelis postulatio proriesse Et Gregorius : < Paslores Ecclesix ei poenam debent
potuerit, dono ejtis, cujus Spiritns quo regeneratio amovere quam meruit, qui non erubuit confiteri
fil ubi vuli spirat, quia ipse habel in poteslate cujus quod fecit. > Et sacri Nicxni canones generaliter
cor gratia sux visitationis illuslret, sicut et in illis omni cuilibet in exilu posito, et poscenti sibi com-
duobiis, qui inter Sepluaginta conscripti fuerunt a munionis gratiam tribui manifeste prxcipiunt (can.
Moyse (Num. xi), ut ad tabernaculum Domini irent, 13). Tertium capitulum est riehis qui nimisamando
el propagalo ejus spiritu ititer seniores computaren- sentenliam suam, vel invitlendo melioribus, usquead
tur, et remanentes in castris proplielavertint, et sicut C
( prxcidendx communionis, et condenrii schismatis
ante baptismum in Cornelium et nmicos ejns super- vel hxresis sacrilegium perveniunt. Unrie iriem do-
venit, el sicut secundum Africanum conciliura et ctor catholicus ac solertissimus dicil (August., lib.n
decreta Leonis, eliam signa petentiurn, et testes de Bapt. cap. i, 5) : < Hoc, inquiens, facit sanitas
comniunionem posltilantium, proficere ari salutem pacis, ttt cum diulius aliqua obscnriora quxruntur,
debere lcgitur, ila eisdem petentibus, licet non im- etpropter inveniendi diflicultatem, diversas pariunt
pelrantibiis, comntunioneni, quibus eam rienegari in fraterna disceptatione sententias, donecari verum
jussisti, per viscera misericordix Dei noslri, qui liquirium perveniaiur, vinculum permaneat unitalis,
posuil tenebras latibulum suum, et cujus misericor- ne in parte prxcisa remaneat insanabile vulnus er-
dix nec modum possumus ponere, nec tempora diffi- roris. El irieo plerumque doctioribus minus aliquid
nire, dicenle Dei Spirilu per prophetam : Cum inge- revelatur, ut eorum paliens et humilis cbarilas, in
mueris, tunc salvus eris (Isa. m), quia aptitf Domi- qua fructus rnajor est, couiprobeltir, vel quomodo
num misericotdia et copiosa apud eum redemptio, teneant unitalem, cum in rebus obscurioribns di-
jpsa ex desiderio firielis poslulatio, si non prxscien- versa sentiunl, vel quomodo accipiant veritatem,
tia Dei ex retributione justilix fueruntin massa per- cuin conlra id quod sentiebant declaratam esse co-
ditionis humani generis relicli ad pcenam, sed gralia D ' gnoscunt. Quorum duorum manifestatum lenemus
Dei ex eadem massa prxdestinati ad gloriam, pro- iiniim in bealo Cypriano, iri est, quomodo lentierit
desse valuerit. Tamen tu securus esse non potes, si iinitatem cum eis a quibns riiversum scniiebat. Ait
aliqui sine eisdem sacramentis per tuam jussionem enim : Neminem judicantes, aut a jure commimio-
obiertint, ul non dislricte inrie judicetur tua maligni- nis aliquem si diversum senserit amovenles. Alte-
las, quod in eis complere valuit Oinnipotentis beni- titm aulem, id est, quomorio acciperepoliierit veri-
gnitas, si per dignos poenitentix fructus ac profusas latem contra id quod sentiebat inventam, et si lit-
lacrymas veiiiain non obtinuerit libi apud Deum terx tacent, merita clamant; si epistola non inveni-
vera humilitas ; dicente Leone (episf. 59, ad Theodo- tur, corona testatur; si concilium non juriicat epi-
rum), et per eum calholica et apostolica Ecclesia : scoporum, consortium inriicat angelorum. Non enim
< His, inquit, qui in tempore necessitalis, et in peri- parvum dociimenltim est pacalissimx animx, in ea
culi urgentis instanlia, prxsidium poenitentix et unitale martyrium meruisse, unde se diversum sen-
niox reconciliationis implorant, nec satisfactio inter- tiens noluit separare. Homines enim suiiius. Unde
dicenda est, nee reconcilialio deneganda, quia mi- aliquid aliler sapere quam se res habel, humana
 475 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI Ay;
tenialio Cst: nimis atitem amando senlcnliam snam, A 4 ngare possit aut sotvere. Sed solvitur qtti ctim
vel invidendo mulieribus, usquead prsecidcndar com- columba fccerit pacem, el ligatur qui cum co-
munioiiis et condendi schismatis vel hxresis sacri- liimba non habet pacem, sive aperte foris sit, sive
legium pervenire, riiaboiica prsesumplio est: in ntillo inlus esse videatur. Dathan vero et Abiron (Num.
autem aliler sapere qnam se res habet, angelica per- xvi), qui sibi sacrificandi licentiam ustirpare co-
feclio est. Quia ilaque homines snmus, sed spe an- nati sunt contra unitatem populi Dei, et filii
geli sumus, qtiibtis xqnales in resurrectione futtiri Aaron, qui alienum ignem altari imposuerunt, novi-
sumus (Matth. xxn), quanriiu non haheimis perfe- mus quod impttne non fecerint: nec nos alia scelers
ctionem angeli, non habeamus prxsumplionem dia- dicimtis impunita remanere, nisi se tales correxerint,
boli. Irico dicit Apostolus : Tenlatio vos non appre- si patientia Dei ad pcenitentiam addncens tempus
Itendal, nisi hutnana (I Cor. x). Humanum est ergo corrigcnrii largitur. (Aug., lib. 111de Bapt., c. 10.)
aliquid aliter sapere. Proplerea dicit aiio loco: « Spiritus aulem sanctus, qui in sola cathoiica pci
Quotquot ergo perfecli hoc sapiamus. Et si quid ali- maims impositionem dari dicitur, nimirum hoc in
tcr sapitis, ItocqttoquevobisDeusrevelabil(Philip. 111). telligi majores nostri voluerunt quod Apostolus ait:
Qnihtis atitoni revelatcum voluoril, sive in liac vita, Quoniam charitas Dei di/fttsa est in cordibtts nosiris
sive posl hanc vitnm, nisi ambiilanlibus in viam pa- B per Spiriltnn sanclum qui dalus est nobis (Rom. v)
cis, et in nullam prsecisioneni devianlibtis ? Non Ipse est enim charitas, quam non haberil qui ab
quales isti sutit, qui vinin paeis non agnoverunt, Ecclesix catholicx communione prxcisi sunt, ac per
nec propter aliud unitnlis vinculum dirupenint. hoc eiiam si linguis hominum et angelorum loquan-
Irieoque Apostoltis cum dixisset (Ephes. iv), Et si lur, sisciantomnia sacramenta,et omnemscientiam,
quid nliter sapilis, boc quoque vobis Deus revelavit, et si habeant omnem propheliam et omnem fldem,
ne puiarem prxter viam pacis qtiotl nlitcr sapiebant ila ut montes transferant. et distribuant omnia sua
sibi posse revelari, continuo nridiriii (/ Cor. xm) : pauperibus, et tradant corpus suum ut ardeant,
Verumlamen in quod pervenimus, in eo anibule- niliil cis prodest. Non atttem habet Dei charitalem
nnis. In quo ambulans Cyprianus perseverantissima qni Ecclesix non diligit tinitalem : ac per hoc recte
tolerantia, ne fuso sanguine, sed 111unitale non fuso, iiitelligitur dici, non accipi nisi in catholica Spiritus
quia si traderet corpus sutim ut arderet, ct non ha- sanctiis. Neque enim temporalibus et sensibilibus
beret cbaritatem, nibil ei proriesset, per martyrii miraculis attestantibtis per manus impositionem
coitfessionem pervenil ad angelicam lucem : ut si modo riatnr Spiritus sanclus (Act. vm), sicut anlca
non antea, ibi certe revelalum agnoscerel, quod dabatiir ad commenriationcm rudis lidei, et Ecclesix
cum aliter saperet, sententiam diversx opinionis 'G primorriin riilatanda. Qtiis enim nunc hoc exspectat,
vinculo non prxposuit unitalis. > Quod atitem ad- ut iu qtiibus manus ari accipienrium Spirilum san-
jungit Cyprinmis et dicit (lib. v de Bapl. c. 3): < Non ctum imponilur, repente incipianl lingtiis loqui? Scd
tamen quia aliquando erralum est, idco semper er- invisibililer et Iatenler inlelligilur pro vinculo pacis
randtim est, cuni magis sapientibus ct Deum liiijen- eorum cordibus divina chaiiias inspirari, ut possint
libus congruat, patefactx et perspeclx veritali li- dicere : Quoniam charilas Dei diffusa esl in cordibus
benter alqne iiicunclanter obsequi, qtiam pertinaci- nostris per Spiritum sanclum qui dalus esl nobis
ter atqtie obslinate contra fratres ct consacerriotes (Rom. v). Multx nutern sunt operaliones Spiritus
pro hxrelicis reluctari, verissime dicit, nee alteri sancti, qtias idem Apostolus , cum quodam loco
potius quam sibi adversatur qui resistit aperlissimx quanlum sufficerearbitratus est commemorasset, ita
veritati. Primatus aulem non est nisi in sancta con- conclusit : Omnia autem hwc operatur untts alque
versatione et vita bona, quo pertinent omnes, ex idem Spiritus dividensunicuique pro utvull(lCor. xn).
quibtis tanquam merabris conslal illa sponsa non Cum ergo aliud sit sacramentum, quod habere etiara
habens maculam neqtte rugam, et illa columba in- Simon Magits potuit (Act. vni), aliud operatio Spiri-
ter multorum corvorum improbitatem gemens. Nisi. tus, qnx in malis etiam bominibus fieri solet, sicut
forle cum Esau propler lenticulx concupiscentiain Saul habuit prophetiam (/ Reg. xn) : aliud operatio
primatum perdirierit, tenere primatum arbitranrii ejusriem Spiritus, quam non nisi boni habere
sunt fraudalores , raptores , feneralores , invirii, possunt, sicut est finis prxcepli charitas de corde
ebriosi, et cxleri hujusmodi, quales in Ecclesia sui puro, et conscienliabona, et firienon ficta (/ Tim.i),
temporis etiam per litteras Cypriantis ingemuit. quodlibet hxrelici et schismatici accipiant, charitas
Quapropter aut quod est lenere Ecclesinm, non boc qux cooperit multitudinem peccatorum (/ Pelr. iv),
est in divinis lenere primatum, aut si omnis qtii te- proprium donum est catholicx unitalis et pacis, nec
net Ecclesiam, etiam primatuni lenet, omnes illi estin omnibus, quia nec ejus sunt omnes, sictit stto
iniqui Ecclesiam non tenent, qui lamen inttis vi- loco videbimus. Prxter ipsam taraen esse illa chari-
denlur, et baptismum dare et babere a nullo 110- tns non potcst, sine qua cxlera, etiarasi agnosci et
strum neganlur. Nam eos primaliim in divinis ha- approbari possunt, proriesse tamen et liberare non
bere qnis dicat, nisi qtti nibil divinum sapit ? » Et possunt. > Et sanctus Gregorius in libro Mora-
foris qtiidem, id est in hxresi vel scliismatenec li- lium (lib. XVIII,c. 14) : < Conflaliohis ignis, qui
gari aliquid potest nec solvi, ubi non sit qui aut extra calholicam toleratur Ecclesiam, qttam nullius
 177 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 478
omniiiovirtiilissil, Pauliis aposlolus insinuatdicens: A i manu stihscrihitiir. Et sicut tu absolvi non poles si
Si tradidero corpitsmeitin ul artleal, cltaritatem antem eontraria ore prxriices, contraria uno eodemque
non habeam, niliil milti prodesl (I Cor. xxxm). Alii lempore manu snbscribas : sic ipsa omniuin vestrum
non potcst si conlraria dicat et
qitippe prava rie Dco sentinnt, alii recta de auclore collectio absolvi
tenent, sed unitalem cutn fralribtis non tencnt : illi conlraria faciat; id esl, si communiccl sacerrioti, a
cirore fidei, isli vero scbismntis perpetratione tlivisi cujiis prxdicalinne el stibscripliono dissenlit. Sicut
stint. UnJe cl in ipsa prima parte Decalogi tilrarum- enim os tuum et mnnus ttia unins ejusriemque
qne parlittm culpic reprimitiiiur, cum tiivina voce corporis memhra sunt, ita unitis cjusdemque Eccle-
dicilur: DilicjesDominum Deum innm ex tolo corcla sise membra stint snccrriotes et popuhis, sive cum
tuo, et ex lola ctnima tua, et cx. lota rirltite ttia catholicis cniholicus, sive cum non firiclibus infi-
(Deut. vi), alquc mox suhdilur, Mlicjes proximum delis. lnde cst cnim quori a Doinino in finem sseculi
tuum sicut leipsum. Qui cnim de Deo perversn sonlit, cofigi jtibciilur ziznnia et nlligari fasciculos ad
liquet profeclo quia Dcum non diligit. Qtti vero rie comhurciirium (Matth. xm). llinc cst qtiod sanclo
Peo rectn senliens a sanctx Ecclesix ttnitnle divistts prophcta Ezechiele testanle : Si sacerdos nondis-
csi. constnt qttia proxinuim non ainal, quem habere tinxcrit populo, ipse quidem populus in suo peccato
socium recusat. Quisquis crgo ab bac tinitale nmliis B 1 morielur, tniimam lamen ejus de inanu sacerdolis
Ecclesix, sive per lueresim rie Deo perversa scn- inquiril (Ezech. nl), non ait, qnia cxlrn peccaltim
tienrio, sett errore schismalis proximtim non rii- populus cst no:i mnrietur, seil qtiia in stto pcccato
ligenrio, riiviriilur, charitntis btijtts gratia privalur, morictur, sed populus qitidcm pro seipso tantitni,
<!e qna hoc quotl prxmisimus Panltis dicit : Si saccrdos vero etiam pro populo. Ilinc est : Si cwco
tradidero corpus ineum ul ardeat, charilatem anlem ccccus(lucatum prwbcal, non ipse qui ducatum prsc-
non Itabeam, niliit milii prodcsi (1 Cor. xm); nc si bet solus, sed ambo in foveam caclanl (Matth. xv).
apcrta voce diceret, extra locuiii sutun conflniionis Et item in eisriem ticcretis, Schisraaliciis enim ct
inibi ignis atlliihittis tormento me crnciat, mtintla- bxrelicus populus schismatico et bxretico sacer-
tione non purgat. Htinc omncs sanclx pacis nmnto- rioli coininunicans, sictit univcrsa Dei scmpcr te-
res summo stiiriio locum quxrunl, hitnc quxrcntes ntiit et tcnel Ecclcsia, scbismalicus et bxrelictis in
inveniunt, Imnc invenientcs tenent, scientes pccca- rcgnum Dei intrare non possunt, scri pars ejns est
torum remissio, vel ubi, vcl qiinndo, vel qualibus in gchenna. Cessa igitur talia prxdicarc, quoc sco-
tletur. Uhi quippe, nisi in catholicx malris situi? lus sit cogitare : cessa vastare gregem Cbristi, ne
Quando, nisi ante venluri cxiins <iiem? quia ecce sicul et ipse negare non potcs, supcr tuum cnput
nunc tenipus ncceptnbile, eccc iuinc riies salutis. C ( sit illitis populi universi perdilio. Quod qtiiriem libi
Et : Quxiite Dominiiiiiritim invcniri polcst, invocnle perfeclx damnaiionis est causa, iilos vcro absolvere
eiun dttm propccst. Qunlilms, nisi conversis, qui ntl oiniiiiio iion polerit. Et item ibi, quod ct in alio
pnrvulorum imilalioncni mngislra humilitate for- loco isiius ipsius opusculi postii : Quisquis assenlit
inanlur, quibus tlicitnr : Sinilc parvulos venire ad principi schisinatis, schisinaticus esse negare non
mc : talium est enim regnum cmlorum (II Cor. vi); potcrit. Qttori si el omnes sacerriotes et inunrius
et : Nisi conversi[ueritis, el efficiaminisicut parvuli, assentiat , riainnatio consenlienles involvil, non
non inlrabilis in regnttm cwlortun (Isu. LV). > Et in prxvaricationcm consensiis ahsolvit. Non cnim cri-
riecretis apostolicx sedis, qnanrio Vigilitts cx npo- men niinuitur sed accrescit, ciim gcncrnle fit ex
stolico, post mulla et terribilia prxstila sacramcnta privato. Hoc enim Deus omnium indicavit, qui
in hxresim lapstis Constaniinopoli detinebalur, ab munduni pcccnntem gencrnli riiluvio inlercmil. Sed
Ecelesix Romanx catbolicis clericis Joanni schisma- quitl miseri facielis, quia qui illum et prxriixit el
lico presbytero riirectis, qux ipsa sancta Ronmna fecit, ipse ignis riiluvium minc minatnr, ipse ge-
Ecclcsin inter cntholicas regulas relinet, inter alia hennoe sine fine tormenla ? Sicut enim juslos in
scriptuni cst : Sic semper habiiil omnis Ecclesia, ailernam vitam prxriixit ituros, sic impios ceterno
u
qnia qui in una connnunione consenliunt, tino riamnandos interilu, ut sicut non potest finiri beati-
riogmnle,tina cbnrilate, uno (enentur assensu. Sicut turio jnslorum, sic nec impiorum lormenta finian-
cnini communio et ex omnibtts offerentibus tina (it, tur. Hxc hxreticis schismalicisqtm sunt : et quia
et una redit in omnibtis, non parte corporea, seri qniilqiiid ntinc gerit Ecclesia, mysticc typus est
virtttte divina : sic unanimilas per omnes illic com- fuluroruin, si gustabtint dc pane coelesti, id est ric
municanies excurrit. Nam si non est iinius consen- suavitate riivina gehemix participcs, damnalio est
sionis sigrmm una comnmnio, quiri erit quori ari scliismnlicis et hxreticis corporis Christi commti-
confitendam per omnem Ecclesioe consonantiam nio. Et snnctus Auguslinus in cpislola concilii
!iiysticecelebretur?Necnoi)isj'nmriicas(jUt7/f/i.xix): Africani ad Donatistas : t Quisquis, inquit (Aiigust.,
Ergo si criminosus sit sacerrios, crimen redundat in epist. 152), a calholica Ecclesia fueril separatus,
populos. Alind est enim quod committilnr, aliud qunnltimliljet Jntidabililcr se vivcre existimet, hoc
qtsod eliam prxdicatur. Privntum est quod nb uno- solo scelere qtiori a Chrisli nnitate riisjmclus est
qtioqtic committitur : commune vero fit Ecclesix non bnbebit vitam, scd ira Dei manct supcrcnm.
qtiod puhlice prxdicalur, tantorumqiie sacerdotum Quisqtiis autem in hac Ecclesia bene vixerii, nihil
470 HINCMARIRHEMENSIS ARCH1EPISC0PI 480
ei prxjudicant aliena peccata, quia unusquisque in A libi necessarium est replicari, dicit (Cyprian., epist.
ea proprium porlabit, sicut Apostolus dicit: Et 65, ad Anlonianum) : < Ignosci enim potest simpli-
quicunque in ea corpus Christi manducaveril in- ciler errnnti, sicut de seipso dicit aposlolus Pau-
digne, judicikm sibi manducat et bibit (I Cor. xi) : lus : Qui primum fui blasphemus, et persecutor, et
cum enim dicit judicium sibi manducat, salis oslen- injuriosus, sed misericordiam merui quia ignorans
dit quia non alteri judicium manducat, seri sibi : feci(l Tim. i). Post inspiraiionein vero et revela-
quia communio malorum non maculat aliquem tionem factam qni in eo quod erraveraf perseverat,
participatione sacramentorum, sed consensione fa- prudens et sciens sine vcnia ignoranlix peccat.
ctorum. Nam si in factis raalis non eis quisque Prxsumptione eniin atque obstinalione quariam ni-
consenliat, portat malus causam suam el personam titnr, cnm ratione superettir. » Hinc Aiigustiiius
suam, nec prxjudicat alteri, quem in consemione (Augtist., de Bapt., Iib. iv, cap, 5) :< Hoc verissimum
mali operis socinm non habet criminis. > Et Pro- est, longe gravius esse peccaium ejus qui sciens
sper in libro Sententiarum : < Escam vitx accipit, quam ejus qui nesciens pcccaverit. Et irieo vir san-
xlernitatis poculum bibit, qui in Chrislo tnanet, et clus Cypriatms, non solum doclus, sed etiam rioci-
cujus Christus habitator esl. Nam qtii discorriat a bilis, quod in Iaude episcopi lamen designat Apo-
Chrislo, nec carnem Chrisli manducat, nec sangtii- B ^ stolus, sic ipse intellexit ut dicerct, etiam hoc in
nem bihit, eliamsi tantx rei sacramenttim ad judi- episcopo essediligendum, non solum ut scienter do-
cium sux prxsttraptionis quolidie indifferenter ac- ceat, sed eliam palienler discat. Docibilis aulem
cipiat. » Audis, frater, qtiia nimis amando quis, ille est qui est ad discendi palientiam lenis et mitis.
sententiam suam, vel invidendo melioribus, ad sa- Oportet enim episcopos non tantum docere, sed et
crilegium schismatis pervenit; audis, quia non in discere : quia et ille melius docet, qui quotidie cre-
schismate, nec nisi in unitate Ecclesix est prima- scit et proficit discendo meliora. His ulique verbis
tus ; audis, quia non in schismate , et nonnisi in, satis inilicat vir sanclus, et pia charitate prxditus,
Ecclesix unitate vera sunt ligamenta, in qua vera, non esse meluendum sic ejus epistolas legere, ut si
et ad salutem perlinenlia sunt sacramenla; audis5 quid poslea pluribus el diuturnioribus inqiiisitioni-
quia non in schismate, et non nisi in unitate Ec- bus compertum Ecclesia confirraavit, non ambiga-
clesix dalur vel accipitur Spirilus sanclus, perr mus, quia sicut mtilta erant qux doctus Cyprianus
quem diffundilur charilas in cordibus nostris ; au- docerfet, sic eral et aliquid quod Cyprianus docibilis
dis quia illis, qui non sunt in unilate pacis eccle- disceret. > Hxc, frater, auribus percipe, et mente
siaslicx, si gustant de pane coelesli, est perfectaj intellige, el non rieriigneris cum Cypriano et Augu-
damnatio corporis Christi commitnicatio. Depone> " slino, Apostolo prxcipiente, docibilis esse
episcopus,
ergo tumorem cordis tui, et pertinaciam contuma- et si
quia perseverare in obstinalione el prxsum-
cis animi tui : etnimium amando sententiam liiani, ptione tua delegeris cum ratione supereris, prudens
noli te prxcidere ab illa charitalis compage, in quaj et sciens sine venia ignoranlix peccabis. Hinc enim
oninia sacramenta ecclesiastica catholice percepi- psalmus dicil: Descendant in infernum viventes (Psal.
sti, et in qua idcirco es ordinatus episcopus, ttt in! LIV),id est labanlur in peccatum scientes. Unde Leo
ea permaneres, et alios in ea permanere fide ett ad Constanlinopolitanos scribit dicens (epist. 25):
operibus, exemplis et verbis doceres. Denique undee « Nam si vix in laicis tolerabilis videtur inscitia,
orianlur schismata, idem calholicus doclor dicitt tantomagis in eis qui prxsunt nec excusatio est di-
(August., de Bapt., Iib. i, cap. 11 et cap. 15) : gna nec venia : maxime cum eliam defendere per-
< Origo et pertinacia scbismatis nulla est alia, nisiii versarum opinionum commenla prxsumunt, et in
oriitim fratris, et Ecclesia non prius carnales, vel1 consensutn sttuni, aut terrore, aut gratia insanabiles
animales, et postea spiritales habuit, sed in ipsaa quosque tradticunt. Separenlur hnjusmodi a sanis
sorte mortalitatis noslrx, ex quo de Adam nasci- merabris corporis Cbristi, neque sibi catholica liber-
mur, non est prius quod spiritale, sed quod animale,. j.j las infidelium jugitra paliatur imponi. > Revoca ergo
poslea spiritale. Ex ipso autem animali sensti, qtiiaa te a pertinacia tua, quoniam illi, quos in conventi-
honio animalis non percipit qux sunt Spiritus Dei,j culis tuis ad tecum subscribendum pellexisti vel
omnes dissensiones et schismata generantur. Inn coegisli, habent quidem excusationem, quoniam aut
quo sensu perseverantes Apostolus dicit ad Vetus lS captivas manus sine cordis consensione limori dede-
Testamenlum pertinere, id est ad terrenorum pro- runt, aut ignorantes quid agerent, palliata suasione
missorum cupiditatem, in quibus quidem spiritaliaa tua de vinculo pacis et comraunione pacis tnx con-
tigurantur, sed animalis homo non percipit qux=e sensu etiam deliqtieriint, aut forte scientes et illi et
sunt Spirilus Dei. Quocunque ergo tempore tales :s isti quiddam tibi exinde suggerere ausi non fuerunt.
homines esse coeperint in hac vita, jam divinis proo Unde beatus Gregorius : < Nemo, inquit, amplius in
sxculorum distributione sacramentis irobuti, adhuc ic Ecclesia nocet, quam qui perverse agens nomen vel
tamen carnatiter sapiunt, et carnalia ide Deo sive re ordinem sanclilatis habel. Delinquentem namque
in hac vila, sive post hanc vitam sperent atque ie hunc redarguere nulliis prxsumit, et in exempium
desiderent, animales sunt. > Et item ex verbis is cudpa vehementer extendilur, quanriopro reverentia
beati Cypriani, ut partim et supra scripsi, quod id ordinis peccator honoratur, quibus esl facilior ve-
481 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA RTNCMARILAUDUN. 482
nia, quoniani inest eis et levior culpa. > Nam de his A quid mali facianl, vident non esse quid omnino re-
qui per ignorantiam peccaverunt traducti, sanctus spondeaut, sed nebulas imperilis ostendunt, cuni
Auguslinus in supramemorato opere dicit (lib. 1 de ipsi vivi sorbeantur, id est scientes et agnoscentes
Bapt., c. 2) : < Si quem forle, inquiens, coegerit inlereanl. Vident borrere homines et graviter dele-
exlrema necessitas, ubi calholicum per quem acci- stari, quod etiam se ipsi in multa schismata divise-
piat non invenerit, el in animo pace calholica cu- runt, et tnaxime in capite Africx el notissitna civi
slodita, per nliqnem extra unitatem catholicam po- tate Carlhagine, conati sunl resarcire dedecus pan-
situm acceperit quod eral in ipsa calholica unilate norum suorum, putantes quori possenl maximiani-
accepturus, si statiin etiam de hac vila emigraverit, slas attferre. » Et post aliqua (ibid., c. 12 el 13) :
non eum nisi catholictim deputamus. Si autem fue- < Urget eos undique veritas, vident se non habeie
rit a corporali morte liberatus, cura calholicx con- quid respondeant, et putant se non habere quid
gregalioni eliam prxsentia corporali reddiderit, faciant: quidloqiiaiiturnoninveniunt, tacerenon per-
unde uunquam corde discesserat, non solum non miltuiilur, tnaluiit perversis vocious veritnti relu-
improbamus quod fecit, sed etinm securissime veris- ctari, quam confessis erroribus paci reslitui. Quis
simeque laudamus, quia prxsenlem Dettiri credidit autera non intelligal quid incorde suo possint dicere?
cordi suo, ubi.unilalem servabat. > De his autem B Quid ergo facimus , inquiiint, de bis qnos jam reba-
qui scienter, sed causa timoris vel favoris, in hanc plizavimus?Et vos : Quid ergo faciemus dehis quos
transgressionem ierunt, Leo ad Pulcheriam Augu- jam traduximus, vel quid faciemus qui traducti su-
slam scribil (eptsf. 55) : < Sic utimur jusliliaconiniO' mus? Respondelur : Redite cum eis ad Ecclesiatn ,
tionis, ut non amitlamus reraeriia charitatis : quod videlicet ad unaniraitatera fralernani : medicamento
sicutpietas vestra cognoscit noii verbissolis prbmil- pacis oflerle curandds quos vulnerasiis, vitxcliari-
titnr, sed etiatn factis docetur. Siquidem pene om- taiis olferte suscitandos quos occiilistis. Miilium va-
nes, qtti in consensum prxsidentium, in illo Epbe- let ad propiliaiidum Deum fralerua concorriia. Si
sino, uon judicio sed latrocinio, aut traducti fuerant, duobus exvobis, ailDominus, conveneritsuper terram,
aut coacli, rescinrienrio quori slaluerant, et con- quidquid pelierilis fiet vobis (Mailh. xvm). Si riuobiis
demnando quoil scripseranl, perpeluam culpx aboli- hoininibus, quanto magis duobus populis? Siintil nos
tionem et aposlolicx pacis graliam sinl adepti. > Doiniiio prosternamus, parlicipaiiiini iiobiscum una-
Et inepistola ad Anatolium (epist.ii) : t Neque enim nimitatem, participcmur vobisciim dolorem , et cba-
potest in aliquo benignilas nostra reprebendi, ctim ritas cooperiet niiiltitiidinem peccalorum. Et beattis
salisfacienles recipimus, quos doluimus esse dece- Gregorius inhomilia Ezecbielis dicil (hoiii. 7, infine):
^ t Perfectorum semper et virtutes et lacrymas anle
ptos. Nec aspere igitttr comniunionis nostrx gratia
deneganda est, nec temere largicnda : quia sicut inciiiis noslrx oculos ponamus, imiteratir qux in iilis
plenum pielatis est oppressis charitatem Domiiiicam aspicimus, ut tlum cceperiuins per incrementa cre-
redliibere, ita jusfum est omnia perturbationis aucto- scere, possiinus ab illo dislincto examine mala qux
ribus impulari. > Audile igitur et tu et illi, qnos fecinius velare. In assiduis enim flelibus, in quoli-
tratluxisti, vel ad leciim subscribcnduin cocgisti, riiana nostra poenitenlia, habemus sacerriotem in
admonitionem beali Augustini, qua eos de illis al- ccelis qui interpellat pro nobis,_rie quo etiam per
loquensqui se ab uiianiinitate fraterna disciderunt, Joannem dicilur : Si quis peccaverit, advocaluni ha-
admonuit dicens (lib. n deBapl., c. 10,11) : < Vi- beinns aptid Putrem Jesum Cliristumjiistutn, el ipse
deant, inquit, nihil sibi remansisse quod dicant, sed est propiliatio pro peccalis noslris (1 Joan. ti). Ecce
tamen remansisse quod faciant, ut pro factis eo- exsultat animtis , cuiii advocati nostri poleiiiiam au-
rum prxteritis sacrificium dileclionis offeralur pla- dimus : sed exsiilialionem nostram ilertim remordet
catbili Deo, cujus unitatem nefario scelere riirupe- timor, quia ipse qtti nobis atlvocatus est dicitur ju-
runt, cujus sacramentis lam diulurnas injurias irro- stus. Nos enim causas itijustilix babemiis. Justiis
garunt. Misericorsest enira et raiseralor Doniintis, vern advocalus injustas causas niillo modo suscipit,
longanimis, el mulluin misericors, et verax. Ain- nec verba dare pro injuslilia consentit. Quid ergo
plectantur in prxsenti vita misericordem et longa- aginius, charissinii fratres mei ? Sed ecce occurrit
nimein, et timeant in fulura veracein.- Non vult aniino quid agamus. Mala qux fecimus, et desera-
enim mortem itnpii, quanltim ul revertalur et vivat, mtis et accuseinus. Scriptum est : Justus in principio
quia senientiam inflectit adversus injurias irrogalas. accusator est sui (Prov. xviti). Qtiilibet enim pecca-
Hxcestnostra exhortatio. Propler hoc eos habenius tor conversus in fleiibus jam juslus esse inchonl cunt
inimicos, qtiia vera dicimus, quia lacere meluimus, coepcrit accusare quod fecit. Cur enim juslus non sit
quia cessare ab inslantia quanla posstiinus forraida- qui conira suam injustitiam jam per lacrymas sxvit?
niiis, quia obtemperamus Apostolo' dicenli: Prw- Juslus igilur advocaius nosler justos nos defcndit in
dicaverbum,insta opportune, importune, argue, hor- judicio, quia el nosmelipsos et cognoscimus et ac-
tare, increpa (II Tim. iv), sed sicut Evangeliura lo- cusamus injuslos. Non ergo in flelibus, non in acti-
quilur : Diligunl gloriam homiiiuin magis quam Dei bus nosltis, sed in advocati nostri allegatione con-
(Joan. xn), et reprehendi ad tempus timent, dain- fidamus. » Timeamus quod scriptum est : Filius ma-
uari in seinpilernum non tiinent. Vident eliam ipsi lus ipse se jtislum dicit, exiluin aulem suum non
 483 HlNCMARtRHEMEff&S ARCIItEPfSCOPl 484
nbluit, hoc est, ut Augustinus dicit, non excusat, , Avitw
t quw nunc est, el jitturw (1 Tim. iv, 7). Nento
non diluit, non dcfendit, Noli ergo, fraler, tc con- adolescentiam tuam coritemnnt, sed exemplnm esto
vertere, posl atulitas tol sacras auctoritates, et ad- fidelium in verbo, in conversatiorie, in cliaritate , in
monitiones, dC salubria tibi porrecta consilia, ad1 fide, in castitale. Noli negligere grafinnt qux in ie
excusandasexcusaliones in peccatis, atque ad contu- est, qux data est tibi per propheiiam, et impositio-
macemdefensionem, cum nemo quxral liiam damna- nem inanuum presbyterii: hoc enim faciehs, teipsiim
tionem, sed tuam correclionem, et coram Dco et bo- salvura facies, et cos qui le audiunt. » Sirt aulem
minibus salvationem. Et hxc legens,qux tibi palernat lime, frater ac fili, quod terribililcr Domiiius dicif
devolione scribo, cum his eliam beati Gregorii noni ci qui uriutn lalenluiri acceperat, et abiens fotlit in
prolixam verborum numero, sed lnaximam ac pre- terram, et abscondil pectminm domini sui: Servc
tiosam inlelligenlia, in meniis arcano reconde senlen- male et piger, sciebas quia meto ubi nori seihinc,
tiara qua dicil : < In verbis , inquiens , sacri elo- et congrego ubi nori spargo (Mailh. xxv), etreliqun.
quii isle debel slttdii noslri ordo servari, ul hxc ideoi Talciilum quippe iri terra ahscondcrc, cst accepium
cognoscamus, quatenus de iniquitale noslra cora- ingeiiium in (errenis aclibus implicare, lucrura spiri-
ptincii, cogiiosceritesinala qux fecimus, vilemus nci lale non quxrere, cor a terrenis desidcriis nunquam
aliafaciamus, et cum jam ex magriousu lacryraarum,, B ' levare. < Suntnamque, ut beatus dicit Gregorius
de peccatorum remissione coeperit csse fiducia, per (Greg., Iwm. in Ei<anjr.),nonnuIli,quidoriuin intelii-
verba Dei qttx intelligimus, ad vitam quoque etaliosi gentix perceperunt, sed lainen sola qux cariiis snnt
trahamus. Ad hoc enini intelligenria sunl, ul ct no- sapiunt, de quibus per prophetam dicitur (Jer. IV):
bisprosint, et inteiilione spiiitualialiis coiifcranlur. > Sapicntes sunt ut facianl mala, benc aitleiri ncsciiinf
CAPUT XLIX. facerc : sed Doiniims qui talenla cbntulit, ratioiiein
'
Admonelurut talentum inletlecius, qttod Dominussibi; positurus redil, quia is qui nimc spirilalia dona di-
graluilo detlil, non negligal. stribuil, districtc in judicio merita exquitit, qttid
Audiamus et obaudianius beatum Apostolum sc- quisquis accepit consirierat, et quod Iucruiu de acce-
cum nos admonenlera : Non efficiamurinanis gloriw plis rcporlet, pensat. » Considera ergo quac sine tuo
cupidi,inviceminvidentes,invicemprovocctntes(Gul.v); merito in talonto intelligentix accepisti, et vide ne
el ilerum nobis dicil : Videle quomodo caule ambu- in lerra illud absconrias, et quoJ Deus longe faciat a
lelis, non ul insipienies, sed ut sapientes : redimentes te, inde ab illo damneris.
tempus, quoniam dies mali sunt (Ephes. v),et: Sub- CAPUT L.
jecti eslole invicem in timore Christi (ibid.); et : p De eo quod dicitttr ferre non posse, ut quisquain tli-
Alter altcrius onera portale , et sic adintplebitislecjem"* cutur ei bonum aliquod sine ipsius tnento exld-
Christi (Gal. vi); et : Honore invicem prcevenienles buisse.
(Rom. xn). Dic fraler ac fili, quid aliud a te exegi, Denique dicitur a craibusdam, quori portare pa-
postquam episcopus facttis es, et clivilias terrcnas lienlcr non possis, ul libi a quoquain dicatur, quod
adeptuscs, ntsi ut Deum haberes placabilcm , et quisquara tibi bonum aliquod sine lito meriio exbi-
episcopaliter vivens, et episcopaleni babitudincm ge- buerit. Iixc namque quaUlas animi non de Iiuuii-
rens , te hominibus faceres venerabilem ? et pro lilate, sed de superbia manileste descendit. Ait cniin
quibus me contra te commovi, nisi quia lalem coraia Apostolus : Quid enim hubes quod non accepisti? sl
Deo ad salulem, et coram sxculo ad honorem epi- aulem accepisti, quid gtoriaris qttasi non acceperis?
scopali gravilati et ordini debilum esse cupiebaiu , (I Cor. iv). Hxcenim et Doinini consuetudo, ct snn-
et esse commonebam? et tibi hoc esse grave vide- ciorum ejus in Scripturis legilur esse , ut ciiin non
bam : et hoc quidem tibi grave hactenus esse poluit, rccognosciraus a quo bona acccpimus, et aut boiiis
et propter xlatem, et quia sxculi hujus instabilita- foctis malis operibus respondermis, aut ingraii exi-
tem, ac quam mutabile et fragile sil, eatenus non stimus, oslendanlur bona qtix nobis iinpcitsa siinf,
cognovisti. Nunc autem hora est jam nos dc somno quatenus illa recognoscentes, de malis noslris et de
surgere (Rom. xm). Et non debemus esse semper honortira ingratimriine crubescamus, et ad bona
juvenes , sicttt bos malus semper est vitulus. Debe- reparanda, et ad gralias referendas coiivertaimir.
mus anle oculos mentis neglecta redttcere, et de Sic enim Domiuus agere in Scripluris sxpissime
pristinis erubescere , sicut egregius prxdicator nos legitur, ut rie pluribus pnuca numero sed non nieriio
admonens dicit: Quem fructum habuislis lune inqui- ad medium rievoccnius.Ait enini ad peculiarem po-
bus nunc erubesciiis (Rom. vi) ? Et debemus cer- puluni suum : Popule meus, quid molesius fui libi?
tare^ttt fructum nostrum habeamusin sanctificatione, Ostendemihi. Adduxi vos per deserlum quadragiuta
finem verovitam mternam. Etsi, frater et fili, me non annis, non sunl atlrila veslimenla vestra, manna de
vis aut dedignaris audire, audi et obaudi ipsum cwlo piui vobis, et obliti eslis me? (Mich. vi.) Et ad
beatum Paulum apostolum Timotheum spiritalem David dileclum servum suum, de quo dicit : lnveni
filium sttum, quem juvenem episcopum ordinaverat, Ddvidservum meitm, qui facil omnes voluntatesineat.
admonenlem : Exerce , inquit, leipsum ad pietalem: Ego, inquit, te luli de domo palris lui, et posui te
nam corporalis exercitatio ad modicumutilis est, pie- pascere gregem populi mei, et fui lecum in omnibus
las aulem ad omnia utilis est, promissionem habens ubicunqtte ambttlasti, firmans regnum tuum iit wtcr-
 185 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IHNCMARILAUDUN. 480
num (II Reg. vn). Et alia plurima qtix illi impro- A exterius proficiunl, inrie ab Intimis cariunt. A multis
perat, quoniam post mulliplicia dona grnviler in enim tlicitur, quod vix pattci, aut polius nulli aputl
eum sine respectu peccaveral. Lege epistolas Pauli le qttidtlaui beneficii, nisi prxmii datione prxvalenl
ad Corinlhios et nd Gnlatas, el hinc suflicienler in- obtinere : quod satis superque saiiclariim Scriptu-
venies. Nani quatuor legiinus species arrognulitira, raruni auctoritati contrarium, et canonum est sa-
cum aul boiuim se putant a se hnbcre qttod habcnl, crorum rieeretis adversum , ut res el facullates
aut pro meritis suis se baberc qiiori habcpt, aut ecclesiaslicas, quas in ordinatione episcopah ari
singulatiter se babere quod habent, aul prx cxteris regcndum et regulariler dispensandiim sine pretio
se habere quod babent. Ab bis omuibus cor tuuin cu- suscepisti, ad tnrpis lucri prxinitun in bettefi-
stodi, juxla quori scriptum esl: Omni cuslodia senct citim dones, cuni Paulus apostolits Tito de-
cor tuum, quoniam ex ipso vitctprocettil(Prov. iv). scribens qualis debeat esse cpiscopus, inter
alia riicat : Oportet, inquiens, episcopum slne
CAPUT LI. crimine esse sicut Dei dispensatorem, non superbumf
De exeniis, quw a clericis el luicis exigere dicebatnr. non
iracundum, non vinolenlum, non percussorem,
Dicilur et a multis, quud ct clcricos et laicos libi non turpis lucri cupidum (Tit. i). Et ilem idera
cominissos in niullis excniis per diversas occnsioncs 1* riicit: Avaritia qum est idotorum servitus (Ephes. v, 5);
graves, quod sniiclus Lco papn non christianx de- Et: Radix oinnium malorum cupidilas (I Tim. vi,
votioni, miiiime auteni episcopali religioni convcnirc 10). Et sncri Carllrnginenses canones (can. 5): <Orn-
oslendens, dicit: < Sicul, iuquil (cpisf. 84, ad Ana- nino, inquiunt, cuiqtiani clericoruni non liceat de
slas.), praJatus non vttlt gravis oneris sarcinam qttalibct re fenus accipere; » et paulo post: <Pro-
fcire, iia non atuleat aliis importabile pontlus im- inde qtiod in laicis leprchenriitur, itl mullo magis
ponere. Discipttli enim sumus liumilis et mitis ma- debel in clericis prxdainnari. Universnin concilium
gistii dicenlis : Discile a mequia milis sum el lutmitis dixit: Nemo contra prophetas, nemo contra Evan-
corde, et invenielis requiem aniinabus vestris (Matih. gelia facit sine pcriculo. » Et Nicxmtm concitium,
xi). Qui huinilis el milis magisler itevuin rie gravi quod sxpc et in aliis invenitur canonibus, more Suo
el importabili prxlato tlicil : Si dixerit, inquicns, plurcs cnusns tino coinprchenriens capitulo, hinc
tnrJ.usille servus iit corde suo, tnoram fuctl Doininus cinn aliis conchisive dicit (can. 17) : < Quoniam
t:ieas venire, et cwperit perculere consenos sttos , niulti sub reguln conssituti nvnritinm ct Cuipia lu-
maitducet autem et bibut citm ebriis, veniel Dominus cra sectnntur, juste censuit sanctn ct mngna syno-
servi illius in ciiequa non sperat, ct hora qua ignorat, dtis, ttt si quisque invcntus fuerit ex ndinventione
et dividel eum, parlemqite ejus ponet cum hijpocrilis aiiqna vel quolibet modo negotium Irnnsigens, vcl
(Malth. xxiv). <Hincbcalus dicilGrcgorius (Ptistor. aliijuiri lalc prorsus excogitans turpis lucri gralia,
n, cap. 6) : < Inler hypocrilns enim jure deputalur, dejicintur n clero, et alienus exislat a regula .» Et
qui ex simulatione disciplime, liiiiiislerium legiiniais Leo in cpislola ad univeisos episcopos per universas
vertit in usum doniinalionis. » Et bentns apostolus provincias conslilutos : < Illud, inquit (epist. 1),
Paulus vetat, non percussoremesse episcopttm(I Tim. duxinius prxmouenduiu, ut sicnt non stfo, ita non
lii ;g Til. i). Non quideni qui non pcrcutinl ptignis alieno nominc, aliquis clericorura excrccre fenus'
subditos, sed qui no:i perculiat actis el diclis suis attentel. Indecens enim est crimcn snum Comniodis'
conscienti.im subjectonim, quos per prophetam alienis impenderc Feints autem hoc soluiii aspicere
Dominus redarguit: Qui percutiuni puijno impie (Isct. et exerccre debemus, ui quod bic niisericorditef
LVIJI).Auriiemlumergo nobis est prxlalis quotl pcr trihuiinus, ab eo Domino, qui mulliplicitcr, et in
t]uenidaui sapientem riicititr : Duccm te consliiue- perpetuum mansura rclribuet, reciperc valcamus.
runt, noli extolli, sed eslo in illis quasi tinus ex illis Hoc ilaque arimonitio nostra rienuntiat, quod si quis
(Eccli. xxxii); et: Divitiwsi uffluant, nolile cor up- fralrtini coutra lnec constiluta venire tentaverit, et
ponere (Psat. LXI).Timerc ctiain dcberaus, ne pra:- ttprohihila
j ftierit atistis adinillcro, a suo se noverit1
iatio el honoics, qttos in isto sxculo habemus, si oilicio subniovcndura, nec ettm corainunionis noslrx
aliquid boni suintis, relribtitio nobis fial, et a rctri- fuluruiti esse consorlein, tiui socius noluit esse rii-
bttlione jusloruiii -tlicttosclficial. Uude Abrahx voce sciplinx. » Et Douiiniis in Evnngelio : Esttrivi, in-
ardenli diviti dicilur: Memenlo, fili, ijuia recepisti quit, et non dedistis mihi manducare ; sitivi, el noil
bona in vita tua (Luc. xvi). Idcirco eiiim bona liic dedisiis milti bibere; hospes erain ct non collegislis
recepit et malus, ut illic plciiius mala reciperel, me, nudtts et non cooperuislis me, infirmtts et in car-
quoniam hic fuerat nec per bona conversus : quia cere, et iion visitastis me (Mutth. xxv, 42). Qnibtis
cuin largienlent Deum httmaiia mens boni operis etiani prxmiltil tiicens : Disceclilea tne, muteclicli,
responsione non sequitur, unrie ntilrila pie creiiitur, in iynem wlernum, qui prwparutus est cliuboloct un-
juslius inde damiialur. Ilinc enim pcr Psalmistam cjelis ejtts (ibid., i\). Ecce nequaquam atidinn
dicilur : Dejecisii eos dum aitevarentur (Psal. LXXII). quia rapinas vel quxlibct alia violenta coinniiserunt,
Quoniam videlicet reprobi, cum recltt ope.ra divinis et lainen xternis gehcnnx ignibtis mancipantni'.
mutieribus noii rependunt, cum tolos sc liic ricsc- Iliuc ergo colligendura est, quanla dainnalione plc-
runt, et aJUuentibusprosperitalibus riiniiltunt, unrie ctendi suttt qui alieua [rapiunt, si lanta ariiinadyci'-
 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 488
'feriunlur, qui sua mdiscrete tenuerunt. Per- A < antiquitus fuerat, devote eiegeruiit, el obnixe sibi
t quo eos obliget realu res rapta, si tali sub- < pastorem ordinari petierunl, debitam eis vcem
poenx non tradita. Perpendant quod merelur < rependens, episcopalein ac pasloralem benigtiila-
"stitla illata, si tanta percussioue digna est pielas < tetn iropendas, et non eos lam duriler tracles
. ,r impensa. Cura aliena rapere intendunt, au- < alque afUigas, neque illis alios quos anle non
diant quod scriplum est: Vwei qui mulliplical non < nosli prxponas veLsuperponas, et de gremio Ec-
tua utquequo el aggravat contra se densum lulum < clesix tibi cominissx, in qua nuliili el etlucati
(Habac. n, 6)? Avaro quippe denstim lutum contra < fueranl, illos, sicul quosdam jam expulisii, vel
se aggravare, est terrena lucra cum pondere pec- < abscedere compulisli, non projicias, vcl cuni ge-
cati cumulare. Cum mulliplicare largx habilationis < mitu ibidem consistcre cogas. » Lege intelligeiiter,
spatia cupiunt, audiant quod scriptum est : Vw qui et reline tenaciter hanc epistolnm ucati Giegoiii
conjungilisdomumad domum, et agrum agro copula- ailConstanliiim Mediolanensemepi-copuin : <Scnpta,
tis usqut ad lerminum loci: nunquid habitabitis soli inquit (lib. ut, epist. 1), fralcrnilalis veslix susci-
vos in medioterrm (Isa. v, 8)? Ac si aperte diceret: piens, magnas ommpolenli Deo gratias relul ,<|uia or-
Quousque vos extenditis, qui non habere in com- dinationis veslrx nierui celehiatione rclevari. QuoJ
muni roundo consorlcs minime potestis ? Conjun- B vero ex superno iniinere in eleclionem vestram con-
ctos quiriem premiiis, seri contra quos vos valealis corriiteromniuraconvenitasseiistis, hocfraleruilasltia
extendere semper iiivenilis. Cum augendis pecuniis cum summa riebet consirier. tione pensare, qcia
inhiant, audiant quod scriplura est: Avartts non im- post Deum valrie esl riehilrix eis qui sibi vos prx-
vlebitur pecunia, el qui amal divilias fructus non ca- fcrri tam suhilita menle voluerunt. Decel igitur vos
viet ex eis (Eccle. v). Fruclus quippe ex illis cape- saccrriolaii benignilate eorum ranribus in omnibus
rel, si eas bene spargere non amando voluissel: respondere, eoriimqtie necessilalibus pia compas-
quia vero eas diligenrio relinet, hic ulique sine fru- sioue coiicurrere. Si quoriini fonasse stint vilia,
clu derelinquet. Cum repleri cunctis simtil opibus hxc maturis ohjiirgaiionibus increpare , ul ipsa
inanlescuiit, audiant quod scriptum esl: Qui festi- quoque sacerriolalis inriignalio, virlute sit arimisla
nat ditari, non erit innocens (Prov. xxvni). Profeclo dtilceriinis, qualcntis el lunc a sulijeclis amari de-
enim quoniam augere opes ambii, vitare peccaluin Leat, etiani cum graviter liinetur. Qtix res personam
negligil, et more avium capttis, cum escam terre- veslrant apud eorum judicium in magnam quoque
narum rerum avirius conspicil, quo slranguletur revereiitiam adducil : quia, sicut prxceps, furor usi-
peccali laqueo nori agnoscit. Cum quxlibet prxsen- talusque despicilur, ila contra culpas discreta iu-
tis raundi tucra desiderant, eaque qux rie ftiluro '" digiiatio plerumque qtio tarda fuerit, eo amplius sit
damna paliunlur ignorant, audiant quori scriplum timenda. » Diligenler etiam debes atiendere, quod
est: Ilmiedilas ad quam festinalur in principio, in non in mea, sed in Dei laude ctijus est donum, pro
novissimo benedictione carebit (Prov. xx). Ex hac ttia utilitate dico, quia et ego nutrilor tiuis, apud
quippe vita inititim ducimus, ut ad benediclionis qucrit a puerilia usque ad juventulem tuam exegisti
sorlera in novissimo veniamus. Qui itaque in prin- xtafem, sicut vidisli et audisti, non pro largitione
cipio hxreditari feslitiant, sortera sibi in novissimo beneficiorum, non pro commendalione ministerio-
benedictionis amputant: quoniam dura per avaritix rum, non pro receptione eoruindem niinisteriorum,
nequitiam hic mulliplicari appetunl, illic ab selerno non pro redhibenda gratia mea his qui in ine offen-
palrimonio exhxredes fiunt. Cum vel plura am- derant, non per quamcunqiie pelilionem cujuscun-
biunt , vel oblinere cuncta qux ambierint posstmt, que adjulorii, non per quascunque adinvenlitias oc-
audianl quod scriptum est: Quid prodest homini si casiones, aul a clericis, atit a laicis, aut a parochia-
totum mundum lucrelur, animw vero suw detrimenlum nis presbyleris, quxcunque prelia, vel exenia, seu
fiat ? (Luc. vni.) Ac si aperte Veriias dicat : Quid emolumenla exegi, vel quolibel modo qnxsivi, sed
prodest homini si tolum, quod exlra se est congre- in omnihus eoruin profecltnn, et loci mihi comniissi
gat, si hoc solum quod ipse est damnal? Hinc quo- ulililatem allendi. Unrie ef rerainisci debes, quia
que te frequenlissirae nioniii, et atleo corripni, ul sxpitts le commoniii, ul lihi commissis, qui te li-
eliam contra me et mihi fideles inde scandalum benter elegerunt, non onerosns, sed gratiosus exi-
sumpseris, et qtias vel quantas potuisti insidias steres. Et si mex admonitiones non lihi placent,
inoliii sludueris. Sed et domnus rex in suis litteris lege cum aliis homiliam beati Gregorii in Evangelio,
tihi datis ex hac causa monttit hoc modo : <Verum, Ego sum paslor bonus (Joan. x); et eam nienie re-
< inquiens, prius te dignum duco monere, ul clerum conde, in qua inter alia dicil de summe et essenlia-
< el plebem tibi commissam, qui te, nullo cogenle, liter paslore bono, cujns forrax debemus inniti:
< setl spe ducti, quia pro amore lui avunculi, qui < Cognosco, inquit (homil.ii in Evang.), oves meas,
< et nobis, et regno, ac Ecclesix regni noslri in id est diligo, et coguosctint ine mex, id est dili-
< mullis profuil, me videbant te diligere, et quia geules obseqirunlur : quia oportet ul nobis commissi
< putabant le illius vestigia seculurum, et consiliis magis dileclione in Cbrislo obediaut, quam servili
c obediturum, ct quoniam Laudunense municipium tiraore coacti genienlesque deserviant. > Nam de
< Rhemensi Ecclesix, in qua nutritus fuisli, uniiuni hujustnodi praelalionibus, vel prxmissis negotiis,
489 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 490
quibuscunque adinventionibus prxntia vel exenia A cent: semper aliena opera despicit, semper miratur
quxctmque accipere, simoniacum et contra sanctas quod facit, quia et qiiidquid egerit, egisse se singu-
Scripturas, atque, ul supra ostendi, contra sacros lariter credit, atque in eo quod exbibet per glorise
esl canones. Unde cliam leges, quibus debitx ob- cupidilalcm, sibimeiipsi per cogitationem favet, nec
servationis reverentiam sancta Ecclesia exhibet, in considerat quid alter boni ampliiis qiiam ipse, scd
constitutione 117, capilulo 352 conslittitionis Jusli- quid boni ipse amplius quam aller habeat. Neque
niani, diciint: < Utlocorum venerabiliumadministra- enim pensat qux bona spiritus alter acceperit, et
tores sine pecuuia fiant. Nullus neque ex xenodo- ipsi desint, sed qux bona ipsi, et qux mala sint
chiis, neque plochotrophiis, neque nosocomiis, ne- alleri : et cum se in cunclis transcendere, cxteros
que alicujus religiosx domus administrator, vel cu- xstimat, per lata cogitalionum spalia secum deam-
juscunque curx ecclesiasticse geslor, prxslet aliquid bulans, laudes suas tacilus clamal. Nonnunquam
ei a quo prxponilur, vel cuicunque personx, pro vero ad tantam elalionem mens ducilur, ut in eo
commissa sibi administratione. Qui autem prxler quotl tumet, etiam per oslentalionem loculionis ef-
hxc qux disposuimus dederit aliquid, vel acceperit, frenetur et tanto facilis ruina sequilur, quanlo apud
vel mediaior factus fuerit, sacerdotio vel clero, vel se quisque impudenlius exallalur. Hinc enim scri-
commissa sibi arimiiiisiralione nudabitur, his quse **plum est: Anle ruinam exattabitur cor (Prov. xvi),
data sunl vindicandis religioso loco, cujus lalis per- et hxcelatio alios ex rebus sseeularibus,alios vero ex
sona consecrationem, vel curam, vel administratio- spirilalibus possidet. Aller namque tumescit auro,
nem accepit: sin auteni laicus sit qui acceperit, vel alter eloquio, alter infimis el lerrenis rebus, alter
medialor factus est, diiplum ab eo exigatur, et reli- summis cceleslibusque virtutibus, una tamen eadem-
gioso Ioco, in quo talis persona, vel administratio- quc superbia ante Dei oculos agitur, quamvis ad
nem, vel consecrationem, vel curam accenit, prx- humana corda veniens in eorum oblutibus diverso
stetur. > Juste igilur et rationabiliter leges sanctis amictu pallietur. Aliler autem prxpositos atque ali-
Scripturis et canonibus concordantes talia decreve- ter subditos tenlat. Prselalo namque in cogitationi-
runt, quia ut sanclus Leo dicit (serm. 9 de Passione bus suggeril, quia solo vilx merito super cxleros
Domini) : < Avaritiam merito Aposlolus radicem excrevit, et si qua ab eo aliquando bene gesla sunt,
esse malorum omnium diflinivit. Nullum enim pec- hxc importune ejus animo objicit, et cum hunc Deo
catum sine cupiditate committitur, et omnis illicitus siiigulariler placuisse insiniint, qtto facile suggcsta
appelilus istius aviditalis est morbus. Amori pecu- persuadeat, ipsam ad lestiiiioiiiuiu potestalis traditx
nix vilis est omnis aflectio, et anima lucri cupida retributionem vocat, dicens : Quia nisi omnipolens
eliam pro exiguo perire non metuit, nullumque est ^1 Deus le his omnibus meliorem cerneret, omnes hos
justilix in illo corde vesfigium, in quo sibi avaritia sub luo regimine non dedisset: ejusque mox inen-
fecit habitaculum. Hoc perfidus Judas inebrialus lem erigil, et viles atque inutiles eos ostendit qui
veneno, dum silit lucrum, pervenit ad laqueum. > subjecti sunt, itn ut nullum jatn quasi dignum respi-
ciat, cui xquanimiter loqtiatur. Unde et mox mentis
CAPUT Lll. tranquillitas in iram vertitur, quia dunt cunctos
De superbia ejus et arrogantia, jactantiaque inepta despicit, dum sensum vilamque omnium sine tiiotle-
et indecenti. ratione reprehendit, tanto irrefrenatius se in iracun-
A multis etiam denotaris, quod superbia efleraris, diam dilatat, quanlo eos, qui sibi commissi sunt,
et vana gloria jacliteris, alque arrogantia supereris. esse sibimet indignos pulal. Et si ipsi subjecli sunt
Unde ego el tu, quasi in speculo, in verbis beati aliis, eorum cor superbia instigat, ut sua acta consi-
Gregorii tios nostrasque mentes conspiciamus, et derare funditus negligant, et seraper tacitis cogila-
nos coram divinis octtlis componamus. Ail enim lionibus recloris sui judices fiant : qui dutn in illo
(lib. xxxiv Moral., c. 18) : < Superbia, inquiens, quod reprehendere debeanl imporltine respiciunt, in
quain vitiorum radicem diximus, nequaquam unius p. semetipsis quod corrigant ntinquam viiient; unde
virtulis exslinclione contenta, contra cuncta aninix el lanto alrocius pereunt, quanto a se oculos aver-
membra se erigit, quasi generalis ac pestifer morbus tunl. Aliquando autera lales stthdili proterva quse
corpus orane corrumpil, ul quidquid illa invadente senliunt neqitaqtiam produnt, et hi, quorum loqua-
agitur, eliam si esse virtus ostenditur, non per hoc citasvix compescitur, nonnunquam ex sola amari-
Deo, sed soli vanx glorix servitur. Quasi enim ly- tudine inlimi rancoris obmutescunt: qui per dolo-
rannus quidam obsessam civitalem inlercipit, cum rem mentis procacitatis sux verba siiblrahenles,
mentem superbia irrumpit, et quo ditiorem quemque cum male loqui soleant, pejus lacent, quia cum pec-
ceperit, eo in dominio durior exsurgit, quia quo cantes aliquid de correclione audiunt, indignanles
amplius res virlutis sine humililale agitur, eo lalius etiam responsionis verba suspendunl. Cum his
ista dominalur. Quisquis vero ejus in se tyrannidem quando aspere agilur, sxpe ad querelx voces de hac
captiva mente susceperit, hoc primum damnum pa- ipsa asperitate prosiliunl; cuin vero eos magislri stti
litur, quod clauso cordis oculo judicii xquitatem blande prxveniunt, de ipsa humilitale, qua prsevCnti.
perdil. Nam ctincta qux ab aliis vel beue gerunlur sunt, gravius indignantur, et tanto eoruni mens
displicent, et sola ei qux ipse vel prave egerit pla- vaslius accenditur, quanto consideratius infirma
PiTROL. CXXVI. 16
 491 MNCMARIRHEMENSlSARCHIEPISCOPI 492
judicatur. Cunctis nanlque superba apud se cogita- A valeo resrjondere, faceres utique sicut patriotx et
tione tumentibus iriesl clamor in locutiohe/dmari- propiiiqui tui laici faciunt, scilicet voluntarie vive-
tudo iri silentio, dissolufio in hilaritate, fltror in res inter tuos conterraneos ntque vicinos pnci-
tristitia, inhonestasin actione, honcstas in iiriagine, fice, quoniam si aliter prxsumeres, fortiores et
erectio in incessu, rancorin responsione. Horufti superiores qui tibi resisterent» teque reprimerent,
mens semper est ad1iiTOgandascohturiieliasvalida, invetiires.
ad tolerahdas infirma, atl oberiieiidurii pigra, ad CAPUT LIII.
lacessendos ver6 alios impdrtuna, ad ea qux fslcere
et debet et prxvaiet ignava*, ad ea qux facere nec De molibus corporis inordinalis, quatiter cavere
debeat.
debet nec prxvaiet parala. Hxc in eo qiitid spoiile
non appelit nullis exhortationibiis flectltur, ad hoc Et quoniam reprehenderis de molibus corporis
autem qtiod iatenter desiderat, quxrit ut cogatuf, inordinatis,- allendendum mihi et libi est quod bea-
quia dum ntetuit ex desiderio sno vilescefe, optat tus Gregorius dicit; quoniara interius est cusioriia,
vim in ipsa voluntate tolerare. Quapropter hoc Vitio qux ordinata serval exterius inembrn. Et san-
laborantibtis Dominus riicit : Detts superbis resistit, ctus Gregorius Nazianzenus habitum juliani Apo
humilibus dtitem dat gratiant (Jac .iv); et ilem : B 1 statx describit dicens (orat. 1 in Julianum): < Fa-
Jmmundus est apud Dettm omnis qui exaltat cor ciehat me cautum adeo inconstantia morum ejus,
(Eccti. xvn); et item : Quid superbit lerra el cinis? el excessus uberior. Vates enim egregius est,
(Eccli. x.) Quia igitur Redeniptor noster corda regit qui bene considerat. Nullum enim signum mihi
humiliuni, et Leviathan rex dicitur superborum, in eo utile videbalur, cervix inflexibilis; humer;
aperte cogftoscimus quod evideniissimum reprobo- jactabiles * oculi currentes, huc illucque directi
rum signtim supeibia est, at contra humilitas electo- et fnriose respicientes, pedes impatientes, nares
rum. Cum ergo quaiii qiiisqtte habeat cognoscitur, spiranles injurias atque conteniptun , schemata
sub quo rege militet invenilur. Unusqiiisqtte eniin risibilia , et hoc ipsum seniper habentia, risus
quasi quemdant litulum portat operis, quo facile inconlinens el quasi subbulliens, consensusel ne-
ostendat suh cujus servial potestale rectoris. » De gatio siroul, ralio nulla ratione consistens, inter-
hoc quippe vilio superbix descenriit, quod multi te rogatto inordinala, atque responsio nulla convenien-
apud plurimos dicunt de forliludine et agililate ttii lia sibi conveniens. > Et sanctus papa Gregorius
corporis gloriari, et de prxliis, alque ut noslratitim queradara describens poliusque depiugensjuvenem,
lingua dicilur, de vassaticis frequenter ac libenter de eo dicit: t Quia erat superbtts et luhricus, verbis
sermonem liabere, et qualiter ageres si laicus fuisses 'C levis , nutibtts instabilis, mente lumidus, veste
irreverenter referre, el alia multa quse tibi non compositus, aclione dissipalus. > Unde altendendum
conveniunt dicere et agere, ncc raihi entintiare. est nobis, quia si bx reprebensiones in laicis qui-
Debes enim attendere quod scripltiin est: Noii in buscunque poleslatibus prxdilis ita denotantur,
fortiludine sua roborabitur vir (l ReQ. n); ei: Non quam damnabiles in nobis episcopis habeantur, qui
salvatur rex per multam virlutem,et gigds iionsatva- lux raundi, et lucernd super cahdelabrum posila, ut
bilur in muililudine fortiludinis sum (Psal. xxxn). luceamus oritnibus qui in domo Dei, id est Ecclesia
Unde apud se Davidmanu fortis, humiliter infirmus, sunt positi, esse videnitir? Hsec tibi, frater ac fili,
et ideo veraciter fortis, qtti gigantem niultx fortitu- scribo multb dolore ac coiifusionecompunctus, hor-
dinis occidil, et regem ac virluleni exercitus ejus ab tans ut in lulere, quem Moyses(Exod. xxxvin) de
opprobrio Iiberavit, Doniino dicit : Foriitudinem Speculisniulierum ante tabernacubim Dominiexcu-
tneam ad te custodiam (Psal. LVIII).Et Paulus, qui banlium fecerat, in quo sacerdoles ministraturi in
audivit a Domino : Virtus in infirmilale perftcitur eadem domo Dominimanus et pedes lavarcnt, me-
(II Cor. xn), gloriatur in inflrmitatibussuis, dicens: cum te conspicias, et irilerius alqtte exlerius ibi-
Quando infirmor, lunc fortior sum ei polens(II Cor. . dem, id est in sacrse Scripturaeprxceptis per san-
xn); et : Castigo corpus meum, et servituti subjicio, u' ctos Dei nobis explanatis, et in eorumdem sanclo-
ne aliis prwdicans ipse reprobusefficiar (1 Cor. ix). rtim exemplis; nostra reprebensibilia nbluainus, et
Sed et cuin in his, in quibus infaligablliler pugnan- dignos nos fletibuset sanclis operationibus, ut digne
do, non quasi aerem verherantes, sed contra aerias illi ministrare possimus, exhibearaus. Hinc enim
potestates, et carnis illecebras, ac mundi concit- Oronipotenti Domino per Psalmislani dicitur : In
piscentias agonizantes decerlaverimus, quod nobis mlernumnon obliviscar juslificaironestuas, quia in
a Dominoprxcipilur ex inlimo cordis afleclu dicere ipsis vivificasti me (Psal. cxvm ). Juslificalioncs
deberiiits: Servi inutiles sumus, qumdebuimusfacere, eiiirri prxcepta Dei dicuntur, in quibtts nos corri-
fecimus (Luc. xvn). Qitid hoii SMifiiissufficienlesa gendojusliiicat, de quihus idem Psalmista apertius
nobis quasi ex riobis,sed sufficicriliahoslra e-x Deo dicit: /tt (uis justificationibus meditabor, non oblivi-
est, qui dedit velle et perficere pro bona tolunlaie scar sermones tuos(Psal. xvm). In eis ilaque nos
(llCor. ni); quique sUis dixit : Sine me riihit po- vivifieat, quia per haec nobis spiritalera vilani dc-
lestis facere (Philip. n). De vanilate anteni qua le monstrat, eauique per afllalionemspirilus nostris
jaclas, qualiter faceres si laicus esses, breviter tibi mentibus infundit.
4$ OPUSC. fet EPTST. IN CAOSA HiNCMAhl LAUDUN. 4§4
CAPTjTLIV. A xxxvn), et cauda peeoHs itt SacrifictrjDoniinb of-
I.
til non ie perntittat decipi a flore juventutis et ferri prxcipitiir, quia <jui pefsevetaverit usqiie iri
satiitate corporis, et ntnndi illecebtit. finem, hic saliius erit (Matth. x). Et oljaudlaitjui
taiiderii horlor te, frater ac fili, et moned ut non qtiod Sapientia per Salomoneriinos Sitigilirisexhor-
te permhtas defcijfia flore juventutis, et sanitate tans dicit: Quodcunquepoiest maniis lua facere in-
corporis, et mundi lllecebris, haberis semper ante stanter operare : quia nec opus, nec raiio, riec scien-
meritis oculos qtiod hinc sanctus Sptrltus per bea- tia, nec sapientia erunl apud inferoi quo lu properas
tum Job dicit: Homo natus de muliere, brevi iiivens (Eccle. ix).
tempore, repletur multis miseriis: quasi fios egredi- CAPUT LV.
tur, et conterilur, et fugil velut umbra, et nunqUam Conelusioepislolmverbis Elim, Quod theum ftiit
in eodtm statu permanei. Rreves dies hominis surit, feci tibl.
numerusmensiutn ejus dpud le est, constituisti iermi- In conclusione auterii horuht onlhtum tiin scnbo
nos ejus, qni prwleriri non poterunt (Job xiv). Et per quod beatus Elias S^piritu sancto repletus ad Eii-
Psaimistaro : Verumlamen in imagine pertransit seura eodem Spirilu sancto feplendum dixit: Quod
homo, sed et frustra conturbatur. Thesaurizat et rneum fuit feci tibi (III Reg. xtx). Credo enim quia
ignorat cui congregavit ea (Psal. xxxvm). Habe B I etiamsi quod absil me non obaudierts, labor meus
setnper ante menlis oculos, quara terribilis judex non etit ih le apud Deum inanis et vacutis. Elsi
nosler sit in consiliis super filioshorainum, et quam enim ^Ethiops niger iri balneum ihtrat, et niger de
dislrictus ad judicandum veniet, ccetis et lerris ar- balneo exit: non tamen balneator denariiim, id est
dentibus, el univehis coelorUih virttitibus, atque prelium sui balnei perdit. f<os autem et sermones
omnibus creatilris ift obsequiuhi sui terroris com- nostri in raanu Dei suriius, qui dicit: Pluam tupjr
molis. Quando ignis anle ipsdni prxcedet, el in- unam civilatem, et super alteram non pluam (Anzos,
flammabitin circuitu inimicos ejus : advocans coelura iv); et quibusdam loquitur pef vocem, et exigerite
desursum, ei terram discernere popttlum suurii, culpa, occulto atque juslo judicio, non loquitur per
quandd vCniet nOs jttdicaturus de cogitationibus, nnclionem : qnibusdara vero gralise loquitur un-
verbis, el aclibus hostris: iiuem prxveniendum ctione, id est sancti Spiritus inspirationecura voce.
nobis est in confessione, et piorandum ante eum Det Dominus me, et velle, et scire, et riicere, et
qtii fecit nos (Psal. xciv). Attendendum est etiam, agere qux jttssit: et te audire, et exaudire qiiod
qux nobis verecundia tdnc erit in conspectu totius expedit, et nobis ambobus ea velle et operari, et in
humaiii geheris, Omniuriique virtutum coelestium liis perseverare quae praecipit, ut mereamur ciona
confundi, et post confusionem qtise nos poena se-' ^ percipere quse promittit.
quetlir, ciim animam immortaliter morientem rea-
tus involvet, et ihdeficienter deficientem carnem
gehenna consumet, si radices cordis buic sxculo EPISTOLA HiNCMARiKrtfcMENSiS
perseveranter inftxas tiabuerimus: quia nenio potest, ADHINCHARDH LADDDNF.NSEH.
ut scripthm est, hic gaudere cum smculo, et illic re- missatico per Heddonem prmpositum
ut docet Accepto ejus
gnare cum Domino. Simus igitttr, Aposlo- ecclesimLaudunensis.
lus, quasi morientes, et ecce vivimus: ut castigali, et ex vetericodicebibliothecaeThuanx.)
hon morlificati: quasi tristes, semper autem gauden- (ApudSirmond.,
tes : sicut egenles, multos auiem locuplelantes : ian- HINCMARLS, Rhemorum episcopus, diiecto fratri
quam nihil habenies, et omnia possidentes (It Cor. Hincmaro, Ecclesix Laudunensis episcopo, salutera.
vi). Momentissuis liorx fugiunt, et tempora dila- Decimo qtiinto Kalendas Augusli prsesentis tertise
buntur. Satagamus ergo ut in bonis et continuis indictionis, jam vesperi venit ad me communis fra-
operibus lerieatttur : quia scriptum est: Beati qui ter et comminister noster Hedrio, prseposilus com-
custodiurit judicium , et faciunt justitiam in omni rv missx tibi ecclesix, dicens mihi ex tua parte missa
tempore(Psal. cv). Et dcscriptis viri sdncti coriti- ticum, sicut hichabetur subnexum.
nuls botiis operibus, scriptum est: 5ic faciebat Job < I. Meus senior vobis mandat salutes et fideles1
cunclis diebus (Job 1). Sicut ergo quolidianas et rie- orationes.
cessarias perisiones cdrpori reddimus, ita quotidia- <II. Mandat vobis, quia vos sapitis quod illi nunc
nas atqtie continuas bonoruiri operunl, scilicet faclum fuit in Atliniaco, propter quod inde ambula-
continehlix, lecliorium, vigiliarum, et orationum, vit, sicut vobis per Teutlandum- mandavit, et vos
atque lacrymarum, et eleemosynarurn, atque sacrx sapitis quo modo illi j'am altera vice factum fuit,
hoslix oblaKionum,getnituum qiidque ex prxlerilo- quanrio rex illum detinuit.
rum pxnitCntia, et sancto fuliirohim desiderio, <III. Mandat vobis, quia res de sua ecclesia illi
pensiones animabus nostris effiiridentes eas in con- tollutx sunt, et Flotharius regis missus eas consigna-
spectu Domini reddere studeamus, et in his cum vit Nortmanni homini, et hoc meus senior j'am scie-
fiderecta, spe firma, et charitate perfecta, petseve- bat, quando de Alliniaco ambulavit, quia sic deve-
rantissiriie vigiiemtis, scientes quia Joseph sotus niret, quia hoino Nortmanni HeriinuridushOCseniori
jnter fratres talari tunica indtitus legitm' (Gen. meo diiit, quando rex de Silvanectis revenit.
 495 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI «6
< IV. Bt mandat vobis, quia et alias res de sua A > pore ab ecclesia Laudunensi subtractx fuerant, prx-
ecclesia tenent sui homines per potestatem et per sentaliter reciperes, et iUas alias de quibus ad eum
verbum regis, et mandavit suos homines ad se reclamalio venit, interim non reciperes, sed tantum
venire praeterita die sabbati, et voluit considerare inde exspeclares, donec illud prxceptum apportares,
de servitio regis, et de illa opera ad suam ecclesiam, et suus ac meus missus in ipsum pagum irent, et ex
el illi non venerunt, et rex illi per Berlharium nunc his rei veritalem invesligarent: et quidquid inven-
mandavit, ut Eligio suum beneficium redderet, et tum fuerit, quod ex eisdem rebus j*usteet rationabi-
Eligius inde regis indiculum apportavit, ut suuin liter ad Laudunensemecclesiampertineret, nonsolum
beneficium illi redderet, etmeusseniorilli respondit, non discuperet, verum el lihcnter eas ipsi ecclesixcon-
ut reveniret die Lunis, et inde consideraret cum suis cedere vellet, el lu ex his nihil lunc contradixisti. De
fidelibus, et tunc illi responderet: ipse aulem dixit, beneficiis aulem hominum luorura, de quibus manda-
quod hoc exspeclare non debuisset, quia rex illi eum sti, respondeo quia tui homines se ad eum reclama-
beneficium reddidit, et intravit ibi, et tenet illura. verunt, quod ab eis sua beneficia, qux apud ante-
< V. Et quia vos eslis suus avunculus et suus cessores tuos, et apttd te proservierunt, injuste et
archiepiscopus, si vos illi potestis impelrare ad irralionabilifer abstulisses. Unde secundum sacros
regem, ut ille possit res de stta ecclesia ordinare, ]g canones, et decreta sanctx sedis Romanae pontifi-
et illi eas liceat sicut ei simulaverit disponere et cum ex eisdem sacris canonibus proraulgata, electos
gubernare: quia quod ille facit, aller disfacit; et judices episcopos apud me expetisti, et eorum atque
qtiod ille disponit, .alier pervertit. Tunc vult ille aliorum Deum timeiitium judicio de quibusdam de-
vobis obedire, et ad vos venire, et per vestrum crelum fuit, ut beneficia sua, qux irrationabiliter
consilium facere: quia qtiidquid de rebus sux ec- perdiderant, recuperare deberent: quorumdam au-
clesise fecit et ordinavit, non per scaz, vel per tem eoruro causa usque ad alium traclattim cerlis
aliquam propinquitalem aut amiciliani inrie fecit, causis inlervenientibus non diilinita, sed implacilata
sed sicut raelius ille intellexit, si inde fecit. Et si hoc remansil, et tu anle diflinitionem, contra sacros ca-
vos non polestis ad regem facere, tunc non polest nones, sine ulla necessilate vel ratione fuga lapsus,
ille regi obedire, nec illi servire, nec aliquod tem- regularem difhnitionem exspectare contempsisti,
porale obsequium facere, nec ad illum venire, et unde quid sacri decernant canones sufficieiilissime
non potesl dimitlere, ul sic longe inde se non rccla- uostL Nune vero quia ipse jam in molu esl, pergens
mel si plus alte potest, id est ad sedera apostolicam. obviam fratri suo propter pacis charitatisque con-
Et non dimitlet, ut inde suum ministerium non fa- cordiam, et sanctx Ecclesix ac Chrisliani populi
ciat, id est excommunicabit illos sicul hic habet Q ( obtinenriam quietera; cum favente Domino inde
quod illi episcopi diffinierunt, quia non potest rii- reversus fuerit, veni ad illum, et apporta illud prx-
mitlere ut illos non excommunicet, quoniam altera ceplum, per quod prxfatas res ecclesix Laudunensi
vice, quando domno aposlolico mandavit ric Nort- rcstituit, sive contulit, et sicut justum de illis rebus
manno, hoc ei remandavit domnus aposlolicus, ut quas requiris inventura fuerit, agere procurabit.
prius inde fecisset suum ministerium, et tunc se re- Homines attiem tui, quorum causa, te irregulariter
clamasset. Et hoc ideo usque modo dimisit, donec ac illegaliter abscedenle, adhuc non diflinila sed
vobis mandaret ut hoc vos sciretis quia nunc inde implacilala remansil, juste et raiionah'ii(er veniile-
suum minislerium faciet. > tur, et secundum sacras Ieges difliniaiur. Cxterum,
Unde frater una cum venerabilibus episcopis et charissime frater, de scedula quasi episcoporuin riif-
dilectis fratribus nostris qui atlfueriint, Remigio finilionem conlinenle, in synodo qux apud Tusia-
scilicet, el Harduico, et Francone, ac Horione, alque cuiu fuerat habiia, valde miralus sum ubi et quo-
Willeberlo, ad domnutn Carolum regem gloriosum modo hanc adinvenisti, quam antequam per Hed-
petitoriam suggeslionem referre curavi. Qui nobis donero clericum luum acceperim nunquam vidi, et
respondit, se putasse tibi posse suflicere quod liinc nnnquam vel nus<|uam auriivi, sed nec qui modo
jam : coram episcopis benigno aiiimo et alloculione D ] adfuerunt episcopi eam se vidisse vel audisse dixe-
placida tibi in Attiniaco dixit, videlicct quoniam atl ruiit. IUain quippe aulhcuticain diflinitionem, qux
illum pervenit, te amplitis prxsumpsissc tle rcbus, sccundum sacras leges in eadem synodo decreta est,
de quibus nunc mandas quia Floiharius missus ejus cui el inecuin iutcrfuisii, cgo habeo, et divinare
Nortmanno consignaverit, qtiam ecclesix tibi com- no.i valeo, unde adinventio ista emerserit, qux,
missx debeantur, et amplius quam in prxcepto hn- sicttt ex his evirienler potes cognoscere, qux tibi
bealur, per quod tibi res a longo lempore ab eccic- ci.ntra prxsumpliones tuas studui scribere, in qui-
sia Laudunensi subtractas rcstiluit, vel gralis lux bustiaui sacris rcgulis obviat, et mendacem illara
pelitioni annucns dedit, sicut et manifesiissirae cla- Cbsefaciilime posses adverlere, si iUosoculos ha-
ruit de his, quas contra raiionem et juslitiam illega- buisses in capile, de quibus Scriplura dicil: Oculi
liter atque irregulariter usurpasti, qux in prxceptoi sapientis in capite ejus (Eccle. n, li). Et miranda
non contiiientur, et jusle alque rationabililer secun- est tua prudentia, cur sibi placuit plus hanc men
durn legem homo suus reconquisivit. Proplerea illas dacem, ct in quibusdam, ut dixi, sacris regulis ob-
res, videlicet YiUamPauliacum, qux a longo tem- viantem compilatioiieiii haberc, et mihi transinil-
497 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSAHINCMARlLAUDUN. m
tere, quam veram synodi difflnilionem, et sacris re- A pro cerlo debemus, qtiia scriptum est: Ubi fuerin
gulis congruentem habere, et a me qualicunque duo vel tres congregatiin nomine meo, ibi sum in
primate tuo juxta regulas [sacras tenendam et se- medio eorum (Maith. xvni). Si ergo adesse dignabi-
quendam accipere, cujus, secundum decrela sanctx tur tibi duo vel tres fuerint, multo magis non
sedis Romanx ponliflcum ex sacris canonibus pro- deerit ubi plures convenerint sacerdotes. Qttod att-
mulgala, ordinalionem semper debes in rebus ex- tem mihi mandasli: Quia non potes diraittere ut
spectare. Nam etsi sceriula a te mihi directa quid- illos homines, qui res ecclesix tnx contra volunta-
dam ralionis vel auctoriiaiis habere virietur, hoc tem ttiamlenent, non excommuiiices,quoniam altcra
taraen debes discernere, quia siculi ubi reclamatio vice, qnanrio tloiimo apostolico mandasti de Nort-
certa suscipitur, catisa ventilatur, ralio postulatur, manno, hoc libi remanilavit, ut prius inde fecisses
prxsumptio vel tisiirpntioriis lemeritas non inveni- tunra minisleriiim, et tunc te reclamasses, non hoc
lur. sed justilia seqtiitur, et xquitas conservatur, in suis lilteris invenimus, vel aiidivimus. Propierea,
censura districlionis canonicx vacal; ita se ad til- frater, vide ne ciijusquam verbo, forte per adulalio-
ciscenriiimcontra devios a ralione ct «ucloritale ac nera ad gratiam luam tibi suaso, et non ex domni
xquitaie, et in contemplus pertinacia ohduralos aposlolici auctoritale prolato pellectus, prxpropere
exaggerat. Sedis, inquit bealus Leo, apostolicx B et tibi inconsulte ac prxcipilanter sententiam ex-
moderaiio hanc temperanliam servat, ut severius coinmunicatioiiis sacris regulis obviam proferas:
agai cnra obdnratis, et veniam cuplat ptxsiare sed exspccia, ul prxdixi, rionec ari provinrialem
correctis. lgilur quoniam, ut item Leo dicit, raa- synorium episcopi Rheinortini provincix convenia-
lura volumus sacerdotum esse consilia, el sncra inus, el si quiJ nobis obsiiterit, ut secundtim sa-
Scriptura dicit: Qui festinus est, pedibus offendit cras regulas juste et rationabililer ea qux agemla
(Prov. xtx), horlor et moneo te, frater charissime, sunl exsequi quod absit nequiverimus, quod nullo
palerna et metropolitana secundum sacras regulas modo futurum fore ptitamus, lunc si necesse fuerit'
anctorilate, ut non per hxc commenta, qux mihi secundtun sacras regulas, tna reolamatio, si jusia in-
niisistf, prxceps sicut mihi mandasti sis ad profe- venta fuerit, ad sedera apostolicam nostris litleris
rendam senlentiam, prxsertim cum sufficieiiiissime prosecula perveniat.
jam le hinc commonuerim, redarguerim, et etiam
ex aucloritalibus divinis instruxerim. Sed patienter
interim lolera qux videntur tux potestati contraria, HINCMARIRHEMENSISAD EUMDEM.
qui dicere cum Psalmista debes : Supra dorsum Ad mentis ejus oculos revocat qualiter illum orpha-
tneum fabricaverunt veccalores, prolongaverunt ini- C num dulci dilectionesub religione nutrierit, lilteris
quitatem suam (Psal. CXXVIII)./n palientia, inquit erudierit,per singulos gradusecclesiaslicasusauead
Dominus, possidebitis animas vestras (Luc. xxi); et episcopatusapicemprovexerit.
item scriplum esl: Doctrina viri per patientiam no- Nunc, inquit, retribuentem mihi mala pro bonis,
scitur (Prov. xix). Quanto enim quis niiuus est pa- et odio me habentem gratis, quoniam non faveo tuis
tiens, tanlo convinciltir miiuis doclus. Et melior est; infructuosis operibus, quandiu te patiar, multis a te
patiens viro forte, et qui dominatur anirao suo ex-. afllictus injuriis? Etenim ab ipsa die tuae ordinatio-
pugnatore urbinm. Qtioniam qui urbes subigit, nis, lam verbis quam scriptis, et inordinatis actibus
extra se esi quod vincit, qui autem patiens est, se-. ac motibus luis, frequentibus adeo sum gravalus
inelipsum sibimetipsi subjicil. Tolera igitur xqua- iacerationibus atque contusionibus, ut txdeat me
nimiler quos conlrarios tibi deputas, et dilige ipsosi vitx mex : qtiia sic pro loci mei ofBcio tux inso-
quos toleras, et plus erga corrigendos agai lua be. lentix sum connexus, ut non solum post primam et
nevolentia quam severitas, plus cohortatio quami sccundam correplionem, juxta Apostolum, verum
comraotio, plus charitas quain potestas : a qua re- nec post plurimas, privatim et coram coihmunibus
gula non exorbilabis, si non quse tua sunt qusesi-. familiaribus noslris, sed et coram rege, et episcopis,
eris, sed quaeJesu Christi. Porro si dominari magisi D * ac plurimis aliis, verbis et scriplis commonitiones
quam consulere subditis volueris, honor inflabit su- te valeam devitare. Et licet exoptem, ut darenlur
perbiam, et quod provisum QSI in ordinalione tuai mihi pennx sicut columbx, et avolarem ac requie-
ad concordiam, tendet ad noxam. Ergo age, fraler scerem a te elongatus in aliquam solitudinem, non
chnrissirae, quod episcopalera condecet gravitatem,, possum quoquam effugere, ut aut tua pertinacia
exspeclans donec ad provincialem synodum, cujusi contumacis prxsentix, aut missorum tuorum duri-
jain lempus in proximo est, convenianius, in quai. loquiis, aut scripturarum tuarum derogationibus ct
favente ac cooperante Domino, secundum decretaL inulilibus nxniis, quin potius tragoediis, aut talibus
beati Gregorii, et de incidentibus causis disceptalio, qux non conveniunl episcopo.de te auditionibus non
et sit saluhris de ecclesiastica observatione collatio: aflligar. Et jam tandem putavi te pigere talia exsequi,
quatenus dum per hoc et prxterita corrigenlur, ett cum ecce nunc idibus Novembris quartse indictionts
regulam futura susripient, omnipotens ubique Do- prolixissimara rotulam, mendaciis et irrationabilita-
minus fratrum concordia collaudetur, cujus nobisi tibns ac improperiis conlra veritatem et auctorita-
adesse prxsentiam, si hxc observabimus, credere> tem repletara, mihi misisti. Et miror cur sic exfron?
 HINCMARlRHEMEN8IS ARCHIEPISCOPI 50.)
,ntde Judxa Domtmis querittir (Jer. vi, 15; A ] niresconteninens, adeo illum ad iracundiam provoca-
'
8), pescis erubescere, et tibi non est nattsea sti,sicut omnes in istis regionibtissciunt, ut coactus
f>\ tanta scribere, nisi quoniara jam ulilibus non le per fideles sttos sicut infidelem appelerel. Tu au-
,ii)tentus, neque in necessariis ocrupatus. El ut tem ante inauditatn excomraunicationem in meos et
fMjfell!l* taceam, qux si ex ordine voluero replicare, multomm archiepiscoporum el episcoporum paro-
antea deficiet lux diurna, quam legenda exinde defi- chianos, sed et in ipsum regem,sine mea conscien-
cjatpagina, replicabo libi aliqua, qux non valeo tia coiilra sacras regulas jaculasli. Unde imilfos
nec debeo silentio prxterire. Videlicet quia statim scanrializasti, et maximum scandalum non solttm
ut a paterijx nido educationis factus episcopus evo- Ecclesix, sed et regi ac regno intulisti, cum lex
lasti,etme et eos qui nutrieruiit dcseruisii, et sxcu- prohibeat ut per atienara messem transjens falcem
lares amicilias atqtie familiaritates quaesisli, et ac- non roitlas, sed manu spicas conleras et inanduces
quisisti, el sic subinde alios el nlios deserens et (l)eut. xxiu, 25). < Falcem, inquit beatus Gregorius,
acquirens, non solum de comparibtis, sed etiam et judicii mittere non potes in ea segete, quae alteri
de tibi coinmissis, ad hoc emersisli,ut contra sacras videtur esse.commissa, sed per effectum honi operis
Anliochenas regulas, prxcipienles ut prxter me frumenta Doniinica vitiorum suorura paleis excoria,
agere nihil debeas, secundum aijfiquam Patribus B I et in Ecclesix corpus moncndo et persuadendo
nosrtJs regulam coiistilutaro, nisi ea lanlum qux ad quasi mandendo converle.» Post quam prxsiimptio
tuam parochiam pertinent, possessionesquesubjectas, nem, ariliibitis inecuni confratribus noslri6, te el
sine raea vel cpepiscoporum noslroruin conscienlia cum co pacificavi, et episcopis, qtiorum parochianos
administrationem in palatio domni regis obtinueris : excomiminicasti, ut le in synodali seuleinia non
qtiani administratjonem tibi coram eoriem domno inveherent persuasi : set| el eo6dem a le exeom-
rege, et aliis qui adfuerunl ex saciis regulis inter- municatos, licej non sine labore, adminiculante
dixi, et aliquandiu ab administratione cessasti. domno rege, adversura te conqtiiescere feci. Seri lu,
Postea aulem per exteras, id est sxculares potesta- addens pejora prioribus, sic domnum regem, sicut
tes, contra Sardicenses canones, eaindem adniini- mihi longum est eoarrare et mulli sciunt, iterum
strationem cum abbatia in terlia provincia, ultra exaggerasti, ut causa tux casligafionis te sine mea
Rheraensem provinciam, sine mea conscieniia obti- volunlale, sineque nieo consensu, aliquantulum de-
ntiisti. Ad qnam abbatiam, sine mea licentia, quo- tineri juberet. Tu vero causa tux injuriae, me in-
ties tibi placuil perrexisti, et quandiu tibi placuit consulto, et sine consensu coepiscopprum Rhemensis
ibidem fuisti immoralus, contra Hilari papx de- provincix, sicut petitio a clericis Laudiinensis ec-
creta diceiitis (epist. 8 ad episc Galliw) : < Uludnon C clesix mibi porrecta. demonstrat, presbyteros et
poluimus prxterire, quod sollicitudine diligentiore comministros ecclesise ac parochix tibi commissx
curandum est, ne prxter metropolitanorum suorum excommunicasli, ut nemo in earieni parochia mis-
litleras ajiqui episcopi ad quamlibet provinciam au- sarum officia celebraret, neintnem parvulorum eiiam
deant proficisci: quod etiam ii) omiii genere oflicii in mortis urgentis periculo capstitutum baptizaret,
clericalis per singulas debet ecclesias custodiri; > nnllum ari ptBnitenti.im quisquam susciperet, nec
et^sic autea Zosiraus, et postea sanctus Gregorius etiam obeunti cotnmunioiie viatica muneris sub-
decreverunt. Praelerea quoque, semel ac secundo veniret, nulli defunclo in sepeliendo humanitatis
lilleris canonicis evocatus ad ordinationem episcopi obsequium exhiberet, donec aut tu ipse ari eos ve-
in ecclesiaCameracensi Rhetnensis provincisepastore nires, aut a sede apostolica inrie relationem recipe
destitula, upde apostolica sedes me suggerente non renl. Quod audiens, fateor, velieinenter exhorrui,
modice laboravit, nec ipsevenisti, nec pro te vicariam el proinde ad te metropolitana SQllicifudinelilteras
personam, vel litteras lui consensus, ut regulx sacrx misi, monens el horlans te, ut tara exiliabilein ex-
prxcipiunt, ad me direxisti. Unde Symmachus papa communicationem et impielatis colligationem, in
ad /Efjnium ex sacrjs regulis promulgavit (epist. 11cui tutiiii et multoniiii periculum intentatam, quanto-
Cwsarium), < ut si quilibet episcopus metropolitano 1u cius solveres. Sed et ad minislros Laudunensis ec-
ponlifici juxta canonicam diflinilionem vocatus ob- clesix, timens iramane multorum exitium, certissi-
temperare noluerit, noverit succidendum se, quod mas et irrefragabiles diffiniliones evangelicx veri-
nonoptamus, eeclesiastica disciplina. > Setl et hinca latis, et apostolicx auctoritatis, atque sacrorum
me conventus, niillnm satisfactionem, nec eliam canonum et apostolicx sedis direxi, qualentis se-
humile responsum mihi ac coepiscopis nostris ex- cundtim easdem difljnitiones, qux in nullo diveili
hibuisti. Post hxc, more tuaeinstabililalis ac incon- possunt, ex eadem periculosa et irregulari excora-
stantix, contra domnutn regem in tanlutn te sinc municatione agerent et ipsi salis, Sed quia mex
ratione contumaciter erexisli, nt et adminislratio- ariinoiiitioiii ohedire non voluisli, misi ad te ilerum
nem palatinani,et ipsant abbatinin lihi auferrel, el exinrie litteras, sed et clericos Laiulunensis paro-
a te esaggeratus dttriora ingerenda tibi proponerel: chix, et nec sic te ad obediendum invilare prxva-
unde et scriptis et verbis pro le satagens illum tibi lui. Post hxc, quxrens adinvenliones ut te a me-
reconciliavi. Indeque, sicut sciunt plurimi, conlra tropoliiana subjeclione posses exuere, libellum de
illum teiterumerexi8ti,etmanriaiasuautarieuinve- Palrutn anliquorum scriptis, ante sacros Nicaenx
501 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 502
synoili et auorum sanclorum canones editis, colle- A J agcre possem, et illa, quce libi ac parochise tuae
gisli. lu quibus senlentias inter se dissonas, et contra contra colligationes tuae impietatjs direxeram, coram
evangelicam el apostolicam alque canonicam et illis relegi feci. Unde el ab eisdein episcopis prae-
apostolic* sedis auctoritatem immiscuisti, el eidem /diclis sacri conventus auclorilatibus, quoniam in-
libello, sine metrppolitani et coepiscoporpm Rhe- jusle ac irregulariter tantas et tales excommunica-
mensis provincise conscientia ac consensu, subscri- tiones agere praesumpsisli, et a domno rege impe-
psisti, et a clericis Ecclesiae tuai et a parochiauis titus, quoniam juramenta illi a te super sacra pne-
presliyteris subscribi fecisli, volens te a subjeclione stita iion observasli, sed ct quia res suaeproprielatis
Uiae metropolis exutum ostentare, et privilegium conlra leges divinas et huinanas invasisli, et a Nort-
melropolitanae sedis anuuiare. Quasi non possem manno in synodo aecusatus, qiioniam eum de rebus
impietatis tuae colligaliones canonica auctorilale, tua concessjone plque conscnsione a domno Carolo
siiie tuo consensu ac sine synodali conventu in pa- sibi beneliciatis , sine auctorilate regia, aima.ia mi-
rocliia lua dissolvere, cum de certjs et manifestis lilari roanu, et turba vulgi collecla cum gladiis et
causis, quae in nullo nobis sunt dubia vel obscura, fustibus, prjmum quidem uxorem suam quae ibi
et de quibus (inilivas sententias, quae in nulla pos- sine ullo erat, et postea ilnim ipsum conlia leges et
sunt ratione convelli, a sanctis Patribus promnlgalas B ' regulas repulisti, et ojnnia sua quae ibi liabuit abs-
babemus, syuodale consultum vel coepiscoporum lulisti, sed et a luis hominibus accusatus, -quia
nostrae provinciae consilium vel consensum non de- contra leges divinas et mundanas eis sua beneficia
beam exspeclare, et a regulis prxslitulis, ut sanclus abstulisti, ut synodalem censuram evaderes, dedisli
Leo dicit, « nulla aut negligenlia aut praesumplionc regi et mihi in eadein synodo professionis luae li-
discedere, nec eliam sedem aposlolicam inde in- belliun de regulan obedienlia lua, quem habeo, et
quietare, sicut ipsius sanctae sedis beati pontifices, tu negare non poies , quoniam ipsius exemplar de
Innocentius, Zosimus, Coelestinus, Leo, Hilarus, manu mea in eadem synodo accepisti, sicui in pro-
Gelasius, Gregorius, et alii plures ejnstjem sanclac cessu monstrabo. Sed ut vir duplex animo et in-
sedis rectores in decretis suis ostendnnt, > et reli- constans in omnibus viis Uiis, slatim in craslina
qua. Ilem dalis auctoritatibus Gelasii papse. < Pnst misistj mibi per Arduicum, venerabilem Vesontio-
praefati denique, inquit, monstruosi libelli, a te mon- nensem episcopum , ad profitendum el subscriben-
struose collecti, tuanj tuorumque subscriptionem, dum libi, breviculum ita se habentem : < Et ego
litteris quarum exemplar habeo denuo te commonui, < Hincmarus Rbemorum archiepiscopus libi Hinc-
ut ea qtise in parochia lua contra rationem et au- < maro^Laudunensi episcopo tuum debitum sacris
cteritatem egeras, studeres corrigere : sed admoni- C < canonibus privilegium conservabo, et in quibus-
tioni mese non paruisti. Deinde ex prafatis epistolis < cunque ecclesiasticis negoiiis indigueris, secun-
Romaiisesedis ponlilicum, ante Nicaenam synodum < dum sacras regulas dehitum libj jure adjiitorium
< archiepiscopali auctorilale adhibebo. > Quascausa
scriptis, libellum a te colleclum, et versiculis in
nomine domni regis Caroli litulalum, per vene- non solum non de humili, yerum nec de sano sensu
rabilem quondam archiepiscopum Wanilonem in processit. Injuslum quippe ac inaiionabjle videtur,
Gundiilli villa coram episcopis qui adfuerunt niilii ul an hiepiseopus , a sacris canonibus non exorbi-
direxisti. De quo libi scripto respondi, cujus exem- tans, exeedenti episcopo suffraganeo a se ordinalo
plar habeo, monens te ut sacris eanonibus promul- professionis ac subscriptionis libello, sicut postula-
gaiis fidem accommodares, et debilam ohedientiam veras, satisfaceret. Sicut enim secundum Scriplu-
illis dependeres. Inde in Atliniaco Rhemensis pa- ram minor a majore benedicitur, ita prorsus minor
rochiae, tibi coram episcopis dedi libellum in quin- amajore et non major a minore judicatur, ligatur,
quaginta quinque capitulis, auctorilates ecclesia- vel solvitur, sicutet in decretis Gelasii demonstra-
sticas continentem, contra illa quse in praefatis tur. Juste igitur et ralionabiliter tibi hinc respou-
tuis duobus coilegeras, monens ut a talibus et . delur ex Jacobo (cap. rv), Petisli et pon accepisti,
bujusmodi reprehensionibus te cohiberes, et te eo quod male petisli. Sed ct in eo quod libi a me
sacris regulis subdens, paeem et sanctimoniam se- subscribi poposcisti, ut tuum debitui» sacris prae-
cundum Apostolum sequi studeres. Tu aulem nul- cipientibus canonibus privilegium conservarem, pe-
lam inde meae admonitioni satisfactionem exlii- tisti quod voluisti, sed nescjsti quod dixisli: < quo-
buisti: quin potius rotulam prolixissimam, conlra niam, ut sanctus Hieronymus dicil, privilegia singu-
verilatera et auctorilalem ac ralionem conlextam, lorum communem legem facere non possunt, Etsacri
in eadem synodo obtulisti, et praefatum luum mon- canones provincialibusepiscopis, et eorum ecclesiis
struosum libellum a te et a tuis subscriptum in vel sedibus, privilegia , scilicet privatas leges vel
eadem synodo protulisti, quem ibidem accipiens jura privata generaliter no» dederunt, quia quod
hactenus servo. Et cum me vidi post (ot admoni- omnes generaliter habent, jus speciale et dignilatis
linnes nihil apud te posse proficere, schedulam Jex privata esse non valet. Sed metropolitanis epi-
porrexi in synodo episcoporum decem provincia • scopis ac metropolitanis sedibus privilegia tribue-
rum, ab eisdem venerandis episcopis quaeiens con- runt, >et caHera de sacris canonibus et decretis
gilUim,quid contra tuam pertinacem contumaciam Leonis papaa subnexa. Post qua? siibinferl: « Qua-
 503 MNCMARl RIIEMENSIS ARCHIEPISCOPl 5v4
propler qnr.ndo lalia mihi ad profitendum et sub-- A j communicalione. <Desacramenlisaiiwmaieregipis
scribendiim misisii, scirc deluicras quod in istis; stitis non est mihi necesse aliquid scribere, quoniam
regionibus nerio pene ignorat, quia mimicipiumi penc omnes sciunl,quid de perjurio, si fortc illud ad-
Laitduni, in quo es ordinalus cpiscopus, ab cxordioi niisisli, Dominusin lcgc el propbciis, ei in Evangelio,
sui, postqnam a Mareobrio pnetorc, iit n,rodunt; et per aposiolos ac Ecclcsiae doclorcs alque magi-
bistoiia', rondilum fuit, nuni|uaui inter sedcs pro- stros dieal. Etquia, ut in decrctis apostolicaesedis
vinriales Itlicmoriim provinciae, in paganismo vel ini dicilur, noluimus exaggerare qnod geslum est, ne
Christianismo, nonien vcl locum babuil, donec san- cogamur judicarc quod est juslum , quoniam quod
Ctus Rbcmigius decinius qiiinlus Rhcmnriim archi- imlc tibi in synodo rcputatum esl, judiciario online
episcopus, ccrtis quibusdam accideniibus causis, comprobatum non est, sed regia bt-nignitalc intcr-
primus ibidem ordinavit opiscopum, et idcm muni- missuin cst, oiuisi binc rcgulare judicium ponere,
cipio, <lercbus Itlicmrnsis mclrnpolissalissupcrqiic ut le ad ronscieuliniii lnam remittcrcm. Pervasio
dilalo, ipsuin coniil.ilnm, in quo ronsislit, partem aulein rcrum proprielatis regiaea te perpelrata ma-
scilicet ex Khcnicnsi parochia deli>gavii; sed sem- nifcstissimc claruil, quia niinqiiam res ipsap juris
pcr fuil P.hemensis provineiae muuiripiiim , sicut ecclesia; Laudiinensis ftiisse legaliter probalan smit,
hodicqiic alia niiinicipia in Itbcmeiisi paroebia, quneBI nec sua vel cujusciinqiic aliciijns alterius donatione
in subjectionis loeo a< noiiiine pcrinaneut. Non igi- vel conccssioiicab eadcm ecclesia possessas fuisse
lui privileginm, sed miimcipMumtibi deliere servari monslratiim csl. Unde super hominem tuum Tedui-
convenerai peiere, quia sicul paires nostri ac magi- lium, cui easdcm pervasas beneficiasti, legaliter con-
siri Kccl<'»i;i>trailunt, Panlus aposlolus non se ci- qiiisilum esl. Sed et proclamatio adversum te Nort-
vein, sed iniinicipem appellat diceus : Ego homo niamii vera fuissc claruit, ncc teslibus indiguit, quo-
sum quiiltm JiuLrns a Tarso Cilicuc, non ignola; ci- niam lam manifeslissimc hoc quod inde contra le-
viialh niiiiiiceps (Aci. xxii, 5). Nalus quidcm apo- ges et regulas egisli, adeo omnibus in istis regioni-
siolus in oppiiloGalileseGiscali fuit, quo a Romanis bus paluit, ut nulla lergiversatione factum tegi aut
capto, ciiin parentibus snis Tarsum Ciliciaecommi- excusari valeret. Nam conslat multis esse nolissi-
gravit. A quibus ob sludiuni legis missiis Ilieroso- mum, el tu in scriptis ttiis domnoregi et mibi dire-
lymam, a Gamaliele viro doctissimo, sicut in subsc- ctis hoc confiteris, quoniam ad deprecationem Ro-
qiicntibus ipse memorat, erudilus est: et idco non dtilfietConradieasdem res, postquam domnus rex
se civem, sed municipem a municipio, id est terri- illas a longo tempore de ecclesia Laudunensi abs-
torio ejusdem civitalis, in quo est nutriiii», appel- tractas eidem ccclesix sua pielate restituit, ipsi
'
lat. Dictiimautem municipium, quod tanlum munia, C domno regi illas, sine meo ac coepiscoporum nos-
id est tributa dcbita vel munera reddat. Nam libe- trorum el comministrorum luorum conscientiaatque
rales et famosissimaccausse, ct quae ex principe consensu beneficiasli, qualenus eidem Norlmanno
proficiscuntur, ad dignilaicm civilatum pertinent. illas beneficiarel. > Ilem el posl aliquas dalas auclo-
Ncc mirum, si se Tarsensem et non Giscalitcm di- rilales. < Et hoc a te ila irrationabiliter faclum ir-
cat, cum Dominus ipse in Betblcem natus , non Be- ralionabilius dissolvisti : qui armata militari manu,
thleemiles , seif Nazarcnus a loco ubi nutritus erat el permisla vulgi mulliludine cum armis et fuslibus
cognominaliis est. Et tu ergo in diceccsiRhemensi et tumultu maximo , sicul dicunt qui factum illud
natus, et in metropoli Rhemorum nutritus, et in viderunt et audierunt, eumdeui Norimannum, qui
rounicipio Latiduni ordinatus, non lc civilem vel ipsas res a te regi concessas per regis beneficium
civicuin, sed municipem, videlicet tribularium , seu relinebat, violenter et sine regis auctoriiate ac ver-
munerarium , utinam spiritalium donorum, episco- bo vel litleris expulisti, expulso illo illas invasisti,
pum, et exeepto quod a pluribus episcopis es ordi- et in cas inlrasli,ac possedisli, cum sinlleges et re-
natus, pene vicarium episcopum, quem Graecichor- gulae, sit etiam rex porlans gladium ad vindictam
episcopum vocant, debuerasrecognoscere, acperhoc ™malelactorum, sinl episcopi el canones ad judicanda
non privilegium tibi ascribi, sed municipatum : nec crimina sacrilegorum, ut si ipse Norlmannus perva-
conlra privilegium luae melropolis le oportuerat re- sor rerum ecclesiasticarum foret, gladio, id est vin-
bcllare, quod non ageres, si animo Paulus scilicet dicta regia punirelur, si sacrilegus comprobatus es-
pusillus cl humilis esses. Undc timendum est, ne et set, episcopali et canonico judicio judicaretur. Sunt
in boc perditionis filium imiteris , qui adversatur et etiam judices, et sunt leges, quorum et quarum judi-
extolliltir supra omne quod dicilur Deus, aut quod cio, si quid forte libi et ecclesiaetibi commissae in-
colitur : qui quantuin ex le fuit tradidisti eos, quos jusle faclum eral, legaliler et regulariler emenda-
irrepulariter ut praeniisi excommunicasti, non ut retur. >Item post qusedam, praecipuebeati Gregorii
secundum Aposlolumspiritus eorum salvi, sedquan- praeceptionumdecrela. < Denique ex eo quod tui
tum furor et indignatio lua praevalerepotuit, perditi homines se ad regem reclamaverunt, quoniam al>
essent in die Domini.Quas colligationes impielatis, ut eis sua beneficia, quaeapud antecessores tuos prae-
saepe dictum est, et semoer dicendum est, quoniam servierunt, injusle et irralionabiliter abslulisses,
regulariter contra votum tuum dissolvi, le a^lversum post daluin regi el mibi libellum in synodo de regu-
me erexisti. >Ilempost auctoritates super illicitaex- lari obedientia tuasecundum sacros canones et de-
 505 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. *06
creta sancta sedis Romanaepontificum, exeisdem sa-- A qui de se judicari non prospicit. Nam velimus noli-
cris canonibuspromulgata , electos judices episco- mus, aul eis parebimus, aut eorum judicio percel-
pos apud me expetisli, et tres secundum Africanum1 lemur, qiiorum neminem aliqui quiqut. .wprobare
concilium, scilicet Actarduni, Ragenelmum, alquei valemus. De aichiepiscopis autem Remigio ac Ar-
Joannem, a me tibi designatos suscepisti, et eorumi duico, quod milii per Teullandum diaconum man-
atque aliorum Deura limentium judicio, in domnii dastis, privilegio sanclae Romanae Ecclesiae non
regis, sicut postulasti, praesentia de quibusdam de- praejudicat, sed quod eis eadem sancla sedes de
crelum fuit, ut beneficia sua, quae irrationabiliterr me voluit ac disposuit committere commisit. Yos
per iideranl, recuperare deberent: quorumdam aulemi vero quod veslruin est agile. In Domino Jesu Chri-
eorum causa usque ad alium tractatum certis causisi slo bene valete. < Ego Hincmarus sanclaeLaiiclunen-
intervenienlibus non difliniia, sed die alia diflinicndai sis ecclesiss episcopus sponte subscripsi. > De quo
reiuansit, et lu ante difflniiionem contra sacros ca- pittacio libi distuli respondere, putans te relraetare,
uoues, elsine ullanecessilatevelralione, fuga lapsus: el a tua contumacia resipiscere : tu autem non
regularem diffinilionem exspeclare contenipsisti. > quievisti, sicul causa brevilatis omitto. Et post haec
Item, posl aliqua de canonibus. < jEt ab electorumi ' per clericum tuum Bertharium domno regi litteras
judicio, nt praedixi,incaute ac inhdneste fuga lapsus, B tuas direxisli, excusnns te, quoniam ad illum sicut
abscedens pilaciolum irrationabiliter confectum , tibi mandaverat venire non posses, quia febricitans
et manu lua siibscripium.acpraefalae professioni tuae ut te sol langeret sufferre nequibas : sed tibi Romam
usquequaque contrarium, per Ermenoldum diaeo- eundi licentiam daret secundum votum tuum quod
num tuum vi Nonas Julias m Indiclionis mibii vovisti, quando altera vice febrem habuisli, ut ad
misisti, quod ita se habet. ReverenlissimoRhemo- sanctorum aposlolorum limina sicut voveras ve-
rum archie\Ascopo Hincmaro, sanclm Laudunensisi niens, ibidem ab eadem febre liberareris. Is autem
ecclesia;Hincmarus Deo miserante epicopus debitam domnus rex, coram episcopis et aliis suis fidelibus
in Clirislo devotionem. Vosscitis, quia ab universali qui adfuerunt, libi per eumdem clericum luum re-
sanclae RomanaeEcclesiae papa, patre quoque nostro, mandavit, mirum et non verum esse quod diceres,
et magistro Hadriano bis vocatus existo, et vos ipsi quoniam ad illum venire non posses, et Romam
in quaternionibus, mihi a vobis in Attiniaco palatio adire valeres. Venires autem ad illum, et si ipse
coram arcbiepiscopis et episcopis qui adfuerunt da- pro causa rationabili le illuc ire velle cognoscere
tis, quod ad eamdem sedem venire tolidem vocatus posset, tibi licentiam non denegaret. Tu vero ad
detrectem,mereprehendislis, si vitio scriptoris pro eum venire noluisti, donec circa Kalendas Septem-
detrectein, quod est dissimulem vel differam, de-' C bris lertiae indiclionis ad Silvacum de collocutione
tractem, quod valde tractem non ab re accipi potest, fratris sui Ludovici rediit. Quo obviam illi veniens,
intercharaxatum non fuit. Unde vos nuncproamore nihil cum eo, sed nec mecum, per le vel missos ttios
Dei omnipotentis el reverenlia sancti Petri exposco, de licentia tua Roniam eundi dixisti. Sed et quando
sicut in eadem synodo in eodem Atliniaco a vobis missi domni apostolici Rhemis fuerunt, quotidie per
convocala, quod et impetrare non valui, expostula- septem dies cum rege et mecum loculus fuisti, et
vi, ac jam etiam per inlegrum efflagitavi annum, et inde nihil dixisli. Quod dicis te in synodo apud
praecipue in synodo apud Vermeriam palatium olim Vermeriam, indeque apud Altiniacum licentiam
ab omo habita obsecrando declamavi, nunc quoque eundi Romam pelisse, et impetrare non poluisse,
et obsecro, et item declamo, ut et hactenus egi, quo omnes episcopi, qui in eisdem synodis fuerunt, li-
vestra archiepiscopali aucloritateapud domni glorio- quido sciunt, quoniam cura de tuis insolentiis in-
sissimiregis Caroli clementiam oblineatis, qualenus crepabaris, limens regulare judicium, vel regis
domni et universalis papse Adriani praeceptis ac castigationem,licentiam eundi Romam pelebas. Cum
institulionibus ecclesiaslicis mihi, ut omnibus expe- vero videbas, quia et rex et episcopi erant tibi
dit, velut ei qui de omni Ecclesia fas habet judi- r placabiles, de ipsa licenlia nihil dicebas, sicut nec
candi, liceat obedire, videlicetut limina sanclorum modo facis, donec aliquam novitalem, ut soles,
apostolorumPetri scilicet el Pauli merear.ut devovi, et quam semper timendo exspecto, ilerum facias,dequa
abeodeminsupervocatus sum.penetrare.Alioquinme compellatus solitam canlionem de licenlia tua re-
vobis abhinc, ul archiepiscopo coepiscopus oblem- cantes. Petitio autem tua apud domuum regem talis
peraredebet, canonicesciatis obsequinon posse, quia fuit, quando ad eum venisti, quia sicut plures et
ut decernit bealus papa Gelasius, nesciunl quid lo- pene omnes in istis provinciis scire dicuntur, et
quunlur,qiii decretissanctaeRomanae Ecclesise sedis patet, addens gravibus graviora, velut ipsa sacro-
praesulumquasi canones opponunl, quibus contraire rura canonuni-demonstrant judicia, nescio quibus
contra canoues est ipsos se erigere. >IsleGelasius pa- machinationibus exquisilis a te jussio est principa-
pa venerabilis et sanctus omnes decretales epislolas lis elicita, ut de his de quibus eleclos judices se-
venerabiliter sanxit suscipiendas, nec eas venerabi- cundum sac.roscanones expetisli, non solum eorum
liter suscipit, licet ad lomum capul inclinet, qui eis querela, quorum causa usque ad alium tractalum
non obedit sed potius porro obvias manus inferens, diffinienda remansit, verum et quse, ut dixi, in
quod sine periculo agi non potest, respuit, utpote domni regis praesentia electorum judicum senteutia
 507 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 508
diffinila fuerunt.sine metropolitani conscienlia.sine- Aj tribuam eis in lempore, u. taaatur pes eorum :juxta
que canonico et episcopali judicio, per judices sav est dies perdilionis, et adesse festinant tempora (Deut.
culares , Helmigarinm scilicet mercati palalii te- xxxn, 34). Elcum tanlarum Iransgressionum in-
lonearium, el Flotbariinn ac Ursionem vitlarum veniaris obnoxius, non cessas me provocare, ut de
regiarum majores, refricarenlur contra canones, promisso pillacio tua? professiqnjs alque luae sub-
qui ab ecclesiasticis ad majoris auctorilalis eccle- scriptionis, de quo libi, ul prseiNxj,respondere hacte-
siasticos judices, et non a niajoribus ad minores, nus distuli, sed et de aliis tuis professionibus atque
nec ab ecclesiasticis ad saeculares, neque a consensit siibscriptionibus vel lacessitus rescrjbam , quatenus
parlium eleclis provocari permitlunt. A quibus ju- professionum el subscriptionum luarum hislorias
dicibus saeciilarihus a te pelitis, quaedam ex diffini- plures legenies, si forte sunt qui adhuc eas igno-
tis refricata et immulata, quaedam vero ex diflinien- rent, earum diligenliam, cautelam quoque et ulilita-
dis sunt diffmila, adinvenlitia repulalione, sicut ab lem cognoscanl. Et priinum quidem respondebo tibi
ipsis qui in eodem placito fuerunt dicitur, de non de praefaloa le subscripto piltacio, in quoscribis in
necessariis el inconvenientibus juramentis reperta, adininiciilo luo te a me reprehensum, et esse nie
ct a lc coram praediclis judicibus, ipsis (uis accusa- ostendis reprehensibjlem , sed ego spreta reprehen-
loiibus, quos contra eleclos judices sicut expctieras B I sione lua, qua me , quasi sub quoilain excusalionis
snscepisti, proposila : qiiatenus el is, de quo lcgali- velamine, de scriptorjs vitio more fijp evidenier re-
ler et reguiariter diffi;:ilum fucral, ut beneficium prehendere salagis, qui aut differenliam verbi de-
suuni babcret, quod conlra rationem et aequitatem tractem, quod in meis scriptis tibi dalis posui ,
pcrdiderat, eadem adinventione diniiiterel : el illi, nesciam , aut scriptoris vitium in eis corrigere non
qnibus judicalum fuerat, ul quoniam lu post expeti- sapuerim , vel epiendare neglexerim , el ex mea re-
tum eleclorum judicium idem judiciiiiii sublerfu- prehensione tuam ostentare scientiam Cham Noe
gisli, beneficia sua usque ad legalem ilidiuiiionem (ilius voluisti, non solum in verbi illius difliereiilia,
lenerent, benelicia ipsa desererent, et tu quod iace- sed el in alio verbo, quod ad oslentationem tui in
pisti evindicares, coin sicut tibi non licet de accusa- tuis adinvenlionibus iteratum inveni,et cum hinc
lione, sive criminalis causae , sive civilis, relicto meam insipicnliam voluisti ostendere, tuam sluduisti
ecclesiastico , publico purgari judicio, ita eliam non, apud scholaslicos stullitiam propalare. Pro me nil
licet tibi, ^iostposito vel conleinpto ccclesiasticoi curo dicere : mihi enim pro minimo est ut a le judi-
judicio, ad saecularia judieia convolare , vel quem- cer, ant sine dilectione a lua scientia reprehendar.
cunqiie, nec etiam laicam personam perlraliere, Sed ne apiul illps, qui tecum rumusculos captant,
neque ad forum suum sequi, si ipsa laica pcrsona C ' glorieris quasi me routum effeceris et elingnem, qui
consenserit ecclesiasticum subirejudiciiim, sicut lex solus nostris temporibus thesauros sapientiaeet scien-
Valeiiliniani, quam probat Ecclesia, demonslrat. tiae penelrans introisti, bic causa compendii pra»ter-
Item post oslensas auclorilates. < Et non per- liiittens , cum niibi vacaverit ostendam quid regula-
transeat etiam luam consideralionem, cur domnns rum grammaticae artis auctores, quid ortbograpbiae
rex tuae petilioni annueiit ,-ul unde in praeseniia doctores, quid sanclae Scripiurae tractatores inde
illius eleclos judices episcopos secundum sacros ca- sentiant atque dicant- > Ilem post nonnulla. < Sed
nones accepisti, sine conscientia metropolilani, sine- alia sunt hinc ex sacris canonibus el apostolicaesedis
que ecclesiastico judicio, consenserit ut saeculares decrelis.quae mihi hic ponere longum fuit, el in opu-
judices ad retractanda ea quae diffinita fuerunt, vel sculo quinquaginla quinque capilulorum , quod ad
ad difllnienda, de quibus judices acceperas, deinum tuam commonitionem et correctionem alque instiu-
acciperes. Scioenim et certus sum hinc illum cano- ctionem libi dedi, potes relegere, praeler epistolas
nicum scire judicium, et iniror ac doleo cur tu hoc praemissas quas tibi direxi ad redarguendam luam
videre non voluisti, aut Deojudice arrogantia caeca- temeritatem,,cpntra evangelicam veritatem, et apo-
lus non poluisti. Inunge igilur secundum consilium , slolicam atque caiionicam auctoritatem , conlraque
Apocalypsis Joannis (cap. 111, 18) collyrio oculos sedis apostolica) decreta, in tuam et perniciem mul-
tuos, ut videas el albuginem arroganliae de oculo torum praesumptam, sicut in sypodo plurimum epi-
menlis, id esl intellectu tuo abjicere valeas : et scoporum est ,comprobamm : sed et praeler alias
pensa, ne forte domnus rex, quem loties exacer- epistolas ac alia scripta quaetibi direxi, vel dedi ad
Imsii, sciens divina judicia atque eloquia, hinc in comprimendam tuam insolenliam , etcommonendam
annneudo votis tuis cogilaverit contra se senlentias ac instruendam tuam dilectionera, ut ageres juxla
divinas, de his qui duroe cervicis el iudomabiles Dominidictum (Deut. xxvi, 27): Quid quaerit Domi-
corde sunt, Qui nocel noceat adhuc, et qiti in sor- nus Deus luus a te, nisi ut timeas Dominum Deiun
dibus est sordescat adkuc (Apoc. xxn, 11); et : tuum, et facias volunlatem ejus, obediasque ipsius
Ut impleant peccata sitq semper (I Thes. n, 16); imperio? Quae,frater, sollicita cordis intentione re-
et : Dimisi eos secundum desideria cordis eorum, volvc, et recogita quid sit quod dixisti : Quia ex
ibunt in a4invcntionibus suis ( Psal. i.xxx, 13 ); lunc quando mihi litteras illas misisli, nt archiepi-
et : Nonne luvc condita suiit apud me, el si- scopo coepiscopusobleuiperare debet canonice, sci-
limlt in limwris mcis? mea esl ullio ei ego re- rem obsetjui mihi te non posse, et revoca anle
 509 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 510
oculos qtiod coram episcopis decem provineianimi A i dicio. Non enim de me vcrum esse valebis unquam
profesfitises, el mattii propria suhscripsisti, scilicett vel usquam probare quod dicis, ab his, inquiens, a
quia nrjvilegiometrQpoljlani provinciro Rhemoruml quibqs pro apostolicaesedis privilcgiis , quae Chrisli
ecclesiaj,secupduai sacros cawmes, el decreta sediss sunt, usque ad mortem fas eral decerlari, praedi-
apostoijpaa«acrjs cajjpnihus promiilgala, pro scire ett catur et docelur, in his quaeeadem sedes staluit, vel
posse te qljeditqrum prpfitereris, ei suhscripsisti. ut sespuendum probari. Sed tu probaris ejus privi-
Dic, fraler, quafido.Bt nbi, vel in quibns a (e requi- legio resullare, qui sccuudum sacrosanctorum con-
sivi vel extorquere vpHli> ut uiilii contra haecin ali-- ciliprmn canoncs supra positos, ab ipsa prima sede,
quo obedires ? qui nunqnam t|ii), sed juxta Apostoluml atque ab omni Ecclesia calhoiica comprohalos, ut re
te qusesiyj, et qui meas injiirias, scilicet meae per- veia spiritu Dei conditos, et loiius mundi reverentia
sonae, fycile Qeq gr^tjas possuni dimittere, sicut ett consecralos, et jnxla decreta ipsins sanctae sedis ex
pro le quotidie omnipqtcnthni Doniini devote exo- eisdem sacris cnnonibus promulgnta , hielropolilano
rans facip, injurias prdjnaliqnis divinae, quae a luai privilegio semel et secundo ac tertio commonitus
insoleptia exqujrppiur, q( metropolitano privilegioi obedire detreclasti, ut colligationes impielalis, quas
c^nonice fipn,6,uh.da,rii>, in eum redundantes, qui Spi- contra evangclicam verilatem, et aposlolicam atque
ritu sancfp suo, a qno promulgnti Jeguntur et cre-. B * proplieticam auclorjtalem, contraque sanclorum ca-
dniUur cajpnes, inslituit, patienler ferre non pos- nonuin, et decreta ipsius venerandae sedis, exitiabi-
sum, pec debeo, quiu tqptum iude non satagam liler in tuum et muliorum periciilum colligasli, dis-
qiiantqm BQtero. Nam sicut solliciludo el primatus solveres."lnsuper contra sacras regulas adversus me-
loUus Ecclesjaecatholicaesancla: sedis Romanaepon- tropolitanum privilegium libello perniciose suhscii-
lifici divinjtiis est collala, ita et unicuique metropo- psisti, etsubscribi fecisti. Unde ip synodo convenlus
Jitaup ac prjrnati provinciae sol(jcilu.lo sibi delegatae ab episcopis deceiu provinciaruin,Iibellumprofessionis
pvovinciaeper sacros canones spiritu Dei conditos, de fulura tua obedicntia.siibscriptnm manu proprin,
ef lotius muijdi revprentia consecratos noscitur esse quod habeo, porrexisli : conlra quem ilerum resub-
commissa,) et caefera. Sequiiniur denique plura de scripsisti. Nam ego decretales episiolas sedis aposto-
professjgnibus et subscriptiopibus ejusdem Hincmari, licx, diversis temporihns pro diversorum patrum
et correp(ionibus ejus, usque ad finem operis. consolatior.e vel consultationc ab ejusdem sedispon-
tificibus dalas, et venerabililer suscipio, et vencrn-
EPISTOLA HLNCMARILAUDUNENSIS
biliter suscipiendas dico,et scribo, et sacrosanclornm
ADHINCMARUM RHEMENSEH.
conciliorum canones, cum decrelis apostolicae sedis
Respondet ad opusculum quinquaginla quinque ca- rC
pilum et ad alia qnw conlra ipsum scripta vel ex eisdem sacris canonibus promulgatis e/t reci-
actu. piendos et custodiendos et servandos , sicut supra
(Vide Palrologiise lom. CXXIV, col. 1027.) ostendi, profiteor. Et qnod te dicjs audirc obloqui
de judicio domni papae Nicolai, si de me dicis, mcn-
HINCMARILAUDUBfENSIS
dacium dicis. Nam quod ille de Rothado, sive de
ADEUHDEM
De consensu in excommunicationem qb eo factam Vulfadojudicavit,non contradixi, sed sicut ipse prae-
quem exigebat. cepit obedire curavi. De eo quod dicis de Rothado,
(Vide ubi supra, col. 1069.) quia in ejus deposilione non consensisti, subseripiin-
nes tuae manus propriae te revincunt. Nibil enim
EPISTOLA HINCMARIRHEMENSIS inde egi quod mecinn non egeris, nihil subscripsi
ADpiNCMiRUM LAUDUNENSEU. qiiod noii sybsciipseris. Habeo enim illas ipsas ma-
(ApudSirmond.,ei Flodoardjlih. m, cap.22.) nus (uae subscriptiones
HINCHABDS Rhemorum episcopus HIMCHARO Lau- Et circa hujus operis finem. De aliis vero, quae in
dunensi episcopo. scripto npud AUiniacum dalo milii improperando
Vir diversis ilagellis a diversis attrilus dicit i Qui mendaciler dicis, tibi respondere non curo. Sed scias
me comedunt non dormiunt; ac si diceret, non B ^ quia non sum oblitus quod scriplum est in Isaia pro-
quiescunt. Et tu, fraler, roe tuae linguaeflagellis atle- pbeta, quoniam sanctus Ezechias arctatus angustia,
rere, et venenosis scriplis tuis ad iracundiam pro- blasphcmas epislolas sibi direclas in lemplo coram
vocando inllcere non quiescis. Sed ille qui servum Domino expandit, et ad eura clamavit, et examliins
suum custodivit a murmurationibus, me peccalorem est. Expandam aulem manus meas ad Dominumcum
et fragilem in se confidentem potest custodire a ran- blasphemis et superbissimis scriptis tuis mihi a te
core et roalitia conlra tuas falsas criminaliones. directis, orans ut quando scit, et quando vult, et
Post alia mulla super dolorem vuinerum meorum sicut scit, et sicut vult, te convertat ad vcrae pacis
addens dicis : Sicut in scriplis luis perversis inve- et dilectionis atque debilaeobedientiae dilectionem ,
nio, quia apostolicae sedis polestali derogo. Unde et me liberet a labiis iniquis, el a lingua dolosa. Et
uemo sanum sapiens libi unquam credidit vei credet: Dominaemeaebeatseet gloriosaeDei genilricis Mariae
quoniam et ipsa scripla quae ad apostolicam sedem merilis, ac prccibus sancti Remigii, cujus privilegio
asepissimemisi, et illa qua) libi resultanti saepe trans- derogas, exaudiet me adjulqr in opportuniiatibus in
ir.isi, te revincent, el in isto saeculoet in futuro jp- (ribulatione. Et quia bealus Hieronymus de his, quo-
511 HlNCMARlP.HEMENSISARCHIEPISCOPI 812
rum adversnm me gratis suscepisti oflicium, dicit: A Maias pastor noster in monte Lauduno in sua synodo
<Audiant canes mei, tu qui de filio in fratrem, in- de perplurimis utilitatibus suae sanctse ecclesiae,
deque crevisti in coepiscopum , et post adeo profe- ordinando et emeliorando quaedam in eis disputaret;
cisti ut in canem meum excreveris, accipe hanc occurrit pro successu temporum quaedam pars ejus-
perversi contumaciae tuse pitlacioli exigente causa dein disputationis, pro qua quia ordinandi rerum
prolixam responsionem. Cum autem mihi vacaverit, ecclesiasticarum potestas ab eo, cum jus et lex ca-
succinctius de aliis perversiset incompositis «Jriplis nonum jubendo praecipit, ut episcopus res ecclesiae
luis, in quibus qnaedam mendaciter, quaedamrepre- suaequibus voluerit, et quomodo voluerit disponendo
hensibiliier me repreheudendo, quaedam ficte humi- dispehset, auferretur; perplurimae auctoritates
liler et vere superbe scripsisti , rescribam , et in illo sancli Petri successorumque ejns, quibus qualker
scripto, quia lego dixisse Dominum: Jam non irascar et quomodo data sil polestas ligandi et sotvendi, ab
tibi amplius,"quantum mihi adhuc paret, de hujus- eodem pastore nostro in praesentia totius synodi eas
modi altercationibus tibi scribendi finem imponam. relegendo recitalae sunt. Quibus recitatis, memor
De hoc quod dicis, quia dicunt de me homines : injuriarum suarura, quse ei moderno acciderant
Qnalis est ille avunculus, qui talia suo nepqti scribit, tempore addidit, quod immineret tempns compro-
dicant et de te ipsi homines : Qualis est ille nepos, B vincialis synodi, quae in Vermeria palatio regio a
ab avunculo suo talis ut tunc erat assumptus, et vobis vestrisque suffraganeis vm Kal. Maias habita
talis sicut nunc est in spiritali ac temporali honore est. Ad quam veslris lilteris evncatus libenti animo
effectus, qui talia sibi exigit ab invito avunculo, ne coram omnibus professus est, se sine ulla interca -
talis ab aliis, sicut a nepote suo depingitur, aeslima- pedine progressurum. Sed quia credebat in ipsa sy-
tus, per eum blasphemetur nomen Domini, et vitu- nodo, quod mos haud exposcit canonicus, aliquam
peretur ministerium ejus ; secutus Aposlolum scri- violentiam sibi illegaliter et contra leges canonum
bentem ad Corinthios contra se blasphemantes, et a quocunque fieri, sermone contestatorio et aucto-
vilipendi ab aliis laborantes. Egit quippe doetor ritate sancti Petri, quod si ei licenlia eundi Ro-
egregius, ut dum ipse qualis esset agnoscitur, et vita mam prohiberetur, aut ipse captus obtineretur, om-
ct lingna male praedicanlium ejus praedicatione vile- nes sacerdotes totius parochiae suae coliigavit, ut
sceret. Illos videlicet commendaret, si se abscon- nemo eorum in ea sacerdotali ministerio tandiu ute-
deret. Cumque se non ostenderet, errori Iocum de- retur, usque dum ille ipse nobiscum iterum viva voce
disset. Dicunt eliam ipsi homines de te : Qualis est; loqueretur; aut lilterae ex ipsa sancta sede beati
ille nepos, qui talia contra' suum avunculum et nu- Petri apostoli nobis mitterenlur. Quo faclo quod
tritorem atque ordinatorem machinatur, et quanlumi ^ lunc non accidit, nunc in Silvaco palatio v Kal. Ju-
polest mali agit, et plusquam potest agere cupit ? Sicutt nias peractum est. Qua lamen die priusquam ad ip
(u in die magni judicii manifeste videbis, si te antea, sum Silvacum perveniret, praescius venturae violen
inde non recognoveris, et dignis poenitentiaefructibus tise suae, praedixit sacerdoti nostro Clarentio, si-
non emendaveris. Mullum me fatigas, et merito, non,, mulque diacono Teullando, ut nobis denunliarent
impuletur libi. Sed fatigalionem meam consolatur, per omnia nos servaturos, quae causa suarum inju-
.
quod iicul tibi scripsi dicit Gregorius: <Et si /Etliiops riarum, et ut salius dicamus, pro statu sanctarum
< iiigerbalneum intrat, etniger debalneo exit, tamen, ecclesiarum, in praescripta synodo xm Kal. Maias
i balnealor denarium balnei sui non perdit. >Timeoj omnibus sacerdotibus suae parochiae observare au-
de te rneo Alexandro, quod de suo dicebat Paulus .: . ctoritale sancli Pelri ipse praeceperat.
Alexander aerarius mulla mala mihi ostendit, reddett Et post aliquanla : Quapropter quia eumdem do-
illi Dominus. > minum noslrum regia potestate retentum et reclu-
sum viva voce adire non poleramus , et saccrdotali
HINCMARIRHEMENSIS minislerio prohibili ab eo frui non audebamus,
III Kal. Junias ad capitolium nostrum convenimus,
ADEUHDEM. ] et ibidem communi colloquio relractantes ratum
D
fore duximus, ut exinde consilium noslrae salutis a
(Ex ConciliisLabbei,ut et sequentes epislola?.) sacra paternitate almitatis vestrae humiliter depo-
HINCHARDS Rhemorum episcopus, ac plebis Dei fa- sceremus, utrum sacerdotalis ministerii officiomis-
mulus, presbyleris, diaconibus, ac reliquo eccle- sas celebrando, et domino pro receptione pastoris
siastico ordini, et cunctis'in Laudunensi parochiaa nostri ac communi utilitate totius sanctae Ecclesiae
consistenlibus salulem. sacriflcia offerendo, baptizando pueros, visitando
Confralres ac cnnsacerdotes nostri Hetto, Ermino,', infirmos, reconciliando cum viatico munere poeni-
Hadulfus, et Clarenlius presbyleri ecclesiae vestrae e tentiam petenles, sepeliendo mortuos, cum penitus
prid. Kal. Junias praesenlis secundae indictionis dataa ab his omnibus prohibiti simus. Et paulo post: in
mihi ad vicem omnium vestrum petilione, cujuss parochia noslra uti debeat, an non, et reliqua.
hinc partim texlus, quantum sufflcere .vidi, sequi- Quam relegens salis superque dolui fateor, quia di-
tur, de quibusdam capitulis veslrae communis ne-!- lectus frater et coepiscopus nosterHincmarus contra
cessilatis consuluerunt, boc modo : Dura zm Kal.I. episcopalem gravilalemj, et contra evangelicam ve
513 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 514
ritatem, atque apostolicam et canonicam auclorita- A i nosse metropolitanum episcopum sollicitudinem to-
lem lalia inconsulte causa suarum injuriarum agere lius provinciae gerere. Propter quod ad melropolim
habere concurrant.
praesumpsil; qualia nullus ante ipsum episcopus undique qui negotia videnlur
egit: quaenon modo sacrarum Scriplurarum tramiti Unde, fralres charissimi, docente nos beato Gre-
conlraria, et decretis sunt sanctorum adversa , ve- gorio ac dicenle, < qui non corrigit resecanda, com-
rum et saluli lmnianrc ac universae Christianilali mittit, > ad praefalum fralrem et coepiscopum no-
sunl inimica.-Quia, sicut Hilarus papa dicit, non slriim Hincmarum has quae sequuntur litteras au-
minus in sacrarum tradilinnum delinquilur sanclio- cloritate metropolilana dirigere necessarium duxi;
nes, quam in injuriam ipsius domini prosililur. monens illum paterna ac fralerna dileclione , ut
Vestram aulem solertiam laudo, filii ac fra(res cha- juxta beali papaeHilari decreta ipse quanlocius ini-
rissimi, quos praecepta sacrorum canonum non per- quum factum suum dissolvat. Quod si agere nolue-
functorie legisse cognosco.Ait enim sacra et mystica rit, et contumaciter, quod absit , niagis differre
Micaenasyuodus : < Antiqua consuetudo servetur per quam obedire maluerit, sciat generalitas fraternila-
JEgyptum, Libyam et Peutapolim, ita ut Alexan- lis veslraevirtute Domini uostri Jesu Chrisli, qui,
drinus episcopus horum omnium habeatpotestaiem; ut ipse dicit, venit animas salvare, non perdere, et
"
quia ut urliis Romaeepiscopoparilis mos est. Simi- ' venit quaerere et salvare quod perierat: qui esl, ut
liter autem et apud Anliochiam caeterasque provin- ipse insinuat, ria, veritas et vila (Joan. iv): via scili-
cias suis privilegia servenlur ecclesiis. > Quod capi- cet conversationis sanctae, veritas doctrinae divinae,
tulum sanctus Bonifacius papa scribens ad Hilarium vita bealiludinis sempiternoe. A quo, et per queni
Narbonensem episcopum exponit hoc modo : < Con- in aedificalionem,elnon in destruciionem sacer ordo
venil nos paternarum sanclionum diligenles esse episcopalis accepit cxordium. Judicio etiam sancti
cusiodes. Nulli elenim videtur incognila synodi con- Spiritus, quo sacri promulgati sunt canones; et
stitutio Nicaenae,quae ila praecipit, ut eadem proprie sancti propbetae atque apostoli, eorumque successo-
verba ponamus; per unamquamque provinciam jus res, ct apostolicaebeati Petri sedis pontifices nobis
melropolilanos singulos haberc debere, nec cuiquain documenta salutis et regnlas ac decreta salubria
duas esse subjectas : quod illi, quia aliler creden- edidcrunt, el servnnda inviolabililer tradiderunl, si-
dum non esl,servandum, Spirilu sanclo suggerenle, cut iu subsequeniibus relegelis cuncla quae de ca-
sibimet censuerunt. > Et post aliquanla : < Quod pitulis in veslra petilione conscriptis contraria di-
idcirco dicimus, ut adverlat charilas lua, adeo nos vinac auctoritati, quaelenetur in subditis, aut verbo
canonum praecepta servare, ut ita constitutio quoque praecepil, aut scripto decrevil, irrita et vacua et
nostra difliniat; qualenus metropolilani sui unaqua- nullius virtutis vel aucloritatis esse pronunlioatque
que provincia in omnibus rebus ordinationem semper decerno; vobisque niinistris ecclesiae Laudunensis
exspectet. > Et secundum Africanum concilium scii- parocbiac praefala auctoritale praecipio, ut et in mis-
bens ad Coeleslinumpapam : < Decreta, inquit, Ni- sarum celebrationibus , et in caeteris officiis, tam
caenasive inferioris gradus clericos, sive episcapos diurnis, quam noclurnis, et in distributioiie secun-
ipsos suis nietrooolitanis aperlissiine commise- dum traditionem Domini sacramenlorum coeleslium
iuiit. > fralribus et populis consulendis, sed el in baptizan-
Et venerandum Anliochenum concilium : <Per sin- dis parvulis, et in suscipiendis ad poeiiilenliam indi-
gulas, inquii, regiones episcopos convenit nosse gentibus, et in subveniendis viatico munere secun-
meiropoliianumepiscopiim sollicitudinem totiuspro- dum sacros canones obeuntibus, et in sepeliendis
vinciae gerere. Propter quod ad metropolim otnncs morluis , siue ulla retractalione aut negligenlia ,
undique qui negotia videntur habere concurrant. quanluin patitur bumana fragilitas , secunduiu tra-
Unde placuit eum et honore praecellere, et nihil milcm sacrarum Scriplurarum tradilionenique ma-
amplius praeter eum caeteros episcopos agere, se- jorum divina munia exsequendo fratribus el populis
cundum anliquam a palribus nostris regulam con- rrv consulere studealis : scientes vos ordinum veslrorum
stiiulam, nisi ea lanlum quae ad suam dioecesim sustinere jacturam, si confessi aut regulariler con-
perlineiit possessionesque subjeclas. Unusquisquc victi fueritis de proximorum per veslram negligen-
eniin episcopus habeat suae parochiae poiestatem, tiam, quod absit, periculo. Si aulem, quod nou est
ut regal juxta reverentiam singulis coiiipeteutem; et credendum, fraler et coepiscopus nosler Hincmarus
providenliam gerat omnis possessionis quae sub ejus quocunque tempore cuicunqiie vel quibuscunque
est potestale : ila ut presbyteros et diacanosordinet, vestrum pro boc quia ejus illicilara praeceptionem
el singula suo judicio comprehendat. Amplius autem non observastis, contra regulas in anliquo feceiit,
nibilageretentetpraeieranlisiiiem ineiropolitanum.) secundum sacros cauones ad mclropolim vestram,
Presbyteros, inquit, etdiaconos parochiac suaeepisco- vel ad provinciale coucilium qui la;sos se ex-isliraa-
pus ordinet, elnon exordinel. Quiaquos solusepisco- verint festinenl recurrere; ut quod perperam illis,
pusordinare polesl, solus nisi ut venerandipraefigunt quod Deus longe faciat, fueril irrogatum , synodi
canones a sacris ofliciis submovere vel suspendere experti cxamen debitam el necessariam cmeudatio-
uequaquam potest. Et singula, inquit, non ,autem nem suscrpianl.
generalia suo judjcio comprehendat, quem convenit
51S MWCMARIRHlMErtlSiS ARCHHM&SPl S16
HlNdMARl RBEMENSiS j feconciliaihdd ciiitlviatifcd nMiherepoenitentiam pe-
A
Al>EUMDEM. tentes , sepellendo ittorluos; cilm penitus ab his
HINCMARBS Rhemdruin episcopus dilecto ffatri omiiibus prdhlblli siiilUs. > Et paulo post: < In pa-
HINCMARO Latldunensi coepiscopo nostro salulem. roehia nostl-a lill debeat, aii non, et reliqua. Qtiam
Pridie Kal. Junias praesentis secundae indicliohis novilaieiti a saeclilolifldtenus inauditam, frater cha-
misil ad me grex Laudunensis ecclesiaeper legalos rissime, saiis Cdttlremiscensexhorrui, satis super-
suos, quorum nomina scripta habemus, oblatam pe- que doltii. Unde augehtur mihi lacrymae : gemitus
titionem, in qUa inter csetera conlinelur : Dum xm se in mebcordenou capiunt, atque ex intimo visCe-
Kal. Maias idem pastor noster in monte Lauduno rum dolore peccatis ineis reputo, quod tu talia fllius
in sua syiiodo de perplurirtiis utilitalibus suaesanctae meus in tempore isto novitalis prsesutnrJtione, quae
Ecclesiae ordiitando et enieliorando quaedam in eis deTsuperbia desce^hdere hoscitur, agts , qualia niih-
disputaret, occurritpro successu temporum quaedam quam ullus episcoporum legilur praesuiiipsisse. >
pars ejusdem disputalionis, pro qua quia ordinandi Nam sicut in sacra Hlstoria legilur : Peirtti qnideM
rerum ecclesiasticarum polestas slb eO, curtl jus et servabalur in carcere, ordtid fiebat sihe iMernMisioni
lex canontim jubendo DraecipityUt episcopus res suae ab ecclesiaad Deum prd eo (Acl. xn). Libefius papa,
ccclesiae, quibus voluerit et quomodo voluerit, dis- B j Vigilius papa, Joanlies papa, et pontifices «tinctae
ponendo dispenset, aulerretur, perplurima3 aucto- Ronianae Ecclesiaein exsilium tnissi, et qtlidaiti ed-
ritates sahcti Petri successorumque ejus, quibus qua- rum carcere conclusi fuerunt: Athanasios Alexan-
liter et qubmodo dala sit potestas ligandi et solvendi, drinai secundae sedis episcopus, et sanctbs Meietiiis
ab eodem pastore nostro in praeSentia tolius synodi Anliochenae tertiae sedis episcopus, et Cyrillus Hie-'
eas relegendo recitatae sunt.Quibus recitatis, memor rosolymitanus episcopus , Joannes Constantinopoli-
injuriarum suarum, quae ei moderno acciderant lanus episcopus, Paulinus Treverensis episcopus;
tempore, addit quod immineret tempus comprovin- sanctus Hilarius Pictaviensis episcopus, Eusebius
cialis synodi, qusB in Vermeria palatio regio a vo- Vercellensis episcopus de parochiis suis abtlucti el
bis vestrisqiie suffraganeis vln Kal. Maias babila est, in exsilium missi fuerunt, et tale quid agfere, sicul
ad quam vestris lilteris evocatus libenti animo co- egisti, non praesumpserunt. Beatus Ambrosius in ec-
ram otnuibtis prbfessus est se siiie ulla intercapedine clesia Mediolanensi Juslina haerelica imperatrice
piogressUrtim. Sed qdia credebat iri ipsa synodo, praecipiente, concluslis, et armatis circa iscclesiam
qnod nios haud exposcit canonicus aliquam violen- excubantibus obsessus, et carpento poettb stnte os-
tiam sibi illegaliter et coillra leges cationum a quo- lium, quo i» exsilium traheretur, animam suam te-
ciinque fleH , sertnone contestalorio et autlorilate C nens in manibus suis, quid tale non egit. Rigobertus
sancti Petri, qtiod Siei licentia euildi Romain prohi- Rhemorum e/iiscopus crudeli violentia a sede sua
bcrelur, 8ut ipse caplus obtinerelur, omnes sacer- expulsus, et in proprietate sua non longe ab eadem
doles ttitiuS parochiae suaecolllgavit, ut nemo eorum urbe cum magna indigentia pluribus annls residens
in ca sacerddlali mlnislerio tahdiu uteretur, usque deguit, sed quid tale cum coepiscopis suis non egit.
dufn ille ipse1 nrjbiscum iterlnh viva voce loqueretur, Fueiunteiiam alii nostraaetale ac tempore a sedibus
aut titteraeex ipsa Sanctasedebeati Petri apostoli nobis suis pro diversis causis ad lempus expulsi, quidam
mitiereniur. Qlio faclo, qiiOUttmc non accidit,nunc eliam irrecuperabiliter abjecii, et tale quidnon ege-
in Sllvaco palatio regio v. Kal. Jurtias peracluMIest. runt; altendentes sibi dixisse Apostolum, et ex pro-
Qua tattien die pfiiisquairt ad ipsum Silvacum perve- phelico testimonio confirmasse: Non vos defendentes,
nirel, praescius veiitUrseviolentiae suae praedixit sa- charissimi, sed dale locum irx. Scriptum est enim:
cerdoti noslroClarentio simulquediaconoTeullando, Mihi vindicta , ego retribuam, dieil Dominus (Rom.
nt nobis denunliarent per omnia nos servaiuros,quae xn; Hebr. x; Deuter. xxxil). Et si enim aJiud vel
causa siiarum injtiriarum, et ut satius dicamus, pro hoc le ab hac praestimpiiorie cohibere debuerat* ne
slatii sanctarum ecclesiarum in praescriptasynodo xm solus talia faceres, quae nemo alius fecit: Cum bea-
Kal. Maias dinnibus sacerdotibus suaeparochiae ob-1D tus Petrus aposlolus dicat : Nento vestrum patiatut
servare aucloritate sancti Petri ipse proeceperat. tanquam homicida, aut fur,aut maledicus(I Petr. lv).
Et post allquanta : < Quapropter quia eumdem Tanquam maledicus, inquiunt catholici doctores,
dominum nostrum regia potestate retenlum et re- patitur, qui peisecuiionis snaetempore in sui saltem
clusum viva voce adire non poteramus, et sacerdo- iujuria persecutoiis ollrenatur. El item idem apo-
tali ministerio prohibiti ab eo frui non audebamus in stolonnn princeps dicil: Ghristus passus est pro no-
Kal. Junias ad capitolium noslrum convenimus, et bis, iiobisrelinquens exerhjiltthi,Ul se^uamini vestigia
ibidem commuui colioquio retractantes ratum fore ejus: qui peccatum non feeil tieCUiieHtuSett dolus in
duximus, ut exinde consilium nostrae salutis a sacra ore ejus, qui cum maledieeretuf Hoh itititediiebaticnih
paternilate aimitatis vestraehumiliter depOsceremus, patereluf non comminabatur; trndebat aittem judi-
utrum sacerdotalis ministerii officiomissas celebran- eahti se ihjuste (I Petr. n). Tradebat autem, et non
do , et domino pro receptione pastoris nostri ac; excoinmunicabat neque maledlcebat. EtPaulus apo-
communi utilitate totius saiictse Ecclesiae sacrificiai Stolus diclt : Nemihi danteb Mlahi a/fenslonem, ut
offerendo, baptizando pueros, visitando infirmos , hon vilup&telurMnistetiitM WosMtm;s6rtinomnibus
5V OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HlNCMARlLAUDUN. 518
exaibeamus nosmetipsossicut Dei ministroSj in mullai A sed illis maxime esse debemus humiles a quibus
patientia. Et palienles eslote ad omnes (II Cor. vi)I aliqua patimur. > Psalmista dicit : Vide humilitalem
Et sanctus Gregorius scribens ad Januarium dicit:: meam de inimicismeis (Psal. ix). El ad Maximianum
< Inter querelas multiplices, inquit, Isidorus vir cla- episcopum scribit: « Frequenter, inquiens, me ad-
risslmus a fraternitate tua fruslra se excommunica- monuisse vos recolo, ul in proferenda sententia esse
tum ailatbematizalumque conquestus est. QuodI praecipites nullatenus debereiis. > Et ad Marcianum
quam ob reiti faelum fuerit duin a clerieo tuo, quii dieit, quia nullus sine cognitione damnandus esl.
praesens eratj voluissemus addiscere, pro nulla aliai Continetiir etiam in praefala petitione ab ecclesia
causa nisi pro eo quod te injuriaverat faclura inno- Laudunensi exiguilati meae oblata, te probibuisse
luitt Quaeres nos vehementer alflixit. Quia si ila est,, nulli communionem, nec etiam obeunli ultimam
nil le ostendis de ccelestibus cogitare, sed terrenami pcenitenliam, vel vialicum munus in parochia tua
te habere conversationem significas; dum pro vin- tribui, nullum infantem in eatlem parochia baplizari,
dicta propriae injuriae, quod sacris regulis prohibe- nullum mortuum sepeliH, si tibi lieentia eundi fAo-
lur, malediclionem analhematis invexisli. mam prohiberetur, aut captus tenereris ; usque dum
< Unde de caeteroomninoeslo circumspectus atquei tu ipse viva voce cum eis loquereris.autlitteraea sedc
sollicitus.et talia cuiquam pro defensione injuriae tuae! B apostolica ecclesiaeLaiidunensi mitterentur. Et unde
inferre denuo non piaesumas. Nam si (ale aliquidl nosli, frater, si vel usque in crastinum vives? sem-
egeris, in te scias poslea vindicandum. Et oblatai per obligati erunt quos decrevisli ligari? Quo cbntra
mibi pelilio Laudunensis ecclesiac liauc inaudilami beatus Gregbrius dicit: Durum quippe est, ut qui
aulea excommunicationem causa injuriae tuoe a tei nescit tenere moderamina vitae suae, judex viiae fiat
priusquam ipsa injuria libi irrogaretur depromptami alienae. Et plerumque conlingit ut hunc judicii locuni
fuisse demonstrat. Quae eliam praeterita proxima teneat, cui ad lociini vita minime concordat : ac
Dominica die iv videlicet Kal. Junias praesenlis se- saepeagitur ut vel damnet immeritos, vel alios ipse
cundaeindictionismissarum celebratione praelermissa ligatus sotval. Igitur, quantum ex te est, haec cru-
iiiLaudunensi parochia, proh dolor! exstitit cxsecu- delitas tua oninein crudeiitalem omnium paganorum,
ta. > El item sanctus Gregoritis in bomilia 26 : el oinnes perseculiones omnium persecutorum, quae
< Judicare, inquit, digne de subditis nequeunt, qui in Christianis illatae fuerunt, excedunt, dicente Do-
subditorUmcausis sua velodia vel gratiain sequim- mino : Nolile limere eos qui occiderunl corpus, ani-
lur. Unde fit Ut ipsa hac ligandi ac solveudi pote- mam aulem non possunt occidere (Matth. x). Tu du-
state se privet *qui hanc pro suis voluntalibus, et lem.frater, quantum ex te est, et animam et corpus
nori pro subrtitorum moribus exercet. Unde recte C mittis in geiiennam; el non solum illos omnes occi-
per prophetam dicilur : Magnificabant animas qum dis, quos sine baptismale, aut sine pcenilentia et
non moriuntur; el vivificabant animas quw non coinmunione de hoc saeculoexire praecipiendo facis;
vivunl (Ezech. xm). Non morientem quippe morti- verum et omnes presbyteros reos mortis illorum
ficat; qui justum daiunat; et non viclurum vivifi- efficis, atque illorum judicio qui jam in ccelis ctim
care nilililr, qui reum supplicio absolvere conatur. Deo regnant, et in lerris miraculis coruscanl, gradu
Causaeergo pensandae sont, et tunc ligandi atque privatos efficis; et pro tantis non solum in synodo,
soivendi poteslas exercenda. i Cui concordat verum et in divino judicio ratiohem de illoruni mor-
tempore prior, sed Ioco posterior sanelus Au- tibus reddes. Quia sicut Pauliim legimus tantorum
guslitius in libro de Pcenitentifl; < Noluil, inquiens; manibus sanclum Steplianum lapidasse, quantos ad
homineiri ab homine judicari ex arbilrio suspieionis» lapidandum exerlos reddidit; ila et lu tantos occi-
vel etiain extraordihario usurpalo judicio, sed polius dis, quantos tua crudelilate, et injusla atque iniqua
ex lege Dei Seeundum ordinem Ecclesiae, sive ullro commen^latione sine baplismate atque coniinunione
ronfessum, sive accusaliim atque convictum. Unde de corpore exire facis. Quomodo tibit frater, a menle
pro tuis iiijdriis non debueras presby teros excommu- .n excessit, quod Domtnus per prophelam unicuique
niriare ab officio celebrandi sanctiim sacrificium; nostrum dicit : Speculatorem te dedi domui Israel.
ctiiii juxta sacros canones solus possis episcopus pre- Si non annuntiaveris iniquo iniquitatem tuam, et non
sbytbrOSordiHafe,sed nOnconfessos neque convictos conversus fuerit impius ab impietate sua, ipse quidem
de criinitie SOlUSnon potes, nisi ul venerandi prae- in peccato suo morietur, sanguinem aulem ejus de
iigunt canones, ab oflicio removere. Minime autem manu lua requiram (Ezech. xxxm). El si illorum
pro tua ihjaria queinqtiam presbyteroruin, quanlo- sanguinem de manu tua Deus requiret, quibus non
uiiniiSdriiriesparocbiae tusesacerdoles non debueras- annuntiasti suain iniquitalem, ut ab impietale sua
officio presnyterailprivttre?» cum sauclus Gregorius converlerentur; quid dices, frater, iili in judicio suo,
ad Eupherliliirit settbens dicat: < Servorum Dei hu- qui sicut ipse dicit, non venit animas perdere, sed
niilitas tri Slfiictionis tempore debet apparere; qui salvare? Cura venient illae animae ante Deuin, qui
vero se cbhlM pr*positos suos erigunti profeeto natos suos ad baplismi gratiam, ut de potestate dia-
osteridilur, quod esse servi Dei contemnunt. Non boli liberarentur, fldeliter portaverunt etobtulerunt,
etiliii grande est, his nos esse huiuiles a qdibus ho- vel perpatronos [f. patrinosj miserUni? Sed et illae
lidrauitir; quod et hoc sftculares quilibet faxiunt: non niinores grandiuiu animulae parvulorum, qui
S19 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 520
non suo sed alieno peccato obnoxiaeliberari potue- A , sine dubitalione testentur, neque ipsi sunt per seta-
runl, nisi tua crudelitate et furore ac indignatione tem de traditis sibi sacramentis idonei respondere,
animi forenl perditae, et clamabunt adversum te? pro absque ullo scrupulo eos esse baptizandos praecepit,
quibus omnibus, additis etiam tuis peccatis, tot ne ista trepidatio eos faciat sacramentorum purga-
mortibus dignus, quot occidisti crudeliori gladio tuae tione privari. El sanctus Leo hinc dicit : < Si nulla
senlentiae, quam materiali machaera. exstant indicia inter propinquos aul familiares,
Unde dignas ullionum pcenas sine dubio Iues. Cur nutla inler clericos, aut vicinos, quibus hi de qui-
non te terruit, et ab hac perversa sentenlia profe- bus querilur baptizali fuisse doceanlur, agendum
renda Domini promissio revocaveril, qua universali est ul renascantur, ne manifeste pereant. In quibus
Ecclesiae suae per Isaiam prophelam pollicitus est quod non oslenditur gestum, ralio non sinit ul vi-
dicens : Ab oriente adducam semenluum et ab occi- deatur ileratum : qui autem possunl meminisse quod
dente congregabo te. Dicam Aquiloni, Da; et Austro, ad ecclesiam veniebant cuin parentibjis suis possunt
Noli prohibere (Isa. xxxm). El lu prohibcs Ecclesiae recordari an quod eorum parentibus dabalur acce-
ab immaculato divini fontis utero Domino filios ge- perint. Sed si hoc eliam ab ipsa memoria alienuni
nerare, qui non venit animas perdere, sed salvare. est, conferendum eis videtur, quod collatum esse
Quomodo te praeleriil quod in Evangeliolegis : Offe- B \ nescitur; quia non temeritas intervenitpraesumptio-
rebant, inquit, itli parvulos ut langeret illos. Disci- nis, ubi est diligenlia pietalis. > Et sanctus Gela-
puli aulem comminabantur afferre. Quos cum videret sius : < Baplizandi sibi quispiam passim quoque
Jesus indigne lulit, et ait illis : Sinite parvulos venire tempore nullam credant inesse flduciam praeter
ad me,et ne prohibueritis eos (Matth. xix; Marc. x). pascbale festum et pentecostes venerabite sacramen-
Et tu prohibes offerri Domino parvulos? Elsi tre- tum, exceplo duntaxat gravi Janguoris incursu, in
mendum Dei judicium te non terruit, et a furore quo verendum est ne, morbi crescente periculo, sine
animi tui ut talia praeciperes revocare non potuit, remedio salulari fortassis aegrotans exitio praevenlus
quia nunquam et nusquam postquam sacrum Nicae- abscedai. Et diaconi absque episcopo et presbytero
num concilium est celebratum, tale quid factura baptizare non audeant, ni praedictis fortassis officiis
fuisse audisli, sicut fieri praecepisli : timere debue- longius constitutis necessilas extrema compellat;
ras ne solus hoc ageres quod nullus Chrislianorum quod et laicis Christianis facere plerumque concedi-
unquam facere ausus fuit. Nam de infanlibus bapti- tur. > Et sanctus Gregorius scribens ad Joannem
zandis qui necdum baptizare noscuntur, quolies Larissaeum episcopum, dicit: <Secundum, inquiens,
necessilas exegerit, regula ecclesiastica per beatum de criminalibus capilulum adversus Adrianum epi-
Siriciura prolata demonstrat, dicens ita : Infantibus C scopum videtur esse propositum de infaulibus ejus
qui necdum loqui potuerunt per aetatem, ut his jussu a sacri baplismatis susceptione prohibitis ;
quibus in qualibel necessitale opus fueril sacri unda atque ita inablutos sorde peccati defunclos in lene-
baptismatis, omni volumus celeritale succurri, ne bris. > Vide, frater, quia esse hoc criminate capi-
ad nostrarum perniciem leudal animarura, si negato1 tulum sanctus demonstrat Gregorius. Sed et de
desideranlibus fonle salutari, exiens unusquisque de' ultima pcenitenlia, et viatico munere nulli negare
saeculoet regnum perdat et vilam. Quicunque eliam1 debere illius sententia suflicere tibi debuerat qui
discrimen naufragii, hostililatis incursum, obsidionis1 dicit : Venit filius hominis qumrere et salvare quod
ambiguum, vel cujuslibet corporalis a?gritudinem1 perierat (Luc. xix) : et licet misericordia Domini
desperationis inciderint, et sibi unico credulitalis> qua plena est terra illis qui ullimam pceniieniiaui,
auxilio poposcerint subveniri, eodem quo poscunt• et viaticum munus sibi dari deposcunt, si eis fneiit
iTiouiento temporis expetitae regenerationis praemiai denegaturo, subvenire possit qui corde credimt ad
consequanlur. Hactenus erralum in hac parle sufli- jusliliam, ore autem confllentur ad salutem, trans-
-eiat : nunc praefatamregulam omnes teneant sacer- flxi dolore cordis, et baplizata conscientia suis
dotes qui notunt ab apostolicaepeirae super quami lacrymis gratiam Dei incomprehensibililer perci-
Christus universalem construxil Ecclesiam, solidi-- " pianl, quod eis denegare jussisti,sicut in illo lalrone
tate divelii. Et beatus Leo dicil : < Principalis et' quod, ut beatus Augiislinus dicit,ex baptismi sacra-
maximi sacrainenli cuslodienda nobis est mysticai mento defuerat, complevil omnipotens benignitas;
et rationabilis exemplatio non indicta licentia, quai quia non superbia, vel contemptu, sed ex necessitate
in baptismo tribuenda periclitanlibus subvenitur : illi defuerat : tamen manifeslissime (ureus eris illa-
ita enim in has duas festivitales, Pascha scilicet, ett rum omnium animarum, si lua praeceplionesinepoe-
Pentecoslen, connexas sibimet alque cognalas inco-- nitentia et viatico niunere rebus humanis excedant.
lumium et in pacis securitate degenlium libera volai De vialico munere sanctae communionis sacrum
differimus, ul in mortis periculo, in obsidionis dis- Nicaenumconcilium dicit: < Quia generaliler omni
crimine, in persecutionis angusliis, in timore nau- cuilibet in exilu posilo, et ooscenti sibi communionis
fragii, nullo tempore hoc verae salutis singularee graliam tribui, episcopus probabiliter ex oblatione
praesidium cuiquam denegemus. > Et Africanumi dare debebit. > De qua sancta et mysiica synodo
concilium etiam eis infanlibus de quibus non inve- beatus Leo papa ad Anatolium episcopum Constan-
niuntur certissimi testes qui eos baplizatos esse5 tinopolitanum scribit dicens: <Quod illa Nicaeaocum
 521 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 522
canonum per sanctum vere Spiritum ordinata con-- A j interdicenda est, nec reconciliatio deneganda; quia
dilio in nulla sit parle solubilis. Nulla sibimet de) misericordiae Dei nec mensuras possnmus ponere,
mulliplicatione congregationis synodalia conciliai nec lempora diflinire, apud quem nullas palitur v.e
blandiantur, neque trecentis illis decem et octo epi-- niae moras vera confessio, dicente Dei Spirilu per
scopis quantumlibet copiosior numerus sacerdotumi prophelam : Cum conversus ingemueris titnc salvus
vel comparare seaudeat vel praeferre,cumtanto divi- eris (ibid.). >Et atibi : Dic lu iniquitates luas prior,
nitus privilegio sit consecrata, ut sive per pauciores,, ut justificeris (Prov. xvm). Item : Quia apud Domi-
sive per plures ecclesiastica judicia celebrentur, , num misericordia est, et copiosa apud eum redem-
omni penitus auctoritate sit vacuum quidquid ab) ptio (Psal. xxix). In dispensandis itaque Dei do-
illorum fuerit constitutione diversum. > Et sanctus5 nis non debemus esse difficiles, nec accusantium
Siricius etiam de apostatis, et idolorum cullu, ac3 se gemitus lacrymasque negligcre, cum ipsam pce-
sacrificiorum contaminatione profanatis decrevit, utt nitendi affectionem ex Dei credamus inspiralione
in ultimo flne suo reconciliationis gratia eis non de- conceptam, dicente Apostolo : Ne forte det illis
negetur : quia, dicente Domino, nolumus morleml Deus pcenitentiam, ut resipisCanl a diaboli taqueis,
peecatoris, tantum ut converlatur et vivat. Et san- a quo- caplivi tenentur ad ipsius volunlalem (II Tim.
ctus Innocenlius dicit, quia communionem dariob- 'Bn). Verum etiam, ut diximus, talium necessitati
euntibus placuit, et propler Domini misericordiami ita auxiliandum est, ut actio illius pcenilentiae,
qtiasi viaticum profecturis, et ne Novatiani haereticii nec communionis gratia, si eam eliam amisso vocis
negantis veniam asperitatem et duritiam subsequii officio per indicia inlegri sensus postulant negetur.
videamur. Tribuitur ergo cum pcenitentia extrema, At si aliqua vi aegritudinis ita fuerint aggravati, ut
coramunio, ut homines hujusmodi vel in supremis; quod paulo ante poscebant sub praesentia sacerdolis
suis permiltente Salvatore nostro a perpetuo exitio, significare non valeant, testimonia eis fidelium cir-
viudicentur. Et sanctus Coeleslinus dicit: < Agnovi-. cumstantium prodesse debebunt, ut simul et pceni-
mus, inquiens, poenitentiam morientibus denegari,( tentiae et reconciliationis beneficium consequan-
nec illorum desideriis annui qui obitus sui tempore> tur.
lioc animae suae cupiunt remedio subveniri. Horre- Et item idem sanctusLeo dicit: < Hocilaque admo-
mus, fateor, tantae impielatis aliquem reperiri, ut[ nilio nostra denuntiat, quod si quis fratrum contra
de Dei pietate desperet, quasi non possit ad se quo- haec constilula venire lentaverit, et prohibita fuerit
vis tempore concurrenti succurrere, et periclitantemi ausus admittere, a suo se noverit officiosubmoven-
sub onere peccatorum hominem pondere quo se ille duni, nec communionis nostrae futurum esse con-
*""
expediri desiderat liberare. Quid hoc rogo aliud est sortem, qui socius esse noluU disciplinae. Ne quid
quam morienti mortem addere, ejusque animam sua, vero sil quod praetermissum a nobis forte credatur,
crudelitale ne absoluta esse possit occidere? cura omnia decretalia lam beatae recordationis Innocentii,
Deus ad subveniendum paratissimus sit, et invitansi quam omnium decessorum noslrorum, quaede ecclc-
ad poenitenliam sic promiltat: Peccator in quacunque: siasticis ordinibus et canonum promulgata sunt,
die conversusfuerit peccata ejus non repulabuntur eii disciplinis ita a vestra dilectione custodiri debere
(Etech. xxxni). Et ilertira : Nolo mortempeccaloris, niandamus, ut si quis in ilta commiserit, veniam
sed tantum ut eonvertatur et vivat (ibid.). Salutemi sibi deinceps noverit denegari. Item idem de dam-
ergo homini adimit quisquis ei mortis tempore pce- natione violatoris sacrorum ex hujusmodi re consti-
nitentiam denegavit; etdesperavit de clemenlia Dei, tulorum. El quia haec, frater, ignorare non vales, et
qui euin ad subveniendum morienti sufficere vel[ hoe judicium jure depromptum non nescis, praeserlim
moraento posse non credidit. Perdidisset latro ini cum non cathotici episQopi, sed Novatiani haerelici,
cruce praemiuroad Christi dexteram pendens, si illum ut beatus Innocentius, et sanclus Ambrosius et
unius horae pcenitentia non juvisset; cum esset in caeteri quique orthodoxi doclores demonstrant, sit
poena poeniluit, et per unius sermonis proraissionem rn isla perniciosissima et exitiabilis atque exsecrabilis
haliilaculum paradisi Domino promittente promeruit. secta : cavere debueras ne talia sicut oblata mihi
Vera ergo ad Dominum conversio in ultimis posi- ecclesiaetibi commissae petitio monslrat, inconsulte
torum mente potius est aestimanda quam tempore, praeciperes : puto enim le legisse epislolam sancti
prophela hoc laliler asserente : Cum conversusinge- Augustini ad Honoratum episcopum, in qua invenire
mueris, tunc salvus eris (ibid.). Cum ergo Dominus potuisti potius te mori debere cum plcbe libi com-
sit cordis inspeclor, quovis tempore non est dene- missa, quam ut illis desint sine quibus vivere et
ganda pcenitentia poslulanti; cum illi se obliget ju- salvari non possunt sacramenta coaleslia. Qua de
dici, cui occulla omnia noveril revelari. > Et sanctus re, fraler, vide ne lu sis homicida, et eliam homi-
Leo : < Poenitentia, inquit, quae dilata est cum stu- cidarum homicida, quia sacramenta coeleslia plebi
diosius pelita fuerit non negetur, ut quoquomodo ad subtrahi facis, sine quibus vivere non potest, cum
indulgentiae medicinam anima vulnerala perveniat. adsint qui eadem sacramenta licite ptebi valeanl
Et item : His autem qui in tempore necessitatis, et ministrare.
in periculi urgentis instantia praesidium poenitentiae, < Pertimesce nihilominus quod de sententia sancii
et mox reconcilialionis implorant, nec satisfactio Evangelii qua Dominus dicit: Si quis vobis aliquid
PATROL.CXXVI. 17
 523 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 524
dixerit, dicile qitia Dominus his opus habet, et con- A dendum non est, servandum sancto Spiritu sugge-
festim dimitteteos (Matth. xxi), loquente in eis Spi- rente sibimet censuerunt.
ritu sancto noslri dixere majores : Doctoribus, in- Et post aliqnanta: < Quod idcirco dicimus, ut
quinnt, praecipitur, ut si quid eis obstiterit adversi, adverlat charitas tua adeo nos canonum praecepta
si quis verbo contradixerit verilatis, si quis prohi- servare, ut ita constitutio quoque nostra diffiniat,
buerit peccatores splvi a laqueis diaboli, et per quatenus metropolitani sui unaquaeque provincia in
confessionem fidei Domino adduci, non tamen a omnibus rebus ordinationem seriiperexspectet. > Et
praedicandodesistant, sed constanter insinuent, quia Africanum concilium scribens ad Coelesiinumpa-
Dominus ad aedificandamEcclesiam suam talibus pam : < Decreta, inquit, Nicaenasive infciioris gradus
opus habet. Et proh dolbr! cum nemo his contra- clericos, sive episcopos ipsos suis melropotitanis
dicat, tu econtra implorantibus contradicis; alligans commiserunt. >Et sanctus Leo ad AnastasiumThes-
eos ne divina niunia populis exsequaniur, quorum salonicensem episcopum : secundum sanctorum Pa-
interest sacra missarum oflieia celebrare, mysticam trum, inquit, < Canones Spiritu Dei conditos, et
dislributionem spiriluajjs alimoniaecorporis scilicet totius mundi reverentia consecratos, metropolilanos
et sanguinis I)omini nostri j|esu Cbristi in remissio- singularum provinciarum episcopos, quibus ex dele-
nem peccalorum fidelibus distribuere.per lavacrum B ] gatione nostra fraternitatis tuae cura praetenditur,
regenerai-ionisde potestate diaboli in regnum Christi jus traditae sibi antiquitus dignilads intemeralum
non bapliza(os transferre; per januam reconcilia- habere decernimus : ita ut a regulispraestitutis nulla
tionis et vialici muneris sancUficalionemanimasab aut negligenlia aut praesumplione discedant. > Et
aeternointeritu liberare, Domino de ccelestibus tihi item ad Theodorum Forojuliensem episcopum :
clamante : quia pastor bgnus animam suam ponit pro < Sollicitudinis, inquit, luae is ordo esse debuerat,
ovibussuis (Joan. x). Qui fecit quod docuit, ostendit ut cum metropolitano luo de eo quod quaerendum
quod jussit, cum praeduce Juda cohors et mi- esse videbatur conferre; quia in causis quaead gene-
nistri Judaeorum venerunt, ut eum et stios cape- ralem observantiam pertinent omnium Domini sa-
rent dixit : Si me qumritis, sinite hos abire (Joan. cerdolum nihil sine primalibus oportet impleri.
xvni), sicque comprehendi se pertulit, et qui Certum est enim quoniam illa quaebaptizandis par-
populos ad fidem converterent, et conyersis sa- vulis, et de ultima pcenilentia , et vialico munere
cra mysteria celebrarent, solutos abire permisit. nulli denegando ex sacris regulis praemisi, ad gene-
Nam si te provocanle aliquid tibi adversi accidit, ralem observanliam Dominisacerdolum pertinent,
patienter ferre debueras, usque dum egp qualiscun- contra quaeinconsulle praeciperenon debueras. > Et
que metropolitanus tuus cum cqepiscopis et confra- C ( Antiochenumconcilium dicit: < Per singulas regio-
tribus nostris Domini nqslri regis clementiam pro nes episcoposconvenit nosse metropolitanumepisco-
te adirem; et sicut jaro fecimus, quodjuste et ratio- pum sollicitudinemtotius provinciaegerere; proptcr
nabiliter ab eo poslularemus, utique obtineremus. quod ad metropolim omries undique qui negotia
Unde nihil dubitamus quin Domino coqperante obti- videnlur habere concurrant: Unde placuit eum et
nebimus quod juste et rationabiliter pqstulabinius, honore praecellere,et nihil amplius praeler eum cae-
tantum ut tua insolentia nostris petitionibusiiqn ob- teros episcopos agere, secundiim antiquam a patri-
sistat: quia etiam iu hac tuae praesumptionis prae- bus nostris regulam conslitulam, nisi ea tantum quae
ceptione contra Scripturarum tramitem contraque ad suam dioecesimpertinent, possessionesque sub-
sacras regulas egeris, tibi ex loci noslri offiqione- jectas. Unusquisque enim episcopus habeal suae
cessarium duxi ostendere : Scriptum est enini: fn- paroch.i33potestatem, ut regat juxta reverentiam
terroga Patrem tuum et annunliabil tibi; majores singuliscompetentem, et provideiitiam gerat omnis
tuos, et dicent tibi (Deut. xxxn); et: Palpebrai lum possessionfs', quae sub ejusdem poteslate; ita ut
prwcedant gressustuos (Prov. iv); et: Omniafac per presbyleros et diaconos ordinet,'et singula suojudi-
consilium,et postfactum nonpainitebis(Eccli.xxxn). > cio comprehendat; amplius autem nihit agere ten-
Et sacrum Nicaenum concilium dicit : Anliqua D I ient prae(crantjstitem nietropolitanum. < Diligenter
consueludoservelur per ^lgyptum, Libyam, et Pen- aUendeguqd dicittir presbyteros et "diacorios paro-
tapolim, ita ut Alexandrinus episcopus horum om- chiaesuaeordinet episcopus : ordinet autem et non
niumhabeatpotestatem, quia et urbis Romaeepiscqpq exordinet, nec conira regulas ab oflicio submovea'
parilis rhos est. Simililer autem et apud An^iochiam, vel suspendat : et ibidem subsequitur, singuta suo
caeterasqueprovincias suis privilegia serventur ec- judiciq comprehendat: singuta aulcm dicit ut suo
clesiis. Quod capitulum sanctus Bonifaciuspapa ad judicio cqmprehendat, et non quaead generalem ob-
Hilarium Narbonensem episcopum scribens exponit seryanliam omnium Domim pertinent sacerdotum,
ita. Convenit nos paternarum sanctionum diligentes quae,utLeodicit, sine primaiibus non oportet im-
esse custqdes; nutli elenim vidclur incognita synodi pleri. El noli claudere aures cordisad.id quod ibidem
constitutio Nicaenae,quaeita praecipitut eadem pro- diligenlissimedicitur : tjnusquisque, inquit, episco-
prie verba ponamus, per unamquamqueprovinciam pus b.abegtsuaeparqchiaepotestatem, ut regat juxta
jus metropolilanos singulos haberc debere, nec cui- reverentiam singutis competeutem. Proinde cdvere
quam duas essc subjectas. Quodilli, quia alitcr cre- debueras ne concessa tibi tuae parochiae polestate
 OPUSC.ET EPJST. IN CAUS.AHJNCMARILAUDUN. &2G
525
sibulereris, qui dicunt ut yj
ALeo scribit, eliam in dubiis et obscuris cavere
contrahos, sa,crosca^uones, moras habere, supra-
rega,t epispopus suam parQchiamjuxla reverentiaiu debueras, et nultas sustinet
denuntiabo esse omni penitus vir-
siuguUscompetentem,et n,on subr4gat(f. subruat], dicta auptorilate
sicut tu (ecisti, quaulum e* *e fuit, exitio juxta irre- tute vacuuin quidquid a te ex praedictis capilulis
vereptiani cqpctis inconipelcpteni. Omnibus enimi praeceptum est ab illorum conslitulione diversum.
qu.a,mexbjbuisti in tua parochia noscitur In cujus luoe praesumptionisevacualione, ut partim
ir.re.vepe.n.tia,
esse ii|cqmpe(eus, quae ad pmnium probatur perli- sensu, partim verbis utar beati Gelasii, non novae
- veteris constituti exse-
nfiye,exitium,; cum singulis de singulls, quanto ma- constitulionis auclor, sed
gis de, pluribus timendum Dominus dicat : Quii cutor exislo, quod non solum praesuli melropoli-
scaij^a,l\iaveritunum de pusillis istis qui in me cte- la^no,sed et cuicunque est pontitlcilicilum, quoniam in
(/yj;<, expedit ei u{ §uspendaturmoia asinaria colloi error qui semel est cum suo auctore damnatus,ef-
ejus, el d^emergaturin profundummaris (Matlh. xvm;; panicipem, quolibet modo pravae comrounionis
Marc. i^; Luc. XYU) : quia, ut bealus monslrat Gre-- fecluni exsecta(ioncmsui gestat et pcenaro. >
goriu|, ad sanctitatis speciem deducto, et verbo vel1 HINCMARIRHEMENSIS
exeiiiplqcaeterpsdestrtien^i, melius profecto fueritt
ut hunc atl mqrteu» sub ex(priori habitu terrena BAD 1 • '• EUMDEM.
acla, cqnslringereot,, guam in sacro officiopositus HiNCMApsRUemorum episcopus dilecto fratri
caeterismqrtem verbo et opere propinaret. Quia ni- HiNCUAuoLai^dnviensi coepiscopo nostro salutem.
mirum si solus caderet, utcunque h|inc tolerabilior Ante non lqngum tempus inconvenientes atque
inferni pcenacruciaret. illicitas excommunicationesin eos eliam qui ad te
Pi;o|ptere.a,frater chariss.ime,rogo, hortor, depre- non pertinebant ira praecipitiet perturbata contra
cor, et quanta possura (Julcedineac humilitale ex- sacras regulas jaculasti, unde maximum scandalum
poscp, et metropolitana auctoritate cojtnmoneo,ut in hoc regno, et in ista ecclesia commovisti: de
sicut Dominus praecipitper prophetam, quantocius3 quibus excommunicationibus nuper in Vermeria te
has distolvas colligationesimpietatis, sokas hos fasci- una cum fratribus, et coepiscopis nostris conveni,
culos deprimentes(Isa. LVIII), dimitte eos qui a te3 easque iicet non sine tui calumniosa invidia his
conslricti sunt Uberos, et hoc omne onus disrumpe : quibus ipsas maledictiones irrogaveras quomodo
ailendens qtiod papa Hilarius iu decretis suis dicit:: dissolvisti, a nobis commonilus ut in proferenda
<Qui, inquiens, in causisDeiconlumacia,vel conlem- sententia de caelero nullalenus praeceps existeres :
ptu deliquerit, aut ipse qupd perperam fecilaholeres sed tu addens pejora prioribus, sicut data raihi
noluerit, in se quidquid uiaji non resecarit inveniet.• C I pelitio aLaudunensiEcclesia monstrat, in vindiclam
Quapropterqui te scis quibusdauipxaepositum,sicutt injuriarum tuarum praecepisti, ut in commissa tibi
sanctus Leo in decretis suis ad Anqstasium Thessa- parochia nemo missam cantaret, nemo commu-
lonicensemepiscopum djcit: non moleste feras ali- nionem sacram, perciperet, cum Dominus tradens
quem tibi esse praplatun»,sed obedientiamqu.ai»exi- sacrosancta mysteria corporis, et sanguinis sui
gis eliam ipse dependas, et sicut non vis grayis,one- cetebranda suis discipulis, et per eos omnibus sacer-
ris a me impositam tibi sarcinam ferre, ita non[i dotibus dixerit: Hcec quotiescunquefecerilis in mei
audeas aliis imporlabile pondus imponere: disci- memoriam facietis (Luc. xxn); et de corpore et
puli enim sumus humilis et milis magistri dicenlis : sanguine suo : iVisi manducaveritis,inquit, carnem
Discilea me quia mitis sum et humilis corde, et inve- '- filii hominis, et biberilisejus sanguinem, non habe-
nielis requiem animabusveslris: jugum enim meum n bitis vitam in vobis (Joan. vi). Praecepisli quoque ut
suave est, et onus meum teve (Malth,.xv),. Et si,, nemo parvulos, eliam morlis urgcnte pericuto in tua
quod absit, his sacris ac regularibus monitis obedire e parochia baptizaret, cum Dominus dical : Docete
renueris, scijo inetropolitaoa auctoritate, fulta apo- >- omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et
slolicaesedis, et canqnum sacforum judicio, sicut it Filii, et Spiritus sancti (Marc. xvi); et: jVisi quis
praemisimus,Iianc pestiferam alque mortifevam ex-- J) renatus fuerit ex aqua et Spirilu sancto non inlrabit
communicationemluam solvendam.Nam si quaelibei * in regnumccelorum(Joan. m). Vetuisti nihilominus
pcrsqna tuae parochiae a te excommunicata forel, l, ut nemo quemquam ultimam pcenilentiamvel recon-
unde dubitari pos^setu^ruin sicut sacri Nicaenica-i- ciliationerareciperet, vel poscenti ultimo sacraecom-
nones dicunt, pusiHaiiiniitate, aut cqnlenliqne, vel il munionis viatico subveniret, cum Dominus om-
alio quotibet vitio tuo vi,d,erei[Ur a congregatione e riibus praedicet. Pcenilentiam agile, appropinqua-
seclusa, exspectarem ulique, usquequo omnibus is bit enim regnum calorum (Mallh. m). Et Jacobus
communiter simul episcqpis coygregatis provinciae 3e apostolus: Infirmatur, inquit, aliquis in vobis, indu-
discuteretur hujusmqdi quaeslio,et vel libi, vel in xi cat presbyterosEcclesiw,et orent super eum, ungen-
communi placcret bumanio^em,pjo, t,alj ferre sen- i- tes eum oleo.in nomineDomini,et oratio fidei salvabil
tentiam. Nunc autem quia tam. ma^iifcste causa ia infirmum,et allemMl eum Dominus; et si in peccati*
patet exsecra,bilis atque exitiabilis esse a le prae- s- sit, dimitlet}turei. Confileminiergo -alterulrumpec-
cepta, ut praeceptisevangelici^s i§ cata vestra, et orate pro invicemutsalvemini(Jac.v).
contraria, el decretis
sauctorum iuveuiatur adversa, quod, ul, sanctus is Et sanclus Gregorius de resuscitntione qualriduani
527 HINCMAIURHEMENSISARCHIEPISCOPI 828
mortuiloquensdicit, quiaillos nosdebemusper paslo-• A / mihi ministrat me sequatur (Joan. xn), id est me
ralem auctoritalen» solvere, quos auctorem noslrum1 imitelur; de quo scriptum est: Qum ccepitJesus
cognoscimusper suscitanlem gratiam vivificare. Quae i facere, et docere (Act. i), qui fecit et docuit, quae tibi
nimirum vivificatioante operationem rectiludinis inI in tuarum injuriarum tribulatione agendura et ju-
ipsa jam cognosciturconfessionepeccati.Veniat itaque> bendum fuerat: nam imminente suae passionis arti-
foras mortuus, idest culpam confitealur pecca(or, ve- culo pro se et pro suis, sed et pro bis qui credituri'
nientemveroforassolvantdiscipuli, ut pastoresEccle- erant per verbum eorumineum, Patrem oravit se-
siaeei pcenam debeant amovere quam meruit, qui noni cundum humanitatem qui omnia donorum munera
erubuit confileri quod fecit. Et de corpore, ac san- largilur cum Patre divinitatis aequalitate.Elqui prse-
guine suo, in quibus salus animarum et corporumi cepit discipulis suis dicens : Orale pro persequenti-
nostrorum consistit, Dominus dicit: Qui manducat! bus et calumniantibus vos, ul sitit fitii Palris vestri
meam carnem, et bibit meum sanguinem habet vitamj qui in cmlis est (Matth. v; Luc. vi), in cruce non
mlernam, et ego resuscitabo eum in novissimodie. solum pro suis persecutoribus, verum et pro suis
(Joan. vi). Quae resuscitatio discreta erit ab eorumt interfecloribus exoravit, et nunc sedens ad dexteram
resuscilatione qui non manducanl carnem filii homi- Patris inlerpellat pro nobis. Jussit etiam discipulis
nis, el non bibunt ejus sanguinem, ac per hoc noni fi ' suis antequam pateretur, cum taederet et moestus
habebunt vitain. Jussisti etiam maximam inhumani- esset usque ad mortem, ut orarent ne in tentatio-
talemutnemo mortuum in tua parochia sepeliret,( nem intrarent. Et sicul legirous, Oratio fiebat ab ec-
cum Dominus per prophelam egenos et vagos quem- clesia (Act. xn) pro Petro recluso in carcere et vin-
que in domurosuam inducere jubeat, el Dominusin, cto calenis duabus; sed et Petrus oravit, sicut legi-
jttdiciodicet, Hospesfui, etsuscepistisme (Matlh.xxv),( mus, pro Ecclesia. Paulus quoque in persecutioni-
ct tu hospilium in ventre omnium matris scilicetl bus, in carceribus, in vinculis atque catenis positus,
terrae morluis denegari jussisli, de quibus praecepta, sicul legimus, saepeab Ecclesia orari poposcit ut li-
evangelica atque apostolica, et sanctorum decreta, beraretur ab infidetibus et importunis ac malis ho-
libi direxi, quaesicut mihi non incerta relatione re-. minibus, sed et ipse oravit pro Ecclesia. Jacobus
nunciatum est suscepisti quidem illa, sed Iege'reno- apostolus praecipitalus de pinnaculo templi, flexis
luisti, cum dicat Aposlolus : Quwcunquescripla sunll genibus oravit pro suis occisoribus. Et bealus Ste-
ad noslram doctrinam scripta sunt, ut per consolatio- . phanus posilis genibus oravit pro se lapidantibus.
nem Scripturarum spem habeamus (Rom. xv) : quii Et Apostolus de hujusmodi loquens dicit nobis: Quo-
enim doctrinam et consolationem Scripturarum ab- rum inluentesexitum conversationis,imitamini fidem
nuit, spem salutis ,se non habere ostendit: nami C *• (Heb. xm). Et item Jacobus apostolus dicil: Trista-
beatus Joannes apostolus a Domitiano principe ini tur aliquis vestrum, oret animo wquo, et psaltal; et:
Palhmo insula relegatus, et humana consolatione de- Orale pro invicem ut salvemini(Jac. v) : genus esl
stitutus, consolationem revelalionis quam divinituss enim non contemnendum exauditionis cum cordis
acceperat in eodemexsilio ac relegatione manu pro- contritione ad Dominum clamare in tribulatione, sic-
pria scripsit, et ad Ecclesias quibus missus fueratt ut scriplum est: AdDominumcum tribularer clamavi
prsedicare, direxit. Et sanctus Paulus aposlolus adI et exaudivitme (Psat. cxix).
Timotheum scriBens dicit : Memor eslo Jesum Chri- Tu aulem contra haec novus doclor, imo novus
stum resurrexisse a mortuis ex semine David secun- piDesumptorinjuriatus, missam, ut audivi, non vis
dum Evangelium meum, in quo laboro usque ad vin- cantare, nec etiam audire, et quasi aliorum oralione
cula quasi mala operans, sed verbumDei non est al- non indigens vetuisti pro le, el pro se orare libicom-
ligatum: ideo omnia sustineo propter electos, ut ett missam Ecclesiam, et causa tuae injuriae jussisti
ipsi salutem consequanturquw est in Chrislo Jesu cum u Christo in membris suis, qui sedens ad dexteram
gloria cmlesti(II Tim. n). Patris dixit Paulo : Quid me persequeris? (Act. ix et
El tu, frater charissime, non solum ea legere quae e xxvi) injurias imporlare et mortem inferre. Paulus
tibi misi, et mihi respondere cum posses debueras;; -Dquoque el Silas quorum locum lenere debes, in ec-
verum et minislros Ecclesiae tibi commissae quibuss clesia caesi virgis, et raissi in interiorem carcerem,
modis possesdebueras non excommunicationeligare,; pedes habentes striclos in ligno, media nocte ado-
sed consolari et adhortari ut in divino servitio, ett rantes laudabant Deum, et audiebanteos qui in cu-
assidua oratione, et salvalione populi libi commissi ;i stodia erant. Subito vero terraemotusfaclus est ma-
laborare studerent. Etsi medigne propter indignita- gnus, ita ut moverentur fundamenta carceris, et sla-
lem meam despicis, lamen professionis, ac subscri- tim aperla sunt omnia ostia, et universorum vinciila
ptionis tuaememor non debueras in qualicunque me- soluta sunt. Expergefactus autem custos et videns
tropolitanoluodebitam obedientiam denegare, quam(i apertas januas carceris, evaginato gladio volebatse
a luis subditis etiam in his perniciosis tuis jussioni- interficere, aestimans fugisse vinctos : clamavit au-
bus exigis. Quapropter ilerata commonitione, proo tem Paulus voce magna dicens, Nihil feceris tibi
loci mei officiole convcnire congruum duxi, suadenss mali, universienim hic sumus (Act. xvi). Et tu tantam
ut quod mate ligasli dissolvas ; Dominus et Creator,-, benignilatem Ecclesiaetuae iiliis libi coromissis non
ac Redemptor, atque Salvator nosler dicit: Si quU <s es passus impendere, quantam idem Paulus suo ad
529 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 530
mortem cuslodi impendit. Unde, frater, moneote ite- Aut A praejudicium tibi vel parochiae tuae non inferam,
rum paterna et fraterna dilectione atque auctoritate obaudio. Quod petisti ut judicium libi vel parochiae
metropoUtana,resipisce ab hac prava intenlione, et tuaenon inferam, non obaudio : dicit enim Dominus
concordans praeceptis evangelicis atque aposlolicis, per prophetam : Si feceritisjudicium inter virum et
et sanctorum decretis, quae tibi in altera rotula pri- proximum ejus (Jerem. vn), et reliqua. Et Sapientia
dem misi, non dedigneris eis, et cum eis patrono per Salomonem : Ertte eos qai ducuntur ad morlem,
tuo sancto Remigio, in cujus sede, licet indignus se- el qui trahuntur ad inleritum liberare ne cesses (Pr.
deo, dicere quod sanctusapostolus Paulus dixitetiam xxiv). Quod mihi a Domino, quem suo judicio in
suis minoribus: Si cui aliquid dohastis, et ego(II Cor. metropolitana sede Rhemorum provinciae conslituere
n ). Obaudi, obsecro, illorum decreta salubria per voluit, praecepi audio de his qui tua praeceplione du-
quos locutus est Chrisius, ne, quod absil, tibi dicat : cuntur ad mortem, et trahuntur ad inlerilum. Et
Qui esl ex Deo, verba Dei audit, propterea vosnon decrela Nicaena,sicut Africana synodus scribens ad
andilis, quia exDeo non estis (Joan. vm). Pertimesce, CccLstinum papam demonstrat, sive inferioris gra-
rogo, quia sanctus Innocenlius, beatus Ambrosius, et dus clericos, sive episcopos ipsos suis metropolilanis
caeteri caiholici doclores baec quaejussisti de non apertissime commiserunt. Et sanctus Bonifacius ca-
suscipiendis poenilenlibus ad poenitentiam haeresim B I pitulum Nicaeniconcilii exponens, posl alia diffinivit
dicunl esse Novati Iiaerelici. Et non baptizare parvu- quatenus metropolilani sui unaquaequeprovincia in
los in mortis periculo consiitutos scbisma est maxi- omnibus rebus ordinationem semper exspeclet. Et
mum ab universali Ecclesia. Et in decretis aposlolicae Antiochenum concilium : Per singulas, inquit, re-
sedis legimus quia sicut universalis Dei semper te- giones episcopos convenit nosse rnetropolitanum epi-
nuit, et tenet Ecclesia, schismaticus et haereticus scopum sollicitudinem tolius provinciae gerere, pro-
nisi conversi fuerint ad sanclam matrem catholicam pter quod ad metropolim omnes undiquequi negotia
el apostolicam Ecclesiam, in regnumDei intrarenon videntur habere concurrant. Et cautum est sacris
possunl, sed pars eorum est in gehenna : et si de canonibus utnullis liceat apud se celebrare concilia
pane ccelesti, idest de suavitate divina gustant ge- praeter eos quibus metropolitana jura videntur esse
bennae participes, judicium sibi sumunt. Propterea, commissa : in ipsis autem conciliis adsint presby
frater, ab hac secla, et ab hoc schismate revoca teri et diaconi, et omnes qui se laesosexistimant, ct
sensum liium, ct sequerequod sanclus Ccelestinusin synodi experiantur examen. Propterea quod petisti
decretis suis adGalliarum episcopos scripsit dicens : ut judicium tuae parochiae non inferam, conlra regn-
Obsecrationum, inquit, sacerdotalium sacramenta las sacras pelisti, et dicendum est tibi ab Apostolo
respiciamus, quae ab aposiolis tradita in loto mundo, C * cum hujusmodi petitoribus: Petilis, etnon accipitis
a*que in omni calhoiica Ecclesia uniformiter cele- eo quod male petatis (Jac. iv): unnsquisque enini
brantur, el legem credendi lex staluat supplicandi : episcopus, inquit Antiochenum concilium, babeat
cum enim sanclarum plebium praesules mandata si- suaeparochiae potestatem,ut regat juxtareverentiam
bimetlegationefunguntur apud divinamclementiam, singulis competenlem, et providenliam gerat omnis
humani generis agunt causam, et tota secum Eccle- possessionis quae sub ejusestpoteslate;ita ulpresby-
sia congemiscenle postulant et precantur, ut infide- teros et diaconos ordinet, et singula suo in judicio
libus donetur fides ; ut idololatraeab impietatis suae: comprehendat, amplius autem nihil agere lenlet
liberentur erroribus; ut Judaeis, ablato cordis vela- praeter antistitem melropolitanura. Ex hoc capitulo
mine, lux veritatis appareat; ut haereticiad catholicae quaedamsunt quac libi in prcemissa rolula scribenda
fidei perfectionem resipiscant; ut schismatici spiri- dictavi, sed notarius angustia lemporis coarctatus
tum redivivaecharitalis accipiant;ut tapsis pceni- celeriter scribens intermisit; sed ea quae libi scri-
i.enliaeremedia conferantur; ut denique calechume- pseram ad meum opus diligentius scriberejubens de
nis ad regenerationis sacramenla perduclis ccelestis; tnbulis relevari feci, videlicet diligenter attende
misericordiae aula reseretur. Et haec conferens in; _, quod dicitur, presbyteros et diaconos parochiae suae
corde tuo noli pietatis viscera petentibus salutemi ordinet episcopus; ordinet autem, et non exordinet,
claudere, sed pcte Deum omnipotentem, ut et in tes nec contra regulas ab officiosubmoveat, vel suspen-
impleat quod per prophetam otim pollicitus est di- dat, et ibidem subsequitur; singula suo judicio com-
cens : Auferam a vobis cor lapideum, et dabo vobisi prehendat: singula aulem dicit ut suo judicio com-
cor carneum, et faciam ut in prwceptismeis ambuletis,, prehendat, et non quae ad generalera observantiam
et operemini(Esech. xxxvi). omnium Domini pertinent sacerdotum, quae, ut Leo
Caeterumfratres nostri quos ad te misi mihi re- dicit, sine primalibus non oportet impleri. Et noli
nuntiaverunl te illis praecepisse, ut me precarenturr claudere aures cordis ad id quod ibidem diligenlis-
propler Dei reverentiam, et sanctorum ejus et sedis5 sime dicitur : Unusquisque, inquit, episcopus ha-
apostolicae auctoritatem ne cogerem te respondere5 beat suaeparochiae potestatem, ut regat juxta reve-
quandiu in tali detineris custodia et absentia cleri- rentiam singulis competentem.
corum tuorum, nec judicium, nec praejudiciumin- Proinde cavere debueras ne concessa tibi tuaepa-
ferrem tibi, vel tuae parochiae. Quae petitio partimi rochiae potestate contra hos sacros canones abutere-
non est jusla, neque rationabilis : quod enim petistii ris, qui dicunt ut regat quis episcopus suam paro-
531 HiNCMARIRHEMENSiS ARCHIEPISCOPI 552
chiara juxta reverentiam singulis competcntem, el A j et juslum non inlerficies (Ddniel. vm), id est quibus
rion subrigat, sicut tu fecisli quantuni ex te fuit ligandi alque solvendi est a Deo collata potestas, non
exitio juxta irreverentiam cunctis incompetentem : de supercilio Pharisaeorum assumant ut vel damnent
omnibus enim irreverentia quam exhibuisli in tua innocentes, vel solvere se noxios arbitrentur, cura
parochia noscitur esse incompetens, quae ad omnium apud Deum non sententia sacerdotum, sfed eorum
probatur perlinere exitium, cum de singulis, quanto vita quaeratur. Legimus in Levitico (bap. xiv) de
magis de pluribus timendum Dominus dicat : Qui leprosis ubi jubentur ut ostendant se sacerdotibus,
scandalizaveril unum de pusillis istis qui in me cre- et si lepram habuerint tunc a sacerdote inimundi
dunl, expedit ei ut suspendalur mola asinaria colto fiant, non quod sacerdotes leprosos faciant et im-
ejus, ul demergalur in profundum maris (Matth. mundos, sed quod habeant nolitiam leprosi et noii
XVII; Marc. ix); quia, ut beatus monstratGregorius, leprosi, et possunt discemere qui mundus quive
ad sanctitatis speciem deduclo, et verbo, vel exem- immundus sit. Quomodo ergo ihi leprosum sacerdos
plo caeteros destruendi melius profecto fuerat, ut immundum facit, sic et hic cui Dominus ligandi et
hunc ad morlem sub exteriori habitu terrena acla solvendi poleslatem dedit, alligat et solvit, videticet
constringerent, quani in sacro ollicio positus caeteris " episcopus elpresbyler, id est, non eos qui insontes
mortem verbo vet opere propinarcl : quia nimirum sunt alliget, vel qui noxii solvat, sed pro oflicio suo
si solus caderet, utcunque bunc tolerabilior inferni cum peccatorum ex veritate cognoverit varielates,
pcena cruciaret. Quod mandasli ul 11011le cogeren» sciat qui secundum aucloritalem tigandus sit, quive
rcspondere in absentia clericorum luorum, demon- solvendus. Et sanclus Gregorius episcopo Nichole-
slrasti le non recte intelligcre sententiam canonum ranae civitalis pro quibusdani culpis in pcenitenliam
Carthaginensis concilii qua dicitur cpiscopus nullius deputato de ejus ecclesia dicat valde esse durum, ut
causam audiat absque praesentia clericorum suorum, quousque causa ipsius episcopi subtiliter requiralur,
licel jam libi dixerim qualiter sit intelligenda, el iion habeat Ecclesia illa presbyterum qui sacrum illic
qua de re fuerit consliluta.Quod autem mandasli ut, opus valeat celebrare.
sicut mibi dominus apostolicus scriptis maiidaverat, Et ad Maximinianum archiepiscopum Syracusa-
libi licentiam Romam eundi impetrcm, non mihihoc num scribit, ut Venantii palrilii, cujus homines in
dominus apostolicus mandavit : habeo enim illius episcopium ejus irruerant, et diversa hostili morc
epistolam salvam et incorruptam, in qua hoc quod niala cominiserant, et ob id ipse et sua domus ab eo
mandasli non continetur. Quod mandasti quoniami cxcommunicati erant, ejusdem Venanlii oblationes
in synodo nuper in Vermeria tiabita sedem apostoli- reciperet, ct ipsi ac domui ejus missarum peragi
cam appellasti, manifestissime omnes Jlli episcopi " mysteria permitteret , dicens : Quia ita terrena
amplius quam viginti qui adluere in synodo regula- agi debel utilitas, ut nullum nos jurgium a cha-
riter tc sedem aposlolicam non appellasse cogno- rilatis valeat connexione disjungere ; et ila (i-
scunl. Quodmandasti quia sedcm appcllas apostoli- liis nos sacerdotes oportet sacerdotalem affectum
cam cum in judicio nostro ideni in episcopali judicioi impenderc, ut in causis, prout ralio suffragalur, ju-
secundum sacros canoncs sedem apostolicam appel- risdiclioncm Ecclcsiae nostrae debeamus miniine
laveiis, liabemus ordinem rei qualilcr inde agere, praelerire. Sed ct communicantes Maximo episcopo
debeamus. Caeterumnec tibi, nec cuiquam alii Ro- a sc cxcommunicalo isdem bealus Gregorius eliam
mam ire quantum ex nie est contradico. Data VIII [ noii pelentes absolvit hocmodo. Quosdam, inquiens,
Kal. Jun. praesenlis secundaeindictionis. ad coniiiiuiiicandum eidem praevaricatori violenter
esse compressos : quosdam aulem vestrum audivi
HINCMARl RHEMENSIS
ignoranlia lapsos. Omnipotentem Dominum depre-
ADPRF.SDVTEROS ET DIACONOS ECCLESI/ELAUDUNENSIS. cor, ut eos qui huic pravilali minime consenserunl
HINCMARUS Rbemorum episcopus nc plebis Deii perpetua graliae suae protectione custodiat, et oplata
famulus, presbyteris, diaconibtis ac rcliquis ecc'.e- eis largilate respondeat: et illos quos aut studiuni,
siaslicis ordinibus in Laudunensi Ecclesia consisten- aul ignoranlia, aut quaelibet alia causa traxit in cul-
libus, salutcm. pam, abomni realti peccatorum, atque ab omnibus
Sicut pelilio niilii a vobis per quosdam commini- vinculis alienae obligationis absolvat, omriibusque et
slros vcstros vice omnium vestrum datn conlinet, in pracsenli vita protectionis suae gratiam tribuat et
frater et coepiscopus nosler Hiricmarus causa inju- nos dc vobis in aelerna patria gaudere concedat.
riarum suariim vos ab oflicio ecclesiastico, et omnem Quia vero isdem frater ac coepiscopus nosler bis
parochiam sibi commissam a perccptione et coni- quaeipse commoverat benignilale principali, et meo
munionc vivificorum mysleriorum nostrae redem- ac fratrum et coepiscoporum nostrorurn, quorumdam
plionis exconimunicavit. Qua de re, sicut a qtiibns- etiam aliorum Dei fidelium interventu proul rationa-
dam dicitur, plurimi sine sacri baptismalis regene- bilius paci atque concordiae convenire perspeximus,
ratione,.et sine ultima posnilentia petila et non im- non sine magno labore sopitis pro quibusdam causis
modestiaeincon-
petrala, alque sine vialico munere obierunt. Cumi ct redivivis conlen tionibus episcopali
Daniel propheta de dictis Domini teslimonium con- venienlibus, sua contumaciaexigente, ut audilucom-
tra inique judicantes perhibeat dicens: Innocentems peri, jussione domini nostri regis interim a sua est
 533 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSAHINCMARILAUDUN. 534
ccclesia separatus, usque dum cpiscoporum consitio A t congruiirh non remandasli: verurn nec quando le
traclet qnaiiter ejus provincia corrigalur, metropoli- coram aomiriondslro rege, el quibusdnm corifratri-
lana sollicitudinevestram commoncodilectionem, ut; bus, et coepiscopis nostris verbis Apdstoli rrioniii
quoniam illud nefandum vinculum praeccptisevan- (II Tim. i) ut non negligefes gratiam Dei quae data
gelicisatque apostolicisconlrariiim, et decretis sanc- esi tibi per manuum mearUriiimpositirinerri,'mihi ad
lorum adversum, quod visus fuerat aliigasse, sicut rem pefiinenlia rcspofidisii. Cogitans autem matu-
jam vobis aliis lilteris inlimavi, seciindumtramitem riofi consilio inde niihi respondere te velle qualiter
Scriplurarum, traditionemque majorum auctorilate eai de quibus te fnbnueram correxistl, tum secuS
sedis melropolitanae nqscitur dissblutum devotis iuarii parochiam,et iri vicinitate libi comhiissaeec-
sanclae religionis excubiis mancipali oralionuiri et clesiae amplius quam per decem dies immoratus
sacrae oblationis ac caelerisdivinoeptacationis sludiis fuefam , nutluni mihi reddidisti fespotisurii. Nuric
invigilare curelis. vero quia sicut mihi domnusrei Iiiteris suis manda-
Praepositus quoque ac decanus fratruro custodiae vit, et te audisse jam cre;lopro utilitate sanctae Ec-
lam in spiriiuali solliciUKline,qiiani in teroporali ad- clesiae,et pace populi Christiani una cum eb in lon-
minislratione solerter curam adhibcant ; Thesaura- giores partes a parochiis nostfis pergemus, pro loci
rius de luminaribus et de aliis oinnibus, quaead ec- B I mei solticitudinecommonefe te dignumduxi, utet ea
clesiaehonestatem, utilitatem, atque salvationem, ct de quibus tibi scripseram, et s^iqua sunt alia ih pa-
ad suum ministerium perlinent, providenliam gerat. rochia tua pergere gesta, regulis sacris concordaris
Archipresbyteri aulem tolius parochiae, ac presby- aebitam satisfactioriemexhibere, atque ad tfarriitein
terorum sibi commissorum diligentiarii summopere Deo placitum stude reducere. Quateiius inordinata
habeant, et rectores ac rectnces monasteriorum quaequein ea non femaiiea'ht, et rie qilid coritra dis-
ipsius parochiae sedulo moneaiii, quaiehus et in spi- ciplinam ecclesiasticam de caetero ibidem flat,
ritualibus el in temporalibus subministrationibus quibus valueris modis satagere cura : alicndens
necessaria sibi commissis exhibeant. Presbyteros quod nosomnes inonet Apbstolus; Ttnlalib, inquiens,
vero assidue decerlare horlenlur et faciant, ut vigi- vosnon apprehendai nisi humana (II Cor. x): lmma-
lare super greges sibi commissos nbn iiegligant, ne num quippe est tenlafi, sed daemonicurhes£ Sitenta-
ab eis flagilia perpetrentur, velperpeirata sine cor- tione superari, et ad correctionis satisfactioncm pe-
reclione ecclesiastica non remaneanl. Ne parvuli dem operis non fevocare. Igitur jiixta ejusdem beati
sine regenerationis sacramento rnoriantur. Ne sani Apostoli nionita, sollicite cura leipsum probabilem
bomines absque praedicationeet ecclesiastico minis- exhibereDeo operarium ihconfusibilem,recte trdclah-
lerio fiant. Ne inflrmi sine poeniientia et reconcilia- C( tem verbumverilatis; vigila, ih omnibiislabora; opus
tione, ac sancti oiei unclione et viatico munere de fac evangelislw,minislerium iuum imple, sectarejus-
hoc saeculoexeant. Ne mortui sepelieridi officio, et tiliam, pietdlem, fidem, chariiatem, patiehtiam, man-
pia commendationesecundum tradilionem ecclesias- suetudinem: certa bonum ceftamen fidei: apprehende
licam aliquomodo careant. Et omnes tam subditi vitdmatterham in qua vocatis es, ei cbhfessusbonam
quam praelati humilitatem invicem insinuahies, et cohfessiohemcorammultis tesiibus (II Tim. il). Datax
percbaritatem inyicem servientes prselali sujjtiilos Kal. Septemb. praesentissecuhdaeindictionis.
diligant , et verbo atque exemplq salubriter in- EJUSDEMHINCMARI
struant, et ad viam salutis erudiendo el corrigendo
dirigant: subditi praelatis sinceraedilectiohis et riu- ADEUHDEH.
mitilatis affectu in Dominoobedire procurent, donec IIINCMARUS Rliemorum episcopus HINCMARO Lau-
aut praefatus frater noster, paslor scilicet vester dunehsi ef'iscb'pb.
respectu divino, et iiitelligenlia principis vobis re- Ea quaeriiitii pridie per irianusWanilonis venera-
sliluatur, aut fratrum et episcoporurri rioslrorum biiis'arcliiepiscopi ex epistolis apostoticaesedis pon-
consilio ac consensu, atque salubri tractatu irive- T lificum aliis pfaeterrhissisde sacris fegulis quibus
ninm, et vestrae in Doraino unanimitati renuiiiiem saiicta modefatur Ecclesia priusquam formareris in
qualiter et vobisdecreto secundum sacfas regulas uterohovi, etantequam exires de vritva in earumdem
sit agendum. > quas habeo epistolarum integritatfe,riori, ut dicilur,
usus pesslrhop'faeceploreihe ipso, sed eorumtraditione
EJUSDEMHlNCMARI
1 quigraiia sancti Spifilfls iliufninafl fgsplendiierunt,
ADHINCMARUM LAUDUN^NSEM. percepi, qualiief slctft et ifi atftKeiftictSscripturis
HINCBARUS Rheniorum episcopusHINCMARO diieclo pirira iriveniurituf, quae a' quibffsdaffldlssona esse
fralri et yenerabili coepiscoponqstro salutem. videntuf, cbhlrafia sibl invicein tttfrt habeahtur,
Sicut oblata mihi a clericis tuis pelilione suscepta veluli per sihguta si temptis esset afeoliUrti', et au-
jam non solum semel, sed et secundo lilleris per dife diiriareri^; bx eisdeffl et aliis sacfis regulis pos-
coinminisiros nostros tibi directis mandavi, causa sem osteridefe, tfe quibus jiauca hiiffiero, sed fhagna
tuae injuriae conlra Scriplurarum tramiterii, ifadi- merito, bi aiictoritatis poridere omtssa penitus a te
lionemque majorum in tua parocbia excessisti et qui vidisii, sed non perspiciie Illa quae voluisti, et
admonilus ut ea corigeres, mihi responsum inde noh viiiisli qriaeriolnisii, vel rieque vidisti, quaeque
 535 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 556
-videre debuisti. Sed quoniam cum intentione tua A i bitis, nulla sibirael de mulliplicatione congregalio-
non faciunt, nec digilo movere sustinuisti. Ingeram nis synodalia concilia blandianlur. Neque trecentis
ergo illa tibi, ut scias per ea quae congessisti, inten- illis decem alque oclo episcopis quantumlibet
lionis tuae affeclum te non posse perducere ad effe- copiosior numerus sacerdotum vel comparare se
ctum : decernit enim contra tuam intentionem my- audeat vel praeferre, cum tanto divinitus privilegio
stica et sancia Nicaenasynodus, quoniam sollicitudo Nicaenasil synodus constitula, ut sive per paucio-
omnium ecclesiarum perlinet ad primae et sanclae res, sive per plures ecclesiastica judicia celebren-
Romanae sedis pontificem, ut Alexandrinus episcopus tur, omni penitus auctorilate sit vacuum quidquid
omnium sibi commissorum habeat potestatem; si- ab illorum fuerit constitutione diversum. > El ad
militer et apud Antiochiam, caeterasque provincias Maximum Antiocbenum episcopum : < Etsi diversa
suis privilegia illis servantur ecclesiis : de quibus nonnunquam sunt merita praesulum , taroen jura
autem ecclesiis dical, et quae, ac qualiter privilegia permanent sedium, quibus praesunt. yEmuti perlur-
illis servari debeanl, Antiocbenum demonstral con- bationem aliquam fortassis inferre , non lameu
ciiium. Per singulas, inquiens, regiones episcopos possunt minuere dignilalem : quantumlibel eniin
convenit nosse metropolitanum episcopnm sollicitu- amplior numerus sacerdotum aliquid per quorumdam
dinem tolius provinciaegerere ; propter quod ad me-1B subreptionem decernat, quod illis Irecenlorum de-
tropolim omnes undique qui negotia videntur ha- cem et octo episcoporum constilutionibus inveni-
bere, concurrant. Et nolis qnibusdam interpositis: tur adversum , justitiae consideralione cassatur. >
Amptius autem nihil agere tentet quin provincialis Et ad Theodorum Forojuliensem episcopum dicit :
episcopus praeter antistitem metropolitanum, nec < Sollicitudinis quidem luae is ordo esse debuerat,
mctropolitanus caelerorum sine gerat consilio sacer- ut cum metropolitano tuo de eo quod quaerendum
dotum. videbatur esse conferres, ac si id quod ignorabat
Et Africanum concilium : < Decreta, inquit, Ni- dilectio tua etiam ipse nesciret, instrui vos pariler
caena sive inferioris gradus clericos, sive episcopos posceretis, quia in causis quae ad generalem obser-
ipsos suis metropolitanis aperlissime commiserunt, > vantiam perlinent omnium Domini sacerdotum ,
et retiqua. Et sanclus Innocentius dicit: < Si quae nihil sine primatibus oportet impleri. >
causaevel conlentiones inter clericos, lam superioris Et Hilarus papa : < lllud eliam non potuimus
ordinis, quam etiam inferioris fuerint exorlae, ut praeterire, quod sollicitudine diligenliore curandum
secundum synodum Nicaenam congregatis ejusdem est, ne praeter metropolitanorum suorum titleras
provincise episcopis jurgium lerniinelur, > etreliqua. ^* aliqui episcopi ad quamlibet provinciam audeant
Et sanctus Bonifacius scribit: <Convenit nos pater- proficisci, quod etiam in omni genere officii cleri-
narum sanctionum diligentes esse custodes : nulli calis per singulas debet ecclesias cnstodjri. > Et
eteniin videtur incognita synodi constitutio Nicenae sanctus Gregorius ad Innocenlium et caeteros epi-
quae ita praecipil, ut eadem proprie verba ponaraus; scopos : < Hortamur, inquit, fraternitatem vestran»,
per unamquamque provinciam jus metropotitanos ut si quemquam vestrum pro causis propriis ubi-
singulos habere debere, nec cuiquam duas esse sub- cunque longius computerit ambulare necessitas,
jectas. Quod illi quia aliter credendum non est, a metropotitano vestro, secundum inclylam a sanctis
servandum sancto Spiritu suggerenle sibimet cen- patribus regulam petere licenliam debeatis, nec
suerunt. > Et pauto post: < Quod idcirco dicimus ut eum postponere in aliquo praesumatis, exceplo si,
advertat charitas tua adeo nos canonum praecepta quod non optamus, contraeumdem metropolitanum
servare, ut ita constilulio quoque nostra difliniat vestrum vos habere aliquid causae contingat, ut
qualenus melropolitani sui unaquaeque provincia in hoc sedis apostolicae judicium hi qui peiere fesli-
omnibus rebus ordinalionem semper exspectet. > Et nant, licentiam habeant. Quod scitis per canones
sanctus Coeleslinus: < Juxta decreta canonum una- etiam antiquorum patrum institutione permissum, >
quaequeprovincia metropolitano suo contenta sit, ut _ manifestum est enim de quibus canonibus, id est
decessoris nostri data ad Narbonensem episcopum Sardicensis concilii : sicut et Innocenlius ad Victo-
continent constituta. Nec usurpationi locus alicui ricium Rolhomagensem episcopum dicit. Et Gela-
sacerdoti in allerius concedatur injuria : sit conces- sius praefatis concordans exponendo psalrai versum
sis sibi contenlus iinusquisqiie limilibus, alter in dicit : Deus in gradibus ejus cognoscetur (Psal.
allerius provincia nihil praesumat. > Et Leo : < Se- XLVII).Et item : Distribuite domus ejus (ibid.)
cundum sanctorum Patrum canones Spiritu Dei con- quin Ecclesiae hic ordo procul dubio qui ecclesiasti-
ditos, et lotius mundi reverentia consecratos, metro- carum narralur in altitudine dignitatum, gradibus
politanos singularum provinciarum episcoposjus tra- utique distributis nobis cognoscibilem Deum fleri,
ditaesibi antiquitus dignitatisintemeralumhaberede- et tribuit esse rectorem. Quod Leo ad Anastasium
cernimus. >De quibus canonibus idem sanclusLeo apo- evidenter exponit : < Etsi ordo, inquiens, generalis
slolicaesedis pontifex non ignoransquae sui decessores est omnibus sacerdotibus, non tamen communis
ac praedecessores scripserunl, ad Analolium dicit: est dignitas omnibus. Quia et inter beatissimos
<(Ila, inquiens, Nicaenorum canonum per sanclumi aposlolos in simititudine honoris fuit quaedam di-
vere Spirilum ordinataconditioinnulla estpartesolu- screlio potestatis, et cum omnium par esset electio,
 537 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 538
uni lamen datum est ut caeteris praeemineret. De qua Aj meorum et tuorum praedecessorum sua vota et de-
forma episcoporum quoque est orta distinctio, et cimas ipsi et sui praedecessores contulerunl, et ibi
magna ordinatione provisum est ne omnes sibi obsequium sacerdotalis officii habuerunt usque ad
omnia vindicarent, sed essent in singulis provinciis praesentis anni 860 terliae indictionis prid. Non.
singuli quorum inler fratres haberelur prima sen- Febr. nempe nec missam audire, nec in lempore
leniia. > Et paulo post : < Qui ergo scit se qni- necessitalis, sicut sacrae regulae praefigunt eorum
busdam praepositumnon moteste ferat aliquem sibi infanles baptismum accipere, nec etiam obeunles
esse praelatum, sed obedienliam quam exigit etiam confessione et vialici muneris reconciliatione salvari
ipse dependat. • possint : dicuntenim quia ex quo meinorari ab his
Et Africanum concilium decrevit ut episcopus a qui in carne sunt polest, quoniam ipsa ecclesia per
primate suo vocatus ad synodum competenter occur- se fuil semper, et nulli alteri ecclesiaefuit subjecta.
rat : quod si non poluerit occurrere nisi rationcm Nam temporeTilpiniRhemorum archiepiscopiquando
iinpedimenti sui apud suum primatem reddiderit, Rodulfus avus Parduli Laudunensis episcopi ipsam
ecflcsiaesuae communione debere esse contentum ; villam in beneficio habuit, fuit in praefala ecclesia
et qui non fuerit concors circa metropolitanam ec- Ferterus presbyter. Post obitum Ferteri fuit in ipsa
ctesiam, et circa sacerdotale consortium, sed inflatus B
] ecclesia Dodo presbyter, quando Odelherus filius
et ab hoc consortio separatus putat propriac plebi Rodulfi, pater Parduli episcopi ipsam villam in be-
incubandum, et nonnunquam convenlus ad conci- neficio habtiit. Post obitum Dodonis presbyleri fuit
lium venire detractat, circa hunc non tantum dice- in ipsa ecclesia Agmeradus presbyter quando Odet-
cesim non esse servandam, verum et de propria ec- gisus frater Parduli episcopi habuit ipsam villam in
clesia, quae ilti male faverit, omnimodo adnitendum beneficio. Et isti tres presbyleri fuerunt in ipsa ec-
ut eliam auctoritate pnblica rejiciatur, atque ab ipsa clesia per successiones tempore episcoporum Lau-
principali cathedra removeatur. Et si accusatus, dunensis Ecclesiae, Genebaudi junioris, Berniconis
juxla Carlbaginense concilium ad rationem redden- et Gaufredi. Post obilurn Agraeradi fuit in ea ordi-
dam venire refugerit, et excommunicatus a primate natus Ottericus presbyter a Wenilone Laudunensi
suo exsliterit, tempore quo non communicat, nec in episcopo. Ipse Ottericus dum ipsam ecclesiam tene-
sua ecclesia, vel parochia communicet. Percurre, ret cantavit in Noviante, et inLandrica curleet in
frater, sacra concilia canonum, et decreta Romano- Broeris : litulus autem ipsius in quo et residuus
rum pontiflcum, et a Siricio ct in retiquuin, ila ut erat, fuit in Follanaebrayo. In ipso tempore fuit No-.
praemissumest, invenies fuisse decretum ac conser- dalbertus presbyter in Codiciaco per annos viginti :
vatum, et corrige illorum sensibus sensum tuum, et, iC obiit aulem Wenito, et successit Ostroldus episco-
dirige ad eorum doctrinam et praeceptionem inten- pus in Ecclesia Laudunensi. Obiit Nodalberlus pre-
lionem tuam. Etsic intellige sacras regulas sicut itli sbyter de Codiciaco, et successit ei Gozmarus pre-
eas intellexerunt; quia potest fleri ut ego et tu ini sbyter qui de canonica Rhemensi missus est ad
multis erremus : non debet autem credi, vel eliami Ecclesiam in Codiciaco, et fuit ibi per annos circi-
suspicari, ut ipsi erraverint. Quapropter velis notisi ler triginta. Obiit Ostroldus et aliquandiu vacavit
haecslatuta convulsa manebunt, a quibus si, quodI episcopatus in Follancebrayo cum Odelharius bene-
absit, aliquis pertinaciter deviaverit non inter ca- flcium illud habebat usque ad meum terapus quo
tholicos compulabiiur, sed cum schismalicis con- fui ordinatus episcopus post plures annos ordinalio-
demnabitur, quia, ut Hilarus papa dicit, non minus nis Simeonis episcopi. Et quia jam Gozmarus ofli-
in sanctarum tradilionum delinquitur sanctiones, cium presbyterale agere non polerat, consensit ut
quam in ipsius Domini injuria prosililur. Et sicut in atter presbyter illi in eadem ecclesia succederet, sic-
decretis aposlolicaesedis scriptum est, quisquis schi- que consentiente Simeone episcopo missus est Hai-
smatico assenserit, schismaticus esse negari non po- meradus clericus Simconi episcopo ad ordinandum
terit. Quod etsi omnes sacerdoles et mundus assen- in Codiciaco. Post obitum Simeonis episcopi in
tiat, damnatio consentientes invotvit, non praevari-. D Laudunensi Ecclesia successit Pardulus episcopus,
calionemconsensus absolvit: non enim crimen mi- cujus tempore obiit Otlericuspresbyler de Follanae-
nuitur, scd accressit, cum generate flt ex privalo : brayo, qui per annos circiier sexaginla in eadcm
hoc enim Deus omnium indicavit qui peccantemi ecclesia presbyter deguit. Post obitum Otterici ve-
mundum generali diiuvio interemit. nerunt homines de ipsa villa ante Pardulum episco-
HINCMARIRHEMENSIS pum reclamanles, quia non haberent presbyterum
in sua ecclesia : Pardulus autem episcopus ciim
ADEUMDEM. meo consensu suggerente mihi Osvero cui beneficium
HINCMARUS Rhemorum episcopus dileclo fratri ett Odelharii filii Odelgisinepotis de fratre Parduli epi-
coepiscoponostro HINCMARO salutem. scopi commiseram Wtfegerum clericum in ipsa
Homines de villa quae vocalur Follanaebrayus,, ecclesia ordinandum suscepit: ante vero quam ipse
metropolisEcclesiaeRhemorum indignitati meaecom-- Wlfegerus fuisset ordinalus obiit Pardulus episco-
missae,in tua parochia consistenle ad me reclama- pus. Interea ante ordinationem tuam canlavit ibidem
verunt quia in ecclesia ad quam a longo lemporei Hairoeradus presbyter in Codiciaco ordinalus a Si-
539 HINCMARlRHEMENSIS ARCHiEPtSCOI1! 540
meone episcopo, et reclattiante ipso Haiinerado apufl A } Siliones et diffiriiiiones, cuiri leges publicae atque
me et ante te quia ipsa Ecclesia subjecta esse debe- ecclesiasticae decernant, ui quae tegaliter ac regula-
ret Ecclesiae de Codiciaco, cuni meo consetisu mi- riler distincla sunt non evellanlur neque removeau-
sisti vicarios tuos Ivonerii, Luidortem afchidiaco- lur : sed etieges publicaeatque ecctesiasticae decrctae
num, Hedenulfum, Angelrannum decanum presby- siint de his qui diffinita causa removere praesumunt.
lerum, oui inquisierunt inde rei veritatem, quique Postea vei-o quam ipsa eccjesia eidem clerico , sicut
tibi renunliaverunt quod tibi bene est ridtuiri, et quidam dixerunt, sine tua commendatione interdicta
sicul in nostfis gestis habemus veracibus testibus, est, missa ibidein celebrala non fuil, nec aliquis de
et evidentibus documentis invenerunt qiiod ipsa ipsa villa in confessione, vel in communione, vel
Ecclesia de Follanaebrayo nunquam Ecclesiae iri Co- in baptizatione sacerdotale obsequium habuit, et
diciaco fuerit subjecla, sed presbyterum sehiper ha- hac occasione duo ibidem homines sicut ad me
buerit. Inde sicut ipsi hbmines dicuht pef tuum cbn-
pervenit sine confessione el communionis reconci-
sensum Berlfridus pfesbyter in eadem ecclesia, et liatione fuerunt mortui, quorum unus Erleherus, el
in ecclesia lua apud Broeras per quinque arihbs alter Gislehardus vocabantur; nam ipsa ecclesia
cantavit, qui Berlfridus apud te se reclamavit quod habel unde bene per se potest consistere ; et hoc in-
Haimeradus ipsam capellah» deslructam haberet; ei B I ter caetera habetur indicium, quoniam a Iqngo tem-
inde pallium unum, et casulaili unam, et schillam pore per se coristitii, quia etiam terras habet, quas
unam, et librum unum abstulerit, et, sicut homines Ollericiis presbyter in ea ordinatus comparavit, et
ipsi dicunt, misisti missos tiios ad hanc causam in- secundum regulas ecclesiasticas moriens ibtdem
quirendam Hadtilfum scilicet archidiacbnem, Fai- feliqiiit, e.t presbyteri qui per tanta tempora in ea
nulfum el Angelrarinttm presbyteros, et sicut ipse fuefunt bene inde se conduxerunt.
Beftfridus dixerat invenerunl. Propierea , frater , moneo dilectionem tuam ,
Quaprbpter et ea quaerepetita fueranl Haimeradus ut deposita omni contra regulas irrationabili ani-
ipsi ecclesiae coram missis liiis -restituit. In ipsa mositale, nolis conlra salutem et ministerium
ecclesia, ut praedixi , idem Bertfridiis per annos luum de eadem ecclesia agere , pro eq quod ex
quinque pef ttiam ticentiam ihiriistravit, dohec fama mihi cpmniissa ecclesia et benellcio Sigeberti mibi
de eo vulgata abscessit. Deinde Sigeberlus cui illud fidelis , viri sororis luae , probatur exislere, contra
beneficiuni de drame [f., dedi a me] secundum an- quos iiidebite es commotus. Praesertim cum nc-
tiquam consiieiudinem clericuin petiit, qui in ipsa mineni pastoris fungentem officio lalere debeat,
ecctesia a te ordinaretur, cui secundum consuetutii- quia in exsequendo divino mysterio sicut nullius
nem antecessorum meorum, e( secundum regulas C ' gralia ad indebita piovocari, ita el dcbita nullius
eccesiasticas ac synodalia capiltila cieficum de odio, vel privati siudii zeio debeat relardare sive
potestate ecclesiaenostfae ea cOnditioiie coiicessi, ut pefvertere: scimus enim quia reguiae Aurelianensis
si tu illuiri probabilehi iudicares, ego illi libertatem concilii dicunt, quae tempore Ludovici regis quem
ecclcsiasticarii darem; et sic demum tu illum regu- sarictiis Remigius cum Francorum millibus bapliza-
lariter ordinares. Qui clericus nomine Seminatus vit decretae fuerunt, ut omnes basilicae quae per
per qualuor anhos te sciente ipsairi ecclesiam teriiiit, diversa constructae sunt, vel quolidie construuntur
et secundum pauperlatem suam, sicut simul saepe secundum priorum canonum regulam in ejus episco-
vidiriius, et adbuc paret, bene in ea Iaboravit, et pi in cujus lerritorio posilae sunt, poteslate cousi-
ad illius vicem usque dum ad ordinationem venire stain. Et Toletanum concilium dicit, ut dotes eccle-
per arinum et dimidiiim commendatione ministfbfum siarum, etomnia secundum conslilutionem antiquam
iuorttm , scilicet Hadulfi archidiaconi et Angelranni ad episcopi ordinationem et potestatem perlineant,
decani presbyteri, Grimo pfesbyter tuae parochiae sciiicet, ut Ariiibcherium concilium dicit, regatjuxta
in ipsa ecclesia canlavit: deinde ipsorum consen- revefentiafh sirigulis compelenlem, et prudentiam
sione Heimeficus presbyter tuae parochiae per duos gerat omnis possessionis quaesub ejus est po(estate:
et dimidiuni annos ibidem officium sacerdolale '" ita ut presbyleros et diacqnos ordinel, et singula suo
exhibuit, usque, ut supra dixi, ptidie Nonas proxinie judicio comprehendat. Sed antequam ipsae regulae
praecedenlis Februar. quando praefato clerico in- lemporb Ludovici regis in synodo Atirelianeiisi
terdicla est ipsai ecclesia; et, nunc inde quaestio fuerint consiilutae, antiquiores non refragalae Arau-
removetur, quasi non debeat sufficere ad sopiendam sici concilii l-egulaestatuerurit, ut si quis episcopo-
oinnem remolionem antiquitas , et lanta longiludo rum in alienae civitatis territorio ecclesiam aedilicare
temporum el nuhierositas episcoporum, ac presby- disponit, vel pro fundi sui, aut ecclesiaslici, vel pro
terorum sub quibus ipsa ecclesia per se iiulli alteri; quactmque suorum opportunitate, permissa licentia
ecclesiae subjecla coiistitit, ctirii et leges publicaei aediiicandi, quia prohiberi boc voto nefas est, non
lara apud Romaiios, quairi et apud nostrates, sed et; praesumat dedicalionem, quae illi omnimodis reser-
eanones , aique sedis Roirianae pontificum decretai vatur in cujus terrilorio ecclesia assurgit, et reser-
praefigurit,iit riltrai tiigirila annos nulli liceat pro eoi vala acdificatori suo hac gratia, ut quos desiderat
appeltare quod Ieguni tempus excludit; quasi etiami clericos in re sua videre, ipsos ordinet in cujus
lion debearit sufficefe tuae pef rriiriistrbs tuos requi- terfitorio esl, vet si ordinati jam sunl, ipsos liabere
541 OPU:$: ET EPiST. liN C.4USA HINCMARILAUDUN. 542
acquiescat, et omnis eceleslae ipsiiis gubernatio ad A ct in ea laborare coriserisistl, nrJii ptdcet, et per
cum in cujns civitatis terrilorio ecclesia siifiexerit ratidrierri, aul pro crimirie, aut pro ifldbcibilitate
1
pcriinebit. Et finc auctoritate a tehijibfibus saricti illiiifi fejeceris; qiierii cbntra fegulas sirie ttrea licen-
Remigii semper praedecessores mei ifi temporibus tia; et sine libertate carionica briitria^ti, Dstende, et
pracdecessdruhi lubriirii in ccclesiis ad Codiciacam altertim inveiilemiis; t&ntiim ut praefata auctoritas
vitlaifi Laudunensis parochiae, sed et ad Jiiliacam fegiiiiifuiii , et antiqtia corisuetiido de ipsa ecclesia
villarriin pardchia Suessonica curii consensu ipsa- riobis a te conservetur, siciit tefnpbribus {ifaedeces-
rtini civitatiim episcopofum ofdiriatos rhiserunt pfe- sofiim e< decessbrtim thbfiim Gehebatidi, Befiiico-
sbyteros. Unde et ego in Codiciaco, et iri Juliaco riis, Gairfredi, tVenilonis, Ostrotdi; et qiiarido epi-
inveni. scopntiis vacavit iri AiieriiSfo; et iemiibre SiHieonis,
Sed quia milii pfo Iionofe coepiscopbrufri hbslro- ac Pafduli, sed et dio tenipore lisqiie modo meis
rum ipsarum sedium cbmplacuit, ut iiiis decedenti- prjbdecessoribus ac decessoribus Tilpirio, bt quando
bns clericos ordihahdos iri eisdem ecciesiis episeopis iiost eum vacavil episcopiitus, sed et Wlfarib, Eboni,
propriaruni pardchiariim dirigereiri ciim libertate et quandiu ipSum episcopaium tenuil Fiiico, bt post
ccclesiaslicd et litieris meis ordinandos presbyteros eum Noto, sed ct riiihi jam per viginti qiiinque an-
in praefatis ecclesiis misi: et Simeon, ut praedixi B rios in Rhembfunl sede riiinistfanti iiactemis est
missiiui S me sibi Haimeradum ordinaVit presbyte- Consefvata amplius qiiari» per centum aiinos, velut
rum, et domnus Roihadus meaemissioni non resul- pcr veiidicas chronicas comptitavi, et libi possurii
tans, jari» iri Juliaco duos a me sibi missos clericos bsteridere, cum constet legibus, et sacris regulis
ordihavit presbyteios, et ego ipsi, sed et atiis coepi- caulum, quia sicut riobis pro nostro libitu non licet
scopis riostfls in parocliia nostra ecclcsias habeu- parocliias ruslicarias antiquitus constitutas sine ra-
tibus, etimdcm lionorem sicut et pracdecessorcs mci lionc dividere : ila eliam rion licet confundefe. Quia
illofum praedecessoribus fecerunt, conservo. Et rec- vero ipstnn ctericum contfa fegutas ordinasti, rc-
tum esl ui iu antiquae aucloritaii et consuetudini gulaesacrae defnoristfant dicentes : Admiituhtur, in-
tuae metropbii a tuis praedecessoribus conservatae quit Leo in epistoia ad universos episcopos per
non deroges : praeseftirii ctim sit coristituium in universas provincias cbnstitiitos, jfassim a3 ordihem
pfirrio iibro capiliilofiim synodalium lefripore Augns- sacriim, qnibus riulla natalium, nulia riibrurii cligni-
toriirii fibsiforuriia nostfis majoribiisconsefvatorum, tas siiiTragatur; etqiiia dominis sriis llbefiaterii coh-
hl Sirtc auctoritate, vel cbrisensii episcoporuin sequi minime polueriiht,' ad fastigiiim saccfdotii,
presbytefi iri quibustibet ecclesiis constituantur, nec tanquam sefvilis vititas hunc honofem capiat, pro-
cxjjeliahtur; et si laici elericos probabilis vitae, el C vehiihlur, et prohari Deo posse credittif, qui domino
(loclfihaeepiscopis consecrandos, suisque in ecclesiis suo riecdum pfbbare se potuit. Diiplex iiaque in bac
coristithendos oblulerint, nulla qualibet occasione pafte reatus est, quod et sacruiii niihisieTiuiii talis
eos rejiciant; et exinde hiiper iii piacito iiomni consorlii vilitate poliutlur, et domiriorum, qiianliim
nostri regis Cafoli apud Pistas conslilutuni est quod ad illicilae usurpatioiiis teineritaleiri peftinet jura
et liia consehsione firmasii capitulum, quo dicitur solvtihlur. Ab his itaque, fratres charissimi, omnes
iit si abbaies, vel abbatissae, aut comites, seu vassi veslrae provinciae abstineaht sacerdotes, et rioh iari-
nostri, atit caeteri laioi clericos probabilis vitae et tum ab his, sed et ab aliis eiiam, qui originafi, aut
doctfiiiae episcopis canonice consecrandos, suisque alicui coriditioni obligali sunt, volumus temperafi,
in ecclesiis consiituendos ohuiterinl, nulbi qualibet nisi forte eorum petitio aut voluntas accesserit qui
occasione eos episcopi vel minislri eorum rcji- atiquid sibi in eos viiidicaht polcstaiis : debct enim
ciaiit. esse immunis ab aliis qiii divinx inilitiae fiicfit ag-
Propterea si ipse clericus crimiriosus nbri est, et gfegandus, ut a castris dbminicis qiiibus nbmen ejus
docibilis est, quod etiam in episcopo cariones sacri ascribitiir ntitiis necessitatis viricuiis abstrahatuf.
requirunt, quoniam a nobis libi ordinandiis oueriuf, . Et post decretam natalium lionestatem nioresqiic
rioii debes iiliiriiab ordinatione in ecclesia ipsa reji- B ordinandorum describens, haric cohclusibnein sub-
cere, cui per tanla tempora camdeni ecclesiam con- jungil. Hoc itaque admonitio nostia denuntiat, quod
sehsisti : cuni saTnctusInnocentius in decretis suis si quis tralrinri cbntra haec cbristitula veriire lehla-
ad Maftiarium Naisitarium episcopum de quibusdam verit, et prohibita fuerit ausus admittcfa, a suo se
pfesbytefis qui lri pafociiia iilius aliquandiu tenue- noveril officio submovendunv, hec cdnimunionis no-
fuiit ecciesias, sed quadam occasione comrriunibhem slrae fiiliirum esse consortem, qiii sbciiis esse rioluit
iliius irierefi noh polerant dicat : Fratcr, inquiehs, disciptinac. Sciendiim vero est liic non vacare a
ctiarissiirie, si ebrum assertio fideni recipit veri, discrctione, ex rationis, specialitate hwc pronomen
siiscipieridos esse ambigefe rion debes, quod taridiu pluralis niimeri, cum dicit; si quis fratrum conira
ccelesias sibi crediias passus es relinere. El si eum- hsec constituta venire tentaverit, ei reliqua, sicut
deih ctericiim in eadem ecctesia vis ordinafe, scribe sccunduni Domini dictum : Iola unuih aul apex tinus
inihi secunduin morerii ,^t ego illi iibcrlalem eccie- a lege non prwlerit (Matlh. v).
siasticam dabo. Si auiem ipse ciericus cui per tanta Repelamus superiora hujus epistolaein qua dicit •
tempofa ipsam ecclesiam i'n Follahxbrayo iiabefe, Admillurituf pass*iriiad ordineiri sacrum quibus nulla
543 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 544
natalium dignitas suffragatur. Si inter sacros ordi- A habere consensisli, sicut plurimis est manifestum.
nes ordo acolythi non deputatur, de hoc nostro cle- Ipse autem nullam rationem spoliatus contra ratio-
rico nomine Senato a te acolylho sine nostra licen- nem, et auctoritatem tibi inde in synodo regutariter
tia, vel sine ecclesiaslica libertate ordinalo nil repeto. reddere debet: si autem ideo illum vis in synodum
Et quia, ut dicit Innocentius, observatio prior durior, tuam venire, quoniam Chalcedonenses canones
posterior inlerveniente misericordia inclinatior est, dicunt nullum absolute ordinare debere presbyte-
posteriores canones dicunt, ut nullus servilibus, rum aut diaconum, nec quemlibet in gradu ecclesia-
colonariisque conditionibus obligatus juxla statuta stico.et reliqua, ut forte oblitus per illumdiscas cujus
sedis apostolicaead honores ecclesiasticos admitta- suasione illum contra regulas ordinaveris; quatenus
tnr, nisi, prius aut lestamento, aut per tabulas eum si forte in synodo episcoporura inde compeltatus
legitime constiterit absolutum. Quae si quis episco- fueris, habeas quid respondeas. Manda mihi, et ego
porum ejus qui ordinatur conditionem sciens trans- illum quoniam nostrae ecclesiae est mancipium nnlla
gredi per ordinalionem inbibitam fortasse voluerit, libertate donatum, per meos missos tibi in synodum
anni spatio nnssas facere non praesumat. Hos autem tuam transmittam, ut dicas quod bealus Leo ad
Gallicanos canones, quibus saepe in luis scriptis Anatolium Constantinopolitanum episcopum scribit;
uteris, et per quos te reclamas, scio quia non abji- B quia sicul in mala suasione delinquilur, ila ct in
cies, cum Antiochenum concilium quod apostolica mala consensione peccatur. Retractes eliamquoniam
sedes, etuniversalisEcclesia recipit dicat: Perfectum ut supra oslendi, illa quae temporc antecessorum
conciliiim estubi interfuerit metropolitanus antistes. tuorum constilerant, et post mortem Otterici de
Et Leo ad Maximum Antiochenum episcopum : ecclesia in Follanaebrayo praesumpta fuerunt per
< Quidquid, inquit, propter speciales causas synoda- minislros tuos Ivonem, Luidonem, Angelrannum;
lium conciliorum ad examen episcopale defertur, itemque per Hadutfum, per Famulfuro, per eumdem
polest aliquam dijudicandi habere rationem, si nihil Angelrannum destruxisli, et quae statuta fuerunt
de eo est a sanctis Patribus apud Nicaeamdiffinitum. tempore antecessorum tuorum reaedificasti, quaeque
Sacri denique canones manumissiones in Ecclesia nunc iterum de ipsa ecclesia destructa sunt, sed et
fieri posse ab imperatoribus petierunt, quaeet ab eis quae praenotavi de regulis ecclesiaslicis et synoda-
concessa est, et a tempore ipsius concessionis regu- libus capilulis transtulisti. Sententiam beati Leonis
la*, et mox ecclesiasticus hactenus eas servavit, et ad Leonem Augustum depromptam parvipendere
servat. > Unde scriplum est in libro capitulorum luillo modo debes, quam in synodo apud Suessionis
synodalium primo, quae tempore Auguslorum no- audisli; et in illo libro quem tibi dedi ipse legere
slrorum Caroli et Ludovici fuerunt condita capilula " potes. Si, inquil, quae destruxisli haec aedifico,prae-
quinquaginla quinque. Nullus, inquiunt, episcopus varicalorem me constituo, et eis me ultionum
servum alterius ad clericatus officium sine domini conditionibus subdo, quas non solum auctoritas
sui voluntate promovere praesumat. Et hoc Gan- beatae memoriae principis Martiani, sed eliam ego
grense concilium prohibet et capitulo 82 ad locum; mea consensione firmavi; et sicut presbylero nostro
de ecclesiarum vero servis communi sententia de- parochiae ad te misso respondisti, quia sicut tibi
cretum est ut arcbiepiscopi per singulas provincias fecimus in nostra parochia de lua ecclesia, ita et tu
constituti nostram auctoritatem , sulTraganei vero nobis facies de noslra ecclesia in tua parochia non
illorum exemplar illius penes se habeant. Et quan- solum non consentio, verum et hortor ut facias, sci-
docunque de familia ecclesiae ulilis inventus ali- licet ut inquiras diligenter sub veritatis teslificatione
quis ordinandus est, in ambone ipsa aucloritas eo- in suo sacerdotio per Angelrannum, per Grimonem,
rum populo legatur, et coram sacerdolibus, vel co- per Fraumarum presbyteros, sed et per ipsum Haime-
ram fidelibus laicis ante cornu altaris, sicut in no- radum quod de ipsa ecelesia testilicatus est Pardulus
stra auctoritate conlinetur, remota qualibet callidi- decessor tuus coram ipsis ante obilum suum. Sed et
tate libertatem consequatur : et tunc demum ad per alios presbyteros, et vicinos ac idoneoslaicos in
gradus ecclesiasticos provehalur. Similiter qtioque de ipsa villa commanentes, et circummanentes lega-
his agendum est quos taici de familia ecclesiarum ad liter require, quod inde ex veritate cognoscunt de
sacros ordines promoveri voluerunt. Sed et de his his quaepraescripsi, et sicut episcopuscum veritatem
quos praepositi canonicorum atque roonachorum inveneris inde justumjudiciumjudica, velutetego co.
ordinandos expetierint, eadem forma servanda est. ram missis tuis de capella episcopii tui in parochia
Ostende igitur nobis istam manumissionem ecclesia- nostra legaliter et regulariter inquisivi, et secundum
sticam de praefatoclerico a te acolytho ordinato, et leges et sacros canones ac decreta sedis Romanae
nihil repeto. Dictum est etiam mihi quod ter per pontificum difBnivi,sicut tibi scripto veritate et au-
tres presbyleros ipsum clericum ad tuam synodum ctoritate subnixo ostendam ,loco et tempore oppor-
vocari jussisti ut reddat rationem in lua synodo, tuno si necessitas fuerit. Nam plures ecclesiaesunt
cujus auctoritate ecclesiam in parochia tuaaccepit: in mea parochia de episcopio Laudunensi de quibus
unde libi puto supra rationem reddidi, cujus aucto- non tibi nec alicui tuorum ullum praejudiciumintuli,
ritate, et qua ratione praedictam ecclesiam ini neque inferre volo, quia non debeo ; et quia ex ca-
parochia tua suscepit, quam ei per tanta temporai pella de qua mandasti tuae intentioni non annui, ra-
545 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 546
tio mihi et auctoritas contradixit. Quod autem a qui- A dientiae, et inobedienti pervivaciaetuae exigis, qui la-
busdam tuorum quod ipsa capella antiquior sit quaro boras ut superior in cunctis appareas et victor exi-
ecclesia in Viviniaca villa, etiamsi verum foret, tunc slas, melropolitano privilegio nomine tantum ironice
illi anliquitas sua suffragium afierret, si in anliqui- per antiphrasim inhonorando insalutes, el cum inho-
tate sua usque ad tempora moderna sicut ecclesia noratione contumeliosa inobediendo resultes, mihi-
in Follanaebrayomansit, persisteret: nam Alrabatis, que os adeo obtures, ut de his pro quibus ad me,
Viromandis, et Bononia ex cujus territorio es nati- cui per sacros canones divino judicio commissa est
vus, antiquiores sedes cum episcopis propriis ir provinciae totius in qua es ordinatus episcopus, sol-
Rhemorum provincia exstiterunt quam castrum licitudo, qui negolia videntur habere concurrant, te
montis Lauduni inter sedes computaretur in quo es non audeam comroonere, neque praesumam de his
ordinatus episcopus. quae ex te reprehensibiles ad me perveniunt redar-
• Sed quoniam a longo tempore certis eventuura ac guere, quin eliam nec tuis scriptis, vel verbis in
necessitatum causis accidentibus illae aliis subjecta? aliquo respondere, et ut tolum brevi perstringam
civitatibus suum privilegiura perdiderunt quod noi cingulo, timeam quod displiceat tibi mutire. Sed
recuperant, et castrum montis Lauduni convaluit, ejusmodi non es sapienliae et scientiae atque religio-
quia secundum leges, ac sacros canones atque de- B nis, seu loci episcopus, ut haec valeas obtinere. Qui
creta sedis Romanaepontificum pro id appetlare, id- si veraciter sapiens et religiosus fores, talia obtinere
que refragari non Ucel quod legum tempus excludit. non altentares : et quoniam veritate, ratione, et au-
De decimis siquidem ecclesiaeepiscopii Laudunensis, ctoritate non potes, anxiaris, aestuas, et anhelas, ut
parochiae vero meae in Antenaco ex domini regis quoquomodo et per verisimilia, et quasi auctoritali,
in dominicatu ordinationi nieae commissae, non so- et ralioni convenientia mihi possis resistere, meqne
lum mihi et presbytero cui eam ad dispcnsandum possis comprimere alque revincere. Unde et recte
comraendavi, verum et domno regi contra leges et dicta studes prave ad sensum tuum inflectere, et ea
canones luo tempore, quod ante aetum non fuerat a suo sensu quantum ex te est cogis peregrinari. Et
magnum praejudicium est a minislris tuis iUalum, hoc perniciosum certamen sine ulla necessitate con-
quod propter pacis charitalisque custodiam hacte- tra me assumpsisti, et sine ulla ulilitale in eo satagis
nus palienter sustinui: unde potes adverlere quia laborare, cum nihil aliud a le requiram, nisl ut
tibi de iila capetla jusiitiam non negarem, si ipse scriptum est (Deut. xxvi) : Timeas Dominum Deum
juslitia tuis votis concurreret. Proplerea, frater, tuum ex tolo corde luo, et obedias ejus imperio : et
pro loci mei officiode praefata ecclesia juxta anti- sicut episcopus, quod omni convenit Christiano :
quam consuetudinem, ratione, veritate atque aucto- " Pacem sequaris et sanctimoniam sine qua nemo vide-
ritale subnixam, ut praemisi, exsequi te regulariter bit Deum (Hebr. sn), et loci tui conlentus modestia
moneo, quo benigno animo te suscipere et imptere te altiora ne quaeras, et ut frater ac filius charissi-
exoplo. Quid facies si beali Leonis praeceptionem mus agas, quatenus nos invicem recognoscamus, ne
cqrdis aure obaudire curaveris ; qui scit, inquit, se antiquus hostis per scandalum duos movens, per
quibusdam praepositum, uon moleste ferat aliquem nequissimam victoriam mullos quae non convenerant
sibi esse proelatum, sed obedientiam quam exigit loqui faciat: ego enim ut aperte indicem qui per
ctiam ipse dependat. Et quia non impune quis a sa- elationem a te nihil requiro quae mihi de canonibus
cris regulis deviare, et debilai obedientiae valeat ob- suppetunt, de quibus tibi ad recognoscentiam, et re-
viare, scientiae tuae appone verba beati Gregorii, sipiscentiam tuam jam saepiusscripsi, tacere potuis-
quibus ad Petrum Romanae ecclesiae subdiaconem et sem, si ea quae familiari sermone monerem cum
patrimonii magni Pelri in Sicilia servantem dicit. charitate et humilitate susciperes. Caeterum, utbea-
De his, inquiens, quae tibi pro servanda justitia tus Gregorius ad Joannem Constantinopolitanum
scribo, ego absolvor. Et tu si negiigis, obligaris : episcopum dicit, rixam inferre non volo, sed taraen
terribiiem judicem venienlem considera, et de ad- v a te venienlem non devito, quia non valeo, nec etiam
ventu illius nunc tua consideratio contremiscat, ne audeo pro loci mei officio : cum quasi me pulsando,
lunc sine causa jam timeal, cum coram illo ccelum egregius praedicator dical: Argue, obsecra, increpa
et terra tremuer.it. Audisti quod volo.Videquid agas. in omni patientia et doctrina (II Tim. m). Si enim,
Datum v Kal. Maiipraesentis tertiae indictionis. ul veraciter fatear, utinam non ad condemnationem
HINCMARIRHEMENSIS meam, metropolitanus tuus judicio Dei non forem,
ADEUMDEM. et tu provincialis episcopus metropoli, cui disponente
IIINCHARUS Rhemorum episcopus HINCHARO Laudu- Deo deservio, subjectus et a me ordinatus non es-
nensi episcopo salutem, quaeest in Christo Jesu Do- ses, sed in alia provincia alterius ordinatus existe-
mino nostro. res, et lalia de te audirem, sicut audire ccepi, ex
me volens dissolvere illa tibi scribo quo post concupiscentias saeculi,et elationem cordis
Quoderga quae
sed non tu ire ccepisti, et verbis, et scriptis te charitatis af-
per jactantiam rescribendo agis singulatim,
feclu monerem, et si non obaudirer, apostolicam
singulis, causa mibi non incerta quibusdam praeter- de eo praecipit qui semel et
missis, respondere me pro loci mei officio, ne libi sequens jussionem, qui
commonitus non convertitur, nec obaudil,
sapiens esse videaris, ad singula contumaci inobe- secundo
 HlNCMARfRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 548
tarem : nunc aulem quia non solum sapienti-1A ribus, non adeo ut desideraveram laudabilibus,
:•%"»\i«** :••'(•>•."V" . . „.•
ipientibug, sed etiam provmciae Rhemorum et tuis contradictioiubus, et durissimis ac contra
'->tm£n.***«ww*:' "V '', '."*' •" -i."'
Ijawieis, scuicet metionbus et sapientionbus charilatem, quae Deus est, responsionibus et iropa-
'eligiosioribus, debitor sum, locum effugiendi ctiqnibus indebitis indesinenter excrucias. Sed uti-
re non^valeq, ut te opportune nnportune non nam milii cqntingat quod in Evangelio (Luc. xvi)
itoiSm/cumpraedicalor forlissimus dicat: Mundus voce Abrahae de Lazaro per flagella expurgalo a
sum a sanguine otnnium: non enim sublerfugi;quo- malis suis divili ardenti responsum audimus. Rece-
minus adnuntiarem omne consilium Dei vobis (Act. pit Lazarus similiter malapromalisin yitasua; sicut
xx), si enim non amiuntiasset, mtindus a sanguine el dives bona pro bonis in vita sua. E( sic opto mihi
non esset; sed quibus oimie consilium Dei anniin- per te fieri, ut si per improvidentiam Deuin in aliquo
tiare studnit, ab eorum sanguine mundus fuit. In ex te oifendi, qui in multis eum me oflendisse et of-
qua voce et ego peccator convenior, ego insipiens fendere humili ej; contrito cqrde confiteor, reci-
ut te moneam et arguam. Et quando necessitas exi- piaip, ex le per te purgalionem in vita mea, nc
git, increpem, valde constringor, ego reus esse qsten- inde crucier ip vita futura, qui, ut dixi per im-
dor, qui metropolitanus episcopus vocor, qui super prqvidentjam, pon autem per malevolen(ix conscien-
ea rriala quae " tiam,
propria habeo, aiienas qupque morles^ laptoi'U|n gemitus qui sub manu tua, ut a
addo, qui tot occido, ut limeo, quot ad mqrtem ire mullis dicitur, sicut rqv^ra sub ta.lce,grayissimo ge-
quolidie tepidus et tacens videq, dicente Dominoper mupt, in prqyect|one tua excitavj, gqotidie emilti ad
prophetam de uno pereunle; Sanguinem ejus de ma- Dqminura ; et prqiude quolidianq, imo continuo ti-
nu tua requiram (Ezech. xxxm), quanlo magis de more et dolore cqnslrictus non solum geino, sed et
multis ? Etetiaiii de his per quos inulti deberit sal- eis congemiscens D.eocujus permissionis jqdicio a
vari, milii haec terribilis invectio incutitur, qui ad te scandalizalus, et mente excrqciatus verbjs viri
speculandum, et eliam episcopis, peccatis mejs exi- ilagellis attriti cprde coiitribuuHo dico, quicmpitipse
gentibus Dei judicio praciatus. Qua de re et archie- me conteral, solvpt manum suam et succedat me, et
piscopus, unde non laetor, sed revereor, sum yoca- Itmcsi[ tnitii consolatiout affligensme dolore non par-
tus, qui reatu de morte animarum subjectorum con- cat, nec contrtadicam sermonibus sancti (Job vi) :
stringor, quae forte potuissent semper vivere si verba vellem enin» si illi p.hiceret, ul flagellisdignuqjiiiie per
meae correptionis audirent. Sanguis ergo morientis aliqm quam per te flagellarel, sed quia ita sibi pla-
de manu speculatoris requiritur, quia peccalum cet cui bona cuiicta placent, verbis suis eum cqnye-
subdili culpae praepositi si tacuerit reputatur. Est niam qui ex affectu noslrae humanitatis Pa(ri digna-
ergb, ut beatus Gregorius dicit, quod mihi esl fa- tus es( dicere : Pater, si fieri potest, tran$e.ata me
ciendum, ut eliam moriente subdilo me liberum red- catix iste ; verumtamen non sicut ego. volo, sed sicut
dam, surgam, invigileni, malis aclibus contradicam, tu vis (Matth. xxvi). E\ item : spiritu suo de.eq qui
sicul scriptum est: Discurre, festina, suscita amicum ejus esse videbatur, praedixit: Si inimicus meus ma-
tuum, ne dederis somnum oculis tuis, nec dormilent ledixisset milfi, supporlassem utique: tu vero homo
palpebrmtuw (Prov. xxvm). Et si adhuc, ut ccepisti unanimis dux meus, et nolus meus, qui simul mecum
in fesisiendo persistis, audiam quid Ioquatur in nie, dulces capiebas cibos in domo Dei ambulavimuscum
et ad nie de resistentibus Dominus Deus. Ecce, in- consensu (Psal. uv). Homo scilicet pacis meveinquo
quiens, dedi faciem tuam valentiorem faciebus eorum, sperabam, qui edebat,panes nteos, levavit conlra me
et frontem tuam duriorem fronlibus eorum, ut ada- calcaneum suum (loan. XIII) : ac si aperle diceret,
mantem, et ut silicem dedi faciem tuam (Ezech. m), quod lanio gravius pertuli, quanto haec ab eo qui
scilicet ut sive ab audiloribus concutcer atque de- meus esse videbatur sensi : sed Ucet hinc erga me
spiciaf, nec per delalum bonorem refrenetuf lingua pielas cor luuiii nqn (angat, timor tamen illud debet
ex verecundia, necper despeclum taceat ex infirmi- compuiigere, quia contumacia et inobedientia tua
tate. Undeiterum niihi dici exaudio : Ne timeas eos, JJ qualicunque su.pcessori beati Remigii in metropoli-
neque metuas a facie eorum, quia domus exasperans; tana sede ipsius a lemihi illala ineum redundat, qui
est (Ezecli. u}. jlaque increpandus esl fraler et nun- in me peccatore yicario suo totius Remorum provin-
quam timendus qui est exasperans domus. ciae onera portal, quinimo, Christe Deus noster !
Propterea de eq quqd jara tertio in praefatione! orante apud eum prq nobis eodem sancliss^mo prae-
tuaruni littcrarum mihi scribens mandasti debitami decessore nostro, incas contumcUosascaluranias, et
in poni)iio devotionem, quam non subsequeris pro- persecutiones dcrogationum tuarum in se dignatus
sequendo dfbitam, et in Dominq devotinem tibi re- suscipere, qui confidensPatri super omnes cceloset
scribq, quia quantuni speclat ad humanos carniss super omniuin angelorum verticern Saulo, ut legi-
oeuios, debitain devolionein mihi non roonstras:: imis, et credimus dixit: Saule, Saule, quid me perse-
(piapiiuii yerq speclat ad nienlis humanqs oculos, ini queris ?(Acl. IX.) Non enim est discredendum in
Domino devotionem non exbibes. Quantum autcm» tanla lurba credentium quos Saulus persequebalur
in diyjnis oculis superno consiho tinieo trutinan, , aliquem fuisse, licet non ita ut ego sum,iirlperfectum,
debit^iu devqtionem inihi rependis, gui me tuis ope- in quo sicut et in reliquis, qui videlicet cornus
 519 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINpMAR) LAUDUN. 550
ejuserant, si Dominus persequi dixit. Et ideo in"ihe A ciunt jncrepare, mores pravorum premere, vitae
imperfeclq, rnodo quolibet persecuto illum persequi prodesseSp^nsandum est igitur quando ab increpa-
credo, guia et voce sanctae Ecclesiaein qua ejus sum lione quiescitur, quanta cutpa sit', si cum his qui
ullirauro membrum per Psalmistam dicitur: Imper- increpaftdi sunt sine increpatione pax tenetur. Si
feclurnJfiej/myitferwi pculi tui, et in libro tuo omnes propheta lantus hoc velut historiam Domino obtu-
scribenlyr (fsaL cxxxyni). Et ite.fum Psatraista dicit: lit, quod contra se pravorum inimicitias excitavit.
Bcne.diix{t omnes timentes se Dominus pusillos cum Unde Paulus disciputqs admonet dicens : Si quis
majoriltus(P!sal. CXIII);et qui in judicio dicet de be- non obedit verbo noklro per epistolam, hunc notate,
nefactis benefactoribus : Quandiu fecistis uni de his et non commisceamini cum illo ut confundatur
minimjs meis mihi fecistis (Matlh. xxv). (II Thess. III ). Atque illico subjunxit: Et nolite ut
' Veraciler credq qma quidquid mihi sive benigni- inimicum exislimare illum , sed corripite ut fralrem
(atis, sjve ipalignitgtis prq ejus nomine exliibelur, (ibid.) ; ac si diceret : Pacero cum eo exteriorem
sine dubio illi impenditur. Et quia bealus Joannes solvite, sed interiorem' conira illum medullitus cu-
Baplista, pro veritate, vtdelicet pro Christq sine du- stodile. Et qui amore tuo te credo refugere ad per-
bitatione pccujmit, sicut ipse ostendens dicil: Ego fugia solita, scilicel ad excusanda excusationes in
sumveritat (Joan. xiy). Etego, ut Aposloli utarver- ij peccatis, ut dicas qnia eliam de cogitalione te ju-
bis, inimicus factus snnj jjbj vera tibi dicens ct sua- dico, cum dicat Apbslolus : Quis scii hominum quw
dens, sqd,PfiSsnadere»0.51valens, ut, sicut ipsaVe- sunl hominis, nisi spiritus hominis qui in ipso est ?
ritas per beatujn Lbonem dicit: Obedieiitiain quam (I Cor. n) praevenio huic tuae objectioni dicens,
a tuis subdilis exigis, praelatis tuis ipse dgpendas, quia tunc spiriius hominis ignoratur ab altero, cum
et in ea vqcaf.ione qua(vqcatus es, in ea permaneas, verbis, vel operibus non demonslralur : nam cum
quae quia non suffers, non soluni mihi, sed et mul- scriptum sit, Ex fruclibus eorum cognoscelis eos
tis scandalum ingeris, et Veritas dicit: Qui scanda- ( Matth. vii), per hoc quod foris agitur quidqnid in-
lizaverit unum de pusitlis istis qui in me credunl, tus tatet aperitur. Unde recte quoque per Salomo-
expedit ut ei suspendalur mola asinaria in collo ejus, nem dicitur : Qttomodo in aquis resplendent vullus
et demerqalur in profundum maris (Matth. xvin). Et perspicientium ', sic corda hominum manifesta sunt
ilem jdem Christus Dei yirlus, et Dei sapientia dicit: pmdentibus ( Proy. xxvn ). Cum dicis te scripsisse
Viro qui corripientem dura cervice contemnil re- ad auferendam amphibologiani traditionis"tuae ex
pentixmt superveniet interitus, el eum sanitas non primitivo genitivi inler iradentem et traditum,
sequetur ( P,rqv..xxix). Et |lqyses et Aaron dura grammaticam quam tibi insinuari feci ego et ipse
cervice resisjen|.i s|bi fiqpujq ificunt : 'Nec conlra P satis, mihi in faciem expuis : quod gratias illi pa-
nos est murmur vestrum, sed contra Deum (Exod. tienter pbrtare possum, qui quod de se praedixit,
xvi). Unde,nec tuas inimicitias verepr, ncc te rao- pfo me peccatore sustinuit: Faciem, inquit, meam
nere in necessaTJis, q.uaes>nc pcccalo non possuro non averti ab increpantibus, et conspuentibus in me
dimittere, d.esinam, sciens pacein dilecliqne inte- (Isa. L ). Sed quia te tradilum, et non tradentem
gra intrinsecus me tenere debere, quam per vectiq- designas ex nomine, de hoc tuo diclo non curo,
nem vqcis mibi exstrinsecus nqn tinieq perturbare. teslimqnium inde perhibente mihi conscientia mea
Quod ulrumque provide D.ayid se perliibet seryare, nihil me hinc tibi esse debitorem. Unde et pro mi-
cum djcit : Cum his qui pderunt pacem eram pacifi- nimoest, ut ex hoc a tejudicervel abhumano die; sed
cus; cum loquebar ill,is impygnabant me gratis (Psal. nequemeipsuminde dijudico(I Cor. IV).Verumtamen
cxix). Ecce et loq^iens impugnabatur, et lainen im- si te ita mori gratum scirem, uthoc ad utilitatem
pugnajug erat pacjficus, quqni^m qec ipsani^ntqs tuairi, et ad menlis tuae sanilatem posset proficere,
cessabat repfQheqdere, nec.repreheusos negligejiat vej ipilii inde cognoscerem aliquam necessiialem in-
amare. Hiqc ejiam Paultis ait: Si fieri poiest quod cumbere, et scriptismeis ad regem, et ad episcopos,
ex vobis est cum omnibus hominibus pacem habentes et ipsorum teslimonio, ac per alios idoneos testes
(Rom. XII); hqrtatus enim Apostolus ut pacem cum D possem tibi ostendere me, sicut dixi, debitorem Iiinc
omnUius haberent, praemisit dicens : Si fieri pqlesl, tibi non esse : Uniuscujusque enim opus quate sit dies
atque subjunxit; quod ex yobis est: difficile quippe Domini declarabit (/, Cor. inj. Quia verq de traditione
erat ut si niala acta corriperent, habere pacem cum tua quereris, et nihil fit in terra sine causa, nibilquc
omnibus possent: sed cum lemporalis pax in pra- quod aut non faciat peus propilius, aut fieii non
.vorum cordibiis ex nostra increpalione confundi|ur, permittat ira(us, et pluraliter lieri traditiqnes alque
inviolata necgsse est ut in nostro cqrde servetur. diversis modis diversos et pro diversis causis tradi-
Hipc iterum P.ayid cuin se tqlum ad fcedera pacis tos legimus, necesse est libi subtiliter mentem tuam
internae constringeret, testalur quq^ cuin malis cbn- disculere, utmeditatus cum cofd^etuo, et nori dolosa,
cordiam non teneret d|cens : Nonne qui le pderunl, sed recta statera appendens roqres, cogitatiqnes,
Deus, oderam illos, et super inimicos luos tafyesce- verba, et actus tiios, apud le invenias haec tradilio
bam? Perfeclo odio oderam illos, inimici facti sunt lua unde, et a q^uoprqcesserit, et quem prqcessum
mihi ( Psal. cxxxvm ). Ioimicos eniui perfecio odio habeat, vel ad quem finem spectat: legimus enim
odisse est, ad quod facli sunl diligerc et quod fa- quosdam a se iradilos, ut Paulus ad Ephesios de
^ 551 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 552
quibusdam dicit: Qui desperantessemetipsosjradide- A reversi (Jerem. xv). Hinc rursus ait: Populut nonett
runl se impudicitimin operationemimmundilimomnh revertut adpercutientemte (Ita. ix). Hinc voce flagel-
I» avaritia (Ephes. iv): Tanto enim hinc, beatus in- lanlium propheta conqueritur dicens : Curavimus
quilGregorius, se quisque in malis praesentibus la- Babytonem, et non est sanala (Jerem. u) : Babylon
tius relaxat, quanlo post hanc vitam se assequi bona quippe curatur, nec tamen ad sanitatem reducilur,
aeterna desperal., et Jacobus apostolus dicit: Unus- quando mens in prava actione confusa verba corre-
quisque tentalur a concupiscenliasua abstraclus et il- ptionis audit, flagella correclionispercipit, et tamen
lectus (Jac. 1), scilicet a recto itinere, et ilteclus in ad recla salutis itinera redire contemnil. Hinc
malum. Et item Paulus ad Romanos de quibusdam caplivo Israelitico populo, nec tamen ab iniquilate
scribit: Qui cum cognovissentDeum, non sicut Deum converso Dominus exprobrat dicens : Verta ett mi/ii
glorificaverunt, aut gratias egerunt in cogitationibus domus Israel in scoriam : omnesisli ws, et stannum,
iuis, et obscuratum est insipiens cor eorum; dicenles et ferrum,et plumbumin mediofornacit (Etech. xxn);
enim se esse sapientes stulli facti tunt (Rom. i).'Et ac si aperle dicat: Purgare eos per iguem tribulatio-
paulo post: Propler quod tradidit illot. Tradidit, di- nis volui, el argentum illos, vel aurum fleri quaesivi;
xit, id est gratia non liberavit sicut cor Pharaonis sed in fornace mihi in aes, slannum, ferrum et plum-
induravit, qnod gratia non emollivit. Et psalmus di- B bum versi sunt, quia non ad virtutem, sed ad vitia
cit : Tradiditincaptivitatemvirtutemeorum,etpulchri- etiam in tribulatione proruperunt; quoniam aut ad
tudinem eorum in manus inimtci (Ptal. LXXVII) : in sonitum murmurationis eruperunt. aut simulationis
captivilalem enim virtus et pulchritudo quorumdam • vitio non carere decreverunt, aut in nocendi malitia
in manus inimici tradilur, cum deceplae roenli anli- proxirois perseveraverurit, aut a desideriis lerrenis
quusjioslis ex boni operis elatione dominalur. Et pressi in tribulatione purgari non poluerunt.
aposlolos expetivitSatanas ut cribraret eos sicut trili- Hinc rursus scriptum est: Multo labore tudatum
cum (Luc. xxu), qui jussi sunt orare ut non inlra- est, et non exivil de anima rubigo ejus, neque per
rent in tenlalionem. Et Paulus quemdam tradidit ignem(Ezech. xxiv), ignem'quippe nobis tribulationis
Satanae, ut spirilus ejus salvus fieret tn die Domini admovet, ut in nobis rubiginem vitiorum Dominus
(I Cor. v). Et item: Quosdamtradidil Satanae,utdisce- purgel, sed nec per ignem amittimus quando et ru-
rent non blasphemare, et flliam Abrabaeincurvatam biginis inter flagella, vel per flageUavilio non care-
legimus a Satana, et plures propler peccala pu- mus. Hinc propheta iterum dicit : Frusira conflavit
nienda quae cruciari meruerunt quasi quibusdam contolator, matitiweorumnon sunt consumptw(Jerem.
quaestionariis atque tortoribus traditos legimus refu- vi). Pcena,inquilGregorius,praesenssiaillicti aninium
*
gis spiritibus, quia non solum homines ministri el C convertit, tinis est culpaepraecedentis si autem ad
ullores sunt irae Dei in his qui malum operanlur, timofem Domini minime convertit, initium esl pceiiae
quique non sine causa portant gladium, sed etiam sequentis. Cavendum ergo nobis esl et summopere
conlrariae forlitudines, quae appeUantur furor el irae in fletibus tota mentis conversionevigilandum, ne de
Dei (Rom. xiu). Quapropler si moribus el factis tuis tormento ad tormenta transeamus. Qui ergo juslus
exigenlibus juslo Dei judicio permiltente, aut a te patitur, si patientereaquaepatitur sustinet, Cbristum
ipso, vel per spiritum refugam in peccaluqi, quia le- imitatur. Qui in flagelliscorrigitur, latronem qui in
gimus immissionesper angelos malos (Psal. LXXVII), cruce Chrisium cognovit, etpost cruceni paradisum
vei hominem Dei ministrum ad peenam peccali es cum Christo intravit; qui nec inler flagella desistit a
traditus, si le non recognoscis, et non corrigendo re- culpis, sinistrum imilamur latronem, qui propler
sipiscis, non habes undc queraris, sed unde tribule- peccala ascendit in crucem, et posl crucem ruit in
ris; quia non dicit Dominus : Beati qui pertecutionem tarlarum. Si ergo propter peccatum raodo quolibet
patiuntur propter injuslitiam, sed propter juttitiam vel a quocunque traditus es, et per traditionis perse-
(Matth. v). Et Apostolus dicit: Beatus qui suffert cutionem correctus, ut audire merearis a Domino,
tenlationem, quoniam cum probatus fuerit accipietco- n et si non auribus corporis, vel auribus iUisde quibus
ronam vitce(Jac. i), quia, sicut beatus Cyprianus ait, Psalmista dicit: Audiam quid loquatur in meDomi-
martyrem non facit pcena, sed causa : nam cum nut Deut (Ptal. LXXXIV), quod audivil qui propter
Christo crucem eliam periturus latrc suscepit, sed peccatum flagellalus, et per flagellumpurgatus est,
quem reatus proprius tenuil, par cruciflxio non ab- dicente Domino : Ecee tanut faclut es, jam noli pec-
solvil. Et persecutio, vel traditio dum non rationa- care,nedeteriustibi aliquidcontingat(Joan. v). Habes
biliier sustinelur, ut beatus monstrat Gregorius, ne- unde gaudeas, et quod cavendo custodias. Si
quaquam proflcit ad salulera. Nam nulli fas est re- autem ideo traditus, et traditione fiageUatus es,
tribulionem praemiorumexspectare per culpam, quod non quia peccasti, sed ne peccares, sicul Paulus
et beatus Pctrus apostolus demonslrat dicens : Quw qui dixil : Ne magnitudo revelatxonumextollat me
ett enim gratia ti peccantet et colaphizaii tuffertit ? datut etl mihi ttimulut car.nit mew, ut tne colaphi-
(I Petr. II.) Contra hos propheta Dominoqueritur di- zet (II Cor. xn). Libenter gloriare in infirmilatibus
cens : Allrivisti eot el renuerunt accipere disciptinam tuis, ut inhabitet in le virtut Chritti. Si denique a
(Jerem. m). Hinc est quod Dominusdicit: Interfeci quocunque, vel modo quocunque traditus es, vel
et pcrdidipopulumistum, et tamen a viis suis nonsunt non propter praecedens peccalum, vel ideo ut nou
555 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSAHINCMARlLAUDUN. 554
incurreres quod polerat accidere tibi peccatum, sed i loci mef officio inlelligere debueras monilorem.:
ut juslus justiflcareris adhuc, sicut Tobias, et Job et tu non me aversa hasta, ut Abner Asahel per-
de quo Dominus dixit ad Satan : Ecce in manu lua sequenlem feris, et tranquille ex quibusdam tan-
est, tanlum animam illius serva (Job i), cuslodire te gis, et quasi parcendo superas, sed invehendo, et
oportet ut ne de flagello murmures, etanimam tuam resislendo in faciem quanlum potes per contuma-
quam Dominus servare in Job jusserat, murmu- cem contemplum si potes ad furorem provocando
rando in polestalem illius tradas. Neque murmura- exaggerare non cessas; et ideo responsionum ra-
teritis, inquit Aposlolus, sicul quidam eorum mur- tione in inlimis sub iranquilhtaie taclus ab eo quod
muraverunl, et a serpentibusperierunt (I Cor. x). me pro necessitale loci mei erexeram non cado,
Cavere etiam summopere debes ut aucla per flagel- neque succumbo, sed validius semper clamo, cla-
Ium merita de caeteropeccando non inquines , sed mavi, clamabo per aevum, et sicut tuba exaltabo
juxta vocem Domini corde bono et optimo verbum, vocem meam (Isa. LVIII),et annuuliabo tibi exces-
et purgalionein ejus retinens fructum afferas in pa- sus tuos, et satagam le revocare pro viribus a con-
tientia (Luc. vm ), quouiara qui humiliter etiam lumaci etalione tua. Quod dicis te serris tritum;
pro peccalis suis flagellasuscipinnt, post flagella ad * improprie quantum audeo dicere hoc lua gramma-
requiem sublimiter suscipiunlur. Sic uva calcibus tica protulit: nemo enim serris teritur, sed seca-
tundilur, et in vini saporem liqualur ; sic oliva con- tur, quod bene Paulus intellexit scribens ad Hebraeos
trilioiiibus expressa amurcam suam deserit, et cum passiones sancloruin descripsit dicens : Sancli
in olei liquorem pinguescit, sic per trituram areae ludibria et verbera experti, insuper el vincula et ear-
a paleis grana separantur, et ad horreum purgata ceres,lapidati sunt, secti sunl (Hebr. vu) : non enim
perveniunt. Quisquis ergo appelit plene vitia vin- dixit triti sunt : serra enim dentala fieri legitur, et
cere, sludeat bumililer purgationis suae fiagella to- ego quantum possum dentatis serris te ab acciden-
lerare, ut tanto post ad judicem mundior veniat, tibus quae episcopo non sunt propria secare laboro,
quanlo niinc ejus rubigineni ignis tribulationis pur- et spirilalibus dentibus mordere ac stimulis verbo-
gat. Quod dicis meis apicibus te solito more mor- rum monentium, et clavis increpationum conligere
deri, sed non te sensisse laedi, si ila quod dicis ita non omittam; quoniam, nt Scriplura dicit, verba
ut est inlelligendum inlelligis, non improbo, quia sapienlum quasi slimuli, et quasi clavi in altum de-
et erat unde morderi, sed ad sanitatem ; et idcirco fixi (Eecli. xn), quia videlicet, ut exponit beatus
te non laedisentire debebas : sit enim ut in Evangelio Gregorius, verba sapienluin culpas delinquentium
legimus plaga sanatus, scilicet per acrem vini mor- nesciiint palpare, sed pungere. Quia vero incompo-
suan, el per olei foraentum : cum enim tibi ostcndi site practeritum verbi teror serris composuisti, mul-
quod aclum sit, rile ad morsum inlellexisti, et cum tis locis non solum in iua grammatica, sed etiam in
ostemli quid agendum sit, si recle facis, pertinere ad Scripturis praevales inveuire, sed et in illo loco ubi
olei fomentum inteUigis. Si autem adeo intentioneni Dominus Moysiqualiter tbymiama quod nostra lin-
tuam rebus transitoriis imraoderalius implicas, ut gua incensum dicitur facere jussit dicens : Cumque
quibus negligentiarum jaculis transfigaris, vel qui- in tenuissimum pulverem universa conluderis (Exod.
bus monilionum medicamentis debeas curari igno- xxx). Unde sanclus Gregorius: in tenuissimum pul-
res, quia nec laesum, nec sanabilem te sentis proba- verein aromata universa conterimus. El item, aro-
biliter iinprobo. Unde per Salomonem vox percussi mata in pulverem redigere, est virtutes recogitando
et dormicntis exprimitur qui ait: Verberaveruntme, terere. Hujus aciivi passivuia cst, sicut melius nosti,
sed non dolui; traxerunt me, et ego non sensi (Prov. teror, cujus est praeleritum trilus, quod non rite
xxiu): meiis quippe a cura suae solliciludinis dor- serris, sed pitae ac pilo potius applicari debet, sicut
miens verberatur, et non dolet ; quia sicut immi- Salomon demonslrat diceus : Si contuderis slnltum
neutia mala non prospicit, sic nec perpetrata per- in pila, quasi ptisanas ferienle desuperpilo, nou au-
limescit: trabitur et nequaquam sentil quoniam per rj fereturabeo stultitia ejut(Prov. xxvn). Quodque ihy-
illecebras vitiorum ducitur, nec lamen a sui custo- miamaperMoysema Dominojussumfieriquolidie nos
dia suscitatur. Quod dicis a me jaculis te impeli- sacri altaris ministerio addicti debemus componere,
lum, naevoque notatum, noli agere ut hoc mihi ut recle possimus Dominodicere : Dirigntur oralio
necesse sit facere, et roe ab his senlies conquie- mea slcut incensum in conspectu tuo (Psal. CXL).
scere. Quod dicis le integro fugalum anno, et non De eo quod dicis te mirari cur Hadulfum tandiu
dicis a quo fugatus existas, nescio quid inde tibi remoranlem non remiltam, praesertim cum super eo
respondeam, nisi quod dicit Scriptura, quod in te meae, ut juslum erat, annuisli interventioni, ideo
Dominuscadere non permillat: Fugit impius nemine pteniter non respondeo, quia sincera non esl solidi-
persequenle( Prov. xxvni). Quod dicis te ad instar tate verilatis et charilatis atque pacis tua mandatio,
Abner fugatum (II Reg. iv ), et serris tritum , et tantum lioc rcscribo, quia quoliescunque ad me il-
ideo non tacere permissum , non convenienter scn- lum misisti, semper libi illum remisi, et non sicut
tentiam beati Gregorii in persecutione Abner ab aliis litteris de eo mihi direclis quanlum ex me est,
Asahel posuisti, quia non me furentem tuum perse- contumacem itliim a me recepisti quasi contumax
culorcm, sed ad corrigendum excessus tuos pro tibi exslilerit : non mea suasio, sed, ut aestirao, tua
PATROL.CXXVI. 18
553 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 550
factio hqc ab illo exegit, quia ut puto caliceBabylo- A per veras ostendilur, videlicet quia sicut tibi ex
nico quo vicissim ac singillatim gentes propinalas ordine scripsi, tempore Tilpini, et quando post
usquead Sesag [/'., Sesacb] novissimum legimus, a eum per anuos circiter novem melropolis Rbeino-
te ille ctiam est propinalus, sicut et plures alii ex- rum vacavit episcopo, et tempore Wolfarii, et lem-
stiterunt. Nam, ut scriptum est (Jerem. xxv), a san- pore Ebonis, et quando Folco, et posl cuiii Nollho
cluario meo incipile, a me nulritore tuo, et ab his ipsum episcopium tenuerunl, sed el tempore meo.
qui le mecum nutrierunt, vel inter quos nutritus Per lempora episcoporum Laudunensis ecclesiae
fiiisli, prius inccepisti derelinquens nos, et odio ha- Genebaudi videlicet junioris, Berneconis, Gairfredi,
bere incboans, alque aliorum familiarilates expe- Wanilonis, Oslroldi, et quando episcopalus vacavit
tens, deinde per alios, et alios tam amicos quam et in Ailemaro, et leinpore Simeonis, ac Parduli, sed
subdilos, tam ctericos quam et laicos haclenus dis- et tuo tempore per lempora quando Rodulfus lem-
currens, et viritim praecedentes relinquens usque pore Tilpini habuit viliam Follanaebrayumin benefl-
ad hiinc tibi familiarissinium cursus tuus pcrvenit, cio, el posteum Odelharius, deindeOdalgisus, deinde
et cum lali gralia de scala vitrea tuaefamiliaritatis Odelharius : deiiule quando post eum idem benefi-
decidit, sicut el nos priores, et illius de luis sub- cium commissum fuit Osvero, habuit ipsa ecclesia
ditis antecessores cecidimus, si lamen talis casus B in Follanaebrayosemper presbyleros, ex quo merao-
non potius ascensus quam casus dici debeat. Ciiin rari potest, Ferherum scilicet, et post eum Dodo-
tibi Saloiiion dicat: Amicumtuum, et amicum patris neni, deinde Haimbradum.deindeOltericum, et post
tui nedimiseris (Prov. xxvn), Et sanctus Hieronynius eum [ier quinque annos Berlfridum; et nunquam fuit
dicit: Proverbium, inquiens, est quod serviri ne- ecclesix in Cotliciaco subjecta. El quando Oltericus
queat qui nulli servivil, sicut tibi serviii non potest presbyter ordiiialus a Wanilone Lauduuensi episcopo
qui nulli servisti, quique non laborando, sed deli- in ccclesia Follanaebrayo degebat, fuil presbyler in
ciando, et dormiendo allerius labore quod habes Co;iiciaco Nodalbcrtus per annos circiter viginti, el
adeptus fuisti. Et quod Sinionides cum interrogare- post Nodalberltim fuit ibi presbyler Gozmarus per
tur quod inter homines celerrime consenesceret, annos circilcr triginta. El post Gozmarum, sicul ibi
beneficiura, inquit, manifeste oslcndis. Et Salomon praescripsi, niisi istum Haimeradum qui in Codiciaco
dicit: Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum nunc uegit Simeoni ad ordinaudum, quem in eccle-
de domo ejus, et qui mentis est durm, corruel in sia, quae est in Codiciaco, ordinavit. Et lempure Si-
malum (Prov. xxvni). meonis seniper in FollanaebrayoOttericus presbyter
De hoc quod dicis te nescire unde sciam le con- sicut in ea ordinatus mansit.
scnsisse ecclesiam Sanato clerico nostro in Folla- C Sed el tempore Parduli usqne circa fineni ipsius,
nacbrayo, quoniam nec res nota cst, nec per casus et tunc Wlfegerus clericus ipsam ecclesiam consen •
aut formas saltem verisimiles infleclilur, et ideo tiente Parduto lenuit usque ad obilum Par.luli : post
nec te consensisse scio, nec illud probare possum, obitum autem Parduli, et post ordinalionem luam
libi rescribo, quia indignum tibi esse debuerat, Berlfriduspresbyter in tuaecclesia secus Cadomum,
quoniam est ulique indecorum ul pro illusione et in ecclesia nostra in Follanaebrayoper qiiinqus
inea episcopus ad cuuas infantilis grammaticae circiter annos officium sacerdotale exhibuit: utrum
redires : hoc enim quod mihi scribis respondere tu hoc consenseris, ut luam ecctesiam, juxta quam
soleba,s in schola, quando noraina , vel pronomi- ibas et redibas quando ad patatium ibas, vei de eo
na, seu verba declinare, roe jubente, insinuabaris : redibas, cum ecclesia in Follanaebrayo lenuerit, tu
cum enim le conscholarius puerulus interroga- videris. Abscedente autem de parochia lua Bertfri-
bat hoc vel illud quaepars est ? Respondere sole- do, pro fama de eo vulgata, conce6si more praede-
bas sicut libi videbatur quaapars erat; et inferen- cessorum meorum Sigeberto, cui illud beneficium
te illo, unde hoc scires, dicebas, si rite remetior, dedi, ut clericum noslrum Sanatum in cadem eccle-
quod mihi mullis jam annis transactis non venit sia ordinandum tibi offerret; et si lu illuiii probabi-
in memoriam, quia res nota est, et per casus, vel D I lem judicares, ego illi liberlalem ecclcsiaslicam da-
inodos, seu formas inflectitur. Et talia frater et fi- rem. Et sic demum lu iltum regulariter ordinares.
lius nieus ad derisionem quasi pituita, scilicet fle- Qui clericus per quatuor annos ipsam ecclesiam le-
gma coagulatum et vetustum ac muciduin mihi in nuit, et secundum paupertatem suam, sicut simul
viiltum excreas, et non altendis quanlum Deum, saepevidimus, et adhuc parel, bene in ea laboravit;
qualiscunque ego sim in contemptu ministerii sacri et quando simul equitabamus juxta ipsam ecclesiain
sine reverentia ulla offendas. Jam ut antiquo pro- in qua idem clericus laborabat, eunles ad regem te
verbio dicitur, bos lassus fortius figil pedem; quia audiente se reclamaverunt ad me ipsi homines pro
intelligere in praecedenlibus lilteris noluisli, vel ordinalione dilala ejusdem clerici, quia non habe-
polius dedignatus fuisli, aut si inieltexisti dicere bant presbyterum; et tume audiente, sed et mullis
refugis, mihinonpigrum, licet non libi necessarium, aliis et meis et tuis aadientibus respondisti quod ve-
esl iterare unde hoc scio, quia et rcs nolu est, et a rum non dicerent, quia nullam indigentiam de mi-
longo tempore per humaniter accidentes casus in- nisierio sacerdotali habebant: et ad tua verba te
flcxa, et per formas non dicam verisiiniles, scd et airlienlCi ego eisdem hominibus dixi quod lu habc-
557 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 55a
bas dispositum ut nuUam indigenliam de ministerio ^ iiilrorsus pedes colligit, quia cuncta iniquitatis suae
sacerdotali haberent, donec ipse clericus ordinare- vestigia abscondit. Caput subtrahit, quia miris de-
tur. Et nihil contradixisti. Et per annuin et dimi- fensionibus nec inchoasse se malum aliquod osten-
dium ipso clerico eamdem ecclesiam tenente, Grim- dit, et quasi sphaera in manu tenentis remanel; quia
mo parochiae tuae presbyteribi cantavit. Et per duos is qui corripit cuncta quae jam cognoverat subito
annos et dimidium ibidein Haimericus presbyter of- amittens, involutum inlra conscientiam peccatorem
ficium sacerdolate exhibuil usque pridie nonas pro- tenet. Et.qui lotum jam deprehendendo viderat,
xime praecedentisTebruarii. tergiversatione pravae defensionis inclusus totum
El quia quaeris unde hoc scio, sic mihi quantum pariter ignoral. Foveam ergo ericius habet in re-
ex antiquitate per veraces hoinines didici, et per os probis, quia malitiosae mentis dupljcitas sese inler
Parduli audivi, et posteum per os luum, sicut dixi, se colligens abscondit in tenebris defensionis. Au-
audivi, et oculis vidi, res mihmota est; et per bas diant inipuri quod scriptum est : Qui ambulal sim-
veras formas nota mihi ostenditur. Si autem illa ne- pliciter, ambulat confidenter (Rom, x et XXIII): fldu-
gas quaeper teipsum cum auditu multoruni scio, mi- oia quippe magnae securitalis esl simpticilas actio-
nus tibi credere potero, si te excusaveris ex his qui Hiis. Audiant quod sapientis ore dicitur : Spiritus
de te per aliog audio: tamen me el te Iatere non po- B '. sanclus disciplinw effugiet ficlum (Sap. i). Audiant
test quod nec libi, sicut nec mihi, repulari posse ex quod Scriplura rursum leste perliibetur : Cum sim-
veritale cupio quod scriplum est: Os quod mentitur plicibus sermocinatio ejus (Prov. m), Deo enim ser-
occidil animam (Sap. i). Et: Quod de ore procedit, mocinari esl per illuslrationem suae praesenliae hu-
scilicet veritali contrarium, hoc coinquinat hominem manis mentibus arcana revelare. Ctini simplicibus
(Matth. xv). Et Salomon dicit: Teslis falsus non erit igitur sermocinari dicitur, quia de supernis myste-
impunilus (Prov. xix). Duobus inquiunt modis au- riis illorum menles radio suae visilationis iUuminat,
ctores fil falsus teslis, scilicet^aut falsa dicendo, aut quos nulla umbra dttplicitatis obscurat.
vera reticendo. Nihil est, inquit beatus Gregorius, Est autem speciale duplicium malum; quia dum
ad defendendum puritatetutius, nil ad dicendum ve- perversa et duplici actione caeteros fallunt, quasi
ritate facilius : nam dum fallaciam suam tueri quis praestantius caeteris prudentes.se esse glorianlur. El
cogitur, duro cor labore fatigatur. Hinc namque quia dislrictione retributionis non considerant de
scriptum est: Labor labiorum ipsorum operiet eos: damnis suis miseri exsultant, et.caetera quae iu re-
quienimnuucimplel, tuncoperit, quia cujusanimum gula paslorali beati Gregorii ex ordine potes rele-
per blandam inquietudinem exerit, tunc per aspe- gere, quam tibi uua cum libro sacrorum canonum
ram relributionem premit. Hinc per Jeremiam dici- C in manu anle altare 6anctae Mariaein die ordinatio-
tur: Docueruntlinguam suamloqui mendacium, utini- nis tuae inisi, oblestans quae ignorare non potes et
que agerenl laboraverunt (Jerem. ix); acsi apertedice- oblivisci non debes. Verumtamen hanc negationem
retur : Qui amici esse veritatis sine labore polerant, tuam, quam sine ulla necessilate assumpsisti ad
ut peccent laborant : cumque vivere simpliciler injuriam meam pertinere non ducam, nec pro cri-
renuunt, laboribus exigunt ut moriantur : nam ple- mine reputabo, neque pro hac sola negatione tua
rumque iu culpa deprehensi, dum quales sint co- me a communione tua separabo, sequens capitutum
gnosci refugiunt, sese sub fallaci velamine abscon- Africani concilii, quod tu detruncaturr., et a suo
dunt : et hoc quod peccant, quodque jam aperte sensu expositum mihi scripsisli, ultimam ejus par-
cernitur excusare moliuntur; ita ut saepe is qui eo- ticulam ad tuum sensum inflectendo, scriplo tuo
rum culpas corripere studet, aspersae falsitalis ne- milii directo imponere, quia nec pro crimine ducen-
bulis seductus pene amisisse videat, quod de eis dum puto, si clerico ordinando usque ad ordinalio-
jam cerluui tenebat: Unde recle sub Judaeaespecie nem consensisli in ecclesia in qua ordinandus eral
per prophetam contra peccantem animam, excusan- laborare, donec ad ordinandum perveniret, et si
temque se dicitur : lbi habuit foveam ericius (Isa. dignus atque idoneus inventus foret ordinaretur,
xxxiv) : ericii quippe noniine impurae meniis sese- D quia nec sanctus Innocentius, sicut tibi praeseripsi,
que callide defendentis duplieitas designatur : quia pro crimine repulavit episcopo qui presbyteris
videlicel ericius cum apprebenditur, ejus et caput quibusdam consensit in sua parochia ecclesias diu-
cernilur, et pedes videnlur, et corpus omne conspi- tius retinere, qui communionem iltius eatenus non
citur : sed mox cum appreheusus fuerit semelipsum poterant promereri, sed statuit ut quibus easdem
in sphaeramcolligit, pedes introrsus subtrahit, caput ecclesias retinere diu in parochia sua consenserat,
abscondit, et intra tcnentis manus tolum simul suam eis communionem nullatenus denegaret. In-
amittitur, quod lolum simul antea videbatur. Sic tegritas autem ipsius capituli Africani concilii, cujus
nimirum sie impurae mentes sunt cum in snis ex- partem ullrmam tuo sCripto inseruisti, ista est:
cessibus comprehendunlur : caput enim ericii cer- Item ptacuit ut si quando episcopus dicit
atiquem slbi
nitur, quia quo initio ad culpam peccator aceesse» soti proprium crimen fuisse confessum, atque ille ne-
rit, videtur. Pedes ericii conspiciuntur, quia quibus get, non putet ad injuriam suam ephcopus perlinere
vestigiis nequilia sit perpelrala cognosciliir; et quod itli soli non creditur. Et si scrupulo proprim
tamen adduclis repenle excusationibus impura mens conscientim se dicil neganli nolte communicare
559 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 560
quandiu excommunicato non comunicaverit suus A j prwjudicio servaret mandatum (I Tim. v). Et scias
episcopus, eidem episcopoab aliis non communicelur certissime quoniam si secus egeris, Deo annuente
cpiscopis , ut magis caveat episcopus ne dical in et vita comite, opporluno tempore hoc non sine re-
quemquam qaod aliis documentis convincere non gulari discussione dimiltam, non mei, quod absit,
potest. causa, sed sacrarum regularum contemptu. De eo
Haecdocumenta quaelibi et prius, et nunc sciibo quod in eodemtuo insulso scripto apposuisti: Ilein ca-
qualiter didici et praecedenti, et hac subsequenli noii dicit : Qui unum crimen probare non poterit
leclione potes cognoscere, ad quae confirmanda, ct ad atia admilli non debet, tibi rescribo, Nescis quid
ad te convincendum nullos testes producam, quia dicis; plenus indignatione ct contumacia non poles
non debeo, nec de hac re secretara confessionem oculis menlis videre quocl verbis debeas promere,
liiam, quam non accepi, promere volo, cum Scri- vel quod debeas reticere; si sequereris bealum
ptura dicat ei: Qui revelat arcana, et ambulatfrnu- David, Dominum deprecareris ul poneret custodiam
dulenler, et dilatat labia sua, ne commiscearis(Prov. ori tuo, et ostium circumslantiw labiis luis (Psal.
xx). Quod ila exponunt doctores catholici: Ne coin- xxxvm). Canon dicit: Quotiescunque clericis multa
miscearis ejns amiciliis qui prioris amici secrcta crimina ab accusaloribus objiciunlur, el unum ex
deiiudat, sed hiinc velul perfidum cave. Ostendere B ipsis de quo prius egerit probare non valuerit, ad
;nitem et monere te debeo, ul secundum leges et caelera jain non admiltatur; dic quis est iile accu-
regulas inde quod justum est exsequaris. De eo vero salor; dic apud quem te accusalor accusat; dic iu
quod negas per mullas ambages non verisimiles, quo regulari judicio te accusal; dic de quibus cri-
quibus mihi et longum et inutile respondere videtur, minibus le accusalor accusat; dic de quo crimine
le non consensisse, ul ipse clericus eamdem teneret accusalor egit, quod probare non valuit, ut ad cae-
ecclesiam si in contumacia et negatione tua perse- tera jani non admillatur: quoliescunque enim te
verare decreveris, habeas illum conscientiae et ne- metropolitana auctorilate moimero, cui per sacros
gationis luae judicem, quem habebis et testem. Et canones commissa est solliciludo lotius provinciae
quoniam mihi scripsisli quod inde causam quam de his pro quibus ad me de tua parochia qui negotia
nescis invesligare el mihi remandare debeas, limeo videntur habere concurrunt, semper accusator tuus
pro te ne sicul jam fecisti ut victor in contenlione existain. Et cum longius a te separatus corpore
videreris quando conlra sacram aucloritalem cui- fuero, et verbis vel litteris te monuero, pro accusatore
dam decreto pernicioso, ut dicitur, subscripsisli, tuodecriminibus injudicio regulari tenebor. Reguhe
et clericos ac presbyteros parochiae luaesubscribere namque dicuiil apud quem et qualiier accusandus
fecisli, te de causa hujus ecclesiae in aliquo nau- 'C episcopus debeat accusari, et ubi, el qualiter, vel
frages, et alios tecum irregulariler colligans ut evin- a quibus debeat judicari; et quolies tibi ostendero
cas, in naufragium ducas. Unde obtestor et inpneo per sanctarum Scripturarum tramitem, et sacrarum
le per sanclam el inseparabilem unius divinitatis regularumauctoritalcin inquibus excedis, semper te a
Trinilatem, et per Chrislum Jesum Redemplorem nie irregulariter, scilicet absque regulari videlicel syn-
nostrum, et per graliam Spirilus sancti, qui maxiine odali judicio, judicaluin causaberis : Dominus enim
in ordinalionibus operatur, quem per impositionem dieil in Evangelio : Audistis quia diclum est anliquis,
manuum mearum accepisli; et per gloriam sanctae Non occides; qui autein occiderit reus eril judicio :
Dei genitricis etisemper virginis Mariae, ac per ego aulem dico vobisquia omnis qui irascilur fralri
electos Dei angelos, et per beali Remigii merita, suo sine causa, reus eritjudicio (Matlli. v), clc.
el inetropolitanam auctoritatem eidem pradecessori Et sacri canones saepenumerodicunt: Si quis prae-
meo, et in ejus successione divinitus iuihi collalam, ter liaec fecerit, quasi contra niagnum concilium se
ut conlra leges quas catbolica el aposlolica Ecclesia efferens, ipse de clericatus honore periclilabilur. Et
ex antiquo servandas suscepit, contraque sacros decreta sanctae sedis Romanae ponlificum hoc sensu
sanctorum conciliorum canones et decreta sedis dicunt: Si quis fralrum conlra haec constituta venire
Romanaeponlilicum de sacris ordinibus, et canonum tenlaverit, et prohibita fuerit ausus admitlere, a
promulgala disciplinis de causa Ecclesiae ipsius suo se noveril officio submovendum.Et ul tibi osten-
non facias, sed sine ullo praejudicio, qiianlum dalur in quibus contra haecagis, sustinere non po-
Deus tibi scire et posse dederit, quod juste et les, sed semper te irregulariler judicatum quereris,
rationabiliter videris cxsequaris, el non negligas el laboras quaerendonodutn in scirpo, et unde luam sa-
vel parvipendas rogo hanc obteslatioiiem jusli- pienliam jactilas, indemagisslullitiammonstras, cum
tia et ralione alque auclorilate plenam, quia si dicat Apostolus: Siquis vult inter vossapiensfieri, stul-
potui propter ministerium mibi collatum exorare tusfiut utsilsapiens(ICor.tu).Et Salomon dicit: Qu{
Deiim per humilitalem ul tu per imposilionem impuliensest exallat slultiiiam suam, et qui increpatio-
manuum mearum iieres ordinalus episcopus, possum nes odit morietur (Prov. xiv); et: Non amal peslilens
et debeo eodem ministerio te obtestari per auclo- eumquisecorripit,neccumsapientibus graditur (Prov.
ritatem ut facias quod facere debel episcopus, sicut xv); et: Filius sapiens doctrina palris; qui autem
et Paulus obteslatus est Timothaeuma se ordinatum illusor est, non audit cum arguilur (Prov. xui); et:
episcopum, ut non declinans in aiiam partem, sine Auris quw audit increpatioues vilw, in medio tapien-
 501 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA IHNCMARIL^UDUN. 562
luin commornbitur. Qui abjecit disciplinam, despicit A Ephraim vitula docta ditigere tritiiiam (Ose. x). El
anmam suam ; qui aulem acquiescil increpalionibus, item : Ephraim panis tubcinericius qui nunquaiu
possessoresl cordis (Prov. xv); et : Qni meditaturdis- reversalur (Ose.wi). Deindedicis : < Ergo capitulum
cordias, diligit rixas, et qui provocal iras, producil quod ex Augustorum nostrorum libro quasi contra
discordias (Prov. xxx); et : Qui exultal os suum, mequod agit pro medetruncatum posuislis, integrum
quwril ruinam (Prov. xvn); et : Non recipit stullus resumite, > non est verum; detruncalum illud ca-
verba prudentiw, nisi ea dixeris quw versantur in pilulum regium tibi non misi : non enim ille cteri-
corde ejus (Prov. xvm); el : Vidisti hominem sa- cus meus, aut tuus, vel aliciijus est liheri hominis
picnlem sibi videri, magis itlo spem habebit stullus servus; et ideo qnod capitulum illud de servis
(Prov. xxvi); et : Expedil magis ursm occurrere quorumlibet dicit, non posui, quia ad istum cleri-
rapiis foetibus,quam fatuo sibi confidenliin sluliilia cum non pertinebat. Quia vero mihi et non tibi com-
sua (Prov. xvn); et: Slulius irridet disciplinam pa- missae ecclesiae servus esl, quod de ecclesiasti-
tris sui : qui aulem custodit increpaliones aslnlior cis servis illud capitulum dicit, hoc libi scri-
fiet (Prov. xv). Deinde post plurimiim, non solum psi, qnia et boc ad causam islius olerici pertinere
inutilia, sed et falua adhuc pervenisti ut diceres; cognovi. Et post isla persequeris : • Hnjus autem
quia capitutum quod contra te scripsi de primo B capituli tenore perspecto, responsum de onlinalione
libro capilutorum synodalium pro te faceret, ut sine clerici vestri meum, si a me facta esl lenipore et
auctoritate, vel consensu episcoporum presbyteri in loco cum congruo lunc canonico exspectate, et
quibiislibet ecclesiis non consliliianiur, nec expel- interea de mea irregulari ordinalione judicare de-
antur. Et quod conjunctim in eodem liabetur capi- sislite, quoniam accusator simut et judex non eritis.
tnlo, et tibi scripsi, propter quod et prarcedentia, Et post capitulum canonum de scientia hujus clerici
ut integrum illud monstrarent capitulum memorari conditionis, et de transgressione per ordinationem
nobisli; scilicel si laici clericos probabilis vitae et inhibitam patet quid decerneretur, quae prius si
doctrinaeepiscopis consecrandos, suisque in eccle- placet opponenda est, et aut confesso, aut convicto
siis constituendos obtuterint, nulta qualibet ralione inculcandum eril judicium. Quod jam licet de me
eos rejiciant. Dic quis sine auctoritale, vel tuo con- non conviclo, nec confesso absque ulla synodo, sine
sensu in Follanaebrayo constiluit? Ego, ut praedixi, ulla hujusmodi interrogatione, aut requisitione, aut
Sigeberto clericum nostrum concessi, ut tibi illum praesenti inlerpellalione oflicium accusaloris simul
ad ordinandum oflerret, et si illum ordinare vel- et judicis, taro de absente, quam absenti scriplo
les, ego illi libertatem ecclesiasticam facerem. Quo- vobis judicantes exercuerilis, ita pronunliando.
modo ergo sine tua auclorilale Sigebertus ibi pre- C Quia vero ipsum clericum contra regulas ordinasti,
sbyterum constiliiit? et ubi est ille presbyler? Et sacrae regulae demonstrant dicenles. > Et lunc
Deo gratias quia sicut in subsequenti capitulo regio ponis capitulum beati Leonis quod tibi scripsi; in
tuo scriplo inserto dixisli, non adhuc habes illam cujus flnesolito more tuam ostentas scientiam, de qua
poteslatem de Sigeberto, ul bannum regium illiim ostenlata scientia tua, quia non est utilis vel neces-
rewadiare cogas, ut per fidejussores ad palatium saria loqui nil curo ; quia sicut de chamaeleontcle-
regium venire facias; quia nec luus, est parochianus, gimus, qui quemcunque colorem viderit, in eum
nec de luo missatico divino, vel hiimano, nec in converlitur, ila tu saliendo semper tuis ipsis di-
ipsa ecclesia presbyterym contra aucloritatein epi- ctis contraria vadis. Quandoquidem vero quia
scopalem constitiiit; sed forte impletur in te quod accusator simul et judex esse non possum, quan-
scriptum est : Abominalio Domini est omnis arro- doquidem quia te absentem judico, interdum ut
gans, etiamsimanu ad manum fuerit, non erit inno- personam accusatoris induam, et tunc te accu-
cens (Prov. xvi), quia si cessat a perversitate quam sem. Aliquando quod sine synodo te judico, et
explere nonpolesl in opcratione, nonvacala maliliosa aliquando quod sine synodo te judicare non pos-
votuntate quam desiderat si posset explere in opere. sum ; et quia nec inlelligis nec intetlexisti adinil-
Deinde ad me redis rodendum, dicens : <Pefquiro " tendos ad ordines sacros servituti obnoxios. Et
cur a tanto lempore de sua, quin mei clerici irre- multis modis hac illac vadis flucluando sicut arundo
gulari ordinalione non requisistis. > Huc, respondeo a vento agitala, videlicet animo fluctuanle, quia
libi, cerle quia antea illuin a te ordinatum non au- nullius gravilalis pondere es stabilitus.
divi, nisi postquam ipsi homines de praefata villa se Dicis eliam me exponere capitutum Leonis sicut
ad me reclamaverunt: nec in voluntale iinquam ha- volo, sed non sicul lu, hoc promis, sed sicut se res
bui ul de illicita ordinatione a te facta te unquam habet verum dicis : sic enim illum expono ut voto,
vel usquam impelerem. Denique dicis : < Prius quia sic illum expono ul debeo, quia sic illum in-
erat modus ordinationis cognoscendus; et sic aut telligo sicut illi eum intellexerunt qui in capitulis
ordinator aut ordinalusjure judicandus, autulrique synodalibus de ecclesiarum servis, ut tibi scripsi,
canonico percellendi cauterio. > Dic, frater : Quis te el mihi rescripsisti, decreverunt; et sicul in ipsa
judicavit? el in qno regulari judicio inde esjudica- manumissione servi ecclesiaslici demonstralur;
tus, vel compellalus : sed non roirum esl quod agis, non enim sacri canones manumissionem fleri in ec-
facis eniro ut soles qnod diligis. Dicit Scriptura : clesia de nalura liberis ab imperatoribus petierunt,
865 HINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 564
nec quilibet natura liberi per manumissionem fiunt i\ consensu atque judicio invenerimus salva paci, et
cives Romani, sed servi vel ecclesiastici, vel regii, cbaritate inde secundum sacram auctoritatem ejtse-
vel quorunilibet tiberorum hominum. Et ideo san- qui procurabimus. De eo quod dicis, cuni persingula
clus Leo in capilulo sui decreli ex canonibus pro- de caeleris omnibus ; lunc de receptione Gallicano-
muigalo constituit, ut alicui conditioni obligalus non rtim canonum pleniter respondebis, tibi rescribo,
ordinetur, nisi forte eorum pelitio aut voluntas ac- quia Dominus qui in se credentibus promisit: Apeti
cesserit, qui aliquid sibi in eos vindicant potestatis. os luum, et egoadimpteboillud; el: Ego dabo vobis
Quandiu enim fuero Rhemorum episcopus, in servis sapientiam, cui non poterunt resislereet contradicere
hujus ecclesiae niibi potestatem debilam vindicabo, oinnesadversarii veslri, et etiam brutos asinaeruditus
et sine libertate ecctesiastica per me sibi dala quis- in bumanas fonnavit loquelas, et siccam rupem fun-
quam eorum ordinari non debet. Unde breviter libi dere jussit aquas : ct miiii dare polerit quae libi re-
dico quod Dominus ad Judaeosdixit : Non ego ac- spondeani. Plinimis vcro a te praemissis, et a me ut
cusovot, sed Moyses, in quemsperatis, ipse votacen- iniitilibus praetermissis, in quibiis quandoquidem est
sat (Joan. v), scilicet lex contra quam agitis. Et negatio.quandoquidem quod negaveras demoristratio
item Dominus dicit : Ego nonjudico quemquam, esl continetnr, ad hoc pervenisti ut diceres me obligare
qui quwrai et judicet (Joan. vm). Videlicet quia si " volens de sententiis apostolicaesedis tibi a me litteris
ordinasti contra decreta Leonis ipsum clericum, non praecedentibus scriptis. Ecce in mala suasione deli-
ego'peccalor in terra, sed ille sanctus dc ccelo te clum, et in mala consensione peccatum depromitur;
inde per suum decreium judicat ; et si confileri vis el sicut vos senlentiis quod miliimate suasum est, et a
a te illnm irregnlariter ordinalum, sicut nec de me male est sensum pariier vos consentire digncmini,
aliis, ita nec de isto tuam quaero, vel desidero dam- dicenles qumjam prwmisi, nt scribam vobis si evm
nationem, vel qtiemcunque ante ociilos humanos ordinare volo secundum morem, el vosilli libertatem
ruborem. Si autem negas illum le ordinasse sicut ecclesiasticamdabalis, quem taliter ad gradus eccle-
jampraemisi, haheas illum conscienliae ac negationis siasticos pervenissedivutgatis. Unde tibi quod Salo-
luse judicem, queni habebisettestem. Caeterumsacri mon dicit scribo: Qui erudil derisorem, ipsetibi facil
canones dicunt ut episcopus sine concilio clericorum injuriam (Prov. ix). Non bene intetligis, quia non
suorum clericos non ordinet, ita ut civium conlii- bene vis quod libi bene et recte scripsi, scilicet ut si
bentiam,et teslimonium quaerat: et sccundum sacros ciijuscunque suasione, vel quacuiique subreptione in
canones et decreta sedis Romanae pontilicum mea boc excessisti, et alias ipsiim clericum uiilem in ec-
interest, utsi ratio postulaveril me compellente ad clesiastico ministerio comprobaveris, quod defuit et
delectorum de ordinalione ipsius clerici quam dene- libi, el illi in ordinalione sua, el ad me pertinebat,
gas, accedas judicium, et quidquld veritate cognita, ego supplerem. Lege decreta sedis Romanaeponlifi-
medianlibus sacrosanctis Evangetiis per eos lam cle- cum a bealo Siricio, et deiueeps, et invenics quo-
ricos quam cives, quorum consensu et in quorum modo plures irregulariter ordinati per medicinam
praesentia ordinationes juberis facere, inventum fue- ecclesiaslicam fuere sanali, supplente auclorilale in
rit, hoc statuatur. Sed si aequissimumjudicem Detim, prccessu quod defucrat in ordinationis initio. Co-
cui de omnibus 1'aclisel judiciis noslris sumus red- gunt, inquit beatus Augustinus, mullas invenire me-
dituri rationem timueris hoc agere, nulla erit neces- dicinas mtillorum experimenta morboriim. Deinde,
sitas. Neque ego hanc, vel aliam quamcunque cau- volens ostetidere quod tui odio, el Sigeberti gralia,
sam volo exaggerare, quia de qnibuscuiique scanda- iiaec(!c prcefaloclerico scripserim, uugas libi noxias,
lum sine peccato propriae conscienliaevitare potero, ct naenias bene votenti et scienti non ridendas, sed
nemini scandalum inferre volo. Si autem ipse cteri- dolendas cotnponis.Cum Sigcberto, quantiim ex ipso
cus, quod non opto nec quaero, se in comprovinciali el pro ipso est, cura non esl nt nunqiiam in illa ec-
synodo reclamaverit, aut de ordinatione a tc in cnni clesia sit presbyter ordinalus ; quia, nullani inde ne-
exhibila, aut de quocunque praejudicio, quia sacri r» cessitatem habet: et si fuerit ibi presbyler ordinatus,
canones dicunt, praeinissa sententia de prcsbyleris nulliim lucrum inde terrenum habcbit. Et si in ipsa
et diaconibus, ut reliquorum clericoruni causas etiam ccelesia presbyter non fuerit ordinalus, nulliim de-
solus episcopus loci agnoscal et finiat. Et si presby- trimentumvel incommodum spirituale aut temporale
tori, diaconi, Vel caeteri inferioris gradus clerici in inde habebit. Sed ei. inilh nulla alia inde cst cura ,
causis quas habuerint, de judiciis cpiscoporum suo- nisi ut teges ecclesiasticne pro tua insolentia inde
rum quesli fuerint, vicini episcopi eos, cum con- siitim vigorem non perdant; et homincs exinde com-
sensu sui episcopi audiant, et inter eos difliniant moditatcm, quam ipsi et sui antecessores a longo
adhibiti ab eis episcopi. Quod etsi ab eis provocan- tempore habuerunl, amittant, et tu in hoe Deiini
dum putaverint ad primales siiarum provinciarum, offendas. Deinde minas pradalo intentas clerico, cui
sicut et de episcopis saepe constitiiium est provo- si praejudicium intuleris, esl juslus judex qui inter le
cent: et omnes qui se laesosexistimant adsint conci- et illum judicabit: et si ad synodum venerit, quod
liis, et synodi experiantur examen ; et plura quae nostrum erit, ut praedixi, exsequi procurabimus.
hinc canones dieunl, et mihi longum est sciibere. Qiiodautem de missis meis ad synodum tuain mit-
Quidquid confralrum et coepiscoporum nostronini teiidis siibjiingis,non missorum meorum ad synodum,
565 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMAI5ILAUDUN. 566
luam describis officium. Ego enim per me, vel per A A inordinata, atque responsio nulla convenientia sibi
vicarios meos debeo retraclare secundutn sacros ca- conveniens erat. Post haecaulem omnia et me, et te
ncnes acta tuae synodi, si secus indc ad me quoddam in menie conlinuc habere moneo quod Dominus
pervenerit, et non ideo ad luain synodum meos dicit: Super quem requiescit Spiritus meus, nisi tuper
missos dirigere ut servum ecclesiaenostrae in nulla humilem, et quietum, et trementemsermonesmeos?
rebellione stanlem servituti obnoxium comprobent. (/sa.LXVi.) Quia sicut scriptum est: Spiritus tanctus
Licet cniin satis insipiens, scio qualiter, et ubi ser- disciplinw effugiet ficlum, et auferet se a cogitalioni-
vus ecclesiaslicus rebellans debet conquiri, el alibi bus sine intellectu, el non habitabil in corpore subdito
oporlet me de professione suae servilutis requirere peccntis(Sap. i); et: Juxta est Dominus his qui tri-
quam iu lua provinciatis episcopi synodo. Tandem bulato sunt corde, et humiles spiritu salvabit; vullus
quod scripsisti, ut, o utinam tibi servarem episcopo, autem Domini super facientes perseveranter mata, ut
carcerali sicut scio cuslodiae tradito, ne inferrem perdat de lerra memoriam eorum. Data v ldus Maii
tibi ct parochiae luae, conlra apostolicorum omnium praescnlis III indictionis.
decreta, etiam ab apo'stolica sede vocato, et eam
appellanti, praejudicium, et non exigerem a te re- SCHEDULA
sponsum usque ad synodalem saltim conventum; et B
de sententiis apostolicaesedis pontificum in eodem sive
tuo scripto congestis, allerius (emporis, et prolixio- LIBELLUS EXPOSTULATIONIS
rem quam haecsustineat epislola poscit responsio- HINCMAR
nem. In clausnla vero istius epistolae verba beati METROPOLITANI RHEMENSfS
Gregorii ad quemdam subjeetum episcopum direcla
Adversus HINCMAHUMLaudunensem episco-
ponere dignum duxi; quia in luis scriptis ad me di-
rectis contraria his suis monitionibtis saepe inveni, pum
ut de caeleromonitus per meam exiguitalem a beato ln synodo Duziacensi recitalus.
Gregorio talia in tuis scriptis ad me, vel ad atios (Ex concilionimLabbeilomoVIII.)
scientiam et aucloritatem habentes dirigendisponere PRiEFATIO.
caveas. Primnm, inquit, hoc me conlristat, qnia Sanclus Ccelestinus synodo apud Ephesum scri-
mihi fraternitas lua duplici corde scribil, ei alia psit : < Spiritus sancti praesentiam teslificat congre-
blandimenta in epistolis suis exhibet, alia in lingua gatio sacerdotum. Certum est enim quod legimus,
sna saeculariler ostentat. Deinde grave mihi est, quia non potest Veritas nostra mentiri, cujus in
quod irrisiones ittas, quas habere notarii adhuc pueri Evangetio sententia ista est: Ubi duo vtl ires eon-
solent, usque hodie frater meus in lingua sua reti- gregali fuerint in nomittemeo, ibi et ego sum in medio
net, mordenter Ioquitur, et qnasi de lali studio lae- eorum (Matth. xvm). i Quod eertissimura retinens,
latur, amicis praesenlibus blanditur, de absentibus vestrae sanclae congregationi eonsilium, et auxiliiim,
obloquitur. Et vititim describens superbiae dicit: sicut et jam feci apud eos qui conventibus interfue-
Quisquis, inquiens, ejus in se tyrannidem captiva runt, scilicet in Vermeria, deinde in Gundulfl villa,
mente susceperit, hoc primum damnum patilur, et postea in Atiiniaco, porrecta in synodo schedula
quod clauso cordis oculo judicii aequilalem perdit. de fratre et coepiscoponostro Hincmaro expostulo :
Nam cuncta qnae ab aliis vel bene gerunttir displi- quem muttis epistolis, quarum habeo exemplaria, ut
cent, et sola ei quae ipse vel prave egerit, placent, a perlinaci conhimacia sua erga metropolis suac
semper aliena opera despicit, semper miralur quod privitegium resipisceret, corripui; sed corrigere non
facit, quia et quidquid egerit, egisse se singulariler praevalui. Nam post multas commonitiones, quibus
credit, atque in eo quod exhibet per gloriae cupidi- ad eiim nihil profeci, nuper iv Idus Junias prae-
tatem, sibimet ipsi per cogitationem favet; nec con- sentisivindictionis, dehis qti» in hac schedula bre-
siderat quod altcr boni amplius quam ipse, sed quod r- viter collecta sequuntur: sed et de petilione Ber-
boni ipse amptius quam aller habeat: neque enim tharii diaconi Laudunensis, mihi adversus eum
pensat quae bona spirilus aller acceperil, ul ipsi directa, cujus exemplar hic habco : pro loci mei
desint, sed quae bona ipsi, et quae mala sint alteri. officio, illum ad proxime futuram synodum invitans,
Et cum se in cunclis transcendere caeleros aestimat, scripto commonui, volens illum statuere contra fa-
perlata cogitationum spatia secum deambulans, lau- ciem suam ; ut illa quaecoram Deo tecta, et coram
des suas tacitus clamat; nonnunquam vcro ad tan- hominibus oblita penitus cupiebam, alligata lilteris,
tam elationem mens ducilur, ul in eo quod tumet, et ad memoriam ejus reducla legeret, ac se inleUi-
eliam per ostentationem loculionis effrenetur: et geret, ne quando eum regulare judicium raperet,
tanto facilius ruina sequilur, quanto apud se quisqtte quod effugere non valeret. Et in indiculo quo ad
impudentius exallatur; hinc enim scriptum est: hanc synodum eum vocavi, sicul et caeteros provin-
Ante ruinam exaltabitur cor (Prov. xvm). Et sanctus ciae Rhemorum episcopos, illi snperaddidi : < Sciat
Gregorius Nazianzenus Juliani morein, quem in ttiis eliam tua fraternitas, eos qui adversum te anno
lilteris invenio, describensdicit: Consensus et nega- praeterito apud me querelas suas deposuerunt, et de
tio simul, ralio nulla ratione subsistens; interrogatio quibus in synodo fuisti apud Attiniacum impetilus,
567 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 5tiS
quoniam quae conventa ibi fuerant, non es regula- A.ex A antiquo inter provinciales sedes fuerit computala,
riter proseculus, nunc iterum suas querelas depo- sed in niHnicipioLauduni a Marcobrio praetore con-
nere. Unde moneo fraternilalem tuam, ut ita inde dilo, ut produnt historiae; quod ab exordio sui
praccogilatus ei praeparatus ad denuntiatam syn- nunquam inter sedes provinciale? Rhemorum pro-
odum venias, quatenus querimoniae indecentes epi- vinciae in paganismo, vel in Christianismo nomen
scopo sopiantur : ne nomen bonum quod aposlolica vel locum habuit, donec S. Reroigius quintus deci-
regula jubet habere episcopum, in tua opinione no- mus Rhemorum archiscopus, certis quibusdam acci-
telur; et, sicut idem dicit Apostolus, non vituperelur dentibus causis,primus ibidem ordinavitepiscopum,
ministerium noslrum. Dat. prid. Id. Maii praesentis et eidem municipio de rebus Rhemensis melropolis
iv indictionis. > satis superque dilalo, ipsum comiiatum in quo con-
Unde exardescens sicut ignis in spinis, mihi more sislit, partem scilicet ex Rbemensi parochia dele-
suo prolixissimam rolulam xvi Kal. Julias praesentis-1 gavit, sed semper fuit Rhemensis parochiae muriici-
iv indict. per hominem suuni nomine Chuniberlum, pium ; sicut hodieque et atia municipia in Rhemensi
exprobrationibus repletam , et calumniis respersam parochia, quae in subjectionis loco ac nomine per-
direxit. Cui hoc modo per compresbyterum nostrum manent, privilegium sibi arrogat, et contra privile-
rescriptum dircxi: < Domnus apostolicus Adrianus "I gium metropolis snse rebellat. Cum S. Leo difliniat
misit mihi epistolas de causis nostrae diceceseos, scribens ad Maximum Antiochenum episcopum
quas oporlet in synodo legi. Prpplerea auctoritate (epist. 66) : < Etsi enim diversa nonnunquam sunt
ipsius domni aposlolici, le ad proxime fiilurani syno- merila praesulum, jura tamen permanenl sedium;
dum in Duziaco Rhemensis parochiae, Non. Augusti quibus possunt aemuli perturbationem aliquam for-
praesentisiv indict. venire commoneo. Data 111Non. tassis infcrre, non lamen possunt minuere dignita-
Julias praesentis quartae indicl. > Igitur quoniam per tem. >Quapropter non queror adversus hunc fratrem
me corrigere nequeo, vestram considlationcm ac speciali causa mearum injiiriarum, sed conlempti
consolationem inde similiter adeo, si forte Spirilus privilegii Rhemorum metropolis, quod sacri canones
sanclus, qui ubi vult spirat, et cnjus praesentiam mystici Nicaeniconcilii sedibus singularum provin-
saneta congregatio veslra testificatur, vestris salu- ciarum servari irrefragabiliter decreverunl. De
bribus monilis, et Deo dignis oralionibus, euni tan- quibus item Leo ad Anatolium diffinivit (idem ep. 53,
dem aliquando corrigat, aut regulari medicamenlo ad Analol. Vid. et ep. 55 ad Pulcher. Aug.), < ut
insolentiam ejus compescat: quoniam diutius eum omni penitus auctoritate sit vacuum, quidquid ab
sine correctione, et propler Deum, et propler me- illorum fueril conslitutione diversum. >
tropolitanam soliicitudinem indigno milii comrais- G ^
sam, sustinere non audeo. Praesertini cum et dom- CAPUT PRIMUM.
nus papa Adrianus me nuper apostolicis suis Iitteris
hinc commonuerit. Quaeita se habent: Quod palalii regii et abbaliw adminisiralionem contra
cunones obtinuil.
< Adrianusepiscopus, servus servorum Dei, reve-
rentissimo confralri nostro Hincmaro archiepiscopo. (HSncm.,lib. LVCap., c. 2; conc. Antioch. c. 9.)
Fidelium relatione comperimus, elc. Reliqua vide Cum sacri Antiocheni canones praecipianl, ut prae-
inler epistolas Adriani II, lomo CXXII, col. 70. ler metropolitanum nihil agere debeat, secundum
Palrologiw. Et haecquidem, sed et alia quae sequun- antiquam a Palribus nostris regulam constilulam,
tur, non de propriis et specialibus meis injuriis vice nisi ea lantum quae ad suam paroihiam perlinent,
accusatoris, sed soliiciludine privilegium inelropotis possessionesque subjectas : sine mea vel coepiscopo-
Rhemorum provinciae, per sacros canones Spirilu rum conscienlia administralionem in palalio doiuni
Dei conditos, et totius mundi reverentia consecralos regis obtinuit. Quam adminislrationem illi coram
decretum, el auctoritate apostolicae.sedis confirma- eodem domno rege, et aliis qui adfuerunt, ex sacris
tum, contra convellenlem illud, evindicantis et _ regulis interdixi. Postea iterum per exteras polesia-
contra professionem et subscriplionem suam erga ' tes, id est saecularium interventione, contra Sardi-
sanctos sanctorum conciliorum canones, et decreta censes canones,eamdem administrationem in palalio
sedis apostolicae, ex eisdem canonibus promulgala, cum abbalia in lcrtia provincia, ultra Rheroensem
ergaque sacras leges, quibus una cum canonibus provinciam, sine mea conscienlia impetravit, el per
moderatur Ecclesia, ejus contemptum monstranlis, aliquot annos tenuit : donec contra domnum regem
et ei per scripturam falso illatas mihi calumnias re- in lantum se, sine ralione, conlumaciter erexit, ut
feUentis, inculco. Quia ut bealus Ccelestinusdicit; et administralionem palatinam, et ipsam abbatiam
(epist. 1 et 3), < merito nos causa respicit, si silenlio> illi auferret. Contra quae Sardicenses canones di-
faveamus errori. Quaeenim a nobis res digna serva- cunl:
bitur, si decretoruro norma constilutorum pro ali- < Scimus enim et ipsi saepissimepropter paucorum
quorum libitu licentia populis' permissa frangatur. impudenliam religiosum sacerdolale nomen fuisse
Nun est agenlium causa solorum : universalis Eccle- reprehensum. >
sia quacunque novitale pulsatur. > Novum est enim Et post aliquanta in hujusmodi litleris subscribi,
quod provincialis episcopus qui non in civitale quae et talem in communione recipi vctant.
560 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 570
CAPUT II. A tentiones proprias contradicant, obtineat scnlenlia
Quod ad eamdemabbatiam sine licentia metropolitani plurimornm, eurodem venerabilem fratrem Joanncm
contra canones perrexit. episcopum ordinavimus. De contemptu autem fralris
(Lib. LVCap., c. 2.) Ad quam abbaliam quoties Hincmari, ut ad ordinandum coepiscopum noslrum
sibi placuit, sine liceniia mea perrexit: et quandiu conveniret, et secundo lilleris commonilus venire
iili ptacuit, ibidem commoratus fuit; conlra Hilari conlempsit, Symmachus papa ad iEoninm ila ex
papaedecrela dicenlis (episl. 8, ad diversos episcopos sacris regulis promulgavit (epist. 10, ad Ca^sarium,
Gatlim): < Ulud non potuimus pfaeterire, quod sol- non ad jEonium) : < Ut si quilibet episcopus metro-
licitudine diligentiore cnrandum est, ne praeter me- politano pontifici juxta canonicam diflinitionemvo-
tropolitanorum suorum lilteras aliqui episcopi ad calus obtemperare noluerit, noverit succidendumse,
quamlibet provinciam audeant proficisci. Quodetiam quod non optamus, ecclesiaslica disciplina. » Sed
in omni genere officii clericalis per singulas debet dehinc a me conventus, nullam salisfaclionem , nec
ecclesias cuslodiri. > Et sic antea Zosimus (epist. 5, etiam htimile responsum, mihi ac coepiscopisnoslris
9, 11), et postea S. Gregorius (ib. vn, ind. 2, reddidit.
ep. 8) decrevit, scribens ad Vincentium [al., In- CAPUT IV.
B
nocentium] et caelerosepiscopos: < Hortamur, in- Quod regem sine ratione lvel necessitute offendit,
quit, fralernitatem Vestram, ut si quemquam ve- et aliorum episcoporum parochianos excommuni-
strum pro causis propriis ubicunque longius com- cavit.
pnleritambulare necessitas, a metropolitano vestro, Postea intervenit diulinum scandalum inlerdom-
secundum inditam a sanclis Patribus regulam, pe- num regem et itlius pertinacem contumaciam : eo
tere licentiam debeatis, nec eum poslponere in quod homines sui ad dommim regem se reclamave-
aliquo debealis. > Et reliqua. runt, quia beneficia eorum ab eis injuste abslulerit.
CAPUT 1U. Unde domnus rex semel ac secundo me, una cum
Quod ad ordinationemepiscopiCameracensis vocatus coepiscopis nostris, et aliis missis suis, inler eos
venire, aut vicarium miltere, contempsit. habere audienliam jussit; sed illum ad rationem et
(Lib. LVCap., c. 2.) Praeterea quoque lilteris ca- obedientiam debitam flectere non potuimus. Qua-
nonicis cerlum diem et locum designantibus, et ad propterjussit domnus rex,ut ad Pontigoncm pala-
ecclesiara suam ex more directis, quarum exemplar tium suum in Rhemensi provincia, quo plures epi-
habeo, evocatus ad ordinationem episcopi in eccle- scopi, et alii (ideles ejus conventuri erant, aut ipse
sia Camaracensi provinciae nostrae, pastore desli- n veniret, aut ita personas pro se instructas dirigeret,
luta, unde apostolica sedes, me suggerenle non ut ipsa?quaerimoniaefinem acciperent. Ipse autem
modice laboravit, nec ipse venit, nec pro se vica- illuc non venit, nec ita instructas pro se personas
riam personam, vel litteras sui consensus ad me, direxit, qui legalem (inemeisdem querimoniis impo-
sicut praecipiuntregulae sacrae, direxit. Qua de re, nerent. Qua de re domnus rex ei mandavit, ut ipsis
ordinatio electi fuit dilata. Unde iterum isliusmodi hominibus sua beneficia tenere permitleret, usque
litleras ad ecclesiam suam ex more direxi : < Hinc- dum juste ct rationabiliter causae de quibus apud
marus Rhemorum episcopus dilecto fratri Hincmaro eum reclamabatur diffinirentur.
et venerabili coepiscopo nostro, salulem. Sicut jam Isdem aulem sine roisso regis, vel melropolitani,
altera vice litteris dilectioni tuae mandavi, clerus ac absenlibus illis qui contra eum querebantur, contra
plebs Cameracensis ecclesiaecum decreto canonico leges publicas et ecclesiaslicas, septem homines
petierunt sibi ordinari episcopum Joannem presby- quod sibi fuerat visum, interrogavil, et quod dom-
terum, virum boni leslimonii : ad ejus ordinalio- nus rex ci mandaverat, non obaudivit. El veniens
nem nonis Julii convenirtus secus Belvacum. Sed deraum ad domnum regem adeo illuni commovit,
quia lua fraternitas illuc non convenit, nec pro se ut et suprafatam abbatiam, el administrationem
personam aut Iitteras sui consensus direxit, ordi- i•) palatinam ab eo auferret. Et posl haec, quia sicut ei
nationem illius dislulimus. Propterea, quoniam sicul praecepit ad domnum regem venire, non voluit, nec
ipse scis, eadem sedes, diu in multorum periculum advocalum suum qui de rebus pecuniariis, contra
vacat pastore, xn Kalendas Augusti conveni cum conquirentes adversus eum rationem redderet, mi-
caeterisfratribus in monasterium quod dicilur lsla, sit, nec electorum judicium juxta leges et regulas
in parochia Belvacensiad eumdero fratrem nostrum expelere votuit, nec mihi suo metropolilano, ut ec-
ex more ordinandum episcopum. Dala m. Id. Julii. > clesiasticos judices, quorum judicio causaefiniuntur,
Et convenientibusnobis ad praediclumlocum praedi- sicut leges et regulaejubent, illi delegarent.quiddam
ctis Kalendis, nec ipse venit, nec pro se vicariam mandavit, domni regis erga se animum non medio-
personam, vel litteras sui consensus, ad me, sicut criter exaggeravit (lib. LVCap., c. 21). Cujus beni-
praecipiunt sacrae regulae, direxit. Nos autem qui gnitatem ad eum veniens, adjunctis mecum nostris
convenimus, aucloritale Nicaeniconcilii, decernentis coepiscopis, sicut antea, et postea saepius egi, pla-
(can. 6) ut in ordinando episcopo, si communi cun- cabilem ei feci. Sed frater Hincmarus more suelo
ctorum decreto rationabili, et secundum regulam ilerum atque ilerum domni regis animum sine ulla
eccIcsiaslicamcomprobalo,duoaut tres propter con- ratione vel necessitate contumaciter recommovit :
571 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPl 572
et sine lpsius licenlia ab eo recedens, Laudunum A i inconsultis aliquid agere praesumanl. El lex prohi-
per noctem aufugit. Quem domnus rex litteris et beat, ut per alienam messem transiens falcem non
missis tam ecclesiasiicis quam et saecularibus ut ad mittat, sed roanu spicas conterat et manducet
eum veniret saepe vocavit : qui ad eura venire con- (Deut. xxin). < Falcem, > inquilbeatus Gregorius ad
lempsit. Et quoniam pervenit ad domnum regem, Aligustinum(lib. xn, epist. 31, ad Augustin.) < judi-
quia cum Lolhario illi conveniret, ut ecclesiam et cii mittere in ea segete non poles, quac alteri videtnr
plebem sibi creditam desereret, et in regno ipsius esse commissa : sed per effeclum boni operis fru-
honores acciperet. Qui et in litleris domno regi di- menta Dominica vitiorum suorum paleis exspolia,
rectis scripsit dicens : < Deo teste vobis loquor : et in ecclesiaecorpus monendo et persuadendo,quasi
potius etigo extra vestrum degere regnttm, quam in mandendo, converte. > Et item S. Gregorius ad
veslro talis apparere, quosdam nosco susurrare. > Januarium episcopum, qui Isidorum V. Cl. causa
Tunc domnus rex necessilate compulsus mandavit, suae injuriae excommunicaverat, scripsit, dicens
ul quia ipse venire nolebat, liberi homines de epi- (lib. II, ind. 10, ep. 34) : < Quia, si ita est, nihil le
s opio Lauduni ad eum compendio palatio venirent. ostendis de cceleslibus cogitare, sed lerrenam te
QIIOaliqui ex eis venerunt : quibusdam vero, ut ad habere conversationem significas, dum pfo vindicta
regem pcrventum est, Hincmarus venire non permi- B ' propriaeinjuriae, quod sacris regulis prohibelur, ma-
sil. Et ideo domnus rex duos episcopos Rhemorum ledictionem anatbematis invexisti. Unde de caetero
provinciae, Odonem scilicet et Willebertum, ad eum omnino eslo circumspectus, atque soiliciltis.ne tale
inisit, mandans ut jam tandem ad eum veniret. Et cuiquam pro defensione injuriae tuae inferre dentio
inisit reipublicae minislros, ut liberos homincs, qui praesumas. Nam si tale aliquid feceris, in te scias
ad eum, sicut mandaverat, non venerunt, et cum postea Vindicandum. > Et sanctus Augtistinus in
Ilincmaro degebant, aut voluntarios aut invitos ad libro de Pcenitenlia : < Auferte malum a vobis ipsis.
euin venire facerent. Quibus verbis salis pstendit, non lemere, el quo-
(Ibid.,c. 3.) Hincmarusaudiens eorum adventum, modolibel; sed per judicium aufercndos malos ab
sicut eiiam ipse in scriplo suo demonstrat, antequam Ecclesiae communione. Noluit enim Apostolus liomi-
reip. ministri ad eum direcli Laiidunum perveni- nem ab homine judicari ex arbitrio suspicionis, vet
rent, inauditam anlea noslris temporibus excommu- eliam extraordinariousurpalojudicio: sed potiusex
iiicalionemin meos, et ninltorum archiepiscoporum et lege Dei secundum ordinemEcdesiae, sive ultrocon-
episcoporum parocbianos, non de crirainibus qui- fessum, sive accusalum atque convictum. Alioquin
buscunque accusatos, vel confessos, sive convictos, itlud cur dixit: Si quis frater nominatur sut fornica-
sed nec evangelice vel regulariter coramonitos, in '6 tor, aul idolis serviens, etc, nisi quia eam nomiha-
parochia sua perpelralis, sinemeaconscienlia.contra tionem intelligi voluit quae fit in quemqiiam, cum
sacras regulas jacuiavit. Unde maximum scandalum sententia ordine judiciario, aique integritate profer-
etregi etregno, et islis Cisalpinis ecclesiis intulit. tur. Namsi nominatio suflicit, mitlti damnandi sunt
Excoiiinninicalio vero, quin potius maleiliclio, quam, innocentes; qnia falso saepe in quoquaiii crimen
furia exagitatus intorsit, hoc modo se habet: < Apo- liominalur. >
stolica, imo divina auctorilate per virlutem liiijus; CAPUT V.
ligni (videlicet sanctae crucis), cooperanlibus meritisi Quod ecctesim sum presbyteros et ministros illicile
sanctae hujus genilricis Mariae, cum auctoritale excommunicavit.
bealissiini principis apostolorum Petri, lam omnes, (Lib. LVCap., c. 28.) De qua praesumptione co-
linjiis loci invasores, quam parochiaemeae,oronesque. ram cocpiscopis noslris, quia publice illam admise-
hujusmodi conlaininatores cunclosque eis consen- rat, eum corripui: sed non acquievit ullo modo cor-
tientes, anathemate damnamus, et a liminibus san- rigi. Unde ilerum causa suas injuriae,me inconsulto,
claeDei Ecclesiae extorres virluto Spiritus sanctii et sine consensu coepiscoporum Rhemensis provin-
decernimus, alque ab omni Christianorum consortioi ciae, sicul petitio a clericis Laudunensis ecclesiae
alienos adjudicamus. > Et mox subsequilur in suoi D niihi porrecta demonstral, et in synodo apud Atti-
scriplo. < Rcspondilque omnis clerns : Anathemai niacum habita demonstravi, presbyteros, et mini-
sint : tenenlibus presbyteris in manibus sanciai stros ecclesiae excommunicavit, ut nenio in cadem
Evangelia, lignumque sanctagcrucis. > parochia missarum ofliciacelebraret. Unde S. Augu-
Praefati vero episcopi ad eum venientes, nihil de> stinus doctor famosissimus, et ab apostolica sede
obedientia erga regem, quam illi super sacrosancla» receplissimus, qni Carthaginiensi concilio inierfuit
juravit, obtinuerunt. Reip. aulem ministri a rege5 (concil. Carthag., c. 19, 20), et constitutjoncs ipsius
directi, nullam ei aut cuiquam violentiam inferenles, plenissime novit, in epistola ad cieriiin et ple-
homines liberos episcopii Laudunensis ad regis fide- bem Hipponensium, inter alia dicit (Aug., epist.
litatem sacramento confirmaverunt, et sic ad regem! 137) : < Nuper in concilio episcoporum coiistiluttim
redierunt. Ipse vero me poslposito, in tali excom- est, nullum clericum qui nondum conviclus csl,
municatione suis est libilibus iisus : cum sacri\ suspendi a communione debere, nisi ad cau-
Africae provinciae canones praecipiant (can. 86) utt sani suam examinandam non se praesentarit. > Et
posteriores episcopi anlerioribus deferant, nec eiss S. Gregorius Augustino tempore posterior, et
573 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 574
loco prior, ex sacris lcgibus ad Marlinum, et ad Si- A CAPUT VII.
cilienscsepiscopos, proniulgavit (lib.vn,ind. 2, ep.61), Quod pmnitentiam et viaticum morientibus dari
< utnemo sine cognilione damnelur. > Et de illicita veiuit.
excommunicandi ratione lex Justiniani calholici im- (Lib. LVCap., c. 32.) Ntilliitn siquidem etiam ad
peraloris, qiiam probat ct servat Ecclesia catholica, ultimam pcenilenliam suscipi, et niilli Viaticomunere
conslitutione 118, capilulo 441, decrevit ut nemo subveniri, contra Nicaenoset Africanos canones et
cpiscopus, neino presbytcr excommunicet aliquem, decrela Siricii, et Innocentii atque Coelestini, nec
antequam causa probelur, propter quam ecclesiaslici non et Leonis, vetuit, sicnt in ssepefala pfllitlone
canones hoc fieri jubent. Si quis aulem adversus ea habetur. Cum per se Veritas dicat : Venit Filius
excommunicaveril aliquem, ille quidem qui excom- hominis qumrere e>satvere quod perieral (Luc. xix);
municalus est majoris sacerdotis aucioritate ad gra- qui non venit justos, sed peccalores vocare in pce-
tiam sanctae coniniunionis redeat; is autemqui non nilentiam (Matth. IX). Multis voce Domini recla-
lcgilime cxcoinmunicavit, in tantuui abstineat a sa- manlibus, et Ecclesiae calholicae doctoribus, nt prae-
cia communionc lempus, quanluin niajori sacerdori sidium regenerationis et peenilentise, sacracque com-
visum fuerit, ut id quod injiisle fecit, ipse jiisle munionis in morlis periculo positis el pctetilibus, a
patiatur. Et binc S. Grcgorius ad Joanrtem episco- B quoquam nullalenus denegetur. Et sacrum Nicaenum
piim injiisteexcommnnicantem, inter caetera scripsit, conciliura decrevit (can. 13) : < Generaliler, in-
dicens (lib. n, ina. 11, ep. G): < Cassatis prius, alque quiens, orani cuilibet in exitu posito, et poscenli
a;l nihibim redaclis praedictaesenlentiae tuae decrelis, sibi communionis gratiam tribui, episcopus proba-
cx beali Petii apostolorum principis aiictoritate, de- bililer ex oblationc dare debebit. > Et de praefatis
cernimus liiginta dicriim spatio sacra te communione aposlolicortiin pontificum ex Iiac causa decreiis
privatum, ab omuipotente Deo nnstro lanli excessus sanctus Leopapa judicium protulit (ep.i, ad episc),
veniam cum sunima pcenitentia et lacrymis exorare. < ut si quis in illa commiserit, veniam sibi deinceps
Quod si hane scnlenliam noslram cognoverimus im- noverit denegari. >
plesse remissius : non jam lantiini injustitiam, scd CAPUT VIII.
et contumaciam fraternitatis tu;e coguosces, juvanle Quod sepulluram mortuis in parochia sua denegnri
Domino, severius puniendam. > Et item idem quos- prwcipii.
dam episcopos excedentes, post inquisilionem, (Lib. LvC«p., c. 35.) Sopnlturam etiam mortuis,
iilrum excessus exsilio, vel depositione cujiisque sit sicut in memorala pelilione conlinetiir, niinia inhu-
dignus ? in sex mensibiis Dominici corporis et san - „ manilale contra sacras Scripturas, sacrosque ca-
guinis eommunione privatos agere pcenitentiam in nones denegari prarcepil, cum sicut in historhi ve-
monasterio decrevit; ea conditione tit, si commu- iieranda libri Regum legimus (// lieg. xxi), etiam
nione privatis mortis contigeriiimininerepericulum, eorum corpora qui ad consultum Domini proptev
benedictio eis viaiici nou negetur. < Dc qua causa, peccaluin Saul, ob quod facta est fames in diebus
ut idem alibi, el aliundc dicit, ostensa est nobis ira David Iribus anuis jugiter, crucilixi fuerant, lauda-
quam sequaraur, apposjta forma cui imprima- biliter sunt custodita a concubina Saul, ne lacera-
niiir. > renlur ab avibus per diem, neque a bestiis per no-
CAPUT VI. ctem, donec stillaret aqua super eos de ccclo : sic-
Quod infuntes in sua parochia baplizari proliibuil. que sepulta sunt cum ossibus Saul et Jonathae. Et
(Lib. i.v Cnp., c. 31, 47.) Proliibuit quoque ut ne- in Evangelio legimus quia, petenle Joseph.Pilatus
mo parvulos in sua parochia, etiam in niorlis urgcn- jussit reddi corpus Domini Jesu, qucm quasi nefa-
lis pericuto constitulos, haptizaret; sicift in petitione rium petenlibus Judaeis crucifigi ailjndicavit (Matth.
praefala conlinelur : cum Veritas dicat : Nisi quis xxvn) : unde et cum iniquis, sccundiim Scripturam,
renatuffuerit ex aqua ct Spiritu sancto, non inlrabil deputatus est (lsa. i.m). El Jtidaei, ne renianerent
in regnitm ccelorum(Joan. v) ; et Non venit filius D etiam sceleratorum corpora in crttce die sabbati
liominis aniinus perdere , sed satvare (Lnc. ix); inhumata, obtiiuierunt a Pilato (Luc. xxi) ut frange-
et item : Sinile pnrvnlos venire ad me, el nolile rentur eorum crura, et lollerenlur. Et anliqiiorum
proliibere cos (Matth. xix). Obviam ctiam decrelis Patrum regulae, etiam eorum corpora qui sibi quo-
Siricii, Leonis, Gelasii, et Africarii concilii. Nam de libet modo mortetn intulerunt, vel qui pro suis sce-
infaniibus baplizamlis, qui nondum baptizati noscun- leribuspiiniuntur, ad sepulturam, licet sine hymnis
tur, quotics neces-itas exegerit, regula ecctesiaslica el psalniis, deferri praccipiunl, el non sepiiltura in
per bealum Siricium est prolata ; ciijus regulaecon- ventre niatris omiiium, id esl terrae, carere etiam
clusio constat hoc modo (Siric, episl. 1, ad Hime- lalium cadavera praeceperunt.
rhtni) : < Nunc praefatam regiilam onincsleneant sa- CAPUT IX.
cerdoles, qui nolunt ab aposlolicao pelrae, super Quod de his excessibus monenti metropolilano suo
quam Christus universalem coiislruxil Ecclesiam, obedire neglexit.
soliditate divelli. > Et S. Lcohiijus salulis singulare (Hinc, ep. 35.) Quaeaudiens vebementer cxliorrui,
praesidium nullotcniporeunquam denegari decrevit; et proinde ad eum metropolitana solliciludiiie scmel
(S. Lco, epist. 9-2, ad Rustic). et sccundo litleras misi, monens et hortans itlum ut
 575 HINCMARIRHEMENSIS ARCIIIEPISCOPI '.ifi
tam cxitiabilem excommunicationem, et impietatis5 A / meum sapere et posse ad Dei voluniaieni, et ad re-
colligalioiiem in suum et mullorum periculum in-- gis salutem,etad statum ad meam ipsius sa-
lenlalam, quantocius solveret. Sed ad obediendum» lutem H. > Cum Africae provinciae canones dicant
euni invitare non valui. Cum sanclus Bonifacius5 (can. 86): < Posteriores episcopi anteriorihus defe-
explanans capitulum Nicaeniconcilii (can. 13) ad Hi- rant, nec eis inconsultis aliquid agere praesumant. >
larium Narbonensem episcopum dical (epist. 3) : Et eanones Antiocbeni decerni melropolitanum ct
t Adverlat charitas, adeo nos canonum praeceptai bonore praecellere, et nihil amplius praeler eum
servare, ut ita constilutio quoque noslra diffinial,, cae.teros episcopos agere, secundum anliquam a
quatenus metropolitani sui unaquaeque provincia inl Palribus nostris regulam constitutam, nisi ea tantuin
omnibus rebus ordinationem semper expetat. >Ett quae ad suam dicecesim pertinenl, possessionesque
Leo ad Tbeodorum Forojuliensem episcopum : subjectas. El si pro aliqua erga se causa, vel con-
< Sollicitudinis, inquit, tuae is ordo esse debuerat,t tentione sedanda huic professioni subscripsit, sine -
ut cum metropolitano tuo de eo quod quaerendum, metropolitani tamen et coepiscoporuin Rhemcnsis
esse videbatur, conferres : quia in causis quae adI provinciae conscienlia id agere non debuerat. Unde
generalem observanliam pertinent, onmiiiiii Domiiiii sanclus Innocenlius ad Victricium episcopnni de-
sacerdotum, nihil sine primatibus oportet impleri. > B crevit dicens (epist. 1) : <Si qu;r causaevel contcn-
Certum est eninr quoniam illa quae de baplizandisj lioncs inter clericos lam superioris ordinis qiiam
parvulis, et de ullima pcenilentia, et vialico munere. eliam inferioris fuerint exorlae, utsecundum syno-
ac mortuorum sepultura nulli deneganda, ex sacrisj dum Nicaenam congregatis ejusdem provinciaeepi-
regulis ad eum scripseram, ad generalem obser-. scopisjurgium terniinetur; nee alicui liceat (sine
vantiam Domini sacerdotum pertinent. Contra quae. prs>judicio tamen RomanaeEcclesiae,cui inoronibiis
praesumere non dcbuefat, et inconsulto praesumensi causis debetur [al., cujus in omnibus causis debei]
etiam ad primam commonitionem ex evangelica ve- reverentia custodiri), relictis his sacerdotibus, qui
ritate, et apostolica alque canonica auctoritate, ett in eadem provincia Dei Eeclesiam nutu divino gu-
ex decretis apostolicae sedis pontilicum promulga- bernant, ad alias convolare provincias. Quod si quis
tam, mihi qualicunqiie metropolitano suo suadenti,( forle praesumpserit, et ab ordine cteri submotus, ct
ut easdem colligationes impietatis dissolveret, obau- injurarium reus ab omnibusjudicetur. >
dire debuerat, sancto Leone decernente : < Qui, in- Quid sil autem reum injuriarum judicari in lib. v
quiens, scit se quibusdam praepositum, non molesle» Sentcntiarum Pauli ostendilur: < Qui per caliim-
feral aliquem sibi esse praelatum, sed obedientiami £„ niam, inquit, injuriaeactionem instituit, extra ordi-
quam exigit, etiara ipse dependat. Et sicut non vult nem puniatur. Omnes enim calumniatores, exsilii,
gravis oneris sarcinam ferre, ita non audeat alii im- vel insulae relegatione, aut ordinis amissione puniri
portabile pondus imponere. > Et non debuerat obli- placuit. > Et in tib. i Sententiarum ejusdem Pauli :
visci professionis et subscriptionis suae,ante ordi- < Calumniator est, qui sciens prudensque per frau-
nalionem episcopatem : qui coram altari sanctae! dem negotium alicui comparat; etin praefatis[f.,pri-
Mariae,etctmctis qui adfuerunt, non solum de Rhe- vatis] et in publicis judiciis omnes calumniosi pro
mensi ecclesia, et de Laudunensi parochia, verumi quaiilate admissi plectantur. > Interpretatio : < Qui
et de Rhemorura provincia episcopis, cl atiis diversii aut apud cinctos [f. civicos], aut apud privatos judi-
ordinis viris, secundum morem Rhemensis eccle- ces fueritcalumniae objeclioneconviclus, non exspe-
siae, sicut soliti erant episcopi ordinandi subscribere,, ctata ordinis sententia, proul causa fueril, supplicio
post calholicae fidei professionem, de obedienlia suai subdalur. > El in suprascripto capilulo bealus Inno-
secundum sacras regulas erga Rhemorum metropo- centiusdicit: < Si autem majorescausaein medio fue-
polim propria manu subscripsit; unde sacri canonesi rint devolutae: ad sedem aposlolicam, sictit synodus
dicunl: < Si quis contra suam professionem ac sub- slatuit, et vetus consuetudo exigit, post judicium epi-
scriptionem venerit in aliquo, ipsc se honore priva-. j) £) scopale deferanlur. > Et sanctus Gregorius ad Vin-
bit. > cenlium [at., Innocentium] et caeteros episcopos,ait
CAPUT X. (lib. VII, ind. %,epist. 8): < Ut nemo coepiscoporum
Quotlprofessioni cuidam subscripsit cum consensu metropolitanum suum poslponere in aliquopraesumat:
episcoporum atiarum provinciarum, postposito excepto si contra euradem metropolitanum eos
metropolilano. habere aliquid causaenon contigerit: ut ob hoc sedis
Deinde sine mea , et coepiscoporum Rhemensis apostolicaejudicium.si qui pelere fcstinant, licentiam
provinciae conscienlia, in altera provincia consensu habeant, quod per canones etiam, antiquorum Pa-
episcopornm aliarum provinciarum professioni sub- trum est institulione permissum. >Nam dequibus ca~
scripsit, et regi dedit: qnae ila se habet : < Ego nonibus et Innocentius et Gregorius hoc dicant, ma-
Hincmarus Laudunensis episcopus de hora isla in nifeslissime claret; scilicet de Sardicensibus, de
antea fidelis ero seniori meo Karolo, sicut homoi quibus et Gelasius (Commonit. ad Faust). < Ipsi sunt
per reclum seniori suo debet esse, et episcopus; canones qui appetlalionem totius Ecclesiaead hujus
regi suo : et sic obediens quomodo homo per rectumi sedis examen voluere deferri: ab ipsa vero nusquam
seniori suo debet esse, et episcopusCliristi secundumi prorsus appellari debere senserunt. > Claret igitur
 577 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 578
ex bis sanctorum ponlificum senlentiis, quia, A Ne quid vero sit quod praetermissum a nobis forle
mc postposito,judicio vel hortamento aliorum, et; videatur, omnia decretalia constituta tam beatae re-
aliarum provinciarum episcoporum, Wenilonis Ro- cordalionis Innocentii, quam omuium decessorum
thomagensis archiepiscopi, et ^Eneae Parisiorum i nostrorum, quaede ecclesiasticis ordinibus, et cano-
episcopi, sine mea etcoepiscoporuniRhemensis pro- num promulgata sunt disciplinis, ila a vestra dile-
vinciae conscientia, praefataeprofessioni subscribere, clione cuslodiri debere mandamus, ut si quis in illa
etregi dare non debuit. Nam elsi conlra me aliquidI commiserit, veniam sibi deinceps noverit denegari. >
habebat.aut apostolicam sedem adire, aut petitionem, Etitasubscripsit: < Hincmarus, Deomiserante, eccle-
veritate sub.... [leg. videlur subnixamj debuerat mit- siae Laudunensis episcopus, his sanctorum apostoli-
lere, et non me postposito, judicio vel consilio epi- caesedis Patrum decretisobtemperandum subscripsi.
scoporum aliarum provinciarum in altera provincia, Qui quoque mihi eodem Deo auctore commissi sunt,
professionem et subscriplionem regi porrigere. et in liis simililer sentiunt, solliciti servaie unitatem
CAPUT XI. spiritus in vinculo pacis, hac mecum pace potianlur.
Quod ineplam decretorum colleclionem composuit, Si vero aliqui secus, nolentes fleri socii hujusmodi
eidemqueindebite subscripsit. disciplinae, ncc habeantur participes communionis
Post haec quaerens adinventiones ut se a metropo- B nostrae. >Quaepraemissaedefinitionesabeosubscriptae,
lilana subjectioneposset exuere, libeltum de antiquo- quam sint contrariae inter se, atque adversae evan-
rum Patrum scriptis ante sacros Nicaenae synodi, et gelicae veritati, et apostolicae aucloritati, nemo qui
aliorum sanclorum canones edilis collegil: in quibus; dubilet : cum sint de episcopis.certa et manifesla in
senlentias inter se dissonas, et conlra evangelicam, regulis sanclis judicia. Et delalori aul lingua capuie-
et apostolicam alque catholicam, et aposlolicae sedis( tur, aut convicto caput amputari, sicut hic poteslis
aucloritatem immiscuit; et eidem libello sine me- videre subscripsit, et qui ex suis secus, nolentes
tropolilani, et coepiscoporum Rhemensis provinciae. fieri socii hujus disciplinae,non haberentur parlici-
«onscienlia et consensu subscripsit, ct a clericis ec- pes coinmunionis suae.Cum Cyprianus iu abusiouum
;lesiae suae, nec non et a parochianis presbyterisj gradibus, et Iiiuocenlius in decretis suis cx aposto-
.subscribi fecit; cura Africae provinciae canones di- lica sententia judiciariae potestali gladium legalitor
cant (conc. Afr.,c. 53; Milevil., cap. 13. Cod. can. vindicem doceant esse permissum, queui ecclesia-
eccl. Afric. can. 86) : < Posteriores episcopi anlerio- sticis minislris vel in bello, vel in sedilione corri-
ribus deferant, nec eis inconsultis aliquid agere. pere, vel eliam porlare, a majoribus noslris legimus
praesumant : el qui puiaveril, sprelis majoribus, c non esse concessuii) (Vide Anton. Augusiin.fJur. ca-
**
aliquid praesumendum,competenler esse ab omiii non, p. in, lit. 20). Et Dominus dicit : Benediciie
concilio coercendum. > Et Anlioclieiium concilium! maledicentibus vobis, el orale pro persequentibus el
decernit (can. 9): < Metropolitanum el honore prae- calumniantibus vos (Luc. vi); et Pelrus, non redden
cellere, et niliil ainplius praeler euin caeteros episco - les malum pro malo, vel maledictum pro muledicto,
pos agere, secundum antiquam regulain a Patribus. sed e contrario benedicenles (I Petr. iu); el Paulus :
constitulam, nisi ea tantum quae ;ul suam dicecesini, Non vos defendentes, charitsimi, sed date locum irw
pertinent, possessiouesque subjectas. » Et S. Leo adI (Rom. xn). Et sanclus Gregorius in epistola ad Sa-
Theodorum Forojuliensem episcopum decrevitL biiiianuin diaconuin Constaniinopolilanum (tib. vn,
(epist. 91): <Quia in causis quaead generalem obser- epitt. 1) : < Breviter suggeras serenissimis dominis
vanliam perlinent omnium Doraini sacerdotum,nihq , nostris, quia si ego in niorlem Longobardorum me
sine prinialibus oportel impteri. > miscere voluissem, hodie Longobardorum gens uec
ln quo libello cum aliis diversis, et sibi adversisj regcm, nec duces, nec comiies haberet, atque in
sententiis subscripsit, et a clericis parochiae subscri- summa confusione cssct. Sed quia Deiim liroeo, in
bi fecit, quia non possunt episcopi humano condem- morte ciijuslibet hominis miscere formido. > Et
nari examine, quos Deus suo reservavit judicio. Et sanctus Aiiguslinus ad Bonifacium Africae proconsu-
. rj lem : <
<
ilein, ut vocato episcopo canonice in loco omnibus Fas, inquit, non est, ut reus episcopi sug-
congruo, tempore synodali, ab omnibus comprovin- geslionibus occidatur, qui veniae, si pcenituerit, re-
cialibus episcopis in sua provincia audialur. Qui,, servatur. > Si non est fas ut reus episcopi suggestio-
concordem super eo proferre debebunt sentenliam. > nibus occidatur, qui veniae, si pceniluerit, reserva-
Quod et Antiocheni canones aperlissime decreveruntI lur; nefas est ul reus, qui veniae, si pcenituerit, re-
(can. 14). Et item subscripsit et subscribi a clericisi servatur, ab episcopo ad morlem adjudicetur, et in
suis fecil, ut < delatori autlingua capulelur, aut con- inortis ejus judicio subscribatur : et episcopus, qui
victo caput amputelur. > Et subjungens Leonis sen- contra ecclesiasticum ordrnem, et regularein disci- .
tenliam qua dicil (ep. 1 ad episc.) : < Haec itaque ad- plinam subscripsit, ut sacri altaris minislri huic
monilio noslra denuntiat, quod si quis fratrum con- mortis disciplinae nolenles fieri socii, non habeantur
tra haec consliluta venire tentaverit, et prohibitai parlicipes cominunionis suae: videtur se hujus judi-
fuerit ausus admittere, a suo se. noverit olDcioi cii subscriptione a coiiimunione ecclesiastica sepa-
submovendum : nec comrauiiionis nostrae fulurumi rasse, a cujus communione si se ministri allaris,
esse consortem, qui socius noluit esse disciplime. subscribentes r»»orlis judicio, separassent, solidius
 579 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI S80
in communione disciptinae ccclesiaslicae perstitis- A omnium prodiderat volunlates, transgressio est pu-
sent. nita cunclorum. >
Unde beatus Ambrosius in epistola ad Valenlinia- Et quia sacrum Nicaeiiuniconciiium melropciila-
nuin iniperalorem, qui pelebalur contra religionem nos singularuii) provinciarum episcopos privilegiuin
Chrislianam legi subscribere : < Convenio ilerum habere decrevit. Unde Leo ad Anatolium dicit (epist.
fidem tuam, convenio menlein luam, ne vel respon- 55) : < Illa, inquiens, Nicaenorumcanonuin persan-
dendum secundum hujusmodi petitioneni geniiliun» ctum vere Spirilum ordinata conditio in iiulla cst
censeas, vel in ejusmodi responsa sacrilegium sub- parte solubilis. » Sed et alia calholica concilia iu
scriplionis adjungas : vox enim lua, manus lua, et ab omnibus teneri diffinierunt : quia eoruin immobi-
subscriplio lua opus est luum. > Et antiquoriim Pa- libus decrelis contraria subscripsit, se, sibique com-
trum canones decreverunl dicentes : < Saepeprinci- plices a catholica comnuinione segregasse videtur.
pescontra quoslibet majeslatis obnoxios sacerdolibns Sicutilem Leo in epislola ad Pulcheriam Augustam
negolia sua commitlunt: et quia sacerdotes Christi (episl. 55) niaiiifeste demonstrat diceus : < Conlra
ad ministerium salutis electi siint.ibi consenliant statula canonuro Palemorum, quae ante longissimae
rcgibus judices, ubi jurcjurando supplicii indulgen- aelatis annos in urbe Nicaenaspiritualibus sunl fun-
tia coinmillilur, non ubi discriminis sententia prae- B dala decretis, nihil cuiquam audere conceditur : ita
paraiur. Si quis etiam sacerdolum conlra commune ut si quis diversum aliquid decernerc velit, se po-
consullum discussor in alienis periculis exstiterit, ut tius minual quam illa corrumpal. >El quia, ul ipse
reus effusi sanguinis apud Christum, et apud Eccle- beatus Leo, el anle illum Daniasus, et Bonifacius, ct
siam perdat proprium graduni. i Hic autem iiullo posl cuin alii apostolicoesedis poniificcs scripserunt,
comniinante neque jubente, gratis subscripsit, ut iidem sacri canones, mansuroescilicel usque in lincin
delalori aut lingua capuletur, aut caput ampuletur, saeculi leges, Spirilu Dei sunl conditi. Qui seilicet
el qui nolueril lieri socius hujus disciplinae, nec ha- Spiritus, juxta evangelicam et aposlolicam verita-
bealur parliceps commuiiionis suae. Et non suffecit tem Spirilus cst Palris, Spirilus est Filii, quia aequa-
illi ul subscriberet, quatenus convicto delatori caput liler a Patre procedit et Filio, et totus cst Patris, ae
amputetur ; verum et miuistros ecclesiasticos suae totus estFilii Spiritus; el Pater, el Filius, et idem
parochiae, huic perversae senteniiae fecit subscribere. Spiritus sanctus, quoruin esl una substanlia, una
Rcclainanle Gelasio in epislola ad Anastasium im- voluntas, el operatio; scilicel ipsa sancta Trinitas
peratorem (epist. 10) : < Dicit Aposlolus, qui non unus est Deus, ac Dominus. Conslat quia a Palre,
soluni non lacienda faciunt, reos videri, etiam qui et Filio, et Spirilu sancto, tota vidclicet Trinitate,
consentiuiufacientibus. Legibus certe vestris crimi- '^ uno Deo et Domiiio ipsi canones sunt condili : a
nuin conscios, susceptoresquc latrocinanlium par quibus qui per contemptum perlinaciler deviat, iu
judiciorum pcena conslringit : nec expers facinoris Patrem, et Filium, et Spirilum sancium, unuui
aeslimatur, qui licct ipse non fecerit, facienles lamen Dcum ac Doininum peccat. Et in hac subscriplione
in familiarilatem fcedusque receperit. > Hic auteni et Apostoli est sententia Hincraarus, in qua sollicitus
fecit, et facienles ad agenduni contra regulas quos- non fuil servare unitateni Spirilus in vinculo pacis :
dam iinputil, quibusdam persuasil. HincApostolus : sed sollicilusluit dissolvere unitatem Spiritus, contra
Sic enim peccanles in fratres, et perculientes conscien- vinculum pacis. Dicitenim Apostolus, cujus seulen-
liam eorum infirmam, in Chrislum peccatis : el per- tiani subscriptioni suae perversae inseruil : Sotticiii
ibil iiifirmus in tua scicnlia frater, pro quo Chrislus servare unitalem spiritus in vinculo pacis; unutn cor-
mortuus est (lCor. vm). Et beatus Gregoriusin Re- pus, unus spiritus, sicut vocati estis in una spe voea-
gula paslorali : < Scire,inquii, praelatus debet, quia tionis vestrw (Ephes. IV). Unde bealus Gregorius :
si perversa unqiiam perpetrant, lot morlibus digni < Ad unam igilur vocalionis spem nequaquam per-
sunt, quot ad subdilos suos perditionis exempla tingilur, si non ad eam unita cum proximis meiiie
transmittunt. Unde necesse est ut tanto se caulius a curratur. Est, inquit, Dominus ad Moysem, locus
cutpa cuslodiant, quanto per prava quae faciunt, pencs nie, el siabis supra peirani. > Locus quidem
non soli moriunlur. > El ileni Gelasius in decretis ad apud Dominum est sanclae Ecclesiae unitas, in qua
episcopos per Dardaniani constitutos, ac si de his super pctram slatur, dum confcssionis ejus soliditas
loqualur quos secum fecit subscribere (Gelas., episl. utililer lenetur. Hi enim in loco qui pcnes Dominuin
11, sub fin.) : < Sicut, inquit, in siinili condilione est, cl supcr pelram stant, qui per lncreses, et per
constricli, non possunt complicein suum judicare schismala ab unilate se Ecclesiae non dividunt. Qnia
non jure damnatum, neque rei [al. om. rei] reum ut sanclus Hilarus papa dicit (epist. i) : < Non mi-
possunl competenter absolvere : sic illo juste prseva- nus in sanclaruin traditionum sanctiones commiiti-
ricatore damnalo, isli quoque pari jacent danina- tur, quam in injuriam ipsius Domini prosililur. >
tione proslrati : neque inde nisi resipiscentes pote- Et beali Leonis decernenlis(S. Leo, loc. cit.), quia in
runt prorsus absolvi; quia sicut per unum scriben- causis quae ad generatem observanliam perlinent
tem eorum omniuin vulgala transgressio esl, qui iu omnium Doinini sacerdolum, nihil sine priniatibus
eamdem perfidiaececiderant aclionem ; sic in uno oporlet impleri, non fuit socius disciplinac: unde ti-
eodeinque qui pro oninibus scripserat, vel scribendo lncmlum cst ut non sit etiam eonsors coinmunioois
581 OPUSC. ET.EPIST. IN CAUSA*HINCMARILAUDUN., 582
suae : a cujus communione si fuerit alienus, cum his 4A enim sumus, inquit, sicut plurimi, adutterantes ver-
qui praefatis synodis interfuerunt, et quorum de- bum Dei (II Cor. n). < Adulterare est, inquit beatus
crela conveUifecit, ac per hoc, cum Ecclesia catlio- Gregorius, verbum Dei, aut aliter senlire quam de
lica communionem habere non poterit. Et in edicto illo est, aiit ex eo non spiritales fructus, sed adulte-
quinti concilii scriptum est: < Miramur eorum de- rinos fcelus quaerere laudis humanae. > Unde Gela-
mentiam qui divinaeScripturae contraria agunt, evi- sius ad episcopos per Dardaniam conslilutos, de
denler dicenti, quia aequaliler horribilia sunt apud hujusraodi prave sentienlibus scripsil (epist. 15) :
Deum impius et impietas ejus, Actio enim cum aclore < Quia majores nostri [al., Qtfaemajores nostri divi-
pimielur. > Si autem similiter impielas horribilis na inspiratione cernentesj necessario praecaverunt,
cst Deo, et ille qui impie agit, certe separalus est ul conlra unamquaroque haeresim quod acta semel
talis a Deo, et analhemati juste subjicilur. Analhema synodus [coacta synodus] pro fidei communione et
enim nihil aliuil significat, nisi a Deo separationem : verilale catholica atque apostolica promulgasset,
sicut in Veteri et in Novo Testamenlo judipium de non sinerent novis post haec relractalionibus nubi-
anathemate significal, lari [mutilari] : ne pravis occasio praeberetur, quae
medicinaliler fueranl slatuta, pulsandi : sed auctore
CAPUT XII.
B insaniae ac pariter errore damnato, suffi-
Quod in ea colleclione\tanclorum Palrum dicla sen- cujuslibet
susque corrupit, cerejudicarunt, ut quisquis [quisque] aliquando Ini
Et in eo, de quo agilur, libello, sed et in illo, jus erroris communicator existeret, principali sen-
quem per Wenilonem quondam archiepiscopum mihi tenlia damnationis ejus esset obslrictus, quoniam
misit, quem paulo infra commemorabo (eum enim manifesle quilibet vel professione sua, vel commu-
prae manibus habeo) vcrbis beati Gregorii, de qua- nione posset agnosci. i El post aliquanta : < Quo-
tuor errorum capitulis, de quibus ad Theoctislam niam idem ipse error, qui semel est cum suo au-
palriciam scripsit (tib. IX, epist. 39, in fin.), quibus ctorcdamnatus, in par'.icipe quolibet pravae commu-
clicil : < Si qui vero sunl qtti dicunt, quia compul- nionis effecto, exsecrationem sui gestat et poenam. >
sus quisquam necessitale se anathematizaverit, ana- Post praefatidenique monslruoso libelli a se mon-
thematis vinculonon tenelur; > verbis suisimposuit, struose collecti suam suorumque subscriplionera,
Immittens, elsuperadjicieiis, < aul contra eaquae sub lilteris quarum exeniplar habeo, denuo illum com-
anatheraate prohibita sunt, praesumpserit. > In monui, ut ea quae in parochia sua contra rationem
eodem loco, ubi dixil: < Si qui sunt igitur qui, sub el auctoritatem egerat, studeret corrigere. Sed ad-
nomine Chrisliano, baec quae praediximus errorum inonitioiii meae non paruit: cum dicat Aposlolus :
capilula, aut praedicare audent, aut lacili apud se- G Obedite prwposilis vestris in Domino (llebr. xni). Et
melipsos tenere, > delruncavit, et pervertit ad suum sanctus Leo decernat, ut i qui scit se quibusdam
sensum dicens : < Si qui sunt igilur qui sub nomine praepositum, non molesie feral adquenisibiesseprae-
Chrisliano haec praedicare audenl. >Non limens sen- lalum. >
tentiam sanctae sexlae synodi in duodeciroa actionc CAPUT XIII.
prolatam hoc modo : < Inveleratum Macarium in Quod (requenler admonitus excusare cutpas maluit
iinpietalis dograatibus, el non solum universam Chri- quam corrigere, et accusatus in synodo, non ex-
sto amabilem plebem, quae hanc a Deo conservan- speclalo fine judicii, fugam arripuil.
dam regiam urbem inhabitat eyersione turbulenta (Lib. LVCap. praef.) Deinde ex epistolis Romanae
polanlem; leslimojiiaqiie sanclorum el probabiliuni sedis pontificum ante Nicaenam synodum scriptis
Palrum falsantem, et quaedam quidem abscidenlem, libellum a se collectuin, et 20 versiculis in nominc
quaedam vero addenlem, et secunduni quod ei vide- domni regisCaroli liliilalun),per venerabilem quon-
balur, in devio miltenlem, piissimuni et a Deo coro- dam arcbiepiscopum Wenilonem, in Gundulfi villa
natum principero per oblata ab eo codicia, sed et a coram arcliiepiscopis qui adfuerunt, mihi direxit.
solis ortu usque ad occasum per litleras suas, el per De quo, illi, scripto respondi, cujus exemplar hic
homines quos mittebat, universos perlurbantem, et D liabeo : inonens iHum, ut sacris canonibus et apo-
a fide vera segreganlem, et jusle atque ralionabiliter slolicaesedis decretis ex eisdcm sacriscanonibuspro-
ponlifieali habitu denudatum, nuUatcnus divina re- mulgatis fidem accommodaret, et debitam obedien-
gula de caetero suscepit in doctoris sede residere : ne liam illis dependeret. Inde in Attiniaco Rhemensis
ex hoc propriae suae haereseos musto jam recrude- parochiae, ilti corain episcopis, qui adfuerunt, dedi
scere faciat intelligentiam, et fiant, juxta quod scri- libellum in 55 capitulis, 44 versibus titulatum, ati-
plum est, novissima illius Iiominis deteriora priori- cloritaies ecclesiasticas continenlem , contra illa
bus. i Et Macedonius Constantinopolilanus episco- quaein praefatis suis duobus libellis collegerat: mo-
pus ab imperatore Anaslasio legiiur cxpulsus, nens ul a talibus hujusmodi reprehensionibus se co-
quoiiiaroEvangelia falsasset, et maxiine illudAposloli hiberet; et se sacris regulis subdens, pacem et
diclum : Quod apparuit in carne, jnslificatum est in saiictimoniam,secundum Apostolum, sequi studeret.
spiritu (I Tim. m); et pervertisse ut legeretur, ut Is autem nullam inde meaeadmonitionis satisfactio-
esset Deus, apparuit per carnem. Qualcs redarguit nem exhibuit. Quin polius rolulam prolixissimam dc
Paulus aposlolus dc se et suis sociis diccns : Non quadam capella, unde eum saepe lideris, pro recla-
 583 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI 584»
malione ad me hominum ex sua parochia, monui:: A Nam adimi ei episcopalum, antequam causae ejus
sed nihil profeci: el fabulis de Fimo presbyleri pa- exitus appareret, nulli Christiano videri jure potuit
rochiae suae, et villaeecclesiae noslrae; sed ef de aliisi [al., potuissel]. > Et item dicit (conc Milev., c. 21;
mendaciter compositis, de quibus se ipse presbyter conc. Afric, c. 87; Cod. can. Eccl. Afric, can. 121
ad ine non rectainavit, nec in aliqua syiiodocompro- et 22): < Ut per episcopos judices causa finiatur,
vinciali ullam rationem inde commovit, contexlain, sive quos eis [quin inter se conquirenlibus] primates
ineodem eonciliomifii porrexit (Nonexstat). Dequa dederinl, sive quos ipsi vicinos ex consensu detege-
rolula loqui, in aliud tempus dignuni duxi differre, rint. Si aute.ni ex communi placilo vicinos judices
ne vobis taedium deliramenta sua inferant, el adi elegerint, aul unus eligatur, aut tres : aut si tres
necessariora vos deliberanda impediant. Sed et prae- elegerint, aut omniurasenlenliam sequanlur, aul duo-
fatum suum monstruosum libelliim, a se et a suis rum. A judicibus autein, quos cominunis consensus
subscriptum, in eadeni synodo prolulit, quem ibidem elegerit, non liceal provocare : et quisquis probalus
accipiens, hactenus servo. fuerit pro controversia nolle obtemperare judicibus,
Et cum me vidi post tot admoniliones nihil apud cum boc primae sedis episcopo fuerit probatum, det
eum posse proficere, schedulam porrexi in synodo Iitteras ut nullusei communicet episcoporura, donec
decein provinciarum (Non exslat hwc schedula), ab B obtemperet. > Et Carthaginense dicit concilium
eisdem venerandis episcopis quaerens consilium quid (conc Carlhag. m, c. 7; Cod. can. Eccl. Afr., can.
contra suam perliiiacein conlumaciam agere pos- 19) : < Ul quisquis episcoporum accusatur, ad pri-
sem : et quae illi . . . suaecontra colligatioues suae males provinciaeipsius causam deferat accusaior. >
iinpietalis direxeram, conlra illis nota feci. Unde Et post aliquanta : < Verum landiu post mensem
et ab eadem synodo conventus, quoniam injuste ac secuiidura non communicet, donec purgetur. Si au-
irregulariter tantas el tales excommunicationes fa- tem ad concilium universale anniversariiini occur-
cere praesumpsit, dedit mihi in eadem synodo pro- rere noluerit, ut vel ibi causa ejus terminetur, ipse
fessionis suaelibellum de regulari obedienlia sua, in se damnationissentenliain dixissc judicetur. Tem-
quem habeo, qui ita se habet: Privilegio Hincmari pore sane qno non communicat, nec in sua ecclesia,
metropolitani provincimRhemorumecclesimsecundum vel parochia comniunicet. > El jam transaclus est
sacros canones el decrela sedis aposlolicw ex sacris annus ex quo a me, suo metropoliiano, praefatos
canonibus promulgata, pro scire et posse me obedilu- judices electos expetiii, et accepil; el causam suae
rum profiteor, subscribo. Et ex eo quod sui homines accusationis regulariter exsecutus non fuit. Et dilaia
se ad regem reclamaverunt, quoniaiii ab eis sua est hactenus ex eo sententia Africani concilii, de
beneficia, quae apud anlecessores suos, et apud eum "' Maxiinino episcopo promulgala (conc Afric, c. 55;
proservierunt, injuste el irrationabililer absiulisset, Cod. can? Eccl. Afric, can. 88) : < De Maximino,
post datuui mihi libellum in synodo de regulari obe- inquit, Bacagensi [al., Maximiauo Bagaiensij, et ad
dienlia sua, electos jttdices cpiscopos apud me cxpe- cum, et ad ipsam plebcm placuit de concitio litteras
tivit: et tres, secundum Alricanum eonciliuni, scili- dari, ut et ipse ab episeopatu discedat, et illi sibi
cct Actardum, Ragenelmuro, atque Joanncin a me alium requirant. >
sibi designatos suscepit; et eorum, atque aliorum CAPUT XIV.
Deum timentium, judicio, in domni regis, sicut pos- Quod fugam illam infirmis rationibus excusare
tulavit, praesenlia, de quibusdam decretum fuil, ul conatur.
beneficia sua quaeirraiionabiliter perdiderunl, recu- El cum haec ita se habeani, idem frater mihi re-
perare deberent. Tota aulem eorum causa, usque scribens, multis allegationibus se necessitatecompul-
ad alium iraclatum, certis intervenientibus causis sum.etperseculionem declinantem fugisseasseverai,
non diflinita, sed die alia diflinienda, remansit. Et sicut sua scriptura, quam hic habeo, prodit. Videii-
anle dilUnilionem contra sacros canones, sine ulla cet, quia omnes homines sui banniti fiienuit ad
necessilale vel ratione, noclu fuga lapsus, regula- causas, ita ul nec unus, dum rediret ad mansionem,
rem diffinitioneni exspeciare contempsit. Undesacri ' illum sequi permissus sit : Nortmanno hoc agenic
canones Africani concilii de Quodvultdeo, "quiante- pro villa Pauliaco, eo quod illam concessione regia,
quaro aut judices eleclos expeteret, aut etiam in ra- et aposlolica etiam, ut scirem, aucloritale recipiens,
tionem contra conquirentem adversum se introissel, illum iidem sui Iioraines in eamdem villain secuti
ralionem subterfugiens discessit, decreverunt dicen- sunt. Et in eisdem suis allegaiionibus ponit tesii-
tes (conc. Afric, c. 54; cod. can. Eccl. Afric, can. monia ex epistola Julii papaein Alhanasii pro fuga
87): < De Quodvultdeo, inquiunt, episcopo Centu- defensione (epist. 2, ad Orientales) : < Quia Domi-
riensi, quoniam [al., quomodo] adversarius ipsius nus quando Pharisaei consiliuin fecerunt adversus
cum se pelisset, introduci ad concilium nostrum, eum uteum occiderent. Sciens autem Jesus discessit
interrogatus vellel cum eo apud episcopos experiri, inde. Et discipuli propter nietiim Judaeorum reces-
primo proiniserat; et alia die respondit, hoc sibi serunl, celanles seipsos. > El Paulus in Damasco a
non placere, atque discessit. Placuit omnibus epi- principe gentis quaesitus, de muro in sporta deposi-
scopis, ut nullus eidem Quodvultdeo communicet, tus est, el manus quaerentiseffugit (// Cor. xi). Sed
donec causa ejus quatem potuerit terminum sumat. ulrum pro eo si Franci homines ad judicia suis lcgi-
 583 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 586
bus vocabanlur, ut quod contra Iegem fecisse quae-A illum non excommunicarem, quia nec meus paro
rcbanlur, aul legibus emendarent, anl legaliler de- chianus erat, el ipsas res non invaserat; et habebat
fenderenl, fugere illum oportuit, an non, causa in inde aucloreni, qui itli cas beneficiavit: et si ipse
promptu est. Et uirum praemissa testimonia, suae suus auctor eas illi contradiceret, nihil postea se
quam dicit perseculioni, suaequecausaeac personae, inde praesumeret.
vel persecutoris sui personae,quamspecialiter signal, CAPUT XVI.
sed elaliis personis se persequenlibus a se designalis Quod falso dicit te detentum fuisse ne Romam, quo
conveniant, an non, ratio manifesle demonstrat. De appellabat, adiret.
fugavero Alhanasii, etquando, ac qualiter, vel pro Dicit etiam in eftdem scriplo suo Hincmarus, ideo
quibus, episcopis vel minislris Ecclesiaslicis fugien- se ab Altiniaco fugisse, quia < Silvaci memor fue-
dum sit, bealus Auguslinusinepistola adHonoratura rat, ubi et ego adfui, quod illi nihil profuil, sed
episcopum inter alia dicit: < Fortasse quis dicat obfuit: quia pro eo solummodo retenlus fuil, ne
ideo debere fugere Dei ministros talibus imminenli- Rnmam domni aposlolici praeceptis obediens iret :
bus malis, ut se pro utilitate Ecclesiae temporibus quod a saeculonon est de episcopo ab episcopis au-
tranquillioribus servent. Recte hoc flet a quibus- ditum. >Underespondi,quianec tunc.sicut pro certo
dam, quando non desunt alii, per quos supplealur JJ scio, et illi mecum sciunt qui adfuerunt, nec un-
ecc'esiasticum ministerium, ne ab omnibus desera- quam,prout reriiinisci valeo illum Romaro appellasse
tur. Quod fecisse Athanasium supra diximus. Nam pro quacunque causa audivi. Tunc autem ad syno-
quantum necessarius fuerit Ecclesiae, quantumque dum, quae in proximo futura erat, invilatum audivi.
profuerit quod vir ille mansil in carne, catholica Sed et multorum divulgabalur oribus, quia cum Lo-
lides novit, quae adversus Arianos haereticos ore thario agebat, qualenus Ecclesiam sibi commissam,
illius el amore defensaest. Sed quando est commune et oves sibi creditas desereret, ut ad Lolliarium
periculum, magis timendum est ne quisquam id fa- iret, et in regno illius honores oblineret. Verumta-
cere credatur non consulendi voluntate, sed timore men, ex hac causa nullam rationem lunc cum domno
moriendi: raagisque fugiendi obstet exemplo, quam regehabui; sed etdomuus rex nihil inde tuuc mihi
vivendi prosit officio: nulla ralione fugiendum est. > dixil.
Et item post aiiquanla : < Quicunque igilur islo CAPUT XVII.
modo fugit.ut Ecclesiaenecessariumministerium non Quod post fugnm Hincmaro Rhemensi per litteras
desit, facit quod Dominus praecepit, sive permisit significavil te Romamevocare a pontifiee, quibus
(Maith. x). Qui autem sic fugit, ut gregi Chrisli ea „ ab eodemRhemensiresponsum est. Et quod contra
tuam professionemvenit.
qnibus spiritualiler vivit aiimenta subtrahanlur,
mercenarius ille est, qui videt lupum venientera et Is autem frater Hincmarus, postquam electos
fugit, quoniam non estei cura de ovibus (Joan.x). > judices, a me regulariter, ut scripsi, datos sibi sus-
CAPUT XV. cepit, et incaute ac inhonesle noctu fuga lapsus
Quod ret Eccletim quw conlrovertuntur,regi concessit abscessit, pilaciolum irrationabiliter confectum, et
Nortmannotradendas. manu sua subscriplum, ac praefataeprofessioni suae
De eo quod scripsit, me scire eamdem villam illi usquequaque conlrarium, per Ermenoldum diaco-
eoncessione regia, et apostolica etiam auctorilate num suum vi Non. Jul. HI indict. mihi transmisit,
sibi redditani, quod in ejns litteris legi, hoc me scire quod ita se habet : < Reverendissimo Rhemorum
non denego. Dicit enim ibi, ad petitionem virorum archiepiscopoHincmaro, sanctaeLaudunensis Eccle-
venerabilis memoriaeConradi, et Rodolfi, se eam - siaeHincmarus Peo miserante episcopus, debitam in
dem viliam concessisse regi, ut eam Nortmanno, Christo devotionem. Vos scitis quia ab universali
qui antea illam lenuerat, beneficiaret. Superadjiciens sanctae llomanaeEcclesiaepapa, patre quoque nostro
in rcsponsionesua, quia si ipsam vitlara in alodem et magist.roAdriano bis vocatus existo. Et vos ipsi
haheret, quidquidregis esset votunlatis ex ea facere in quaternionibus mihi a vobis in Attiniaco palalio
"
gauderet; quia illud voto regis non obviabat, nec coram archiepiscopis, el episcopis qui afluerunt da-
inde ei periculum animae imminebat. Caeterum tis, quod ad eamdem sedem venire tolidem vocatus
quando illam concessionem de rebus Ecclesiae sux> dclractem, me reprehendislis : si vitio scriptoris pro
fecit, nec mea conscientia, vel coepiscoporum Rhe- detreclem, quod est dissimilein, vel difleram, de-
mensis provinciae; sed nec cum consensu presbyte- traclem, quod valde traclem non ab re accipi potest,
rorum ac diaconorum Laudunensis Ecclesiac,sicut intercharaxalum non fuit. Unde vos nunc pro amore
praecipiuntcanones, lecit. Sed et hoc inde scio, quod Dei omnipotenlis.et reverentia sancti Petri exposco,
in domni aposlolici epistola exinde legi. Et quia sicut et in eadem synodo in Atliniaco a vobis con-
qoando Nortmanno ipsam epistolam oslendam, di- vocata, quod impelrare non valui, expostulavi;, ac
cens illi, quia nisi ab ipsis rebus Laudunensis Eccle- jam eliam per integrum etflagiiavi annum : ei prae-
siaequas invaserat, se mox exueret, illum secundum cipue in synodo apud Vermeriam palatium olim ab
jussionemdomniaposlolici excommunicarem: coram horno habita obsecrando declamavi. > El quae se-
plurimis episcopis mihi respondit, ut pro amore, quunlur. < Ego Ilincmarus sancti Laudunensis Ec-
et honore Dei, et sancli Pelri, ac domni aposlolici clesiaeepiscopus sponle subscripsi. >
PATBOL. CXXVI. 19
 5S7 HINCMARIRHEMENSISARCIHEPISCOPI SS8
De quo pitacio lalius in cpiaterniuiiculis, ut stipra; A
. Et his, ut praemisi,subscribens, illi professioni et
dixi, ei datis respondi: ct quia nunquam vel nus- subscriplioni quam coram episcopis decem provin-
quam aposlolicam sedem eum adire prohibui. Insu- ciarum in synodo apud Altiniacum professus fuerat,
peretiam illum, sicut et ipse scripsit, cur jussionem> el manu propria subscripserat; scilicet, quia privi-
invitalionis domni aposlolici prosecntus noh fuerit, legio metropolitano provinciae Rhemorum Ecclesiae
reprehendi. Qui undicunque sibi visum fuil, cum de: secundum sacros eanones, el decrela sedis aposto-
stiis insolentiis increpllus est, licenliam eundi Ro- licae ex sacris canonibus promulgata pro scire et
* mam petit, vel sedeni apostolicam
appellat. Quandoi posse se obedilurum, conlraria profitendo subscri-
vero rex, et episcopi sunt sibi piacabiles, de ipsa; psil. De qtia professione atque subscriptione in
licenlia nihit dicit, nec sedem apostolicam appellat : eadem synodo mihi data, sanctus Leo in epistola ad
cum sacri pracfigantcanones qualiter, et unde, etl Septimum episcopum dicit (epitt. 85): < Saluberri-
ubi appeltare debeat cpiscopus apostolicam sedcm. miinv est, inquit, et spirilalis medicinae utilitate
Et annopraeterito, postquam in Attiniaco libeHum plenissinium, lit sive presbyleri, sive diaconi, vel
6e sua regulari obedicntia milii porrexit in synodo, cujuslibct [al., sive aliijordinis clerici, qui se cor-
-soJem apostolicam non appellavit, nec de licentia rectos videri volunt, errorem suum, et ipsos erroris
illuc eundi aliquid dixit. Sed cum commotus inho- B I auctores damnari a se sine ambiguitate faleanlnr;
neste inde discessit, pracmissum pitaciolum dc li- ul sensibus pravis, et dudum peremptis nulla aspi-
centia Romam eundi, circa Kalend. Julias mihi di- ranle [al., nutta sperandi] supersit occasio, nec
rexit. Postea vero nihil mihi inde mandavit, nec; ullum membrum Ecclesiae lalium pessit societate
quando meciim locutus fuit, inde aliquid dixit. SedI violari, cum per omnia illis professio propria ccepe-
el cum domno rege in subsequenti niense Seplem- ril obviare. >In qua professione et subscriplione
brio in Silvaco, et in mense Octobrio Rhemi, ubi et sua confratres et venerabiles coepiscopinostri, con-
ego fui, et domni apostolici missi ibi fuerunt. et inde, siilenles duriliae animi sui, et supportantes eum in
nihil dixil. Deinde mense Februario in Compendio, charitate, noluerunl eum exaggerare de praeterilis;
ciim domno rege per aliquot dies fuit, et ego eliami sed tantura futuram correctionem profitetido et sub-
illic fui. Poslea vero mense Aprili apud Silvanectisi scribendo promilteret. Attendentes quod B. Grego-
cum domno rege fuit. Et demum in Silvaco per ali- rius in pastorali Regula dicit : < Quia plerumque
quot dies cum domno rege fuil, et ego eliam ibii quos fortis pigmentorum potio curare non valuit,
fiii, et nihil inde dixit. Et jam plures Kalendaemen- ad saiutem pristinam aqua tepens reduxit: et non-
sis Augusli pertransierunt ultra placitum quod ei nulla vulnera quae curari incisione ferri nequeunt,
domnus apostolicus misit, mandans ut ultra illas, C fumentis olei sananlur : et durus adamas incisiouem
sKalendasnon remorarelur quin Romam pergeret. ferri minime recipit, sed leni Iiircorum sanguine
Scripsi eliam ilti, quia insulse scripserit, quoniam mollescit. >
si lieentiam ei etindi Romam apud regem non im- Et hac professione quam subscripsit, quia si ei
pelrarem : Abhinc ut archiepiscopo coepiscopusob- licenliam eundi Romam, quo illum vel quemquam
temperare debel, canonicemihi obsequi non posset. Et nunquaro vel nusquam volentem ire prohibui, apod
quia conlra rationem hoc dixit, ei ex epislolis beali domnum regem Carolum non impetrarem, mihi ex
-Leonis ostendi; et ut decretales epistolas quas bea- tunc, ut archiepiscopo coepiscopus oblemperare
tissimi papse diversis teraporibus ab urbe Roma proi debet, canonice scirem illuin obseqni non posse :
diversorum patrum consolalione dederunt, de qui- subjungens: < Ego HincmarusS. Laudunensis Ecclc-
bus (ut a metropolilano privilegio contra canones et siae episcopus sponte subscripsi : > itlam quam iit
decrela sedis apostolicaeex eisdera sacris canonibus synodo decem provinciarum apud Altiniacum habi-
promulgata se possit exuere, conluraacia pertinaci tam mihi dedit, quantum in ipso fuit, deslruxit.
contendil) illum commonui, ul secundum dictum; Sicut B. Leo in epistola ad Leonem Augusluin
beati Gelasii venerabiliter susciperet, et sacra con- (epitt. 78), eliam tantus pontifex de sedicens, os-
ciiia, ul Gelasius, et caeteri calholici videlicet, do- tendit : < Secundum aposlolum (Galat. 2) si quae
etique pontiftces decreverunt, inviolabiliter conser- deslruxi, liaecaedifico,praevaricatoremme consiituo,
varet, illi suasi. et eis me ultionum conditionibus subdo, quas non
Et de eo quod scripsit, quia < quod aposlolica se- sokini aiictorilas beatae niemoriae priucipis Mar-
des deeo voluit, ac disposuit, Reraigio et Arduico> liani, sedetiam ego mea consensione flrmavi. > De-
archiepiscopis committere, commisit:> scilicct ut; struxil enim in praefata synodo inobedienliaeprae-
per eos domni apostotici epistola, unde illi mandavi, leritse insolentiam, aedificansproliiendo et subseri-
ad domnum regem perveniret, et ipsi ejus causam; bendo fuluram secundum sacros canones erga sua;
agerent: illi non credo, quoniam epislola domnii metropolis privilegium obedientiam. Quam iieriini
apostolici mihi directa aperle demonstrat, iltam de; hac praevaricationis suae professione alque sub-
qua obtique sategil, mihi misisse, ut ego illius, vide- scriptione deslruere, et annullare salegit, el pri-
licet suffraganei mei, causam agerem apud regem : stinam suam insolenliam, reiiivivo furore resu-
quaienus et apostolica sedes vigorem proprinm re- scilavil, ac per hoc se praevaricatorem consliluil.
tineret, et a se concessa atiis jura sua non demeret. Quas omnes professiones et subscriplioucs suas
589 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA HINCMARILAUDUN. 590
sapientia vestra insimul conferat, el quod de sub- A dixerunt. Cui schedulae ab episcopis qui praefatae
scriplione vel professione subscribentis ac profiten- synodo inlerfuerunt, multifarie mullisque' modis :
lis, et negligenlis atque refragantis sanclus Spirilus, sed et a se asserit esse subscriptum; quae in quibus-
per eos in quibus locutus est, et qui cum Deo in dam, sacris regtilis conlraria, et suaeexcommunica-
eceto regnant, et in terris miraculis coruscant, de- tioni quain fecerat in parochia sua, esl consona.
creverit, sotlicita menle recogitet atque dijudicet. Dicitur eniin ibi de damnalo, ut < dum vivit, ila a
Ait enim sacrum Carthaginense concilium (conc coetu el socielate fidelium remolus, a corpore ct
Carthag. n, can. 13) : < Si quis contra suam profes- sanguine Domini separalus, ut nec in finem commu-
sionemvel subscriptionem venerit in aliquo, ipse se nionem accipial, neque corpus ipsius roore fidelium
lionore privabit. > Quid enim in hac novissima sub- cum oblationibus et psalmis alque hymnis ad scput-
scriptione sua sacris canonibus et suprascriplis luram deducatur. > Et aliquauto inferius : < tla-
professionibus et subscriplionibus suis contraria, beanlquc principes et judices hanc in populo Dei
congruenlius referri polest, qua dixit : Ego Hinc- diligentiam, ul ubicunque tales in potestate eorum
marus conlra meam professionem, vel subscriplio- ab episcopis requisiti fuerint, absque mora eis
nem veniens, sponle me honore privavi ? exhibeant, ne forte si dissimulaverint, aul manda-
Sed forle dicet, alias subscripliones se invitum, B '. tum episcopicontempserint, ab EccIesiaDei projecti,
alque coactum fecisse. Et quid dicet de illa subscri- nec sepulturam cum fidelibus recipiant. > Et ali-
ptioue, qua libello compilationum suarum, nullo quanlo supra istam sententiam : < Si clericus tanti
pelente, vel -sperante, subscripsit, et ab aliis qui- cupidilale sacrilegii corruplus, aut laicus quicunque
busdam invitis subscribi fecil? 111 i nempe qui de hac iniquitate deceplus fuerit, et cognoscens dam-
verborum differenliis loqunntur, sicut Nonius Mar- natioiiem suam pcenitentiaeremediis secundum or-
cellus Peripateticus, in libello de compendiosa do- dinem et dispositionem sui episcopi se submiscrit,
clrina (cap. 5), dicit: < Hoc dislare inler confileri volumus ut pervasa et praesumpta secundum quali-
el profiteri aulumant, quod confileri voluntalis est, taleminsimplum, autinduplmn, autintriplum,autin
profileri necessilatis, et coacli. > Sed non illi lioc quadrupluinecclesiaecuidamnumillatum est, primum
ad volunlatem suam succurrit, qui conlra suam resti tuat. Inde pro sacrilegioab episcoposuo consilium
professionem et subscriplionem venit. Cuin sanctus salutis, et poenitenliaemodum suscipiat. > Quaecon-
Leo, sicut multoties in illius invenitur epislolis, ab stitulio reslitutionis, salvo legum jure conlraria essc
unanimitate calholieaepacis exorbilantes, professio- dignoscilur decrelis beali Gregorii ad Auguslinum
uem cum absolutissima subscriptione coram omui Angloruin episcopum interrogaulem (epist. tttl. I.
clero, et universa plebe, dare praecipiat. Et sanctus C xn, ad Augusl., interrog. 4) : < Obsecro quid pali
Gregorius in epistota ad Theoctislam palriciam debeat, si qjiis aliquid de ecctesia furto abstulerit?>
(lib. ix, epist. 39), de his qui dicebant, quia si com- Responsio beati Gregorii hinc posl aliquanta : <Ad-
pulsi aliqui de quibus jnsle repreliendebantur, dis etiam quoinodo ea quaefurto de ecclesiis abslu-
analhematizare se, dicerent, anathematis vinculo lerint, reddere debeant? Sedabsit ut ecclesia cum
nullo modo leneri, manifeslissime dicat : < Et si augmenlo recipiat, quod de rebus terrenis videtur
sunt, inquiens, qui cerlissime talia senliunl vel aniittere, et lucra de vanis quaerat. >
tenenl, quia Chrisliani non sunt, dubium non est : Quae scliedula, ul oslendi, ecclesiasticis ordina-
eosque et ego, et omnes calholici episcopi, atque tionibus conlraria, eiiain et ex hoc mendax esse pa-
universa Ecclesia anathemalizamus, quia veritali tenler ostenditur, quia eoruin episcoporuin noinina
contraria senliunt, et contraria loquuntur. > ibi habenlur subscripla, qui nondum erant episcopi:
CAPUT XVIII. et eliam duorum episcopoi-umnomina ex una civi-
el uiio tempore ibi sunt posita : et eorumdem
Quod tehedulam ficlam quasi ab episcopit concilii tate,
Tultensis conscriptam obtulit, cui rescripsit Rhe- episcoporum nomina qui successerunt anle nomina
tnensisadhortans ad palienliam, et maturam rerum suorum decessorum ibi ponuntur. Habetur cnim ibi
eognitionem. ' nomen Christiani
Autissiodorensium, et longe post
Denique ad haec xv Kalend. August., indictio- Abbonis item Aulissiodorensium, cui Chrisiianus
nis 5, misit ad me apud Ponligonem, Heddonem succcssit. El inscribilur ibi nomen Itainetmi Novio-
Ecclesiaesuse praepositum, et per eum schedulam magensium , qui nondum erat cpiscopus : deinde
quamdam mibi direxit, quam habeo sub chirogra- longe post, nomen Immonis Noviomagorum inscri-
pho : cujus parlem coram episcopis qui adfuerunt, bitur, cui Rainelmus successit. Et aliorum episco-
Remigio scilicet, Harduico, Francone, Odone alque porum ibi habentur nomina, qui eidem synodo non
Willeberto, et aliis ecclesiasticis viris referendam inlerfuerunt. Etnosqui iiilerfuimus, sed et se no-
Uli donavi; ne postea mihi earadem schedulam, si biscuro bis subscripsisse raendaciter dicit, quibus
vellet, misisse negare valeret. Quae confecta est non subscripsimus. Uude videndum est si illi con-
quasi cx nomine synodi apud Tusiacum : quani veniat, quod Africanum decrevit concilium de epi-
anlequam per Heddonem clericum suiim acceperim, scopo qui Donatistisse coromunicassementitus fue-
imnqiiam vidi, et nunquamvel nusquam andivi; sed ril (cod. can. eccl.Afric, can. 124): ut <si proba-
nec qui adfueriint episcopi, eam se vidisse et audisse tum fuerit eiini de communioneilloruin fuissemeiili-
"591 HINCMARIRHEMENSISARCIHEPISGOPI 5*4
tum, dicendo eos communicasse, qitos, eo scienle, A beneficia sua iisque ad legalem diflinitioneni tene-
non communicasse consiiterii, etiam episcopaluui rent, beneficia ipsa desererent, el ipse quod incoa-
amitlat. > perat, evindicaret. Cum sicut ei non licet, «ieaccu-
Et poslquam idem praepositus Heddo mihi praefa- satione sivc criminalis, sive civilis causae, relieto
tam schedulam dediu, dixit inlcr caelcra, seniorem ecclesiaslico, publico purgari judicio ; ita eliam noti
suum mihi mandasse, quia non posset dimittere , licet illi postposito, velcontempto ecclesipsticojudi-
ul homines suos qui res de sua ecclesia tenebant cio, ad saecularia judicia convolare : vel queni-
per potestatem et verbum regis , non excommiwii- cunque, vel etiam laicam personam pertrahere;
carel. Quoniam altera vice quando donino aposlolico neque ad forum suum sequi, si ipsa persona laica
mandavil de Nortmanno, lioc ei remandavit dom- consenserit ecclesiaslico subire judicio. Sicut lex
nus aposlolicns, ut prius inde fecisset suum mini- Valentiniaui, quam probal Ecclesia, deiuonslrat di-
slerium, et tttnc se rectamasset. Et boc ideo hactc- cens : < Ctericus si aliquem lite pulsaverit, in foro
niis dimiseral, donec hoc mihi roandaret, ut scirem illius quem ad judicium provocal, audialur. Si ta-
quia nunc inde suum ministerium faceret unde inler men putsatus non acquieverit ad prcsbyieri et epi-
caelera ei scripsi : < Age, fraler charissime, qued scopi venire judicium. > Et sanclus Leo [imo Leo
episcopalem condecet gravitalem, exspectans donec B Bitur. A.] acRomana synodus iu epislola Sarinatio-
provincialem synodum, cujus jam lempus in pro- ni, Caratoni, Desiderio, episcopis et presbyteris
xiino est, conveuiamus; in qua favente ac cooperante omnium ecclesiarum intra provinciam Tertiam [al„
Domino, secundum deerela beali Gregorii, et de Thraciam} conslilulis dircela, dicit: < Si clerus lai-
indecentibus [al., incidentibus] causis disccptatio, cumpulsat, prius se atidiri ab episcopisposcal: tuiu
et sil salubris de ecclesiaslica observatione colla- si peliiioni suae laicuni viderit obviare, ex permisso
tio, quatenus dum per hoc et praeterita corrigen- episcopi sui in saeculimoderaloris [moderalores] di-
mr. > Et quac sequunlur in epistola Hincmari ad sccptatione confligal. > Videlicel, noii per se, sed
Hedddonem usque ad finera. per advocatum, sicul leges et regulae sacrae decer-
niint. Et quod non licel cuiquam clerico, minime
CAPUT XIX.
autem licet episcopo. Quoniam ut sanctus Hilarus
Quodpostfugam ab Altiniaco, reliclo Ecclesiwjfcdicio
swculares judices a rege expetiil, el judicdta relra- papa in suis decretis dicit (in synodo Rom. cit.) :
clari fecit. < Realu majore delinquil qui poliore honore perfrti-
Etevoluto duorum circiter mensium spatio, post- tur: et graviora facit vilia peccaloruin sublimitas
quam noctu aufygit ab Alliniaco, ante diflinitionem djgnilalum. > El Africanum concilium decrevit
causarum, de quibus apud metropolilanam auclori- C (conc. Afric c. 71; cod. can. Eccl. Afr., can. 104) :
tatem eleclos judices expelivit: quibusdara raachi- < Placuit, inquiens, ul quicunque, > scilicet cleri-
nationibus exquisilis ab eo jussio est principalis eli- coruni, cuiii quibus el episcopalis ordo connumera-
cila, ut de quibus etectos judices, secundum sacros lur, < ab iinperalore cognitionem judicuin publico-
canones accepit, non solum eorum querela, quorum rum petierit, honore proprio privelur. Si autem epi-
causa usque ad alium traclatum difliniendaremansit, scopale judicium ab imperatore poslulaverit, nihUei
verum, ct quae, ut dixi, in domni regis praesentia obsil. > Et Cartbaginenses canones in lerlio conci-
eleclorum judicum sententia decisa fuerunl, sine Iio (can. 9): < Cui, inquiunt, ad eligendos judices
metropdlitaiu conscientia, sineque canonico et epi- undique Ecclesiae patet auctoritas, ipse se indignum
scopali judicio, per judices saeculares, Helmigarium Ecclesiae consortio judical, qui de universa Ecclesia
scilicel niercali palalii leloneariuro,el Flotariuni, ac male senliendo, de judicio saeculari poscit auxilium :
JUrsionem villarum regiarum majores refricarentur, cum privaiorttm Christianorum causas Apostolus
contra canones, qui ab ecclesiastRfisad majoris au- etiam ad Ecctesiam deferri, atque ibidem termi-
ctorilatis ecclesiasticos judices, et non a majoribtis nari praecipial. > El ilem Carthaginenses canones
ad minores, nec ab ecctesiaslicis ad saeculares; ne- praecipiunl, < ul quisquis episcoporum, presbylero-
que a consensu partium eleclis provocari permiltunt. rum, el diaconorum seu clericorum, cum in Ecclesia
A quibus saecularibusjudicibus a se peliiis, quaedam ei fueril crimen inslilutum [al., intentalum], velci-
ex diffinilisrefricala et immutata, quaedamvero ex vilis causa fuerit commola, si relicto ecclesiaslico
dtOinieiidis sunt diffinita, adinvenlilia reputalione, judicio, publicis judiciis purgari voluerit, etiamsi pro
sicut ab ipsis qui in eodem placilo fuerunt, diciiur ipso fueril prolaia sententia, locum suiini amiilal;
de non necessariis et inconvenientibus juramenlis el hociu criminati [al., criminali judicio]: in civili
reperta : et ab eo, coram pracdictisjudicibus ipsis, vero, perdat quod evicit, si loeuin suum obtinerc
sive accusatoribus, quos contra electos judices, sicut matuerit. >
expeiierat, suscepit,proposila: quatenus et is, de quo Unde sanctus Leocum synodo Romaeliabila prae-
legatiteracregulariterdiffinitum fuerat,utbeneficium diclis episcopis Sarmalioni, Caraloivi, Desiderio, et
suum haberet, quod conlra ralionem et aequilatera presbyteris oinnium ecclesiarum inlra provinciam
perdideral, eadera adinventione dirailterel: et illi Tertiam [Thraciam] constilulis, suis subscriplioui-
quibus judicatum fuefat, ul quoniara is post expeli- bus haec quae sequunliir misit : < Tautam saecidi
tum electorum judicium, idem judiciufl»stiblerfugit, potestaies circa sacerdotalem ordincm revcrcnliaia
595 OPUSC. ET EPIST. 1N CAUSA IHNCMARILAUDUN. 594
praevalere voliierunt, etiam hi [<//., lanta reverentia A t glorioso inconvenienler ac perniciose discessil, et
praevalere, etiam hi] qnos sub imperiali noinine tnullis filiis Belial sibi consocialis, regnum ejusdem
lerris divina polenlia praeesse praecepit, ut jus di- domni noslri est depraedatus : unde quanlum polui-
slrmgendoriim [«/., dislingiiendorum] negoliorum mus, fidcles illius qui in hoc regno comniorahamur,
episcopis sanclis juxla Divalia conslituta permise- salcgimus. Sed el domnus nosler rex poslquam liuc
rint. Quod cum et juris antiqui ediclis, ct illalis rcdiit, promissionibus palernis ac blanditiis, alque
[a/., illibatis] frequenlius sit legibus confirmatum, indulgenliarum largilione uon modice laboravit,
praesenti tempore a plerisque invenimus fuisse cal- qiiaienus cuindem filiiim suum Deo el sibi reslitui,
catum. Nam praelermisso sacerdotali judicio, passim el complices ejus salvare valcret. Sed cum ipse et
ad examen saecularium [al., saeculare] ir.iusierunt. nos episcopi regni cjus qui adfuimus, nec lerrores
Quocirca nobis visum est, ut hanc el sacrariiin ie- divini judieii, nec promissiones regni aeterni ac
gum[al.,sacrae tegis], et nostri ordinis contumeliam, temporalium lionorum, apud eum et complices ejus
et ad praesensulcisceretur plena dislriclio, et obser- proficere vidimus : episeopale ininisterium, qnia
vandam fornuilam constitueret in futurum. Cense- ipse de Rhemorum dicecesi non erat, sed diaconus
mus ilaque, ut quicunque praelermisso sacerdole provinciae Senonum exislebat, in complices ejus qui
ecclesiae suae, ad disceptatioiiem venerit saccula- B I de nostris parochiis erant(Flodoard., lib. IM,C.-28);
rium, sacris liminibus expulsus, a ccelesti arcealur sed et in eos qui in iisden» parochiis noslris niulta
aUario; neque niillus post hanc diffinilionem, quac scelera perpelrarunt, senienliam excommunicalionis
communi sedit arbitrio, quidquara sibi ullra prae- ecclesiasticap, usquedum resipiscerenl, jaculavimus.
scriptum vindicarc nitatur. lta fieri [al., et ila fiet], Quam senlentiam ad archicpiscopos diversarum pro-
ut et hi qui ante erraverunt, congrua emendatione vinciarum dirigendam decrevimus, quacita se habet:
se corrigant, et qui sub observatione clericali, cce- <Hincmarus Rhemorum episcopus,etc. Carloman-
lesli probatur servire officio, ex cierico habendiim nus domni nostri Caroli regis gloriosi carne filius in
[til., ex cleraabjiciendum], si praetermisso sacerdo- dicecesi Rhemorum ex aqua el Spirilu sanclo rege-
lum judicio, saecularium adierit polestalem. Quod neralus, etc. > Vide supra inler epistolas Hincmari
idco singulos universosqne volunius agnoscere, ut Rhemensis.
quod pleno juslitiae et juris ordine constitiitum cst, Et quia fraler Hincmarus Compendio fuerat,
effcctum totius firmitatis ex omnihus [al., in omiii- adliuc de Carlomanni ct coinplicum ejus
> El : quando
bus] clericorum negotiis sonialur. panlo posl conversione traclabaiur : et sine conscienlia mea
< Leo episcopus subscripsi. Viclorius episcopus sub- inde recessit: consilio et consensu
Leo Q coepiscoporum
seripsi. Eustachius episcopus subscripsi [at., noslrorum, qui ibidem mecum fuerunl, istiusmodi .
episc. scribit. Viclorius episc. scrihit. Euslach. lilleras ei, sed el aiiis episcopis Rhemorum provin-
episc. scribit]. > Sicetcaeteri qui adfucruntepiscopi ciae, qui corpore tunc nobiscuin non erant, direxi.
subscripserunt. i Hincmarus, elc. Te lalere non potest quanta mala
De his aulem quae,ut praemisi, diffinita fuerunt, et Carlomaimi complices in Rhemorum, > elc. Vide epi-
irregulariter sunt retractala, sanclus Leo in epislola stolas Hincmari. Et direxi ei praefatam huic suh-
ad Leonem Auguslum per Philoxenum agenlem in
< junctam epislolam(Flodoard., I. in, c. 21). Deinde v
rebus direcla dicit (epist. 78): Quaepatefacta sunt, Non. Februarias, venil ad me Heddo praeposilus
quaerere; et quavperfecla sunt, retraclare; et quae suus, et quia sicut ci mandaveram, litteras sui con-
diffiniia sunt, convellere, quid aliud esl, quam de sensus in hac excommunicatione canonica non di-
adep is gratiam non referre, et ad interdictae arbo- rexit, per eum illi easdem litteras mihi dirigcndas
ris cibuin improbos appetitus morliferae cupidilatis verbo mandavi. Etevolutis pliisquam triginta diehus,
«xtendere? >Unde altendendum est de tanla exagge- ex quo iude litteras accepil, remisi ad eum ilerum
ralione, quam sit grave quod admisit, in obtentis, litteras, mandans, ut veluii anleriores, el ordina-
qpae palefacla sunt, quaerere, et quaeperfecta sunt, .D tione posteriores sui, et etiam de longinquioribus
retractare, ct quae.diffinUa sunt, convellere. Quod parlibus litleras sui consensus obedientcr miserunt,
tantaesapienliae, et sanctitalis atque aucloritaiis vir diutius et ipse mittere non diflerret: aut cerlam et
. apostoticaesedis ponluex reatni comparavil, qui, ut regularem rationem mihi rescriberet, cur jam lertio
docet Apostolus,in omneshominetpertransivit(Rom.y), commonilus eas mihi mitlere detreclarel. Ad quas
et non nisi morte Filii Dei poluit expiari. El viden- mihi rescripsit hoe modo:
dum si lalecommissum.sine iitlione delala, absque < Venerabili Rhemorura archiepiscopo Hincma-
periculo eorum quorum interest, valeal pertransiie. ro, etc. Quia adeo Utteras mei consensus in excom-
municalione a vobis facla requirilis, > elr. Reiiqua
CAPUT XX. habes inler epitlolat Hincmari Laudunensis, tom.
Quod excommunicalionieomplicumCurtomanni post CXXIV.
quartam admonilionemnon subtcripsit. Cnde inter caelera illi rescripsi lioc modo : <Fra-
Hincmarr Rhementis,
(Aimoinus, 1. v Hisl., c. 24 et seq.) Deniqueposl- ter Heddo, >etc. Vide epislolas
tyiain Carlnmannus a domno noslro Carolo rcge
595 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 59«
CAPUT XXI. A dicimns, ut advertat charitas lua, adeo nos canonnm
Quod deinde semel ac iteram eadem de re monilut prtecepla servare, ut ita constiiutio quoqne noslra
obedire conlempsit, et concilii Antiocheni canonem difliuiat, quatenus metropolilani sui imaquaequepro-
mdiscrete exponil. vincia in omnihus rebus ordinalionem semper ex-
Poslea ni Nonas Maii venit ad me clericus suus, spectet. > Dislincte igilur Antiochenum decrevit
nomine Teullandus, qusedam mihi de parte illius concilium, ut < praetef melropolitanum caeteri epi-
referens, quaehic causa brevilatis omilio. El dixi ei, scopi nihil amplius agant, nisi ea tantum quae ad
111episcopo suo dicerel, qualenus sicnt et litteris el suam dioecesim pertinent, possessionesque subje-
verbis jam ilti mandaveram, lilteras sui consensus in ctas. >Hic dicecesis pro parochia, sicut et alibi,
excommunicatione complicum Carlomanni mihi mit- ponituf. Et post aliquanta : < Nec metropolilanus
»,ere diutius non differret: unde tunc quinla vice sine caeterorum gerat consilio sacerdotum. > Et non
cum commonebam. Postea sexia vice lilteris, qua- addidit in hac senlenlia, quod in praecedenti prae-
rum exemplar habeo (nonexslant), illum commouui, posuit: nihil amplius sine caelerorum gerat consilio
quatenus consensus sni litteras in excommunicatione sacerdotum : qnoniam sacrum Nicaenum concilium
canonica complicum Cartomanni mihi miltere diu- (can. 6) noverat decrevisse, ut si duo aut tres pro-
lius non diflerret, qui obedire mihi more suo dedi- " vinciales episcopi propter contentiones proprias con-
gnatus fuit. Insuper in memorata rotula sua inter tradicunt, obtineat sententia plurimorum.
atia hinc mihi rescripsil: < Cujus couti dcdignamini Claret igilur fratrem Hincmarum aliter quam
concilio,petere non operaepretium habetis consensum. debuerat, ad suum sensum inflexisse sententiam
Et miror cur in hoc meum rcquiritis consensum, Antiocheni concilii, quam idem concitium, sed et
cujus non quaesislis; imo sprevistis consiliura. Cum sanclus Bonifacius papa intellexerunt, senlentiam
Anliocbenum decernat concilium : nec archiepisco- sacri Nicaeni concilii: cum idem sanclus Bonifacius
pus sine caeterorum agat consilio sacerdotum : quod in codem concilio promulgaverit, < qualenus metro-
ntillum excludit coepiscopum. > potilani sui unaquaeque provincia in omnibus rebus
Non altendens quam indiscrcte sententiam ipsius ordinationem semper exspectet. > Et non decrevit,
cxponal concilii; quam discrele idem decrcvit conci- qtiia non debuit, conlra Nicaenumel Anliochenum
lium, dicens (can. 9): < Placuit praeler melropolila- concilium, ut in omnibus rebus melropolitanus om-
num caeterosepiscopos nihil amplius agere secundum nium coepiscoporum provinciae consilium sempcr
'
anliquam a palribus noslris regulam consliliilara, > exspeclet : quoniam de omnium negotiis, qui do
cl reliqua. Quae sit autera antiqua regula a nostris <-,provincia ad melropotilanum undiqne concuriiint,
patribus constitula, sancta Nicaenasynodus palenter semper omnium coepiscoporum consitium expetere
oslendit (can. 6, al. 8), decernens, tit quoniam pri- vel cxspectare metropolitanus non potest, verum nec
matus el sollicitudo omnium Ecclesiarum in princi- debet. Sed sicut sanclus Leo ad Anaslasium Thessa-
palu beali Petri domini ore percepto, perliuet ad lonicensem scribens(epis.85): <Secundumsanctorum
primae et sanclae Romanae sedis ponliflcem, ut Patrum canones Spirilu Dei conditos, et totiusmundi
Alexandrinus episcopus omnium sibi commissorum reverenlia consecratos, metropolitanos singularnm
Iiabeat polestatem (vide lib. LV,cap. 4). Simililer et provinciarum episcopos jus tradilae sibi anliquitus
apud Antiochiam, caeterasque provincias sua privi- dignilatis intemeratum habere decrevit, ita ut a
legia serventurEcdesiis. De quibus autem Ecclesiis regulis praestitutis nulla aut negligentia aut prae-
«licat, et quae, et qualiter privilegia illis servari de- sumplione discedant. > Privilegium suaesedis metro-
Iieant, praefatum Antiochenum demonstrat concilium politanus eo modo dcbet exercere, ut ea singulis
ican. 9 cit.): < Per singulas, inquil, regiones epi- servari praecipiat; sicut item Leo ad Hilarium Nar-
scopos convenit nosse, melropolitanum episcopum bonensem episcopum scribit (ep. 92, ad Rusticum
sollicitudinem lotius provinciaegerere : propter quod Narbon.): « Quae [Quod] nec praeceplis evangelicis
ad mclropolim omnes. undique qui negotia videntur n contrarium , nec decretis sanctornm inveniatur
liabere, concurranl. > Et Africanum concilium (con- adversum. >El lioc est a praeslitutis regulis nulla
cil. Afric, c. 105, et eod. can. Eccl. Afr., can. 138): aut "negligentia, aut praesumplione discedere : vlde-
< Decreta, inquit, Nicaena sive inferioris gradus licet ut praesliluta pro viribus exscqui metropolitani
ciericos, sive episcopos ipsos suis melropolilanis non negligant, neque praesumptione convellant. Quce
apertissime commiserunt, > et reliqua. Et sanclus aulem secundum praeslitutas regulas singulis pro
lionifacius scribit (epist. 3): < Convenit nos paterna- negoliis convenientibus praecipiens,quorumcunqiie
rum sanctionum diligentes esse custodes. Nulli et- rebellionem vel praesumplionemnon potuerit corri-
cniin videlur incognita synodi conslilutio Nicaenae, gere, sua praeceptione debet aut per judiccs a se.
quae ita incipil [al., praecipit], (ut eadem proprie datos, aut ex consensu partium electos, corrigere :
verba ponamus). Per unamquamque provinciam jus aut in comprovinciali synodo, secundum sacras
metropolitanos singulos babere debere; nec euiquam regulas, quae neglecla vel praesumpla sunt, ciini
duas esse subjectas. Quod illi (quia aliter credendum consilio cpiscoporum provinciaeemendare.
non esl) scrvandum sancto Spirilu snggerente, sibi- Quas scntentias sacrorum canonnm ab omnibus
mel ccnsncrunl. > El paulo posl : < Quod idcircn omiiiiimprovim.iarum eprscopis,practcr cum, in istis
£97 OPUSC. ET EPIST. l.N CALSA HlNCMARlLAUDUN. B9&
regionibus observalas, anle menlis oculos habens, A quibus exconimunicationem intentaveral, sed adhuc
iton saepememoralam excoinmunicalionem canoni- eam, sicul et ipse scribit, in illos non protulerat, et
cam in Carlomanni complices, sine caelerorum qui qui se profitebanlur velto corrigere, in sua parochia
adfuerunl, el adesse voluerunt, vel adesse poltie- . publice sine suo consensu, bcnediclioncm pelentibus
runt consilio vel consensu exerui; et aliorum qui dedi. Dicitdequibusdam Scriplura:Doci(ei«Jit/i'/igMam
tunc adesse non poliierunl, consensuni et coiisilium svam loqui mendacium: ul iniqueagerent, laboraverunt
requisivi, et obedienler ab illis daluni, el niissiim (Jer., lx, 5); sedlaborlabiorumillorum operieteos (Ps.
recepi. Ab eo auiem qui adesse potiiit, et adessc cxxxix,10). QuandofidelesseniorisnDslriquiconveni-
lion voluit, quique de iraclatu ex causa Carlomanni nius tamepiscopi,quamabbales,el comiles,et caeteri -
ct coinplicum ejus sine conscientia niea discessit, ejnslideles ad colloculioncm Carlomauni, alque suo-
conscnsum requisivi : et sicut ab aiitecessoribus rum, et persuasimuseis,ut daliset acccptis utrinque
ct successoribus ejus in ordinatione oblinui, apud olisidibus , a malis quaeperpctrabant in regno se-
illius conlumaciam hactenus obtinere non polui. nioris noslri, quieseerenl, elpacifice ibi degerenl,
CAPUT XXII. qiiousque ad senioris nostri indulgenliam perveni-
Quod in quibusdam Rkemensemipsum male reprehen- rcnt : cum solvenda erat collocuiio, el quique no-
dil,et de pmna inobedienti irroganda. » slriun ad sua redire pararent, lam senioris noslri
II
Scripsit etiam mibi se miratum valde fuisse, sii fidcles, quam el Carlomannus et sui, profitentes de
eum per suum clericum comnionere poluissem. Noni corrcctione sua, benedictionem sibi dari a me, sed
atlendens quia si ipsitis inelropolitanus est qui sedctt ct ab aliis qui adfuerunt episcopis, pc.ticrunt. Et
iu Rhemorum melropoli, et clerici sui est metropo- praemissa senlentia Domini, qua praecepit discipulis
litanus, ad quem secundum sacros canones, totiusi suis, dicens : Inqitamcunque domum inlraveriiis, di-
provinciaedebcnl convenire omnes qui videntur ba- cile : Pax huic domui; et si ibi fueril filius pacis,
bere negolia : et ipse praecipere singulis, et in com- requiescet super eum pax veslra : sin aulem , pax
mune omnibus quae nec praeceplis evangelicis con- vesira ad vos revertelur (Luc x); orando, ut confir-
traria, nec decrelis sanclorum invcnianlur adversa;; maret hoc Deus , quod operatus erat in nobis, et
ct corrigere in singulis singula si quacfortassis emer- per nos in illis : benedictioneni, ut fiilclibus, et vo-
serint. Quibus constat etiam per clericum suumi iiinlalem ac devolionem fidelilalis habere profiten-
melropolitanus eum prrevalet commonere, et apud1 tibus , dedimus. Docente sancto Gregorio ex Iegali
quem, juxta Carlhagiiienses canones, si est utile,, sententia (lib. xn, ep. ult. intenog. 9), ut < per alie-
debet et praevalel provincialis episcopus accusari. Ett nam mcssem transicns, inanu spicas conterat et
L manducel; ut de segete quae alteri videtur esse
presbyleri, et diaconi, et caeleriinferiores clerici inii C
causis quas habuerint, si de judiciis cpiscoporumi siibjecta.perelfectiimbonioperis, fruuientaDoniinica
suorum quesli fuerint, et ab eis alque a vicinis epi- viiioruni suorum paleis exspolietur [exspoliet](Deut.
scopis ad primatem provinciae appellaverinl, cjuss xxin), ct in ecclesin! corpus nionendo et persua-
auctorilate suos episcopos regtilariter coinmonerec dcndo, quasi mandcndo converlal. > Et canones
valebunt. Nam et coepiscopi Rliemensis provinciae c sacri dicunt (concil. Anlioch., can. 22; vide Anton.
in longinquioribus partibus consliluti, cx antiquo,(( August., lib. IVJur. pontif., lit. 50), ut episcopus
meiropoliianis litteris per vicinorum episcoporum n alienam civilalem quae non est illi subjecla, nou,
missos ad synodum vel ordinalionem regulariler ct t adeat, ncc ad possessionem accedat, quae ad eum
jure, sed et de aliis quibusque monenliir. noii perlinet super ordinatione cujusquam; quod
Et subsequitur (non exslat hmc epislolaLaudun.): : nec me fecisse inlelligo; cuin iidem sacri canones
t Quod tamen synodali agendum erat lempore , ct >t dicant : Per singulas regiones episcopos convenit
judicio, si esset digna ralio unde commoneret. Nam n nosse, melropolitanuin episcopum solliciludinem lo-
istae tates vestrae pracceptiones non iltiusmodi com-i- lius provinciaegerere. Unde in qnacunque parochia
moniliones sunt : neque mihi aulalicui episcopoper :r ,n tolius provinciae visitm niihi fuerit, sicut et in Lau-
loca diversa, quae pro vestra commoditate adilis, si ;i dunensi parochia saepejam cgi, secundum Chalce-
impeliar respondendum esl, sedin synodo.>-Nonvi- i- doncnses canones et decreia sedis Romanae ponlifi-
dens, vel potius arroganlia caectisvidere non va- i- cum, libere possumsynodum convocare, et corrigere
lens, quia aliud est, si a quoquam impelitur vei ac- i- singula , si quae forlassis emerserint. Non ergc
cusalur; et aliud est, si pro reclamatione alicujus is alienam civilatcm, quae non est mihi subdita, adii;
ex sua parochia a melropolitano commonelur, ul ea a nec ad possessionem quacad me non perlinel super
quaepropere[/egeiu/umvidelur perperej egit, provin- I- ordinalione cujusqtiam accessi. Quae elsi Laudu-
eialis episcopus emendare monelur, aul pro causis is ncnsis parochia niihi in privilegio metropolitanae
uecessariis consensus illius rcquirilur. Nam pro •o sedis non esset subjecta ; de segele quae alteri vide-
omnibus omiiium negoliis, qui undique juxla cano- )- batur esse commissa, per effeclum honi operis fru-
nes ad melropolim suam conveniunl, ad eum com- ii- menla dominica viliorttm suorum paleis exspoliarc ,
monendun»non debet, nec valel mctropolitanus sy- y- et in Ecclesiae corpus monendo et persutidendo,
nodum convocare. quasi mandenoo, libere possem convertere.
Reprehendit eliam me, quia Carlomanno, et suis, s, Sed el quod scripsimus in episiola de emxscsr
 599 IIINCMARlRIIEMENSIS ARCHIEPISCOPI (100
Siicatione complicum Carlomanni, per diversos ar-AA ter et ipsum sotum. Utrumque enim faciendum est,
chiepiscopos dirigenda , dicenles : < Ea videlicet sicut infirmitalis diversilas admonet eorum , quos
condilione, ut sccundum forinam mystici Nicaeni utique non perdendos, sed corrigendos curandosque
concilii, et Africaeprovinciae canonum, juxtaque apo- . suscepimus. > Quae verba testinionii a se in scripto
sloticae sedis decrela pontificum Siricii, Innocenlii, suo posili si altenderet, illam perniciosam excom-
Cceleslini, Leonis, ubicunqne fuerint, ultima pce- municalionem ad perditionem mullorum, quos rjon
nilentia, et necessarii viatici communio pelenlibus perdendos, sed corrigendos curandosque suscepit,
non negelur. > Secundum suam singularem sapien- inlentare nequaquam praesumerel. Quo contra Sa-
tiam corrigit, scrihens in sua rolula : < De viatico lomon dicit : Sicut spina in manu temutenti: sic et
autem illis concedendo, non nisi per professionem, in ore stulti parabola (Prov. IX). Ut enim lemulenliis
etiamsi in uliimo sint posili, vidclicet ut si postea spinam in manu gerens seipsum vulneral; ita qni
convaluerit, quisquis eorum viliaticum in infirmilate incautus est ad loquendum, sentenlia sua se pcr-
positus pelierit, profiteatur non ulterius se talia cutit. Et item in eodem teslimonio beatus Atigiistinus
aclururo , neque talia agentibus se participaturum.. dicit : < Ita etiam est ralio dissimulandi, et lole-
Quoniam in suis ita sanctus papa Gelasius inslituit randi malos in Ecclesia : et est rursus ralio casli-
constitutis; senlentia praefigitur, vel praefixa est B gandi, corrigendi.non admitlendi, vel a communione
semper errori. Quae senlentia huic errori praefixa, removendi. Errant autem homines non servanles
nunquam omnino resolvetur. > Qua de re quid est modum; et cum in tinam parlem proclives ire cce-
nobis agendum, nisi intremus apud illum in scho- perint, non respiciunt divinae auclorilatis alia testi-
lam, et nos magislrali ferula doceat, quod Palres monia, quibns possunt ab illa intentione revocari,
qui in Nicaenumconcilium convenerunt, et canones et in ea qnae ex utrisqne lemperaia est, verilaie et
spiritu Dei conditos, mansurasque usque in finem moderatione consislere. > Et si hanc discretionem
saeculi leges praefixerunt? Sed et episcopi Africae corripiendi et cxcommunicandi, aut dissimulandi et
provinciae, inter quos et famosissimus Auguslinus, loterandi malos inEcdesia, quam beatus Auguslinus
non parva Christi porlio, et Ecclesiae calholicaeinsli- dixit, et ex verbis sacri eloquii ratissimam de-
lulio, atque defensio, exstitit, nescierunt, vel obliti monstravit, fraler Hincmarus attendens a metropo-
fuerunt ? Sed et Siricius , Innocentius, Coeleslinus, lilano suo semel et secundo ex evangelica veritate,
et Leo percipere non potueruiit? Verumtamen quia et aposlolica alque canonica auctoritale, et dccretis
nobis dc hac causa suflicit lantorum , qnonim for- apostolicae sedis commonitus, ut eamdem pernicio-
mam praemisimus, catholica et salularis doclrina ; P sam excommunicationem resolveret, in pertinaci
cui ex superfluo, vel potius ex angustia quiddam , contumacia £ua in sutim periculum non persisteret.
quasi dissimulando, superaddere voluit ac praesum- Contra ciijus inobedientiam, qui mihi, suo metro-
psit; quoniam eum repercussil, contra quam in sua politano, litteras sui ex hac causa consensus contu-
perniciosa excommunicalione agere non pertimuit: maciter mittere recusavil, quid sacrae leges etregulae
et ideo sui consensus litteras in praescriptis cano- dicant, subjungam : Honorius et Theodosius Augg.
num et decrelorum apostolicae sedis pontiflcum dif- in legali edilo suo, direclo Aurelio Carthaginensi
iiiiilionibtis mittere miht ausus non fuit. Et accidit archiepiscopo, decreverunt, dicentes : < Retigio ita-
illud quod scrlplum est: Qut fugerit arma ferrea, que tua competentibus scriptos universos episcopos
irruet in arcum aereum. Dum enim vitare voluit, ne faciat admoneri. scituros difSnilioiiesanctimonii lui
conlra suae perniciosae excommunicationis praesum- hanc sibi difliniljonemesse proscriptam, ut quicun-
ptionem in consensu sihi mandalo a roe, scriberet, que damnationi supra memoratortim , quo paleat
et de ipsa praesumptione illicitaeexcommunicalionis, mens pura, snbscriberc, impia obstinalione neglexe-
et de conlempto privilegio suae metropolis, et de rint, episcopatus amissione mullali, interdicta in
inobedientia conlra suam professioncm et subscri-; perpeluum, expulsi civilatibus, communione priven-
ptionem, in judicium sacrarum legum, et canonum D jy tur. » Et paulo post : < Una enim eademque culpa
el decretorum aposloticae sedis ponlificum irruit. Et csl eorum qui aut dissimulando cohibentiam, aut
ut slatueret suam senlentiam, posuit in eodem suo non damnando favorem noxium praeslilerunt. > Et
scripto teslimonium contra se beati Angustini ex hinc S. Gregorins ad Felicem episcopum in Sardica
libro deJide et operibus, de discretionc correptionis (lib. IV, episl. 7): < Qualiter, inquil, obedienlia, vet
et excommunicationis; et quasi fugiens a facie sit reverenlia praepositis exhibenda, ex luis quoque
leonis, irruit in ursuin; et in domo innisus parieti, sillijeclis ipse non ambigis. In qua re valde est ulile,
rnomordit eum coluber. ld est, testiroonium conlrai si id qnod disciplinacvigor imponir, nullo cogente
se a se ipso in scripto suo posilum ex scripluris i humilitas laiidaiida servaveril. Pervenit ad nos ila-
illius, qui exallalus est in cruce, sicut Moyses exal- que quod fraternilas lua Joanni fratri nostro, priinae
tavit serpenlem in deserlo. < Non est, inquit Au- Justinianae episcopo secundum morem consitluinm
gustinus in teslimonio ab Hincmaro posilo (lib. de' [al. abest constitutum] parere despiciat, el nec de-
Fide et operibus), conlrarius apostolus Domino, quiai creto ejus, nec relatione [«/., relationi quam ad nos
dixit: Peccantes coram omnibus argue, ut et caeterii direxit] juxta consueludinem, voluissel subscribere.
tinsorem habeant: cum iile dicat, corripe eum in- Quod si ita est, conlrislamur, quia superbiae de te
fiii OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HlNCMARl LAUDUN. 602
inanifesle praebes indicium : quod quam sit, prae-1A neclis veneril, liabe lales homines strenuos ac pe-
sertim in sacerdote, culpabile , divinae clementia rilos, sicut opus est ad lalem besliam capiendam.
monitionis eloquitur [al., divinae admonitionis cla- Et ad Odonem complicem veslrum, sic, ut quando
nianl cloqnia]. Propterea hortamur, ut mentis tu- ad synodum venerimus, Deus polerit dare nobis
more deposilo, antediclo fralri el coepiscopo noslro quid loqiiamur : usqiiedum de isto indomabili uni-
lnimilem le exhibeas, et parere non desinas : qua- cornio et inquieto animali nos liberabit. Haecaulem
lenus el Deus gaudeat in fraternitalis veslrae con- perficere laborare non cessastis, a lempore quo sy-
cordia , et alii de le sumant bonilatis exemplum. nodiini in Suessionica civitale pro depositione Ro-
Nain si, quod non credimus, le in-superbia perma- tbaldi habuistis : eo quod reniiebar siibslilui conlra
nere contigeril, dislriclam canonicamque disciplinae sacras regulas in ejus loco episcopum , anleqiiam
correctionem contumaciae ttiae scito sacros canones universalis papa pro tanlo consulerettir, ut aucto-
ulciscenter imponere[a/., nos scito nlciscenler impo- rilas se babet, negotio. Quod duin ante eflicore non
nere]. Bene ergo facis talem le sponte saltibri con- valuislis, quia nondiiin venerat hora mea, in Silvaco
sideratione praebere, qnalis esse canonica coerci- compole cslis potiti voto. Et hoc vos egisse Rhemi
tinne[a/., coerctione exigenle] compelleris. Nam nec mihi negastis; qnod lamen tunc vobis aperle dicere
libi denuo post hanc noslram adinonilionem licebil B nolui. >
ad tiise volunlalis arbilrium, contra morem, majo- De quibus scribo. Lex Justiniani dicit, nl < me-
rihus tuis inohedientem exislere : nec nos tantae tropolitaims vel primas provinciae, de ecclesiaslico
indisciplinaiioni ecclesiasticam cognoscas dissimu- jure, vel de aliis negoliis inter conquireiiles audiat:
lare vcl differre vindictam. > Umle altendentes ju- et quod ecclesiaslicis canonibus et legibus noslris
dicii comminalionem beali Gregorii , conlra inobe- consentaneuni sit, hoc diflinial, et nulla pars vaieat
dienliam archiepiscopo suo, qua dicil : < Denuo post calculoejuscontradicere. > Ethincbeatus Gregorius
lianc nostram admonitionem nec libi licebit ad luae saepe nuinero in suis ex Regeslo decrelis praecipit,
volimtalis arbitrium, contra morem, majoribns tuis ut < secundum Ieges et canones ecclesiastica judicia
inobedieniem exislere : nec nos tanlae indisciplina- terminenliir. > Et sacrae leges, quas Ecclesia calho-
tioni ecclesiasticain cognoscas dissimulare, vel dif- lica recipil, dicunt: < Qiioniam confiteri quisque iu
ferre vindiclam. > Discernite utrnm quod in terris judicio, non tanlum sua voce, sed et litteris, et
consislens, el conversatione in ccelis habilans inien- quocunque inodo potesl : convinci autem non nisi
lavit; el adhuc nobiscnm in suis consliiiitioiiibiis Scriptura aut tcslihus potest. > Et de clericis, in
vivens, de coelo in hujiismodi creditur inteulare, posteriori lege Majoriani abrogatum demonstrant, ut
post tot commoniliones, vindictam tantae indisci- clerici per compromissi vinculum non adeant episco-
plinationi islius regnlaruni contemptoris dissimulare, pale jiidicium. Et item leges sacrae dicunt, ul in cri-
vel differre diulius debeamus, nos qui per Dei gra- ininalibiis causis nec accusator, nec accusattis per
tiam ad ccelesiia suspiramus. procuratoreni, aut aliam personam defensare se per-
CAPUT XXIII. initlanliir, nisi ingralum liberlum palronus accusct.
Qnod Hincmaro eidem Rhemensi tradilionis crimen Et in causa capitali nemo damnalur, nequc ahsens
per catumniam impouil. per alitim accusare aut accusari potest; nisi forte
Post lanlas denique, et alias plures, qiias vilando accusalus legaliler ac regulariter evocalns (quia, ut
prolixiiaiem praetereo, commoiiiliones et sacras au- scribit Gelasius : < Ila vocalur adjudicinm cerla quse-
clorilates a mc illi prolatas; sicut Dominus de re- cunque persona, ut aul faiealur objecla, atilconvin-
betlante adversum se populo queritur: CurntiimMS Ba- calnr objeclis>) ad purgandum se, contra evocalionis
bylonem,el non est sanata. El: Versa est mihi domus ' regulam venire distulerit, ut secundum leges, et de-
Itrael in scoriam (Jerem. u); accidit mihi ab illo, creta Gregorii, in eum, quasi in contumacem pro-
quod Salomon dicil :Acetum in nilro ei qui cantat car- feratur sentenlia. Et secundiim Iegcs etcanones, ul
mina corde pessimo (Prov. v). < Acelum, inquit Gre- dicit Felix, < respondere diflidens, objecla conlir-
gorius, si miltalur in nitrum, fervescit nilrum pro- " mat : > quatenus ut Bonifacius papa decrevit, <dila-
tinus , el ebullit : el perversa niens quando per tionem scntentiae de absenlia non lucretur. > Cu-
increpalionem corripitur, nec per praedicationis dnl- iusmodi judicio et accusalor secundum Ieges el cano-
cedinem ad bona suadelur, el correptione fit dete- nes subjacebil, si accusalionem suam iegalem, ac
rior, el inde in murmuralionis iniquilalem succen- regularem prosecutus non fueril; ut aut quae obje-
ditur , unde debuit ab iniquiiate compesci. > Unde cil, legaliter ac regulariler coinprobel, aul falsi.atis
subsequitur in rottila nuper iv Kal. Julias praesenlis reus judicio legali ac regulari subjaceat. Sicul in
indiclionis 4 mihi direcla. legis Theodosiana; lib. IX,c. 26 et 27, in Carthagi-
< Nulla, inquiens, consanguinilalis pielalereslricti, nensis concilii c. 19, el Africani concilii c. 27, evi-
sed neque aliqua archiepiscopalitalis praeslabilitale denler ostendilur. Sed et conspirans cum propria
aut probitate, ab orgis (f. ipyri) justitiam non ope- plebe, et nonnuriquam vocatus ad concilium vcnire
rante retenti, suadenles, ac imo compellenles me detraclans, pulans sibime.tplebein suam posse sufli-
tradendo, ut a regia potestate manciparer cuslodiae, cere, Iralerna dileclione contempla; non lanttim
scribentes lillcris ^eslrisad ctim ita : Etcum Silva- diocccsim ainiticre, verum ct auclorilate publica ab
«03 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 604
tpsa principali cathedra removeri, et propriis carere, A appetilione terreri. Dala iu Kal. Jun. Merobaudeet
<il rebellis, praecipitur : sicul in vigesimo capitulo Salurnino Conss. > lidem Augusli Menandro Vicario
Africani concilii continelur. Asiae: < Noslris et parenlum nostroruro conslitutio-
Caeterum, quia gravissima ex hoc crimine judicia nibus compreVensuinest, cos qui accusalionem alie-
et in lcgibus sacris, ct in ecclcsiaslicis regulis de- nis nominibus praesuropsissent, delalorum numcro
monslraulur, tam in accusaliim, quam in per ca- 1 esse ducendos. Atque ideo calumniosissimum caput
lumniam accusaniem, et non probantem; sive prae- el pcrsonam judicio irrilae delalionis infamem de-
sens in judicio Hincmarus a scobjecla prosequalur; porlalio sequalur : quo poslhac singuli universique
vel objcclis sibi respondeat; sive saepius regnlariler cognoscant, non licere in co principum animos com-
evocatus adesse neglcxerit : necesse erit ex utrisque moveri, quod non possit ostendi. Data Idus Maias,
parlibus veritatem inquiri, et quneinvcnta fuerint, Arcadio et Bautone Conss. > Et ilem Arcadius et
jtiste ct ralionabililer diffiniii. Dicit naniqiie suum Honorius AA. Victuro proconsuli Africae : < Inno-
nie tradllorem, id est proditorem, videlicei episco- centes sub specie falsaecriminalionis non palimur
pnm episcopi delalorem. Et hisloriae, ac chronicae callidorum impugnalione subvcrli:qui si tenlaverint,
ecclesiasticac adstrutint, praecipuechronica Prosperi, inlclligaiit sihimel severitatetn legum pro commissis
Cicciliano Ecclesia? Carthaginensis episcopo ohjecla B facinoribus incumbere. Data IVId. Mart. Mediolann.
crimina non probala fuisse; niaximc quod a tradilo- ilonorio August. III et Eulychiano Conss. > Et item
ribus divinarum Scnplurarum fuerit ordinatus. Et ibi posl alia : < Caliimniatorcs eliam sunl, qui falsa
non leve crimen est, si ego qualiscimque archiepi- deferenles conlra cujiisque innocentis personam,
scopus per me Domino consecratum episcopum tra- principum animos ad iracundiam commovere prae-
didi. Unde el signa lillerarum incarum, quibus sumunt; qui omncs infamcs effecli, in cxsilio delru-
recognoscercm me suum tradilorcm inihi isdeni fra- dentur. > Et in lib. x, c. '5, de delatoribus lex prc-
tcr noster ad comprobatiouem producere [deest iie- miiiir, quam idem fraler in suis compilalis qua-
liet]. Sicul et de traditore domini nosfri scriplum tcriiiunculis synodo apud Aliiniacuin praesenlalis
esl : quia tradilor eis, quibus cum iradcbat, dedil subscripsit, el subscribi a suis clericis fecit. Qu;e
signum, ul quemcunque oscutalus fuisset, ipsum quia ecclesiasticis judiciis de ministris ecclesiasiicis
tenerent (Matth. xxvi). Dc quo idem Dominus ad non convenil, liic eani mitlere supersedi.
Pilalum dicit : Qui tradidil me tibi, majus peccalum CAPUT XXIV.
habel (Joan. xix). Duartim quoqtie epislolarum mea-
rum verba mendose, ac si duos lestes adversum me Illa calumnia tabulis testibusqueproduclit a Rhemensi
in lestimonium prolulil: ut et in accusatione siimmi P C dissipatur.
capitis noslri factum fuisse legimus. < Oinnes, in- (Lib. LV,cap. 40.) Et quia dixit, < suadenle, ac
quit Gregorius, electi, quia summi capilis membra imo compellenle me tradendo, ut a regia poteslate
sunt, caput quoque stiiim in passione sequuntur, ut mancipareiur cuslodiae, > domnus rex praesens, si
ipsos adversarios in sua morle senliant, de quorum dignalus fueril, verilaiem cnram vobis hinc dicere
vita pra?sumebant; el lanto eis crescat mercesope- potest, qiiia millus eo melius scil, si ipsum fratrem
ris, qttanlo eis virlutis lucrum proficil el ex alienae noslrum tradidi, el ei suasi, vel consilium itli dedi,
damnocbaiitatis. > sive consensum praebui, ut eum regia polcslas man-
Sanclus anlem Znsimus papa ad Aurelium, et ad ciparet custodiae.Nam quando suis jussionibus resul-
universos episcopos per diversas provincias conslitu- tabat, etadversus eum rehellabal, domno regi misit
tos scribens (epist. 6), ostendit quanlnm scelus sit tilleras suas, quas mihi dominatio sua direxit, nian-
tradilionis, dicens : < Lazarus dudum in Taurinensi dans ut apud Silvacuro ad eum venirem; et anle-
concilio praeinissorum [al., gravissimorum] episco- quam illnc venirem, litlerariam responsionem de
porum senlenliis pro calnmnialore damnatus, cum liileris Mincmari remandarem. Et quoniam mihi
Briccii [al., Brissi] innocenlis episcopi vitam falsis conlra fidein, et bonos niores nihil mandavit,
objectionibus appelisset. Post vero indebite [al., el apostolica regula nobis praecipit, ut < subjecli
indebitum] ab eodem Procuto, qui inler caeteros in simus regi, laiiquam praecellenti, > feci de jus-
synodo damnationi ejus asscnserat [»/., synodo sione illius ul polui, et istiusmodi lilteras exinde
ilamnalionis ejus accesseral], saccrdolium consecu- illi direxi
tus est, a quo se ipse vitae suaeconscientia datis < Doniino glorioso, etc. Charissima et reverentis-
litteris in -abdicalione [al., abdicalionem] sui sua sima dominalio veslra, > etc. Hanc item habes inler
sponte submovit. >Elin lib. vm Tlicodosianaelcgis, epistolas Hincmari nostri.
c. 29, de calumniaioribus scriptum est: < Gratia- Ego ita sicul hic posui, me scripsisse non denegn.
niis, Valentinianus, Theodosius AAA. Hellibicoi Quo contra ipse scribit, ine scripsisse doinno rcgi
comiti, et ministro utritisquc mililiae. Non est ratioi cum Silvanectis venerit, liabere lales liomines slre-
qna manifesli caliimnialoris supplicium differalur. iuios et peritos, sicut opus est ad lalem bestiam ca-
Non enim paliniur freqnenler iterari, quae consistere; piendam. Et quomodo ad tradendum eum Scriplura
prima accusatione non quiverinl; atque alienam in- mea convenial, quae salutem illius, et non tradiiio-
oocentiam securilatenique sine crimine, damnabilii nein quaesivit? vos jndicalc. Et alleram domno re^i
605 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 606
ex eo direxi prolixam epislolam, cujus exemplar hic A incendium furoris exstinxil. > Et utinam hic rhino-
habeo; in qua conlinetur ad locum : ceros noster signum crucis fronli et cordi imprirae-
< Ego autem sic haecquae acla sunt, progredi ret, et e suae contumaciae ferocitale semeiipsum
timeo, et sic doleo; licel isdem Hincmarus sicut ad exstingueret, et se allerum faceret: ut cuni Apostoto
me pro certo per eos qtii ab ipso audierunl, et ejus dicere possit: Vivoego, jam non ego; vivitautem in
frendenles motus cum de me loquitur, vident, per- me Christus (Galat. n). Unde Gregorius : < Exslin-
ventum esl, mihi hoc loliim reputat, quod vos a me ctus quippe fuerat saevus ille persectilor, et vivere
provocati, qtiidquid contra etim egistis et agitis, cceperat.pitis praedicator. > Afferal aulem iilteras
dicens quod haec omnia meo consilio et insiinciu meas de quibus liic scripsit, el proferat eum qui
agalis. Quod non csse verum, melius ipsi scilis. > eas illi dedit, et cognoscatur inde verilas. Nam
Et ilem ad locum in eadem epislola : < Quod atuem quod dicit, mihi restitisse de Rolhado : subscript o-
jussistis ut consilium qualiler contra contumaciam nes manus sure, quas habeo, inde mendacii eum
Hincmari vobis agendum sit remandare procurem, redarguunt, oslendentes, quia nibil de Rolhado de-
cum venia vestrae dominationis respondeo, hoc mihi crevi, vel de ordinando alium in locum ejus feci,
non modo diflicile, verum etiam mihi videlur impps- qnod mectim ipse non fecerit: sicut et synodalia
sibile. > Et paulo post : < Sicut vobis sufficienler B gesla apostolicae sedidirecta,quibusipse subscripsit,
est cognitum, sacros praecipere canones de causa paienler ostendunt.
cpiscopi, maxime unde regia vestra poiestas laesam Caeterumveni ad domnum regem ad Solarium in
se qiierilur : el apostolicae scdis auctoritas conten- Cippido(Sayppe),eieilitterarumresponsionemdesuis
liose, sicut mihi relatum est, in medium devo- et Hincmari lilteris deluli. Quam responsionem co-
catur, sine coepiscoporum tractain atque consensu ram me, et Odone cpiscopo, et Ollulfo, alque Hil-
sententiae consilium dare, vel quiddam diflinire non deboldo lnnc presbyteris, sed elcoram Eirico comilc,
valeo. > et non recordoratioriimnominaqui ibidem adfuerunt,
Odoni autem epistolam pro eo, misi, inlerroganti Hincmarodedil,et locuin super noctem [f. noclern su-
quid vellem, ul Hincmaro daret consilium : unde per locum] ad tegendum coucessit. El in crastina ad
illi prolixas litleras misi (non eo;*/anf),quarum exem- regem reversus, qttia in solita conlumacia pertina-
plar bic habeo alteram autem eidem fratri Odoni ciler perslitit, ut nec ego, nec fraler Odo, nec
pro Hincmaro misi epislolam, cujus exemplar el hic eliam qui adfuerunl alii quiddam ralionis, vel hu-
habeo, in qua continelur : < Quanlum potes animum militalis, autepiscopalis gravitatis obtinere apud eum
domni regis modifica, > elc. Reliqua habes inter polnimus : licenliam apud domnum regem petii : et
easdem epistolas. £ quia satis infirmus eram, ad mansionem secessi. Si
Tertiam quoque eidem fratri pro eo misi episto- aulem quiddam de traditione illius, vel de custodiae
lam, cujus exemplar hic habeo, in qua contine- mancipatione cum domno rege aliqtiid locutus fui,
tnr : < Mullum timeo ac doleo, > elc. Vide ubi non solum domnus rex hoc melius sapit: vernm et
tupra. isti religiosi episcopi Odo, et Oltulfus, et Ilildebol-
Ego sic scripsi. Et Hincmarus dicit me ad com- dus, veritalem nobis pro amore ipsius verilatis pos-
plicem meum Odnnem scripsisse, ut < quando ad sunt edicere, et me aut noxium, aut innoxium de
synodum venerimus, Dcus polerit nobis dare quid hac calumnia pronuiitiare. Scriplum est enim : In
loquamnr, usque dum de isto indomabili unicornio, ore duorum aut trium teslium stabit omne verbum
el inquieto animali nos liberabit. > Quae Scripturae (Matlh. xvi; / Tiin. 5). Et Apostolus accusationem
quantnm inler se discordent, ratio manifesta demon- sub duobus, vel iribus leslibus adversns presbyteros,
stral. Nam elsi ita, ut dicit Hincmarus, ad Odo- recipi posseoslendit. Et Nicaenumconcilium (can. 2),
nem scripsissem : non lamen ibi colligere polcrat Neophytuin episcopum a duobtis vcl iribus teslibus
illins traditorem me fore : cum etiam in litteris suis redarguium, abstinerc a ctero praecipit, si aliquod
me dicat dixisse : < Quando ad synodum venerimus, deliclum animae circa personam reperialur hujtis-
Deus poleril nobis dare qtiid loquamur. > Quaesivi modi. Sed el quia, ut stipra posui, sacrae leges di-
enim inter exemplaria litlerarum exemplar epistolae eunl, quia convinci nemo potest, nisi scriptura vel
in qua haecverba quae dicit, conlineantur, sed inve- teslibus : audistis scripturas et suas, et meas, de
nire non polui. Et lket eum unicornem, scilicct quarum ccrliludine cum doinni regis, et isiorum
indomabilem hesliam in meis litteris appellarem, episcoporum alieslalione legaliler ac rcgulariier po-
non criminaliter peccatum committerem. Cum B. testis discernere, alque decernere, si praefalajudicia
Gregorius exponcns senlentiain Dominiad Job dicen- legnin, el Zosimi, in eiiin qui me lalso esl calumnia-
tis : Nunquid alligabis rhinocerotem ad arandum loro tus, recidere debeanl;quae in me procederent, ss
tuo? (Job xxxix.) de suo imperalore dicat: < Saepe, me per calumniam delatorem suum probare va-
jnquiens, vidissc me memini quod eum se ad ferien- leret.
duni graviter hic rhinoceros accenderet, quasi ele Quae,et alia.de aliis mihi ab eo illalis, non catisa»
vato cornu besliolis minimis morlis exsilia, damna- mearum injuriarum dico : sed zelo Dei et ecclesia-
tioncniqiie subj-clis immensis terroribus inlenlarcl, slicarum regularum, atque divinae ordinationis, se-
mei
rjpectc fronli signo crucis impresso, omne in se cundum paiernas constituliones : ne pro Joci
607 MNCMARl RHEMENSIS ARGHIEPISCOPI 608
offlcio damnaTi ex negligentia debeam; sed, sicut A consensum. >Et Anliochena synodus (can. 20), per-
B. Gregofius in regula paslorali demonslrat, eum- fectum illud esse concilium, ubi interfuerit metropo-
dem zelum postmodum, inler meet illum, fortem titanus anlistes. El Zosimus papa in epistola ad
munilionem habeam, ne tunc ad vindiclam sim de- universos episcopos per diversas provincias consti-
stitutus, si nunc in correctiones fuero dissolulus. tutos, provincialem Gailicanorum episcoporum sy-
Nec non ut et de me veritas, et lilterarum iltius fal- nodum approbat, dicens : < Lazarus, inquit, Siidum
sitas, cunclis ejns accusalionesetmeas excusationes in Taurinensi concilio gravissimorum episcoporum
legentibus liqueat. Et si forlassis idera fraler Hinc- sentenliis pro calumniatore damnalus, cum Briccii
inarus ideo subscripsit, el subscribi ab ecclesiasticis innocenlis episcopi vitam falsis objectionibus appe<-
Ecclesiaesuaeministris fecit, ut delalori,juxta foren- tisset. > El Africaeprovincia? canones (conc Afr. c.
sesleges, aul lingua capuletur, aut caput ampiitelur, 97, Cod. can. Eccl. Afric, can. 130) : < Causae, in-
quatenus in me, quem stiuin delolorem poslea scri- quiunt, quae communes non sunt, in suis provinciis
psit, haec vindicta procederet: egit praepropere, et judieentur. > Et Africanum concilium decrevit, ut
conlra ecclesiasticam disciplinajn, ut antequam me < quotiescunque clericis, cura quibus et episcopi
confessum, ve'1 ordine regulari conviclum videret: numerantur, ab accusatoribus mulia crimina obji-
judiciali me senlenlia, et illa roaxime, quam non " ciuntur, et unum ex ipsis, de quo prius egerit,
recepil censura ecclesiaslica, condemnaret. probare non valuerint, ad caelera non admiilanlur. >
CAPUT XXV. El sacrae legcs dicunl.quia nemo convinci nisi
Aliam nepotis eatumniam de contemplu pontificim scriplura aut testibus potest. Et Gelasius in Com-
excommunicalionis dissipat avunculut. monitorio Fausto legalione fungenti dato, dc epi-
Aliam quoqtic rotutam nimis prolixam praeterito seopis praevaricaloribus :. < Quid tamen dieerent,si
anno, ldrlms Novembris, 4 indictionis, per Claren- non cliartis suis in omnibus vincereiilur? > Et Afri-
tium presbyteruin suuin direxit, in qua conlra nie canum dicit concilium (can. 131) : < Testes ad te-
scriptitm babetur. < Non niibi, inquit Hinemarus, stiraonium non admittendos, qui nec ad accusalionem
videlur digntim excellenlia veslra fuisse, utdicerelis admitti praeceplisunt : vel elianiquos ipse accusalor
Berlharro quod mihi renuntiavitvos dixisse :Sieos . de domo sua produxerit. > Et item sacrae leges di-
praesignatos meos excomiiiunicassem hominjes, qui cunt : Unius testimoniuin, quamlibet splendida et
talia agerent, et adhuc agunt, non eos excommuni- idonea videatur esse persona, nullalenus audiea-
catione teneri, videlicet anathemaiis vinculo non dum.
ligari. Sed non eslmirum, si parvitalis mea excom- ^ Unde quia scriplura quam frater Hincmarus ca-
municationem parvipenditis, acforte irrationabilem lumuiatus est impraesentiarum habetur : aut produr
judicatis, quando aposlolicae sedis excommunicaiio- caniur ab accusatore adversimi me legales el regula-
nem el pro nihilo ducitis, et pro nihilo ducendam, res testes, vei scriptura, qjia me de hac calnmnia,
ut pole absurdam, judicalis. > qua dieit excommunicalionem apostolicae sediset
De qtta calttmnia niibi illata, quia S. Gregorius pro nihilo me ducere, ct pro nihilo ducendam, ut-
in libro ex Regeslo frequenlissiine dicil, secunduro pote absurdam, praedicare. Quod si agi ab eo, vel a
Jeges et canones, causas investigari debere, eljndi- quoquam nequiverit: leges et regula?decaluinniatore
cia terminari , legantur leges et canones. Dicunt sentenliam prolerent. Et veniet frater Bertharius
enim antiquorum Palrum noslrorum regulae (eoncil. diaconus, in praesenliam veslram, quem sibi Hinc-
Tolet. III, c. 9,q. Dignum ett) : < Digmim est, ut marus renunliasse dixit, me illi dixisse, quod si
vita innocentis nulla macuietur pernicie accusatofis. praesignatos suos homines excommunicasset, qui
Ideo quisquis a quolibel criminelur, non ante aceu- laUa scillicet eontra leges eeclesiasticas egerunt, et
salus supplicio delur, quam accusator praesenletur, adhuc agunt, non eos excommiinicatione leneri, vi-
atque legum et canohum sentenliae exquirantur. delicet anathemalis vinculo ligari. Et quia discreta
Quod si indigna ad accusandum persona invenitur, l> est ista Hincmari in scripiura sua sententia, quia de
ad ejus accusationem non admitlaliir. Et, quod si ;sua excoinmunicatione a me annullalaad Berlharium
episcopus aliquem de crimineputat essedamnandum, se reclaroat (lib. Lvcap., c. 29), liceat mihi legalit«x
accusaloris vice discutiendum se sciat. Fas est enim ae regnlariler in praesentia veslra confligere cum
iil, quaeuni probantur, probenturetomnibus. >Quos eodem Berthario.
canones si, ul sotel ea quae contra illum faciunt, re- CAPBT XXVI.
fulare voluerit, audiat, quid hinc Leo papa ad Maxi- Sensum suvm catholicum de tumma tedit apostolicm
nnim Anliocheniim episcopum dicat (epist 62)': in solvendo ligandoque poleslale publice profilelut
< Quidquid, inquiens, propter [al., praeler] specis- Hincmarut.
les causas sydonalium conciliorum ad examen De eo auieiii quod dicit idem Hincmarus : < Sed
episcopale deferlur, polest aliquam dijudicandi noucslmirum, si parvitalismeacexcommunicationcm
liabere ralionem, si nibilde eoest a sanclis Patribus parvipenditis, ac forte irrationabilem judicatis,
apud Nicaeamdiffinitum. Nam quod ab illomm regulis - quando apOstolicaesedis excominunicaiionem el pio
ct constilutionibus [al. conslilulioirisque] discordat, niliilo ducendam, ulpote absurdam, praedicalis; >
apostolicoesedis nunquam polerit oblincre [obtinekit] cum eo legaliter, ac l-egulariter est mihi, cousilio st
609 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HlNCMARl LAUDUN. 610
auxilio vestro agendum. Qualiler aiilein de aposloli- A iterum, ac lertio, scd non pcenilente fralre, praece-
cae sedis, quaeest omnium Ecclesiar.ura.in loto orbe pil dicens : Si autem Ecclesiam non audierit, sit tibi
terrarum maler et roagistra, et ctijtis ponlifex, pa- sicut elhnicus, et publicanus (Matth. xvni). El ne levc
iriarcha esl patriarcharum, et primas primalum quisque putaret Ecclesiae se judicio condemnari,
cunctarum provinciarum, ligalionc atqut solutione moxterribililer adjunxit : < Amen dico vobis : Quac-
senliamatque teneam, ut scialis mandaciler hincrae cunque alligaveritis super lerram, erunl ligata et in
ab Hincniaro calumniatuin ; quanquam decernat ccelo : et quaecunque solveritis super terram, erttnt
Africanum concilium, < ut quotiescunque clericis soluta et in coelo (Mallh. xvm). > Orani igitur elc-
ab accusaloribusmultacrimina objiciunlur, et uiuim ctorum Ecclesiae,juxla modum culparum, vel pceni-
ex ipsis, de quo prius egerit, probare non valuerint, lentiae, ligandi ac solvendi daiur aucloritas. Scd
ad caelera jam nonadmilanlur : > coram vohis ex- idem beatus Petrus, qui Christum vera fide confes-
pono, sicutcordccredo ad jiisliliam, el oreconfiteor sus, vero est amore secutus, specialiler claves
ad satutem. regni ccelorum, et primatiim judiciariae polcstalis,
El sicut ex doclrina beati Leonis, ejusdem sanclae et curam pascendarum ovium Dnminici ovilis acce-
et primae sedis pontificis didici, qui in sermone sui pil; et in primatu illius successores ipsius in sedu
natalis (term. 3), inter caelera dicit: < Quod dicilur B ejus acccperunt : ut omnes per orbem cre/lenles in-
beatissinio Pelro : Tibi dabo claves regni ccelorum, lelliganl, quia quicunque ab unitale fidei, vel socie-
et quaecunque ligaveris super lerram, erunt ligata tatis illitts quolibet modo semetipsos segregant, lales
et in coelis, et quaecunque solveris super terram, nec vinculis peccalorum absolvi, nec januam pos-
erunl soluta el in coelis ; transivit quidem eliam in sunt regni coelestis ingredi.
alios apostolos jus islius potestatis, et in omnes Ec- De qua obligalione vel solutione episcopali, quotl
clesiaeprincipes decreti hujusconstilulio commeavit: nobis apostolicae sedis liliis ac discipulis, satis tre-
sed non fruslfa uni cominendalur, quod oninibus inendum , et caveudum, atque observandum est, S.
inlimetur. Petroenim ideo hoc singulariter credilur, Gregorius in homilia -Evangelii dicit : < S;cpe iti
quia cunctis EcclesiaerectoribusPetri forma propo- ligandis ac solvendis subditis pastor suae voluntatis
nilur. > Manel ergo Pelri privilegium, ubicunque motus, iion autem causaruin merila sequitur. Undc
ex ipsius fertur aequilate judicium : nec nimia est fit, ut ipsa hac ligandi et solvendi potestate se pri-
vel severitas vel remissio, ubi niliil est ligatum, vet, qui hanc pro suis voliinlatibus, et non pro sub-
nihil solulum, nisi quod B. Petrus aut ligarit, aut jectorum moribus exercet. Unde recte per prophelam
solverit : qui regem coelorum ul Augustinus et cae- _ dicitur : Morlificubant animas, qum non moriuntur :
teridoctoresexponunt, majore pnaecaeteris devotione el vivificabunlanimas, quw non vivunl (Ezech. xm).>
confessus est; meritoprae casleris ipse collalis tla- Non morienlem qtiippc mortificat, qni jiisliiin dam-
vibusregni cceleslis munere donalus est : ut consla- nal; et non viclurum vivificare nilitiir, qui rciim
ret omnibus, qtiia absque ea confessione ac fide supplicio absolvere conalur : ac sacpe agitur, ul vcl
regnum coelorum nullus possit intrare. Claves au- damnet immerilos, vel alios ipse ligatos solvat.
tem regni coelorum, ipsam discernendi scientiam, Catisaeergo pensandae stiut, et lunc ligandi alquc
potenliamque jtuliciariacpoteslaiis nominat, qua di- solvendi poleslas exercenda.
gnos recipere in regnum, indignos secludere debet a Caelerum sicut B. Augustinus, et caeteri calholici
regno. Unde Dominus manifesle siihjiinxil: Et quod- doctores diciinl, non sunt ligamenta vel solii.liones
cunqueligaveris super lerram, erit tigalum et in ccelis sanclae Ecclesiae, qu;c contra sanclam Ecclesiam
(Matth. xvi). fiiint; vcl ab his liunt, qui contra dogmala calholicae
Quae solvendi ac ligandi polestas, quamvis soli Ecclcsiae senlienles, contraria ipsi Ecclesiaeligant,
Petro dala vjdealur a Domino ; absque ulla tainen vel solvunt. Sancla quippe Ecclesia dicit : Non sedi
dubietate noscendum est, quia et caeleris aposlolis cum concilio vanitatis, el cum iniqua gerenlibus non
datur, ipsotesle, quipost passionisresiirrectionisque .r, introibo. OvidiEcclesiam malignaiilium, el cum impiis
suae triumphum apparens eis insufflavit et dixit om- non sedebo.Lavabointer innocenlesmanus meas(Psal.
nibus : AccipiteSpirilum sanclum : quorum remise- xxv). In ctijus solins ealholicaeEcclesiie iinilale, quae
ritit peccata, remitlumur eis ; el quorum reiinuerilis, per luereses et schisiiiala non est divisa, ut vera sunt
relenta sunt (Jotin. xx). Nani sicut interrogatis ge- sacrainenta, ita vera suni ligamenta atque soltitiones;
neraliler omnibus, Pelrus respondil unus pro omni- quaesedificataest super pelram : quaeunica coliiinba
bus; ila et quod Pelro Dominus respondit, iu Pelro appellatur : quaesponsa pulchra sine macula et rti-
omnibus respondit: Necnon etiamnunc in episcopis ac ga : el horlus couclusus, fons signalus, putciis aquae
presbyleris omni Ecclesiaeofhciuni idem coinniittiliir, vivae, paradisus cum fructu ponioiuni, locus penes
ut videlicel agnilis peccanliuin causis, quoscunqtie Deum in quo solide slalur, et locus atiro in qtio con-
lmmiles ac vere pcenitentes respexerit, hos jam a fleliir; et domus Dei qtia: claves regui ccelortim ac-
limore perpetnae mortis niiscraris absolvat : quos cepil, ac polestalem ligandi et solvendi. Ilanc domum
vero in peccalis quaeegerunl persislere cognoverit, si quis corrigentem corripientemque coulcmpseril,
illos per [deest eam] omnihus suppliciis obligandos praecipiiur a Domino ul sit sicu! e.linkus el pnblica-
tnsinuet. Unde alias Dominus, dc correpto scmel et nus (Matlh. xviu).
 611 HINCMARlRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 61«
lia de ligatione et solutione sanctae catholicae A } epistolae illi legendum dedi. In indiculo aulem a me
Ecclesiae, et apostobcaesedis ponlificis, sed et sub-• colleclo, et regibus, et episcopis releclo et dato,
jectorum sibi episcoporum ex ejnsdem aposlolicae; quantum de lpsa epistola, sed et de illa quam dom-
sedis doclrina credendum, et lenendura, atque se- nus apostolicus misit (niliil islorum exttat), nccessa-
quendum accepi : et ita credo, teneo, et sequor. rium admitiendum vidi, misi, et exemplar ipsius
Et qui aliter de me dixit atque dixerit, ostendet se! indiculi domno aposlolico ex epistola mea direxi. Et
esse malivolum, et me probare non polefit non esse: ipsam epistolam domni aposlolici, sed et memora-
catholicum : se auiem comprobabit mendacem cri- tum indiculum, sed et scripta ipsius fratris Hinc-
minatorem, et non criminis esse me reum. Quaeau- mari, hic habeo : quibus probari potest me verum
tem mihi discenda sunt, et Iibenter et obedienier abi dicere, et illum a vero deviare.
illius summaesedis catholica doctrina paratus sumi CAPUT XXVIII.
discere, lenere, el loqui; quae in primaiu B. Petri,i Quod vane glorialur, excommunicalionema te factam
cui Dominus trina repelilione pascendas suas ovesi a sede apottoliea probatum iri.
commisit (Joan. xxi), et ut confirmaret fratres suosi Scribit etiam in rotula quain per Clarentium pre-
praecepit (Luc. xxn), privilegium primalus omnium, sbyterum suuin mihi transmisil hoc modo : <Tam
Ecclesiarum in toto orbe lerrarum accepit. * intentative in Attiniaco de excommunicalione a me
B
CAPUT XXVII. in parochia mea facta interrogalus sura. Tanlum-
Quod plura falso narral de litteris apostolicis tecum modo hoc inlerea pando, eo quod vos inaudilam
non communicatit. illam, ac conlra apostolicam doctrinam , et contra
Isdem eliam fraler nostcr Hincmarus, mihi litterisi ecclesiasticam verilalem fuisse asseratis factam.
suis impegit noxam non levem: si verum diceret, Non aliam iltam feci, quam a veslra vivae vocis do-
me commisisse contra eamdem sanclam el apostoli- ctrina faciendam didici, el vos ea quaejure destrn-
cam sedem, dicens : <Vocastis me litteris vestrae xislis, ab re aedificarenon debelis. Imo et quam in
aoctoritatis Altiniacum ad syifodum, intimantes qtiia Romana sede apostolica auctoritate coguovipraein-
litteraedomni apostolici domno regi Carolo, et regni ditam, et de qua eamdem mihi sedem declamo fore
ipsius episcopis directae fuerunt, de quibus sine sy- auctricem : cujus interest et de illa a me faeta
nodali consultu responderi non poterat. Quamvis bas excommunicalioue judicare, et de veslra resolutione
litteras in Gundulfl villa (Houdilcourl) suscepissetis, decernere. >
ubi et prsesens adfui : quas mihi ibidem nullatenus Ad qnaerescribo. Majores ad doclores nostri dixe-
ostendislis. Cum autem Attiniacum veni, dedislis ( runt, quaedam esse nomina, quaein femininum flecli
J
mihi quasi exemplar earumdem, legere me rogan- non possonl, ut auclor, cursor. Et isle novus do-
tes, et sic statim inde me respondere, et ut perle- ctor, qui noviter adinvenit quod diceret de ipsa
geris idipsum exemplar vobis protinus redderem, excommunicatione, apostolicam sedem se reclamat
praecepistis. Sicut autem postea per aliud didici fore auctricem. Sed me auclorem non habebit, de eo
exemplar, plura in indiculo veslro mihi ostenso de- quod super me dicit, < quia non aliam illam excom-
fuenmt. > municationem parochia sua fecit, quam a mea vivae
Quae dicta illius non sunt vera. Nam ipsa die vocis doclrina faciendam didicit. > Et quod mox
quando missi domni aposlolici, in Gundulfi villa subseqtiilur: < Quoniam ea quacjure dexlruxi, ab re
ejus epistnlas in praesenlia regis et episcnporum, et aedificare non debeo, > verum esse confirmo. Nam
caeterorumfidelium qui ibi aderant, mihi dederunt: per evangelicam veritalem, el aposlolicam atque ca-
sicut et domnus rex scit, et episcopi, ac caeleri in nonicam auctoritalem; necnon et per aposlolicacse-
quorum praesentia epislolas iltas accepi, anteqtiam dis doclriuam atque decrcta , suam perniciosam
de ipsa domo exirem, atidiente rege, et audienlibus cxcoiHiminicaiionemdeslruxi : quam ab reaedificare
episcopis, et caeteris qui ibidem fnerunt, eas relegi. non debeo, nec volo, nec valeo.
Et si Hincmarus ibi fuit, et audire eas volnit, sicut _ In eo vero quod dicil, quia non aliam illam excom-
et cacteri eas audierunt, audire modis omnibus po- " municaiionem fecit, < quain in Romana sede apo-
tuit. Quod dicit, quoniam quasi exemptar earuin- slolica aucloriiale cognovit praeinditam , > id est
dem, quando Atiiniacum venit, iili dedi, el legere ante insertam, anle iraposilain, ante immissam :
rogavi, et sic slatim respondere, non dicit verum. nimis audacler posuit in ccelum os suum. Et idco
Exemplar secundum lenorem authenlicum epislolae non est mirum si lingua ejus transivit in lerrain, ut
illi ad legendum dedi, sicut et Erardo [TuronensiJ, de me peccatore dicerel : < Non aliam ilfam fcci,
et Waniloni [Rothomagensi], etVulfado [Bitnricen- quam a vestra vivaevocis doctrina faciendam didi-
si], et caeteris archiepiscopis domni Caroli ex integro ci. > Sed sicut aposlolica sedes a nobis accusari non
misi, el eamdem epistolam in synodo apud Attinia- debet, nec valel : ita excusatione nostraehtimililaiis
ctim relegi. Quod dicit, me jussisse iltum tit statim non indigel. VeTumlamenquod non ab incertis rela-
responderet : non sic dixi : sed ut legeret illud toribus inde audivimus, cum venia ipsius sedis libcre
exemplar, et videret quid inde responderet. Quod dicere possumus. Audivimus namque, quia sanclae
dicit, quia per aliud exemplar didicit plura in indi- memoriaeNicotaus papa, sancla Romana Ecclesia in
culo meo sibi oslensa dtfuisse . integrum exemptar afflictione posita, auctorilate Veteris et Novi Tesla-
 6,\ OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HTNCMARILAUDUN. 614
nienti, in jelunio, et fletu, ac planctu, in cinere ett A Ibaptizandis infudit, sicut in sacra historia legitur.
cilicio titanias indixerit. Sed a millo audivimus,, Similiter I et de his qui ultimam pcenilenliam, et via-
quia causa suarum injuriarum et ipsius sedis apo- lici I muneris comniunionem petierunt, et impetrare
stolicae, parvulos in discrimine mortis posilos bapti- pro ] sua inlerdictione non potiierunt, gratia ejus,
zari, et obeuntibus atque pelentibus ultimam poeni- cui < ab omni fideli dicitur : Gemilus meus a te non est
tenliam, et viatici muneris communionem, et mor- abscondilus i (Psal. xxxvn) : et quibus singulis Domi-
luis sepulturam negari praeceperit. Et quod dc i1la a nus i dicit: Mox ut ingemueris, salvus eris, ad salu-
excommunicatione perniciosa quam fecit, eamdemi tem l prodesse valuerit. Ipse lamen de eorum perdi-
sibi sedem fore, sermone vitioso , atque calumnioso» tione 1 securus esse non potesl, si aliqui sine eisdem
i
dicil auctricem, non-credimus. Absit enim ut, sicutt sacramenlis per snam jussionem abierunt, ut non
hic frater Hincmarus in pernicioso scripto suo im- districte i inde judicelur.
proprie dicens declamat, suac colligationibus impie- Et si vult diccre de excommunicalione Norlman-
tatis apostoliea sedes consenlial; minime autem an- ini, quam mendaciter per stibreptionem a sede apo-
ctrix existat. Quaeper B. Ccelestinum universo mun- slolica t elicuit, stiggerens Nortmannum res su;c cc-
do apostolice inlonal: < Obsecralionum , inquiens,, clesiae < invasisse, quas ipse autregi, aut Nortnianno
sacerdotalium sacramenta respiciamus, quae ab apo-- B •* beneficiandas
I concessit, aut filio Nortmanni beneli-
stolis tradita, et in toto mnndo, atque in omni ca- < ciavit, sicut scripta sua demonslrant : responden-
tholica Ecclesia uniformiter celebranlur : ut legemi dum i ab eadem sancla el discrelissima sede credi-
credendi, iex stalual supplicandi. Cum enim sancta- mus > : Fiat libi secuntlum fidem tuam (Matth. ix).
rum plebium praesules mandata sibimet legationee El ' : Ex verbis luis condemnaberis (Matth. xn). Et
funguntur, apud divinam clemenliam htimani gene- qnod ' B. Auguslinus in serm. 7 Evangelii Joannis
ris agunt cansam; et lola secum Ecclesia congemi- dicit: < » Juris, inquiens, forensis est, ut qui in pre-
scenle postulant et precantur, tit infidelibus donelurr cibus < mentilus fuerit, non illi prosit quod impetra-
lides. > Et sic pro omnibus cxorare Dorainum catho- vit. Dixisli cniin quod voluisli : et cui dixisti, nes>ci-
licam Ecclesiam debere demonstrat, ut erutos dee vit an vertim sit. Dimisit te adversario luo convjn-
potestate tenebrarum Iransferat in regnum filii cha- icendtim, ul si anle judicem convictus fueris <ie
ritalis suae (Col. 1) : el ex vasis irae, faciat vasa mi- iineiidacio, quia non potuit ille nisi praeslare, nesciens
seficordiae (Rom. ix): qui non vult mortem peccalo- an i fueris menliliis, ibi careas beneficio rescripti,
ris, sed ut converlatiir et vivat (Ezech. xxxm) : ett < quo perdnxisti rescriptum. > Et hoc jus in corporo
qni vult omnes homines salvos fieri, et in agnitionemi libri I Theodbsianae legis haberi legimus. Caeternni,
'J
verilatis venire; et neminem vultperire (// Tim. n).. siculJ i deDeo oninipotente, cum omnia possil, scilicet
Absit, inqiiam, ut auclor sit sancta scdes apostolicai < qtiaeomnipotentiae illius conveniunt, recte dicit Apo-
istius perlinacis crudelilatis tanlorum hbininum , stolus s : Seipsnm negare non potest (II Tim. n) : ita
qui per baptismum, vel per sacerdotalis ministeriii et ( nos de illa sancta sedc dicimus, quia sibi ipsi,
reconcilialionem salvari, et per viatici muneriss praesertim \ in lam manifestissimis et maximis causis,
communionem ab aeterno polerant liberari interiliil (et humanae redemplionis atque salutis singularibiis
morlibus reo (aliquid deesl); quia non poterat fierii praesidiis,
] contraria nullo modo esse potest: et quae
ut in tam anipla parochia, sicut illa est, quaespecia- secnnilum
i evangelicam veritatem , et apostolicam
liter subjacel Lauduni municipio , per quinque cir- ltradilionem , atque canonicam auctoritatem , per Si-
citer dies, quibns eo modo, sicut praemisi, fueratt iricium, lnnocentium, Ccelestinum, Leonem irrefra-
colligala, quia eam anlea melropolitana sollicitiidinc,, gabiliter
; conslituit, refragari a qiioquam impune
evangelica, et apostolica, atque canonica, et aposto-- . nullai ralione dimillet. Cujus interest, sicut isdein
lica? sedis auctoritale absolvere non cucurri, plttress fralerI Ilinemarus scribil, < de ilta a se facta excom-
sine baplismo, et absqiie commiinionis gralia, nonl municatioiie
i judicare, et de mea resolutionc deccr-
obierint: de quibus qtiicunqtie salvati sunt, salvan-- _ nere.i >
lis est doiiinn ; qui atiicm perierunl, perdiloris ett Verumtamen, sicut ex concilii Sardicensis ea-
pereuiilitim fuit meritum. i
nonibus SS. Innocenlius, Bonifacius, et Leo pro-
Altamen licet, velut sanclus Ambrosius in fideii 'mutgaverunt, pritts majores causas, quae ad sta-
devolione Valentiniani (lib. de obitu Valentin.), ett tum 1 Ecclesiarum, et ad concordiam perlinent sacer-
bealus Aiiguslinus dispulando dcmonsirat, ut sicutt < dotum, apud nos, sub timore Domini, convenit ven-
in illo lalrone cum Doniino crucifixo et credenle, ctl lilari;
l el de componendis. quae forle nostro nequive-
confnenie^quod ei ex baptismi sacramento defuerat,, rinl i sopiri judicio; et dc judicio nostro compositis
complevil omnipotenlis benignitas : ita forie parvulisj post l judicitim oportet ad sedem aposlolicam plenam
quibtis baptisiiiuin denegari jussit, pafenlum vel1 ralioniimi transniilii : ut ea quaejuxla ecclesiaslicum
patronorum corde credenlium , et eliam parvulisi morein i juste et ralionabiliter apud nos fucrint difli-
lideli confessionis verbo baplisma expeteniium, sedi inita, ipsius aposlolicie sedis senlentia roboreniur.
r.on impetranlium fides, et fidelis poslulatio prodessej Sic i eniin et sanclus Ambrosius scribens ad Theopiii-
potiierit : donante eo, ciijus spiriltts, quo regenera- liun 1 Alexandrinuin episcopum, saeras leges, et ca-
lio fit, ubi vult spirat; et eliam ante bnpiismum sc> inones, ut post judicitim ad sedem apostolicam relaiio
615 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPl 616
referatur, et qui legaliler evocatus , judicio adesse.A A mihi quod male illi de hac cxcommunicatione quam
neglexerit, dilalionem senlentiae proferendae, sicut perpetravit, insinuaverim, reum se confessns est,
in conlumacem, de absenlia non lucrelur, se intel- quia scienler male. fecit. Ac per hoc, secundum de-
lexisse demonstrat, dicens : < Cum sancta synodus creta Hilari papae, suum conlra regulas faclum de-
cognitionis jus uiianimitali tuae, caelerisque ex beret ipse dissolvere. Quod si noliet, per sententias
iEgyplo consacerdolibus noslris comroiseril, ilerum canonum , et apostolicae sedis decrela, quae nulla
oporlet fralrem noslrum Flavianum convenias, ul si possunt ralione convelli, auclorilas melropolilana
in eo perseveraverit, quo veniendum non pulet, sal- illud deberet annihilare. Terlium, quia ut secum
vis concttii Nicaeni, eliam synodi Capuensis slatutis, me posset illaqueare, si forle , ut assolet improvisae
illibala pace universorum ila consulas, ut non videa- nienti accidere, illi statim haec falsa de me reji-
mur destruere quod, aedificatumest. Si enim quod ciendo imparalus et ira commolus non responderem,
aedificavideslruo, praevaricalorem me ipse consliluo;. et se jaclare valeret, me in aliquo inde concredi-
ac si quae deslruxi, iterum aedificem. Servelur ergo disse; voluntarie sibi de tali confessione laqueum
imperlitae pacis gratia inter universos , et nihilomi- studuil injicere. Et pro bonis mala relribuens, non
niis declinalio partis alterius fruslrandi effectum ha- ut quondam prodilorum primicerius simulando pa-
bere non possit. Sane referendum arbilramur ad B I cem osculo, quani uon habebat in pectore, sed
sanctum fratrem nostrum Romanaesacerdotem Ec- exerto linguaegladio me aperte, ac impudenter de-
clesiae; quoniam praesumimus ea te judicalurum, crevit impelere : et quasi nie qualicunque patrono,
quae etiam illi displieere non queant. lta enim utile ac benefaclore, alque ordinalore suo tradilo, lalis
erit consuttum senieniiae , ita pacis et quietis sectt- confessionis de tanlis impielatibus laqueo se suspen-
rilas , si id vestro slatuatur consilio, quod commu- dere. Sed benedictus Dominus, qui secunilum pro-
nioni nostrae dissensionera non afferat; ut nos quo- missionem suam, qua dixil : A flageito linguw abs-
que accepla vestrorum serie statutorum, cum id ge- conderis (Job v), liberando aniroam meam a labiis
stum esse cognoverimus, quod EcclesiaRomana haud iniquis, et a lingua dolosa, adjuvit me, el consotaltis
dubie comprobaverit, laeti fructum hujusmodi exa- est me : mox lelum falsilalis, sculo verilalis, respon-
minis adipiscamur. > dendo rejeci.
CAPUT XXIX. Quae animi dolore compunctus, non animi livore
Quod similem excommunicationemab ipso Rhemettsi slimulatus, dixi, sciens capiti ac Salvatori noslro
factam esse falso criminatur. mendaciter multa fuisse objecta : sed et prodticlos
De hac eliam excommunicaiione mihi in Gundulfi adversus eum falsos lesles fuisse. Nam el Romanae
villa per venerabilem quondam archlepiscopum We- C ^ sedis ponlificibus Damaso, Sixto et Leoni III, venim
nilonem mihi mandavit sicut doranus Adventius, et etaliarum insignium Ecclesiarum ponlificibus, Alha-
caeleri qui adfuerunt episcopi, sciuut, quia quod de nasio scilicel Alexandrino, Joanni Conslanlinopoli-
illa excommunicatione fecit, cgo iili insinuavi, di- lano, Caeciliano Carthaginensi, sanctitate fidei et
cens se habere quaindam villam in mea parochia, ct operationis atque scientiae doctrinae praeclaris : nec-
quia homines ejtisdem villae rogavit, ad iltara eccle- noii et quamplurimis aliis venerandis episcopis , ab
siam dare illorum decimam, ad quam eam dare de- hominibus invidis, et corum locum, ac bonae opinio-
bebant, exconimuiiicaverim illos : et habebat irabre- nis famain obtinere volentibus; sed non habere
viatos, quot infantes sine baptismale , et quot homi- merilum illorum sludenlibus , morlalia et nefaria
nes sine communione inde obierint: quae roihi in crimina falso impacla, et usque ad ecclesiaslica ju-
publicum objicere nollet, ne postea illi iropropera- dicia, el cognilionem publicam fuisse perducla legi-
rem. Quod si aiia mala de me sciret, illa etiam dice- mus. Sunt enim hujusmodi vipereae nequiliac hoini-
rel. Unde illi stalim per eumdem Wenilonem re- nes, qui licet prius eorum mentes propria rodat in-
mandavi, quia et inde, et de quibuscunque vellet, vidia, in hoc lamen suas legere posse iniquitales pu-
quae ilii videreiitur, objiceret. Sed de liac causa ve- lant, si alios infamia modo quolibel maculare cura-
rum non diceret, et contra canones se confilebaiur verint : quorum criminaliones iidem viri sancli pa-
egisse, qui me postposilo ordinalionera deciroaein tientissime toleraverunt, et conslanlissime , adju-
mea parochia tisurpavit. vante Domino, revicerunt. Et horum, sicut scriplUm
Et postea inde illi scriplo respondi, cujus exem- est, intuens exitura, conversalionis fidem mihi ne-
plar hic habeo : in quo conlinelur, tria me conside- cesse esl imitari : et ila coinperlus, et de illo in me
rasse in hoc quod dixit, ine illi insinuasse quod de prorsus expertus, quia phreneticus saepemilli majo-
illa excoinmuiiicatione fecil. Srjmum quidem, quo- rem alapam dare solel, quam ipsimedico, qui enm
niam si ralio inter illum et clericos Laudunensis curare volet. Sed et multum me lniratum scripsi
Ecclesue agitanda foret, de peiilione ex causis in eo illi, ubi sensum suum habuit, quando de me, lanlae
coiiiinenlibus ab eisdem milii porrecta, utium esset aucloritalis, et sapientiae, atque religionis viro, sicut
an non veritate subnixa, niillam qtiaesiionemdeberet domnus erat Wenilo, dixit, et ad plurimorum epi-
recipere, poslquam su;e confessionis atteslalione scoyorum notiliam pervenire fecit, quod si in judicio
firmaiur. Aliud vero, quia silenlio suppressis bonis regulari dixisset, probare non possel : praesertim sc
quae illi insiiiuavi, alque insinuari feci, impulando reum de hoc ipso confessus, et confitendo se t&iu
6H OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 618
in eis praenunliatus et ostensus est, et pei quae
ogisse, quae etsi non coiifiteretur perpetrasse, ne- A qui illa locutus esl, me
gare non posset, seipsum illaqueasse videre non Christum cognovimus, quique ac per lioc me Christia-
pbtuit. Et quia mendacium erat quod dixit, me ex- nosse, et in eum credere,
communicasse homines villaede. ipsa ruslicana paro- num negarem. Et si sacros canoncs, et decreta ca-
chia , et iufanles sine baplismale , et homines sine lliolicae Ecclesiae incenderem et abdicarem : me
communione in ca excommunicalione inde obiisse ; procul dubio ab episcopalu non solum ipse dejicerem,
mox illi remandavi, quoniam nulli unquam in mca verum el ab Ecclesia calbolira divisum, el alienum,
id est schismaticum et analhemalizatum, publicis ct
parochia, postquam fui ordinatus episcopus, bapti- Leo
smum, vel vialici muneris corainunio, a me, vel a ccclesiaslicis lcgibus cflicerem. Sicut sanctus
scribens ad Leonem Augustum etiam dc se
quoquam comminislro meo denegala fuere : sicut papa
omnes in parochia mca tam ecclesiastici quam et dicit (epist. 78) : < Si sccundum Aposlolum, inquit,
saecularcs, tam viri quam et feminaesciunt. . quae destruxi, hacc acdifico,praevaricalorem me con-
CAPUT XXX. stituo, ct eis me condilionum uitionibus subdo,
ut avunculus sua adversus quas non soliim auctoritas bealaemeraoriacprincipis
Quod poslulavit ipsum
scripla igni absumerel. Iterum de superiore ca- Marciani, sed ctiam cgo mea consensione firmavi. »
lumnia, propter quam non debel ad accusalionem B Quapropler etsi me infirmum ac fragilem, atquc
admilti. imbecitlem, ut revera sum , adeo aestimavit, ut mi-
(Lib. LVcap., c. 4.) Mandavit cliam mihi per prae- nis vel promissionuni blaiulitiis ad ltaecagenda trahi,
fatum vencrabilcm quondam archiepiscopum Weni- vel invitari valerem non tamen episcopus dubilare
lonem , ul si scripta quae illi et ecclesiae sibi com- debueral verum esse , quod ab eo qui perficit in
missae , de excommuniratione qua agitur ab eo infirmitale virtutem , ore veridico promillitur :
inlentata suae parochix, transmisi, quaeque ibi se- Dominus, inquit, dabit virlulem muliam evangelizati-
cum habebat, coram aliis incenderem, et annutlanda tibus verbum (Psal. LXVII): et episcopus mihi quali-
dicerem, meque contra ralionem et auctoritalem cunque episcopo mortiferum ad bibendum non de-
fecisse profilerer, mecum pacem habere vellet. Unde buerat propinare; scilicet, ut eloquia sacra, gratia
illi pro tempore, cum aliis quae mihi occurrerunt, sui incenderem. Et ticct binc me Deus gratia sua
per eumdem archiepiscopum, et Advenlium glorio- servaverit, qui in se credentibus repromisit, dicens :
sum episcopum remandavi. Et postea illa ipsa, et Et si morliferum quid biberint, non eis nocebit (Marc.
alia, scriplis, quorum bic habeo exemplaria, incul- xvi). < Dum pesliferas, inquit B. Gregorius (homil.
cavi, quoniam in quocunque conventu me adire, 29 in Evang.), suasiones audiunt, ct tamcn ad opc-
mihique pacis osculum, sicut et domnus rex, el " ralionem pravam minime perirahunlur, morliferum
episcopi, ac caelcri illustres, ac mediocres qui con- quidem est quod bihunt; sed non eis nocebil. > Ipsc
veniebant, dare nolcbat, nec eliam ullo verbo me taroen nisi pcenituerit exhac perniciosissima siiasione,
alloqui dignabalur, de quibus hic quaedam studui siudii sui luet judicium. < Tardius, inqtiitB. Grego-
replicare. Scripsi nempe intcr cactera illi, qnomodo rius (Paslor. 1. m, admon. 33), peceatum solvilur,
ei in sensum suum venire potuerit, ut talia mibi quod et per consilium solidatur. Nisi cnim mens
mandarel? (Epistola hac non exslat.) Nam diabolus omnimodoaelernadespiccrel, in culpa ex judicio non
loquens ad primos parentes nostros, sed et ad Re- periret. >
demptorem ac Salvatorem noslrum, non ex deje- El quia dicit Aposlolus : Avaritia, qumest idolorum
clione, sed ex proveclu, et ex sublimitalis avaritia servitus (Col. m) : et B. Gregorius, ex provectu ava-
cos lenlavit. Isdcm aulem supergrcssus, sic dici fas ritiac primos parentes noslros tenlalos et superatos
csl, diaboli malignitalem , oblilus scriptum esse, demonslrat, ostendcns avariliam, non solum pe.-.u-
quod Malignitatet exlenninabunlur (Psal. xxxvi), mc niac, sed etiam atliludinis esse; et quia recte avarilia
stullissime ex dejectione tentavit : scicns quia quac dicitur, cum supcr modum sublimilas ambitur :
illi, et ecclesiaesibi commissaein eisdem scriptis di- scripsi ei ex vcrbis beali Augustini de Scriplurae sa-
rexi, de evangelica veritate, el aposlolica atque pro- craeauctorilatc dicenlis, conlra Donalistas schisma-
Ipbelica , necuon et canonica auctoritate , sed et de licos, qui se sine causa a compagc unitalis catliolicae
aposlolicaesedis conslilulione, sicut acceperat eadem separaverunt, dicentes quod probare non poluerunt,
sancla sedes, bealissimorura aposlolorura traditionc Caecilianum a traditoribus sacrarum Scripturarum
constaret esse conscripla. Et sanctarum Scriptura- fuisse ordinatum; ut cognosceret quam grave pec-
rum traditores et incensores inter sacrilcgos legimus catum sit idolotatria , quod ex ambi:u alliludiuis
computalos. Si crgo itla quae de Evangelio, et apo- admisisse videtur, dtim nulli subjectus csse velit,
slolis , atque prophetis, necnon et de sacris regulis qui cunctis praeessc non valet. El quia gravius est
spirilu Dei condilis, sine adraistione alicujus hacrc- peccatum incensio divinorum etoquiorum, ad quod
seos, vel schismalis, conscripsi, videlicet mensuram me traduccre voluit : et quoniam gravissiroum sil
tritici a comburendis paleis et zizania puri, rcvera dc peccatnm schisma, quo se a fraterna noslra unani-
horreo Dominico in tempore illi ac ecclesiae sibi milale per suam perniciosam subscriptionem sepa-
commissae, et sollicitudine meae subjectae prolala ravit : sicul scripto ostendi in libcllo suo mon-
incendercro, et vera negarem : sine dubio Cliristum struoso a se, et a clcricis parochiaesuacstkbscriplo :
PATIIOL.CXXVI. 20
 619 IIINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPl 620
ubi quibusdam snbscriplis quae evangelicaeverilali, A admitti non debet rei advcrsus quemcunque pro-
ct aposlolicaeauctorilali, cl decrelis sanctorum con- fessio. > Et sacri canones dicunt (conc. Afric,
ciliorum, quae universalis Ecclcsiaeprobavit assen- cap. 150), ut < ad accusaiionem non admiilanlur,
sus, et apostolicaesedis confirmavit auctorilas, inve- quos ad accusanda publica crimina leges publicae
nitmtur adversa. Ait enim beatus Auguslinus loquens non admittunt. > Et quotiescttnque clericis ab accu-
adDonalistas de liis tribus capilulis (August., 1. n saloritius multa crimina «bjiciunlur , et unum ex
de Rapt., c. 6) : <Non afferamus , inquit, staleram ipsis de quo prius egerint, probare non valuerint,
dolosam, ubi appendamus quod voltimus , el quo- ad caelera non admillantiir. Et ilem sacrae lcges
modo volumus, pro arbitrio nostro dicentes, hoc Theodosianaedieunt (2, q. 7, c. Si quis episcopus):
grave, hoc leveest; sed afferamus divinam slaleram t Si episcopus, vel presbyter, diaconus, et quicun-
de Scriplurissanclis, tanquam de tbesauris divinis, que inferioris loci Christianae lcgis minislri, apud
et in illa qttid sit gravius , appendamus : imo non episcopos, siquidem alibi non oportet, a qualibet
appendamus, sed a Domino appendente recognosca- persona fuerint accusati , sive ille subliinis vir
mus. Tempore illo, quo Dominus priora delicta re- lionoris, sive ullius allerius dignilatis qui hoc genus
centibus pcenarum exemplis cavenda monslravit, et illaudabilis intentionis arripuerit, noveril docenda
idolum fabricatum, atqtte adoratum est, et prophe- B docunienlis se debere inferre. Si quis ergo conlra
ticus liber ira rcgis contemptoris incensus (Jer. hujusmodi personas non probanda dettilerit, aucto-
xxxvi), et scbisma altentalura , idololalria gladio rilate hujus sanctionis intelligat se jacturae famae
ptinita est; exuslio libri, bellica caedeel peregrina propriae subjacere: ut damno pudoris, existima-
caplivilate; schisma, biatu lerracsepidtis auctoribus lionisque dispendio discat sibi alienae verecundiae
vivis, et caeleris ccetesti igne consfimplis : quis jam impune insidiari, sallem dicere non licere. > Et
dubilaverit hoc esse sceleralius commissum, quod Africanum dicit concilium (conc. Afr. cap. 129):
cst gravius vindicatum? > < Omnes infamiaemaculis aspersos ad accusationem
SeJ quia ilii non suffecit me calumuiari, quod non admilli, nisi in causis propriis. > Et de episcopo
tam nefariam et exitiabilem excommiinicationem qui Donalistis se communicasse mentitus fuerat,
illi agendam exemplo docucrim , nisi eliam nunc idem decrevit concilium (ibid., c. 124) : ut <si proba-
me scriplo calumniaretur , non aliam iltam excom- tum fuerlt eum de coramunione illorum fuisse menti-
niunicalionem se fecisse, quam a mea vivaevo- ttim, dicendo eis se communicasse , quos eo sciente
cis doctrina faciendam didicerit : respondendum non comraunicasse constileril, eliam episcopatum
mihi contra mendacem illius calumnialionem ex amiitat. >
saeris aucloritatibus necessarium vMeo ; ne quasi' J Unde veslra fralernitas inter me et illum^discer-
tacendu conseuliens, reus pariler cum iilo dijudicer. nat, atque decernat, ut si ego, licet mendaciler
Sicut in petilione, quain clerici Laudiinensis Eccle- me lalia illum docuisse vel honatum fuisse , sicut
siae mihi dederunt, conlinclur , et sicul in synodo ipse dicit, confiterer, reus criminis episcopalum de-
corara illo apud Atiiuiacura habita demonslravi, berem amitlere : quid ille merealur qui meudaciter
omnes sacerdoles tolius parochiae suaecoltigavil, ut me calumnialur, non solum participem , verum et
neino eorum in ea sacerdolali minislerio tandiu auclorem in his suis impiis excomunicationibus
ulerelur, usc[uedum ille ipse iterum cum cis viva esse. Unde eliam antiqiioruin Patrun» canoi:es
voce loquerelur, aul liuerae a sede B. Petri apostoli sanxerunt, scribentes ad cpiscopos per Gallias et
eis millerentur : et ne baplizarent pueros, nc visi- qiiascnnqueprovincias constitutos, hoc modo: < Nec
tarent infirmos, ne reconciliarent cum viatico mu- illud, fratjes, scribere alienum ab Ecclesiae utilitate
nere pcenitenliam petenles, ne sepelirenl mortuos, censuiinus, ut scirclis, quicunque sub ordinalione
penitus ab his omnes cos prohibuit. Et in sua rolula vel diaconatus , vel presbylerii, vel episcopatus
mihi scripsit, non aliam illam fecisse, quam a niea mortali crimine dixerint se esse pollutos, a supra-
vivae vocis doctrina faciendain didicit. Quod men- diclis ordinationibus submovendos : reos scilicet vel
daciura esse profiteor. Et quia manifestuin esl, eum veri confessione , vcl mendacio fatsitalis. Neque
illas colligationes impietatis admisisse : qtiae si enim absolvi polest, qni in seipso dixerit morlis
crimina esse possunt, sicut S. Gregorius esse osten- causam, quae dicla in atium punirelur; cum omnis
dit, criminaliler illas admisit : ostendendum est ex qui sibi fuerit morlis causa, major horaicida sit. >
sacris auctorilalibus, si criminosus alium criminari, Quod enim in hac senlentia canonum dicitur : <Qui-
et reura criminis faccre possit. • Sacrae quippe cunque sub ordinatione vel diaconatus, vel presby-
leges, quas Ecclesia caiholica recipit, dicuni, quia lerii, vel episcopalus, mortali crimirie dixerunt se
jure el legibus conslitulum esl (Jul. epitt. n, c. 28), esse pollutos a supradiclis ordinationibus submoven-
ul < sponlanea professione retis, reum non faciat, dos, > nemo sanum sapiens haccde sola luxiiria, et
neque iUi de allero crcdalur, qui se criminosum immundilia, vel pollulione carnis dictum intelligil,
esse confessus esl. > Et item : <Non credendum est cum scriptum sil : Dispersit snperbos mente cordit
contra alios eorum confessionf(3, q. 5, c. Accusn- sui (Luc i). Deus qui superbis resislil (I Petr. v). El
tores), qui in criminibus accusanlur, nisi se prius in Evangelio dicit: Qum de corde exeunl, hwc coinqui-
probaverint innocentes : quia periculosa est, et nant hominem (Malth. xv). El S. Gregorius dicit,
 621 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. C22
quia < per humiliiaiis custodiam servanda semperr A velle, ut auctoritas metropolitana, secundum. pc_
est mundilia castitalis. > Et item dicit, quia <ali- gulas, excessus illius corrigendi ullam habcat po-
quando niinus est in corporis corruptionem caderee testatem: el qttem violalorcm apostolicac sedis
quam in cogitatione lacita ex deliberala elationee decreta, et delinquenlem conlra omncs Ieges taiu
peccare. Nequc enim rex Babyloniae tum reus tlee divinas quam humanas significet, qui legil, vel audit,
elatione exstitit, cum ad elationis verba pervenit. inlelligat: ct cui vaepropheticum imminere ea do-
Quippe qui ore prophetico el anle, cum ab elationee centi, per quaehaecfieri quoquomodo a quibuscunque
tacuil, senlenliam exprobralionis audivit. Nami praesumanlur: et quem in ipso sacrosanctam reli-
disfrictus judex prius invisibiliter vidit, qnod poslt gionem praevaricatum fuisse conviclum dicat, aperte
publice feriendo, rcprehendit. Unde et in irraliona- in superiori capite dcmonstravil, in quo me suum
bile huncanimal vertit, ab liumana socielate sepa- traditorum vocavit. Verba quoque S. Alexandri
ravit, agri besliis mutata mente conjiinxit (Dan. iv),, ccrrupte inlcrprelalus esl. Ubi enim idem sanctus
ut districto videlicet, justoque judicio honio quoquee dicit. < Non tanlum allendenda sunt quae fiuiit,
esse perderet, qui magnum se ultra homines aesii- quanlum quo ar.imo fianl. > Paulo post subsequitur,
masset. > Et item Scriplura dicit: Initium otnnis s inquieus : < Unde ct illud est, quod Dominus ad
peccati tuperbia (Eccli. x); quae inaler est inobe-- B I miinera Abel respexit, et non ad Cain; quia magis
dientiae , et regina omnitim viliorum, qua dee intendil ad offerentis animura, quam ad ea quae
coelo cecidil archangelus,'et factus est diabolus,, offeruntur. > llinc B. Gregorius : < Ab omnipotenle
qui est rex super universos fitios superbiw (Job XLI). Deo munus non accipitur, quod corde obligato ia
Morlalc igilur peccalum esse superbiam , nenio quii maliiia offertur : quia omne quod Deo datur, ex
nescial. Sed ct inobedientiam, propler quam homo» danlis mente pensatur, quia in his quoquo aniroo
est ejectus de paradiso, el de qiia hic fraler argui- gerantur, ignoratur a proximis. Apud Deum igilur
tur, omnes moriale peccatum novimus. De quai bona vera commendat intentio pura: quoniam non
etiam Scriptura dicit: Qaasi peccalum hariolandi» est arbormala faciens fructum bonum. Arbor nam-
est, repugnarc; et quasi scelus idololalrim, nolie ac- que homo, fructus autcm opera sunl ipsius. > In
quiescere (I Reg. xv). Unde S. Gregorius: < Sola est,, apertis aulem malis non esl necesse inlentioncm
inquit, qua fidei mcrilum possidet obedienlia, sine3 requirere cordis: quia non est arbor bona, quae
qfta quisqoe infidctis convincitur, etsi fidelis esse2 facit fructus malos. Dicit enim Aposiolus : Manifestu
videalur. > autem sunt opera carnis (Gal. v); post quoruin
CAPUT XXXI. enumerationem subdit spiritus frucius. Inconve-
Qitod-excommunicationema se factam fruslra excu-- ^ nientem ergo inlerpretationem praccepti Domini ad
sare conalur. primos parentes nostros, non humililatcm quacun-
Et fraler Hincmarus, excommunicalionem, de quat quc simulalione collectam; sed nudam superbiam
agitur, se egisse in suis rolulis confitelur. Qnami Iratcr Hincmarus se excusando de sua pcrniciosa
mortalem fuissc , et in plurimorum perditionein , ini excommunicaiione oslendit : quia, ut beatus dicit
nullius aulem salvationem a se absqne ulla discre- Gregoritis (in psal. pcenit,ps. m): <'Veraehumilitatis
tione inlcntalam denegare non polest. De qua satis3 teslimonia sunt, et iniquilatem suam quemquc
egit, ul se valercl contegere tam de apostolicaesediss cognocere, et cognilam voce confessionis aperire
calumuia, dicendo ab cadem sancla sede illam ex- [al., et nuncialam satisfactione pcenitenliae delere].
cominunicationem praeindilam,etsibi lbrc auctricem:: At conlra, usilalum humani gencris vitium esl, et
quam ct diccndo super me falsa : quasi ego illi ett labcndo peccalum commitlere, et coromissum ne-
exemplo faciendam ostenderim, ct verbo agendarai gando defendere , et conviclum <Iefendendo multi-
docuerim; qualenus exitiabiliter egisse a me noni plicare [al. et vutgatum defend. mulliplic-]. >
posset redargui. Scd quo fruclu, ac cujus mercedisi Similiter et Apostoli sententiam ad suum sen-
intuitu illam fecerit, in rotula per Clarenlium 'mihii j, sum violenter inflectens, dicil: Lex propler trans-
JJ
directa manifeste denudat, dicens , ad excusandas> gressores posila est. Quaejnxta ipsius Sensum ad
cxcusationes in peccatis, «t impleal peccala suai quem illam retorsit, ita exponi potest, ac si dicerel:
semper. < Docet quidem papa Alexander in fines Trangressus sine timore legem contra legcm, ex-
suae epistolae, quod non tanlum atlendenda suntt comrounicationis posui legem, quam rcx timeret,
quae fiuni, quantura quo animo fiunt. Nenipc cumi et me conlingere non auderet: et prasdicans non
hoc examussim tam in vobis , quam in me fueritt furandum, furari non timui; et abominans idola,
perscrulatum, patebit illico inde acquilatis emolu- sacrilegium feci. Deinde ponens Grcgorii verba
mentum. > Et quae sequuntur usque ad hanc scn- diccntis(/i6. vn,epist. 6): < Qui noncorrigit resecan-
lentiam : < Quod non mc, pro me dicere reamini, , da, commitlit. > Ac si patenter diceret: In me rese-
quasi propria insligalum injuria. Quia, Deo teste,, canda, in multos excommunicando commisi, ut hcc
pro cavendo potius ecclesiastici ordinis detrimento,, facto nemo in me resecanda auderct corrigerc.
vobis scribo, uti scriptum esl: Nolite locum darei Demura subsequitur: < Deo leste,
pro cavcndo po-
diabolo [Ephes. iv). > lins ecclesiastici ordinis detrimcnlo vobis scribo. >
Quibtis vcrbis aperle oslcndil, se suslinere nonI Qtiibus vcrbis evidenter ostendil, qua intentkme
 HINCMARlRHEMENSISARCHIEPISCOPI C24
excommunicationem fecerit : videticet suse A et archiepiscopos, et episcopos vcridicos testas.
ionabilitatis casligationem, vocans ecctcsiastici Quod dicit poslea, illam a me fuisse ab eo frau-
<J$Hnisdctrimentum, ut rex illara excommunica- dulentcr extortam, non est verum. Nam solula sy-
rtonempertimesceret, el illum rebellaritem conlra se nodo illa die, in craslinum convenienda, poslquam
contingere non auderet : et ipse, qui pro Dei ti- domnus rex ab ea domo abscesserat, et quidam
more se non coliibebat, nec distringi a quoqtiam episcopi in eadem domo, sicut cuique convenil, cnm
hominum revereretur, et propriaeyoluutalis tiiotus ut suo fratre loquebalur : et ego juxta quamdam fene-
libenter, ila eliam exsequi posset licenter. Tandern stram stans ciim fratre Odonc loquebar, vcnit ad
nddidit: < Pro cavendo ecclesiastici ordinis detri- me Frotarius archiepiscopus, et ^Eneas episcopus,
mento vobis scribo, ut scripluin esl: Nolite locum et dixerunt mihi coram Odone, quia fraler Hinc-
dare diabolo. > Quod Aposloli testimoniuin , duro marus vellet professionis libello subscribere, et de
non apostolico, sed apostalico sensu in alium jacu- doinni regis obedienlia : et essemus inter nos paci-
lare voluit, in seipsum retorsit. Sicut ipse Apostolus fici sicut pater el filius, ac archiepiscopus et epi-
ad Ephesios aperte demonslrat, dicens : Irascimini, scopus esse debent. Quod ego gralanier rccepi; et
et nolite peccare (Psal. iv). Sol non occidat super ab alia fenestra, juxla quam stabal Hincmarus cum
iracundiam vestram. Nolite locum dare diabolo B aliis episcopis, adduxerunt eum ad me : et ipse
(Ephes. IV). < Per iram, inquit Gregorius, lux veri- Hincmarus petiit, ut licercl illi loqui solo mecum
talis amittiltir, quia cum menli iracundia confusionis solo. Et secessi cum eo juxla parietem domtis; et
tencbras inculit, huic Deus radium suae cognitionis dixil mihi, quod pro me nihil dubilaret in illa sub-
abscondit. > Ipse ergo in se locum diabolo principi scriplione, sed pro eo qui posl me erit in illa sede
tenebrarum, scilicet iniquitatum, donavit, qui ra- melropoli. Et ego ei respondi, ut ille ipse libellum
dium cognitionis Dei, qui lux est, per iracundiam dictarel sicut vellel; el petiil ul ego illum dictarem.
menti suae confusionis tenebras incussit, ut videre El reversi sumus simul ad fenestram juxla quam
non posset, quara magnum malum in sua perniciosa iEneas et Odo stabant: et dixi Odoni ut acciperet
excommunicalione, de qua se excusando accusat, suas tabulas, et exciperet in itlis libellum cui Hinc-
perpelrare non metnit: ille ecclesiasticas, imo di- roarus deberet subscribere. Et excepit Odo, sicut
vinas leges trangressus est, et locum diabolo dedit, tunc simul dictavimus. Et dixi illi, ul quidquid ibi
ut sine baplisino et communione mortuos homines vellet aut mutare, aut sublrahere, aut addere, face-
raperet; ne locum conlingendi eum conlra suam ret: sicut et factum est. El dixi ego Odoni, ut in
volunlatem quis habere auderet. Verumlamen se- crastino illum apportaret scriptum, et in synodo ei
cundum suam inlelligenliam, eamdem Apostoli G Hincmarus subscriberet. Hincmarus autem respon-
sententiam adulterino sensu liic posuit : qua de dit, quia febris itlum tangebat, et statim se inde vel-
causa in synodis plures fuisse daranati teguntur. let dcliberare, ut sanguiuem posset minucre. Ego
CAPUT XXXII. autem jussi Oilonem ire ad Caiicellariuni regis, et
Refertur magita pars epistolm Hincmari Laudunensis accipcre ab illo pergamenum, et atramenlarium, et
de subscriptionequam fecit in synodo apud Alli- scriberel illum cilo. Inlerea dixi iEncac, cui lunc
niacum. auscultabat tlincmarus, quod melius essel ul in
El in rotuta quam mihi xvi Kalend. Julias misit, crastina exspectaret; et persuadenle JEuea acquic-
ita scribit: < Quia me saepe de subscriplione redar- vit ila Hincmarus. El in craslina veniens in synodo
guitls, > et cmtera quw habes inler epistolas Hincmari professus csl sccundum quod in illo IibeUoconli-
Laudunentit, lomo CXXIV, utque ad < Dco propi- nelur. El porrigeute sibi Odone pennam, coram
liante nunquam acturus ero > Pergit Hincmarut omnibus, sicul lunc paruit, eidem libello sponle
Rhemensis: subscripsit; et regi, et mihi manti sua porrexit. Et
Conlra quaescriptum est: < Filius stultus dicit lunc domniis rcx pacem illi dedil: et ego post illum.
se esse justum, sed exilura suum non abluit. > Et ln crastino autem antequam in domum intrarem, in
aliis interpositis ad hanc suam subscriptionem resi- D quam episcopi convenire debebant, Harduicus epi-
livit, dicens: scopus in alia domo mecum loquens, secretissime
< Ac si etiam in subscriptione iUa aUquid habe- dixit mihi, quod Hincmarus mihi mittebal unura
retur quod forle inlolerabile foret. > .... Reliqua parvulum scriplum, petens ut ei subscriberem. Et
item leclor habel ubi supra. occulle illum niihi dedil; ego autem iUum suscepi,
CAPUT XXXIII. el in sinum meum misi. Quem postea non legi, an-
Hincmarus arcJiiepitcopustuperiores objectionetvera lequam in via essem, qua ad mansionem meam
rerum getlarum narralione distolvit. redibam. Et coram Odnlfo episcopo qui mecum
Cujtis verba singillalim recenseamus. Dicit in ea- ibal, primum idem scriplum relegi; postea nec
dem synodo, primo violenter per regiam poteslatem, . Hincmarus, nec aliquis alius inde mecum ralionem
et postea fraudulenler a me fuisse ab illo ipsam habuit. Verum et Fredericus presbyter Harduici,
subscriptionem extorlam. Domiius rex, Deo gratias, unquam de iUo libello mecum ullam rationcm non
et aelatem, et sapientiam, et virtulem, el locum prci habuit. Et per talera fraudein, sicut auditis, eam-
se respondendi habet : et de hoc facto plures habel; dem stibscriptionem ab eo extorsi.
g-25 OPUSG. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 6<iG
QuotJ dkit illam professionem, anleqtiam ei A i retur aliqnid, quod forlc intolerabile foret, B. papa
subscriberet, suam domum portasse, non esl verum. Alexander illi manum porrigerel. Videamus quo-
Quia postquam Odo episcopus eaim in labulis suis modo illi conveniat, et manum rfli porrigat quod
cxcepit, scriplam Hincmarus illam non vidit; us- S. Alexander decrevit. Ait enim in epislota omnibus
quequo xvi Kal. Jnl. 3 indit lionis eidem professioni orthodoxis per diversas provincias Domino famu-
iu synodo coram omnibus qui adfuerunt episcopis, lantibus (epist. 1): < Est eliam ct hoc adhanc san-
et coram domno rcge subscripsit : et domno rcgi, ciam perlatum sedem quod pudel diccre; el wm
ac mihi porrexil, et ei in synodo excniplar itlius solum sacerdotati, sed etiam omni Chrisliano no-
donavi. In craslino aulem, id est xv Kal. Julias, mini esl inimicum. ld est, quod nonnultos episcopos
donmus Harduicus arcliicpiscopus, lali modo sicut aut sacerdoles aul metu competlunl, aut vi extor-
aut fraude decipiunt, aliquos confessionis
praemisi, libelliim ab eo niihi directum dcdil. El ni- quent,
hil poslea, quandiu in Alliniaco fuimtts, indc Hinc- suaein al.eram partem^quan»debeant, aut pro sua-
marus vel verbo, vcl scripto quiddam mihi dixit. rum iion rcquisitione rertim; aut, quod delerius
Qui cliamsi mihi aliquid inde dixissel, responderem esl, alieni erroris sectas [«/., pro alieni erroris
illi ex Jacobo : Petis, et non accipis, eo quod male ^ secla], scripturas facere, et propriis manibus robo-
"J
pelit (Jac iv). Quia injuslum atquc irralionabile rare, ct coram pcpulis recitare atqne confiteri.
est, ul archiepiscopus a sacris canonibiis exorbi- Aliquos dicunt carceribus el ergastutis recludi, ut
tans cxcedenti episcopo suffraganeo, et a se ordi- sallem his lcrriti insidiis devient Domini sacerdo-
nalo, professionis ac subscriplionis suac libello sa- tes, et suis faveanl voluntalibus. > Et plurimis ca-
tisfacial. Sicul cnim secundum Scripluram, minor a pilulis inlerposilis iterum hinc dicil ad Iocum, quae
majore benedicitur : ila prorsus minor a niajore, Hincmarus adulleranlium modo in rolula sua po-
et non major a minore jiidicaiur, ligattir.elsolvitur: suil : < Simililer si hujusmodi persouis qnaedam
sicut el in decrelis B. Gelasii demonstratur. scriplurae quoquomodo pcr melum, aut fraudem,
De eo quod subsequilur : < Nara sicul jam vobis aut per vira extorlac fuerint, velut se liberare pos-
rescripsi, ad illam synodum pro responsione ad1 sent, quocunque ab eis conscriptae vel roboratae
litteras domni apostolici me vocasti: ad quami fuerint ingenio, ad iiultum eis praejudicium aut
veniens, non illam me intrare permisistis; sed extrai nocumcnlum provenire ccnsemus : neqne ullam eos
fores, ut privilcgio veslrae sedis subscriberern nian- infaniiain, aut calumniam, aut a suis sequeslralio-
daslis. > Dicat, per quem hoc i111extra fores man- nem bonis, unquam auctore domno, et sanctis apo-
davi; el oslendat, qnomodo verum esse possit, quo- p( stolis eorumque successoribus, suslinere permille-
niam ad synodum veniens, non itlum eam ego inlrare mus. Confessio vero in lalibus non compulsa sed
permiserim. Nam postquam ad Attiniacum venil, spontanea fieri debet: ipso ailestanle qui ait : Ex
quandocunque in synodo fuimus, el ipse inlerfuit : corde enim procedunt homicidia, adulteria, fornica-
et coram illo in synodo ea quae semel et secundo pro tiones, blasphemim(Malth. xv), et caetera, quacsuiit
dUsolvendis ipsius impiis colligalionibus ad eum ex ad haccpertinentia. Nec tantuni attendenda suntquac
evangelica verilate, et ex decrelis aposlolicae sedis iiunt, quantum quo animo fianl. > Et paulo post :
decreveram, relecta fuerunt. Et in synodo coram1 < Unde el illud esl, quod Doininus ad inunera Abel
sllo, omnibus audienlibus, Otulfus episcopus dixit, respexit, et non ad Cain; qtiia roagis atlendil ad
eum sacpe dicere, sicttt et alii ctim co audiebant; offereiilis animum, quam ad ea quaoofferunlnr. >
episcopi, quod plenam buccam de aqua non valerent Conferamus verba B. Alexandri cum professione,
illa quaelcgebantur. ac subscriplione Hincroari. Alexandcr dicit nonnul-
Quod dicil se respondisse, quia nunquam conlrai los episcopos vel sacerdotes, aut metu compelli, aut
privilegium meura , quod in metropolis civilalis* vi exlorqueri, aut fraude decipi, aliquas confessio-
dignitale accepi, fecisset : vos judicale, si conlra1 nis suasin alteram partem quam debeant, aut pro
privilegium melropolitanum in his quae audistis1jjsuarum non requisitione rerum, aut, qtiod detcrius
quoquomodofeceril. esl, alieni erroris sectas, scripturas facere, et pro-
Quod dicil se sedcm aposlolicam appellassc : di- priis manibus roborare, el coram populis recitare
cat quis ei conlradixil, ut suam appellalionem non atque confiteri. Et Hincmarus professus est, atquc
prosequcretur. subscripsit hoc modo: < Ego Hincmarus Laudu-
Quod dicit, qua domnus rex mea faclione insli- nensis Ecclesiaecpiscopus amodo et deinceps domno
gatus, qui priori die dixerat, se nihil illi ex sua seniori meo Carolo rcgi sic fidelis et obediens se-
parte discredere ; et poslea illum minalus esl: cundum minislcrium meum cro, sicut homo suo
donini regis responsio valebil suflicere. seniori, et episeopus per reclum suo'regi esse de-
Quod dicit, quia sui homincs cogerentur rewa- bet. Ac privilegio Hincmari metropolitani provinciae
diare, quod illum in viltam Pauliacum seculi fuc- Rhemorum Ecclesiae, secundum sacros canones et
ranl:si rcwadiabanl, quia irrationabililer eum in decrela sedis apostolicae ex sacris canonibus
Pauliacum secuti erant, negare non polesl se esse mulgala, pro scire et posse me obediturum pro-
auctorem ipsius irrationabilitatis. profi-
tcor,. ct- subscribo. > In qua professione el subscri-
Quod dicil,, si etiam in subscriptione illa habe- ptione nihil continelur de his quae servari not>
627 HINCMARIRHEMENSIS ARCHIEPISCOPI 628
debent: ncc aliquid Ibi sonat de confessione in al- A dicentem ex sua persona: <Certe sinonnocetextorta
tcram partera quam debeat, neque pro suarum non confessio, nou obcst extorta subscriplio : > nisi
pce-
requisitione rerum, neque de seclis alieni erroris: nitentiam egerit, credo illum inter alia de hoc men-
nec eum quisquam, ut subscriberet, aut in car- dacio ab eisdem sanclis episcopis judicandum. Sed
cere, aut in ergastuto reclusit, ut liis territus et a beato Gregorio condeninandiim, qui scripsil ad
insidiis, Domini deviaret sacerdos, et voluntatibus Theoclislam patriciam (/. m, ep. 39): < Si qui sunt
atienis faveret. qui dicunt, quia compulsus quispiam necessilate se
CAPUT XXXIV. analliematizaverit, anathematis vinculo non teneri,
Ejusdem refutationis conlinuatio. ipsi sibi lestes sunt, quia Christiani non sunt: quia
De eo qtiod ibidem subsequitur: < Si non sunt ligamenla sanctae Ecctesiae vanis se aeslimant cona-
tantum atlendenda quaefiunt, quantum quo animo libus sotvere : ac per hoc nec absolutioncm sanctac
fiant; quo animo ego illud fecerim, neque parum Ecclesiae, quam praestat fidelibus, veram putant, si
sciens poterit ignorare : qui etiam miilto pltira ttinc ligaturas ejus valere non aesliinant.Contra quos diu-
essem facturus, ut roeos qui innoxii erant, et causa tius dispulandum non cst, quia per omnia despiciendi
mei opprimebantur, posscm liberare. > Paulus apo- et anathemalizandi sunt, et unde se fatlere veritatem
stolus dicit: Lex non est posila juslis, sed injuslis B credunt, inde in peccaiis suis veracius ligantur. >
(I Tim. i). Et hinc S. Leo dicit scribens ad Raven- Et aliquanlo superius: < Et quia si compulsi aliqui
nium (epist. 90): < Juslo quippe ideo dicitur lex non de quibus repreliendebantur, analliematizare se di-
esse posita, quia normam praeceplionis implet jiidi- cerenl, analhemalis vincuto nullo modo leneri. Et si
cio voluntatis. >Si sui qui eum ad Pauliactim secuti sunt qui cerlissime tatia senliunt, vel lenent, qttia
fuerunt, rewadiaverunt per legem.quod contra legem Chrisliani non sunt, dubium non est: cosqne et ego,
commiserunt, innoxii non erant; el donintts rex ut et omnes calholici episcopi, alqtie universa Ecclesia
noxios distringere jussit: quanlum audemus dicere, anathemalizamus , quia verilati contraria scnliunt,
contra regium ministerium fecit. Si judices regii et conlraria loquuntur. >Sed et rnilii alia mendaciter
contra legera innoxios, velut noxios distrinxerunt, impingit: sed et super scriptum quacdamdicit, con-
praevaricalores legis fuerunt : si arbitros [arbitri] tra quaelongum est mihi scribere , et vobis audire.
innoxios, velut noxios judicaverunt, aucloritalem et CAPUT XXXV.
locum judicii amittere meruerunt. Quia vero nec Quod lertio vocatus ad synodum non respondit, el
ipse, nec aUquis suorum, se tunc in judicio pati ideo tractari debet ut conlumax.
praejudicium reclamavit: et S. Gregorius saepejuxla Ecce audivit vestra fraternilas, quomodo et in
Icges et canones terminari decrevit judicia : et ex G quanlis scriptura fratris Ilincmari sit mendax. Et
inlerpretatione legis Honorii et Tiieodosii dicilur, sicut sacrae leges dicunt, quia hoc in omnibus causis
quoniam <quicunquc quod in judicio adversario prae- statutum cst, ut scriplurara protalor aflirmet: nam
sente non repetiil, poslea de eadem rc litem aliatn si is qui scripluram protulil, ejus non astruxerit ve-
non poterit inchoare. Legem conculcat, qui contra ritatcm, ut falsilaiis reum esse retinendum. Et in
legem, legaliter judicata, etiam scripto, rediviva liie concilio Ephesino, cl Chalcedonensi,sed el in quinta,
condcmnat. > Et quia personas privatas suos homi- ac sexla synodo, propriis scripturis et subscriptio-
nes contra legem distrinxisse, vel judicassc Ilincma- nibus suis convictos, nullorumque aliorum accusa-
rus probare non polest: constat, si sui homincs tionem vel leslificationem rcquisitam , secunduci
legaliter rewadiarunt, quod contra legem commise- sacras legcs, dicentes quoscunque convinci scri-
ruut, innoxii non fuerunt. Et qui [supple dicit] se ptttra vel teslibus, legimus damnalos fuisse.
conduxissc Ulos, ut eum ad commissum illud quod Sed et lerlio vocatos, et venire delractanles,
rewadiaverunt, sequerentur,qui noxii fuere probati: (quanlo magis post tot ac tantas commonitiones?)
innoxius rite dici non polesl, elnoxius innoxios fa- omni sacerdotali oflicio etiam absenles invenimus
cere suo teslimonio nequit. n fore privalos. Sed et Joannem Anliochiaeterliae sedis
De hoc quod dicit, S. Gregorium scripsisse a episcopuin, quia blasphemias conlra Cyrillum secun-
Pompeio episcopo < crucialo, crematoque fame ex- dae sedis archiepiscopum per tibellos emisil, terlio
toria confessione [exlorlam confessioncm]: > nos in vocatum, et non adeuntem Ephesinam synodum le-
illa synodo satis superque itlum vidimus corpulen- gimus ibidem fuisse excoramunicaium. Necnon et
tum, atque confessum; et non crucialum neqttei Dioscorum secundae sedis Alexandrinae episcopum
necatum fame ut profiterelur ac subscriberet, vidi- inler caelera, quoniara adversus regularem ordinem
mus vcl audivimus. et ecctesiasticam egerit disciptinam : insuper eliam
De hoc quod dicit: < Ceile si non nocel exlorlai quia mullos libeltos plenos iniquitalibus contra ar-
confessio, non obest extorta subscriptio. > Puto cla- cbiepiscopum suum primae sedis magnae Romaesan-
mare nunc contra illum de ccelo, et clamaturos ini ctissimum el sapientissimura Leonem, sa>piuseccle-
divinojudicio ducenlos qualuordecim sanclos episco- siasticos conculcans canones in concilio oblulit;
pos, qui in Cariliagiuensi concilio decreverunt, ult privatum omni sacerdotali ministerio , ab eodem
< si quis contra suam professionem, vel subscriplio- beatissimo Leone per vicarios suos in eadem magna
liem veneril in aliquo, ipse se honore privabit.» Elt synodo Chalcedonensi; et tertio vocatum, quia sy-
623 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. «50
r.o;lo sc praesentare conleropsit, absentem legimus A si rem probasset, alterum si non essct ab accusatore
fnisse damnalum. Verum dc trina commonitione convictus, non id quod justiiiae cst judex sequalur ;
sacrae leges dicunt, quicuuque tribus auctorilatibtis sed dum miserelur rei, damuel probantem, autdum
judicis convenlus, vel tribus ediclis ad judicem fue- accusatori favet qui probare non possit, addicat in-
rit provocatus, aut uno pro omnibus pereinptorio, id noxittm. Non potest igitur baec dici jttsla misericor-
csl quod causam exslinguit, fueril cvocatus, el prac- dia : in ipsa Ecclesia ubi mavime misereri decet,
senliam suam apud eum judicem, a quo ei denun- leneri quam maxinie dcbet forma justitiae, ne quis
tiatum est, exhibere noluerit, adverstis eum quasi in a consortio commtinionisabstenlus, brevi lacrymula,
conlumacem judicari polesl. Quinimo nec rctra- atque ad lempus parata, vel etiam uberioribus fleti-
ctari per appellationem-negolia possunt, quolies in bus communionem, quam pluriinis debet poslularc
contumacem fuerit judicalum ab ea senlentia quae temporibus, facililali sacerdolis cxtorqueat. Nonne
adversus conltimaces dala est; neque appellari, cum uni indulget indigno, plurimns facit ad prola-
neque in duplum revocari polest. Et hinc S. Gre- psionis contagium provocari? facilitas enim veniae,
gorius ad Maximum Satonilanum episcopum (/. v, incentivum tribuit delinquendi. Hoc eo diclum est,
epist. 103): < Ita, inquil, fac, ut ad venien- ut sciamus secundum verbum Dei, secundum ratio-
dum amplius jam moras non ingeras : ne ipsa te B I nem, dispensandam esse misericordiam dcbiloribus.
magis abscntia obnoxium Iiis quae dicuntur, assi- Medicus ipse si serpenlis interins vulneris inveniat
gnet: et nos inler haec reo [al., in te liaecres] non cicatricem, cum debeat resecare ulceris vitium, ne
solum propter dicla crimiua quae purgare subterfu- lalius serpat, lamen a secandi urendique proposito
gis, sed etiam propter inobedienliaectilpam, durius, lacrymis inflexus aegroli medicamentis tegat, quod
sciticet ul in conlumacem cogat ex concilio ferre ju- ferro apcriendum erat: nonne ista inulilis miseri-
dicium. >Et S. Ccetesliniis dc trina vocatione ad cordia cst, si propler brevem incisionis vel uslionis
Nestorium ila scripsit (epist. 5): < Ilaque quamvis dolorem corpus omnino tabescat, vita? usus intereal?
jam fraler Cyrillus secundis te epistolis [al., epislolis Recte igitur et sacerdos vulnus, ne lalius serpat, a
suis] asserat esse convcnlum, inlclligas volo post tolo corpore Ecclesiae, quasi boims medictts, debet
primam el secundam illius, et hanc correptionem abscidere, et prodere virus criminis quod lalcat,
noslram, quam conslat esse jam terliam, ab univer- non fovcre : ne dum unum excludendum non pulat,
sitale collegii el convenlu Chrislianorum lc prorsus plures dignos faciat, quos excludat ab Ecclesia. Jure
essc sejunclum; nisi mox ea quae male dicta stint, ergo Apostotus divir.o nos hortatur exemplo, dicens :
corriganlur, nisi in eam viam redeas, quam Christus Vide ergo bonitalemet severilalem Dei; in eos quidem
esse[a/., seChrislus esse] lestalur. > Et item in ea- * qui ceciderunt, severitalem; in te autem bonitalem , si
demepistola: < Persequar plane Domini mei [al., permanserisin bonilate (Rom.xi). > Et sanctus Gre-
boni Domini] fidelis servus inimicos : cum Propheta gorius in Regula paslorali (parte m, cap. i, admon.
asserat, eos odio se odisse perfecto (Psal. cxxxvui). 23): < Malorum, inquit, cum incautc amiciliis cin-
Moneor rursus allero Ioqticnte, ne parcam. Quera gimur, culpis ligamur. Unde Jo~>aphatqui tot de
vis ergo respiciam [al., qnem hic cgo respic.], cui anleacla vita prseconiis atlolliiur, de Achab regis
honoris aliquid servem, quando agitur ut mihi lotius amiciliis pene periturus increpatur : cui a Domino ,
spei meaecausa toiialur? » Ipsius in Evangelio verba per prophetam dicilur: Impio prwbesauxilium, el hit
sunt Domini, quibus ait non sibi palrem, non ma- qui oderunl Dominumamicilia jungeris; et idcirco
trem, non filios, non aliquam necessitudinem debere iram quidem Domini merebaris; sed bona opera in*
pracponi(Matth. x). Est enim frcquenler lalis pielas venta sunt in le, eo quod abstuleris lucos de terra
ex qtia nascalur impietas : cum vincenle earum af- Juda (II Par. xix). > Et in homilia Evangelii :
feclu carnis charilali illi quae Detis est, charitas; < Multum, inquit, esl, qttod carnales affeclus inlen-
praeponitur corporalis. Et S. Ambrosius in psalmoi tionem menlis diverbcrant, ejusque aciem obscu-
cxvin : < Est justa misericordia, et est eliara injusla; ,T. rant; sed non dcctinanla reclo ilincris, qui arcam
misericordia. Denique in lege scripltim cst de quo- Dei porlant in menie. >
dam. Non miserebitur iliius. Et in libro Piegnorum Et ne quis dicat, beattim Cceteslinum de lerlia
legis, quia Saul proplerea conlraxil offensam, quia coinmonitione scripsissc ad Nestorinm haerelicum :
miseratus est Agag hostium regem, qiiem prohibue- atlendendum esl quod Hilarus papa dicit (epist. 2) :
ral sententia divina servari (/ Reg. xv). Et si quis; < Quia non mimis in sanctarum tradilionum delin-
latronis liliis dcprecanlibus motus, ct lacrymis con- quitur sancliones, quam in injuriam ipsius Domini
jugis ejus flcxus, absolvendum putet, cui adsil lalro- prosililur. > Et hiijusmodi praesumplor, qui in san-
cinandi aflccttis, nonne innocentes tradit exitio, quii clarum iradilionum pcrlinaciler sancliones delinquit,
liberet multorum exilia cogitantem? Certe si gla- non inter catholicos est computandus, sed cum schi-
dium reprimil, vincla dissolvil; cur laxat exsilia,i smatis est condemnandus: quia sicut in decretis
cur Iatrocinandi qua potest clcmentiore via noni apostolicae sedis scriptumest, quisquis schismatico
eripit facuttaiem, qui voluntatem extorquere noni assenserit, scbismalicusessenegarinon poterit.Quod
poluit? Deinde inler duos, hoc est, accusalorcm et; etsi omnes sacerdoles, et muiidiis asser.liat, damna-
rcum , pari periculo decapite dccerncntes, altcrumi tio consentieiilcs involvit, non praevaricationemcon-
 631 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPI $33
sensus absohit. Non enim crimen minuilur, sed ro-1 >-A tribus promulgalas habemus, non debemus no-
borescit, cum generale fit ex privalo. Hoc eniro Deus ts vum inire tractatum, vel novum exspectare consi-
omnium judicavit, qui peccatorem mundum generafi fi lium.
diluvio inlercmit. Et his bealus Gelasius concinit inin (Lib. LVcap., c. 34.)Necetiam sedem aposlolicam
decretis suis : sicut manifesle ex ejus verbis hic ic in requirendo inquietare, sicut S. Innocentius scn-
possem ostendere, si prolixitalem nou devitarem. l. bens ad Macedonesepiscopos dicil (epist. 27): <Cum
Conclusio qua monslralur non obstante appellatione le saepius, inquit, repcli fecissem (quin scripla vestra)
ferri poste sententiam. adverti sedi apostolicae, ad quatn relatio, quasi ad
Haecomnia suprascripta, ut sacpe commemoravi, i, caput Ecelesiarum, missa currebat, fieri injuriam,
non causa mearum injuriarum, sed evindicatioue ie cujus adhuc in ambiguura senlenlia dueeretur. >
dignitalis mihi commissacmelropolis, contra fratremn El ad Felicem Nuccrianura episcopum (epist. 3) :
Hincmarum contexui : nec sacras leges et regulas is < Slupuimus prudentera virum de his voluisse con-
collegi adversus eum in causis propriis inlentandoo sulere, quae omnibus sunt certa ratione comperla. >
judicium, sed oslendendo qualilatem, ac quantitateran Et S. Zosimns (epist. i) : < Sciat quisquis hoc, post-
suorum excessuum, et mearum commonitionum; et>l posita Patrum, et apostolicae sedis auctoritate ne-
quibus ac quanlis conslitutionibus pertinacem ob-,_ B ' glexeril, a nobis dislrictius judicanduro, et loci sui
jecit conlemptum. Vestra vero Deo placita unani-[_ niiiiiiiic dubitet sibi non constare ralionem, si hoc
milas, coram se recilala vigilanti discernat libra- pulat posl lot prohibitiones impunc posse tentari.
mine : quia licet sacerdolibus canones ignorare nonn Contumeliae enim studio fit, quidquid interdictum
liceat; levior tamen fuerat error, si per ignoranliam n loties usurpatur. > Et S. Ccelestinus (epist. 11);
deliquisset, quam nunc, quia sciens et prudens exx < Quaeenim a nobis res digna servabilur, si de; rc-
consilio el studio sacrarum regularum per conluma- ,- lalium norma constitutorum, pro aliquorum libilu,
ciain Iransgressor exislit, quarum cuslodiam et ob- i_ lieentia populis permissa frangalur? >Et item (ibid.):
servationem professione ac subscriptione sua fir- < Quae enim sola admonilionis auctorilate «on cor-
mavil.. Duplici ergo reatu lenetur aslriclus; qui nonn rigimus, necesse estper severilatem congruentem re-
solum contra venerabitium Patrum, sed etiam contraa gulis vindicemus. > Et (Leo, ep. 1): < Ideo omnia de-
sua venisse decreta lemere comprobatur. Ulrum a cretatia constitula tam bealae recordalionis Innoccn-
igitur Deo medio prolala sententia, eum debeatt tii, quara omniura deccssorum nostrorura quac de
percellere; an veraciier recognoscentem, et humi- ccclesiasticis ordinibus, et, canonum proiuulgala
liter supplicantem absolvere, salvis sanclorum con- ,. sunt disciplinis, ila a vestra dileclione custodiri
ciliorum statulis, et aposlolicaesedis ponlificum exx C debere mandamus : ut, si quis in illa comroiserii,
eisdem sacris canonibus promulgatis, et reservalo0 veniam sibi deinceps noverit denegari. > Et Gelasius
per omnia primae et apostolicaesedis privilegio, acc (ep. 11): < Salis indiguum est, quemquamvel pon-
Rhemorum melropolis jure : quod ex me est, con- ,. lilicem, vel ordinum subsequenlium, banc obscr-
silio, et judicio veslrae unanimilalis comraitto : pro0 vanliam refulare, quam B. Petri sedem videat edo-
modulo.meo sequens dictaB. Ccelcstini ad Cyrillum n cere : satisque conveniens sit, ut tolum corpus Ec-
episcopum de Nestorio (Coelestin.,ep. 10, apud Ba- t. clesiaein hac sibimet observatione concordet, quam
ron. an. 431) : < Sludeo, inquit, quieli catholicae, ,. illic vigere conspiciat, ubi Dominus Ecclesiaetolius
sludeo pereunlis saluti, si lamen voluerit acgriludi- •|. posuit principalum. > Et item : < Non opus fuit
nem contlteri. Quod ideo dicimus, ne volenti corri-;. nova synodo; cum veteris constiluli suflicienterhaec
gere [al., se corrigere], forsitan deessc videamur. forma praescriberet. > Et ilem : < Nunquam cessisse
Nam si et nobis [al., elsi el nobis] suslinentibuss manifeslum est, qualibet necessilaie cogenle, no-
uvam, spinas sibi addiderit, impleatur manentibus,i, viter, quae fuerant salubriter consiiiuia, temerasse.»
stalulis prioribus sui fruclu judicii, coltigat quodd Et S. Gregorius ad Sergium defensorem (epist. 10):
sulco diabolico seminavit, non noslro consiUo, sed d np < Si homo esses, aut aliquam districtionem [ai.t
se perilurus auctore. Probat [al., probet] nos ve- discreiionem] habuisses, ila regularis disciplinae
loces pcdes ad effundendum sanguinem non ha-- debuisses custos existere, ut ea quae illic itlicila
bcre, quando-sibi etiam remediuin cognoscat obla- (. committunlur, ante viudicla corrigeret, quam ad
lum. > Et haecdico non praejudicans veslrae delibe- .. nos eorum nuntius perveniret. > Et post pauca :
ralioni, utriun juxta haec B. Coetesiini verba vera- !. < Nam si quolibet modo in hac re negligens, vel
ciler recognoscens, et huinitiler supplicans, absolvi;. lentus exsliteris, ila in te dislriclissime noveris vin-
an pro lam diutiua pertinaci in contemplu sancta- ,! dicandum, ul quod ex le nescis, poena possis se-
rum regularum perroansione debeat percelii. Quia a canle [a/., reserantej cognoscere. > Et domnus
sicut a regulis pracsliluiis de certis ct roanifestisis Adrianus papa in epistola, sicul audislis, nuperriiae
causis quae in nullo nobis sunl dubia vel obscura a direcla : < Fidelium, inquit, relalione comperirous,
nuUa aul negligenlia aut praesumplione debemus is quod lua fiaternilas debitura vigorem in provincia
discedere, sicul Lco ad Anaslasium scribens (epist. (. Rheiuensi non agitans, multa rcprebensioue dignis-
'84) dccrevit: ila de quibus diflinilivas senteniias, j sima a luis comprovincialibus convalescant. Cujus
nutla possunt ralione convelU, a sanctis Pa-
»- rei giatia negligentiam veslram his apostoUcisafla-
quae
633 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. 634
tibus excitamus, ut secundum venerandorum cano- A et retinet. > Quam synodum Sardicensem aposto-
num rcgulas, ila omnium omnino comprovincialiiim lica sedes per Osium Cordubensem, el Gentlum
tuorum synodice, salvo sanctae Romanae Ecclesiae Capuensem, el Calepodium Neapolilanum episco-
privilegio, reseces vitia, ut privilegii lui coram Deo, pos, suos vicarios confirmavit: et Ecclesia nihilo-
nostroque judicio non raerearis sustinerejacluram.> minus subsequente conGrmatam tenuit semper, et
Et quia frater Hincmarus saepe non in canonico retinet.
jndicio, nec pro cerlis causis, sed pro animi sui
SENTENTIA DEPOSITIONIS
motibus, irregulariter sedem aposlolicamappellavit,
et prosequi appellalionem suam, eliam irregularem HINCMARILAUDUNENSIS
neglexit: si regulariter nunc appellare votuerit, sic Ab Hincmaro metropolilanoRhementiin concilio
submisse et lemperate legum el canonum sunt ex- Duziacensi pronunliata.
sequendx senlenliae, ut et ipse comedat fructus viss [ApudLabb., Concil.tom. VIII.)
suae, suisque consiliis salurelur, et sedes apostolica Hincraarus Rhemorum episcopus dixit: Nunquam
secundum sacros canones, ut dignum est, honore- vellem in eum me judicare oportcret; el ulinam
tur; et nos pro dissolutione regutaris disciplinaere- nec ordinare conligisset, de quo semper timui, quod
dargui non mereamur. Nam de appellatione Con- B nunc video, poslquam eum sibi saecutum rapuit,
stantinus Aug. ad Calnlinum decrevit hoc modo. et ei frequenler scriptum pracdixi: Qui mentis ett
< Moratorias dilationes, fruslratoriasque non tam durm, corruet in matum (Prov. xxvm). Sed quia ipse
appellationes quam Iudiflcationes admilti non con- sibi jtidicium ferri exegit: vestra unanimitas dicat,
venit. Nam sicut bene appetlaniibus ncgari auxilium si ego pro praemissis causis eum jndicavero, utrum
non oportet; ita bis conlra quos merito judicatum vos illum mccum unanimiter judicabilis, an non ?
est, inaniter provoeanlibus differri bene gesta non Et singillatim episcopis respondentibus, se illum
decet. » Et ex interpretatione Jegis Valentiniani, una cum eo judicaluros, Hincmarus Rhemorum
Valentis, et Graliani Aug. ad Ciaudium : Lex ista episcopus dixit: Et postquam ego judicio, secun-
hoc dicil: Cronopiura episcopum a multis episcopis dum morem ecclesiaslicum subscripsero, subscri-
fuisse damnaturo, et studuisse eura, ante judicium, betis mecum eidem judicio ? Responderunt, quia
sententiam quae proferebalur, appellatione suspen- quod cum eo judicaverint, se juxta morem eccle-
dere : a qua sententia, quia juste prolala fuerat, ap- siaslicum fore subscripturos. Et lunc leclaesunt in
pellare minimedebuissel. In qua eura gravi mulcta, id synodo ab Adalgario diaconosenlentiaecanonum, ita
est quinquaginta libras argenti addictum fuisse di- eo dicenle: Sardicensescanones decreverunl (can. 3):
cit. Quae tamen summa ipsitis mulclae, non fisco <Ut si aliqnis episcopus judicalus fuerit in aliqua
prodesse jussa est, sed pauperibus erogari. Unde causa, et putet se bonam causam habere, ul ite-
apostolica sedes discernet, si appellans episcopus rum concilium renovetur, si vobis placet sancti
bonam causam habebit, velut decrevit Sardicense Pclri memoriam honoremus, ut scribalur ab his
concilium (can. 3): <Si, inquiens, aliquis episcopus qui causam examinarunt, Julio Romano episcopo,
judicatus fuerit in aliqua causa, ct pulat se bonam et si judicaverit renovandum csse jiidieium, reno-
causam habere, ul ilerum concilium renovetur, si vetttr, et det judices : sicontra probaverit lalem
vobis placeat, sancli Petri aposloli meraoriam esse cansam, ut non refricentur ea quae acta sunt;
honoremus, ut scribalur ab his qui causam exami- quae decreveril, eonflrmata erunt. > Et Innocentius
narunt, Julio Romano episcopo : et si judicaveril papa decrevit (epist. i), ut < Si majores causa? in
renovandum esse judicium, renovelnr, et det ju- medio fuerint devolulae,ad sedem aposlolicam, sictit
dices. Si aulem probaverit talem esse causam, ul synodus staluit, et velus consuetudo [al., beata
non refricentur ea quae acta sunt : quae decre- consuet.] exigit, post judicium episcopale referatur.t
verLt, confirmala erunt. > Et hinc in can. i et 7 El Bonifacius papa dicit (epist. 2): < Nos per omnes
ordo appellalionis episcopi post episcopale judi- ,. provincias litteras dirigemus, ne excusationem sibi
cium ad apostolicam sedem describilur. Quem eo- ignorationis jure Maximus obtendat, ut ad provin-
dem modo exsequendum Innocenlius, Bonifacius, ciam venire cogalur, et illic se constiluto praesen-
el Leo in decrelis suis ex eisdem sacris canonibus tare judicio. Quidquid aulem veslra charitas de hac
apertissime promulgaverunl. Unde elGclasius scribit causa duxerit decernendum, cum ad nos relatum
(epitt. 11) : < Confidiraus quod nullus jam vera- fuerit, nostra, ut condecet, necesse est auctoritale
citer Chrislianus ignoret uniuscupisque synodi con- firmetur. > Et S. Leo papa decrevit (epitt. 87):
slitutum, quod universalis Ecclesiae probavit as- < Si quae, inqttiens, aliae emerserinl causae, quaead
sensus, nullara [al.t non aliquam] magis exsequi slatum Ecclesiarum, et ad concordiam perlineant
sedem oporlere [al., prae caeteris oporlere]., quaro sacerdotum, illic sub limOre Domiiii volumusven-
primam, quae et unamquamque synodura sua au- tilenlur; et de componendis atque couipositis om-
clorilate confirmat, et continuata moderatione cu- nibus ad nos relalio plena mitlalur: ut ea quae
stodit, pro suo scilicet principatu, qiicm bcalus juxta Ecclesiarum morem jtiste et ralionabilitcr fue-
Petrus apostotus Doraini voce perceptum, Ec- rint diflinita, nostra [«/., mea] quoque sententia
clcsia' uUiilominus subsequente, el tcnuit seropcr, roborentur. >
 £35 HINCMARIRHEMENSISARCUIEPISCOPI 626
Tunc Hinemarus melropolilanus Rhcmorum epi- A sedis papae, Hincmarus, Hardtiicus, Remigius, Fro-
scopus legens, dixit: Hincmarus Rhemoruin episco- (arius, Wlfadus, Berlulfus, Adalardus, Ansegisus,
ptis Hincmarum liactcnus Ecclesiae Lauduncnsis Franco, Hildcgarius, Advenlius, Gislebertus, Ilodo,
episcopum evangelicoe verilati, atque aposlolicae Raiuelmus, Engenoldus, Joannes, Wallharius, Wil-
aticloritati in perlinacia pracsumplionis illicitaeex- lebcrtus, Hildeboldus,Berardus, Ingihvintis.episcopi,
communicalionis repiignalorem; et sanclorum ca- qni cum diversarum ecclesiarum legalis, in synodum
iioniim venerandornm conciliorum, et decretorum apud Duziacum Rhemensis parochiae, in noroine
sedis aposlolicac, ex eisdem sacris canonibus pro- - Chrisli convenimus.
mulgalorum, transgressorem; et ecclesiastici ordi- .Diutinis, ac multis, gravissimistpie, atque fre-
nis ac regularis disciplinae in conlemptn privilegii quentibus ab insolentiis llincraari Laudunensis, vcxa-
suae metropolis conlra sacram Nicaenam synodum, tionibus fatigati, quem nec meiropolilanus suus, qui
contraque caelera sancla eoncilia, et decreta se- orphanum benigne illuni uutrivit, in clericura to-
dis apostolicac novum impugnalorem : veternosis tondit, lilteris erudivil, per singulos gradns, eleclior.e
faecihus corrupliim, sedilionis scilicet Chorae, ac cleri et plebis Laudunensis Ecclesiae, cum favore
post Nicaenaesynodi constilutionem, qnorumdam domni regis Caroti, ad apicem episcopatus provexit,
stibjectorum rebellionis eonlra potiores suos resu- mtiltifarie muliisqiie modis el verbis, et scriptis
scilatorem; et contra ordinem ecclesiasticum ac commonittnn, corrigere non pottiit. Quein domni
regnlarem disciplinam professorem ac subscriplo- nostri regis Caroli benignitas multorum bcneficiorum
rem; necnon et canonicae professionis ac sttbscri- largilionibtis, et casligationibiis , ad cpiscopalem
plionis suae praevaricatorem ; sacraeque Scripturae mansuettidinem, et gravitatem attrahcre non prae-
adulteratorem, et verborum calhoticoriim inlerver- valuit: et nec ipse, neque inelropolitanns suus ad
sorem, et imposturalorera. Regiae siquidem sub- hoc eum compellere poluerunt, ut clericis ac laicis,
jectioni, et honorificeniiae contra regulam aposto- quibtis injusle fecerat, quod lex, et juslitia diclabat,
licam resultalorem; perjtirum quoque, seditiosum, restilueret. Sed potms quicunque ad regem, vel ad
et rerum alienarum ac facultatum pervasorem, ca- metropolitanum suum se contra eum reclamavit,
lumniatorem, ac injuriarum reum; et post tertiam ncquaquam cessavit, donec eos penitus cxterminavit.
vocationem a metropolitano suo ad synodum evo- Cui etiam synodales invecliones, ut a conlumacia
catum; itemque ab ipsa synodo per ter, ternis epi- el levilate sua resipisceret, et bonum nomen, qnod
scopis, ternisquc presbyteris, ac lernis diaconibus aposlolica regula episcopum etiam ab his qui foris
ilerum evocatum, in diutina contumacia sua per- _ sunt, hahere jubet (/ Tim. m), mornm probitate, et
tinaciter persislentem, et non resipiscentcm; el ad ordinis sui religione oblinere, el bonorum operum
objecta sibi regulariter respondere conlemnenlem. exemplum demonstrare sltideret, pcrsuadere non
Per Dominura noslrum Jesum Christum, cujus evan- potuerunt. Quem etiam bumana verecundia a suis
gelicaeveritali, perlinaci praesumptione perniciosac repreliensibilibus, cl improbabiiibus aclibus, ut non
excoramunicalionis repugnavit, judicio sancti Spi- vituperaretur minisierium iiostrum extraliere ncqui-
ritus, qui tocutus est in beatissimis aposlotis, ct veriml. Quem vestrae paslremo aposlolicaeepistolae,
apostolicte sedis ponlifieibus , quorum doclrinae, obteslaliones, el commonitiones corrigere, et ad
atque decretis causa suae injuriae crudeliter et con- obedienliam debitam flectere non potuerunt.
tumaciter obviavit, secundum sacros sanctorum Tandem quod non sine gemilu el cordis dolore
conciliorum canones Spiritu Dci conditos, et lotius
dicimus, quoniam aliud medicamcnlum quo sana-
mundi reverentia consecratos, qttibus saepe cor- retur, reperire ncquivimus, ab ordine sacerdotali
replus, et non correclus, multoties rcsultavit, -. et removimus : sicul in gestorum scrie sanctitas vcstra
ideo ipse conlra se elicuit canonicam damnalionis inveniet, hunc fralrem, el venerabilera
quam per
proferri sententiam : episcopali honore ac dignilale coepiscopum noslrum Actardum , qui nobiscum re-
privalum judicio, et onini saccrdolali officio spo- D sedit in synodo, auctoritati veslrac dirigimus. Quia
liatum decerno : reservalo per omnia juris privi- diutius nec sibi commissa Ecclesia, quae sub eo vc-
legio domni et Palris nostri Adriani, apostolicae luti sub gravis^imo fascc gemebat, itlum porlare ;
ac primae sedis papac : sicut sacri Sardicenses nec aliaruniEjclesiarum rectores, sine reprehensione
canones decreverunt, et ejusdeni apostolicae sedis insolentias ejus ferre; nec regiacdignilalis poteslas,
ponlifices Innocentius, Bonifacius, Lco, ex eisdem vel regni unanimilas, cjus inquieludinem ac dcho-
sacris canonibus promulgaverunl. noralionem sustinere valebat. Dc quibus quaedam,
ei juxla pluralilalem aliorum excessuum, in praefata
EPISTOLA SYNODALIS gestorum serie pauca invenietis : qnia et pro lempo-
AD ADRIANUM PAPAM ris brcvitate, quoniam isdem Hincmarus constiini-i.
Sub nomine concilii Duziacensis ab Hincmaro sibi die noluil venire ad synoduui; et domnus rex
Rltemensiscripta. ctiin qiiibusdam episcopis ad colloquium fratris sui,
v pro reconciliatione filiorum cjus, ad palrem iUorum
(ApudLabb.,ibid.)
Dominosanclissimo ac reverenlissimo Palri Adria- et fiatrem smim fesiinare accelerabal; ne commola
no, sanctaecalholicccet apostolicacRomanacprimae sediiione carnc propinquos- iitler se compiignante*
637 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSA HINCMARILAUDUN. G38
Christianorum parricidalis sanguis effundcretur [/«</., A Sed et plura sunt alia, quae nobis longum est scri-
effunderet]; et hac de causa ecclesiarum Dei res bere : lanltim de liis quse in petitione domni regis
scinderetur, el sacerdolum ac servorum Dei facul- contra eum in synodo data conlinenltir, judicia ler-
lales diriperentnr, et pauperes depoputarentur. Ve- minavimus : reservato per omnia juris privilegio
rum et ipsum Hincmarum ad hoc perducere multum aposlolicaesedis, ac vestro judicio : sicut sacri Sai-
laborantes non potuimus, ut secundum ralionem et dicenses canones, et decreta sedis apostolicaeponti-
aucloritatem atl objecla sibi redderet raliouem. Scd ficum, Innocentii, Bonifacii, el Leonis, cx eisdem
obslrependo clamoribus, et incondilis vocibus, ea sacris canonibus promulgala decernuni. Ea vero quae
quaeverbis confnebatur, et in scriplis suis professus metropolitanussnusel jam in altera (Nonexslutsche-
fuerat, iterum denegabal, el ea quaenegaveral, ile- dula oblata synodo apud Attiniacum), et nuper in
rum falebalur. isla synodo ad correclionem illius, quem per se non
Proplerea praemissis [praelermissis] aliis, quae in valebat corrigere, legenda olilulit, idcirco auclori-
geslorum serie invenietis, et quae in plitrimis sui lati vestrae dirigimus, ut cxpressius et certius, seu
metropolitani epistolis, ct quae in ipsius Hincmari plenius, faslum el auimi ejtts duritiam, et irrevoca-
scriptis habenlur : intermissis etiam quamplurimis bilem ipsius Hincmari perlinaciam cognoscalis; et
plurimorum querelis, qui datis petilionibus insynodo B non praepropere, vel immulare, ac inconsulie, sed
adversus eum querebantur, lam de clericis el laicis satis coacte nos in eum, ipso compellenlc, damna-
ccclesiaesuae, quam et de parochianis presbyteris, tionis senlenliam prolulissc.
el liberis hominibus, non solum suaeparochiae,vertnn Uniie obnixe precamur vcstram auctoritalem, ut
et aliarum parochiarum. Intermissa nihilominus a tanto hujiis incorrigibilis pestis laedio, nos eliam
ralione de auro, et gemmis quampturimis et pretio- suo judicio, qucm longius supportare nequiviinus,
sis; et muliis ac variis ornamentis ex auro et gera- liberel: sccundum decrela Bonifacii et Leouis, ea
mis compositis, qtiibus Pardulits episeopus decessor quaejuxta eeclesiasticuin morem, prout inlelleximus,
illius allare sanclaeMariaeLaudunensis Ecclesiaepul- non inimico auimo, velaliqua cupidilate, aul gralia
clire satis ornavit : quod iste defabricavit : el sicut depravati, juste et rationabiliter diflinivimus,vestra
miiiisteriales ipsius ecclesiac dicunt, indc mngas ad quoqiie senleiilia roborando. El si forle, quod non
spatas, el balteos, et calcaria, atqtie Iigaluras hosa- pulanius, visiimvobis necessario fuerit, ul secundum
rura, quas hosobindas dicunl, fieii jussil; et suo Sardicences canones renovetis judicium, el delis ju-
fralri, et quibus sibi placuit dedit. Sed et de auro dices, scribendo episcopis qui in finilimis et vicinis
purissimo ex calice, quod praefatus decessor suiis r> provinciis sunt, ut etipsi diligenter omnino reqni-
eidem ecclesiae conlulit. "Necnon et de atio auro, rant, et juxta fidemveritalis difliiiiant. Vel si decre-
verum et de argento ipsius ecclesiae; sed et de ca- veriiismiliere a latere vestro habenles auclorilatem
sulis pretiosis, quasdedit quibus sibi visum fuit. Nec- vestram, qui cum episcopis judicent, eo in gradu
non et de sacrato panno optimo ex allare sanctae adhiic non restituto , sicut sacri Sardicenses cano-
Mariae,quem ad saecularesusus dcdit: el alia pluri- nes praecipiunt, non abnuimus. Licet, quantum pos-
ma, quae ad rationem el judicationeni raillere non sumus, redire ad laborem quo diu vexali sumus,
concurrimus. refugere cupiamus : et ea qua; propler verecundiam
Sicut nec de seditionibus aliis, praeter eam de sacerdotalis reverenliae legi polius, quam publicari
qua rex eum accusavil per scripluram, praesens oplamus, si valuerimus.adpluriniorum noliliam de-
praesentem in synodo : in quarum una ipse fuit, ferri modis oinnibus resiiltemus.Verumtamenquanta
et vcniens cum pluribus armatis hominibus, et possumus dcvoliouis humilitate dcposcimus, ut etiam
permista vulgi multitudine, cum gtadiis et fustibus in hac causa nobis canonicam diflinilionem serve-
ad inansum ubi mulier comilis regis, nomine Nort- lis. Videlicet ut si, quod non credimus, ea qiue re-
manni, de parlu more femineo jacebat, ejecit eam gulariler diflinivimusprout sacras regulas inlellexi-
inde, el omnia quae ibi habuit, aurum, argenlum, D mus , vobis praesentaliler non placuerit veslra sen-
vestiincnla, pannos pturimos, annonam, vinum, et tenlia roborare, non antea communione saccrdotali,
generis diversi ac sexus pecuniam, sine raisso, vel a qua separalus est restituatur, anlequam, secun-
litterie, aut verbo regis, in sua parochia, et missa- dum regulas el leges, in provincia, in qua causae
lico, illi per violentiam abstulit : sicut in petitione gestae, et judicatae siint, requiranlur. Quia usque
ipsius Nortmanni nobis porrecla in synodo conline- ad nostra tempora nulla Palrum difiinitionehocEc-
tur. In altera vero seditione quae ipsius jussione fuit clesiis Galticanis et Belgicis cst rierogatum : prae-
concitata, sicut illi dicunt qtti in ea fueruiit, unus serlim quia decreta Nicaena, sive inferioris gra-
homo fuit occisus. Nam quia domnus rex cuidam dus clericos, sive episcopos ipsos, ut Africanun»
vassallo de Laudunensiepiscopio, nomineAmalberto, scribit concilium, suis nietropolilanis aptisshne
cui bcneficium reddere jussit, quod ab eo injuste commiserunt. Sicut ei S. Bonifacius exponit, scri-
tulcrat, praecepithominibussuis et familia; episcopii bens ad Hilarium Narbonensem episcopum (epist.
Laudunensis illuc ire cum armis et fuslibus, et inde 3) : < Convenit nos , inquit, paternarum san-
illum ejicere : sicut et factum est; et fugato eo, clionum diligentes esse custodes. Niilli etenim
IKIUS houio ibi fuit occisus. videtur incognita synodi conslilutio Nicaena;,qnss
 (139 HINCMARIRHEMENSISARCHIEPISCOPl 640
ita praecipit, ut eadem proprie verba ponamus. Per A . vcl poslulalione, apostnlicae scdl subrepliim fucrii,
unamquamqiie provinciam jus mctropolilanos singu- ul idcm conlemplor el conculcator sacrormn cauo-
loshabercdebere; ncccuiquam duas esse [at., posse ntini in gradu reslilulus, aul innoslrasprovincias ad
esse] subjeclas. Quodilli, quia aliter credendum non audienliam remillalur, aut sinc audicntia in rcsti-
est, sanclo Spiritu stiggerentesibimet, censuerunt. > tulione manere jubealur, ut cum venia vestra dica-
Et paulo post: < Quod idcirco dicimus, ul advertat mus, ulterius quod isdem ab ipsis ordinationis suae
charilas lua, adeo nos canonum prsccepla servare, primordiis semper quaesivil,ut in nostris provinciis,
ut ila constitutio quoque noslra diffiniat, qiialenus iiullius eoercilionis respei tu qnidquid vellct, liccn-
inetropolilani sui unaqiiaoqueprovincia in omnibus ter agcre posscl, sciens JIOSde singulis Romammit-
rebus ordinalionem semper exspcctet. Prudentissi terc non posse : usquequo iidem sancti Palres no-
me enim sancti Patrcs noslri justissimcque vide- slri, qui adlmc nobiscum in suis constilutionibus
runt, i ut Africamim concilium ad Coelesiinumpa- vivunl, et scciindum tramilem sanctarum Scritura-
pam scripsil \conc. Af. cp. ad Coelesl.] < Quicunque rum, tradilibncmquc aposlolorum, praevenli, ac in-
uegotia in suis locis ubi orla sunf, finienda : nec uni- spirati gratia sancti Spiritus, de hujusmondi faclis,
cuique prcvincia; gratiam sancti Spjrilus defuluram, quaeinsolens, et transgrcssor sacrarum legum, ac re-
qua tcqiiilasaChrislisacerdotibusetprudentervidea- B gularum Laudunensis Hincmarus noscilur perpe-
tur, et conslaniissime tenealur. > Maximeaulem cum trasse, certa pracfixerejudicia, cum domir.o indeju-
diflinitione ac patrocinio sanctaeel aposlolicaesedis, dicaturi adveniant, de ipsius in episcopali cura ma...
secundum lcges el Africae provinciae canones, illud ordine perpelratis, ac perpelrandis cxcessibus, sicut
ralum haberi posse ostendatur judicalum, < ubi te- haclenus actibus ejus conhibendo non conimiinica-
sljum neccssariae personaeabsque sexus, vel senec- vimus; ilain postmoduro nulla de co judicia deccr-
tulis, seu infirmitalis, velmullorum aliorum excusa- ncmus.vel quainciinqueproclamaiionem aptid quem-
tionc impcdiuientorum, possunl adduci. > Quoniam cunque faciemus. Vival sibi sicut vuit, consotanle
nemo nisi anlscriplura, aut testibus, legaliter ac nobis ac consulente Apostolo, qui dicil: ATo/i.'«
regulariter potest convinci: sicul Hincmarus suis communicnreoperibus infructuosis tenebrarum, ma-
scriptis, ac subscriptionibus , el idoneis testibus est gis et redarguie (Ephes. v.). Egimus e.niuide illo pro
in synodo coram nobis conviclus. modulonostro. Quia sicut B. Augustinis exponit,
Quia ergo nos , quantum scimus et possumus, < duobus modis nos non niaculat malus, sciticet, si
privilegium sanelae acprimae sedisRomanae,,el con- non consentianuis ejus operibus malis ; et si ea re-
servare, el obaudire, et extollere cupimus, atque dargitamUs. > Non consensimus quidem : imo et
salagimus, < pro suo scilicet principatu , quem B. C I ejus opera rednrgiiimus; et quem corrigcre non po-
Petrus apostolus Domini,voce perceplum, Ecclesia luimiis, jiidicatiun a nobis Dci medianle senienlia,
iiihilomiiiussubscqueiile et tenuit semper et reli- diffiiiitionisveslnc judicio reservavimus : et sub ge-
net: > scrvet veslra paternitas , et a Deo in prima storum scrie, quaeacla sunlper vcnerabilem cpisco-
sede constituta auctoritas , nobis , filiis et subjeciis puin noslrum Aclardu.m, qui synodalibiis diflinilio-
sibi episcopis ecclesiaslica privilegia, a sacris cano- nibus nostris interfiiit, palernilati vcstrae dirigimus
nibus, et vestris decessoribus, ac pracdecessoribus [Locus corruptiis]. Quod ct de Rothado faccrcmus,
conservala. Quatcnus et aposlolica sedcs proprium si legatis nostris facultas transcundi Alpes in illis
vigorem retineal, eta se conccssa aliis sua jura non temporibus concederclur. Creditc crgo fidei nostrae,
mintial. Sicul B. Grcgorius scribens ad Domiiiicum quia non ioimico aiiiino, vcl aliqua cupiditale, aut
Carlhaginensem episcopum [episl. 39.]: < De eccle- gralia depravali eum judicavinius : scd ipso mullis
siasticis, inquit, privilegiis quod vestra fraternitas et maximis, alque dittiinis cxccssibus nos compcl-
scribit, hoc poslposita dubitalione teneat, quia sicut tente : ac per hoccredite, juxla Sardicenscs cano-
noslra dcfendimus , ila singulis quibusque Ecclesiis nes, posse suflicere, sicut rcgulariler negolio termi-
sua jura servamus : nec cuilibel favente gralia, num imposuimus,nostrum judicium vestra roborante
ultra quam merclur impertior; nec ulli hoc quod D ' senlenlia.
sui juris est, ambitu stimulanle derogabo [at.. de- (Flodoard., /. m, c. 21.) Venerabilem denique
rogo]; sed fralres mcos bonorare per omnia cupio, fratrem, et coepiscopum noslrum Aclardum, quem
sicque sludeo eos in honores subvehi [al., honore clerus et plebs metropotis EcclesiaeTuronensis, ,in
singulos subvehi], dummodo non sil, quod alteri eadem ecclesia baptizatum, tonsum, et nutritum, ac
jurc ab allero possil opponi. > Et ad Natalem Salo- per singulos gradus ad ordincm cpiscopalus prove-
nitanum episcopum : [indtct. 10, ep. 37.] < Quod ctum, sibi incardinari deposcit : qiicmqiie veslra
vero dicitis vestris lemporibus [al., nostris lempo- paternitas nobis incardinandum, etiam si locus eye-
ribus.] debere servari, qnae a decessoribus quoquc niret in noslris rcgionibus in melropoli recommen-
[al., a meis quoquedecess.] tradilaetcusioditasunt: davit, aucloritali vcslracremiltimus. Quatenus illum
absit a roe ne slalula majorum consacertlolibiismcis in praefala melropoli, eo, si vobis placet, lenore
in qualibcl ccclesia infriugam : quia mibi injuriain archiepiscopum incardinetis, ul posl dccessum illius
jacio, si fratrum nieoruni jura perturbo. > pracfataemclropoli ecclesiaccleri ac plebis clectionc,
Et si forle, quod absil, cujusciiiiquc stiggestione sicul regulac sacrae praecipiunt, et velus consueiudo
frtl OPUSC. ET EPISC. IN CAUSA IHNCMARILAUDUN. 642
cxigil, a suffragancisct provincialibtis cpiscopis ibi- A Iropoli, co, si vobis placel, tenorc arcliicpiscopmn
dem mctro|>oli(anis ordinctur cpiscopus (Adrian., incardiiictis, ut posl dcccssimi illius, pracfalae inc-
cp. 2 ad cpisc tynod. Sitession.) Quem licct, juxta tropoli ccclcsitc, clcri cl plcbis clectione, sictit rc-
Antioclicnoscaiioncs pcrfecto concilio, alquc scciin- gulac saciac prcccipiunt, ct vctus consucludo cxigil,
diim aposiolicas vcslras littcras vacanti Ecclcsiacin- a sulfragancis ct provincialibus cpiscopis, ibidcm
cardinarc posscmus :quia lamcn Tiironcnsis Ecclc- mciropolilanus ordinctur cpiscopus.Qucm liccljuxta
sia cx aniiquo mclropolis, ct bcali Marlini mcritis Anliochcnoscanoncs perfeclo concilio, atquc sccun-
famosissimacl honorabilis scnipcr cxslilil, cl prac- dum aposlolicas vcslras litlcras vacanti ccclcsiaein-
falns fratcr uostcr Aclardus veuerabilis cpiscopus cardinarc posscmus : lamcn quia Turoncnsis Ecclc-
gcnio pallii » a bcnignitalc vcstra csl honoralus : sia cx anliquo mctropolis, ci bcati Marlini mcriiis
ralionabilius vidiinus, ul pctitionc ctcri ac plebis famosissima, ci honorabilis scmpcr cxstitil; et prac-
ipsius ccclcsiac,cl conscnsii nostrac unanimiialis, ac faius fratcr nosler Actardtis vcncrabilis cpiscopus,
favore domni noslri Caroli rcgis gloriosi (Adrian., gcnio pallii, a bcniguilaie vcstra cst honoralus :
epitt. 28, ad Carol.), ac vcstra auctoriialc cidcm ralionabilius vidimus, ul pciitionc cleri ac plebis
incardinctiir Ecclcsia1. Dcus noster sanciitatcm ipsius ccclcsiac, cl conscnsu nostiac tiiianiniitatis, ac
vcstram acvo longiorc oranieni pro nobis cusiodiai, B favore doinni noslri Caroli rcgis gloriosi, a vcslra
doniinc rcvcrcntissimc Palcr in Doniino. Dala aucloritalc cidem iiic.irdiuciiir ccclcsiae.
vin Idus Scplcinbr. pracsculis quartac indicliouis. Dc cansa vcro fratris llincmari, siiflicicnlcr vobis
gcstorum scrics , quaiii pcr liiinc vcncrabilcm fra-
irein ct cocpiscopum noslrum Aclardum,- syuodus
EPISTOLA IIINCMARl RIIEMENSIS in parochia Rhcnicnsi iiupcr habila , vcsirae auclo-
riiati transmiliil, plcnam nolitiam intimabii. Cui
Ab AUIUAMJM PAPAM. post omnia gcsla , qtiae dc illo gcrcmla fucrc, ciim
aliis cpiscopis ct conlialiibus noslris, apud domiiiim
(ApudLabbeumubi supra.)
rcgcni obliuuil [leg. liilctttr oblhnn], tit qiiiciinque
Domino sanctissinio ct rcvcrcntissimo Palrumi dc clcro, vct dc lamilia Laudiinciisis Ecclcsiaectim
Palri Adriano, primac scdis apostolicae ct univer- illo pcrgcrc vcllct, liccntiam babcrcl. Qticm utiuam
salis Ecclcsiac papac , lliiicmar is, nominc noni non vidisscm, minimc auleiii illum rac ordinarc in
nicrito Rhcmoriim cpiscopus, ac plcbis Dci faniuliis. cpiscopumcontigisscl, per queni tantiim scandalum
Vciicrabilcm fratrcm, cl coepiscopum nostriinii /-, p in nosirariini provinciarum ccclcsiis, cl in rcgno in
Aciardiim, sicul vcsira dignalio cxiguiiali mccelilic- quo dcgiiiius, sinc ulla neccssilatc commoliim, cl
ris suis praeccpil (Adrian. cpist. i, ad lliiicm.), in diutino lcmporc hactcnus csi pcrdiiralum. Adco ut
grcmio dilcciionis susccpi, ct a paganis Norlmanuis, noii inconvcnicnlcr dc co diccrc posscm : Uoniim
nccnon ct a pscudochristiaiiis Britlonibiis du sua cral ci, si nalus non fuissct homo illc : qui pro co
scdc cxpulsum, conscnsii coepiscoporuin Rhcmciisis ul ad cpiscopalcm gradum provcclus in rcligionc
provincia1, ac favorc domiii nostri Caroli rcgis glo- proficcrcl, sub qua nulriliis fucrat, pompas ct illc-
riosi, in vacantc ccclcsia ).Moriucnsi| diccccsecs; ccbras saiculi cccpii scqui, ct fainiliariiatcs, ac con-
noslraclocuin sacrilicandi, ct cpiscopale iiiiiiisteriiim, tiibcrnia sneenlariiini dclcctari; dc ncgoiiis saccula-
pcragendi conccssi : ct sccuiiduin Sardiccnscs ca- ribus scrniociiiaiiones frcqucutarc; cupidilatcm cl
noncs (can. 3, 13, 21) iiumoraudi licciiliaui dedi : avariiiam, non soliiin pccuniae, scd cl altiludinis, ac
eldc rehus ac facultatibus cjiisdcm ccclesi.e, larga lurpis lucri cmoluincnla scctari; mcas, cl quoruni-
bcncvolenlia hiimanitatcm cxhibcri pra?ccpi: usipie cunqiic corrcplioncs aspcrnanier cl liulignantcr
dum aptus ci conveniens sibi locus cvcuiret, uhi nccipcrc , ct in scnsu ac sapicntia sua confidcrc ;
scciindum pr.Tceplioncnivcstram posscl iucardinari. sicul inulii, prohdolor! in noslris rcgionibus sciunl.
In qua vacanic ectlesia diecceseos uosir.c sccimdiim j) D El ut alia pluriina spccialilcr coinpuiarc oniitlain,
aposlolicas lilleras vcslras, incardinari non potuil; quae pcr pturcs annos in limorc, ct cordis dolorc,
qui.t rcs Ecclesiac Namiielensis •a paganis residu.T, dc illius moribus cl improbabilihtis actibus, ct ctiani
longc ab Ecclesia Moriucusi lUieinoiutti provinciic huinana vcrccundia dc insolculiis cjus siistinui:
(listant, cl in diiabus provinciis rcgularitcr conscribi sa>pissimcilliim cl vcrbis , cl scriplis, familiaiiier
noii potcrai. Nmic aiiicin ipiia clcrus cl plcbs mc- ct pcr mc, ct pcr comiiiuucs familiarcs nostros cor-
tropolis Ecclcsiae Ttiroiicnsis, iu cadcin ccclcsia ripicns, ct ad rccogiiiiioncm, vci corrcctioiicm ad-
baptizatiim, tonsiiin, cl iuiiriium, ac pcr singiilos duccrc non valcns; dc liis patica commcmoiabo,
gradus ad ordiiicm cpiscopalus provcclum, sibi cum qu;c antc qiiadricimium in pejus proliciens, cl cx-
incardinari deposcil, qiien» vcstra palernilas nobis crcsccns, cum viriuic laborarc cccpii, ut catlcrci.
iiicardiiiauduin, eliain si locus evcnircl in noslris Ca>pilciiiniclcricos el laicos, qui cum clcgcranl,
regionibus in niciropoli, commciidavii, aucloiiiali pcr varias occasioncs allligcrc; ct ab cis, quae ha-
vcsirac rcniiitiinus : quatcnus illuin in prajlala nic- bebant, vcl acquircrc polcranl, pcr divcrsa ingcnia

» Gcniiimnallii vocavil Grcgorius (lib. vu, epist. 131) doics cjus Ct significalioncs.
 643 HINCMARIRIIEMENSISARCHIEPISCOPI 644
subripere, et, uldicam aperlius, rapere : indeqtie A potuit: scd ut homo rtesciens quod fulurum erat,
illos dc loco, in quo nulriti fuerant, exlerminarc, istum per improvidentiamordinavi, el divini judicii
et alios pravaeopinionis ex diversis provinciis rcci- non injusti minisler exstiti: quia , sicut timeo, aliis
pcre. Unde afllicli tam clerici, quam laici de sibl peccatis meis lioc esse promertii. Quanquam el san-
commissa ccclesia , cceperunt se reclamare ad do- cli apostoli cum B. Slephano, ct aliis diaconibus,
mnum regem, et ad meam exiguitalem : pro quibus Nicolaum ordinaverint, nec tamen diclis cl factis
satis superque laboravi; sed aut parum, aut nihil illius improbabilibus poslea manifeslis, per manuiim
profeci. Isdem aulem pro reclamalione suorum suarum imposilioiiem communicaverunt (Acl. vi).
hominum conlra domnum regem commolus, de Sicut nec Samuet culpam conlraxit in ordinalione
rebus a Norlmanno invasis, quas ipse regi sine meo Saul: quem divina jussione a se onlinatum, et a
ac coepiscoporum mcorum consensu cnncesserat, Domino postea abjeclum ditttissime flevil, veluti
ut eas Nortmanno bencficiarel, sictil el ipse in snis sacra narral hisloria (/ R'eg.xv). Quia aulem dice-
scriplis falelur: misit iHtim apud vcslram auclo- banl quod nepotem mcmn ppiscopumordinaverim,
ritatem, me inscio, sine ulla necessitate accusare, iion aitendebanl quia el alii per me sunl episcopi
per misstim suum Celsanum. Et mandavit mihi, ordinali, qui non sunlmihi carne propinqui: cl quia
qnod domnus rex eum , et omne episcnpinm Lau- R non impedii ad qiiemquam ordinandum carnis pro-
duncnsis Ecclesiae, cxccplis principali ecclesia, el pinquitas , si ordinandus fuerit clectus, et petilus
cpiscopii domo, cl clanslro fratrum, proscripserit secundtim ecclesiaslicas regulas. Nam et Dominum
cl confiscaveril, quia ipse saeculare judicium adire a quo, cl per qtiem ccepit episcopatus, carne sibi
nolueril. Ego aiitem illi ul episcopo credens, scripsi propinquos legimus ordinasse episcopos.
inde domno regi plura , et miniis canle, reprehcn- Sed licet in isto nepole meo egerim unde gemo,
dens illum de injusto jndicio. Et quia non ita se quia ncscio qualitcr dc hoc, cl de aliis meis faclis
reshabebat, sicut idem Hincmarus mihi mandave- terribilis in consiliissuper filios liominum(Psal. LXV)
rat, ct poslea ipse dixcral : assumpto eo mecum, in occttllo suo judicio, qui posuit tenebras latibulum
veni ad doiunum rcgcm , el una cum cocpiscopis suum (Psal. xvn) disponet: scio tamen omnipoten-
noslris , sicut antea , et postea saepiusegi, domnum tem advocalum, et misericordem judicem, < ante
regem ci placabilem feci. Postea vcro sinc mca quem est omne desiderium meum, el gemitus meus
conscicntia, vel consensu, misit ilerum ad veslram non cst absconditus (Psal. xxxvn). > Consolalur
aiicloritalcin , non solum regem, sed el me accusa- cnim me, quia recepi pro illo clper illum duplicia.
re, sicut in sanctitatis veslraelilteris inveni. In qui- Quoniam sicut sanclus dicil Grcgorius : < Quos plus
lius inler caetera continetur : < Quarc minislerio Q caeieris diligimus, cum ab eis advcrsa paliinur, ma-
juris episeopatis in regionibus islis abutar, et Hinc- jorem dolorem mala nobis ingeiunl, quani quaeab
roarus nepos, et acquivocusmcus, venerabilis dun- extcrnis inferunlur : et plus in nobis ea lormenta
laxat episcopus , sictit audistis , non minima in ec- saeviunt quacab illis paliimir, (!e quorum menlibus
clesia sua suslinet detrimenla : si me tepescentc praesumebamus;quia cum d;.muo corporis mala nos
nullam poluit consolationcm invcnire. > Unde jure cruciant amissaecbaritatis. Hinc cst enim quod de
vestraeauctoritali rcscripsi (non exstat hwc epist.), Juda tradilore suo per psalinislam Dominus dicit :
quod non est modo necesse repelerc. El qnidem si inimicusmeus maledixissetmihi, susti-
Sed ipse Hincmarus unde cautior et htimilior essc nuissemutique; et si is qui oderal me, tupcr me maqna
debuerat, scilicet de mea intercessione , el domni iocutus fuisset, abscondissemme forsilan ab eo. Tu
regis benignilalc, inde clalus in superbiam, ct ama- vero homo unanimis, dux meus, qui et notus meut,
rus aniroo effeclus , non soluro se non correxil, sed timul mecum dulcet capiebas cibos: in domoDomini
malis pejora semper adjecit. El quia suis pravis ambulavimuscum contensu (Ptal. LIV).Et rursum :
aclibus et improbabilibiis moribus consentire non Homo pacit memin quotperubam,et qui edebalpanet
volui, elincaiitc suis mendaciis fidcinaccommodare meos, magnificavit adversum me supplantationem
vilavi; imo et illtim redarguere coepi: eliam contra D (Psal. XL).> Ac si de traditore suo apertis vocibus
me irremediabilitcr se coimnovit; et plura el ma- dicat : transgressionem cjus lanlo gravius pcrluli,
jora scandala et regi, et regno, el inibi, ac corpi- qiianto hanc ab eo qui meus esse videbatur, scnsi.
scopis noslris, et ecclesiae suae lam clericis quam Cui niulta et multipliciter ut se corrigeret, scripsi:
laicis semper accumulavit. quaesi in unum corpus fuerint congregaia, non puto
Et horuin scandalorum, licet non aperlis vocibus, minoris fore voluminis, quam quinque sunt libri
scandalizali ab eo, ut audivi, me auctorem esse Moysi. Et ideo ad scrihendum illi me conluli, quia
dicebant : quoniam etim scilicet nepolem meum sufferre non polerat, quae iili a me dicebanlur. Sed
episcopiim ordinaveram. Non allendenles, qtiia non nec de ullo hoinine patienlcr atiquid potest audire,
ul Jttdain clectum praescnti justilia aposloltim, ct ut semper non ipse loqualur ; nisi ea illi quis dixerit,
Saul regem postea reprobatum , de quo scriptum quaein suo corde versanlur. Contra qnae eliam scri-
est: Erul vir elcctus el bonus, et non erat vir de filiit pta ipse niulla multipliciler, et irralionabiliter niihi
Israel metiorillo (I Rcg. ix). Deus omnia sciens or- rescripsit: notens ea quae illi scribcbam sic intelli-
diivavit, cl nihit eulpacconlrasit, quia pcccare non gere, sicut scripta eranl : sed me, ei ipsa scripla
615 OPUSC. ET EPIST. IN CAUSAIIINCMARILAUDUN. 64*
reprebendere, et calumniari, atque refcllere labo- A pinquis et cxtraneis; non lamen pro eadem chari-
rabat. tate. in Dei est amore fleclendum. Quia pro affectu
Per quae inlelligens illum esse incorrigibilem, carnali, sicut nec vaccae quondam porlanles arcam
Stalui in corde meo, ullerius me apud iltum non ina- Bctbsames, nondeclinant a recto ilinere (/ Reg. vi),
niter laboralurura : videns in eo -impleri, quod de qui arcam Dei portanl in menle : cognoscenles qtiia
Domino psatmista dicit : Immissiones per angelos compassioproxiinis, el rectiludo debelur viliis. Quae
malos, viam fecit scmilm irm suw (Psal. LXXVII). idcirco veslraesanctissimae auctoritati scrihens, do-
<"Cor, inqttit Gregorius, Dominus prioribus merilis lore cordis constriclus, de illo per vocem luclus
aggravaluin, juste permillit eliam subsequentibus emillo: ul sciatis, quanta non solum ego, scd et
malignorum spiriluum persuasionibus falli : quod ecctesiaeCisalpinarum regionum, et rex, ac regnum
dum digne in culpa trahilur, realus jam in poena nostrarum parlium per iilum haclenus sustinuerunt.
cnmulatur. Unde et irac suaeDomino viam facere •, Suggero enim paternitati vcslrac, quia quandiu in
est in eos qui punire in se catisas recte noluerunt, liac mortali carne vixero, sicut metropolilanus cum
dislricle judicando dilatare : ul qui iltuminali agere cpiscopo rationem habere debet, qnautum exmeest,
recta noluertint, jusle caecafi atlliuc faciant unde necde parochia, nec de quacunqtie causa, metro-
amplius puniri mereanlur. De quibus dicit Aposlo- B polilana soliicitudine, cum ilto ullam rationem ha-
lus : Ui impleant peccata sua semper (1 Thess. n). bebo : quem diulius insolentem sufferrc non valeo.
El hinc voce angeli ad Joannem dicitur : Qui nocet, El tolcrabilius mihi esl, eliam corporaliter, oculiim,
noceat adhuc; et qui in sordibus est, sordescatadhuc aul manum , aul pedem abscisione ainitlerc,
(Apoc.xxn). El hinc David ait: Apponeiniquitatem quam cum illo, quem spe gaudens dilexi, el ea
sSperiniquitalemeorum, el non intrent injusliiia lua gcmens diligo propter Deum , de suis insolen-
(Psal. LXVIII).Et hinc per Moysendicilur : Nondum liis conlenliones sinc ulla utililate consercrc. Jam
completasunl peccata Amorrhworum(Gen. xv). Hinc cnim in multis, ct per plures ab eo vexalo, necesse
per eumdein MoysenDominus dicil : Ex vineaeuim est milii, ut non rixas, sed quietem exquiram. Qua-
Sodomorum,vilis eorum; el propago eorum ex Go- tentts qui jam lerminum meum exspccto, vel in eo-
morrha. Uvaeorumuva fellis, el bolrus amaritudittis dem termino, pcr Dei niisericordiamdicere possim :
ipsis. Furor draconum vinum eorum, et venennm Nunc dimiltis servum tuum, Domine, secundumver-
aspidum insanabile. Nonne hwc condita sunl apud bum tttum in pace (Luc. i).
tne, el signala in thesauris meis ? In die ullionis Caelcrumvesiraepaternilatis auctoritasnupermihi
reddam eis (Deut. xxxu). El quia mulla corum mala lilteras misit de presbytero parochiaenoslrae, no-
narravil, laincn itlicoadjunxii. Inlemporequo lapsus mine Trisingo, praecipiensut ptenariis scriptis re-
fueril pes eorum (ibid.). Et alrocissima peccala illo- miticrem vobis notitiam de causa ipsius. De quo
rum describunlur : el tamen ad ullionis diein adhuc sicut se rei veritas habcl, vestrae aucloritali rc-
subseqiiens lapsus adipiscitnr, quo eorum culpas scribo.
cumulentur. Habent jam quidem, unde fcriri me- Quaedamlibera fcmina , soror hominis nomine
reanlur : sed sustinetur tamen adhuc peccatum Livulfi, de ipsa villa iu qua piaefatus Trisingus pre-
crescens, ul peccanles possit acrior culpa ctimubrc. sbyler fueral oniinalus, accepit maritum fratrem
Jam meretur suppliciumpeccalum, et causa pcccati: ipsius Trisingi presbyteri : et hac familiaritalc
sed exspeclalur adhuc, ul atigmenlumsuppliciisub-, idem Trisingns ccepit frequeulare domum fratris
roget peccatum et pcena peccati. Quae in illo com- sui., Ei, sicut idem Livulfus, qui in ipsa villa ma-
pleri videns, pro modulo meo sequi decfevi quod nebat, el parochiani aique vicini ejusdem presbyteri
Dominus dicit : Non audivil populus meus vocem dicebant, cuni lilia uxoris fratris sui, quam de al-
tneam, et Israel non intendil mihi: etdimisi eos se- lero marito susceperat, ccepit concumbere. Et qua-
cundum desideria cordit eorum: ibunt in adinven- dam die ipse presbyter, alqtie pracfalus Livulfus
tionibut tuit (Ptal. LXXX).Et: Vvcaviel renuistis, pj perrexerunt ad castellum, quod Mosomusdicilur, et
el despexislitomneconsiliummeum, el increpalionet inebriavertml se in quadam laberna contra uostrum
meas neglexislis.Comedentigilur hujusmodi, fructut episcopale inlcrdietiini : qui preshyleris noslris in
viwsuw, tuisque contiliis saiurabunlur (Prov. l). > omnibus synodis inierdicimus , ul sicul canones
El quia ipse Dominusdicit: Si oculus luut dexter, Africani diffinitint (conc Afric. , c. 40) : < Clerici
velmanus tua dexlera scandalizal le, projice ea abs edendi, vel bibcndi causa labernas non ingrediantur,
te (Matth. v) : et odire nos proximos noslros praeci- nisi percgrinalionis necessitale compulsi. > El istc
pit, adhuc autem et animam nostram (Luc. xiv). preshyter, gulaenon peregrinationis necessitate, ad
Unde beatus dicit Gregorius (hoinil. 57 in Evang.) ioeliri.indum se tabernara inlravil : quia idera ca-
quia araandus quilibet in hoc miiinlo nobis cst ad- slellum non ampliusquam qualuor milliaria a man-
versarius : sed in^via Dei contrarius non amandus sione ipsius presbyleri distat. Reverlcntes autem
est nobis, etiam proximus. Quia licet am-nuli sint idem prcsbyter el Livulfus, ebrii, de praefato ca-
proximi, et impendenda charitas omnibus, et pro- slello, coeperunt verbosare inter se *, sicut ebrii
« Se prendre\de parolet. Dixit AnguslinusJulianc : Inaniler
contra Jul, n. 46. verbosaris, hoc est, raultis nugaris, lib. m
 JOANNESPAPA VIII. 648
£ t facere, et illorum verbosatio co usque proces- \rum vox potlea penitus audialur. Post annum ct
Cit, ut de ipsa sua nepte improperarct presbytero; sex menses rcclamantibusparocliianisccclesiaeipsius,
et e conlra ipse presbyler opprobria quae invenire in qua idem prcsbyler fucrat ordinalus, se non ha-
poluit, eidem Livulfo retulit. Idem autem Livulfus bere presbyteruni (deett aliquid ad tentvm) : nam
fuste, qiiein in manu porlabat, bis percussil Trisin- quia Romam perrexerit, ignoravi, donec post tres
gum presbylerum. Tunc ipse presbyter irruens menses, quam in loco ejus fuit prcsbyter ordinatus,
super filiuirtLivulfi, qui spalam ad collum portabat, Roma veniens mihi lilteras veslraesanclilalis attulit.
extraxit eamdem spatam; et volens percutere eum ln canonibus autem Africae provinciae concilij
per medium caput, ut illiim occideret, levavil idem qtiarli capittilo 67, dc sedilionariis et usurariis, ne
Livulfus manum contra spatam, ct suscepit spalae clerici fianl scriptum est ita (conc Carth. iv, can.
ictum, el abscissi sunt illi duo digili de eadem manu: 66): < Sedilionariot nunquam ordinandot [al., ordin.
et cadenle illo de caballo, pulavil preshyter illum ctericos], vel injuriarum tuarum ulloret. > Et si ta-
esse mortuum, et salicns in caballum illius perrexit les ordinandi non sunt, colligendum est, quid me-
domum suam. rcanlur qui post ordinationem, admitlere tatia non
Ego vero pcr multos hoc audiens, vocavi eum ad formidant. Et anliqui Patrum canones in synodo,
mc, in praescntia clericorum ac coinministrorum ]> cui plurimi melropolitani cum suis suffraganeisin-
iiostrorum, et inierrogavi eum, ac veritatem. Qtti terfuerunt, decernenle Anlioclieno concilio pcrfe-
de feinina de qua rcpulabalnr, negavit quod cum ea cttim illud esse concilium, ubi interfuerit metropoli-
non concubuerit. De voluntale auicin , quia eo tanus antistes, manifesla sentenlia decreverunt
ordine sicut praeniisi, ipsura hominem occidcre (conc. Tolet. iv, can. 45. Habelur 23, q. 8, Clerici
voluerit, coiifcssits fuil: qui juxla vocem Joauuis qui): <ut clerici, qui in quacunque scditione arma
apostoli homicida convincitur. Ego autem , sicut volenlcs surapscrint reperli, amissoordinis sui gradu
bealus Auguslinus de presbytero suae parochiac in monasterio pucniieniiacdetrudanlur. > Et Zacha-
Xantippo primati suo scripsii, quae ncgavit, Deo rias papa Bonifacioepiscopo Mogunlino scripsit, ut
dimisi; qnacoccultare permissus nou est, judicavi; episcopos , presbyleros, aut diacbnos sanguinem
et euni ab offieiosacerdolali removi, donec ad syno- Christianorum scu paganorum effudisserepertos, ab
dum comprovincialem veuirel, et ibi cum ccrto eisdem ecclesiasticis gradibus removeret. Et jam
episcoporum numero, sicul Cartbaginenses praeci- plusquam duo sunt anni, ex quo praefalusTrisingus
piunl canones (canon. Afric c. 95; conc Carlhag. suprascriptum Livulfumvolens occidere, demcmbra-
m, can. 8), causa ipsius certum fluem acciperet. vit, quando hanc relalionera, ut jussislis, veslrae
fsdem autem, cuin plures synodosin provincia no- IC auctorilati transmillo. Et quia populus sine presby-
slra babueriraus, ad synodumpostea nullam venit. tero (andiu manere sine periculo dimitli non polest,
Quemper annum et sex menses exspeclavi, et pro vestra sapientia suflicientissime novit. Deus omni-
se in synodo nihil salcgit. El decerncnlibus sacris polens sanctitalein vestram ad doctrinam et corre-
canonibus (conc. Carlhag. v, can. 12) : ut quoliet clionem sanctac suaeEcclesiaein suo coepto servitio
clerici convicli,et confessiin aliqtio crimine, si forle per annorum mulla ctirricula cor.srrvare diguetur,
cuutw adessevoluerint, et innocentiamsuutn asserere, domine sanctissime, et reverendissimePatrura Pa-
intra annum excommunicationithoc faciant. Si vero ter in Domino.
intra annum cautam purgare contempterint,nulla eo-

ANNODOMINIDCCCLXXXII.

JOANNES VIII
PONTIFEX ROMANDS.

NOTITIA HISTORICA IN JOANNEM VIII.

Auctore, ut creditur, PANDULFO Pisana.
(ApudMuratori,Rer. Iul. Script.,tom. III, ex codieems. Vaticano.)

Joannes VIII, naliono Romanus, ex patre Gutido,-D conqueslus est. Monaslerium enim sancti Petri in
sedil annus dccem, nicnses duos. Hic bcalissimus quo quiescit corpusbealiiEgidii in flnibusGolbiaein
pro ulilitaie omnium Ecclcsiarum Dci, et praecipue ValleFlaviana, quam vallem Flavius quondam rex
el sancius vEgidhisexinde
pro GallicanaeEcclesiae,Arelatem inaritimali itinere bealo vEgidiodonaverat,
deductus est; ubi Leo abbas in praesentia ejus ve- donalionem inlegriier RomanaeEcclesiaeet domno
nicns, contra Gisbertum [Baluz., t. VII Miscelt., papaeBenediclo fcccral, et ibi in veneratione apo-
Gilberlum, hic et infra] Nemausensem episcopum stolorum principum Pelri ct Pauli monasleriuiu
m NOTITIAIHSTORICA. 6o0
«dificavcTat, pra;falus Gisberlus Nemansensis anli- A episcopus, et alii episcopi provinciac el judices,
stes praedictiimmonasteriiim quadam temerilale in- Joannes dtix, et Dalivus [id., Daiurus] Ravennae,
vadens, eidem Leoni abbati abslulerat. Deinde prae- Ardus, Adberlus, Guisalfredus, Arderanlns, Godul-
ceptum ex rege Francorum exceperat, in qtio nec ftis [id., Gondalfus], el alii nonnulli provinciale»
firmilaleiu credens, Roinanum pontificem adiit, su- judices, ut praecepiun» leclum audierunt, mox co-
per hoc aiiclorilatem furtim quasi dc suis apostoli- gnoverunt aposlolicam domni Nicolai cciisuram, ex-
cam exquisivit. Sed sanctae recordaiionis domnus cusare de hoc legem quaerentes. Et dixerunt per il-
Nicolaus papa, licet htijiis fraudis esset ignartis, di- lud praeceptumhoc monasterium non posse delendi,
vino taiiien Spiritu plenus, onincs de hoc legem judicanlcs statim ut praefatum monasteriuin Gisber-
quaerentes excusare salegit. Sed domnus Joannes lus episcopus domno papaeredderet, et puenam inva-
papa cum miiiiimenlum cliartarum ejusdein niona- sionis sibi componeret. Tunc domims ipsum advocalum
sterii requireret, privilegium, quodRomae[id., quod Deusdedit ducem Ravennatem papa illur
Rnmanus] venerabilis papa Bcnedictus saucio ^Egi- transmisit, qui super hoc corporateni tradilionen
dio corporalilcr tradideral, ei oblalum est. Timc do- de omnibus rebus praedicli monaslerii lam inttis,
mnus papa Joannes per Deusdedit diicem Ravenna- quam extra a praefato Gisberto episcopo recepit.
lein, .advocatum suuin, conlra Gisberlum Nemau- Deinde in Galliam transitum faciens anno Incarna-
sensem episcopum, ipsum monaslerium cjuaesivit. tionis Dominicae879, xv Kalendas Seplembris (b),
Tunc ambarum parlium advocalis per fidejussorem indictione xi, anno ponlificalus sui in sanclissima
leg.itis,exseculionem[id., exsec.utore]dunlaxalGrc- [id., sacratissima] sede beali Petri apostoli sexto,
gorio scriniario, el Deusdedit agenle, volttit idem JJ apud Trecas civilalcm [Id., sexto, mense Augusto,
Gisberlus episcopus per praeceptum domni Wicolai Trecas civilatem], in praesentia domni Ludovici se-
piaememoriaeibi relectum, quod furlim quasi de suis renissimi regis concilium permaximum celebra-
cx aposlolica sede fraudaverat, et per praeceptuin vit (c). Hujiis etiam lemporibus floruit Anaslasius
quod ex qiiodam rege Francorum falsum exceperat, RomanaeEcclesiae bibliothecarius, qui, lam Graeco
iu quo nec ulla lirmitas subsislebat, defendere. Sed quam Lalino eloquio pollens, septimam universalem
domnus papa omues episcopos et judices Romae,vel synodum de Graecoin Latinum transtulit. Translulit
provinciales sub anathemate excommunicalionis ad- etiam de Graeco in Latinum Hierarchiam Dionysii
iiionuit, de lioc reclani legem dicluros et facturos. Areopagitie Atbenarum episcopi, scriptam ad Tinio-
Tunc RosiagiuisArelatensis archiepiscopns , et Ari- Iheiiin episcopum Eplicsi, et tlirexit Carolo iinpera-
bertus (a) Ebredunensis archiepiscopus, Waldberlus lori filio Liulovico.Transiulit etiam de Graecoin La-
Poituensisepiscopus, Paschalis Amerinus episcopus, tinum Passionem saucli Petri Alexandrini archiepi-
Ratlberlus Valenliae episcopus, Liliduinus [Batuz., scopi, et Passionem sancti Acacii, sociorumque
Lituinus] Massiiiensisepiscopus, Iclarius Vivariensis ejus, et Vjtam sancli Joannis Eleemosynarii.
(a) Nomen Ariberti Ebrcdunensis episcopi deest bralum mcnse Aprili. Quod cum constare non possit
apiid Baluzium. ciiiu veritale historiae, notas ittas correximus, ut in
(b) ApudBalttz., an. 878, xv Kal. Sept. Haecidem re certa. >
a Inoiat: <In veleri codice Icgilur ea acta esse anno (c) Caeteraquae sequuntur desideranlur apud Ba-
K7y. iiidicl. ix, el concilium Trecense fuisse cele- p luzium.

ALTERA DE JOANNE VIII NOTITIA.

(Ex ConciliisMansi)

Joannes (a) sedit annos decem, dies duos. Hic cere, vel census ab eo ad sumptus publicos seu dona
itecreto suo slaluit ul niilli ducum liceat quemtibet quaelibetexigere, sed nec coram laicis episcopun»
ipiscopum in praesentiam Roraani praesulis introdu- concessil. Clericos et sanciimoniales, pupiltos et

(a) Joannes. AnnoRedemptoris 872, decimo nono prout octava synodo conslilulum fuerat, juste dene-
Kalendas Januarii, lesle Aimoino, Joannes, patria gaverat, Joanncs papa, pelentibus illud Basilii ini-
et natione Romanus, ex archidiacono facttts cst peraloris et Hierosolymilaiii palriarcbae legatis, post
pontifex hujus nominis octavus, eleclione, unclionc obilum Ignatii ad coimnuiiionemEccleshc recepit,
ct coronalione Caroli Calvi, LudoviciBalbiet Caroli cjusque rediliiin ad sedem patriarchalein non sine
Crassi trium imperaloruni, post obilum Ludovici II, gravi existimationis snaejactura notaque cathedne
ordine praediclo succedeniium celeberrimus. pcnlificiaeturpissima approbavit. Ne Photius anle
Hic, cum Saraceni lolam fere Iialiam depbpula- finem vitae ad pccnitentiam reciperetur, in concilio
rentur, omni auxilio hominiim, in quibus spem cccumenico vm non lanium constiliilum, verum
expeilendorum Saraceiiorum collocaverat, plane eiiaut singnlorum juramento firniatum erat. Non
deslitutus, a barbaris el inlidelibus pacem el quie- ignarus hiijus coiislitniioiiis sacratissinia;, neque
tem aiimio censu ac tributo redimere coaclus f-jsii: iiiimeuior fortasse sui ipsius juraineiili pontifex,
idquejuslo Dei perraissu conligisse videlur, ut scili- contuniaccm liaereticumnulla ralione ad pceniten-
cet hoc exemplo suo iuslruclus agnosccret se post tiam, multo niiiiiis ad digiiitatem patriarchalem re-
obilum Ludovici imperatoris II, suasu malesuadacD cepisse, sed potius analhemalis seiuenlia perculisse
carnalis prudenliae, Carolum, a quo conlra Sarace-. debebat. Impelraveral isia Photlus sine dubio per
nos raajora quam a Ludovicofralre subsidia exspe- intercessionem Basilii, per uiiiouis, pacis et concor-
clabat, male elegisse, creasse et coronasse iinpera- diai ecclesiasticae, auxiliique contra Saracenos fc-
torein (errat hic in multis Binius), queni propier icndi promissionem,perque falsorum plurium enar-
alieni regni invasionem, exeraplo praedecessurissui ralionem, quasi omncs orthodoxi pro sui restituliona
Adriani II ccclesiasticis censuris merito exagitasse inlercederenl: veruin ista ratione non tam Joaimes
debebat. Photium, qui per fraudem et imposturam excusalur, quam majore ignominia atficilur, ut qui
aiUnirabilem,quam idem Niceies prolixius enarrat, ab etiiiucho el semiviro omni robore enervalus, so
cuique lgnalius adhuc vivens redilum ad Ecclesiam, feminainuotius quam viciimcssc dcclaravit. Si qali
PATBOL.CXXVI. 21
 851 JOANNIS PAIVE VIII 652
viduas sub tutela cpiscoporum csse decrevit, el eos A dare vel accipcre praesumpseril, ccclesiastica com-
ail sxcularia judicia trahi moilisomnibus interdixil. munione tandiu judicamus manere privalum, dortec
Quemlibetanteni duccm vel alium conlra haccagen- secundtim boc noslrae apostolicae aucloritalis capi-
tem, excommunicantiiimesse decrcvil; persevcran- tuliim stutliierit agere.
lem vero aiialhemalis vinculo innodanduiu. Hujus lemporilius Ludovicus imperalor, ab Adal-
Idcm inter eajlera de decimis sacerdoiibus dan- giso Beiieventaiio ducc conslrictus, limore viiae,
dis ila praccepit. Qnas scilicet dccimas unumqucm- jiirejurando firmavit, nunquam se Benevenli fines
(|iie fidclem illi sacerdoli dare censuimus, iircujtis ultra inlratiiriini,. neqtie ex periculo injuriae luiic
parochia eum procul dubio constat stib episcopi sibi illalacvindiclain aliquaudo exaclurum. Ab hoc
proprii dilione (a), quia ad hoc rccipientliiiu ab autem juiaincnto postmodum pracdicluspapa eum
episcopo suo est conslittitus, inanere, ct ideo nul- Romae absolvil auclorilate Dei et sancti Pelri, af-
liim alterius diccceseos saccrdolem aut Levilam firmans niliii sibi obesse, quod ob mortis pericuium
alieri jure ea noviim (b) debiu» liujusmodi attdire cvadenilum coactus feceral, nec sacrameuluni esse
impiidenler, vel lemere quaerere, aul accipere dain- dicendum quod conlra safulem reipublicae,quamvis
iiaiioncni vel donationem (c). Eura vero qui aliter cum multis exsccrationibus, 1'ueritprolalum.
cum Baronio crederet ex hoc faclo fabulam de (a) Loctts roendosus.
Joaune VIII, non papa, sed papissa, originem sum- (b) Ea novum. Forte canonum.
psisse, non male fortasse seniiret. Haccex Niceta et (c) Forlc taiiluni donalionem.
Airaoino Baron. tom. X in Vila Jomiis. SEV.ISIM.

JOANNIS PAPJE VIII

EPISTOLvE ET DECRETA
ORDINE CHRONOLOGICO DIGESTA.
(Epistolasseu decretaquibusfonlemundehausimusnon inscribimus,ConciliisMansiascribas.)

PIIILIPPI JAFFE MONITUM.

(RegeslaPontificumHomanoruni.)

Quanticunque merito liabelur amplum et grande, quodsuperesl, Registri Joannis VIII fragmentum, episto-
tas 508 comprehendens,dotendum lamen esl, quod non meliorecondttionead nos pervenit. lncuria enim sive
ipsius nolarii, sive, ul probabilius est, eorum qui transcripserunt, non modo corruptwmagnopereet truncalw
haud paucw epislolmsunt, sed ne lemporisquidem in iis disponendisubique habila ratio est; quin etiam eo
usque chronologimquasi conlemptioquwdatn haud raro processit, ut in permultis iisquecontinuis litieris, quat
plane manifesloex inlerioribus tndiciis apparet scriplaslemporibusdiversisfuisse, chronicis signis omninoab-•
jectis eodem modosubstitueretur:Data ut supra. Quwverbaab ineptoquodamwtalisposteriorislibrariolo pro
Daia et caelera, appositaputem, cum prwsertimquo ex codiceexpressumHegistrunlest, eum undecimodemum
twculo confeclumetse testelur Pertzius in Archiv fiir allere deulsche Gcschichtskunde, V, 32. Sed quoquo-
tnodo seseres habeat, de epislolarum diebusnihil debuit usquam ex prava illa formula extricari.

I. B indiclionis, aul per temetipsum deferas aut trans-

ADANNONEM FMSINGUENSIS ECCLESI^ EPISCOPUII. millas, sciens quia si hoc condicto tempore redditus
nobis non venerinl, nullius alterius nisi tuaemorosae
Fragm. — (Anno 873.)
negligentiaespecialiter impulandum. Precamur au-
Ut EcclesimRomanmdebitos redditus transmittat. tem ut optimum organum cum arlifice, qui hoc mo-
Efficaciamtuaefidelitaliscirca sedem apostolicam, derari et facere ad omnem modulationis efficaciaia
quam nimirum litteris tuis extuleras, operibus tc possil, ad inslruclioiiem musicaedisciplinaenobis aut
approbare velle salis devolissime promittcntem et deferas, aut cum eisdem redditibus miiias, qiialenus
gratanter accepimus et pro commendationererum dum vile melallum bealo Petro conferre feslinas, ab
RoroanaeEcclesiaeprovisioniluae.utasseris, commis- eo aurea regni cceleslismunera capessas.
sarum. Noveris itaque nuperrime nos litteras dileclo 11.
tllio noslro Ludovico regi, sed et episcopis el comi- AD•WILIBERTUM COLONIENSEM AnCHIEPISCOPUH.
tibus Italici regni qui earum redditus nobis deferri Fragm. — (Aiino873.)
salvos faciant, transmisisse, nihilque aliud super- Pallium, nisi pott consuetamfidei professionem,dari
esse cognoscimus nisi ul aurum aliasque species non debel.
quas te collegissefateris simul cum proeterilacindi- Q Oplalum tibi paltium nunc confcrre nequivimus,
ctionis qui minus fuerunt reddilibus sub omni ple- quia fidei luaepaginam minus quam oporteat conli-
inludiue nobis per tolum Seplembrem fulurae vn nere reperimus : cum videlicetin ea nullarosancta-
6153 EPISTOLiE ET DECRETA. 654
mm universalium synodonrm, in rjuibus fidcinoslrae A judicarcmus. Unde quia non esse justos medialores
symbolum conlinelur, nec decrelalitim pontificom oportct, unius autem mediator non est, eosdcm
Romanonim conslitt;tornni, secundum morem, feceris vexarc tongius proficisccndonolumus, sanclilali tuae
memionem; sed nee iltam propria subscriptione super hujusccmodi conlroversiae circumstantia, vice
inunicris, nec aliquera qui hanc jurejurando firma- nostra delegata horlamur, ut staluto et indicto tem-
rel nriseris. pore venerabiles Lintfridum Ficinensem, Paiilum
III. Placenlinum antistites ad cerlum accersias, et uxore
ADLUDOVICUM II IMPEIUTOItEM. jam memorali Radulphi missis vestris et litteris ad-
—- vocala, quac legis sive «iiindsnae sive divinaesunt,
Fragm. (An. 874.) •snperutroque conjuge incunctanter exerceas, secun-
Assentnlur quwdam Ecclesiw Ravennatensi prwdia. dum praeslilutam vobis sacerdotatis mensnram dun-
Nam monasleriumsanctaeMariaein Comaclo, qnod taxat officii. QHaesi post vocationem vestram, quam
Pomposia dicitur, el mowastcriiinisancti Salvatoris lertiam csse pnsl secundam nostram procul dubio
m monteFeretri, aliudque monasterium quod voca- conslal, ad virum proprium, cotlata sibi lcgali et
tur sanclo Probo, aique colonos in tcrritorio Ferra- indubitabili se liberlate purgandi, miiiime redire
riensi et Adricnsi el Gallicata et FanvenlHlam Ra- B delegerit, examenque sanctilatis veslrae subterfu-
vennati arctiiepiscopo non abstulimus, sed ea mona- giens declinaverit, a sacris et sanguinis Domint
steria et loca a1) antecessoribus nostris possessa noslri iesu Clitisii comrounionein idipsum una cum
reperientes possediinushaclenusqiie jure proprio re- spiritu nostro convenientes, tam ipsam quam ne-
tinemus. Alia quoque loca et villas et praediade qui- quiler eam tuentes et defendentes consanguineos,
bus aliquam functionem per D jam annos Ecelesiac quinimo fautores ejus et omnino communicatores,
ilavennas rccepit, volumusut prislinam functionem donec obediant, sequeslrate.
*t dationem «adcm Ecclesia deinceps recipiat. Et '
V.
fluia eidem Ecclesiaealia loca nec tulimus nec oc- ADLUDOVICCM UECEJIGEHMANIyE.
cupari fecinius, habeat quaehacleims halinit absque
praediclislocis, id esl.Gallicala el massa Favenlilla, (Amio 874.)
et absque pnefatis monasteriis, quousque in prae- Primegia Romanw Ecctesim non nisi centum ««-
«entia nostra et ipsa loca quae sua esse putat, no- norimt prwscriptiones tolluntur.
straepolius Ecclesiae iege et raliona perlinere om- {Apud Grat., Decr., caus. 16, q. 3, c 17.)
nimodis cognoscelis. Dalum iv Kal. Febr., imfi- Nemo de annorum numero resultandi snmat
cdone vu. ^1 fomcnluin, quia sanclaeRomanae, *ui Oeo auctore
IV. servimus, Ecclesiaeprivilegia, quae in firma Petri
stabilitatis petra suscepit, nullis temporibus angu-
A» ANSBERTtTM ARCIIIEPISCOPUM MEDIOLANENSEM.
stantur, ouffis regnorum portionibus prajudicanlur.
Fragm.—(Anno87J.) Sed venerandae Romanae leges, divinitus per ora
Vir spectabilis Rudotphus nomine, imperalorius piorum principum promulgatae, rerum ejus prae-
liomo, nos nuper adierat, queritans et asseverans scriplionem non nisi per cenliira ann.osadmitlunt.
se uxorem suam nomine Bavam leio pudoris fler- VI.
venle, obscenae suspicionis macula denotassc, ac
sinistra crebrescente fama carnalis accusatione cri- ADPAULUU EPfSCOPUM.
minis impelisse. Qui cum hanc ad piirgandum se- fAnno 874.)
cundum legis propriae teirorem parenlibus ejus et Commonitorium Paulo episcopo fungentt legadone
in Germauiam et Pannoniam.
eonsanguineis tradidisset, ullra spalium anni fucrit
sub criniinaliuni reatu calurnniarum retenla. Qua de Non enim soliiin inler Ilaliam ac caeleras Hespe-
re nos, aequilatisamore succensi, apostolica paren- j. riae provincias, verum eliam inlra lolius Illyrici
libus ejusauclorilale praeeipiniusquatcniis mediante fines consecrationcs, ordinaliones et disposiliones
mcnse Augusto praelerilae scptimae indiclionis sive aposlolica sedes antiquilus patrare consucvit. Porro
purgatam, sivealiler eanidem feminam viro proprio . si de annorura numero forle causatur sciat quia
reddidissenl, haud dubium qnin subiluram si non inler Chrislianos et eos qui sunt unius fidei nume-
saecnlarislegis, sallem ecclesiaslicae pietalis mede- rus ccrlus afiixus esl. Cum taraen ubi pagano-
lam. Alioquin corporis et sanguinis Domini noslri rum et incredulorum furor est in causa, quan-
Jcsu Chrisli se noscenl cuin ea communionc pri- talibet perlranseant lempora juri [non] praejudicant
vandos, qui nec mundanarum vct divinarum tegum Ecclesiarum, quaecorporalia nescientes arma, solum
censuram, nec apostoticaesedis reverenles decretum. Dominum propugnatorem suum, quomodo ci pla-
Iloriim nihil, ut praediclusvir ad nos itcrato veniens; ctierit misereri patientem, exspectant. Verum, si
relulit et ipsius rei exilus innuit, agere curaverunt. annorum prolixilas in lalibus impedit, ergo Deus
Quamobremin sacro communioiiismuncre secundumi ipse reprehendendus, qui post quadringentos et
quod illis inlcntando comminati fueramus, eos n;e- triginta annos filios IsraCl de servitute Pharaonis
rilo privaremus nisi alleram parlem audiendam forcs e fornacc ferrea libcravit, ct qui hominum gcmw
 G33 JOANNISPAP^ VIII eSf.
posl lenga lempora de clausfris inferni et daerno-A de terra Juda (II Par. xix). Quantum praeterea sil
liUinpotenlia cripuit. Deo deleclabile ab iniinicoruin Dei pace desislere,
VII. noster Psalniographus inanifeslatcum dicil: Nonne
ADLUDOVICUM IV.PEIUTOREJI. qni oderant le, Domine, oderam illos, el super inimi-
— cos luos labescebam? Perfeclo odiooderamillos, ini-
Fragm. (An. 873.) mici facti sunt inilii(Psal. cxxxvn). Ex quo, dilectis-
Excommnnicalur Ruinaldus Castri Felicilatis epi- simi filii, palenter oslendilur quanlo criniine cum
scopus. pessimis pax leneiur, si propheta lantus lioc velut in
1
Qualilcr Rainaldus Castri Felicitatis cpiscopus hostiam Deo obtulit quod contra pravos pro Deo
super honiicidio lam penes aposlolicamquan» penes1 inimicitias excitavit. Hinc Levi tribus, assuinplis
iuiperaloriam sedem publico niurmurc ftieril deno- gladiis percastrorum media transiens quia feiiendis
talus, el Gregorio dilecto filio nomenclalore misso iioluit peccatoribns parcere, Deo ntanos suas dicta
et apocrisiario sanctae scdis nostrae cum Gregorio esl consecrasse : hinc Pliinees peccaniium civium
illustri roagistro mililuin ac vesliario sacri nostri pa- graliam spernens, coeunles cum Madianitisperculit,
triarchii apud dilecUssimamfiliam nosiram inipera- cl iram Dei iratus placavit.
tricera Auguslam consislente, a malre perempli jti- B Quia fidetibuset mysterium Chrislianilatis scien-
venis aliisqtte parentibus fuerit impetittis, et ad libus loqui nos credimus, per sacrarum Scriptura-
piirificaiiditmse a nobis.pcr IVeqiieiilcsexcominuni- ritm leslimonia longius tcndere devitamus,dilectioni
calorias epistolas accesseril Koniam coactus, sere- vestrae Donattim venerabilem episcopum,cujus laus
uilali veslraecredimus manifestum. Sed quia idem est in sancta octava synodo, et Eugeniumreligiosum
Romara veniens purgationis suae tempuspraeripuit, presbylerum, ditectos filios et consiliarios nostros,
v.lindicla pro se synodo depulalum sibi a nobis lo- ecce dirigiraus.
cuiii, fraudulentus excedens more furis pcr Urbis se X.
niuros dejecit, et vera fuisse crimina, quae sibi illala
hinc aucto- AD CLERUM SALERNITA.MB. .. i
siinl, indicium sublerfugienspropalavit,
rilate Dei omiiipolcnlis sanctoruraiiiie apostolorum (Anno 875.)
priucipum el nostraemcdiocrilaiis ab omni ecclesia- JOANNES VIIIclero el ordini Salernilano.
stica simiilel Chrisiiana communionepenilus seque- De illis presbyteris qui lenipore sanclissimi
stramus. decessorisnostri domini papae Nicolai excommu-
VIII. nicali sacrum minislcrium contingere praesumpsc-
Al>LUDOVICUM 111MPERATOREM. IC rinl, ipsi in se damnaiioiiis sicuti sancli canones
(Fragni. — An. 875.) statuunl, senlcntiam incurrcrunl. Tamcn quia mise-
ratio aposlolica veniam sotet praestare correctis, ob
Legis auclorilale dissolvilurquod conlra eam fit. multitudinem misericordiaeitlis hanc indulgenliam
(ApudGrat., Decr.1, disl. 10 , cap. 9.) exhibemus, ut sancla communionesaginati sludeaut
Vides, lili charissime , quia quod contra leges tribus conlinuis annis per hebdomadam omni se-
aicipitur, pcr lcges dissolvimerclur. cunda et sexta feria, aut a vino, aut a ciho [cocto
IX. ut alibi legitur] penitus jejunare, et ultra lugenda
ADNKAIOLITANOS, SALERMTANOS ET AMALPUITANOS. nequaquam committere.
— XI.
Fragm. (An. 875.) Excommunicanlurqui de morte Romani clcrki
Consciciitiaveslrae in Christo dilectionisjuste di- suspecli erant.
judiccl, quanlum Christo aversi sunt hi qui cum ejus Fragm. — (An. 875.)
iulidelibus contra prohibitionem Pauli tanli apostoli Qui de homicidio Romani religiosi clerici suspe-
pollulam fcederis ineunt unilatem. Cura enim regis ' cli, a nobisque canonicaesuae excomiuunicaiionis
rebellionibus quocunque participio conjungunlur, inlentione, mediante Junio praesentis octavae indi-
• clionis, vocali venire conlcmpserunt, et ob hoc per
pariter majestatis criminibus obnoxii judicanlur pa
rique seiilentia condemnanlur : quanlum a corpore nostras titleras secundo et terlio advocati, exlre-
Chrisli probantur exlranei, qui ejus hostibus fccde- mum vero pcr Joannem, Leonem episcopos omni-
rati, meinbra ipsius lanio perniciosius laceranl, rooda communione privati, qiiia aposlolalus judi-
<maiitovicinius EcclesiaeDei colliminant? Item. cium haclenus subterfugisseel ncque venisse nequc
Quantum autem Deo sit exsecrabile cum impio misisse probanlur : aucloritale sancli Spirilus ana-
fucdera pangere, luculenler ex hoc deprehendilur, themalizatos csse decernimus quousque futuris Ka-
quod Josaphal rex Juda, qui tot de anleacta vila lendis Oclobribus, fuluraenonaeindiclionis purificari
prtcconiisextollilur, de Achab amicitiis increpalur, canonicc mereantur. Si aulem neque tunc plenissi-
cum ei per Jehu prophelam dicilur : Impio prwbes mam nobis salisfaclionem osteuderini, perpeluo
auxitium, et Itit qui oderuat Dominumamicitiajun- analbcmale teneanlur innexi, ila ut quicunque
geris. El idcircoiram quidem Domini merebaris, sed amodocis in cibo, polu vel oralionecommunicave-
bona operuinvenlasunt iit te eo quod ubstulerislucos rini, pari cumeis anatheuialis sentenlia colligenlur.
6CT EPISTOL.E ET DECRETA. 658
XII. A XIII.
ADMONACIIOS S. VEDASTI ATilEBATENSIS.
l'KOMONASTERIO
l>RIVILEi;iUM FULDENSI
(Anno875.)
(Anno 875.) Confirmat omnia contenta in diplomalt Caroti
imperaloris.
Vonasteiium Fuldensecum universis cellis, ecclesiis,
decimis, cnrlibus, aliisque rebus ad idem perlinen- JOANNES episcopus, servus servorum Dei, fratri-
libus exemplumac liberum iterato declarat. bus monasterii B. Vedasti, quod vocalur Nobt-
H ist. dioecesis liacus, vel Atrebas, ubi ipse S. Vedastus con-
(ApudScliannat., F uldensis,pag.238.)
fessor Chrisli corpore quicscit in pcrpeiuum.
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, SICA- Si utilitatihus servorum Dei pie constiluimus
II.VRDO religioso abbati venerabilis monaslerii Do- locaque Chrislo dicala apostolicis fulsimus san-
mini Salvatoris, el per te in codem venerabili mo- clionibus, quo divini cullus servitores, inibi Dco
naslerjo successoribus luis abbalibus in perpe- vacanles, a turbinibus, et variis lempestatibus
tiiiim. saecularium munianitir excursibus-, nihil hoe holo-
Qiioniamsemper sunt concedenda quae rationabi- causlo gratius Redemptori nostro credimus offc-
libus congruunt desideriis, oportet ut devotioni con- B rendum. Qua de re luce clarius palet omnibus
ditoris piae construclionis aucloriias in privilegiis Ecclesiae fitiis, quia charissimus fitius nosler Caro-
praestandisminime denegelur : igilur quia postufasli tus rex, adiens limina beatissimorum apostolo-
a nobis qualentis monasierium Salvaloris a sanctc rum Eetri et Pauli, honorifice a nobis exce-
Bonifacioarchiepiscopo constructum in loco qui vo ptus, poslquam sotemniler vota regia persolvisset
catur Boconiaerga ripam fluminisFuldaha privilegii ad sepulcrum B. Pelri, die nativitalis Domini,
sedis apostolicaeadminiculis decoretur ut sub ju- in ecclesia ipsius B. Pelri apostolorum principis
risdiclione sanctae noslrae cui Deo auctore deservi- dignilatem imperialem per impositionem manuiini
mus Ecclesiaeconstiliitum nultius allerius Ecelesiae noslrarum adeptus est. Dehinc non minus sin-
jurisdiclionibus submiltalur; pro qua re pifs desi- cere quam devote a nobis expeliit ul B. Pelri
deriis favenles, hac nostra anctoritate id qitod ex- apostolorum principis, simulque oposlolalus noslri
'poscilur effectui mancipamus, et ideo omnem cujus- auctoritate decerncremus privilegium Romanaeat-
Ubet Ecclesiaesacerdotem in praefalo monaslerio que aposlolicae se.dis astipulatione rotioratum,
ditionem quamlibet habere aut auctoritatem praetcr fralribns jam dicli monaslerii confessoris Christt
sedsm aposlolicam , prohibeflitiis : insiipcr Ibcun» , Vedasti, per quod siabili jurc ac sine pertur-
Fttldensera cum omnibus cellis, ecclesiis, dccimis, liiilioue possiderenl clatistrum ac pracdicltim mo-
curlibus, ac cunclis rebus suis, tam eis quas mo- nasterium et omne quod eis per simm praecepdinT
derno lempore lenet vel possidet, quam quaefuluris concesserat ac Gallicanorum episcoporum dccrelo
temporibus in jure ipsius loci divina pietas augere muniri feceral. IIujus rei gra.lia, qtiia cumdem
volucrit privilegii noslri praeceptionelirmaraus : hoc Augustum divino contaclum amore id fecisse
vero deliberanles decemimus, ut congruis tempori- perspeximus, gralanter ejus petilionibus assensum
bus nostrae solliciludini ecclesiasticaeitilimelur, qua- praebuimus, decernentes apostolica auctoritaie" ea
Uter rcligio monaslica regulari habilu dirigalur, quae hic inserla habentur iiiconvulsa manere. Ad
concordiaque convenienli ecclesiaslico sludio man- malriculam scilicet ecclesiae Maisbodvillum, Rais,.
cipelur, ne forle, quod absit, sub hujus privilegii Scnous, Herbodcisternam, Pomerias, Herlincur-
oblentu, animus gressusque recliludiuis veslrae a tem, et in Boninicuitcm mansos, et cum Longoi-
norma jusliliae aliquo modo retorquealur, constitui- bragiura , Manium, Morseie, et Sceldogotheim,
mus quoque per hujus decreti noslri paginam ut Jtiveiitiacum, et in Dominica curle manstim i et:
quicunque cujuslibel Ecclesiaepraesulvel quacunq';e in Farreolo niansuin i. Ad necessaria vero fra-
dignitale praedicla persona hanc nostri privilegii n trtiin, victus scilicet et potus , medietatcm vici
chartam, quam auctoritale principis aposlolorum qui vocatur Hovavilla, et tabemam unam, Filcia.
firmamus lemerare lentaveril, analheina sit, et cum dominicam ctirtem, Theulitdum, Bigartium.,
iram Dei incurrcns, a ccelu omnium sanclorum ex- Hecnam-rurtem, Bernevillam, Mediolanas, Pulcas
torris exislat, et nihilominus praefati monasleiii aquas, Angeli-ciirlem, vallis cum camba una, et
dignitas a nobis indulta perpelualiter inviolala per- duobus molendinis, Stagras Saltiaeum, Atiamen-
maneat, aposlolica auclorilate subnixa. Scriplum larius, Mast, Marchein», Seringo-him, precariam
per maiium Pauli nolarii, scriniarii sanctaeRomanae Emmonis, et Tangigarii. Ad cameram vero villas
Ecclesiae in mense Oclobris , indictione vi. Bene sitas in pago Batua, quaecirciiniflnit Rhenus bicor-
vilele. Daltim v Non. Oclobrias permannmGrcgorii nis flttvius, his nominibus Rehxnam , Wulfrunr,
nomenciniissi et apocrisiarii sanclae sedis. aposto- una cum capella ibidem posila, Rothcim super
l.cae; regnanle imperatore Domino Jesu Cbrislo, fluviura Versiam sitam. Item iu altera Rotbcim
anno pontificattis domini Joannis summi pontificis mansos vi, praelerea etiatn ullra Rlienum praeli-
et univcrsalis papai et episcopi primo, inilkl. batum fluvium mansos nuinero xxxvi, pariter ciim
scxta. silvis appendentil)ii>. Deindc in pago Alrebaleiui
 659 JOANNISVfiPJE VIII 66*
Athejas, Salliacum , Liniacum, Campanias, et in A si apud excellenliam luam juslitia Dei lociim, sicut
Fonlanido mansos m, et in Lambras mansum i, decet, inveneril: Hocenim synodali»gesla hidicanl;
et alterum in Iladas, et tabernain i in vico mo- historiaeconscriplae demonslranl.Verumqnia a qui-
naslerii. Ad portam Bernejam viltam, et in An- busdam hostiilum lurbaiionum simullalibus impe-
zinio mansum i, cum molendinoet in Enez man- dientibus, rllue ab apostolka sctte non est diu dire-
sos v, cum molendinoet decimam oranis abbaliae. clus anlisles.hocapudignaros venil in dubiuni
Ad hospilale pauperum in Daginvilla mansos vn,
XV.
in Bonejam villam, et Lentsales mansos iu et ADEPISC0POS GALLI.fi ET GERMANUE. ,
quinlam parlem omnis deciuwe. Ad domum vero>
inlirmorum omne tetonium ex mercato, et lias (Anno 876.)
villas quas pro remedio anunae suae dedit vel red- Vices suat in Gatlia el Gcrmania commiitit Ansegisa
didit S. Vedasto, Frontelliciirtc, Ciniacum, Luto- ardiiepiscopo S~enonensL
sum montem, atque Tilgidum. Has ergo villas JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
ciim omnrbus appenditiis, et reddffibus et manci- sanciissimisepiscopisperGallias el Germanias con-
piis, qucinadraoiltim per praecepti paginam ordi- stitulis.
nata sunt atque tradila, per noslri apostolatus B Vestraeomniuni innoteseimus sanclilali quia pro
auctorilalem sancimus, ul nuUi mortalium liceat allcviandis mulliplicibiisoneribus ecclesiasticis, qui-
aliter ordinare, mutare, vel aliud quid quoquo- bus quotidie salis abundeque deprimimur qtiibus
modo exinde, vel parum agere, praeter quod a maxime supernegotiisex Galliarun»el Gcrmaniaruin
saepedicto filio noslro piissimo Augusto consti- partibus nobis aassidue deslinatis arctamur, Anse-
lulumest; sed omnis ordinalio in arbilrio ahba- gisum fralrem et coepiscopumnostrum Senonensis
tis peudeat. Qui ergo ea quae sancta atque apo- Ecctesiaepraesutem,qni quolies utifitas ecclesiasiica-
slolica sedes stabilirit pro nihila duxerit,.temera>- dtctaverit, sive in voeandasynodo, sive inaliis nego-
tiis exercendis per Galliaset Germanias.vice tiosira
rioque atisu avaritiae diabolicaeque cuptditatis in-
stinctu qualiiercunque violare tentaverit, si ex toto fruatur. Et volumus ut decreta sedis aposlolieaeper
aut ex parte transgressor apparueril, B. Pelri ipsum vobis manifesta efliciantur, et rursus quae
apostolorum principis nosirique aposlolatus an- gesta fuerint, ejttsnobisrelatione, si necesse fuerit,
cloritale analhematis ncxibus, ut fur el sacrilegns pandantnr : ut majora negotiaac difBcilioraqnaeque
aslriclus, atque ab unilate liiatris Ecclesiae et suggeslioneipsius a nobis disponenda et enucleanda
omni-
participatione corporis el sanguinis Christi seque- C quaeranttir. Quapropler vos huic piaesanclioni
stratus, cu-mJuda traditore Domini nostri Jesu modis inlendenies, quaesuper hoc aposlotica aucto-
Chrisli, et diaboto ejiisque atrocissiinis pompis in rilate decernimiisunanimes admillite. Talem quippe
tremendo die magni examiuis sententiam damna- itlum agnovimus^latemque circa sedem aposlolicani
tionis accipiat. At qui his apostolicis conslitu- devotum et in commissofidetem reperimus, ut me-
-tionibus sincero amore observalor exstiterit, bene- rito ei lalia commUti posse ducamus : quin et his
dictionem et misericordiam a Domino Jesu Chrislo majora conferri debere illi sine cunclalionc creda-
mus, pro sua scilicct sanclilale, et fidci merilo, at-
percipiat, ct partem et socielalem cum eis quorum vos
nomina sunt scripl» in Ubro vitae Agni a consli- que divinitus sapienlke dono eoncesso. Oplamus
tulione mundi. Amen. benere valere. Dala iv NonasJanuarias, indiclione i\.
Dala per mauus Anastasii primiscrinii anno Recitata in tynodo Pontigonenti.
primo imperii Caroti serenissimi Augusti, el post XVI.
consulatum ejus anno i, indiclione vm. BULLA IOANNIS PAP.FADCONGREGATIONEM S. MEBARDl
SUESSIONENSIS.
XIV. fAnno 876.)
ADCAItOLOMANNUM [al., LUDOVICUMHE6EM.] D Confirmalur partitio monachorumS. MedardiSues-
sionensis.
(Anno875.)
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, vene-
Quod Paitnonica di&cesis deputala est privilegiis ' randaecongregationi religiosorum monachorum ve-
aposloliewtedis. . nerabitis monasterii sancli et confessoris Christi
(Apud Timonem, lmagoant. Hung., pag. 164.) Medartli,necnon et beati marlyris Chr-isliSehasttaiii
JOANNES episcopus dilecto filio CAROLOMANNO glo- in perpetuum.
rioso regi. Quoties illa a nobts tribui pro desiderio postulan-
Mullisacvariis manifeslisque prudenlia tua polerit lis qnaeomni rationi incunclanlerconveniunl, aniino
indiciis deprehendere, Pannontcara dicecesim ab nos decet libenli concedere et pie peteniibus impar-
olim aposlolicaesedis fuisse privilegiis deputatam : liri suffragium. lgitur omnium Christi fideliumco-
a Ansegisum fralrem. Quem ex abbate S. Michae- nuslib. v, c.27.Perverscautemfaciunlquiliunccum
)is in episcopalu Bellovacensiad Senonensem cathc- allero aniiquiore Ansegiso confnndiinl abbaie Lo-
dram eveclum didicimus anno 871. Romanae ejus biensi.qiii Caroli Magni el Ludovici Pii capilula u»
legationis cu'm adhuc abbas esset, mcininil Airooi- quatuorlibros digessit anno 827. Siiui.
661 EPISTOLJTET DECRETA. 662
gnoscat solerlia quoniam dilectissimus filius nosler A . terdiclo , ut nemini mortalium liccat quoquo modo
Carolus imperalor Augustus, beatorum Petri elPatili aliquid dare de his omnibus a jure venerabilis no-
apostolorum principum adiens limina, nobis mente slri monaslerii, vel ulililate mouachortim auferre,
devola suggessil qualenus eidem praedictovenerabili alienare, subripere, aut per qualemcunquc modum,
monaslerio ad ulililalem et usum lam norainatorum vel argumenlum sublrahere : sed omnia haec, et
monachorum, ibidemDomino servieiitium, per apo- quae adliuc in thesauro ab ipso pio Cacsare vel ab
stolalus noslri privilegium confirmarenms, et immo- aliis Dcum limentibus in jus, dominium, vel utilita-
liilia loca , quae idem Chrislianissimus Caesar, tam lem noslri venerabilis monaslcrii ac monachoruni
pra veneraiione eorumdem sanctorum quamque pro ibidem roorantium conferenlur, perennibus consi-
mereedis snaeaiigmento per regale praeceptum con- stat omnino lemporibus. Si quis autem, quod nun-
lulisse dignoscitur, qttoruin noniiua inferius scripla quam optamus, conlra hoc noslrae confirmalionis
legimlur, Berncium scilicet, Croviacum, Domnoi praeceptum, atiter agere non forniidans, aliquid
reginm, Sodoleum, Berz-iacnmuna cum molendino, inde alienare, miniiere, subtrahere, vel lcnierario
Berziso, mariziaros duos, aique spicarium ctpropler ausu mutareprjesumpserit, aut aliter ordinare, pra>
lias Murocineliim, Ccrniacum-vadum, sicut Hildtti- ter quod jam ordinalum est, lenlaverit, vel in lolo,
nus anlerior abbas ad suiim lenuil domiiiicalum,su- " vel in parle transgressor apparuerit, Dei omnipo-
peraddens in Murocincto mansnm unum, Malcas> tentis judicio scial se csse analhemalis vinculis in-
etiam cl piscinas supcr mare ct Cubonimaci cultae nodatum, et cum Diabolo, et ejtis alrocissimis pom-
terrac bonaria xxiv el Rnminiaco mansos qttinque,, pis; alque ciini Juda traditore Domini.nostri Jestt
etpariem prati dc loco Geigio , et mansos duos ini Chrisli; et cum impiis omnibus porlionem habeaf,
villa, qtlse dicitur Lcnlegerc-viciniiim; decernens,, et a regno Dei alienus existat. Qui vero pio in om-
ut camera ve^timenlorum monachorum habeat tres> nibus intuiiu verus observalor, et curalor exstiterit
viltas, Capram, Albiacuin, el Solmam; el hospitalis> benediclionem, graliam, et cccleslemmiscricordiam,
nobilium accipiat nonam ex villis ipsius abbatiaese- sive veniam delictorum suorum a justo judice Do-
cundum priscam consneludinem , ct habeat Caucia- miiio Deo nostro consequi mereatur. Seriplum per
cum simul curo lignariis de Pivone: el hospitalis> maniim Benedicti notarii regionarii, et sacrosanctae
percgrinorum accipial decimam , cl habeal Hatonis- Romaiiaejecclesiae in mense Januarii, indictione nona.
curlem. Thesaurarius aulem et portarius, alque; Bene valele, Quarto nonas Januarii, per manum
bospilalarius, necnon et camerarius inlra oclo die- Anastasii bibliothecarii sanctaesedisapostolicae.anno
rum Dominicai nalivitatis, et resurrcctionis Domi-• Deo propitio pontificalus domini Joannis quarto,
^
nicae spalia, bis in anno plenarian» refectionem ha- imperatore domino piissimo perpetuo Auguslo Caro-
beant; insuper ex praefatis aliis vitlis terniinumi lo a Deo coronato magno imperatore anno primo, et
nalivilalis dilecti filii sui Carolomanni plenariami posl consulalum cjus anno primo , indiclione nona.
refeciionem habeant, et post ejus Obilum diem na- XVII.
tivilalis Iransferanl in diem deposilionis, similiterr AD IIINCMARUM ARCIUEPISCOPUM HIIEMENSEM.
ex villa Bernoilo decrevit refeclionem abundanterr (Anno 876.)
fieri eisdem monachis in anniversario Berlaeamitae - Ul in locum llincmari ordinetur episcopusin Ecclesia-
suae, et luminaria exhibeal ecclesiaesanclae Sophiae ; Laudunensis.
inferiori, et sanclae Trinilalis superiori , sicut in' JOANNES episcopus, scrvus servorum Dei, HINCMARO
privilegio ejusdem pii augusli dc liis omnibus faclo' archiepiscopo Rhemeusi.
conlinelur: ul quidquid ab eodem illustrissimo Cae- Quamvis <>de sanclitatis luaejudicio nihil dubitas-
sare lam de mobilibus, et immobilibus rebus, qnami semus, quia lamen charissimus iilius nosler Carolus
de thesauro collalum est, et in futuro confcrelur,, inviciissinnis imperalor, a nobis diligenlissime per-
pro auimae suae remediis firmum et inviulabile in> cunctatus, circumstanliam judicU a beatitudine tua
perpetuura omninoconsistat. Hujus rci gralia, quia' JJ coepiscopisque suis in Hinemarum dudum Laudu-
eumdcm subliroem imperatorcm divino amore con-• nensem episcopumprolati.aposlotatui nostro relulit,
tacium pia egisse confiiliiiius, congruis siiggeslioni-• agnoviinus jgstum fuisse omnino judicium. Neque
bus ejus favere volenles, decernimus, stabilimus, ctt enim tanlus princeps nisi verilate fullum quidquam
aposlolica auclorilale omnimodis confirmamus cun-- poteral affirmarc. Unde nefas essc duximus ejus
cta superius dicla iminobilia Ioca cum nobilibus, seui relalioni non praebere incunctanter audituin. Koli.
famulis utriusque sexus, tina cum thesauro ad usurai ergo jam nunc Ecclesiam Laudunensem viduatan»
et ulililatem supradictorum monachorum, utpote' ct sine regiminc pastorali dimittere; sed indiffe-
idem praeslantissimus.imperalor anguslati pr:e-• renler eleclum, et dc Laudunensis Ecclesiae clero,.
ccplo eidem monaslerio ob salutem aniinae suae! virum idoneum, et in quo onmium vola eonsenlianl,
concessit, vel concessurus erit. Statnimiis aiilein eidem Ecclesiaepraeficeprorsus episcopum. Cui ele-
sub divini judicii obleslalione, ct analhematis in- clioni volumus etiam.missum pra:faii piissimi
impe-
« Quamvis,clc. Superstile Hincmaro Laiiiluncnsi
alium in ejus locuiii subrogari jubet, Carolo impcra- improbarat. Itaqne tertio post mcnsc electus est IIc-
dcmilfus. SllIM.
toridciUius deposilione asseniieus, quam Adiiaiius
 «363 JOANNISPAPJE VIII 6C4
ratoris interesse, ut sine saecularium strepitu omni A i Litteras devolionis vcslrae suscipienlcs, qnia devo-
lalere talis cligalur, qui aptus sacris canonibus esse; tum vos esse cognosciinns erga vestram sanclam Ec-
modis omnibus appiobefur. Oplamus sanclilatemi clesiam, gralias vobis multiplices referimus, Domi-
luam in Christo bene vatere. Data est Roma Tlieo- num exorantes ut vigor regni vestri abundet [al.,
dorico, jussu papm Joannis et domni Caroli novi abunde], de inimicis vestris victoriam vobis conce-
imperatoris, per manus Anaslasii bibliothecarii, in dat. Nam nos, fili cbarissime, sicut petislis, sedulas
secrelario ecclesim sancli Petri, anno incarnalionis preces Domino fundimus, ut regnum vestrum guber-
Oominicm870. Nonit Januarii, indictione ix. Et de- net, vos salvos faciat, custodiat et protegat, el super
hla est ab codem Theodorico in civilate Rliemis inimicos vestros erigat : ecclesiam aulem B. Jacobi
Ilincmaro Rhemorum archiepiscopo, eodem anno et ab Hispanis episcopis consecrari facite, et cum eis
cadem indictione, v Idus Martii. concilium celebrale. Et nos quidem, gloriose rex, si-
XVIII. culi vos, a paganis jam consiringimur, die ac uocte
ADALDEFONSUM REGEM. ciim illis bella commillimus; sed omnipotens Deus
(Anno 876.) dal [al., del] nobis de illis triumphum. llnjus rei
OvetensisEcclesia Gallwcimtnelropolitanaefficilur. B , gratia rogamus dilcctionem vestram, et animiira
[nimium] deprecamur, ut quia, ut diximus, valde a
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, ALDE-
paganisoppriniiliir aliquanlos utilesel optimos Mau-
FONSO regi Chrislianissimo, seu cunctis venerabilibus riscos cum armis, quos Hispani cavallos Alpharaces
cpiscopis, abbalibus, vel orthodoxisCliristianis. vocant, ad nos dirigere non omittatis. Qualiter nos
Quia igitur in cura nos loiius Chrislianitaiis B. recipientes, Dominum colLiudemus, vobis gratias
Pelri aposlolorum principis sempiterna providenlia referamus, el per eortim portalorem de benedictio-
cllicit successores, ea Doinini nostri Jesu Chrisli nibus S. Pelri vos reinuneremus. Bene vale, dilecli*-
conslringimur adhorlatione, qua beatum Pelrum sime fifi el clarissiine rex.
apostolum monuit, dicens quadain voce [vice privi- XX.
legii] : Tit es el
Petrus, super lianc pelram mdificabo
Ecclesiam meam, et libi dabo claves regni ceelorum, ADEPISCOPOS ETCOMITES INREGNO CAROLICONSTITOTOP.
et reliqua (Malth. xvi). Hinc rursus imminenie Do- (Anno876.)
uiini noslri articulo gloriosaepassionis, inquit : Ego Lautlal illos qnod in fide constanies erga Carolum
pro le rogavi, ut nondeficial fideslua, el tu aliquando perslilerint; et de tegatis, quos ad componendadis-
sidia mittebal in Galiiain.
tonvertus confirma fratres luos (Luc xxn). Ideoque
Beiiediclus Deus et Pater Domini nostri Jesn
quia vestraenotitiac fama per hos fratres limina apo- C
stolorum tustranles, per Severum et Dcsiderium Christi, qui veslrae sincerilalis fideique constanliam
ut ita dixerimus, adamanle erga fideltla-
presbyteros [«/. presbyteruin el Synderedum] nobis duriorem,
miroodore bonitatisest revelala, paterna vos adhor- lcm invictissimi principis domniCaroli spiritalis filii
lalione commoneo, in cceptis bonis operibus, gralia uostri sempcrque Augusli hactenus nori indebite
fecil persislere, et qnanli caloris in vobis cbaritas
duce, perseverare, qualenus copiosa vos beaii Petri
dono gratiae largitalis suaeclarius demonslra-
protecloris vestri el nostra prolegat benedictio. Et vigeat,
notam faceret genlibus virtulem glo-
quotiescunque, filii charissimi, ad nos vcnire quiti- vit, qualenus
iiet veslrum aut transmittere volueril, lola cordis riae suae,et divitias bonilatis suaead profectum fide-
cxsultatione el animi gaudio de ultimis Gallaeciaefi- linm el ad correclionem infidelium omnibus revela-
ret. Ostendistis enim, charissimi quanlum sit erga
nibus, cui vos praeter me Dominus rectores consli-
el concordiaeculliim vestrae benevolentiaebe-
iuit, lanquam jure fitios noslros vos colligimus : ct pacis el a
ecclesiaeOvetensi, quam vestro consensu et assidua nignus affectus, implestis opere quod ipse vohis
dicens in Evangelio : Omnia qum-
petitione melropolitanam coiisliliiimus, omnes vos exrgit Chrislus,
subditos esse mandamus. Et concediinus etiam prae- _D cunque vullit ul facianl vobis hominet, et vos facite
diclae sedi ut ea quae reges seu lidctes [al. quilibet Ulis (Matih. vn); el Aposlolusait : Fides sine operi-
bus morlua est (Jac n). Unde nosler aposlolatus,
lidelis] juste obtuterunt, vel in fulurum, Dominoopi- immcnsaelaeliliae
lulanle, contulerint, rata firma et inconcussa manere replelus tripudio, piinitini qtiidem
in perpeluum praecipimus. Hos quoque latores litte- Deo omnipotenti sufficientesac laudcs debilas, quia
rarum nostrarum omnes liorlor ut habealis com- nihil sine eo facere possnmus, retulil, et vobis, qui
mendatos. Bene valete. . stitdiose lanto impcralori fidem immaculalam ser-
XIX. vaslis, mullimodas gratiarum acliones agere dignis-
que vos efferre lautlibusnon omittit. Siquidem, dilc-
a ADEUMDEM.
ctissimi, satis vobis prudenler consuliiislis, <|iiando
(Anno 876.) aliis, quod flentes dicimus, vel sponte vel caltide ac
Monelecclesiamsancti Jacobi consecrari. fraudulenlerdeceptis, vos, sicnl diximus, fideicalore
JHNNESepiscopus, servus servorttm Dei, ditcclo ulentcs , et Dcum prai oculis habcntes , noluistis
filioALDEFONSO gloriosoregi Gallaeciarum. iniquorum vel lyraiinoruiii fascibus oncrari vel ma-
» Haecel stiperior epislola habenlur in historia Sampili.
605 EPISTOL^E ET DECRETA. Wiff
cntari. Quin potius rcstilislis, pravitalibus coriim A . sua prisco jam femporc praoptala Doinino Doom,-
noii conscnsistis, ci pcccalis atienis minimc com- militer cxsolvsntc, Augustalcqiic diadcma, sibi divi-
muiiicaslis. Idcirco libcre diccrc valebilis : Non ad- nilus siue dubio collattim, pcr humilitatis nostrti
licsit niilii cor pravttm, quoniam nuila pars lidelis liiiiiislerium accipienle, fralri cjus, Ludovico scili-
ciim infidcli, Chrisli ad Belial, justiliae ad iniquita- cct rcgi, si lamcn rcx jurc dici debeat, qui nientis
lem, vel lucis ad tenebras. Ergn, quia ila cst, stalc suae moliis in nbruplum impiclalis cndcnlcs non
in lide, cl viriliter agite, seniorique vcslro domino rcxil, in rcgnum ipsius , collecla populi r-cfamli
imperatori fidem spectaliler repromissam, sicul ccc- niuilitudinc, inlranti, ct paganoriiin morc Ecclesiam
pistis, inconviilsara servate, ct in melius confortali Dei, popultim vidclicet pretioso Christi crtioro re-
cjiisdem honori seu profeclui providcle; ac ne pro dcmplum, in pace positiim coniiirhanii, rclictis ve-
leiiiporalibtis aelcrna, pro corporalibns spirilaliat, stris concivibus alquc sodalibus, qui Dco ct scniori
pro lcrrenis coeleslia gaudia amiltatis, summopcre suo fidcles procul dubio cssc vidcntur, liaercrc, al-
decertaie, scicntcs quia adjuvantc illo qui dicil : quccuit' co advcrsiu Doininum, gciitcm ci popnluiti
Qui perseveraverit usque in finem, hic salvut cril vestriiin , ab siatu vcstra: liilelii.ms ei promissionc
(Malth. x), ct possc vobis ccelilus dabilur, et persc- divinoriim sacraiiicntoriini, contra sacri ministcrii
vcraniia Iribuclur : opeqtie summae divinitatis ve- " veslri officium, ct contra sponsionis ac lidei veshrae
slrum cor conforlabilur, imo el ad omnes inimicorum jiisjurandtim, anna cum hostibiis elcvare, pariterque
insidias reprimcndas confortabil Dominus mcnlcs ncfanda ct impia comniiltcrc pracsumpsistis. Heu,
veslras in charitale et gralia, ct luebiiur vos in sae- proh dolor! quarc lanta: iniqtiiiaiis scclus sponte
cuia saeculorum: ut ilcrum alque ilerum licncdica- committcre, qtiarc laniac inlidcliiatis malum nitindo
lur Dominus et Palcr Domini nostri Jesu Christi, cl universo, sicut Juda: Iscariottc, exsecrabite in exem-
a noslro poulificalu, imo ab univcrsis Ctirisli fidc- plum ostcndcrc non diihii;:stis? Qttae gens hoc au-
libus, vobis innumerae graliae refcranlur. Porro, si dicns vos noii oiliai? Quod regiium vos exosos fore
qui adhuc, quod minirne crcdinuis , in aliquo la>si iion judiccl? Qtiando cli.ani gcnlibus , quae Deum
quicunque veslrum rcperli fiicruul, lioriamur ut vcrtiin utiquc ignoram, late committere nefas vide-.
resipiscant, el dignam emcndatioiicm se corrigendo lur iiicoiigruiim. Quariim pro terrenis lucris vel
cvhibcaiit. Nam ciijiiscunquc sil siiblitnitatis, digni- minis cos, quos sociclalc ct unanimitate vestra de-
latis vel ordinis, qtii cum pracscnlibus legalis nosiris, fcnderc salvarcquc ut vosmet debuislis, appelere, et
Joannc videlicel et Joaniie vcnerabililuis c|iiscopis, CIIIII inimicis pcrscqui non contempsislis ? Ctim
dileclis quoque familiaribus noslris, quos voce no- diccntc Domino : Majorcm charitalem nemo habet,
slra illas in partcs ad examiuanda siinulqiic dilU- qttam ul aiiimam suani ponal pro amicis suis (Joan.
nienda canonice sivc legaliter quac hoc anno intcr xv), iu quo scilicct vos eam, quae pcr dileclionem
uirosque fralres emcrsere negotia, coiiveiiirc in loco opcralur, chnriiatcm, sinc qua impossibile esl pla-
abeis dcsigTiato,eisqtie satisfacerc bumililer dclro- ccrc Deo, in qua lolam legem et prophetas pendere
claverit, auctorilaic Dei omnipotcniis sancioruinque scimiis, ntillatenus constet habttisse, quin potius
aposlolorum principiim Pelri cl Pauli, noslracquc Cain fralricidam diu menle gessisse. Nonne lux
mediocrilatis, veniam sibi dcinceps noverinl dene- miindi, cl sal lcrrae , Verilate alteslante, vos estis,
gari, ncc amnilo Coiiimuiiionis nostrae fulurum forc qui vcrbis pariter et exemplis, quasi tuminaria
cnnsorlcm, qui socius cssc noltterit disciplinae. miintlo luccrc omnibus , alqtie insulsas hominum
Optamus saiictiialem vcl gloriam veslram iu Chrislo nicnlcs sapienliae ccelestissale condire instantissime
beue valeiv. Dala xiu Kalentlas Marlias , indi- dcbetis' Nonne vos posuit Spiritus sanclus episcopos
clione ix. Ilccilala in synodo Pontigonensi. rcgerc Ecclcsiam Dei, quam acquisivit sanguine suo?
XXI. Nonncmagisvestrum eraldocerepopnlum,nonauleni
A.DEPISCOPOS QCI, A CAROLO DESCISCENTES, LUD0VIC0 iniani perversis rehns assensum praebere? Dolemus
REGIAD1I.ESERA.NT. j) ilaquedcvobis,quasidemeinbris corporisChrisli.di-
(Anno 876.) ccnles cu;i)Propheta : Ventrem meumdoleo,venlrem
Inerepal eontm infidelitatem,monelqde ut resiphcant, meutn doleo,sensuscordismei lurbali sunl(Jer. iv); et
uc legatosu sedeapostolicamissosbenignesuscipiunt. ilertira :
Quis dubil capiti tneo aqutim, et oculis meis
Relationc vcra a didicimus quod dilccto ac spiritali fonlem lacrymarum , el plangam populum istum tlie
filio nosiroCarolo gloriosissimo impcratore Augtisio, ac nocle? (Jer. ix.) Quapropter monemus.horlamur,
scniorc vcslro, ad limina sanclorum aposlolorum et saluti veslrae volentcs pro affectu consulere, ma-
Petri et Panli principitm vcniente , ubiquc ul Cliri- gnopere suademus ut resipiscentcs, lantae iniquitalis
stianissimum dccel EcclesiacChrisli patroiiuiu, vota auctore scclesto reliclo, ad Deo dilectum imperato-

a Retatione vera. Eorum qui tnnc a Carolo desci- < Ad obsislcndum, inquit, Ludovico primores regiii
vere princeps liiil, Aimonio teste, lngelraniiiiis nii- Caroli, jubeiiie Richildc regina, sacramenlo se con-
per canicrarius rcgique inlimus, nuiic Ludovico firmavcriinl, quod non servavcrunl, scd ex sita parte
Geriiiania: regi auclor fralerni regni invadendi. De irgiium Caroli pcssunidantcs hnslili more devasla-
his ergo Aimonius idem (imo ejus Conliniiator ex vcrc. Similiicr ct Liulovicus ciiin suo excrcitu idem
Annalibus Beitiiiianis ad an. 875j, lil». v, cap. 52 : legniini pcssuimicdil. > SIRM.
G67 JOANNIS PAP,E VIII 668
rem seniorcm vestrum Augusluiii lolo animo fidcli- A spirilalis Israelis murum correclionis opponimus,
que voliinlale rcvcrli , ac dcine.eps ei fideliores ct concordanlcs animos, aut sub ccclesiasticaepacis
exislcre omnibus mo;lis procuretis. Nam vestrum unione complcclimur, auldiscordesad concordiaegra-
erat pacem annunliare his qui prope el. his qui liam revocamus, aul certe inler nos et illos qui apo-
longe siinl, dicenle Doinino : Sitpra montem excel- slalae angeli, zizaniiscilicel seminatoiis,fraudibus ir
tum ascende tu qni Evangelizas Sion. Ctama, ne ces- relili, sanclaesedi aposlolic:e concordare dcspiciunt,
tes, quasi tuba exalla voccmluam (Isa. XL); vestrum- sartaginem ferream juxla Ezecliielis prophetae magi-
que eral aniiiiiiliare populo scelera el peccata sua, sterium cotlocamus (Ezech. iv).Reversurusenim ad
ne sanguis eoruni de inaim veslra a Doniino reqni- Patrem Dominus pacis bonum discipulis altcntius
ralur, non, ut dictum csl, sequi. El ideo conlami- commendaviteamqiieqiiasi teslamcnlum Ormissimum
nati eslis secundum Prophelam diceuleni : Vw quia futuris haeredibus dereliquit, dicens : Pacem meam
tacui, qttia vir pollulus labiis ego sum, ct in do vobis, pacemrelinqno vobis (Joan. xiv); et beatus
medio populi poliuta labia liubenlis ego habito apostolus Paulus ait : Solliciti servare unitatein
(Isa. vi); et conimunicaiites pravis eorum scclc- spirilus in vinculo pacis, unitm corpus, el unus
ribus iiifrucluosisqiie operibus , vos reprehensi- spiritus, sicut vocati eslis in una spe vocationisvesttm
biles oslendislis. Tanien quia scinius procul B J} (Ephes. iv); quia videlicetad unani vocationis spem
dubio late palere viscera picialis Dci , rever- ncquaquam perlingunt, si non ad cam cuni proxi-
timini, et nolile dc cxlero jugura ciim inli.leli- mis unita menlc cnrratur. Quapropler sicut fdii Dei
bus ducere. Nolile amplitis imilari eos ', qui p icis qui ex teslamento ejus sibi per apostolos derelicto
sanclae fcedera violant, unilatcni dividiint, el in agro pacera custodiiinl, ita niniirun» diaboii sunt filii qui
Dominico zizania superseminare ad proprtam infe- pacem confuiidiint.lllc quippe ab inilio mendax fnil,
licitalem praesumunt. Revcrlimini ct seclaniini cha- et in verilate non stciit, cjtisque invidia, sicul scii-
ri-mata meliora, nec iterum anliqui hostis.vcrsnliis plnm est (Sap. n), mors introivit in orbem lcrra-
parcalis;sed sicut Dei miuislri, Domini praeccpta rum. Nam duin proloplastis invidens, deccplionig
sequenlcs, in omnibus cum jan» diclo imperalore laqueum jam deceplus utique a semelipso compo-
charissimo filio noslro perfecte slare salagite. Quia suil, mortis poculiim morlalibus propinavit; et quos
si cum praefalo rege Ludovico vet aliquo filioruni immorlalcs obcdienliae merilo fuluros noveral, ino-
ejus ad scandalum et regni perliirbationem manere, bedientiae vcnenis infecil, sicque in oinnes homincs
aut cis aliquod adjulorium moilo quolibet pracbcre morlis seiiienli.im vitae iioslis induxil. Deniquc
tcnlaverilis, cl non polius ad cumdcm dilccliimi eisdem laqueis, quibus proloplastos dcceperat, adliuc
lilium nostrum Caesarem Augiisliim ccrlissime rc-• C Adaefilios jtigufat, el odio suac ainbitionis fralerna
dieritis, alque cum eo adverstts ojus iuiniicos viribusi corda dissociat : ila ut quos unum patris fennir,
totis fideliter non sleterilis, sciloic vos per auclori- leniieral, jam Galliae omnes non capiant, fratcrnis
tatis noslrae legalos anathemati siibiuillendos. Prae- provectibus frater invideat, ct qiiem monilis aposlo-
sentcs auiem missos nostros, Joannem vidcliccl ct; licis saepius eiiam in durissimis casibus obsequen-
Joarinem venerabiles cpiscopos, dileciosque fami- tem sequi despexernt, liunc a sede apostolica sibi
liares noslros, lienigne admillilc, injiinctam sibii praelatum doleat, imo ul Cain fratris hoslia , scilicet
legalionem inlclligcnter audile, ct eflicaciler obau- obedientia, slimulatus, conlra "fralrem frendens
dite : ut in hoc quam vcre silis filii pacis cunclis> occurrat: fideles ejus fraudibus diversis inficiat, ad
detur inlelligi, ct nemincm possit laiere inorialiiim. pjerandum terribilis Dei nomen impellat, paeem
Pro Chrislo enim, qui esl pax nostra, legatione: regni diulurno fralris sludio radicalam corrumpere
fuiiguntur, cum procut dubio a sede aposlolica pro> gesliat, et Iacialus a peccatoribus" suis duulaxat
pace inillunlur. Optanius vos in Cbrislo niinc ett complicibus acquiescens, pedes suos ad maltim
semper berte valcre. Reciiala in synodo Pontigo- currere faciat, madeiilibus adhuc campis Fontanicis,
nenti. T quos in juvcntuic sua liumano sanguine linxeral, in
XXII. senectute dccrepiia, minarum el caedis spirans, ad
ADEPISCOPOS IN REGNOLUDOVICI RECHBAJOAKLEfundendum Cbrislianorum inultorum sangttinem pro
CONSTITUTOS. stia siiigitlari ambilione discurrat. Et qui aniore
fralris a sede apostolica obedienliaesuaemcrilo bc-
(Anno 876.)
ncdictiouem sperare suumque piis opcribus propa-
Arguil eos quod Lndovicum rcgem ab invadendoCa-
. roli fratrts absenlis regno non cohibuerinl, moiiel- gare dcbtieral, alterius regnum pervicaciter sibi suis
que ul legalis, quos ad examinauda inler utrosque3 armis subjugare desiderat, scilicet ul qtios armis
hegolia mittil, salisfacere studeant. acquirit, dilione possideal, el colla veluslae liberla-
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibuss lis ingenua nova servitute proslernat. Quis hoc, di-
ivvereiiiissimis et sanctissimis archiepiscopis ett leclissimi nobis, nisi anliquus humani generis ad-
episcopis in regno Ludovici gloriosi regis Bajoariac c versarius, inler tales ac lanlos fratres, quos nos
constilutis. pari spiritus amorc complecliinur, pcr suos satelli-
Aposlolicae modcralionis ordincm seqiiimnr, si,, les operalut ? qui dum honoruin provcetibtis invi-
Ecclcsiarutn Dci solticitudincm relincnles, pro domo o del, in agro sanclae Dei Ecclesiae sc-mper zizauia
 m EPISTOL/E ET DECRETA. 670
seminare contenJil. Quis boc, charissimi, nisi dia- A . pendens; sed neque Chrislianae religionis discipli-
bolus operatur?qui Caroli virliiiibus ab| ineunlis nam cuslodicns : lam decessorum noslrorum scripta
actatis principiis invidens, ejusque religiosum pro- quam recenlia noslra moniia religiosorum princi-
positum longius propagari pavescens, levibus primo pum, et quod cst mirabilius, conlra consueludincm
jaculis, quanquam freqiienlibus, tacessivit: deinde tyrannorum veterum, parvipendit, et indiclum sibi
adversitatibus multis, quasi durissimis arietibus a nobis tempus cum mediantibtis nobis cum fratre
stimutavit; fideles ejus frequenlissime rebellare jure pacisceretur, praeripiens, quantum in se fuil
suasit, ih procinctu contra Norlhmannos pro Eccle- per vestram negligentiam sive condessensionis au-
siae Dei libcralione pugnanli, et inimicos crucis daciam, fratris absentis regnum pervasit, ac per
Clirisli usque ad ullimam dedilionein conslringere lioc lolius ecclesiae Dei pulchritudinem maculavit,
satageuti, senioris veslri utrinque animum nd inva- pacem corrupit, religionem fugavit, et ut cum Te-
sionem relicti imperii suscitavil: ipsos familiares, rentio coinpendiose dicamus, dum in alicno bono-
ipsum postrcmo filium, ad ejus exsiiuclionem hosli- rum exlortqr et legum conlortor apparuil, cunclis
liter provocavit. Et ne quandoquc ad impcrium, criminibus liceiitiam relaxavil. Nos etenim,quamvis
quod ei constat non huinano collatum beneficio, li- illum, quem inteiim filiolitatis amore complectimur,
. cet per noslrae mediocritalis niinisterium, sed divino, B oppido rcprehensibilem non negemus, vos laroen
perlingere poluissQt, tota fraudulcntiae suaevirtule mtillo repreliensibiliores agnoscimus, 'qui in iltis
prohibuit, lola consilii sui versulia debellare.con- partibus sacerdolali magisterio praediti, et apo-
lendit. Sed Deus omnipotens, cujus providentia per stolalus noslri reccnlibus monilis insliluli, dum
mutabilium rerum principes mundi taliludo guber- cx oflicio vcstro reslilisse liberc ntinqiiaiii videmini,
nalur et regitur, hunc flagellis erudiri voluit, de- procul diiliio cousensisse probamini, et vos qui pa-
primi penilus, sicut vobis est cognilum, nunquam slores diciniini, gregem vobis credilum quia non
permisit. Et afflicliones sanclae suae Ecclesiae per retraxislis, ulique ad praecipitium provocaslis. Et
eum specialiter, sicul divinilus revelafum fuerat, et ubi est, qii;csuniiis, qtiod vicem Chrisli in Ecclesia
nunc veraciter credimus, tandem aliquando reve- fungimur, si pro Chrislo conlra insoleiiliam princi-
lare contendens, hunc, a decessoribus nostris, re- pum noii luclarour; praescrlim cum secundum Apo-
verendaescilicet meraoriae Nicolao el Adriano ponti- stolura non sil nobis colltictalio adversus carnem et
ficibus, diu quidem dcsiderari voluit: tandem usquc sanguinera , scd adversus principes et poleslaies
ad haec periculosissima tempora, quibus a Belial (Ephes. vi). Ubi est quod episcopi dicimur, si de
fitiis pene lota vallalur Italia, misericordiler reser- sublimibus ecclesiaslicae discretionis speculis gla-
vavit, angelicis ductibus vias ejus per invia loca C dium yenienlem non cernimus, cernenles ut devile-
direxit, frustratis insidiis ei composilis Iiberavit, lur annuntiare dilfugimus ? Enimvero sacerdotes
paludes lubricas equitabiles reddidit, vada profun- non ad gratiam, sed ad pompam immerilo dici co-
dorura lluuiiiiuin multis saeculis incognila transmea- gnoscimur, si quos docere debuiraus sequi contendi-
bUia deraonstravit : ei eleinentis conlra nalurara mus, si quos corrigere debuimus, sallem verbis pa-
cedenlibiisdilTulentium corda perlerruit: non solum storalibus non lcrremus. Hinc Dominus per Isaiam
sme sanguine, verum etiam cum magnis honoribus, prophelam saccrdotum taciturnitalesincrepaldiceiis
hinc inde gaudentibus populis, Italiam penetrare Canes muli, non valenles latrare (Isa. LVI). Hinc pe»
psrmisit, et per aposlolicae sedis privilegium, cun- Ezechielem sacerdotum negligentias arguil dicens :
ctorum favoribus approbatum sceptris imperialibus Non ascendislis ex adverso, neque opposuistis murum
sublimavil: ut qui per tot annos, communibus pec- pro domo Isracl, ut slaretis in prwlio in die Domini
catis merentibus, pro defectibus sanctae Dei Eccle- (Ezech. xin). Ex adverso quippe ascendcre est, pro
siae diversis modis afUigimur, per ejus sollicitndinis defensione grcgis libera voce liiijus mundi potesia-
expertam prudentiam consoleraur, per quem Galli- tibus conlraire; et in die Domini in praelio slare est
canarum Ecclesiarum slatus, et lolius religionis piavis decertantibiis ex justitiae amore resistere.
vigor illis in parlibus plausibililer refloruisse cogno- D Quod rursum per eumdein prophetam deterret in-
scitur. Haec itaque hoslis humani generis fulura quiens : Si non annuntiaveris iniquo iniquitatem.
prospera praecavens, dilecli fllii noslri Ludovici suam, sanguinem ejus de manu lua requiram (Ezech,
gloriosi regis vestri, si tamen filius dici merelur, xxxin). Quid ad haec dicemus, fralres? Forsitan ideo
qui apostolicae sedis monitis per antecessores no- vos excusabiles credilis, quia regein non argtien-
stros perque nos ipsos prolatis, semper inobedien- dum dicitis, sed monendum. Ad haec aposlolica iuba
lissimus exslilit, si gloriosus ttici debet, cui conlra respondel: Obedire oportet Deo magis quam hamini-
Chrisiicolas bella geri placuil, nullos habitura bus (Act. v); et Paulus Timolheo : Argue, obsecra,
itiurophos, si rex dici poiest, qui seroeiipsum re- increpa in omni palienlia et doclrina (II Tim. iv).
gere noluit, quo minus contra fralris abscnliam Ilem Tito : Divitibus hujus swculi prwcipe non s«-
jnglosius pugnavisset, animos inc.itavit, ut neque perbe sapere, neque sperare in incerlo diviliarum snn-
divinum limorem prae oculis relinens, neque iinmi- rum (I Titn. vi). Aut perseculionem quamlibel prae-
nens sibi judicium provectae sencctutis agnoscens, cavislis. Sed a Domino jussuin est ila : Cum vos
scque sanguinis affmitaicm fratcrnaque pacla pcr- persecnti [uerint in ana civilate , fugile in nliam
67i JOANNIS PAP^E YUI 672
(Matih. x). Aul inortein, quae cunclis tillima pcena A XXIII.
esl, linmistis. Sed idem Redeniplor noster in Evan- ADCOMITES IN REGNO LUDOVICI REGISBAJOABtiS
gclio nos hortalus est dicens : Nolite limere eos qui CONSTITUTOS.
occidunt corpus, animam aulem non possunt occidere (Anno 876). ,
(ibid.). Arguil eos quod Caroli regnum pervadere tentarinl;.
Vcrum quia nihil horum, quia nec inferen- tnonelque ut Lndovicum regem ab ea mente revo
dum vobis ab aliquo fuerat, limuistis, restat procul cent, et ul legalit, quot mittit, satisfacere non
delrectent.
dubio qtiia non solum sccundum prohibilionem sedis
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
aposlolicaecompalriotas vestros ab invasrone regni
alterius sacerdolaliler non vctuislis, imo cupiditati gloriosis comilibus in regno Ludovici regis Bajoariae
cortim veslri favoris connivenliam sociantes, quasi conslitulis.
pulvillos sub cubilo eorum manuiim consuistis, et Ministerii noslri est universalis EcclesiaeDei sol-
illud Vacvobis prophelicum malurastis, quo dicitur: liciludinem , secundum beali Pauli aposloli senlen-
Vmhis qui consuunt pulvillos sub omnicubito manus, liam , circumferre, et quid in qnalibet mundi parte
et faciunl ccrvicalia sub capile universwmtalis ad ca- congruat, sivcnon congrnat, censoria gravitale de-
piendas animas (Ezech. xm). Quasi cnim pnlvillo cu- B promere, quatenus oves Dominicae, quae vocem pa-
bilus, vet cervicalibtis caput jacenlis excipitur, dum sloralis nostrae solliciludinis cognoscenles, pastorum
correclionis durilia peccanli subtrnhitiir, eique mol- principem liumiliter audiunt, in ovile Dominum re-
liiies fnvoris adhibelur, ut in crrore molliter jaceat, cognitaecollocenlur, et oves morbidae, quaepervica-
quem nulla conlradictionis nsperitas pulsat. Sed hacc citer negligtint, ab ovili Dominico , ne sanns vicini
reclores qui semelipsos diligunt, his procul dubio, pecoris contagio laedanl, quia nimirum multa corpo-
jnxla quod bealtis praedecessornoster Gregorius me- ribus fransilione nocent per aposlolicaeauctoritatis
minil, exhibent, a quibus se minus posse studio glo- ministerium repellantur. Scriplum quippe est: Si
riae lemporalis timent. Quid igilur, fratres, si tamen separaveriscarttm a vili, quasi os meum eris (Jer. xv);
adhuc fratres dici meremini, qui sedis apostolicae et itertim : Auferle maluin de medio vestri; el Domi-
salubria monila contemnenles pro Christo legalione nus Evangelio praeciptt ut si oculns , pes, vel mancs
funcli non eslis, vobis agendttm est, nisi ut landem scaudalumnobis generat, abscindatur alqueprojicia-
aliquando cum sancla sede apostoilica sentientes, tur (Malth. IX); et illiid posl atia : St Ecctesiamnon
tam dilectum filinm noslrum Ltidovicum regem ve- audierit, sicsicut ethnicuset publicanus(Matlh.*x\m).
strum, quem paternis affectibus adhuc compteclen- Item aposlolus : Si quis non obedierit verbo noslro
dtim decernimus, quam ctinclos illius regni stibditos, C per epistolam, hunc nolale, et non commisceamiiti
voce lihera moneatis, et ab invasione sive opprcs- cum illo (II Thess. 111).Qnibus teslimoniis eviden-
sione imperii dilecli filii noslri Caroli semper Au- tissime provocamur, utvos, quosconteinplisaposlo-
gusli pcniliis compescatis? nunquamque de reli- licaesedis epistolis, regnum ditecli filiinostri Ciroli
quo, sive blandimentis, sive terroribus, consen- Chrislianissimi impcratoris conlra inlerdictum no-
sum quemlibet favoremve prxslelis ad funestnm strum, imo conlra Dei omnipolenlis timorcm, per-
praelium conferendum, et Cbristianorum sangtii- vadere, sicut audivimus, pacemque sanclaeDei Ec;
nem profundendum, si non viiltis, amissis sacerdo- elesiaecorrumpere tentavistis, n corpore lolius ejus-
lalibus infulis, ab aposlolica communione pra:senlia- dem Ecclesiac,qiiam per anteccssores noslrosperque
liter sequestrari, ct perpettiis anaiTiemalisvinculis, nosmetipsos , vos suis epistolis commonenlemandire
rpiod ntinqiinmcupimus, obligan ? Nnm ctijnscnnqiie haetenus noluislis, sequeslrari pracsenlialiler debea-
sit grndus, ordinis, sublimilaiis, sivc professionis, tis. Sed quoniam sanctae sedis aposlolioae miseratio
qui cum prxscnlibus legatis nostris, Joanne Sicu- vos inierim filiorum dileclione complectilur, et dis-
lensi , itemque Jonnne Tuscanensi , venerabilibus siinulare peccata vestra magis quam punire vclle
episcopis, qtios vice nostra [forte deest inittimus, cognoscilur, has ilerum charilati vcstraesanclae Dei
lluiD.] illas in parles ad cxaniinanda simulque dif- D Eeclesiaelilternsdestinamus , hortantesque instanms
finienda canonice sive legaliter, quae hoc anno inler ut divini judicii memores, et fralerni fcederisrecor-
ulrosque emersere, negolia, convenire inloco ab eis danles, imminenlemqiic vestraevocationis diem ul-
designato, eisqtie satisfacere bumiliter detreclaverit, timum praecaventes, frandem dinbolicam, pcr qtiam
aucloritate Dei omnipolenlis sanctorumqiie aposlo- mors introivit in orbem terrnrum, efliigialis; discor-
lorum Petriet Pauli,noslracqtie mcdiocrilalis, veniam diam, qnae nulrix est cuiiclorum criminiim quasi
sibi deinceps noverit denegari; nec amodo conimii- venenum pesliferum declinelis : ne similes ci effi-
nionis noslrae, ut verbis sanclissimi noslri praede- ciamini, de quo Salomon ait : Homo aposlata , vir
ccssoris iitamttr, fulurum esse consortem , quisquis> inulilis, graditur ore perverso, annuit oculis, lerit
csse noluerildiscipliuae.Opiamussanclilalcm vcslrami pede, digito loquitur, pravo corde machinatur tnalum,
sedis aposlolicae monitis obscqtientem scmpcr ini et in ointii lempore jurgia seminat (Prov. v). Pacem
Chrislo bene vatere. Recilata in synodo Ponti- et sanctimoninm, sine qua nemo videbil Deum, di-
gonensi. ligatis : quoniam sicut pacifici snnt a Domino non
solum beali, sed cliam filii Dci vocati, ita Safance
673 EPISTOL^E ET DECRETA. 674
sunt tilii, qui paccm confundiiiil. Nam discordes A vos fecisse probamin., compnlisset, si paccm rcgni,
tandiu mtlhim boni operis Dcosacrificiuni immolant, sicul vos facitis, lenierasset. Nunc vero, cum divi-
quancViua proxiniorum charitalc discordant. Unde nitus praescilus et praedeslinatus , non a semeiipso ,
por Malthaeumpraecipitur : Si offers munus tuum ad sed ab Ecctesiae Dei filiis invitalus advenerit, sine
allare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet sanguine sola sua benevolenlia hujus ltaliae fortissi-
aliquid adversum te , relinque munus tuum anle al- mos sibi duces devi"nxerii, angelico munere vias
tare, et vade prius reconciliari fratri tuo, et tunc ve- suas per invia loca direclas inspexerit, fruslratis
tnens offer munus tuum (Malth. v). In qua Domiuica insidiis ei compositis divinitus liberaluni se senserit,
praeceptione pensandum est, quorura hoslia respui- paludes invias sibi pcrvias factas invencrit, vada
tur, quam intolerabitis culpa nionstralur. Ciiui enim profundorum fjiiminura , velut alter dux Israeliticus,
inala praeterila bonis operibus diliiiinttir, pensare exercilibus suis pene sicca repererit, miramur et
debctis, o prudenlissimi comiles, quanla sunt mala, obslupescimus, cur eum a Domino praelatum non
discordiae,cjuaenisiexstincta fuerint, botiumsacrificii intelligilis vos, qui sensibiles estis , quem elementa
subsequi non permittunt. Quisilaque, dilectissimi, inscnsibilia sensisse videntur. Miramur et obslupe-
vos ad tantacdiscordiaecrimina nisi antiquus humani scimus, cur parricidalia conlra eum arma suslollilis,
generis adversarius, provocavil ? qui ex angelo factus B qiicm ab ipsa sua iiifanlia niullis adversitalibus fa-
aposta bonae messi semper zizania superseminare tigatum vidistis, superatuin vero protegenle Domino
laborat. De cujtis aviditale per aposloltim dicilur : minime cognovistis. Miramur, inquam, et obstupe-
Adversarius vester diabotus tanquam leo rugiens scimus, cureum, quem obcdienliacsuo merito vobis
circuil, quwrent quem devoret : cui resislite fortes divinitus praelalum cognoscilis, non sicut revera
in fide (I Petr. vi). Et certe fides sine operibus mortua imitabilem sequimini, sed sicut delestabilem, quan-
est (Jac n); et bealus Paulus, cotlalis multis virlu- tum in vobis est, pcrsequi laboratis. Cum si exemplo
tibus, charilatem, quae muliiludinem peccatorum illius obedienliac vos sancta sedcs apostolica sibi ati-
operit, praeluli dicens : Sive prophetimevacuabuntur, quolies devotiores cognoscerct, benediclionis suae
sive lingum cessab-unt, sive scientia destruetur vos el in hoc saeculogralia debriaret, et in fuluro ad
(I Cor. XIII); et infra : Nunc autem manent fides , haeredilateni regni ccclestis admilli suis conlinuis
spes , charilas; tria hmc, major autetn his ett chari- precibus impctraret. Sed quando sanctae sedis apo-
tat (ibid.). Unde bene per Joannem dicitur : Deut slolicae debiiam vos obedicntiam servaluros pulabi-
charitat ett, el qui manet in charitale, in Deo manet, mus., quos contra Dei omnipolentis ordinatioiiem
el Deus ineo (II Joan. iv ). Conslat crgo quia qui lam manifestis indiciis rcbellare videmus? Neque
in Deonon manet, in diabolo manet, cujus membra enim contra Carolum est murmur vestrum, sed con-
stmt omnes qui jurgia seminant, el ecclesiaslicam tra Dominum ? ciijus esl regnum, et cui voltierit ipse
(lisciplinam recusant, quibus veraciter dicitur : Vos dat illud, qui etiam per Salomonem dicit : Per me
ex patre diabolo eslis (Joan. vm). Qui videlicet Ca- reges regnant (Prov. VIII); ilem per doctorem gen-
roli virlutibus ab ineuntis aelaiis principiis invidens, tiiim teslaliir dicens : A'on est polestas, nisi a Deo
cjusque religiosum proposilum longius propagari (Rom. n); etiterum : Qui polestali resistit, Dei or-
pavescens , multis adversitalibus lacessivit, fideles dinationi resistit (ibid.). Redjle igilur praevaricatorcs
ejus frequenlissime rebellare suasil; in bello conlra ad cor, et quia niors non tardal, nolile differre de
Noilhniaimos pro EcclesiaeDei Iiberatione pugnanti, die in dieni. Notilc socialia bella commillerc , nolite
eosqueiisqueadultimaiu de.iilioneii) compellere sata- parricidales gladios in perniciem vestri suslollere.
genli, senioris veslri, parentum quoque, sive veslrum Nolite Fontanicum detestabile praeliura rcvocare:
animum ad invasionem relicti cjtts iroperii, sicutet quia sicut qui pro Ecclesiac Dci defensione moritur,
modofecisse dignoscilur, suscilavil,. Ipsos familiarcs, suo sanguine coronalur, ila qui conlra Dei Ecclesiam
ipsum poslremo Glium, ad ejusexlerminitim hosli- pugnans ut refuga Ctiristianitnlis perimilur, procul
liler provocavit: et ne quando ad impcrium , quod .n dubio condemnalur. Nolite, charissimi, pro hrcvibus
ei conslal non humano collatum beneficio, licet p; r vitae commodisaeternaeremunerationis vobisjaiiuam
nostrae mediocrilatis ministerium, sed diviuo, per- claudere. Nolite pro rebus transitoriis aeteriiorum
lingere potuisset, lola fraudulenliae suae virtute pro- bonorum commoda praeterire. Quia juxla beati Marci
bibuit, tota ccmsilii sui versulia debellare cerlavit. senlentiam : Nihit prodest homini st lucretur totum
Sed Deus oranipotens, cujus providenlia per inuta- mundum , animm vero sum delrimentum palialur
bilium rerum principes lolius mundi latitudo guber- (Matth. vm). Htijus rei gratia generalitatem vestram,
natur et regilur, hunc flagellis erudiri frequentibus quam paterno affectu complecti volumus, his apo-
voluit; deprimipenilus, sicut a vobis crebro proba- slolicae auctoritalis litleris idenlidem hortamurac
ttim esl, nunquara perraisit, ut scilicet fitttirus ira- obiestamur ul tandem aliquando nobiscum pariler
perator in regni potestale discerct, quantum tiinere senlicntcs, tamdileclum nostrum Ludovicum glorio-
Dominum in prosperis, quanlum in adversis Deo suin rcgcm vestrum (si lamen filius dici meretur,
confidere debuisset. Et quidem reprehensibilis esset, qtti apostolicae sedis monilis semper inobedienlissi-
si mclas sui regni ingrediens fines alterius usurpas- mus exslitit, si gloriosus dici debet, qui adhuc in
set, si ttdelcs allerius sollicilans, ad perjurium, sicut senectute decrepita Christiani sanguinis effusionem
675 JOANNISPXPM Vttl 676
desideral, si rex dici debet, qui neque vos, neque A Sarncenos, quosjam per stios familiarissimos, aeque
semelipsum regere valuit, quominiis absenlis fratris Saracenos, invitaverant, in Romanam urbem ad
regni pacem corrumperet), quam cunclos vesiri perditioncm omnium intromiltere valuissenl. Cum-
rcgni homincs, voce libera moneatis, clab invnsione que nos conlra ulramque fraudem, juvanle Domino,
sive opprcssione imperii dilecti filii noslri Cnroli praeparatos vidissent, el imminere sibi judicii stalu-
semper Augusli funditus retrnhatis ; nunquamque tum diem cognoscerent, decepli se cum quibusdam
de reliquo, sive blandimenlis, sive lerroribus, assen- snis complicjbus, videlicct Formoso episcopo, Ste-
sum quemlibet, favoremve praestelis ad funeslum phano secundiccrio, et Sergio magislro mililum, et
praeliiim infcrendum, et 'Clirislianorum sanguinem , Conslanlino nomenculatoris fitio, quos non nostrae
quod Dominus averterit, effundendum. Nam cujtis- convenlionis judicium, sed reatus propriae conscien-
cunque sit sublimilalis dignilalisve persona, quae liaestimulabat, conlra salutem reipublicae et regni
praesentibus legalis nostris, Joanne Siculensi, item- dilecli filii noslri Caroli serenissimi principis, cui
que Joanne Tuscanensi, venerabilibusepiscopis, quos scmper infidcles fuerunl, et cujus provectioni semper
vice noslra [Forte deest misimiis , HARD.]illas in detraxerunt, conspiranles nescimus quo profecluri,
partes, adcxaminandasimulque difliniendacanonice, noctis silenlio cum adulterinis clavibus portas Urbis,
sive legaliter, quae hoc anno inter utrosqiie fralres B quae vocalur sancli Pancratii, aperuerunt, el cnm
cmersere negolia, convenire inloco ab eis designato, suis complicibus, cumquc omnibus thesauris sanclae
eisquc satisfaccre humililer detrectaverit, auctori- Dei Ecctesiac,Sarncenis undiqire popiilanlibus, diffu-
lalc Dei omnipolenlis, sanclorumque apostolorum gerent : porlasque patenles relinqiienles, inullis
principum Petri el Pauli, nostracque mcdiocrilaiis , margari;is fugicndi, ctSaracenis ingrediendi adilum,
vcniam sibi deinceps noverii denegari, nec nmodo nisi nosdivinacuslodia tueretur,proculctibio relique-
communionis noslrae futurum fore consorlcm, qui riint. Itaqueobsliipescenles in lalibus, Dominicumcl
socitis esse noluerit disciplinae. Oplamus gloriam Grimoldum venerahiles episcopos ad evocandumeos
veslrara apostolicis monitis obsequenlem semper in direximus. Qui rcverlenles niintiaveriini sibi a sa-
Chrislo bene valere. lcllilibtis suis fuisse responsum, nescire sc quonam
XXIV. profecli fuissent. Judicio sane in diem allerum pro-
ADUNIVbTiSOS GALLOS ET GERMANOS. telato, cum eos iterum synodice simulque et legaliter
(Anno 876.) miuime valeremus, cum
De damnatione Formosi episcopi , Gregorii nomen- quaereremus, el habere
elatoris, et aliorum qui Romw in synodo fuerant omni Dei Ecclesiaein basilica sanctaeDei genilricis,
excommunicati. _ quae ad Martyres vocatur, synodum vocavimus, el
JOANNES, servus servorum Dei, reverentissimis el post regulares allocutiones, senienlias in eosprolu-
sanclissimis confratribus nostris, archiepiscopis, linius, quariim exenipla seciuidum ecclesiasticum
episcopis, abbatibus, sacerdotibus, cunclisqiie judi- morem generatitati veslraedixerimus. ne vobis com-
cibus, el universo populo, per omnes Gallias ct riiuiiicandi cum eis occasionis adilus tribiiattir.
Germanias constilutis. • Quaescilicel senlenlia ita se habet: < Formosum
Zelo Chrislianae religionis Ecclesia Dei quaepenes, Porluehsem episcopum, qui a beataemcmoriaedonino
nos est, instinctuque dilecti filii noslri serenissimi praedecessore noslro papa Nicolao in Bulgarorum
imperatoris, imo spiramine Spiritus sancti comnio- palriam destinatus , noviter in Christo regeneraii
nita, pro diversis Ecclesiae Dei refendis incommodis regis animos adeo suis calliditalibus vitiavil, ut ler-
conlra Gregorium nomenculatorem, et Georgium ribilibus sacrameiUis eum sibi obstrinxisse testatus
generum ejus, duo scilicet iniquitatis vasa contra sit, ne se vivo quemlibet episropum a sede aposlo-
exceisi Dei religionem pugnanlia, lam praelerilo lica suscepisset, seque eidem lerribilibus nihilomi-
mense Februario praesentis nonae indiclionis, per nus juramenlis, ul ad eum quantocius reverti de-
Petrum venerabileni Forosemproniatem episcopurn buisset, obslricluro fuisse professus sit, quique a
penes praefatumspiritalem liliiim lacrymabilein sug- f. nobis proficiscendi illuc licentiam, lilteras elneces-
gestionero deposuit : quam uoslram quoque ponlifi- saria adjutoria impelravit: quoniam jamdudum per
calem suggestionem pridie Kalendas Aprilis dic con- ambitionem a minori Ecclesia in majorem, videlicct
tra eosdem per semelipsam olferre curavit. Qua- sanctam sedem apostolicam, prosilire conalus, plu-
propter nos per Zachariam et Gaidericum venerabi- rimos sibi consotalores effecit, et nunc per repertam
les episcopos, etChristopborum sedis apostolicaepri- hypocrisim retrorsum rediens, sine licenlia vel con-
miceriuni, eis suggestionum conlestalionem Cmisi- scientia noslra, propriam paroeciam descruit, urbe
mus, admonentcs atque jubenles utsi aliquid de con- discessit, et contra salulem reipublicae, dilectique
scienliaesuse purilaie confiderent, ad condiclum ve- iilii nostri Caroli a nobis electi et ordinali principis,
nire sluderent examen. At itli motlibtts sermonibus cum suis fauloribus conspiravil: nisi amodo inlra
el expuisitis adinvenlionibus se quidem venturos, diem decimuin, id esl ni 1taleiidas Maii praesenlis
et ad volunlatera nostram cnncla se emendaturos nonae indictionis, praesenliam suam nobis satisfa-
('ixerunt, sed de die in diem sub oblentu aegritudi- ciendo monslraverit, aucioritale Dei oranipotenlis,
nis tandiu judicii diem distulerunt, donec aut nos sanclorumque aposlolorum principum Pelri et Pauli,
can» fidelibus Ecclesiae Dei potuissent perimere, aut omni ecclcsiaslica communione privalum esse. de-
677 EPISTOL^ ET DECRETA. C78
cernimus. Decerntlis et vos ila ? Responderunl om- A crabiles Christinnis inceslus, vivente nepte sanclis--
ncs : Deccrnimtis: el nisi post diem dccimum quin- simae recordalionis Benedicti pnp;e, cujus opibus de
*Um, id est iv Nonas Maii praesentis ix indiclionis, paupertate surrexeral, pracfaii nomcnculatoris Gre-
resipiscens salisfacturus nobis occurrerit, auctori- gorii filiaese fornicario more cominiscuil : propier
tate et judicio sancti Spirilus qui semper effugiet quam pene publice jain diclara Iegilimam uxorem
fictum, omni sacerdotali ministerio penittis denuda- peremit. Dc cujus honiicidio, cl principibus adulle-
tum forc judicamus. Judicalis et vos ita ? Responde- rinos niissos cruens, adjudicanlc conscio socero
runtonines: Judicamus. Qui si ncc htijus dilatienis ncfandus gcner impiiniliis exiliii. Quique posi diversa
miseralione commolus, humililer se posl diem 20, boniicidia, depraedationisct nialignilaiis genera, lam
id est vn Idus ejusdem Maii mensis , praesenliae pairiarcbiiim, quaiii vcsliarium sedis apostolicaesibi
nostrae reddiderit, vel si in Ecclesia Dei in aliquo coinmissuni, non taiituin auro, argento, vel palliis,
conturbarepraesumpserit, si contra hanc communem veruin eliani aereis signis, vasisque privavit : et in
•oniniuin nosirum senlenliam agere vcl resultare omnibus impietalibus socerum loquens, imo praeve-
tentaverit, anathema sit a Patre, cl Filio, et Spirila niens, Saracenis undiqiie saevientibus, portas urbis
sancto, nunquamque in ulla synodo recuperationis• cum eo fraudttlenter aperuit, et ctim sibi conspira-
spem aut salisfactiouis adilum sibi noveril reserva- B I tionibiis coiilra salutem reipublicae demigravil. Si-
tum. Gregoiium noinenculatoi<cm, Theophylacli iiiulqiie Scrgiuni magistrum tnililtim, Theodori ma-
quondam nomenculatoris filium , qui jusjurandum gistri militiim filium,qui reverendacmemoriaedomno
•Sdeisuaedivcrso modo corrumpens, puritalem san- Nicolao, cnjtis neplem in conjugium suscipiens, ita
-ctaeDei Ecclesiaesuis fraudulentiis, avaritus, rapi- ingrntus ac inhumanus exsliterat, ut vivente eo, et
nis, cupiditatibus, simulque calliditalibus, per oclo in extrcmis posilo.eidem lliesauros suos ad clcenio-
ferme annorura curicula maculans, sumnium Ro- synas faciendum cum praefalis snis complicibus ab-
laanaa urbis pontificura, conjuranlibus sibi dudumi ncgasset. Quique cadcm sua conjuge, propler quam
suis eomplicibus, facliose praecipere affectavil; et de maxima paupertate convaluerat, derelicla, cum
de multis palam recilatis capilulis, lam primo penes> Valuisindula concubina, praeslilo jurejurando ut
-dilectumfilium noslrum Carolum serenissim.um im- eam nuptialiter sumeret, nuper effugit, et in omni-
peraiorem, quam poslea penes nos ad gcneralilalem1 bus iniquilatibus cum nominalis suis complicibus
sanclae Dei Ecctesiae, per nonnulla suggesliouura1 conspiravit. Sed ct Constantinam, praefati Grcgorii
capitula noxius diffamalur , et pro eisdem crimi- noroenculaloris filiaro, quae primo per consensum
nrbtis a'nobis pcr Zachariaai et Gaudericum venera-' patris, sub conditione jurisjuranili, legnliler Cessa-
biles episcopos, et Clirislophorum primicerium san- ** (. rio Pippini poienlissimi vestarnrii filio copulala, dein
ctae sedis apostolicae, cum fratre et genero suisque' consumptis omnibus soceri sui divitiis, vivenlem et
complieibus, juridice conlestatus, examini se prae- valentem sponsum suum sine ulla legali disquisi-
sentandum fore, et cuncta -quae ecclesiis vel piis1 tione deseruit, et nd Gratiani Gregorii magislri
locis aliisque hominibus abslulerat, sub jurisjurandi lnilituiii filii nuplias publice convolavil : poslrcmum
interposilione reslituturum promisil: deinde con- cum alio fugcre gestiens iiicestnm coiiimisit.ex quo
venlum nostrum de die in diem fraudulenter (us- praegnans invcnta pncdiclum Gralianum Gregorii
quequo nos vct fuleles hujus ecclesiae interimere, filium marilum suum relinquens, cum rapncibus,
vel hosles Chrisliaiii nominis, id est Saracenos, perjuris, sacrilegis, mccchis, fornicnloribus turpiler
quos per suos familiarissimos Saracenos jam invita- fornicatitra discessil. Nisi intra dicm deciinum, id
verat, inlra Roraauara urbem inlroducere potuisset) est III Kulendas Maii praesenlis nonae indictionis,
elusit; et praefinitumdiera , quo canonice sive lega- praesenliam suam nobis praefali, Videlicet Gregorius,
liter audiri debuissel, fraudulenler praeripiens, eum Stepliainis, Georgius et Sergius, simulque Conslan-
Georgio et Sergio magisiris mililum, nec non et lina, congrue satisfacienlcs .exhibuerint, auctorilatc
Slephano secundrcerio, aliisque suis compticibus _ Dei oinnipoienlis sanctorumque aposlolorum princi-
noclurno sitentio portas htijus sacrae urbis, Sara- pum Pelri et Pauli oinni Chrisliana communione
cenis circumqiiaque imminenlibus, cum clavibus privatos, cum omnibus communicaloribus et fautn-
adtilterinis aperuit, seque conlra salutem reipublicae ribus stiis, permanere decernimus. El nisi posl diem
simulque quietem imperii praefaii filii noslri serenis- quintum decimum, idesl iv Nonas Maiijam dictaeprae-
simi Augusti,conlra leges conspirando, fraudulenier sentis indictionis,simpliciter ct humiliter nobis, imo
proripuit, et cum omnibus pene thesauris Ecclesiae EcclesiacDei, saepedicliscilicel Gregorius, Stephanus,
"Romanae,dubium quo profeclurus, excessit. Simul- Georgius, Sergius, elConstanlina, purificaluri occur-
que Slephanum secundicerium, qui diversas eccle- rerint, eos aucloritate et judicio sancli Spiritus, cum
sias spolians per avaritiam ttirpisque Iucri compen- cunctis sibi communicanlibus, perpeluo analhemale
dia tribnta velera multipticavit, et in omnibus per- condemnamus. Hi vero qui ab omni se socielatc re-
versilaiibus superius nominatis fratri complex et moventcs ad unitalem sanclaeapostolicaesedis redie-
consentaneus exslilil. Necnon et Georgimn Gregorii rint, communionis et benedictionis nostrae gratiam
pritnicerii filium , qui germani proprii concubinam sibi rcddendam esse confidant. >
subripiens, eum veneno necavil: deindc post exse- His itaque aucloritale sancli Spiriluspromulgniis,
679 JOANNIS PAPJE VIII 680
oinnium vcstrum generatilalem his apostolicis lilie- A eos exliorteris, ut urgeas, virititerque quousque ve-
ris exhorlamur ul has lilleras per omnes dioeceses niant pro Dei noslroque nmorc insistas: quia nisi
vcstras publice relcgentes, et ad vicinas parcecias citissime venerinl, et nobis opem conlulerinl, pejora
dirigentes, praefalorum deposilorum, exeommunica- prioribus fieri foriuidamus; ac per hoc domno im-
torumetanallienializatoruinconsorliaquasivenenum peralori peccatum et damnum oriri polerit, el quia
pcsliferum declinelis, neque cum eiscommunicanli- Ecclesia Dei, vel oves pascuaeejns forliter discer-
bus in cibo, polu sive colloquio communicelis, punlur, ipsum nometi Christus, quod absit, in gen-
scientes eum qui eis sive communicanlibus eis se libus blasphemari. Data Kalendis Septembris,
in oralione, cibo, polu colloquioque miscucrit, indiclioiie decima.
eadem excommunicationis et analhematis censuia XXVI.
juxta canonicum capilulum roodis omnibus obliga- ADLUDOVICUM REGEM.
lum, nunqunmque n nobis sine dignn satisfaclionis (Anno 870.)
poenitenlia sibi fore comiiiunicandum. Optanius san- Dissensiones inler ipsum el imperatorem scr'.bil te
non posse sedtire, nisi alterum prius audial par-
clitatem vestram in Chrisio ntinc et semper bene tem : inlerea monel ut pacem cum omnibus, et
valere. Dala xi Kalendas Maii. Recitata in synotlo prmcipuecum imperatore, servet, et subjectos cotn-
Ponliaonensi. B pescat.
XXV. JOANNES episcopus dileclo filio LCDOVICO glorioso
ADBOSONEM C0MITEM. regi.
(Anno 870.) Epislolas lux dilectionis, non quidem [diversas
Agit graliat quod ejut opera legati ad imperatorem suscepimus; quas relegentes, ea in eis reperimus
'pervenerinl, et illts injuncta confecia sint; eumque qtiaenisi nos cbarissimi filii noslri serenissiini quo-
rogal ut quamprimum auxilia sibi contra Sarace- que imperaloris DomniCuroli scmper Augusti prior
nos millenda curel.
JOANNES episcopus BOSONI « illuslrissimo comiii. quereia pulsarei, non solum admilteremus, verum
Charissimae tuae nobililali laudes Christo Domino etiam priusquam putarcs invcstigareinus, alque di-
referentes, gratias agimus, et hanc pracconiis efle- sculeremus, rccliqtie lance librainiuis, quod et fa-
rentes in eodem Domino gralulamur, cujits gratia cluros nos, Deo juvanle, confidimus, peusaremus.
nostro futttis amore, missis aposlolicac noslrae sedis, Sed quia una pars sine allera faciie audiri nun
facilem aditum perveniendi ad serenissimi domini debet, intcrim deliberalive non scribimus : quin
Caroli semper Augusli spiritualis filii noslri prac- potius gloriam tuani moncmus, ct auclorilale apo-
stolica oblcslaiuur, ul pacem cum oimiibus et prae-
senliam, non indebiia tribuisli; etut ea quae sibi a C
nobis dicenda injuncta fueranl, anre suae pictatis cipue cnni codein imperntore conservans, libi sub-
adverteret, et ad congruentcm effeclum perduceret, jeclos compescas, cl ab omnibusscandalis vel faclio-
suadere curasti. Quod cum Deus oninipotens impe- sis conspirationibus usque ad nostram discussiouem,
ratoriae magniludini, ut fieret, inspiraveril; te la- sicut per te speramus, removeas. Qttia nos, qui
men, qui noslri sludii cooperator effectus es, admo- sacerdolum Domini matura volumus csse judicia,
dum coltaudamus, et, ut diximus, gralias tuae indu- nec iili, nec tibi contra justiliam favere sludemus.
striae referentes, et pro his et pro aliis relribuere Htijus rci gratia, medianle sancti Spirilus grnlia, per
tibi vicissitudinem non oiniltenius. Nccnon el quid- nostrae mediocrilalis studittm, quidquid illud est,
quid bonori tuo congruit, vel ad tttilitaiem luam volumus dilliniri; et quod adhuc suspendendum
crescere cognoverimus, iiicunctnnler exsequi pro- duximus, jarii digna deliberatione, juvanle Doraino,
curabimus, el grato amore, adjuvante Domino, dispensationis nostrae judicio terminabimus. Dala
quousque perficiamus, elaborabimus. Tu vero, fili Kalendis Septembris, indictione decima.
charissime, siculccepisti, ad infidelium nostrorum, vel XXVII.
sanctac Dei Ecclesiaeadversantium lyrannidem fundi- ADCLERUM ORDINEM, ET PLEBEM SANCTJ2UVALVENSIS
tus abotendam magis [Edit. Rom., magisac magis] TJ ECCLESIJE.
insiste, ut qui sanclam Romanam Ecclesiam in mul- (Anno 870.)
lis laederenon formidarunt, lali senlentia, imo jmli- Invehilur in quemdam Ecclesiw Valvensisinvasorem.
cio perceltanlur, ut deinceps, qiiemadmodum es legitimoadhuc superstile episcopo: laudal eos qwxl
illum minime recipiendum dnxerunt, simul prwci-
pollicilus, recuperationis locum iiunqunm inveniant.
piens, ne unquam eum admittant, alioquin excom-
Caeterumquia pro maxiuia necessitate htijus nostrae municalionis seiuentiain mihalur.
regionis, quam Saraccni pene tolam dcpopitlati JOANNES episcopus ctero, ordini el plebi sanctae
sunt, audivimus imperiale adjutorium usqtic ail nos Valvensis Ecclesiae.
esse mittendum, gloriam nobilitatis luae iiimiiim Quia solliciludinis nos, quam pro omnibus Dci
deprecamur, ut idem adjuloriitm, vel virorum exer- Ecclesiis circunispiciendis suscepimus, maxima cura
citum, qui utinam jam praesens adesset, niillo modo' constringit, ut vel provisa vitia resecemus, vel ru-
iUis in partibus moram pati permittat... venieudo more comperta, ne pullulcnl, vigilemus; latere vos
• De Bosone regino 1.u Chron.; Aimoin. 1.v, c. 14, 27, 52 el aliis in locis
 681 EPISTOLJE ET DECRETA. 682
nolumus pcrvemssc ad nos quod quidam, calcata A rum, missis el epislolis disctirrentibus dicta sunt,
revercnlia canonicae disciplinae, contra omne fas, qtiaelocum iu cjus cordeiiulliim peniius invenerunt:
iino conlra legem ecclesiasticam, superslile veslro quia profecto viscera ipsius verba vilae aeternaereci-
paslore velil ausu temerario veslram sinceritalem pere renuerunt : Judxis enim Dominus dicit : Qtit
corrumpere, et (quod dictu nefas est) plebem ipsam ex Deo est, verbaDei audil; propterea vos non audilis,
invadere, gregemque Dominicum, videlicet vosme- quia ex Deo non eslis (Joan. vm). Si quis, inquit, di-
tipsos, discerpere, schismata generare, et Deuui in ligit me, termonem meum servabit (Jogn. xiv); ergo
hoc ad iracundiam provocare : habens quasi nucto- probatio dilectionis exhibitio est operis. Probatur
ritatem saecularium id peragendi, et quaeab eis, imo igitur gerraanus luus non diligere Deum, qui man-
a nobis, vivente vestro episcopo, jure dari non po- data ejus participando cura perfidis non custodit.
test, ncquiter exercendi. Quod tantum fieri prohibe- Nam Joannes apostolus ait : Qui dicit quia diligit
mus, lanlumque delestantes abominamur, quantum Deum, et mandala ejus non cuslodit, mendax est
eonlra canonicae auctoritatis censuram, et contra (I Joan. n). Sed nos postremo, nec eliain sic con-
<livinaelegis tradilionem, vel veterum Patrum exem- tempti, quae ad satutem ejus et cunctorum pertine-
pla, tale quid altenlari cognoscirhus, ut vivente uno bant, negleximus : unde non angelus, non legalus
episcopo, ac superstite consistente, alter vel non B quilibet (ut dc Redemplore nostro prophetice di-
pelilus, vel qui peti non potest nec etiam debet, ctum esl), sed ad salvandos eos ipse per semelipsum
•sedem viventis invadat; et hanc vel sine noslro apostolatus noster adveniens, quid est quod debuit
consultu, ut ita dixerim, expelat; vel quia, sicut facere, et non fecit? Iicet ipse, ut cum propheta
diximus, superest, in cor ejus ascendat talia cogi- dicamus, conversus est in amaritudinein vilis alienac
tandi. Verum nos primum vobis gratias agimus quia, (Isa. v), et sicut aspides surdae, et oblurantes aures
sicut didicimus, vestro episcopo fidem debilam con- suas, non audierit vocem incantantium (Psal. LVII),
servanles, eumdem invasorem non recipiendum esse id est praedicanlium, nec mutaverit versutiarum
proposuistis. Deinde nostri aposlolatus monilis om- suarum colorem, aut varietalem, inslar iEthiopis
ninra vestrum devotiooem hortamur, praecipimus ac et pardi, quibus perfidorum Israelitarum Jeremias
suademus, ut eodem vestro episcopo vivente, nulli duritiam comparavit, unde merilo abscissi sunt, ut
unquam mortalium vos conanti forle decipere, prae- de talibus Apostolus optat: Abscindantur, inquiens,
beatis assensum, ul vel in modico a fidelitate ipsius qui vos conturbant, a Christo (Gal. v), id est a capile
veslri episcopi qui nunc est, scilicet venerabilis et corpore, quod est Ecclesia Dei vivi, columna et
Arnulfi, quoquo modo discedatis; quin potius omnem firmamentum veritatis. Ergo cum ita sil, prudentia
bonorem ac reverentiam juxta sacros canones ei " tua moveri non debet, si inter tales oflicium cesset
impendere studealis, ut magis (Edit Rom., magis doctorum, sive lorpenti desidia faciente rectorum,
ae magis), unde vobis gratias referamus, habere sive impcenitenli exigente crimine subjectorum. Di-
possimus : scientes nos nullo modo in tali nefando vino enim judicio, quamvis occulto, lalia liunt,
opere consensuros, sed potius ct factores et eorum sicut in libro beati Job legilur, cum de Deo inter
consenlaneos punituros. Verumtamen si hanc no- alia ferlur : Ducil sacerdotet inglorios, et optima-
Slram lcgilimam obtestationem vos in aliquo ab his tet tuppluntat, commutant labium veracium, doctri-
deviare cognoverimus, et habentes hanc nostram nam tenum auferens (Job xu); cujus sensus medulla
aucloritatem vos omnium ambiliosorum factionibus concepla, procul dubio, scilo quia in optionem unuin
oontraire minime senserimus, vel si quomodocunque e duobus a nobis tibi Iribuilur: aul enim, secundum
talia facere tentanti vos consensum praebere saltem quod scriplum est, Exiens exibis de medio ipsorum,
clanculo, quod absit, didicerimus, scialis quia et el pollulum non tangct (Ita. LII); aut cerle, quandiu
vos analhemati subrailtemus, et illum pari senlentia cum lalibus conversatus fueris",non poteris videri
condemnantes, omne sacerdolatis oflicii ministeriura, non lalis, scd eris profeclo illis poena, sicut consor-
. ut unquain nullis praesideat, ei perpetuo adimemus. n lio similis. Nam Lot chaos Sodorais fugiens, cunctis
Dala, etc, indiclione decima. necatiscivibus, salvussingulariterreddilur(G(?n.xix).
XXVIII. Sic Petrus fugiens, Herodis catenis ereplus, ad sal-
". vandas genles eruitur (Acl. xn). Sic Paulus, obser-
ADQUEMDAM
vanle Damasci praeposilo, teneri intra clauslra per-
(Anno 876.) fidorum noltiit, in sporla per raurum submissus
De Neapolilanorum duce ejut fratre querilur, qui
suit monitis non parebal. Quare hortalur ut ab eo (Act. ix), ad certaminis properat campum. Verum-
te teparet; alioguin cum eo ac cteleris fautoribut tamen ne sanguis eorum de manibus tuis divinitus
anathemati tubjicietur. requiratur, tanquam segnis desidisque specnlaloris,
JOANNES episcopus... qui videas gladium lupumque venientem, et taceas
Multa per nos per decessoresque noslros revercn- (Ezech. m) : Intta inlerim (ut Apostolus monet)
dos pontifices duci Neapolitanorum, imo duci caeco- opportune, importune : obtecra, increpa : nemo ado-
» Forle Athanasium episcopum Neapolitanuin, ad Fuit autem hic nepos et successor sancti Alhanasii,
quem nonnullae infra scribuntur epislolae : ctijus cujus raentio estin Martyrologio Romano die 25
meminit Leo Ostiensis, lib. i, Chron. Cass. cap. 42. Julii.
PATROL.CXXVI, 22
683 JOA^MS PAPJE VBl 684
lescenliam tuam contemnal (II Tim. iv ; I Tim. IV). A est, ciiissimum consilium, confortanle nos Domino,
sin praenaremus.
Qui si te audierint, lucrifacies fratres tuos;
autem, sallem lu salvans salva quanlocius animaro XXX.
luam, scicns procul dubio totius Hesperiaepraesules ADBOSONEM COMITEM.
a nobis in proximo congregandos. Qtiibus generali- (Anno 876.)
ter imminenlibus, tam pei fido fralri tuo quam om-
di- Dolel quod sibi deprecanti auxilium contra Saracenos
nibus sectatoribus et fauloribus ejus perpetuum non tuleril. Sighificat Urbem magno in discrimine
cemus modis omnibus anathema, nunquan» deinceps versari, cum ad eam oppHfnttndamfuma sit magnum
dissolvendum : quod si evadere salagis, in exercilum venlurum : quare eum rogal ul quan-
penitus tocius opemferat. Legatos ab eo delineri miralur.
nostrique affectus finibus inveniri, in imllo prorsus
ab hoc nostro recedere praecepto patere vel hortatu. JOANNES episcopus JOANNIBOSONI comiti.
Gratias praeterea referimus super his, qui per iri- Saepe gloriam luam missis et lilteris hortari ac
duslriam tuam redempti sunt a Domino, quos rede- deprecari studuiraus, ut manum auxilii porrigens,
rnit de manibus inimici : el scito nil le nobis ac- conlra nefandos Saracenos hostiliier occurrere
ceptius oblaturum quam eos nimirum, pro quibus tandem satageret; sed, proh dolor! nil hactenus
sanguis oblatus est Cliristi. Data quintp Idus Sep- B 1 praesidii adipisci meruimus, adeo ul nec responsum,
tembris, indictione decima. sicut nec de aliis quibusque necessilatibus, a nobi-
Utate tua recipere hucusque noscaniiir. Quapropter
XXIX.
nimis dolenles gementesque, ilerura iterumque di-
ADLEONEM ET PETRUM EPISCOPOS. lectionem tuam monemtis, horlamur et obsecramus,
(Anno 876.) jie differas ultra, nec patiaris populum Domini stb
Miraiur eos ad se non reverti incurtionibut Saraee- illis divinilus fulminandis Agarenis discerpi, qui
norum lacessitum : obleslatur ut quanlocius re- operueruni universam superficieiw terrae, sicut lo-
deant. Quod si vim ab aliquo patianlur, prmcipit custae, ita ul pene cunctis babitaloribus inde subla-
ut fortiter se gerant, et id tibi tignificent.
lis, el in praedam etgladium trniUiis, redacla sit in
LEONIet PETROepiscopis. sotitudinem et in ctrbilia besUarum, et, quod est
Cum vobis innumerabiles hujus Dei Ecclcsiac ne- adhtic amplius formidandum, atqne eave»dum, certa
cessilates non minus quam nobis sint cognilae, pro relatioue didieerimus, slolum ncmplissimum m
quibus compescendis vos ad piissiinum Caesarem proximo ad expugnandam urliein venttirum, itl est
deslinatos sub magna velocilate sensistis ; roiramur centum naves, ex qitibus cum equissuut quiiidecim
vos tanto tempore nobis in tanto periculo conslituiis, ^^ grandes. Quod quam ingens maltunet iuconiparabile
et Saracenorum incursionibus undique laceralis, ad sit si intente consideraveritis, adverielis, pcrdilio
nos remeare usque haclenus neglexisse. Neque enjm enim istius urbis lotuis est mundi diapepdium, imo
vos alicujus violenlia magis quam vestra negligciitia «t ipsws Chrislianae religionis jactura. El ideo, se-
credimus retardatos, qui nesciinus suh quibus argu- cundutn quod et spiritalis filius noster semperAugu-
mentosis ingeniis, consiliis lamen a nobis anathe- slus necessario tuse commisit industriae, omnium
tnatizatorum, ac fraudulenUis, more corvi lempore caeterarunt rerum curis omissis, hoc vos convenit
diluviiadmilleutemse minime revertentis(Gcu. viu), «oto considerare menlis iuluitu, et ad auxitium no-
ita legalionis vestrae usque nunc oblili fuistis, ut a strum non modicum exerciium quantocius destinare.
Veslrum divinitus roboratum nobis non
^Papia per tol dies Romam repelere minime slude- •Si enim
retis. Cujus rei gralia vos, auctoritaie Dei omnipo- porrigitis validum et amplum confestim auxiiium,
lentis, sanctorumque apostolorum principum, ob- scitole nibit araplius remanere, nisi ut nobis a vobis
testamur, praesentiaUter ad sanctam sedem aposlo- desperalis dimissis, vobis eliam ab feac sancla
licain quae vos misit, episcopaluumque veslrorum Ecclesia milla spes ullra remaneat. Porro si in prae-
sedes quanlocius redealis. Verum si, quod absit, senti necessila te nobis aptum et sufficiens praebueri-
*uxta quod a nobis anatberaalizatorum saiellites' tis auxilium, et nihil difterenles, populo Dei, beato
et ad Pelro speciali praerogattiva coromisso, subvenire
gloriantur quorumdam violenliis relinemini,
mittentes vos reverli non permillimini, praecipimus sludueritis, scilote in omni opportunitale vestra
vobis auctoritate Dei et Domini noslri Jesu Chrisli lanto nos fore prompliores, quanlo fuerimus redditi
ut, meroores anliquoruni sanctae Romanae Ecclesiae ab hosle securiores. Caeleruradileclionem tuaui mi
legatorura qui nuUis roiuis, nullis terroribus nullisque ratiuir legalos retiuuisse, Leonem episcopum tba-
mortibus a suis iegationibus discesserunt, praesen- rissimom nepotera nostrum apocrisiariam et inis-
tialiter auctoritate Uojus epistola? initium ad nos suro aposlolicacsedis, atquePetrum aequelepiscopiini,
revertendi facere studealis, et si permissi faeritis, qui cum feslinantes per \osad divinitus prolecXum
statim ad nos reverlamini. Si vero aliquis vos im- Augustum mittereiHor, a vobis tt tunc detenti sunt,
pedierit, violenlia quam patimini cunclis Christi- et modo niliilominus non merito retimentur. Quod
coKs valeat propalari nobisque continuo revelari quia contra decus apostolicae sedis, quod nunquam
'
quatenus in eo quod contra morem gentium aposto- factum est, profeclo non dimiHerous, cum hinc cerli
licae seois legatio ecce secundo naufragium passa; fuerimus, inultum. Cum enira nos iUospro niuUipU-
 685 EPISTOL.E ET DECRETA. 686
cibus Ecclesiae nostrae necessitatibus sub nimia A , cognovimus, tuumqiie slrenuissimum generum Pul-
festinatione miserimus, a vobis, quem hoc non lalel, cari praefeclum, verum etiam cum pro liberatione
non impediri, sed ad id celerius agendum vestris, tolius patriae, ut nobis a Christo cura commissa est,
sicut credidimus, polius debuere fulciri subsidiis. in vestras parles venissemus, pro certo fidelem re-
Data ut tupra. perimtis : ideoque paclum quod petisti, ut promise-
XXXI. ramus pontificali vera assertione a dilecto filio no-
ADLANDULFUM EPISCOPUM CAPUANUM. stroCaroloiinperaloreAugustoJurevobisfirmandum,
(Anno 876.) potestale per revertentes venerabiles legatos Eccle-
Nuntiat legatos ad imperatorem rediisse; quem ini siae nostrae nccepta juste ac Iegaliter adfuturum
episcoporumel optimatum conventuRomanw Eccle- staluere sumus parali; simulque mihi et novo agmini
simjura recognoviste,prwcipue vero terrw Capuanm. comilalum volo pracparetis, ut dixerim ita hospitium,
pactum tuo juri commisitse scribit : ideo in ejut
parles se venlurum promillit fidelesque nostros inccepla corroborate fidelilale, ac
JOANNES episcoptts LANDULFO episcopo Capuano. infidelibus, proul potestis, frenum redargulionis
Sancta Romana Ecclesia , cujus Deo auctore prae- imponile, nostrumque adventum, Deo duce, spe-
sidemus regimiui, cunclis ab exordio sibi iideliler. . rate.
servicntibus dignain in praesenti et in fuluro saeculo, B - XXXIII.
solita esl bonaereiiibiilionis mercedem rependere ; AD GEILONEM ABBATEM TORNUTIENSEH EJUSQUE
libi nilulominus reliquisque fidelibus suis ulroque , MONACHOS.
ntodo , ob vestrae fidelilatis devptionem , quaro illic (Anno 877.)
posili plene cognovimus, per omnia maternis visce- Illorum omnia, vel regia, vel epitcopalia privilegia,
ribus favebit in proximo. Siquidem nosse volumusi ponlificia auclorilate sancit, anno Chrisli 876,
tuae reUgionis intentionem quoniam, Domino coope- quibus addit exemplionemab omni cujuslibel anti-
slitis jurisdictione.
rante, Leone veuerabili episcopo nepote nostro, ac
sanclae EcclesiaeRomanaeeximio apocrisiario, aliis- Ex autograplioin philyra, litleris uncialibus Gothicis
circiler duodecim,latoduos.
que nostris legalis, quos nuper direxeramus, a descripto,longopedes
charissimo filio noslro Carolo imperatore Augusto, JOANNES episcopus, servus servornm Dei, GEI-
reversis, vobis, utpole a secreto consiliariis nostris, LONIinclylo abbati , dileclisque filiis nostris in
ratura ducirous animi ejus, Deo inspirante, circa Tornulio monasterio, a spiriluali filio nostro glorioso
Ecclesiarum, praescrtim Romanae, quae caput est Carolo imperatore Augusto, sanclae et inlemeratae
omninm, cxajtationem, affectum palefacere, omne semperque virgini Dei genitrici Mariae, atque pre-
sane jiispotesiatisantiquilusaltribultim capitulariter 'G lioso confessori Chrislo Philiberto largito, sub re-
renovamus in convenlu episcoporumac oplimatum a, gula sancti Benedicti religiosa conversatione degen-
inviolabiUler concessit habendum. Inler quae de tibus, nuncet futuris temporibus.
lerrae veslrae pacta, proul Christo duce voluissemtis, Quando ad ea quae calholicorum imperatorum
staluere , noslro juri poleslatique commisil, quate- corda ponlificalibtis stint monilis provocauda, ita
nus id quod pontificali ore nudis verbis diximus , ardenti desiderio, divina praevenienle gratia, tam
operum ostendamus palratione, et ut pro animasi succendunlur, ul ab eis ullro poscantur, tanto ala-
vestrae exhilaratione patrum nolarice stylus scri- cri et Iaelo sunt animo concedenda, quanto el ea
benlis loqualur •>. Parale hospitium , quia cum novoi ipsa quae cupiunt, si nollent facere, peli debuerant.
hospitum agmine Dei gratia in vestras parles sumus; Proinde juxta scripfa petitoria filii nostri, praeceHen-
venturi. Frenum coercilionis infidelibus, quantum tissimi imperatoris Caroli, liujusmodi privilrgium
vaieUs, iroponile, fidelibus quoque futurse in proxi- praesentis aucloritalis nostrae decrelo, eidem vene-
muro spei suhlevationem promitlite; Domini Dci no- rabili inonasterio vestris fulurisque temporibus in-
Stri sine inleiniissione, hortor, niisericoidiam de- dulgerous, concedimus alque confirmamus : ut sicut
precamiui, noslrumque adventum spectate veraciler. ipse gioriosissimus filius noster, divino dttctus
" amore, de villis ac factillalibus, seu
xxxu. stipendiis spe-
ABGUAIFER1UM PRINCIPEM SALERNITANCM. cialiler monacborinii et ecclesiaeornamentorum, vel
(Anno 876.) luminariorum , ac malriculariorum , seu hospitum ,
Ostendit te paratum ette firmare paclum quod fece- atque pauperum usibus servala, vel emeliorata seu
rat; rogalque sibi ad iptum eunti hotpitium pa- aucta ordinatione praecepto suae auctoritatis firmnvit
rari.
privilegium quod venernbilibus frnlribus nc filiis
JOANNES episcopus dileclo filio GUAIFERIO Cglorioso' noslris episcopis illarum
regionum fieri et couCr-
principi. mari fecit; ita sicut eodera privilegio atque prae-
Quia te non solum legalorum nostrorura inter re- ceplis, inprimis filii nostri Caroli exinde factis con-
lata fideliura circum Ecclesiaenoslrae Romanaeregi- linentnr, perpetuo inconvulsa permaneant. Quamvis
men, cui Cbrislo praesidemus auctore, devoturq enim fama fuerif hoc fenuisse ad episcopatum Ma-
• Hujus cnncitii et legatorum meminit Aimoinus, ° De Guaiferio principe Salernilnno Leo episcopus
1. v de Gestjs Franc., c, 53. Ostiensis libro i cliron. Cass. c. i% et U,
b Locus, ut videtur, mendostis. HAR».
 687 JOANNIS PAPiE VIII 688
lisconenscm, nullaque ibi auctorilale qua teneri A j lentibus benevola conipassione siiccurrerc, poscen-
possit adjuncliim longo intervenienle temporc fuerit, tium animis alacri devotione iinperiiri nssensum.
melius roultoqiiesanclius apostolicaediscrelionis no- Ex hoc euim lucri polissiroum praemium a condi-
strae visiim fuil ul monaslicis uliliiatibus in praedicto torc omniuin Dominopromercmur, dum venerabilia
monasterio confirmetur, quam laicalibus sine uliqtia loca opporlune ordinala, ad meliorem fuerint sine
acquisitione sanctorum Iocorum depopiilationibus dubio stalum perducla.
indulgeatur. Constituimus alia auclorilale beati Pe- Igitur omnibus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus et
Iri ul nulliis regum, nemo antistilum vel abbalum, nostris, praesenlibus et fuluris, nolum fieri volu-
scu quilibel quacunque praeditus dignitate, de his mus qualiter reverentia tua per Adalgarium san-
qui in pracfato privilegio seu in pracceplis ipsius filii i:lissimum episcopum sanctae ^Eduensis Ecclesiae
nostri Caroli ex his quae praemisimus factis conli- nostro suggessil aposlolatui, observans quod abha-
nentur, vet in futuro, ab eo vel a quibuslihet aliis liolam quae vocatur S. Portianus, quamque piac
de proprio fuerint his specialibus usibus jure collata, memoriae Carolus imperator, spiritualis scilicel
sub ciijuslibel causae occasione sive specie, quid- filius nosler, ob sui perennem memoriam, per
quam minuerc vel auferre, sive suis usibus appli- praecepti seriem in eodem venerabili monasierio
care, vel aliis qtiasi piis causis pro suae avaritiaa B ^ conferens largitus csl, noslri apostotici privilegii
excusatione praesumat concedere : sed cuncla quae auctoritale confirmaremus.
praefalis usibus monachorum et ecclesiae ornamen- Nos autein, considerantcs hanc petitionem salu-
torum, vel luminariorum, matriculariorum, hospitum brem fore et eidem venerabili monasterio, cui
et pauperum obtaia sunt, vel offerri contigerit, praeesse dignosceris, slabilimentum consistere,
perenni leropore inlibata et inconvulsa, ac sine ali- pr;ccipue ciun omnia pia loca proprium habere
qun inquieludine, eorum usibus pro quorum susten- optemus, inclinati pelilionibus tuis, a praesenli
tatione gtibernationeque conccssa sunt, modis onini- nona indictione praefatam abbatiolam cum omni-
bus profutura pennaneanl. Haecigilur omnia , qnae bus rebus suis mobilibus vel immobilibus, sibi jusle
hujus prsecepli decretique noslri pagina continel, et legaliler pertinenlibus, quemadmodum ex prae-
lam vobis quam cimctis qui in eo quo cstis ordine diclo eodem Augusto concessum est, per hoc
locoque successerint, in perpetuum conservanda apostolicum nostrum privilegium in saepe dicto
decernimus. Salva in omnibus quae hiijus decreli venerabili monasterio confirmamus, et perpetua-
pagina contineniur, aticloritaie et honore sanclae liter stabiliinus, et ad mercedem nostrain robo-
Romanae Kcclcsia;, et sedis aposlolicae privilegio. rainus; ita quoque apostolica auctorilate munientes
Placet etiam ut pcr futura tcmpora ipsi monachi ex C decernirous ut ntillus episcoporum ad negolia divina
scriptis habennl licenliain eligere abbatem. Si quis illuc, aul pro alia re peragenda, nisi a te suc-
autem temerario nusu, mngnn parvaque persona, cessoribusque luis abhatibus fuerit invitatus, ire
contra hoc nostrum aposiolicum decretum agere perlentet; imo ne judiciaria polestas quamcun-
praesumpserit, sciat se anathematis vinculo esse que vel molesliam aut destructionem quamlibet
innodalura, el a regno Dei alicnum , et ctim omni- pergens facere audeat, quam secundum ipsius
lius impiis aelerni incendii supplicio condemnalum. vcnerabilis monasterii rilum, cl praedicti Augusli
Qtii autem verus custos et observalor hujus conlir- concessioneni, nec non et hanc aposlolicam con-
inalionis exslilerit, benedictionem et graliam et cessionem et confirmationem ab omnibus Christi
ccelesleni misericordiam a Doinino consequi merea- fidelibus observandam sanciraus.
tur. Scriptum per manum Anastasii nolarii regio- Si quis autem cujuslibet dignitatis homo con-
narii et scriniarii sanclae Roraanae Ecclesiae, in tra hoc noslrum apostolicum privilegium, quod
mense Oclobrio, indiclione deciroa. Bene valete. non credimus, in lolo vel in parle ire praesuin-
Subscriptuin Idus Octobrias, per manum Chrislo- pserit, ac quod a nobis salubriler sancitum est,
phori primicerii sanclae summae sedis apostolicae,°. in aliquo frangere ausus fuerit, auctorilate Dei
imperante doroino piissimo principe Augiislo Carolo,' oniiiipotenlis, et beati Petri aposloli, alque nostra,
a Deo coronalo, magno imperatore anno primo, et scial se propria communicatione privalum; et
postcoronalionemejusannoprimo, indiclionedecima. nisi cilo resipuerit ac canonicae sanciioni obe-
XXXIV dierit, anathemate perpetuo condemnalum; qui
ADABBATEM ET MONACIIOS HERENSES. vero custos et observator exslilerit, benedictionem
et graliam a Domino Deo nqstro consequi mereatur.
(Anno 876.)
Approbat donationem monasterii S. Porciani illi Scriptum per manus Anastasii nolarii regiona-
faclam. rii et scriniarii sanclae RomanaeEcclesi;e in mensc
'OANNES episcopus, servus servorum Dei, GEILOM Octobri,'
indiclione noua. Bene valele.
religioso abbali venerabilis monasterii sanctae Dei Dalum Idus Octobri per manum Christofori Pri-
genitricis, semperque virginis Mariaedominaenostrae, micerii sanctae summae sedis aposlolicae.lmperante
et S. Filiberti, ac per te eidem venerabili monaste- Domino piissimo Auguslo Carolo a Deo coronato
rio in perpeluum. magno imperatorc, post consulatumejus anno primo,
Convenit apostolico moderamini pia religione pol- indiclionc nona.
«89 EPISTOLJE ET DECRETA. 690
XXXV. A ut lali necessitate remota, consiieludinarie ulterius
ADEPI8C0P0S PROVINCI.« BITCBICENSIS. non requiratur, quod removeatur etiam illud quod
[(Anno876.) necessilas impetraret. Optamus sanctam fraternita-
Ut Frotario tanquam metropolitanosuo deinceps tem vestram in Christo nunc et semper valere. Data
obedianl. VIIKalendas Novembris, indiclione decima.
JOANNES reverentissimis et sanctissimis fratribus XXXVI.
noslris episcopisper Bituricensem provinciam con- ADBITCRICENSES.
slilutis. Ut Frotario Burdigalensi archiepitcopo, cui tandiu
Quia Burdigalensem urbem, sed et lolam pene BituricensemEcclesiam comtnittit, quandiu pagani
provinciam quorumdam vestrum lilteris, sed etLeo- Burdigalensemdicecesimobtineant, omnesobediant.
nis apostolicaesedis apocrisiarii [Edit. Rom. addit, JOANNES episcopus clero, et plebi, et ordini sanctae
sanctissimorum nostrorum] expressa relatione didi- Biluricensis Ecclesiae.
cimns. diversis cladibus, sed praecipue incursibus Siiggestionis vestrae relegentes epistolam, quod ab
Nortmannorum deletam, et in soliludinem partim apostotatus nostri auctoritate de confralre noslro
glatliis partimque captivitatc deduclain, nccessaria " Frotario reverendo archiepiscopopostulant, hoc nos
rerum, ut cum sancto papa Gelasio decessore nostro " aliorum lestificationibus, et praecipue serenissimi
dolentes gementesque fateamur, dispositione con- . semper Augusti, spirilalis quoque filii nostri rela-
slringimiir, et apostolicaescdis mo leramine conve- lione comperimus; sed et legatis aposlolicaesedis,
nimur, sic canomim palernorum decreta librare, el Leone videlicet venerabili episcopo, apocrisiario et
retro praesulumdecessorumtpie noslrorum praecepta misso sanclacRomanacEcclesiae, seu Petro aeque ve-
metiri, ut quacpraesentinninecessitas lemporunipro1 nerabili episcopo, reverlentilnis, diJicimus penc lo-
inslaurandis ecclesiis rclaxanda dcposcit, adhibila; lam provinciam Burdigalensi nielropoli perlincnlcm,
consideralivne diligenli, quanlum potest fieri, tem- sictil ab liis qui catisam illam noverunl, iidem no-
peremns Ecce enim [Edit. Rom. addit, nc| de civi- slri Iegali disccre poluerunt, ita esse paganorum per-
lale ad civitatem episcopi trasmigrent, sancti cano- seciilionibus desolatam, ul non solinn ipsc confrater
ncs provide sanciunt. Sed si hujusmodi sanctiones; nosler illic lucri aliquid subjeclis conferre non pcs-
sine ulla discrelione vel dispensatione ducimus ob- sil, vcrum ciiam habilalio lidelium iade sublracla
servandas, nullam compassionem fratribus exliibe- consislat. Quapropler qttia eumdein virtiin Frotn-
mus, quos genlilium gladiospassos causa fidei Chri- rium reverendiini arctiiepiscopuin probis moribus
slianae servandaevidemus egenles, angusiiatos, nffli- aclibusque praeclaris, cl ad lucrum aiiimabus honii-
ctos, hac illacque palantcs incedere; praesertim cum * niim coiiferenduraidoneuin essc comperimu-, ne ta-
nonnttlii eorum ita sint Dei gralia illuslrati, ut nonI lis tantusque vir otio, quo prodesse aliis v.aleat,
solum scientia, sed et raoribus; non sotum verbo,, minime vacet, ejusdem sanclaeBiluriccnsis Eccle-
scd et cxemploplurimos valeanl erudire. De qtiorumi siae,cui subeslis,ei pasloralem ciiram aposlolica
ntiraero quia Frotarius Burdigatensis dudum anti- aucloritate comroillimus, et in ipsa ettm incardi-
slcs, ul teslatur vestra fraternilas, exslat, necessario) nandum necessario esse censemus. Cui vos ita de-
duximus eumdem virum alii Ecclesiae praeponendum i centem obedientiam el canonicam siibjectionem hu-
el incardiuandum, Biluricensi videlicet, quaeet va- militer extiibele, ulpote revera mclropolilani jura
eans esse nobis denunliata est, el tanti viri digna> tettenli, proprio reclori et veslro aniistili convenit,
regimine : ne per minus idoneum rectorem salubree et ex nostra aposlolica auctorilale diflinitum adver-
salvandnrum animarum desil ei pracsiditim,et noss titis, et ecce mandalum habetis : qualenus de bono
e conlra ingenlis culpaeinvolvamur annexu, si tanlo» veslrac obedientiaenobis Deo gralias referenlibus, et
urgenle discrimine, tantae miniis consiilamus Ec- vobis reverenlia competenli ipsum praefalumarchi-
clesiae, propugnalori bancprobabili minimc commit- episcopum cxcolatis; el itle vobis, tanquam pro
lenles. Prioribus ilaque manenlibus regulis incon-- n vobis ratioi.em Domino reddituriis, modesle praeesse
vulsis, quae ubi nec rerum, nec temporiun urget ne- sludens, IIt dilectos filios nmptectatur. Porro sciatis
cessilas, jure convenit observari, vacantesede, Fro- quia sic isla non modica intervenienle necessilate
tarium fralrem et coepiscopumnostrum in scde Bi- barbaro modo concedimus, ut tali necessilate re-
turicensi praeficiendum ordinavimus sacerdotem : mota, removeatur etiam id quod necessitas imperat.
ita ut in ea incardinatus, et quodamniodo auctori- Data v Kalendas Novembris, indictione decima.
tatis aposlolicaeprivilegio radicalus, caelera melro- xxxvn.
polilana Bituricensis Ecclesiae ac diceceseos jura* ADCAROLUM CALVCH 1HPERAT0BEM.
tanquam Deo contemplante obtineat, dispensel elII (Anno 876.)
ordinet, omni poslhac querimonia invidoruin pror- Iinperatoris precibus, cum Burdigalensit provincia
sus ablata. Cui vos tanquam proprio melropolilano 0 pagunis esset devastata, Frotarium Burdigalentem
convenit obedire, et compelentem exhibere, secun- archiepiscopumtransfert in Eccletiam Bituricensem.
duin pristinum morern, reverentiam ct honorem. i. JOANNES episcopus CAROLO imperatori.
Sane lalere vos notumus, sic nos ista inlervcnicntee Pelilionem vestram, filiorum charissime, qtiam
non modica barbarica necessilale nunc concedere, :, non obnegando sed dispensando dudum dislulimus,
 691 JOANNIS PAP.E VIII 602
nunc nos ad volum nostruro ob id vel maxime, A . cum super judicio [edit. Rom., judicia] Salomonis
Christo praeduce , perduxisse gaudemus quod et scriplum sit : Quia audivU omnis Israel judicium
vestram gloriam perseveranlem teslificatricem co- quodjudicassel rex et limuerunt regem, videnlessapien-
gnovimus , et provincialium praesuluin consentaneas liamDeiessein eo ad faciendum judicium (I Reg. m).
probaliones prObavimus, ei legatorum nostrorum Super quo videlicet jtidicio sentiendiim merito duci-
subtilissinlas disquisitiones adverlimus. Quocirca, mus quia laetati quidem benigni, trislali verosunt
licet nos multis canonicis testimoniis provocati peti- omnino maligni. Ergo et hic ila dalur intetligi, qtiia
tionem vesirae devotionis implere magnopere moli- nimirum super judicio vestro taelanlur justi, dclcr-
remur, et solius majeslalis vestrae lestiiuonio super rentiir injusli. Nam et omnipotens Deus, eujtis el vos
exlerminio Burdigalensis provinciae credeie minime judicium aemulaniini, terribilis peccaloribus et blan-
cunctaremur, tamen quia pietatis vestrae testimonio dus est justis. Quia igitur super Emmeno jam exhi-
comprovincialium quoque praesulum litteras conve- buistis severitatem judicii, quaesumus exhiberc de
nire, sicuti rebamur, nuper cognovimus, secundum caetero pictalis insigne. Imposuistis in humeros ejus
pietalis vestrae religiosissimum libilum, Burdigalensis onus aiislciitalis, adhibete jam nunc id removentem
dioecesis episcopum, fratrem scilicet nostrum Fro- digitum letiilaiis. Mementote quia hunc vobis cum
tarium in Bituricensem Ecclesiam cardinalem fieri B . Petro Paulus dilectis suis, sicut Philemoni quondam
decernentes, metropolitanae dignilalis privilegio ile- Onesimum reiniltit (Phil. i), implorans et obsecrans,
rato munire curavimus; et sludii vestri solertiara , quatenus eum ut sua viscera suscipialis. Quia elsi
quo semper idoneos Ecclesiaeviros quadam naluralis forlassis ad horam aliquando quidem vobis inutilis ,
ingenii nobililate deligilis, admirantes, congruas exemplum non bonuin-caeteris Iribuens, vistis est;
litteras, his quorum interest, ex auctoritate sedis nunc autem et vobis, el nobis, et plurimis ulilis
nostrae direximus, atque magnanimilalein vesiram , est, longanimitatis formam et palientiaeciinctis oslen-
quam istius religiosi negotii circa nos incentricem dens. Rogamus ergo ul penes vos non sibi lam suus
cognovimus, eam nihiiorainus exseculricem fore obsit excessus, quam fidei et amoris erga vos habiii
i;ec immerilo delegamus. Quatenus propter Deum, prosit affectus. Et quia noxnm proprinm el poenam
cnjus Filii prelioso sanguine tota per mundum re- indietam sibi confiteri non renuit, animadversione
i!empla consislit Ecclesia, sic istius necessariae dis- remota quam meruil, patronos veslros, el sanclos
pensationis institnta custodiat, ut a paternis regu- scilicet primos aposlolos se proficue adiisse et salu-
lis conslitutis nnliquitus in parte altern nunquarai lasse de reliquo sentiat, et de tanto sibi collato mu-
bmnino discedal. Praelerea , quod filiolitalis veslrae nere laeletur et gaudeat, ut ubi abundavit peccalmn,
petit industria, ut quorum suggestionibus dudum ve- ''J superabundet, secundum Apostolum,gratia (flom.v).
stra sit dilata pelitio detegamus, omnino sciatis, Dala pridie Kalendas Novembris, indict. decima.
quia nos licel indigni simus, tamen, quoniam per XXXIX.
consequentinm priorum noslroruni pontificum raa- ADIMPEitATOREM ET IMPERATRICEM.
turo cogimur esse judicio, causam tanlae deliberalio-
(Anno876.)
nis ideo non facile tunc deliberandam credidimus , Pro Madelgero qui Odelricum occiderat.
ne diflinisse , quod Deus averterit, minus ordinabi- JOANNES episcopus ad imperatorem etimperatricem.
liter videremur. At postquam Deus omnipotens pe- Dumnon minus pro misericordiaeinluitu delinquen-
lifioiiem serenitatis vestrae comprovincialium prae- tibus a exhibendo,
quam judicii severitate in impro-
siiltim testimonio decoravit, imo leslinionia praesu- bos exercenda ,
omnipotens Deus gloriam serenitatis
lum pielalis vestrae suffrngio confirniavit, nos reli- vestrae imperiali voluerit sublimare decore, dignum
giosam pelitionem vestrani complevimus, et sugge^ profecto esse rati sumus pastorali cura fungentcs apud
slionibus fratrum' coepiscoporumque nostrorum majestatis veslrae excellentiam pro multorum salute,
inanusporreximus, et EcclesiaeDei lanlis nccessila- vel vitae indulgenlia, praecipue illomm qui diabo-
tibtis consulenfes, de tliesauro ponlificalis pectoris _ lico licel inslinclu nefanda commitlenles, ad apo-
ita vobis protulimus, ut a doctrinis deviasse veteri- stolorum principum Pelri et Pauli fautorum veslro-
bus ntillo modo videamur. Dala ut supra. rum limina, divina tamen pietale commoti, venire
XXXVIII. feslinant, et misericordiam humili pfece implorant,
ADCAROLCM. 6ALVCM IMPERATOB.EM. toto mentis annisu intercedere, alque pro viribus
(Anno 876.) consolationis opem in quantum fas est petenlibus
Laudat eum de judicio in Emmenum prolato, el hor- imparliri clemenler. Unde pro hujus viri, Madelgeri
talur ut cum itlo clementer agal. videlicel nomine, qui adversario incilante quemdam
JOANNES episcopus CAROLO imperalori. hominem Odelricum vocabulo peremit, satiite, meitl-
Super judicio vestro in Emmenum prolato, o re- brorum omnium integritale, etreruin suarum rcsli-'
ctissime imperator, cum ccelo lotn lerra laelatur. tutione, majestati vestrae suggessimus, filioriim elia-
Scriptum est enim : Lwtabitur justus ctim viderit'. rissime, et pro amore Dei et Domiui- nostri Jesii
vindictam (Psal. LVII).Cur anlem dicimus laelatnr, Chrisli, sanctorumque aposlolorum, quorinn limiiia
a Post verbum delinquenlibus additur in edil. Rom. Vassatum vestrum, qua accepla duataxat tt?.
hibito quam judicii, eic. MANSI.
693 EPISTOLiE ET DECRETA. 694
prrefatus Madelgerus adiit, nostracque palernitatis, A 1 futurum, et spiriluatem potius quam sceculi gtoriam
quam sincerissimam erga nos habetis, dileclione pre- seclaturum , cum et ipsa nimirum nobililatis suae
canuir, quatenus gratiam veslram plenariam ei red- insignia, et sapientiae speciila, lalia de le speranda
dere non dedignemini, eoque cum veslr» serenitatis tribuenint; quod quia vindicare sibi virlulum nisibus
respeclu accepto, pro suis vnleat cxcessibns pceni- et probitate raorum sanctitatem tuam comperinms,
leniiam frucluosam accipere, qua commissi possit Deo inntimeras gralias valde gralulanler relulimus,
piaculi noxias sordes abluere, ut spirilus salvus sit el in hoc, quia, secundum Apostolum, spet non con-
in die Doinini, de omnibus ultricem danlis vindictam. fundit (Rom. m), experimenta didiciraus : et ideo in
Nam pro lanli ilineris laborc durissimo, quem ve- proximo, causa ecclesiasticae simul et imperialis
niendo perpessus esl, sicut credimus, aliquanliilam opportnnitatis , certorum congregaturi episcoporurn
de peraclo scelere indulgenliam meruit, ejus utiqiie concilium, dilectioneni tuam tanlo conventui jube-
inlercessionibus adjutus , cui dicttim a Domino con- mus adesse. Accinge igitur sicut vir lumbos tuos , et
stat: Tibi dabo ctaves regni cmlorum. Ei quodcunque assume libi pennas sicul columba, el vola, el veni,
tigaveris super lerram, eril ligalum et in ccelis; el et requiesce in sinu apostolicae dilectionis , ila ut
quodcunque solveris super terram, erit solutum et in pridie Kalendas Decembris, praesentiam ttiani limi-
ccelis(Matth. xvi). Quod cum ila sil, precamureliam, B 1 nibus apostolicis et nostris exhibeas prorsus obtuti-
ut euin cum parentibus ejus qui defunctus esl, paci- bus. Porro si hoc impossibite asseris, VIHKalenda-
seere jubealis, ne majus deinceps malum, quo mul- rum Januariarum quod horlamur et jubemus ex-
torum animae noceat, perpetrelur. Dala ulsupra. pleri, si duntaxat ab apostolicae sedis comrounione
XL. renuis prorsus arceri: dignum enim non est ut tanlae
sapienliae vir lanto procul ccetui sit. Optamus san-
ADEPISCOPUM CARNOTENSEH. ctitatem tuam in Chrisio bene valere. Dala iv Non<«J
(Anno 876.) Novembris, indictione decima.
Pro Madelgero qui Odlericum occiderat.
XLII.
JOANNES episcopus reverentissimo GISLIBERTO epi- AD CAROLUM
sanclaeCarnotensis Ecclcsiae. IMPERATOBEM.
•copo
Dtlectionis vestrae reverentiam spirilalibus pollere (Anno 876.)
virtulibus procul dubio arbitrantis, his aposlolalus Laudal quod sedis apostolicwlegalos beniyne excepe-
nnslri lilteris convenire, ac pro praesente viro Ma- rit, rbgatque ut Ecclesiw Romanw prwdones, qui
miisorum ipsius jndicium lalenles effitgeranl, re-
delgero, qui suadenic adversario quemdarn hoini- C /
quiri et coerceri jubeat.
ncai Odelricum nomine gladio peremit, unde divina
JOANNES episcopus CAROLO
inspiralione compunclus ad limina sanctoruin apo- imperatori.
stolorura principum Petri ac Pauli, per longa itine- Innumeras omnipotenti Deo grates el laudes re-
rum spatia pro ipsius delicli abolilione venire cura- ferimus, qui cor pietalis vestrae, quod in manu sua
vit, pelere studemus, utpro amore Dei, el corum ad cbnsislif, lanta Spiritus sancti gratia replere i'igna-
quorum sacralissimas ecelesias venit, el pro suis ex- tus est, quanto sollicitius vos sacras aures ad pro-
eessibus Deum deprecatiisest, necnon el pro nostra» fectum Ecclesiaenobis commissaedivinitus inclinan-
palernhalis dilectione, illi omnes res proprias aique tes, et apostolicae sedls legatos, Leonem videlieet
beneficium cum propri» honoribus quos absltilislts, apocrisiarium et niissiim sanctae Roraano: Ecelesiae,
cum plenaria gralia redderc non dedignemim, sicuti seu Petrum, venerabiles episcopos, nostrosque di-
dileclionis noslr.e consortium et charitatem circa te leclos, ea benignitate qua soliti esfis, et co amplius
cupis habere sinceriter illibatam. Dala ut suvra ». suscepistis : et illa quaj vobis pro siatu ac exalta-
lione sanclae Dei Ecctesiae suggesserunt, ad efliea
XLl. cem finem provenire jussistls. Vere enim, filiorum
ADADALARDUH EPISCOPCM VEB.ONENSEM. ,I» charissime, cor veslrum in manu Dei csl, qtiia ejus
(Anno 876.) consultu universa disponitis, et sapienfer imperium
Commendat eum 06 prwclaras vklutes, et jubet ttt vobis Collalum moderari sttidetis : qnin ex utero
Romam ad concilium veniat. matris crevit vobiscum sapientia, ot reclitudo ftiit
JOANNES episcopus ADALARDO episcopo Veronensj. dilecta vestra amica. Et quia praeconiorum vestro-
Adverlit plane prudentia tua quanlo et quaU circa runi humana lingua fari non siiflicit iiiiilliludincm,
se apostolatus nosler flagrel affectu, cum luae causa ad illa quae de infidelibus noslris et veslris peracta
proveclionis non modicum sumpserimus laborero , sunt epislolariier adeamus. Vestris quidem, belii-
idoneura te Christi sacerdotem merito arbitrantes gnissime imperalor, apprime erudilis viris ct Deum
a In edit. Romana post haec addilur fragmentuiri, strae gloriam sUpplicamus ul pro amoFCsanclorum
Ut apparet, aiterius epistolae : < Gloria magniludinis apostoloium principum easdeni res reddi pradalo
veslrae cognoscai quia Roffredus gloriosus comesmo- monnslerio pra>senta!iter faciatis qualeiius Iructus
nachtis sancli Amantii B. Petro apostolorum principi vestrae niercedis nianeal in saeculunisaeculi. Data dt
(hic aliquid deest) tribuil. Cttjus quoniam quasdam supra. » MANSI.
rfes Umfredus comes dicitur abstuiisse, pielatis ve-
 693 JOANNISPAP^E VIII 69«
limentibus, b Ansegiso videlicet reverendo archiepi-. -A XLIIL
scopo, el Adalgario venerabili episcopo, communi- ADCABOLCH IMPERATOREM.
bus quoque fidelibusnostris, juxta quodpelieramus,, (Anno 876.)
pro' lionore atque ulilitate sanctaematris vestrae Ec- Narrat calamitates Ecclesiw illatas a Saracenit, et
clesiaeRomanaea vobis directis, Romara pervenien- imperalorem precatur ul auxilium advertut eot
millal.
tibus, elqiiantnm vobis juslilin placeat, luce clarius
agnovimus, el de afleclu filiorum, quem erga nos3 JOANNES episcopus CAROLO imperatori.
conservalis, in Domino gratulati sumus: sed de> Quama et qualia per impiam gentem patiamur
infidelibus sanclaeque Romanae Ecclesiae hostihus,, Saracenorum, quid dicam quia scribere quilibet
quos pro multis scclerihus ac pravitatibus suis ovite> slylus non suflicit, cum omnia ligna silvarum, si
Chrisli non recipit, huc illucque lalitantibus, et ne- vertantur in linguas, enarrare non valeanl? Quorum
fandissimos aclus suos legere molienlibus, non utt quia ex his quaedamvestra jam didicil excellentia,
oporluit, neque sicut veslri voluerunl legali, deillisi praedisposuit exercilum suum ad haec removenda
poluit adimpleri. Nam ul ita fateamur, a sibi simi- ctim valida nianu dirigere. Quo nos audilo, mox
libus infidclibiis veslris et ininiicis nostris, quibtis-. elevatis manibus Dominttm collaudavinms, ejusque
d»m scilicel marchionibus, quos iidem vestri legatii B 1 clementiani pro imperio veslro laelanlcs prolinus
narrabnnt, occultali et effugati, nec ad se percu- cxoravimus. Sed quanto, fili charissime, laetati su-
lienies reversi sunt, nec alios snaemalitiae inquina- mus in his quaedicla sunt nobis, lanto, heu ! tristali
mento contaminare desistupt. Proinde clementiami et amaricati, quia quae dicta sunt rerum non sunt
vestrae celsitudinis imploramus, etper fulurum Deii effeciibus consummala. Reversi quippe sunl, ut au-
judicium adjuramns, ul eosdem sanclaeDei Ecclesiae > divimus, et solis paganis gaudium, nobis nutem non
hosles ntqne praedoncs, sacrilegos qtioque sive ty- nisi tribulalionem inenarrabilem reliquerunl. Et
rannos, ac pcr hoc a Christi collegio synodice se- ecce, proh dolor! inimicis crucis Chrisli gratulanti-
questratos, studiosius rcquiri jubealis, et ad ltigenda bus, solus fideliuni ccclus magna moestiludinecon-
mala quae impraelermisse liacienus operati sunt, sumitur. Christianorum sanguis effunditiir, devotus
sicut jam decrevistis, exsilio deputetis. Quia si ipsi Deo popultis conlinua strage vastalur. Nam qui
qui tnntum Dei Ecclesiam macularunt, iinpunejnm evadit ignem vel gladium, praeda efliciltir, captivtis
veslram sanclioneni dilfugerinl; vel si, quod eve- trahilur, et exsul perpeluus constituitur. En civila-
nire non debel, in vestro imperio quibuscunque, tes, caslra, et villae destilutae habilatoribus peri-
quod turpe est dicere, contra vcstram voluntatem erunt, el episcopi hac illacque dispersi. Sola illis
eis favorem praeslanlibus, tam absolute discurre-1C apostolorum principum limina derelicla sunl in re-
rint; tolum idem vestrum iuiperium coinquinabunt fugium, cum episcopia eorum in ferarum sint redacla
et omni Chrislianiiati dispendiuin generabunt, quia .- cubilia, et ipsi vagi el sine lectis invenli, non jam
cum sint ipsi oves morbidae, totum gregem conla- eis liceat praedicare, sed mendicare. Ecce, charis-
minant, et erunl novissimaillorum pejora prioribus. sime, pervenit gladius usque ad animam; ecce dies
Ideoque major morbus majori roedicina curandus in qua clamamus : Beatw tterilet qum non genuerunt
cst; ne si non debita vel quali decet austeritale (Luc. xxni); ecce illa periculosa tempora Pauli voce
vulnera roagnum fetorem danlia radicilus resecata praedicla (// Tim. m). Libet ergo cum Jeremia cla-
fuerint, lotum corpus Ecclesiac tabefiat, et nobis mare (cap. ix): Quis dabk capiti meo aquam, aut
lia?c sustinenlibus ministerium nostrum exercere oculis meis fontem lacrymarum, ut plangam tanlam
jion Iice.it. Non enim Stephanum et Sergium ad nos ac talem miseriam, tale ac lantum cxcidium palriae?
fraudulenlcr venientes recipere noluimus, sed eos Sed et in tristitia, quin polius in ruiiia domina gen
ad vestram venire jussimus majestatero. Caelerum, tium, regina urbium, mater Ecclesiarum, consolalio
fili charissime, thesauros Ecclesiae nostrae, ab eis- trlstium, porlus periclitantium. Ecce, inquam, re-
dem nefandissimis raptos ac fraudatos, ita sciatis ab vera dies tribulalionis et angustiae, dies calamitalis
ipsis etiam celatos, ul per eos qui hic de suis satel-1D el miseriae.Praeterito quippe anno seminavimusqui-
litihus remanserunt, inveniri non possinl; illos vero dem.sed non recollegimus; hoc vero anno, quia non
qui noverunt ubi eos recondiderint, ne detegi pos- seminavimus, nec est recolligendi fiducia. Quid de
sent, apud se callide retinent, et nisi ipsi capli fue- paganis dicimus, cum Christiani nihil melius ope-
rint, ubi sunt occuliali nos nostrosquc penitus lalet, rentur? quidam videlicel ex confinibus et vicinis
Veriimlamen quid vet quanlum ab uno et quan- noslris, quos marchiones solito nuncupatis. Nam ut
tum ab nlio, quanlumque ctiam in domibus eo- prophetice dicamus : Retiduum locustwcomeditbru-
. rum reperlum sit, veslri jam dicti legati et scripto( chus (Joel n). Et quid Saracenis incredulis, qui
et verbis vobis, si placel, edicant. Dala xvm Ka- sunt filii ancillae, forle relinquilur ab iilis qui per
lendas Decembris, indiclione decima. fidem liberaedeberent exislere filii ? Usque ad ter-

h Ansegi&oet Adalgario. Missi amtio Romam a icos, Leonemet Petrum, remisil Romam, etcum eis
Carolo fueranl cum legalis aposlolieis post synodum[ AnsegisumSenonensemepiscopum,et AdalgariumAu-
Ponligonensem. Aimoinuslib. v, cap. 55 : Soluta etl, guttodunensemepiscopum.SIRM.
isynodus. Posiea imperalor legatosmuneralos apotlo
 697 EPISTOLJE ET DECRETA. 698
ram depascimur. Quid enim illi faciunt, et isti pe- Avestrae,
A fili charissime, viscerabiliter habilum et
jora non faciunl? Uli terram occupant, isti cum Pe- bene dispositum agnoscentes, innumeras Deo gra-
tro nihil ex civilatibus vcl ex rure dimiltunt : illi lias, qui totius boni auctor et moderator est,
qui-
occidunt gladio, isli ablatis omnibus fame trucidant; que docet hominem justitiam, gessimus; sed impe-
illi in captivitatera ducunt, isti sibi in servitulem re- divit nos Satanas, et spes noslra frusfrata est, cum
digunt. Et cum quaeritur quis adversus hostes dimi- non ad votum nostrum et commune propositum linis
cet, inveniuntur nulli, cum scilicet eorum oppres- rei processerit. Qualiler autem, vel quo facienle, ila
sione retenli, ad mandatum noslrum occurrere nullii causa provenerit, Adalgarius sanctissimus episcopus,
prorsus invenianiur. Sed cum undique angusliatii quem nos, vestri amoris causa ipsiusque morum
claroamus, non est qui audial, non est qui adjuvet, probilate non immerito moti, palliatum ad vos ecce
non est qui salvum facial, nisi lu, fili charissime ett remisimus, a majeslale vestra interrogalus, et per
imperator clementissime, qui post Deum nobis fa- fidem quani vobis se illaesam servalurum pollicitus
clus es in refugium, et solaliuro, et auxilium. Quo- est, adjuratus edicet. Ulud lamen nos intcrim ad
circa lotis praecordiis, lolisque commoli visceribus, memoriam veslram reducimus, quod nobis olim de
cum episcopis et presbyteris ac proceribus, lotisque> Ansegiso et Lantberto specialiter quodam praesagio
plebis nobis olim commissae reliquiis deprecamur, , B futurorum, tanquam providus revera praenunliastis.
jube landem aperire aures, audire gemilum et sin- Esl enim ila geslum ut praevidistis, et nil vos ante
gullus omnium nostrum, porrigere mantim, et prae- latuit quod poslmodum inleltectus nostri oculus non
stare opem palriae periclitanli, civilati inler multasi aspexeril. Non enim recte cum eo, sicul cpiscopum
miserias et aerumnas jacenli, ct huic Ecclesiae malriL decuit, ambulavil; sed per versipeltes anlraclus ince-
vestrae, a qua non solum regnandi, sed el in Domi- dens, multum a via rectiludinis deviavit. Qnod cuni
nuni unum et verura credcndi exordium percepistis,( exhibilum ad Iucetn veritalis exstilerit, penilus eva-
quaeque in ultimo, spreto bono et roagno fralre, vos; stirum non credimus impunitum. Cujus sciliccl cer-
more Dei gratuita voluntate, tanqnam allerum re- tam rei poteritis circumslantiam procul dubio de-
gem David elegit et praeelegit atque ad imperiatiai prehendere, si, ut praelulimus, idem almificus vir
sceptra provexit. Cogilate itaque, Dei cullor semperr stib lestificatione vobis promissae fidei adjuratus,
Auguste, a propheta praemoniti, si haec humiliaiur,, vos lalere noluerit. Sane nosse vos volumus, quia
ad ctijns confugietis auxilium? vel ubi relinquetis3 cum saepe memoralum antistitem adeo coguovisse-
gloriam vestram? Perpendite quia si haec liumiliatur,, mus vobis esse fidelem, ul crederemus nullis nitine-
iion solum gloria.imperii vestri periclitabitur, sed ett ribus nullisque terroribus a suae fidei erga vos ha-
ipsa profeclo Chrislianae religionis cultura maxima» ^1 ^ bitae sinceritale
posse divelli, adhaesil animae nostrae
cx parte peribit. Et idcirco lalia scienles nolile, ob- salulis filius, el idcircoinler pontificium noslrum et
secro, jam differre, notite de die in diem induciis3 imperium vestrum mediaiorem illum fore decrevimus,
non profuluris abuti. Cum proverbialore clamo, ett ila ul qtiasi vocis utriusque sit organum, referat-
cum Salomone vociferor : Ne dicalit amico vestro,, que vestra nobis, et qtiae nostra sunt vobis an-
Vade el revertere, cras enim dabo tibi (Eccli. ix); ett nuntiel, ut lapis angutaris habiltis in Christo
alias : Quod potesl, inquit, manus lua facere, instan- Jesu, qui est pax nostra, et fecit utraque unum.
ler operare (Prov. m), etc. Nescitis namque, ut cumi Dala xvi Katendas Decembris, indictione decima.
venia veslra dicam quid supervenlura pariat dies. XLV.
Ita ergo, fili Chrislianissime, de hac Ecclesia necc
non et palria velociter el prudenler excogitate et ADRICHILDIM AUGUSTAH.
ordinale, ut saitem ipsaepaucissimae reliquiae salvae (Anno 876.)
sint quae remanserunt, quaeque quolidie catervatim4 Rogat ul Romanw Ecclesiw suffragetur.
gladio et praeda dispereunt. Occurrite strenue, sub- JOANNES episcopus RICBILDI Augustae.
venile celeriter, et manu consolntionis vestrae abJ Quanto amore spirilualis filius noster piissimus
oculis noslris tandem abslergite Iacrymas, quatenus> imperator erga hanc sanctam matrem suam Eccle-
super illis et praesentialiler Deo propilio gaudeatis,, siam flagret, ex hoc manifestissime claret quod cau-
el in futuro, frequenti ac laudabili relicta fama su- sam illius apud se specialiter exsequendam et ordi-
perslite, cum Christo perpetes in ccelcstibus impere- nandam in vestris proprie manibus collocavit. Cui
lis. Daia xvn Kalendas Dccembris, indictionedecima. enim congruenlius et -praeslantius earo, quam prae
XLIV. caeteris spiritualiter diligit, oro, committerel, quam
ADCAROLUM CALVUM IMPERATOREH. vobis quae ab eo sic diligi jubemini, sicul diligi a
(Anno 876.) Christo jubetur Ecclesia ? Unde magnopere gratula-
Scribil intelleclurum imperalorem ex Adalgario epi- mur de vobis lot audienles
scopo (cui pallium concedit) cur Ecclesim causa ex • praeconia, et confidimus
voto non processerit. Taxat Ansegisum, et Adalga- in Domino quia onera quae portainus, lam a paganis
rii fidem commendat. quam a pessimis Cbristianit, vestri studii bumeris
JOANNES cpiscopus CAROLO imperatori. alleviabilis, et erilis pro Ecclesia Chrisli apud pium
Laudabilem quidem inlenlionem et piura studiuml conjugem more sanclae illius Esther pro Israelitica
vcstrum pro causa Ecclesiaenostrae, matris videlicett plebe apud maritum (Esther. ix). Quia vero saepe ad
 699 JOANNIS PAPJ5 VIII 700
Chrisiianissimum conjugem vestrum semper Augu- A quando contra impcrium veslrum perhibebalur sen
sium diversis pro iiecessitalibus sive niissos sive lire. Ergo, clemenlissinie imperator, quia ab in-
apices miltimus, ex hocjam obsccramus et pelimus, fantia crevit vobiscum miseralio, reeipile illum lan-
vos estote pro nobis osliuni, lingua et manus : imo quam ab ipsa beaii Petri aposioli patroni veslri
loium pro nobis silis, advocatoris fungcnlcs olliciis, confessione, et super co mcrcedem habere conien-
et omnia pro nobis in omnibiis facile. Iiautaniici dile, non irnpntanles ei quod novissimus venerit :
quidem et fideles Ecclesiic Imjiis per vos apud api- qtiia et bonus ille pnterfnmilins operarios undecimae
ccm veslrum locurn, apud vos inveniant aditttm et horae pares fecisse describitur his qui tertia hora
sattihre in nccessitatibus suis oninino remcdiiim : e venere (Matth. IX). Sed el vos non niiniis diligilis
conlra vero, inimici et infidetes pcr vos coiifiindan- milileni qui primo qtiidem in bello terga dedit,
tur et excludanttir : quia et nos pro vobis npud om- poslea rediens premit forliter hostem, quam enm
nes et in omnibus erinius, et praccipue apud bealis- qui nunquam lerga dedit, et nunquam aliquid Ibr-
simos apostolorum principes Petrum et Paiilum tiler gessit. Sed quid niiilla ? cttni ecce nos ei apud
amatores et proteclores veslros, ita ut palerno vos; piuni imperium vestrnm, fili charissime, fidein di-
affeclu semper fovere studentes, ct innqiiam spirita- cimus. Ecce nos pro itlo vadem offerimus : lantum
lem filiam dileclionis noslrae sinibns collocniara in H " sic agat erga eum clcmentissima ct serenissima pie-
Christo traclareac lcgere perpeluo satagcnles, apud tas veslra, ut alii sub lcgmen miseralionis veslrac,
eos commendare assidttis prccibus siutieamus, el lioc comperto, alacrius confliianl, et per inlerven-
veslri mcmoriam ad sacrosancla corpora ipsortim lionem nostram quasi per immobilem ponten» ad
scmper deponere satagamus. Laetamtir aiilem et jo- vos certatim transituin facianl. Siquidem hic in
cundamur in Domino, quia bcalam vos et felicem signuin est ad nposlolica lecla quoddam positus;
dicent omnes generalioncs ; quia pio commiltcnle cunclos ad vos lerrigenas aut bene dispositns invi-
conjiige tam saliiliferum minislerium assunipsistis, tabit, aut a vobis niale tractalus lerrebit. Nam dit-
per quod scilicet et in praesenli sicctilo nonien ficile esse credimus apud pictatem veslram quem-
bonum , quod est super divitias mtiltas, el cce- quam per nlios obtinere , quod per Pelrum et Pau-
leste ncquiretis inler nngelos et non finiendum lum aposlolorum eximios non poterit impelrare.
imperium. Data xvi Katendas Decembris indi- Data ut supra.
clione x. XLVII.
XLVI. ADADALGARIUM EPISCOPUM AUGUSTODUNENSEM.
ADCAROLUJI CALVUM 1MPERATOREM. (Aiino 876.)
C
(Anno 876.) Villatn Tilionacum illi reslituendam decernit, cwle-
Commendal Wigbodum Parmensem episcopum. rasque possessiones Auguslodunensis sedis confir-
JOANNES episcopus CAROLO iinperatori. mat.
Quia desiderandam nobis, et totis viscerum bra- JOANNES episcoptts, scrvus servoritnt Dci, revercn-
cliiis amplectendam dilecliouem vestram nihil pati- tissimo et sanclissimo ADALGAMO sancta: Auguslo-
mur ignorare eoruni quam maxime quac ad cu- dunensis Ecclcsiae episcopo ac per te in eadem Ec-
mulum gloriaevestri noscuntur culniinis pertinere, ctesia in pcrpetiuim.
operae preiium duxinius innotescere Wigboduro Divinae pracceplionis monent cunctos eloquia ut
venerabilem EcclesiaeParmensis aniistileni aposto- quolies res aliena contra ralionis ordinein a quoquam
lOrum adiisse limen et sedein, tam orationis volo> delinetur, aequilate debcat imniinente reslilui. Con-
qtiam inveiiientlaepcr nos veslrae gloriae dcsiderio ; stal siquidem villam quaedam Tilioiincuin proprieta-
ctijus mentis arcana subtilius invcstiganles, nos; tis jure sancti fuisse quondam Leodegarii Augtisto-
planc minime laluisse falemur quod et ntinc sincerse: dunensis episcopi, et ab eo sanclo collnlam Nnzario,
fidei erga pium imperiutn vestrum habendae lenea- cujtis vocabulo ipse honoratur episcopntus. Post vero.'
tur affectu ; et hoc jam otim procul dubio rerumi cmn n prnvis bominibiis longo temporc fuisset re-,
effeclibus demonstrasset, nisi sibi essel a piae me- tenta et qunsi in proprielalem eorum redacta, dilc-
moriae priore principe causa lalis injtincla, qtiam ctus filius noster Carolus clemenlissimus iraperalor,
sine sui discrimine floccipendere ncqiiivisset. Unde; super lioc sublili exaniinatione habita, cimi cam ad
rogamus, dala venia, suscipile nunc iltum ut roea jus Ecclesiae Augustoduncnsis perlinuissc legitime
viscera, quia et si forte quondam vobis erat inutilis, cognovisset, et possessam primo ab ea, et poslea
nunc aulem vobis et nobis ulilis : quamvis forte pervasam a violentis hominibus Iiquido didicissel,
non sit dicendus inulilis, qui fidem ante piomissam hanc praeceplo suaeauctoritatis ipsi episcopio reddi-
cuslodiens, simile circa vos servandae fidei dcdit dit et ad ipsius Ecclesiae jus revocavit, cui scilicet
indicium, praesertim cum speraus in Domino non hanc superius noniiiintus snnclus Leodegnrius olira
perdicferit, si mutaverit, fortittidinem, tltim scilicet contiilerat. El ideo, quia poslulavil a nobis sanctitas
nobis htinc informantibus, si qnopiam conlra vosi lua ut jam memoraiam villam secundum impeiiale
usus esl, pro vobis proponal jam lotis viribus excr- praeceptuiii aposlolica: anctoritatis liberalitale aut
ccre. Unde hon dubilamus illum se fortiorem ergai privilegio Augiislodunensi Ecclesiaeconfirinnremiis,
fit!ei vestrae constantiam exhibendum, quam fuerii, inclinali precibus tuis, supenia: pietatis gratia suf-
7<M EPISTOL^; ET DECRETA. 702
fraganle, praedictac Ecclcsiae, cui fraternilas lua A valeamus. Is vero qui valida infirmitate vel sene-
praeessedignoscilur, saepe memoralam villam, sicut clute gravalur, si ullo modo venire non potest, vica-
antiquitus fuit, denuo confirmamiis, ut hoc quod rium pro se slrenuum mitlat. llle vero qui Constan-
suum fuerat, et reddilum nunc possident, debeat tinopolim ire referttir, si nondum abiit, nec abire
Sine cunctatione perpetnis lemporibus possidere vel cis Februarium mensem speralur, ab hac commnni
adhaerere, hiijns privilegii auctoritate confirmanlcs ulitilate nullo modo se siiblrahal; sed veniens ve-
anlediclam viilam in praefato episcopio consliluimiis niat, ut omni litigio lcrroinalo, in Ecclesia Dci non
quod in ejusdem episcopii Ecclesia, de qun nblnta nisi pax et iranquillilas perseveret. Oplaimis glo-
fuerat, nunc reddiia in ipsius dominiosine ambigui- riam tuam semper bene valere. Data vni Kalendas
tale permaneat. Nou soltim autem crebro dictam Decembris, indiclione deeima.
villam, sed et onmcs quae ejusdem Ecclesiae vel XLIX.
modo sunt vel futura: consistunt, in eodeni episcopio ADFELICEM ET PETRUM EPISCOPOS.
confirmamus habeiulas, statuenles ponlificali cen-
(Anno 876.)
sura, sub interdictione anathemalis fuiurique judicii,
nnlli licere haecrjnae a nobis lam super jam dicla Felici et Pelro sacris inlerilicit ob non exltibitum
„ Grnndensi archiepiscopoobsequium; eosquesub ex-
villa quam super omnibus rebus ab cadem vel habi- a communicationispmna Romamad concilium venire,
lis vel habendis promutgata sunl, aliqua temeritate el si impediti fuerint, vicariosmiltere jubet.
violare vel coninrbnre aut rcpelere; sc-.lpotitts sta- JOANNES,FELICI et PETROepiscopis Mandanau-
bilitate perenni inconvulsa permanere in eoilem pio censi el Equilensi.
loco dccerniintis. Quol si quis autem, magnus vel Quam ingrati et inhumani fuerilis erga reveren-
parvus, .".(iveisiisboc privilegium auctoritale aposto- dtim fratrem noslrum Peirum Ecclesiae Gradensis
lic* sedis munitum agere tenlaveril, sciat se perenni antistitem, in hoc maxime datur inlelligi, in quo ille
judicio condcmiiandum et igni qui non exslinguilur pro legibus paternis incolalum arripiens, nullum
mancipandum. Qui vero custos el conservator ejus vesirum comilem suae peregrinationis habere pro-
exstiterit, acternis gnudiis perfrualiir, el prainiis mertiit; praeserlim cum ad limina sit apostolorum
cum angelis in coaleslibus potiaiur. Scripluni per prolectus, sedemque adieril, ubi semper catholicis
manus Gregorii notarii regionarii et scriniarii san? stibvenilur, el ubi plurimi sanclorum iiijuriam passi,
claeRomanaeEcclesiaein mense Novembris, indictione petram, a qua Pelrus nomen sorlitus est, reftigium
decima. Rene valelc. invenerimt. Additum atilem est Iiuic rei, quoad ma-
contiiinaciocvestrae cumulum dcmonslrandum,
XLVIII. ( joris
ADURSUM DUCEM VENETIARUM. quia scilicel non solum cum illo stantes secundum
(Anno 876.) prophelain, Minime ex adverso ascendistis, et oppo-
Gratias agit quod aposiolicw sedis monilis paruerit. suislis tnurum pro domo Domini (Ezech. xin), sed
Episcopos ad synodum venirejubet. quasi rebelles, rupto unanimiialis fcedere transistis
JOANNES glorioso dnci Venetiarum. atl liosles; et cum non silis ciim illo, facli profecto
Gratias gloriae tuae pro benigna devotione tua re- cslis adversus illtun, sicul Dominus ail : Qui non est
ferimus, quam non solum verbis, sed et operibns mecum, contra me est (Matth. xn) : in quo et ipsam
erga nos studiose declnras, et frequenter oslendis : besliarum transcendisiis saeviliam,parricidalibus ad-
et ideo nos palerno circn te detinemur nfleelu; et in versus enni uientes consiliis; pro quibus omnibus
his quaead luara tuorumqiie peninere ac prodesse aposlolatus noslri vos Romam occurrere, el pro his
niilitatem cognoscimus, prompti et benigni semper ct aliis quae corrigenda duximus, satisfacere, non
esse ciirabimus, ita ut divinis praeceptis sacrisque semel apicibus commonuimus, sed venire hnctcnus
canonibus impedire intentionem ct sanctionem no- ino;lis omnibus contempsistis. Quapropler vos a san-
slrnm nunqimm consentins; sed cum libi de rebus ctis mysleriis inlerim celehrandis auctorilale siimmi
ccclesiaslicis quidquam injungimus, sicut devolus tD pastoris arcemus, jubentes ul Idibus Februariis islius
filius nos obaudias, et adimplere quae dirigimus aia- indiciionis, si adcstis, vel si dtirae infnmiiatis pon-
cri semper animo studeas, quoniam nos lanto in (lerc iion gravamini, synodo iioslrae Romae cele-
cnusis tuis, et ubi tibi opporiunitas forfassis evene- brandaeinleresse inexcnsabiliter malurelis; qualenus
rii, promptiores tecum nos esse ac benigniores in- et ab objeclis purgeniini, et a capite, lam scilicet
venies, quanto te nos nolle a mandalis Dei aliquo apnstoiica sede quam melropolilano veslro in ntillo
modo avertere manifeslius viderimus. Nam libi, dividamini : Ne, qtiod absil, circumveniaminia Sa-
charissirae, tanquam familiari nostro famiiiariler tana, qui videlicet semper dissensione gaudet: incm
scribimns, quia niillius morialis amorem praeponere bra quippe quaecapili non haerent, inler mortua de-
Dei jusliliae possumus, qui uimirum Evangelium Ie- pulantur; sicuti procul dubio vos, qui nec apostolicae
gimus, dicens : Qui amat patrem aul malrem plus sedis, quae est capul omnium Chrisli Ecclesiarum,
quam me, non esl me dignus (Malth. x). Veniant igi- dectetis haerelis, ncc afieclui melropolilani proprii,
tur episcopi ad synodum noslram, tit, ipsis nobis rei et patroni atque magislri. Jam vero si Idibus saltem
veritaiem significantibus, cansam fratris et coepi- Februariis occiirrerc conlumaciter parvipendilis,
scopi nostri Pelri illis procsenlibus facilius diflinire lainliu cslote poslliac omnis Ecclesiac comiiiunioiie
703 JOANNIS PAP.E VIII 704
una cum vobis favenlibus alieni, quandiu venire ac A Apostolo, debeamus, patenleradvertimus. Exhibitio
satisfacere super quibus impetiraini, non curatis. eniro rerum praeleritarum cerliludo esl futnrorum.
Ecce enim venerandos Ibrte cnnones lenetis prae Quia vero idem frater et coepiscopus noster more
manibus, qui lales sanciunt non communicaluros majorum sedem apostolicam appellavit, imo alacri-
donec purgentur. Porro si quisquam vestrum nullo ter adiit, obsecmns ul controversiae quae inter se
modo se posse venire praetenderit, vicarium suttm vertilur et praedictum Dominicum, utrnque coram
miltat, qui et mitlenlem se jurejurando excuset, et posita parte, finem legitimuro imponamus: secundum
in synodo vicem miltenlis adimpleat. Dala Kalendas quod se ratio habet, et jus cnnonicum dictat, rursus
Decembris, indictione decima. praccipimus, ut jam diclus Dominicus Kalendis sal-
L. lcm Februariis Roraam nobis salisfaclurus et sese
ADDOMINICCM ELECTCM EPISCOPUM TORCELLENSEM.purgaturus occurrat; amhilionis enim crimine de-
(Anno 876.) uotaiur, ac per Iioc juxta sacros canones manife-
Invehitur in Dominicumelectum episcopum,qtiod bis stum csl confiteri eiini de crimine, qui purgandi se
vocalusRomam non accesseril; eumque, nisi venerit occasione non utilur. Jam vcro si dixeril se non
constiluta die, excommunicat. venienlibus episcopis venire non posse, noveril et
JOANNES DOMINICO vocalo electo Torccllensis Ec- B episcopos nos illius regionis occurrero praecipere, et
clesiae. euindem Pelrum venerabilem Domini sacerdolem
Quia fama crebrescente Torcellensem invasisse imiiandum Iribuere, qui cum mciropolitanu.s esset,
dicebaris Ecclesiam, et semel el bis decreviinus le nullis coinitnntibus secum episcopis, meinoriara apo-
Romam venturum, ut coram posilo fralre nostro, slotoriim veniendo, sicttt quondam sanclus Albana-
Petro sanclae Gradensis melropolitano antisiite, una sius honoiavil; vertiiniameii el ex episcopis duos
cum episcopis qui degunt sub ipso, facln super tei vcnirc decerninius, Felicem scilicel ct Petruni, ut
discussione, runior longe lateque respersus, aul in- tanluin negotium non sine praesenliaregionis episco-
noxius palefaclus absolverelur, aut comprobaliis no- porura hiijus cognilioiiem habcntiiin» dilliniri quo-
xius damnaretur, venire modis omnibus consiilui- quo modo vidcaiur; ita ut si forte se Felix venire
mus. Unde merito a nobis fores damnandus, nisii niillo modo posse praelcnderil, vicarium suum mit-
erga te, petente nobis dileclo nobis Urso gloriosoi lat, qui el niittenlein se jurejuraiulo excttsel, et in
duce, minus severitate qiiam patienfia ulercmur. synoiio vice mhteniis adiroplcni. Pelrusaulem, si
Vcrum quia eatenus non venisti, excommunicaliiini adesi, modis omnibus veniat, siquidem, ul pcrbibe-
te jure a nobis esse cognosceres, in promptu haben- lis, Conslanlinopolira mittendi nec mos vesler nos
tibus, secundum Aposlolum (// Cor. x), ulcisci oin- G Iatel nec tenipus. Malarius [ forte, Maturius et de-
nem inobedientiam : verum quia nec sic inlerimi lendum prius, HARD.]quippe prius huc venire ac re-
contempli snlulem tuam contemnimus, unde tertiai dire ad propiia poleril, quam mari mos el lempus
ecce te vice vocamus, et Idibus Februariis praesenlis> accedat ilineris. Praeterea jtibemus arcliidiacono ad
decimae indictionis noslro concilio Romae adessei nos venire Torcellensis Ecclesiae; simililer et Alli-
mandamus, ita ut si lunc non occurreris, landiu siss nensis abbalem monasterii; nihilominus et archi-
cum faventibus tibi deinceps a nobis et a tolo Christii presbylerum et archidiaconiim, atque liujus aequivo-
corpore alienus, quandiu minus resipiscens, obedien- cum et nepolcm Laurenlium diaconum Gradensis
tiae nequaquam jussis nostris colla submiseris. Porro,, Ecclesiae, quo impraeseniiarura super his quibus im-
si in hac indisciplinalione permanseris, noveris dc- peltinlur, idoneam ralionem canonicamque, si no-
inceps tibi veniam denegandam, el secundum sanctos3 centes sunt, subeant uliionem. Quae oronia ideo
canones nil de absentia penilus lucralurum, et non» gloriae tuae nota iieri voliimus, ut illi ad apostolicam
solum communionis, sed et honoris jacluram ana- sedem snnclnmque synodum occursuri, Iiberalilatis
themate percutsum sine fine passurum. Data Kalen- tuae ndminieulis suslcnienlur, sumptibusque Iocti-
dis Decembris, indiclione decima. pletali laborem ilineris facilius ac levius ferant, sc-
LL cunduin pios principes, qui in talibus munifice sem-
ADCRSCM DCCEM VENETIARCM. per eranl inlenli. Hos autem quos hac auctoritnte
(Anno 876.) apostolicaepresenlandos sedi decrevimus, quia terlio
Rogat episcopos qui Romam ad synodum evocan- jam commoniti hucusque occurrere conlempserunt,
tur, suis sumptibus alat; quibus, nisi accesserinl,, Romam diebus [ pro Idibus, HARD.]Februariis fore
excommunicationis senlentiam minatur. venturos decrevimus, nisi forle inslanler properare
JOANNES URSOduci Veneliarum. delegerint. Porro post Februarias [ forte, post ldus
Cum pro causa vcnerabilis fratris noslri Pelrii Februarias, HARD.]tandiu sit unusquisque ipsorum
sanctae Gradensis Ecclesiae anlistilis finienda, Do- cum fautoribus suis excommunicalionis vinculis in-
minicum vocatum electura, cui esses filiura tuumso-i- nodalus, quandiu ad sedem aposlolicam non occur-
ciandus [pro socialurus, HARD.]ad aposlolicam se- rens, niillam idoneam super se rationein regulariler
dem miltere promiseras, nec tamen verbum veritass exhibtierii; sciens se analhematis poslmodum sen-
subsecula esl, valde mirali sumiis : et quod nonn lentia feriendum. Dala Kalendis Decemb., indi-
omni spirilui, nec in omni negotio credere, docenlee ctione x.
 705 EPISTOLJE ET DECRETA. 706
LIl. A lanti mali aucloribus sunt nexibus irretili, non so-
ADDOJIiMCUM ET LEONf.M EPISCOPOS. lum ab corum vos communione prorsus arcete, sed
et ab omnibus qui eis communicaverinl(suiii eiiim
(AllllO 876.)
pnri omnes obligalione copslricli). Oplamus saucti-
Siqnifical qnosdam qui Romam ad concilium vocali
venire neglexerant, se excommnnicasse, nisi adl laleni, etc. Dala Kalend. Decerabris, indictione
cerlam prmslilulam diem venerint; horlaiur ul' deciraa.
qnandiu illi abfuerint, eorum officia exsequantur. LHL
JOANNES episcopus DOMINICO Olivolensi, et LEONI I ADDELTCM EPISCOPUM.
Caprensi, episcopis. (Anno 876.)
Sanctitalem veslram nolumus ignorarc misisse3 Ut vice aposlolicw sedis fungens Venetias pergat, et
nos Felici el Pelro episcopis, et Dominico, qui voca- episcoposejus regionis Romam ad concilium, sicut
lur electus Torcellensis Ecclesiae, seu abbati AHi- jutterat, venire faciat.
nensis raonaslerii, atque archidiacono Torcellensisj JOANNES revereniissimo DELTO episcopo.
Ecclcsiae, nec non et archipresbytero et arcliidia- Tuae dileclionis sinceritali pastoralis ofiicii nobis
cono, atque biijtis aequivoco ac nepoli Laureniioi sollicitudine junctae, quara in consorlium noslri
diacono Gratlensis Ecclesiae, quia tolies a nobis vo-. B laboris asciscere decrevimus, cognitum facimus, quia
cati ad concilium Romaeoccurrere conlempserunt, Petrus reverendissimus Veneliarum melropoleos an-
fuluram excommunicationis sententiam, et eum qui tistes, multis suffraganeorum suorum gravatus mo-
ex his lunc saltem venire disttilcrit, tandiu post Idus lesliis, et canonicac coustitulioni repugnantibus ma-
Februarins omni ecclesiastica communicalione pri- lis oppressus, delegit corde devoto sanclorum apo-
vasse, qtiandiu in obslinaiionc propria perseverans, slolorum Petri et Pauli ad limina properare, inde-
aposlolicam adire scdem conicmpserit. Alios enim que salutis et optalae consolalionis opem percipere,
horuni nostro concilio pro communibus Ecclesiae ubi tolius Ecclesiae Christus Deus noster fundamen-
utililaiibus volumus interesse. Quosdam autem, quia tum locavit, et religionis atque justitiae caput insti-
super quibusdam reprehenduntur excessibus, de his tuit. El ideo querimoriiis ejus aures clementiae no-
saiisfaciuros requirimus. Uude, fralres charissimi, slrae, litleris tam ipsi Urso Venetiarum duci quam
vos in specula esse praecipimus, et si quidem prae- suffraganeis ejus episcopis, quorum sane inobedien-
dicli episcopi, dextra Excelsi corda eorum immu- lia el lemerilale canonicus vigor confusus, Ecclesiae
tante, ad concilium noslrum circa ldus occurrerint, Dei poleslas exinanita, et metropolitana dignitas
utpraedictum est, Februarias, vos per ipsam regio- corrupta exislil , ut in conspectu nostro aposlolicae-
nem morati, quaesunt verae religionis peragite, ne C * que sedis praesentia, ulriusque partis praesenlia exi-
qtiis sine pcrfeclis Chrisiianilatis sacramenlis ab- slenle, lileque discussa, finem causaedebilum aequo
sccdat, neque poenilens minus reconciliatus deficiat; imponereraus libramine, litieras nostras direximus;
et caetera illic interim definite quae ad speciale scd ipse dux excusalionis verba potius quam qtiaesi-
perlinenl episcoporum ofticium. At vero si pater in- tas a nobis personas slatulo tempore maluil desti-
obedientiae sic mentes eorum obsederit, ut obedire nare. Unde nolentes praefalum fratrem et coepisco-
omnino despiciant, restat ut eo qui obaudierit be- pum nostrum absque consolatione debita relinquere,
nignius traclato, qui praenotato tempore ex his rati -sumus te vice nostra illuc dirigere, quatenus
omnibus abfueril, posl excommunicationem noverit divino frelus auxiiio ea quae preedicto fratri sunt
se analheroalis gtadio puniendum. Qua de re praevi- necessaria prudenter peragas et cum Domini timore
dimus baecomnia nota facere vobis, ut ea scientes cuncla perlicias. Has igilur apostolatus nostri litle-
ad omnium noliiiam perferatis, et hoc ad quod de- ras accipiens, pro ulilitate et salule Ecclesiae Dei
crevimus exhortari magnopere sludeatis. Quod si ceu idorteus Christi miles laborare salage; quoniam
vosnon audierint, non enim, ut Dei ad Ezechiel dicente Aposlolo (/ Thett. n), labor noster non erit
voce dicamus, volunl audire vot, quia nolunt audire inanis in Domino; et si socii suraus laboris, erimus
not (Ezech..m), habete illos, et habendos ubique " profecto et consolalionis. Christo igitur duce, Vene-
modis omnibus praedicale, sicut Dominus praecepit tiam perge, Ursoque duci epislolam destinalam tri-
haberieumqui Ecclesiam non audierit(Afa»7i.xvm); bue, eamque ut auribus audiendi audiat, inslanter
tanlumdem est si dicatur, sicuti noseos liaberi [Edit. admone, ne slalutis aposlolicae sedis resislere, quin
Rom. addit, supra] decrevisse significavimus. Vi- potius huroili corde obedire procuret. Alteram vero
dete autem, ne persona vobis quaelibet silentium epislolam FeUci sanclae Ecclesiae Equilensis epi-
possit imponere, ne, quod absit, tanquam idolola- scopo, quem ad nos venire jubemus. Terliam quo-
trae judicemini. Ett enim, Samuele edocente, quati que Dominico Olivolensis Ecclesiaeet Leoni Capren-
tcelus idotolatriw, nolle acquiescere (III Reg. xv). sis Ecclesiac, episcopis quos ibi manere volumus,
Si praelerea Felix vel Pelrus impedimento inevita- eisque ul in his quae Dei sunl le fideliler adjuveiit,
bili prohibitus, non veneril, idoneum virum ex dia- praecepimus, tribue. Quarlam vero Dominico eleclo
eonibus Ecclesiae suaemittat pcr omnia vices suas Ecclesiae Torcellensis dare procura; eosque terri-
supplentem. Jam vero si quoquo modo poluerinl et bililer oblesiando atque jubendo easdem epistolas in
noiuerint, quia idcirco excommunicaiionis una cum conspectu toiius Ecclesiaeet populi, teque praesente
707 • IOANNIS PAPJE VIII1 70g
legere facito : quibus riimirum perlectis tam eosdem A sedis, Acimundum scilicet el Walpertum venerabites
episcopos supradictos, hoc est felicem a Malemau- episcopos dilectos nostros ad tuam nobilitalem dire-
tcnseni, el Pelrum Aquilensem, episcopos, nec non ximiis, ul hi qttod pagina reticuit viva voce loqnentes
Laurentium archidiaconum Gradensis Ecclesiae, ab- edicant, et revertentes de tua benevolenlia nos la>
batem ccenobii Allinensis, archidiaconum Roscel- tiores efficiant. Data xix Kalendas Januarii, indi-
lensem, et archipresbylerum Gradensem, cum ne- ctione decima.
pote suo Laurenlio Romaro in praesentiam noslram, LV.
ex noslra apostolica aucloritate ldibus Februariis, ADGUAIFERIOM PRINCIPEM SALERNITANCM.
omni mora vel occasione postposita, secundum te-
(Anno 876.)
norem epistola: nostrae venire praecipe. Nam si in
Laudal ejus fidei conslantiam erga sedem apostoli-
praedictis Idibus venire quolibet roodo dislulerinl, cam : Adelgisii et complicum fraudes dcteslatur,
scianl se omni ecclesinstica communione esse pri- suuinque et aliarum Ecclesiarum auxilium contra
valos, atque analhematis vinculis innodatos, qtio- Saracenos ei pollicetur, et hortattir ut in fide
ttsqiie noslris se obtulibus pracseulare curaveiint. persislat, ulque episcopum Surrentinum ad te
millat.
Cumque omnia juxta noslrae praecepiionis affectura
B JOANNESepiscopus GUAIFERIO
pia et fideli devotione compleveris, ad Ecclesiaeluse principi Salerni-
reverlere gremium, nobisque sub certiludine cuncta tano.
renuntiare non differas. Ut si dc caeleroaliqua super Gloriosae nobitilali vestrae, quam spiritualitas
his agenda siiit arhitrio solerti, ut cttra debila solli- ulnis amplecfimur et dilectionis semper sinibus fo-
citius Deo propitio peragamus. vere non mediocriter anlielamus, condignas gratiis
agimus, quoniam in lidei petra staluens conslanCoe
LIV. pedes, nec fluminibus, nec ventis diversorum even-
A» LAMBERTUM COMITEM. tuum impelu poluil a slabilitate sua demergi, vel a
nobis praestitis sponsionibus atiquatenus amoveri;
(Anno 876.) fundala enim esl supra pclram. Quae aulem de Adcl-
Ut compescal sibi subjectosa malis qitmperpelrabant; gisii et complicun»ejus prioribus ac modernis fra'>
quos si emendarenon potueril, mtnatur illos se ex- dulenlis actibus indicaslis, et ipsi veraciter sensi-
communicalurum : legatis multa ei viva voce refe-
rcnda se injunxisse significat. mus, et sagacitalem luam, ul se res habet, sensisse
manifeste cognovimus. Erit aiitem eis ut Saul et
JOANNES episcopus LAMBERTO comili. r Achab (/ Reg. xx), et anima eorum pro anima ini-
Ab olim, si recordaris, salutem tuam atque pro- micorum Dei, qucniam virum dignum morle diinit-
feclum desiderantes, et aniroa te salvari, el corpo- tere minime formidarunt, nosque Deo favente ccn-
reis honoribus cumulari quacsivimus et optavimus. labimus et psallemus : In operibus manuum tuarv.m
Et quia nunc multo amplius hoc quain prius, fili comprehensus esl peccator (Psal. vn) : et iteruni:
charissime, volnmus, scias palerno affeciu a nobis te Lacum uperuit, el fodil eum, et incidit in foveam
diligi el ut spiritualem filium prorsus amplecti, quo- quam fecit: convertelur dolor ejus in capul ejus, etc.
niain honorem atque luum profectum nostram glo- (Psat. XVII).lnierim autem, quanlum nos superna
riam esse putamus, el de luae prospcrilalis augmento virtus adjuvare dignala fuerit, et in consitiis et in
in Domino gratulamur : uiule et lu non immemor auxiliis vobis ferre praesidium no.-i omiltemus, sed
nostri, rogamus, ul semper et ul his quaevolumiis, piissimum filiuin noslrum semper Augustum ad
et quae nostrum de luis hominibus pontificiiim pul- atljuvandum vos tam per se quam per exercitum
sant, emendare nullatemi.s pralermitlas; non eniin siniiu quantoeiiis incitabiraus. Simili etiatu modo et
speramus ul lalia scias qtialia ab eisdem luis liomi- alios quosqtie fideles et EcclesiaeChrisii amicos ad
nibus in noslris Gaihus perpetranlur. Quac oporteS boc ipsum excilaie atque hortali studiosius procura-
gloriam luam sludiose inquirere, et, siciu condecet, D Dimus, atque omnia, sive quae nos cogilare, sive,
pro Dei el nostro amore ouini conaraiiie emendare, quae vos salubriler adinvenla nobis inlimare matu-
quia lam hoininibus S. Pelri npostoli quam liomini- raverilis, gratulanler agere ingenli cum gauiiio
bus Guidonis lui horaines, sicut ferltir, innumcra feslinabirous. Interiro aulero state infide, viriliter
mala faciunt et rapiuas mutlas exercenl. Quaeroga- omnes agite, el confortelur cor vestrum (Psal. xxvi),
mus statini emendare facias, et tibi subjectis ultra non Insullam [in Sultam], qui Satan congruentius
tale quid facere non conseniias. Verum si id forte diciiur, sed sperantes in Doniino : ita ul omnes a
emendare te nou posse fateris, ut cum pace lua di- pagauorum consortio subducalis, et vos ad pacem
camus, in pravos atque iniquos homines illos ob tui in iuvieem el coiicordiam unitatis in Chrislo Je.-u
araoris dilectionem, luo consensu adhibilo, nostri Domino nostro: quidquid sane consitii vnbis vel
aposlolatus senlenliam dabimus, et quousque resi- accreverit, vel saluliferura visum fuerit, nobis in-
piscant, a liminibus sanclae Ecclesiae sequestrabi- nolescere ne pigritemini, ut a libraraine nostro vel
mus. Latores vero praesentium missos apostolicae tauquam salubre approbelur, vel si aliter cuelilus

•>Supra episl. 50, Maudauaucensis est. et Equilensis. HARD.

709 EPISTOL^E ET DECRETA. 710
revelalum fuerit, aliter el dispensclur. Etenim nos A LVIL
vcslra damna nostra credimus, sicut e conlrario ADAJONEM EPISCOPUM BENEVENTANCM.
lucra vestra nostra procul dubio depulamus. Episco- (Anno 877.)
pum interea Surrentinum sive per terram, sive per Commendat eum de teio erga sedem apostolicam,
mnre profectum, quia jam minits recepimus, haud monel ut sibi adjnmento sil in expetlendis Sa-
parum roolesle tulimus ; et nisi ocius miilalur, mo- racenis, suumqiiefralrem ad idem fuciendum im-
leslius non immerilo suslinebimns : al vero, si ad peltat.
nos indifferenler fuerit deslinatus, tunc mngnn et Reverentissimo el sanctissimo AJONI episcopo
solita devolionis tuac recognoscemus indicia, et Reneventano.
pure profeclo circa ponlificiiim noslrum dileclionis Susccptis alque relectis lilteris sanctitalis tuae,
luaesole clarius patebunl insignia. Oplamus glo- gratias oinnipotenli Deo rclitlimus, et pro luaede-
riam, elc. Dala xv Kalendas Jnnuarii, indiclione votionis afleclu proque solliciludine quam inqui-
deciina. rendo de noslris eventibus liabuisti, multum in Do-
LVI. niiiio gratulati siinius. Decet enim, et omnino coram
ADLANDCLPHOM EPISCOPCM CAPCANCM. oculis divinac majestalis exstat conveniens, ut hi
" quos fideliores erga sanclam matrem cuncloruni,
(Anno 876.) scilicei Romanam, Ecctesiam essc conspicimus, no-
Ejusdem argumenti. slris affectibus, et si non per corpus, per spiritmii
LANDCLPHO episcopo Capuano. ampleciantur, et fraterna dileclione juxta merila
Sicut de sanclilalis tuae devolione ab olim crga singulorum traclentur. De hoc autem quod asseris,
banc sanctam Romanam Ecclcsiam habita gralula- te tle noslra sanitate laetari, sicut cl contrario de
mur, ila de infidelium et de inimicorum malevo- oppressione Saracenorum tristari, oplime quidem,
lentia conlristamur, nullalenus de omnipolentis ul ita dixerim, qiianlum foris est, langis; sed quan-
Dei misericordia diflidentes, quod et tibi condigna lum inlus est, juxta tribulationem quam palimur,
recompeusalio cl illis repentiua confusio malure- non advertis. Praecipue cuin pro populi nobis com-
tur. Yerum, ut condecet, reverenliam tuae fraler- missi vastatione soliim nobis supersit sepulcrtim, et
nilatis laudabiliter aniplectenles, el gratias agimus, pro his qui nobiscum certare debucranl, et non so-
el ul in bono perseverare proficereque decerles, liini inimicis Christi faveant, sed eliam nostruin la-
apostoliea mansuetudine deprecamur: qualenus qui borem impedianl, immensis angustiis aestuemus.
in illis regiouil us et sanclilate decoratus et devo- Sed in his non solum nobis oraliouibus a vobis sub-
tione praelalus es , sis etiain contra lortiludinem " veniri precamur, verum etiam quos a communi no-
reguln, et sicut haclenus fecisse probaris, contra stro certainine deviare cognoscis, etexemplo operis,
infelices felicitas, et conlra iniquos aequitas, atquc cl verbo pracdicalionisrevoces, exhorlamur. Caeto
lux contra lenebras ; sciens illius qui de lenebris dal rum licet nostro itineri Neapolim, nobis pro maxima
lucein splendescere, solatium nobis el vobis cilius nosirae Ecclesiaeneeessitate nuper advenieiitibus non
adfuturom, el nirois diu afllictae Chrisli Ecclesiac adhaeseris, tainen qnod per praesentiain non egisti,
ouinipolentem Dominum consulturum. Praeterca per absentiam, si ille calor fidei in te viget qucm
quod de adjutorio, sicuti et ingens necessilas omni- credimus, agere prorsus valebis. Rene enim tuo mi-
modis poslulat, a nobis confcrendo deposcis, hoc et nisterio ceilis, si et Iaborem noslrum, quera valde
nos medilamur, hoc volumus , et divina gnilia pro- dcbiles corpore pro liberatione Christiani populi
tegenle, cilo nos collaturos confidimus: quia jain tunc assuiiipsinius, opporlune advertis, et tribula-
ealamilafem nobis commissi popitli sustinere non tionis, qtiam modo patimur, raemor semper exislis.
possumus; jam devastalionem terrae istius aspicere Nam nunqiiam consilium fratris tui per aliquos tan-
non sufficimus; tanlumque dolemus, ut dici non lum subverli poluit, quanlutn per luae sanctitalis
possit, si omnes artus noslri verlaniur in linguain. rj solertiam immulatione dexlerae Excelsi non possit
Quapropler vellemus, adhibilo sanctiiatis tua; con- converlit. Eia igitur, frater cliarissime, accinge epi-
sullii, necessaria ad communem securitatem ue scopaliter luinbos tuos, elmedutlitus fratrum nostro-
golia praevidere : tamen praeter id quod ad praesens ruin, pro quibus Chrislus suura sanguinem fudit,
rtiflicileposse fieri, ut ita dixerimus, cernilur ; cum neces atque dictu horrendani captivitatem perpende,
priinum se nobis posse praebuerit, quanquam ira- etinsta opporlune,importune(II Tim. i), fratremque
perialem exercitum nos cilo habiluros speremus, jam dictum monitis, imo verbis increpatoriis exhor-
hanc ipsam necessitatem spirituali filio nostro sere- lare, nt nostros pios conatus sequalur, et pro Chri-
iii-siiiio semper Augusto rursum significabimus, el slianis nobis certaittibus opem tribuat, voluntalem
ul quantocius nobis potenli virtule subveniat, humil- extendat, et opus le inslante exibcat, et misercatur
limis precibus exhortabimur. Vertimlamen prope est Deus. Quid nobis proficil Christiaiium vocabulum,
Dominusomnibusinvocanlibus eum in verilute. Vo- si opere Ctirisliano caremus ? Quid prodest nobis
Utntatemtimentium se faciet, oraliones, eorum exau- cognovisse viam juslilix, qtiamlo posl cognilioncm
diet, etsatvos faciel eos (Psat. CXLIV). Data xiv Kal. retrorsum conversi, cum inimicis Christiani nominis
Januar., indict. x. tam libere fcedera copulamus? Ergo, sicut dixiinus,
 711 JOANNIS PAPiE Vllt 7,9
beneficiis sanctae Romanae Ecclesise tua sanctilas A ram, cujns vobis necessitates ab
ipso vestrae vo-
non ingrata nobiscum laboret, nobiscum pro saluie cationis initio notas recimus, Iiberale, ne si
perdita
populi Dtei in illis partibus cooperatrix existat, et fueril, veslrum vilescat imperium, et lotae Christia-
nostro certamini favens, sanctaeRomanaeEcclesiacse nitati noscalur dispendium. Rcminiscimini igitur
devotam nomine et opere semper exhibeat. Quia si propter Denm, reniinisciinini, quia inulla spe et
tu, sicutpotes, peregeris, nec fralris tui, nec aticu- fiducia freti, divinitus et humanilus ad iraperii gu-
jus horainis factum, noslrum opus piumque laborem, bernacula promerenda pro vobis cerlamina sumpsi-
Chrislo juvante, apud veslrates ex loto dissipare mus, nullique labori pepercimtis. Ideoque vicem
valebil; quin potius incremenlum per Jesiim Chri- nobis rependite, ut spes et labor noster non sit
slum Dominum nostrum augebilur, et labor pro- inanis in Domino; quia cum haecfueritsemper apud
ficuus apparebil. Data Kalendas Februarii, inili- vos summa nostrae pelitionis, si amplius nobis auxi-
ctione x. lium vestrum subtraxeritis, in desperationem lapsi
LVIIL deficiemus, ct forsilan in aliud consilium, resuraplis
ADCAROLCM CALVCM 1MPERAT0REM. aliquantulis viribus, necessario transcendemus. Non
(Anno 877.) eiiim, sicul vos forsitan aestimalis,mediocre malum
'B tola noslra Ecclesia palitur, minimis slatus rei-
a
Propler imminenlialum Saracenis, tum a quibus- publicaedamnis afficitur : sed alia
dam Christianis, gravissimapericula, enixe petit Saracenorum in-
; ut promissa auxilia quamprimitm miital, el desli- cursibus, alia aulem Christianorum ita sunl exter-
i natos ea de causa legutoscommendat. minata et devaslata lyrannide, ut non noslra sint
JOANNES episcopus CAROLO imperatori. quae noslra fuerunt: quin potius solo nomine om-
Cum nos in ecclesiaslicis curis inslanlia quoti- nibus illis utamur, et vel ad defensionem patriae,
diana constringeret, el hinc intle poptili nobis com- vel ad nliquam tiiilitatem noslrac Ecclesiae,quorum-
niissi conlinuus dolor, qui cuncia nostra interiora Iibet solaiia nunqiiam inveniamus. Praecipueautem
percnlit, perturbaret, illud, ul ila dixerim, inlcr alia multi, qttos vestra non ignorat majestas, non solum
flevinius, quod nunc tisque lam per lerram qtiam nulla nobis solatia conferunl, verum etiara quidquid
et navigio ad vos noslrnm missurn dirigere siimmo residuum esl n paganis, impraeiermissesubtrahunt,
desideravimus studio , ut nobis veslram prosperita- et omncm nostram disposilionem in lerritorio Ro-
tcm desideranlibus ct anxiciilienlibus renunliaren- mano suis violenliis calcant; adeo ut nec victualia
lur ciiissime sanitates, sed omnino ncquivimus. Hinc nec utla qtiadrupedia in omnibus noslris reraaneanl,
faleor, iili charissime, lantn per ulrumque iler iin- nec uIItiin qui nobis compalialur, vel nostros sin-
limuimus, el et' ' gullus aul gemitus doleat, oculi noslri aspiciant.
pedimcnta quantum per paganos
per iniquos Chrislianos, sine respeclu divini limo- Sed quia tanto imperalori pauca sufiiciunt, et ex
ris, generari mala, quae aclas nostra non ineminit, istis jam, fili charissime, quae nos prae gemilu et
deploramus. Tanta enim sunt, ut inlra mcenia Urbis afUiclionecordis loqui non possumus, universa alia
reliquiaepopuli innumerata pauperlale atfectaccon- cognoscelis, quasi humo proslrati vestram magnifi-
sislant, cl omnibus forinsecus devaslalis ac in so- centiam deprecaraur, et per futurum judicium de-
litudinem redaclis, nihil jam reslel nisi, quod Deus precanles, cum lola nostra Ecclesia veslro divini-
avertat, ipsius Urbis excidiuro. Sed el quanluro nos tus protecto imperio lotis viribus suggerimus, votis-
Leo venerabilis episcopus, apocrisiarius cl missus que supplicibus preces mullas effuudimus, ut con-
sanctae RomanaeEcclesiac,communis quoque fidelis, tritac et omni huroano solatio deslilulae sanctae
a vestro servilio rediens, de hoc quod a vobis rctu- matri veslrae RomanacEcclesiaedefensionem, debi-
iit, post se vestrum exercitum contra Agarenos csse tamque luilionem , cunclis remolis occasionibus,
iniltendum, laelificaverat, lanlum hucusque eumdem cunctisquc omissis dilalionibus, omnimodis praebea-
nobis exspeclantibus, quod consecuti non sumus, lis: quia cum jam juxla praecipilium consistamus,
validior moeror et ineffabilis angustia conlristavit, ». nisi manu vestraedefensionis, et necessariis nohis,
quia tota Campania ab ipsis Deo odibilibus Sara- sicut praeinisimus, imo saepiusexoravimus, quanto-
cenis fundilus devastala, jam ffuviiim qui a Tihur- cius opibus subvenire sluduerilis, spe vivendi per
tina urbe Romam decurril, furtim transeunt, ct tain Christianos sublata, aul ipsis paganis subjiciemur,
Sabinos quain sibi adjacentia loqa praedanlur. San- nut, quod avertat diviua potenlia, ab eorura multi-
ctoruiii quoque basilicas et altaria deslruxeriint, tudine vicli, nd omnem Cbrislianitatis interitum
sacerdotes et saiiciimoniales, alios quideni captivos crudeli nece peribimus, ac per hoc et Christi no-
diixerunt, alios autem variis morlibus necavcrunt, men in gentibus blasphemabilur, et vestraeopinionis
et omneni Chrisli sanguine redemptum popuhim in antc acta sludia oblivioni trademur. Hujus rei gra-
circuitu deleverunt. El quid dicam ? aut quid Io- tia, sicul supra meminimus, opporlunum adjulorium
quar? ctim pervenerit gladius usque ad animaro, conferenles, nobis veslrum exercilum ad hosiilem
et sanguis oroniumde terra clamet ad Dettm. Ergo, expedilionem promptissiraum destinate, aliosque
praecelienlissime Caesarura, jamjam noslraecalnmi- Deum pcr omnia diligentes missos, qui viiioium
tali succurrite, jam populi noslri miserias relevatc, flamnias jiislilise tramile tisi compescanl, nimia
jam veslrae>polentiacmanum porrigite, el hauc tcr- cclerilale dirigite : qnalenus qui innuraeris tribula-
 713 EPISfOL*; ET DECRETA. 7U
tionibus qualimur ac aestuamus,et pro populi nobis A avertat, proveniat, manum suaedefensionis cxhibcat,
commissi miseriis cruciamur, vestris consotalioni- et hanc lerram, quaesui impcrii caput esl, ad liber-
bus refecti laelemur, et per vos iranquiltilale per- talem reducat, ne quando dicant genles, ubi est iin-
cepla, optatam libertatem, sicut decet, per tam be- peralor illius? Quatenus et nobis spes evadendi, vi-
nignumimperalorem consequi mereamur. Poslremo vendique remaneat, et priusquam hiems velver trans-
sublimitalem vestram deposcimus ut latores prae- eat, contra eosdem paganos Romaesiut illius exer-
sentium, Petrum scilicet alque Petruin venerabiles cilus praeparata subsidia.AIioquin aut omnino pcri-
episcopos , missos apostolicae sedis, nostrosque bunt, aul coacli ut solam vitam redimere valea-
dilectos, juxta morem henigne ac pacificesttscipere mus, eis qui nobis dominDntur, quomodocunque
non dedignemini, et ea quae piis veslris auribus subjiciemur. Data iv Idus Febuarias, indictiona
pro. utililate sanclae RomanaeEcclesiaein conspectu decima.
veslro rettilerint, ad congruum ac opportunum effe- LX.
ctun»pervenire, pro sanclis aposlolis veslris inter- ADCAROLCM CALVCM IMPERATORKM.
cessoribus apud Deum , celeriler sludealis. Data (Anno 877.)
quarlo Idus Februarias, indiclione decima. Miltit imperatoripalmam, et a malis,-quibusa Sara-
LIX. B cenit pravisque Christianis urgebalur exposilis,uu-
xilia pelit.
ADRICHILDIHAUGCSTAM.
(Anno877.) JOANNES episcopus CAROLO imperalori.
Ut imperatorem conjugem suum ad opem Ecclestm Inler caeteraquae,vera crescenle religione, ab olim
quamprimumferendamhortetur. ecclesiaslica facla vestraepielali iluximiisinlimanda,
JOANNES episcopus RICHILDI
Auguslae. virentium vobis palmarum ecce bravium miltimus,
Multo peraciojam lempore, tam ad spirituatis filii quod Aposlolus non omnes qui currunt, sed unum
noslri Augusti quatn ad vestram invisendamclemen- propter unitalem legitime cerlantium accipere pro-
tiam missos apostoUcaesedis deslinare desideravi- leslatur (/ Cor. ix). Quapropter, fili cbarissiipe,
inus , qualenus et de utriiisque sospilate taeliores quasi pracsenles, incurvatis genibus et submisso
eflicereuiur, et nobis commissae, sanclae scilicet capite, deprecannir et obsecramus, ut ita legilime cel-
mairis vestrae, RomanaeEcclesiae calamitates atque siludo vestra in hnjus saecuti'stadiopro Christi Ec-
oppressiones, quas a Cbristianis et ab iniquis paga- clesia currere, ita decerlare contendat, ut non seltim
nis sine cessalione palimur, ad memoriam redu- braviovictrix vestra dextera adornetur, verum elian»
cenles, ab eodem Anguslo .consolationemet opta- sacratissimum caput diademnte gloriae decoretur,
tam opem, sicut sperabamus landem aliquando C imo pro visibilibus his et corruptibilibus, non tan-
consequi mereremur. Sed oinnium viarum adilibus tum palmnm, sed et coronam accipiat incorruptnm,
a malis obsessis hominibus, plus nos comptilit do- Sed, heu, clemenlissime imperalor, ecce dum ad alitv
lor Iacrymas fundere quam tocus pateret ad vos no- intendilis, mater vestra, sancta videlicet haecEccle-
stros missos dirigere : quia ex 11110, sieut diximus, sia, quaevos spirilualiter, genuit, periclitalur ct in
Clirisliani, ex alio pagani ita nos crudetiter perse- novissiujiimdevenil exitium: hinc inde non soliint
quuntur, ut solis mcenibus Urbis relictis, omnia in tabernaculis hanc Idumaeorumet Ismaelitarura, et
circuitu longe Iateque consumpla habeant, et in Agarenis quolidianogladio et caplivilate in interitum
soliludinem prorsus redacla. A quibus per tantum impellenlibus, vcrtim eliam falsis filiis Sarae, quos
imperatorem relevari jam credebamus et recupera- opliine noslis, in praedametdirepiionem miserabilU
tionem aliquam vel medelam adipisci suminopere ter immiltenlibus ; ita ut et illi saepetisque ad mu-
praestolabamur; sed ecce pro peccatis noslris aliis ros Urbis qnanivis clandeslinis horis pervenerint, sed
negotiis implicalus, nobis hactenus distulit ferre et Tiberinum fftivium, qui oliin Albula dicebatur,
pnesidiura. El quia jam suslinere non possumus, juxta Sahinorum confinia pertransierint; et isli qui
gtoriam vestram mullipliciter deprecamur, ut vice _ nobis vicini snnt, ex aliera parte ita saeviantet de-
nostra fretac,sumatis in femineo sexu virile peclus, baccbenlur, ut non hominem, non agrum, non ju-
et pro amore sanclorum aposlolorumPelri el Pauli, mcnlum, non pecus, non quidquam ex his quaesan-
quorum ita esl devaslatum lerminura, ul magis cti Petri juris cxislunt, dimittere paliautur, sed om-
libeat flere, quam dicere, tandiu apud piissiuium nia quae octtlo videnl manu diripiant, et mala quae
imperalorem nostrum insistatis, quousque el contra cogitanl sine mora perficiant. Ilaecsunt, charissime,
paganos opera praebeat, et Cbristianos compescere de innumerabilibus pauca, quae mater vestra Ro-
gaudeat. Quoniam ideo illum tanto diademale ab mana, proh dolor! diebusvestris perfert Ecclesia;
olim quidem a nobis exspeclalum ac praeeleclum quasi nonvos specialiter ex omnibuset praeomnibus
decore curavimus.ut sanctaeRomanaeEcclesiaerecu- amaverit, invitaverit et exlulerit, vel quasi nos non
peratio et securitas, quam ademptam dolebamus, vos, auctore Deo, in imperium coronaverimus, ct
per pium studium ejus, quo semper frtiebatur, redi- vobiscum in omnibus, qtiasi ciim sapientissimo Salo-.
ret. Quapropler, charissima fitia, per Deum vos ad- mone, ulqiiondam ille fidelisSadochsacerdos (/ Reg,
jiiramtis, opportuneimportune insistite, utanlequam 1), adversus atterum ad omnia minime steterimiis,
in ipsa urbe Romulea aliud pericultiin, quod Dens nec cuncta quaepro vobis ilebiieriinnsfacere, feivri
TATROL.CXXVI. 23
 71£ JOANNISPAP.E VIII 716
uius: ad exlremum quasi non bodieque manui ve- A lua sanctitas accesserit pietatem, credimus nil Ec-
strae spcciali voloet pracrogativaplenam benediclione clesiaeDei practer paternas regulas illaturam. Mode-
palmnm, sicut el cernilis, deslinemus advcrsus visi- ratio quippe sedis apostolicae,et universalis Ecclesiae
biles bosles ct invisibiles triumphanlem. Optantes; disposilio, in hoc periculoso tempore pene cuncla
enim vos de cunctis adversariis triumphare, nihil[ dispensatorie moderanda compellit. Quamvis auiem
aptitts vobis quaro ramos palmarum duximtis offe- praesenii sit exsuli consulendum, nihil tamen est,
rendum, quos ef pueri sternebant in via Dominoi non exstante ulla necessilate, contra canones Palrum
llierosolymam venienli (Matih. xxn), antiquum ho- agendum. Abbas autem qui, nullo comprobalo cri-
•slem triumphaturo et niundum victuro. Sed dicun- mine, a regii est coenobiipraeposiluradepulsus, ejus-
tur mullae vos impedire sollicitudines. Hoc ptane dem piissimi principis pcrmissu, precibus nostris
nec nos ignoramus. Vertimut cum Dominofateamur luae socialis induslriae, rcvocandtis.esl. Non autem
(Luc. xi), el haecoporiuit fncere, et illa non omit- solum homicidam, sed et socium homicidaeab omni
tere. Nam vobis, qui tn agone contenditis, ut ad pracposilura peltendura decernimus. Haeeperpaucis
bravium supernaevocationiset ad capessendam co- fratcrnilali tuae scripsimus, ne sibi omnino rescri-
ronam incorruplam pervenialis, ab omnibiisaliis abs- bere supersedisse videremur. Cacterum, nt etua
tinendum est, et legilimc, ut praediximus,decertan- B ] sanclo Leone papa dicamus. Nos qni sacerdolum Do-
dtim. Quidaulem magis legilimum quam utpraeoiii- mini matura volumus esse judicia, nihil possumus
nibus et antc omnia Romanaecurani habeatis Ec- iiicognilis rebus in cujusquam partis praejudicium
«lesiae, quaecaeterarummagistra est et maler Eccle- difflnire,priusquam universa quaegesta sunt, vera-
siarum, quaevestro in tempore lanlis ac lam imma- citer audiamus. Si enim, ut ait Aposlolus(Gal. m),
nibus succumbil sine cessalione periculis. Denique medialor unius non est, qui sic unam parlem audit,
*i haecEcclesia, quaecaput est, viget, caeleramem- ul alleri parti nihil reservet». Opiainus, elc. Da-
bra, quamvis languida, recuperandi fiducia-mnon ta ni Kalendas Martii, indieiione decima.
amittunt qua? niroirura omni robore carent, si con- LXII.
tingat solum capul forle languere, qiianto polius, AREPISCOPOS IN REGNO CAROLl IMPERATORIS CONSTI-
1
quod avertat omnipotens, si contingat exstingui? TOTOS.
Unde ilerum iterumque lotis singullibus totisque (Anno 877.)
imploramus praecordiis,et per Chrislum Dei Filium Monet ut imperatorem hortentur ad opem Ecclesiat
suppliciter adjuramus, qui vos ad tanium provexit Romanw eeleriter ferendam.
fastigiumet imperium, vel nunc cilatuin extendile JOANNES episcopus omnibus arehiepiscopis et epi-
cleinenliae brachium, et periclitanli palriae, quin' C scopis in regno imperatoris Caroli conslilutis.
polius mundo, auxilii jamjamque porrigite dexleram. Pristinis attriti miseriis el oppressi calamilalibus,
Ecce Petrus in coromissisovibus mergilur. Erigite dileclissimi filii nostri magni imperatoris Caroli,
ergo eas vos a fructibus, clementissime. Sic vos ipse quasi de profundis ad Deum clamantes, tanquam
ab excessuumalluvionibus erigat, et vobis cceleslis; ipsius Dominiet Salvaloris uostri anxii exspectaba-
.atria regni inlercessionum suarum clavibus neseret, mus advcnlum, et, ut ita dixerim, ejus iieralum pro
ct vitaeaelernaepascua invenienda inter angelos sine salute nostra credebamus imminere descensum.
termino tribuat, quw oculus non vidit, nec auris au- Sed, prohdotor! tot ac lantis circumdamur hinc
Aivit, etc. (/ Cor. n). Dala IdibusFebruarii, indiclione inde periculis, ut taedeat nos etiam vivere. Ecce
decima. cnim Dominicarum ovium ab Agarenis, qui sunt
LXI. filii fornicationis, necnon et ab his qui solo sunt
AUANSPERTCM ARCniEPlSCOPCM MEDIOLANENSEH.nnmine Chrisliani, aliae gladio- trucidantur, aliae
fame pereunt, atiae vero in pracdam et captivilatem
(Anno 877.)
ducunlur. Sed et pastores earum, reverendi epi-
Hespondet, abbatem qui, nullo comprobato crimi- scopi profugiunt, et vagi huc illucqiie palanles
ne, a regii cmnobii prwposilura deputsus fnerat, D ,
esse revocandum; homicidam autem, et facino- omni penilus egestate labescunl. Redncta est terra
ris socium, ab omni prmposilura pellendum. in soliludinem, et ablatis ab illa hominibus, ferarum
JOANNES episcopus ANSPERTO archiepiscopo Medio- saltus effecta esl; civitates, caslra et villaesub-
lanensi. versae,nec ubi earum fuerint acdificia,innuunt. Sed
Laudamus sanclimoniam luam, frater charissime, et venerabilia loca destruenles, altaria Domini suf-
justitiae zelo fervenlem ; sed in promotionihussive foderunt, ministros et servos ejus occiderunt. Facti
anlistitis, sive abbatis, nil profeclo aliud gerendum sumus, secundum Psalmistam, in derisum et con-
possumus exhortari, nisi quod sacri canones san- lempium his qui in circuilu noslro sunt (Psal. XLIH),
citint qtios nulli sacerdolum licilum est ignorare, dum illi aut vicinorum auxilio poiiunlur, aut saliem
vcl quidquain facere quod Pnlrum poss;t regulis ob- pacto, secundum Aposlolum, lempus reiiinuni,
viari. Verum qtiia in ulroque filiinoslri semper Ati- quoniam dies mali sunt (Ephes. iu). Seminamus
gusti interfuisse perhibeiur assensus, ejus snper hoc pedctenlim, quamiis in lacrymis, nec recolligimus,
esse videlur exspeclandus advenius: ad cujus cum imo jam nec seuiinandi facullas suppeditat. Sedct
a Aliquid decsse vidctur.
 717 EPISTOL^E ET DECRETA. 91$
in tristilia domina orbis, mater Ecclesiarum, magi-;A Wnlbertum Portuensem, et Eugenium Osliensem
slra genlium, consolatio tristium, et non est qui sanciissimos cpiscopos, ditectos et consiliarios nb-
adjuyet, non esl qui consoletur eam, riisi lu sotus, slros, nt sive cuni magislro niilitum, sive cuni
o bone Deus,etsi non re propter iniquitales nostras, missis ejus loquenles, pactum iltud, qnod perdilionis
sed spe, quae secundum Aposlolum non confundit est causa, dissolvi per omnia suaderent, in tuae
(Roin. v). Quae, fralres charissimi, partim vobis lnaximae sapientiae iUos fiducia dcslinanles. QuaT
significamus (nam si per singula scribere lenlasse- propter horlamur ul solertia tua tanlo in hoc labo-
mus, facilius nobis charla quam sermo deficeret) ul ret qnanlo non soltim a nobis condignam vicissitu-
sicnt unum corpus sumus in capite Christo, el alter dinem, sed et ab ipso Deoet Dominonoslro coronarn
alleriiis membra, ita nobiscum pariler condolealis se perccpturam " cpeteslibus non polerit dubilare.
et compaliamini : quia si quid unum patitur mem- Admonemus itaque, insta opportune, imporlune (II
brum, nt doclor gentium ait, compatiuntur omnia Tint. iv), ut tam impio discisso fcedere, pax Dei,
membra (I Cor. xn); el si compalimur, el conregna- quae exsuperat omneni sensum (Philip, iv), nobis
bimus (II Tim. n). Condolentes autem nobis et tandem coelilus resliluatur. Si qua vero inter haec
compalientes, accedalis ad Christianissimum filium se ingerit inimica Deo conlentio, tuae sapientias
noslrum, e't consilium Doinini ab eo non absconda- B * manibus delergalur : nulla simultas, nulla rerum
lis; suggerentes et exhorlanles ut perpendnt quis et ve| gloriae cupiditas a lanto lucro atque profectu
quara lerribilis sit ille, qui hunc ante saecula huic vos subtrahat; quia, quidquid illud est, pacilico
praefniurum regioni praedeslinaverit, el qttam di- poteril post modicum dirimi, et cum charilate,
slricle ab co exaclurus sit quod commisil : qui sci- nobis quoque mediantibus, difliniri. Certet ergo,
iicet tara pretiosi sanguinis fusione qtiod credidit laborel et salagat industria tua, et in his vice nostra
emit. Meminerit eliam quia et nos illum prae caeteris utalur; quidquid agendum, quidquid c.ommuni ez
propinquis et aemulis ejus amavimus, elegimus et placito fuerit construendum, vice nostra faciat at-
praetulimus. Unde et eum adversus omnes hosles que conslituat. Alacrjter enim quod lua dilectio
Ecclesiaenon solum defensorem, sed el patronum constituerit, et immobili placilo fixerit, adimplere
et advocalum noslrum existere proposuimus : ut atque perficere procurabimus, nihil ut in hoc haesl-
quod ei nos apud Deum esse satagimus, ipse iuter let dilectjo tua magnopere commonenles. Praediclis
iioniines pro nobis fieri non detrectet, praecipue ut aulem missis nostris missos tuos indifferenter et
accelerans nobis subyeniat el sine mora contra abst|ue mora Cajetam dirigere procurato, qui de his
perfidos Christianos et infideles succurrat. In quo ^ omnibus cum eis saluhriler tractare valcant, et qnae
sanctaefraternitali veslraeprae omnibus laborandum sunt agenda perficere. Oplamusr etc. Data Idus
est : pro comroissoscilicet sibi sacerdolali officio, Martii, indiclione x.
et quia, ut cum propheta veridico fateamur (Isa. x), LXIV.
si haec humiliatur, ad cujus confugielis auxilium, ADFROTARIUM ARCHIEPISCOPCM.
vel ubi relinquelis gloriam vestram? Data m Kalen- fAnno 877.)
das Marlii, indict. x. Frotarium ab Ecclesia Burdigalensi a paganis dcva-
LXIIL slata transfert ad Bituricensem.
ADLANDCLPHCM Reverenlissimo et sanclissimo confrati nostro
EPISCOPCM CAPCANCM,
FROTARIO, dudum quidem Rurdigalensi, nunc aiitem.
(Anno 877.)
Millit legotot, ut Docibitis hypatut petierat: hqrta- Riluricensi nrchiepiscopo.
tur ut det pperam una cum legatis, ut pactum cum Ad hoc nos divina provisio supernaque moderatiq
Saracenit initum dittolvalur; se quidquid ab eo Ecclesiis suis voluit praeesse reclores, ut dispersa
cOnttitutum fuerit, approbaturum. congregare el seryare congrcgata summo studio
LANDCLPHO episcopoCapuano. procurcmus.npn solum [forle, et non solum. HARD.]
Noverit induslria tua nos tam Sergii mngislri eariimdem Ecclesiarum sqlliciludinem, sed et ipso-
niiiitum quam Docibilis hypati epistolas suscepisse: rnm quoque reciorum haheamus industriam et
quibus cognovimus eos excusahiles se velle coram exerceamus solerliam : qualenus sicut rectoribus
nobis reddere lentavisse stiper conlracio jnfandp destilulis Ecclesijs alios subroganles consulimus,
focdere quod cum Saraccnis impie pepigerunt nec ita rectoribus vacanlibus Ecclesias Domini commit-
absolverunl, in lantum, ul gerulus carum referret lenles, providam curam nos earumdem Ecclesiaruiti
jam fttisse diruptum, nisi dilectio tua pro reverentia gererc demonslremus : maxirae his qui, cum ro
tioslri, nostrum in hoc exspeclaudutn arbitriiim busli pixliatores Domini sint, intra otiosiiatis an-
judicasset. Quamvis nec haec ipsa ex loto credide- giistiam nrceri rcnuunt,et per hoc expedilius contra
riinus, eo quod de his nullam tunm susccperimus. vitia ccrtarainum exercitia quaerunt. Quia igitur
j Yertim quia nos praedictus Docibilis hypatus, ut Rtirdigalensem Ecclesiam, totamque pene sub ejus
niissos noslros pro lanlo bono el omni Ecclesiae hnbilnm regimine diceccsim,ita paganorum freqnenr
profuliiro perficiendo, Cajetam milleremus, obnixe les gladii pncdacque continuae consumpsil irruptio,
rogavit, nc ncgfigentia nostra dilfamarct laniam ut penc oinne iliic episcopalc vacel ofliciiun, ne-
liiiiiiaiii gencris salutcm poslpositnni, misiinus iiluc ccssnrio pncvidiir.us, Dei onmipotcnlis nuci iiitatp,
 719 JOANNTSPAP^ VHI 721
beatorumque Petri acPaiili apostolorumprincipum, A haec severius secundum minislerium noslrum pu-
fraternitaiem tuam, cujus vacatio defectus esl fidei, nienda commoveas. Denique nisi post Iectam hanc
et fere virtutum omnium detrimenla, in Ecclesia nostri aposiolalus epislotam, intra sexaginla dierum
Biluricensi, quae vacare pastorali cura dignoscitur, spaliuii), tliesaurum illum sine aliqua diminutione
• ah hac
praesenti decima indiclione praeferre simnl reddere propositeris, ita ut missus luus Romam in
et incardinatam praeficere, habito in eadem Biluri- praesenliam noslram veniens, sive reddideris, sive
censi Ecclesia totius jure metropoteos ac diceceseos nec reddideris, quidve hic agendum delegeris, ve-
priscis temporibus a sncris canonibus praesliiuio, ct rnm et idoneam exposueril rationem, eoiisque sis
in Jlla Ecclesia eatenus conservalo : ila ut paslor exlunc cxcommunicnlus, quousque ab orani te ra-
ejusdem sanctae Bituricensis Ecclesiae, rector et pinae cominiinione reddideris alicnum : durioribus
antistes ex hoc revera dicaris, habearis, et Christo dcinceps le sciens verberibtts crudiendum, si his in-
propilio percolaris, ea quae Dei sunt jugiter agens, terim levibus taclus resipiscere forte conlempseris.
et ulilitali proximorura seraper inlendens. Qui vero Amamus enim te more patemo, el ab hac seeunda
conlra hujus apostolici privilegii noslri staliiltim, idolorum servilutc volumus scire liberum et immu-
quod necessitale barharica.et dispensalione cogenle nem. Elenim avariiia, secundum Apostolum, ett
loci et temporis, exemplo etiam majorum proluli- B servilus idolorum (Gal. v). Oplamus, elc. Data vl
mus, agere forte tentaverit, divinis mysleriis lan- Kalendas Aprilis, indictione decima.
diu privelur quandiu miniroe resipiscens, aposto- LXVI.
lico praecepto per fruslra permanserit inobediens.
ADENGILBERGAM.
-Data, elc, indictione x.
LXV. (Anno877.)
Consolatur eam ob mortem mariti, atque monet ut
ADCAROLOM REGEM. Carolo imperatori fidem servet, seque ejus inter-
(Anno877.) cessoremapud eumdem Auguslum {ulurum polli-
cetur.
Monet ut bona dblala a monasterio sanclimoniatium b
- restituenda curet; quod nisiinlra sexaginla dies JOANNES episcopus dileclae filiae ENGILRER&E
fecerit, et per legatum id sibi nuntiaverit, vel cau- Cbrislo dicalae.
sain cur non sinl resiitula, non reddiderit eum Eo nos, lilia charissima, nec alio circa dileclio-
excommunicat. neni vestram flagrare affeclu noveris, quo fuimus,
JOANNES episcopus CAROLO a gtorioso regi. quo eliam olim persistere proposuimus : nescitenim
Cum geiierosilalem luam lanta claritas prosapiaeC dilectio vicissitudinum obiimbrationem , nec defe-
regalis extollat, miraniur ct obstupescimusquomodo cium palitur, cum, secundum Apostolum, niinqiiain
hanc tam sinister longe lateque discurrens rumor excidal (/ Cor. xm). Hujus rei gratia consulaloriis
obnubilet, asserens el aflirnians te Italiani ingres- liiselexhoriatoriis prudentiam vestram tilleris com>
suin ad raonaslerium accessisse ancillariimDei apiul riioneimis, ne dcficialisin tribulalionibus, scientes,
Brixiam conslituttim; indeque cum illic ipse inora- docente Aposlolo, <nciatiibulatio patienliam opera-
reris, tyrannice aurum ablatutn, lam ipsius veneia- tur, pulientia autem probalionem,probalioverospem:
bilis monaslerii, quani dileclaefiliaenoslrae Angel- spes uuiem non confundil (Rom.v); omnia enituquw
berlae Dci cullricis, quod sibi ad ipsius praecipue videnlur, lemporalia sunl; qum vero non videntur,
coenobii sustentalionem procul dubio reservaverat. wterna (II Cor. iv). In his ergo conligi, in his debes
'.Unde mcerore vehemenler aflicimur, dolenles glo- lolis rndicibus inbaeiere, charissima : unde sapien-
riam luam ad lam immane sacrilegii genus dilapsam tia vestra sanctos, qui patientia in mundo clarilate
iet instar cujusdam genlilis regis vasa dorous Dei ad quasi luminaria refutserunt, prae oculis habeat, et
iistis projirios inflexisse'conatain (Dan. i). Atque ita inoffeusis ad palinnm superuae vocalionis gressi-
ideo dilectionem tuam in Chrisli visceribus esse bus lentlal, qiiainviilelicet hahiluri sunl illi qui, ora-
cupientes, monemus et sacris convenimus eloquiis cuio Doininicoiiiibuii, in palienlia sua ponunl aui-
cum Psalmista falenles : Nolite sperare in iniquilate, mas suas (Luc xxi). Nihil enim inimica mors vcl
et in rapinis nolite concupiscere(Psal. LXI).Si qua nriniis absltilil, quod vita, quaeChrislus est, el ipsius
ergo a praedicto pio loco, sive gloria tua scienle sive proviiia dexlera in inelitis non IransHililalque resti-
nescieiile, ablata sunt, induslria lua diligenlissime luit. Abstulit moiialem illa maritum, sed isla sc-
requiraniur, et invenla iu eo sine inora sub onini ipsam aeiernuni cojilulil sponsum ; unde quae tcrreni
inlcgritalc resliluantur : nc, quod absit, si aliler vocabamini uxor, Patris ccelestis jam resjis mulio
cgeris, et Deumcontra te ad iracundiam provoces, et pracslanlius dicimini conjux. Ademptum est corru-
dectis tuac regiae nobililalis offulces, atqne nos ad plibitc diadcma, sed prxparatur incorrupta coroua.
11IIic Carolus, qui Crassus nominalus cst. post- gino, 1.n Chron.; Aimoinus lib. v, cap. 40 et atii.
modtini imperator crealus, fuit filius Ludovici Gcr- b Engitbeiga uxor fuil Ludovici secun;!i inipera-
maniaeregis. Ludovici Pii nepos, Caroli Magni pro- . tnris, ad quani aliquol infra scribuntur episuibc.
ncpos, ad quem nonnulla: infia scribiintur epislola'. Kjusdemniemiiiit Aimoinus. 1. v, c. £8, et Lco M.;r-
J)e quo AtloViennensis in fine Clironicortim; Ke- sitanus lib. i, cap. 58.
 72* EPISTOL^; ET DECRETA. 1n
Remola sunl decorameiila quaevelerascunt, sed re- A . stanlins quac nostra sunt exscqui conlcmplaimir.
irosila sunt vobis oriiamcnta quae non iiiarcesciint. Episiolac autem ips;e quibus missx sinl, siipcrscri-
Et quid plura? Pro aerumnosoet ptiantaslico regno, ptio earum monslrabit, quas ipse procul tlubio ad
percipielis felfx et verum impcrium : et revera haec eos quibus directae sunl facies asportari. Esto ilaque
est immutalio dexlerae Excetsi (Ptal. LXXVI). Verum fidus in nobis, et viriliter age el confortetur cor tuum,
•cum sapienti vobis et quae nostis de paucis pltira et sustine Dominum,et, Accingeticitt vir tumbos tnos
peusare pauca sulhciant; his ila praelibalis, dilectio- (Job XL), et accelera, ut dileclioncm liiani superitts
nein vestram merito commonemus ut spiriluali filio commonuimus. Oplanmis sanctitalcm luam, elc.
uostro Carolo piissimo imperalori purae fidei ac sin- Data vi Knlendas Aprilis, tndiclione x.
cerae devolionis exhibens semper integiitatem, om-
nes ad cjns mansueludinem attrahat, et snlubrihus LXVIII.
inonilis inviolabilem ci iidem servare demonslret. ADDOCIRILEM KTJOANNEM.
Non enim est polestas, ut Aposlolus ait, nisi a Deo
(Anno 877.)
(Rom. xm). Et: Qui resistit polestati, Dei ordinalioni Horlaliir ul del
resistit (ibid.); nos atilem, quia illum diviniius, ut operam ne Chrisliani fwdtts tum
Saracenis faciant.
Tcredimtts, acti semel elcginuis, perpeltro tanquam B
filium charissiinum omni conaiu drligimus, ila ttt JOANNES episcopus DOCIBILI a et JOAN.M hypntis.
ipsius amicos et iuiinicos, noslros amicos et inimicos Devotioni tuae pro Inbore fidei Chrislinuac quani
esislere tenenmiis : si qua vero siint vobis ab ejus excolis gratiariiin aclionibus persolutis, iierum et
«lementia impetranda, per nos credimus, cum vobis iieriin» cxhorlamur ut magis ac mngis satagcre ct
libueril, itidifficuller oblinere valebitis. Quod et nos decertare, et ccepttim laborem ad perfectan» ducero
libeiitissiine pro memoria priscae benignitaiis vestrac actionem procures : ut Chrisliani iiomiiiis viri paga-
geremiis, et idem pius Augttstus pro Dei sanctoiuiu- noruiii fcedera fugianl, el solum in Deiiin, qui eos. .
tjue aposlolorum, sed el nostri dilectione anitno gra- creavil, cl non in diaboli merobra, quae sunt lilii
Innli concedet. Optamus dileclionem vestrnm bene fornicalionis et vasa irae, spem suam ponere discanl,
in Christo vaiere, dileclissima filia. Data vi Kalen- Qnoil cum egeris, salvnbis aniinani tuam, et operics»
<LasApiilis, indiclione decima. niiilliliidinem peccalorum. Dicit eiiiin bcalus Jacob;
LXVH. Qui converti fecerit peccalorem ab errore viw sumt
sulvubit animam suam a morle, et operiet multitn-
ADWIGRODUM EPISCOPCM PARMENSEM. dinem peccalorum (Jac.v), Dala v Id.us.Aprilis,
(AllllO877.) C indicl. x. .
Horlalur ut quoscunque polesl ad sanclm Romanw
Ecclesiw defensionem exciie', et ad se cum suis LXIX.
veniat, ul comtnuni consilioSaraceni ub Italia ex- ADPULCHAREM PR^EFECTURlCM
pellanlnr : tnillil desideratas epislolus, quus uffe- AHALFITANCM....
rendas curet iis quibus scribuntur.
(Aimo 877.)
JOANNF.S episcopus WICBODO episcopo Parmensi.
Devolionis luae affectus non inscii grales conili- Monet ut fwdus cum Saracenis cuwl.
inilum dissolvendttm
gnas referinrus; quia vero sanclitalem dolere luam
JOANNES episcopus PULCIIARI t>piaefecturio Amal-
cognoseimus pro eo quod a nobis nihil sibi laborisi
injungaltir; nil esse noveris aliud nisi quia noviimis; fiiano.
te mullis hnjus lemporis procellarum fluclibus irre- Adinoneinus ut in onini virlute tua et sapienlia
titum. Veiiim qnia nobis niiilla inctimbil necessilas,, tua labores alquc decertes ut illi liouiines pagauo-
et tua promplissima claret alacritas, hortamur utI, riim disrumpere pacta procurent. Quod si fecerint,
qtioscunque poles, et quomodocunque potes, ad de- nil vobis.vel illis deiiegabimuseorum quae rile facere
fensionem hujus sanclaeprincipalis Ecclesiaefiliorurai possumus, et pro nulla causa vel homine nos.a
exciles, inciles, et prout necessilas urget, irapellas:; " communi.vestra ct eorum satule seu auxilio sep.ara-
sed et ipse cum bis qui libi adhaerent ad colloquiuini biuitts, nec illos aliquando dimitlemus. At vero si
nostrum accelerare ne pigriteris, qualenus communii iUihoc facere recusaverint, et conspicis eos nobis
consilio, auxitiante Deo, gens impia noslris eliininc- de die in diem lautummodo velle illudcre, salteiu
tar e finibus : hoc est quod exigimus, hoc esl quedI lu fac secuudum consilium tuuni, quod scilicet, in-
" ante
speciali voto deposcimus. Quaevero de mitten- spirante Deo, ex prudenli corde salulife.rum prolp-
dis quibusque titleris noslris suggcrere voltiisli, vo- listi. Quidquid autem de his faclum, vel nou facium
lis luis, proul temporis qualilas, et causarum dispcn- fuerit, aul faciendum exslilerit, luis nobis vel missis
salio concessit, gratanter annuimiis; et non solumi vel Iitleris citius indicabis, ut quac deinceps nobis
hoc, sed et qtiaepossumus, tanto circa sanclimoniaini necessario sunl ageuda, fncilius et expedilins nga-
tuam exhibere Ubentius votumus, quanto hanc proe- mus, praeparemus et ordinemus. Dala v Idus Aprilis,
teritis lUis in pariibus conslitutain alacrius et iu- indict. x.
3 De Docibiie Leo, ep. Oslicnsis, lib. n, c. 14. 1»Dc Pulcliare Lco, ubi supra.
 hi JOANNISPAP^E Vllt 724
LXX. /
A ducis legatos, si miterit, paratumque ad otnnia te
ADSERGICM MAGISTRCM NEAPOLITANCM. fore, quw pro EccletimDei ulililale perficienda re-
tulerint.
(Anno 877.)
Dolet ipsum twpe mohilum fosdutcum Saracenis sot- JOANNES episcopus ad episcopum NeapolilanUm.
vere noluisse; prmcipit ul tandem pareal : sin1 Relictis titteris luis, fe-
minut, minalur te iterum eum excommunicalurum; stivitalis oflicio in die quas coeptojam paschalis
pollicetur, ti fidelet legatot miterit, benigne te', magno susccpimus, nihil quo
suscepturum. laelificaremtir, reperimus : unde ingens tristitin, ct
JOANNES episcopus SERGIO a magisiro Neapolitano.. conliuuus dolor cordi noslro crevit, el muliiplicatus
Dum verbi Dei semen in pectore luo eliam perr nos vehementer aflligil; quia populum civitalis ve-
inemetipsum post crebroS missos et lilleras (semi- strae, qnae olim Dei, nunc autem principis tenebra-
iiassem, exspectabam non verborum folia, sed fru- rum eflecta est, derelicto peniius creatoris sui amnre,
fctus operuin promereri : sed quia super hac parte> videmus jugum cum infidelibus ducere : leque ideo
spes nostra frustrata est, cogor in vocem Dominii fore obnoxium, quoniam in medio populi pollula
per Isaiaro prophetam adversus Israelilicam plebem» labia habentis, pollutum el complicem hahitare, nec
prorumpere, clamans : Quid est quod debui ultrat * tolo annixu te velle miirum pro domo Domini, sicut
facere vinemmem,et non feci? an quod exspeclaviuli B idoneum Christi athlelam oportet, contemplamur
faceret uvas, fecit autem tabruscas ? (Isa. v.) Verum, opponere. Cum nos pro hujusmodi causa te ad tanli
quia, ut cum Apostolo dicam, eademvobisscribere> honoris culmen pcrdticere procul dubio sluderemus»
tnihi quidem non pigrum, vobisautem necessarium t quatenus te adjutorem el fidelemcooperaiorein ha-
est (Philip. ni); semel te tuosquc adhuc admbnere> bentes, oves Domini de tam iramani profundo quo
uon abnuo ut ab infidelium consorlio declinelis, ett ab humani generis inimico submersiis et reteiiias
n tam profano tandem aliquando fcedere recedalis. jacere conspicicbamus,abslrnhere alque ad superna
'Quod si nos audierilis, non solum bona quaecupilis5 relevare possemus, ut de illorum simul saluie pai*
aflluenlius ex nobis habebitis, sed et magna praemia t npud retribulorem omnium Deum pro communicer-
cbelilus assequemini; sin autem, non soluni nosj lamine meritnm haberemus. Sed ecce neglecla pa-
spiriluali vos ilerato gladio percellemus, sed et hi{ sloralis oflicil eura, poslposilo divini liinore judicii,
qui non sine causa maleriales gladios portant, cum, cum iilis quos aul corrigere et ad viam verilalis
sint sanctae Ecclesiaevalidi dcfensores et fervidij revocare, aut eos quasi gregem morbidum lot disci-
/.elatores, cunctis adversis et prosperis conculcatis, plinacsaiubris verberibus casligatum, salutem pro-
ndversus vos prolinus arma corripient, et vindices. priam nolentem recipere, vitare, atque de medio eo-
contra vos impugnalores ejus celerius properabunt., C rum, sicut jam, olim libi cx divina auctorilale prae-
Quaenos scientes, quia vos anima et corpore salvosi cipimtis, exire debueras, nec ampiius cuni praevari-
rcddere cupimus, haecvobis denuntiamils et cavcnda, catoribuselconsortiuminfideliumhabenlioushabitare
praecipimus. Caeterum miramur quomodo vos in, praesumeres,ut tuaedevolionissinceritate manifestius
litteris veslris, quas in ipsa paschali festivitate sus-. apparente, reverentiam luam, quam sacerdotiisummi
cepimus, inculpabiles tenletis astruere, cum pia- decoravimus infulis, in societale corporis Christi
culum vestrum lotiis qui desertus est roundus, etl nobiscum haberemus conjunctam. Nos enim assidua
sanguis de terra, qui efftisus est, clamet : praeve- quamvis corporis incommodilaie lunc. delenti esse-
niente autem gralia Dei, cito credimus fore ut ett mus, volentes Neapolilanamcivilatem, ceu populum
vos resipiscentes a vinculo quo annexi lenemini, Domini, et oves pascuaeejus nobis in ipso aposlolo-
convenientius absolvamini, el de tua luorumque; rum principe commissas cum omni devolione sal-
salute ipsi cum ccelestibttschOris pari gaudio per- Vare, non recusavimus laborem, quin polius posui-
fruamur. Porro si missos deslinalis fideles, quibusj mus aniraasnostras in manibusnoslris, Dominicaque
'oredere procul dubio valearous, libenti eos et be- voce admonili venimus confirmare iltos in benepla-
nigrio suscipicmusafleclu; ct quidquid desiderio vell -" cito Dei, ceu fralres, et ut filios charissimos coram
votb veslro cederil, gratanler adminislrahimus, Domino adjuvare; sed obdurato ipsi corde, noslras
fidentes, qtiod nit impossibile, nil allegaturi sinl in- preces et monita recipere atque ut aspides surdai
cdnveniens : e conlra vero si finetenus pacti jiigiimi aiidire despexerunt; teque secundum eorum votum
cum infidelibus ducere proponilis, scitole profecto, et desiderium antistitem, quod non merebantur, or-
quia, ut cum Apostolo fatear, in virga veniam ad vosi dinare non praelermisimus, mullis super hoc aliis et
<(/ Cor. iv). Datn v Itlus Aprilis, indietione. deeiina. etiam bonis promissis, si nostrae voluntalis deside-
LXXI. rium devota menle complessent : nunc autem vel
ADEPISCOPCM NEAPOLITANCM. illis incorrectis exislenlibus, et ad perculienlein se
redire nolentibus, vel tibi cum ipsis habilanli, et
(Anno 877.)
idcircoadivinis omnibus cum eis pariiersequestrato;
'Quairitur Neapolitanoscum infidelibutfmdus iniisse,
nec ab ipso eorum antistite ad viam veritalis revo-; quo pacto antequam resipiscentes ad viam salutis
cari. Quare hortatur ut ipse et illi resipiscant: prw- ct juslitiaereverlamini, parcere, aut a nexu ecclesia-
Hereapollicetur se benignesuscepturum Neapolititni 1 stici vos judicii valemus absotvere? Absolvile ergtJ
'* "DeSergio Leo, lib. i, cap. 42.
723 EPISTOLJ: ET DECRETA. 74G
vos prius colligaliones impietntis el fcedus impium A noii expedit; praecipue quia tnn fraternitas ipsos
quod cum inimicis Chrisli habelis compositum, et invisibiles mcerores noslros, sicut in lilteris tuis
iios illico misericordiam, quam Deus noster Eccte- conspicimus, non ignorat, per illum qui te sacerdo-
siaesuae in Spirilu sanclo dedil facere posse, nulla- tem suum constitiiit, luam revercntiam adjuramus,
tenus vobis jam conversis tribtiere omittemus. Nam suadentesqtie modis omnibus deprecamur, et auclo-
sicut vere sntisfnclionis confessoribus pnrcendura ritale principum apostolorum, fralerno freti amore,
est, dicenlc Domino : Cimi conversus rngemueris , praecipimus ut omnibus viribus tttis omnique posse
talvaberis, et adhuc le loqueitle, dicum : Ecce adsum luo labores, tam scilicet cum germano fralre quam
(Ezech. xxxu); ita vero in scelere impio nianenli- cttm aliis Chrislicolis in hoc opein ferre valentibus,
bus miserendum non est, quoniam misericordiam utimpia Agarenorum foedera, qnae Neapolilani vel
aliquam vobiscnin ante fruclum digntim pceiiitenliae sui consocii cuni inimicis Christi nominis inierant,
Tacere omiiino neqiiiimis, eo quod misericordia sine Cluislo miscranle quantocius destruanlur; et pax
«mtrovcrsia quaeri debet, ul salus sit disciplinae. aiquo concordia fidelium per eiimdera Christum Do-
Nam diceute snncto Gregorio (lib. n in Ezecli. hom. miiuim reformetur, qualenus corpus sanctae Dei
lti) : Saepe pielas per inimoderalam misericordiam Ecclesiae, pro qua sanguis fusus est Chrisli, in suis
errare solet, si forlasse pepercit quae parcenda non D membris non laceretur, et quae sit vera religio atque
sunt. Peccala enim quaeferiri gebennae ignibus pos- perfecta charitas agnoscatur : quia licet vos, vel
snnt, disciplinaesunl verbere corrigenda. Sed inor- omnis forlc mundus mala quae imminent lugeat, nos
dinata pietas cum tcrapornliler pnrcit, nd aeteruum lamen tantum prac omnibus affligimur ac dolemus,
supplicium pertrnhit. Unde vobis resipiscenlibus ne quantum prae omnibus sollicitudinem atque curam
»n futuroperealis, parcere optainus. Praelerea si fra- regendarum Cbristi ovium nos suscepisse perpendi-
ter tutts, Nenpolitanorum videlicet dux, per suos miis. Ideoque quiaplus omnibus laboramus, ut per
idoneos legatos nobis oplala el ea- quae oportet ve- vos labor nosler usque ad effectum proficiat, spe-
raci retatu perficienda direxerit, eosgratissime reci- cialiter deprecamur. Inler haec autem cbarissimum
pienies, quidquid ralione sagaci reluferint, perlicere fratrem quaesumusexhortare, ut epistolam noslram
pro Ecclesiac Dei nlilitate alque salule procul dubio ad primum Graecorum illuc venientium cilo trans-
parati erimus. Age igiltir, et desudare pro communi mittat, ct suis cum deprecationibus moneal ut,
prosperilate, imo pro salule lua et civiuin luorum omni amota occasione, vel decem dromones in adju-
«on desistas, arguens, obsecrans et increpans cum torium noslrum slatim dirigere rmnquam nmittat:
omni imperio, ut labor tuus fruclum desiderabilcm quia nos, cooperanle gralia Cbrisli, tam cum cha-
in domo Doinini pro quo digne remunereris afferat. rissimo filio nostro Lamberto glorioso duce, qui nO-
Dala ut supra. bis in omnibus haeret, quam cum aliis Dominum
LXXII. timentihus desudabimus, ut et impium foadus cum
,ADAJONEM EPISCOPUM BENEVENTANUM. Agarenis hahitum dissolvatur, et Ubertas vel ali-
(Anno 877.) quanta securilns Ghrisliani populi renascatur. Po-
Lavdal ejm prompltim ad Ecclesiw defensionetnstu- strcmo quia, sicut diximus, plus ornnibus necessario
diiim : tum horlatur ul contra Saracenos opem labornmus, nullum laborera nullamque lolerabitem
-ferut, el fmdus cum illis iclumdis solvetidumcuret. motestiam corporis recusabimus, quo minus adju-
JOANNES episcopus AJOSIepiscopo Renevenlano. vante Domino pro lanlis necessilatibus pro vohis-
Perspectis apicihus sanclilnlis luac, qiiaiiltiin in cum praeveniente Christo laborem nostrum .virililer
te divini anioris nrdor efferveat luceclarius recogno- insislamus : forsan omnipotens Deus, adhibilis tuis
vimus, ct qiianlttm erga sanctam Roniaiiam Eccle- laboribus, tanlorum pereunlium miserebilur, et do-
siam devottis exislas iiihilominus adverlentes, pro lores nostros aufcrens, fcedera cum iniquis paganis
tanla libi benignitate mulliplices gralias aginnis, ct a veslrattbus facla dissolvel; ubi rogauius cuuctu
.sanclinioniam tuam ad noslri profeclum certaininis n conatibus sudes, qui lanto de profeclu lui certanii-
dignis pollere successihus ab Omnipotentis clemenlia nis laetari speramus, quanto te in boc opere coope-
posttilamus. Vereetenim, frater charissime, laudi- ralorem nostrum habere confidimus.Interiin maguo-
bus es extollcndus , qui tribulnliones noslras, quas pere postutamus ul quidquid sive de dromonibus
pro populo nobis commisso palimur, quasi praesen- dirigendis, sive de impiis peccatis solvendis per luam
tes inluens, nobiscum gemens et dolcns, ad has au- solertiam, vel per fralris lui obedienliam effecluL
ferendas providura commilitonem et cooperalorem ftierit dalum, cilissime nobis sancta tua fraternitas
iioslrum non indebiie tc velle esse in omnibiis asse- scriptis signilicare procuret. Data xvKalendas Maii,
veras. Nec aliud itaque de lua sanclilate creJimus, indiclionc decima.
nec aliud suspicamur, nisi ut quamvis corpore ab-
sens sis, spiritu a noslris singultibus niinquam desis; LXXIII.
et quam dolendum sit quod fideles cum infidelibtis ADGRKtiOHIUM IMPERIALEJII>*n,VGOGU.«.
tam pcrniciosejunguntur, liquidius el ipse perpen- (Anno 877.)
das; hujus rei gralia, quia niultis studere loquclis, Gralulalur imperatorem contra Saracenos ctastem nd
ne magis multiplicare verba quam gcmilus videamur-, Ecclesiwdefensionemmisisse; eumque ducem tcn-
 727 JOANNIS PAP^E VIII 718
ttiluisse : tutu ntonet ut decem achelandia " ad A nam superna vos majestas sanctae suaeEcclesiae no-
litlora a piratit Saracenit expurganda mitlal. bis commissae palronum invicium , defensorem po-
- JOANXES episcopus GREGORIO imperiali paedagogo. tentem , et strenuum adjtitorem concessil, ut in
Gloriam tuam hac aposlolalus noslri epistola Omnibus eccl.esiasticis utilitatibus, unde perpetuam
missa primitus exhorlamur ut divinitus datas sani- habere gloriam merenmini , quasi vindicehi Dei
tntes desiderabilis filii nostri Basilii IranqiiiUissimi habeamus ministrum. Igilur cum eumdem Adelar-
imperatoris nobis significes. Cupimus enim valde dum episcopum venerabile monasterium Nonantulag
salutem ejus animaesimul et corporis semper audire, silum, quod pro Dei tanlique lnci reverentia, nullus
tanquam piissimi propugnatoris orlhodoxae fidei. unquam episcopomm vel judicom ih beneficium
Gralulali autera sumus audientes gloriam tuam dire- qUaesivit, limorem divinum parvipendendo, contra
clani cuin Deo conservandis exercilibus a praedicto sacras praecessorum nostrorum nosirique privilegii
divinitus protegendo imperalore, in parles Beneven- inslilutiones, quibus de propria seroper congrega-
l.inorum venisse, lam quia, gratias Deo, ipsius divi- . tione abbatem fieri jubetur, callide peiiisse, ac per
nitus provectum imperium in defensionem Chrislia- hoc illicila praesumpsisse, omnimodis reperissemns;
nitalis pio zeto succensum, classes et mililarem aticlorilaie aposlolica eum excommunicare sludui-
validam raanum contra inimicos crucis Chrisli mit- B ] mus;b ul eaque ipse lenere cnnonicis eum corre-
tere procuravit, quam qtiod le prae caeteris ad tan- plionibus , prout nobis auclorilas aposlolica suffra-
tum opus cum Dei auxilio peragendum elegit, qtiem1 gatur, procut dubio arguemus, ut digno verbere ca-
audivimus in omnibus strenuum et Dei cultorem> stigatus, et canonico nexu ligatus, obedientiam
induslrium. Decaelerocredimusscirejam magnificen- discat servare, qtii absolutus eeclesiaslicis atque ca*
tiam luam qualiler quaedam latruneutorum Agareno- nonicis noluit obedire praeceptis.Data ut supta.
rnm sagenae occutlis irruplionibus tillora noslra de- LXXV.
vastent; et quia palam ausiim non habcnl, '
furtivis ANSPERTCM ETWAIPERTCM ARCHIEPlSCOPOS.
ADJOANNEM
depraedalionibus plurima luiie sanctae Dei Romanae
Ecctesiae damna multipliciter inferant. Quapropter\ (Anno 877.)
bene visum est nobis litteras nostras tibi transmit- Ejusdem argumenti.
tere, ut vel decem bona et expedita achelandia adI JOANNES episcopus JOANNI Rsvennali, ANSPERTO
porltim nostrum transinillas, ad lillora noslrade illis> Mediotanensi.et WAIPERTO [f. VALPERTO] Aquileiensi
furibus et piralis Arabibus expurganda : quod citiusi archiepiscopis.
et sine aliquo impediinenlo agere poterunt, adju- Sancti magnique Nicaeniconcilii praecepla secuti,
vante dexlera Excelsi, quae principibus apostolorumi IC qnaejubent (can. 12) regularem epistolam perunam-
inlercedentibus concertabit el auxilinbitur illis; ini quamque provinciam oblineri, ne hi qui abjiciuntur
quo, mihi crede, gratum animum piissimo imperatorii ab aliis recipiantur, fraternilali veslrae notiim esse
facies, si in hoc admoniliones nostras audieris, quiat voliimus Adelardum Veronensem episcopum auclo-
cum sil Christianissinius Dei amatoret Ecclesiarumi ritatesedis apostolicaeprivilegii communione priva-
Domini fervidus propugnalor, non poleris illum libii tum : quoniam ccenobium Nonantulae, quod semper
gratiorem reddei-e quam si lantiim lianc sanctami npostolicaesedis, et noslrae ipsius nuctoritalis privi-
Ecclesiain per lc sliidueris adjnvare , quae prima» legio munitum nullius invasionis usurpatioue deline-
Ecctesiarum magisira et caput est, inaxime cum inl haiiir, sed solius hucusque abbatis e gremio fratrum
Iioc faclo eirlcm a Deo protecto semper Augusto ett etecli alque praelali moderamine regcbatur, subri-
in hoc saeculogloriam el in fuluro acquiras sine fine5 puit, suisque usibus, coarctaris extrema egestate
coronnrn. Deus oiunipolens le et qtti tecum sunt pro- monachis, applicavit; et ealenus etiam post fre-
tegat, el conlra iniinicos Chrisli potenli dexteral quens inlerdictum nostrum oppriraere, saecularium-
tuealiir. Data xv Kalcndas Maii, indiclione decima. que manibus dispartitum prodere non formidat, con-
LXXIV. tra sanclorum Palrum regulas, nec non et adversus
D aposlolicaesedis et tolius sanctae synodi sentenliam,
ADCAROLUM CALVCM IMPERATOREM.
(Anno 877.) quam missis per singulas provincias litleris nolam
Nunliat se Adelardum episcopum Veronentem ex-.. vobis omnibus fecimus, in communionem posl no-
communicasse , quod Nonanlulanum monasteriumi stram quoque prohibitionem per missos noslros, et
invasisset. apices saepissime destinatam , passim recipit, et in
JOANNES episcopus ad imperatorem. cunclis pravitatibtis ejus conscius et fautor apparuit.
Sacris vestrae imperialis clemenliae aiirihus , glo- Excommunicavimus igilur praedictum Adelardum
riosissime imperalor Auguste , Adelardi Veronensiss Veronensem episcopum, donec in praesenliam sedis
episcopi inobedientiam et temerariam praesumptio- i- aposlolicaeveniens, de praedictorum excessuum qua-
nem, quam non solum in nostro contempm, sed d litate idoneam satisfactionem coram positus exhi-
etiam in veslrae celsiludinis peregit injuriam , pra:- buerit; quaesi contempserit exisiens interim, existet
vinculo
-., sentibus referre apicibus jure cnravimus et merilo : per omnia comniunione jurc privatus , pari
1 Al. chelundici, qiu: e naviuin militarium gencree b Deest atirpiiil.
SUill.
 7S& EPISTOLJE ET DE RETA. 73fS
irretiens omnes qui sibi commtinicaverinl, vel conlraa A eniro sumus non sohini quaedicta sunt, sed (t ma-
inlerdictum noslrum ausu temerario faverint: undee jora concedere, lanllim ut ejusdem magislri mililum
vos cautos reddere votumus, si non vutlis ipsi eidemn sermo ila sil fidelis et stabilis, et omni cerlitudine
secundum regulas sacras subjacere judicio. Optamus s praemunitus, ut securitas ez titraqiie parte firma ma-
fraternilalem, etc neat, et sine dubilalione cerla persislat. Quod si
LXXVI. quaerepromillunl aut adimplere nolle aut prolongare
ADCLERUM VERONENSEM. vclle illos cognoveris, non tibi sit licenlia hoc a no~
(Anno 877.) stra scientia occultandi, sed quidquid veraciter sine
Ejusdem argumenti. dolo per omnia indicandi. De his ergo stude prae-
JOANNES episcopus universo clero EcclesiaeVero-- sentialiier nos pleniter ac citissime litteris luis in-
nensis. strnere, Ut quod deincepsDeus dictaverit, cum ipsius
Experienliae vestrae notum esse volumus, Ade- auxilio sine mora incipere et perficere procuremus.
lardum episcopum veslrtim auctoritale sedis apo- De qnibtis ipse prae caeleris curam arripe, qni ni-
slolicae comiiiunione privatuni, quoninm cceno- mirinn speciali praerogativa nostrorum viscerum prae
bium Nonantulae, quod semper nposlolicaesedis ett cacleris foveris in anlro. Data iv Kalendas Muii, in-
nostrae ipsius auctoritntis privilegio munitum nul-- D diclione x.
lius invasionis usurpalione detinebatur, sed solinss LXXVIII.
huciisqiie abbalis e gremio fratrum elecli atque prae- ADrULCUARlM PR£FECTCR1CM.
lali moderamiiie regebatur, subripuit, suisqite usi- (Anno 877.)
bus, coarclatis exlrema egestale monachis, applica- Ejusdem argumenli.
vii, et eatenus etiam post frequens interdiclum, JOANNES episcopus PULCHARI pracfecturio
nosiruin opprimere, saeciilariuraquemanihus disper- Si vere utique magister miliium paelnm Sarace-
titum prodere non formidat, contra sanctorum Pa- norum proposttil rumpere, hortnnmr ul Trajectum
trtiin regulas, nec non el ndversus aposlolicaescdiss cum inclyto socero iuo adens, uhi quoque et noslra
et tolius sanclae synodi sentenliam.in commiinionem, reperla praesentia, qnidquid rnlionabiliter qiiaerilur,
post noslram quoque prohibilionem per tnissos no- qtiidquid necessaiium seu possibile posliilntur, gra-
stros et apice- saepissimedeslinalam passim recepit,> tantissime confestim admitiel : sed et ampliora fa-
el in cunriis pravitatibus ejus conscius et fautor cere nnllo modo rectisabimus, ul omnes, secuiidum
apparuil. Excommunicattim igilur eum scitote, donec, Aposiolum, lucrifacere valeamus (11 Cor. ix). In
in praesenliamsedis apostolicaeveniens, de praedicto- quo induslria lua lanto sollicilius elaboret, qunnlo
rum exce.sutim qualilatc idoneam salisfaclionem C liquidius sibi per hoc coeteslc praeniiuina Domiuo
cnram positus exhibtieril. Quae si conlempserit exi- Deo tribtii non ignorat. Alioquin adversus emn, quae
stens interim , existet per omnia coinmuiiione jure, digne possiimus agere, indtibilabililer el indifferen-
privaius, pari vinculo irretiens omnes qni sibi com- lcr exercere, Cbrislo propitio, nullatenus omittemus
miinieaverint, vel conlra inlerdiclum noslrum ausu Data iv Kal. Maii, indiclione x.
temerario faverint; unde vos cautos reddere volu- LXXIX.
mns, si non vuliis i;;si eidem secundum regiilassub- ADCAROLCM CALVCM IMPERATOREM.
jacere jttdicio. Optanuis vos, etc. Data iv Kalendas; (Anno 877.)
Maii, imlictione x. Auxilium conira Saracenos imnlorat, qui devaslata
Campania, omnia Romw suburbana depopulu-
LXXVII. bantur.
ADLANDCLFCU EPISCOPDM CAPCANCM. JOANNES episcopus ad iniperalorem.
(Anno 877.) Divina ideo majeslas excellenliam vestram prae
Monet nl sibi significel an Neapolitanorum dnx fcedus caeleris elegit lloinani imperii alliludine sublimare.
eum Snrucems inilum frangere velit, el det operam auguslnlique voluit diademate coronare, ut Deo
tit idem dux Gauferius et Pulchar una serum Tra- I
jectum se conferant, quo ipse est ilurus; paralum nostro clemenier auxilianlc potenliae veslraebrachio
se ad ea quw promiterat, et majora concessurum, Iriiimphali Ecclesiam Christi voce supra petram
51ipse dux in sentenlia persistal. verae fidei fundalam lueremini semper, et ab im-
JOANNES episcopus LANDDLFO episcopoCapuano. mani crudelique paganorum infestatione, qui nos
Stu.leal sanctitas tua certissime scire si Neapoli- jam more lalronum undique circumdanles omnia
lanorum dux praeseutialiter vult pacluin Saraceno- noslra igne gladioque devastant, pio menlis defen-
rum irrunipere, et foedere Christi, quod in regenera- derelis intuitu. Sed quia nobis procul existentihus,
tionis unda pepigit, vel a nunc, sicut debitum est, lot dura et imporlabilia, pro quibus jam vestram
veraciter inhaerere: el si quidem lalem nunc ani- augustalein imploravimus majcslatem, supra mo-
nnm habere cognoveris, hoc nobis praesenlialiler diim quotidie patimur, quippe cum totajam depopu-
indicaio. Age ut idem dux Neapolitnnus, et Guniferius lata Campania nil habeamus, nilque nobis, aut vene-
gloriosus princeps, ac Pulchar praefeclurius ad Tra- rabilibtis monasteriis, caeterisque piis locis, neque
jeciiim tina tecum accelerenl; ubi eliam nos acce- senalui Romano, unde corporaliter susteniari pos-
dculcs, quse Deo sunt placabilia, slatuerous. Parati simns, remanserit : omiiibus elinm Romae subur-
 751 JOANNIS PAP^E VIII 732
banis adeo depraedatis, Ut niillus in ipsis jam hnbi- A Chrislianorum afficimur. Verum qiianto crebrescunt
tator vel ciijnslibet aelatisincolavideatur consistere. malapravoruiii, tantocresceredebenlbonarectorum.
Pro quibus sane malis innuraeris ingenli mcerore Quaeprofecloficri nequeunt, nisi per commune fra*
alllicti, doloreque lurbati, nec somnum oculis, nec trum collegiumin idipsurocorpore siraulet mente con-
cibum opere capere possumus : sed pro requie la- venienlium. Est enim Ecclesia Dei propter concor-
borem assiduum, el pro corporali dapiuin dulcedine diam tam visibilibus quam invisibilibus hostibus om-
jnentis amaritudinein patimur. Idcirco vestram im- nino terribilis, el vctut castrorumaciesordinata (Cant.
perialem majeslatem, tolius sapientiaeltice sptcndide vi). Quapropter tam pro ecclesiasticis quibusdam
irradialam, sancla Romana Ecclesia, quae religioso necessitalibus, quam pro slatu et pro correctione
vos utero genuil, meo quidem sermone, sed suo ve- reipubltcae,aiictorilale aposlolica decrevinms reve-
nerabili suppliciler niniis precalur affeclu, ut orani rendorum fratrum et coepiscoporumnostrorum. Ita-
dilatione remota, omnique ejus cura assumpta, nunc lici regni univcrsale, id est lolitis provinciae, advo-
ad suam defensionem et lolius patriae Iiberationem care concilium; locum autem nusquam ad hoc ge-
adjulor cleinens, defensor potens et salvator inviclus rendum apliorem el faciliorem quam apud Raven-
venire dignemini, quia nisi vestra desideratissima nam tindique confliicntibiisinveniri posse perspexi-
nobis adfuerit praesentia, nullum defensionis auxi- B mus. Occurrat igittir alacriter cuiii suffraganeis suis,
lium nullumque necessariae salulis remedium pote- quos ipsa convenire commoneat ad designalam ur-
rimus habere. Nos enim, cum omnis sedis aposto- bem sanctitalis fraternitas, et tanto deesse conven-
licae ordine sacro, cum religiosis et Deum timenli- tui, quem scilicet ibiilemvm Katcndas Julias, cele-
btts viris, pro vestrae gloriae prosperitale, conlinua- braturi sumus, iiullomoilo perferat, quo putlulantia
que mentis et corporis salute, omnipotentem Domi- in agro Dominicozizania communi studio radicilus
num, cujus est salusomnis etvita, lotisdeprecabimur atnpuleulur; et salubrium virtulum germina socio
nisibus, ut nec lemporis fervor, nec loci natura pro his certamine penilus inseranlur. Fratres prae-
insolita, nec molestia quaelibetveslro insigni corpori terea cl coepiscopos nostros qui stib bealiludine ve-
nocilura contingat. Quamobrem nihil horum quae stra degunl ad eamdem universalem synodum hor-
sine Dci procul dubio non evenient niiiu dubilanles, lalu sanclilatis veslraevenire praecipimus. Quisquis
quin potius in Domini miserationu tolis viribus con- autem occurrere sanctitaii luae forle contempserit,
fidentes, non solum corpoream incoiuroilatem, ve- canonicis se noverit increpationibus procul dubio
rmn eliam et perpelnam animae vestrac mercbimini siibmittendum, in promplu, secundum Aposlotiim
adipisci salutem et gloriam. Dignetur igiiur piissima (// Cor. x); nobis habentibus omnem ulcisci prorsus
serenilas veslra, clementissime imperator Auguste, **inobcdientiam. Hancvero apostolatus nostri epislo-
pro lanlae sedis liberalione tantorumque hominuin lnm vel exemplaria illius, bealiludo veslra in dioe-
Cbristi cruore redemplorum salvalionc, nostras et cesi sua omnibus indifferenter episcopis parare fa-
Ecclesisenostrae preces audire, singiiltus prospicere ciat, ne aliquod possit ab inobedientia excusationis,
ct tanli gemiliis lacrymas incessanler effusas atten- quod non expedit, velamen obtendi.
dere : quatentts more solito, et solitaepielatis viscere LXXXI.
nobis compalienles, opem cousolationis citissime ADANSPERTCM ET ANTONIGM EPISCOPOS.
petenlibus tribucntes, protit opportunum esl, nos (Anno 877.)
adjuvare salagatis, quia post Deiim unica spes sa- Ut Ravennam ad synodum accedant; quod nisi pa-
lutis et liberationis nostrae fiducia vos procm dubio ruerint, minalur eos se excommunicaluruin.
estis. Ideo per vOsmetipsosproperanles, congruum JOANNES episcopus ANSPERTO Mcdiotanensi arclu-
et opportunum nobis praebere auxilium non differa- episcopo, et ANTO.NIO episcopo Brixiensi.
tis : ut et Dominus, qui etegit vos caput orbis, et Quia diversis ac multiplicibus Ecctesias Dei nobis
dominum fecit, auxilium siiiiin vobis dc sancto mit- commissas incommodis perturbatas, rebusque pro-
tere semper dignetur, amantissime fili. Data vm priis incuiictaiiler privatas, et earum antistitum
Katendas Jtinii, indiclione decima. ^ honorem diminutum fore videmus; ipsarum, secun-
LXXX. dnm Apostolum (// Cor. xi), sollicitudine quoiidiana
ADARCBIEPISCOPCH RAVENNATEM. compulsi, necessario rali sumus pro illaruin statu
ac pristiua redintegralione generalem, Deo favente,
(Anno 877).
Prwcipil ut cum suis tuffraganeit ad concilium synodum celebrare : quam secundum antiquam
uccedat. consiictudinem cuin Romae agere debitissemus, non
JOANNES archiepiscopo Ravennaii. recusanles lanli laborem itineris, pro suavilate ta-
Quia jam ad periculosa perveniuius ab Aposioloi men venerabilium confralrum nostrorum episcopo-
i(// Tim. III), quin polius a Domino pracdicla, proh runi, quos in consorlium nostrum lilteris missis
dotor! lempora : Surgil enim gens contra gentem, el: ascivimus, octavum Kalendarum Jiiliarttm, Ravcn-
tunt inter alia inimici hominisdomestki ejus (Luc. nae, auxiliante Domino, erimiis procul dubio cclc-
txi; Mich. vu); creverunt inopinabiliter mala, ett braturi. Ad quatn videlicel fraternitatein vestram
<non solum exlrinsecus rahic inlidciium barbarorumi omni occasione poslposila, omnique larditale pra:-
•Mterimur, scd ct intrinsccus pcrvcrsitatc iicquami termissa, his praesehlibus venire jiibenui3 apici!:us,
733 EPISTOLJE ET DECRETA. 754
quatenus communi multortim fratrum nostrorum A bilis, et Deum timenlis yiri, cbnservari Volumiiset
consensu alque decreto, Ecclesia Dei uobis commissa optamns. Unde monemus ut et ipse ad nos Ravcn-
propriae dignilatis jura, quae a quibusdam inique nam proficisci ne pigriteris : sin aniem, saltem
agenttbus sunt usurpata, sub integritate recipientes, virum qiiemquam industrium nobis gloriae lu:e
malorum omnium tandem securi effecti, minisle- injtiiicla Icgatione fungentem dirigere non delrecles.
riUm pontificale, quod nimirum pro gregis Dominici Dala vi Kalendas Junii, indictione x.
nobis commissi salute, Deo largienle, suscepimus, LXXXIII.
ut dignuni est glorilicare possimus : quapropler ite- ADPETRDM Et LEONEM EPISCOPOS VENETM5.
rato tc sermone ad eamdem, ut diclnm est, syno-
dum venire praecipitntis. Nam si praefalo die ad Ut Ravennam ud concilium (A11110
877.)
proficitcantur, in atto
ipsum venerandum conciliumquoquomodo propernrc coinpoiie.ndwsunt controversiwqum cum melropo-
fnrte contempserilis, et pro Ecclesiae Ghrisli Dei liluno nonnullis inlercednnl.
nosiri ulililate, quae instanli tempore plurimum est JOANNES episcopus PETROet LEONIepiscopis Ve-
necessaria, debitum nobiscum laborem sumere spre- neti.e.
Veritis, sciatisprocerto comumnionisnoslrae in futii- Universale tandem aliquando nos cclcbrare con-1
rum nulto modo esse consortes, sed potius canonicae " cilium multiplex et inultifaria nos Ecclesiarum ne-
atictoiialis censura, utpote transgressores iinpro- cessitas cogil; et ideo pro hac moderanda vel dis-
bos, feriendiim alque damnandtim. Oplanius reve- pensanda, octavo Kalendas Julias hiijus indiclionis,
rentinm vestram in Chrislo bene valere. Dala vm totius Ilaliae apud urbem Ravennam convenire jus-
Kal. Junii, indiclione decima. simus sacerdotes, ail qtiorum videlicet sacralum
LXXXH. collegium, pontificio nostro mediante, vestrain quo-
ADCRSCM DUCEM VENET1ARCH, quc sanclilatem occurre commonemus, una cum Iiis
(Anno 877.) qui loco sunt episcoporum decedenliiim subrogali.
Inobedienliam accusat, et monelur episcopos Venetiw Et? Ulis nihilominus quos, Urso glorioso duci et
ad synoditm Ravennwcelebrandam accedere cttrel, vobis scribentes, noslris sacpius et exprcssius signi-
el ipsequoque vel Veniat, vet legatot millat. ficavimus syllabis, alque, ut ahsolute regulariterque
JOANNES episcopus URSOduci Venetiae. fateamur, omnibus qui se laesos existimant : quos
Mnltisesscs nimirtun justae corrcpiionis a nobis geueraliter aticloritale aposlolica sanctitas veslra
Sncrepnlionibus submittendus, nisi apostolica mo- secum properaturos advocare profecto debebil. Ita-
deralio circa tc mintis severilale quam palienlia f, que, frntres, indubitanlernccedite, ut praetercommti-
ulerelur. Exceptis enini exceSsibus illis quos per nem ulilitniem quac in synodo est procul dubid
inobedienliam prius conlraxeras, ad extremum componenda, quidquid inler fratrem et coepiscopum
etiam legationem beaii Pelri indignam tuis oculis nostrum, Petriim videlicct melropolilaiium vestrum
judicasii, cum hoc nec genlilis quisquam facile fe- et praediclos, conlroversiae verlitur, caiionicutil
teisse clarescat : maxiroe cum ea quaedileclioni tuae finem accipiat, et pax el tranquilliins Ecclesiis ve-
milteba niis, paterna cssent monita, non inimici stris, sicut condecel, reformetur. Non ergo, charis-
oilientis verbera. Sed isla dissimulantes, innotesci- simi, lam sanclo nuincrosoque fratriun deesse colle-
mus dileclioni tuae nos oclavo Kaleudas Julias Ra- giopnlimini, qtiia nos, niibi credite, nullius vesirttm
vennae synodum lotius Ilaliae sacerdotum celebra- casum cxquirimus ; absil. Vcrumtnmen nisi nd hanc
toros; cui inleresse volumus et marinae Veneliae sailem praesignalam universalem synodum accesse-
anlistites, qui adhuc superesse noscunlur, una cum ritis, communi cunciorum sententia canonicis legi-
personis ad episcopatUmeleclis, et illis qtias tibi bus subdcmini, et pro lairta inObcdienlia merilo
jam oer diversas epistolas significaviraus. Qtiapro- puniemini. Est enim, Samuele sanclo docente, quasi
pter nene profecto facies, si eos ad praedictam veni- peccatum ariolandi, repugnare; el quati scelusidolo-
re synodum non impedieris, sed modis omnibus inci- j) latriw, nolie acquiescere(1 Reg. xv). Data vi KaK
taveris. Non enim ruinam eorum cupimus, absil; sed Jiiuii, indicl. x.
illius stalum reformare provinciae, et quidquid inter LXXXIV.
eos et metropolitanum quaesliouis et cOntroversiac ADAQCILEIECS.
vertilur, canonice difflnire. Itaque indubitanter ve- (Aimo 877.)
niant, et tam sancto niimerosoque fratrum deesse Quw de eo sinislre ferebunlnr, in generali concilioca'-
Tiullomodo paliantur coltegio. Non enim, mihi crede, nonice terminunda significat.
in aUquo minorati, quod avertal Dominus, sed po- Ad AQCILEIEUS [f. Aquileiensera].
lius augmentali, Chrislo propilio, ad propria rever- Novimus veslram beatiludinem a nonnultis de qui-
tentur. Sin autem communi omnium decreto> cum busdam sinisterius diffamari, quod profecto in sy-
Ecclesiam non audisse claruerinl, erunt procul dubio nodali est convenlu [f. inlegrius] interius et perspi-
quemadmodtim sacrosanclum de hujuscemodi prae- «acius venlikindum, et secundum sui qualitateni^
cipil Evangeliniii. Hlud aulem ipse pro certo scilo regulari censura modis omnibus finiendum. Scd cre 1
•quianihil pro ullo morlatium imminui Ecclesiaetua; dimus, divina favente gratia, vos coram positos ila
tnqiiiiius; sed decus ct gcnium iuum vcluli specta- 4«sontcs mveniendos, ut veritas exagilata HOIItte
735 JOANNIS PAP^E VIII 73<5
vobis coeni, quod absil, sed unguenti cnmmoii ju- A Benedicli degentibus nunc et fiitttris temporibus.
cuitdum reddatodorem; nisi forle absenlia procurata Poslquam euim, auxiliante Chrisio, Ecclesieeccepit
vera quae dicunlur de vobis comprobet, et pcenam origo, semper impiorum flatibus agiialur. Sed quia
meiilo irroget: quae si adesset, magislra justitia noslris lemporibus alis imperialibus sustollitur, nos,
forsitan relulissel. Data xi Kalendas Junii, indi- in quanlum valemus, aposlolicis auctoritatibus con-
clione decima. firmare. debemus. Proihde jtixta pelilionem fili'
LXXXV. nostri praecellenlissimi imperatoris Caroli, privile-
ADGCA1FER1UM PRINCIPEM SALERNITANCM. ginm hiijusmodiauclorilalis nostraeeidem monasierio
vestris fuliirisqtie lemporibus indulgemus, concedi-
(Anno 877.)
miis atqtie confirmainus, ul sicul ipse gloriosissimus
JOANNES episcOpus GUAIFERIO principi Salerni- filius nosler, per deprecalionem Desiderii principis,
tano. cetlam quae vocalur Godith in pago Vallavensi, in
Quia Neapolitanorum dttcis Iegalos secundum loco qui dicilur Vattis Angusta, loco praedicto, necne
ipsius et vestra scripta prasslolati, ncc contemplati praescriptis sanctis, ciiin villis ac facullatibus seu
sumus, iterato excellenliac luae scrihere cogimur, ut slipendiis concessit, et praecepto suae auctoritalis
illum a perfidis separalum, piis sauctae mairis Ec- B r, roboravil fralrtira et filiorum no-
atque privilegio
clesiae gremiis reslituamus. In quo quia jam plttri- strorum illarum regionum confirmari
mum laborasti, induslriam tuam item ileinque lalio- fecit: ilaepiscoporum sicut in eadem charia nohililatis quam
rare fine tenus exhorlamur. Quod si iniqiiam colli- fecit
Desiderius, ei praeceplo filii nostri Caroli con-
gationem statim dirumpere pracparatur, cum hoc inconvulsa permaneant : ut nullus regum,
certissime scierimus, per iiosinelipsos ad Trajectum tinetur, nemo antistitum vel abbalum, seu quilibetquacunquc
properabimus, et hoc quod qtiaeritur et quodvejam
esl libenlissiine praeditus digiiitate, de his o,uae in hoc privilegio vel
proinissum elinm, amplius largie- in pracceptis ipsius filii nostri Caroli continenlur,
mur, claridri dunlaxat cerlitudine ac fidei vcritate exinde minuere vet attferre praesumat;
inler utramque partem composita; ubi quoque tuam quidquam sed cuncta quae praefalae ecclesiae Godilhi oblata
sanctissimiqiie Landiilfi antislitis, et pracdicti ducis,' sunt vel offerri contigerit, inconvulsa et illibata
nec non el Pulcharis gloriosi praefecturii adesseprae- Conslituimus alia auclorilate beati Pe-
sentinm cupimus. Etut agatur solerliam liiam sata- permaneanl. tri, ut ecclesia in valle praedicia conslrucla, et in
gere fiagitaimis. Quod si adeo idem dnx secundura lionore Salvatoris, ejusque Genitricis dicala, immu-
duriliam suam et cor impcenitens thesaurizat sibi nis habeatur ab omni dominatione
terrena, quia
iram in die irae (Rom. n), ut aut protelare aut pe- ^Q decernimus ut gloriosa mundi Regina, qux
nilus suaeipsitis et mtilloruin salutis causnin conlem- injustum cum Filio jiincta, exallaia est super choros angelo-
nere velit, el hoc ipsum sialim cognoscere cupimus:
nec nec divinum defieiet rum, hiunanis suhdatur polestalibus. Analhematiza-
quoniamnobis hmnanum,
et reddi-re mus, igitur, ttt nemo anlisliltim locum sibi vindicare
prorsus coiisilium auxiliinn; qiiodplane seu qualibet occasione absolulionis, alque
ei seciindum opus suum et secundiim friiclum adin- audeat, vel sacrae ordinalionis adire
ventionuin suartim loio corde desidcrant, in ad- excommunicaiionis,
praesumal, nisi ab abbate loci, vel a monachis ibi
:
venlu illius exstiltent quia et omnipolens Deus Deo servienlibus fuerit invilalus. Caelerum ab omni
blandus justis et terribilis apparebit injusiis. Vestra
saeculari peisona decernimus esse liberum et quie-
r
ilaque dileclissima cliaritas devotissimam se super tum , ut in praeceplis filii nostri Caroli conlinetur.
hoc nobis exhibeat, et qiiousque vires suppedilant,' Si
qttis aiitein lemerario ausu , magna parvaque
laborare non cesset, ut diini vestris hnrlatibus haec contra hoc nostrum decretum agere prae-
noslia postulatio ad effecluin vo- persona,
perveneril, dignas sumpserit, sciat se analheraalis vinculo esse inno-
bis gralias referamus, et apud sanctos apostolos in» et a regno Dei alienum, et cum impns aelerno
habeamus. Data 111 daium,
orationilius nostris niemnriam incendio conderanalum. Scriptum per manum Ana-
Kalendas Junii, indictione dccima. "] slasii nolarii regionarii el scriniarii sanctaeRomanae
LXXXVl. Ecclesiae, in mense Junio, indictione quinla [decima].
ADCAROLCM IMPERATOREM GEILONRM ABBATEM TOB.TC- Bene valete. In plumbo Joannit papm.
TIENSEM EJCSQCE MONACIIOS. LXXXVII.
(Anno877.) ADARCHIEPISCOPCM RAVENNATEM.
Celtw Godith, a Desiderio principe fundatw sua juraa (Anno «77.)
confirmat; quibus addit immunilatem ab omni "
anno Christi 877. Cerlttm prwscribit diem quo Ravennm cum omnibus
episcopatijurisdictione suis suffraganeis adfuturus sil; quod si quis pa-
JOANNES episcoptts, servus servorum Dei, spirituaU li rere contempserit, excommunicalionem illi mi-
nalur.
filio nostro glorioso CAROLO imperalori Augusto, acc
GEILONI inctyto abbati, dilectisque filiis in Trenor- r- JOANNES archiepiscopo Ravennali.
chio monasierib sancta: el intemeratae, semperque ie Uer quod pro dissolvendo foeuereolim a Neapoli-
Dei Mariae, pretioso s-
confes- lanis cum Saracenis inito Trajeclum fecimus nos a
virginis genitricis atque
sori Christi Filibertp largito, sub regula sancli ti praefinito dic synodi retardavit, sed quia auctore
757 EPISTOLiE ET DECRETA. 753
Deo, ipsodiscisso.quies aliqua reddita comprobalur, A i licitudine, praecipientc Domino, favere debemus,
ecce de ilinere scribimus nos certissime sexto de- praecipue taiiien devotioni tuae, dulcissima ac spiri-
cimo Kalendas Angustas Ravennaefuturos, ubi san- lualis filia nostra Angilberga, olim iinperairix Au-
ctitas lua per secum omnibus suffraganeis suis epi- gusta, quam merito honore aique reverentia sancta
scopis, quos ipsaconvocare debel, adesseduodeciino inater nostra Romana Ecclesia, ut dileclissimam et
KaiendarumAugustarum, omni remola excusatione, principalem prolem anipleclitur semper el lefovet.
procuret; ut communi traclalu comraunia Ecclesia- Quapropter monasleiium, et xeuodocliiiimquod ad
rum exorta zizania generaliler evellantur. Si quis honorem domiuicae resurrectiouis, et BB. aposto-
autem in hac parle collcgium veslrum putaverit de- lorum, el marlyrtim Barlholomaei,Sixti, et Fabiani
clinandum, coiiimunionis nostrae a se noverit con- prudenli provisione a fundainenlis ntiper Placentiae
soruiini roodis omnibus adimendura : nobis procul1 aetlificarevoluisii, laudabili compleclimur desiderio,
dubio, secundum Aposlolum (11'Cor. x), in promptui paternoque affcclu... Aposiolica illud auctorilate
habentibus ulcisci omnem inobedienliam. Dataut su- ralum ac slabililum perennilcr insiiluenies, el ut ab
pra, indictione x. omni impulsione, alque inquietudine qiioriiinlibet
LXXXVIII. infeslanliumbentissimi Pelri luilione iliacsumsemper
ADEDMDEM. j) el inconcussum, Dominoprolegeiite, permnuenl; hoc
(Anno 877.) eliam omiiiniodo providenius et stabiliter decerni-
Scribit se jussisse ut omnes Ilalim episcopi,et prwci- mus ut universa quae ibidein in rebus mobilibus et
pue Venetiurum, ad tynodum Ravennm celebran- immobilibus, inliis forisqne in familiis utriusque
dam accedant. sexus, cunctoque ornaiu ecclesiastico, alque omni
JOANNI a archiepiscopo Ravennati. suppelleciili semel Dominoa vobis dislribulae sunt,
Scire volumus gloriam tuam pro mtiltis necessita- ftituris teniporibus inconvulsa in eodcm sacralo loco
tibus sauclae Dei Ecclesiae, sicut jam te non lalere: persislanl ouinium penilus diminulioiies vcl inva-
credendum est, undecimo Kalendas Augustas isliusi sione sopita; in eis eiiam familiis, quas ob re-
deeimaeindictionis, Ravennae, gratia sancli Spirilus3 demplionein, animaevestrae prudenli respeclu liber-
sniTraganie, synodum nos cum conlrairibus et co- tate douastis, veliu reliquumdonaverilis, similimodo
episcopis noslris insliluisse fore modis omuibus cele- nos vobis faveinus, aspiramus, et aposlolicum prae-
brandam. Ad quam sicut nos, mullis utililalibus3 bemtis assensuin, qnalenus et illi secura liberlale
oraissis, nec laborcm quidein ilineris, nec intempe- potiti, et gralia Dei duce scmpilerne suscipiant
rantiam aeris recusantes, occurremus [edit. Rom.,, gaudia vilae. Consecialioneni pono abbalissaeloci
occurrimus]; ita onines hinc et inde volunnis anli- G ipsius, iH filia devola pelisli. Mediolanensium ar-
sliles adveuire, ut quidquid in sancta Dei Ecclesia' chiepiscopo coucediiuus, vel Aquileiensi qui secuu-
perperam per zizanioruin salores crevisse dignosce- dum vocem Evangelii per ostiuin, et canonice in-
tur, hocconimunilraclalu periiostrum communestu- gressus fueril, cuiqtie etiam relormandae pacis
dium radicitus exslirpetur. ldcirco tuaui nobilitaiemi sludium delegamtis cum moderamine disciplinae,si,
ignorare non patimur quod episcoposVenetiaium ett quod absit, huinano niore oborlura fueril ibidem
eleclos vocalosque episcopos vacantium sedium adI diseoriiiaemaluin. Etsi aliqua pro lempore necessi-'
eamdem synodum, sicul jam eos vocavimus, occurrii tale malignaiilium gravedo inipulerit, licenler lioc
et ileralo decreverimus, ut inter reverendum quo- - ad sedem apostolicam referre mandamus, ut quod
que melropolilanum vesirum el vos omnis aliercalio> reclius, et praeslanlius fuerit judicii sui libramine
discutiatur, examinelur, et coram sancla synodo ca- diffiniat, sopiatque opprimere suprafalum venera-
nonice lerminetur. Alioquin lam a nobis quama san- bilem locum. Inter haec Paulo venerabili episcopo,
ctasynodo, si inobedienlesjam lolies per epislolam II qui ejusdem urbis placentiiiae pr.esulatum gerit,
vocati exstiterinl, tanquan» contemplores syuodicam n praebenteconsensuin, ut clerici cu,uscunque ordinis
sententiam incurrere merebuntur : quia cum sil il- ad nuroerum duodecim in eodem saucto loco jugiter
UncRavennam brevior via, de labore ilineris excu-" D deserviant, missarum solemnia celebrantes, servalo
sationem habere non poterunt. Data xiv Kalendas s duntaxat in eos episcopi proprii regulari icspectu,
Augusii, indiclione decima. vocatione scilicet synodica et ordinalione consecra-
LXXXIX. tionis, ita tamen, ul in diclo ccenobioet xenodochio
PBJVILEGIGM MONASTERIO ET XENODOCHIO PLACENTINO 0 rebusque ipsorum iiullum se noveril a modo et
CONLESSCM. deinceps jus poteslatis habere; neque eliam ad
(Anno 877.) missas celebrandas juxla Pairum institiita, nici
[Apud Campi, deW Hisl. eccl. di Piacenza, p. 463.]1 invilatus, advenial. Decimus vero juris veslri, quas
JOANMES episcopus, servus servorum Dei, ANGIL- propter Dei aniorem vestrorumque bonorum recor-
BERG<E dilectae filiaeimperalricis Auguslae, el per tee dalionem devole atque libenter jam diclus cpiscopus
tuo vcnerabili monaslerio Placenlise noviier con- supralaxalo venernbiti loco largitus esl volumus ut
Stniclo in perpetuum. absiiuerefragralione tam ipsius quani el successorum
Omnibus quidem justa petenlibus apostolica sol- ejus, velul ipsa instiluisli sacro xenodochio pei-pe-
a Forte, Joannet Urso Yenetiunim duci, ut siguifical vox illa gloriam luam, quam el in epistola. HA:;D.
 759 JOANMS PAPi-E VIII TiO
tualiter habeantur. Insupcr slaluiiniis voliis,et aucto- A4 lem cl nd profcclum honoris sanctae luae periinero
ritate apostolica slabilimus, nt juxtn quod noslri nosciinlur Ecclesiae, cui ex divina largitale prsecs.sc
praecessores suis libi privilegiis concessisse ei roho- diguosceris, eniicleanter perficere sludeamus, incli-
rasse videntur, univcrsa quae olim divae meinori* nati precibus luis per hoc noslrum apostolicacau-
Ludovicus serenissimus iinperator et vir liius per cloriialis privilegium confirmamus tibi successori-
suam munificentiam augtislalibus apicihus libi dnm btis>|ue tuis omnia privilegia lam sacrorum pontili-
adviveret, contulissc probatur, scu eliam eten quae cum qiiam gloriosorum Auguslorum praecepta, quaa
ipsa post modum iniperialibus largitionibus, vel etiam pro honore sanclae luae Ecclesiae,et reruni oimiinm
quibuslibet justis ncquisitionibus, emptionibus vel mobilium et immobilium slabililale collala sunt;
comroulnlionibus in proprios, sive jnm dicii monn- nec non et apostolica censura slamimus ut secundum
sterii lui ustis acquisisli, seu in posterum acquisilura sacros cnnones, Spirilu Dei conditos, clerici vcl
es; simulque et ca qttae ad siipplemenium cjusdein snnctinioninles, aut viduae sub tua tuaeqoe Ecciesiae
sacrali loci, et tam rcguin quam aliorum qiiorum- curu et solliciludine slare debcant, niilbisqne lani
llbet fidelium donalione vel liberalilale, nunc, vel sacri ordinis praedilus honore quam etiam saecula-:
rium minisier dignitatum, quocunque modo eos
poslhac addila ftiisse comprobanlur : eodem tenore
et ordinc quo tibi vel luo praenomiiialo coenobioJ) l easque ad publicum perlrahere judicium, aul ob hoc
advcneriint, illibnta et inviolala alqtie inconeussa resillorumiilarumque in bannum ponere praesumant;
permaneant et secundum luae ordinalioiiis slaiuta sed aequojudicio specia|iqiiepraesen|ia tua successo*
persistnnt. Et si qnis, quod non optamus, contra hacc rumque tuorum de qiiibiiscunque causis vel negotiis
slaiuia in Dei oinnipolentis oblnta vcl concessa quae seciindum lemporis qualilatein acciderint, ju-
servilium agere tentaveril, vel qtiippinm horiim sliiiam judiciumque facinnt. Sancimns etiam ut
infringere temerario nusu voluerit, excommunica- monasteria quaeintra tuaedicecesis fines consislunt,
tioni submissus omiii ecctesiaslico consoriio carcal, sub tuo et eoruni qui tihi successerint jure canonlco
et nisi se continuo a lali nequitia corrigal, et resi- permaiieant in perpetuum videlicel, et consecrai.ione
piscat, sancti Petri nostrique apostolatus auclori- abbatum vei abbalissarum, et in eoruin earumque
tate analhemalis vinculo innodalus reus in fiiluro criminum discussione; ila sane nt nulli in eisdem
judicio permaneal, et pro excessu suaetantae trans- venerabilibus locis, quoties opportunum fuerit, sine
gressionis cum Juda traditore infrunilus, alque re- tua tuoriimqiie successorum providentia atque cou-
bellis sancli spirilus sentcnlia, qui sempcr ficfum et sensu fial electio, sicul car.ouica jubet anelorilas,
mendacem effugit, noverit se habilurum portionem salvo scilicet in omnibns sedis aposlolicaepririlegio
in gehenna ignis aeterni. Scriplum permanum Leonis C speciali; hariimque tenore praecipientes ulmonaste-
nolarii regionarii, et scriniarii sauclac Romanae rium S. Donati, fundatum a Luitprando episcopo
Ecclesiae,in mense Auguslo, indiciioue decima. Bene decessore tuo, in loco qui dicitur Scogialo, cutn
valete. Kalendis Augusli per manum Joannis episcopi, omnibus rebus mobilibus et immobilibus secunduin
missi et apocrisiarii sauctae sedis aposlolicae, im- testamenti sui seriem coliatis, et aliud monasierium
peranle domno nostro Carolo, a Deo coronalo, S. Mariaeposilum in Cariata, quaejuri Ecclesiaeluae
magno imperatore secundo, et post consulaium ejus procul dubio et perlinerc videnlur, te successoresque
anno secundo, indictione x. tuos perpetuis lemppribus jiirisdiclionem lenerp
XC. habereque decernimiis, ct quamvis in alienis paro-
ADTICINENSEM EPISCOPCM. chiis consislnnt, apostolica jubemus auctoritale in
(Anno 877.) omnibtis quae ibiagemla veloidinandaerunt, liberam
Arcniepitcopaliamsignia utenda concedil cum facttl- sine alicujus contradictione habeas potestatem; pre-
late vocandi ad snam synodum archiepiscopos sbyteros vero ct nionacbos praedictorum omnium
Ravennatensemet Mediolanensem. cceiiobiorinnad luum canonicum, prout ecclesiastica
JOANNES episeopus, servus servorum Dei, reveren- ,.. . necessitas exegerit, sincalicujus contradictione sla-
dissimo JOANNI S. Ticinensis Ecclesiae,etc, inper- tuimus venire concilium. Quod si aliqua iri eisdem
petiiuin. roonasteriis pra:cepla, qttac canonicis in aliquo regti-
Supernae miseralionis ad lioc regiminis curam lisobyiare videntnr, fuerint repcrtn, major hoc cano-
suseepimns, et aposlolicae miseralionis sollicitudi- pice factum » ab illishabere aticloriiatem deccrnimus.
nem gerimus, ut jusle precantiiim votis libenti animo Ita etiam de ccemeleriis quae intra vel extra civila-
habeamus, et librainine aequitatiscunclis in necessi lem Ticinensein cousislunt, praecipimiistit sub tuaa
tatibu-r positis subvenire debcamus. Nain suinmae Ecclesiaecura et polestale antistitis, absque aficujus
sedisgerentesaucloritatem, de venerabiliumlocorum conlroversia permaneant. Sancitmisetiam apostolica
slabilitate, quantum ex divino adjutorio possibililas auctorilate largiendo tibi luisque successoribns cru-
dalur, satagere debemus; hoc namque studio el divi- cem habere quocunquc volueris ferre, pallium quor
pa ptacatur clemenlin, ct laus atque ulilitas Chrisli que simililer concedimus, nec non nlbum equiim
Ecclesiac procuralur. Igitur poslulante a nobis tua coopertum cquitnre in rnmis pnlmarum, et secundn
reverentia, quanlumea quacad stabiUlalis integrita- ferin post Pascha. Sancimus cliam ul scciindiiiii
« Locus corruplus.
 7U EPISTOLJE ET DECRETA. 74«
tenorem" capitult dtlfcimi, quod synodali decreio) A Leonis scriniarii S. R. E. in mensc Seplembris.
RavenriaeSfaltiimus per iiidictionem decimam, nnlltiss Bene valelc. Daltim est hoc nono Kal. Seplenibris,
unquam, cujusque dignitatis aut polentiae, boiiio,, per maniim Leonis episcopi missi et apocrisiarii S.
quasi sub oblenlu hospitalitalis, in luo venerabilii sedis apnslolicae,imperanle domno Carolo coronato
cpiscopio, aut in domibus sacerdolum tuorum, ell maguo imperatore. El ut certius appareat hoc no-
omniuin clericorum sine lua tuorumque succcsso- slrum privilegium,el inconcusstim permanent,sigillo
rum voluntale applicare praesumal.-His ila praclibalis
s nostro jussimus insigniri. Anno 11. Posl coiisiilatum
decernimus ut si humana contradictione luae sediss ejus nnno u, iiulicl. xi.
episcopus ex hoc mundo migraverit, de proprio clero> Znchnrias humitis episcopus snnclaeEcelesiaeAna-
quem idoneum prae caeteris clerus el populus repc- gniensis in hoc privilegio consensi ct scripsi.
rerit, poteslatem habeat secundum slatula venera- Pelrns episcopus Forosemproniensis Ecclesiae in
bilium Palrura, el ltomanae sedis antislilum, nullai hoc privilegio consensi et scripsi.
seculari conlradicente poteulia, eligendi episcopum. Laurenlius humilis episcopus Campaniae Ecclesiaa
Quod si fortasse in eadem plebe, quod miiiime cre- consensi cl scripsi.
dimus, tantae scdis honore dignus reperlus non fue- Leo hiimilis scriniarius et notarius S. R. E. et
rit, tunc si alter de attera Ecclesia canonice provi-- H cum jussione reverenriissiini D, Joannis pap;e scripsi,
dendus est, consensii tameu et voluntale ipsius ple- el aliis roboraiidnin protuli, el cst sigilhituin sigillo
bis nonnisi antea eleclus ordinetur anlistes. Alque; ptumbeo magno impresso, habenle iniaginem sanclis-
in his partibus mala moleslaque consuetudine a qui- sitni olim papae Joannis, cum iilteris ir.frnscriplis
busdam sacras leges ignoranlibus clericalis ordinis; similibus, videlicet : Jonnnes pnpn.
viros sub jugo servitutis post consecrationem teneri, XCI.
famulosque velle vocari audivimus, quod dici nefas> ADLAMDERTUM GLORIOSCM C0M1TEM.
est. Volumus alque expresse jubemus ul sicul is qui[
(Anno 877.)
nullius unquam condilionis fuit, ila etinm et illc cui
Significat Romanortim procerum obsides dari non
adhoc oflicium suscipiendum niorum digniias suffra- posse; monet ne ad li rbem vcniat, quia ipse eum
gaverit, nullius viri vinculo poslmodum lenealur excipere non poiesl.
aslrictus. Quia humana legenon debet arclari, qiiem JOANNES episcopus LAMBERTO glorioso comiti.
divina gralia ad tanlam sacri ordinis dignitalem Remeanlibus nobis, Deo praeduce, Romam, convo-
provebere dignita est. Praecipimus etiam ul in om- cavimus totam Ecclesiam, et illud qnoJ nohis deob-
nibus mobilibus et immobilibus, rebusque sanctae sidibus llomanorum procerum dandis edixeras, in
tuae Ecclesiae perlinentibus, hominibus quoque C ( eonventu fidelium saoelae Dei Ecclesiae necessario
ulriusque sexus, tam liberis quam servis, nullam a contulimus : sed. heu ! quid dicam? cum taiifum to-
quoquam conlrarietatem aut fortiam nullam vio- tameanidem Eeclesiam contra nos incitaverimus, ac
lenliam aut invasionem absque legali calculo aliqui- si pro melle eam felle potasse videremur. Romano-
bus fieri. Confirmamus etiam sanclae Ecclesiae luae rum fitios sub isto ccelo non legilur fuisse obsides
xenodochiura fundalum intra Ticinensem civitalem dalos, qtianto miims istorum qui fidelitatem augu-
juxta ecclesiam S. Mariaequae dicitur Minor, quod slnlem el menlc cuslodiunt et opere, Deo juvnnle,
filius nosler dominus Carolus imperator Auguslus perficiunt? Praecipue cum nos miseremur [f. dubi-
eidem Ecclesiae, a qua injuste subtracltim iiierat lemtis] si hoc ex attguslali jussn processeril, et ipstim
legaliler per praecepti sui paginam restituere cura- iiuperatorem non credamus suum nos velle secretum
vit, ut sibi jure ac ditione lua luorumque successo- laltiisse. Tale qiiippe consilium non alius adinvenil,
rum sine aliqua refragalione perpetualiler maneat; nisi ille qui hanc terram conlurbare moiilur, et
immunitalcm eliam ipsius ecclesiaesecundum iinpe- ineffabile damnum populo Dei generare versutis
rialia praecepta statuimus, et hoc noslro aposlolico fraiulibus machinalur; qui pacem et quietem odia
privilegio inconcussaro stabilemque manercjubemus. habet, el disseiisionibus utiqiie gaudet. Quamvis
Si quis autem temerario ausu conlra lmjus nostrae D ^ anlea Romani ovilis senatus mortem eligant, quan»
apostolicaepraeceplionis seriem pie a nobis el cano- hane inaiidilam cl pcssimam rem fieri quocunqup
nice promulgatain venire agereque teniaverit, et modo consenliant. Quapropter, quia Qinninoest iin-
omnia quaesuperius slaluta sunl, luac sunctae eccle- possibile, el lale quid omiiis inclylus audiens in ma-
siae line tenus non observaverit, sciat se domini ximam suspicionem prorupit, atque simpliciier non
nostri aposlolorum principis Petri anaiheiualis fuisse diclum modis omnibus aeslimavit: mandamus
vinculo innodalum, et cum diabolo et cjiis alrocissi- dilectioni tuae, quam absenlein sicut praesentem nm-
mis pompis, atque cum Juda traditore Domini Dei pleclimur, ut huc nullo modo fatigeris, quia modo
et Salvatoris nostri Jesu Chrisli, selernoincendio l.e nullatenus recipere possumus, nec tectum aliquid
concremandum; et qui pro intuitti cuslos, obeJiens nunc agendum fore necesse pulamus. Cum autem,
atque observalor hujus nostraesaluliferae praeceptio- Deo juvante, ad unam concordiam et unam quielem
nisexstileril.benediclionis graiiam et coeleslis retri-: reipublicae causa redierit, ellitis fignienla, quae tan-
bulionis aelerna gaudia a justo judice Domino Deo quam telas aranearum putamus conlra Augustalem
noslro consequi merealtir. Scriptum per manum majeslalem oborta, sopita exstiterint, nos et nobiU"
745 J0ANNIS PAPJE VIII 7ii.
laiem tuam reciplemus, et ea quae ad eommunem A XCMI-#:.,
AD CAROLOMANNCM RE«>pKi.,«. " •""*-:
^ftv
utililalemperlinerecognoverimus, lectim etlractare, (Anno
et ntpotecum lantae prudentiae viro peragere summa Dotel de Caroli imperatoris877.) obilu , horlatur ut pro-
dilectione ciirabiinus. Anlea anlem nullo modo te missa pro Romanw Ecclesiw digniiate impleat : le-
venire oportet, quia nullo modo te, sicul diximus, galos se missurum pollicetur : ejus precibus Tlteot-
maro archiepiscopopallium miilit; quem aposlolicw
recipere, fili charissime, posstimus. Data xn Kalen- sedis redilus, quos apud Bajoariam habet, Romatn
das Novembris, indictione xi. annuatim trunsinillere jubel.
XCII. CAROLOMANNO.
ADWIDONEM EPISCOPCM IKIVENSEM.
Apicibus igitur, gloriose fili, vestrae dilectionis
(Anno 877.) susecplis cum parte gratnlationis, vestra incoluini-
Causam Leonlardi cuptsdarn, qni homicidium cum tate prosperitatisque successu ; Caroli imperatoris
aliis commiserat, ei delegat; hortatur, ut qiioniam
morte audita, nimio Iristiliae fateor moerore ex
gravissimam illi anlea pmnilenliam constitueral,
modo levioremconsliluat. lalere sumus allrili sed stibito utidnm mentis nostrae
WIDONI episcopo lnivensi. cogilalione ad diviuum judicium aliquatenus sustol-
Leoniarrius quiilam luae dineceseoshomo, singul- lenles, in illtid Apostoli obstupefacli cogiinur voce
libus el geniitu trilus sanclam sedem apostolicam "erunipere, dicentes : 0 profundum divitiarum ta-
et nosiiam htimililalem adiii, referens se priino pientiw el scienlim Dei! quam tnscrulabitia sunt judi-
quidem bomicidii incidisse reatum, et a sanclilate cia ejus, el mvesligabilesviw ejus! Quis enim cogno-
tna poeniteniiam nccepisse, quam et peregerit; et ea rit sensum Domini ? aul quis consiliarius ejus fuit ?
peracta, miserationem el reeoncilialionem ecclesia- (Rom. xi.) Quod idcirco dicimus quaieniis seditla
sticnm luojudicio promeruerit. Post vero cimi aliis cordis meditatio humanae fragililatis in hoc niari
suis concivihus qnosdam prieriones pnblica sauclione magno cursum vit;e inslahilis iniueii non riesinat,
jussus sil iitsequi, ttl si eos cnpere polnissent, modis atqne ad ea gauriia quae sunt fixa et immobilia,
omnibtts inlerimere non adiuiltcreut. Conlrn quosisie nostra actio, gralia Christi riuce, anhelare cnntenta
cimi aliis proficiscens, asserii quod uiioex illis capio, bonis operihus nunquam desislal. De causa sane
oculos coinpridiensores ejus eriierini, ac per hoc ipse vestri ad nos adventus, vestraqne siihlimissiiua pro-
praedo nefaudus vitam finierit. Hoc itaque faclo, inissione, Romanae Ecclesiae supia omnes qui fue-
pracfalus Leonlnrdtis pcenilentinm suscepturiis, ad rtint ante vos, ejusdem exaltatione, cum hoc opere
tuam praesenliam veniens, 'hiijuscemodi dixil se compleeritis, aderil ille veslri relributor, qui per
fuisse tuo jitdicio judicaluin : sanclnni videlicet conlroversiam juramenti confirnii.ns modulos hu-
communionem nisi nd exitum vitae non percepm- manaelociitionis, ait : Vivo ego, dicit Dominus, quia
rum; cames el viimm, exceptis diebns Doniinicis et glori/icuntes me glorificabo(J Reg. n). Dum a collo-
sanctorum festivitalibtis, non sumpturum; comamnon quio, ut dicitis, fiatntin vestrorum fueiilis reversi,
rasurum, uxoreni non accepliirum; cumhominibiis lcgalos ex latere nostro ad vos solemniter dirigemus,
non coiiversaiurum ; in cinere et cilicio geiniluruin ; cunique pagina cnpitulariler contineiile ea quae vos
Servis rebusque suis non dominattirum ; scniorem matri vestraeRomanacEcelesiaevesiroque protectori
beneficium non habiturum, et aliis"his similibus bcato Petroapostolo perpelualiler debetis eoncedere.
forte fruendis non fruiturum. Quae omnia auilientes, Quibus peractis, demiun rursus orriinabililer et ho-
el inlimo corde pensantes, inveniiuus aliquid gravius norifice mitlemus, qui vos cum tota decentia, ul-
te qtiam expediit, si iia esl, jiiilicasse. Hujus rei pole lai.lum regem ad limina apostotorum ductare
gralia omne htijus judicium tibi dimiliiiniis, el ut studennl, unaqtie convenientes de siatu reipuhlicac
nostrn super hoc vice nd mitiorem in eo proferandam loliusque Cbrislinni populi salvatione salubriter
senteuliani perfruaris, moilis omnibus exhortamur : traclare , Deo opiliilanle, ac ordinare valeamus.
quatenus pro amore aposlolorum et nostro, el labo- lnterqu;», quaeso,lili ebarissime,quoquefed/«. Rom.,
rem itineris, et tacrymabilem praedicli latoris in- n quolquot]infidelesiiostiosuostraequevitaeinsidianles,
lentionem, vel pcenitenliae amariiudinein omiiino quoquoniodo vel significatione polerilis cognoscere,
considerans, mitius cum eo agere non detrectes, et nullum apud vos veslrosque fideles vnleant aliqua-
eo quod ad sanclos aposlolos fecit confiigium in his tenus locum vel adilum invenire, ne immunda
quae oporluerit, neforte, in desperationem tabatur, eorutii praesenlia aliqna consorlii macula regium
misererl iltius nunquam omittas; quia Dominus, culinen conlagiet. Pallium vero, vestra petnione
sicut per prbphelain loquitur, misericordiam vult, inclinali, Theotmaro archiepiscopo consuetudina-
et non sacrificium (Ose. vi). Ideoque monemus, liler dirigenles, optamus ut hoc decore interitts
rogamus ut misericordiam ei impendas, quatenus fulgeat in oculis intertii. judicis, quo nilet exterius
de impensione misericordiae audientes, sanctilali humanis obttitibus, cuique, quacso, coramitlite ea
tuae multimodas gratias referamus. Optamus sancti- quae apud Bagoariam bealus Petrus apostolus habel,
tatem tuam in Christo bene vatere. Data 111Kal. uli nobis annualiter reditus ejus Romam transmil-
Novembris, indictione xi. tat. Data mense Nbvembri, indiclione xv.
«CarolomannusfttitLudoviciGermaniaeregis filitis, fra scribuntur cpistolae, et de quo Adoin fine Chroni-
ac LudoviciPii imperaloris ncpos, ad quem aliquot in- lib. n, Chron. cortim, Aimoinus, lib. v, c. 28, Regino,
745 EPISTOL^E ET DECRETA. 746
|XC1V. A domo Domini et zeto illius accensns , non solum
kl»:0fjjpiKilBU ARCniEPISCOPCM JCVANNEXSEM. regi, sed omnibus in ea perversc aliquid agere volen-
(Anno 877.) libus, strenue resistere non practerniiltas, honori-
Pallium ei concedit: mundal ut reditus quos Romana ficnns ministerium luum , quandiu divina sineris
Ecclesia apud Bagoartam habci, Romam mitlat. voluntate sumrao sacerdolio fungi, populuroque Do-
TUEOTMARO archiepiscopo Juvauensi. inini libi commissum sanclae doelrinae. pabulo pa-
Idcirco tuam fraternitatem tanto pallii decore: scere, sacerdotes scilicet et ecclesiaslicos viros ac
studuiuitis decorare, ut, Christo opitulante, et anle feroinas, nec non viduas et sanctimoniales, juxta
Dei oculos bonis et sanctis actibus polleas, et sanctae ordinem suum pio viribus regere tuerique, ut pastor
Romanae Ecclesiae, a qua polus praeclari poculi su- idoneus coram Domino appareas prompta mente
mis, devolus semper fidelis existas, ejus in fulurum procurcs : quoniam nos aposlolicae sedis apicibus
effeclus particeps, cujus locata perpetualiter funda- admonere exhortarique curavimus regem vestrum,
mentis consistit, et apud Carolomannum regem di- ut tibi pro Jesu Christi Domini nostri amore in om-
lectum filium nostrum quotidianus inlerventor pro nibus quaesanclacEcclesiae tibi commissceulilia sunt
Romana Ecclesia horlamur existas. Inter haec ea,. obediens et adjutor devolus, sicut antecessores suos
quae beatus Petrus apostolus apud Rajoariorum ter- B ] piissimos reges Anglorum, narrante historia, fuisse
ram jure proprietalis possidet, tuae industriae saga- recolimus, existere non praeterraittat; si et regnum
citatique commitlirous, qualenus arnodo et dcinceps sibi teraporaliter concessum voluerit retinere secu-
annuos eorum reditus Romam sine mora transmit- rum, et vitam postmodura regni percipere sempi-
tas. Dala mense Novembri, indiclione xi. terni. His autem quos asseris uxores proprias con-
XCV. tra praeceplum Domini relinquere, praecipimusneque
ABEDEREDUM ARCIIIEPISCOPUM ANGLORCM. virum ab uxore neque uxorem a viro, nisi causa for-
(Anno 877.) nicationis discedere : quod si ob hoc discesserit,
Laudat ejut pium erga sedem aposlolicam animum, manere innuptum vel innuptam, aut sibi muluo re-
dolet de adversit: monet ut pro Eccletia forliter te conciliari, quoniam dicente Domino : quod Deut
gerat; ottendit uxores nonesse dimiltendas; nuntiat conjunxit, homo non teparet (Matth. xix); et ideo
te ad regem scripsitse, ut debito eum honore prose-
qualur; demum ejus Ecclesiw privilegia conflrmat. cum priorem legitimo sibi matrimonio junctara quis-
Reverendissimo et sanctissimo confratri nostro quam deserere ncqueat nulla ralione illi prorsus
EDEREDO conceditur aliam, vivenle priore, conducere; quod si
archiepiscopo gentis Anglorum.
Vestris relectis apicibus, quanta verae dilectionis . feceril, et non emendare sub satisfaclionc studuerit,
C
et sinceritatis fides, qua Christum Deum veslrum ab Ecclesia?consorlio maneat separatus. Sed neque
de propria cognalione secundum sancli praecessoris
proximumque diligitis, in vobis consistat et pia
devotione circa sedem aposlolicam ferveat, evidenti nostri Gregorii doctoris genlis vestrae decretale sta-
duntaxat intellectu perspicimus; cuin more anteces- tutum (tib. XXII,epist. 31) cuiquam ducere permil-
Korum vestrorum, et causas vestrae Ecclesiaeneces- tas. Nos namque sedis tuae privilegium, quam vice
sarias nostro praesulatui, quasi suo doctori referre, beati Augustini a sancto Gregorio pro multorum
et a sede npostolica super quibusdam suis quas pa- salule et conversione illuc directi regis, illibatum
titur adversilatibus consultum, et auctoritatis mu- tibi volumus procul dubio conservare, et ut ab om-
nimen accipere quaesistis; in qua Deus omnipotens nibus ordinibus, tam ecclesiasticis quam saeculari-
totius Ecclesiae posuit fundamentum. Et quia dura bus, custodiatur in perpetuum , secundum ipsius
nostri Gregorii [forte deest sta-
quaedam in praesentis saeculi vita, quae vere tentalio sancti praecessoris
est super terram, posili quotidie sustinetis, non so- tutum, aut quid simile] cujus sapienliae radius Eccle-
lum flemus nostra, quae similiter patimur, sed con- siam Chrisli per orbem diffusam irradiat, sancimus
dolemus et vobis, talia, proh dolor! patienlibus, atque prsecipimus. Et quidquid adversi a quocunque
quoniam omni jam mundo in maligno posito, multis ," homine de parle tua nobis fuerit relalurn, anle ve-
ubique adversariis adversus Christi famulos exislen- ram cognitionem nullatenus credimus; quin potius
tibus, quanlo majores, et supra modum crebriores etiam regero-vestrum admonuimus, ut dignum Iio-
lentaUones quolidie imminuerint circa nos , tanlo norem tibi pro amore Jesu Chfisli Domini nostri
Chrisli freti solalio valenliores esse debemus; nostra impendat, et omnia privilegii tui jura perpetua sla-
sacra narranle serie : Beatus vir qui suffert tentatio- bililate et conservare ac indiminuta custodire pro-
nem, quoniam cum probalus fuerit, accipiet coronam curct, si graliam et benediclionem sedis apostolicae,
vilw, quam promisit Deus diligentibus se; ipseque sicut antecessores ejus bene faciendo habere me-
Deus benedictutin swcula, qui non patietur nos len- ruerunt, pari modo volueril iste habere. Dala ut
tari supra id quod possumus (Jac. i), dicente Apo- supra.
stolo: ted faciet cum tentalione proventum, ut posti- XCVI.
mut tuttinere (I Cor. x). Nos tamen pro instanlis
ADATHANASIUM EPISCOPUM NEAPOLITANOM.
temporis necessitate hortamur et monemus frater-
nitalem veslram ut, omni saeculi timorc postposilo, (Anno 877.)
sicul idoneus Dei minister opponas tc murum proi Commenddlzelum fidei qitem oslendcral adversus Ser*
PATttOL. CXXVI. 24
 JOANNIS PAPiE VIII 718
Ecclesiw Dei hostem : hortatur ut in dies. * A et salvatorem mundi atque erga Ecclesiam Cbrisli
'tjpro tecclesim»iWcommissmdefensionelabo- ferveatis, lucc clarius ccce
iPetrum diaconum'ei commendat. cognosjcimus,_camtantai
everendissimoct snnclissiriioATIIANASIO a impietatis virum, perdilionis sciticel filniiTi^i to-
episcopo
«JnSlaeEccTesiaeNeapoIitanae dilect.ocoTifralrinostro. tius iniquitalis vas vobis inique dominantem Ser-
Trinuiflefasgfatiarum acliones veSlfa?Deo dilectae ^ gium neinpe magistrum mililum, secundum videlicet
Holofernem , zelo
agimus almilali, dignisque aposlolico vos ore laudi- membrum fetidum repleti divino, abjicere ac vehit
caeleris riierito a corpore Chrisli absciderc, pro-
busprae cbtlaudalfniis, qiioniam se-
ciindiiiri bbihirii vocem dicehtis: Si 'bcuTniittus, velt culque abjicere studuistis^secundum Domini pracce-
mattus tud scahdatizai tc, erue eam, et projice a ie. ptut» dioentis : Si aculus luus, vel nutnut tua scan-
daiizat tei; erue eam, et projiee ate (Matlli.\); et
(Maiih. v), fratrem tuiini erga Ecclesiam Dei ?mp1e illo abjeeto, paslorem el episcopum animarum
agentem «, et circa Doniinurtinon recto itinere gra-"m quia Athanasium vidolicet, dilectum confra-
dientem, velut seciinduhi fiblofernem, sancta Christi vestrarum, trem et unanimem fllium noslruin habere judiccm
Dei noslri ausu temerario iiirpugnanietri; et haere-
.
dilalcm patriarri more sacritegd pbrsequertterri,tanti elegistis, innumeras vcslrae dilecisc prudenliac ct
honoris regimine iridignumjuriicaris, nltidriis trlvinae•*» unanimitati gralias agimus quoniam, sicut Dei mi-
j nistri, iram Doniini exerciluuin, quac
^
perciitere iacnlo sliidtiisli : riec peperclsii cafrii tuae imminebat jaro meritis
illius, in eo ulcisci procurnslis, qui ni-
propter Dbniinumdicentem : Qui diiigei paWem,aiti't' miruro multa et inatiriiia mala plus quam omnes
tnairem, aut fralrem plusquain me, noriesime ctignttS
ifi nimirum vos Deb bmriiadi- patres suos in civitate Neapolilana cl in finibus
(Matlh. x); qub per
, nostris nequilor facere non dubilavil, cum innumc-
gnos fore cbgfioscirhiis,quia meralirum corporis tuli ram hominum
nmV.ocbnfagid fetens libenter abscidefe proculqiie"' mullltudinem, infantinn cl mulieriim
. catervam gladio, (aine alqiie captiyilatc crtuleliter
ab.icefe tSaiiCtitastua fideti devotlorie Curavit : ei,. His igitur nostris a'pbs(6Iicis lilteris
qiiia huncusqrie viris sSeciilaribussecunduin Se, et> peremisset.
nori seciindiimDeum in tirtveNeapoiitaniipMricinah- nobilitatein Yestram , fttioti roei , moneraus atque
lituts, fiinlta sfcandata" ei. perturbaliones mullas1,lio- hortamur tit prasfaiinn Aifiaiiasitini cfniffattrenino-
micidia el bculorum eruliories intfa eant vel foris Strrimvonerabilem bpiscoimmvestruihj stcnl divina
, dignum Deo de iiis judicahtey fnspiratibne dStili Ititd retlbris hrffecrSelegristfs,
peragerifibus juste fideli riiente ac (ievbtioriecuiri bnihi libri'6ilehabere
pcracturn cst ut iniqua jahi cessarci doniinaliby
fihem iiaberet peccalum et cOrtsurgeretvir de domo', stiiileatis : quoiiiiifii rfos biun iUd ili bmni veslro
in bfniitvMrfi ulilitate prbiiipt?cxislimtis^
Domini, qui timorem Dei prae bculis habens regat "( arijutorio,voto vbs
parique aiijiivar'!: desideiamos ; lantiim
populum Christi iit oroni juslitia et sanctitate, in slalc
omriiverilate et mansuetUiline,ut pastor idorieus, et virilitcr cbedleiites illi in brhriibus, ttdul filii
nori veiut merceriarius deserdt et disperdat: et Meb'. cbaiissinii. Pofrb quia jam ,1 siliiS offutllrtfS tlatis
ea quae vestrae digriitali vel honori cbrtgriia ac he-> friaricosis;milte qiiiifirfhgerilbsvbbfs tJarg defeemns,
ccssaria sunt, perpetuai riihfldmiriusstabilitale cdtt- ne turbeniiiii, quta eds vel iti irfiiitj«Qriadfagesiitnfe,
in
iirniamus; tanluih aftipiiofi iliinc stndio curijque vet die saricite RtSsiirrectionisvobifr^weul diiWo
Vos tarttiihi (tf Uliiclinrtesiliii advorsus
muiVlpIicipro defeiisione sancise FJei Ecclesiaelibi dirigemuS.
coitimissse stare ac desudare, qualenus salva secu- iiiltrieles et cdrhrittlfies iiflriUcosHMtSviribus pro
defenslbne EcclesiaeDei destidaresaiagiW, qiiaiemis
raque consistat, ut prddnres, his noslris apostolictg
briidentiam vestram exhoTlatrltirapicibns. N»s nam- el Dei gfatiam et noslbiii seinpCrberiiSUieflSnom ha-
beatis. Bene vos iipiiiiius iri Doiiiirio.Dftta tii skpra.
que, aliis omiiibus riiancosis datis, mille quadr»-
genlos vobis dare debemus, quos vestrae dilectiunl xcvm.
aut inilio 0uadragesimaeaut in die sanctae Resurre- ADLAMRERTUM COMlTEH.
clioiiis </obisprocul dubio dirigemns. Porro Imnc (Anno877.)
Pctfrim verierabilem diaconum vestrum, quia eunt P p Scribit se in Gailiam vette prbficisct,ideo sttb excom-
VestraeEcclesiae,et divitiiti Neapblitah* iii omnibus muhicatibnis poenaprwcipit ne se absenfe Remanw
EccleSiwietr#6t't# velRemmaliquoddamnnminferal.
TldelfetTi esse cognoscimos; vobis in omnibus com-
iiieridaitius, et prO riosiro eiin»ariiore benigffe sem- iSobili viro LAMBERTO glorioso comil).
]ier fetfnSreitifjnifcmini.Bata ut sufrai Sagacitali ac prtidehtiae Veslraeriotinii csse vo-
XCVII. lunius qtiia non solum pro assiduis pagaiiorum in-
ib' «EAPOLif ANOB. festationibus, qaas ecce jam biennium, ncminc de-
^Aniio87».) fensionis riobis praebetiie solatium, pathhtir, sed
Lakdat cosquod , ielo dhite atCenti ,.Sergium a te eiiam pro innuinerls et sopra mddtnti gfftvrbusop-
abjccerinl, ct Aihanasiumepiscopumsum reipublicm pressionibus qilae hbbis tiria ciini DbirtitirM i|rege
rectorem elegerint : pracipit ui ei pureanl, bffe-
rens se ttna cum ipsoeorum commodisconsulturum. diVinilus conimissb in paiife,i^uam Ctifistns Dcus
Omnibus eximiis judicibus, et universo populo noster se diligentes liabere jiibel, coiisisteiVtibus,ab
Ncapolitanaecivitatis. ndversariis illala sunl et tpiotidie iiifernntur, in
Qtianla veraefidei devotionecirca Dcum crealorem gremio sedis apostolicae,quae caput est orhis et om-
• Loijuitur de Sergio, ut cotisiat ex epistoia proxim ma, ctijus Leo Osliensismeminil lib. i. c. 42.
7*9 EPISTOLJE ET DECRETA. 750
hrnm mater ficleftum, qniete ac sectiriler manerc Atatts j astruunl, quia ulriusque abbates, Joannes
nobis minime licet. ideo Franciam per iler mari- videlicel ac Anaslasius, quos illuc ex hostfa parte
imm pfoficisci, gloriosumqtie Carotomannum rcgem direximus, non in tlecem millihm tanlnm mancuso-
adtre, atqne oplalam illius contemplari praesentiam riim, sed in duodecim miltiuto»plailasse, qnod iidem
ctipimus, pro salute scilicet ac defensione terrae abbates coram nostra praesentia hoh se fecisse jure^
sancli Petri, et lolius Christianilalis suppiiciter jurando refelliirtt. Ideoque vestra eos prudentia ei
deprecantes : qualenus Dei omnipotentis sotatio, et ab hac injnsta petitione compescat, et in servitio
regia virtule nobis, prout opportumim est, solali salubri commonitione cbnfirniet, quatenus nostra
anle possimus salubri prosperoque successu regere benediclione politi, animo et corpore ex Christo
atquetueri territorium, etpopulum Domini pretioso Domino salvi existanl. Dala ut supra.
crnore fedemptum, ne pro aliquo eorum per nostram C.
desidiam vel incuriam pereunte, dislrictam Domino ADGCAIl*ERi0M PRINCIPEM §ALERNITANOM.
cogamur reddere ralionem. Ideo moneinus et liis (Anno 877.)
noslri aposlolatus litteris dilcctionem vestram pio Hortatur ul in sua inlegritate perseveret, et
Amalfi-
intuitn exhortamur itt nobis abeunlibus Francia"m tanos corripiat, quod auxilium navale hon miserinir
BPOdefensione sanctaeDei Ecclestaeet reipubiieaesta- B ' et nimia caltidilate in te uluntur.
bilitatc nullam conlrarietatem vel inimiciliam exer- Amantissimo lilio GCAIFERIO principi.
cealis in toto terrilorio principis apostolorum, ueque Devolionem igitur aniini tui ex die qua te eognovi
urttis Romae, quae est civitas sacerdotatis et regia, paucis verbis explicare non possura? Hoc tamen
per sacram beati Petri sedem, aliquas adversitales veraciter scimus quia [edit. Rom., npud Deum et
Vel insidias praeparelis, ncque faciaiis, facereqrie npud, elc.] apud nos libi ornnin salvn reservnntur
volentibus ulto modo consentiatis. Quia si per vos tempore opporluno. ldcifco monentes liortnmur et
aut per vobis subjectos homines eadem urbs Romat rogando jubemus uli in semel lua pcrcepta bonilate
perturbalionem nliquam vel dehonesialioiiem ha- perseveres. Quoniam scripttim est: Noit lardat Do-
buerit, vel adversa quaelibet stislinuerit, pro certo minus promissum suum, donec ndimplealnr quod lo-
seilole qoia canonicis vos correptioniblis cum vi- culus est (II Petr. m); et ideo nosse glonam tuam
ctrici sancti Spiritus auctoritale omnimodis redar-> cupimus quia ex parte Amnlfiianontm nntlum nobis
gucmus, et ab npostolicaesedi9 communione nierito juxta condictum placilmn sliidueriinl pnebere arijti-
separnbirous. Dala ut sttpra. torium navali certamine a Traiecto tisque Ceiitum-
XCIX. cellas. Insbper qiia.dam calllditate asserbnt nofi in
ADLANDULFUM EPlSCOrCST CAPCANCM. C decem millium tantum roancusorum , seri ct in
(Anno 877.) duodecim nillliutn fuissc nostrani pfomissionem :
Monel ul consentiat ctim Athanasio episcopoNeapo* quod verum rttillo modo constat, cum et ipsi abhales
litano ad EcclcsiwRomanw defensionem:et curetpa- quos illuc pro ribslra parte direximus jiirejnrandc»
ctutn cum Amatfitanis faclum, a'o ipsis observari. non sedixisse faleantur. De his vero aliisque simi-
Revercndissimo et sanclissimo LANDULFO episcopo iibns, quanttitb in rtobis esl, per gloriarti tuae nobi-
Capuano. litatis correptionem omnemque speramus studii
Quanto studio tua dilectio tuaque benigna fraler- emendationem; quod, quaeso, facere mature accele-
nitas erga defensionem ac liberalionem obsequium- res. Optamus. Data ut supra.
que sanctae RomanaeEcclesiae, cui, Deo auclore, cul- CI.
minc praesidemus,iaboraverit, lotisque nisibus cordis ADAnC0IEPI6COPCM EBREDCNENSEM.
in parte nostri operis desudaveri t, sedulareminiscimur (Anno 877.)
procul dnbio recordatione, luaque ob hoc retributio Reprehendit quod alium episcopum,prwler eum quem
lam apud Deum quam apud nos erit in promplu indu- clerus et populus elegerat,in VencientiEcclesia con-
bitanter parala. Quapropler, quia te valde idoneum in. secraverit': prwcipil ut cum utroque Romamrenint.
tantis habemus cxperlum, monemus aique hortamur " Reverenriissimo et sanclissimo ARIBERTO archi-
esscvnahimem cum Alhanasio Neapoliiano episcopo episcopo Ebredunensf.
in causa praesenli Romanae Ecclesiae, quoniara liqui- Si canonica in consecrandis episcopis slaluia
dum [edit. Rom., liquidum et scriplura] in Salo- seivasses, nunquam, sicut auditu didiciiniis, cl quo-
mone didicimus : Funiculus tripiex difficilis erit dara diacono, nomine Waldeno, super luam dilcclio-
(Eccli- iv), eidemque noslro hortatu et adroonitione nem reclamante, se canonice a plebe et populo
in omnibus iraternus auxilialor existere niinquaiii Venciate eteclo, et a tua sagacite abjeclo, de con-
desinas; inter haec tua benigna fralernilaie, et di- secrato controversia quaelibetnasceretur, qua vestra
tecli filii noslri Guaiferii principis, medianle, pa- merito reprehenderetur fraternilas. At nunc, quia
etum in decem niillium niancusorum [at. mancoso-, mortup Venciensi episcopo, non praefafum sacerdo-
rum] cum Amalfltanis catenus fecinius, ut a Tra-, tem, qtiepr, ut dictum est, clerus et populus civita-
jecio usque Cenluijjcellas nobis navali labore inde- tis elegerat, piaeque memoriae Carolus imperator
sineuter auxilium ferrent. Sed haclenus id in nullo, suo consensu firmaverat, consecrasti, et codem
demonslraverunt : insuper quacdam studio caltidi- [f. sed eqdera,. HARP.J Augusto do praesenti vita,
 751 JOANNISPAPJE VIII 752
sublraclo altcrum non juxla normam canonicam A 1 liam fcceritis, scilole quod omni vos ecclesiasliea
clcclum cx advcrso vcnicntem, nec per ostium sed communione alque a corpore et sanguine Domini
alinnde inlroeuntcm, luo tanlum libilu ordinasse noslri canonice separabimus, sicul invasorem rerom
accusaris. In quo le non leviter incurrisse omnino ecclcsiaslicarum. Data ut supra.
videmus, quia dicente praedecessore nostro papa CIII.
Coelestino (epist. I, episcopis Viennensi et Narbo- ADLAMBERTUM COHITEM.
nensi): Nullus invitis detur episcopus ;cleri, plebis, (Anno 878.)
et ordinis consensum cl desiderium requirere de- Monet ne Romam eam ob causam
venial, ut aposto-
buisti. Cujus etiam auclorilale clerici halient facul- licm sedis hoslibus auxilium ferat; quod si alia de
talem resislendi, si sc viderint prx-gravari: ut quos causa venerit, honorifice se eum exceplurum pro-
mitlit .' plura ler/alis injungit, quibus /idem adhtberi
sibi ingeri cx transverso cognoverinl, non timeant
jubet; AdelbertnmRonianK Ecclesiw lioslemse non
refularc; quoniam telsi non debitum pramium, vcl posse ait in communionem recipere.
libcrum dc eo qui cos recturus csl dcbenl habcre Dileclo filio LAMBERTO glorioso comiti.
judicium. Nam ct sancto Leone diccnte (epist. 95, Dileclionis ct ainicitiae veslrse amorem ac sin-
Itusttco Narbonensi): Nulla ratio sinil ul inter cpi- cerilalem quasi quoddam insolubilis charitatis
scopos liabcanlur, «pii nec a clcricis sunt clecli, nec "I pignus lencnles, lanto de inimicorum nostrorum
a plcbibus cxpetili. Undc cum saepe quaeslio de callidis asluliis vel praeparalis cum aposlolica sede
male accepto honore nascauir, quis ambigal nequa- securi exislimus insidiis, quanto nobilitalis veslrae
quam istis essc tribiicndum , qnounon doccalur potenliam, una cum Cbristi auxilio nobis conjun-
fuissc collaluin? Eodcin etiam capitulo 55 Canonum ciam in omnibus prosperis seu adversis esse procul
suorum julicntc (epist. 88, Anastasio Thessaloni- dubio credimus : quoniam et nos vobiscum in cun-
censi) : Niillus, ul dictum csl, iion pctenlibus cst ctis qua; vestra; gloria; sunt congrua vel neccssaiia
oruinandus antistcs, ne civitas cpiscopimi non opta- existere prompti optamus. Et ideo eminentiani ve-
tum aul conlemnat aui odial; ac pcr hoc fiat minus slrain quse relatione quorumdam didicimus latcic
teligiosa quam convcnit, cui non licuil liabercqumn nolentes, ulpote spiritali filio noslro referre indubi-
voluii. His ita sialutis, ne in Ecclesia Dei tibi com- tanter curamus. Audivimus namque quod inimicis
niissa scandalum mancat vcl schisma exislal, di- et infidelibus nostrispercujusdaniexhoilalionem cu-
lcclioni tua>jubcmus ul cum eodem a le consecralo pialis ferre solalium, alque Romam venientes suis
episeopo, ct illo qui su canonice assertt fuisse cle- eos rebus et beneiiciis conlra nostram eiiam volun-
cluin, dc prtescnti llomam vcnire procures, qualenns latem inconvenienter restiluere debeatis : quod nul-
in prxscnlia nostra ct sedis apostolica; tanti causa G lus imperalorum, vel regum, aul conies antccesso-
ncgolii diligcnler inquisila cl cxaminata Icgitimum, ribus nostris fecisse recolilur. Unde valde niiramur,
Dco favenie, fincm percipiat. Obedire igilur lc opor- si hoc vcrum est, quomodo tania; ainicitia; inler nos
tet huic noslraj prxccptioni pro Ecclcsi» Dei pacc totics habiUc atquac promissa; oblili cstis, cum
pos'.
direclae. Nam si aliter fcceris, scilo quia nos lalem Deum vos modo in omnibus necessilalibus el ulili-
iilicilaui pra:sumpiioncm impunilam nullalcuus re- talibus Ecclcsise sancti Petri habeamus unicuin ad-
linqucmus. Dala ul supra. julorem atque fidelissimum defensorcm. Et ideo
CII. licet quidam vobis agere talia sedi apostolicoenobis-
ADCUXIPERTUM COMITEM. quc contraria suadeant, nos lamcn in vcstrse fnlei
(Anno 877.) devolione, quam erga beatissimos principes aposlo-
Pnecipil ul bona Romanai Ecclesix quai occupaveral, lorum Petrum ac Paulum, et noslram paterniioicm
restiluat. habclis, plurimum confidcnles, quasi dileclo filio ot
Dilcclo filio CUMFERTO glorioso comili. unanimi amico mandamus ul pro Dei el nosiro
Auditu didicimus, etiam et veraciter scimus, amore, pro causa inimicorum noslrorum aliquatc-
TVnus restiluenda; cum bis jam ae ter synodico sint
quod cortem sancti Petri, qua; est in Alviscutia, D
contra Deum et noslram volunlatem lcneatis inva- ipsi judicio condemnali, Romam nunc non veniatis;
sam, el unde censum ac functionem annuam eccle- quia valde turbali ac trisles ob hoc existenles, vos,
sia principis apostolorum pro luminariis habere sicut decet et nos cupimus, honorifice recipere non
solita erat, nune veslra forlia et avaritia facienle, possumus. Quamobrem veslra prudentia tanlae pcr-
nil recipere nilque polest habere. Unde ex auctori- versilatis consilium deslruat, alque conlra ipsos
laie Dei, ct sancliPetri, ac nostra, vobis pracipimus inimicos nostros tolis viribus insurgere, et pari
ul non babeatis licenliam ipsam corlem amplius nobiscum voluntate, sicut oportet, eos confundere
retincre, nec in ejus rebus et pertinentiis vos inlro- procurelis; ut nos, sicut per vos credimus, sccuri
miltalis, si gratiam Dei et beatorum apostolorum et quieti, Dei et vestrum maneamus auxilium. Alia
Petri et Pauli noslramque benedictionem cupilis vero pro causa, si ad limina sancti Pelri ct uoslram
habere; sinatisque bomincs sancti Petri qui ibi apostolicam nunc aut poslea vultis venire prasen-
sunt camdemeortem securilcireiinere.Namsi ipsam tiam, vo,s prompto atqtie gratissimo animo, prout
cortem dcinceps tenere contra nostram voluntatem oporlet, honorifice recipiemus, vobiscum pariter
pracsumpserilis, aliquamque ibi forliam vel violen- gaudcnlcs et cxsullanles in Domino. Plura quidem
.753 EPISTOLiE ET DECRETA. 754
vobis super liis scriberemiis, scd quia idoneos ac A aliquando conversusconfirmafratres tuos (Luc. xxn).
rcverendos fideles nostros, veslrosque devolos ami- Dehisaulem quse olim dicla sunt inter nos, pro
cos, Gaudericum videlicel et Zachariam episcopos, diversis ac mulliplicibus contrariis el adversitali-
deliciosos et consiliarios nostros, vobis direximus, bus, nec non et corporis incommoditalibus, quas
qui veslrse gloriae ea qnae lilteris desunt verbis po- quotidie patimur, nobis aliquid considerare vel per-
terunt enarrare, omisimus scribere; quibus sane, tractare non licet. Nos tamen, si prudentiam ve-
quae verbotenus dixerint, quasi nobis credere non stram iu noslris profeclibus et utilitalibus Ecclesiae
dubitelis. Agile igitur sicut vos in omnibus nostris Romanae cognovissemus devotam existere, nostram-
credimus habere procul dubio adjutorem et unani- que voluntatem prompte perficere, loco vos filii
mem in Cbrislo amicura. Adelberlus autem marchio dilectique cuperemus retinere amici, et ea quae
ad nos si venerit, pro certo scitole quia eum nullo vestrae saluli ac prosperitati essent utilia, grato
modo recipiemus, quia multas nobis contrarietates sane animo perficeremus : sed quia vos, nobis re-
fecit et manifestus in omnibus inimicus apparuit. liclis, in partem contrariam inclinalos videmus,
Praeterea, sicut nobis mandalis, ut pro instanlis non solum obslupescimus, sed etiam a vestrae ami-
temporis causa extra urbem Romam exeunles, vo- citiaenos similiter declinamus consortio, quod pro
biscum alicubi loqueremur, libenter quidem hoc fa- " Dei amore vaide retinere voluimus charum. Hanc
cere voluissemus, si utile ac necessarium esse vide- praeterea epistolam nostram secuudum morem per
retur: ut simul loqtiamur non vobis grave sil ad Longobardorum tfidelem vestrum, el lilterarum de-
nos quasi iilius dileclus venire, quatenus ea quie latorem vestrarum, vobis mandare voluimus; sed
congrua suntvisapariterconsideremus.Dalautiupra. ille a nobis eas recipere vestraeque noluit deferre
CIV. sagacitati, sed sicut et antiquus usus exigit « et ra-
ADEUMDEM. tio manifesta fieri declarat. Data ut supra.
(Anno 878.) CV.
Graviter eum reprehendit quod in lilteris quas scnpsit AD ANGELBERGAM AUGUSTAM.
honorem debitumapostolicaisedi non habuerit, el ne (Ahno 878.)
legati absqueejus consentu milterentur poslulaveril. Dolet Angelbergammolestiis affici et querilur de in-
Nobili viro LAMBERTO glorioso comiti. juriis quas Lambertus Ecclesiai Romuwe inflixil:
Sedem apostolicam, quam Deus omnipotcns supra rogat ut conservetbenevolenliam quam erga ipsum
habere solebat.
petram sui nominis fundare dignatus est, non solum
Dileclaeac spirilali filiaeANGELBERG<E ex impera-
reges et principes terrae, verum etiam imperatores trice Deodicatae.
p
Augusti, et lotius orbis Dominisuis apicibus, utpole Quia mulium devotione et menlis alacritate domi-
caput omnium Ecclesiarum Dei, honoraverunt, di-
num et seniorem divae memoriae Ludovicum quon-
gnisque prxconiis ejus pontifices, vicarios scilicet
dam Christianissimum imperatorem, spiritalem fl-
beati Pelri aposlolorum principis, laudaverunt, lium noslrum, dileximus, nullatenus praetermittimus
volisque supplicibus deprecari studuerunt, el usque
Petri manenle nomine ac ejus memoriam in sacris orationibus noslris apud
in finem saeculi, memoria, Dominum quotidie facere et quandiu vixerimus fa-
supplicare non desinent. Quapropler audienles litle-
cturos esse scitoie, veslrique memores, dileclissima
ras tuas qnas mandastis, mirali valde fuimus super
nec debitas filia, similiter sumus. Nam, Deo lesle, vestram pro-
earum verbis inconvenientibus , quse et salutem semper cupimus vigere inco-
nec ecclesiasticis speritalem
sancto Petro laudes resonant, lumem et audire : et super tot ac lantis adversilati-
concordant regulis vel doctrinis; cum nobis illa
viris et bus, quas a liliis hujus sseculivos suslinuisse cogno-
verba mandasiis quae saecularibus compa- scimus,
ingenli vobis dolore coinpatimuret condole-
ribus tuis scrihere solitus es, hoc est, cum dicis
mus; quoniain quidem paterno vos diligentes affe-
nobis, Tuae nobiiilalis, vel cum dicis nobis , clu, moerorem vestrum noslrum
luce cla- putamus, el tran-
Monemus nobilitatem vestram; in quo vitaevestraenostramesse gaudemus; quia
mi- Q quillitatem
rius mentem vestram cognoscimus erga nos et vos pro talibus nefandis el inauditis malis, quae
nime devotam, sicut pulabamus existere. ldcirco
nulla veterum scriplura decanlat, nulla histo-
noslraepaternilati (am vilibus verbis el inconvenien- ria narrat, beali Pelri apostolorum principis vica-
tibus sermonibus scribere audaci potitis quam sin- rium a quolibet imperatore vel rege unquam susli-
cera menle voluistis, et mirum non esl quia de nuisse, nos his diebus a Lamberto Spoletano comite
amaro fontfi dulcis aqua non hauritur. Porro quia pati audientes, simili esse moerore afflictam incun-
dixistis quod sine consensu luo noslras legationes ctanter agnoscimus; unde vestram hortamur dile-
nusquam milteredeberemus, ususque hoc non fuerit, ctionem ut circa nos pium mentis affectum conser-
neclitlerislegitur.necaquoquamsuperstiteunquam vanles, ea quae ulihlaii noslrae congrua vel necessa-
fuisse reminiscitur faclum; et ideo sedes aposlolica li- ria esse perspicitis, pro viribus agere non praeler-
bera semper existens liberam ubique suam miltit le- mitlatis. Quia et nos, Deo propitio, secundum datam
galionem, habens Domini auctoritatem dicentis : Ego nobis divinitus potestatem vobis auxilium et opat-
pro le rogavi, Petre, ut non deficiat fides tw et tu tam in omnibus consolalionem conferre avide cu-
* Aliauid deest. pimus, et sub beati Petri apostoli vos, si opu» fue-
755 JOANNiS PAP^E VIII 786
rit, luitione protegere, et illresam, ceu filiam cha- A tellites suos per dies plurimos retinere fecit, ac sic
'rissimam, conservare studebimus, si nd ipsius apo- tantam civilateminvasam retintiit; ila sane utnobis
stolorum prtncipis limina vobis venire coriiigerit. •aptid beatum Pelruin consistcntibus, nullam urbis
Interim confortarein Domino, qui consolatur vos in Romaepotestalem, a piis imperatoribus bcalo Pelro
omnibtts, necpalietur vos tentarisupra id quod pg- principi apostolorum ejusqiie vicariis traditam, ba-
testis; "sedfaciet cum lenlalione provenlum, nt possi- beremtis. Sacrns aulem liianias, episcopos et sacer-
tit Bustinere (I Cm: x). De csetero autem ea quae dotes, atque servos Dei, ex more celebranles, et
maiidnslis, mtiltis impedimentis oeenpali, qute ad ecclesiam sancti Petri venire volenles, fustibus
prsefatus comes eum multiplicibus insidiis nobis prse- csedere ac dispergere fecit, inlulitque nobis contra-
parat cupitque inferre quolidie, perficere nequivi- ria quanta nulli praecessorum noslrorum unquam
mus; at Deo tranquillilalem vilamque praebente, facta fuerunl : existitqiie parattis nobis iteruin ma-
ctincta quse vestnse voluntali utilia sttnt, lubenti jora inferre, cujus rei causa ncscimus. Qiiainobrem,
animo perficiemus, quibus vester honor et gloriae qttia nostrum miuislerium est pro totius Cbrisliani-
vigor itiennctanler appareat integer. Dextera Do- tatis saiulc Domintim assidue deprecari, ul oves
mini vos in omnibus , illsesam conservare dignetur. quas Chrisiiis Deus noster nobis in bealo Petrp
Dala ut supra. B commendavii, jtigibns volis et ptecibus ad aeiernaa
CVI. vilae pascua perducere valeamus, voluissemtis debi-
ADBERENGARIUM COMITEM. tam babere quietem : sed illo a pravis cogitalioni-
(Anno 878.) bus et aclibus se non retrahente, quin potius nos,
Rogat ut imperalori nunliet qum a Lamberlo Ronim cum inimicis et infidelibus nostris, quosbisjamet
perpetrala sint detque operam ul eatn compescat. ter excominunicalos et anathematizalos habemus,
Dilecto. filio BERENGARIO glorioso comiti regia jiinclo, rursum turbare volenle; rogamus nobilita-
prosapia orio. tem vestrain ul prO amore Dei, et sancti Petri, ac
Lectis nobililatis vestrse lilteris, qnia sinceritalem nostro, hsecomnia et Carolomanno glorioso regi et
ac devolionem, more scilicel parentum vestrorum, spirituali filio noslro cognita faciatis, qualenus
circa nos pro amore Jesu Christi Domini et beali missis npicibus suis, eum a lali praesumptione com-
Petri aposlolorum principis reverentia, vos habere pescat, et quod tempore parenlum illius sedes
ingenlem rcperimus, multa vestrae mellifluaelocutio- apostolica non sustinuit, ejus noo patialur diebus^
nis dulcedine sumus omnino repleli, ita ut cum et vestris similiter litleris eumdem admonete corri-
Psalmista dicere possimus : Quam dulcia faucibus pileque Lambcrtum, ut nullam de caetero conlrarie-
meis eloquia tua ! (Psal. cxviu.) Hujus namqtie bo- latem nobis ingerere praesumat, eo quod nec Dep
Hitatis decus eximium ex moribus ptae rnemoriaj nec alicui Deum timenti, ejus lemeritalis placeat
nobilissimi quondam genitoris veslri vos trahere in- eficctus. Si vero idem Lambertus nos persequi non
dubi^anter cognoscimus, qui diguum semper liono- omiserit, nos jam dicto regi fideles amici esse quo-
rem et piara reverenliam. antecessoribus noslris, modo possumus, qttia ejtis se voluntate jactal talia
sacris videlicet pontificibus, exhibere fpta mentis agere? Et ideo nos adjuvare, siculsupra dictum est,
alacritate studebat; el ideo pulchrae juventutis ve- procurate; nam nos ea quse vestrae fuerint placita
slrae floiem de radice justa prodeuntem Domintis voluntali libentissime perficere sludebimus, eo qupd
exercituum pietatis suae gratia custodtet incolumem, vo6loco amanlissimi filii, quandiu vixerimus, reti-
facielque prospere vigere in omnibus et ad prospe- nere, nostraequeEcclesiaecausas necessarias per vos
riun usque finem perducet. Quapropter, fili charis- perficere optaraus. Praeterea homines vestros, qui
sime, saepe voluimus vestrse scribere dilectioni, non orationis causa pro suis delictis Dominum miseri-
. solum noslram vobis salulem innotescendo, sed et cordem precaluri venere ad limina sancti Pelri, pro
de vestra prosperitate atque incolumitate audire veslro ingeiilj amore beoigue recepiraus, nostiisqua
cupLendo; sed non solum paganorum crcbris ubique rv apostolicis benedictionibus confirmavimus, ac per
incursionibus, verum etiam Cbristianorura insidiis eos nostra? incoluinitalis salutem, sicut petis.tis,
circumdati nequivimus. At nunc, quoniam Deo dis- cognitam fieri decrevimus; el petiraus ut cjlo nos
popnte tempus evenit opportunum, excellentiae vestris litteris laetiflcari non prcejjermiUalis. Demj
vestrse quse et qualia sumus nos cum tota Ecclesia «mnipolens gloriam vestram longa per ^empora
et civitate Romana perpessi a Lamberto comite, ve- illibatam cnstodiat, charissime fili.
Itili lilio charissimo et fideli amico referimus. Cum CVH.
itaque praedictoLamberto multa quotidie bona fecis- ADJOANNEM ARCHIEPISCOPUM RAVEMSATEM.
semus, dignumquc impendissemus honorem snpra (Anno 878.)
quanft antecessorfls nostri parentibus illius fecissent, mala qucea Lamberlo comiu Romossuntp&t
Expenil
ipse pro bonis mala retribuens, collecta populi mul- petrata; seque inGalliam adimplorandumauxUium
tiludine, omne terrilorium sancli Petri invasit, et adversus eum iturum ostendit.
quod defendere debet ab hoslibus, tyrannice domi- Reverendissimo et sanctissimo JOANNIarchiepl-
naiot' invnsum : venitque Romam, et quasi inimicus scopo havennati confratri noslro.
pOrtam civitalis Romanae violenter capiens, ct sa- Unauiinilatis veslrse fralernitatem ignorare nou
 7S7 EPISTOL/E ET DECRETA. 2bS
patimur quse et qualia bis retro diebus a Lamberloa jj^ tiaiu in eum et in omnes sequaces ejus, si contra
£polclano comite mala el mulliplices passi sumuss urbem Romam et Ecclcsiam Romanam aliquani
injurias, quales ntillus antecessorum noslrorum ponrr rursus vcniens contrarielatem, vel mplesliam, aut
tiltctnn a quoquam Deum colcotc.sitsliuuissc recoli-. p.er|iirbatioi,iein inferre quolibet mpdo prsesuinp$erj.t,
tnr. Igitur omne pene lerriloritim S. Pelri sttis ly- in ecclesia beajj pauli docloris genlium pr.otulimus.
rnnnice dcvastanlibus liQminibus, cum immensai E_tiil,circpnnllus veslrum cjus iniqttis operibus fa-
popnli mnlliludinc Romam vcnit : nos auleivi illgmi yeal, q,uinpoiius libqrc argnat, si aposlolicae sedis
quasi dilcoluin ainicuni aputl bealiiiii Pctnim apo-r yu}ljs femper fukiri auxjlio. Quaprppler hsecotnnia,
slolorun) principem honorifice reccpiinus; sed ipsej nl y^ris suflraganeis epjscopis qognita faci.ttis,
quasi ovili peMeiiiduiiis , solila rcplettis neqoiiia,, incuncj^nter hortamur sanclintpniam ycstram, qua-
niunercqiie corruptus ingcnti, conlra nos insurgeref J.enjis ipsi, qui mcmbra corporis Christi existunt,
non dubilavit (Aimoinus, lib. v, c. 57). Nam porlas5 vobiscuin paritcr pro apostolicaa scdis cxallatioot
livilalis Romana? violenlor, imoque fraudiileiilerc siudeani desudare,
cepil, loiamque «irbem Romam; ac per dies pluri- CVIII.
nios homines suos ita arclius retinere fecit, ut nec- ADMICHAELEJI REGEM BULGARORUM.
proceres Rotvianortnn, nec episcopi ct sacerdolcs, P
£ (Anno 878.)
ncquc eliam faniiliares nosiri ad nos uisi niaximai Mi«saper Eugeniumet Paulum episcoposmense Aprili
stipplicatione exeundi fecultalein lialiercnt. Cibaria, die xvi, indicliouexi.
ctiam nostra nobis venire instanlissime prohibebanl, Dolel quod Gra:cos wquaiur; hortulur ad Romanas
Ecclesia.'greinium redeundum : tum de dono missa
Venerabiles itein episcopns, presbyicros alque dia- gratias aijit; postremo Sergium quemdam per sub-
conos religiosos monachos cuni hywnis et canticis; reptionem ad sacerdotium et episcopalmi promo-
spiriiualibus, sacrisqne litaniis ad eccJesiain princi- tum, depositum fuisse significat.
pis apostolorum venienles, lieu, proh dolor! more. MiciiAELiregi Rulgarum.
paganorum conlurbaverun», el fustibus csedeulesj SpiritiiKlibus te visceribus edito gaudebamus , et
nequiter disperseriint, non sinentes illos exire debi.- pro salvatione lua gratias agebamus; sed nunc astu-
taroque Deo sacrificium offerre. Inimieos quoque. tia inalignoriini deceplo, tristamur et ing,emiscimps.,
atque infideles sanctse Romanae Ecciesiae et nostros,t rvcrciiies et peilimesceiues ne si forfe Grascos &e-
qnos una cum veslro consensu et subscriptione bisi cuii tperitis, cmn illi in diversas Iiaereses et sciii-
ae tertic jam exeommunicalos damnatosque habe- smata splito niore cecidcrint, vos quoquc ciun ipsis
nius, snper nos temere conduxit, eosque in urbe in crroris prp|'unda ruatU; el sicut serpens seduxit
Roma sine nostra vofuntate unmisit. His ilaque nos C Evaiu aslutia sua, ita sensus yestri corrumpajitur et
prejudiciis et injuriis multipiicibus gravati, cum lota cxcijd.anta siinplicitate et caslitale quaj esl in Chrjsto
sede aposlolica tristes adeo per dies multos exstili- Jesu. Nani te, fili, Mosaicis rogo ver)4s,
interroga
mus, ut nequaquam nobis aliud agere nisi flere lice- patfcm luuni, el utinuntitibk tibi: seniores t»os, et
ret: flam ipsis diebus nec vestis fuit suppr altape diceut libi (Deut. xxxu), si aliquando Gracci sine bac
Sancli Pelri, nec aliquod ibi nocturnum vel diurnum vcl illa lueresi fuerinl: et pmn non inveiicritis eo«
oCficittmex more celebralum. Nu.nc etiam minatur &])aliqua haeresi aliquandp Uljerosexstiiisse, oporMjt
nobis pejora inferre, nisi ejus obtemperenius liumi- vos eorum fraudes et co,ns,o}'tiafugere, ne cum ilii
Jiter voHintali.. Unde sanctitalem vestram pio fra- erraveiini, vos erretig, e* cum ijli ad biaspheinian»
ternae dileelionis affectu conjunctam hortannir ut versi foeriBt.etvos ej.iam fidpi.r.ectaeblaspliematpres
pro lantis affiiclionibus et miseriis capiti nostro inveniapiini; nec erit qui -vos poslmodum corrigat
illalis, ex totis praecordiis vestris nobiscum pariter vel ab errore reducal : ej Jioe est, milii credite, (ili
condoleatis, el conlra evidentissimum, el iminanem «liarissinie, quod dolemus; hoc est unde nocte «lr
inimicum nostrum consurgere tolo annisu studcatis. dic pro vobis soliiciti sumus; non gioriani ex vobis
Nos nainque illius non valentes sustinere tantas in- vei lionorem aut censum procul dubio exspeclantes,
sidias, quia per lerram ire nequivimus, per mari- Btiim - vospolius et non veslra quaeramus : nain non
num iter, Deo propitio, in Franciam proflcisci debe- patriae regimen et reipublicae moderamon adipisci
mus.gloriosos scilicet reges deprecaturi ul ecclesiam cupimus, sed dioeceseos ejusdem rcgionis curaui et
sancti Petri et civilalem Romanam, totius mundi disposilionem more prisco resumere volumus, ut
caput et domioam, a lantis oppressionibus et cala- solliciludinem, quam universis debemus Ecclesiis,
milalibus liberenl, salvam et qtiietam sinant manere, tanto pro eadem di.cecesi solertius exerceamus,
poteiilique manu ab hoslium quas palimur insidiis quanto ad ordinationem specialitis vestratn liano
ttiearitur; nec nos db alittd illuc iluros, nisi prb antiquilus pertinuisse non ignoramus, tauloque pro
.conimiu;i salule, procul dtibio credilc. Sed siciit vestrae salutis custodia instantius vigilare valeamus,
.veridico miiltorum relatu didicimus, cum nos de quanto ut confirmet hoc Deus quod operalus est in
urbc Roma fuerimus egressi, coeptumque iler egeri- nobis enixius nobis optandum est, et districlius a
.jnus, audimus eumdem Lambertum satellites suos nobis divinitus exigendum, clarius sciraus, si circa
vellc colligere, Romamque rursus expugnaturum instructionem et munitionem vestram desides, quod
adirc. Nos vero hoc scientes, anathemaUs senten- absit, fueriraus iavenli. Revertimini ergo ad beatum
 759 JOANNISPAPi« VIII 760
Petrum apostolorumprimum, quem araastis, queml A t ruit. Igitur scilote.cbarissime, si ex hoc ad Graecos,
elegistis, quem qnsesislis,cujusque in necessilatibuss quod avertat Dominus, conversio vestra fueril, par-
patrocinium percepistis, et fluenta doctrinaesalubri- tem vestram divinilus cum his ponendam qui pri-
ter et convenienler hausislis ; cujusque vos prote- mam fidem irritam faciunl, et cum bis quorum li-
ctioni cum subjeclis omnibus commendastis et tra-- benter amplectiraini portionem. Porro si nos au-
didislis. Bene quidem currebatis, cum Apostolo cla- dierilis, et ad sancli Petri gremium redieritis, ut
mamus, quis vosfascinavit veritatinon obedirel (Gal. fiiiosvos amantissimos expansis sinibus recipiemus,
III.) Sed et ipse per se Dominusdicit: Nemomittenss et exerlis brachiis ampleclemur, ct in visceribus
manum suam in aratrum et conversus retrorsum,, Christi dilectionis semper habebimus; et si qua
aptus est in regno ceelorum(Luc. ix); non autem di- sunt sancta, si qua salubria, si qua congrua, vobiset
cimus quod non una sit fides, unum baptismai pro vobis offerre atque impendere non cessabimus.
(Ephes. IV),unus Dftis noster pariter et illorum, sed1 Xenium nobis ex vobis transmissum, quondam re-
quia in cis saepe, praesule Constaiitinopolilano, vel1 ligiosi habitus Urso deferente, suscepimus; de quo.
imperatore, aut plerumque utroque, auctore facto> benignitati veslrae gratias agentes, Deum laudavi-
haereseos, plures-qni sub ipsis sunt, adulatione autt raus, qui te nobis devole munus offerre docuit;
cerle limore, illis efficiuntur consimiles; et vae tunc; j)
J lemetipsum cito totum, ut confidimus, et perfeclum
eis est qui societatem sequuntur eorum. Dic itaque, daturus. Cseterum gloria vestra sciat Sergium eii-
rogo, cbarissime fili, quid faceres tu, vel populus; nuchum, qui cum genere Sclavus esset, et mullis
luus,si temporePneumalomachi MacedoniiConstan- pravitatibus irretitus, sacerdotium per subreptio-
tinopolilani antislitis, quando et impius illic impe- nem obtinuit; et post eliam super aliis delectus et
rabat Conslantius, essetis eorum societale fruentes ;; convictus excessibus, ab episcopo tunc suo depositus
nonne dogma ejus contra Spirjttim sanctum blasphe-- fuisse dignoscilur, et post indigne satis a Georgio,
mans cum illis sequeremini ? Quod peccalum , al- qui falso sibi episcopi nomen usurpat, ad episcopa-
testanle Domino, non remillitur neque hic, neque ini tum Belogradensem proveclus est, apostoloruin
futuro (Matth. xii). Nonnc si horum pollutam so- principum, et sanctorura canonura auctoritate,
cietatem haberetis, et pravara doclrinam nihiio- etiam nostri esse senlentia decreti depositum : quod
minus haberetis ? ac per hoc et vos cura illis, quasi: tam vobis quam vestrse omnium generalitati cano-
fasciculi colligati ad comburendttm, seterno igni re- nice patefacimus, ut lii qui abjiciunlur ab aliis non
servaremini in diejudicii cruciandi?Credimusautem i recipiantur (Nicmn. c. 5) : ne, quod non optamus,
quod jam vos non laleat nunquam aposlolicam beati simili cum eis poena judicii teneanlur astricti. Data
Pelri sedemab aliis sensibus reprehensam, cum ipsa C die xvi mensis Aprilis, indictione xi.
alias omnes, et prsecipue Constantinopolitanam, CIX.
saepissimereprehendens, aut ab errore liberaverit, ADPETRUM COMITEM.
aut certe in his qui rcsipiscere noluerunt, senlenlise
(Anno 878.)
suaejudicio condemnaver-it.Noli ergo sequi Grsecos, -. Hissa Paulumet Kugeniumepiscopos,mense Aprili,
per
fili charissime, quia argumeutis semper fallacibus die xvi, indictionexi.
Student, semper dolosis intendunt versuliis, ne forte Horlalur ut Michaelemregem ad RomanmEcclesice
vobis quod genti contigit Gotborum contingat : quse gremium revocet.
cum a paganorum errore cuperet liberari, Christique PETROcomiti.
fidei sociari, in episcopum incidit formam pietatis Dilectissimo filio nostro Michaeli Christianissimo
hahentem, virlutem aulem ejus abnegantem, qui eos regi apostoialus nostri miltentes epislolam, dignum
dum a paganismoliberat, Arii blaspbemiis implicat; duximus ut el tuse quoque gloriaescriberemus, et ge-
sicque illi, dum incaute quserunt errorem fugere, in mitus nostri cordis aperiremus, quos assiduepatimur,
errorem incidunt; et caecumducem sequentes, cum suspirantes et slupore nimio admiranles quomodoipse
illo caecifacli in Arianse pravitatis prsecipitia dela- sapienlissimus rex el vos ipsi averti polueritis, el a
buntur a : et hoc est unde Graecorum cavenda esse D rectasemita declinare, atque a sedc beati Pelri apo-
prsedicamus consortia. Corrumpunt enim, ut Paulus stolorurasummi recedere; cui, sicut Evangelium re-
apostolus ait, mores bonos coltoquia mala (I Cor. fert (Mallh. xvi), non caro et.sanguis, id esl humana
xv). Qui etsi aliquando loquuntur aliquid boni, noli sapientia, sed ipse per se Paler Filiura proprium re-
mirari, quia et daemones confitebanlur Filium Dei velavit, cum alii hunc Joannem, alii Eliam , alii
(Matth. XVIII); sed ipse illos potius tacere prsecfpie- Jeremiam aut unum de prophelis exislimarent. Scri-
bat, ne quis eos audiret vera praedicantes, sequere- bimus ergo tibi tanquam familiari et charissimo
tur errantes. Convertimini igitur ad bealum Petrum nobis; tu enim in hac causa primus ipsi regi prse-
apostolorum principem, qui primus cognovit et con- cursor et dux auctore Deo fuisti : tu inler illum et
fesstis eslFiliutn Dei; qui oves Dominicasregendas nos medius discurristi, et, Deo gratias, cuncta quse
accepit, et ut has ad aeterna pascua viise introdu- td salutem gentis illius acla sunt, non sine tuo cer-
cere posset, et liic ligandi solvendique polestatem, tamine acla sttnt, et quot el quanlos labores pro
et illic reserandi eis claves coelestis regni prome- instructione vestri nos assumpserimus ipse non
• Socrates, lib. v, c. 27; Theodoret., I. vn, c. 32; Sozomenus, 1. vn, c. 37.
761 EPISTOLiE ET DECRETA. ftiS
nescis. Et bene quidem in nobis deleclabamini, et A loquere, et exhorlare in Christo Jesu, ut pro ac-
spirilualibus gaudiis et profectibus fruebamini; sed cepto et multiplicalo familiaritatis talenlo in gau-
nescimus quis vos de caetero deceperit; quis orga- diiun Domini nostri merearis intrare. Nos vero, si
num faclus diaboli, qui olim per serpenlcm Evam nos audieritis, quia vos tanquam fralres et filios
seduxit, vos a recto ilinere callida suasione reiraxe- sumnio amore diligimus, de Iucro veslri gaudebimus
rit, unde non parum dolemus nec leviter anxiamur; et superexsultabimus; sin aulem, dicemus omni
et idcirco te, virorum oplime, coliortamur, loquere Ecclesise, et sicut Dominus prsecepit (Malth. xvm),
ad aures ejusdera dilecli filii nostri regis; cui et vos tanquam etnichos et publicanos habebimus :
Dominus ipse ad aures praecordiorum loquatur, ut et tunc vos viderilis, cum in varias errorum tenta-
primam fidem non faciat irritam, ut anle se gra- tiones inciderilis. Missa per Paulum, et Etigenium
diens, retro nequaquam respiciat, viam qua ambu- reverendissimos et sanclos episcopos. Dala mense
labat non deserat, evangelicam legat historiam, et Aprili, die xvi, indictione undec&ha.
videat ibi prsecipuesoli Petro, aliis ista vel illa opi- CX.
nanlibus, Christum Dei vivi Filium revelatum et ADQUEMDAM EXNOBILIBUS BULGARISa.
singulariter dictum : Ego pro te rogavi, Pelre, ul
non deficiat fides tua (Luc. xxn). Ergo si, islis vel "U Ejusdem argumenli, (Anno 878.)
sunlque fere eadem verba quwin
iliis falsa putanlibus, Petro veritas praecipuerevelala superiore.
est, et si pro fide Pelri oratum singulariler est a Christianissimo regi aposlolatus nostri miltentes
Filio ne deficerel, considerel sapiens rex quam lau- epistolam, dignum duximus ut et tuse quoque gloriae
dabiliterprimum feceritUrbemquserens ad quam isle scriberemus, et gemilus ac dolores uostri cordis
talis et tanlus aposlolus venit et praedicavit,cui, Pa- aperiremus, quos assidue patimur suspirnntes, et
tre revelante.veritas Filii patefacla est.eicujusfides, tristes pcnitus incedentes et stupore nimio admi-
quia Filius rogavil, non defecit. Adhanc quippe Roma- rantes, quomodo ipse sapienlissimus rex et vos ipsi
nam urbem post Antiochise,quam in transilu visita- averti poluerilis, ct a recla semila.declinare, et a
vit, fundatam ecclesiam, tanquam ad mundi do- sede beati Petri apnslolorum principis omnino re-
minam properavit; et iliic consequenter Filium Dei cedere; cui, sicut Evangelium refert (Matth. xvi),
vivi, quem non carne vel sanguine, ul prsediximus, non caro et sanguis, id est humana sapienlia, sed
sed eo revelante, sicut veraciter cognovit, veraciter ipse per se Pater Filium proprium revelavit, cum
et prsedicavit: super quam etiam solidam confessio- alii bunc Joannem, alii Eliam, alii Jeremiam aut
nis petram suam Dominus Ecclesiam fabricavit; et unum cx prophetis existimarent. Scribimus ergo
hsec est pelra illa supra quam, ut Salomon ait, ser- C tanquam fratri ejus et charissimo noslro. Nam
penlis non invenilur vestigium. Pro hac ilaque pu- cuncta quse ad salutem gentis veslrse a nobis acta
rissima fide beatus Pelrus Romse moralus, in hac sunt, et quot el quantos labores pro inslructione
slabilivil Ecclesiam, et sede apostolica diutius gu- vestri nos assumpserimus, ipse profecto non nescis.
bernata, pro hac fide decus morlis assumpsit; sicque Et bene quidem primum in nobis delectabamini et
sanctam Romanam Ecclesiara in hac fide fundatam spiritalibus gaudiis et profeclibus fruebamini; sed
proprio sanguine cum Paulo, qui ab Jerusalem usque nescimus quis vos de caetero fascinavcrit, quis
ad Illyricam regionem, scilicet in qua nunc vos ha- deceperit, quis organum factus diaboli, qui olim
bilalis, Evangelio replevit, DominoDeo consecravit per serpentem Evam seduxit, vos a recto ilinere
et dedicavit; qua fide tanlo intra breve tempus callida suasione retraxerif. Unde non parum dole-
Romaui creverunt et florueruut, ttt praelatus egre- mus nec leviter anxiamur : et idcirco te, virorum
gius apostolus mox in principio epistolarum suarum optime, cohortamur, loquere ad aures ejusdem di-
pro ea Deo gralias agere et denuntiare praeconia iecli filii noslri regis, cui el Dominus ipse potius ad
videalur (Rom. i). Hanc itaque fidem fugere sem- aures prsecordiorura loquetur, ut primam fidem non
per et suade, charissime, pio regi sitire : hanc non " faciat irritam, ut ante se gradiens, retro nequaquam
alibi prsecipue quserere nisi Romse, ubi plantatn est respiciat, viam qua ambulabat non deserat, evan-
et radicata a beato Petro, qui hanc, ut supra osten- gelicam legat hisloriam, et videat ibi praecipue soli
dimus, sicut veraciter cognovit veraciter et prsedi- Petro Christum Dei vivi Filium revelatum. Ad hu-
cavit : quoniam sicut aqua nunquam potest alibi jus ergo beatissimi Pelri scdem alacri peclore rex
tam munda vel lam limpida quemadmodum in fonte Christianissimus redeat; et sicut servus, cum quid
unde originem protrabit, inveniri, ita et fides nun- sumpserit noxium, desiderat ad foules aquarum
quam omnino poterit aiibi tam pura vel tam nitida (Psal. XLII), ita desiderct et sitiat anima ipsius ad
reperiri sicut in Ecclesiae noslrae vivario, ubi eam salulifera ejus doctrinse fluenta. In quo pio tua la-
non tecta perslillantia, quibus liligiosa mulier, id est boret opere prse cunclis solertia, ul non solum fra-
haeretica pravitas, comparatur; sed ille polorumi trem charissimum lucrifacias, sed et de salute om-
claviger ubertim et purissime congregavit, qui ex nium veslrum ipse mercedum prsemia consequaris.
ipso fonte vivo hanc coelitusbausil el limpidissimarai Nihil enim placet Deo plus his qui ab errore con-
conservandara mandavil. Haec,charissime, pio regii verli faciunt homines, vel qui ad justiliam crudiunt
• Haecepistolaapud Mansi perperam inscripta est:.: Michaeli gloriosoregi Bulgarum, ul ex contextu patet.
765 J0ANNI6 PAPiE VHt 764
plurimos, Et idep pro tam sancto labore, beato A nis contiiberiiio sequesirare, in promptu habentet,
Petro clavigero regni coelestis intercedenie, operies, secundum Apostolum, omnem ulcisci inobedientiam
sicul scipiiun esl (Jac. n), multitudinem peccalorum, (I Cor. x); qui eliam dicit : Siquis non obedit verbo
el slabilieris quasi cceli firmamentiiin et dies aeter- noslro per epislolam, hunc noiale, ut non commiscea-
hilalis. Sed et nos inlerira te in devoloruin nuinero mini cum eo (II Tim. nt); sed quia sedis apostoliese
Jiliorum habebimus, et confessionibus aposlolo- moderalione utentes; spiritu lenilalis potius quam
rum principum memoriam tui jugiler conimen- severitatis erga correplionis luse flagramus affectum,
dare nullateniis omiltemus. Dala mense Aprili, jn- ecce teriio canonice per missos et syllabas commo-
dictione xi. iieiiuis, et hortamur, et protestaniur, ut nnllam
CXI. omnino inoram perpcssa, slrcnuos viros in regionem
AD IGNATIUM PATRIARCIIAM CONSTANTINOPOLITANUM. Bulgarum dirigal, qui per (otam patriam peragrantes,
(Anno 878.) qttoscunqiie illic repereriut qui a le vel a subjectis
Terliojam commoitet, ne Bulgarum regionem ad Ec-
clesium Romanamjnm antiquilus perlinenlem usur- . tibi consecralionis munus accepisse dicuntur, sine
pet, et eo, vel ab ejus snffraganeis in ea regione quavis dilalione reducanl:ila ulintra triginta dieram
consecratos episcoposintra triginta dies itlinc edu- spatium nullus episcopus, nullus omnino clericus ,
cat; et nisi post dttos menses patuerit, Dominici c" qui tuse ordinationis, imo inordinationis sunt, inler
: corporis et sanguinis communione,et si perseveraverit
in contumacia, palriarcliali eliam dignilate privat. omncs Bulgarum fines inveniatur. Non enim palimur
Reverentissimo confratri nostro IGNATIO palriarchse eos quos ibidem tu illicile constituisti, quos et ab
Constanlinopolitano. apostolica esse jam sede hujus rei gralia constat
Secundo jam scdis apostolicoe litleris probaris excommunicatos, errore suse praevaricationis corda
admonilus, et per missos ejus conlestatoriis con- novorum Domini famulorum inficere : quos videlicet
ventus hortatibus, jure libi Constantinopolilanse in fide inslruclionis manu plantavimus, el aqua
dicecescos, quod per ejusdem primaesedis auctorila- salularis fonfis doctrinarum rigavimus, atque lioruin
lera et favorem, anniiente Deo, receperas, ritecOn- auctori Deo ad incrementum spiritus dandum, nt
tentus, ultra prsefixos tibi ex canonibus limites prae- sit ipse in omnibtis primatum lenens, obtulimits.
snmptionis pedem non tenderes, nec antiquos ter- Porro si intra triginta inlervalla dierum omnes quos
minos qttos posuerunt palres tui aliqtta usurpationes vel lu, vel episcopi tui consecrasse in aliquo gradu
transferres. Nultas aulem ignoral regionem Bulga- pulantur Ecclesiae, a lotius regionis Bulgaricae
rtim a sanctse memorise Damaso papa, et deincepsi terminis non eduxeris, el temetipsum ab onini
usque ad paganorum irruptionein a sedis aposlolicae i „. ecclesiaslico illius jure diceceseos non subduxeris,
prsesulibus, quantum ad ecelesiasticae provisionisi landiu sancto corpore ae prelioso sanguine Doniini
altinet privilegium, moderatam. Praasertiiu cumi nostri Jesu Cbristi post duos menses a die nume-
boc nonnulla seripta , sed praecipue diversorum pon- randos qua bujus epislolse tomum acceperis, esto
tificum Romanorum res geslse quge in archivis anti- privatus, quandiu his obslinalus decretis nostris
quitus nostrse reservanlur Ecclesise, clarius atte- minime obedientice colla submiseris. Jam vero si
stentur. De his autem quse bellica clades et gravis- pertinaciter in hac indisciplinatione atque pervasione
simi hostilitatis incursus inlulisse noscuntur, nill permnnseris, et episcopos et quotquot illic vel illi
pTsestanlius sentiendmn est qtiam qnod clarissimat vel ttt consecrasse videris, foras illinc minus expu-
Ecdesice tuba, sanctus videlicet Leo npstrae sedisi leris, omnipolenlis Dei judicio et beatornm aposto-
airtistes, edocnit et decrevit, cum ait (epist, 85): : lorum principum auctoritate nostrseqne mediocrita-
Adbibenda, inquiens, curalio esl, ut vulnera qttse; lis sentenlia, omni patriarchalus esto dignitatc,
adversione hosliliiatis illata sunt, religionis maxime; quam favore nosiro receperas, alienus etexsors,
falione sanehfnr. Qui statti rerum, atixilianle; nullo peniius summi sacerdotii privilegio praeditus
Dbmiho, in meliora coriverso iterum dicil: Remotisi vel politns. Data mense Aprili, indiclione xi,missa
rhaKs quae hostilitas inttilit, nnicuique id quod legi-- jj ] per Paulinn el Eugenium episcopos.
time habttit, reformetur; omnique studio procuran- CXII
dtim est ut recipiat unusquisque quod proprium1 ADEPISCOPOS ET CLERICOS GRiECOS.
est. Et rursus :' Qtiofl bellica necessilate turba- (Anno 878.)
titm est, pacis remedio reformetur. Sed haec, reve- Declarat eos excommunicalosquod Bulgarum regiones
rentissime frater, orniiia clausis oculis relegisti, , invadentesillicitas ibi ordinationes fecerint; digni-
tate eiiam privandos, nisi intra triginta dies ex
sanctorumqne Patrum decreta calcaneo temerario, omni Bulgarica regione decesserint. oi guis aulcm
eonculcasti, ac nmltiplicium tibi beneficiorum sedis! paruerit,reslituendum ei episcopatumdecernil quem
apbstolicse pra3Stitbruin oblitus, contra eamdeml in Grcecia hubebat; et s\ nuilum aniea habebal,
sariclam sedem, benefaclricem videlicet tuam, etl vacantem , si dignus est, eidem conferri jubet.
erectus es, priscam dicecesim in regione Bulgaricai Omnibus episcopis et cseleris clericis Grsecis
consiitutam lllicita pervasione subripiens, et ini Bulgarisc diceceseos invasoribus, ac per hoc excom-
"alienam messem contra divinas leges mittere fiilcem l municatis.
non renuens. Unde merilo posl primam el secundami Miramur vos et vehementer obstupescimus sdn-
commpnitiooem a nostrse te debueramus communio-- ctorum Patrum canones obturatis oculis relegisse,
 768 EPISTOLJE ET DECRETA. 766
et caleata conscientia, terrninos selernos a Palri- A niinus imperatoria dignitate, secundum. Apostolum
bus posilos transtulisse , *et in alienam messem qui ait: Mmulamini charismata meliora (/ Cor. xn),
judicii falcem misisse, in lllyrici provincias, quas conlenli, etiam angelorttm estis minislerium imitali,
nunc Biilgarum natio retinet, ingredientes, et ordi- dum pacem in terra bonsevolunlntis hominibus cx-
nationes illicitas perpelrantes, cum et sacra concilia opiatis, et beatos per id ac ccelum vos visnrOs Iuce
sub sede beati Petri aposlolorum principis, has olim claritis demonstratis. Ulraque siquidem epistola ve-
provincias deguisse patenter innuant, el rerum ges- stro ponlificio nostro missa hujus vos flagrare desi-
larum a sanctoDainasopapaconscriptamanifeslede- derio patenler insinuat, et lianc vos ad sialum Ec-
nuntient. Et slatu causaruui, Dcoauxiliante, in melius clesioe, unde pravorum dissensione repulsa est,
jam pridem converso sedes aposlolica sit ab eis qui inhianler velle reducere, indicio evidenli demon-
hanc habitant regionem recognita, reqtiisila et strat. A Deo quippe provcclum imperium vestrum,
multis precibus invitala : nosque illuc episcopos et quod eo auclore, juslilia et iriuinnliis omatis, ininus
jnferioris ordinis sacerdotes cuin praeceplis sedis niiniruni validtnn minusque gloiTosumputatis, nisi
apostolicx miserimus, et mtiltos labores pro instru- eiiam sunima condecorare pace seu concordia sala-
Clioneillius regionis arripuerimtis. Nam cl si quidain gatis. Nosaulem, dileclissime, audientes in Con-
vestriun clandesiina illttc sorle venerunl, apte de B fi slaniinopolitaiiam Ecclesiam dissensionis adhuc
illis dicerc possuinus illud Doininidiclum asseveian- scandala fliicluare, nonnullosque religiosi habitus
les : Omnes qui anle me vcnerunt, fures fuerunt et viros hac iilacque dispersos atque dejectos ignomi-
latrones (Joan. x). Ipse quippe Dominus per prophe- niose tractari, merito ingemiscimus et multa incesli-
lam dicit : Veniebantel ego non mittebameos. Nam tia faiigainiir; prsecipue p;icem sentitnus illic con-
quidam veslrum pro criminibus suis iugientes, tiiiua comeniione turbatam, quam per mullos sedis
quidam aulem ambitus el avaritise causa illuc apos;olicse labores jam credebamus sedificatam; et
accessuri profecli sunt, non atitem vocati, nec sacratos qiiosdatn diversas injurias didicinms passos,
invocati, licet nec sic in vestram vos dieecesiin quos ab oinni oppressionis fasce sperabamus ereptos.
ad aliquam dispositionem faciendam inlroire conve- Portamus quippe omnium onera qui gravanlur, imo
nerit. Quia igilur contra sacras vos mtillipliciter poriat banc in nobis amalor vcsler beatus Petrus
egisse regulas deprehendimus, excommunicavimus aposlolus qui nos in omnibtts sollicitudinis suse pro-
vos, et estis excominunicali. Quisquis atilem ex tegit ac luetur haeredes: sed quia et professionis
vobis intra triginla dieriim spalium cognitae hujtis nostrai oflicio cum Jeremia nihilominus dicitur :
apostolicse sanctionis, omni Bulgaricae regioni non Ecce constilui le hodie super gentes et super regna,
cedens, in ea quamlibel ordinalionem vel disposi- C ut evellas el deslruas, et disperdas, et dissipes, et
lionem patrare ullra pracdiclum spatium obstinate planles (Jer. i), eliam veslra pietas ab aposlolalu
praesumpserit, sanclorum Patruni aucloritale nostri- noslro pro hoc ipso personas postulat. Ecce strenuos
qucjudicii senlentia proprio caret offlcio, non nisi e lalere noslro viros dirigimus, qui si qua illic inter
resipiscens pcenam evasurus,aul veniam aliquo modo haec diligenti sludiodeprehendant, et his radicitus,
speraturus. Si quis aulem vestrum htiinililer ac secundum Domini mandalum, evulsis, deslruclis,
obedienler his salubribtis monitis noslris parens, dispersis el dissipatis, pacem et unitalem et cbarila-
Bulgaricaeloctun dederit dicecesi, noverit nos decre- tem el congruenter aediflcent simul et plantent.
visse sibi episcopalum reslilui quem eum in regione Nam quomodo habere poterunt cbarilatem, qui di-
Graecoruinpriushabuisse consliteril: porro el sinun- vidtint unUatem? nos aulem pro Chrislo legatione
quam babuit,vacantem illi tribui; si lamen talisper- procul dubio fungimur, cum paci Ecclesiae sludigm
sonasit cuinulla in hocregulaPatrumvaleatobviare. impendere procuramus. Quia vero Deo aniabiles
Missa per Paultim et Eugenium episcopos. Data viros, quos nominatim litteris expetitis, quibusdam
die xvi mensis Aprilis, indiclione xi. iucommodis impedilos destinare nequimus, misijnus
CXHI. Paulum et Eugenium sanctissimos et reverendos
ADBASILJUM IMPERATOREH. tV episcopos, dileclosqtie consiliarios nostros, quorum
(Anno 878.) nobis et fides probata et scientia manifesta esl:
Hissa per Eugeniumet Paulumreverendissimos quRms scripto dedimus in roandati-s ut, omnibus
epfscopos.
Dolet ConstanlinopolitanamEcclesiam schismate ad- simultatibus sopifis alque sedalis, quae ad paccm
huc laborare,' qua de re legatos mittit. sunt, sancloruin magistra regula Patrum, toto cona-
Diteciissiuionobis et desiderabili filioBASILIOChri- mine construant, et omni conlentione sublata, jiisli-
slianissimo et tranquillissimo imperalori. tiaetribuanl, Deo propilio, palmam, hoc dunlaxal ad
BenedictusDeus et Pater Domini nostri Jesu Chri- laudem Dei agentes, et ad prseconiorum vestrofum,
vos agere de die in diem decet, ad-
sti, Pater misericordiarim et Deus lotius consolatio- cumulum, sicul
dentes. Verumlamen ignorare pium imperium ve-
nis, qui misertus et consolalus est nos in prsesenti[
saeculonequam (III Cor. i); visilans et redempiio-. . struin nolumus nos aposlolicse sedis praecepkwe
nem faciens lam pium lainque benignum imperii ve- legaiis, ut causa tanlum visitalionis gloriosum ejus-
stri cornu salutis erigendo in domo David (Luc. n), ilem provincix principem adeant, et de oplala
CJnrislividelicei pueri sui. Vos enim, fili charissime* a Forte loquilur de rege Bulgarorum.
 767 JOANNISPAPJE VIII 768
memoria ei aposlolorum, ut condecel, explctis ofii-1 - A quam gaudendum sit quoniam eumdem, post felicis
ciis persalutalionis edicant. Ideoque rogamus utt ctirsum operis, inter angelorum cceluni paradisi
aditu eis annilentibiis vobis concesso, talem illiss susceperinl prsemia vilse perennis, flendum nihilo-
induslrium virum [deest tradalis aut quid simile]quii ininusconvenit quodlanlum adjutorem Ecclesiarum
eos usque ad prsedictttmprincipem salvos ducat at- Domini difitisarum in orbe praesentiacorporali, heu,
que reducat, facla in scriplis de ea niinime iterumi proh dolor! amiserimus. Prsesertim cum hoc in
usurpanda professione. Oplamus vos per multos an- lempore sancla Romana Ecclesia, mater omnium,
nos inChristobenevalere, eldebarbaricis jugiterho- quse meae mediocritati commissa est, Jesu aeterui
stibuslriumphare,spirilualis et desiderabilis et Chri- disposilionc consilii, in quo ut cum Apostolo pacc
slianissime fili semper Augusle. Data indiclione xi. quorumctinque dixerim, fines sseculorumdevenerunt
CXIV. (l Cor.x),inlot persecutionibus alque adversilatibus
• ADEUMDEM. diu lacessila, domesticorum debacchatione fatige-
(Anno 878.) tur, ut cogar cum Propheta erumpens exclamare:
Vt legatis a se missis fidem adhibeat, et opem Ro- Veni in ullitudinem maris, et lempestasdemersit me
munm Ecclesice ferat. (Psal. LXIX); et rursus : Domine, libera animam
Dilecto filio scmpcr in Domino tritimphanli BASI-B ] meam a labiis iniquis et a lingua dolosa (Psal. cx).
Lio piissimo imperatori Augusto. Sed vos, fili charissime, hortor ac moneo patcrno
Scimus, venerabilis imperator, scimus et omni- amorisaffeclu,ejusimitariinEcclesiarumexallatione
modo novimus vos prudentia pollere, aequitatemi vestigia vilac spiritalis, cujus floris decore natus
diiigere, pietatem extollere, directioncs plantare etl regia dignitate existis. Primum ut pacis unitalem
vilia evellere. Scimus el liquido crediiuus vos san- vinculumque charilatis cum fratribus vestris, nimi-
ctseRomanseEcclesiaevigorem et decus velle augere,, ruin Ludovici rcgis Bajoariorum filiis, cumque
Iribttlaliones gemere, angustias dolere, et necessi- fidclibusChrislianis lcnens, deinumconlra insanientis
tates pio intuilti, quanlum ad vos pertinet, amovere. rabiem, atque lyrannos, paterno provocalus exera-
Hujus rei gralia, maximam de vobis fiduciam asstt- plo, virtutem roboris, Christi auctoritale, in defen-
mentes, quidquid enmdein sanctam niatrem vestrami sionem malris vestrae, a qua et polum prsedicalio-
Romanam Ecclesiam oppido aflligit ct lacerat, vobis> nis in proavis, et infulam imperii accepistis, medul-
singulari quadam spe commillimus audiendum etL lilus viriliterque effunderevalealis. Quia, qucd dici
corrigendum. Tamen ne vos, quos secretorum n<>- sine lacrymarum imbre nullo raodo potest, prodiit
slrorum conscios esse cupimus, lateat quod bis die- in hoc lempore apud nos ex massa peccati radix ac
bus contra Dei volunlatem contraque salutem lotiusi C ( fomes nequissimae perditionis Lambertus, Widonis
Chrislianae (idei, ac contra privilegium sanclse Ro- quondam Spoletaui ducis horrendus filius, fatemur
manse Ecclesiae, seu contra morem reique pulilicse: raembrum Anlichrisli, qui adversalur et extollilur
statum Romte peractum est, his missis noslris Pauloi derogando adversus orlum regalis progeniei, et se
et Eugenio episcopis verbolenus vobis dicenda com- turpis lucri cupidum clandestina machinatione,
misimus. Quaevos ila credere deprecamur ac si nos> rapacitalis ardore, nunc huc atque illuc tergiver-
vobiscum loquamur; el credentes, si nobis ferre! sando, cum moecha sorore Rotilde, curoque com-
opem, vel aliquam consolationem valeatis, et velutii plice suo infido Adelgerlo marchione, irao palrise
dileclus filius reverendse matri assolet, omnimodoi prsedone, ad falcem, ut vera fama volitat, impu-
conferatisdeposcimus. Hahebilisenim prohissanctos i denter, quod Deus averlal, suslollere Romani impe-
aposlolos adjulores, et nos possidebilis devotioresi rii; et nunc, utpote abominatio desolalionis alque
vestros apud Dominum semper intercessores. Datai perdilionis filius, capul scorpii et aspidis surdae,
IV Ealendas Martii [/'. Maii, ul constat ex superiori- destruit dilapidans, perque nequam suos disperdit
bus], indiclione xi. prsedones omnem terminum sancti Petri ac Pauli
CXV. proleclorum vestrorum.ubi etproqua re omnespene
ADLUDOVICCM BALBUM BEGEH. nosiri fidelesin paupertatem ac necessitatemredacli
(Anno 878.) videnlur, sacramenlisque ut sibi conspirent, et ne
Deplorat morlem Caroli imperatoris patris ejus: ad noslram occurrant jussionem, omnis territorii
hortalur ui pacem habeal cum regibus consangui- sanctorum apostolorum homines
neis suis, et Ecclesim inimicos persequatur,prmci- omisit. Nunc etiam Tarentum constringere non
pue Lambertum ducem, cujus diras infestatio- legatione directa paga-
nes commemorat;denique in Galliam se venturum, nis~,donaquetransmittens, atque ab eis accipiens, sup-
ibique sgnodum celebraturum significat. pliciler deprecatus est, ut sibi, cum signiflcatum
LUDOVICO glorioso regi, filio divae memoriae Ca- fuisset, phalangaeAgarense ad perniciem Christiani
roli U imperatoris Augusli. populiquanlocius deferant auxilia. Quaiiter deniqiie
Quanto deinde amore dilectionispro lanlorum bono- fraude nequilise, et per perjurium, in sinu Ecclesiae
rnm virlutibus, et pro omnipolentis Deiquolidianis ge- noslrae nos deceperit, urbemque sacram invaserit,
nitorem veslrum dilexerimus cultibus, borum, Christo hic ea ideo prsetereundo silemus, quia in alio opu-
conscienlisei)ostrseteste,absqueIacrymarumefTusione sculo ad omnium Chrislianorum notitiam, quos
factorum reminisci nullalenus possuraus. Et quan- idcirco anatbematis vinculis innodaviraus, nonnulla
769 EPISTOLJE ET DECRETA. 770
conscripla teneamus. Pro qtta re, domine fili cbaris-. A stiis comprobatur(Prov. xvn); et bene nobis ftlialio
sime, contra nova et inaudita in Christianis mala, adoptionis veslrse spiritualis favere valebit, si pacis
novum jam fessus et fatigalus certaminis laborem, et unanimilatis cum fratribus vestris, Chrislo opi-
navalis scilicet periculi, fluclusque maris, assumere fice, concorditer lenere ^onsulle satagitis vinculum;
desiderans, me tanlis periculis [edit. Rom. legit quia in vestra pace, falemur, tolius Christiani po-
assumereiter de Iransmetantis periculis, etc.] ad vos puli salus consislit; qua demum necessitate, quave
vcniendopro Ecclesiarum sanctarum omnium libe- faligati angustia, rclicta sede propria aposlo-
rationeJuxtaAposlolum, non faciens animam meam Iici culminis, compulsi sumus Franciam petere,
preliosiorem quam me. Et ecce, quantum ad mei vosque palerno affectu deposcere, quatenus una
roinislerii regimen spectat, non recuso pro Christi nobiscum positi de communi salvatione sanctse Ro-
Doraini ovium, ope ejus, liberatione mori.detrimen- manaeEcclesiseet reipubliose stalu traclaremus, in
tumque sufferre. Vos, quaeso obnixe, vos, fili cha- paucissimis nunc patcfacimus, qtita in alio opusculo
rissime, lacrymas meas arduumque laboremaspicite; qualiter nefarie sit peractum ad omnium Christia-
el ad defensionem sanclse matris vestrae vestrum norum notitiam reservatur conscriptum; quod Iuce
animumfideliumquevestrorum adhortatione continua clarius advertitis. Lamberlus Spolelanus periidus
prseparate, et mecum unanimiter lupis rapacibus B dux, Widonis quondam stirps, perditionis filius,
baculos redargulionis studele tenere; qualenus, duce in quantam superbiam pro cupiditale, ut fama vera
Unigeniti gratia, post Ionga lemporum spatia, se habet, Romani imperii eruperit, in nostris tribu-
cooperatores effecli noslri certaminis, de purpura lationibus atque angustiis procul dubio cognoscetis
terreni, imperii ad coronam venire valeatis perpe- ad liquidum. Romam siquidem clandestina fraude
luam. Et epistolas reliquas, quas confratribus devolum venire se simulans, a nobis velut filius pa-
vesiris, Carolomanno videlicet, et Ludovico, alque cis benigne susceptus, quid virulenti consilii corde
Carolo jttniori, dirigimus pro lalium adhorlalione, gestiens [f. gereret] in-crastinum sequenlis diei dilu-
precamur glorisevestrae decentiam, easdem illis sine culum demonstravit: nam deputatis custodibus, ve-
mora deslinare dignemini, oranibusque reverentissi- rum etiam satellitibus, nd portam Urbis quse ad
mis archiepiscopis, et clero totius ordinis regni beati Petri apostolorum principis euntibus pandit
vestri, palerna peto adhorlatione significari prseci- iter, niillum nostrorum fidelium ad nos egredi pa-
pile, quoniam, Dominomiserante, apudvos synodum liens, cibos deferentes coercens, asserit Caroloman-
celebraturi sumus cunctis populis Christianis perne- num regem sibi talia horrenda facere prsecepisse.
cessariam.Qusecunquenossevoscupimus, sane dein- Quod idcirco non possumus credere, qiioniam ex
ceps sumus acturi de negoliis ecclesiasticis. Te C vestra progenie nullus cervicem superbe conlra hanc
quoque, charissime fili, auctoritale sancli Spirilus extulit sedem, sed propter Detiin suppliciter colla
Dei noslri, ad vicem genitoris vestri domni Caroli submisit. Nos, fili charissime, pro Domini Ecclesia
perpetui imperatoris Augusli, a secretis conslituo et ejus ovibus animam ponere cupientes, ecce mari-
meum consiliarium, qui, ut dici assolet, pars animse nos finctus undasque salis ad vos veniendo per difli-
meae fuit, el quseque agenda sunt, coge adunaque cileiter assumpsimus, vobiscumquesimulpositi, Do-
consilium : quia in fonte tui cordis primum inlin- mino miserante, universalem synodum celebrare
gendus calamus, deinde manus nostra formabit cha- disponitnus totius sanclae Ecclesise,vobis obsecun-
racteris apices. dantibus, provectum et exaltationem loco percon-
CXVI. i gruo satagemus peragere. Quod, quaeso, regni veslri
ADLCDOVICUM BAJOARIORUM REGISFILIUM. omnibus archiepiscopis coepiscopisquenoslris inno-
(Anno 878.) tescere dignemini, eosdemquenobis adesse conlinua
Hortatur ad servanaam pacem cum patruelibus; in- maturitate accelerare monete. Data ul
veliitur tn Lambertum Spoletanum ducem: rogat supra.
episcopissignificetut ad sgnodum accedant, CXVII.
LUDOVICO Bajoariorum regis filio. n ADCAROLOMANNUM REGEM.
Scriptum enim vero in Salomone legiraus : Filius (Anno 878.)
sapiens leetificalpatrem, et est gaudium matris qum Ejusdem pene argumenti.
genuit eum (Prov. x); quapropter, quoniam te, Lu- Dilecto filio CAROLOHANNO glorioso regi.
dovico filio Caroli, Ludovico filio Ludovici regis, Quanta denique exallalione sponsionisvestrsesan-
seiernitatis praescientisesuseconsilioomnipotens Deus ctain Romanam Ecctesiam, videlicetmatrera veslram
ex regum imperatorumque est dignatus producere omniumque Christianorum, quse vos el Iacte suse
prosapia, et tunc illum plene Isetificare contenditis, praedicationisab uberibus et ad imperialia a proavis
si vestrse matri ejusque immaculatae sponsse adver- sceptra sanguine regum excellenler produxit, suble-
sus insidiantium ictus atque illius laceratores tota vare cureiis, et epistolari textu, et internuntiis nu-
virtute coucurritis, omni quoque nixu more paren- per ad nos direclis reminiscimur pleniter, fonlemque
tnm pravorumque veslrorum auxilii consolationem uberiim cordis vestii soliia pietale parentum vestro-
conferre, spreta personarum acceptioneqiiaruralibet, rum circa oinnipotentis Dei famulalum miseratione
quantocius festinatis, sancti Spiritus per Salomo- abundare reperiinus : veslrtim qiioque ad prsedictam
nem verbis testantibus.: Frater et amicus in angu- matrcin veslrani, uli gloria culminis vestri spopon-
771 JOANNIS PAP.$ VIII 772
derit, tantp avidius cnixiusque quotidiana prsesiola- A nilatcm vestram quantocius, emni mora poslposila,
lione adventum exspectavimus, quanto pro augmento occurrere admoncmus, cum cunctis coepiscopis ac
mercedis vestrae nos noslramque Ecclesiam iri iol suffraganeis vcstris, exccptis his quos sacri canoncs
adversantibtis laborantem, super omnes imperatores pro incommodiscausis stare paliunlur. Quoniam in
alqne reges qui ante vos fueYiintexaltare ac beati- ea, Christo cooperante, omniiim Ecclesiarum spera- _
ficare omnimodopromisistjs. Sed, heu proh dolor! mus erigi slalum alque vigorcm. Hoc iterum itc-
fesso mihi paganofum persecnlione ac gladio, atque ruinque monemus, horlamur expresseque manda-
exactionis [f. exaclione, HARD.]census vigintiquin- mus, ut nulla vobis mora niilluinqiie tempus prsepe-
que miflium in argento mancusorum annualiler, diat, donec nobis vestrum advenlum in prccsenlia
imo praediclaeveslrae matri additus civilis mucro praebeatis; b idest Lnmberii pcrfidi Spolelani ducis
anguslise est, qui pene nos funditus peremissel, nisi Widonis filii, cjiisque complicis Adelberti marchio-
SHfjitamismtrohc jjinissofaremar auxilio, qui fide- nis, vel, ut melins, patriae proditoris, qui clande-
libuS peHlcghSftiqiril: Ecce ego vobiscumsum omni- slina fraudc pacifice venire sc sinutlans, in dolo ad
btisdiebus ttsqite ad consummationemsttculi (Malth. portam urbis custodes depulans, sacramqiie civila-
xxvtil). Ejriemnt qriidant ex nobis, sed non fuerunt tem lyrannus invasit, nosquc cum fidelfhusnostris
ex nobis, cotiBlenmr neque ex nobis f forte melius, B intra ecclesiam beali Petri apostoloruin principis
neqne, cx voftis, HARD.J,qui lanta Romanam Eccle- inaudilo atque horrende coarctare inler cselera
siam dehoneslattone urbemquc sacram, nos quoque mala c. Data ut supra*.
fatigavcrnht alqrie oppresscrunt, ut simile nec in CXIX.
Chrislianis fegibus faclum reminisci ujlo modo pos- ADANGELBERGAM AUGUSTAM.
sit. Lafnbertum fateor,'atque Adelbertum clcctos (Anno 878.)
marchiones, qui hostili manu occultaqtiefraude qua- Vt in Romana' Ecctesiivfule pcrseverel; prwseniium
litCr nos affecere, culminis vestri gloriam Iaiere laforem commendat.
nulla poluit fatione, quorf ad omniuin vestrum noli- DilectissimrcfiliosAsGEi.BEitG.nhnpcratrieiAtigtiSlae.
tiam in silo scriptum ienetur opusculo. Nobis enini- Reminiseohles oinniiim Iioiiorumveslrorum, quo-
vefo ad io$ iftter caetera mala iler clausere vcnire tidie Deo nostro graliarum aciiones referimtts, qui
1
cupientibus ; qtia necessilate compulsi, navale, ani- vestrum animtim tanta soiMciltidinecirca devolio-
mam prse maniblis habenles, assumpsimus laboriose nem ab exordio sanetse Romaiifc Eceiesise spiiituali
perieuliim, et cOmmodumduxiinus Franciam ire, ilammseadnstione peflissit. Sed nunCj filia mea cha-
vestratnqlie fraternam conipagem in pacis el una- rissima ct in Christo devola, qnaeso, vires sollicita
nimitdlis vinculum consolidare, veslrse matris saepe C ingenii ncutissimi, et in ftoc inoppOrtuno tempore
dictse liberationem sanctseRomanaeEcclesiseneces- solita boliitate COnciirre, qtiacenus coeptomboiinrn
sario qiiserere. Vossiquidem illuc omnesque vestro- usqiie ad constimmationem operis perductum aelcrni
rum regrioriirtiepiscopos ad synodttrii celebrandam retributoris praemistfeeipere valealte. Latorem quo-
veTifre Bortaimlf. Data de civilale Genuensi, et m- qae prsesentiiirHPetSnriVCardinis iiOstri presbyte-
recta gferj;1cvVestraeper Anspertum Mediolanensem ri»m, qaxm nt 0»mH>a»babens comrnendatuni, te-
conffatrehl et coepiscopum nostrum. stroqnc consilio prnitentissimo iter iltius sofita pie-
Prsesentem [pracsentium]Ialorem Petrum cardinis tate disponite ( qnatatnS, Deo duce, ad nos possit
ecclesiaeribstrsepresbyterum gloriacvestrseplurimum redire incolttmfs. Daia ut suprn.
conimeridarmis, cumque ad nos quaesumtts cum cxx.
vestris missrsalaue opilulatione festinanler remiltile. PRIVILEGKJM PROMONASTERIO TORNUTIENSI.
(Anno 878.)
CXVHI, bona eidem monasterio olim concessa.
ADANSPERTUM ABCU1EP1SC0PUM Confirmanlur
MEDIOLANE.NSEM. Aorio
Dominicseii>carnalk>nis878,indictioneunde-
(Anno 878.)
Monet ul quanlocius ad' synodum in Galliam eum D ciina,regnan*epiissimoaiqoegloriosissimo rege Ludo-
Caroli lilio serenissimi Angusti, attxifkiiiie Do-
suffraganeis aciMtil ;'queritur de perfidia Lamberli vico,
Spotetani comilis. niinoiiostro.iiiboiioreinejiiscleiiiDeieiDomini oostri
ANSPERTO veuerahiUarchiepiscopo Mediolanensi. Jesu Christi. EgoJoannesepiscopus, servus servorum
Pro innunieris igitur et mulliplicilHisoppressio- Deiratqueprxdkliis filius poster gloriosus rex Ludo-
num aBgtwthstotias ssnctae Ecclesiaein nrbe terra- vicus, consiiluimus contentnril venerabHium arcbi-
rum cBflbsse;synodnm universalem, Christo opitn- episcoporura hecnon et prsesulumtotins regni Trecas
lante, in Francia (quia in ltalla, perseculione cWilale, quo iiiterfuit memoratus rex piis*siraits:
malorum grassante») Petrum presbylerum cardinis eoque peracto, precalus est nos cum filiis et fra-
nostri, quem ad Carolonianoum regem dirigimns, Iribus noslris episcopis jatti dictus gloriostis ilnper.i-
fraternitati veslrae plurimiim commendamus (mi- tor ut Toinutium monasterium, qood fundatum csl
nime poluimus) sumus celebraturi, ad quara frater- in comilatu Cabilonensi super Sagonnam fluvium,
« Haecverba non cobaerentsequcntibus. c Videlur hic deesse, conatus est.
t> Ut causam communishoslis una mecum judice- A-in edilione Romana in principio Inijus epislolae
tis. Haecvcl alia hujusinodi veriia bic dcesse viden- sic legilur : Ad arckiepiscopumde Mediolano; ad po-
tur. Dc Laraberto et Adelberlo Aimoin., I. v, c. 37. triarcham de Foro-Julii; ad Joannem de Papia.
 775 EPISTOL^E ET DLCRETA. 774
ubi martyr Chrisli Valerianus corpore quiescit, qund A i" regiun reperitur praeceptia. Si quis autem teme-
dtidum paler ejns Carolus imperalor, vel ipsc raria praisumptione csecaque cupidilate, quod Dei
poslmodtim per prseceptorum seriem, monnchis el noslra auclorilate firmamus, in aliquo infringere
sanctse Dei genilricis Marise, sanclique Philibcrli pra!siiinpserit, seterna se sciat damnatione mulctan-
"inclyticonfessoris, prsesentibus el fuluris, ob vilan- djun, cl cum diabolo et angeiis ejus perpeluo in-
dam Marcomannicam severitalem contiilerant, ciirn cendio crcmandum : a liminibus quoque sanclae Dei
omnibus rebiis. ad ipsum locum aspicientibus, Ecclesia) habeaturexlorris, qiiousque ab illicila prae-
privilegio nostrse auctoritalis corroboraremus. Ctijus sjimptioiie resipisccns, eondigna pceiutenlia el
piissimo mandaio eo libentius cessimtis, quo etiain cmendatione iram omnipotentis Dei qttam incurrere
nos idipsum precaturos perspeximus ampliiis. Igilur non limuit placare procuret. Harum
Haque sauclio-
privilegionoslraeauctoritatisconfiinianniseisoinnia, nttin cvidentissimam confirmalionem,m'anibussacro-
qucmadmodum in praeceptisgloriosissimoruin inipe- riun prsesenliiim pontificum siibnolavi, abscnlium
ratorum sunl inserla, id est pra:dicltnn loctun, et qiioquecoiisacerdoliiiiinecininiisiilbneTssfipiilalioni-
omues res ei adjacenlcs, cum oinni liberlate. El in bus, per Christum et iu Chrislo fulciri poslulauiii.s..
comilatu Arvernico cellam S. Portiani, cnm omni- Hiiicinarus Rhemorum episcopus in Cliiisti n'0-
busappendiciis. Iupago qtioque Sanclonico, Asinarias mine roboravi.
cum omni sua integriiale. El in Piclaviensi territorio Ansegisus episcopus Scnonensis.
cellam S. Prudeniii, cuai ouiiiibus rcbus adjacenti- Ollulfus episcopus. Gissibertusepiscopus. Hildibal-
bus. Et in pagb Am!eg:tven.si,Cuiiafdiim cum omni dus episcopus. Berno cpiscopus. Geraldus episcopus.
integrilale. In pago vcro Ccnomnnico, Bussiolium liincniariis episcopus Laoduiiensis.Edenulfiis episco-
cuin omnibus appendiciis. El in pago Vallaico, cel- pus. Joannesepiscopits.Raganulfusepiscopus-Adalai'-
lam qitne vocatur Goddilus, ciim omnibus rcbus dtis archiepiscopus. Alericus episcopus. Abbo episc.
ad se perlincnlibus. Itnqiie in partes Burgiindhc, in Agilmarus episcop. Ingilwinus
episcopus. Acfrcdus
pago Liigdunensi, Bisiacum villam cnm ecclcsia. Et episcopus.
iu pago Maliseonensi, cellam S. Roinani, et Olca- Daltun III Kalcndas Maii, per manum Cbristifor'..
siacnm vitlam cuin ecclesia el omitibus appcndiciis. primicerii sanclse suinmse sedis apostolicse, impe-
Verum quia ob vitandam persecinionein Norlman- rante
piissimo Ludovico.
norum, Geiloni inclylo abbali, monachisque prae- CXXI.
sentibus et fuluris, praedictum Iocum gloriosus rcx, ADANGELBERGAM AUGUSTAM.
necrie pater ejus contttlerant, et pontilicialis calli- (Anno878.)
ditas nimis eumdcm Jocum subegerat, postulavit c Arelatemse venisse significat, ibique omnia
prospero
isdem rex ut tam larga eleemosyna, inimunis al- reperisse; horlaturut RomanwEcclesim commodis
que libera haberelur ab omni ponlilicali potenlia, prospiciat.
nostra annuente clementia. Cujus petitionibus fa-> DileclissimaefilisedomnaeAncELBEfiGir im^eratrici,
vens omnis episcopalis conventus, abnegare nequi- piae memorisedomni Ludovici invictissfmi impera
vimns quod tam pie postulabat imperator gloriosis- lOris conjtigi serenissimaeAugflstsn.
sirnus. Aucloritate ergo quarii in Christo Jesu Do- Cum erga Romanse Ecclesise privilegia immenso
mino nostro summo sacerdole in B. Petro accepi- velle, immenso et opere decus iiripefii veslrl deCer-
mus, prsedictummonasterium cum omnibus habitis tare, et ad perfeclnni dttcere semper adliamrimti!
ct habituris, Geilonivenerabili abbali sanctae geni- [f. amaverimus, aut anhelaverimus] et ameimis.
tricis Dei, et supra diclis sanctis futurisque post Cbristo favenie, perpetuo magniludinem tantsevesttaB
eum abbatibus ad nionasticum ordinem inibi, Deo devotionis scire cnpimus : Ecce Arelalem' rcgni
adjuvante, excolendum delegamus, et delegantes ju- deliciarum vestrarum sani intravimus, siimmo ar-
bente filio nostro piissimo rege, inviolabililer et in- bitro permitlente, per intercessionem apostoloium
separabiliter sine distractiorie aut immutatione vel principum; illicque Bosonem principem generum
qnalibet minoralione perpetualiier confirmamus. W vestrum, communem et filiam domnam Hermengar-
Analhematizamus igitttr aucloiiiaio B. Pelri apo- dam " alloquentes, omnia prOspera et juglier desi-
sldli et nostra, ut nemo antislitinn prsesentiitm vel derala invenimus, ct pro amore vestro, veslfi nnper
fiilurorum, locum adire praesumat, qualibet occa- et piissimi conjugis, illos tanqnara fllios amplccten-
sione excommunicalionis, vel absolutionis, seu sa- tes, pfo eorum consulto, illorum cum honrire cuncla
craeordinalionis, nisi ab abbate vcl monachis loci faciemus : quoniam ceu per vos, haud secus per istos
fidclibus fueril invitalus. Quia injustum decernimus, consolationem et defensionem sanclae RomanaeEc-
ut gloriosa mundi regina, quse exaltata est super clesiaequsefiraos, eosdemque permissu Dei ad majo-
Choros angelorum, humanis subdalur potestnlibus. res excelsioresque gradus modis omnibiis, salvo no-
Caeterunrab omni sseculari polenlia locum decerni- slro honore, promovere nibilommus desideramns.
Aiusesse Iiberuin et quietum : et ut capul habea- QrtaprOpier inonentes hortamur ut tanto labori fa-
iur omniuin quaeprscscriptis sanctis vef loco obJala Veatis, ejtisque pcrfeclionem, prisco vestro consilio
sunl ac deinceps oblatum, annuente l)eo, ftterii, ut pcrfruentes, certis Jitteris per singula nobis et illis
aHermengardse.siveHermiiigardisfiliaeLudovicJlIimper.memiuitRegino.lib. uChron.Aimoirius,l.v,c.32.
77? JOANNIS PAPiE VIII 776
sine mora intimare minime differatis. Cselerum ro- A (S. Grcg., /. iv, epist. 50.) 0 quam bona est clia-
gamus ut Joanni archiepiscopo Ravennali mitlatis rilas, quse absentia pcr imagincm prsesenlia sibimet
cpistolas ex nostra parte consolatorias, incitantes ut ipsi exhibet per aniorem! Divisa unit, confusa
pro nobis orationes faciat, et contra Dei inimicos se ordinat, inaequalia sociat, imperfecta consinninat.
prseparare nequaquam formidet, et nostris fidelibus Quam recle prsedicalor egregius vinculum perfeclio-
Romaelegatos consolaudo transmitlal: et vos, si fas nis vocat (Coloss. m); quia virlules quidem caeterse
es.t, aut mihi apud vos est impelrandi facultas, Leoni perfeclionem generant, sed tamen eas cbaritas eliam
episcopo misso et apocrisiario noslro, el Petro, su- ligat, ut ab amantis mente dissolvi jam nequcat.
per ista cseterisque fidelibus lilteras veslras mittite, Hac itaque virtule, fraler charissime, plenum te
conforlantes iplos ut scitis et vullis. esse reperiens, cum pro sanctarum Dei ecclesiarum
CXXH. rcstauralione in Arelalensium civilate corporalem
ADMIRONEM»ET HUNCFRIDUM FRATRES. prsesenliam exhibuissem, sicut mihi de te multorum
leslimoniorum fama vera longe lateque narraret.
(Anno 878.)
Mironem et Huncfridum multorum scelerum reos Quod vero juxla antiquum morem usum pallii ac
ad synodum venire jubet. vices sedis aposlolicsepostulasti, absil ne aut l"rans-
MIRONI et HUNCFRIDO germano suo. B sitoriaepolestalis culmcn, aut exterioris cultus orna-
Quanta ad aposlolatum nostriim rclatione qua- inenlum, in vicibus noslris ac pallio qusesisse te
rumdain trangressionum vestrarum, maia alque suspicer. Sed quia cunclis liquet unde in Gnlliarum
perversa fuerunt nunliala , hscc, fatcor, lacrymabi- regionibus fides sancla prodierit, cum priscam con-
liter nominamus, aposiolicaque auctoritate cilissimc suetudinem sedis apostolicaevestra fraternitas repe-
corrigenda jubemus , si sancti Spirilus poteslatc lit, quid aliud quam bona sobolcs ad siiiuin matris
nou vis tu, Miro, merito neqiiiliae tiue ab oinni recurril ? Libenti ergo animo postulala concedimus,
consortio Chrislianilatis separari, et infcrni flam- ne aut vestrac Ecclesiae quidquam de debito bonore
mis in pcrpcluum condemnari. Scptimaniae lerram sublrahere, aut condignam petitionem veslri con-
universam redegisti in soliludinem : ecclesias, ut tempsisse, videamur. Sed jam nunc sludio majore
asserunt, ministris expoliasli; caslella ipsius terrsc res indigel, ut cum honor crescit, cliam solliciludo
callide ac fraudulenter invasisti. Qua compulsi ne- proftciat, et erga cseterorum custodiam vigilantia
ccssitate, homines Bernardi gloriosi marcbionis cum excrescat: vilse quoque merita subjectis in exemplum
rnultiludine hominuin luserabiei occursando, aliqua veniant, et nunquam sua per susccpii bonoris gra-
in eadem lerraperperam cgerunt: ut velttt Jero- tiam, sed lucra ccelestis patriae veslra fratcrnitas
boam filius Nabath, qui peccavit, cl peccare fecit lj exquirat. Nostis enim quid beatus Apostolus gemens
lsrael, auctor omnium peccaiitiuin existas. Ideoqne dicat: Omnes enim quw sua sunt qumrunt, non qum
ad univcrsalcm synodum noslram quam Deo auctorc, sunl Jesu Chrisli (Philip. i). Quibusdam namque
in proximo sttinus celebraluri, Lugduiium venire narrantibus, agnovi quod in Gallinrum vel Germa-
te, occasione omni postposita, volumus, si fundilus, niarum partibus nullus ad sacruin ordinem sine
ut diclum esl, non vis gladio divino imilctari. Lin- commodi dalione perveniat, Quod si ita cst, ficns
doinum quoque vicccomitem audimus poteslate, uli dico, gemens denuntio, quia cum saccrdotalis ordo
borrende denuntio, uti sacerdotali in parochia Sige- inlus cccidit, foris quoquc diu slare non polerit.
bodi Narbonensis archiepiscopi, presbyterosquc luos Scimus quippe ex Evangelio quid Redemptor noster
in ejus exteris subrogare ecclesiis : quod concite tuae per semetipsum fecerit, qtiia ingressus templum
vitse consulentes, corrigere et emendare mandamus. calhedras vendentiumcolumbas evertit (Matlh. xxi),
Tc vero Huncfridum ex diaconatus ollicio et venera- Columbas enim vendere cst de sancto Spirilu, quem
bili monachico habilu aposlalam audimus et dole- Deus omnipolens consubsfantialem sibi per imposi-
mus affeclum. Quapropter vel sera te poenitentia per tionem manuum hominibus tribuit, comraodum
Domini misericordiam libera, ct ad monaslerium TJtemporale percipere. Ex quo, ut pracdixi, malo jam
quantocitius confttge; vel si de tua confidis conscien- innuilur quid sequalur, quia in lemplo Dei columbas
tia, ad synotlum nostram de jllatis libi atque objectis vendere proesunipserunt, eorum Deojudice calhedrse
te purgandum occurre : ne si prselermiseris, ana- cecidcrunl, qui videlicet crror in subdilis cum
tlieiuaiis vinculo, utpote apostata el rebellis, alli- augmcnlo propagalur. Nam ipse quoque qui pretio
gcris. Dala ut supra. ad sacrum ordinem perducitur, jam in ipsa pro-
CXXIII. vectus sui radice viiialus, paralior est aliis venun-
ADBOSTAGNUM ARCKIEPISCOPUM ARELATENSEM «. dare quod emit. Ubi est quod scriptum e.sl: Gratis
(Anno 878.) accepislis, gratis dale? (Mallh. x.) El cum prima
Suas illi vicesin Gallia et paliii usum concedit. contra saiKtam Dei Ecclesiam Simoniaca hsercsis
Rcverenlissimo et sanctissimo fratri ROSTAGNOsit exorta, eur non perpenditur, cur non videlur,
archiepiscopo Arelatensi.. quia etiiii quem quis cum prelio ordinal, provchendo
»In edilione Romana, et ex ea in collectionem nova epislala ad archiepiscoptim Arelalenscmmissa.
epistolarum Joannis VIII, hujus cpistolai porlio inci- Illam nos in hac colleclione omisimus lanquain su-
piens ab itaque fralernitati, etc, ponitur* lanquam pervacaneam. MANSI.
 777 r EPISTOLiE ET DECRETA. 778
agit ut hsereticus fiat ? Itaque fraternitati tusevices A recurri prsepositus, idcirco opporlunura essc per-
nostras in ecclesiis quae sub regno Galliarum sunt speximus in ecclesiis quse sub regno Galliarum
juxla antiquum morem Deo auctore committimus, secundum antiquam consuetudinem sunt , fralri
singulis quidem metropolitis secundum priscam con- nostro Rostagno Arelatensis civitatis episcopo vices
suetudinem proprio honore servato. Pallium quoque noslras tribuere, quatenus et "calholicaefidei inte-
concessimus quo fralernitas tua decoretur. Sicubi gritas, id est sanctarum quatuor synodorum, Deo
autem longius episcoporum quisquam pergere forte protegente, sollicita devotione servelur; et si inter
voluerit, sine tuae sanclitatis auctoritate ei ad loca fratres consacerdotesque noslros aliqua evenerit
alia transire non liceat. Si aua vero inquisitio de forle contentio, aucloritatis suse vigore, vicibus
fide vel fortasse aliarum rerum inter episcopos causa nempe sedis apostolicae functus, discreta modera-
emerserit quse discerni difficilius possit, collectis tione compescat. Cui etiam injunximus ut si qua-
'duodecim episcopis, ventiletur atque decidatur; sin rumdam causarum tale fuerit ceHamen exorlum, in
aulem decidi nequiverit, discussa veritate ad no- quo aliorum prsesentia opus sit, congregatis sibi
strum judicium referatur (Huc usque S. Greg.). Proh numero competenti fratribus et coepiscopis nostris,
dolor! cum in Gallisepartibus essemus inter cselera salubriter servata hoc sequitale discutiat, et cano-
unum \alde prohibendum invenimus: metropolitse, -B nica auctoritale difliniat. Si quam vero contentio-
anlequam pallium a sede apostolica suscipiant, con- nem, quod Ionge faciat divina polentia, de fidci
secrationem facere praesuraunt, qttod anlecessores causa evenire conligerit, aut negotium emerserit,
nostri et nos canonico decreto ne fieret inlerdi- cujus vehemens sit fortasse dubietas, et pro sui
ximus. Unde fraternilatem tuam sanclam per Gal- magnitudine judicio sedis apostolicse indigeat, exa-
liam nostram vicem tenentem hortamur, qualenus minata diligentius veritale, reialione sua ad noslram
super hoc sollicitudinem habeas, et ne istud adoleat, sludeat perducere notionem, quatenus a nobis valeat
auctoritale prohibeas, et ut secundura antiquum congrua sine dubio sentenlia terminari. Cui etiam
morem quserere festinent moneas, incites atque prae- injunximus ut nullum archiepiscopum in bis partibus
cipias; et si ipsi obediant, necne, nostro apostolatui sine pallio a Romano pontifice directo consecralio-
super omnia renunties, si potes in, nativitate apo- nem facere permitlat, et facientes nostra auctoritate
stolorum, aut per vos, aut per nostrum legatuni arguat. Et quoniam necesse est ut ad eum cut
aliquem certislilleris intimare, ne differas. Omnipo- noslras vices indulsimus, quoties oportere perspexe-
lens aulem Deussua vos prolectione custodiat, hono- rit, pro facienda collatione aptis debeanl episcopi
remque perceplum vos in moribus servare concedat. temporibus convenire, hortamur ul nullus mandatis
Dala ul supra. '"ejus inobediens esse praesumat, nec communi con-
CXXIV. gregationi interesse postponat, nisi aut corporis
ADONTVERSOS EPISCOPOSGALLLE. infirmitas quempiam fortasse veluerit, aut cujusdam
(Anno 878.) eum causaejustae excusatio minime venire permise-
Vt Rostagno Arelalensi episcopo, cui vices suas in rit. Hi tamenqui,prohibente aliqua necessitate, ne-
Gallia commisit, omnes obediant. quierint in synodum convenire,loco suo presbyterum
Omnibus reverentissimis et sanctissimis episcopis aut diaconum dirigant, qualenus quae a nostro vica-
et fratribus per Gallias conslilutis. rio, Deo auxiiianle, fuerint definita, ad eum qui
(S. Greg., lib. iv, ep. 52.) Ad hoc divinse dispen- absens est, per ipsum quem miserit, fida relatione
salionis proyisio gradus el diversos constituit ordines perveniant, ul inconvulsa firmilate serveutur, et
inler se distinclos, ut dum reverentiam minores po- nullius ea audeant occasionis excusalione violare.
tioribusexhiberent, et potiores minoribusdiligentiam Hoc eliam vos pariter prsevidimus admonendos, ut
impenderent, una concordise fieret a diversitate nullus vestrum ad longinquiora loca sine prsefati
contexlio, et recte officiorumgererelur administratio fralris et coepiscopi nostri Roslagni aucloritate ten-
singulorum. Neque enim universitas alia poterat ra- . tet aliquo modo proficisci, scientes quia et prsede-
tione subsistere, nisi hu;usmodi magnus eam difle- cessorura noslrorum, qui vices suas ejus prsedeces-
rentiae ordo servarel. Quia vero creatura in una soribus concesserunt, sic procul dubio mandala
eademquesequalilale gubernari vel vivere non potest, definiunt. Hortamur praelerea ut de officio sno sit
coeleslium mililiarum exempla nos instruunt, quia quisque vestrum soliicilus, et qui promissam cupit
dum siut angeli, sint archangeli, liquet quia non palrise mercedem porlionis accipere, coramissura
sequalessunt, sed in polestate et ordine, sicut nostis, sibi gregem sollicitudine et oratione cuslodiat, ne
differt alter ab altero. Si ergo inter hos, qui sine lupus insidians oves creditas invadendo dilaniet, et
peccato sunt, ista constat esse distinctio, quis homi- sit in retributione poenapro munere. Optamus igitur,
num abnual buic se libenter dispositioni submittere, fratres charissimi, et totis omnipotenlem Dominum
cui uovit etiara angelos obedire? Hinc etenim pax et precibus exoraraus, ut dilectionem vestram boni
charitas mulua se vice complectitur, et manet firma amoris sui constantia faciat magis magisque fer-
concordiae,in alterna et Deo placita dilectione sin- vescere, atque in pace Ecclesiseet una vos concedat
ccrilas. Quia igitur unumquodque tnnc salubriter manere concordia. Nuntiatum vero nobis est qnia
completur officium, cum fuerit unus ad quem possit per simoniacam hseresim ad sacros ordines quidam
PATROL. CXXVI. 25
 779 JOANNISPfi^M vlll 780
adducuntur, et boc sancto fralri et coepiscoporiostro A nobis i congruas mansionaticas praeparate, id est in
Rostagno pef omnia prohibendum mandavinius; villa Harmania, iri pago Alhensi. Data ut supra.
quod ut fralernilas vestra cognoscat et custodiat, CXXVH.
ipsa vobis est epistola relegenda. Daia ut supra. ADOMNES CHRISTIANOS.
cxxv. (Anno 878.)
ADCAROLDM REGEM. Excommunicat eos qui sibi equos et argenlenm vas
furati fueranl, nisi intra tres dies reslituant.
(Anno 878.) Omnibus episcopis, comilibus, et cunclo populo
Excusat se quodad eumlegatum non miserit,interclusa Christiano. ,
sibi via a Lamberto ejusque fautoribus aui urbem
Romam tenebanl obsessam. Nolum sit quia dum pro pace et unilate sanctarum
Dei Ecclesiarum in GaHias venissemus , apud Cabi-
CAROLO glorioso regi dilecto filio. onum civitatem, ad injuriam sanctorum apostolo-
Igitur glorise vestrse litlerarum serie recepta et
rum Petri et Pauli et nostram , niuUarii inhonora-
lecta, ut de more anlecessorum regum videlieet et tionem sustinuimiis. Inter quse equi noslri nocturno
imperatorum, vestrorumque duntaxat parentum erga silenlio, nostris hominibus secure
quiescenfibus, a
Romanam Ecelesiam, cujus lac vestram prolem "p' sunt.
desiderare concivibusprsedictsecivitatislatrocinariterfurati
.
bactenns educaverit, in cunctis omuia vos
Quapropter nos, qui secundum officium ministerii
et asseqni novimus, paterno affectu gratias agimus, nostri pullulantia vitia gladio spiritali resecare ma-
et qualiler scripsistis imo tenemus. Cselerum pontU tqre debemus, hoc malum ccelestimucrone
percuti-
fieium nostrum vestra percunctari dilectio sluduil mus ; ita ut nisi et alia furta, nostris
prsedictiequi,
eur vebls non misiraus ob quid taliter venissemus. ,hominibus intra tertiurn diem reddita fuerint,
Et vobiset fratribus vestris gloriosis regibus, anle- dictos fures, cum omnibus consenlaneis suis,prse- eo
quam ex Urbe exiremus, mittere voluimus, sed lalronibus latebras praebeant, et excommuni-
quod
ofHcientibus Lamberto et Adefberlo fautoribusque cabimus et anathemati submitfemus. Inter haec
eorum anathematizatis, mittere nequivimus. Nec Aduvardum notiis in monaslerio
et . presbyterum, qui
mirum si ipsi hobis viam sustulerint, cum ipsius Flaviniaco ministravit, cujus horaines sculellam ar-
beati Petri apostoforum principis Ecclesiam, ve- sancti Petri, nescio utrum consensu illius,
genteam
stramr denique matrero, et omnium Dei Ecclesiarum an furati sunt, pro sacrilegio ftirti excommu-
circumdatam tenere non,
tutricem, armis triginla diebus nicamus, et pari sententia ut supra , nisi earii reddi-
non formidaverint; ita ut nec ibi aliquam alicui
. derint, constringimus. Data ut supra.
rucernam illuminare, nec landes Deo conferre lice- fjj
ret, prseter postquam urbem exivimus; fratribus CXXVIII.
vestris glortosi9 fegibns mittere sategimus, ut vobis AD EPISCOPOS SUFFRAGANEOS ARCHIEPISCOPI
ARELATENSIS.
super taiibus intimareimis : sed ctim vos magis juxta
audimus*ita mittere cogitavimus. Quo loeo ab ipsis (Anno 878.)
Jubet ut cum archiepiscopo suo, simul ac vocati
significatnr pro pacls et unitatis tranquillitatisque fuerint, ad Trecensem sgnodum veniant.
omnium Dei Ecelesiarnm negolio; primo venimus, Omnibus venerabilibus episcopis suffraganeis co-
quo vos qoatuor reges unum legitimninque velle, an-
nihiiomlnus ul Psalmista ce- episcopi el confralris nostri Rostagni Arelatensis.
nuente Deo, faciamus, Notum sit omnium sanclitati quia, DominOopilu-
cinit: Ecee quam bonum ei quamjucundum est habi-
tare fratre* in unum, et reliqua (Psal. cxxxn). Dehinc lante, pernecessariam universam synPdom sufflus
cetebraluri: ad quam, mox ut vos praedictus ar-
volumu» ut ita conventi nostras oppressiones audire '
fifi charissime, quoniam chiepiscopus vester apostolatus nostri litteris con-
compatiamini. Quapropter, omni postposita occasione , obedientiae
valde ilkixit Data ut vocaverit,
te (deest aliquid). supra. vicino gressu occurrefe satagatis : quoniam sicul in
CXXVI.
AD1SAAC EPISCOPUM LINGONENSEM. ** communi conventu, gralia Christi duce, paternis
T»
jv
parentibus jussis erit exaltalio, ita, quodnon opta-
(Anno878.) mus, sublrahentibus se ab hoc magno collegio est
Ut Trecas ad synodum veniat, et CabUonum aiiquos subsecutura confusio. Apud urbem Lingonensem iv
milUttqui pontifieem eo dedueanl.
Non. Junias. Similiter Otleramno archiepiscopoVien-
Reverentissimo ISAACvenerabili episcopo Lingo-
nensi, Aureliano archiepiscopo Lugdunensi, Rol-
nensi. berto archiepiscopo Aquensi, Teulranno archiepi-
Qtiod sanctitati tuse notum esse non ambigimus, scopo Taranlasiensi, SigibOdo archiepiscopo Nar-
prosanctarumecclesiarum statu ad?Oalliarum partes bonensi, Ariberlo archiepiscopoEbredunensi.
devenimus. Qtrapropter, Bomfrie atrxiliante, apud
Trecas synodum smrnis celebraturi, ad quam sancti- CXXIX.
ADDIVERSARUM SEDIUM ARCHIEPISCOPOS.
tatem tnam volumus omnino adesse; Prius tamen
vehefabilitas tua nobis mfesos Cabilomim dtri^ere Anoo 878.)
gtudeitt, pflf iter riostfum recto tramiw atf prse- HINOHARO arcliieposcopo Rhemeusi, ANSEGISO ar-
dictuHi dirigant tocum; et per paroehiam vestram ehiepiscopo Senonensi, FROTARIO arthiepiscopo Bi-
 78! EPISTOLAl ET DECRETA. 782
tuncensi, JOANNI arcbiepiscopo Rothomagensi, ADE-A jam diu suspensi, monemus fraternitam tuam ut
LABDO archiepiscopo Turonensi, a paribus. nobis citius occurrere cum tuis suffraganeis, quos
Canonica mstituta servantes, oportet nos, quo- tecum adducere prsesentialiter poteris, non diffe-
tiescunque Ecclesiaeingerunt passiones, sacerdotumi ras, ut simul de utilitate Ecclesise tuse tractare
collegiaaggregare, ut his simul convenientibus, sa- valeamus. Innotescimus denique quia venerabilis
lubre universae Ecclesiae consilium, et totius Chri- frater et coepiscopus noster Bernarius, nostram
stianitatis fidem eidem iinponaot, et aequitatum mo- nuper audiens praesentiam, reclamavit se super
deramina queant congrue dilaniari [al. moderamine fratre Adalberlo suflraganeo tuo, de quo jam Romse
q. c. dilimari, id est examinari]. Idcirco vestram proclamaveral et libellum suse reclamationis osten-
bortamur sanctitatem, dum de Ludovici gloriosi derat. Unde tibi et Viennensi arcbiepiscopo episto-
regis adventu audieritis, quando ad nos venire cona- las direximus, ut amborum querimonias ventilan-
verit, in eo loco celebraluri concilium incerte tene- tes, quae canonum sunt instituta dijudicaretis : in-
mus, sed vos audientes comperietis, mox ul prsesen- stiper Arelatensem archiepiscopum, Valentinensem
les susceperitis nostras apostolicas litleras, omni quoque et Vivariensem episcopos, huic asserlioni
mora seposita, ad nos venire non differatis. Ila pro- testes adesse jussimus. Sed quia variis praepedien-
fecto de vestrae unanimitatis et pacis concordia B tibus causis, hactenus eorum indiscussa manet cau-
mentis jucunditas uberius multiplicetur, ut conven- salio, jam praecipimus monendi auctoritate ut ubi-
tusuniversorum, elvestrsedevotionis conversus, nec cunque a nobis iuerit synodus indicla, canonice
solum ad favorem hominum, sed ecelesiis ad laudem eum inibi adesse jubeas, paratum in omnibus ad
potissimum proficiat Creatoris. Optamus fraternita- rationem reddendara. Quod si defuerit, vide ne ejus
tem vestram in Christo bene valere. Dala iv Idus in le retorqueatur senlenlia : ipse vero sciat, a se
Junias, ind. xi. de absentia sua lucrum non percipiendum. Data ut
CXXX supra.
ADHUG0NEM ABBATEM. CXXXII.
(Anno878.) AD ROSTAGNUM ARCHIEPISCOPUH ARELATENSEM
Hortalur suadeat Ludovico regi ut ad se veniat: (Anno 878.)
monet etiam ut se a quorumdam communione Ul ad synodum cum suffraganeis suis quamp-imum
separet. veniat.
HUGONI strenuo, nobili, regali prosapie edito atque ROSTAGNO venerabili archiepiscopo Arelatensi.
excellentissimo abbati. Quia omnipotenlis Dei miseratione universalem
QuantOvos, charissime fili, amore diligimus cele- C synodum sumus celebraluri in proximo, te omnes-
berrinia fama veslri boni operis circumquaque ac-- que luos coepiscopossuffraganeos volumus, autori-
censi, explicare verbis nullatenus possumus. Qua- tale apostolica admonemus expresseque maridamus,
ad hanc, omni poslposita occasione, quahlocius
propler, ut noslro desiderio praesentise vestrse ca-
eis obslaculis quibus remorandi
piamus effeclum, mafure volumus hortemini Ludovi- praesenlare, exceplis
cum regem filium nostrum, vosque cum eo ad nos iicentiam sacri canones tribuunl. Atias, quod non
concite properare, quatenus, Christo cooperante, optatnus, quicunque se a tanto hac vice coWegiosub-
exaltationem totius Christianitalis coramuniler ope- traxerit, parliceps de reliquo nostrse commnnionis
remur. Sic agat vestra dilectio ut tristitiam quam esse nullalenus valebit. Data ut sUpra.
animo de veslra absentia nnper Papia intulistis, le- CXXXIII.
nire moderatissime valeatis. Inter hsec ab omni te ARHINCMARUM RHEMORUM ARCHIEP1SCOPUM
consorlio Formosi anathematizati optamus, fili cba- (Anno 878. )
rissime, separare, Joannis archiepiscopi Rodomensis Ut ad synodum Trecensemabsque mora cum suffra
[iil. RodOnensis,idest Rolhomagensis,necqttidquam ganeis suis episcopo.
Frotarii Bituricen- >
™ IIINCMARO venerabili Rhemorum episcopo.
muiandum], AdelardiTuronensis,
sis [edit. Rom. Beduriensis]. Dala ut supra. Fama luaefraternitatis longo exacto jam tempore
bona nolitia uos quoque celeberrime laelilicavii;
CXXXI. te desiderio contemplari cupiraus, expli-
TARANTASIENSEM quantoque
ADTEUTRANNUM ARCHIEPISCOPUM. care verbis nullatenus possumus, praeserlim cum
(Anno 878.) causa exigendse utilitalis ecclesiasticse petere has
Mbnei ul sib"tcuni suffraganeis suis obvlam ventat,
H Adalberlum synodo adesse jubeal, ut rationem parles decreverimus. Quapropter prsesentiam reli-
reddat eerum de quibus Bernarius eoiscopus aue- giosae sanctitalis vestrse diu desideratam miramur
stus (uerat. a te nobis bactenus dilatari. Unde apostolica atque
Venerabili archiepiseopo 1'EUT*ANM). palerna auctoritate monemus ad synodum prsesen-
Miramnr fraternitatem tuatn cur, naslrum in has tem, quam, Deo auctore, Trecis sumus celebraturi,
parles audiens adventum, nos ob revercniiaiu beati absque mora cum cunclis suffraganeis dioeceseos
Petri aposloloruro principis, et nostram, more cse- veslrse sludeatis occurrere. Ad locum prsenomina-
terorum venerabilium archiepiscoporuni, minime tum iterum ilerumque horlamur, orani postposila
consolari el occurrcre sluduisii. Qua adiniratione tarditate, quanlocius properale venire, quoniami.!
 785 JOANNISPAPiE VIH 784
tequam ipse nobis cbarior atque ulilior veneris,>,A diclus rex ppaepeditusfuerit, et, ut non optamus,
sanctarum Dei Ecclesiarum causas tractare differi- i- properare dislulerit ad locum prsedictura, quo cum
mus. Tanlum monemus, rumpe moras, et satage ;e Ludovico rege ioculuri sumus, nominetenus desli-
properare celerrime atque agiliter. Data ut supra. nel: quatenus sul> ouucta celeritate reguni filiis
CXXXIV. congregatis, tolius Cbristianitalis, Dei gralia duce,
ADFROTARIUM ARCIIIEPISCOPUM. consulere communiter tfaleamus utilitati. Similiter
Williberto archiepiscopoAgrippim'. Wittecheriove-
(Anno 878.
Vt ad sgnodum cum suis suffraganeisTrecas nerabili episcopo, el Bertulfo archiepisiopo Trevi-
veniat. rensi. Data ut supra.
FROTARIO venerabili archiepiscopoBiturigensi. CXXXVII.
Auditis denique deploralione atque anguslia lit- ADANGELBERGAM AUGUSTAM.
teris tuae fraternitatis, quae yobis ab bominibus s
(Auno 878.)
Bernardi comilis sunt illatae,recens dolor priori est Scribit in anniversario die Ludoviciejus viri sacra
augmentatus, et quod tibi sedis tuse aditus clau- pro eo se facturum; rogal ul in sui defensioneper-
sus, mihimet ipsi id reputo. Hortamur inlerim dile- .. severet; synodum Trecis se habilurum significat.
ctionem tuam patienter sufferre, et ad Trecas cumj B ' DilectsefiliseANOELBEKG.E imperalrici, divsememo-
fratrum coepiscoporumquenostrorum collegiodicece- rise quondara domni Ludovici piissimi imperaloris
seostusead synodum, Dominocooperante, celebran- conjugi.
dum quantocius properare. Ludovici regis amantis- Quia intimasti ponlificionostro anniversalemma-
simi filii noslri adventum prseslolamurquotidie in- gnserecordationis domni Ludovici imperatoris fieri,
hianlerque desideramus. Optamus sanctitatein tuam, et ut pro eo proprias orationes celebraremus rogasti,
iu Christo bene valere. Data ul supra. gatidemtis,el impigre suo pro merilo modis omnibus
faciemus. C;elerum rogamus ut, ceu haclenus in
CXXXV.
ADBERNARDUH nosiris fuislis sollicita, haud secus et nunc et perpe-
MARCHIONEM.
luo esse, prout credimus, non differatis, qualenus
(Anno 878. ) vestro labore veslroque consulto cito ad propriam
Monet nl Froktrio aditum e,i uium scdi«>fpeJ.M-
faciat. seueifi ul congfuit, cuin gauiiio per nierua fipoSIO
Dilcclissimo filio BERNARDO uobilissimomarcbio- lorum principum reverti mereamur. Porro vos scire
num. cupiinus quia apud Trecas in KalendisAugusti una
Quia tempore nonnullos dlligimus speciaiius, id- ciim rege Ludovico imperatoris Caroli filio, el cum
circo in bis quse nobilitatem veslram Deum offen- . C * universis Gallise cpiscopissynodumuniversalem ce-
dere cognoscimusvos paterno increpamus affeclti; lebrabimus; dehinc Carolomannum regem suosque
praeserlim de causa Frotarii venerabilis episcopi, germanos alloquemur, ut pari omnium consiliocon-
cui, ut.audimus, vestri hominesiter civilatis suae, solalionemnostrse Ecclesiaereperiamus.
ne ad sedem suam ingrederetur, temerarie clause- CXXXVHI.
runt. Episcoporum judicium, fili cbarissime, suoi ADSUPPONEM COMITEM.
lanlummodo Dominus servavit arbitrio , nec de3 (Anno 878.)
episcopis vult laicos judicare. Unde monemus dile- Agit gratias de fidelitate erga BomanamEcclesiam:
clionem tuse charilalis, ut quidquid in hac causaI qumdamapud Carolomannumfacienda injungit.
prsedictiepiscopi deliquistis, sub celeritate et lega- Dilecto filio SUPPONI gloriosocomiti.
liter eniendare studeatis, quia nos illud, nisi pro> Primum quidem devolionivestrse magnas gratias
digna emendalione, inullum remanere nullo modo) agimus quia priorem fidelilatem, quam circa san-
patiinur officio ac minislerio sacerdotali. Oplamus ; ctam Romanam Ecclesiam habueras, in sequentibus
nobililatem vestram bene valere. Data ut suora. quotidiano labore opere admonstrare non desinis.
CXXXVI. Nos quoque prse omnibus vos diligenles, vesiris
"j potius consiliis
ADARCHIEPISCOPUM MOGUNTINUM. prse cunetis acquiescimus. Tantum
vobiscura Ansperlum et Wibbodumepiscopos assu-
(Anno 878.)
Vt LudovicumGermania'.regem, ejusque fralres ad- mile, et apud Carolomannum regem omnia nostra
horletur ut ad synodumveniantaut legalosmiltanl. ordinabiliter ponite. Hoc tamen summopere cavefe
Venerabili archiepiscopoLIUTBERTO Moguntino. ne aliqua ffaudis astulia decipiamur; et quidquid
Ecclesiastica exigenle ulilitate, quoniam Deoduce; ex hoc facietis, sub omni festinatione facere acce-
causae ad Galliarum parles venire commodumduxi- lerate: mihi tempus et locum denuntiate quo oc-
inus : quapropter fraternitatem vestram necessarioi currere debeatis ad nos recolligendura; et ne forle
commonere sludemus, ut secundumcoelilustibi sa- aliqua dubietas animo vestro insideat, duas man-
pientiara dalam, frequenti adhortationesuggerasLu- damus epistolas prsedicto regi; quarura unam vos
dovico regi, aliisque confratribus, ut ad nostrseine- legile ut cognoscatisquod conlinet, quam aut ipse
diocritatis colioqiiium atqtte generalem synodum,, deferas volumus, aut per idoneum bominem ve-
juxta Chrisli voluntalem, apud Trecas congregalam,, strum trasmittas : quia nos in hac lerra starc non
venire non omittat, vcl si aliqtta necessitatc prae possumus nisi usque in Kalcndas Auguslas, quia
j«r: EPISTOL^E ET DECRETA. 753
poslquain in terram hanc venimus, cum Ludovico>A CXLI.
rege loqui debemus. Festina quantocius sicut solitusS ADLUDOVICUM REGEM-
es, noslraeEcclesiaecausam peragere, ut apud Domi- (Anno878.)
num merces veslra copiose accrescat. Data ut supra. Ejusdem ac prwcedensargumenli.
CXXXIX. Dilecto filio LUDOVICO glorioso regi.
ADCAROLOMANNUM REGEM. Quod pro pace el unitate sanctarum Dei Eccle-
siarum omniumque Chrislianorum a Roinana sede in
(Anno 878.)
Miratur illum ad binas litteras non respondisse. Vale- partes Galliae venerimus, in epislola qttam gloriac
tudinem ejus deplorat; addit de stinodo Treciss vestrse misimus plenissime significare studuimus:
celebranda. nescimus tamen quo temporead vos pervenit, et deeo
« Sabbalinum episcopum. qua re nobis non dedit dilectio veslra responsum.
Sabbatinum episcopum primum et postea per An- Quapropler quseso, fili charissime, ad nos ut ad col-
spertum Mediotanensem,de qua multum rairamur,, loquium quod cum Ludovico rege Caroli imperatoris
cur non jam a vobis responsttm vel missos accepi- filio apud Trecas habituri sumus, si possibilitas non
mus: nos cum foret possibile primum, sallem perr obsistat, venire acceleretis; vel si aliquo obstaculo
legatos vobiscum loqui cuperemus, deinde cum re-. " praepedimini, ut non oplamus, slrenuos Iegalos nobis
liquis fratribus veslris: quod quia veslrainfirmitaie, dirigite per quos gloriae vestrae omnia secreta, quae
quam nimium dolemus, est prsetermissum, nunc• animo nostro resident, fidenter mandare valeamus;
apud Trecas, Christo opitulante, synodum siiinusi locum nobis simul nominetenus designate, quo frni
celebraluri, loquemurque cum Ludovico et reliquisi vestro colloquio et germani vestri Caroli gloriosi re-
vestris fratribus, et post Kalendas Auguslas ad vos> gis valeamus. Quoniam de hac terra nullo modo re-
revertemur : tanlum locum nobis dicendo ad tempusi grediemur, priusquam, Deo auxiliante, percongrua
mandate quo nobis debeatis occurrere, et laboremi el mutua vobiscum misceamus colloquia. Data «t
pro vestra raatre saucta Romana Ecclesia non re- supra.
cusale assuraere, quia si fuerilis socii laboris, simulI CXLII.
eritis el consolalionis (II Cor. i), el in boc, quseso, ADCAROLUM REGEM.
perficiendo non sit ulla dilatio. Data ut supra. (Anno 878.)
CXL. Arguit quod vocalus ad se non venerit, sicut Ludo-
vicus rex fecerat, mone.t sub excommunicationis
ADCAROLUM REGEM. pmna, ut sui regni finibus contentus nullam Bosoni
(Anno 878.) C molestiam exhibeat.
Q
Agit gratias de observantia erga Romanam Eccl&- Dilecto CAROLO glorioso regi.
siam : miratur quod ad se legalos non miseril: ro- Servans fidem Francorum regibus, secundum
gal ut anle colloquium quod cum Ludovico rege prsedecessoruin meorum pontificiiim, multos et duros
habilurus est, aut ipse veniat, aul legatos millal.
Dilecto filio CAROLO labores in mari et in terra pertuli; ab urbe et Ro-
glorioso regi. mana sede in Franciam veni: omnes vos legatorum
Quod pro pace et unitate sanctarum Dei Ecclesia-
rnm omniumque Christianorum in priore cpistola, tam viva vocp quam epistolis studui convocare , ut
avi et patres vestri sanclse Roinana:
quam vestrae misimus dilectioni, significavimus, pactum quod
Ecclesise jurejurando promiserunt, adimplere con-
gloriae nihilominus veslrse uberes gratiarum laudes
rependimus; quia nos vestra epistola valde laetifi- tenderelis. Sed beu, proh dolor! cuncli venire per
castis in hoc quod dilectionem animi vestri circa inobedientiam neglexistis, praeler Ludovicum i'egem
Romanam Ecclesiam, sicut vestri parentes ac proavi divsememoriae Caroli imperatoris filium, ctijus con-
habuerunt, habere ubertim significatis; vafde tamen silio atque hortatu, Bosonem gloriosum principem
miramur cur ad nos legalos vestros non direxistis, per adoptionis graliam tilium meum effeci; ut ille iu
sicut precati sumus. Quapropter quseso, fili charis- . mundanis discursibus, nos libere in hisquse ad Deum
vacare valeamus. Quapropter conlenli
sime, ut (edit. Rom. addit ad nos) ad colloquium D pertinent „
lermino regni vestri, pacem et quietem habere stu
quod cum Ludovico rege Caroli imperatoris regis fi-
lio apud Trecas habituri sumus, si possibililas non dete, quia modo et deinceps excomraunicamus om-
obsislil, venire acceleretis; vel si aliqno obstaculo nes qui contra prsedictum filium nostrum insurgere
prsepedimini, ut non optamus, slrenuos legatos nobis tentaverint. Data ut supra.
dirigile, per quos gloriae vestrse omnia secreta, quae CXLIII.
animo nostro resident, fidenter mandare valeamus; ADLIUTBERTUM ARCHIEPISCOPUM.
locum nobis simul nominetenus designate quo frui (Anno 878.)
vestro colloquio et germani veslri Ludovici gloriosi Monet ul Bosonis filiabus hwreditalem restitui faciat.
regis valeamus, quoniam de hac terra nullo modo Reverenlissimo et sanctissino confratri nostro
regrediemur, priusquam, Deo auxiliante, percongrua LIUTBERTO archiepiscopo.
et mutua vobiscum misceamus colloquia. Optamusi Fralernitalem tuam recordari volumus qualiter
gloriara vestram piis florere successibus. jaradeproprietatibusBosonisetEngellriidislibiscrip-
* Desunt aliqua.
787 JOANNIS PAPJE Vni 788
serimus, monentes ut ipsas, quas vos allodum di- V vestram. Quapropter tuae fraternitati auctoriiate
citis, filiabus eorum saepe reclamantibus reddere noslri apostolatus jubemus, altentius prsedicti geni-
deberitis : quoniam omnium legum auctorilate le- tori causam sacerdotali succinctus vigore inquirere,
gitimi filii sunt veri haeredes (In authenl. de Hcered. eique' finem legaliterqne terriiinum dare , si negotii
ab intes. ven., § i.), ut vestra bene noscil religio- stalus inambigutts futuris prospicitur. Quod si anceps
sitas, iterumque hortantes monemus, apostolicaque vestro fuerit visa libramini, utrasque partes suis
auctoritate expresse jubemus ; jam qnia nostras lit- allegationibus instruclas venire in praesentiara no-
teras audire distuleras, et super his haclenus re- slram omnino malure mandamus. Data ut supra.
spondere neglexeras, volumus ut ad cor rediens, CXLVI.
ipsas ssepe reclamatrices, aut homines ipsarum in- ADTHEODORICUM ARCHIEPISCOPUM BISCNTINES6EM.
vestire de jam dictis proprietatibus satagas, vestros-
similiter no- (Anno878.)
que earum et alios invasores facluros, Jubet ul quumprimum veniut et episcopum in eccle-
stra aucloritate excommttnicando permoneas quo- : sia Lausanensi , propler electorum divisiones ,
niam juslus Dominus justitiam dilexil, et sequitalem priusquam una colloquantur, ordinari velat.
vidit vultus ejus. a Et si forle spurius Godefredus, Reverentissimo et sanclissimo THEODORICO archi-
siot aliquibus ipsa mcechans Engeltrudis, sine viri episcopo Bisuntinensi confratri nostro.
consensu quoquo modo donaverit, conlendere volue- lgiltir quia fraternilas lua apostolicse et universa-
rit; nostra aposlolica auctorilale, donec reddiderint, lis Dei Ecclesise persecutiones audiens, compati
quia sancienlibus Joanne papa Roniano et Justiniano modis omnibus distulit, nosque , pro eo et cunctis
imperatore scriptum est (In authent. Bona damna- aliis laborem sumentes , quoquo modo visilare ne-
lorum, codice de don. prosc. seudamn.), spurios glexit, satis miramur et ex parte turbaraur, cum
salis injuriosos, satisque acerbos, et nostris tempo- in te taliter charitatem frigere cognoscimus. Nonne
ribus semper indignos esse dijudicamus: quapropter Veritas ait: Si frater fratrem adjuvaret, ambo exal-
convenit reverentiam vestraro illum semper monere. tabuntur?(Prov. xvm.) Et Sapientia loquitur : Frater
Porro hortamur ul quoquo modo monuiinus com- et amicus in laboribus comprobqtur (Prov. xvn). Et
pleas, quoniam si aliter feceris, scias te canonica praedecessor nosler Gelasius papa, terrendo in suis
daumandum censura, ut debeas illos excommuni- decretalibus, episcopis parvipendentibus fratrum
care. Data ut supra. vexationes gcribit: Cur non compassi estis?et reli-
CXLIV. qua. Quapropter monemus ut hactenus te negligen-
ADMATFREDUM COMITEM n tem pernoscas, el ad despectam charitatem nihilo-
(Anno 878.) minus, postposilisque omnibus curis, ad nos visilan-
Monet ul Bosonis comilis fiUabus luereditnlem resti- dos una cum hoc nostro misso praesentialiter venire
luat.
illuslri comiti. salagas. Caelerum audivimus, el auditu dolemus, ut
MATFREDO in Ecclesia Lausanensi, quae sine Patre nunc cerui-
Suggerentibus videlicet filiabus Bosonis nuper co-
tur, sil orta contentio, ejusque filiorum in electione
mitis, et Engeltrudis conjugis, proxiinae vestrae, au-
aniistilis sit nefanda divisio. Unde monemus per
divimus ut allodes suos vos invadentes tenere non
miramnr cur tantse Deura Patrem, et Filium, et sanctum Spirilum ob-
formidetis. Super quo sapientise
erubescas. Nonne scilis testamur, aposlolicaque auctoritale expresse jube-
vir hoc facere non qttoniam et interdicimus, ut quoad ad commune elo-
in hsereditate suscipienda omnibus cognatis praefe- liius, nostrum
rendi sunl filii? Illa vero nicecbans alicui sine con- quium pervenias, ibi episcopum neque jussu
ex petilu plebis consecrare prsesumas,
sensu viri ex his aliquid dare nequivil omnium le- regis neque
aucloritate. Unde vos monemus , bortamur quatenus cum una allocuti fuerijnus , auxiliante
gum Deo, cum communi consullo, quem utiliorem praevi-
apostolicaque auctorilare jubeinus, ut ipsas propric-
eorum reddere reverentia derimus, consecrare permiltamus de more. Quae hic
tatcs illis filiabus pro
a me D scribere omisimus, btiic legato nostro Deusdedit
principura apostolorum , quibus per petiere
minime si aliter feceris, glorioso magjstro militum, et duci, consiliarioqne
auxilium, differas, quoniam
scias tecanonica feriendum censura. Data ut supra. nostro, ut verbis dicat injunximus: quem benigne
CXLV. recipite, et qun vobis ex nostra parle tuJerit, indif-
ADVALDERAMUM. ferenter audite. Data ut supra.
(Anno878.) CXLVH.
Monet ut Valderami causam ad exilum perducat vel ADAMETIUM PRESBVTERUM;
ad se remktat.
(Anno 878.)
VALDERAMO venerabili.
Privitegivm pro monasterio Sancti Petri in pago
Prsesenlium lator litterarum, nomine Valderamus, . Nemausensi.
ad vestram fraternilatem coram nobis veniens lacry- [Apud D. «.otiquel, Becueil des Historiens, toni. i~%,
mabiliter questus est patrem suum a quodam injuste pag. 165.]
carceris custodia teneri detrusum intra parochiam JOANNES episcepMS, servus servorum Dei, revfr-
a Erat adulterium delatum in judicium, ut ex epist. 143 apparet.
789 EPISTOLJE ET DECRETA. 790
rcntissimis ssfcerdolimisAMEI.IO presbytero el LEOHIAdiliis; seu ecdesiam Sancii Stephani cuiu omnibus
abbati suis appenditiis; vel ipsos alodes qui ad ipsum mo-
%it>d Dostulastisa nobis, concedimus religiositati nasterium debent esse pertinentes; Seuram villam
vestraemonasterium Sancti Petri cum oronibus cellis eum appendiliis suis, vel servis ibidem pertinentibus;
el rebus sibi pertinentibus, in quo quiescit corpus Brascam cum appenditiis suis; Bionum cum appen-
beali iEgidii in Valle Flaviana , in pago Nemausensi, ditiis suis; in Bruciano borlos et campos; Luvam
in finibus Gothiae: quam Vallem Flavius quondam cum appenditiis suis; ripam Gothicam; Aspiranum
rex, prsefato beato JEgidio donavit. Qui sanclus cum omnibus appendiliis suis; in Gcneraco campos
iEgidius exinde donationem integriter RomanseEc- et vineas cum terminis suis; in Coslaballeuis vineas
clesise fecit, et ibi in veneralione principum aposto- cum terminis snis; in Gurgis campos et vineas cum
lorum Petri et Pauii monasterinm sedificavit.Porro terminis suis; in Tovana camposetvineas; in Aqua
dum spatium terrse illud ccenobiuma Romana sepa- viva campos et vfneas; in Alburno campos et vineas
raret Ecclesia, quia pro aliis ctiris illuc legatum cumomnibnssuispertinentiis; inloco quidiciturSta-
ir.itlere nequiverat, Nemausensis antisles ipsum cionensiscamposetvineas cumoranibussuis perlinen-
quadam temeritale invadens sustulerat: deinde prse- liis; Coconemcum omnibus suis consuetudinariis.
ceptum •ex rege Francorum exceperat; in quo nec '.B Quapropler volumus et prsecipimus utcuncla hsec
firmitatemcredens, Romanum ponlificemadiit; super praefata, vel quae offerri contigerit subsequenti tem-
hoc etiam auetoritatem furtim, quasi de suis, apo- pore, illibata et sine inquietudine in usum ccenobii,
slolicam exquisivit. Sed sanctaerecordationisdomnus et in salario beati Pelri aposloli possideantur. Ve-
Nicolatts, licet hujus fraudis esset ignarus, divino rumtamen ut sibi pro quorumlibet suslentalione ac
tamen Spiritu plenus, omnes dehoc legemquserentes gubernalione concessa sunt, fiant modis omnibus pro
excusare sategit. Sed nos cum in nostro archivo fulura, ea condilione ul nullus successorum noslro-
monimenta chartarum requirereraus, ibi illud prae- rum in bac sancta sede, cui auclore Domino, deser-
ceptum beato /Egidio traditum reperimus. Dehinc vimus, unquam vel usquam aliquid de iisdem rebu»
cura Arelalem maritimali itinere pro nniversarum bcneficiare, commutare, ac sub censu concedere per
Ecclesiarum Dei negolio venireraus, hoc recordantes, futura tempora palialur, nisi Amelium presbyterum,
ipsum monaslerium per Deusde ducem Ravennates, qui noster omnino dignoscitur. Hujus rei gratia
advocatum nostram.conlraGirberlnm Nemausensem commendamus vobis hanc notitiam ad regendum et
episcopum qusesivimus. imo ambarum partium ad- tuendum et bene sedificandum ccenobium, ita sane
vocalis per fidejussoremlegalis,exsecutore duntaxat ut a vobis, singulis quibuscunque annis, pensionis
Georgio scriniario, et Deusde agenle, voluit idem <" nomine, in rationibus ecclesiasticis x argenti soli-
Girbertus episcopus per prseceptum donini Nicolai diana, denarios xu accipientes, pise paternitatis
pise memoriseibi retectum se defendere. Sed Rosta- 6uffragiumeidemmonasteriocontra omnesinfeslantes
gnus Arelatensis archiepiscopus, et Sigebodus Nar- impendere sttideant. Itemque statuimus ut, obeunte
bonensis archiepiscopus, el Ariberlus Ebredunensis abbate prsedicli monasterii, non alius ibi quocunque
archiepisoopus, Walbertus Portuensis episcopus, obreptionis sludio ordinetur, nisi quem consensus
Pascbaiis Atnerinus episcopus, Itatbertus Valentise monachorum, secundum timorem Dominiet inslitu-
episcopus, Litidumus Massiliensis episcopus, Alicla- tionem regulse sancli Benedicti, elegerit, et hujus
rius Vivarieasis episcopus, el alii episcopi provinciae; aposlolicsesedis pontifex providerit ordinandum, aut
el judices, Joannes dux et princeps Ravennse,Ardus, suggeslio monachorum consenserit ordinatum Ro-
Adberlus, Giseifredus, Alderadus, Godultitis, et alii roam adduci. Hoc quoque capitulo prsesenti adjun-
nonnutii provinciales judices, ut prsecepfum lecltim gimus.ut locum avarilise recludamus, nullum de
aHdieruut, niox cognoverunt apostolicara domni Ni- regibus, nullum de sacerdotibus, vcl quemcunque
colai censuram excusare de hoc legem quserentes, iidelium, per suppositam vel per suffectampersonani,
et diierunt per iilud prseceplum hoc monasterium de ordinatione ejusdem abbatis, vel clericorum, vel
non posse defendi; judicantes statim ut prsefatum **presbyterorum, vel de largitione chrismatis, aul con-
inoiiasteriaiu Amelio presbytero et Leoni abbati secralione basilicse, aut de quacunque commoditale
Girberlus episcopus redderet, et pcenam invasionis spiritualis vel temporalis obsequii, sive de quibus-
nobis componeret. Nos pcenam pro ejus paupertate cunqtte causis ad idem monaslerium pertinenlibus,
illi, si amplius non peccaverit, reliquimus; et mo- in sere, in auro, vel alia qualjbet specie, commodi
nasterium sub omni iutegritate recepimus; ipsum vel exenii loco, quidquam accipere, neque eumdem
advocatum nostrum Deusde ducem iHnc trausmit- abbalem, ordinalionis suse causa, dare prsesumere;
tentes, qui super hoc corporaiem tradilionein de ne hac occasione ea, quse a fidelibus pro Ioco effe-
omnibus rebus prsedicti monasterii a praefato Gir- runtur, aul jam oblala sunt, consumanlur. Neque
berto accepit episcopo; viilam Agarnellain cum episcopus civitatis ipsius parochise, nisi ab abbale
ecclesia Sancti Jacobi, vel cnin omnibus suis appen- ipsius monaslerii invitatus, ibidem publicas missas
ditiis; simHitcr ecclesiam Sancti Andrea; cum suis agat, neque slationes in coenobioeodem inducal, ne
pertinentiis; et ecclesiam Sanctae Caeciliae,atqae servorum Dei quies quoquompdopopulari coQvenlu
ecclesiam Sancti Sawrnini cuin oninibus suis appen- valeat perturbari; neque paratjcas aul mansionatioas
791 JOANNIS PAPJE VIII , ^ 79-2
exinde praesumatexigere subscriptionem autem fide- Ajustitise intercedente, illaesus et innoeens recedere
lium et religiosorum ac beneficiorum, quam jubet valeas. Hoc reverentiaetua?consulentes damuscon-
Apostolus cunctis exhibendam, pro possibilitate loci silium.neabsentiam tuain tibi aliquidputes prodesse,
et facullate, non modo ibidem gratis fieri denegamus, sed imo secundum Patrum statuta, magis obesse.
verum etiam ut flat suademus; sed et modus in Privilegium atque scripturas de sedium mutatione,
numero congregationis adeo conservetur, ut nec si qua a nobis vel prsedecessoribusnostris habere sic
pluralitas ad penuriam, vel paucitas inhabitantium fatemini, vobiscum sine mora deferre sludeas.
ad destilulionem loci accedere valeat. Hsec igitui CXLIX.
omnia quae hujus prsecepti decrelique nostri pagina PRIVILEGIUM PROMONASTERIO 8ANCTI ^GIDII.
continet, cunctis post nos succedentibus , qui mo- (Anno 878.)
nasterium a nobls acquisitnm sub usufructuario [Apud D. Bouq. Recueil des Hisloriens, tom. IX,
retinetis, vel eis quorum interesse potuerit, in per- png. 167.]
petuum servanda decernimus. Si quis vero sacer- JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
dotum, judicum atque secularium personarum hanc episcopis per universas Galliseprovincias consislen-
nostrse constitutionis paginam agnoscens,contra eam libus, abbalibus, presbyleris, cunctisque simul or-
venire lentaverit, polestatis honorisque sui dignitate, dinibus divino ministerio mancipalis, necnon comi-
perciissus apostoiico anathemate, care.it, reumque tibus, vicecomitibus, vicariis, cenienariis, judicibus,
se divino jndicio existere de perpetratc agnoscat: et omnibus in poleslatibus constitulis, et omni po-
et nisi vel quse ab illo sunt male ablata restituerit, pulo, el cunctsesimul generali Ecclesiae.
vel prsesumpta correxerit, vel dignapoeniientiaitlicite Auctore omnipotenle Deo, mediante, anno lncar-
acta defleverit, a sacratissimo corpore Domini nostri nalionis Domini nostri Jesu Christi 878, xv Kal.
Jesu Christi alienus fiat, et cum diabolo et atrocissi- Septembris, indictione xi, Doniino feliciter, in
mis pompis e;us in cxtremo examine distrielsc ultioni prsesentia domni Ludovici serenissimi regis in prae-
subjaceat. senti concilio residentis, etc.
Cunctis autem eidem locohsecnostrse prsecenlionis Notum sil omnibus prsefatis quod retroactis lem-
jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, poribus,cum Arelalera maritimali itinere pro omnium
quatenus illi fotum bonse actionis recipiant, el apud Ecclesiarum negotio veniremus, recordantes mona-
districtum judicem praemia xternae pacis inveniant. sterium S. Petri, in quo quiescit corpus beati
Dene valete. jEgidii, in Valle Flaviana, in comitalu.Nemausense,
Scriptum per manus Georgii scriniarii sanclaeRo- '-, in finibus Seplimanise, quam Vallem Flavius quon-
rnanseEcclesiae, in mense Augusto. dam Golhorum rex praelibato beato JEgidio dedit;
Datum xn Kal. Augustas, per manus Walberti et ilerum sanctus jEgidius aposlolicaesedi Romanae
humillimi episcopi sanctsePortuensis ecclesiae,anno integriter donationem fecit. Dumautem longinquitas
Domino propitio pontificatus domini noslri Joannis terrse illud ccenobiuma nostra separaret Ecclesia,
sumnii pontificiset universalis papse in sacratissima quia pro aliis curis legatum illuc mittere nequive-
sede beati Pelri apostoli vi, indiclione xi. ramus, Nemausensis antisles ipsuin monasteritun
magna temerilate usurpare prsesumpserat. Sed nos
CXLVIII. cum in noslro arcbivo munimina chartarum inqui-
ADFROTARIUM ARCHIEPISCOPUM BURDIGALENSEM.reremus, ibi et illud praeceplum a bealo ^Egidio
(Anno 878.) traditum invenimus. Tunc illud per nostrum advo-
Ut ad synodumventat, el privilegiumde sedium mu calum Deusde ducem Ravennatescontra Girbcrlum
tatione afferat. Nemausensemepiscopum, qui in prsesenli concilio
FROTARIO venerabili arcbiepiscopo Burdigalensi. residet, quaesivimus. Voluit idem Girbertus [per]
Ad synodum igitur, quam, Deo auctore, apud Tre- jirseceptum domni Nicolai quod furtim quasi de suis
cas celebramus, cmn reliquis seplem Galliarum pro- T»ex apostolica sede fraudaverat, et per prseceptum
vinciarum confratribus et coepiscopis, fralernilatem quod ex quodam rege Francorum, in quo nulla fir-
tuam cura tuis suffraganeis episcopis, tam viva voce mitas subsistebat, falsum exceperat vindicare. Sed
qnam litterali, admonere ut venires, omni poslposita ego oranes episcopos et judices Romae vel provin-
occasione cujuscunque occasionis siuduimus, fate- ciales, sub excommunicalionisanalhemate, admonui
mur, jam tertio, ut siinul positi emergentium quse- de hoc reclam legem dicluros et facturos. Tunc
stiones causarum slatutis canonicis demerentur, et Rostagnus Arelatensis arcbiepiscopus, Walberttis
sacerdotum Domini una concordia omnium fieret Portuensis episcopus, Pascbalis Amerinus episco-
dilectionis. Sed cur venire disluleris, raoleste cuncli pus, Radbertus Valencise episcopus, Lilidtunus
ferimuset valde miraraur. Quapropter, repulsamora, Massiliensis episcopus, Ictarius Vivariensis episco-
prsesentiam luam cum prsediclis suffraganeis nobis pus, et alii episcopi Provincise, et judices, Joannes,
etsanctse synodo citissime exhibe. Sic lamen instru- dux et Bativus Ravennse, Ardus, Adbertus, Gisal-
clus, ut cum dc mutatione contra canones sedium, fredus, Arderadus, Godulfus, el alii nonnulli pro-
et dc aliis excessibus, quibus, quod non optamus, vinciales judices; ul praeceptum lectum audierunt,
Patrum regulis feriri possis, impetilus fueris, causa roox cognoverunt apostolicam donini Nicolai censu-
 793 WlSTOLjE ET DECRETA. 794
ram excusarf, tegem, querentes dixerunt per illudl A , comminans, omnes per rprophetam alloquitur, di-
prseceptum hoc monasterium non posse defendi, ju- cens : Deus, ne taceas tibi, ne sileas, et ne quietcas
dt^fiHes stalim ut prsefalum monasterium Girbertus3 Deus, etc. In epistola papse Symmachi: « Nutli apo-
episcopus redderet nobis, et pcenam invasionis mihii stolicse sedis prsesuli a prsesenti die, donec, dispo-
componeret. Nos pcenam pro ejus paupertate illi, sii nenle Domino, doctrina calholicse fidei manserit
amplius non peccaverit, reliquiraus, et monasteriuml Salvatoris, prsedium ecclesiasticum, quantsecunque
sub omni integritate recepimus; ipsumque advo- sit magnitudinis vel exiguitatis, sub perpetua alie-
catnm Deusde duccm illuc transmittentes, qtiii natione vel commulatione ad cujuslibet jura traris-
super hoc corporalem tradilionem de omnibus rebuss ferre iiceat. » Et ex epistola papae Simplicii. i Ut
prsedicti monasterii a prsefato Girberlo accepit epi- non liceat episcopum tilulorum suorum prsedia, sen
scopo. quidquid juris eorum fuerit, quolibet modo alienare
Ob id etiam divino fretus juvamine, ego et omnes> vel commulare : qui vero hoc agere tentaverit, or-
episcopi Iiujus concilii, ex auetoritate Domini nostrii dinis sui detrimento plectatur. J Item in eodem :
Jesu Chrisli, per quem, et per ipsum, et in quo con- i Qui pelierit praedium ecclesise, el acceperit in
stanl omnia, sub omni analhemate delestamus, ctt propno jure; aut si quis presbyte»orum aut diaco-
inlerdicimus, et excommunicamus, ul nullus suc-. B 1 norum, nec non defensorum denti subscripserit,
cessorum nostrorum in hac sancla aposlolica sede, anathemate feriatur. > Item in canonibus : < Si
cui auctore Domino, deservimus,unquam velusquami episcopus condito lestamenlo aliquid de ecclesiastici'
praesenlibus vel futuris temporibus quidquam dei juris proprietate legaverit, aliter non valebit, nisi
iisdem rebus , nec imperator, nec rex, nec ullai tanlum de juris proprii facultate suppleverit. i
mundialis potestas beneficiare, commutare, ac subi Igitur lam ego quam omnes episcopi hujus con-
censu concedere per futtira Jempora possit; nec pon- crlii, insidiatores ex hoc monasterio apostolicse se-
tifex ejusdem dioecesis, ad cujus parochiam pertinett dis, el buic presbytero si aliquis adversatus fuerit,
locus ipse, nec comes ejusdem potestalis quidquami tnle scelus perpetrantes, omnes a communione
ex monitate accipere ipsius monaslerii audeat. Et; Chrisli corporis ac fraternitatis consortio, sive om-
insuper nulli omnino liceat quoquo modo in hisi nium christianorum collegio sequestramus, damna-
omnibtis aliquam minorationem vel forciam inge- mus, et sub omni anathemale excommunicamus.
rere. Potius aulem a prsesenli concilio omnia haec: Sint illi maledicti in civitate, maledicli in agro;
ad jam diclum monasterium cum omnibus appen- malediclus fructus terrse eorum. Sint maledicla in-
ditiis, etcathedra, alia loca.mobilia iramobiliaque, teriora eorum et exteriora. Coelumquod super illos
quseper Deum timenlium largitalera inibicoltata essei ^ est, sit serettm; et terra quam calcant, sit ferrea.
noscuntur, huic Amulio presbytero et arcbidiacono> Oratio eorum ante Deum veniat in peccalum : sicut
Uzeticensis ecclesise confirmamus. Hujus rei gratia Datan et Abiron eant viventes in inferntim. Omnes
commendamus vobis hanc notitiam ad regendumet qui cum illis participaverint, aut cum eis cibum
luendumet bene sedificandumccenobitim; ita sane ut sumpserint, aut cantica eorum maledicta audire
a vobis, singulis quibuscunque annis, pensionis no- decreverint, scientes hanc maledictionem, cum Juda
mine, in rationibus ecclesiasticis x argenli solidiana, Scarioth traditore, Christi participes fiant. Aqua
denarios xn accipienles, pise paternitalis suffragitim eorum putrefiat; vinum eorum scaturiat; panem
eidera monasterio contra omnes infestanles impen- eortim rubigo consumat, vestimenta eorum tinea
dere sludeant. Nnlli vero dubium est, fratres, quod comedat. Et quid plura?Omnes ma.edicliones Novi
apostolica Ecclesia maler sit omnium ecclesiarum, ac Veteris Testamenti veniant super illos, usque
a cujus nos regulis nullalenus convenit deviare : et dum ad dignam satisfactionem et condignam poeni-
sicut Filius Dei venit facere volunlatem Patris, sic - tentiam inatris Ecclesiaeveniant. Joarines apostolicse
et vos voluntatem veslrae impleatis matris, quse est sedis Petri apostoli, omnibus Chrisli ecclesiis bene
Ecclesia, cujuscaput, ut praedictum est, Romana . valete dicit ista servantibus.
existit Ecclesia. Pater ergo noster sine dubio Deus, " Hincmarus Rhemensis archiepiscopus firmat, An-
qui nos creavit, et mater nostra Ecclesia, quse nos sigisusSenonensis archiepiscopus firmat, Aurelianus
in baptismo spiritaliter regeneravit, et ideo qui Lugdunensis archiepiscopus (irmat, Roslagnus Are-
Chrisli pecunias et Ecclesiae aufert, fraudatur et latensis archiepiscopus firmat, Sigebodus Narbo-
rapit, homicida in conspectu judicis jusli esse depu- nensis archiepiscopus firmat, Teudericus Besantio-
labitur. Unde scriptum esl: qui rapit pecuniara nensis archiepiscopus firmat, Auterannus Viennen-
proximi sui iniquitatera facit; qui autem pecunias sis archiepiscopus firmat, Frotharius Bituricensis
aut res Ecclesise tulerit, sacrilegium facit; unde et archiepiscopus signat, Adalaldus Turonensis archi-
Judas qui pecuniam fraudavit, quse usibus Ecclesise, episcopus firmat, Berno Catalaunensis episcopus fir-
id est pauperibus, quos Ecclesia pascere debet, dis- mat, Joannes Rodomacensis archiepiscppus firmat,
tribucbalur jussu Salvatoris, cujus vicem episcopi Aldebertus Silvanectensis episcopus firmat, Isaac
tenent, nec solum fur, sed et latro, et sacrilegus Lingonensis episcopus firmat, lngelvinus Parisi
effecius esl. De talibus enim,id est qui facultates episcopus firmat, Otulftis Trecassine episcopus fir-
Ecclesise rapiunt, fraudant vel auferunt. Dominus mat, Ingomarus Laudunensis episcopus Qrmat.,
 "
795 JOANNIS PAP^E VIII ? 7U0
Eldeboldus Suessionis episcopus firmat, Willelmus A tula pio principe de conipositione sacrilegii, videli-
Lehiovicensis episcopus firmat, Gislabertus Carno- cet in xxx libras examinati argenti, id esl sexcen-
tensis episeopus firmat, Rotbertus Valentinensis torum solidorum summam argenti purissimi. iffeoque
episcopus firmal, Garbaldus Cavalonensis episcopus quisquis inventus fuerit reus sacrilegii, istam le-
firmat, Rainelmns Noviomensis episcopus firmat, viorem compositionem emendet episcopis ipsis, vel
Abo Magalonensis episcopns firraat, Oddo Belva- abbalibus, sive personis ad quas querimonia sacri-
censis episcopus firmat, Girbertus Nemausensis legii jiisle pertinuerit; el si ipse reus sacrilegii
episcopus firmat, Walterius Aurelianensis episcopus facere noluerit, landiti excomniunicationi subjaceat,
firmat, Walafredus Uzeticensis episcopus firmat, usquequo prsedictam compositionem sexcenlorum
Macharius Lutovensis episcopus firmat, Rotfredus solidorum persolvat. Et £\ i'n bac obslinatione
Avinionensis episcopus firmal, Alaricus Biterrensis morluus fuerit, corpus ejus cuni psalmis ei bym-
episcopus firmat, lctarius Vivariensis episcopus nis non deferaltir ad sepulturam. Et prsecipiuius
firmat, Teutarius Gerundensis episcopus firmat, Abo ul in finc codicis .egis mundanse scribalur hsec
Nivernensis episcopus firmat, Frodoinus Barchino- lex.
nensis episcoptB firmat, Lamberlus Mudasconensis CLl.
episcopus firmat, Joannes Cameracensis episcopus B : ADOMNES FIDELES.
fiiinat, Adalgarius Ausludunensis episcopus firmat, (Anno 878.)
Bamarius Gralianopolis episcopus finnal, Ademarus Privilegium Ecctesiw Pictavensis, ne quis ejus bona
Claromontis episcopus firmat, Arnulfus Tattrinensis invadat, et ul ablnla restitnanltir.
episcoptts firmat, Rainelmus Meldensis episcopus Omnihus fidelibiis sancta: !>ei Ecclesi-.c, prasenli-
ilrmat, Aigofredus Pictaviensis episcopus firmal, bus scilicet atque fuluris.
Ainullus Gavaldonensis episcopus firmat, Georgius Divino qnia Roinaiiiiin poiuificiiim largiln enitet
scriniaritis sanctae Romanae Ecclesiie, qui super univeisis, illud luce clarius constat, largita defen-
scripta hujus judicati, post leslium subscriplionem dere cunctis : quoniam indubilati juris esl, semel
el iraditionem faclam, complevit et absolvit, Rai- concessa perenni cultu fore tenenda. Caeierum om-
mundus comes firmat, Berengarius vicecomes fir- nium religiositas orthodoxorumque pernoscat fide-
mat, Aimaricus firmat, Olumbellus flrmat, Teu- litas, quod, ut relatu quorumdain didicimus, Picla-
trannus firmat, Gaucelinus firmat, Enienus vice- vensis quidem Ecclesia, quain diutintts paganorum
coines firmat, Oddo vicecomes firmat, Ugo coines hosiis perseqtiilur, mulla Christianorum iniquorum
firmat. incommoda palitur, quibus pressuris nos convenit
^1
CL. perdolere eamdemque nihilominus tanto fasce le-
ADOMNES EPISCOPOS, COMITES, VICECOMITES , CENTE- vare. Quapropter prsecipiraus aposloiicaque auclori-
NARIOS,JODICESCATHOLJCOS, IN IIISPAMA ET GO- tate cxpresse jubemus, quod nemovestrum, tam
TIIIADEGENTES. sacerdotati ordine perfruens quamque mililare ofD-
(Anno 878.) cium tenens, ipsius Ecciesise Pielavensis aliquam
Lex de sacritegis a Joanne papa Gotldcis tegibus «cclesiam aliquodve monaslerium vel prsedia ipsi
addita in concilio Trtcassino. quoquo modo pertinentia invadere prsesumat, ullosve
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus colonos, servos ancillasve conlra sui episcopi velle
episcopis, coroilibus, vicecomitibus, centenariis, tollere audeat : sed liceal ipsius Ecclesiae Hecfrido
judicibus catbolicis, in Hispania el Gothia provin- videlicel episcopo, suisque successorihus, illa qtise
ciis degentibus, omnique populo Occidentali calbo- sui anlecessores legiiimo tramite canoiiic.e auciori-
lico, salulem et nposlolicam benediclionem. aiis habuerunl, sub noslra luitione habere, et ut
Noverilis, dilectissimi filii, quia nos pro statu possederunt possidere, et ut ordinaverunt suo ar-
sanctse Dei Ecclesise jussinius congregari synodale bitrio ordinare, cum consullo consensnque suse
concilium apud urbem 'frecas. Ubi, sedentibus no- _. Ecclesiae canonicorum, ut prisca consuetudo di-
bis in corona, venit ante prsesentiam nostram filius gnoscilur, sine vestro vestrorumque obstaculo et
noster Sigebodus primse sedis Narbonensis episco- omniuin hactenus talia prsesumentium. Inter hsec
pus, cum suis suffraganeis episcopis, et delulit no- volumus quasque causas prscdiclo Hecfrido episcopo
bis librum Gothicse legis, ubi nibil babebalur de inde motas in noslra prsesentia adducendas. Si
sacrilegiis; el in eisdem legibus scriplum erat, ut quis vero saccrdotum, judicum atque secularium
cattsse quas illae leges non babenl, non audirenuir a personarum, lianc constitulionis nostrae paginam
judicibus illius palrise; alque ila jns sanctae Ecclesise agnoscens, eontra eam venire tentaverit, poteslate
suffocabalur abincolis Galliseel Hispaniseprovinciis. lionoris sui ac dignitate percussus aposlolico ana-
Unde iiostra sereniias, cuin praescriptis episcopis, theinale careal, reumque se divino judicio exislere
jnspectis legibus Romanis , ubi habebatur de sa- de perpelrata iniquitate cognoscat. El nisi vel ea
crilegiis, inveniinus ibi a Jusliniano imperalore quse ab illo sunl male al-,lala restiluerit, vel
lcgero coiapositionis sacriiegii constitutam in quin- prsesumpla correxerit, vel digna poeniteiilia illicita
cuc libras auri opiimi. Sed nos leniorem Iegem acta defleverit, a sacratissimo corpore Dei Domini
oraecipiiiuisesse tenendam, quae a Carolo est consti- ac Redemptoris uostri Jesu Cbristi alienus fiat.
 797 EPISTOLJE ET DECRETA.. 708
Cunctis autem eidem prsefatae Ecclesiae jura ser' A t secundum regulam Patris Benedicti, a propriis abba-
'vaotibus sit pax Domini nostri Jesu Chrtsli, quate-i- tibus, monachis videlicet ex eodem ceenobio regu-
nus el bic fruclum bonae operationis recipiant, et ;t lariter etectis, in perpetuum gubernetur. Nec illa-
apud summum Arbitrum praemia selernse pacis inve-- Tum rerumquse velin praelihato prsecepto nominalim
niant. Data ili Katendas Septembris indictione xi,i, continentur vet a praedicto abbate venerabili nunc
Trecis. ejusdem loci Theotberto praefati monasterii officiis
CLII. deputatae habentur, ullam ab aliquo unquara patian-
ADEPISCOPOS PERGALLIAM CONSTITUTOS. tur immunitionem, etetiam rebus quse deinceps a qui-
(Anno 878.) buslibet religiosis hominibus eodem ioco pervenerint
Privilegium monasterio Ftoriacensi conceditur synoao 0 condonatse. Quod si quis hoc nostrum beneficium
Tricassina. irrumpere prsesumpserit, et stipendia servorum Dei
JOANNES episcopus, servns servorum Dei, omni-i- in alios usus converterit, ab apostolica communione
bus episcopis atque aliis Dei fidelibus per Galliam n anathemalis aniraadversione illum separamus, ut
constiltilis. nisi admonitus e vestigio secorrexerit,cttm rapacibus
Qtioniam apostolica successione [f. suggestione]1 a regno Dei exclusus, quse meretur tormenta' persol-
sollicitudinem omnibus Ecclesiis debemus impen-. B ' vat. Ut autem hocprivilegium certamobtineatfidem,
dere, sic cupimus generali consulere necessitati, utt et Dei famulis in jam dicto Floriacensi ccenobiosecu-
eliam qtiorumciiiiqiie singulares causas sine fastidio8 ritatem|conferat, quandiu Deuset DominusnosterEc-
cognoscamus. Igiturcumpropter mullipiieesEcclesiae e clesiam suam durarevoluerit, noslra id subscriptione
Dei curas Galiicanam adcuntes regionem , Trecass robcravimus. Scriptum per manus Georgii scriniarii
civitatem devenissemus, anno inearnalionis Domini- sanclae sedis apostolicse,in mense Augusto, indiclione
cse878,el ad resecandaqiiseiibetinutiliaveistaluenda a xi. Bene valete. Data Nonis Septembrisper mantnn
ecclesiastica jura, synodum generalem plurimorumn Walberti huinillimi episcopi sanctse Portuensis Ec-
celebrareinus episeoporum , inter alia suggessitt clesiae, anno Deo propilio pontificalus domini nostri
auetoritati nostrse venerabilis partium veslrarumn Joannis summi pontjficis el universalis papse, in sa-
abbas, nomine Theotberlus, ex ccenobioqnod vocalurr cratissima sede beati Petrj aposloli sexto, indi»
Floriacus in pago Aurelianensi, quod idera monasle- ctione xi
riiim quidam reiigiosus abbas, Leodebodus nomine, CLIII.
monachusexstruxerit inbonore Dei et sanctse geni- AD WALAM SEUWALONEH METENSEM EPISCOPUH.
tricis Marise, nec non beati principis apostolorumi . (An. 878.)
Petri : quod revelatione divina per iuonaclios ejus-. *" Concedit illi pallium certis diebus deferendum.
dem loci a Beneveutana proviucia corpus illttc S. JOANNES episcopus, sery.us servorum Dei, WAL^J
Benedicti pervencrit oiim allalum, ibique reverenterr venerabili episcopo Mediomatricorum Eeciesise, qtise
humatum, sicut manifestissiraa cons&at varilale; ett ,et Mettis vocatur, in bonore scilicet sancii Ste-
quodpropler stabiiimenlum monasticaereiigionis, piae s pliani primi martyris.
memorise gloriosus imperalor Carolus prseceplum i Si pastores ovium solera geluque pro gregis sui
suse aucloriiatis eidem loco res denominatas dele-- custodia die ac nocte ferre contenii sunt, ac ne qua
gaveril, psrtini a religiosis hominibus, pro amore» ex eis aut errando pereat, aut ferinis laniata morsi-
Dei illic contributas, ut victum atque .'estitum nio- btts rapiatur, oculis semper vigilantibus circumspe-
nachi ibidem Domino militanles debcrcnl liabere : clant, quanlo sudore quanlaqiie cura debemus esse
nec non el boc quod beatse rccordationis pater ejusi pervigiles, nos qui pastores animarum dicimur ? At-
serenissimusAugustus in ipso loco hospitalenobilitim,( tendamus ad susceptum officium exhibere erga
quodPoHaappeilalur, juxta regularem insliiulionem,, ciistodiani Dominicarum ovium non cessemus, ne in
itemqne bospitale pauperum, in sui parenuunque : die divini examinis pro desidia noslra ante sum-
suorum eleemosyna slaluerit, etres ad hoc opporlune: £»vinum pastorem negligentise reatus excmciet, unde
agendum, nec non alias ad iumen Ecctesix admini- modo honoris reverentia sublimiores inter cseteros
strandum, jusserit deputari. Quaeomniaper jam dictos judicamur. Pallium autem fraternitati tuae ex more
monachos haetenus ibidem comperimus observari. ad roissarum solemnia celebranda concessirnus, die-
Nunc tam seipstim qiiatii unanimem congregationem bus vitaetanlummodo : quod tibi, non Ecclestse tuse,
sibi commissam tiamiliter postulare, quamvis privi- aliler privilegiisin suo statu manenlibus, irti conce-
legia muitorum meruerint episcoporum, ad repri- dimus. Quoniam indumenti honor modesta actuuin
mendam quorumlibel illicilam cupiditatem, ut super vivacitate servandus est, bortamur wt ei morum
abbate regulari ex eis eligendo etiani noslrae aucto- tuorum ornamenia conveniant, qualenus, auclore
ritatis privilegia consequantur. Quocirca nos pote- Deo, ulrisque possis esse conspicuus. Itaquevita lua
slalem, qtiam gralis a Christo accepimus, sectindum filiis liiis sit regula. In ipsa se semper considerando
cvangelicam aoclorilalem gratis prodesse omnibus proficiant, ut luum post Dominum videatur esse
ctipieHles,vice beati Petri apostoli decernimus ul in bene quod vixerint. Corrigant, ne prospera, q«aj
saepememorato loco servi Dei absque inquietudine temporaliter blandiuntur, extoilant, neque adversa
debitum suee reUgkmis perselvere possint servitium dejiciant; sed quidquidillud fuerit, virtute patienlise
799 J0ANNIS PAPiE VIII 8°°
devincant. Nullum apud te locum odia, nullus favor A lui et sui senioris infidelitatem, juslitiam facere.
indiscretus.inveriiat. Sub ea videlicet ratione conce- Quapropter horlantes mittimus, apostolicaque auclo-
dimus fraternitati tuseut a secretario usque ad sa- ritate jiibemus, ut ad hoc placitum, ad huncque
crum altare, et ab altari usque ad secretariura, si- convenlum praesenlialiler venire satagas, adducens
cuti prisca exstitit palleatis [pro palliatis, HARD.] tecum Girardum vicecomitem , Umbertum, Aguvar-
consuetudo, indui debeas. Aucloritale autem beali num, Ingelbertum, super quos ipse reclamat, quatc-
Petri apostolorum principis licenliam diebus vilse nus nunc coram nobis et coram ssepe dicto glorioso
tuae sub jure et dilione nostra, ut diximus, habeas. rege, tam canonica censura quamque Iiumanse legis
Nullttm usum vel consuetudinem successoribus luis sancilu, inter vos, quidquid contra fasel jusfaclum
per hoc nostrum tibi concessum aposlolicum privile- fueril, nihilominus finiatur. Data ut supra.
gium habere censuimus. Et neque episcopus archi- CLVI.
episcopusque adversus te pro hoc altercationis con- (Anno 878
tentionem commoveat. Ita, Domino regente et gu- Bernardi comitis excommunicatio.
bernante cor tuum, commissam exsequi gnbernatio- Bernardum sacrilegum, filium Bernardi el Belihil-
nem sludeas, ut, adepto hujus honoris officio, dis, sacrarum rerum ecclesiasticarum pervasorem,
dignitate et probitate morum amplius procures " regiaeque a Deo ordinatse potestali contradictorem,
adornari. Scriptnm per manum Georgii scriniarii a proprio archiepiscopo Frotario , cui et civilalem et
S. R. E. in mense Sentembrio indictione xn. Data oniiiia quse habuit sustulit, terlio vocalum, a noslra
VIHIdus Septembris per manuin Walperti humillimi autem apostolica auctoritate bis, et a regia sublimi-
episcopi sanclse Portuensis Ecclesiae,anno, Domino tale semel revocatum, venire nolentera et in perti-
propitio, pontificalus domini nostri Joannis summi nacia sua permanentem : qui etiam ab hominibus
ponlificis et universalis papse in sacratissima sede suis sacramentum damnabite et daranandum, blan-
beati Petri apostoli sexto, indictione xn. Hoc est diliis et terroribus tyrannice contra divina et hu-
anno 878. Verum aut Septemberin Octobrem, aut mana jura extorsit, a corpore et sanguine Domini
indictio xu in xi mutanda; quod ex privilegiis Flo- nostri Jesu Christi alienum decernimus, et ab omni
riacensi, Cabilonensialiisque disces, licet non diffitea- Chrislianorum societate separamus, usque diiin ad
mur in antiquis diplomatibus indictionem nonnun- condignam satisfactionem emendatiirus accedat.
quam usque ad natalem Christi diem aul pridie Ka- Quod si nec hic emendaverit, et ea quse reus
lendas Januarii protendi ab incuriosis tabeltionibus adeo communi judicio suorum fidelium abstulit,
librariisve. violenter tenere et fidelibus suis in hoc refragari
CLIV. tentaverit, anathematis vinculo sancti Spiritus [adde
(Anno 878.) aucloritate] innodamus. Quicunque autem ci contra
Excommunicalio Hugonis et Emmonis. hanc excomraunicalionem communicaverint aut con-
Hugonem Lotharii regis quondam filium , non senserint, nos prohibere non possumus ut qui ex-
'egitimum, sed natnralem adullerina copula genilum, communicatis communicaverinl, non pari excommu-
qui post prsestitum sacramentum dilecto filio Ludo- nicalioni subjaceant.
vico regi Francorum mentitus esse videtur , et CLVH.
inquietare pacificum regnum prsedicti regis; et Em- ADADALARDUM ARCHIEPISCOPUM TURONENSEH.
monem, Bernardi comitis germanum, complicem in (Anno 878.)
excessibus, nisi intra dies triginta ad praedictum Confirmat privilegia Ecclesiw Turonensi concessa.
seniorem suum redierint, et ab inquietudine regni Reverendissimo et sanctissimo ADALARDO venera-
resipuerint, omni Christiana coramunione privamus. bili archiepiscopo Turonensi, successoribusque luis,
Postmodum si perseveraverint, sciant se anatheraatis necnon elomnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae,
vinculis innodandos. Dala, etc prsesentibus scilicet alque futuris.
CLV. j. Decet Romanam Ecclesiam, quse mater est om-
ADBERNARDUM COMITEM. nium Dei Ecclesiarum, ut quanta viget dignilate prse-
(Anno 878.) clara, eo magis consisiat in misericordia pia, quatenus
Jubet ut ipse cum aliis quibusdam ad synodumveniat, quse digna postulanlur a fidelibus, sine mora cum
in qua Frotarius Rituiicensis episcopus de objeclo pietate largiri mereantur a nobis. Omnium vestrura
sibt infidelitatis crimine, purgare se volebat.
religiositatem volumus scire fideliter quoniam pre-
BERNARDO comiti. 6byteri dicecesis Turonici pagi ad nostrum accesse-
Relatu videlicet hominis pontificio nostro nuntia- runt ponlificium, suggerenles ut firmaremus aposto-
tum est quod Frotarius venerabilis episcopus civila- lica auctontate illis et capitulare regum el coepisco-
tem Biturigam inimicis vestri senioris domini Ludo- porum scriptum , ut debeat unaquaeque ecclesia
vici gloriosi regis tradere maluerit, ideo illuc ipse: proprium mansum habere cum mancipiis quatuor,
contendere studueras. Ecce enim idem jam diclus; vineas, aripennostres, prala sirailiter, el coemeterium
episcopus nobis, nostro et filio prsefato regi glorio- cum mansionibus, sine personali et civili raunere
sissimo, super boc reclamare studuit, dicens se vellei exigendo, nisi divino solummodo in ecclesiaslicis
in omnibus tibi et tuis de universis objeciis contrai rebus obsequio, sicuti canonum prisca aticlorilas ei
801 EPlSTOLiE ET DECRETA. 802
moderna concedit: ubi vero res nominatae antiqui- A prwcipit ut ei deinceps pareanl et delictorum ab ilto
tus condonataeet moderno tempore abstractse esse veniam pelant.
videntur, pontificali aucloritate et regali potestate MAHEN Dolensi episcopo, nec non et omnibus epi-
sine mora aliqua aut larditate restituantur. Nos illo- scopis Britannicis, seu universis sanctse Dei Ecclesise
rum precibns incSnati, volumus, apostolicaque au- fidelibus.
ctorilate expresse jubemus, ut prsefata scripta, a Sanctilatem seu fidelitatem omnium nosse volu-
nostro pontificio delala, a coepiscopis firmata, a raus quia dum Trecis synodum celebraremus, sug-
regibus jussa,sint rataet modisomnibusobservanda. gestione Adelardi archiepiscopi consacerdotis nostri,
Si quis hujus apostolicae censurae temerario ausu audivimus quod vos matrem vestram Turonensem
violalorexstiterit, si sacerdosfuerit, proprio honore Ecctesiam despicientes, secundum anliqiiam consue-
privelur, et Christiana communione cassus anathe- ludinera illi obedire differtis, et privilegium a beato
matis vinculo innodetur; si laicus, similiterperpetua Pelro aposlolo illi supra vos concessum frangere co-
damnatione cum Juda traditore torqueatur : conser- naraini, debitumque honorem ipsi arcbiepiscopo
vator vero perenni benedictione apostolorum princi- vestro observare negligitis, el malum supra maium
pum Petri et Pauli modis omnibus perfruatur. addentes, prsedicto capiti vestro prsedia auferre non
CLvm. *B formidatis. Inter hsec etiam, et prsefato antislitc
ADDIVERSOS EPISCOPOS. narrante, et aliis coepiscopis simiiiter conferentibus,
audivimus ut vos non antiquo more a veslro metro-
(Anno 878.)
0*1invasores bonorum Ecclesiw Turonensis cogant politano consecrati fuissetis, sed expulsis tegitimis
reddere, el nonas ac decimas solvere. episcopis de sedibus, sola potentia ducis vestri alter
Reverendissimis et sanctissimis FROTARIO archi- ab altero consecratus fuit. Quodniirati fuimus, et,
episcopo Biturigensi , et ANSELMO Lemovicensi ; si ita est, tantum nefas delebimus, et vindictarn, nisi
HECFRIDO Piclavensi, DODONI Andecavensi, ROTBERTO satisfeceritis, nihilominus dabimus : quia non pasto-
Cenomanensi, HILDEPRANDO Sagiensi episcopis, nec res, sed inyasores fuisse cernimini. Quapropler mo-
non et aliis omnibus episcopis et comitibus, aliisque nemus, apostolicaque aucloritate expresse prsecipi-
personis illustribus, sanctoe Dei Ecclesisc fidelibus, mus, ut ad cor redeuntes, ad malrem veslram san-
in quorum parocbiis sancli Mauricii (nunc S. Gatiani, ctam Turonensem Ecclesiam revertamini, et secun-
HARD.)Turonensis Ecclesise prsedia esse videntur. dum anliquam consuetudinem illi obedire satagatis,
Quorum omnium religiositas seu universorum et de perpetrato hactenus ipsi vestro arcliiepiscopo
pernoscat fidelilas quoniam , narrante Adelardo ' Adelardo roisericordiam quseratis, quatenus super
venerabili archiepiscopo, pontificium nostrum didi- C omnibus negligenliisapudsummtimArbitrura veniain
cit qualiter quidam, absque legum omnium auctori- habere possitis. Quoniam si aliter feceritis, cano-
tale, tam comites quaraque subditi eorum, sancti nica aucloritate eritis nihilorainus feriendi, et a
Matiricii Turonensis Ecclesise res invasas ausu teme- noslra communione modis omnibus alienandi, et
rario teneant. Unde mandamus nostraque aposlolica omnis vestra ordinatio a summa sede apostolica sci-
auctoriiate expresse jubemus ut eos invasores pri- licet respuenda. Data ul supra.
mittis monealis, ut ipsas res, omni occasione remota, CLX.
ipsi prsefatae Ecclesiae reddere salaganl; et si ipsi ADARELATENSEM ET NARBONENSEM ARCIIIEPISCOPOS
forte audire noluerint, vos unanimes omnes unoque (Anno 878.)
cenventu pro posse collecti, nostra censura illos Vt causam inler Vceticensemet Avemonensemeoisco-
excommunicare debeatis, usquequo ipsas res ab eis pos canonice definuM.
injuste retentas reddant. Et si, quod non credimus, ROSTAGNO venerabili archiepiscopo Are.atensi, et
his censuris inobedienles fuerint, et ad satisfactio- SIGEBODO Narbonensi
nem venire dislulerint, el jusliliam de perpetratis Sanctitati vestrae notum est qualiler Walefredus
facere noluerint, ab omni Christiana communione _T Uceticensis Ecclesise episcopus ad synodum qiiani.
iilos noslra auctoritate judicate esse immunes. Iuler Deo auctorc, apud Trecascelebravimus, reclamalio-
hsec eliam illos monete ut nonas et decimas, secun- nis libellum obtulit super Raclefredo Avenionense
duiii antiquam consueludinem, quibus dare debent, episcopo, quod ei quamdam villam ad suam sedem,
postpositis iilicitis occasionibus, dare minime diffe- sive parochiam, pertinenlem abstulisset. Sed quia
rant. Demum indicimus utomnes res praefatseEccle- Ractefredus, de quo querela erat, synodo defuit,
siae sancti Mauricii, quse in vestris existunt paro- idcirco fraternitali vestrse apostolica auctorilale
chiis, defendere ab omnibus inimicis debealis; quo- mandamus ut, coadunato numero episcoporum, eo-
niam si aliter feceritis, et nostrse censurse non rum causam canonico judicio finiatis, ita discutiendo
obedieritis, canonico sancitu ferieraini. et determinando ^tanue prsesumplionis invasionem,
CLIX. ut nemo episcoporum vestrorum contra canonica
ADEPISCOPOS BRITANNI/G. praecepta ulterius insurgere sine suo pericuto lentet.
(Anno 878.) Vos quoque praesentialiter cum vestris istud deter-
Arguit eos quod a Turoneims archiepiscopi jurisdi- minate judicium. Capitula quaedam vobis Patrum
ctione se substraxerint, ejusquc bona invaserint; auctoritate collecta mittimus, secundum qusejudicare
 805 JOANNISPAP^; VI» m
absqtie dilatione debealis, ne querendo assuraatiss A lum de episcopts ve sacerdotibus , vel de quibug-
laborein pro lali negolio. Optamus frateruitatem ve-:- cunque fidelibus, per se, suppositamve personam,
stram in Christo bene valere. de ordinatione ejusdem abbatis, vel clericorum, aut
CLXI. presbyterorum, vel de largitione chrismatis, aut
PRIVILEGIUM PROMONASTERIO VIZELIACENSI. corisecralione basilicae, vel de quibuscunqne causis
(Anno 878.) ad idem monasterium perlinentibus, audere in qua-
Conflrmantur inmnnitates olim eoncessm. Hbet specie exenii loco quidquam accipere, ueque
(Apud Aclierinm Spicileg.) eumdem abbatem pro ordinalione sua aliquid dare
JOANNES episcopvs servus servorum Dei EtmoNi i, praesumere , ne liac occasione, ea quse a fidelibus
venerabili abbali Vizeliaeensis ccenobii, omniquee pio loco offerunlur consumantur. Neque episcopus
congregationi ejorsdemmonasterii in perpetuum. civitalis ipsius parochise,nisi ab abbate ipsiusmona-
Quoties illa tribui a nobis optantur, quae rationij slerii invitatus, ibidem publicas missas agat, neque
incunctanter conveniunt, animo nos debet iibenti.j stationes in eodem ccenobio indicat, ne servorum
concedere, et pelentium desideriis congruum im- Dei quies quoquomodo populari conventu pertur-
pertiri suffragium. Atque ideo quia postnlasti a no- B bari valeat, neque paratas, aut mansionaticosexinde
bis qnatenus privilegium sedis apostolicse monasle-_ prsesumat exigere. Susceptionem autem fidelium et
rio Vizeliaco, cui prseesse dignosceris, quod constatt religiosorum virorum atque beneficentiam, quam
olim a Gerardo nobilissimo et Christianissimo viro, jubet Apostolus cunclis exhibendam pro possibilitate
necnon et Berta uxore ejus in honore Domini et. loci et facultatum, non modo ibidem fieri [non] de-
Salvatoris nostri Jesu Christi el veneratione beatis- negamus, verum etiam suademus : sed et modus in
simse semper virginis Marisegenitricis ejusdem Do- numero congregalionis adeo conservetur, ut nec
mini nostri Jesu Christi constmctum; in regno sci- pluralilas penuriam, nec paucitas inhabitantium de-
licet Burgundise,in pago Avalensi quodque a prsefa- stitutionem loci inducere valeat. Privilegiura quo-
tis fundatoribus beato Petro apostolorum principii que a prsedecessore noslro piae memorise papa Ni-
pia devolione et testamenti pagina collatum est, fa- colao eidem monasterio collalum nostra auctoritate
cere deberemus : inclinati precibus tuis, libenterr confirmamus, exceplo duntaxal quod ipse sub no-
fieri decrevimus*per quod nimirum apostoiicse se- mine ancillarum Dei quse ibidem pro crebris infe-
dis privilegium confirmamus, atque statuimus, ut[ stationibus saeculi nunc ordinabiliter manere ne-
nulli regum, nutli antistitum, nulli comitum, nulii; queunt, iliud delegavit : nos vero aptioris ulilitaiis
cuiquam alii liceat ipsum monasterium perlurbare, gratia, sub habitu monachorum esse congruentcr
vel ea quse ibi a jam diclis fundatoribus, vel ab, C decerniraus. Si quis vero regum, episcoporum, sa-
aliis fidelibnsoblata sunt, vel in futurum offerri con- cerdotum, abbatum, judicum, comilum, aut secula-
tigerit, sub cujuslibet causse, occasionisve specie, rium personarum, contra hanc noslrse instiluiionis
minuere, vel auferre, sive suis usibus applicare, sedI paginam venire tenlaverit, percussus apostolico
sine inquieludine in sustenlalione ejusdem mona- anatheraate, potestatis honorisve sui dignitale ca-
sterii, et usibus abbatum et mouachorum sub re- reat, reumque se coram divino judicio cognoscat,
gula sancli Patris Beuedicti ibi Deo mililanlium vo- el nisi ea quse a sc male acta sunt defleverit, a sa-
litmus ea et praecipimuspossideri: ea videlicet con- cratissimo corpore Domini nostri Jesu Christi alie-
ditione, ut nullus successorum nostrorum pontifi- nus fial, atque aeternoexamini distrietaeultionis sub-
cum in bac sancla sede, cui auctore Deo, servimus, jaceat. Cunctis autem eidem loco justa servaniibus
unquam vcl usquam quiddam ex eisdem rebus cui- sit pax Domini nostri Jesu Cbristi, quatenus el hic
quara beneficiare, commutare, aul sub censu quoli- fructum bonse actionis recipiant, el apud districlum
bet concedere per futura tempora patiatur, sed cen- judicem praemia seternsepacis inveniant.
sum tanlumraodo in testaraenlo tradilionis a funda- Dalum per roanum Walperti humillimi episcopi
loribus qui ex eodem monaslerio banc sanctam 1 sanctse Portuensis Ecclesise III Kalend. Oclobris,
haeredera Romanam fecerunt Ecclesiam eliam dele- anno vi ejusdem Domini Joannis papse VIII, indict.
xu. Scriptura vero per manum Georgii notarii re-
gatum, unam videlicet libram argenti annis singulis
successores nostri accipienles, perpalernitatissuffra- gionarii et scriniarii sanctae Romanse Ecclesiae.
gium eidem monasterio sollicitudine paslorali vigi- CLXH.
lanter contra omnes infestantes impendere sludeant ADWIBBODUM EPISCOPUM.
Item constiluimus, ut obeunte abbate praedicti mo (Anno 878.)
naslerii, non alius ibi qnacunque obrepiionis aslu- Commendatillius ftdem, hortalur ut tegatum miltat
tia ordinetur, nisi qtieni consensus monacborum se- anlequam cum Carolomanno in colloquium veniat,
CWKtumtimorem Dei, et institutionem reguta» san- cui eum quoque interessejttbet.
cti Benedict) elegerit, et hojus apostolicaesedis pon- Revercndissimo el sanctissimo WIBBODO venera-
tifex praevicleritordrnandum, aut suggestione moua- bili episcopo
choriim consenserit ordinatum. In lectione liilerarum vestrarum , et in relatii
Hoe quoque capitnlo praesenti subjungiuius, ut lo- earum geruli hominis veslri, et vos devotissimos, et
cunt avaritiaj secladamus, nuitum de regibus. nul- ut semper, novi fidissimos; pro quibus vobis gratias
80S EPlSTOLi*! ET DEGREtfA. 806
agimus, et Deo auxiliante,' fetribTtenTds. Interea A CLXV.
monenles liortamur ut cceptum pefficias, et arite- ADSUPPONEM COMITEM ,
quain Caioloinammni alloquanuir, vestrom tegatum (Aniio878.)
cum litteris mittere satagas, et in colloqaio ubi fae- Mnndat ut ad montem Cinisem[Cinisium]obviam sibi
ris, tua prsesentia esse sludeat. Optamus sanclita- veniens, imperalricemAngelbergam,elprwsules Me-
diolanensem et Parmensem idem fucere mofieat, tit
tem tnam in Christo bene vatere, maxime in hoc. simul qumad ulililalem Ecclesim pertinent traclare
Data ut supra. valeant.
CLXIII. — CLXIV. Dileclissimo fitlo SUPPONI glorioso comiti.
HUVILEGnjM PROMONASTERIO 8ANCTI MARCELLI. Quianos, in quibus, Deo dispensante, fines sseculo-
rum devenerunt, pro sanctarum Dei Eeclesiarum
(Anno 878.) staiu variis motibus ducimur, diversisque fliicUiuin
[ApmfPerry, Histoire de ChatOn-sur-Sabne, intcr procellis impellimur, sed tamen iion deslituimur,
prw.b.,pag. 32.] propter eum qui nos conforlat Cbrislum Jesum,
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, DEODATO servala prsedecessorum noslrorum fide proli Franco-
venerabili levilse et prseposito monaslerii saneli rum, ad Gailias properantes idcirco venimus, ut
Marcelli sito in lerritorio Cabilonensi, loco Floriaco pacis atque unilatis vineulo regum conta connecte-
et Vallis Magnimontensis, atqrie Gibriacensts, cum remus. Sed compleluin videmus quod in Evangelio
omnibus ad se subjacentibus et pertinenlibus ad legiiuus : Quoniam abundavit iniquilas, refrigescil
prsedictum locum Floriacum aspicientibus, et in Ca- charitas multorum (Matth. xxiv). Quapropter veslrae
bilonensi simililer Boscrontensfs. dileclioni fidenlissime et probatae fidei mandamus, ul
Quia suppliciter petiit cuni cuncla congregatione nobis cum ollicio decentiaevestrae ad moiiiem Cini-
sancti Marcelli tua devotio, quatenus aposlolica sem obvii quanlocius veniatis, ut pariter conve-
auctorilate benigna compassione eidem loco privi- nienles, quae ad ulititatem congruunt, Dominoper-
legium de-cunctis rebus ibi positis, cultis vel in- miltente, tractare valeamus. Simulqueliocprecaniini
cultis aquis, aquarumque decursibus, tam in Ca- dilectam frliam nostram Angetbergam imperatricem,
bilonensi quam Belnensi, atque Magnimontensi ut alque Anspertum archiepiscopum Mediolaiiensem,
supra dictum, et Divionensi et Lugdunensi confir- Wibbodumque Parmensem episcopum, aliosque fi-
maremus, propter Deum piis petitionibus vestris in- deles atque amicos. Dala ut supra.
clinati,coiicedimusprovobisvestrisque successoribns CLXVI.
supra dicto loco novas quoque et decimas eo modo
C Al WJBBODUM, PAULUM , ET PAULDM ACLUID01NCM
quo antiqua consuetudo praecedentium constat' EPlSCOPOS.
episcoporum aut exspectatur ab his intra quorum Anno 878.)
parochias ssepe dicti loci habilatores jure proprio Jubet ut Papiam ad synodum aceedant.
habere videntur quidpiam secundum prsecepta re- Reverendissimis et sanctissimis WIBBODO venera-
gum, singuiorumque hominum donationes, quae ab bili episcopo Parmensi, et Paulo Placenlino , et
aliis tegatiter ante donationem, vel post jusle con- Paulo etLiudoino Mutinensiepiscopis.
Regicnsi,
cessa videntur, supranominalorum : Sed ut securius Sanctitalem vestram scirecupimusqtioniam octavo
ac quietios in Dei servitio valeant permanere, ab Kalendas Decembris Taurinum venimns,' inde, Deo
omni volomus eos fratres ac spirituales cohabita-
duce, Papiara veniemus, et ibi synodnm pre» slatu
tores moleslia persistere , nullusque de regibus Dei Ecclesiarum celebfabftntts.
Quapropter niiilimiis
comilibusque aliisque rcgni primoribus cujuslibet apostolicaque auctoritate expressejubeiuusut quarto
eingulo dignitatis prsepollens, audeat vel prsesumal Nonas Decembris ibi, omni occasione remola , ad
his nostris propter Deuin concessis pelilionibus esse debeatis. Et qui primo hane epistolam
modo nos synodum
quocunque resultare alque ingenio ; quod
egerit, alio sub omni festinatione transrnitlat. Videle
paternse compassionis affectu innuimus, filioniin .D ne aliler facialis ; quoniam si atrter feceriiis, eano-
nostroram debet assensu firmari et non, quod absit, nico feriemini vigore. Data ut supra.
superna rebellione in aliquo temerari, et resultari
CLXVII.
proterva transgressione. Concessum a Deodato in-
dielione duodecima el cunclae congregalioni supra- ADJOANNEM EPISCOPUM PAPl.fi.
dicti loci, residente in sede apostolica domno (Anno 878.)
Jcanne, anno sexto. Si quis contra hoc nostrum Ut sibi Taurinum obviam veniat, et epislolas a se
privilegium, amodo, nisi inlra certum tempus re- scriplas quibusdam episcopisdirigat, ut ipsi ad con-
sipuerit, ire lentaveril, anathematis se vinculis ca> cilium accedant.
nonice noverit colligandum. •{ Bene valere f Nonis Reverendissimo et sanctissimo JOANNI Papiaeepi-
Octobris per manum Valperti humillimi epfscopi scopo.
sanctse Portuensis Ecclesise anno, propitio Deo. Sanctilali tuse notum lieri volumus qhod nune
pontificatns domini nostri Joannis stimrai ponti- Tauriuensi in civitale consistimus. Cselerum diri-
ficis et universatis papae in sacratissima sede beati gimus ut, conlinuo orani occasione postposita, nobis
Petri apostoli vi, indictione duodecima. veuire ne differas obviam. Vide ne ab alicujus deci-
807 JOANNIS PAP^E VIII 808
piaris instinctu fortasse, quseminime credimus, pro>A . obviam non concurreris, miramur, cum eam in om-
parle Mediolanensisarchiepiscopi, quoniam specia-- nibus nostris negotiis curam gessisse semper novi-
liler nosler es et manualis. Et quia de nullius nisii mus ; et ubi nos prope fuisse audieras, luis univer-
nostra ditione consislis [ deest jubeo vel quid hujuss sis postpositis seriis, ad nos festinanter properaveras.
modi ] ut epislolam quam suffraganeis episcopis i Unde cernimus quoniam islud non ex corde, sed pro
Ravennatis Ecclesiae,Paulo Placenlinae,et ilem Paulo> fidelilate tui senioris taliter leceris, quod ideo par-
Regiensi atque Liudoino Mutinensi, cuiu celerilalei cimus ; ecce enim, ut audislis, et nos etiam vobis
mittere procurelis, ut slatulo die Papiam veniantt jam litleris significavimus, pro quibus in Gallise
qualenus de sanctorum item Dei Ecclesiarum ett parlibus synodum celebravimus. Et Ludovicum glo-
corarauni alque universali salule tractare valeamus. riosura regem affali fuiinus, qui nobis hunc Bosonem
Data ut supra. principem virum consultissimum, sibique ex omni
CLXVIII parte conjunclum dedit, ut nos salvos sine irapedi-
ADANSPERTUM ARCHIEPISCOPUM. raento maledicti Lamberti in Urbom mitteret, cum
(Anno 878.) quo nos pacificepro certo venimus. Cselerummoiieu-
Narrat labores pro Ecclesia susceptos: monet ut sibi; tes uiiltimus et rogantes liorlamur qualenus veslro
cum,omnibus episcopissuis Papiam occurrat. B ' de more, reliclis aliis omnibus curis, omnique occa-
Reverendissimoet sanctissimo confralri ANSPERTOsione remola. -udnos prsesentialiter venias, incitans
venerabili archiepiscopo Mediolanensi. eliam alios, quibus aposiolicas litleras millimus, ut
Quantum pro totius sanctse Dei Ecclesisestatu, et et ipsi simililer faciant. Quoniam, scit Deus, non ob
pro cuncto grege Dominico,pro quoomnipotensDeus; aliud vos alloqui cupimus nisi ut sanctarum Dei Ec-
proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobi? omni- clesiaruin slatum et reipublicse quietem una vobis-
bus tradidit illum, el Joannes apostolus exhortansi cuiiiconsideremus ; tamen ante ahos vemre salage,
nos ait: Quoniamille pro nobis animamsuam posuil, ut quidquid cum aliis fecerimus, tecum familiariler
et nos debemus pro fratribus animam ponere(I Joan. antea terminare queamus. Data ut supra.
ui), laborare ac vigilare semper debemus, omnitim CLXX.
vestrum luce clarius novit pia fratemitas. Quapro- ADBERENGARIUM COMITEM.
pter, quantum ex divina gratia in nobis fuit et est (Anno 878.)
cx quo nos superna miseratio suaeEcclesiaeprsefe- Berengarii charitalem erga Romanam Ecclesiam com-
cit, animsenostrse nunquam pepercimus, nunquam mendat; significat celebratam in Gallia sijnodum,
dura pericula declinavimus; sed die nocluque, scstu . seque incolumemreversum: monetut ad se venire
et gelu exusli, ne quid captum a bestia aut dilacera- C feslinet.
Dilectofilio BERENGARIO illustri comili.
tum Dominoostenderemus, marinos fluctus pertuli-
Relatu nonnullorum audivimus, maxime Imjiis
mus pro omnium veslrum liberalione atque salute :
in Franciam quoque venientes, et regum filios par- Widonis comitis noslri consiliarii, ul vestra devolio
tim viva voce, parliin epislolis alque legalis allocuti charitatem quam erga nos noslramquc Ecclesiam,
vestram videlicet matrem, semper habueras, magis
sumus omnes, id est utrosque Ludovicos, Carolo-
magisque adoleat : in gratias agimus et ut pro-
mannum, et Carolmn, acceptoque communi consitio ficias hortamur. Eccequo enim audistis pro quibtis in
uli Boso gloriosusprinceps comes essel itineris no- Gallise
Chrislo ad parlibus synodum celebravimus, et Ludovi-
stri, donec, opem ferenle, reverteremur cum regem gloriosum affati fttimus, qtii nobis hunc
Urbem. Et quia de statu sanctseEcclesisesunt quse
virum consullissiraum, sibique
communiter tractare debemus, tuse sanctilali apo- Bosynem principem
ex omni parte conjunctum dedit, ut nos, auxiliante
stolica auctoritate mandamus cum ouiiclis suflraga-
salvos sine impedimenlo Lamberli maledicti, et
neis luis et coepiscopis nobis Papiam secunda die Deo,
a sancla Dei Ecclesia anatheiuatizati, in urbem Ro-
post festum sancti Andreae occurrere. Et quoniam mam milleret, cum
ftdes omnium tuorum sem- quo nos pa/cificepro cerlo veni-
probata prsedecessorum mus. Caeterummonentes mitlinius, et rogautes hor-
fuit Romanum tua fraternitas D
per erga pontificem, ad nos prsesenlia-
omnimodissludeat eorum in omnibus assequi vesii- tamur, reliclis aliisomnibus curis,
liler venire satagas. Quoniam, scit Deus, non ob
gia, quia, quod absil, si aliter fuerit, vigor canonicus
aliud vos alloqui cupimus, nisi ut sanctarum Dei
super inobedientes remanere non polerit. Data ut
Ecclesiarum slalum et quietem reipubticsecura bo-
supra. nore una vobiscum tractemus. Dala ut supra.
CLXIX.
CLXXI.
ADSUPPONEM COMITEM.
ADANSPERTUM ARCBIEPISCOPUM MEDIOLANENSEM.
(Anno 878.)
(Anno 878.)
ut
Miralur eum sibi, decebat, non occurrisse; cerlio- eum sibi auxilium non lulerit; et jam
rem reddit de his qum cum Ludovicorege egit: mo- Increpat quod
tertio monel ut sibi Papiam certa die cum suis
net ut ad se veniat. suffraganeis occurrat.
Dileclo filio SUPPONI illustri comiti. Reverendissimoel sanctissimoconfralri ANSPERTO
Ctir, fili charissime, nobis iter lua dileclio clause- venerabili archiepiscopoMediolanensi.
rit, curque ut audislis nos in tuos honores venisse, Quautum benigna fraierniias veslra sanctae sedi
809 EPISTOUE ET DECRETA. 81')
apostolicsecoucurrere ac concordare debeat, praede-A auctoritate bortanles jam lerlio mandainus ut prae-
cessor noslcr beatus Gelasius papa ad episcopos sentialiter ad nos, charissirai, tanquam ad patrem
parvipendenles vexationem fratrum his verbis com- venire debealis, et ut alii venianl aller alterum inci-
minando scribit, dicens : Cuf non compassi eslis let, ethas litteras primo legens remillere aliis pro-
tanlis fratribus vestris ? Cur non adislis imperalo- curet : quatenus venientes una nobiscum de stalu
rem ? Cur non posuistis animam pro confratribus, sanclarum Dei Ecclesiarum et quiele reipublicae ct
quam prseceptum habelis ponere pro grege vobis nostra veslraque oranium salute synoduin celebran-
commisso? Cur non posuistis vos pro domo Israel tes, tractemus; in quibus, dilectissimi filii, ne ve-
murum, ul slarelis in prseliis in diem Domini? Qua- slra charilas lepeat, neve religiositas inobediat, sed
prOplcr tandem disCussa negligenlin ad prislinum cOmpalialrir ut oportet ac doleat; quia scriptum
vos reformate certanien, fratribus auxilium concile cst qualiter tepidus sit jure voraendus, el qualiter
afferendiim. Haec et iiorum simiiia veslram frater- per inobedienliam ciilpa quae non fuit, sit, et quali-
nitatem debuerant exempla provocare, et nobis pro ter qui non compalilur, decrelo ponlilicali fcrilur.
lotius sanclse Dei Ecclesiae slalu laboranlibus non Data ut tupra.
tantum inyiti jam, sed eliam sponle concurrere de- CLXXHL
betis ac debuistis. Sed jam nunc posl leniam ad- B E ADLUDOVICUM BALBUM REGEM.
monitionem nobis cum confratribus vestris et coepi-
feria ad- (Anno 878.)
scopis sludele Papiam hac quinla proxima Bosoniscomitis, et Agitmari episcopi,a quibus in Ila-
venienle occurrere , zelum Dei, quein prO vobis liam deductus fuerat, sludium erga se operamque
omnibus patior, atque doiorem audientes, ut quod commendal.
dcinceps Deus oranipotens communi Vestro consilio Dilectissimo filio LUDOVICO gloriosissimo regi ,
decrevefit, facCrCValeamus.Nulla, fraler charissiine, divae memorioeCaroli imperaloris filio.
animo veslro dubielas insideat, in mea fideet in meo Quanlo vos amore diligimus, quantumque charita-
sacerdolio credite ; nil contra veslram decentiami lis affeclum erga vOstenemus, paucis expticare ver-
atque honorein vobis aliquatenus opponelur quia, bis minime pdssiimus : hoc laraen gloriam exceJlen-
quod non optamus, si haecparvipendeie tentaveritis, Uaevestrsescire cupimus, quod devotionem ardorem-
post lanlnm palientiam, canonica eritis "... que charitatis, sicut polliciti sumus, erga vos inilefi-
CLXXII. cientera perpetuo retineraus. Interea millenas scrc-
nitali veslrae de Bosone dileclo et comniuni filio ac
ADBERENGARIUH COMITEM. fidele gratias relerimus, qui tara prudeutcr commu-
NarrOt labores pro Ecclesia susceptos. (C nibus oblemperans jussis,
parere in omnibus ila
Dilecto filio BERENCARIO gfofibso comiti, seu om- nobis studuit, ul eliam vetut vere Christianse religio-
nibus optimatibusLongobardorum regni sanclse Deii nis cultor, animse et vilse suae non pepercerit, scd
Ecclesiacfidelibus. pro sanctae Ecclesiae et communi fidelitate ullro se
Quanta et qualia Romana Ecclesia, vcstra videli- morli tradefe non dubitavit, et usque Ticinum, an-
cet matef, haclenus ab impiissimis Cbrisliauis passat nuente Deo , securius nos perduxit. Quapropter,
est, et nostris lilleris significantibus, et ruinore pO- - dileclissirae fili, acporphyretice rex, obsecramus ex-
puli narrante jam audistis, et ut cerlius sciatis, ilC- celtentiae vestne cuhnen ul, si res exegerit, sicut
rum significamus. Ecce enim pro quibus et pfo om-- nobis vestra dignala esl repromitiere sublimitas, ci
nium vestrum salule animx noslrse non parcenles,, adjulorium ad debellandos hostes noslros virorum
qnia per terram pro praedictis pefsecnlOribusad vos5 betlatorum adminiculum praebealis : quoniam di-
viciniores, ut res expelierat, venire nequivimus, ma-- gnum esl ut soli omnes adjuiorium prsebeant qui
rinum iter accepimus ; et in Franciam ibimus , solus pro cunclis desudare non cessat. Praesenlein
quscrentes tranquillilalenj atque auxilium, ubi no-- ilaque hujus latorem epistolse,Agihnaruin ~>venera-
stri aalecessores qusesicreponlifices. Misimus enimi bilem episcopum, excellentiseveslraepluriroum com-
omnibus regibus, id est Ludovico domni Caroli im- mendamus, quatenus idem suaque Ecclesia crescat
peratoris filio, ct Carolomanno elLudovico, et Ca- augmento perfeclionis, qui in oinnibus oppbrlunila-
rolo Ludovici regis fitiis, ut cum suis cpiscopis ad1 tibus nostris nulli secundus exslilit, et vobis fidelis-
nos venirent, el una nobiscum super his tractarent. simura in cunclis quaecognoverit verissime compro-
Ex quibus venit Ludovicus rex, et lantis maliss bavimus. Inler haec episcopos quos serenitas vesira
perdotens, nisi infirmus essel, nobiscum veniret. in noslrum jussit venin: adjutoriuni, scias praeler
Jam quia pro infirmilate non poluil, dedit nobis s Agilmaruui nnlliim venissei Quaproptcr regalis cen-
hunc Bosoneinprincipem sibi ex omni parle conjun sura culininis vestfi sua auclorilate compellat eos
cttiin, qui me per iniraicos sanctse Dei Ecclesisesal- quantocius hostililer [f. synodaliter] Roinam venire,
vum ducercl. Ecce eniin, auxiliante Deo, Papiamn ut de csetero discant aposlolico culmini el regali
venimus. Quaproplcr monenlcsmillimus et apostolica a excellentiae congruenler pruebcre Pbedientiam.
» Forle deest animadversionecastigandi, vel ali- sinae,
alque ex prseceplo Caroli Crassi anno iH'i
quiil hujusmoUi. Arvernoruin episcopuin fuisse inielligiimis. SiitM,
b Aailmarum.Ex subscriDlionibtissvnodi Tricas-
PATROL,CXXVI. 26
811 JOANNISPAPJE Vfli 811
CLXXIV. " animae vestrse prospicimus, commoffere curamus.
ADLUDOVICUM REGF.M [f. dissensionem].... quoque, quse inter Abbonis
(Anno 878.) "episcopi parentes, et Rotbertum, alque Roclinum
Miratur quod filiabus Bosonis, pro quibus alias roga- exorta est [f. ut].... regali polius [f. add. clemenlia]
verat, hwreditatem jure debilam non restituerit; vindicla corrigalur ; qitoninm nialum semel
iterumque monet ut ipsam hmredilalem integram quam
eis restituat. necessilate palratum non debet secundum necessitu-
dinem expiari ad deliclum, sed ntisericorditisremitti
LUDOVICO regi gloriosogloriosi quoniam regis Lu- ad
dovicifilio. veniam, agat veslra gloriosa nobililas, ut decei
Jam enim magniludincm vestram, fili charissime, tantse nalurse decenliam. Dala ut supra.
npostolicis monuiiniis litteris, hortantes pro filiabus CLXXVI.
Bosonis dudum comitis et Ingeltrudis conjngis, qui- ADROMANUM ELECTUM ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM.
bus jure hsereditas deferri omnium legum auctori- (Anno 878.)
tale conceditur, proprietates reddere studeretis. Sed, Lwtatur eum Ravennalem archiepiscopumelectum;
ut cernimus, inaudili rcmansitnus, qtiod miramur, jubet ne quidquum electioniscausa ulli promiltat :
et mirantes dolemus, cum vestra proles apostolicis B el epistolam suam Leoni, el Romanisscriptam affe-
rendam curet, eorumqueresponsum ad se dirigal:
censuris semper obediat, et prse omnibus regibus ju- res Joannis et Deusdeditducum reslituat.
dicium faciat. Ut rex David cecinit: Honor regisju- ROMANO Levitaeegregio a Ravennalibus fidclibus
dicium diligit (Psal. xcvi). Nonne legisiis : Quoniam nostris electo.
justis Dominus justitiam diligit, et wquilatem videt Litlerarum tuarum, fili charissime, serie recepta
vullus ejus ? (Psal. x.) Cscterumreclamalionem filia- et
rum jam dicti Bosonis audivimus, ut ipsas, ipsitts obiisse lecla, ubi Joanuem Ravennalcm archiepiscopum
alias vos atidivimus, vaide doluimus, et ul pro eo oie-
malrisque earum proprietates, lngeltrudis, lis cum vestris, hortamur. Vestra videlicel electione
tcnealis, alias vero vestris qnibus ipsa post judicium unanimiler facta
sibi iilatura sine viri consensu dederit, tenere per- gaudenms, et quia nos visitando
misisli, signilicans sanitatem nostrorura fidelium,
mittatis, quod nefas est, et contra omnium legum
auctoritalem. enim uxor sinc viri con- tuamque devolionem demonstrans, gralias agimus.
prorsus Quid Caeterummonenles indicimus ul jam qui, annuente
sensu agere potesl? quanto magis ex moecharis, quae ad lale opus electus es, quo pastor
divino gladio, censente domno papa Nicolao prsede- pastore summo, in eadera ccclesia, labores, nullique
cessore noslro, interiit (Nicolaus in epist. 64. Re- fias, vigiles
1. et liumaiio faclo majori miiiorique tam concivibus qiianique aliis qui-
gino u Chronic.) pro parte stupro G buscunque personis aliquod proinissum facias, quo-
puniri debuerat? Nonne Joannes papa Romanus, el niain Simoniacum est, et hoc nobis
Justinianus inclylus imperalor legem Romanam fa- nequaquam
ita : crimine damna- celabilur; quod si feceris, per aposlolos oblestanles,
cienles, scripserunt Capitali le minime benedicemus.Inler haecvolumus ut islam
torum bona non ad lucrum prsesidis, sed cognalis
epistolam Leoni venerabili misso episcopo et apo-
punitorum reddi oportel? Et alibi: Omnibus gradibus
in hseredilale sumenda sunt crisiario, caeterisRomanis transmissam, ipsis prac-
cognatorum prseferendi sentialiler pcr vestrum legalunj transinillalis ; eiuu-
filii. Unde liquido patet, gloriosissime rex, ut nec
reverlenlein, si potes saltem, aut alitun cum
vos, nec cognali eoruni, nisi ipsse filise qusc sunt dcmque
illorumepisiolisad nos, dilecte [f. direclis], remitte,
legilimse, illos allodes habere debent; qui vero nati
suiit post crimen illarum, spurii sunt, ncchscreditare qui nostrum advenlum certumjam vobis renuntiare
debent, ut praefalus papa et imperator scripserunt poleril. Igitur etiam cupimus ut pro amore boriim
ila: Spurios salis injuriosos, satisque acerbos, acno- noslrorum fidclium nostrorumque consitiariorum,
videlicet el Joannis gloriosorum ducum
slris lemporibus semper indignos esse dijudicamus. Deusdedil
ul iterum roga- res pro posse et homines salvetis et defendalis,
Quapropler, rogavimus, iterumque
bactenus integriter reddalis, qualenus cu-
intis, et hortantes monemus ut hariun reclamaliones, occupatas utuntur servilio, ei convenit ut fruanlur defen-
harum et gemitus vestra regia dignitas hauriat. Et jus
revcrenlia a sionis auxilio. Data ut supra.
pro aposlolorum principiim , quibus
l.eiicre auxilium, etpronoslro amore integritcr ipsas CLXXVII.
proprietates, quas vos allodes dicitis, reddat, el ADRAVENNATES.
vestros.omnioccasione remola reddere facialis. Data (Anno878.)
ut tupra. Doleteorum anlistitis morle : monet, utelectum abeis
archiepiscopumcongruoprosequantur honore; Ec-
CLXXV. clcsiam Ilavennalem, el Deus dedil et Joannis du-
ADHUGONEM. cum bona defendant.
(AIIIIO878.) Sacerdolibus et senatui pOpuIoqueRavennati fidc-
Monet ut dissensionem inler Abbonemet alios ortam libus nostris.
sedel. Ravennatis antislilis, veslri videlicei Patris, obi-
HCGONI abbati nobili, spcclabili prosapia genilo. tnni audienles, vatde dolemus; pro quo ul orelis
Quia imiltuni vos ditigimus, ideoque congiatulor, hoilamur : solitam vero tantainque fidelitatem vc-
 813 EPISTOLJTET DECRETA. %U
siram erga nos uuitate vigere cernenles, imo gaude- :- A ut nostra apostolica auciofitale illos «xcommuoice*
mus, et ut omnipotens iutercessione apostolorum n lis, qno rclictis lalibus deprsedationibus ad patrcm
principnm vos Patre desideralo rccupcret, vestro0 et seniorem redeanl et pacifice vivant. Data ut
pro vetle decertabimus. Cselerum monenles horla-i- supra. '
mur, etexpressejubemus, ulj.im quem unanimiler,r, CLXXX.
quoinodo scripsblis, elegislis, unanimiter eum elc- '- ADHUGONEM COMITEM.
cuira leneatis, diligatis ct veslro de more honorctis :
'" (Anno 879.)
et usquequo, Deo aunuente, prsesentia ponlificii no- Sonel ut qUOsdamfacinorosoi puniat.
sln desiderio vestro illuxeril, Ravennatem ecclesiam 11 ..HuGOxi
ab oinnibus hostibus defendile, deprxdalionibus pro glonoso comili.
Referente videlicet hoc viro nomine .... audi-
posse levate, ne ipsa ecclesia aliquam deprscdalio- vimus
nem suslineat, quoniam nos hoc inultum nunquam quod vestri hofnines, maxime Coiilerius suos
equos lolleliles suas raansioncs prsedassent. Quapro-
dimiltemus, el prscdalores prsedatoruinque receplo- horlantes monemus utproapostolorum reveren-
res legali vigore modis omnibus feriemus. Porro pter
(_ tia et nostro amore, quam petiit justiliam, illi facere
praecipimus ut res mobilcs el immobilesseseque mo-
Ila agat in hoc vestra nobilitas tu acturam
ventes Deusdedit et Joannis, gloriosorum ducum JJ satagatis.
ut et ipsi malefaclores nostri excommu-
nostrorum consiiiariorum, salvara, et in illas, quas credimus,
non tale nefas, ut non ulciscalur,
hactenus invasas habuerunt, nullam invasioncm fa- nicentur, quia
demttlere nequimus. Dala ut supra.
cienles, illorum bominibns defendite : jam quia no-
stro utuntur servilio, nostra modis omnibus debentt CLXXXI.
ADIIUGONEM TIIEODERICUM ET BERNARDUM
pcrfrui defensione, scivalori bujus jussus, gratia3 COMITE6.
corruptoris pro jttssu erit nihiloininus conipo (Anno 870.)
sitori «. Ut amiciliw charitalisque facdas cum Bosone iclum
servenl.
CLXXVIH.
ADJUDICES ET DUCES RAVENNATES. llucoM, THEODERCIO et BERNADO,illuslrissiinis re-
(Anno 878.) gni Francorum.
tubet ut tivilatem conlra LamberlUmviriliier defen- Frelus vestra ingenuissima nobililale, atque obe-
dant. dientia, quam propter Dcumnobis comligne debetis,
Omnibus judicibus et ducibus seu populis Raven- dilectissimum filinm noslrum Bosonem, vestruni
naecommorantibus iidelibus noslris. unaniincm fralrem et amicissimum, ut insolubile
I
Induslriam seu omnium Gdelilalein nosse volumus,( vinculiiui cbaritatis, focdusqneamicitiae, quod coram
quoniain relatu quorumdam audivimus, ut Joannes5 Deo vicissim colligastis, inonco , horlor, nulla ho-
diaconus chartularius deviet, et francos Lambertij minum male loqiientium lingna, iniilo cujuslibet
conlra cleclionem nostram conducat: unde mitli- fraudis ingenio, vel in inodico quoquomodo possit
mus apostolicaqtie auclorilalc jubemus ut omncs5 avclli: sed Domino auxiliantc, dilecti filii nostri Lu-
unanimes unaqne fidelilatcm stare debealis el defen- dovici regis aniinuin erga cuin immobilem et tran-
dere ipsam civilalem, ila ut nullus qui vobiscum, quiJIum semper servetis, et omnia sua salva alque
non stat, francos ibi conduci Lamberti [f. francos:' pacifica conservale; quoniam pro liis ab omnipo-
ibi cnm duce Lamberto, elc.] inlus penniltat in- tenle Dco et beato Pelro apostolo fulurse vitae mer-
gredi, nec ipse Lambertus ibi quoquomodo accessus. cedem, et a nobis et ab illo fidelissiinas amicitiarum
babeat, nec suus homo ibi inlrare possit : ita in his. recipietis sine dubio relribuiiones. Dala ut tupra.
agite, sicul Dei el nostram graliam habere cupitis, CLXXXH.
quoniam qui aliler feceril, et nnslram iram habebit,'>' AP VULGAHIUM MO.NACIIUM.
et mitle byzanleos palatio uoslro coinponet. Data ut'
(Anno879.)
tupra. 1
" Vt Wiperto episcopo obediat, qui eum per dimhto-
CLXXIX. riam acquisivit.
ADTUEODORICUM ET ISAACEPISCOPOS. VULGARIO monaclio.
(Anno 879.) Deniquc Trecis posili per nosmelipsos cognovi-
Prmcipit ut excommunicent eos qui Wiperto comiti1 mus qualitcr Wipertus episcopus, devotus filiut
filium eripueranl, et regionem iltam populaban- nosier, le a proprio episcopo alque abbate per di-
tur. missoriam acquisivit, lua polius inierveniente po-
Revcrendissimiset sanctissimis TUEODORICO archi- tilione. Quapropter convenit libi ex die illo, et dein-
episcopo, ei ISAAC episcopo. ceps , tanquam propfio obedire, eumque ut prc-
Noverit veslra religiosilas quia Wipertus comes prinm paslorem sequi non prseterinittas, qnia, quod
rcciamans pontificio nostro relulit, quod quidam sui nonoptamus, si aliler feceris, vinculum excommu-
homines malefactores suum filium suslulerint et nicalionis super lc rationabiliter exluntlemus. Dat.t
comco lerram prxdaverint. Quapropler dirigimus, utsupra.
* Locus corruptus.
 815 JOANNiSPAPiE VIII m
CLXXXHI. A CLXXXV.
*DCLERUM HEDIOLANENSEM. ADOMNES FlDELES.
(Anno 879.) (Anno 879.)
Prwcipil ne quispium monasteriosancti Augentiiquid-
ut
Prmcipit quoties episcopusTiciuensis eos ad sy- quam detrimenti affcrat.
nodum vocaverit, accedant. Omnibus fidelibus Ecclesise.
Omnibus sanctissimis et reverendissimis confra- Solliciludinemomuium Ecclesiarmn nos habere
tribus el coepiscopis , tam Mediolanensi archiepi- oportet, et singulorum causas sequitalisjudicio alle-
scopo cum suis suffraganeis, quam Ravennali nihilo- vare; quapropler, cum de omnibus agere ha?c ea-
minus cum suffraganeis suis. dem convenit, prsecipimus alque prsesenli decreto
Scriptum etenim est: Deus qui glorificatur in con- sancimus ut de abbatia sancli Augenlii, quam divae
siliosanclorum (Psal. LXXXVHI) ; et in evanglio : Vbi; ]memorise Carolus imperator fideli suo et filio Ec-
duovel tres congregatifuerint innomine meo,in medio „ 'clesiaenostrse ante jure beneficiario Iribuit, nullus
eorum sum (Mallh. xi); et item: Si fraler fra- de ' ipsis rebus aliquid injuste auferre prasumat; uec
hem adjuverit, ambo consolabuntur (Prov. xviu). prsedicto 1 episcopo, el monachis ipsius loci aliquam
His auctoritatibus fulli, vestrae omniiim sancti-. „g in distrahendo illicite inferre molestiam. Quod si
tati mandaraus, et aposlolica auclorilale jubemus, quis abhinc agere prsesumpseril, separelur a com-
ut quoties vos confrater et coepiscopus nosterr munione J fidelium Ecclesise: quod si pertinacitef
Joannes Ticinensis , et post eum sui successo- perstiterit, I et eraendare noluerit, judicio sancti Spi-
res, veslrosque vocaverint, pro emergentibus quae- rilus ] anaihemalis vinculo feriatur. Dala ut supra.
slionibus eximendis, continuo beato Petro apo- CLXXXVI.
stolo obedienliam exbibentes, simul convenire nonj ADEPISCOPOS IN REGNO LUDOV1CI CONSTITUTOS.
differalis : qualenus, "Redemptoris nostri graliai (Anno 879.)
discussis animosilatibus, viliisqucpurgalis, in tran- Rescribitde indulgentia eorum qui conlra paganos
quillitate pacis Ecclesia constituta, glprificetur Deuss pugnanies occubuerant.
per Jesum ChristumDominumnoslrum. Sacerdotum% Oinnibus reverendissimis et sanclissimis venera-
Levilarumquejudicia, quandqcunque necesse fuerit, bilibus coepiscopisper lotum regnum charissimi filii
cum prsedictoepiscopo, tanquam proprii episcopi de- mei Ludovici.
cernite , ac diffinite, freti nostra omnimodisaposlo- Quia veneranda fraternilas vestra modesla inter-
lica auclorilate, quia onera nostravobiscum partien- rogalione sciscitans qusesivitutrum hi qui pro defen -
do reliqua tolerabilius sufferre valebimus. Oplamus gQ C sione sanclse Dei Ecclesiseet pro stalu Christianse
sanctitalem veslram in Chrislo bene valere. Dala ut( religionisacreipublicsein bello nuper cecidcruiit, aut
de reliquo pro ea re casuri siint, indulgenliam pos-
sapra.
sintconsequi deliclorum, audenler GlirisUDeinosiri
CLXXXIV. I
pielate respondemus quoniara illi qui cum pietale
ADJOANNEM EPISCOPUM TICINENSEM. >
calholicsereligionis in belli cerlamine cadunl, re-
(Anno879.) quies eos selernsevitae suscipiet, conlra paganos at-
Ique infideles slrenue dimicanles, eo quod Dominus
Raptoresuxoris cujusdam Ragiberti excommunicari .per proplielam dignalus est dicere : Peccalor qua-
jubet. icunque hora eonversusfueril, omniuminiquitalumil-
Reverendissimo el sanclissimo confralri noslro) tius i non recordaboramplius(E»ech.18), el venerabi-
JOANNI venerabili episcopo Ticinensi. 1 ille lalro in una confessionis voce de crucc ine-
lis
Denique Ragibertus quidam nomine, Judgx co- iruilparadisum (Luc. xxvu). Manassesquoque, impu-
gnomenio, coram nobis veniens questus est superr rissimus ] quoudararex, caplus carcerique arctissiino
Golfredum, fitiumJoanniscomitis palalii, etlserber- ireligalus, ibi pcenitenliam agens, cum perfectione
tum subdiaconem, alque Heribaldum nolarium, fi-- D jy iindulgenlise,etiam regni pristini, propter Domini
~
lium Garibaldi, eo quod legaliler sibi filii sui nuptam misericordiam, quia immensa est circa genus huma-
Gausildam nomine contra canonum et legum aucto- num,adeptusestsoIiiim(I/Par. xxxiu).Nosiraprsefa-
ritatem, per vim et per forciam abslulerunl, calcato) los mediocritate, inlercessione beati Pelri aposloli,
itlo praeceptoquo Dominusait: QuodDcusconjunxit,, ,cujus poleslas ligandialque solvendi esi in coeioel
homo non separet (Malth. xix). Quapropter aposto- in j terra, quanlum fas est, absolvimus precibusque
lica adbortalione zeraro lui sacerdolii ad hortamen) illos Dominoeoiiiiiieiidamns.Oplamus fralernilalera
charitas Dei accendal, et quasi luba exalla vocem' vcslram in Christo bene valere. Dala ut tupra.
tnam, et iniquis iniquilalem suant annuntiare non» CLXXXVU.
cesses, ne sanguis eorum de manibus luis requira- ADWIFREDUM EPISCOPUM VENCIENSEM.
tur. Prsediciosque transgressores omni Christiana» (Ai.no 879.)
r
communioneprivare non differas, donec Iegalitcr Eijtsropum 9111cum excommunicatiscomnutnicarat,
emendent quod nequiler perpctrare ausi sunl. Quod1 missarum celebralioneprohibel.
si te audire neglexerint, peipctuo eos analhema esse$ WIFREDPvenerabili episcopo sanctseVeiiciensis
deccrniinus. Data M(supra. ; Ecclesise.
817 EP1ST0L.E ET DECRETA. 818
Auctoritale Domininostri Jesu Chrisli, et sancli A Prseseniiumporlilor lilterariiin, Alpcrlus nomine,
Pelri aposlolorum principis, noslrique aposiolalus, lacrymabiliier coram nobis veniens questus est de-
quiacum excommunicatis commnnicasli, ul litlcrae sponsalam suam, noinine Walatam, adlnic in paren-
luse manifeslant, omni le missaruni celebralione lumdomo maueniem adutterino concubitu apresby-
privamus, donec in nostram cuni eisdem bominibus tero quodam prsegnantem repertara. Quse confessa
occurras praesentiam : et si, quod non oplamus, de crimine, libenler ab eo se vult dissociare : sed lua
amplius praesnmptorexstiteris, denunliamus te omni fraterniias pro quadam parenlclse afnnilale„coacle
sacerdotio fore midandum. Data ut supra. eum cogit eamdem sumere in conjugium, conlra re-
CLXXXVHI. gulas Palrum alque instiliilionem. Qnapropter, si ita
ADODONEM EPISCOPUM BELI.OVACENSEH. est,requisitis super his iegum etcanonum instilulis,
quid de lalibus prsecipiantpromttlgateabsque perso-
(Anno 879.) naruni acceplione. Data ut supra.
Decernit, impuberes,qui alium occideranl, posl pera- CXCt.
ctam pmnilenliamordinari posse.
ODONI venerabili episcopo Bellovacensi. ADJOANNEM EPISCOPUM TICINENSEM.
Relatu didicimus quorumdam monacboriim sancli .
rj (Anno 879.)
Dionysii coenobii quod quibusdam pueris impubcri Vt cum
adhuc selale inter se rixanlibus, horoinum illorura quodam, qui pmnitentiamquinquennioegerat,
remissius agat.
instigatione unus ex illis est inleremptus. Quapropler JOANNI venerabili episcopo Ticinensi.
mandamus ut si inculpabites post peractam pnenilen-
Lator praesenliumcoram nobis veniens dicil se a
liam legitimi vigoris secundum cnnones reperii fue-
vestro Liutlefredo venerabili cpiscopo,
rint, gradatim ad ecclesiasticos ordines eos prove- prsedecessore exacto
here non differas, servalis in omnibus Palrum regu- quinquennio jam anno, poeniteniisefuisse
lis el canonum institntis. Data ut supra. submissum, pro quodam, eo quod interfuit, ftire a
femina interempto : qua de re vestra fralernitas so-
CLXXXIX. lerter prospicial. El, si ita esl ul hic asserit, propler
ADAIMARUM ET WIDONEM EPISCOPOS. Doriiinimisericordiam, quoniam magna est, cum eo-
(Anno 879.) dem consultius agat, el proutordo caussediclaveril,
Vt Rostaqniuxoremad se venirejubeant, illiusquead- frenum canonici vigoris remittile. Vel si quidquam,
jutores, nisi resipuerint, communioneprivent. quod non oplamus, impossibileperpensum fuerit, id
AIMARO el WIDONI reverendissimis episcopis. nostro judicio vesira fraternilas studeat lenilalespi-
Hortamur sanclitalis vcstraefraternitatem, sacer- C ritus reservare. Dala ul supra.
dolalemque zclum veslri vigoris aposlolica auciori- CXCH.
*tate incilamus
Berlildi, Rostagni itlustris viri con- ADAGINULFUM EPISCOPUM GABALITANUH.
jngi, quse, spreto Dei timore ac lege lori, fugabundaI
per vestras parocliias incedens, multoties ab cpisco- (Anno879.)
pis el synodo vocala, surda aure venire dislulit, om- Vl prwsentium taloribus ablata reslituendacurel.
nem necessilatem imponite veniendi coram noslra1 AGINULFO venerabili episcopo Gebalda-
JOANNES
praesenlia, ul ejus causa legaliler finfim aecipiat. nensi.
tlliusqne in tam perverso opere adjutoribus aditum1 Praesenliumlatores quesli sunlablKtc sede plebem
atque communionem totius sanclae Ecclesise tandiu1 suam eisdem sublatam. Quapropteraposlolica auclo-
interciudite, donec ab omni se seqnestrenl praediclse 1 rilale tuae fraternitali rei
prsecipimus ut, inquisila
Berlildis consorlio a. Inter quos Achetium moeclium, ' veritate, quod juslum est unicuique reddere sacer-
coque consortio private, veslroque zelo perculile. dotali solliciludine pervestiget, el quae ipse diffi-
Quseso, moneo, hortor, fratrescharissimi, cilissime nire non
exbibete iterum ilerum- poleris, [referre ad nos] modis omnibus nou
amplectendam praesentiam; D praclermittas.
que jubcmus, omni poslposila vocalione [occasione]
ad nos feslinanter venile : qualenus, Chrislo Domino \ . CXCttl.
miseranle, in boc et aliis negotiis communi consilio ) ADBISBNTINENSEM ARCIlIEriSCOPUH.
lerminura salubriter imponere valearaus. Data ut.'. (.Anno879.)
supra. se Fiilcardum ejusque conjugemat es-
CXC. Signifteat-
cominunicationeabsolvisse.
ADWALAM EPISCOPUM METENSEII..
THEODORI o venerabili episcopo Bisunlinensi.
(Anno 879.)
Ne cogatur sponsus uxorem ducere ab alio corru- ,. Nolum sit sanclilali veslrsc quia Fmcardum ct
ptam. Berelindam, uxorem ejusdem, ab excominunicationis
Reverendissirnoet sanctissiwo WALENO R vmculo absolvimus, donec canonica regula exacte
venerabiti
episcopoMetensi. reperiamiisjudicium. Undeavobis in commuiiionem
« Hsecverba, Rertildit consoriio ; non habel editio Romana, sed ponit nullo sensu, .jnrarif spiritali: liim
scqnUur ut Uic; intcr quos, ctc. MANSI.
 Stft J0ANNIS PAP.t VIII 890
cos recipi mandamus. Optamus fratcrnitalem vestram A . nobis veslra sitihunde alque ardenter requirit fraler-
. bene valerc. Dala ut supra. nitas, Domino donante, eam parle corporis aliqua-
CXCIV. tenus habere videmur;sed inter lol ffuclus mundi
ADGAIDERIM PRINCIPEM BENEVENTANUH. tantasque undarum procellas, quse salus islius vilse
potest esse saltem ad momenlum tranqiiiila? prae-
(Anno 879.) sertim morle vestri germani audita, vestris filiorum-
Consolalnr eum de damnis ab Agurenis illatis, auxi-
lium pollicetur, seque in ejus partes venturum. que cbnrissimorum tam crebris tribulalionum angu-
stiis. Sed intcr haec nos convenil toto conamine
Dilecto filio GAIDERIglorioso principi Bcoeventa- mentis ad illam coelestis vilam corda sustol-
norum. patrisc
sane a vestra dileclione transraissas cum tere, in qua pax semper inest, et vera securitas :
Epislolas quoniam quandiu sumus in corpore,juxla Apostolum,
parte gralulationis, fateor, etiam et mceroiis accepi;
in eis exsultavi veslram devolio- peregrinamur a Domino, vobis vestrseque palrise se-
quantoqiie gaudens cundum oflicium a Deo nobis collati ministerii, pro
nem inlimo menlis affeclu circa obsequium sancto- virium
impossibilitate inhianter cupimus iuipertiri
rum aposlolorum Pelri, Pauli comperlam, tanto
solulium. Data ut supra,
nihilominus triste pastorali solliciludine tuli, pres- .
suris atquc Agarenorum depraDdationibuslerrae ve- CXCVI.
strae auditis. Quapropter cum vase electionis com-
exclamare : AP DAFERIUM COHITElf.
pellor dicere et tacrymabililer Quis infir-
matur,et ego non infirmor ? quis scandalizalur, el ego (Anno 879.)
tton uror? (II Cor. xi.) Sed inter hsec meminisse de-
Consolatur Daferium , eique upempollicelur.
beraus illitis qui ail: In mundo pressuram habebitis,
sed confidile, quoniam ego vici mundum (Joan. xvi); Dileclo filio illuslri nobili viro DAFERIO comiti.
et aposlolus: Major est qui in nobis esl, quam qui Perfectionem cordis Gaideris principis, consan-
contra nos est (I Joan. iv). Quocirca, dileclissime guinei veslri, vestramque in Deum valde gaudemus,
fili, hortor, admoneo, apostolica auctoiilatc suadeo, obsecrantes ut qui cccpit in vobis, operetur atque
intcrim patienler Domini misericordiam deprecando
perficial opusbonum usque in finem. Tribulalionibus
continuis obsecrationibiis malorum sufferre grava- atque angustiis veslris in tantum compatimur, ut
mina. Quoniam nos, Christo opilulanle, ad patriae vestros dolores manu cogilaiionis in noslro corde
veslrse liberationenj pro virium facnttaie tantiim prse tangamus; sed confidimus in acterni conditoris mi-
cacleris mortalibus liabebilis adjulorein enixius, (C sericordia, quia in proximo aderit ejus auxilium ,
quantum atlentius compatimur; quod rebus ipsjs qui per prophelam admonet dicens : Invoca me in
praesentialiter sub [f. abundat sub] redderemus, nisi die tribulaiionis tum, eripiam te, et magnificabis me
in ilinere penitus hoc tempore equoruin pabula defe- (Psal. XLIX): nos etcnim in lantum paratos babelis
cisseni, quibus stalim gressus movere in veniendo in vestrum adjulorium, ut cum opportunum tempus
proliibemur. Sed Redemploris nostri gratia duce, fuerit, pro fratribus animam ponere non recusemus.
peracta solemnilatc paschali, venire ad vestras par- Eqiiunt quem nobililas vestra peliit, cum vestros
tes accelerabimiis; et una vobiscum positi, quidquid fiues atligero, dare me vobis tibenler denuntio. Data
consilii, quidquid solalii alque adjulorii pro Chri- ul supra.
stiani populi liberatione adinvcnire polerimus, iiben-
lissime procurabimus. Optamus gloriam culminis CXCVII.
vestri in Christo seraper bene valerc. Dala ut ADROMANUM ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM.
tupra.
(Anno 879.)
CXCV.
Prmcipit ut Ramam ad synodum cum suffraganets ae-
ADAJONEM EplSCOPUM. .T) cedat.
(Anno 879.)
Commendatejus erga se observantiam; certiorem eum Reverendissiino et sanctissimo confratri nostro
de sua incolumjiiatercddil, tum conwlatur de obitu ROMANO arcliiepiscopo sanclae Ravennatis Ecclesix.
frdtrisi, Cannnicis sanctoriim Palrum jubentibus regutisbis
Reverentissimo el sanciissimo confratri noslro per annum concilia episcoporum essc omnimodis ce-
AJONIvenerabili episcopo. lebranda (Nicmni concilii cap. 5), nos ob id pro mul-
Quod vcneranda fraternitas tua pro sanctarum Dei tiplicilms Ecclesiarum Dei militalibus et necessilati-
Ecclesiarum stiblevaliooe longe ab Urbc aliquandiu bus synodum octavo Kalendas Maias, Domino an-
noslram abseniiam bcnigna nnimi compnssione con- nuente, cetebrare cupimus. Ideo jubemus dilectioni
doluit, viscera mentis suae repleta Clirisli charilale vcstrse ut, omni mora postposita, vos cum omnibus
patcnler ostcndit, cl debitam, imo nintiiain dilectio- suffraganeis vcslris cpiscopis prsediclo lemppre Ro-
nem sanctis Dei npostolis per nos condigne sluduil raam venire sludcaiis, quatenus earadent synodum
eOnservare, a quibus procul dubio meriiorum reiri- nobiscum acqualiler celebretis ac de comtnuni salule
hutionem in finem recipiet. Sospitaicm quara in consideretis. Dala iu Nonas Martias.
851 EPISTOLJE ET DECRETA. 8'22
CXCVHI. A quod sane, si verum est, valde miramur, vos a spon-
PRIVILEGIUM PROMONASTERIO PLACENTINO. sione quani nobis polliciti eslis, quolibet modo vel
(Anno 879.) occasione vclle retralierc. Unde morc patcrno dilc-
[Ex Campi, defi' Wtsl. eccl. di Piacenza, png. 464.] clionem veslram bis nosliis aposlolicis moncmiis,
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dileclte bortamur alque jubemus, npicibus, ul vcslrac pro-
filiaeANCII.BLRG/G, imperatrici Auguslse. missionis memores, prsefalumLuponemprcsbyterum,
Ex largitale nostri Redemploris semper sunt an- sicut vobis commisimus coutinuo ac praesentialiler
nueniia ea quae ad tuitionem rerum ecclesiasticarum jam dictse Ecclesiseanlistiicm ordinetis [nam si aliter
el piorum locorum esse noscunlur. Qiiapropter mo- feceritis, et lam cito, ipso scilicel vestrsc ordinalio-
naslerium Caput Trebiae, quod Carolomannus rex nis «J initio vos a noslrse voluntatis decrclo stibtra-
per praecepli donationem , et perennem firmitatem herecognoverimus, canonicis correclionibus, velm
monasterio luo quod in honore sanclse Resurreclio- inobedieniem corripcre nullalenus prselerniitlenius.
uis Placentise conslruxisti, cuin omnibus perlinentiis
suis, pro remedio animse suse suorumque prsedeces- CC.
sorum condonavit; pctis, filia dileclissima, ni super ADANSI-ERTLM ARCIIIEPISCQPCU MEDIOLANENSIiM.
boc apostolicse auclorilatis sanctionem firmemus. B
(Anno879.)
Ideoque justis pclilionibus luis colenus apostolica Vt Romam ad
anctoritaie (ffer.tum annuimus, ut a modo el dciri- stjnodum celebrandatn cumsuffraganeit
accedat, ubi de impcratoris eleclione aijetur; jubct
ceps supradicii loci, si quis regum vel cujuslibct ne qtieinquiimregemexcipittl,untequamipse impera-
potestatis ho:T!oroiam et stabilein donalionem ir- torem elegerit: nisi paruerit, eum excommunicat.
rumpere, aut alienare, seu quamlibel violenlinm Revcrendissimo cl sanclissimo ANSPERTO archiepi-
lcmerario ausu praesumpserit infcrre, sciat se a no- scopo sanclae MediolanensisEcclesise.
stra communioue divelli , el anathemalis vinculo Quaitlse ncccssitatis assidue suslinuerimus incoin-
innodaliiir, curn Ananin, ct Sappbira, el Juda tradi- moda, quantxque perlurbalionis nunc usque passi
lore porlioncm nihilominus babiliiriim. Et si hsec suittus et quotidie patiamur adversa, fralernitaiem
nostra jnssa obedicnler observaverit, Dei omnipo- vestram nosse luce ciarius non ignoramus : pro qui-
tenlisbenediclioncm, elsanctorumaposlotorum Pelri bus nimirum malis sedis aposlolicae ab inimicis nc-
et Panli mcrealur accipere plenissima largitale. quiter illatis, per procellas et in pericidosa inaris iii-
Caelerumquod ad ecclesiaslicseordinationis rationem nera ire el dcfensionis auxilium nos quaesissemecuui
pertinet acministcriuin, id est chrismatis, vcl cujtis- pariter scilis. Sedqttia httmamim prscsenlialiier sub-
libel snccrdolalis offieii, si episcopus cjus loci aliqua ^ sidium non reperimus, divinum ut polius quseramus
causa ductus, contrajuset reclitudinem quamlibct communique vofo ul a Domino flagitemus, fratcr
gravationem el superposilum ibidem inferre prse- mi, nccesse cst. Propter quod fraternum sanclilalb
sumpseril, cunctum inde penitus ordinalionis jns cl vcslrae collegium bis noslris aposlolicis litteris more
pote;latcni amillnl, et liccal ci qui prscfuerit mona- praccessorum nostroriiin vocamus, ct in consortiiun
slcrio, qiiemcunque voluerit, ad totius ecclesiaeoflicii noslrae sollicitiidinis apnstolica dunlaxat aiicloritate
iiiiiiisleritini invitare. aseiscinius; el qnasi membrum capili suo adhserens
Scripliim per inaniim Greg3rii scrininrii sanctsc nd Kalendas Maias luijus duodccimse indiclionis ad
Romanse Ecclesise, in mense Martio, indictione duo- syiiodum, auxiliante Doiuino, nobiscum cclebraturos
c!ccima,ivKaI. Aprilis, pcrinanum Zacharise episcopi cum omnibiis siiffraganeis vestris cpiscopis Romam
sanclse EcclesiaeAnagninae, et bililiolbcc.irii sanclse venire jubemus, ut superba gratia fivti, ea quae ne-
sedis apostolicae, anno, Deopropitio, pontificalus cessario siint ampulanda ecclesiaslico rcsecemusmu-
domini nostri Joannis siinimi ponlificis et iinivcr- crone; ct quse utiliter sunl slaluenda, communi,
salis papseVIII seplimo in mcnse Mnrlio, indiclione Deo propitio, slnlniinus decrcto; ne per vestram ab-
duodecimn. sieniiam atque desidiam regnumhocampliiis in per-
CXCIX. D lurbaiione persistal et liat scandatum pejus priore.
**
ADROMANUM ARCHIEPISCOPUM. El quia Carolomannus, corpnris, sicut audivimus.
(Anno 879.) incommodilate gravatus, regnum retinere jam iie-
I'l Lvponem presbylerum m Sarcennnti Ecciesia rpi- quii, Hl de novi [f.deest eleclione] regis omnes pari-
scopum ordinel. ler consideremus, vos prsediclo adesse lempore valde
Reverendissimoel snnctissimo confrairi nostro Ro- oportet : et idco antea nullum absque noslro cor.-
»;ANO arcbiepiscopo sanctse Ravennniis Ecclcsise. sensii regein dcbetis recipere. Nam ipse qui a nobis
Relalione quorumdam comperimus qnod eum qncm csl ordinaiidus in impcrium, a nobis primuin aiquc
vobis ordiiiandum cpiscopum sanclse Sarccnnmi Ec- poiissiniiiin debet esse vocalus alqne electus, quoniain
clesise, Luponem videlicet venerabilein prcsbvle- el nos una ctun veslra fraternilalc cnpimus perira-
riuni [f. deest mandavimus], postposilo noslnc vo- ctare ct rie hoc el qno (enore vel ordinc communes
luntalis ct jussioitis mnndato, coiisecrarc postpona- causas ctutililalesEcclcsiarum Dei nobis commissa-
lis, sed alium pro co cupialis niliiloininus ordinare : rum ordinemus ct jurc canonico slatuamus : quatc-
* Uncis indusa supplevi ex edit. Rom. *»
 823 JOANNIS PAPiE VIII 824
ntis tanlornm malorum onera quae sustincmus pro-, - A nobis pro communi ulilitale
cnl abjiccre, et leve jugum Christi laetis, ut condecet,, longe consistcntibns ,
quasi prsesenlibus sinceritatem devotionis et fidei
possimus cervicibus ferre. Quapropier nullam in ve- vestraecirca sanclam Romanam Ecclesiam matrem
niendo excusationem habeatis, sed alncri mente oc- vestram,
pontificium, atque circa fideles
cnrrere el ad jam diciam synodum venire procurelis,, nostros nostrumque
promplam in omnibus ostendere procnralis.
quam snne et canonica sanclorum Patrum regnlabis> Quamobrem nulla inimicorum versulia vel callidilas
in anno fieri jubei, ct inslanlis tcmporis neccssitas5 vos a bono meniis
proposito in atiqita sinistrse cogi-
magna compellit. Nos enint palerno vos affectti dili- lalionis aul voluutalis parlem iiiciiiiei; sed sicut
gentes procommuni utilitate vocamns, qnamvis jami ccepislis, perficere omnimodo satagite,
terlio jampridem dileclio veslra vocata ad synodumi tum et quia et meri-
condigna rel-ributio vobis, Christo favente,
vcnire conlempseril. Pro quo dignam debuerntis»
provenit. Nam licet inimicorum nos prsepedienle
correctionis suslinere censuram, cum a sede apo- fraudulenta
nequitia, non omnia quae volebamus ex
slolica vobissemper fiiissel collatum prsesidium, et1 lolo
poluissemus perficere, nuitc tamen, annnente
vos nullum in quibus onprlebal studeretis prseberc Doinino,
quod ad honorem sanclae Dei Eccfesjae et
solatium : nunc autem, si ad eamdem synodum ve- istius terrae salulem
vestramque defensionem perti-
nire conlempseritis, scitole canonicam a nobis. in B I nent, jam coepluin hnbemus, credimns nos incun-
vos velut inobedienlcs promnlgari seirtentiam. ctanter aeluros. Proinde hortamur nibilominus et
CCl. monemus dilecfionem veslram ut sicut hactenus, ita
ADAT1IANASIUM EPISCOFUM NEAPOLITANUM. deinceps viriliter ac fixmiter consistatis, donec spe-
(Anno 879.) cialj prseseptia adjiincti simul loquamur, el pro
Commendat ejus erga se observantiam; de suo inco- coinmiini,salute pariter laborantes tolis conalibus
lumi reditu cerliorem ipsum facil; hortalur ad per-
severantiam, donec simul conveniat. desijdcmus. Quojuara veltit charissimum te filium
Rcverendissimo et sanclissirao ATHANASIO retinere cupientes, benigne amplectimur, el lecum
episcopo in
Neapolilano. ompibus congraliibiri feliciter cupimtis, quia , ut
Qnia non solttm luis prcecipue aclibus, quibns de- dicluin esl, pro cerlo scias te dignam nobis compen-
votionem sanctitnfis liue circa nos fidelissimam salionem esse procul dubio receplurinja. Hunc vero
ostendisli existere, verum eliam nobis longe pro diaconum tuum, qui pro luo amore in noslro servitio
Ecclesise slalu roanentibus quomodo eam iHibatam tanlo lempore fideliler mansjt, sanclitali veslrae in
in omnibus conservnveris, fidelium nostrorum rela- omnibus commendamus, ut dignum a vobis recom-
tione didicimus. Qunmobrem dignas luae dilectioni r pensatipnis.honorem percipiat. Dala ulsuxira.
referimus grates , innotescenles sane nostri pracsu- CCHI.
latus revcrsionem jnxta desiderium luiim essc, Deo ADEUMDEM.
favenle, prosperam atque incolumem. Ideo more
(Anno 879.)
apostolicse paternitalis nlmitatem tuam monemus,
cum Aposlo.Iodiccntes : Confortare in Domino, et in VI sibi indicet locum ubi simul possint de communis
palrim salule coltoqui.
potentia virtutis ejus quoniam fidelis est Deus, qui non
deseret speranles in te tentari supra qnam possunt, Reverenlissimo cl sanctissimo dilectoque confra-
sed faciei cum tentalione provenlum, ut possilis susli-• tri, ct consiliario noslro ATHANASIO episcopo sanctse
nere (Ephes. vi; J* Cor. x). Tua igitur reverentia in Neapolilanse Ecclesiae.
his inslanlis adversilalis casibus aliquatenus non Scientes vos procul dubio fidcles in omnibus alque
frangalur; qnin potius in Deo confidens roborata . devotos esse sanclse. sedi apostoliccc noslraeque pa-
consislal, donec, Chrislo adjuvanle, nos vobiscum ternitali, Iplis prsecordiis noslris fraternitatem ve-
•specialipracsentia jtincU simul loquamur. Quia tunc, stram oppido diligimus et amamus : quamobrem pro
Deo permitlcnte, cuncla quse necessario slatuenda muHiplicibus instantis lemporis necessilalibus atqne
.stintcOmmunieloquiQ.atqueconsensuperlraclala pro-. D t communibus utilitalibus vobis cum speciali prsesentia
vpnire credimus in sajjilem. Tamen noslrae volun- loqui cupimus, qualenus. veslro consilio communi-
laiis affeclum per Pelrum venerabUcm diaconumi que tractatu e* qnse necessario. sujil consideranda
iiiiim coniinunemqiie fidel.emluse dilectioni innote- perspicaciterque iraotanda salubriler, Domino an-
scendum mandavimus, quoniam te qnasi proprinmi ntiente, ordinare statuereque possimus. Quon.iam
filium diligcuics in omnibus, noslris volunuis liabere) noslrae ac vestrse terrse salutem, loiius videlicet po-
consorlcm. Dala ut supra. puli prelioso.Cliristi cruore redempti, paslorali dun-
CCH. taxat more desideramus perficere, el idcirco, ul per-
AD EUMDEM. linax inimicorum comprimatur audacia, vobiscum
(Anno 879.) pariler cupiraus convenire. Quapropler volttniiistit
Ejusdem,argumenli ac prwcedens. locum eliam nostrae collocutioni, quem aplum esse
Revercndissimo et sanclissimo AmANASiocpiscopo 3 cognoscetis, noslro praesulatui vestris sub ccleritale
ganclx Neapolitanse Ecptesise. significeiis apicibus. QuianDs, Deo propitio, illuc
Mullas graliarum acliones atque salules almiUliss sine mora properare etuna vobiscum atacriter loqui
ycstra hjs nosiris apostolicis referimus litlcris, qniaa non prselcrmittemus. Data ul sttpra.
823 EPISTOLvE ET DECRETA. 82G
CCIV. A
A Quia praccessoros nostros, saeros videlicel ponli-
ADCAROLCM REGEH,. ficcs, imilanlcs, qui gloriosos progenitores veslros
(Anno 879.) dignis semper honoribus glorificaverunt, vos quasi
Ilortalur ul legatot mittat, et in auxilium Ecclesim dilectum et spiritalem ftliumpaterno cupimusaflectu
Romanwveniat.
diligere et gloriosum in omnibus retinere. Nam
CAROLO regi. sicut per Demeum eximium ducem et fidelem no-
Regalis excellenlisevestrae lilleras recipientes at- slrum nobis intimando mandaslis.quoderga sanctam
que relegenles,ul in eo quod anlea noslro prapsulalui sedem npostolicam et nostram palernitalem vos in
direxistis, vestro videlicet amore dilectioneque ma- omnibusdevoli el obedientes esse deberelis, omnem-
neremus, non solnm, ul jam olim retuliraus, verum que noslram voluntatem quasi lilius charissimus
eliam magis ac magis nostrae voluntatis affeclumad mullum fuimus gavisi: sed quia iterum
veslrse exsultaiionis cumulum ampliare magnopere adimplerelis,
omnibus ceu charissimum filiura per Petrum venerabilem episcopum et Joannem in-
cupimus, atqtie jn ducemvobis mandavimus, ut adjutores fuis-
signem
vos relinere procul dnbio satagemus, Tanlum ut setis
Slcphano vencrabili episcopo, quem nos in
quo celerius, sicutmandastis, vestros idoneos legatos Comiaclo prseordinavimus, quatcnus veslro atixilio
ad nos dirigere poteslis, aliquatenus non prseter- "I
adjulusEcclesiaesusejura etpossessionesalqueipsius
mittatis; cum quibus sane et exaltationem sanctsc curam dticatus retineret securus, et vestro minime
sedis apostolicse,el islius terrae salutem, vestrumque audivimus adjulum esse auxilio, valdc miramur.
bonorem profiigare [/". invesligare] consi.derareque Quapropter rogamus nobililalem luani uttalejam
firmissime valemus. Et ideo veslrse magnitudini,s diclo episcopo noslro adjuloriiim facialis, per quod
gloriam exliortamur ut prsecingentesquasi vir lumr suam Ecclesiam et ministerium sibi commissum
bos luos, et polenlise Dei bracbio advcrsus inimicos spcu.riterrelinere atque disponere valeat. Et si forte,
potenlissimeroborati, jam ipsi venire non dubitelis; quod non crcdimus, vcslra est circa nos volunlas
nuoniam si tantse calamilatis pressuram , quam
roulata, ut audire nos de hocnon cupiatis petimus,
sancta Romana maler veslra Ecclesia et ipsius lerra ut
pro ampre Dei et nostro omnes veslros homines
quolidie abiniinicis patilur, cognovisselis, nobiscura prohibealisaliquam ibi nostris conlrariclalem facere,
utique paritcr dolerelis. Quaproplcr, fili cbarissjme, ut absque jllorum impedimenlo nobis illos liceat
anlequam inimicorum insidise plus accrcscentes secu.ndum noslram possibilitatem casligare, veluti
prsevaleant,noslram devotionem alque consitium pio rebelles et inobcdienles.noslrsc aposlolicse jussioni
inluilii attcndere ntillomodo desinatis, sed more pa- _ ne censum,
quein his annis iransaclis duobusexinde
rentum vestrorum ea (
quae necessaria sunt nobis , perdidi.mus,et islius. anni pcrdanius. Dala ul supra.
instanlissime peragatis, quia noslri apostolalus ulnis
extenlis alacriter amplecli rcgalem prsesenliam ve- CCVII.
slram desideramus. Tertio Nonas Aprilis, indict. XII. ADPANBENULFUM COMITEM.
CCV.
(Anno 8.79.)
ADWIBERTUM EPISCOPUM.
(Anno 879.) Rogat ul legalisimperatoris per ejus regionem trans-
iluris auxilium prmslet; condolet de paganorum
Arguil eum qitod bis vocalns ad se venire neglexer.it; in eum incursione : excusat se , cur ad eum non
prwcipit ul venial objectisresponsurus. eal : liortalur ul sit animo forti, promitlitque
Reverendissimo et sanctissimoWIBERTO vencrabili subsidium._
cpiscopo. Dilecto viroPANDENULFO glorioso comili a.
Jam enim sanctilali lu:e bis misimus ut ad nos
sed temcrilate non Mulliplices nobililali veslrse bis nostri prsesulalns
vcnires, ignoramus qua obedias; agimus, qui veslram devotionem
apicibus gralias
ilerumqtie mitlimus ul, omnibus tuis posthabitis dileclionem, quam nostrse volunlatis prsecep-
seriis, ad nos alque
prsesentialiter acceleres, quoniam lis alacriler oslendistis, in omnibus since-
parendo
multi supra le reclamant, maxime hic senex qui ob D ram el obedienlcm fore incunctanler agnoscimus,
boc jam Romam venil prosuo monasjerio. Cseterum cum
si venire le si prsesentem bunc Grsecum imperialis bajuli
sapias, distuleris, excomiminicandiim, bominem nostris direxistis obtulibus prscsentandum
perseveraris in tua [f, deest obstinatione] eliam a incolumem, Sed quia imperiales raissi, ceu in ipsius
communione alienandum. Data ut supra.
bajuli reperimus lilleris, per vos transituri sunt,
CCVL qualenus ad noslram aposlolicam prxsenliam vc-
ADBERENGARIUM COMITEM. niant, petimus nobililatem veslram ul pro nostro
(Anno 879.) amore et ipsos veslros auxilio munitos prospero,
Declarat tuam in eum benevolentiam, commendat ;' annuente Domino,nobis itinere dirigatis. Quod aulcm
ejttt erga RomanamEcctesiam observantiam; rogat mulliplici paganorum incursione vos gravatos assc-
ut Slephanumepiscopnm in luendis Ecclesim sum
juribut adjuvel. * rilis condolemus, maxime quia veslri eoncives cir-
Dileeto filio BERENGARIO glorioso comiti. cumquaque posili cum cisdcm perditionis filiis focdus
« Comiti Capuano, ut ex epistola 209 consJal. Ejus meininil I.co in Ctironico Cassincnsi, lib. i,
cnp. 45.
 857 IOANNIS PAPiE VIII 828
inire prncurant: quamohrem noslrara bis vesiris in \ devoti, el ea quse vobis utilia vel proficua esse vi-
parlibus necessario prsesenliam pneslolamini adfu- entur, alacriduntnx.it mente perficerc, nec pro
luram. Nos vero, sicot jampridem mandavimus, aliquo homine vestram nobis dilectam amiciliam
pro communi dunlaxat ulililaie alque salute omni relinquamns, sed pio potius intuitu in omnibns con-
annixu venire magnopere cupiinus, quamvis et de servare illsesam. De parte aulem spirilualis filise
assidtia -corporis incoinmodilnlc et de peraclo jam noslrae Angelbeigoeinipernlricis, cbarissimoe malris
Francise ilinere adliiicmaneamus defcssi. Nunc igitur veslroe, pro ceiio sciioie quoniam paterno cam
ante prsediclorum iinperialium missorum advenluin affeclu semper dilcximiis, el quandiu, nuxiliantc
illuc properare iiequinnis; ciim vero eorinti legaiio- Domino, vixerimus, diligere nosuoque aposlolico
nem nobis delatam congruis, Deo propiiio, respon- subsidio adjuvare liierique magnoperc desidcramus,
sionibus ulcnlcs audierintus, itinc qtiid utilius agen- necnon et qunsl chaiissiniam ct spiritalcm filiam
dum sit pro virilius agere omnino curabimus. Vos gloriosius rclinere. Porro de veslrae voltmtaiis ac-
tamen in Domino confidenles animo estoleconslaiiii, lione, quam dicilis cxhibcre, nos sine dubio in
qui non deseril confidenles in se, ut inler caelcros vestra amicilia conslanles habebitis. De parle quo-
vestros proximos alque vicinos eflicaciores ac po- que Adelberti gloriosi marcliionis, scu Rtilildse
tiores in omnibus appareatis, qtioniam noslro B camitissse conjugis ejus, cognoscat nobilitas vestra
apostolico vos praesidio, proul opportunum fuerit, quod vobis in omnibus fideles et devotos aniicos eos
quasi charissimos fitios adjuvabimiis. Dala ut supra. esse cognosciiniis; ideo rogamus ut corum comitala
CCVIH. in provincia posita, sicul jnm tempore longo tenue-
ADARCIIIEPISCOPOS , EORUMQUE SUFFRAGANEOS. runt, ita deinceps pro nostro amore securiter ha-
beant. Optnmus gloriam vcslrain nunc ct semper in
(Anno 879.)
Ne Bicbertinum ante causm discussionem excommu- Cbristo manere perpeluam. Data ut supra.
nicent. ccx.
Reverendissimis et sanctissimis confratribus no- ADLIUDTEFRIDUM COMITEM, EJUSDEM CONJUGEM.
stris, AURELIANO el OTTERAMNO, necnon et TIIEODO- (Anno 87fl.)
RICO,et universis coepiscopis vcslris. Excommunicat eos, quia monialem monasterio ra-
Oinnium vcslrum sanctilali notum esse volumus pueranl.
venisse Bicbertinum, deferenteni imperatoris prae- LIUDTEFRIDO comili et conjugi suae.
ceptum et eommutalionis chartulam de rebus quas Quia contra divina et legtim prsecepla teroerarie
charius cum Amulo archiepiscopo dudum celcbrave- agerc non erubuislis, ila ut, calcalo Dei limore,
runt. Insuper noslro aposlolalui inlimavil ut cuin ^ Garelindam sacro velantine teclam, et in monasterio
sine ratione discussa excomniunicare vullis. Qua- Angelbergsedileclsefilisenoslraeimperatricis Augusise
sub professione regulart diuiissime conversalam,
propler aposlolica auclorilate jubemus ut nemo ve-
strum eum excomiuunicet, anlequam ad legis examen quod Placenlioesilum esl, abstrabere fraudulentis-
proveniat. Scitote, quemadmodiim in cenlesimo ca- sima suasione ausi fuerilis; landiu te luanique
pitulo Africani concilii lcgitur, simililer in secundo conjugem attclorilale sancli Spiriius Domini nostri
novellarum Jusliniani libro, ul nemo episcopus aul a corpore et sanguine Domini nostri Jcsu Christi
presbyler aliquem. excoiniiiunicet antequam causa separamus, et a consorlio Cbrisiianitaiis, doncc
probetur. Qui excommunicatus majorem sacerdolem prsedicfam feminam Garelindam, loco unde degan-
adeat, et ille qui injusle excommunicavit, ab ipso nastis, resliluatis. Quod si hoc ncglexeritis, analhe-
jusle paiialnr. El neino vcslrum, aul quilibel laico- matis vos vinciilis innodainus. Dala t<(supra.
rum praufati, res ante legis sanctioncm invadere CCXI.
audeal. Nam, quod non credimus, si qtiis conlra hanc ADGREGOR1UM PRIMICERIUM.
noslram aposlolicam auctorilatem ire tenlaverit, (Anno 879.)
sciat sc anatbematis vinculo innodalum. Data ut D Commendal ejus sludium erga Ecclesiam et impera-
tores ; significal scad ConstantinopolilanmEcctesim
tupra. pertnrbatianes sedandas paratum esse : ostendit
CCIX. _ ....imperttloris tegatos honorifice se excepturum, quos
ADBOSONEM COMITEM. eiiam a comite Capuano recipi el ad se mitti jam
antea mandarat.
(Anno 879.) Dileclo viro GREGORIO glorioso primicerio, et im-
De incolumi ejus prosperitale gratulatur : se tttm eum,
tum Angelbcrgam imperatricem charos habere os- pcriali bajulo.
tendil; rogal ul Adelbeilo el illius conjugi Bolildw Litleris luis, quas nobis per Stephanum candi-
bona quw in provincia possederant, retinere per- dalum fidelcm luunt direxisti, relectis, devolionis tuae
mitlat. sinceritaiem et fidem, qiiam circa Ecclesiam Dei ct
Dileclo filio BO>ONIglorioso principi. gloriosis&imosimperatores liabes Auguslos, enuclea-
Quia lilleris nobilitalis vcslrse releclis.vos inco- lius ngnoscenles, plurimum collaudamus. Et ideo
lnines cum optnla prosperilate vigere didicimus, sacris orationibus noslris, sicut stipplici voto poslu-
phiriinuin sumus lseli effecli; nam veslrse dileclionis lasli, Domino commendarc ul et a visibilibus ct
«more .ipostbticasempercupimus benignitate manere invisibilibus 6ectirus, ac viclor existas, oranino
 829 EPISTOLiE ET DECRETA. KO
gtudemus. Et quia magno imperalori luo Ecclesiam \ aposloli benedictionem fraternilati veslrse mandn-
Dei pacificari volenti, nos ut faverc debeanius hor- vimus. Quam petirnus ut pro Dei et ipsius aposlo-
taris, id juxta nostri oflicii magislerium prompla lorum principis arr.ore noslraqne dilectione benignc
duntaxat agere volurilaie divinitus adjuli curamus ; recipiatis, qiioniam nimia paganorum oppressione
quoniam, dicente Aposiolo, Ecclesiarum Dei on> gravati, plttra, ul volebamus, dirigere non poluimus.
nium nobis solliciludo incumbit. Qunpropler more Rogamus prsclerea sanciam veslfam in Domino cha-
pnedecessorum nostroriiin pontificum, Constanlino- rilatcm ul in sanclis oraiionibus veslris nostri sem-
politanam Ecclesinm niiilliplicihus scnndnlis nunc per memorcs exislcntes, pro nobis preces Jesu
perlurbalam, prout jiislunt esl atque possibile, Clirislo Dominonostro quotidie fimdere utacrianirao
sed.ire volumus, ct pacem perpeluam stabilire. dignemini, carissiine frater. Data vi Nonas Maii.
Praeterea legaii imperiales, quos ad noslia aposlo- CCXIV.
lica fasligia dicis esse directos, si veneiint, compe- ADCAROLOMANNUM RECEH.
tenli a nobis recipientnr honore, cl Augustalem pcr (Anno 879.)
eos nobisdclatam Iegationem clemenler recipiemus; Ut in Vercellensi Ecclesia Gospertus Diaconus con-
atque ipsius Iegationis texlum et ordinem cognoscen- sliluatur episcopus.
tes, nna .lum sedis aposlolicse nobis commissae as- 1B Dileclo et spirilali filio CAROLOMANNO glorioso regi.
sensu, quantum fas est, pro EcclesiseDei pace ira- Mullorum relatione didicimus quod Ecclesia Ver-
periali voluntati favere omnino sludebimus. Pro ccllensis nunc valde lurbala et quolidianis commota
qulhus eliam missis Paiidemilfo Capuano comiti scandalis consistat, dum in duas parles populns pro
scripsimus ut eos venienlcs recipiat, cl pro nostro episcopi clectione divisus, alii tinum, alii vero alte-
amore prospero nobis ilinere, Domino annuentc, rum eligere habereque conlendant ct cupiant, ele-
dirigere studeat. Nunc ergo iidem missi prscsenlia- ctumque enormiter defendere uterque procnret. Sed
liter Romam venire procurent, quia nos aliis causis qtiia juxta noslri minislerii apostolicum ofliciuin et
bnpediti, istas in parles modo, sicut dispositum solliciludinem omnium Ecclesiarum Dei, nobis in
babuimus, properare non possuntus. Data ut suvra. ipso apostoiorum principe commissnm, juxla cano-
CCXIl. nicam eliam sanclorum Palruin regulam dicenlem :
(Anno 879., Si divisio clericorum vel populi exstileril, et de ft:-
Excommunicatio Ansperti quia ad synodum vocaius turi eleclione ponlificis conlenlio fueril oborta, niil-
venire contempseral. lum ex his duobus in thrnno episcopali esse aliqua-
Ansperlum Mediolanensemarchiepiscopum, quem tenus consccrandum, sed allerius clectionem fieri
Papise exislenles el poslmodum ad synodum RomacC debere sacerdolis Ecclesiscproprio destitulx reclore,
pro mullis Ecclesiarum Dci necessilalibus collectam et ob id perturbaloe, jura pacis ferenles subvenife
vocaviraus, nec per se occurrere nec excusationem dcbemus. Regiam cxcellcnliam vcstram.rogamus nt
sunm secundum sacros canones in tractoria scripla pro amore Dei et S. Pelri, ac nostrse palcrnitatis
nobis et sancto concilio, causa icraerilalis el inobe- dlleclione, ipsuni Yercellcitsem episcopatum huic
dientise, dirigere nolenlem, virlute sancii Spirilus nobilissimo viro, Gosperlo videlicet venerabiti dia-
et principum apostolorum Peiri acPauli, nostraque cono, vobis bene cognito communiquc lideli nostro
auclorilale, cum conscnsu sanclse synodi, corpore ac vcstro, quem pro ccclcsiasticis ulilitaiibus in ser-
cl sanguine Domini nostri Jesu Christi privamus, vitium vcstrum direxinius, placido de praesentia
quousque suam nobis praesentiam exbibere procnret. modo tribualis. Quoniam vere cognoscimus liunc in
Dala ut supra. omnibus lam civilibus quam etiam ccclesiaslicis
~
CCXHL causis slrenuum aiqne utilissimiim fore, nobisque
ADTUEODOSIUU PATRIARC.nAM HIEROSOLYMITANUM. non mediocriler fidelissimum. Quapropterac vcstrae
(Anno 879.) prxsenlis el futursc gloriseaugmentiim boc vos nobis
Excnsat tardum legatorum ejus reditum, per quos concedere pelimus, hanc primam npslri pontificii
quxdam munera ad eum mittil, rogans ul pro se L>juslam pelilionem vestra regalis alacriler perficiat
nssidue Deum deprecetur. magnimdo; ut et nos vcslram libenli possimus
ReverenJissimo et sanctissimo confralri nostro animo perficere volunlatem, charissime fili, quo-
TUEODOSIO patriarcbse sancUe Hierosolymtlanoe Ec- niam sic verae dileclionis unanimitate pioque amoris
clcsiae. ' affeclu videbimur manere conjuncli, si nos ca quso
Notum esse voluraus snnclitati vestrse quia prse- cupilis apostolica diiulaxat perfecerimus auctoritate,
senles monachi veslri, Theodosius videlicet, David et vos itcm veslnotregali jure noslri desiderii preces
et Saba, venienles Romam ad limina sanclorum audire cum jucundilale procul dubio studuerilis,
apostolorum Pelri el Pauli, demorati stinl ibi co Talem namque progenilores vestros, inviciissimos
quod nos pro noslrse Ecclesioecau&iset titililalibus imperalorcs Aiiguslos, circa decessores nostros, san-
Franciam perrexernnius. At ubi, Deo volenie, re- clos videlicel Roinanac scdis antislites, liabuisse di-
versi sumus incolumes, eis ad veslram palernilatem lectionem recelimus, ul qitidqnid ab allerulra parte
reverlendi liceuiiam dedinius, per quos niiiiiruni, pelebatur, omni poslposita occasione mox efficaciler
catisa charilntis, aliqnam. licet modicam bcaii Pctri compleretur, Ila vcro et noslra nimc pontiftcalis a
 851 JOANNISPAPyE VUI 832
Deo conscrvata majestas et vestra regia ningniludo A Carolomanno glorioso regi, cumqutlras sane, aul ipse
sibimct debent placide favere vicissim. Data ut in serviiium sancli Peiri alacri mente ire, onmein-
supru. que nostrse volunlalis caiisam et necessitatem apud
CCXV. eiimdent regem peificerc sludealis, aul fidelissiiuuiu
ADCAROLUM REGEH. et idoneum a latere tuo viriun dirigas qui viceni
(AIIIIO879.) liiatn in oinnibiis sagaciler possit explerc. Nam luo
Hortalur ut auainprimum conira infldeles et Ecclesim consiJioel a^juiorin... eosdem lfgatos nostros mu-
oppressoresmtxiiio venial. niashorlainur, quatenus sedis aposltitjcoelegaiioneiii,
Dileclo ac spirilali fiiio CAROLO glorioso regi. prout digniim est, el instnntis lemporis necessitas
Miramur quia vos sscpius exhorlanles ul ad exal- exigit, Deo propicio, perficcre possint. Et quia eos
tnlionem sanctse Dei Ecclesise veslrumque honorem sine larditate ire nc revcrti prsccipiinus, ne ultrn
et lotins terrse nostrse defensionem venires vocavi- tres dies illos penes le retinere procures ; sed habito
inus, et haclenus dislulisti. Credere namqtie nobis mox consilio qunteniis snlvi et securi ad jam dictunt
potestis qtiod nimia undique tain paganorum quam regem proficiscanlur, aut nullaleniis dcmorenliir.
malortim Chrislianorum persecutione gravati, undi- Quod si fortasse ad Carolomannum pro cjus corporea
que concussi, lalia quoejam a longo tempore pati- B '. infirmilale ire non posse contigeril, ad Carolum re-
raur sufferre nequimus : et ideo ilertnn admonemus gem ipsius germanum eos quocunqtie raodo profi-
nl loto conamine, sicut vobis mandavimus, procul cisci fiicifo. Praelerea, veridico mullorum relalj
dubio allendalis. Nam pro cerlo scire debelis quo- longe laleque resonanle didicimus quod res et pos-
niam pro nullius bominis lucro, vel blandimenlo, sessiones dilcctoeac spiritualis filisenostroeel sancii
sive terrore, a veslro nos consortio et vestrseamici- Petri commendaiae Angelbergseimperatricis sint a
tise fcedere separabimus; idcirco tanlttm virililer quibusdam malefactoribus omnimodis deprsedatsr,
agere ea quaenobis ac vobis proficua sunt, nullatenus non solum qnse foris exslilere in agris et villis,. scd
diibitetis. Sed prseslolando vestrum advenlum, diu- etiam quse inttts per venerabilia et non viotanda
que tardanlem pulavimus, ne forie Carolomanni loca sanctorum monasteriorum repositoc fuerant :
gloriosi regis, germani vestri prsedicti, atiquo impe- pro quo scilicet tam immani scelere nefandoquc
dimento jam venire nequissetis : unde illi noslram piaculo sanclimoniam tuam merilo redarguimus.
aposlolicam direximus cpislolam , admonenles quia Quoniam sacerdolii ttii oflicium est male agentes au-
si hoc regnum amplius taliter occupaliim ac inordi- ctoritale divina corrigere, verbisque salubribus co-
r.attim et sine defensione lenuerit, animse suse detri- bibere, ne lacendo tales, proh dolor ! imilari polius
mentum omnimodis fiel; nulltimque vobis pro Ec- C ' quam prohibere videaris. Est enim ex boc pessiraa
cleslse Dei defensione venienlibus jmpedimenlum fama universum discurrens per orbem, quod domi-
aliquot facere prsesumal. Quapropter quod agendum nam quondam et imperatricem vestram, cui veslram
est vestra rpgalis excellenlia agere nullo modo desi- fidem per jusjurandum dedislis, mate traclalis, cui
nal; nam si per vos sancla Romana Ecclesia fuerit prisiinum bonorem dignamque reverenliam siemper
exaltala alque defensa, vesler honor el gloria bic, exhibere debueralis. Nunc i.laque pro amore sancli
et in futuro s.ine dubio coram Domino mulliplicala Pelri, sub cujus speciali defensione consistit, eam
manebit. Data ut supra. adjuvarc non prselermiltas, quousquo sua omnia
CCXVI. quse injuslc perdidil, [f. deest recuperare] possit.
ADWJBBODUM EPISCOPUM. Data ul supra.
CCXVIl.
(Anno 879.)
ADMICnAELEM REGEM BULGARORUM.
Vt una ctim legatis quos ad Carolomannum mtllit,
eat, vel aliquem vicesua millal; arguit, quod bona (Anno 879.)
Angelbergwdiripi non prohibucril': hortatur ul ea Uorlatur ut ad obedientiam Romanm Ecclesiw, a quo
recuperanda curet. seductus recesserat, cum sua gente revertatur.
WIBBODO episcopo. D Dilcclo filio MICHAELI regi Rulgarorum.
Quoniam prse omnibus qui in Iiis videnlur consi- Quia vos omnipotens Deus dono graluitae miseri-
stere parlibus, Deo dilectis saccrdolibiis , lc tttpote cordiaesuocgenlemque vestram ad cognilionem sui
charissimum filium et fratrem tinanintcro specialius nominis vocare dignatus est, meminisse debebalishoc
diligimus, el pro lanta luse sinceritalis dcvolione quod Dominus beato Petro apostolo dixit : Tu es Pe-
quam circa nos el sedem apostolicam babere digno- trus, el super lianc pelram mdific.aboEcclesiam meam
sceris, toto mentis affectu amplectimur, et idcirco (Matth. xvi); cui vos in primordio christianitalis
reverentiam tuam pie nobis amore conjunclam cu-. vestrse ad regendnm commisislis ejusquc successori-
pimus aposlolica semper benignitale fovere, auclori- bus ad obediendum. Sed nescio qua ralione ab ejus
tale fulcire. Nmic igitur dilectioni tuoe nolum esse magislerio calliditale qnorumdam estis abducti, ita
volumus quia pro lot et lantis calamitatibus, quas, ut cum Apostolo dicamus : Quis vos fascinavit ei non
sicnt ipse bene cognoscis, assidue patiinur, hos obedire, cui dudum colla submisistis. (Gal. IJI)? aul
'praescnlcsmissos nostros direximus, per te quasi per illis credidislis, ut pace Grrecorum loquamur, qui
tjuoddain oslium intraluros spiriluali filio nosiro qiiotiilic novisel variis disciplinis alqne dogmnlibus
 835 EPISTOLj: ET DECRETA. 834
confundunlur? Sedquseso, fili charissime, ad sanctse A Quia fama tuse dileclionis atque bonitatis et reli-
matris veslrae Romanse Ecclesisc sinum, quse caput gionis in Deum ad nos usque pervenit, confidenter
est, inslituenle Deo, omnium Ecclesiarum in loto glorise luse prsecipimus atque mandamiis ut pro
orbe diffusarum, reliclis superfluitalibus et sedu- amore sanclorum aposiolorum Petri ac Pauli pro-
ciionuni scandalis, vos gentemque veslram amore teclorum veslrorUm prsesenlem Iegatum, quem ad
roentis sirie mora reducile. Quia in lantum vos af- gentem Bulgarorum dirigiraus ~>,salvum atque in-
fectione palerna diligimus, ut in visceribus Chrisli columem venire faciatis usque ad dileclum lilium
Jesu esse cupiamus. Et ecce parali sumus, ut vos nostrum Michnelemgloriosum rcgera eorum, et quse-
lucrifaciamus, et quidquid legalorum nostrorum of- cunque ei sunt necessaria ad viclum et veslimentum,
fuscalione nuper offcnsum esl, ad purum corrigere ibi proDei amore adniinistrate, quia Dominusdicit
et orania malurissime redintegrando eiirare; el si in Evangelio : Quandiu fecislis uni de minoribLs islis,
contigerit, non sobnn compati et condolere Vobis- mihi fecistis (Matlh. xxv); et aposlolus : Hospitates
cum, sed eliam pro salute animarum vestrarum invicem sine murmuratione (I Pelr. iv). Quia per
mori non recusabimus, dicente Joanne apostolo : hanc laluerunt quidam, angelis hospitio susceptis
Quoniam Deus pro nobis animam suam posuit, el nos (Heb. xnl). Agat, fili charissime, de hoc lua dilectio,
debemuspro fratribus animam ponere (I Joan. m). B ut aelernae vitae prsemia percipere valeat. Dala ul
Vestrae tamen dilectioni convenit monilis paternis tupra.
benigno amore seraper proebcre assensum, <•!admo- CCXX.
nitionibus nostris accommodarc auditum, quia ille ADGREGORIUM PRIMICERIUH.
cui a Domino claves regni ccelorum ligandi atque (Anno 879.)
solvendi collatse sunl, qnolidie et indesinenter ex- Rogat ut legalos Conslantinopolitanos ad se mittat;
pandit brachia, et vos revertentes ad se gralulanler pollicetttr, cum FrancorUm rex Romam venerit, se
ad eum auxilio iturum.
exspectat; quatenus vos aelerno paslorireddat com-
potes aeternsebealitudinis, a quo accepit ministerio Dileclo filio GREGORIO primicerio ac bajulo impe-
sui apostolatus animas veslras redimere. Data ut riali.
supra. Religionem tuse charilatis in Christoet in ejus Ec-
CCXVHI. clesia collaudamus, et ut magis ac magis in bono
ADCONSILIARIOS MICHAELIS REGISBULGARORUM. opere proficias exhortamur. Legatos ab urbe Con-
(Anno 879.) stanlinopolitana ad nos directos per Benevenlum,
Ejnsdem argumenii. deinde per Capuam dirige, quoniam jam habemus
PETRO,CERBUL.E et SUNDIC^,eseterisque oplima- C prseordinatum qualiler, Deo volenle, ad nos salvi
iibus consiliariis diiecli fitii nostri Micliaelis regis atque illsesi perveniant. De noslro ad vos adventu,
Bulgarorum. quod lua, (ili cliarissime, dileclio perscrtitattir, pro
Denique moneo vestram omnium dileclionem ut certo deliberalum babuimus; sed rex Francorum ail
conlinuis adhortationibus atque suggeslionibus di- nos properans suppliciler deposcil ut ab Urbe non
lecto filio nostro Michaeli glorioso regi seniori vestro discedamus quoquam donec ipse perveniat. Qui ctiin,
annunlielis, vosque cum eo ad sinum sanclse Roma- Domino prolegente, venerit, cum validamanu, prout
noeEcctesise, quse vos scternsebealitudinis cupit esse temporum dictal necessitas, illuc onini morapostpO-
parlicipes, redeat ac redealis; ne diutitis quorumdam sita, studebimus Oinnimodis properare, pro lolius
perversi dogmalis siiasiouibits perniciem nc detri- sanctae Del Ecclesiseel omnimn Chrislianorum sal-
raentum, quod absit, animsevestrse paliamini, quo- vatione. Data vi die Maii, ihdiciioue xn.
niam nos in lanlum amorem super vos duciinur, ut ccxXi.
qnidquid juste et secundum Deitui petierilis, a nobis ADWIBBODUM EPISC0PUM.
impetrare valeatis, vestrisque petitionibiis irrefraga- (Anno 879.)
bililer velimus effectum annuere. Hoc iterum ite-
D Vt apud Carolomannum, vel Carolum ejus fratrem,
rumque monemus, et in verbo Christi ediciinus, ut de Ecclesia Dei a paganorum infeslalionibus defen-
redirc ad nos omnino festinetis ; quia, sicut nos pec- denda agat; el st archicapetlunus Caroli Romam
care timemus, si vos ad sinum sanctoe matris vestne venerit, ipse quoque veniat; sin minus, eorum re-
non deducimus, ita vos in Deum peccabilis, si no- gum voluiltalem sibi litteris aperial.
stram vocem audire omillalis. Dala ut supftt. Reverendissimo WIBBODOepiscopo, et dilecto
CCXIX. consiliario noslro.
ADSEDESCLAVUM COMITEM. Cum assidue vos quasi charissinium fitium in no-
stro cupiamus habere obsequio, placeret nunc nobfs
(Anno 879.) inslanlis temporis multiplicibus causis vestro
Prwcipit ut legalo quem ad regem Rulgarorum mittit, pro
iter lulum prwbeat ac necessaria suppeditet. sagaci consilio frui ^Bed quia induslriam vcslram
Dilecto filio SEDESCLAVO glorioso coniiii Sclavo- ea quse ad honorein sanctse Dei Ecclesiseac noslrum
rum ». perliuent, semper ubique ngerc fideli devolioiie
* De Sclavis Hisloria Misccllaneelib. xvu in Mau- J>Aimoinus lib. iv, c. 26 et 81. Cedrcnus in Mau-
ricio, 1.xix el 23. ricio, Nicephorus, lib. xviu, c. 28.
833 JOANNIS PAP^E VIU 85«
velle procul dtibio credimus, nunc ad noslram npo- A CCXXIII.
stolicam veuire praesenliara non gravamus. Qua- ADANSPERTUM ARCBIEPISCOPUM MEDIOLANENSEII.
propler vesirae inhoicscimus dileclioni qnoniam as- (Anno 879.)
sidua et supra modum gravi paganorum iitfestalione
habere so- Arguit eum quod tertio vocalus ad concilium non
gravali, cujuslibet regis jaiu cupisseraus venerit; prwcipit ut ud synodum celebrandam cum
lalium. Unde si Carolomannutn posse incunctanter suis episcopis accedat, et cum Francorum regibus,
ngnoscitis, apud illurn ; sin autem, apud germanuin qui in Italiam fueranl ingressi, placilum non fnciat:
et sequivocum ejus, Carolum videlicet gloriosuin re- atiler excommunicalionemminatur.
geni, causas et ulililates sanctse sedis apostolicse Reverendissimo et sanclissimo ANSPERTO archi-
prudenti duntaxal consitio ngere et, Deo auxilianle, episcopo Mediolanensi.
ad perfeclum deducere satagatis, qunlenus prislinum Multse inobedientise alque perniciosse temerilatis
ejus honorem atque vigorem ipsius regia majeslas, procuf dubio reperiris obnoxius, cum nobis pro Ec-
inore videlicet parenluni suorum, conservet in clesiarum Dei omniuui juxla Apostolum coinmissa
omnibus. Prselerea si talis archicapellanus jam fali sofliciludine populique salute in hoc periculoso lcm-
Caroli rcgis, sicut nobis mandaslis, venerit, ad no- pore, necessilale scilicet nimia cogenle, strenue de-
slraque aposlolica vestigia niissus propcrare quoe- B certanlibus, nuilum, ut oportebat prsebere assensum
sierit volumus ul cum eo ad nos pariler venialis; ul nullumque, velnli capiti luo coinpaliendo, studuisti
cominuni tractatu quid pro EcclesiaeDei exallalionc conferre solalium. Missis etiaro aposlolalus nostri
agendum sit, pariter consideremus. Sin aUlem ipse secundo ac lerlio pcr fraires el coepiscopos nostros
Romam non venerit, eo diligenler inquisito, causas lilteris, in consortium solliciludinis noslrse le more
el volunlates alque devotiones vel Carolomanni, vel praecessorum nosirorum, ulpote idoneum comraiiii-
ipsius germani jam dicti regis nobis lilleris veslris slrum, primum quidem in Gallia et postmodum Pa-
sub oinni certitudine praesentialiter innoiescalis, ut pioe consisteiiles canonice vocavimus, sed minime
quid prospere agenduin sil luce clarius agnoscainus. occurrere vcluisli. Regulari etiam et noslra aposto-
Uujus quoqtie lexlum epistolse, ut nullus agnoscat, lica vocatione jtissimus ut Romam pro lam muliipli-
cum legerilis, siatim igne coraburile. Data ut cilaus necessilalibus in commune perlractandis ac
upra. synodice deliberandis negotiis, venire absque quoli-
bet obtentu satageres; sed neque secumlum canoni-
CCXXII. cani sanclionem excusalionein luain iu tracloria
ADBOSONEM COMITEM. scriptam nobis el sanclse synodo peridoneum a fa-
*-"tere tuo ininistrum dirigere, neque ipse polius ve-
(Anno 879.) nire, improvida dunlaxat menle curasli, ut una
Scribil se lacilum tenere quod secreto ex tpso audie- nobiscum, qui veslrum oinnium onera porlainus,
ral, et auxitium, quod promiserat, ab eo omtiino juxla prseccplum Aposloli, ea portare omni annixu
exspectare ; prwtereu se bene valere. studeres. Pro quibus videlicet lot cvidenlissimis
culpis et temerariis prsesumptionibus a te peraclis,
Sccretum quod, Deo auxiliante, vobiscum Trecis una cum vcneranda synodo ante sacralissimum
existenles habuimus, immuiilatum ac fixum noslro bcati Pelri apostolorum priucipis corpus habita, se-
apostolico pectore, quasi quoddam thesaurum recon- cunduin iramutilalatn Africani concilii regulam
ditum procul dubio retinemus, el lotis, vila cornile, (Conc. Afric. cnp. 42, Carthaginense v, c. 10), le ad
nisibus illud, quanlum in nobis est, alacriter opta- concilium noslrum non occurrenlem, neque excusa-
mus perficere. Quapropter si excellentiae vcstrae lionem tuam in iracloria subscribeniem, neque
libet, jam boc ipsum ad effecluni debelis perducere. justam ralionem impedimenti tui apud uos omnium
Quia juxta sanclum Apostolum ndmonentem : Ecce vestrum primatem reddere curantem, omni prorsus
nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis (II n ecclesiastica conimiinione, sancli Spirilus auclori-
Cor. VII), quibus favente Domino, veslra polcstis ef- lale, privavimus, quousque tuani specialem prsesen-
ficaciter desideria explere. Nos cnim sponsionem tiara nobis et sedi apostolicsc exhibere curaveris.
veslram nimium prseslolantes, sed usque adbuc mi- Nunc itaque, quoniam conslanter teneiiles jusliliaru,
nime contemplanles, trisles existimus, eoquod assi- benigne debemus seinper prsebere clemcntiam, his
duas et supra iriodum graves paganorum infeslalio- ilerum noslris apostolicis litieris dilectioni luse prac-
res omniraodis paliaiuur; et idcirco pro inslanti cipimus, ut quia ad pncfatam syuodum non venisli,
necessiiate alio dirigere auxiliumque opportunum ad eam qiiam rursus, juxla cauonis aposlolici capi-
praetermisimus qusercre. Unde, .si placel agere, quod tulum iricesimuin quartum, erimus quarlo Idus
agendum esl agite; sin aulem, nobis reinandare Octobris, auxiliante Domino, celebraluri, omniposl-
sine mora salagile. Quia vero de salule nostra solli- posiia occasione, cmn suffiaganeis episcopis tuis
citi gaudelis, veslrse innotescimus magnitudini, quia devotus occurras. Vel si aliqua evidenli necessilate
et prosperum, Chrislo dnce, reveriendo iler habui- te non possc vcnire clarueril, cximios a lalere tuo
mus, el nunc corporea sanitate bene valeraus. Dala dirigas viros, qui lunc nobis el sanclo concilio ido-
iil supra. nee faciendo, et causam luse impossibilitatis veraei-
 837 EP1ST0L.E ET DECRETA. «35
ter intiment, et ea quoepro Ecclesiarum Dei utililalee A proniptu liabentcs uicisci omnem inobedienliam,
peragenda sunt, nobiscum sagaciler valeant delibe- digna correptione canonicis vccibus vos. perftvirix
rare. Nam si et hnnc quarlam noslrsc aposlolicoe e mus, nisi misericordia aposlolicse sedis noslrum
auctoritalis vocalionem parvipendens, ad jara de-i- animura temperaret. Vos aulem, cbarissimi, tauta
nuntiatam synodura ipse venire vel luos milteree 'noslra patienlia non abusi, redite ad cor, et depo-
contempseiis, scias pro certo quoniam majori te ju- nentes omnem teinerilalera, pro communi salule et
dicii ecclesiastici vinculo velut inobedicnlem incun-i- pace regni nobis iiserele, adeo ut quse recipimus
clanter ligabiraus. Proeterea hoc etiam libi tuisquee recipialis, el quse respuimus respualis, ut idipsum
suffraganeisomnibusadmonilionenostra denunliamuss dicamus omues et eadem sapiaraus, quia el ego sot-
alque proecipimus, ut cum eo qui de regibus Fran- licitos vos pro conimuni salule ac slalu regni et
corum, Dco favenle, Italiam fuerit ingressus, nulliiiiiii pace libenter nudio, sicut e conlra aliud quam le-
absque noslro consensu et unanimitate placitum fa- nemtis lenentes, non libenter adniillo. Jam vero
cere prsesumalis; apostolorum canone capiluli tri- quia niultoties ad synodum convocati, venire hacte-
ccsimi quinli ita jubenle alque dicenle : Episcoposs nus contempsistis, sicut proelulimus, omni temeri-
gentium singularum scire convenit quis inler coss tale alque inevilabili occasione deposila, ad nliam
priraus habealiir, et qtiem velut capul existiment, ett B synodum, quam.gratia divina opilulaute, quarlo
nibil amplius praeler ejus conscientiam gerant quami ldus Octobris futuroe lerlioe decimse indictionis ce-
illasola singuli quaeparochise proprioe et villis quaei lebraluri sumus, occurrite. Quatenus ea quse ad
sub ea sunt, compeltint, sed nec ille prseter omniuini utilitatein sancloe Dei Ecclesise pertinent, communi
conscientiam faciat, aliquid-; sic enim unaniniitas5 Iraclalu, communi voto atque consensu, cum Domini
erit et glorificabitur Deus per Chrislum in Spiritui adjulorio exseqtiamur. Quod si forle et tunc venire
sancto. Propter quod et nos veslro coinmuni traclaluI conlempseritis, sciatis vos et de practeriiis el de fu-
alque consensu, ea quse ad communem et necessa- luris negligenliis canonice judicandos, ita ut ecile-
riara utilitalem Ecclesiaruin Dei nobis commissarumi siarum veslrarum communione juxta sacros canones
agcnda sunt, omnimodis agere cupimus. Non enirai sitis contenti, qui non vullis ecclesiaslicis acquie-
nliter, dicente sanclo Leone, unus grex et unus pa- scere disciplinis (Concitium Africanum, c. 43;
stor sumiis, nisi quemadmodum Apostolus docel, id1 Carthaginense v, c. 10). Dala xiu Kalendas Junii,
ipsnin dicaraus omnes : Simns autem perfecti ini indiclione xu.
eodem sensu et in eadera scienlia (/ Cor. u). Dnta» CCXXV.
xiv Kalendas Junii, indictione xu. ADTIIEODOS:UM ELECTUM EPISCOPUM NONENSEM.
G (Aiino 879.)
CCXXIV. .
ADEUMDEM. Laudat ejus erga Romanum Ecclesiam observanliam
et prwclaras ejus virlules: testatur suam in eum
(Anno 879.) benevoletitiam: monel ut a se consecrationem epi-
Ejusdem pene argumenli. scopalem accipiul.
ANSPERTO archiepiscopo. TIIEODOSIO venerabili diacono et electo sanclae
Cuin universi qtti Clirisliano censentur vocabulo, Ecclcsise Nonensis.
ab ipso religionis exordio, fide et meritis Petri Ro- Dilectionis luoe lilteris receptis atque perlectis,
manam Ecclesiam sublimalam oiiini veneratioue, devolionis et fidei tuoc sinceritalem, quam circa Ec-
sequi omnique reverentia honorare studuerinl; elt clesiam B. Petri apostoli el circa noslrum ponlifkium
contra eam, nisi qui de se voluit judicari, nullus babes, luce clarius agtiovimus. Et quia noslram gra-
obices manu habuerit; valde miramur cur adeo liam ei benediclionem liumili prorsus affeclu expe-
vestri ordinis minisleriuin excedalis, ut cujus aucto- tere sluduisti, valde suinuS gavisi; nnni et Joannes
ritnlis, ciijusque privilegii endem sancta sil Romana venerabilis presbyter, de veslra parte veniens,
Ecclesia, fuco ignorantise non advertatis, et ei quse, mulla nobis tuoe bonilatis et palieniioc viva voce
vos genuit dolenli ac injurias patienti, ntillo filio-, D ^ prseconia relulit, quse in sacerdote Christi magno-
rum affectu compati studeatis. Quin polius in con- pere sunt habenda. Und« te auasi dilectum corporis
lemptum religionis non soliim possibilia adjutoria, Chiisti membrum et spiritalcm filium noslri aposto-
nobis prsebereconlemnitis, sed eliam nuper a Galliis, lalu.i ulnis extensis amplectiniirr, paternoque amore
remeanlibus, ut sallem clamorem et laborem no- diiipimis, alque aposlolica sc-nipervolumus bcnigni-
strum, quem pro omnibus patiebamur, audirelis ett tate fovere. Ideo monemus sagacitatem lnain nc
doleretis, apud Ticiniun nobis occuriere dislulistis, in quamlibet partem aliam declines, et conlra sacra
nbi etiam diutius iminoranles, ut ad synodum veni- venerabilium Palrum insiituta episcopalus graliani
rclis vos lilleris noslris vocavimus, Sed inobedien- recipere quoeras, audiens illaffi desiderabilem summi
tioe atque temeritatis audacia freti, nec tunc ve- judicis vocem dicentis : Euge, serve bone et fidelis,
slram nobis prsesenliam exbibere curastis; poslreinoi quia super pauca fuisti fidetis, supra inulla te consti-
gencraii synodo Roraaepraeterilis Kalendis Maii ce- tuam; intra in gaudium Domini ttti (Mallh. xxv). Sed
iebratse, a nobis riirsum vocati, inleresse penitusi toto corde lolaque volunlale ad gremium sedis apo-
dislulistis. Hiijtis rei gralia jjixla Aposlolum ini stolicav unde anlecessores lui divinx legis dogmata
 839 JOANNIS PAP.1E VIII 810
melliflua, cum sacrsc institutionis forma, sunimiquc c A Quia more praedecessorum noslrorum ponttlicum
sacerdolii honorcm sumpserunt, rcdeas: qualcnuss regiam excellentiam divlnitus exaltatam pio mentis
et ipse ab aposiotica scde, qiioe caput et magistraa affeclti diligimus, ad honorcm et exaltalionem san-
est omnium Ecclesiarum Dei, episcopalein consecra-i- ctseDei Ecclesioceam silibundo pectore videre deside-
tionein, per noslroe manus imposilionem, Christo) ramus, qualcnus vestrse magniludinis triumphaii
nnnuenle, percipias; quaterius secundum pristinumn cerlamine sedis apostolicse vigor et honos, quem
morem sancli Petri ct noslra setnpcr auctorilalee progenitorum vestrorum, gloriosissimorutn videlicet
atque tuilione munilus, poputum Domini tibi coin- iniperalorum, lempore habuisse recolimus, vobis re-
missum strenue ac securiter.regas, et in conspeclu<i gnantibus maneat illibatus et integer, ut et vestrse
Allissimi venicns venias cum exsullalione, portans5 regalis glorioe decus vigeat indiminulum et aeternse
manipulos luos, dicereque Domino possis ovanter : merce*disvobis munus superna gratia tribualur. Nuuc
Ecce ego, et pueri, et qiios mihi dedisti; el ob lioc3 igitur pro tot et lantis calamitaiibus ac necessita-
cum Deo valeas sine finegauderct Dala iv die mensiss tibus quas a paganis assidue aique a malis patimnr
Junii, indictione XII. Ghristianis, licet pro multitudine scribere non valea-
CCXXVl. mus, el vestram excellentiam iguorare non credimus,
ADANSELHUM EPISCOPUM LEMOVICENSEM. B ' pastorali solliciludine moti, ponentes animas noslras
(Aiino 879.) in manibus noslris, ingentes labores non solum ma-
Non separandum virum ab uxore, qui filium suum, rini sed itineris eliam tcrreni omuimodis sumpsiraus.
necessitale urgente baptizuvit. Teslaraur nanique Deura, cui occulla omnium ma-
ANSELMO nifesta existunt, quod veslro desiderabili honore,
episcopo LemovicinaeEcclesise.
(30 quaest. 1, Ad limina.) Ad limina beatorum Pe- nuUius hominis, nisi veslrum prsepolens adjutorium
tri ct Pauli aposlolorum principum hic prsesens5 avida mcnle quserere voluinius; sed malorura homi-
bomo, nomine Stephanus, orationis causa veniens, iiiim, quos ipsi scilisj prsepcdili insidiiSj hoc agere
noslro prscsulatui siiggerendo innoluit quod filium} non valuimus. Quapropler, dileclissimc fili, nostra
suum in cxtremo vitse nosiluni, nccduro baptismalis5 aposlolica exhortatione monemus gloriara veslram
unda lotum, absentia scilicet sncerdolum necessitatej ut pro ainore sanctse Romanse Ecclcsiseinalris ve-
cogenle baplizasset, eumque ipse propriis monibiis3 strse dcfensionis Iaborem indubilanler assumere non
rctiii^ifo suscepisset, atque pro hujus rei iiegolioj prscierniitialis, unde vobis honor et salus hic et in
notitise luse paiefaclo, reverenlia lua, quasi zeloj selernura accrescat. Et ideo peliraus ut pro Dei et
reclitudinis flagrans, prscfatum homincm a sua judi- sanctorum aposlolorum Pelri ac Pauli araore nostris
caverit conjugc separandum. Quod fieri nullalenus. ^ apostolicis monitis lolo conamine attendntis qua-
debct, dicente Scriplura a Dco junclam viro essc, tcnus aut pcr vos aut per saluberriniiim consilium
:xorem, el: Quod Deus conjunxit, homo non separett vcsirum citius nobis sttbvenire oninimodo salagatis.
(Matlh. xix). Undeet Dominusin Evangelionemincm, Quoniam tanta istius lerrse pcrditione undique ag-
posse dimillere uxorein suam nisi causa fornicatio- gravati, undique concussi talia jam sufferre itiinime
nis apertissime jubel. Quapropter et nos, tanlae B valemus. Nam si, quod absil, pcr vos forle reman-
auclorilatis jussione prsecipue frcti, diciinus omil- serit, ut Ecclesia Dei in proesciili defensionem non
ter.dum esse et inculpabile judicandum quod ncces- habeat, et taliler turbala consislat, videle ne ante
sitas inlulit. Nam bnptizaudi hoc opus etiam laicis, tribunal Chrisli et coram apostolorum principum
fidelibus, juxla canonicam sanclionem, si necesse, pfsescntia vestrse animoepatiamini delriraenlum, quia
uerit, facere Iibere conceditur. Unde si praedielus. nos paterna vos admonitione borlanles, secundum
genilor filium suuin corpore inorienicm aspiciens, ministerii noslri oiliciiini ea quse Dei sunt et saluti
ne animam inorte perpetua pcreuntero diiniiicret, vcsirac proficua agere incunctanicr convenimus. Mi-
sacri bapiismaiis iinda lavit, ul cum dc polcslate simus autcm ad vos praesenlcs missos noslros Joan-
aucloris mortis et lenebrarmn eriperet, el in rcgnum . nein ct Paschalcm venerabiles episcopos dileclos
Chrisli jam regeneralum indubiiaiiler miiieret, benc, D fideles nostros, quos pelimus ul pro noslro amore
fecisse laudalur. Et idcirco cum sua uxore sibi jam benigne recipiatis, et eis locum familiaritalis tribua-
olim legitime sociaia impune, qUandiuvixerint, ju- tis, alque ea quse vobis dc noslra parte dixerint,
dicamus manere conjunclum, ncc ob hoc contra libeitlissime attendalis. Data vit die mensis Junii,
praefalas auclorilates divinas aliquatcnus scparari indiclione xn.
debere. Data vu die mensis Juuii, inj. xu. CCXXVIH.
CCXXVH. AD E UMDE M.
ADCAROLOMAN.NUM REGEM. (AIIIIO879.)
(Anno 879.) Vl in VercellensiEcclesia Conspertus creelur
Hortatur ad EcclesimRomanw defensionem, quw a episcopus.
Saracenis mullis afficiebalurdeliimenlis; rogat uti Dilecto ac spiriiali filio CAROLOMANNO
el illis adltibeal. gloriosd
legalos benigneexcipiat, ftdem rcgi.
Dileclissiino ac spiritali fiiio CAROLOMANXO glorio- Misimusctiin his pracsentibus missis noslris hiiiic
sissiino rcgi. vencrabilem diaconum npinine Consperlum, vobis,
 841 EPISTOL^E ET DECRETA. 8i2
ut credimus, notum, in servilium magnitudinis ve- A tria suggessisli, quntenus noslro libi ore aposlolico
slrx : quem pelimus ul pro noslro amore benigne benediceremtis pro tttae salutis angineiilo, id ipsuut
recipiatis; et quia nobis ac vobis fidelis exislit, roga- libenter fecimus. Nam in die Asccnsionis Doinini
mus excelleiitiam veslrant ut episcopatum Vercel- inter sacra missarum solemnia super sacrnm altare
lcnsis Ecclesioeplacido animo tribuatis, qiialenus, S. Petri aposloli celcbranles, elcvalis stirsnni mani-
Deo atixilianle, per nostram ac veslram munificen- bus benediximus libi, et oinni populo tuo omnique
tiam episcopali duntaxat honore politus, nobis om- lerrse lnoe, ul hic ct in ocleiniim corpore siinul et
nibus existerc devolioratquc fidelior possit. Dala vu anima salvatus, ct principatum lerrenum quem ha-
die inensis Junii, indiclione xu. bes, prospere ac securilcr regere possis ct in cce-
CCXXIX. lesii regione post mortem cum Deofeliciter gaudeas
AD BRANIMIRUM. et in perpeiuum regnes. Et quia hunc ipsum Joan •
ncm presbylcnun tibi cl nobis verum fideleni iu
(Anno 879.) oinnibiis esse cognoscimus, dediiniis illi nostrain
Suscipit eum ad Romanm Ecclesiw gremium redeun-
deferendam regi Bulgarorum.
tem; monel ut in Dei amore perseveret: imparlitur aposlolicam epistolam
benediclionemapostolicam, quam pelieral; horta- J_ Ideo petimus ui pro amore sancti Petri et nostro
lur, M permittal legatnm stium cpislolamBulgaro- cum lua ipse licentia legationem hanc noslram sine
riiHi deferre. tardilalc perficiat, ut et propter lioc tusc dileclioni
Dileclo filio BRANIMIR. niuliiplices graiias habeamus. Dala vu die mensis
Relegentes nobilitatis luse lilleras, quas per Joan- Junii, indictione xn.
nem venerabilem presbylernm comnumein fidelem CCXXX.
nobis mandasli, quanlain fidem et sinceram dcvo- ADSACERDOTES ET !
POPULOS BRANIMIRO SUBJECTOS.
tionem circa Ecclesiamsanctorum aposlolorum Petri
ac Pauli ac circa nos habeas Ittce clarius novimus. (Anno 879.)
Et quia, Deo favente, quasi dilecttis filius sanclo Excipit eos ad RomanmEcclesiw gremium redeuntes,
Pelro et nobis, qui per divinam graiiam vicem ejus monet ul perseverent.
lenemus, fidelis in omnibus et obediens esse cupias, Omnibus venerabilibus sacerdotibus, et universo
huiniliter profiteris, tnoenobililati dignas valde gra- populo.
lias his noslri apnstolalus lilteris agimus paternoque . Cum Iilteras principis veslri Branimir, quas nobis
amore, utpote cliarissimum filium, ad gremium san- pcr Joannem vcnerabilem presbyterum ipse direxit,
ctsc sedis aposlolicoematris luae, de cujus videlicet „, legercinus, non solum illius devolionem, sed eliam
purissimo fonle patrcs lni melliflua sanclse prnedi- fi;!eivestroesincerilatem et dilectionem, quam circa
calionis potavere fliienla, redcuntem suscipiinus, cl sanctum Petrum apostolorum principem et circa nos
spiriialibus ampleclimur ulnis, alque apostolica vo- habealis, cognovimus. Ei quia velut charissimi filii
lumus benignitale fovere; ut gratiam, benediclionem ad sanclam Romanain ecelesiam, unde parenles ve-
Dei sancloriimque Pelri ac Pauli apostolorum prin- slros melliflua sanctac proedicationisdogmata susce-
cipum, el noslram stiper le habens diffusam, a visi- pisse agnoscitis, loto animo lotaqiic voluntate redire
bilibus et invisibilibus hoslibus, qui saluli humanae cupialis, nostram apostolicam graliam et benedictio-
insidiari el impedire non ccssant, salvus semper ac nem habere magnopere desiderantes, magna sumus
securus exislas, oplalamqite de inimicis victoriam repleti lsetitia. Et ideo bracbiis extensis vos amplecti-
facilius possis habere. Nain quanto ipse te Deohu- mur, paternoque amore recipimus, et apostolica vo-
mililer stibdere sanciisque ipsius obedirc prxceptis lumus seinper benignitale fovere, si vos hanc volun-
Sludueris, alque ipsius sacerdotibus et minislris talem et sponsionem vestram usque nd finem sinceri-
honorem dcbilum pro amore Domini cxbibueris, terhabuerilis, etfideliter tenueritis;quia,dicenteDo-
lanio supcr omncs inimicos tuos et rebelles adver- mino : Quiperseveraveritusque in finem, hic salvuserit
snrios eris procul dubio victor et potcns. Et ideo JJ 1 (Mallh. x); et aposlolo Paulo id ipsum dicenle : Par-
monemus induslriam luam ul in omnibus tuis acli- ticipes enim Cbristi facti estis, si tamen inilium fidei
bus Deum semper proeocalis habears, limeas et toto usque ad finem firinuin retineatis (Hebr. III). Qua-
diligas corde, quoniara, dicente Psalmista : Beatus propler eslote fideles Dco, et sanclo Petro, sicut
est vir qui timet Dominum, in mandalis ejus cupit mandaslis, usque ad mortem, et accipielis coronam
nimis : potens in lerra eril semen ejus (Psal. cxi). vitse, quam repromisit Deus diligentibus se. Non
, Et ipse in Evangelio : Qui me, inqtiit, ditigit, ser- enim sacris orationibus nostris memoriam vestri co-
monem meum servubil, et Paler meus diliget eum, et rant Dominoassidue facientes, manibus siirsum ad
ad eum veniemus, el mansionem apud eum faciemus Dominum elevalis, omnipolenti Deo vos una cum
(Joan. xiv). Quod cum ita sit, si luis bonis operibus dilecto filionoslro principe veslro commendamus, et
in prsesenli lucenlibus Deum glorificaveris, gloria omni benedictione spiritali vobis benedicimus in
cris seinpiterna in futnro sine dubio dccoralus, Clirislo Jesu Doinino nostro, ut hic et in oeternuni
quoniam ipsc per Moysen hoc se facere leslatur, corpore simul et aninia benedicti exislatis, et in per-
dieens: Gtoriftcanlesme glorificabo(I Reg n). Sicut petiiuin Domino gaudealis. Datavn die mensis Junii,
aulem nostro prsesiilaluiper jam fattini presbyterum indictione XII.
PATROL, CXXVI. 27
 843 JOANNISPAPJE VIII 844
CCXXXI. A salute vos conservare dignetur incoluraem. Data vt
ADMICHAELEM REGEM BULGARORUM. Idus Junias, indictione xu.
(Anno 879.) CCXXXII.
Agil Deo gratias quod ad se miserit, doctri- AD AIRARDUM
nam ecclesiasticametlegalos
canonica instiluta receplurus:
ARCUIEPISCOPUM
SUFFIIAGANEOS.
AUSCENSEM EJUSQUE
hortatur ul ad Romanam Ecclesiamredeat; et si ei
placuerit, se legatum missurum pollicelur. (Anno 879.)
Hortatur ad depravalos populi mores corrigendos,
Dilecto ac spirilali Dlio MICIIAELI glorioso regi prmcipueincestamatrimonia: ne quis relicta uxore
Bulgarorum. aliam ducat, aut simul cum uxore concubinam
Quantsc pietatis et miserationis suse largitate vos habeat, ut res immobilesecclesimneinosibi usurpet,
el ut clerici sub episcopisint potestate.
oranipotens Deus dilexerit, narrare qnis sufliciat,
charissirae fili? Quando per infusionem sancli Spi- Reverendissimisetsanctissimis,AiRARDo arcbiepi-
ritus sui in cor veslrum unigenitum Filium suum, scopo, ct INVOLATO Convencnsi, YVAINARDO Conse-
per quem ontnia visibilia et invisibilia condidit, vobis rano, SARSTONO Bigorrensi episcopis ».
clementer revelare dignaliis est, mcniemque veslram Multns proevaricationescontra lotius Clirislianita-
rlarilalis suoe luminc irradiare, el de tenebris ad j. tis religioneni atque sanctorum Patrum venerabiles
veram voluil perdticerc lticcm vcrscquefideidogmate sancliones his vestris in partibus a pravis fieriChri-
suo docere. tpsius eiiam gratia vobis revelanle, slianis veridica mullorum relalione didicimus. Quos
ad sedem beati Pctri apostolormn priucipis, quse vero nec piae adraonilionis veslrse blandiiiiento, nec
capulel magistra omnium Ecclesiarum Dei existit, debiloeexcommunicalionisvinculo, nec eliain apo-
el a qua omnes regcs et principes verbum verilatis slolicse conslitulionis verbo aliqualenus a tanlorum
acceperunt, legalos vestros, Pelrum scilicet cogna- malorum operum infestalione ac perpetratione pro-
lirni veslrum, et Joannem atque Martinum, prsede- hibere nec penitus vatetis compescere. FJt i.leo rlo-
cessoris domni noslri Nicolai bealissimi prscsulis lemus pariler vobiscum, fratres mei, super lemeri-
lempore direxistis, ut et vos inde doclrinam eccle- tate populi lalia proesumentis, et nullam ex bis
siaslicara atque canouica instituta reciperelis, ubi pceniludinemfrucluosam in proesenliagere volenlis,
lolius Ecclesioe Cbristus posuit principatum, quod veslramque salubrem correptionem pro nihilo du-
nimirum, secundum vestram voluntalem, ab eadem centis. Igitur quia nostro apostolatui humiliter sug-
sancta Romana Ecclcsia promeruistis. Nttnc igitur gessislis ut, apostolica fuiliauctorilale.populum gra-
vos, quasi propriam grcgis Dominici ovem nobis in vem et plenum iniquiiale libere posseliscorrigere;
ipso aposloloriimprincipe comraissara,ulpote charis- P ( quando ex divino eloqnio docemur ut aliquandocon-
simum filium noslrum his nostri apostolalus litleris versi fratres nostros aliqua sseculi fluclualione in-
visitamus et nostris apostolicis spiritualiter ample- eflicaces confirmare debeamus (Luc. 22); vos cum
climur ulnis; assiduevos cum omni populo vestro doctore genliura convenimus, dicentes : Corripile
sacris orationibus nostris Dontino commendanles, inquielos, consolaminipusillanimes, arguile peccan-
ut ipse,qui vobis gloriosum in terris tribuit princi- tes, obsecrale protervos, et increpale iniqne agentes,
patum, tribuat et post mortem cceleste regnum et cum omni imperio (/ Thess. v). Vobis namque po-
gloriarosempilernam. Quapropter moncmus gloriam pulus ipse sicut grex ovium Domini pasloribus cst
vestram, ut ad sanclam malrem vestram Romanam commissus; et nisi eos ila nunc temporali increpa-
Ecclesiam devola incnte libentiquc animo redealis; tione correxerilis, ut spirilu salvi sinl in die Domini
ut apostolorum sanclorum precibus adjuti tam visi- noslri Jesu Cbristi, sanguis eorum de veslris procul
bites inimicos [f. decst quam invisibiies] facile supe- dubio manibus requiretur. Sin autem vobis annun-
rare possilis : elquia vos, ul praedictumest, ntullum tianiibus non obedierint, ipsi in suis iniquilatibiis
diligimus, nostrum ad vos volumus cum sedis apo- deficient, vos vero animas vestras liberastis. Prsetei-
slolicaevisitalione dirigere legalum, visitareque vos, ea iinum valde illicitum et exsecrabilc raalum con-
sicut paslor visilat gregem domini sni sibi commis- D J tra venerabilia sanctorum Patrum dccreta eosdem
sitm : si lamen cognoveriinus voluntatem vestrain, veslros parocbianos commilterc audimus, boc est ut
quod nostram cupiatis recipere legationem et apo- nulla generis consanguinilale custodita, nulla pro-
slolicam visitationem. Quod si voluerilis, per hunc pinquitalis parentela observata, umisquisque suam
Joannem venerabitempresbyterum, fidelemnoslrum, propiuquam in quocunque fuerint gradu, accipiat
nobis sub cerliludine titterarum veslrarum reman- uxorem, aique incesto et nefario se conjugio copu-
dare curate. dilectissime atque amanlissime fili. lent. Qnod licilum facere Christianis non cst, dum
Omnipotens Deus, qui vobis viam verilalis ostendit, usque se generatio cognovcrit. Undc sanctissimi
ef. lumine suse claritatis cor vestrum illuslrare di- proedecessoresnostri, Stepbanus videlicct, Eugcnius
gnalus esl nunc et senmer cum omni Drosperitateet alque Leo, synodali dccrelo tale nefandum conju-
a In edit. Romana tilulus depravatus est, et cum sanctissimisAirado archiepiscopo, et lnvolato Con-
dubitaverim Labbeum sua conjectura bic correxisse, venien.una in Ardo ConseranoSarsto nobis Orcnsi
non ex fide alicujus codicis, ideo hic prout est in episcopis.
Homnna reproesenlandum duxi: Reverendissimiset
8i5 EPISTOL.fi ET DECRETA. 840
gium fieri protiibucrunt, dicentes : Ut consobrinam, A clis eumdem Nemausenscm episcopuin ad cora-
neptemj novercam, fralris uxOrem, ve! eiiam quam- mune colloquium convocetis, et ex auctoriiate no-
libet de propria cognatione, nullus prsesuinni sibi in stra convenialis ut ab omni invasione ipsius mona-
conjugio copulare, quia scriptum cst in li-ge Do- slcrii tam se quam suos removeat, el ulleriiis nec
niini : Turpitudinem uxoris palris tui, sive uxor.s res ejus , nec monacbos illic Doniino famulanics
fratris lui, atque sororis luw non revelabis: lurpitudo molestare prsesumat. Quod si ipse surda aure, quod
enim tua est (Levit.xviu). El si DetisIlcbraico populo absit, per vos monita nostrn audierit, Ittnc ex au-
ante incarnationem unigcniti Filii sui hsec servanda ctorilate beali Petri aposloli, cui idem monasle-
mandavit, qiianto amplius nos, qui Christianse reti- rium perlinet, simul et noslrn, iilum a ministerio
gionis docttmenla lcr.emus, ab illicitis connubiis ob- saccrdolali excommunicando suspende, quousque
servare debcinus, ne demersi in voraginem ignis dum aut ab ipsa invasione se stibtrahat, aul ad
seterni concrememur inccndio? Si quis vero in hoc sedem apostolicam vel ad noslram prsesentiam
nefario conjugio invenliis in eo permanere voluerit, nobis salisfacturus occurral. Agat in his sanctimo-
aut nunc ab uxore solulus hoc agere tentaverit, sciat nia lua sicut illam agerc dccel ut et nos Deo laudes
se aucloritale apostolica analliemaiis vinculo esse et libi gratias referamus. Dala xvm Kal. Julii, in-
innodatum, el nutltis sacerdos illi Iribuat communio- B dictione xn.
nem : et si inclinatus ab illicita se copula diviserit, CCXXXIV.
pocnitentiaesubmiitanlur, ul sacerdos loci considera- ADSALONITANOS CLERICOS.
verit. Hoc eliam cum illis pariler jubemus ut nulliis (AIIIIO879.)
propriam relinquat uxorem, et illa vivenle alteram Monet ut ad gremium liomanw Ecclesiw reverlantur;
sibi sociare praesumat; nec Iiceat ei uno tempore et electus ab eis arcltiepiscopus consecralionemet
duas babere uxorcs uxoremve el concubinam. Jube- pallium a se, et non ab alio accipial: ulque legaio
nms eliam ul nulli sacerdolum nullique laicorum quwdam verbisrelaluro fidem adltibeant.
Iiceat res iinmobiles sub qnalibet occasione a piis ct Reverendissimis et sanctissimis episcopis VITALI
venerabilibus locis subtrabere et in proprio usu Adransi, DOMINICO Absarensi, caelerisque episcopis
habere. Qui vero prjcsumpserit, canonicis subjaceat Dalinatinis, scu JOANNI archipresbylero sanctx sedis
correclionibus. Siatuimus etiam ntomncspresbyteri SalOniianoe,oranibusque sacerdotibus et senioribus
el clerici sub proprii poleslate consistanl episcopi, populi habilatoribiis Spalalcnsis civitatis, alqtic
el niliil sine ipsius conscienlia gerant, secundum Zadarensis, eselcrarnnique civilaluni.
regulam a Patribus conslilutam. Si quis sane sacer- Pastorali sollicitudinc nioti, vos quasi ovcs Domi-
dolum aut clericorum aliter agere proesumpserit, a nicas nobis in beato Petro aposlolorum principe
suo canonice redarguatur episcopo ; laicus quoque, conunissas, dicente DoniJno: Si diligis me, Simon
si de potcstate episcopi clericum quemlibet subtra- Petre, pasce ovesmeas (Joan. xxi), licet pro assidua
berc praesumpserit, excommunicalus existat. Hoec, gentium perseculione nunc usque impediti, his
fratres cbarissimi, pro vestra supplicalione et hono- modo aposlolatus noslri litleris visilare curavimus,
rificenlia in aucloritatem habenda descripsimus vobis admonentes fraternitatem vcstram ut, more prscces-
quatenus his nostrse constilutionis munili prseeeplis, soruin vestrorum, ad sedem beati Peiri apostoli, quse
digna Deonostro possitis securiler deferre obsequia capitt et magistra esl omniiim Ecclesiarum Dei, et
debitasque persolvere laudcs. Optamus sanclitatem ad iios, qui ci diviniltis praesidemus, loto animn
vestram in Christo bene valere. Data Idibus Juniis, libentique volilntate reverti sludeatis, quatenus inde
indiclione xn. sumrai honorem sacerdotii, tolius inslilulioiiis ec-
CCXXXIII. clesiasticse forniam sumalis, unde parcnles ac prse-
ADROST-AGNUM ET ALIOS. cessores vestros melliflua sanctoe prsedicationis ct
Fragin. — (An. 879.) doctrinoe apostolicsepotasse fluenta' recolitis. Remi-
ROSTAGNO arcbiepiscopo Arelatensi, SIGIBOLDO ar- rj nisci namqtte debetis quania eosdem prsecessores
cliiepiscopo Narbonensi, et ROBERTO archiepiscopo vcstrosprospera cvidentissime coniitabanlur, qnando
Aqucnsi, a paribus. ad liinin.i Pelri cceleslis regni clavigeri devoto pe-
Veracium relatione comperimus Gilbcrtum Ne- clore quasi proprii filii confluebanl; et quanta post-
tnausensem venerabilem cpiscopum, quod quoddam modum nunc usque siisliiiuerilis adversa, cum ab ea
monasterium nostrum quod super eumdem episco- vos quasi alicnos separare non dubilaslis. Quapro-
pum acqiiisiviimis, ipse Gilbertus teinere invaserit, pter vos plurimuni diligenles, non ea quae vestra,
cunctasque res ipsius monasterii per suos hnmines sed vos quoerentes, paterna benignilale monemus
distribuerit, et illius nionacbos inde conlra sacras aique hortamur ut, sicut diximus, ad grcniiiiin
rcgulas oiniiiiio cxpuleril. Quod tanlum nobis dis- sanctse Roinanoe Ecclesiae matris veslroe redire
plicuil, qiianium, sicul ipse nobiscum advertis, ovanter attendatis, ut electus a vobis canonice ar-
calcata revercnlia venerandorum cauonum contra chiepiscopus una cum veslro omnium consensu, ct
privilegitim aposiolicoesedis eum fecisse non ambi- volunlaie ad nos veniens gratiam episcopalis consc-
gis. Quaproplcr fraternilali tuoe dirigimus ut vice crationis sacrumque pallium a nobis more prislino
uoslra cum confralribus et coepiscopis nostrisjun- incunclanterpercipiat, ut gratiam el benedictionem
847 JOANNIS PAPyE VIII StS
S. Petri ac nostram babenles, a malis omnibus A cando suspende, quousque du:ii aut ab ipsa inva-
lilieri, et bonis universis repleii, elhic in prsesenti sione se siibtrabat, anl ad sedem npostolicam vel ad
sieculo gaudcatis, et in fuluro cum Domino sinc noslram praesenliam nobis satisfaclmus occurral.
fine procu) dubio exsiiltelis. Porro si aliquid de parle Agat in his sanclimoiiin tua sicut illam agcrc decet,
Grsecorumvel Sclavorum super vestra ad nos rever- ul el nos Deo laudes et libi gratias referaraus. Dnla
sione vcl consecratione aut de pallii perceptionc XVIIIKalcnd. Julias, indict. xu.
dubilatis, scilole pro cerlo quoniam nos sccundum CCXXXM.
sanclorum Palrum decessorumqiie nostrorum ponti- Al>MICHAELEM RF.GEM BlLGAROnUM.
ficum slattila vos adjuvare aucloritale curabimus. (Anno 879.)
Quod si forle hanc noslrain apostolicam admonitio- De legatione ac muneribusmissis gratias agh : dolet
nem, imo carionicam pracceptioneui, pro nihilo du- eunt defecisseab EcclesiaRomana, ad quam monet
ut revertalur; ostendit Grwcos Bulgaroium tliccce-
centes, ad sedem aposlolicam Romnnsc Ecclesise
sim, cum sil Romani pontificis, conlra canoncs
redire, et inde secundtim anliquam normam, conse- detinere.
cralionem episcopalem sacrumque pallium recipere Dilccto ac spiritali filio MicnxELiglorioso regi
contempseritis, omni ecclesiaslica vos communione Biilgarorum.
scilote penilus excommunicandos. Inlerim taraen Mulias regioe excellenliaevestrae gratias agimus,
auclorilate Dei et sancli Pelri vobis prsecipimus ul quia sicut charissimus filius divino rcplcius aniore
non babealis licentiam aliunde consecrationem pal- palernilatem noslram per Functicum exiiniunifi.lc-
liumque recipere. Nam si feceritis, quasi transgres- lem veslrum visitare niissisque donis honorarc cu-
sores et iuobedientes vos sine dubio judicabimus. rasti, per quem luse salulis incolumitaiein oinniuiii-
Hanc aulem noslri apostolatus epistolam fraternitali quc fidelium luoriun audienlcs prosperilalem, valde
veslrse per htinc prsesentem Joannem venerabilem sumiis gavisi. Nos aulein el noslris assiduis prccibus
presbyterum, lidelem familiafem noslrum, direxi- antc sacralissimum B. Pelri aposlolorum principis
mus , cui scilicet aliqua injunxiraus vobis verbo corpus aslanles, el le el omnes principes luos om-
tenus referenda, et ideo illi omnia quoe de parte nemque popuium luum Jesu Cbristo Domino sem-
nostra dixerit vobis, credere nullaienus dubitetis. pcr coinraendare sludenuis, et beuedicimus libi, ct
Ipsamque epislolam, ut ad ornnium veslrum noti- oinni populo luo, oinnique regno luo, ul et a visibi-
tiain ferant, btilla nostra jussimus in calce signari. libus el invisibilibus hoslibus liberatus, Deique
Datn x die mensis Junii, indiclione xu. auxilio adjutus , iiiiniicoruin liiorum sempcr vicior
ccxxxv. _ exislas, el ad palmain supernsc vocationis gloriosus
ADTRKSARCHIEPISCOPOS. perlingas. Ut ipse qni gratise suse Iargitate et rc-
(Anno 879.) gnum tibi lerrenum concessit, et illuniinandooculos
Vt Nemansensemepiscopum a monasterii cujusdam menlis tuseviam verilatis ostendil, et de teuebris ad
iniqua invasione removeanl, cl si non paruerit, veram luccm perdtixit, usque ad finern in cadem
excommuiiicent. sancla fide el bonis operibus perseverantes satvos et
ROSTAGNO archiepiscopo Arelatensi, SIGIBODO ar- incoliinies dignelur perducere, ut post fineni prse-
cbiepiscopo Narbonensi, ROTBERTO arcbiepiscopo senlis vilse, per inlerressiones sanctorum aposlolo-
Aquensi, a paribus. njm Pelri et Pauli, regnum valeas ccelesle perci-
Veracium rclatione comperimus Gibertum Nemau- pere; in quo illa omnia bona, quse ociilus non vidil,
sensem venerabilent episcopum, quod quoddam mo- nec auris nudivit, ncc in cor hominis ascenderunt,
nasterium noslriiin, quod super eumdem episcopum ciun sanctis oinnibus siraul accipias, quse diligenli-
acquisivimus, ipse Gibertus lemere invaserit, om- bus se ab origind mundi proeparavit omnipolens
nesque res ipsius monasterii per suos homines dis- Doinimis (I Cor. u). Sed non niodica nos tristitia,
tribueril, et illius monachos inde contra sacras o fili charissime, feplevisli, quia sedera beati Pelri,
regulas omnino expuleril. Qnod lanlum nobis di- r. ccelestis regui clavigeri, qui libi in manifesla visione
splicuit, quantum sicul ipse nobiscum adverlis, cal- nppariiil et opporlunum auxilium prsebuit, reliqui-
cala reverenlia venerandorum canonum, conlra pri- sti, cum ipsa sedes caput et magistra sit omnium
vilegium npostolicsesedis eum fecisse non ambigis. Ecclesiarum Dei, ad cujus auctorem beatum Petrunt
Quapropler fralernitaii tuse dirigimns ut vice noslra a Domino dictum esl: Pasce oves meas (Joan. xxi),
cum confralribus el coepiscopis nostris junctns, el.ciii tinditoe sunt clnves regni ccelorum, ut qusc
eumdem Nemausensem episcopumad commune col- cunque ligaverit super terram, ligata maneant el in
loquium convocetis, et ex auctorilate nostra conve- coelis; et qusecunquesolvcril super lerram, sint so-
nialis, ul ab omni invasione ipsius monnslerii Inm lula et in ccelis (Matth. xvi). Reverlere jam, fili
se qnam suos removeat, el ulteritis nec rcs ejus uec amnnlissime, ad sanclain malrem luam Romanarn
monachos iilic Domino famulanles molestare prsc- Ecclesiam, qttoe le religoso utero genuil, el per
sumat. Quod si ipse surda aure, quod absit, per vos qttam tolius religionis et jusliliae formam, sancto
monita noslra audierit, tunc ex aucloritate B. Petri praedecessore noslro Nicolao prsesuleniittenle, sus-
apostoli c.uiidem monaslerium pertinet, simul et ccpisli; et quoe oinnium gentium relinet principa-
nosira, illtim a minislerio sacerdotali cxcoinmttni- tum, el ad quam -totitts mundi, quasi ad unam ma-
 819 EPtSTOLiE ET DECRETA. 850
trem el tiiium caput, conveniuiit nationes. Noli A nnnliare aut prsedicaie prsesitmpscril, zelo Dei ac-
ainplins deserere'malreiii luam, quia illa Uii non censi oinnes uno aniino unnqiie volunlate doclri-
obliviscitur; quin potius qtiasi tinicum diligil, et naiii falsam nbjicile, stanles el tenentes tradilionem
seinper inemoriam tui coram Doinino facil. Non sedis apostolicoc.Quia vero audivimus quia Melho-
eniin Ijcitum fuit Groecisalterius parochiain usur- (iius vesler arcbicpiscopus ab antecessore nostro,
pare, sanctis hoc Patrihus aperlissime prohibenti- Adriano sciiicet papa, ordinalns, vobisque-directus,
bns. Et idcirco ipsi contra canones Spiritu Dei con- aliter doceat quam coram sede apostolica se cre-
ditoset loiius inundi reverentia cousecratos noslras dere verbis et litteris professus esl, valde niirariiur:
retinent dieeceses. Quos si pro luo nobis non esset laiiien propter hoc direxiinus illi ul absque omni
amore, jain per aposlolicam senieiiliam inde com- occasione ad nos venire procurel, quatenus ex ore
pelleremus exire. Dala ut snpra. ejus atidiaiims iilruin sic teneal et credat sicul pro-
CCXXXVII. misit, aul non. Data ut supra.
AD ANASTASllM ABBATEM. CCXXXIX.
(Anno879.)! ARMETIIODIUM ARCHIEPISCOPIIM PANNON1ENSEH'.
Pnecipit ut cellulam Gauderico episcoporeddul. " (Aniio 879.)
ANASTASIO religioso abbati. Prwcipit ul ad se veniat, ul de ejus doctrinit cogno-
scere possil. Missits Sclavonica lincua celebrari
.MoneuiiiSreligioneni luani et expresse proecipimus prohibel.
ut, oiimi reinoia occasione et dilationis iiivenlionc, Revercndissiino METHODIO Panno-
a archiepiscopo
cellulam S. Valentini in Sabinis posilam, qiiant niensis Ecclcsia?.
Gauderico vencrabili episcopo abslulisli, ei coiilinuo Prsedicalionis lux doclrinis poptiluni Doniini libi,
reddas, tisque in nostram prseseiiliam, ul nec sutitn quasi spiritali paslori, coramissum salvare inslruere-
iaiioreni perdal, ncc pro eo quod ex liinc nos addil,
que CIInidebeas, audivimiis quod non ea quaesancta
tibi ohessi*, quin potius prodesse cognoscat: quod Romana Ecclesia ab didi-
ipso apostoloruiii principe
eliam tibi faciendum per proeseiilem cubiciilariuiii cit el
quotidie praedical, tu docendo doceas, et ipsum
iioslruin mandanius, ut aliter nullo niodo facias; in errorem mittas. Unde bis npostolalus
popiilmn
ciiin aulem te nobis exliibueris, si merito sua ne- nostri litteris tibi
jubemus ut, oinni occasione pesf-
gligenlia fortasse ipsam cellulain ainisit, nos eum
posita, ad nos dc procsenti venire procures, ut ex
contra jusliliam defendere nolumus; sicut nec illtim ore tuo aiidiamus cl cognoscamus utrum sic leneas
iiiiiocenleni perpcti damna periiiiiiiiiuif;. Dala ut et sic
praedices sicut verbis ct lilleris te sanctoe
supra. I<J Romansc Ecclesim credere promisisli, aut non, ut
CCXXXVHL -veracilcr cognoscaiims doctrinain luam. Audimus
AHTUVENTAHUM DEMAKACNA. cliam quod missas cantes in barbara, hoc est, in
(AllIlO879.) Sclavina lingua ; unde jant liileris nostris per Patt-
Mortalur ut, omnem falsatn doclrinam rejieiens, in lum
RomanmEcclesiivfide maneat :miralur Methodium episcopum Anconilanura tibi directis prohibui-
aliter quam fuerat professus docere, el proptereu a iniis ne in ea lingun sacra missarmn soleinnia cele-
se voculumfuisse significul. brares, sed vel in Latina, vel in Groecalingua, sicut
TUVENTARO DEMARAUNA. Ecclesia Dei loto terrarum orbe diffusa et in omni-
Scire volunnis, quia nos qni per Dei graliam B. bus genlibus dilatata cantat. Praedicare vero nut ser-
Pelri aposlolorum priucipis viceni lenemus, pio nioneni in popnlo facere tibi licet, qnoniamPsalmista
amore vos quasi cbarissimos lilios aniplectiniur et omnesadmonel Domintimgentes laudare (Psal. cxvi),
paierna dilectione aiiiaiuiis, nosirisque assiduis pre- et Apostohis : Omnis, inqttit, linyua confiteatur, quia
cibus VQSotnncs Jesu Christo Domino comuiciida- DominusJesusin gloria esl Dei Patris (Philip. IL).
niiis, oranles sempcr pro vobis, ut Dcus oniiiipotcus, Data ul sttpra.
qni corda veslra illuminavil et ad viani veriiatis D i CCSL-
perduxit, in bonis operibus coufirmet et usque ad ADANSPERTUM ARCIUEPISCOPUM MEDIOLANENSEM.
linein in recla lide bonaque actione decoralos vos (Anno 879.)
alque incolurais dignelur perducere. Quod aulem, Arguit quod sedi aposlolicwobediens non fuerit, ejus-
sictit Joaiinc presbylero vcslro, qnem nobis misi- que legatos injuriose tractaril, et excommuiiicutus
missas celebrarit. Ideo monct ut ad sijnodnm se
slis, referente didicimus, in recia tide dubilelis, purgalurus quampriinum vcl.per &evel per ieaalos
uiciieiiius dileclioneni vestrain ut sie teneatis, sic accedat.
crcdutis, sicttt sancla Roniana Ecciesia ab ipso apo- ANSPERTO archiepiscopo Mediolancnsi.
sloloruin principe didicit, tcnuit et usquc in lincni Tantis, bcu, prob dolor! transgressionibiis inve-
siecnli tenebit, atque per totum inuiiduin quolidic niris obnoxitts, quantis nulliis de Ecclesia Mediola-
sanclae fidei verba reclseqiie praedicalionjs seniina nensi aliquo modo est invenlus : in primis q:iod
mittil, et sicut antecessores nostros, sanctos videli- nostri operis atque laboris noluisti socius esse ac
cet sedis aposlolicae proesules, parcntes vestros ab particeps, sed aposlolicoesedi prolerve, inobcdienter
initio doetiisse cognoscilis. Si autera aliquis vobis ncprocaciler resultasli; deinde legatos nostros Jpau-
\el episcopus vestcr vel quilibel sacerdos aliler an- nein Ticinensem et Walperluin Porluenscm cpiscopps
 851 JOANNISPAP.E VIII 852
c latere nostro ad le directos non suscipiens, proefo-A ctse synodo de his quse illi objccta sunl, idonee sn-
ribus portoe diu tibi nostrse coiiimonilionis verba lisfaciant, tunc post veram salisfactionem ab onmi
facienles, quatenus nobis, aut per |e, aut per lega- eum cxcommunicationis nexu procul dubio absolve-
imn luuin, tuam niorc praedccessorum luorum con- iiius, el qnasi fratrem et coramiiiislriim in noslrae
(lignninobedienliani exbibere debuisses, irrevercnler cominunionis consorlio incunctanler habebimus. Et
stare fecisti, nuKamque illis revercntiam ve! audi- idco pro prsedicta annua conimemoralione ipsius
tum accommodnre dignatus, sed sicul aspis surda domini el senioris veslri ne lurbemini quod modo
conlra charitalis alTectum visccra cordis et aures vos pro absolulione praef.ili archicpiscopi non audi-
validc oblurasii. Pro quibus et bis similibus te landiu vimus, nam in eodem die quo ipse de sscculomigra-
conununionc privavimus uiissanimquc celebratione, vit, pro animse iliius requie sempilerna sacrificiuin
donec nobis occurreres, et aut per te aut per vi- erimus Domino oblaluri; etiam et pro anima Sup-
carium tutim cuncta crrnln corrigeres, el sic le - ponis, fratcrna moli coinpassione , omnipolentem
demitm personnliter in noslrum consortium admitle- Dontinum deprecamur ul suorum absolutiouem va-
remus. Sed in despectum ct injuriam paternorum Icat pcrciperc delictorum.
canonum excoramuuicalus a uobis, sacrum ministe- CCXLII.
lium agere missamque celebrare proesumpsisli; de U ADI.UDOVICUM RECEM.
quo sollicile voliiimus parcere tuoesenectuti perqui- (Anno 879.)
Tenles; sed adeo verum esse deprehendimus ul prac- Gratias agil de propensa volunlale erga Romanam
scniium » videlur, vi.Ielicet presliyter lator non fue- Ecclesiam .' hortaiur ut ad eam a paganorum ineur-
rit aitsus corain collegiocoepiscoporuniprovobis hoc sionibus defendendamveniat, eique lacite imperium
satisfacere. Quaproplcr quia , Domino auxiliante, sc- pollicelur.
cundum staluta canonum circa aulurani lcmpitssyno- Dilecto ac spirituali filio LUDOVICO glorioso regi.
dum siiiiius celebraluri, ad quain te volumus, oiiini Veslroeregioe sereniialis nicllifluis relectis apici-
pccasione postposita, sine mora venire aut legatos bus, qiios per Aslaldum insignem comitem veslrum
dirigere, et dum, Chrislo opilulanle, perpetrala nobis mandastis, quanlam rievotioneroac sincerissi-
volunlatem exallandi et defendendi Ecclesiam
transgressionis purgaveris, le in communionein om- mam
ririiodis recipicmus. Dala ul supra. Dei, inore videlicel parenlnm ves:rortini gloriosissi-
inorum imperalorum habeatis, luce clarius novimus.
CCXLI. Unde valde gavisi exislenlcs, maximas excellenlioe
ADANGELBERGAM AUGUSTAM. veslrse agimus graliis, quia nobis inter lot angu-
(Anno 879.) C slias el persecutiones, quas a paganis assidue supra
Significat se modo absolvere nolle Ansperlum archi- moduin palimur, vestrae invictoc potentioe auxilium
episcopum; sed si in synodo crimina quw obji- defensionisque solaiium pia dunlaxat animi devo-
ciebantur, dilueril, tunc eum excommunicalione
absoluturum : ail se pro Ludovico imperatore in lione conferre omnimodis cupialis. Ideo, fili cbaris-
anniversario ejus die sacrafnclurum. sime, nostrse aposiolicoeadmonilioni aurem clemen-
Pileeloe ac spiritali filiseANGELBERCE imperalrici. tix veslrae ut accommodetis obnixe precamrr, ut
Pio affeclu petilionis veslraeprece; quibus nos su- cilius nobis vcstro polenti brachio subvenire sludea-
per absjluiione cxcomnumicationis Ansperti Medio- lis, qualenus sanclam Dei Ecclesiam, in magna nunc
lanensis archiepiscopi precata cs exaudirc, secundum fluclualione positam, ad porlum salutis et tranquil-
collatam nobis ligandi solvendiquc divinilus polesta- liiatis eflicaciter perducalis, ct terram perdilam per
lem, non prsetermitlcreinus, et maxiine propter an- vos, Deo propilio, ad prislinam revocelis incolumi-
nuam commemorationcni divac memorisedomini Lti- tatem, ut ex boc et apud omnipotentem Dominum
dovici, quondam imperatoris Augusti, qusc in proxi- dignain valealis mcrcedera recipere, et in prsesenti
mo celebranda esl; sed quia synodnli eum decreto sseculo laudabile nomen omnimodo acqniratis. Q:ia-
pro suis negligenliis et prsesuniptionibiis, sicul ipsn " propler scitote pro cctio quia nnltus parenlum ve-
bene cognoscis, excoinmunicaviinus, nbsque eoruiu- slrorum tanlam gloriam ct exaltationem a praeces-
dem fratrum et coepiscoporinn noslroruin, cura qui- soribus noslris percepil, quantam nos vobis, si vene-
bus in euin excommunicationis senlentiam promul- ritis, tolis muliipliciler viribus desideramus impen-
gavimus , conscnsu et voluntnle nunc absolvere no- dere. Porro de hoc quod mandaslis, ul pro eventu
lumus; ne ab his qui vcl desiderio, vel negligenlia regni Ludovici piae memorise nepolis veslri pnrpe-
ecclesiaslicam discipUnaincontemnnnl, clmulln non dili exislatis, pro mulloquod circa vos videndi desi-
prsesumenda prsesumnnt, canonicum parvipcndalur derium habcmus turbali mancraus; sed veslra fisi
judicium. Porro cumad nominalam synodum, quam benignilale petinnis nt, onini cura reinota, pro amore
secundum sacros canones Spirilu Dei condiiosquarlo Dei et sanctorum apostolorum Petri el Pauli, nostroe
ldus Oclobris, Domino aniiiieiite, celebraluri erimus, pelilionis solliciludinera pio pectore veslro alacriter
vel ipse venerit, vel e talere suo venerabiles confra- assuiiialis, ut sicut sedes aposlolica, qnse capul est
tres et coepiscopos suos direxcrit, qui nobis el sail- oranium Ecclesiarum Dci.vos magno desiderio quasi
a Legcndum videlur, prwscnlium videlicelpresby- expuncto, quod naium est e\ repctitionc scqucciis
^er lalor, suhiulcllige litteraruin, et verbo videlur adrcrbii, videlicet.HABD.
S55 EP1ST0L.E ET DECRETA. 834
uiiicum et cbarissimum filium prscstolatur, vcsira A J loque commotam. Nos itaque, serenitatis vestroe prc-
speciali visione ccleriier pcrfruatiir; qiioniatn si, ces congrua ralione admittenles, qnia "Igiialium pi;c
Deofavente, Romanum suuipserilis iiiipcrium.omnia memorise palriarcbam de,prsesenti vila jam migrasse
vobis rcgna subjecla existent. Nain si pleniter scire- cognosciraus, lemporis rnlione perspccla, lioc modo
tis quanla nos undique mala, quoe pro iniiltiliidine decerniniiis ad veniam perlinere quod nnper de ipso
scriiiere ncquivimus, oppriniiint cl affligttnl, tanluin Pliotio, licct ipse absqneconsullu sedis noslrseoflicium
in vcslra cognosciinus sapienlia quod per vestram sibi intcrdiclum usurpaveril d, gestum conslat fuissc.
magniiudiuem jam maneremus defensi. Dctis le in- Nos statulis apostolicis non prscjudicantes, nec
columeni cuslodiat, cbarissime fili. Data ut supra. beatorum Patrum regulas resolventes, quin polins
CCXLIII. mtiltiplicibus earum auctorilalibiis freti, qni Nicaeni
ADBASILIUM , CONSTA.NTINUM ET ALEXANDRUM IMPE- concilii capitulo secundo apertissirae dicunt: Quc-
RAT0RE3. niam plura nut per necessiinlem, aut alias cogenti-
(AllllO879.) bus boniinibtis, adversus ecclesiaslicam facla sunl
ut sil Ecclesim regulam. Hinc et Gelasius papa dicil, quod ttbi nulla
Imperatorttm precibus commotus, pax
Constanlinopotitanw,dispensat cum Phoiio ut in pertirget necessilas, constitula Patrum inviolala
Ingalii locum Constantinopolilanm Ecclesiw pa- B I serventnr e. Et saticlus Leo eodem spirilu praecipit
triarcha subrogelur, slatuens ne deinceps quisquam 'omiilcndiini esse et inculpabile judicandum quod
ad patriarchalem dignitalem, nisi per gradus ec-
ctesiaslicosascendant : jubet palriarcham Constan- necessitas intulit. Inde et Felix pncsul, decessor
tinopolitanuin Bulgarorum dimcesim sub Ecclesiie nosier, in sua decretali cpislola voce consona dicit,
tloinanwjurisdiclioite relinquere, mnnet omnes ut aliler tractatidam esse necessitatis ralionem et ali-
palriarchw debitum prwslenl obsequium : prwcipit ter volnntatis. Inde etiam sanclum concilium
ul ad Ecclesiw.communionemeos qui a Melhodio apud
el Ignaiio iniliali fueranl, admitlan!; excommuni- Africam geslum capilulo tricesirao quinto jubct ut
cat illos qui cum Photio noluerint communicare. clerici Doiinlistaruni in Ecclesia, propter Ecclesise
Dilectissiniis ac excellenlissimis spiritualibus flliis pacem el ulilitatem, si correclo concilio ad calbo-
nostris BASILIO, CONSTANTINO et ALEXANDRO, glorio- licam unitalcm transire volucrinl, si boc pnci Chri-
sissimis imperatoribus semper Augustis. stianse prodesse visum fuerit, in suis honoribus su-
» Inter claras sapienlisc mansucUrJiuis vestrse scipiantur, non ut concilium quod in lransmarin.;s
laudes, o Cbrisiianissinii principes, uliquod ciim partibus de hac re factiini esl, dissolvatur, in quo
puriore luce summse devotionis luinen longe latcque videlicet concilio slatulum est ul ordinati in parte
resplendet, quod amore fidei,quod cliarilalis studio, C Domli, si ad calholicaiii parleni transire voluerint,
discipiinis ecclesiaslicis edocli, Romaurc sedi reve- non suscipiatilur in honoribus suis. De boc eliain
rentiam more pra'decessorum veslrorum piissimo- bealus papa Innoceiitius dicit cnpilulo quinquagesimo
rum iinpcraloriim conservalis, et cjus cttncta subji- quiiilo (episi. 27), quod ii qui a Bonoso hserelico or
ciiis b auctoritati : ad cnjus aiictorcm, hoc est apo- dinaii siint, proplcrca sint rccepti, ne scandaluui
slolorum omniuni principem,Doinino loquente, prae- rcmaneret Ecclesioe.
ccptttm est: Pasce ovesmeus (loan. xxi). Quam esse Nimc ilaque aliis patriarcbis, Alexandrino vidc-
vere omnium Ecclesiarum Dei caput et bcatorum licel cl Antiocbeno ct Jcrosolyuiitano, atque omni-
Pairam praeiipiiaeregnlae, el ortbodoxorum princi- bus arcliiepiscopis, mctropolitis, episcopis et sacer-
jiuni slaluta (leclaranl, et pielalis vcstroe reveren- dolibiis, cunctoque clero Conslantinopolitaiioe sedis,
dissimi apices aileslanlur. Niiiil esl cnim quod lu- qui de ordinatione beatoemcinoriseMelhodiiet Ignalii
mine clariore procfulgcal, quam pia devotio et recta revcrcitdissiinorum palriarcharum existunt, una vo-
fides in principe. Et quia pontificii noslri reveren- liinlaie , parique voto consentienlibus , cuiiideiii
tiara boc ardore incntis, lioc religionis studio lucu- Phoiinm salisfaciendo f, misericordiam coram sy-
lenter veslris mellifliiis litteris exoratis, id nos nodo secunditm consiicludincm poslulantem, in vera
ratione seu letnporis neeessilate inspecta, cum sedis > r> dileclionc fratrera, in pontiflcali oflicio conunini-
apostolica: nobis commissae consensu et voluiilnle slrum (alque corani synodo misericordiam qnai-
perficcre jure apostolico decet. rendo) iu paslorali magislerio consacerdotem, pro
Igitur pelislis a nobis qiialenus , seile aposlolica EcclesioeDei pace et utililale, amodo, Cbristo fa-
snoepandente viscera pietalis, Pliolium reverendis- vente, recipimus et hnbemiis.
siimini in patriarchalus bonore, in siimmi sacerdotii Quia et vos Christianissiini imperalores Aiigusti,
dignitaleel iu ecclesiastici collegii societate recipe- qui sanctic reipublicae clemcniissiino affectu gnber-
reiniis",noslrseque conimunionis participem facerc- nnlis iinperiuni, pro Cbrisio fungi legatione vide-
iims, ne Ecclesiam Dei, tanto jam tempore pertur- mini (// Cor. v), dum pro pace rogatis Ecclesioe, et
balam, paleremur ainplius manere divisam scanda- nos quihus, secundum Apostolnm oinnium Ecclesia-
o II.-PCepislola a Plioiio est corrupla, locis infni vim passum se recepisse banc scdem ab imperalori-
designaiis. Vide nolam Sev. Bin. ad calcem cpistolii;. Iius0 dicnt.
Mslade aucloritate Romanse Ecclesise Pbolius in Gelasius, ep. 6 : Necessitatis tempore locum lia-
sua translalione non posuit. bet dispensatio.
< Nomen Ignaiii siislulil Pholitis, alia nttexens. f Omnia ista delevit Pbotius, de v.enia corain sy-
i Mutavit hoecin coiilraiiuni sensuin Phoiius, ut nodo pelenda.
835 JOANNISPAPJE VIII 8SG
rtiin Dei soliiciludo incumbit (// Cor. xi), contro- A familiaeDomini status et ordo imlabit, si quod reqnl-
versiam aliquam in Ecclesia Dei amplius remanere rilur in corpore, non sit in capite; et inde fiet ut
nolentes, hunc ipsum patriarcham cum omnibus sive omnis ecclesiaslica disciplina resolvatur, omnis ordo
episcopis, sive presbyteris, seu cseteris clericis et turbetur. Et ideo lioc quod nosmodo pro ecclesia-
omnibus laicis, in quosjudicii ftterat censura pro- stica uniiate el pace quam Cbristus Dominus noster
lala, ab omni ecclesiasticse sanctionis vinculo ab- nobis dedit habendam utcunque patimur esse venialc,
solvimus, sanctsequc Constantinopolitanse Ecclesise inultum postmodum essenon poterit ".
judicamus rccipere sedem, Doininiciqiie gregis esse Hoc eliam modo ista, exceltenlisevestroe precibus
pastorem, illa scilicet poteslaie fulti , quam Ecclesia nioti, fieri jubemus, si ipse palriarcha Bulgarorum
toto orbe diffusa credit nobis in ipso apostolorum dicecesin, qnam pise memorioe Nicolaus prsecessor
principe a Cbristo Deo nostro esse concessam, eo- nosler, Michaele ipsorum rege petenle, aposlolicis
dem Salvatore beatum Petrum apostolum proe coe- doctrinis docuit, et per venerabiles episcopos suos
teris specialiler deleganle : Tibi dabo claves regni lavitunda baptismatis, omnique ecclesiaslica regula
cwlorum, et quwcunqueligaveris super terram, erunt et disciplina prout oportebat instruxit, amodo suo
tigala el in cwlis; el quwcunqe solveris super terram, juri vindicare vel remittere nullo modo prsesumpse-
erunt solula el in cwlis (Matth. xvi). Sicut enim ex B rit, uec aliquam ciijuscunque honoris ibidem orJina-
his verbis niliil conslat exccpluni, sic per apostolicae tionem fecerit ibidem sunt illicite ordinati epi-
dlspensalionis officittmel tolum possumus procul du- scopi vel sacerdotes arcbiepiscopo, vel episcopis
bio generaliter alligare, et totum consequenlerabsol- qui ibidem videntur existere sacrum paliiuiu
vere, prsecipue cuni ex boc magis proeberi cunclis quo inler sacra inissarum soleinnia uti pontiflcibiis
oporteat apostolicoeniiseralionis exeraplura. soliium est, ipse palriarcba miltere prasunipserit.
Nam et legati sedis apostolicac ab antecessore Porro pro tantis pertiirbationibus, quibus Eccle-
noslro, Adriano videbcet alinilico praesule, Constan- sia vestra longo jam lempore inanet turbata, vestrae
tinopolim directi, synodo ibidem peraclse tisqtie ad Augiislali pietati, obnixe suggerimus ut Conslanli-
voluntatem sui pontificis vigilanli sludio subscri- nopolitanum patriarcbam digno honore venerantes,
pserunt nec ab aposlolico manere : quia se- qtiasi patrcin spiritalem, et uipoie inter vos ct Deum
des beati Petri ccelestis regni clavigeri potestatem mediatorem prsecipmim, divina vobis, per quoe ad
babet, ligala quselibet ponlificum congrua sesliina- regnum perveniatis selernura, sedule annuntianlem,
tione absolvere. Quippe cum conslet mullos jam pio semper aflecttt colatis, et ut condecet, in omnibus
patriarchas, hoc esl Alhanasium et Cyrilluni Alexan- honoretis; quia pro temporali, quem illi exhibelis,
drinos, Flavianuni et Joannem Conslantinopolitanos, lionore, vos et hic lemporalem honorificentiam ha-
el Polycbronium Jerosolymitanum synodice damna- bebitis , et in seterniim muliiplicem procul dubio
tos per apostolicsc sedis postinodum absolutionein recipietis, ab illo nempe qui glorificantes se glorifi-
restilutos incunctanler fuisse. care lestattir (/ Reg. u). Nec eorum verba falso
Eo lamen lenore isla staluentes, aposlolica dun- prolata, qui scandalortun zizania super%eonspicuam
laxat aucloiitate el sanctorum Pairum venerabili- segetepi Domini seminare non cessant, vestra impe-
bus inslitulis deccrnimus ut post bujus palriarchoc rialis dignetur audire majestas, nec pro latium su-
obilum, null.is de laicis vcl curialibus in patriarcha- surrationibus hominum, qui semper studenl scradere
tus eligatur yel consecrelur honore, nisi de cardina- nnilalem Dei, vestem Domini, Ecclesiam Chrisli,
libus presbyteris et diaconibus Constanlinopolilanoe quique linguis suis semper dolose agere non cessant,
sedis, secundum sacros canones Spiritu Dei conditos venenum aspidttm portanles sub labiis suis (Psal.
ct tolius mttndi revercntia consecratos; quja nec XIII),animum clemeiilisevestrse adversus euni aliqua-
praepropere contra canoiies ecclesiasticos, decrcla- tcnus corainoveatis, et summum sacerdotem veslrum
que majorurn cifo quilibet lector, cito acolylbus, Deiprovidentia in EeclcsioeChrisli regimine coiislilii-
cito dinconus, cito sacerdos vel episcopus fuit, qui lum sicfacile exbonoretis, quod niinirum sancto vestro
in minoribus ofliciis sic diu perdurent, et vita eoriiin imperio valde inhonestum et indecens esse videalur.
pariler el obsequium coinprobetur, ut per lempora Prselerea mandainus etiara, ut oranes episcopos ct
a majoribus institula, comprobalis prius inoribus, sacerdotes, seu cujuscunque ordinis clericos, qui dc
et bonse yitse merilis refulgenlibus, ad siuniiium sa- consecratione Ignatii bonse ineniorioe palriarcha!
cerdotium postinodum veniat. Quoniam non est su- consistunt, sive in ipsa regia urbe inanenles, sive
bilo prseripiendum vel usurpandum, quod vita diu alicubi exlra, longe seu prope relrusos, clemenli
probala meretur accipere. Nam si in quibuslibet animoad greminm et uniiatem sanclseEcclesiserevo-
Ecclesise gradibus providenter curandum est ut in celis, et ulnis extensis palerno affeclu rccipiatis el
Domini domo nihil sit inordinalum, quanlo magis ampleclaraini, propriasque unicuique illoruin jubea-
elaborandttm esl ul in electione ejus qui supra om- tis reddere sedes; ut sicut una cst fides, uniiin in
iies gradus consliluitur, non errelur? Nam totius nobis baptisma, et omnes ununi sumus in Christo,
a Hic deest periodus, qttam ex edilione Romana ilerum delinquendi; nec quod poluit aliqua ratiove
suppleo : Si quispiam id quod omnino interdicimtts semel concedi, [as erit amplius impune commilti. Hoc
ysurparit; quia remissio pcccati non dttt licentiam eiiam, elc.
857 EPISTOLJi ET DECRETA. 358
ita et isti qui ad unitalem el sociclalem EcclesioeA Sed qiiorsuni ba'c ipse? dices. Voluil sceleslus
Deiet corporis Christi redierint, et id ipsuni dicen- quasi ex Joamiis papa: litlcris non soluni suain rc-
tes perfecliqnc existenies in eodeni senstt, in eadein stitulioneii) firranni roboratainque monstrare, sed et
falsatis illis probare etiam aucloritate ejusdem pon-
scientia, unus grcx cflicianlur, el unus pastor, nec lificis oclavam syiioduin cccunicnicamesse danina-
audeant amplius dicere : Ego qitident sum Cepltm, lam ; probatam vero recentem ab ipso ndversus eara
ego Pauli, ego autem Appollo (1 Cor. i), sed uniiis Conslaiilinopoli celebralain; octavninque pariler no-
ininatain in abolilione legilitnse ociavae ceciinienicac
Chrisli veri Dei noslri, qui est pax nostra et fecit sub Adriano pontifice cclebratoe.Ex quo grande ma-
utraque unuin, veniensque ccelestia cuiu terrenis pa- Itim illud evenit ut pro germana oclava, a Groecis
cificare dignalus esl. Qui idcirco semel pro peccatis niaxinie, accepla sil synodus Photinna; nt facluiu
noslris morluus ent, ttl ftlios Dei qui erant dispersi, inier alios n Zonara est viderc, qui in sua caiioniun
colleclionc et inlerpretatioiie posuit loco oclavoe
congregarel in unum (Joan. xi, 52). Nec enin) polerit oectimenicaesyiiodum Pholianam saciilcgani: qiiain
nnitatis eorum lirina esse conipago, nisi eos ad in- ipsam et Thcodorus Balsamo universalem appellat,
el tres canones recitat; sic et reliqua Grscco-
soparabilem soliditatem vinculiini charitatis astrinxe- cujus
riim scliismaiiconun colluvics. Ttt igittir, lector, bic,
iil: quatcnus, Deo favenle, absqne omni perttirba- ninabo te, sede, arbiter verilalis, alquc ex litteris
lione, vol.is regnaniibus salvi ct secnri persislentes, Jnniinis papaj in Grsecuina Photio reddiiis et reci-
pro salnle vesira et pro statu reipublitse jugibus sem- i) latis in sccunda aciione suae pseudosynodi, revora-
lis vero atl Lnlinilalem a Friderico Meiio origine
per volis Dominum valeant dcprecari. Gr.eco, sed pietatc catliolico alque fide Lalino, niodo
Quod si forle qnidam exsliterinl cum eodein pa- ob virliilum alque doclrinse proeslanliani creato
Iritrcha cominunicaie nolcnies, admoncanlur se- Thcrraaruin episcopo, veleratoris inalas arles intel-
Exstai ipsa inlcgra Pholiana psetidosynodus
cundo el lerlio ut sanclae Ecclesiacse iinire procu- lige. Grsece in scripto codice bibliolhecae Colunuiensis,
rent. Quod si acquiscere noluerint, in sna perlinacia quoefuil cardinalis Sirleli, uola iramcri quadrage-
nianere volentes, sacra eos coiiimunione, bis prse- simi, in quo sub nclione secundn eadeni epislola
semibus niissis noslris una cum synodo jussiinus Joannis papoc recilalur ad iniperatorcm scripta aleo
raulala, ut vix quis cognoscat eanutem esse Joannis,
privare, quousque ad siiinn redcant patriarcbam et quain nuper reciialani aiidisli; sic cniin se habet :
ad sanclae Ecclcsioe uniiatcm, cuni prxcipue ipsi ( Joanncs, scrvus servorura Dci, sereiiisshnis
dilcclis liliis noslris spirilualibiis, et Deo charis BA-
episcopi a nobis sinl canonice exconiinunicati. Et SILIO,
iieo si eos in consortiunt siiura receperit, aliquamve1 ribus, LEONI, et ALEXANDIIO viciricibus [pro viclo-
b HARD.]iinperaioribiis et ociernis Augustis. >
ciini eis communioneii)babuerit, simili raodo eum- i Puritasctsplendorvcsiroe rectoufitfei, et raoruin
dein patriarcliain cum ipsis episcopis ecclcsiastica probilas, el bcnigiiilns pcrfecla, o Christiar.issiini
el inaxiini imperatores Roinanorura, liiniinuin instar
coinmiiiiionejiidicaraiis esseprivalum. Data niense1.-, in mcdio terrae niicaiiles usque ad onines lines, ad
Auguslo dic decinia sexla °, indictione duodccima. qnos uiiiversus orbis, exlenduntnr el splcndcnl.
Missa per Pelrum presbyterum. Moneniin sola recta fide proestaiites, in aliis rebus
ADNOTATIO SEVERINI BINII. vos*oscitanter babelis, sed potius stiper veslrnnt
De prwcedentisepisloUea Pholio adulteratione. irrcprehensibilem lidem snpcraedilicatis non ligiiiini
nul licrbain, aul arundinem, seu pretiosos lapides
Qua occasione banc de Photii absolutione et resli- nuruiu et argenluni, el ut breviter dicam, oiniiia
Uilione cpistolam pontifex scripgc-ril,dixinius supra alacri sludio perlicitis, quibus cognosciiis Deo rein
in notis ad Vilam Joannis papoe Vlll. Hsecin codice! grniani facere. Nibil vero Deo gratius esse dignosci-
Vaticano cbaractere Longobardo exarato, aique jain lnr quani ut univcrssc ejus Ecclesioe qiiasciinqiie
baud pridera, sed mendose nonnibil, cuso, scripla esl. sol respicit, recla fide et niutiia inicr se dileclione
Siiiiinia plane Dei providenlia factum est ul ejus- et cliarilate viventes, illi singtilis dicbus gralias
modi Joannis VIII papse litieroe in nostrinn usque: ngaiii. Quapropter banc iiiiioiiein cliain in veslra
lenipus in ejus regesto, sive ut dicunt vulgo, regi- Dei Ecclcsia conspici el vigere vos percitpienles,
slro integraeservarenltir, necsicut aliorum piiiriura Romannm snnclaiu Ecclesiara per veslros legatos ct
pontilicum epislolocperderentttr : ul ex his eiiam ex sacras lilleras adjutriceiii assunipsistis, pro certo ba-
Nicolai el Adriani cpistolis Pholius millies possil re- bcnies eain vobis fiilurain proestoad id quodoplastis.
dargui imposturseel falsitnlis convinci. Ad iisitntam Ncque vos primi id agere ccepislis, ut banc rein ex-
iinposlor artein rediit falsandi litteras Roinaiioruiu cogitarelis, sed vesligiis prscdecessoruni vestroruin
pontificuin, el lingere nova scripta, nara praeler ea D inliacrciites; in quanani schola, qiucrere cst eiiam
qoae plus salis de ipso dicla sunt sub Nicolao el (ligniiin : a principe vidclicel aposioloruni Peiro,
Adriano ponlificibus,et in synodo universali sunlpro- queni Dorainus oinniuin Ecclesiarttin caput consii-
cljmata, novaerursus ab imposlore prodiere falsita- lnii, inquiens illi : Pasce ovesmeas (Joan. xxi; nec
tes, ul plane accideril de liis Joannis papse lilteris i.on n sacris et orlhodoxis saiicloriiin Patruin decre-
quod de suis, ab eodein Pliotio falsatis, Nicolaus in tis alque doclrinis, qucuiadiiiodura sncrac et pi;e
epistola ad Michaelcm uuperatorem exclamat, cuni veslrau lillerse testaiilur : id vero proplerca facilis,
ail : Ex his, inquit, qitw ibidemcx ea lecta sunl, non- quo niagis vestrac fidei firinilas celebrula eluceat, et
nulla addita, mulla mulata, plura sublracta reperiun- erga Deum dileclio sinccra et eflicax pateliat.
lur, el per omnia talis a vobiseffectaesl, ut aul nihil, < Nibil eniin aliud aplius el dignius conlingcre
nul parum aliquid nos per eam de crebrodicli commi- potest illisqui niaximis dignilalibusel principatibus
nislri Ignulii disposuissecausa videamur. Hsec tunc siint consliiuti, quani rectie lidei splendore el Dei
Nicolaus, quse eliain niiiic ab ipso Joanne repetenda dil.jclio.te prsestare contendere ; el curare ul omnes
essenl, si vivens videre poluisset, ul Nicolaus, quo- qui cuin eadem lide Deuni veneranlur, dilectionis
modo suas missas Coiisianlinopolimlilleras Pbotitis etiaiti vinculo iinianiur et constringanlur. Quapro-
addendo, minuendo alque mulando, inale pcssinie- pier veslris litteris oliseqnentes nos,. et melliiluis
que babuisset. verbis dcliuili, ignis inslar accensi, cuni univcrsa
a Deeslin ediiione Roinana, die decirnasexla. eniin visiiin sil exile prscconium impcraloris,
'" Ferme Loluiupriiicipiuni a Phoiio iniinutaluii); qnodvoltiil illiid gloriosius prxdicari.
«<59 IOANNIS PAP.4 VIH 860
nostra sanclissinia Ronianoruni Ecclesia unaniracs A J\ coiiliruiavit el ad priorem dignitaleni resliluil. Si
el concordes surreximus ad ea oinnia quse a vobis igitur ex Donatislis et ex Bonoso ordinalionem
scripta sunt prorapto el alacri animo peragenda. acceperunt, et ab Ecclesise calholicse limitibus fue-
Scripsislis nobis, nosler dilccle fili, ut nostra apo- rnnt ejecti a synodo numerosa, iterum ah alia sy-
stolica viseera miscricorditer aperiremtis, el omnes nodo recipiunliir, et in sacerdotnm nuniero collb-
quolquol fiierint qui in veslra Ecclesia vel propriis cantur, nt Ecclesia Dei indivulsa et a schismatibus
chirogr.apliis vel alio qnovis pacto prsevaricali sunt, iniegra et libera permaneat (nihil. enim oculis Dei
et canonicis censuris obnoxii sunt cffecti, recipere- magis exsecrandura et abominabile conspicitur quam
inus et pacis el unionis ciiram bnheremus. Quiu is qui scliisinalura auclor in ecclesiis exslilerit, ct
cliam ante ontnia Photitim religiosissinium episco- niliil jucundius vel charius eliam boiiitali quam Ec-
p:im noslrse comnuuiionis hseredem et parlicipeui, clesiam suain integritalem, perfeclum erga Deum
et coinminislrum facienles, ad niagiiiim episcopalus ainorem, et erga prosimum dileclionem conser-
culmen el dignilaleir. palriarchalein ileruin consti- vare), mullo magis viros orthodoxa (ide illustres, et
lueremus, ne Ecclesia Dei multo tempore scbisina- vitoe gravitale el rerum peritia celebres, non opor-
tiim Deo exosorura et raalorura scandalorum flucli- letillos conlemneb, obnoxios pceniteniisejngo gra-
bns agitata perroaneat. vari, sed ad priorem dignitalem resiiluere.
f Nos vero vestrse serenitatis preces accipientes c « Cum enim semel apostolica hoecsedes claves
ut rationales el juslas et Deo acceptas, et tempus accepissel regni ccelorum a primo et raagno ponli-
jam praesto esse, qnod nntea qiiaerelmmus, el inve- lice Jesu Christo per principem apostolorura Petrum;
nire Dcum precabamiir, et rniioni cliant cougiunm [rj cum illi dixissel: Tibi dabo claves regni ctelorum, et
censentes Ecclesiam Dei tranquillam reddere, iui- quwcunque solveris super terram, erunt sotula et in
siinus propterea legatos qui vostram perfieerciil cwlis; et qumcunque ligaveris super terram, erunt
voliinlatein *. Et licet piel:s vestra Pholio vim in- ligata el in cmlis (Matlh. xvi); habet facullalem
ierendo nos praeveuit, in illo restiliiemlo videlicet, omnes ligandi alque solvendi, et juxla prophelani
anteqiiara nostri icgali isllmc venissenl, boec lanieu Jeremiam, evellendi et planlandi (Jer. i). Hnc de
nos supplcinus non aucloritate noslra, licet hoe cnusa nos, auctoriiatc tisi principis nposlolorura
eliam facere possiraiis, sed aposlolicis consiitutio- Petri, cunt universa Ecclesia d aODrmamusvobis,
nibus et sanctorum Pairuin decretis liorum deinon- et per vos eliam sanctissimis fratribus et contraini-
slralioncm afferenles, neque Ecclesise regnlas jain- stris palriarchis, Alexandrino, Anliocheno et Iliero-
diu trndiias solventes, scd eas in quibusciinque, solymitano, et reliquis episcopis et sacerdotibus, et
dum haruin niinis cxacia el inimutabilis observauiia universae Constanlinopoliianse, nos convenire et
servatur, divellit et destruit tolain compagem cor- cotisenlire vobis, vel polius Deo in omnibus quae a
poris Ecclesise, ad quod conducit trahenles, ab nobis vos petislis. Et primum quidem nos reciperc
ipsamet Ecclesia edocli. Seciii.dus enim canon Ni- Pliolium ndmirabilissimiun et religiosissiinum ar-
cocnsesynodi hsec habet. Qttoniam frequenler vel n cbiepiscopum et palriarcbam fratrem noslrum, et
nccessilale vel alio quovis pacto cogiinttir boiniiies communionis cuin sancta Romanorum Ecclesia
ecclesiasticos canones transgredi, et quoesequun- consortem et participeut, et hseredem, non solum
tur. Neq non papa Gelasius de seipso inquit quod propler alias virlules quibus ille pracstat. veniin
ubi vis non apponilttr, sanctoriim Palrum slatuta p, etiam propter scandala e medio lollenda, el pacem
inconcussa maneant. Simililcr eliam snnctissimus ^* * Dei, et dilcclionem adinvicem inler nns firmandam.
papa Leo in eodera spiritu praecipit, dicens : Ubi Recipile eliam ipsum vos cerlo et firrao animo, et
vis non praecedit, iairaobilia pertnaneant sanctorunt cbaritale et fide, omne iniquilalis et malitise vene-
Patriim slatuta; ulii vero necessitas et vis reperi- iuun, et dnplicilatein el ambiguitatem de cordibus
tur, ibi ad id quod convenil Ecclesiis Dei, ille qui vestris avelletiles, sicut ipsum recepit Roraana Ec-
poteslatem habet dispensel. Ex necessitatc enim, clesia. e i Didicimus enim fere nb orauibns qui huc ve-
iiJTla divinum aposlolum, eliam legis fit tniiialio.
Feiix prseterea papa consoua ctiain di-eit: De hoc niunt cx illis qui istic versanlur, Pholiuin omnibus
enim oporlel aniinadvertere ut ubi neccssilas conli- prserogativis praestare c.oiani Deo non solutn sapien-
geril, saepenuiitero eliam constiliiliones Palruin lin et prudentia circa rcs divinas ct humanas, ve-
transgredi liceat. Sancta etiam synodus Carlhagi- riun eliam circa oinnes virtutes morales, et curam
nensis ait irigesimo quinlo capile : Mandainus ut (livinortim prseceploruin; lanquain irreprehensibi-
Donatistarum clcrici ilertim ad ecclcsias revertan- lera operarium celebrari. Neque jusliiin diixinuis
tur, licel etiam a synodo fnerinl damnati. Synodus laleni viriint oliosuni ct iiiutilcii) perraanere, sed in
clinm synodum abrogasse reperitur propter unionem nltiini in vestra Ecclesia iteruin elaluin et lucenlein
Keclesioeet concordiam. El Inuocenlius papa ail: consiiela sibi et Deo dilecla opera exercere, tiuii
i.sli a Bonoso ordinati hserelico recipiantur, ne crga saccrdotes, tuin etiam erga episcopos. Qua-
iterura scandala in Ecclesia Dei oriantur. propler eiuinleni resiinienlcs serraonem, vobis dici-
t Neque solum isiis, licet lales essent ut ex illis iiuis : Suscipile viium istum absque ulla dubiialione.
fuissent ul hseretici datnnaii, aposlolica lainen se- tJ ' f« Nec aliqiiisprosuiexctisalioneadducat injustns
des Ecclesisc pacis curam gerens manus adjutrices synodos adversus ipsuni habiias, neqiic, ut mulii no-
porrexit, verum eliam orthodoxis episcopis et pa- suipidiores opinaiiiur, dccreta prsedecessorum
triarcbis ad ipsam coufugientibus, sicul nunc reli- slroiuiii bcnloriim ponlificum, Nicolni videlicel et
giosissimus Pliolins, cl atixiliura implorantibusi Adriani n.vcrsus Photium lata accuset; non eiiiiu
opem tulit. Nosiis omitino inagnuin Athanasiuni recepla ftieiunlfuerunt. nb ipsis qnae eonlra sanctissiiniim
episcopuin Alexaiidrinura et Cyrillum et Polychro- Pliotium gesla Nullus per cbirographn ve-
niura Hierosolymoriim, Joannem qiiein dileclioi slra occisionem sumat ad schisinata fovenda ciim
vestra Chrysosloiiuiin nppellat, Flavianum eliaini illo et adiiiviceut : oiitnia eiiini jara scdata gunt et
Constantinopoliianiiin : bos eiiiin a synodis damna- abrogata, oinnia quse conlra Pliolium gesla sunl, ir-
tos et reprobatos, ciiin ad sanctam Roinanain Ec- rita et nulla per nos ininimos in manibus principis
clesiam confugissent, apostolica sedes hoec nostrai nposlolorutn reposila sunt, et per eura in huuieros
« Addidil isla Pbolius, et mutavit in conlrariumi d Hsec omnia addiln a Phptio iniposlore.
sensum quse de seipso habebanlur. e Additaraenluiii ilein est imposloris loluin quod
b Ex se hsecaddidit Photius. scquilur.
° Multa bic a Photio prsetermissa noscuntnr, f Sunt ista Pholii aildilanaenla. contrn synodos.
quibus sedis aposloticac auctofilas prsedicalur, eti in ipstim celcbralas.
Adriani prsedeccssoris legalio memoralur,
8GI EPISTOL/E ET DECRETA. 862
Jesu Cluisli agni Dei qui tollit pcccala inundi. A J et principiini indignalio iu eos irruens
» « Recipite igitur ipsiun apertis ulnis, fralrein vi- imperalorum
modestiores reddil. Idque si ieceris, reguiim tibi
delicel nostriim comministrum. Rccipile episcopuni coclorum compnrnre certo sci'o, et sempiternam
et Dei el irreprehensibilem. Recipite patriarcliam intpcrii cui diiraiioneni et pacis coiifirmationein. Si
vesirae Ecclesiae.Conlirraaleerga illum dileclionein, vero id minus feeerilis, pro certo babealis qttod
fidein, et cum observaniia oliedienliam, et per ntinqtiam schismata deerunt in Ecclesia Consianli-
liunc crga sanctam Ronianam Ecclesium earadein nopolilana.
confirinate. Quf enim illum non recipil, nec ea qn:c d « De boc ctiam legcni condere, tiium iinpcriiini
a nobis ei sancta Roinanoriira Ecclesia de illo de- a Deo ciisloditiim inoneinus, ut post obitiun sanclls-
crela suiit, recipit; nec is ndvctsus rtos belliim siini Pbolii comministri et fralris nostri nullus e sae-
suscipit, sed adversus sanclum Pelruni aposlolum culari ordine ad poniificalem dignilaiem eligattir, et
vel potius adversus Cliristum ipsum Filium Dei, ordinelur sed polius ex prcsbytcris cardinalibus, ex
qui ila bonoravit et glorilicavil aposioltim siium ul iis videlicet qui caibolicic Ecclcsii-esunl ascripli, vel
ipse nh eo haherel facullnlem lignndi atque solvendi. ex ejus diaconis, vel aliis sacerdolibus, qtti existunt
b « Hoc eli.un rogamus pietaiem veslram, ut in snb sede Conslantinopolilana, juxia sacros cano-
memoriain revocetis ex quo tcmpore scandala et nes, iit ne conlra ecclesiasticain regulam ct sanclo-
scbisraala in ves:ram Ecclesiam ingressa sunt ct riun Palrum canoncs res vcslrse peragnntitr. Pro-
eaut integrilaiem corraperunt, horunt inalorum cedere autem hiinc volunnis pcr singtilos gradus
nullam aliara fuisse causntn, nisi quod vos impera- Ecclesiie salis prnbaluin, e priiiiiim lectorem, de-
tores admisisiis blnsphcmias et caluimiins adversus rj ] iiule acolythum, postea diacomim, deindc presbyte-
ponlilices et pairiarchas vestros ac rcliquos Dei riim et. laiidein cpiscopum, si tameii bonuin liahue-
sacerdotcs, nec non quod vos parvipendistis dile- ril lesliinoniiim de se pielate elscienlia; quoiiiam
clionem el fidem et honorein cl obscrvantiam erga duin iu iuferioribus gradibus aliquod temporis spa-
illos. Roganius itaqite divinam polenliam vestram lium immoratur, ejus viiitfs elprobitas agnoscil, et
ut ex iuiiic aures obiuretis imperii veslri a Deo boc paclo oportet vcslros patriarchas progredi,
electi calumniis et obircclalionibus adversus ponli- noii ex tempore prococcupare singulos gradus, ut
fices quas pravi illi boaiines et malis solum gau- in domo Doiiiini niliil iiiveniauir incomposilum et
dentcs vobis suggerere solent, el eos tanquam pia- inordinaluin. Qui eniin supra omnes gradus colloca-
cula et abominaliones, iniqttas verborura illoruin lur, irreprehensibilis in omnibus oporlet reperialur.
sagittas repellere vclilis : palriarchas aulent vestrosi f« Nec quia nos veslne Ecclesitcpaci et quieti con-
in honore liabere, et qnasi proprios palres existi- sulenles, Photium religiosissimuitt fralreni nostriiin
mare, tanqiiam Dei et hoininum medialores vene- recipimus, sictit et papa Adrianus Tarasium ejus
rari. Ipsi euiin vigilaut pro animabus veslris, et qnse avunciiluin, hoc jam vobis pro cousueludine etregnla
pro salttte vestra faciunl vobis a Deo semper depre- usurpetur; quae enim raro bona sunt, non possunl
cantur, ncc non, ut par csl, pro iis quibus vos; lex lieri inultis el pro lege sumi. A Domino eniin
Deum offendistis errantcs, sacrificia ipsi offerunt, nostro Jesu Christo edocti, etiani nos viscera niise-
ut \obis Deiim placent, benevoluin illiim vobis red- ricordioe recipienles, coiidonavimtis vobis petitio-
denles. Neque id soluin, verum etiain pro tranquil- nein veslram iiun de Photio, luin de aliis sacerdo-
lilate et duratioiie potentioe vestroe, et pro victoria '_, libus cx allcra ordinaiionc exisientibus indiillum
adversns hostes oblinenda Deiim nostrum miseri- *- concessinitis. Qiiicunqne vcro in fuluiiini ausus
cordera orant. Doctores, etiam cl inagislri, vobisi fueril id iterum conimitlcrc, ponniicnlia ex canonc
exisiunt, dura vos adinonciit ut ea facialis quibusi a nobis absque ulla rcutissione et damnalio illi irro-
regiiiini ccelorum acqtiiraiis. gabitur.
B « Rogamus cliam hoc pietatem vestram ut
t Prselerea vos prae aliis diligere noscuntur : noni
enint adtilalorum amicitiam seclari sciunt vobis- ncque frater el coniiniiiisler nosler 1'hotius sanctis-
cum, adulatorum inslar vos diligere, sed potiusi siinus, ncc alius quispiam successoruni ejus in futu-
cliariiaiein, qiiam ipsos docuit Chrislits Jesus per iiini in Bulgaria ordiiialioncs habeat, neque per
sanctos aposloios suos. Non opoiiet igitur vestrosi pallium illuc missura, ncque per defensorem prae-
palrinrcbas a vobis conteinni, tiiin propter ca ora- diclam provinciam Biilgaroruin ut propriam mi-
nia quoe praedicimus lum etiam ut jitxla Domiiiii nislret. In alieuo cnini solo uon deccl alios sedi-
proeceptum illos diligatis. Nec vos lateat quod sii ficare. Proedecessor eniin noslcr Nicolans felicis
hoc feceritis, non solum honores illorum conseque- recordalionis piccibus principis BulgariaeMichaclis
mini, quos vos honoralis et colilis, scd illinii potius; apostolicis (loclrinis gentcin illain educavit, ct per
qai coruni ntanibus in allari iniiiistralur, vitlelicett religiosos suos episcopos onuies ecclesiasticas regu-
Clirisliiin , qui pro peccatis ouinium Deo olfer- las el canones, et qiuecunque ail Clirisiianaui reli-
tur : qui enim illos bonorat, Deum bonoiat; etI gionciu perlinenl cuin illis Iradidisscl, eos perfecit :
qni illos aversatur el rcspuit, Deuni ipsuin rcspuil. licet noiinulli audacler subripiierint nobis prsedictant
Falsas ilaque detrnciiones et obtreclaliones, per provinciani, quoead cos non ailiuebat; ordinationes
quas zizauia et scbismata et scandala in Ecclesiai D etiain et consecraiiones ecclesiii.niract omnia quic-
Dei oriunlur, et dividunt inconsulilem Chrisli ve- cunque facere niinus opotiebat,, pcregerinl. Quapro-
slem, taiiquam vencnura aspidun), veslrura iiupe- pler prseter procdicta, ct boc eliain vobis notuiu fa-
ritiiii vilet, et polius sanclissimo Pholio fratri clL ciraus, ut, si aliquundo episcopos ibi degentes con-
coinminislro nostro opera ferat in oinnibus qiiae adI tra nos aliquid delinquere deprehendeinus, et cano-
Ecclesiaebonum regimen faciunl. nicis pcenis illos subjicieinus, non babeanl vos ad
c i Eos eliam qui ipsum non quo par csl lionorc; quos confugiunl, sed polius vos iiivenianl in tioc
babent, argue ul corriganlur; soepeenira quos Deii nobis concordes nec dissenticntes.
liinor et erga divina religio et pictas non corrcxit,, h « Orantus praeterea iinperiura vestrura Chrislc
» Ejusdem fatsarii snnt bsecverba supposila. « Cuin prselcrraissos audis osliariuin et exo.rci
h Adjunxit et onuiia isla quse sub boc capitej stam a Lalinis oiiinibus inler primos quatuor ordi-
conlinenlur ad sccurilalem sui pairiarchalus falsi- nes annumeralos, scias a Groeciscorruplum locuni.
laiis architectus Photius. . ' Sunl addita isla a Pholio quae hoc capite conti-
c Censuil el isla Pbolius sui causa. nenlur.
d Sunt ex Joannis epislola, licel habeat aliquai 6 Sunt Joannis : sed nonnulln iniscuil Phoiius.
verba a Pbolio addita, ut illud : Post obitum satt- h Delevil iinpostov voccm, Mandamus, el noiiieii
ctissimi Vliotii, etc. Ignalii, el posuil Oramus, ctc.
 865 JOANNIS P.VP^: VIII 8U4
dileclum ut congregctis episcopos et presbyteros cu- .\ (|ue STILIANO, JOAN.M ct METROMIANI revereiidissiniis
juscunque ordinis ecclesiaslici et civilis qui a nobis nielropolitis, et caeteris sncerdotibus, seu cnjusciin-
dissentire videnlur, ubicunque fuerint intra terminos ordinis clericis seu laicis.
vcstros, eosque ad vos ducendos curelis, et nionea- que
lis ut ipsi iiniaiiliir EcclcsiseDei et Phoito sanclissi- Omnium Ecclesinrum Dei secundum Aposiolum
mo patriarchse fralri et contrainistro noslro nobis sollicitudinem habenles, et pastoris grcgis Dominici
unito. Proprias pontificalcs et sacras vesies, grndus nobis in
etiam illis reslilnile, el viscera misericordise illis ipso apostolorum principe curam commis-
nperite , nt qiicraailrnodiimunus Deus, uiiuin bapii- sam gerentes, Dominodicente : Si diligis me, Simon
sma, iina fides, ita et nos ipsi iinum cliam in Cliri- Pelre, pasce oves meas (Joan. xxi), condoteiiius vo-
sto, et per veslrnm piam tloclrinnm tinuni pnriier bis;
nobiscum sint, el in Ecclesise Dei perfeclione coor- quoniam multis jatn labenlilius annis usqtie ad
dinali et conjuncli nobiscum in Chrisli sanclissiinum praesens in discordise divisione et in scandaloruiu
corpus, ut in eadem niente et in eadem voluntale perttirbationc vos videmus promptas manere, nec
permanenles, Deum omniiim glorilicemus. Nec ali- per charitalis custodiam ad tinilalein Ecclesioe re-
quis in posterum dicat: Ego quidem sum Cephm,ego verli.
vero Pauti (I Cor. i) : sed ut omnes hoc dicnmus Quam videlicet unitatem qui non lenet, Dei
quod Chrisli sumus crncifixi et mortui pro nobis, Iegem non lenet, Patris et Filii lidem non lenet, vi-
qui per suam passionem quoe in lerris snnt et quse _ tam non lenet nec saliitem. Iloc denique unilatis
in ccelis invicem conciliavit, et nos Deo conjunxit el ]
Palri per se ipsura et mutiia dilectione et coniinu- sacrantentum, boc concordiaevincnliim inseparabili-
nione. Si vero a vobis eos advocatos monentes et ler cohaerens ostendilur, quando in Evangelio lunica
hortanles et oranles, ad unionera Ecclesioeconvenire Domini nostri Jesti Chrisli non dividittir oinnino,
vobiscum seincl et iterum ct saepius obedire illi no- nec
luerint, neque noslris lilteris obteinperare et suam- scindilur, sed sorlientibus dc vesle Chrisli, quis
mct lucrari saliilein, sed in priori sua pcriinacia ct potius Chrisium indueret, integra vcslis nccipilur,
lemeritate permaiiserint isiiusiiiodi homines, proeci- et ineorriipin, ntque indivisa tunica possidctur. Pos-
pimus ab iinmaciilali corporis ct sanguinis Domini sidere eniin non potesl indiimentiim Cbrisli, qui
nostri JestiChristi perceptionc alienos fore, quousqiie
iiniaiuiir sanctse Dei Ecclesiae,et Pbotio sanclissimo scindit et dividit Ecclesiam Cbristi. Quis ergo sic
patriarchse fratri et comministro nostro. Et poslea : sceleratus et pcrfidus ? qnis sic discordiae furore
Iloc peraclo quse sequunttir jusiam illorum damna- vesaiius? Quis ant credat scindi possc aut audeat
tionem, in his lillcris non scripsimus, ne nmplius scindere unitalem Dei? veslem Domini? Eccles:am
prorogaretur oralio praeter modiim, sed in commo-
niloriO coriscripsiiiiiisreligiosissimi Pelri presbyleri Cliristi? Monet ipse in Evangelio suo dicens : Et
et cardinalis nosiri lcgali, una cinu Eugenio el Paulo erit unus grex, el unus paslor (Joan. xvi). Apostolns
religiosissirais episcopis, ut cnm ipsis proesidens in aulera Paiilus hanc camdein nobis iiisimians unila-
synodo una cuni sanciissiiiio Pliotio frulre et coni- i
ministro, Dei oculum qui ontnia videt et semper vi- , tem, hortatur dicens : Obsecro vos pcr noinen Do-
gilat ante suos oculos habentes, el incvilaliilem di- mini nostri Jesu Chrisli, ut idipsum dicatis omnes,,
vinam justiliarn et snam conscienlinm immaciilutnm et non sinl in vobis schismala; sitis autem
et inculpalam conservantes, omnes res Conslanlino- perfecli in
polilanse Ecclesioe,et qusecunqiieindigcnl corrcctio- eodemsensu el in eadem sentenliit (I Cor. i). El ite-
ne, et quae, ut par esl, declinare debent, ut id quod rum dicit: Sustinentes invicem in dileetione, satis
melius est et conducibilius Dei Ecclesioe, peraga- agenles servare unitalem spiritus in coiijunctione pa-
tur. Ccelestis imperator piam poteniiara tuam cuslo-
diat. i cis (Ephes. iv); quoniam nec hubere pacera cum Deo
Hiicusqiie ex Pbotiann versione Jonnnis pnpseepi- poterit, qui cum fralribus pacem per zeli discordiam
stoln. Cur nulem in tilulo Joannis epistoloenon insit non habuerit. Quam igilur sibi parem proiniliunt
Constantini non>en, id nccidit quod, sicut ex Niceta inimici fralrura?
ilictum est, mortuus inler hocc fuerit Conslaniiiius Qitaesacrificia celebrare se crednnt
' sacerdotes, charitatis Dei qtti non sirat veste induti?
ipsc Augiistus primogenilus Basilii imperaloris.
Vidisti imposturas, leclor, verilatis amator el cul- Pacem nobis Christus dedil: Pacem, inqiiil, meam
lor, exsecralus es procul dubio, quas in profano do vobis, pacemrelinquo vobis (Joan. xiv); concordes
eiiain homine, nedum sacerdoie, et episcopo et pa-
iriarcha, sed et in ethnico, oninisque divinaeet liu- atque unanimes esse praecepit; dilectionis el ebari-
mansc legis expcrte barbaro iniprobare non possis ; lalis foedcra incorrupla atque inviol.Uainandnvit. El
tolque falsitates adinislas litteris non privnti alicujus Q ideo vesiram saluiera cupienics, nioiieinus, et apo-
et ignoti hominis, sed nb aposlolica setle ex episco-
stolica beniguilale jubemus, vos ouines sanclaoEe-
porum concilio datis; nec ad vilem aliquem lerrae
filium, sed nd ipsttin Orientis impcrnlorem, nec clesiaeuniri, veslroquc pntriarchoe, Pholio videlicet,
otiosc vel leviicr de rebus nullius niomenli conscri- qtiem pro Ecciesiac Dei pacc ct unitaie recepimus,
plis, sed quoe maxinii omnium ponderis essent; ttt adhscrere commuhicareque sludele. Nam si lisccno-
merito tanti aiictoreni sceleris iraprobare et exse-
crari, ipsumque faeinns abominari alque horrere stra aposlolicn monila, tanlis supradictis testiinoniis
tanquara funesluui aliquid ab imis inferis proditum divinis firniata,. audire contempserilis, in veslra
a principe lenebrarum per filium tenebrnrura noinine- no«
tenus lucis angelum menlientein Photiura, oninino pertinacia manere volenles, scitole quia missis
debeas. stris prsecipimus landiu vos oimii ecclesiastica coin-
CCXLIV. nmnione privare, quandiu ad nnitaiem corporis
ADCONSTANTINOPOLITANOS. Chrisli et ad vestrimi contempserilis redire pontifi-
(Anno 879.) ccm. Nec aliquis veslrum hanc habeat jn redeundo
, Jubel eos, schismate sedalo, ad Ecclesim unilalem excusationem, pro scripluris de hac causa composi-
redire, et Photio communicare. lis, quia divina poleslate,-quam accepit Ecclesia
Exiraiis viris JOANNI, LEONIel PAIJLO palriciis, at- Chrisli, cuncta solvunliir vincula, qnando pcr pasto-
 863 EPiSTOL^ ET DECRETA. 806
'ralem aucloritalem qusc fuernnl iigala solviinlur; A Iriarcha. Et quod dicere pudel, ct grave tacere est,
quoninm, sicut dicit sanclus pnpa Gelasius, niilliiui qui regendi adbuc et docendi sunt doctores nec eru-
esl vinculum insolubilc nisi circa eos qui in errore bescunt videri nec melttunt, ducaturaque animarum
persistunt. Data mense Auguslo, indict. xn, diexvi. iiiipudenter^assiimiint, quibus via omiiis lgnola do*
Missa per Pelrum presbyterum. ctoris est, quo [forte, t\u\ quo, HARD] vel ipsi gra-
CCXLV., diantur ignari sunl. Qttod quam pravum qnamve sit
ADCLERICOS CONSTANTINOPOLITANOS a. lemerarium, socculariordine et disciplina monstra-
(Anno 879.) lnr : nam dum dux cxercilus non nisi labore et sol-
Ejusdem ac prwcedens argnmenti. liciludine expcrtus eligilur, qtiales aniinaruin duces
Reverendissimis et sanclissirais omttibns cpisco- esse possunt qui in episcopaius culmen iramatura
pis, confratribus EcclesioeConstaiilinopolilanse se- cupiunt festinulione conscendere ? Hujus saltein rei
dem respicientibus, seu tribus aliis principalibus comparatione considerent et aggredi repente inex-
ecclesiis Hicrosolymitanoe. pertos labores abslineant, quippe qui non didicerint
Qiioruradara sane vestrum , frntres cbarissimi, quod doceanl. Unde canonica inslituit censura ne-
scripta suscipienles, unaiiimitalem atque coiiscnsiim quaquain ex laico ad sacerdotiuin repente transire.
in parte Photii in cis plene reperimus, indeqtte ob- B Et nisi per ejus fidelem concursum pro sanctarum
nixe oplanles, ut quod parlicitlariter bacteiiiis, hoc imagimim ereclione ejus consccrationi assensum
cnnonice semper el generaliter, alque secundum ea omnimodo tribuere nequiviraus. Porro el nos ac vos,
quse suiil Christi Jesu, et non qttaevcstra, pia anirai fratres charissimi, Iege conslringimur ut si deinceps
devotione, id ipsum, ut nou sil in vobis schisma, apud cunctam ecclesiam quoe in vobis est a patemis
sapiatis quserere, pulsare et invenire; nos autera regulis per similera proevaricalionera nunqiiain spon
moderalione sedis aposlolicoe, sicut divisa conten- deatis delinquere, id est, ne neopliytum repente ad
lione atque dolemus scissa errore, ita gnudemus in honorera ascendere b. El si parochiam Bulgarsegen-
vinculo pacis ac charilalis compagine soliditalis fra- lis, quae Deo auctore beati Pelri apostoli inlerces-
ternitalcm veslram sine inlermissione inviolale per- sione, alque decessorum nostroriim labore, ad Chri-
sislere, juxla Aposlolum (l Cor. xiu), idem snpile, stum conversa est, subducta qnani ibi fecislis iliici-
et Deus pacis erit vobiscum. Quod vcro sollicita in- tam ordinatione, reddiderilis ; el abjectos quosque
tentione veslra pelit dileclio, uti auclorilate beati fralres ac. discordantcs vestro labore [f. deest recon-
aposloii principis apostolorum Petri, vobis Pholium ciliaveritis] studio cum proedicto Pholio quem pa-
pnlriarchain in regia urbe Conslinopolitana fore triarcham in regia urbe desideralis babere, aiiisque
consentiainus, illud animo luce clarius rclinelis, " piis operibus offensionem quara corara Deo et sanctis
quod in Evangelio primo paslori Doniinus ait : Ego canonibus conlraxistis in hac parlc, recompensave-
pro te rogavi, Pelre, ut non deficiat fides lua; et lu ritis. Venerabilem fratrem Phoiium coram synodo
a.iquando conversus conftrma fraires luos (Luc. xn). miscricordiain quoerendo, et palriarchatus bonorc
flis bortalionibus succensi,imopolius corroborati,in fungi volumus, et nostrx coinmunioiiis, imo et bea-
quanliira sine gravi offensione vaiemus nuxiliura fer- torum aposlolorum seu oranis Ecclesioefore, Domini
re, tam cunclis Domini sacerdolibus quam universo miseratione, participera. Hoc exemplo roborati raaxi-
*n orbe lerrarum Christiano populo, liunquara desi- me quo egregius pradecessor noster Innocentius san-
nimus, sequenles prsedecessorum exempla, de qui- clissimus papa Pbotinum rcsiaurare dignalur, di-
biis sancloe memorioe Adriani pnpse in Tarasii nu- cens (episl. 12, n. 7) : Yeniam nunc ad niaximuni
perrime regiae urbis palriarchoe confirmalione (in quasi quoddam lliema, PiiOtiiiuni; et inler alia :
epislola ad Constantinum et Irenem imperatores), Quia res ad salutem rediit venioe, hunc in lantuin
bsec interim ponimus verba; inter reliqtia inquit : vobis annilenlibus, posl conderanalioneni more apo-
lpse eniiii Tarasius rcgioe tirbis patriarcba inisit stolico subrogamiis, lantisque vestris asserlionibus,
nobis synodicam, priscam adimplens consuetudinem, p. vobisque lam bonis, tatn cbaris non dare coiiseiisuni,
quam suscipienles et liquidius indaganles, ct tara oinnibus duris rebus durius arbitramur. Pro vestra
de fassione rectae fidei ejus qiiani dogmnium san- ergo approbatione , fratres cbarissiini, et sententia
ctarum sex synodorum et veneraiidarum iniaginum ac postulatione cpiscopum Pbolinuni babelolc. Lici-
'
ovanles.nirais itcrura coulurbatiacconirislali sumus luni csl ila consliliicrc ut dcprecamtni; et noslram
quia ex laicorum ordine, el iraperialibus olsequiis. in inelius conversam sententiain, labore vel leslimo-
depulalus, repente in palriarcbatus culraen electus nio vestro, compotes voti suscipite. Sollicitos enim
est, et apocaligus [in epist. Adriani, a caliga militari] vos pro salute libenter admilto; cui uianuni porrigi-
contra sanctorum canonum ccnsuram factus est pa- lis, vobiscura porrigo; cui porrigo, inecum porrigite.
» Hanc epistolam sicnt cseteras recitatas passam Plwtius patriarcha sanclissimus et religiosissimus
esse perdilissimi hominis Photii imposturam, paiet frater nosler, non dedignelur in conspectu synodi
ex verbis islis : Venerabilemfratrem Photium coram graliam el sludium noslrum, quiit potius visccra mi-
synodo misericordiam quwrendo, el patriarchalus ho- sericordiw Romanorum Ecclesiw prmdicare, quod ab
nore fungi. Quse professionem humililatis insi- ea sit receptus. SEV.BIN.
nunnlia superbus et profanus homo plane abrasit, el b Aliquid deest.
Joco islorum, ut in caeleris fecerat, ista posuit :
 367 JOANNISPAPJE VIII 808
Hoeceniiii csl ad Coriulliios aposlolica declarnla he- A pseudo octnva Pliotinna synodo Conslanliuopoligesla
diciintur, fal&itatisct iinpostiirac nianifestoe redar-
nignilas, ul in uno spirilu duclara nc rcdiicluiu sc;i- giiantur. Commoniioriura
tenliain boui scrapcr indifferenier scqtianiur. Dala a MetioLatine redditura sicaulem Graecescriplum el
sc habel:
mense Augusto, indiclionu duodecima. JOANNES episcopus, servus servorum Dei; commo-
Missa per Pelrum presbyterum. nitoriurn fralribus PAULOet EUGENIO episcopis, sirai-
CCXLVi. liter et PETROpresbytero cardinali, nostris Constan-
ADPAULUSI ET EUGENIUM EPISCOPOS. tinopoli iegatis.
(Anno 879.) Cum primum, divina favcnte gratia ct intercessio-
Constiluit eos nna cuin Pelro presbylerolegalos, ul, nilnis sanclorum aposlolorum, Consiaiilinopolim in-
sicut illos monuerat, paccm in Ecclesia Constanti-
nopolilana conficiant. gressi fuerilis, illuc divertitc quo proeeipictimpera-
Revercndissiniis PALLOAnconilano EUGENIOQUE lor; et aiilcquain imperalorem visilavcrilis, nulli
Osliensi episcopis. alii aposiolicas litleras tradcre velilis. Cum coram
Quamvis contra noslrara egerilis volunlalem, et imperatore fiierilis, lilleras illi tradelis hujusmodi
Conslanlinopolim venienles, inquisita cnusa Ecclc- verbis illuin alloqucnles : Salutal vcslriira cx Deo
sisepacis et unitaiis, Romnm reverti nobisquc oinnia " regniim spiritalis vcster puler doininus Joanncs apo-
sub ceiia relalione dcbebalis referre. Et quia pri- slolicus papu, luam ex Deo potcntiani suis orationi-
mara legationem vobis coramissam idonee non per- bus singulis diebus saucio Deo coniiiiciidaus, ut ille
egistis, secundam vobis ideocommiltcrenondebeba- qui vobishoc dedit de.-.idciiuin proptcr ecclesiasticara
mus; lamcn aposlolicse miserationis benigniialc pacem, tribuat vobis graliam suara, el consoleti.r
ulenies, el in liac secunda legalione fidcliter perfi- vos sua felici prolectione , et perflcial iu bonis desi-
cienda vos liuic Petro rcligioso prcsbylcro cardinis deria veslra. Si rogaverit imperator, antequam lil-
nostri, familiarique noslro sociaraus, quatenus ea teras legat sive capilula.responsioiiis noslroe, bujus-
quae pro pace el unitate EcclesiocDei agenda sunt, tnodi verbis illis respondele : Si jubei iraperiuin
secundum apostolicos noslrse auctorilalis npices, et vestruni, videat epislolas. El si dixcrit : Quid conti-
secundum a comraonilorii nostri lenorein capitula- nent epistolae? illi respondete : Salutaliones conli-
tku descriptum , sagaci valde iniuilu simul agalis et uent, et oinnino recte pcrficiunl. Postridie salutaturi
ita deliniatis ul graliam noslrani, quam prius in- Piiotium sanciissiinum acccditc, et cpislolara illi
obedienler agendo cxasperastis, nunc fideliori devo- Iradile, salutautes illuin decenter lalibus verbts :
lione operando, placabilem haberc possitis. Dala Salulat te doraiiius noster Joannes aposloliciis papa,
mense Augusto, indiclione dimdccima. , ct vull habere te fralrem et comrainislruin, sicut
CCXLVH. scripsit imperator, ut propter pacem Ecclesiaereci-
AD PAULUM F.T EUGENIUM EriSCOPOS , SIMILITER AD peremus sanclissiniura pairiarchara Pholium fralrcm
PETRUM PRESBVTERUM. ct comministruin nostrum, exaudireraus preces ve-
(Aniio 879.) slras, el pracciperemus ut coram nobis veniat ad
Mansi monilumin sequenlemepislolam.
: et ut recipiat ipsura universa Ecclesia :
Romana synodus, auctorilate Joannis papoe con- synodum lenorem lillerurura noslraruin, illura rcci-
gregata, Petrum aliosque adjunclos ci legatos ea juxlu
faciillale duntaxat inslruxit alque conimunivit, ul pile ul conuiiinisirum noslruin, alque ut Ecclesise
Pboliuin a censuris ecclesiaslicis absolverent et sedi Romanacgratiam liabcat, surgenles, ilii dicite : Man-
Conslanlinopoiiiansereslituerent: non ad veram et dat dorainus nosler saiiclissiiniis papu ut oiniies qui
gcrmanam synodum octavam, sub Adriano pontifice in diversis locis exlra lerminos
habilam, reprobandam : et parliculam illain, Filio- exstiterunt, sive
que, e syinbolo penitus lollendain, mulln auclorilaie episcopi, sive presbyteri, sive quivis alii fuerint, et
iidera inunlli luerant. Hsec cutn pateanl ex epistola noluerinl hucusque vobis coituuunicare, veslro
Joanuis ad Basiliuin imperalorem seripla(epi«t.243), opere
qua se in Pholio sedi suse reslituendo, non concilii et labore uniaiilur Ecclesiac Dei, el fianl unum vo-
dissipatione vel abrogatione, sed lantuin dispensa- biscuin. Qui si venerinl, recipile illos, ut paler reci-
tione uti signilicat; secundo ex epislolis 250 (nunc pit filios, eosque nionebit saqjius, ut proptcr
pacem
297) et 251 (nunc 296), quibus indicat se reprobare J Dei Ecclesiseidem senlianl cuni
orania quse praeler rcslilutionem Pbotii acla siint. apostolico, ut unius
Terlio ex ipso commonilorio per Photium corrupto sint cuni ipso volunlalis : recipicutcs vidcficet Pho-
et falsato, in quo episcopi subscribentes proflteniur lium saiiclissimuinpalriarchain el cura illo una coin-
omnes se coranioniiorio pro Pholii restilulione sub- iiiiinicanles. Si autein vcnerint
scribere. Nos vero el gcrmano coninioiiitorio cu,us quicunque anlea
203, 250 (nunc 290, 297) aliisque pluribus Joannis fuernnlordinali, rccipianlsedessuas; qtti vcro dcindc
papse epislolis menlio fit, desiilui, comraouitorium fuerant ordinali, accipianl ab episcopis ipsis victiira
illud qtiod a Polhio corruplura, et in Pholiansepseudo et veslitum neccssariiim.
oclavae synodi actione 3 lectuni fitit, ir.serendum h Prsesidentibusvobis in synodo una cum prsedicto
esse pulavinius; luiu ut inde acta liujiis conciiii
confirmenlur; lum ul quoe auctorilate leguloruin in sauclissimo patriarclia et legalis Orienlalibus, una
<>Commonilorii nosiri. Comraonitorium ipsum , aliis idipsum conscqui facile possuraus, ut palel ex
cujus hic lit meniio, repcrilur recituluin, sed a Pho- notis concilii Roniaui sub Joanne VIII. SEV.BIN.
lio falsalum, in actione secunda synodi Pholianoe, b Hic deinpia aliqua superius nolata de petendo
oclavso mendacilcr dictse. Quod elsi nou invenintur veniam coram synodo Photio iraposita, addita veio
inler Latine scriptas epistolas ipsius Jounnis, ut cx alia; ex recitalis lilleris inlelligere potes.
autographo possit argui falsitatis, laiuen ex multis
869 EPISTOL.* ET DECRETA. 870
cum reliquis aEchiepiscopisel melropoliiis, etorani- A Siineon episcopus Fundensis.
bus sacerdotibus Conslantinopolitanx Ecclesioe,pri- Joannes episcopus Sirainoriiin.
mum leganlur littcroe ad impeialorem missse, el in- Bcuedictiisepiscopus
terrogelur synodus si illas recipit, et si observat Grcgorius episcopus SilvaeCandidse.
tesliinoiiia quse continent litterse ipsie. Quibus an- Bonifacius episcopus Blcranoruin.
nuenlibiis, hscc dicile: Dominus nosler sanclissimus Tbeodorus episcoptis Gallesiensis.
papa, oinnium Ecclesi«rum curam gercns, saluteni Stephanus episcopus Nepesiims.
etiara vestrara et uiiioiieinet pacem procurans, rai- Presbijleri cardinales.
sil nos servos stios ttl dispersos congrcgemus et Germanus presbyler liluli sanctorura Joamiis ei
dissidenies conciliemus, el Ecclesiae misericordiae Pauli.
manuin porrigutnus, lapsos erigamus, ut oinnesi Peirus presbyter tituli sancli Cbrysogoni.
uno ore glorificcmus Palrcin cum Filio et Spiritu Bencdictus presbyler lituli sancli Balbinse.
snnclo. Adrianiis prcsbyter liluli sancti Laurcnlii.
Seqiienles canoncs noslrorum Palrum dicinms, ul1 Joanncs presbyler tituli sanctoeCoecilioe.
post obilum Pbotii sanctissimi patriarchae nullus ai Diaconi cardinales.
civilidignitateConslantinopolilanara sedemascendal, B E Paulus diaconus subscripsi.
qiieinadinodumetiam Iilteraenosira; teslautur. Leo diaconus subscripsi.
Volumusetiain ul coram synodo prsediciiiut PIio- AIINOTATIO SEVEIUNI BINII.
lium sanclissiraum patriarcham orelis ut neqne: Audisti, lector, additamcitlum Pbotii de abroga-
lione concilii ajcumenici VIIIsub
palliura in Bulgariara mittal , nequc ordinel qucin- celebrati, jain snperins apertissimeAdriano ponlilice
in Si eniin hsec fecerit, juxta1 redargniiiin fal-
quam ipsa provincia. sitalis.ex reeitntis Joannis pipoe Vllf epistofis. Sed
sacros canones illttin arguemus. detegitur in eodem commonitorio eadem clinm im-
« Volunuis praeterea ul coram universn synodo, poslura ex ipsa subscriptione episcoporum, qua (ut
ex supra posilis vidimus) profilenliir omnes se com-
proinulgetur, quod synodus habila adversus proedi- raonilorio pro Pbolii restitutione subscribere. Quod
clum patriarcham Photiura tempore Adriani sanctis- si ex synodi sentenlia delinita fuisset damnatio eecu-
simi papsc tun>Roinoetum Constantinopoli, ex nunc; tnenicoesynodi vni eadeinque coinmissa legalis in
haheatur nulla et irrila, et non annumcrelur cuin d.ito illis commonitorio , credibile uiiqne esl raagis
eain suis subscriptionibus expressurus fuisse quam
alia sancla synodo. Pholii reslitulionem.
b Adverlite ut juxta mandatum noslrum ita am- CCXLVIH.
bulelis, neque muneribus vos corrurapi sinalis, neque5 ' ADPHOTIUM PATRIARCHAM CONSTANTINOPOLITANUM.
adulatioiiibiis, neque minis et lerroribus declinetis3 G
(Anno 879.)
sive ad dexteram sive ad sinistram, sed regiam viam1 Photium patriarcham Constaniinopolilanum consti-
incedite, tauquam habenles locum el potestatemI luit, dummodo in synodo reniam postutet; decernit
ne deinceps ullus e laicis in ettdein Ecclesia slaiim
noslram, quain vobis propler Ecclesiaepacem sumus episcopus ordinelur : jubel Bulgaricam diwcesim
imperliti, ul vcstrolabore el dtiigenlia digne gratiaraII EcclesimRomanmrestitui.
noslram , et apostolicoe sedis oblinealis, et nostrse e PHOTIO palriarchse Conslaiilinnpolitano.
conimunionis silis hseredes. c Experienlia tuoeprudemioelitteris ponlificio no-
Subscriplionesepiscoporumjui interfuerunt Romanw B stro delatis satis uberlim coinperta, altilonantem
synodo, ex qua prodiit commonilorium el lilterw~~ Doininum, piissiraas ei grales agentes, laudavimus,
Petro lcgato datw.
qui postulatits dat oninibus sapienliam , et in domo
Zacbarias episcopus EcclesiseAnagnina?et biblio- '- faciens unauiines habitare , salvat omnes in se
spe-
thecarius apostolicac sedis in hoc cornmonitorio o
pro ranles, et proiegit se in verilate qiiocrentes; qui ne-
receptione Pbotii sanctissin.i palriarchie proprian que probos, rcos, neque facit pios, tyrannos : lamen
manu subseripsi. juste judicaus, bcatis quibuslibet aelerna procntia, et
Marliims episcopus Ecclesise Narniensis in hocc , infelicibus, reservato interim pocnitudinis tempore,
commouilorioapostolicaesedis pro restilnlione Pho- i- nisi resipuerinl, selerna confcrt supplicia. Prsediclis
tii sanctissirai patriarchae propria nianu subscripsi: ([uoque litteris proeeonia nostra legenles, affeclum
sic et aliqui sequenles : luum cognovinius, el quam sis nunc erga nos devo-
Dominicusepiscopus Trivcnli. tus, salis evidenter reperiraus : verum in quo nobis
Florius episcopus Malurensis. nostra merita non suflraganlur, Deo dimittiraus ; et
Gaudericus episcopos Velitrensis. in quo nos huniaiiis laudibus quicunque ntortalium
Stephanus episcopus Ferentinas. elevare conanlur, fragililalem naturse nostrse cum
Leo episcopus Gabiensis [Sabiniensis]. summa formidine, eodem Dco prae oculis habilo,
Pelrus episcopus Foroseniproniensis. coiitemplamur. Scimus enim, ipso diccnte, quia qui
Leo episcopus Tarracinensis. se exallat humiliubitur, el qui se humilial exallabilur
VValpcrtusepiscopus Poiiucnsis. (Mutth. xxiu).
» Non preces tantumsedexcoinmnnicationemcon- n- supra de abolenda octava fuit appositutn.
tinent Joannis lilterse de Bulgarorum causa. c Hanc epistolan: Photiussynodo
locis infra nolalis cor-
b Vidcsidem addilameitlum hic a falsario quod >d rupit.
871 JOANNJSPAPJE VIII t 872
Quod dicilur anlem , sanclam Conslanlinopolitn- A ubi fas est admillerc studeanl^tjgoicrigeiida sub
nam Ecclesiam in te convenirc , teque privalam se- neqtiimiislibrauiine corrignnt. :r ^*.:
dem recipere, niissos vcro nostros tecirai miniinc Proelerea sicut veslra pars suum vctle conatur
consecrare, de adiinalione oinniiim Deo gratias agi- vires accipere, ila et dicecesimnoslram Bulgariain d,
mus ; sed missis noslris ideo de hoc inandnlum non quam apostolicaerecordalionis sanctissimique domini
dediraus, quin nil cerliludinis, qualiter ipsa sedes papoe Nicolai cerlaraine sedes apostolica recepii, ac
haberet, antea coniprobnvimus. Nunc vcro, sicut de Adriani seque beatissimi procsulislempore .possede-
pace et adunatione ipstus Eeclesiaevaldc gnudemus, ral, summa nobis celeriiale restiiui volumus, et de
ita el de dissensionc noleniium acquiescere conlri- csetero omnemordinationeinecclesiasticamabEccle-
staniur, quia Saloraone [leg. Samuele] tcslanle, qnasi siaeConslantinopolitanoepracsulibusin eadem dicecesi
peccatum hariolandi esl repugnare, el sicul genus ido- Bulgarica aucloritalc apostolica ampularaus; ipsos
lolatriw nolle acquiescere(I Reg. xv). aiitem ordinnlos ibidem episcopos, et omnes alios
« Verura super receplione privalse sedis nos de- inferioris ordinis clericos, ut inde se subtrabant et
buinuis ante consuli. Tamen quia, obeunlc fralre et ab invasione Bulgaricoe nosiroedicecesis sc omnino
coepiscopo noslro Ignalio te Conslanlinopolitano compcscanl, decerlare procures. Quibus si lu ant
tlirono proesidere audivimus, tanliim ut pax augea- B pallium dederis, aut quamcuiique illic ordinalionem
tur et jurgin cessent, multimodas Deo gralias agi- feceris, vel donec nobis obcdianl, cum eis commu-
mus. Tu autem omniiim mentes demulcens, omnes nicaveris, pari excoiiiiimnicationecuin eis lenebris
pntulis ulnis amplectere, omnes dispersos congre- annextts.
gare non desinas, omnes colligere sollicite stude, ADNOTATIO SEV.BINII
quia sicut sanctus papa Leo Magnus scribit, sedis De adulteralione epislolwprmcedenlisa Pholio
aposlolicoe,inquiens, raoderalio hanc temperanliam perpelrala.
serval, nl severius agal cum obduratis et veniam Hxc est allern epislola qunm a poniifice Jonnne
cupiat pioestare correctis. VIII acceplam Photius a se Groecetranslalam, et ad
El cum non sit reprebensibilis erga corrcctum perfidiain suara occiillandain addendo, rautilando,
sublrahendo et expungendo in pseudosynodo sua
quantacunque raiseratio, satisfaciens coram synodo oiiava legi ac promulgari fecit.
misericordiam b secundum consueludinein poslula- Porro ille sciens quanla inesset in aposlolicis lit-
veris, ac si evidenti correclione utaris, et peritioe ad leris auctoritas, leclurus cum esset eas in synodo
non oldiviscens, nullius damna raoliaris, qnin potius nriiilrio persundenda quoevcllel, addidil el abstulit pro
coiisentire quoe sibi sunt visn. Quaennmaulem ista
ex-ilia eornm qui libi non velle dicuntur, p fuerint, ex recitatione ipsius episloloeex secunda
sludiose dissolveris,eosquesuisecclesiisel honoribus cjusdem aclione depromptoe, Laiinatique • nb eo-
dein Melio redditoe, satis inlelligcs sic cniin se
reslilueris : et si, quia spiritalis filius noster Basilius lialicl.
Cbrisiianissimus imperator npud nos pro le muliis
precibus intervenil, omnes uno volo, uno consensu « JOANNES episcopns, servus servorum Dei, Photro
et ttna concordia in tua reslitutione convenerint, sniiclissiino fratri et comminislro palriarchse Con-
Ecclcsiae.
veniani pro pace sanclse ConslanlinopolilanseEccle- slanlinopolitansc
« Sapienliam et prudenliam fralernitntis tuoe in
siac tibi conccdimus, communionem quoque el gra- litleris cum perspexeriintts, instar lonitrui ccelitus
dum, coram synodo niisericordiam quaerendo c, missi ex Deo rcsonantem etomnes terminos lerroe
nibilominus reddimus, et ut sanclse Constanlino- suo slrepilu replenlem e, pias Deo gratias et excelsns
laudesreiuIimus,qiiiomnibus pelentibusjuxta eorum
politnnoeEcclesisedigneproeessedebeas, conscntiituis, petitionera largilur sapienliam, et qui habitat in
ila tamen ul deinceps de laicis in eadem Ecclesia concordisedomo, el fovet el prolegit omnes qui ve-
rilule spem suam in ipsum collocant: quia quique
episcopus contra sanclorum Patrum statuta nullate- nec raalos in finem rejicit, neque bonos ut in tyran-
nus oivineliir, et omnis iila mala consuctudo abindc nidem aliquam incidanl, suprateorum vires permitlit,
penitus ampuletur, juxla capitulum quod super hac sed polius justilise sequalitate ac judiciorum aequili-
rc in venerabili synodo, tempore scilicet decessoris D brio omnes res humanasdirigit et feliciter ducit. Et
animo prsesenti tempore per
noslri.Adriani junioris pnpseConslanlinopolihabila, beatus ille qui alacri
pcenitenliam lapsos erigit, in ccelis enim iste thesau-
est congrueiitissime promulgaium. ros sibi ihesaurizal; hic etenim in hac felicitale
Reliqua vero quse lilleraeluaeanobis forecensenda permanens, fruelur sempiternis futuris bonis, cum
vel finicnda exspeclanl, dato comraonitorio nostris revelabilur-futura gloria. Tuas itaque prsedictas liu-
raanissimas litleras cum accepissemus, etlaudes ni-
legntis, Petro venernbili presbytero cardinati noslro, mias qttibusnos exornas et qua animi alacritale eiga
(leliciosisque consiliariis noslris, qusedam scriplis, nos te habes, agnovimus quomodo pie el sane le
quscdam aulein verbis injunximus, qui juxta censu- geris, licet laudes quas nobis tribuis longe a nobis
cuin eniin niorlalem et mutabilem naliiraiit
ramnosiri aposlolalus iiistrucli de omnibus, cuncta, nbsint: nacti simus, non sunl Iaudes salis tuiae, et magno
Deo proeoculis habilo, conteinplanles, et adrailleiida liinore aflicimur illius videlicet qui omnia videt ct
a Ista de consulenda sede apostolica Pholius de- d Hsecde Bulgarica dicsccsi detruiicavii Pbolins
lriincavit in sua translalionc. oninino.
b Haecde raisericordia quserenda coram synodo e Pliotius versipellis flectit in laudem suam quod
absltilil Pbblitis, bic ct alias inferius. in Dei laudem Joannes dixerat de altilonauie
c Hoec qualuor verba itidera decurlavil Pho- Deo.
tius.
 873 * EPISTOLiE ET DECRETA. 874
orania prospi(0t, tten occulta tum aperta, ne aliquo Aest
, ut omnibus qui injuste paliuntur opem ferat,
pacto aliteEsab hominibus nos habiti, aliter in con- ita ejus auxilio tu nou caruisti, sed diviua ope et
spectu Dei reperiamur, et pro laudibus et optata hujus sanctsesedis labore etsludioad sedemtuames
gloria perpetuum dedecus lucremur. Sed hsec per- restitutus.
mittamus interea Deo, qui novitomnia, et quem « Quapropter rationi congruum duco ut hujus
nihil nostrura tatet. Novimus enim ipsum dicere : consueli anxilii, necnon benignitatis, qiiam ipsis
Qui se exallat, humiliabitur (Malih. xxn). operibus singulis diebus experiris, de iUa in omneiii
i Scripsisti nobis quod sanctissima Dei Constanti- terram sonum einittere non obliviscaris, sed etiara
nopolitana Ecclesia in te recipiendo concors et una- ipsam sequere, et inslar illius nulli damnum inferas,
nimis facta est a, et quod sedem recepisti quae lua nec aliquem a visceribus misericordiae luse repellas.
erat et qua fueras orbalus : his de rebus, de Ecclesia Si qui usque adhuc unionem cum tua pietate am-
videlicet et de tua reslitutione, qua es ad propriam plecti noluerunt, neque tecura convcnire, ne desi-
sedein reslilutus, Deo ex corde et pro virili gralias stas, sed potius laborera et cerlamen susline, cum
agimus. Habebant etiam lilleroe pietatis luse qnod docendo, lum etiam sermocinando, et longanimi
noslri legati noluerunt quam priraum tibi commini- admonilione, nec non alacri et benevolo vultu nt
strare. El boc factum dicimus quia nondum illis juxta Apostolnm, vel omnes vel plerosque tucrari
permiseramus ut ea facerent quaeprseceperamus. Si sludeas, et tibi conciliare, ac per te ipsi Deo acce-
enim mandatum noslrum habuissent, nulla ipsis dentes, illos ad te, et per le ad Denm suscipere di-
fuisset dubitatio, nec alicujus moestitisecausam pie- gnare. Sacerdolales etiam honores eteoruni ccclesias,
tali tuae prsebuissent. Nec nos salis cerii eramus de JJ illis reslilue.
frateruitaie tua, quod ad tuam sedem te Deus ( Et quemadraodura spirilalis filius noster impe-
resiittiisset, et jam ipsam ohtinuisses : si enim hoc rator Basilius pro te nos ejus petitioni ralionabili et
rescivissemus, misissemus procul dubio, ut par jttslse et Deo gratse obsequenles, fecimus cuin tua
erat, gratutaturi libi pro luse sedis receptione b. Ne pietate, quod imperator pelierat, eodem pacto le
igitur interea iniquo feras animo; quod enim rogamus ul tu etiam obfiviscaris malorum quae
anlea defuit, jam ex superabundantia completum adversus le coramiserunt, qui a te fuerant abalie-
est. nali c. Qui si revertantur ex corde, tua pietas
i Didicimus prseterea quod sunt inter vos nonnulli honore insignita aperlis ulnis illos recipere dignetur,
schismalici qtti non quiescunt, sed in vanuiii iabo- ut omnes feticiter consentienles ad conversionem et
rant, etcertaniem diabolicum certantjuxta prophe- restilulionera luse sedis coinmune gaudium et diein
tam dicentem: Divisi sunt contriti, ut evellant et festum et laeliliaeperagamus.
evertant ad se nonnullos sirapliciores. Et quemad- « Hoc eliam rogamus fraternitatem tuam ut no-
inodum gavisi SUKIIIS pro tua restilutione, quam biscum decernas ut in posterum nullus saecularis ex
Deus operatus est, et unione facla Ecclesioe, ita tempore ad ponlificalera sedein assumalur, sed se-
tristati sumuspro schismulicorum illorum interitu. cundtiin gradttm et ordinem procedens, elpropriura
c « Tu vero qui prseslas sapientia et prudenlia et unusquisque in suo gradu progressum virtulis osten-
gratia a Deo tibi largita (quid enim habes quod non dens, ita ponliiicaiis sedisgradutnobtineut. Quienim
accepisti? el si accepisti, novimus le non gloriari aliter ascendit, ecclesiasticis nostris canonibus con-
quasi non acceperis), oranes tibi devincere buniani- p. traria facit. Et volumus moreni hunc, qui non est
tate contendas eos qui a te procul sunl segregati et probandus, abinitio in veslra Ecclesia ioventiim, in
dispersi, misericordise viscera illis aperiendo, et posterum irrituutabolere f. Hocautem dicimus juxtu
beiiigniiaie illos complectendo, simul congregare ne canonera edituin in synodo lempore Adriani sanctis-
graveris : ut, quemadmodum sanctissimus papa Leo sirai papae et Tarasii beatae memorioc patriarchoe
Magnus scribit, eos qui quserunt bumiliari in conspe- Conslantinopolilani.
ctu Dei et unionera vobiscum quserere, suscipiamus. B « Synodum vero contra pietatem tuam ibidem
Sicut econlra adversus eos qui duro sunt corde, babitam irrilavimus el annullavimus, imo et abji-
fortiludine et conslantia et patieniia illos vincamus, cimus, tum propter alia, tuin etiam quod beatus
duritise eliam cordis illorum obsislamus. Simililer papa Adrianus prsedecessor noster illi non subscri-
illis qui poeuitentiam quaerunt, quoelapsos sublevat, psit. Reliqua ven» oinnia de ecclesiasticis rebus quae
liianus adjulrices prsebeamus. Nonenim est desperatio tua epistola nobis insinuavii, scribere omiliimus,
poenitentibus, et petentibus misericordiam non est quoniara de illis in commonitorio scripsimus, cui
coiifusio. eliam subscripsimus omnes pro tua restilutkme, et
i Quapropter fraternitalem tuam rogamus ut illud Pelro religiosissirao presbytero caruinali et
Chrisli mores imilaudo, prsecipue vero ejus humili- legato noslro dediraus quera misiinus, [f. ul una,
latem quam siislintiil pro salule generis nostri, uon HARD.Jet una cum Eugcnio et Paulo religiosissitnis
be pigeat in synodo praedicare Dei erga le miseri- episcopis legalis nostris Dei liuiorem proe oculis
cordiara et auxilium d, nec non sanclissimse Roma- habenles, et suam conscientiam imniaculntara con-
noruin Ecclesiseproteciionerael tutelani.eilaborein, servantes, omnino vobiscum facianl quae veslrse
quem pro tua dilectione sustinuit, ut lioc pacto sedi-1t> Ecclesiseconferre noverinl, Deus le conservel usque
fices onines pro communione nostra et animorum ad biiein, diiecte frater, reverendissirae et comini-
nostiorum concordia. Quandoquidem qusecunque ab nister noster. i
iUa petiisli, oblinuisti eliam. Et sicut illi mos Ecce tu jam vidisli, et conferens utraque exeinpla-

a Tacet hic Pholius quod de privata sede, f Hic falsarius el iraposlor astulissirae convertit
nerape quam in Magnaura erexerat viventelgna- ad Adrianum primum quod dixit Joannes de Adriano
tio. II satis expresse. At id ea de causa ab eo faclum,
b Aiiqua addit, et detruncat aliqua, quae supe- quod per iila verba Joannes probare se significa-
rius nolaviraus de consulenda apostolica sede ret synodum octavara sub Adriano habitam ju-
aliis. niori.
c Isla de laudibus suis Photius addidit. s De abrogatione synodi contra Pbolium facta
d Joannes non ista habet, sed ut ipse misericor- nihil penitus in liltens Joannis. Apposuit hsec im-
diam coram synodo postulet; quse Photius sustulit postor ut quasi apostolicse sedis auctoritate damna-
hic et inferius caUide admodum. ret, quod postea idem fecit octavam synodum sub
8 Detruncavit hic iterum quse Joannes habet Adriano habitam. Porro cum haecimpostor apposuit,
in sua episUila de quaerendo misericordiam coram decurravit quoein couditione apposita Joannes babet
synodo. de restituenda dicecesi Bulgarorum.
PATIOL CXXyi. 28
875 JOANNISPAPJE VIII 876
ria cognovisli.lector, quo tandem progressa impo- A eju.8., seu. LAIUULFO filio Landeiittlftli-^usque ger-
storisaudacia, et ausa sitfalsariianimosaprqcacifas, raania.
nt tribus versibus istis ad epislolam Joannis ultirao
tantara molem illam 03cumenicam, Receptis atque perleolis litteris veslris, quas
loco additis, nostro pontificio.direxisiis, (jnanta pace et concordia
inqnatn, octavamsynodum, quamOccidensctOriens,
pontifex et imperntor una cum episcopis.et niagistra- vos post obilum Lamlulfi boxtaj memori» Capuanj
tibns tanlo labore sunt conali crigere pt slabiliro, episcopi, cum Pandenulfo conjunxissetis, el jusju-
quaniiim in ipso fuerit, Pholius mendaci styto sit
demoliuis. Ut-plane iterum rcpulcndxc,quin el ahap, rapdura fraterno ac iiidivisibili foedere tnler vos ha-
innuinerse sini agenilse Deo grali», quqd, ad tam bitq firmasselis, luce clarius novimus : scd suadente
imniane periculuni evilandiini, et imraeiisiun scan- humani generis inimico, et zizaniorum inier vos
dalura antevertenduin, voluerii diviua provjdentia semina
rerannere integra exentplaria Joanuis epistolaruro, diffundente, omnem concordiam et unnnimi-
unicuin remeihuin ad falsilalem homiiiis porditissinai ta(.emquse inter yos divino respeclu exsititeral vide-
argitendara et imposluram aperiendain, Quo noniine raus corruplain alque confusam. Pro qtto videlicet
pariter, ut vidimus, et ipse de quo egimus, poniifex tanlse iniraicitioemalo vobis jam litleris nostris per
Nicolaus suramas gratias Dco rependit, quoil ad
convincendas falsilalesejusdem Photii insuis litteris Dominicu,mvejiierab.ilcnic,p,iscapumooslruui ad vos
impudenter admislas, earum cxcraplaria Roraie ser- delatis, innotescenles, uiaiitlavimus quoniuui Deo
vaverit, sic dicens in epistola ad Michaelem inipera- B propilio pro veslrum oniniuni salute ac pace volu-
torem : Verumtamen nos quomodocunfluefalsiiati vel
depravalioni eadem sil epistola subm,issa,grafes in- nius Kalendis Oclobribus Trajectum venire, ibique
numeras agimus Deo, cujus inspiratww et fidelia vobiscum et cum Guaiferio glorioso principe, atque
illius exemplaria penes nos relinuiinus, et cujus per- cum Capuanis coeterisque vestratibus loqui, et ordi-
missu qui hmc vel aulhenlicam ipsam scripsere, supe-
resse noscuntur; hsec ipse. Sed nos dupliuiier Deo nare priraum ea quse nobis et vobis sunl necessaria
gratias rependere obligaraur, el quod Jyannes, sicut vestraeque paci et ulililali proticiia, quafenus, lotius
et Nicolaus, missanim a se lillerarum exscripserit discordioe scnndato de medio vestri ablato, et re-
et relinuerit exeraplaria, et quod eadem cura codice,
quem regestum vocant, sintinhauc diemiiiVaiicana cepta Dei pace, quaesuperat omnem sensum (Philip.
bibiiotheca integra post tol naufragia Romaiiae Ec- IV), in fratcrna dileclione et in pjti&tjjiadev^aione
clesiseconservata; ut qiiod earum Iranslatio 1'acla omnes conoordes et unanimes manere valealis; et
perPhotium fraudulenter posset argui falsilatis, cum tunc sive de Landulfo venerabiti presbytere, quem
in multis aliis, tum in iis quae operattis ost ad deuio-
liendam fundilus oecumenicam oclavam synoduni, orapiura Dei sacerdotum et judicum, seu tolius Ca-
tam qnod citationera ejusdeni synodi octavse sub puanseplebis voto parique consensu eleotuni liabetis,
Adriano babitse, quae convincilur eam recipere et sive (le aliis necessariis
causis, vestram secwidum
comprobare Joannem, omnino erasit atque peui- sacros
lus abolevit; quam etiam quod diserlis verbis capones adiuiplebiinus voluntatem; et idcirco
addiderit, ab eodem JoaRne ponlilice jam illain C ^e-ave non videalur aobitilali vestpai nostrura, ut
prorsus damnalam, irritam, ut ait, ac nullam reddi- dictura est, specialem prsestolari adventum.
tam esse.
In hoc ipsum enim totus incubuit homo profanus, QCL.
ut adversum se collectam cecumeiiicam syn.odum,in ADGUAIFERUJM PRINCIPEM SALGRNITAHUM,
qua cubitalibus liltoris, utila dixerim, ejus scelera (Anno 879.)
mulliplicitcr noia essent, abolendam exstingueiulain- Eadem
que penilus, ut neo nominaretur aiupiius, labocaret. quw in superiori: prwterea,arguil qitod co.nlrs
Sed ex quod seiremr testilicalione bfstoricorum Cqpuanfis arma sumpserit; rogqt ul mancos.ossibi
Grsecoriiui, tum Laliitorum, oclava synodus cecurae- ab Anialfilanis reslitui curet.
nica cetebrata esse Conslantinopoli: "ipse eodera in Diiecto filio GUAIFE&IO glorioso priueipi.
toco haberi, eodemque qnoque nomine appellari Sicul nobis litteris vestris mandaslis, q««4 devo-
voluit suam pseudosyuodura, quam. supponeret pro circa nps amiciliam.et sinceram conserveiis di-
tegitijna octava cecunienica habita per Adiianuni, t,a,nj.
usus ad decipiendos omnes recitatis superius ad lectionem , hoc multis ym evidenlibus.docu#entis
ipsum scriptis, sed ab ipso falsatis litteris Jounnis ltice clarius agnoseimus ei leuemos j unde et nostcr
papse, ex quibus pariter detegns alias ejusdem ne-
bulonis versulissirai iraposluras. Quaraviseniin idera aposlolicus apimus circa nobilitaleni vestram, ulpole
Joannes pontifex, tum in ipsa epistola ad Pholium circa chaxissiraiim filiura, benigniAS. cxistit, cupicns
scripta, tum in recilata superius ad imperatorem D>honorem et gloriam vestram seniper immHtitalam
cilnndo dictain cecumenicam synodum, ul dictum et audire. De eiecto autem Landolfo, vi-
est, eam visus est comprobasse; et liihilominus in conspicere
additamentis Photii idera ipse ejus daninator asseri- delicet venerabili presbylei-oCapuanoeEcclesiae, pro
tur : non isla ipsi fatis stint visa, sed et ab illo falsa- quo jam toties nostro pontificio suggessistis, non
tura est coramonitorium ab eodein ponlifice dalura
Petro leeato. aliquo malsevohiiita.lis affectu vos nunc usque au-
dire prselermisimus, sed sola pacis veroe causa et
CCXHX. inter proximos augendsedilectionis. Nam siout vobis
ADLANDULFUU ET LANDONEM. nunc Iitteris nostris, per Dominicum episcopum ad
(AUBO879.) vos delatis, mandav'uj)us, cupuftMS, Deo propitio,
vestrum omnium salute, ooneocdiae4 lutaniini-
Smhit Tii-qjectum, s# iLuriim, el q,uoip.aci eorum cun- pro
du,cant<,c.urqlurnm; ibiqm^ cnni de qliiSxtum, de tate Katendis Octob.ribns Trajectum venire, ibique
LttfldulfoCap<naumE.cclesiajepiscoyo electA),qctu- vobisciiift et, cu»n Capu#ijjfi ca#eri&fm,ev.esna.tibus
rnnh loqui, et ordinare primum ea qtiaj nobjs el vobis
Dilectis viris LANDONI filio Landonis, et fratribus sunt necessaria ct veslroe paci utilitatique pvoficua;
877 EPISTOL^: ET DECRETA. 878
et tuuc sive de prsefato electo, sive de aliis necessa- A CCLII.
riis causis, vestram adimplebiraus votuutatem : quia ADLANDULFUH PRESBYTERUM.
veslro sagaci consilio. coramuuique consensu, quse (Anno879.)
pro pace fraterna et prp terrae nostrse ac vestrae de- Laudat eum quod ad propinquorum suorum insidias
fensione, sive Saracenorum perditione, cousilleranda evitandas Capua (uerit egrestus, et in diicordiis se-
dandis elaboret ; significat Trajeclum se iturum
etperiicienda sunt, peragere cupimus. Quapropter,
sicut BOSvestrum volumus desiderium et honorem ibique de ejus eleclionedeliberaturum.
alacri mente implere, ita quoque et vos illa quse LANDULFO venerabili presbytero et electo.
nostro apostoUco culmini sunt decentia , devota Quia discordantium parentum tnorum insidias de-
racnle debelis peragere; quamvis in hoc reprehen- clinando, et ex urbe Gapuana egrediendo, in anti-
sione non modica digni videaraini, qttod sumplis qua sanctae ecclesise Capuansesede, nomine videlicet
armis conlra Capuanos, inter assiduas paganorum S. Stephani protomartyris refulgente, nunc habitafe
persecutiones consistentes, persequi et impugnare te asseris , atque cum vicinis episcopis assidue de-
prsesumpserilis, antequam eorum culpas nobis vera- certas, ut male divisos adunare atque dlscordantes
citer cognitas fecissetis. Porro de mancosis quos pacificare, Deo favenle, possis, gratum recfepimus.
pro defensione terrae S. Petri dedimus te prsesente j} Quia et ante susceptum ofScium ea quse sunt boni
Amalfitanis, volumus uteosdem mancosos ipsi Amal- pastoris peragis, in quo scilicet ut perseveres horta-
fitani deferant secum navigio usque in portum urbis mur usque ad noslrum specialem adventum, quo-
Romanae, quoniam salvi et securi ibi manebunt; et niam, Deo propilio, pro vestrum oirinium salute,
tunc accepta a nobis prius securitatis sponsione, concordia et pace, Kalendis OclobribuS volumus
ipsos nobis mancosos reddere procurent, quatenus Trajeclum venire, ibiqne cum Guaiferio glorioso
nostra recipienlibus nobis, nullam pro his de caelero principe, et cum aliis eximiis parentibus tuis loqui,
patiantur calumniam. et ordinare primum ea quse nobis et vobis sunt ne-
cessaria vestrseque paci et utililati proficua, et tunc
CCLI. provectionem tuam secunduiu sacros canones, omni-
ADLEONEM EPISCOPUV. bus pacificatis, peragere.
CCLIJI.
(Anno 879.) ADPULCAREM PR.EFECTUM.
Dolet Capumdiscordias esse excitalas; significat se (Anno 879.)
Trajectnm rtnrnm, ibique de Landulfo episcopo Arguit quod nec fceduscum paganis ictum ruperit, nee
etecte, eujitt confirmutionempeiierat, acturutn. Q ditionemsancti Pelri, sicut promiserat, defenderit;
LEONI prmcipit nt pecumm pro ea re datam ad se re-
Reverendissimo et sanclissimo episcopo. tmUM.
Sacerdotalem curam et sollicitudinem, quam pro Dilecto viro PULCARI praefeclo*
Ecclesiae Dei utilitale populique concordia et pace Pro «alute anknae tuae ac pra deCensione lotius
peragere procut dubio debent Domini sacerdotes, CbrisrianiiatiK,. jjuse, te ciu» paganis. pactum. ha-
tilteris tuis releclis, te luciflue habere cognoscimus; bente, quotklie depraedalur alque ia diram ducitur
dum Dei proximique dileclione sollicitus, doles Ca- captivitatem, multa tibi et poputO l*o, qua* postu-
puanos, nobites scilicet viros, fralerno fcedere per lasti, fecimus bona. Insuper decen»miltia maacoso-
jusjurandum inter eos habito nequiler corrupto ad rmn argeuti dedimus tibi ut lerram saacti. Peiri
veram discordiaro et iuimiciliam pervenisse, et ad- rnpto fcedere paganorowi defeuderes; quod tu eum
huc in ea improvida mente consistere, atque pro' tuis per jusjurandum facere promisisti, aedtunore
Landulfo venerabili presbytero, et electo a vobis et; judicii Dei postposito, neque pactum iniquum dis-
orani saccrdolali coelu nobiliumque caterva, cuncto- rumpere voluisli, neque propter jusjurandum littora
que populo Cupuansecivitalis, pontificio nostro sup- noslra defendere, sed potius depraedari diabolicojara
plicas, quatenus eum non differaraus sacrse plebi p jtiri subjectus, permittis, et in aokue, tiwperditio-
Capuanseantistitem ordinare. Nos autera, pastorali nem consenlis ovespretioso Cfwisti eruore aequisi-
solliciludine moti, vobiscum similiter condolemus; tas duci captivas. Et ideo dignum est ut ipsos man-
fratres et propinquos pro saeculicupiditate in tanlam cosos, quos tibi pro defensione terrae nostrae dedi-
discordise et inimjcitise voraginem demersos,. proi mus, recipiamus. Quapropter volumiis ut eosdem
quibos sane, J)eo propilio, pacilkandis, voluiuus Ka- mancosos per luos fideles Amalfitanos usque in porr
lendis Octobribus Trajectum venirfr, efr ibi cum tura urbis Romanae nobis navigio venienles reraan-
Guaiferio priHcipe, aiq«e vobiscum, et cum Capua- des, qiwniam ips» Amalfitawisalvi el, securi ibr raa-
nis cSettfffeqoevestratibus loqoi, et ordinare primum .nebunt, et tunc acceptia prius a nobia secnrilatis
ea quse nebis' et vobis sunt neeessaria; et tunc de sponsione, prsefatos mancosos nobi» reildere procu-
ipso eleelo vestram secundum sae-roseanones adim- rent, qiiatemis nostra recipientes, nulbu» tibi vel
pfebimus voluntatem : et idcirco gfave won videatur• popul# tuo kferamus calnraniam. Na«»efcdwmoni-
ditectiortivestrae nostrnm, ut diettim est, specialem! bu» nostris prsecepim»s u* nullo modo aliquam po-
prsestolariadvcnlum. VrtamtatemAdelchisi episcopo: pulo t«o faeiant eoMTRirietaleni, si tanwu niobis
et alteram Lupeno episcopo. ipsos mancosos salvo* redttideris.
 879 JOANNISPAPJE VIII 880
CCLIV. A Christo credentium, ab inimicis vicinis perturban-
ADMONACHOS PULTARIENSIS COENOBII. tur, omnisque illorum, imo nostra familia crudeliter
(Anno879.) assidue vexatur et opprimilur; ita sane ut neque
Doletde eorum calamitatibus, et significat se ipsorumi arare neque csetera quae ad terrse culturam perti-
causa Bosoni principi atque Hugoni abbati scri-: nent, possit exercere.
ptitse ut eos utentur; exemplar etiam testamenti lium eidem sanclo loco Quapropter et vestrum auxi-
Gerardi fundatoris Ansegisoarchiepiscopoet Con-. irapendatis, et conlra Dei
rado comitimisisse. atque ejus adversarios manum vestrse potenliae,pro
Sanctse congregalioni summi apostolorum princi- amore Dei et sanctorum apostolorum Peiri ac Pauli
pis Petri ccenobii nostri Pultariensis. nostraque dilectione extendatis, quatenus vestro
Cognoscat pro certo fraternitas vestra nos, relectisi potenti brachio freti, salvi in omnibus et securi
litteris vestris, pro lantis adversitatibus quas ab» consistant, ut et in prsesenti dignas a nobis relribu-
iniquis quotidie sustinetis borainibus, valde tristes; tiones et in futuro multiplicem a Domino valeatis
existere, quoniam sicut de veslra prosperitate gau- mercedemcum sanclis recipere.
demus, ita quoque et de vestra tribulatione trista- CCLVI.
mur. Unde volentes sanclara congregationei.i *e- ADHUGONEM ET RADULFUH.
stram, utpote Dominicumgregem in ipso aposlolo- B (Anno 879.)
rum principe nobis commissum, salvam et quietam Quod Vendoaram viltam sancli Petri Pultariensis
habere, direximus, secundum petitionem vestram, nulli concesseril,et Arembertum,qui a Bosoneeam
noslras aposlolicas litleras Rosoni gloriosoprincipi, accepit, excommunicarijusserit, nisi ab ea absti-
neat.
et Hugoni nobilissimo abbati, pelentes quatenus pro HUGONI et RADULPHO dilectis fidelibus nostris.
Dei sanctorumque aposlolorum principum Petri ac Cognoscatpro cerlo fidelitasveslra quia nos ipsam
Pauli amore, nostraque dilectione, susedefensionis villam nostram Vendoaram, quam dicitis esse inva-
auxilium vobis impendant, et contra Dei atque sam a Bosone comite, quasi nos eam cum illo com-
omnes vestros adversarios manum suaepotentise e.v- mutassemus accipientes alteram ab eo, bene-
ac securiter debitas Do- neque
tendant, ut quiete degentes, ficiali more , neque alicujus commutationis tenore,
mino laudes persolvere ac pro nobis et omni populo neque alio quocunque modo, cum eodem Bosone vel
Cbristiano valeatis omnipolentera Dominum depre- alio quocunque homine, dedimus
monasterii mente neque commuta-
cari, et res sancti nostri tranquilla vimus. Ideo in fidelitate et servitio sanclorum apo-
disponere, regere ac secundum Dominum dispensare stolorum Petri ac Pauli devola menle permanenles,
possitis. Porro exemplar ipsius testamenli, per quod ipsam villam sub nostro jure tenentes, defendite et
Gerardus bonae memoriae comes, una cum Beria *J cum Domini auxilio gubernate, nec aliqui homini
quondamconjuge sua ipsas res principibus apostolo- credatis nos aliquando praefalam villam quolibet
rum Pelro et Paulo tradidit, bulla nominis nostri roododaturos. Direximus vero, pro nostro adjulorio
munitum, Ansegisoarchiepiscopoet Conrado comiti, ac defensionis auxilio, litteras nostras jam dicto
in cujus comitatu ipsaeres continentur, per praesen- Bosoni comiti, ut pro amore Dei, et S. Pelri, ac
tera nunlium veslrum direximus. Vos itaque videte nostro, et suos homines inde removeat, et ipsam
si de his omnibus adjuti fueritis, an non, et nobis villam nullatenus invadere nec invasam retinerc
renuntiate, ut quasi concilio meliori potuerimus, vos prsesumat: quin potins suo vos brachio tuealur, et
libentissime adjuvare cureraus. Fraternitatem ve- ab omnibus erga vos male agentibus dignetur defen-
stram orantem pro nobis Dominus dignelur conser- dere, si gratiam Dei et principis aposlolorum cupit
vare incolumem. habere. Arembertum aulem, vassallum ejus, cui
CCLV ipsam viUam beneficio dederat, omni ecclesiastica
ADHUGONEM ABBATEM. communione per Isaac venerabilem episcopumjus-
f (Anno 879.) simus esse privatum, si in eadem villa ulterius te-
Vt monatterium Pultariense tuealur. mere intrare aut aliquam ibi contrarietatem facere
j.
-
Dilecto filio Hucosi nobilissimo abbati. praesumpserit.
Quanta vos dileclione quantoque nostrae paterni- CCLVII.
talis quasi unicum filium dilexerimus affectu, ex quo ADBOSONEM COMITEH.
vestram sublimem cognovimus sagaciutem et glo- Vt Arembertumet quosvis alios a Vendoararitta re-
riam, ipsi abundanter recolitis, quoniam et veslra moveat, eamque Pultarientibus rtstituat et mona-
nos excellentia veluti patrem spiritalem in omnibus sterium ipsum tueatur.
cdlere et honorare animo tranquillo curavit. Quo Dilecto filio BOSONI gloriosoprincipi.
videlicet mutuse dilectionis fcedere illibato confisi, Quanta vos dileclione quanloque nostrse paterni-
monaslerium sancti Petri, quod appellatur Pulta- tatis dilexerimus affectu ex eo quo vestram subli-
riense et Gerardus quondam comes de rebus suis mem cognoverimusgloriam, ipsi abundanter reccli-
perfecit atque dotavit et sancto Petro tradidit, peti- tis, quoniam et vestra nos exceUeuliaveluti patrem
mus ut vestra in omnibus tuitione adjuvetur, quia spiritalem in omnibus colere et honorare animo
fratres qui nunc in eo consistunt, et sedulas Deo tranquillo curavit. Quo videlicet mutusedUectionis
laudes persolvunt, orantes pro salute omnium in foedere confisi, ea quse sub jure sanctorum apostolo-
 «81 EPISTOLiG ET DECRETA. 882
rum principum Petri ac Pauli per totius Gallisepro- A prsefatos Capuanos ire neque aliquam illis contra-
vincias immobilia loca consistunt, cum hominibus rietatem inferre usque ad nostrum specialem adven-
omnibusque sibi pertinentibus, ut vestro potenti tum. Quoniam, Deo auxiliante, cum tiujus sestivi
brachio defensa manerent rogavimus, vestroque • temporis fervor transierit, pro omnium vestrum
auxilio secnra consisterent, quod vos pro amore Dei salute, concordia et unanimitate, has vestras in
et S. Petri nostroque honore nobis libenler facere partes veniemus, quatenus, nobis prsesentibus, om-
promisistis.. Nunc autem, sicut audivimus, villam nis vis sopiatur omneque scandalum, quod ex vi-
nostram Vendoaram absque nostro consensu et vo- pereo semine inter vos et illos accrevit, de medio
luntate occupalis, et uni veslro vassallo, nomine veslri auferatur. Nos namque salutem vestram, ne
Aremberio, in beneficium dedisiis, et, si verum est, in seternum pereatis, cupimits, et ideo volumus ut
non bene, sicul vos decebat, egistis. Ideo rogamus, ea quse pacis sunt sectemini semper. Nam pro ve-
fili charissime, celsitudinem tuam ut propter amorem stro cum venerimus amore, ipsum quem vultis Ca-
Domini et S. Pelri, ccelestis regni clavigeri, ipsam puanoe plebi, Domino favente, antistilem ordinabi-
villam nosiris, qui ibidem resident, bomiuibus sub mus, ut vester principalis honor indiminutus per-
aostro jure, sicut nos eam ordinavimus, liceat ba- maneat. Quod si forie aliter vos facere cognoveri-
bere securiter, omnesque vestros vel alienos homi- B mus, scitote quia nostrae vos non habebimug
nes ab ejusdem villoe babitatione vel dominatu re- communionis consortes.
moveatis, nec vestris diebus aliquam a quocunque CCLIX.
homine contrarietalem patiamur. Simili etiam modo AD PANDENULFUM CASTALDUM.
petimus ut monasterium S. Petri, quod appellalur (Anno 879.)
Pultariense, et Gerardus quondam comes de rebus Significat te Guaiferio scripsitse ut ab inferendo Ca-
suis perfecit atque dotavit, et sancto Petro tradidit, puanis damno desisteret. ,
vestra in omnibus tuitione adjuvetur, quia fralres Nobili viro PANDENULFO glorioso castaido.
qui in eo consistunt, et sedulas Deo laudes per- Relectis indnstrise tuse littcris, quas per talem
solvunt, orantes pro salute omnium in Christo cre- fldelem hominem tuum nobis mandasti, ea quse no-
dentium, ab inimicis vicinis perturbantur, omnisque stro pontificio supplicare studuisii, apostolica dun-
iUorum, imo nostra familia crudeliter assidue vexa- taxat benignitate audivimus, ac, prout ratio exige-
tur et opprimitur, ita sane ut neque arare, neque bat, parlim complevimus. Direximus namque noslr.
csetera quse ad terrse culturara pertinent, possit apostolatus litteras Guaiferio, et admonendo incre-
exercere. Quapropter et vestrum auxilium eidem pando atque excommunicando eum non habere li-
sancto loco impendalis et contra Dei atque ejus ad- C centiam ex Deo et sanctorum apostoloruro Petri ac
versarios manum vestrse potentiae, pro amore Dei, et Pauli nostraque auctoritate permissum venire con-
sanctorum apostolorum Petri ac Pauli, nostraque tra urbem Capuanam, neque aliquam in omnibus
dilectione extendatis, quatenus veslro potenti brachio suburbanis et finibus ejus contrarietatem inferre,
freti, salvi in omnibus et secnri consislant, ut et nullasve moliri insidias, usquequo istas in parles,
in praesenli dignas a nobis retributiones et in futuro auxiliante Domino, post hujus sestivi temporis fer-
multiplicem a Domino valeatis mercedem recipere. - vorem vcniremus.
CCLX.
CCLVUI.
ADCAROLUH REGEH.
ADGCAIFERIUM PRINCIPEM SALERNITANUM. (Anno 879.)
Monetut a motesliit detistat quas Capuanisinferebat; Scnbit se litteris eum, ut ad imperium promoveret, ad
tignificat se in ejut regiones iturum et discordiat Vrbem advocatte, Ravennamusque ad eum proces-
tedaturum. sisse, sperasseque se auxilium ab eo adversus Ro-
Nobilissiraoviro GUAIFERIO manm Ecclesim hosles recepturum : qum spes ita
glorioso principi. eum frustrata esl, ut nunquam hostet magis swvie-
Relatu quorumdam didicimus quod, suadenle hu- rinl: petit ut Ecclesimopemferat, et dum iter parat,
raani generis inimico, qui lotius inimiciliseet mor- D tegalos ad se mitlat; suosquelegatos commendat.
lis est auctor, cupiatis mulliplicia damna et adversa Dilecto ac spiritali filio CAROLO glorioso regi.
inferre Capuanis, et propler discordise malum quod Quod bene vestra regalis cognoscit sublimitas, a
sseculiquotidie livore generalur, et inter propinquos longo jam tempore vos pro utilitate et exallatione
atque amicos accrescit, cogitetis generale discrimen sanctae sedis apostolicse matris vestrae ad culmen
praebere, unde scilicet non modica turbatio his imperii, Deo propitio, volentes perducere, auctori-
vestris in parlibus oriatur et longi temporis scan- tatisnostrae lilteris missis vocavimus, ac postmodum
dalum maneat. Et dum non desint extranei hosles, prse magnitudine amoris vestri, relicta nostra Ec-
cnm quibus assidue luctamen habeatis, vullis con- clesia inler ssevas hostium non solum paganorum,
trarietatis discrimina praebere propinquis, quos in sed etiam malorum Christianorum manus, ad vos
auxilium vobis opportunum poteratis habere fauto- Ravennam pervenimus, quod nullus anlecessorum
res. Nos idcirco, more paterno, vos quasi dilectum nostrorum gloriosissimis progeniloribus vestris ali-
filium admonemus, et ex Dei omnipotentis auciori- quando fecisse recolitur, sperantes scilicet oranem ho-
tale bealorumque apostolorum Petri et Pauti pate- norem pristinumque vigorem sanctse RomanaeEccle-
state prohibemus, ut non habealis licentiam super sise per vos ad augmentum perfeclum perducere,
 8815 JOANNISPAP42 VRl 881
aique iiiTitnTorumsanclaeDei Ecclcsiscet nostrorura A cliam a raalis Chrislianis, quod ipsi procul dubio
ferocera severitalem pmni raodo comprimere faci- scilis, permaneat, donec, Deo auxilianle, revertcnlcs
ieque superare putabamus. Sed quia de his oiimi- ad greraium sanctoe raatris vestrse RomanacEcelesioe
liiis nihil apud magnitudincm vestram, ut volcba-,, veniatis; quia si hoc praelermiseritis, tanta undique
mus, peregimus, revertentes prioribus pejora repe- adversa vix ferre valemus. Quapropter vestra rega-
rimus. Nam iniinici noslri, niajori audacia elevati, lis magnitudo prsevidcat ne vestris diebus cadein
non soliiiii ea quae sancti Petri sunt diripere, sed Ecclesia aliquam minuitatem patialur, sed per vos
etiam liomines nostros in sua poteslale recolligere magis atigmentetur, quoniam ipsius augmentum ve-
et retinere non dubjtant.Quapropter, fili cbarissime, sterest honor. Ideo petimus ut cum prsesenle jain
pro certo scitotc quia nos veslrum honorem et glo- dieto nepole noslro idoneum e latere veslro no.'is
riam tolo conamine desideramus perficere, et ideo dirigalis lcgatiim, qui ad salulcm et justiliaiii len.e
vos ea quao uliliiati et exallationi sanclse sedis apo- nobiscum inlerim pariter et promptissime in oinni-
stolicse proficua wint, pio intuitu menteqne devota bus, proul opus fucril, desudet; ut et nos oinneui
debetis peragere. Unde obnixe precaraur ut nobis vestrum honorem libentissirae valearaus perficere,
dirigatis Luithbardum venerabilem epigcopum, Ma- cui ea quoe vobis dixerit, quasi nobisraelipsis cre-
nigoldum filium Adelberli, et Adelberluui prolopin- B dere non dcdignemini. Quaraobrera rogamus, ut
cernam vestmm, qui, antequam vos has in parles libenti animo hoc facere, et secuiidiiin promissum
veniendi iter sumaiis, nos et sanclam matrem ve- vestrum adimplere oiniiimodis satagalis, nam certos
stram RomanamEcclesiam cerlificent, et ad veslriun vos esse voluraus quia vestrum bonorem et gloriaai
honorem et gloriam placabiles et lselos efliciant, lota mente desideramus petficere.
quatenus Deo auxiliante, vobis venienlibus Romam, CCLXII.
unum de paclis, et privilegia sanclae RoinanacEc-
clesiae, more parenLun»veslrorura, renovare et eon- ADROMANUM ARCIllEMSCOPCM.
flrmare studealis ; et petimus ut de boc quod pro (Anno 879.)
lionore Dei et sanetse Ecclesiae, seu vestro vos fa- Miratnr quod injuriit lacessitusad se non confugerit;
cere mtmemus, atiquid inimicis iiostris nou credatis, nuntium liavennam mittit, qui oninia couira eum
neque his qui magis ea quse sua sunt quam vestram gestadiligenlerinquirat, et eos qui injuriam intule-
rant, Romain venire compellat; quibuscum ipse ad
gloriam qnserunl, eo qued honor el exallalio sanclse synodum proficiscalur, ubi ejns cunta tigelur:
RomanaeEcclesiaevestra protertio est in omnibus enmque arguit quod in sua Ecclesia non resi-
vestraque oonlra omnes inimicos defensio. IIos au- ' deut.
tem missos nostros, Mnrinum videlicet venerabilem " Reverendissimo et sanclissimo ROHANO arebiepi-
episcopum et arcatinm sedis nostrae, atqne PetrUm scopo sanclaeEcclesiseRavennalis.
seqiie episcopum Senogalliensem vobis direximtts, Audientes tales vobis a quibusdam insidias et in-
quos ut benigne reciplatis rogamus, et ea quae vo- jurias accidisse, mirnti sumus quomodo ad Roraanac
bis verbotenus dixefint, quasi nobis credere non Ecclesiae gremium el ad nostram aposlolicam non
dubitetis. Dala ut supra. siatim veneritis prSesentiam; nam si venisselis. pro
CCLXI. certo scire potestis quia nos, diligeuler inquisitis
AD ECMDEM. omnibus, oiunem tuam eausam ad oplatum et pro-
(Anno 879.) sperum finera, Deo favente, omnimodo perducere-
nius. Nunc autem pro hujus rei cansa missunt pm-
Dolel «« Non posse cum eo colloqui. Arnulfum tega- dentem
tum ad eum mitlit, pelens ne Romanam Ecclesiam dirigimus Ravennam, cui ea quse nobis
ab hostibus Iwdi patiaiur, ideoque ejus legalum inandastis conlra te acta fuisse, diligenier inquirere
cum Arnulfo ad se milli jubet. jubemus, ut eos qui lalia, ut asseritis, egerunl, sub
Dilecto ac spirilali filio CAROLO
glorioso regi. fidejussore lalique legalo obligel, quatenus ipsi de
Audivimus quod debealis ntinc Alpes iransirc, prscscnti Romam compellanlur venire. Quibus sane
atque. cum cbarissimo fratre vestro communi elo- ID venieniilins, volumus ul et vos pariler "veniatisKa-
quio frui; unde valdc turbati existimus eo quod se- lendis Octobris, sicut libi pro celebranda etiam sy-
eundum cominuiie placilum sperabamus nos vobjs- nodo jaiu pwceptum est, quia in praeserilia nostra
cum simul convenire, et magnura ac proficuum causam tuam volumus deliberare, quoniam nos, se-
opus exaltalionis sauctae Romanse Ecclcsiae malris cnndum dalam nobis divinitus potestalem , more
veslraevestrique honoris el tolius terrae sancli Pelri pracdecessorumnosirorutn vos adjuvare ornnino cu-
salmis peragere. Idcirco direximus vobis bunc cba- rabimus; uam voluuius tit honor sancloeRaveniiatis
rissimum nepotem uostrum Farulfura deliciosum Ecclcsiacsemper indiminulus permaneat. Iu hoc ta-
consiliariw» noslrum, per qticm vestrse regaU sug- men redarguendus es, quia dimissa Ecclesia tua
gerimus magnificentioeui nullo modo proetermillalis Ravcniue, per alienas Ecclesias contra luam spon-
ita ordiiiare alque disponere lerram S. Pelri; qua- sionein discurris et resides; nain pro his quse tibi
tenus salva et defensa non solum a paganis, sed evenisse dicis a. Data ul supra.

e Peest aliquid.
 885 EPISTOLJ: ET DECRETA. 886
CCLXHT. A niendo nunc aliqnam morara vel negligentiam ad-
ADOMNES FIBELES. miserilis, scitote quoniam canonica vos redargue-
nitis censura. Optamus sanclilatem ttiam, elc. Data
(Ahftd 879.) xt Kalendas Octobris, indictione xni.
Prmcipit ut Ticinensi episcopo, cui poieslatem excom-
ftirtttcHtmfifribuerat, ovedktnt. CCLXV.
Omnibus revcrendissimis et sanctissimis episco- >- All CLERUM HEDIOLANENSEH.
pis, seu eximiis marcbionibus et coniiiibus, cunctis-._ (Anno 879.)
que sanclse Dei Ecclesioefidelibus. Prwcipit ut in locum Ahsperli archiepiscopi in Ro-
Habentes oranium Ecclesiurum Dei» secundum n mtttirtF.ynodOprivati ahum a se consectdndttm'suf-
Apostolum (II Cor. xxi), sollicitndinem, dignura ficiani; tnittit legatos qui nntt cum ipsis eleciioni
duximus vestram induslriam his apostolaltis nostri intersint, quibus in omnibus obedhi jubet.
litleris admonere atque apostolica benignitale ma- Omhibiis episcopis, presbyteris, dlaconibiis, stib-
guopere exbortari quatenus polentioeinunus, quodj diacortibus, et omni clero sanctsBEctlesise Meiliola-
•i Uensis.
divina largitale habelis, utilitali Ecclesi.c et honori
sacerdolali prodesse debeal semper. Quapropter re- .. B
* Deo dilectneunaniihitati vestrae fraternitatis, cha»-
verentiom et honorem sanclae Ticinensi Ecclesiae, j rissimi, nolum esse volnmus quia nOs una cum
quaespeciali quodam modo sedi apostolicoeperlineree sancta synodo Idibtis Octobris in eCClesia beati
videtur, ejusque anlislili, Joanni videlicel confratriri Petri apostoli peracta, Anspertum dudiim archi-
noslro, cui vice noslra transgressores cxcommuni- i_ episcopum vestriim pro siiis negligentiis ac multi-
candos commisiraus,eo videliccl tenore ut quos ipse e plicibtis praesiimptionibtifejam in pfiori Synodo,
excommunicaverit, ipsi excommunicali existanl, ut ,t post seciindara cl (ertiam vacalionem, atque post
ei auxiliura alacriler inipendatis monemtis, nullam „ canonicas sibi datas inducias pro se satisfaciendo
contrarietalem vel invasionem in rebus vel houiini- j. nolcntera occurrere, virlute sancti SpifitUs, et
bus ipsins Ecclesisoquamlibet facere permiltatis; anctoritate sanctoruin Petri ac Pauli aposfolo-
qnin potius vestro eos solatio lueri pro Dei nostro- ,. ruin principura, et canonica atque sjtoodlca san-
qne amore diligenlissime studeatis; sed et clericos IS ctione, episCopalihOHOfepfivavimus, qrila dhte au-
illius nemo vestrum iu cummendatione, mil stib 4li- i„ dienliam communicare pertinaciter proesUhlpsit, et
cujus defensionis obtentti, absque prsedicti episcopi .: ante legitimum susepurgalionis exaraeu ministerium
sui licenlia reclpere praesumat. Quod si contra hocc sacnlm contra slatuta majofum leniefe agefe non
nestrum spostolicura statutum aliquis suorum cleri-„ fC dubitaVit.Et ideo praesenti vobis Slattfto jubetnus ul
enruir) agere tetitaverit, ecclesinstica sit, lam ac- omnes utto anilno tifioijtte voto convenienle^ aiqu.
ceptor quam aoceplus, communioiie privatus. Data. conVocantes pastores vel poptilum civltatis, de ele-1
Ht tupra. clione alteriiis, qtii de cardln:llibus presbyteris auf
CCLXIV. diaconibtis digniof fuerit fejleftus, curti Christi sola-
kb ftOMANUH ARClilEPISCdPtlM RAVENIUTEH. lio, ad archiepiscopatus honofem prdmbteatis : quo
scilicet decreto sotemniter iaCto, atque ad hartc ur-
(Anno 879.) bem transmisso, ne anlea quislibet episcdportirtl ah-
Prmcipit ut Romam ad synodum veniat. quefti ibidem Ordinare proesutriai, antequafti nobis
Reveretidissimoet sanclissiino archiepiscopo san- h omnia fuerint reniinti.ila, cum, Deo favente, nos ibi
etae EcclesiseRavennatis. secundum morem pfislihufti, et secuuduiu regiam
Sicutjani oliih veslraepiaecepimusreverentiae, ut!t coneessionem, velinius afcliiepiscopum consecrare.
pro muili» Ecclesiarum Dei necessitatibus quarlo0 Nam si «liter prsesumpserttis, ecclesiastica vos com-
ldaS Octobris Romara venienles, synodum parilerr munione privabimus; fetqni contra hoc nostrum sta-
celebraremus, iiunc iterato his aposlolauis uoslri lit-. rn tutitm fecerint, apostoticojudlcio erunt omnino cor-
terls fratefnitati vestrae fubemus ut, oroiii mora vel,1 repti. Sane reverendissimos ffaires et coepiscopos
occsstone poslposrta, ad denominalara synodura, nostros Joannem Ticinenseni, et VVeltonemArimi-
quan, Deo anetore, in proedielo lempore celebraluri,j nensent illuc vice nOstra dirigirtlus, qut vobisctim
erimrrsHtecclesia beati Pelri principis apostoloriim, pariter eariidem eleclidnem iaclarit; o)uosnemo ve-
Cara sllitTraganeistuis episcopis occurtere nultatenus struin impedire in aliquo prsesumat, si quidem ju-
prfleterraittails; quia nos omnittm Eeclesiarum Dei stiint fore cernitis ut rtODisiii Otflfiibtrsobedire pfc
ufililali et exattationi, sicut opwnet, pari conSensu curet: cui quisquis hoc superbiendo resistehs agefe
et deereto more prsedecessorum nostrorum consu^ tentaveril, a ClirisfianOruracdllegiOseparatus erit *.
lere trjlumtis. El ideo veslram, secumlum sacros Et quia nondum a vinculis excorafnunitatiofiis Absty
ctinortes unanimitalem adesse volumus, quateiitis- lutus in VercelleUsiecclesia epi^copum «iftdrmlterae
EcclesiasDei vigor, Chrislo fhvenlo, per synodalem pervicaciter ontiiiare, contra fegiam etiaiff volurita'
censuram illibatus perinaneat. Quapropter si in ve- tem prsesumpsit. Data ul supra.
* Hsecverba superius transferenda videntur.
 881 JOANNIS PAPJE VIII 888
CCLXVI. / nostram apostolicam voluntatem, episcopum ordi-
A
AfiCAROLUM REGEH. nare temere prsesumpsit. Ideo et eumdem archi-
(Anno 879.) episcopum, et hunc ipsum Joseph invasorem ac prae-
Significat Anspertum dudttm archiepiscopum Medio-- sumptorem, non intrantem per ostium, sed aliunde
lanensem jn Romana synodo privatum, ac Jose-'
phum, quem ille in Vercetlensi episcopum ordina- quasi furem ingredientem in ovile Domini, cum vir-
verat, depositttm; rogat ul Conspertumin Vercettensij tute sancti Spiritus, et auctoritate beatorum Pelri
ecclesia episcopum a se consecratum tuealur. ac Pauli apostolorum principum, noslroque aposto-
Dilecto ac spiritali filio CAROLO glorioso regi. lico judicio una cum synodali ccetu reverendissimo-
Regise magnitudini veslrse notum esse volumus, rum episcoporum, omni episcopali bonore decrevi-
ftti charissime, quia Anspertum Mediolanensem ar- mus esse privatos et alienos : lamen iniuitu miseri-
chiepiscopum, in prima qiiidem synodo in ecclesiai cordise, decreto synodali statuimus, jam falum Jo-
beati Petri apostoli habita pro stiis evidentissimisj seph, invasorem Ecclesiaevestrae, de ordine episcopali
negligentiis et praesumptionibus, una cura reveren- dejectum, in gradum el ordinem quo prius exstilit
dissimo episcoporum ccelu regutariter excommuni- omnimodo reverti. Nam cum prsedictus Anspertus
cavimus : sed menlem sttam in superbiam erigens, dudum Mediolanensis archiepiscopus esset regulari-
non solum pro perpetralis veniara humiliter non, B " ter excommunicatus, aliquara vcl minimorum in Ec-
quoesivit, verum etiam ante audienliam el nostrami clesia Dei consecrationem graduum facere nullo mo-
apostolicam absolulionera , sacrum pracsuinpsil mi- do potuit; quia quod non habuil, dare profecto ne-
nisleriuni celebrare, atque conlra sacros canones; quivit. Quare omniura veslrum cognoscat sngacitas,
contraque regiam et nostram apostolicam volunla- el laudanda fidelitas, quoniam dilectus ac spiritalis
tem, episcopum in Vercellensi ecclesia enormiterr filius noster Carolomannus, gloriosus rex islius Ila-
consecrare prsesutnpsit. Pro quibus videlicel tantse> lici regni, ipsnra Vercellensera episcopalum, raore
temeritaiis prsesumplionibus, et ipsum Anspertumj proecessorum suorum regum et iinperatoriim, con-
dudum archiepiscopum in ea, quae nuper acta estt cessit huic Consperto viro nobilissimo, prsesentibus
synodo, omni episcopali honore privavimus, et eum, missis noslris, nostraraque aposlolicam clementiam
quem illicite ordinavit episcopum, decrevimus syno- suis est litteris deprecatus ut eum vobis cpiscopum
dali judicio depositum esse ab ordine episcopatus : consecraremus. Nos autem, ejus precibus inclinati,
intititu tamen raisericordiae in pristinum quo erat, nolentes vos diu sine proprii ac fegilimi esse cura
antea gradum reverti. Porro nos, secundum volun- pasloris, hunc ipsum sanctse Vcrcellensi Ecclesioe
tatem et petitionem dilecti filii noslri Carolomanni. ,- veslrse apostolica duntaxat auctorilate episcopum
G
gloriosi regis hunc Conspertum reverendissimura,' consecravimus, dedimusque vobis pro invasore illo
de quo jam olim vobis per veslrum fidelem missum islum pastorem, pro mercenario ignavo providum
innotuimus, in eadem Vercellensi Ecclesia, consen- satis reclorem , qui scilicet nostris vos apostolicis
tientihus omnibus comprovincialihus episcopis, an- doclrinis admonilus, quasi populum Domini sibi
tistitem consecravitnus, quem petimus obnixe ut proj comntissum more veri pastoris pabulo vitse perpe-
amore Dei et sancti Petri, ac nostro, vestrae poten- luseque salutis pascere alque in virga aequilalis et
tiae brachio tueamini, et, prout ei opus fuerit, di- mansuetudinis regere vigilanti semper cura et solli-
gnttm semper in omnibus praebeatis solalium. Rega- citudine solerter procuret. Quem itaque vos omnes
lem excellenliam vestram Dominus conservet incolu- uno voto el pio affectu qttasi patrem et rectorem
rnem, charissime fili. Data ut supra. animarum veslrarum, utpole charissimi filii, ut re-
CCLXVII. cipialis prsesenti statuto nostro jubemus; et abjecto
ADVERCELLENSES. ac reprobato supradicto invasore, hunc, quem ordi-
navimus vobis, habetote episcopum. Nam magna
(Anno 879.)
vos laude dignos fore videmini, quod de beali Pelri
Prwcipil ut Conspertum a se illis episcopumconstttu- _
tum recipiant, et congruo honore colant. Josephii r apostoli consecratione meruistis habere anlistitem :
invasoris acta nulla esse declaral. et hoc in augmenlum honoris EcclesiseVercellensis
Omnibus presbyteris, diaconibus, subdiaconibusett sine dubio proveniet, si vos devota mente nostris
omni clero ac primatis, omnique populo Vercet-- obtemperatis prseceptis. Nos enim, vestram cupien-
lensi. tes salutem, ideo monemus ut mente et corpore salvi
His nostris apostolicis litteris vabis cogniium faci-- esse possitis. Jubemus eiiam omnes scripturas, vel
mus quia Anspertum dudum archiepiscopum Medio- dationes cujuscnnque lenoris, quas fecit de plebibus,
lanensem pro suis multis prsesumptionibus et negli- casalibus et villis ipsius EcclesiaeVercellensis, nul-
gentiis jam olim una cum sancta synodo sacra com-. lam habere firmitatem; sed omnia quse fecit esse
munione privavimus; sed ipse conlra canonica sta-. judicaraus vacua et inania, quia legitimus ipse non
tuta et contra nostrum apostolicum synodicuraquee fuit episcopus, et ideo quippiam dare non potuit :
judicium agens , ante audienliam, et absolutionemn eum vero qui ex bis quae fecit aliquid firmum esse
ministerium sacrum agere atque adhuc excommuni-h dixerit, Ananise et Sapphirse anathemale feriendum
catus in hac Vercellensi Ecclesia vestra, quemdamn fore censemus. Nam si cujuslibet consilio vel bor-
virum Joseph nomine, ut audimus, contra regiam etd tatu aliier facere, non de praesenli ipsum invasorem
 889 EPISTOL^E ET DECRETA. 890
abjicere studueritis, atque hunc quem nos consecra- A deramus perducere : si taraen bonis operibus dediti
vimus vobis, alacri cum voluntale non receperitis, nostra solatia, voluntatem, jussionem et admonitio-
omni ecclesiastica vos communione privabimus di- nem studueritis perficere, et in tali placito nequitise
gnoque anathemate feriemus. Data ut supra. contempseritis manere. Optamus vos in Christo
CCLXVIII. bene valere. Die 24 mensis Octobris, indictione
AONOTINGUM NOVARIENSEM EPISCOPUM. XIII.
(Anno 879.) CCLXX.
Monet ut res Angelbergw restitual; sin minus, de- ADHELMOINUM EPISCOPUM PENNEN8EM.
nuntiat illi excommunicationem, nisi inlra duos (Anno 879.)
menses ad reddendam de his rationem Romam ve- Arguit quod ad synodum non accesserit; jubet slaluta
niat. die ad se venire , et interim quemdam ubsolvere,
NOTINCO Novariensi episcopo. quem injuste excommunicaverat.
Audivimus te res spiritalis filise nostrse Angelber- Reverendissimo et sanctissimo HELMOINO episcopo
gse Augustse injuste tenere, quas volumus, et apo- Pennensi.
slolica auctoritate praecipimus, ut continuo reddere Secundum sacros venerabilium Patrum canones
studeas : et quod tihi retinere debere nulta lege n Spiritu Dei condilos, et totius mundi reverentia
conceditur, sub omni celeritate dimillas, ut ei cui consecratos, pro ecclesiasticis duntaxat necessilali-
perlinere videtnr, bis perfrui modis omnibus liceat. bus atque utilitatibus ad eas, quas nuper stalutis die-
Nam si continuo prsefatas res non reddideris, mo- bus celebravimus, synodos, missis ex more auctori-
nemus, et apostolica auetoritate proecipimus, ut in- tatis nostrse litteris, fraternitatem luam debere oc-
tra spatiura duorum mensium Romam ad reddendam currere modis omnibus decrevimus : sed quia, cae-
pro his rationem occurras, et coram nobis congruam teris devote valde venientibus, te minime venisse,
satisfactionem exhibeas : alioquin tandiu excommu- neque excusalionem tuam in tractoria regulari te-
nicatus existas quandiu huic nostrae commonitioni nore conscriplam nobis et sanctae synodo, causa vi-
obteraperans, hsec quae slatuimus adimplere pro- delicet temeritatis et inobedienlise, ut eliam eviden-
cures. Data xiv Kalendas Novembris, indictione ter apparet, non direxisse comperimus, ne dilectio-
XIII. nem tuam de hoc indiscussam prseteriisse videamur,
CCLXIX. hoc nostro apostolatus statuto jubemus, eam infra
ADAMALFITANOS. octavum diem Decembris mensis, sine aliqua mora
(Anno 879.) vel ambiguitate ad nos debere venire nostrisque se
obtulibus prsesentare. Nam et Oteramus filius qui
Significat te eos excommunieassedonec te a paganis (]
teparent; minatur iltit atias poenas, nisi quam- [f. quondam] Corvini cum aliis suis concivibus, no-
primum pareant. stris apostolicis, coram venerabiti episcoporum ccetu
Reverendissimo et sanctissimo PETROepiscopo, super te questus est, auribus, quod dum a te ipse
seu PCLCARIprsefectorio, atque universo populo impetitus ecclesiastice de contemptione, post prae-
Amalfitano. stito sacramento, se cuin suis sacramentariis pur-
Nolum esse volumus dilectioni et unanimitati ve- gasset, tua eum fraternitas, sicut professus est,
stroe quia contra divina statuta, et nostra apostolica quasi perjurum excommunicaverit; regula canonica
monita, quibus vos frequenter monuimus, et ex au- praecipiente quod hanc episcopus sibi cognitionem
ctoritale Dei et sanctorura apostolorum Petri ac nuUo modo debeat vindicarc, Dominoque dicente ad
Pauli, praecepimus ut nulium cum impia Saraceno- Moysen, ad unius testimonium neminem condemnari
rum gente pactum haheretis, hahitumque omnimodo oportere. Quod si ita est, quia temere illum excom-
rumperetis, in tali scelere, et in consortio inimico- municare non debuisti, praecipimus ut eum de prae-
rum Dei manere non formidatis : virtute sancti Spi- senti absolvas tuseque communioni restituas : nam
ritus, et auctoritate"sancli Petri, cui ligandi et sol- si ausu improbo aliter feceris, non quidem eum au-
vendi in cceloet in terra a Domino est concessa po- D cloritate apostolica procul dubio absolutum esse
testas (Matth. xvi), omni sacra communione, sanclo jubemus. Et si hanc jnssionem nostram parvipen-
videlicet corpore et sanguine Domini nostri Jesu dens, temerario ausu praesentisenostrse adesse con-
Christi, vos una cum totius aposlolicse sedis con- tempseris, ecclesiastica le communione velut inobe-
sensu privavimus, et ab Ecclesise Dei societate sepa- dientem esse noveris privandum, quousque pro tuis
veniens nobis satisfactionem
ravimus, ut in eadem excommunicatione manealis, negligentiis dignam
donec resipiscentes ab irapia vos paganorura prseda huiniliter feceris. Data xm Kalendas Decembris.
CCLXXI.
separetis; et nisi puro corde et devota volunlate ci-
tius fueritis conversi ad gremium sanclse matris ve- ADPAULUM EPISCOPUM.
strae RoraanaeEcclesise, majoris damnationis senten- (Anno 879.)
tia vos procul dubio feriemus. Veslram denique nos Jubet ecclesiamin villa Carpana sitam restitui, ibique
sacerdotem conslitui, et sacrum chrisma annuatim
salutem quaerimus, vestras cupimus in conspectu in eamdem mitti.
Domini animas aposlolica benignitale salvare, et Reverendissimo et sanctissimo PAULOepiscopo
qnasi oves dominicas ad pascua salutis aeternsedesi- sanclse EcclesiaeRegiensis.
891 JOANNISPAPJE VM 892
Dilectioni luse venerandis' sanctorum Patrum re- A A irat, non est cogenda : tamen sanctitati vestraecora-
gulis edoclae mandamus, aique bis prsesulatiis nostri imitlimusul, in unum convenientes, ipsins feminae
liltcris jubemus, ut ecclesiani Dei positam in viila causam < secundum Deum discutiatis, et omnera stiper
Carpana, jam nuper inrendio cremalam restaures, hac 1 querimonia veritatem stlbtili indagatione fepe-
atque in prisiiaum decorera et ordinem restituere rientes, ad liquidum finiatis. Verumtamen dignum
nullateiitis praetermitias, atque sub proprii cura sa- non ' esse sancimus ut jugum eui non suo pro-
cerdolis eam constiluas , qui sedulas ibi Domino posito mota, sed ambilione et violentia oppressa
laudes quotidie persolvatt ae pro salnte fidelium subacta est, portare cogalur, quia el sanctus papa
omnipolenlein Doniinnm valeat exorare, sacrumque Gregorius in epistola ad Alhanasium [al. Anasta-
illic, Deo propitio, annue cbrisma raiiiere indesi- sium] presbyterum Isaurise, inter coetera ita feferi:
nenter procufes, qtiod csl lotitis Christlanitatis salus (epist. lib. v, epist. 67). Quanquam ea quse vi ira-
et perfectio vera. Nalrt si forte aliter feccris, nos ex pulsionis fiunt, canonum minime censura recipiat,
apostolica auctofiiate tiltCfiepiscopopraefatam eCcle- et jtire habeaniur infirraa, quia ipse ea dissolvit, qui
siain ad reslaiirandum et canonice ordinandum injustum faterl compellit, sed niagis illa est susci-
procttl dubio coramitlemus. Data xm Kalendas De- ™ pienda et amplecteiida confessio, quse ex sponianea
cembris. monstratur voluhtate pfOccdere. Et furstis scfipliim
CCLXXII. est: Volunlarit sacrificabo tibi (Psal. Lnf); et alias:
ADTHEODORICUM, ETC. Voluntaria oris mei beiteptacilafac , Domihe (Psat.
HEODICIUM,
- (Anno 879.) cxvm). Porro jam falo Joanni reverendo Aprutiefisi
antislitl etiam Vfifbis injunximus ut, ascita vestra
Ostendit mutierem, qnm Viminisqtte coaclti religlbsttm fraternitate, omtie de hac re
luibitum susceperat, ad vota servanda non leneri; negotium vobisctim pa-
liujus tamen causam illis deftniendam commillit. riter ventilet, etcanonice, sicut pfsedixinius, diffinife
Qnod si qua oriatur difficullas, eos vel eorum lega- proriiiret. Snper quo si aliqua ambiguifas fortassis
tos eum ipsa timliere ad se venire jubet. euierserit, tuiic jilbemus ut aut vos, ant vestfi legati
THEoboRtcoTeatio, HEODICIO Firmano, JOANNI i vices vestfas agentes. cum eadem femina nostfis
Apruliensi ct HELMOINO Pinnensi episcopis. pffesenlialitef obltitibus praesemetitur , Ut coram
Qitscdam vcstrarum diceceseon femina, nomine! aobis jam diligenlius omnis rei veritas inquiratdr
Theoderoua de Vivelata, relicta quondani Tresigii,, et oequitatis regula lerrainetur. Postremo si praefalse
sedein apOstollcahi nostrumquc simul pontificiuini ferainse aliquod irtvidiose olijectUm crimen quoquo-
adiens, qUesta cst nobis quod, viro suo defuncto,, _ modo ftterit, vos, Deo pra; oculis habito, hoc non
velamen sibi sacri habiliis ab ejusdem viri sui fratris; adinittatis; et si accusalor illius in sua obstinaiione
duntaxat gCrmanivi, non scilicet dileclione vilaespi- permanserit, tam accnsata quam accusatof in no-
ritualis, sed ambitione prsediorum ducli, imposituini slrara cum veslris pnriter missis nccelerenl prope-
fuerit, ct ipsa pluririium renitens contra propriami rare pfjesehtiam. Veriimtamen si accttsator ejus
sponsioneiu, pollicitationeni, expetitionetii, eleclio- defffSfit, jam illa criuiiiie illo coram Hobisvenicns
uem, propOSitum,votum atque spoiitaneum judiciumi non tenebilur, secundum Carthaginensis conciiii
fMnebenedicttone sacerdotis idem velainen suscepc- riomlm decimurif eapitulum, ita inquiens (Conc.
rlt. Cujus pfofessionem coram coepiscopis et fratri-- Carlh. Iti, cap. 7): Accnsalor ejus si nunquam die-
bus nostfis conferentes, ihquisivimus eliam idoneos s bus causae dicendse defuerit, a communione non
viros Opteramum, Scattoimum , Erfemarium, Ame- rcnioveatur; resliluto in comraunione accusato,
deum et Cerisiuni, vicinos scilicet ipsius feraina', ipse removeator a commtinione accuSator. Data xi'
qui casu prsesenles aderanf, utriim se ita res baberett Kalendas Decembrls, indictione xm.
an noii. Sed 111non soliim ita fuisse teslificali sunt, CCLXXIII.
VefUmeliam parati exstilerunt omnem super hancC ADATUANASIUM , PULCAREM , ETC
causam satisfactioneni prsemiltere. Nos igitur ha-'" D j (Anno 879.)
bentes euindera quem et palres nostri spirilum fidei, '' Prmcipil ut fmdus cum Saracenis icium rumpant;
et per gfaliam Christi, zelum justitiae, eadera superr quod nisi Kalendis Decembris Jecerint, eis excom-
legitime velalis quaeet illi sentiraus eademque omni- tnitnicalionent minalur. Pulcarem mohel ne Ptin-
no decerninws; et quod non propria voluntate, non denulfo Cttpnnnojudici molestiam inferat.
arbilrio, nOn voto, non expetitu vel spontaneo judi-i- ATHANASIO episcopo Neapolitarto, PETROepiscopu,
cio, quin potius coacle admittilur, cassandum esse ;e seu PULCARIprsefectorio AmalfitanO, eptscopo Ca-
sancimus : prsccipue eum hacc eadem femina nonn jctano, seu Decibiti, et JOANNIgloriosis bypafis, a
nisi rainis perterrita, pltis minus diebus quindecira ii pafibus.
idem velaraen gestasse se dixerit, et nullo saccrdotele Ptidet, ot ita dixerira, pontificium nostfum vos
benedictionem tribuente boc violenter susceperil.t. jam comntonere supef hoc quod tara ratfttoties a
Quod licet ad bujus absolulionem suflicere posse se nobis cofiimoniti resipfscere noluistis, et cum Deo
speremus, quia si ita est, totius violentiseacneces-s- odibtlibus Saracenis habitnm pacitllS dissohefe
silatis vincntis absolula, snnm licenter et impune je bactenus eorttempsislis. Verum qnia quanta cfude-
sequi debel arbilrium, et quod non etegil, ut perfe->- titatnmgeftera, ac desolatlonunl tetfse istius eafa-
893 EPISTOLiE ET DECRETA. 894
mitatum nimis ex lioc mala lugenda provenerint A A sos fraternilate enormiter adversa, et colilra regu-
atque proveniant, exaggerare difierimus, he inlermi, lam ecclesiasticam iqjuste fore oppressos; quorura
quod dignum,est, }udicare cogamur. Adhuc ©bse- vldelicet objectionibus Coram nostro preesulalu as-
cramus, adbuc sicut spiritales filios exherlamor, et sislentem te oportet procul dubio respondere. Et
paternis visceribus vos amplecli eonantes, Dei ac ideo hac jussione noslra percepta occurrere sttideas,
principtim apostolorum Pclri ac Pauli auctorilate antequaiii Ecclesia ttta majus scliisma vel scanda-
prsecipimus,ut jam jamqtte disciplinampercipicntes, lui» putiatur: quoniam si vefiire jara modo eonteni>i.
ab eisdem iniquis et aneillse filiis saracenis vos se- pseris, dignam excommtinicalionis a sede apostolica
paretis, et pactum ciiin eis habitum modis omuibus prolalaui siistinebis omnino censuram. Data vni
dissolvatis, si vel noslrss comraunionis, vel ipsius Kalendas Deceinbris.
Clirislianitatis vultis esse participes; in qnos jam CCLXXV.
daremns ecclesiasticimucronis sententiam, nisi nos ADCAROLUM REGEM.
apostolica patientia relineret. Idcirco vobis inducias (Aiuio879.)
usque Kalendas Decembfias isliiis tertise decimse Miratur qnod cnm Papiam venerit, ubi simul conve-
indictiofiisad iderti pactnm cura Saracenis frangen- nire debebant,tegatosad se non minerit! petit iilos,
dumlargimur, et tam vos quam Cajetanos alque B I deslinel, ut se ad eum conferrepossit.
Amallltanos lucrari volenles, si usqtie ad idem tem- Dileclo ac spiritall filio CAROLO glorloso regi.
pus omnem Saracenorum amiciliam , nec non et Sicut nostro prsesulalui vestris jam oliui fegatibus
omne foedUsdissolvere solito contempserilis, utros- direxistis apicibus, ut his Kalendis Novembribusjam
que sentenliaeecclesiasticseJaculis feriemus, et per- transactis, vobis Papiant obviara venire deberemus:
petuo analhemati submilteraus, ut qui socii disci- quatenus comrauni simul traclatu ea qusa sancuc
ptinse es3e non vultis, commtinionis quoque nostroe Ecclesix Dei utilia sunt, ctregni slabililati prolicua,
non silis pafiicipes. Hoc addendumest in epislota pariter considerassemus, stabililaleque perpetua
ad Pulearem. firmasseiwus; hoc quidem avida ex tnnc perlicere
Posiremo nobilitatem tuam monemus ut Pande- nienle parali exislimus : sed qtiia vos in llaliam in
nulfo jitdici Capuano in nullo molestus existas ; et troisse audimus, valde inirati sumus quamobrem
quod nobis ipse devotus est, tu ei devotione et ami- vestrum nobis adventum, per exceUeuliaevestra
citia copulnlus, in quo posse tibi fuerit, contra ad- mellifluos apices et idoneps legatos, cognitum mi-
versitaies illius te-murum opponas ; quatenns patris nime feceritis ; nara palerno vos aflcclu diligenles,
illius qui proprio genitore salvando suffigiit, remi- speciali dmilaxatintuilu inagniludinera veslrara cer-
r'
niscens, pro utriusque amore, si de nobis tibi cura nere desideramus, filioruuicharissime. Nuuc itaque,
est, ipsius Pandenulfi profectibus potius hoereas, si omnino verum cst jam Papiam venisse, voluinus
quam obviare quoquoiuodovidearis. ul eximios ex lalere veslro uobis dirigalis legatos,
CCLXXIV. honorificas sedi aposlolicsclitteras deferentes; quir
ADARPALDUM EPISCOPUM ASCULANUM. bus videlicet pcrspectis, ad veslram properare sere-
(Anno 879.) nitalem coinmunequecolloquiuraindubilanler valea-
Arguit quod ad synodum non venerit; jubet ad se> mus : quia cuni, Deo propitio, vobiscmn fuerimus
veaire, ul iis quw a suis clericis objiciebanttir, re- conjuncli, orania quse ad exallalionera sanctsesedis
spondeut. aposlolicseraatris veslrae, ei ad veslrum ac nostrum
Reverendissimoet sanctissimo ARPALDO episcopo' videnlur pertinere lionorcra, Deo favente, facile po-
Asculano. terimus perficere. Pro quibus vobiset in boc soeculo
Secundum sacros veuerabilium Palrum canones> glorin muUipticileratigeatur a Doinino,el in ccelesti
Spirilu Deieondilos, et totius mundi.reverenlia con- postmodum regione merces perpelua procul dubie
seeratos, pro ecclesiasticis duntaxat necessitatibus< tribtielur. Data ul supra.
ad eas, qoas nuper statutis diebos cetebraviinus,< CCLXXVL
yj
synodos, miseis ex more aiictoritatis nostroelitleris,' AD EUMDEM.
fraternilatem luam debere occurrere modis oiiini- (Anno879.)
bus decrevimtw. Sed quia, ceeteris deftote vatde ve-
Gratias agit qnod enma se jneritConspertus Ecclesia;
nieniibiis, te miuirae venisse, eiini etiam et auditu1 Vcrecellensisepiscopusordinatus, ejus.ordinationi
didiceris nos synodum celebrare, neqtie excusatio- libenler aquiencrit; se excusal quod Anspertum
nem tuani regulari teuore in iractoria corrscriptnm i archiepiscopumMediolanensemejtts precibtts non
nobis et sanclaesynodo, cansa teineritalis et inobe- ubsolvat.
dtentise titoe, ul evidenter apparet, non direxisse» Dilecio ac spiritati filioCAROLOglorioso ac exceU
compcrimns ; ne dilectionem liinni de hoc indiscus-- lentissiina regi.
sam praeleriissevideamur, boc nostrse auctoritatis5 MnltipBeesgratias veslrse referimus magnitudiiti,
statuto jubenius, eain de prsesenti sine aliqua tuorat qnia pro Vercellensi episcopatu, in quo nos Gon-
vel ambiguitale ad nos debere venire tiostrisque se3 spertum «na cum synodi decreto episcopum ordi-
obtulibns praesenlare. Nam et clerici tuoe nos Ec-- navimus* nostratn libenter perfecistis voluntatem.
clesiae adierunt, reclamantes mulla se a tua perpes-- De ctetero-autera, hoc est MediolanensiarcbiepiscO-
89S JOANNIS PAPJE VIII 896
paiu, o fili charissime, sicut nobis nunc mandasti, A nem ostendatis, quoniam et nos, Deo propilio, in
ut Ansperlum archiepiscopum, quem in synodo pro eorum adjutorio vobiscum pariter in omnibus
nonnullis suis negligentiis et proesuroptionibusjudi- prompti existimus: ut dignam exinde vos non solum
cavimus, reconciliare deberemus. Quod quidem nos a Deo et a nobis, verum etiam et ab illis retributio-
pro vestro amore alacri mente omnimodo perficere- nem percipere mereamini.
mus, si sententia damnationis, (quam in eumdem CCLXXiX;
archiepiscopum protulimus, sub tenore aliquo non A» JOARMEM EPISCOPCM TICINEHSEH.
fuisset prolata. Dictum est enim tandiu eum fore (Anno 879-880.)
ab honore et ministerio sacerdotali siispensum, Prmcipit ut ecclesiam in Carpana villa sitam , quam
donec, auctore Deo, suam specialem nobis ad satis- Pattlus Regiensis episcopus reficere neglexeral, re-
faciendum exhiberet praesenliam. Et quia Ecclesise stituat, ibique sacerdotem proprium constituat et
tacrum chrisma annuatim miltat.
Dei privilegium nos decet immulilatum solemniter Reverendissimo et sanctissimo JOANNI episcopo Ti-
conservare, ue in aliquo patrum terminos prseterire
contra statuta cinensi, dilecloque confratri.
videamur, majorum agere nequivi-
mus. Unde benignitatis vestrae excellentiam paterno Quia Paulus Regiensis Ecclesiae episcopus, et ca-
nonicis adraonitus institutis, et noslris apostoUeis
affectu monemus ut ob hoc qtiod irreprebensibiliter nB
non nullo modo praeceptionibus exhorlatus, ut ecclesiam Dei positam
agere possumus turbemini, quo- in vilia
niam vestram in omnibus cupimus pro bonore per- quse dicitur Carpana, igne crematam restau-
Tare, ibique suum , secundum jus ecclesiasticum,
ficere voluntatem. Data ut supra. omne officium vel ministerium rite peragere debuis-
CCLXXVII. set, temere contempsit, nostrseque salubri prsece-
ADLUDOVICUH ET CAROLOHANNDH REGES. ptioni obedire contempsit, nec debitum in hoc Deo
(Anno 879.); nostro reddidisse videtur honorera. Prsecipientes igi-
Gralias agit de ipsorum erga Romanam Ecclesiam tur ex apostolica auctoritate dilectionis tuse jube-
affeclu, et mutuum sludium pollicetur. mus, ut de prsesenti, et absque omni protelatione,
Dilectissimis filiis LUDOVICO et Carolomanno glo- ipsam ecclesiam restituas in pristinum decorem et
riosissimis regibus. ordinem, atque sub proprii cura sacerdolis eam con-
Audita per venerabilem episcopum devotione stituas, qui sedulas ibi Domino laudes quotidie per-
vestra, quam circa sanctam Romanam Ecclesiam solvat, ac pro salute fidelium omnipotenlem Dominum
habere totoque conamine exercere cupitis, maximas valeat exorare, sacrumque illic, Deo propitio, annue
Deo et vobis gratias agimus. Unde a nostra parte r chrisma mittere indesinenter procures, quod est to-
vos certos existere volumus quia sicut dominus Ca- tius Christianitatis salus et perfectio vera. Data ut
rolus divsememorise imperator avus vesler, ac post- supra.
modum geuitor vester Ludovicus rex, sub prote- CCLXXX.
ctioneRomanse Ecclesiaenostraque apostolica luitione ADTEUTMARUM ARCHIEPISCOPUH.
vos commendaverunt, ita nostrum apostolicum af- (Anno 879 vel 880.)
fectum circa vos in omnibus ostendere vosque adju- Miratur eum morari et ad se non venire; monet «I
stolim veniat.
vare ac protegere paterna dilectione atque amore
Reverendissimo et sanctissimo TEUTMARO arcbi-
semper parati existimus. Prseterea de bis quae per
dictum verbo tenus ita episcopo dilecto confralri noslro.
jam coepiscopum mandastis, Sicut nobis dilectus ac spirilalis filius noster Ca-
vobis per eura dictis respondendo direximus. Nam ea
rolaraannus gloriosus rex suis regiis direxit apici-
quae noslro consilio reperimus et vobis innotescendo
bus, ut vos ad nostram aposlolicam venire debuisse-
mandavimus, ad vestrum honorem proficua esse tis praesenliam, vestrum quotidie praestolantes ad-
omnimodo credite. ventura miramur cur tantum moremini : nos enim
CCLXXVIIl. almitatis et prudentise veslrae favore repleti, frater-
ADHUGONEM ET ALIOS COMITES. *
nitatenrvestrampio cupimusjara contemplari inluilu.
(Anno 879.) Unde his nostris apostolicis litteris vos monemus et
Gratiat agit de fide quam Ludorico et Carolomanno exhortamur ut libenti ad nos animo properare omni-
regibus servabant. modis studeatis, qualenus una vobiscum ea quae
HUGONI eximio abbati, seu RERNALDO , GUITONI , sanctse Dei Ecclesiaeutilia sunt, prout necesse fuerit,
et aliis regni gloriosis comitibus. pariter ordinare valeamus. Dala ul supra.
Audientes bonam famam de vobis, quod prote- CCLXXXI.
ctores, defensores atque fidelesLudovico et Carolo-' AD ANTONIUM EPISCOPUM ET BERENGARIUM COHITEM.
manno excellentissimis regibus, qui nobis a proge- (Anno 879-880.)
nitoribus suis comraissi sunt, in omnibus existitis, Liutfredum comitem, quia monialem qurn e mdnatte-
referimus maximas. his rio effugeral, tutcepit, el bona Angelbertmimpera-
gratias Quapropter aposto- tricit diripuit, excommunicat, nisi tlatuto lempore
licis nostris litteris magnificentiam vestram exhor- satisfecenl: monet ne quisquam cum eo commu-
tamur ut more fidelium parentum vestrorum, magisi nicet.
ac magis circa eos vestram sincerissimam devotio- Reverendissimo ANTONIO episcopo Brixiensi, et
 897 EPISTOLJE ET DECRETA. 898
nobilissimo viro dilectoque filioBERENGARIO j mus; cum idern de talibus cavendis doctor egregius
glorioso A
comiti. dicat: Si quis non obedit verbo nostro per epistolam,
Quia dilectus ae spiritalis filius noster Caroloman- hunc notate, ut non commisceaminicum eo (II Thest.
nus gloriosus rex suis regalibus lilteris, et missorum iu). Hinc etiam et coapostolus ejus Joannes, hujus-
nostrorum verbo, nostro praesulatui pio mentis affe- modi nec Ave dicendum concedit: Si quis, inquiens,
clu commisit, ut nos curam hujus Italici regni habe- venit ad vos et hanc doctrinam non affert, nolite teci-
remus, tam pro.divinitus nobis commissa pastoralii pere eum in Domino, nec Ave ei dicite. Qui enim
sollicitudine omnium Cbrisli ovium, quametiampro 1 dixerit ei, Ave, communicat operibus iltius malignis
prsefati regis vice cura concessa, illa quse cdntra (II Joan. i). Item bealus Clemens Jacobo fratri Do-
Deum et jura legis alicttbi cognoscimus praesum- mini scribens, ita de se apostolum Petrum populum
ptione commissa, omni volumus conamine compe- admonuisse commemorat: Si inimicus est alicui pro
scere, et unam ovem morbidam gladio percutere actibus suis, vos nolite exspectare ut ipse vobis di-
spiriiali, ut ad saltilem quoquomodo anima vulne- cat, cum illo nolite amici esse; quibus videlice :
rata perveniat, antequam totus grex unius contagione salubribus exemplis et canonicis etiam institutis
maculetur. Audientes igitttr veraciterque scientes edocti, ne simul pariter cum eis excommunicatus
Liutfredum comitem suscepisse quamdam sanctimo- »I existas, ex apostolica tibi auctoritale jubemus, ut
nialem, nomineGerlindam, dePIacentinomonasterio nttllam deinceps cum Liutfredo et Odebrico, a nobis
fuga lapsam, et post nostram super hac causa adrao- regulariter excommunicatis, vel in communi eloquio
nitionemsalubremque probibitionem, eam delinuisse, communionem habere praesumas: si debitam in te
atque cum propria uxore suisque illi pariter com- non vis provenire sententiam, sane (f. cave) ut infra
municasse; nobilitati veslrse paterna duntaxat dile- dies triginta post hujus nostrse apostolicse epislolae
ctione mandamus ut et tam pro eadem sanctimo- denuntiationem, reddant ipsi omnia eidera dilectoe
niali [deestaliquid], quam facultalibus dilectoefitise filise nostrae Angelbertae Augustae quae violenter ac
nostrae Angelbergse Auguslse, cui debitam omnino fraudulenter auferre prsesumpserunt.
debuit fidem conservare , latenter recepit; et hacte- CCLXXXIII.
nus contra nostrum ei reddere distulit interdictum; ADEGIFRIDIUM ET ALIOS.
quaraque etiam, quia cortex ipsius sub nostra apo- (Anno 879 vel 880.)
stolica tuitione ac defensione perenniter susceptas,
Rogat ut bonorum Angelbergmimperatricis curam
depraedari temere prsesumpsit, nos eum a commu- sustineant.
nione fidelium sequestraraus , ita scilicet ut si infra Nobilissimis viris dileclis filiis EGIFREDO,
SCPPONI,
^
ltalicum regnum consistit, intra dies triginta habeat ERIPALDO', BERARDO Bonifacii filio, et COTEPHREDO
omnia sub vera satisfactione reddita quse violenter gloriosis comitibus.
abstulit, et si extra regnum Italicum esse videtur, Scientes profecto ea qnse sagacitati vestrae com-
infra dies sexaginta; ac deinde si, hsec oninia parvi- mittimus, vos pro amore Dei el sanclorum principum
pendens, in sua pertinacia raanere nihilque studue- reverenlia, nostraque dilectione, pio mentis affectu
rit emendare, anathemalis vincuio sit innodatus, perficere; ideo pro parte dilectissimae ac spiritalis
donec ad nostram apostolicam prsesentiam venerit et filiae nostrse Angelbergse Augustse his apostolatus
pro illicitis his omnibus veram coram nobis satis- nostri litteris gloriam vestram magnopere depreca-
factionem facere studuerit. ldcirco volumus ut nul- mur ut omnium rerum ejus ubicunque consislentium
latenus ei communicelis, si nostro apostolico vultis, curam et sollicitudinem maximam habealis : quate-
ut dilecti filii, consortio frui. Data ul supra. nus vestro prudenti consilio ingentique solatio ejus
CCLXXXH. omnia salva et indiminuta, secura et defensa consi-
ADEGILBERTUM EPISCOPUM. stant, ita sane ut nulli easdem res invadere ac de-
(Anno 879-889.) praedaresinatis. Quia et nos euin qui facere vel favere
Arguit eum quod cum excommunicalisa sede aposto- D JJ facienti prsesuinpserit, spiritali procul dubio gladio
lica communicaril: jubet ne cum Liutfredo et Ode- feriemus, quatenus ex hoc et nos secundura collatum
brico excommunicatis communicet.
nobisdivinitusaposlolicum magislerium dignas atque
Reverendissimo et sanclissimo EGILBERTO epi- multiplices nobilitati vestrse graiias habeamus, be-
scopo. nedicentes vobis omni benedictione spirituali in
Bealissimi Apostolici prsecepto (Ephes. iv) jube- Christo Jesu Domino nostro, et vestrse fidei laudabi-
inur deponere veterem hominem cum actibus suis, lis rumor per ora fidelium semper ubique resonet
et induere novum, qui secundum Denm creatus est ad augmenlum vestrae perpetuse remuneratiouis.
in jusiilia et sanctitale veritatis : propter quod dile- Data ut supra.
ctionem tuam audientes cum eis qui a sede apostolica, CCLXXXIV.
in qua bealorum Petri ac Pauli semper auctoritas ADECNIBERTDM COMITEH.
vivit, pro suis manifestis sceleribus excommunicati (Anno 879 vel 880.)
nierilo existunt, contra jus ecclesiasticum, ante au- Minatur illi excommunicationem,nisi res sancti Petri
dientiam et veram in reddendo satisfactionem, com- et Angelbergmtmperatricis reslituat.
municare, non mediocri animi dolore turbali exisli- EUNIBERTO glorioso comiti.
 899 J0ANN1SPAPJE VIlI 9«0
Veraci relatione cqmperimus le res sancti Petrii A tionis filios victrici semper dextera valeretis efficaci-
apostoli, quas spirilali filioenostrae AngelbergoeAu- ter dimicare : quod tamen ut salubriter facere pos-
gustae concessas habemus, cum aliis ejusdem filise sitis, ut terra marique de inimicis et infidelibus
nqslroe proprietatibus, contra legem invadere ac re- victores feliciter existalis, ideo mandamus vobis ut
tinere : et ob hoc lu ipse admonitus ab invasione cum aliquantis dromonibtts pro honore jam dicti
illa non (e sublraxeris, quin potius bactenus in liac spiritalis filii nostri Augusti has noslras in partes
eadem pravitale persistere nequaquam oiniseris. Id- iterum venire oninimodis satagalis,quatenus contra
circo tibi prsecipimus tit, oiiini occasione poslposita (e eosdem nefandos Agarenos congruum nobis adjuto-
coiupescenSj easdem res omninorelinquas, et te sive rium prsebere possiiis, ut ex hoc laus et merces im-
tuos ab ipsis removeas, qualeniis eidem filisenostroe peratori accrescat, et a nobis dignas relribuliones
liceal o.mnesillas suo dominiovindicare aliiue dispo- sine dubio recipiatis. Quaproptcr monemus et horla-
nere,. et ut ei libilum fuerit, sub noslro speciali mur vos ut nostris monitis libenti animo altendntis,
mandeburdio retinere : alioquin noveris te aposlo- et quidquid acturi estis, per vos velociter cognosca-
lica noslra auctoritale sancta comraunioiieprivaluui, mus. Data ut supra.
et quousque sub congrua satisfactione quae alierius CCLXXXVII.
suul resliluas, a Christiauoruui consorlio separalura. B
ADATHANASIUM EP1SCOPUM NEAPOLITANDH.
Data ut supra.
(Anno 879 vet 88«.)
CCLXXXV.
Commendat ejus erga sedem aposlolicam observan-
ADOISULFVM ABBATEM. tiam ; horlatur ul, sicut promiserat, pactum cum
Saracenis ictum frangal. Amalfttanos per tegatum
(Anno 879-880.) suum ea de re ajdmonitos, si parere neglexerint,
Ejus curm monqsteriumAqgelberawimperalricis com- excommunicandossignifical.
mitlit.
Revereudissirao et sanclissiraoATHAKASIO episcopo
GISULFO venerabili abbali raqnasterii sanctse Chri- NeapolilanaeEcclesise.
slinae. Sanctitatis vestroedevotionem semper in omnibus
Auctoritate sapctse sedis aposlolicse lusereveren- circa sedcni aposloticain et noslram palernitatem
tise comraittimus ut curam perspicuam et sollicitu- siitceram atque praeclaram esse cognovimus, quod
dineni habeas raonasterii dilectaefilioenoslrse Angel- eliam et prseseutis legationis veslrse tenore inspecto
bergae Augusise, sili in civitale Placenlia, sicut nobis est luce clarius luanifestuin. Quauobrem his
idoneus CUrislj miotster et gregis Domini provisor r_ apostolatus uostri litteris mulliplices atmitali veslrse
eximius, quatenus secundum regulam sancli Bene- gralias agimus, paterno vos affectu moaenles ut
dic.fijuie abba,ti&quacordinanda vel disponenda sunt juxta induttum vobis oflkium iu his quse Dei sunt,
dispouas.et ordines, et quse corrigeuda perspexeris et Ecclesise Christi utilia, tolo conamine desudare
subiili, dwtaxa.t indagalione, ut Doraino placeas, non desinatis: ac sicut nobis per legatos veslros
e.\ uo^ta auct^riute corrigere procures. Dat» ut raandastis, quod sive ruperinl Amalfilani pactum
tupra. cum Saracenis, sive non, vos omnino frangelis, vo-
CCLXXXVI. furaus ut indesinenler id agere studeatis. Nara et
missura nostrum, Domiuicum videiicet venerabUcm
A» GREGORfUH , 7IIEOPHTLACTCM ET DIOGENEM, ETC
episcopum, iUuc direximus, eos admouentes ul pa-
(Ai«w.879vel 880.) tienler nostram in ltoc perfickmt voluntatem : quod
Gratulatur dc vicloria contra Sarucenos parta; rmra- si ipsi nostram in hoc fuerin.t voluntatem secuti,
tur cur Romam non venerint : mandat ut contra habeamus eos complices et amicos; sin atttem, velut
Samcenos sibi auxilio vemani. exteros inimicos non soiuni visibili sed eliam invisi-
a
Ditectis virisGREGORiospalhario, TufeopiiVLACTObili gladio pariler persequamur, ut et nobis et ab
turmacbo, atquc DIOGENI comiti iniperialibus. D oranibus Chrislianis pcrpeluo digni odio habeantur.
I)
Audientes vos per Dei atixilium, et secundum spi- Nam et per praefatum missum nostrum Dominjeum
rftalis filii noslri imperatoris voiuntalem Neapolim episcopum , eos obaudire noleiUes praeseDtialiter
veoiFse ac muttiliidinem Saracenorum ibi consi- exconiniunicare praecepimiis, ac poslinodura nos
stenlcm poteuti brachio superasse, Isctisumus effecti ipsi digno analhemate ferieraus. Vos igitur estote
et slatim debitas omnipotentT Domino gratras egi- nobiseura, e' ^iaclui» iniquuui cofruiiipiie : quia et
mus super victoria vestra et ininifcorum conrritione. nos vobiscum in oranibus eriinus, ep quod jaui dnre
Sed ileruii) mirati siiinus qnia Romam venfre no- proraisimus, auxiliante Doinino, atini&.sioguiisvobis
si vos lijsdus cum
stramque apostolicam neglexistis viderepracsenliara, proculdubionontribuemus; quia Domino
ut pro vestri laboris certamfne multiplicem graliam Saracenis babuerilis, nil, jnvonte, de
et benedictionem a nobis et a sedc apostolica super Amaltiianorum perfidia curabimus, quos videlicet
vos rcciperetis effusara, quateiiiis sanctorum aposto- gtadio poterimus spiritali persequi et facile, humi-
iorura Petri et Pauli orationihus adjuti, oranique liare. Opiawus sanetitatem veslrara in Gkrioto bene
valere.
spirilnli benedictione iiitiniti, contra eosdeni pcrdi-
901 EPISTOL^E ET DECRETA. 902
caxxxm j\ stolorum principem nostrumque pontificium veniens,
AP.AMAL.FITANOS. humililatis devolione petit quatenus Lausanensem
(Anno.879 vel 880.) Ecclesiam, quamjam olim regendam suseeperat, el
Monet ut rupto cum Saracenis fedete ad Ecelesim deinceps vobis foventibus habere liceret. Nos aulem
el eqm qb rem singu{is annis ejus precibus moli, juxla quod omnlum Ecctesiarum
gretniupi %everttj.w\ur,
decem milliq mancosorum et co anno mille datu- Dei curam habemus coramissain, ctquia nostra ex-
rum se promittii; nisi paruerint, minatur exeom- hortatione illum vobis fldelemin
munieeiionem. omntbus, proprium-
que, slcut cseteri regni vestri episcopi existunt, esse
Reverendissimo PETROeptscopo, seu PULCARI prse- cupienles agnovimtis, his aposlolalus nostri lilterts
fectorio, el omnibus sacerdolibus, ac clericis, atqtte excellenlioe vestrae ut eum pro araore
suggerimtis
universo poputo Amalfitanse civitatis. Dei et sancti Petri et noslro, et benigne recipiatis,
Mulla vobis bona facere alacrique mente tribuere et
jara dictum episcopalnm Lausanensem, sibi divi-
soepepromisimus, decerlantes ul pactum quod eum nitus concessum, nostraque aposlolica eltam aucto^
impia Saracenorum gente habetis, omnimodis rum- rilate coramissuin, sub omni iiilegritafe rccipere
peretis, ne ex consortlo gentls malignoeEcclesla Dei habereque securiler permitlalis , ne
vos sic crudeliter et antmabus ninplius endera
per aflligereliir, R, Ecclesia contra statuta Patrtim sine proprio rectore
vestris non solum temporale exinde discrimen, sed consislat. Nani
etiam seternum acqulreretis supplicium. Nnnc au- regiilariter illura electum,,'e proprio
causa infirmitatis prsebente consen-
tem vos, quasi filios dilectos corpore et spiritu sal» archiepiscopo
et episcopos consecratores ilJius litteris, quas
vare volenles, his apostolatus nostri Ktterls mo- suin,
nobis ostendit, rogante, consecratum fuisse jam
nemus et hortamur unanimitntem vestram ut, re-
diciseEcclesise episcopum, incunclanler agnoscimus.
licta nunc penitus Saraeenorum socielate, corrupto-
Et idcirco voluraus et rogamus ut absquc temporis
que foedere quod cum eis ad perditionem animarum vel aliqua coulradiclione, suum, ut
vestrarum et terrse sancti Petri habetis, alacri menle protelatione,
diximus, habeat, teneat atque cum Dei
piaque devotione, Jam modo ad gremhim sanctae reverentiaepiscopalum
catholicse et apostolicae Ecelesiae matris vestrse dispqnat,, quoniani nos in allerius nomi-
et ad et uis electioue vel conseeraiione isto vivente consen-
revertamini, societatem coniiiiimioiiemno-
stram redire studeatis. Et dabrmns vobis nuno et lire HUUOmodo paliemur eo quod prsecipua sanclo-
rum Patrivnj auctorjtas Jubeat, duos sjinuL in una
per singulos annos, sicut inler nos statuttim fuit,
decem millia mancosorum argenti ; et isto prae- civitate non debere e.sse episcopos, Qtiamobrera,
senti anno damus vobispro benedictione supva raille cbArissime fili, bortaiiijjr n,ihiIominus et obsecra-
Q ut Oeo,auxilianle ipsa
mancoses, et tetoneitm quod in portu noslro dare ratjs vegiam gtoriarn vestram,
debetis, vobis concedimus. Quod si w lali irapio Eccjesia, proprio uunc receptu pastore, sub vestrae
scelere, dlabolo suadente, amplius permanere prae- tloiHepli* tmanjinc, pacifiqa jam ctqu.iela consi.slat,
sumpserilis, et ipsum pactum de pvsewjHinon cor- ut ejns pi'ecibus adjuli, post boc regnu.ni tejreijura
ruperitis, prsecipimus huic episcopo noslro Domi- vobis coitcessuu), serapiternum percipeye ro,eirea-
nico ut vice nostra omni ecelesiastica vos commu- utiui, Prajterea, et, Theodqricus sanijUjeClwysupoli-
nione privare procuret; ipsoque revertente, syuo- tnnse sedis arcbu^Jscopos in,ullasiiosUi,sapostolicis
dice vos iterum perpelui anatheinatis vinculis alti- auribus super Ilubauetii fideleiu vcstjiiuj. querelaj»
gabiraus: et omnium terrarum aditus, in quibus diioxit, eo quod res. Ecctesise iUiuj>i,u.\aserit. Pro
negotiarl sotiti estis, vobis omnino claudemus, ut quo etiam. pvecanjur ut easdeuii I-CS,ccctesfesU.cas
iUic nutla possitis exercere negotla. Sane si de aliis jain itielo arehiepiscopft sub iutegrUaWi;wdidcre fe-
eivitatibus dubitatis quod pactum non rumpant, cre- cialis pro suatoretkii et nostio, e-t,i^ujiiad.''jncc|,w ei
diraus qtiia nostfam facient voluntatem : nam modo pePinitlalis adversa ve| couUivriitinfevii^ Pala d>W
per vos babeant excusalionem. Et si aliqua de illis 20 raensis Jiuiii, indictioatjvxin.
fuerit quaesicut vos facere voluerit, una vobiscum JJ ccxc.
cjus perditienem ordinabimus. Porro scitote quia ADLIUTWARDUM EPfSCOPUM VRRCELLENSEMv
Leonem presbyterum vestrunvpenes nos reiinuimus. (Anno 880.)
Data ui supr*. ¥t Hieronymi episcopi Lausanensis causam apua
CCLXXXIX. Caroiumregem procwet.
A» CAROLUM CRASSUM REgEJK ITALI.E. Revercndissimo et sanclissirao LIIITVVARDO ept-
(Anno 880.) scopo sanctoeEcclesiseVercerlensis.
Dilectioni vestrse familiari quodam modo pioque
Rogat regem ut, Mieronymumepiscopatum Lausamn-
sem pacifice relvnemepevmiltqt, et HujioMm res affeclu, veluli fidelissimo nobis, mandantes commit-
Eeeietim Bimnlinm ablatas reddere jubeat. timus iit,recipiepte* hauc po^ri apos.|,otijAra}. epis,^-
Dilecto ac spiritali filio CAROLO glorioso regi. lara, tegtJtione nostra dileclo ac spiuitali tidittnostro
Magnitudinem vestram ingenti nobis amore dile- Carol<>excellenttssLmp.segi, proj Hiercinymo.vide-
ctain nosse voluir.us, (|iiia Hieronymus sanctoe Lau- licet Lausanensi episcopo d|recta fuwgaminiss vestro-
sanensis Ecclesfee eprseopiis, apttd fi\ Petrum apo- que ingenti certamisiv psi*dei«ique consitio, ipsius
90J . IOANNISPAPiE VIII 904
regis magnitudinem admonere atque exhortari ma- Aingenti cura et sollicitudine quam circa sanctam
gnopere studeatis, quatenus eumdem Lausanensem Romanam Ecclesiam matrem vestram habetis, at-
episcopatum, illi jam oiim divinilus concessum, prc que pro vestrse devotionis sinceritate qua nos purse
amore Dei el noslro de praesenti reddere et secu- mentis affectu more parentum vestrorura diligitis et
riter quasi suo fideli habere permittat. Nam eo vi- in omnibus adjuvare alacriter cupitis. Et quia pro
vente in alterius eleclione vel episcopali consecra- exallalione atque utilitate sedis apostolicae, tolius-
tione assensum nullo modo prsebebiratts, quin potius que terrae sancti Petri defensione, vos prompta
aposlolica hoc fieri auctoriiale modis omnibus inhi- menle desudare veUe cognoscimus, in quo scilicet
bebimus, ne contra statuta Patrum duo in una vi- veslri desiderii affectu piissimo et divinam circa
deantur civitale esse episcopi. Quapropler nobis regiam gloriam veslram habebitis adjulricem et pla-
justa mandanlibus omni annisu et volunlate favere cabilem majestatero, et dignam non solum in hoc
nullo modo prsetermitlatis, quo minus nostrse vo- soeculo, sed eliam in coelesti postmodura regione
lunlatis legatio apud serenissimum regem salulis relributionem procul dubio recipietis. Qtiod vero
el pacis ecclesiasticae per veslruin certaraen effe- mandaslis, ul marchiones vestri qui circa nos exi-
ctum obtineat, quatenus eadem Ecclesia Dei, pro- slunt, ad defensionem necessariam peragendam no-
prio recepto pastore, salva in omnibus et quieta B biscum pariler decertare debuissent, hoc auiem
consistat. Data die 20 mensis Junii, indictione xm. sine veslrae majeslatis praesentia, vel sine idonei
CCXCl. optimatis vestri, nutlo modo sicut oportet proderit
ADTHEODORICUH ARCHIEPISCOPUH BISUNTINENSEH.nobis, eo quod ipsi marchiones horaines de civitati-
(Anno 880.) bus et propriis Anibus nostris, cum quibus terri-
Significat se de ipsius causa Carolo regi scripstsse; torium sancti Petri poleramus satis defendere, in
ac de HieronymoepiscopoLaudunensi hortatur, ut suo assiduo servitio habent, et nonnullos eorum
adjuvare illum tludeat. polentia sua defendunt, et ita impediunt, ut nostrum
Reverendissirao et sanctissimo THEODORICO arcbi- servitium secundum voluntalem noslram minime
episcopo sanctse ChrysopolitanaeEcclesise. perficere valeant. Unde precamur excellentiam ve-
Pro tot et tantis perturbalionibus et calamitalibus stram ut pro amore Dei et principis aposlolorum
quas ab iniquis ei Deum non timentibus viris Eccle- honore, talem nobis de prsesenli missum dirigatis,
siam tibi commissam quotidie pati veslris litteris cura quo per vestrse aucloritatis polcntiam, ea quae
referentibus aguoscimus, plurimum condolemus et sanclseDei Ecclesiseet nobis pertinent, incunclamer
congruum cupimus, Deo favente, vobis prsebere valeamus perficere, quatenus eosdem homines no-
solatium, quatenus sedis veslrae vigorem prisli- C stros, qui nobis sublati sunl, oinnimodis recipiaraus,
num indiminuto jure feliciter oblineatis. Nam ut omnis honor et vigor sanctse Romanse Ecclesiae
dileclo ac spiritali filio noslro Carolo glorioso vestris diebus in oranibus integer accrescat, et in-
regi pro luse causa ulilitatis proque veslrse diminutus permaneat, quoniam ipsius honor et
plebis salute suggessimus; ut pro araore Dei et exallatio, vestra hic et in seternum est salus et
nostro, suo vos auxilio ac defensione in omnibus gloria. Nam et nos ea quse vestrae gloriseproficua
tueatur, et de his qui res Ecclesisevestrse invadere sunt, libentissime perficere cupimus, et nostris
prsesumpserunt, jusliliam facere dignetur, resque assiduis precibtts vos Domino commendare, aposto-
ipsas sub integritate vobis restitui jubeat. Vos la- lorum suffragantibus merilis, semper satagimus.
men, more boni pastoris, sicut in prosperis humiles, Hsec itaque pro utililale sanctaeEcclesisemodo fieri
ita quoque in adversis fortes exisiite, ut populum petimus, ut cum vestrum gloriosum advenlum, fa-
Domini tibi commissum pro malorum infestatione, venle Domino, conspexerimus, optala et ingenii pa-
quam patimini, strenue regere non omiltatis. Pro riter laelitiaexsullare valeamus. Data die 23 men-
ipso etiam Hieronymo episcopo eidem regi direxi- sis Junii, indiclione xm.
mus ul Lausanensem episcopatum ilii divinitus CCXCIII.
auctoriiale D
concessum, et nostra apostolica largi- ADSFENTOPOLCRUH COMITEH.
tum, securiter amodo relinere permittat. Et ideo
(Anno 880.)
vestra fraternilas eum in hoc adjuvare pro viribus
de ejus et subditorum illiut observanlia
non praetermiltat. Pata die 20 mensis Junii, indi- Gratulatur
erga sedem aposlolicam,recipit eosin fidem suam :
ctione xiu. ostendit Methodiumarchiepiscopumorthodoxam fi-
CCXCII. dem fuisse professum; cujtts jura et privilegiacon-
ADCAROLUH firmat, eumque ad eos regendos millil. Nilrensis
RECEH. Ecclesimepiscopumconsecratumsignificat,et alium
ad se vutt mitti, quem alii ecclesimprmficiat : jubet
(Anno 880.) omnes ipsi archiepiscopoobedire; conceditut divina
Conmendat ejut erga Romanam Ecclesiam obser- officiaSclavonicalingua recitari possinl, dummodo
vantiam ; rogat ut legatum sibi auxilio mittat. Evangelium Latina prius reciietur.
Dileclo ac spiritali filioCAROLO glorioso regi. . Dilecto filio SFENTOPULCRO glorioso comili.
Multiplices regiae magnitudini vestrse bis nostris Industrise tuae notum esse volumus quoniam, con-
apostolicis litteris gratias agimus pro veslra tam fratre nostro Methodioreverendissimo arcbiepiscopo
905 EPISTOL^EET DECRETA. 90«
snnctseEcclesiaeMoravensisuna cum Semisisnofideli A simililer in alia Ecclesia, in qua episcopalem ve-
tuo ad limina sanclorum aposlolorum Petri el Pauli train (f. sedem vel caihedram) noveris esse necessa-
nostrantque pontificalempraescnliamveniente, atque riam, ordinemus episcopum, ut ctim his duobus a
sermone lucifluoreferente, didicimus tuoedevotionis nobis ordinatis episcopis prscfatus archiepiscopiis
sinceritalem, et tolius populi tui desideriura, quod vester, juxla decretum aposlolicum, per alia loca, in
circa sedera apostolicam et nostram paternilalem quibus episcopi honorificedebent et possunl existere,
Itabetis. Nam , divina grtftia inspirante, contemplis poslniodum valeat ordinnre. Presbyteros vero , dia-
aliis siecnli hujus principibus, bealum Pelrum apo- conos, seu cujuscunque ordinis clericos, sive Scla-
slolici ordinis principem vicariomque illius habere vos, sive cujuslibet gentis, qui intra proviucise tuoe
palronum et in omnibus adjutorem ac defensorem fines consistunt, prsecipimus esse subjectos et obe-
pariter cum nobilibus viris fidelibiis luis, et cum dienlesin omnibits jam diclo confratri nostro arcbi-
omni poputo lerrse tuaeamore fidelissimoelegisli, et episcopovestro.utnihil omninoproeterejusconscien-
usque ad finem sub ipsius et vicarii ejus defensione tinm aganl. Quod si, contumaces et inobedientes
cotla submillens, pio affectu cupis, auxilianle Domi- existenles, scandalum aliquod, ant schisma facere
no, utpote lilius devolissimus, permanere. Pro qua prsesnmpserint,et post primam et secundam admo-
scilicet tanta fide ac devotione tua et populi lui, B nitionem se minime corrcxerint, quasi zizaniorum
npostotalus nostri ulnis exlensis, le quasi unicura seminatores ab ecclesiis et finibusvestris auctofitate
iiliitm amore ingenli amplectimur; et cum omnibus nostra proecipimusesseprocul abjiciendos,secundum
fidelibustuis paternilalis nostraegreraio , veluti oves aucloritalem capitulorum quaeilli dedimus et vobis
Doniininobis commissas, recipimus, vitaequepabulo direximus. Litteras denique Sclavonicas, a Conslan-
clementer nutrire optamus, alque nostris assiduis tinoquodam philosophoreperlas, quibus Deo laudes
precibus omnipotenti le Dominocommendare slude- debite resonent, jure laudamiis; et in eadem lingua
mus : quatenus , sanctorum aposlolorum suffragan- Cbristi Domininostri prseconiaet opera ut enarren-
lifousmeritis, et m hoc saeculoadversa oninia supe- lur, jnbemus. Neqne enim tribns tanliim, sed omni-
rare, el in coelesti poslinodiiniTegione cum Christo lius linguis Doininmn laudare auclorilate sacrn mo-
Deo noslro valeas Iriumpbare. Igitur hunc Metho- nemur, qnse proecipit dieens : Laudate Dominum,
dium venerabilem archiepiscopiim veslrura interro- omnesgenles,el collandate eum omnespopuli (Psat.
gavimus coram posilis fralribus nostris episcopis, si cxvi). Et apostoli repteti Spiritu snncto loctiti Mint
orlbodoxaefidei symbolum ita crederet, et inter sa- omnibus linguis mngnnliaDei (Act. n). Hinc etPau-
cra missarum solemnia canerel, sicuti sauctam Ro- lus cceieslisquoque lubn insonat, raonens : Omnis
lnanam Ecctesiam tenere, et in sanctis sex univer- C *- lingua conftleulurquia DominusnoslerJesus Christus
salibus synodis a sanclis Patribus, secuiiduinevan- in gloria est Dei Patris (Phitip. n). De quibus etiam
geiicainChristiDeinostriauclorilatem, proiiiilgaluin linguis in priina ad Corinlhios Episloia salis et tna-
atqtte traditum constat. Ille autem professtis est sc nifcsle nos admonet, quatenus linguis Ioquentes
juxta evangclicamet apostolicaradoclrinaui, sicuti Ecclesiam Dei sedificeraus (/ Cor. xiv). Nec sane
sancta Romana Ecclesia docet, et a palribus tradi- lidei vel doclrinaealiquidobslal sive tnissas in eadem
tum est, lenere et psallere. Nos aulein illum in om- Sclavonica lingua canere, sive sacrum Evangelium,
nibus ecclesinsticis doclrinis et utililntibus orlbo-• vel lectiones divinas Novi etVeleris Testamenti bene
dcxiim et proficuum esse reperienles , vobis iteriimi translalas et inlerpretatas legere, aut alia horarum
ad regendam commissam sibi Ecclesiam Dei remisi- officiaomnia psallere, quoniam qui fecil tres lingnas
mus, quem veluti pastorem proprium ut digno honore: principalcs, Hcbroeamscilicet, Grsccamel Latinam,
el reverentia loetaque menle recipialis jubemus ,, ipse creavit et alias omnes ad laudem et gloriam
qi.ia noslraeapostolicseauctorilatis praeceplo archi- siiam. Jubemus lamcn ut in omnibusecclesiis lerrae
cpiscopatuset privilegiiimconfirraavimus, et in per- vestrsepropterraajorem lionorificenliam,Evangelium
petuum, Deojuvanle, firmum manere statuiinus, si- Latine legalur, et postmodum Sclavonica lingua
cuti antecessorum noslrorurn auclorilate Qinniuin i ^ translaluin in auribus populi Latina verba non inlel-
EcclcsiartimDeijura et privilegia statuta el firinata. ligenlis, annuniiciur sicut in quibusdam ecclcsiis
consistunl: ita sane ut juxta canonicam tradilioneini ficri vidclur. Et si libi eljudicibus tuis placet niissas
ontniutn negctiorum ecclesiasticorum curam habeatt Latina lingua magis audire, praecipirausut Latine
ipje, et ea vclut Dco contemplante dispenset. Nami missarum libi solemnia celebrentur. Data mense
populus Doiiiini illi commissusesl, el pro animabuss Junio, indiclione decima tertia.
eorum hic redditurus erit rationem : ipsum quoque5 CCXCIV
presbylerumnomineWichinum.quemnobisdirexisli,
electum episcopum consecravimus sanclse Ecclesiae > ADLANDULFUM EPISCOPUH SURICORUH.
Nitrcnsis, quem suo archiepiscopoin omnibus obe-
Anno880.)
dientein, sicutisancti canones docent, essejubemus,
ct vnlumusut pariter cum ipsius archiepiscopi con- Objurgat quoa violaverilqum ipse inter eum et Lan-
scnsn el providentia, allerum nobis apto terapore3 denutfumCapuanum episcopum de frugibus illius
ecclesix decreveral; minatur illi excommunica-
utilem presbyterum vel diaconum dirigas, quemt tionis xtoznam,tnsi suis decrelis pareal: prwvipitut
ATROL.CXXVI. 20
 SKft JOANNISPAPiE VIII 908
si se Iwsum sentiat, cum eodem episcopocausam A celsitudini veslrae aliqu^ vcrbolcnus intimanda di-
dicturus ad se venial. reximus. (Aiinoiims,/. v, c. 59, 40;Regino, /. u.)
Rcvcrendissiraoet samlissimo LANDULFO cpiscopo Dc oppressionibus aulein Graecoruni(sicul vobis a
Stiricoruni. qiiibustlamseniulisnoslris niiiiiialum esl) nos aliqiiid
Nostra (f. Vera) relalione comperimusqnod quid- nullo modo scimus; si vcro ccrtissinie sciremus,
quid lempore coitsecrationislusein nostro conspeclu dileclionivestroecum oiiinidevotioneceleriter nun-
de frugibus illius ecclesioc congrua deliberatione liassemus, quoniam Dei omnipotcnlis procul dubio
fuerai inter te el LandenulfumCapuanumepiscopum inspiralionc el volunialc, vos proeomnibiis eligere ct
diffinitum, tu ingenti nsus teineritale violaveris; ct inclytiim in omnibus negoiiis sanclscsedis ^poslolicae
quod nosjuxta temporis qiialitatera modcrari decre- nostiisque profectibus palronum ac dcfensoreinba-
veramus, tu adiiuplerc neglexeris. Quoaiulilo, valde bere omnjno curavimus, etideo, vila eoinite, longa
noster aniinus est coinniotiis quod lant audacier per terapora optamus possidere. Quaproplcr inimicis
noslra proeceptaparvipenderis et lerminos palcrnos nostris, quos noliis adversarios el zizaiiiorumsemi-
Cxcesseris.Quaproplcr bnjus nostri ponlificiiauclori- nalores esse cognoscitis, aiirera clcmcnlise vcstroe
taie ab lmjuscemodite factione compescerevolentes, nullaieniis accommodetis. Nam iniraiciis semper
prsecipimus, ct modis omnibus tibi injungimiis, ul, B conlraria loquitnr. Tainen hcne vos fecisse lauda-
onini obstinnlione dcposiln, quidquid nos illic posili mus, quod omnibtis cpiscopis et corailibus, qui circa
inter ic et eumdeni episcopum, vcl illius fraircin lios.consistunt, nncloiiinle vesira mandaslis atque
Pandeniilfum fidelem uosiriim, de divisionevel fiu- jussistis nt tcriuiniim sancti Petri ab hoslili nempe
gibus illius ecclesioedctibcravimus, sinc mora adim- incursu, nostro pariter instructi mandato, defendere
plere procures, boc s. iens quia si aliter agere proc- debeant. Valde neccssarinm est ut non solum a ma-
siunpseiis, sicut invasorcra reruin sacraruni le ca- lis Clirisiinnis, veruni eliam et a Saracenis ubiquc
nonicis jaculis fericinus. Quod si aliqtiam querimo- diffusis, tibiquc et undiqiie nos sine intermissione
niam aul juslain cxcusationcm tc habore confidis, (icprscdniitibiis,et more fiirum nostra diripientibus,
tunc cuiu eodein episcopo causani dicturus, juberaus tueri prociirenl. Pro qua videlicet necessitate, qnam
ut noslrara petas pricscnliain. Nam et nos prscscnti snprn raodiini patimur, ipsinsWibbodiepiscopiIiorla-
legalo noslro Walperlo reverendissimoepiscopo di- tii.in qiiamtlam cortein nosiram exivimus.elunacum
lecto consiliario noslro proccipimus,nl si noslra sa- Widoue coinile Laniberti filio loqui voluimus hujus
lubria nionila adimplere conlenipseris, ex nostra rei cnusn; sed ipse adesse prselermisit, sicut jant
auctoritate le cxcommiinicare procuret qualeniis, dicliis fidelis nosler ac vester vobis poteiit enarrare.
sicul proedixinius, Roinain iu noslra (f. adil. prsc- *- De Bosonequoqiie certos vos esse volumus quia nc-
scnlia vcnins). Data xv KalendnsAugusti, indictione <i/,iealiqiiein familiaritalis locuin, aut receplionis
deciraa terlia." K.oslraeauxilium apud nos habebil neque poleril
CCXCV. invenirc, eo quod vos, ut praelibavimiis, aiiiiciiin et
ADCAROIUH RECEM. adjutorcnt qiiocsiviinus,et loco cbarissinii filii rcli-
nerc toto nieulis conamine voluraus.Nam nihil nobis
(AllIlO830. de parle ipsius pertinere videlur, qui lalcm tyranni-
Gratulalur de ejus crga RomanamEcclesiam obser- dein procsumpsil coniniiltere. De vestro quoque ad-
vanlia, ctijus eum defensoremelegit; monet ue ati- ventu,
rersnriis fidem luibeat: luudal qitod dilionemsttncti queni, Deo favente , adesse mandastis, valde
Pelri ub hostili incursu defendi jtisserit. liosoni sumus gavisi cffecti, el pro (antis calamitalibus, qui-
lnnquamlyranno auxiliumse non dalurum affinnut; bns circumdali el oppressi cxislimus , oplamus et
optul ejus advenlum, et rcgat ut legatos tnitiat. vehemenler rogamus vestram specialcm citissime,
Dilecto ac spirilali filio CAIIOLO gloriosorcgi. Deopropiiio, conteniplariprsescnliam.Joannein vero
Regiae inagniludiiiis vcslrse recepiis apicibus ac revercndissiiiium episcopum Triliensem penes nos
diligenter perlectis, qttia more Cltrisliatiissimorum .. hac vice retinuiraus, ul si aliquid novi nobis evene-
principum pareiiluin veslrorum adinonitionis et rit, el necesse tuerit per eum veslris mandare fide-
cxbortalionis nostrse doclrina repleri vos velle co- libus, ac per ordinem quseopporluna fuerint, signi-
gnoscimus, noslroque consultu ea quoc pro sanclos ficare possiraus. Pro jtistitiis autcm faciendissanctae
niatris veslrse RomanoeEcclesiscel lotius Cbiisliani- RomanaeEcclesisc, ut idoneos et fidcles virose la-
tatis defensione salubria ac ulilia csse videntur, ani- lere veslro nobis de prscscnli dirigatis obnixe depo-
mo Iibenli cupiatis perficere, valde gratulamur et scimus, qui nobis pariler cum missi noslris profici-
immensas Dominograiias referimus, et oplamus ut scentibus, de omnibusjusiiliam plenissimam faciapt,
cuncta circa vos semper prospera , divina favente et veslra regali auctorilale male agentes corrigant
gratia, qxislant. Ea eleniin quae de vestris causis ct et cmendent: prseterea , sicut vestro proprio noMs
cvenlibtts veslris nobis lilteris non relulistis, fidr.fi ore, fili cbarissime, proraisistis, ut in hoc diinta^at
relatione communis fidelis et revcrendissimi epi- opere vcstram voluntatemvestrsequementis aifeclura
scopi Wibbodi luculenter didicimns; eiqtte omnem circa nos purissinium fore luce clarius agnoscamus,
familiarilalis adilum pio affectu proebentes, vestrsc ut et nos vcstrum desiderium pio seraper valeamus
volunlalis nrcana coguovimus, per qiiein et nos alTecluperficcre. Data ut suvra.
909 EPISTOL.E ET DECRETA. 910
CCXCVI. A araore noslro gralanlianiraosancloPelro, uljustura
ADIHPERATORES AUGUSTOS. erat, permiscrilis habcre. Unde obnixe petimus ut
(Anno880.) veslro polcnli solntio sauclam Roni.iuam Ecclesiam
in
Commentlateorum slitdiumin Ecclesiwconcordiasta- in boc periculoso lcmpore omnibus adjuvare de-
bilienda; monet ul f'u eo persislant : agit qratias fendereque non dcdigncmiui,qualeiius ex hoc vestra
de draiitoitibusauxilio missis: de monasteriosancti imperialis gloria, apostolicis suffraganlibus meritis,
Sergii, et de Butgarornmdiwcesisedi uposlolica' re- inundi parles raagis ac niagis accrescat,
s'i uta; rogal ut Dei Ecctesiamlueanlur: demumea per cuncias
quwpro Photio in synodoConstanlinopotiacta sunt, et apud omnipolentem Doraintiradignam retribulio-
se afprobare significat, si tamen legali conlrasua nera percipiat. Etiterumhumiliter petimusutinhujus
jiissa non egerint. bonsevoluntalis ac pielatis affeclu,qttem pro amore
Iuiperaioribus Auguslis. Dei circa EcclesiamCbrisli habelis, immobiles per-
Posl innumerassolliciludinesquibus niiiiiruni one- raancalis, qiiouiam nos Augustalemexcellejitianive-
ralur iniperialefasiigium,laudabile clemenliocveslrae slram ulnis extensis amore palerno ampleclimur,et
eognoscinras Christianissirai imperatoris esse pro- honore deljito veneraraur, alque assiduis orationibus
posilum, pcr quod submotis omnibus discordia- noslris, juxta sacrosancta bealorum aposloloruw
rura atque zizaniorum serainibus, qusein agro Do- B Petri ac Pattli corpora fusis, omnipotenti Doraino
ininico huinnni generis inimicus asperserat, sanclae comniendare siudenius, ul pro tantis beneficiisquae
calholicocEcclesiaepiissimo mentisaffectu consulere sancto Pelro iinpenditis, ipse vobiset in hoc pra'-
voluislis. In quo scilicet animi volo ac desidcrio, senli saeculovesiruin sanctura iraperium cum otnni
quantum rebus bumanis favere providentia divirta prosperilale magis ac magis conservet incolunic,
dignelur, solliciludo clemenlise veslrae Spirilu Dei clarisque seinper dignelur ubique decorare iriiim-
incitata demonslral, quaein calholica Ecclesia raise- pbis; etin cceleslipostiiioduraregione sempiternani
ricordein per auctoritatem et judicium sedis aposto- gloriara et bcaliludinem cura sanciis et electis suis
licse,qttoeChristo Dotninodelegante, tolius Ecclesiae habere concedat. Nam et ea qn;e pro eausa reslitu-
reliuct principalum, nihil impacatutn, nibil voluit lionis reverendissinii Pbotii palriarcbae synodali dc-
esse divcrsum : cum omnes scbismatica pravilale creto Constantinopoliniisericorditeracta sunt, reci-
divisos, vcl zelo quolibct separatos atque dispersos, pimus : « Etsi forlasse nostri legati in eadem synodo
deraenti affe.tione vel sludio ad veroepacis solidila- coiilra aposlolicamprseceplioneniegerint, nosnecrc-
lcm, concordisequesincerissimaeunauimiialcra rc- eipimus nec judicauiiis alicujus exislere firraitatis.
vocare, el in uno Chrisli ovili cum proprio pastore, Data Idibus Augusli, indiclionexiu.
PlioliO videlicet coufraire et comministro noslro, iC CCXCVII.
aggregare curavit. Pro qtiibus videlicet nostri pa- ADriionuM (ut videtur).
sloralis magisterii officium est, apttd serenilatis
(Anno 880.)
veslracAugnslalemcleraeniiam assidua semper solli-
Gralutatur de concordia Ecclesiw Constanlinopoti-
ciiudine oranitnodis intercedere; ul vestrse pietalis tanm : miratur mulla, qumslatuerat, mulata esse •
ntajestas, more Chrislianissiinorura imperalorum, approbul qum Conslanlinopoliin conciliopro causa
benigna circa omnes exislat; et quasi Deo contem- Photii acta sunt, si tamen legati couira sua mait-
Doraini sibi comuiissum fclici regat data non egerint.
planle, populum
seinper ci gubernet iiiiuiiu, nec araplius patiatur Hoc nostri semper certaminis et laboris fuil, hoc
eos aliquibus sseculi lrajus procellis illidi, aut ma- nostri voli exislit, ut pro orlhodoxaefidei iiilegriiaie,
lignis perlurbalionibus concuti: quatentis post hoc seu pro slatu el pace omnium Dei Ecclesiarum,
vitseproesenlis,imperiuincceleslcadipisci et in aeler- quariim cura conslringimur , adeo operara deraus,
nuin cuni Dontinoretinere valealis. Nunc itaque pro quatenus dispersa congregcntur, congregataconser-
tauta devotioneanimique vestri siiiceritate, quam ventur, et ut quidqttid inlionestumvel aliler quain
non soluni verbis, sed lucifluis etiam operibus circa se reclitudo habet per providenliam Dei, sanctoruni
Ecclesiam sancti Pelri et nostrara paternitatera " aposlolorummeritis suffragantibus, corrigalur.omni
oslcndistis, immcnsas post Deum serenitali veslrse conamine, juxta ofiiciumnobis comraissum, specu-
gralias aginnis. Primo quidem quod dromones ve- lando salngimus. Hujus rei gralia more apostolico
slros, qui pro dcfensionelerrse sancli Pelri in nostro sanctae ConstantinopolitanaeEcclesiae misereri vo-
raanerent servilio, nobis raisistis. Secundo aulein lentes, decrevimus ut unius increineniuni nullius
qttod nionaslerium sancli Sergii intra veslram Te- fieret tlclriincniura, quin potius oranium manifestuui
giam urbcm conslitulura, quod sancla Romana Ec- exisleret adjutorium. Convocala nostra Ecclesia,
clesia jure proprio quondam relinuit, divina insi>i- qiiantum ad praesens tcrapus coegit necessitas, au-
ralione rcpleli, pro honore principis aposlolorura ctoritale et polestate apostolica diclae Constantino-
nostro prsesulatui reddidislis. Terlio vero vobis gra- polilanoe Ecclesise consuliiiinus, et legatis nosirig
tes multas refefimus quia Bulgarorum dioecesin pro directis, ut inoffenso pede incederent, instituimus.
« Et si [ortasse noslri legati. Hanc synodum pseu- tara fuisse, prseler alia, indicant isla verba. Sev.
doociavama Joanne VIII coclerisqueejus suecesso- RIN.
ribus poiilificibus,et a concilio Florcnlino reproba-
 911 JOA.NNtb1-APA VIII 912
De cujiis scilicet unitale pacis sive concordia gralu- A 4 veslrse gratias referimus. Nam et nos vos semper
lamur, et ciinclipotenii Domino Iaudes innumeras" >• quasi dileclum et spiritaFemfilium retinemus, et pio
referenles, Iicct ci qtii lanta bona servis suisi meniis affeclu desideramtis amplecti, etpro aiigenda
Inrgitur, condignns grates ngere non possimus, htinc! gloria veslra assiduesolliciliincunelanter cxislimus.
bcnedicimiis cl assiduis vocibus glorificare stude- Quod auleiii nobis mandastis, nt vestrum opmium
iniis. Gloria nnmque sit illi, et omnis laus nc virtus, prseslolnrcmur nrtveiitum, pro eorum advcrsiialibiis
cujus inajeslnte et semper perlaudabili gratia certata eraendandis qui nobis contraria inferre et qui a no-
[f. curvata] ad recliludinem reducunlttr, prava diri- slra ditioue lioniinesnostros sublrahere prjesiiinunt,
guntur; conlumacia retunditur, huinililas exaliatur, nos quideni vestrutn adventum tolo desiderio pro
zizania quandoque velluulur, scandnln ampiilanliir, tnntis EcclesiaeDei necessitatibiis, qtiaead atigiiien-
et omnis boniias augmenlalur : iinde non in nobis, liim gloriaevestracsunt eraendandae,omnimodoopla-
•»edia eodein Domino gloriemur, jucuitdeiuur et ex- ratis inspicere. Sed sicut vobis uoslris janipridem
sulleinus in misericordia ejits qui dicit: Coiifulite, apostolicis lillcris suggessiraus, ulvestrura idoneunt
yuis ego vici mundum (Joan. xvi); el in alio loco : missum nobis direxissetis, cum quo aliquid ecclesia-
Sine me, inquil, nihil poiestis facere (Joan. xv); sed slicis utiiitatibus potuissemusperficere, pro qua causa
^um nos scriptis et verbis misericorditer tecutn spe- B \~ non eum raiserilis, miramur. Quamobrem petimus
.•ialileragendum esse decreverimus, mirandum valde ul eumdem misstim, anlequam veniatis, nobis diri-
jst cur multa quoenos statucramus, aut aliter habila gere non omittatis, ul cum, Deo auxiliante, venerilis,
IUI mulata esse noscantur, et, nescimus cujus stu- nobis simul convenientibus, vera inter nos dileclio,
.lio vel negleclti, variata monstrentiir. Caelerura ulpole inler spirilalem Patrem et charissiinura filium
icribens subiiilulisli quod, le iiinuens, non nisi ab possit exislere. Prselerea poslquam Georgius ex-
.niqua gerentibus niisericordia sit quaerenda; quod coraraunicalus et analheniaiizatus cum boraiiie Wi-
et nos de his qui Deum sc scire non fanlttr, licel dis- donis est a vobis reversus, assiduo sumus mosrore
pensalorie falemnr , lamen nos quod leciuin est turbati; eo quod audacter veniens, quasi veslra fut-
cxaggerare nolumus, ne quod dignuin est judicare tus auctoritale, in proprielates olira suas, qusead
.:oganinr; ideoque lalis excusatio sileat, ne hoc jus sanctaeRomanseEcclesise,(Carolodivsememorise
«Xcentesilla sententia langat qua dicilur: Votesiit imperalore palruo vestro concedente), conlegaliter
jui justiftcatis vos corain liominibus; Deus autem no- pervenerunt (et nunc usque juri noslro defendeba-
4'it corda vestra, quia quod hominibusallum est, abo- nius et tencbamus), temere pariter cttmaliis inlroivil;
minabileesl apud Deum (Luc. xvi); igilur Iaudabilis el noslros, qui in circuitu hominesexistunl, affligere,
iun prudenlia, quse dicilur hurailitnlcm scire, non ^C et depraedari non cessat. Unde obnixe rogamus
inolcsle ferat qnod ab Ecclesia Dei miseralionem vestram magniludinem, ut sicut nobisore proprio
jussa cst posliilarc; qtiin polius sc, ut exalletur, promisislis, et.per epistotam vestram, atque legatos
liuniiliel, et fraternuni discal erga sui miserenlem noslros, Liulwardo vencrabili sanclse Vercellensis
scrvarc affectum. Quia nos, si lu debitam devolio- Ecclesise episcopo medialore existente, inandastis,
nem el fidelilatis increinenla erga sanctnm Roma- prscsenlialiter nobis adiniplere satagalis: quia nos
nam Ecclesiam ct nostram parvitntem observare ea, qusevobisproinisimus, omnimodisadiinplebiuius,
sludueris, ct ut fratrem amplectemiir ct ut cbarissi- aul eosdeni inlideles nostros procul a nobis expella-
inurii proximura retinebimus. Nam el ca qnae pro lis, ut nulla nobis adversa, vel coulraria valeant
causa lusc restitutionis synodali decreto Constanii- aliquaienus moliri, quousque, Deopropitio, vos vene-
nnpoli misericordiier acla sunl, recipimns. Et si rilis. Quarlo ldus Seplembris, indicl. decima quarla.
fortasse noslri legati in eadem synodocontra aposto- CCXCIX
licam prseceplionemegerunl, nos nec recipimus nec
lirniilatis. ADROHANUM ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM.
judicaraus alicujus exislere
CCXCVIII. ,, (Anno 880.)
D Jubet eum Romam ad synodum causa dissolvendi
D
ADCAROLUM REGEM.
quasdam quwstionesadvenire.
(Anno 880.) Ravennali.
sedem observan- ROHANO archiepiscopo
Gratias agit de ejus erga apostoticam
tia; suamergaeum benevolentium lestatur: adven- Quia bellica, irao Saracena impedienle angustia,
tum ejut pro Ecclesix necessilatibusexspectal,mo- juxta sacros canones, quarto scilicet ldus Oclobris,
netque ut aliquem legalum mittat. Queritur de synodum sicut voltieratniis celebrare ncqttivimus,
Georgioquodam excommunicato,qui, ipsius hnpe- opportune valdeque necessario sane prscvidimusut
ratoris uuctorilale fullus, bona RomanmEcclesim
mvaserai; rogat ut promissa auxilia mittat. banceamdemvtldusNovembris isiiusquartae decin se
Excellentissiiiio et dileCo fiUo CAROLO gtorioso indiclionis,atljuvanteDomino, convocemus.Quapro-
regi. pter sanctimoitiaratuam horiamur ui aa idem lempus
Relegenles regalis excellentia! vesirse Iilteras, de- sine omni mora, irao omni occasione poslposita,Ro-
votionein vcslram quam circa sanctam Ecclesiam main occurras, quatenus ea qucc ad honorem sive
malrem vestram et circa nostrum poniificium ha- uiililatent snnclsc Dei Ecclesiseperlinent, nobiscum
belis, luce clarius novinras, unde mulliplices gloriae ordinesetdiulnias.elsancli Spiritus grnlin revclante,
 H3 EP1S101.A fcl DECRETA. 91*
voiocomtmmidecernas. Interca ncgoliuinviri illuslris A ficere snlagereniiis. Quiipiopler hitjus nostroeconi-
Deusdedit gloriosi ducis, qui nostruni pontificium moiiitionis snnclilnlcin veslram exliorlnmur npici-
adiit, dicens se a lua solertia pro conjugio suocuxo- bus, ut, solita dcsidia deposita, ad camdein syno-
ris.qtiam illiusconsanguinenm faleris existere, com- diim Romani venirc non differalis, quatenus, sicut
iiiiiiiioiie privainm, esl procul dtibio veiililandnin, dixitniis, ca
quoeagenda sunt, Christo.juvanle.com-
til quidqnid rei veritas hinc detnonstraverit, orani- • inuuiicr
peragamus, et qune jiixla noslri ministerii
modis exseqiiamur. Qui pro eo qtiod tam diu apud oilicin siatuenda
sunt, salubriler statuamus. Videle
nos est inimoratiis, et de lua parte, qui ralionem
itaque ne sotilo negligenter agalis, nesi per vos ea
reddcrcl, non cst inveiilns, rationabititer erat a qiiochonori el slalui sanctse Dei Ecclesisesunt
noliis inierira absolvcralus: lainen quia in proxime, pro-
inordinata remanserint, et, quod non oporlet,
sicui dixiraus, synodiim (qua hoc cura unaiiiiiikate ficua, venire conleinpserilis, cnnonicis iclibus non imme-
nlioruni consacerdolura fralrumque nostrorum et rilo ferianiini. Dala pridie Kalendas Octobris, indi-
tua e^t inler alia pertraclandum) celebrare debe- ctione xiv.
iniis, digniusjiidicavimus, quod et ipsseres e.vpetunt CCCI.
liiiiin prscslolari ndventuiii, ul hoc synodnli discu-
AD CAROLUM REGEM.
tiainus collegio, ct altcrna visionc congratulanles, B
(Anno 880.)
pari scnlenlia dcccrnainus : in qua etiam quidquid Lwlatur de
ejusincoluinilale, Deumqueoral ul omnia
supra generuin siiiiin habueris, siinilitcr diulniri ju- ei prospere ecenianl : nunlial Saracenos a Grmcis
beamus. Prselerea jani dicli viri conjux, Maria no- victos,sequea Saracenis, el iiliis etiam valde premi:
niine, libeiluni suae reclainationis per Pauluiii lega- quare petiuut sibi quam cilissime auxilio veniat.
luin siiuin noslro prsesulatui dirigere procuravit, CAROLO glorioso rcgi.
asserens luara sanctitalem in nupliis per coiisensuiu Susceptis gloriacvestroe, spiritalis alque desidera-
patris de ea habilis, consciara exstiiisse; ct lara bilis fili nobis direclis apicibus, alque relcclis,
viruni suum quam se, postquara tina caro effecli quia vos, Deo gralias, sanitale vigere cognovimus,
suni, lam ad spirilalem, sive Dominicara, qunin incffabili et ultra qiiam.dici possit jucundilate re-
etiani ad communiorcm mensam, sscpe non solum fecli, in Domino gratulali sttrniis : et ul magis ac
admisisse, sed eliam invilasse. Sed et hoc per eum- niagis voliis Dominus Dens noster prosperilatem
dem suum libellum reclamando innotuil quod Ma- tribuat, iriumphitm de adversantibus concedat, et
joranus, qui et Maginperlus diaconus dicilur, iu felicia lempora ad regnum pacificealque juslissimc
necem sui patris conscnseril, pelens a nobis ex hoc disponendum multiplicet, continuis votis eumdem
convenientenjjustitiam, el obnixc postulans hoc iu- C Dorainum deprecainur. Quia nihil est omnino, fili'
discussum non derelinqui, quem videlicct siepissinie charissime, nobis dulcius nihilque atnabilius, quain
Bononiensis episcopus suaeEcclesise famuluin quse- ul vos seraper ad defensionem et exaltalionem
rere sluduit. Hujus rei gratia, prsccipiraus ipsum sanctsc malris vestrse Romanae Ecclesiaecognosca-
diaconum lecum nobis omnimodis exhibcri, ut quid- raus esse promptissiraos, et et eis qui eam diversis
quid rationis ordo poposceril, adjuvanle Domino, modis irapugnant, libera correclionis ac disciplinse
canonice ventilemus et synodice statuamus. Dala m sententia conlraire. Nos autem, licet in iniiumeris.
Kalendas Oclobris, iudiclione decima quaria. infirmitatibus atque angustiis constituli, Deo gra--
CCC. tias, utcunque valerous; sed tunc potius noslra
ADUNIVERHOS EPISCOPOS. sanitas erit, si vos omni prosperitate, ttt dixiraus,
pollere cognoverimus, et ad nobis conferendum
(Anno 880.) soiatium festinanler occurrere, ut alterna visione
Vt Romam ad synodum adveniant.
loquamur, non pali moras advertimus. Cseterura,,
Omnibus episcopis per ducatura Spoletanum et quod dicitis ut Liutwardum venerabilem episcopuro
Cameriensem, et ad oranes episcopos per diversas communem fidelem nostrum ad nos prse.raitialis,
provincias constitulos. ^ valde in Doraino gratulamtir; ei cum eum pro com-
Nolurausignorare Yeslram fraternitatcm quia pro muni ulililate semper desudare cognoverimus, ma-
multiplicibussanciaeDei Ecclesisenecessitatibus, vi gnum nobis gaudiuro in adventu illras nascetur, eo
ldus Novembris istius quarlse decirase indiclionis quod in ipsjus prscsentia veslram inluebiraur excel-
synodalem convenlum, Domino adjuvanlc, celebra- lenliara. Poslremo, filicharissime.quod sciscitamini
luri siimus; et cum diversis, proecipueSaracenorum, deGrsecis, atque Israaelilis, et cseteris qtiibusqnc
inipediraentis implicali essemus, nequivimus eura exleris nalionibus, vel concivibus, qualiter res agaT
stio lerapore congregare, dignum duxiinus ad au- tur, brevissime respondemus. Sed ut bsecomnia ex
giucnlandas atqtte pcrficiendas ecclesiasticas ulilila- intimo corde atque dolenter advertatis, omni men-
les, vel procfalo lcmpore non prsetermilti, quomi- tis conamine exhortainur : lamen Deo sinl gralea
iiiis taiiln necessilns sine consullu aliorum confra- et laudcs quia Graecoruni navigia in mari Israeliia
irum nostiorum indiscussa non remaneret.ul vestris rum victoriosissime slraverunt phalanges, et co».
satubribus consiliis fulti, quidquid ad honorem Dei prout Dorainusvoluit, debellnti sunt. Sed nos tamen
et coniinuuem ulilitatcin perlinet, communitcr pcr- lain ipsi jam dicti lsniaclilaequam alii concivcs tio-
 9IS JOANNISPAPiE VIII 916
stri impiignanl ac perscqiinntiir, ul exira mttrosi A i nefaritim commisissc negavit; sed coram oiitniliiis
Urbis nullatenus vet qui labore manuum suarumi se iiir.occutcni oslendit, cl divini raiiiidauique juris
vivere vateant, vel qni, ut ita dixerim, Christiani- auclorilatc se conjugnlumprobavit. Quapropler una
tatem sftarn, sicut decet, observent, egredi libere cum sancla synodo illum absolvimus, el eum corn-
possint: ac pcr boc, imo pro his omnibus, si citis- munioui nostrse recepimus, et Mariam conjngein
sime et, omnibus occasionibns omnibusquc excusn- suam ilti uxorem esse Icgiiimam firmavimns cum
tionibus posiposilis el conteraplis, nd omne nobisi bencdiclione Dei omnipotenlis et noslra ; et si proe-
et littic regioni valde afflictncconferendum solaliumi fatus arcliicpiscopus, aul ministri ejus, in relms
non veneritis," procul dubio scire polestis quia adI snis suorumque hominum invasionem et fortiara
peccatum veslrum et dnmnum oinniiim boec terrai facere voluerit, vos Ravennnles pro ipso illum in
perihit. Unde pro Dcofestinanter iter nd nos vc- suis defendile. Dnta ut supra, indictione deciraa
niendi assumile, et ut bella Dominivice illiusprsclic- quarta.
mini, ad bcalorum nposlolorum liminn, Deo proe- CCCIII.
dtice, pro Cbrislinnoruin omniiiin auxilio properate. AD ANSPERTUM ARCHIEPISCOPUM MEDIOLANENSEM.
Daln in Kalendas Novembris, indictione xiv (Amto 880.)
CCCII. l Inobedientiw eum arguil, prmcipitqueul Rhodoal-
AD E U MDE !tt. dnm et Warlenum monaclios, qttos injuste in car-
cerem conjecerat, ad eorum monasterium honori-
(Anno 880.) fice remitlat.
Deusdedit Ravennntem injvste e.rcommunicalnmab-
solvit; confirmttt iltius rum Maria uxore conju- ANSPERTO archiepiscopo Mediolanensi.
gium : jubet eum defendi. Decuerat te, fraler charissime, pura animi since-
Revcrendissimo el sanctissimo ROHANO arcbiepi- ritate eam reverentiam enmqiie honorem sanclse
scopo Ravennati pro causa Dcusdcdil Rnvcnnatis.et sedi apostolicoe,cui Deo anctore praesidemus, quo-
Leoni venerabili cpiscopo misso ct npocrisiario, lidie impendere, qtise usque ad lua lempora omnes
summoescdis nostrse apostolicae, necnon quibusvis, tui prsedecessores Jatidnbiliter viventes, lttiic Ec-
missis iraperatoris et omnibus judicibus, cl popttlis. clesioeobtulcrunt prona mentis devotione. Pro qua
Romani lerrilorii constiltitis, ciinctisque lidelibus, reejus gremio suscepti,quidam proenonnnllis amore
sanctoe Ecclesisc, procsenlibusscilicet alque futuris. dilecli sunl; sed ecce, quod sine dolore dici non po-
Omniurareverenliam omniumque industriam scire test, nescio qua antiqui hoslis fraudc, a die orJi-
hortamur quod Ravennas Romanus arcbiepiscopus, ( nalionis tuoe, ct lempore senectulis, contra sanclam
et ore, cura Ravennaefucrnmiis, dixeril, el scriptis ^ Romanam Ecclesiam tnatrem tuam non destitisti
transmiscrit, quod nonnulla incosla conjugia in sna ntinc inobediens, nunc dolosuste patefacere : qua
parochia fuissent, et quotidie fiercnl. Dcindc per necessilate compulsi, le corripere apostolico flagello
suum Icgnlum, Dominicum videlicet presbyternm, operaepretium diixiinus; sed ilerum pnterna mise-
ul ipsi triginta et duo c-ssenl, dicendo significavit, ratione te ad nos reducere non proelermisimus,spe-
suggerens ut noslra aiiclorilate ipsi eos licerel ca- ranles in te de reliquo nutlum vesligium circa nos
nonice omnes judicare. Qui omnibus dimissis, quos. culpoealiquo modo reperire, quia et professio lita
eliam noininmim dixernt, ct sola inditctus invidia , hoc coram nobis jiirejurando spoponderat. En, bone
tit remnr, et postea in sancta paluit synodo, Deus- vir, aliquid delerius committere non formidnsli,
dedit fidelem noslruin ( qui, dum Ravennsefuimus, cum quosdam monachos nosiros nomine Rhodoal-
ipse penes nos quolidic fuil, et corara me , el ipsoi duin, et Warlenum, Roma ad suum monasierium
archiepiscopo causas, ul debuerat, judicnvit), post- Pullaricnse iier carpentes, compreliensos jusseris
quam sedem aposlolicam appellavit, excommu- diu sub cuslodise vinculis reservari. Quod quanti
nicare non formidavit. lpse Dettsdedit vero dux proi piaculi sit snno inlcllectu ipse perpende, qtinnlum-
noslra Adelilale his obcdivit, et ad apostolicami ,p. que dcdecus sedis apostolicse,quoeChrislo nuclore,
proescnliam venire modis oronibtts festinavit. Nosi etiam in barbaras naliones libera .scmper visa est
suam causam atidienles, et qui eum accusare noni fungi legalione : auod nefas tnnluin sub onini celc-
debiiernnt, ex parte archicpiscopi non invcnienles,, ritnte le eniendnre horlnmur, el pracdiciosDei fnmu-
poteramus ipsum absolvere; sed noiuimus, usque- los cum omnibus suis illacsosabire patiaris ad locum,
quo arcliiepiscopo misissemus, imo cui raisimus,, miseranle Deo, snse habilationis. Et sicut tno con-
«licenfes:ut ipse archiepiscopus pro slalutis sancla-- siliopro cerlo eos cognovimus esse innocenler cu-
ruin Dei Ecclesiarum, vi Idus Novembris ad syno- stodisemancipntos, ita, le facicnle, sciamus eosdem
dum cclcbrandam vcniret, deferens secum accusa- funditus ct cum competenli honore diraissos. Dala
tores et testes, qualenus his delatis negotium Deus- ntensc Novemhris,indictione xiv.
dedit inler alia canonice finissemus. Qui pro sc suii CCCIV.
cardinis Dominicumpresbylcrum, el Joanncm dia- ADSALOMONEM PRCCURATOREM rAPI.E.
conum misit, trnnsmiltensciim illis scriptas accusa- (Anno 880.)
liones : qnibus scriplis coram sancta synodo lcctis,, Ejusdem argumenli.
ad ca Deusdcdil respondit, et sc inccstnm alqueJ SALOMOM procuraloiiPapioc.
917 EPISTOL.E ET DECRETA. 918
Aposlolica libi auelorilalc proccipiinns itl IIIO-A pnccipimiis ut oe pransenti Itoniain ad limina san-
nachos nostros, id esl Rhodoaldumct Wnrlentint, ctoruin aposlolorum noslramque praesentiamvenire
quos, sprelo Dci tiraore, n liminibussaiiclorum apo- procures, ut dc talibus le criiniitibus seciinduni au-
slolorumad siiiininioiiasterittm reverlenles, et sim- ctorilatein sanctorttm Palrum corarn nobis et sede
pliciler per viain gratlientes, coraprchciiderc ausus aposlolica satisfaciendo purgarc valeas, qiialcnus lo
fuisli et in custodia rctinerc, sir.e oitni mora et di- inier fralres et consacerdoles relinere valearaus.
l.nione dlmiltas cum omuilius suis rcvcrti ad siiunt Nam, quod non crcdiinus, si alilcr feceris, cl venirc
monnsteriiiinsanos atque illocsos.Qtiialantiim scelus distuleris, doncc hanc noslrain jussionera iinplc-
et injtiriam pro bac re in se.lcra apostolicatn com- vcris, scias le omni episcopali officioesse privau-
misisli.pro qnilius juste carere debucras consortio duiii.
omnis Christi.tnitatis : ct fatemur, si hoc continuo CCCVII.
l.on eniendaveris, a perceptione corporis ct sangui- ADBAP.NIMERUM COHITEM , SACERDOTES, ETC
nis Dornini noslri Jesu Christi el inlroitu ecclesioe (Anno 880.)
tc proliibebiinus. Dala mense Novenibri, indiclionc Oslenail sibi gralissimam fuisseeorumin sedem apo-
decima quarla slolicamobservanliam; horlalur ad perseverantium.
]
JJ Jnbet legalos ad se mitii, qnibns revertentibitslega-
CCCV. tum suum missurum polticelur, cui ipsi jidelilatem
ADADELBERTUM MARCIllONEM. juxla Ecclcsiw rilum promillant
(Aniio 880.) Excellentissimo viro RARNIMF.RO glorioso con if.IiK
Ab excommuiucationeeum absolvil, ejusque homines, dileclo filio noslro alque oninibns religioids sacer-'
si spalio quindecim dierum inlra mensem Martium dotibus, el honorabilibtis jndicibtis, cnncloque po-
Ecclesiw sulisfecerinl.
pulo pax et gratia a DoininoJcsu Clirislo.
ADELBERTO marchioni. Audila per Tbeodosium venerabilem episcopiim
Te vero quia conversum et fidelemcirca sanctam veslrum fide el devolione, qiinm circa sedem beati
Romnnam Ecclesiam et nos cognovinius, absque Petri aposloli ct nostri pontificii vos habere cogno-
tenore ab omni excommunicalione absolvimus; bo- scimtis, immensas Dco gratias referentes, magno
rainibiis luis sub eo lenore sacram reddinms com- gaudio suiniis repleli; qui vos ntiiic ad taniani gra-
raiinionem, ut omnem craendalioncm, sicttt pro- liain perducere, ct inler ovcs suas conniimcrnre,
raissum cst, facere ad quindecint dies intra mensem' dignalits esl, sccundnm quod Dominns ipsi principi
Martium omnino accelercnt. Quod si boc facere nc- apostolorum commisit, diccns : Si diligis me, Simow
glcxerini, omnes sub cadem excominunicalione; p Petre, pasce oves meas (Joan. xxi). Unde veslrain
permaneant, donec ilerum de perpelratis malis p!e- fidelilatcin, et Chrisiianissiraam devolionein, liis
nam faciant salisfactioncra. Dala ttl supra, indi- noslris apostolicis lilteris admonemus et exhorla-
clione xiv. inur, nl sicnt divina inspiralioiie agcre coepistis,
CCCVI. sque ad fmera perlicere ct observare non prseter-
ADOTERAMUM VIENNENSEM EPISCOPUM. mittalis, qtiatenus qui sub ala et regimine atque
(Anno 880.) defcnsione bcati Petri apostoli et nostra toto cona-
Arguit quod faveat sociis Bosonis, idque a se imperarii mine vos subdere, alqne in ejus servitio perseverare,
asseral; prmcipit ut Romam accedal ul crimina• quasi dilecti filii procurastis, apertius hoc ostendalis
qumipsi objiciunlurdilual. atque impleatis, ut Dominus in Evangelio dicit : Sic
OTERAMO a Vienncnsi episcopo. luccat lux veslra coram hominibus,ul videant boita
Inler eximiosnunc usque Christi Dei nostri sacer- opera vestra, et glorificent Palrem vestrum qui in
doles te habere tenereque omnino volumus; sed' ewlis est (Matlh. v). Et ut iia hoc per orbem lerra-
quia ecclesiaslicsepaci et ulilitali contraria agere1 rttin vestrae spsnsionis diffainelur, ut auxiliante Do-
audimus, valde miramur, niliilominus ct lnrbati' niino, et sanctorum aposloloruui suffragantibus me-
exislimus, co quod, sicul fidelium relalu comperi-" I) , rilis, ea qiix» saluti ct titililati omnium veslrum
itius, his qui cum Bosoneproesumptorcet regni per- proficua suiit, possimus ad honorem et exaltationera
lnrbatore lyrannidem exercere non cessanl, ausu1 sanctoescdis aposlolicscincunclanter perficere, sicut
lemerario favere eorumque malis operibus commn- noniine veslro scripta nobis mandaslis, ita in libro
nicare prscsumas, el in superbiam eorum sequax' cadesli scripta perraaneant. Quapropler maiidanius
existens, falsa opinionc sanctam nosliant Ronianain1 ul reverlenie ad vos dilecto episcopovestro, idoneos
Ecclesiaminfaraare non dubitas, qtiod ad lalia per- legatos vestros proesenlialiter ad nos dirigere non
agendum ipsitts auctoritalem habere le certifices;• prsciennitlaiis, qui pro parto omnium vcstrum nos
quod quam evidenier oslendere non polcris, pro1 ct sedem apostolicani coiisulant de his qiue manda-
qua scilicel Romana Ecclcsia le muruiii opponere3 slis, ul el nos cuin illis missum noslriiin dirigamus-
oninibus iniqua agentibus dcbuerns. Pro quibtis ni- ad vos, qttibus secnndum raorein et consucliidincin
niirum lot ninlis tantisque proes ptionibus, tihi ex' Ecclesiacnostrse universus populus vesler fidelilnicm
aiictoritatc Dei, ct sanctorum npostolorumac noslra,> promiltnt. Inlerira monentus ut constantes pcrraa-
* Otlramno, qui soepcpostca occurrel.
919 J0ANNIS PAP^; VHI 920
neatis, quoniam scriptum esl : Melius est votum non A nos enimvcro quanlum in nobis est, zelo Dei sue-
vovere, quam posl volum promissa nonimplere (Eccli. censi ea quac ad honorem sanctoe RomanoeEcclesise
v). Spiritus Domini, qui orbem lerrse replevit, re- perlinent exnggerare penitus satagemus: a quihus
pleat vestrum cor omni pace et gaudio in Christo nos nulla ferocitas, nulla malorum honiinura com-
Jesu Dominonostro. minatio, donec spiritus reget artus, poterit seque-
CCCVIII. strare. Quodjussionem nostri ponlificii ingenti prsc-
ADHICHAELEM REGEMBCLGAR0RU.M. sumplione absurdam posuisli, omniraodis lemetip-
(Anno 880.) sum proprio jaculo reverberasii, et velul aspissurda
Miralur quod'legalos nonmiseril, quemadmodumjam saluli luse congruentibus aurem non accomniodasii.
diu promiserat; monet ut id quamplurimum faciat. Sed quid plura ? Iterum atque iierum inbibendo
Dilecto ac spirilali filio MICHAELI glorioso regi apostolica aucloritate proecipimus, lerminum S. Pe-
Bulgarorum; gralia vobis, et pax a Deo Patre et tri ad ingrediendum animum veslrum non incitetis,
Domino Jestt Christo. quousque praedicti Iegali noslri ad nos reverlanlur,
Miramur quod tanlo jam tempore transacto, missos omnianobis renuntiaturi, iteraque aliosad nos trans-
veslros ad sanctam Romaiinm Ecclesinm niatrem mittere cures. Dala octavo Kalendas Februarii, in-
veslram et ad nos non transmisistis. Modo vero, B dictione xiv.
sicut nobis retulit Theodosius venerabilis cpiscopus, CCCX.
raissos tuos cum eo dirigcre promiseras, sed pro qua ADANSrERTUM MEDIOLANENSEM ARCUIEPI-COPUH.
causa eos dirigere proelerniiseris, ignoramus. Unde (Anno 881.)
vos jam recognoscere oportebat, etiam ad pastorem Confirmat
Josephi episcopi Aslensis ordinationetn,
et ponlificeni animarura veslrarum reverti tota de- qui alias contra canones Vercellensis Ecclesimfue-
votione debueralis; unde liis nostris aposlolicis lit- ral episcopus constitutus.
teris vos quasi charissimos filios admoncnius el ANSPF.RTO Mediolanensi archiepiscopo.
cxhorlamur, ut de procsenli vesiros idoneos raissos Consultationis tuae qua nos super Joseph, nuper
nobis transmiltere non dttbileiis, qiiatenns ab uberi- in Vercellensi Ecclesia ordinati, nova nunc electione
hus malris veslrse sanctoevidelicet RomanscEcclesioc vel ordinatione in Ecclesia Astensi, consnlere vo-
saliemini omniqiic bono repleamini. Quia nos raore Itiisli, perspeclis suggestionibus, quibus sttper hoc
paterno ulnis extensis vos ainplecti, et quasi oves nostroe aucloritalis consullum requiris, canonicunt
Chrisli nobis commissas alcre et salvare parali judicavimus, el nostris tibi decretis convenienler,
existimtts, secundum qttod Domintts dicit beato Pe- propitia Divinilate, respondiniiis. Fuerat aulem de
tro : Pasce oves meas; quidquid eniin vobis dirigi- £ illo primum, ut ipse mecum adverlis, quoddara ir-
inus, credere omnino poteslis, quia pro salute vestra regulariter instiiutum; sed nosapttd B. Pelrum apo-
semper ngere ac perficere incunclanler cupimus. Stolum cum sancta synodo residentes, salubri polili
Oplamus vos in Cbrislo nunc etsemper bene valere. consilio, et aniniosilalem illius correximtis et mfse-
CCCIX. ricordiac fomenia, gralia Sancti Spiritus revelanle,
ADQUtMDAM {]. CAROLUM CRASSUM REGEM). protinus adliibuimus, scilicet ut, eo in pristinunt
(Anno 881.) ordinem reduclo, si alium episcopatum ei conccdere
Monet ut perficial quw per legalos mandavit. voluisses, et cleri vel populi vola hunc[sibi concordi-
Susceplis litteris gloriae vestrse, quibus vos plena ter in episcopum expeterent, et eligeretur, et sicut
intenlione monstratis adlimina apostolornin festine, qui nihil ab ordinatore prius acceperit, in episco-
imo polius proecipitigressu et velle convolare ; qua- pum crearetur. lnterea accidit ut, Aslensis Ecclesioe
propter atlonili, vel magis stupefacti niiramur de- rectore proprio obeunte, permissu Caroli gloriosi
cemiam vestram terminos Patrum transcendere, et regis idem Joseph, post electionern cleri et expeti-
lineam generis veslri snperbo spiritii conculcare, et tionem popnli in eadem ecclesia deberet ordinari
in delerius, non in melius prorsus convenire. Et episcopns, tua fraternitas, lam noslra absolulione
ecce dolenter cum Aposlolo compellor dicere : /n D qnam etiam ipsius regis exhorlata monilionibiis,
novissimis lemporibus instabunt tempora periculosa, hoc libenter admisil et canonice jussa complere co-
in quibus erunt homines semelipsosamantes, el quw- nata est. Quod quia niinc senleiiliam noslram lu
renles qumsua sunt, nonquw Jesu Chrisli(I Tim.m). quoque seciilus, et regalem permissionem devoie,
Sed nos le, fili cbarissime, in viscere Cliristi plnri- sicut condecet, es amplexattis, prsefatum Josepb
nium diligenles, ad ea le provocare gestiimis quoe prcsbyterum sanctoe Ecclesioe Aslensi episcoptnn
animoe vestroc proficianl ad salutem. Lcgatos sane procfecisli, et ordinalioucm illius ratam haberi de-
e laierc nostro plene inslniclos direximus, qiiibus cernimus, et omnium ora conlra boc quoqtio raodo
omnin ad piirttm credere non ambigatis in liis qn;c mussitantia apostolica auctoritale obslruimiis : quia
verbotenuf et scriplis capilutariter dedimns in niaii- sicut de irrcgulariter quibuslibet liabilis nos ad Iioec
dalis. Qua de fe paterno affeclu monemus ut omnia corrigenda zelusjuslilioe excitat, ita dc bonoriuu vi-
sicut vobis direxiiniispereosdem legalos, adimplere rorum laudabilibus faclis gralia divina Isciificat.
jmnino cureiis. Ideoqnc scitote quoniatn si pleno Nam et sedes aposlolica, juxta quod S. Lco papa
scveiius
jure cuncla quoe desiiiiaviiniis non adimpleverilis, . scribit, hanc lempcrantiam scrvat, ul ct
 921 EPISTOL.E ET DECRETA. 932
agat cum obduratis et ventam cupiat prsestare cor-- A / poniificem tuum redire satisfacicndo conlempseris,
rectis : el ideo bis omissis, de prsclibali Josepb ile-- ex nuctoriiale Dei Palris, et Filii, ac Spiritus sancti
rata crealione sanciiias lua in nullo penitus hsesilet,:> virluie, beatoruraque apostotorum Petri ac Pauli,
quia hanc et nos approbatam admiltimus et ab" el omniuin sanctoriim Patrum, nostraque aposlolica
omnibus admillendam essc mandaraus : quia quod " sanctione, seciindum jam dicli dilecli confratris iio-
iion ostendilur faclum pcr impositionem manus il- stri
archiepiscopi et. cpiscoporum senlentiam jam
lius, cui terapore suse legalionis, quod dare visuss olim in te prolatam, jiibemus le cnm filiis et compli-
est, ul ita dixerim, non babuit, ratio non sinil ut cibiistiiisomni ecclesiaslica esse communione priva-
videatur iteraliim. Data xv Kalendas Martii, in-
lum.et a ccetu atque socictate oranium Cbrislianissi-
dictione xiv.
mornm, utpole tantoruin maloruin perpetralores in-
CCCXI. convertibiles, seclusoset damnatos existere; qnousque
ADATTON1UM.
omnia, quse perperam gessislis, emendando, cano-
(Anno 881.) niceqiie salisfaciendo, veniam condignam percipere
Excommunical eum, nisi Ecclesim Mediolanensibona <\ mereamini. Data xv Kalendas Martii, indictione
quw abstulerat resliluat, et ad obedienliam stti' XIV"
archiepiscopi cum sociis redeat. T>
jj CCCXII.
ATTONIO excommunicalo. ADANSELMUM MEDIOLANENSEM ARCHIDIACONUM.
Missa prsesulaiui noslro ab Ansperlo sanctoe Me-
diolanensis Ecclesise archiepiscopo relalione alquee (Anno 881.)
suggestione, didicimus le multa per horrendae leme- Minalur illi excommunicationis pmnam nisi ad sni
archiepiscopi obedienliamred
ritalisimpudenliam sive audaciam egisse illicila, et
in contemplum beali Ambrosii atque ipsius anlisliliss ANSELMO arcbidincono Mediolanensi.
contrarielatem, in locis et rebus ci pertinentibuss Missa proesiilatui nostro suggestione, Anspertns
mala et quxctinque poteras enorniiler una cumii sanclne Mediolanensis Ecclesise reverendissimus
filiis luis comralsLse advcrr»».A.quorum scilii-.elner- srcUicpis.<:opus,cujus mjnisier esse videris, super
pelralione assidiia te quasi ovetn grcgis Doininici,, te qiicsius esl quod inler cneleras perlurbnlionis mo-
miillis jam vicihus arguendo, obsecrando et incre- lesttns a te stbi temere illalas, et post rerutn stiarum
pando convenire atque reinovere curavit, ne antiquii dainna non inodica, non propria derelicta Ecclesia,
hosiis callida persuasione semel deceplum in profun- ab ojus tc obsequio el consorlio separare, et velttt
duni raoriis baralbriim lapsuin jaccrc omitleret. SedI schisniaticus per alienas parochias contra cano-
quia le saiictocadiiioiiiiionisveibis salubribus humilii ^C njca statuta commorari prsesumpseris, necnon et
prorsus devolione non obedire, neque aurem cordis,, apud principalem potenliam properando, noxias
velut aspidem surdam, inclinare vel acquiescere> illi praeparare insidias callitla persuasione de-
nolle aspiciens, post lol correpiiones una cnm vene- cretas. Unde his nostris apostolicis litleris dile-
rabilium coepiscoporum coelu i sacrosancti corporis$ ciionem tuam paterno affeclu convenimiis, ni-
el sanguinis Domini, secunduin inslitulionis palernse> bilominus et cnm orani jitbemus imperio, ut de
censuram, commiraione separavit et ab Ecclesioe > proesenti ad sinum et gromium sanctoe Mediolanen-
Dei societate merito removit; ct ndlitic in eadeini sis Ecclesioc malris luac, quam fiiribundo animo
sorde iniquilalis feli.ium el viilneratuni te dolett reliquisti, valde devolus redire festines, alque sub
jacere, cordeque iinpocnilenli nolle ad te pcrcu- proprii pasloris reginiine vel prsesentia esse omni
tienlem reverli aspieiens, clainal ul per salutisi meiilis alacrilate decerles, el, uipoie idonens raini
raedicamenla aniini tui vnlcnt vulnern niale inflictai ster, humili prorsus devolione dcbttum, juxlaordinis
sannre. Unde et nos pasiornli sollicitudine, atque> lui locum, reverenler impendas obseqiiiiint el obe-
confralris noslri archiepiscnpi hoc proesenii dile-- dienliic famulatitm, qiiatenus, cjus graii.t potilus,
ciionecommoli, auctoritatis noslrx statuto jubemusi omnipntenii Domino de ofiicii tui assitltiilale semper
ut, lania perversilate et cordis duritia jain proctil " placere valcns. Quod si nliler conlrn proccipunset
abjecla, qtioniam haclcniis, Dei tiniore postposiio, non violandas sanctorein Vairura instilniioues, atqite
iniiltos tiise iniquilatis lepra coinquinasti, et lanlo- contra bnnc no tram saluberritnam jussionera agere
rum malorum auctor esse non dubilasti, prsecipimusi proesurapscris, et ad tnatn Ecclesiam tuiiniquepaslo
le cum omni celeritale reverti ad verara proefalii rem, sicul rcgula ecclesiaslica docet, redire eoiil<:iii-
ponlificis tui satislactionem cuin filiis el luis omui- pseris, scias te Dei on)ipotcntis virtule et beati Perri
b:is complicibus, quorum incentor adhuc malorum apostoloriun principis nostraque auctoritate, alquc
posl tantas correcliones esse non limiiisli, et ejns canonico Palrum judicio, fore omni ecclesiastica
salubribiis monitis subdilus et subjeclus existns, comniunione privaliun, qttousque.ul prsedicium esl,
omnibus tnmen Ecclesise dcproedalionibus in inle- ad luam Ecclesiam redire luoqiie paslorihumilitnlis
gnira resiitutis, et secundum ipsius Ecclesise privi- colla subdere omnino sltidueris, quoniam ferro i:e-
iegium emendalis atque solutis. Quod si post Imjus cesse cst ut abscindantur vulnera quae tit illis ma
noslraeproeceptionisrelectam epistolam in tun iniqua num adhibueris lomcntorum non senserint tnedici-
ob-linaiione pcrdttrans, ut dicltira est, ad prscfntuin nara.
•923 JOANNiS PAPJE VIII 924
CCCXIII. A aliorum certiftcnri sitper hoc alicslaiionibus. Sed
ADJOANNEM, EGILULFUM, ETC. quia hoc non esse opportunttm prsevidiiiras, Joanni
(Anno 881.) Bononiensi, Egilulfo Mantuano, Eicardo Vicentino,
Cnusam inter Tridenlannm et Veronensem episcopps et Vialori Ferrariensi venerabitibus episcopis, ad
• vertanlem eis commillil; tnonet ut eam jure defi- boc secundum Dettmprovidendum, et quanlum ad
nianl, el ad se senlentiam mittant, ul eam confa- contemptum inobedientium pertinet, rursum diffi-
mare possil.
nieudiim, vicem nosiram super hanc quseslionem
JOANNI Bononiensi, EdLULFoManluano,el EICARDO commisimus, ut in id ipsum convcnienles, boc liti-
Vicentino, el VIATORI Ferrariensi episcopis. gium cum sanctitaie iiia deierminent, et irreprehen-
Snnciilalcra vestram nolumtis ignorare quoddam sibiliter, Dco prse oculis habito, diffinire procurent.
olim inter sanctam Veronensem Ecclesiam ct Tri- Quapropter fraterno te amore moncmus ut in hoc
denlanara de quibusdam rebtts Asianac villoe exor- ita peragas quatenus a nobis merito reprehendi non
tum fuisse liligium, quas Verottcnsi Ecclesiae perti- possis et canonicam sententiam non excipias : ve-
nuisse probavimus, sicut a Iegatis nostris, qui tem- rumlaraen ad lociim quem proetlictivcnerabiles epi-
pore illo in Ilalioepartibtts legationis noslroc fiinge- scopi libi significaverint, occurrere non omillas. Et
bantur offieio, vcraci relatione comperimus : qiiorum B " de eisdem rebus Asianaevillae respondeas, ut ex hoc
eljudicii diffinitionem vidimus, ct eorum subscri- jam nulla quocstioprorsus reraaneat vel renascalttr.
ptiones inanuum lectione percurriinus, qtio manife- Data ut snpra.
slius declaralur easdera res ad sanclani Veronensein cccxv.
Ecclesiara juslc periinuisse, et cas in perpeluuin ADLUDOVICUM ET CARLOMANNUH REGES.
possidendas diffinitumfuisse. Sed quia soepe conten- (Anno 881.)
lio solet generare discordiara, nunc, sicul dicilur,
ut cum Caroto imperatore consenliant de revo-
Adelchisius venerabilis Tridenlanus cpiscopus, con- Rogat canda et Romam miltenda Angelberga, ubi eam
tra difliiiitioiJeinipsara peragens, atque conlra pro- ila se CHstoditnrum vollicetur, ut contra ivsos
fessionem, manusque suse subscriplionera movere moliri nihil possil.
proesumpsit, reverentiae vesirsc super hoc negolio LUDOVICO et CARLOMANNO regibus; et HDGONI
vicem nostram conimiltimus. ut ad illas partes acce- a!:bnti.
denies, cum Adelardo, et eodcnt Adelcbisio, venera Nosse volumus vcslrnin dileclionem qui spiri-
bilibiis episcopis, hoc litigiiira (licel hoc, quia cuu tnlem filium noslrum Cnrolum sereitissimiun impe-
iegatis nostris dcliberalum est, siipcrfiuiim judicc- ratorem Rorasenoliisciim dcgenlem rogavimus ut
IIIIIS)rursum audientes deliberelis, et ad legilimuni «C spirilnlem filiamiioslr.iniAngelliergamDeo devotam,
finem perducere modis omnibus sat.tgalis : quo rite qnae sc sanclo Pelro apos!olO et nobis cum suis
et secundum seriem scripiurariiin suarum perncio, omnibus commendaverat, qitam eliam conjux illius
quidqnid illud fueril, noslro nposlolalui scriplisi divsc memorioc Litdovicus Augiislus adbuc vivens
ve.-tris voluinus inlimari, tit nos et libemer acci- noslrsc luitioni specialiter submiserat, ab exsulnlu
piamus, et noslra aucloritale sia ilire nou orait- reducercl, el apud nos cam Romani, ubi nulla jam
tamtis. Qtiia et primiim coram apostolicis niissisi de illa siuislra suspicio oriri posset, pro amore Dci
aliisque reverendissimis episcopis in synodo Tici- et Cbristi, clavigcri ipsius benli Pelri apostoli simul-
nensi, el pnsl in Tridenlina ecclesia, niliilominiis; que nostro dirigeret. Qiiod ille lilienter se faclurum
coram nostris Icgatis et aliis iinpeiialibus judicibus; promiliens, quaiiluin comperiiniis, vestrum super
(!e boc jiidicatiiiu fuit el legaliler diffiniium. Data ivt hoc proeslolaiur nssensum. Et quidein nos de eom-
Nonas Martii, indiclione xiv. muni dilectione et pace sive eoncordia veslra gaude-
CCCXIV. inus, et Deo pro hoc innumeras grates referimus.
ADADELCHISIUM EPISCOPUM TRIDENTANUM. Sed lanlum de ipsius spiritalis filioe nostrae recti-
(Anno 881.) I peratione et rcditu vos deprecamur, quantum, si
j.
ad nos reducla fuerit, ut nihil penitus jam vct
Arguil eum quod bona Veronensisepiscopi invaseril; ipsa
ejus causam quibusdam episcopis se commisissesi-'. coulra eumdem imperatorera, vel contra vos agere
gnificul: monel ul eorum acquiescal sententim, possit, nostris vos altestationibus certissimos reddi-
ADELCHISIO cpiscopo Tridcnlano. mus. Idcirco juncta vestra devolio cum ejusdcm
Suggerenle coepiscopo noslro Adelardo Veronensii Augiisli obedientia, absque omni protelatione, jam
episcopo, didicimus sanclitalem luam aliter egisseB dictam Deo devotam feminani, quam ad limtna apo-
quam se canonica, imo Christiana observanlia ha- stolorum, a quorum confessione allarium nostro
nere videtur. Quia scilicet, contempto pracceden- seraper tuendam praesidio suscepimus, pro amore
tiinn Patrutn judicio, cui ipse interfuisse dignosceris, Dei et noslro remillerc, quanlum in vobis esl non
res quasdam ad snnctam Veronensein Ecclesiara(1 omiltalis. Quin si hic apud nos rediens habitaverit,
perlinenles invasisse diceris, et contra nianus tusc e lanta custodia circumspecta, nobis credite, erit, ui
subscriptionem le cgissc qttodamniodo suspicnris : nec Bosoni, nec alio homini, ad perturbalionem im-
n quaruin rernm diffinilionc, si sedis apostolicoc n perii sive rcgni, quodlibet adjutorium vel'anxilium
legali non intcrcssenl, sperarcmiis adhtic possc noss vcrbis aut scriptis procberc quoqoomodoA'aleat.Ve-
925 EPISTOL^E ET DECRETA. D2G
rtunlamcn unum est qnod vobis veraciler el unde A ne aliquod solalium, vel consiliiini dare, facercque
jccasionem vos ad nos conlemnendura non possilis possit Dosoni, ita cl nos eara in lali loco habitare
assnmerc, hoc ecce proponimus, scilicet, si earadem facicraiis, quo nibil advcrsi moliri, nihilque valeat
Angelbergam vel in tnodico contra iniperialem aut raachinari contrarium ad hujus regni, el imperii
nostram voluntatem adversi quippiam raoliri aut perliirbntionem. El si conlra cjus ac noslram volun-
vclle manifesliscognoverimusindiciis, proeseiilialilcr lalcm aliqitntenus eam agere, aul velle cognoveri-
illam reddere ac rcmiltere imperialibus salngeraiis mns, illico ad imperialein remittemus pronsentiam,
oblutibus, qualenus qnaedisciplinam fortc reciperc, nec nostro erit amplius adjuta consilio. Quod iiimi-
qiiodnecoplamus.disttilerit, nonsoliimmiindana ve- ruiii, ut nobissine omni dubilatione credalur, uiiuin
slra jndicia non evadat,verum eliam necnostrani raise- cx his legalis nostris vcncrabilibus episcopis, quos
rationem, quaedelinquenlibus parcere consnevit, in- pro ea imperalori direximus satisfaciendo, repro
veniat. Ideoque, charissimi filii, cstole in hoc nostri mittere jiissimus ila nos esse incnnctanter facturos
cooperatores et adjulores, et audiat nos continuo ex- Neque enim, sicut cttm coepiscopis, et primatibus
cellenlia rangnitudinis vestrae, ut ct vos n Doniino cjus promissum est, nullum temporale adjutorium
exaudiri mereamini, et per felicia tempora regni et consilium jam falo se fore proebilurum Rosoni;
guhernacula moderantcs, cum Christo regntim, quod B et quod, sicul prsedixiraus, diligenlissiine cuslodila,
finis niillusangustnt, inlercedenlibus bealis nposio- non polerit de bis omnibus quidquam agcre. ldcirco
b's, capescere valeatis. Data tv lilus Martias, indi- per Doininura vos adjuramus, nl toto conamine in
clione xtv. hoc opere nobiscum pro amorc Dei desudare, eique
CCCXVI. manum porrigere procnretis, nt el nos in veslris
et ncccssilalibus essc pronipti
AD OMNESARCniEPlSeOPOS, EPISCOPOS ET COMITESproficnis ulililalibus
ITALUE. possimus ; et cui maniim porrigere vobiscnm om-
nimodis porrigamus, dignasque vestro Deo dilecloe
(Anno881.) sanclilnti pro veslro labore, alque devolioue gralias
Hortalur dent operamul Carolus imperatnr Anqelber- haberc vaicainus.
gam Romam venirepatialttr, qitam se ila cnsloditu-
rum promitlit, ut nihit conlra ipsum Ctiroltimcum cccxvn.
Rosonemoliri possit; et si quid lentaverit, se eam- ADCLF.RUM MEDIOLANENSEH.
dem remissurum pollicetur.
(Anno 881.)
Omnibus reverendissimis cl sanclissimis arcbi- Recipit Hadericum sub tutela sedis apostolicw, et
episcopis etepiscopis hujus ltalici regni, ct omnibus r cxcommunicalomnes qui illi vel ejus ecctesiis mole-
gloriosis comilibus filii nostri imperatoris. sliam intulerint.
Si ea quoesaluli et utilitali proximorum necessnria Oinnibiis reverendissimis episcopis et sacerdotibus
sunl, secundura sollicitudinem el curam gregis Do- seu clero, ac populo sanctse Mediolanensis Eccle-
niinici nobis ad bcne regendiim commissi, divinse sioe.
piclntis mcmores agere sludenius, oinnipotciitem Boni patrisfamilias, quem bene et fideliter labo-
Deum in liis quibus el ipsi ex hurannn iiifirniilnle ranles remunerasse cognoscimus, informati exemplo,
quolidic indigemus, habebimus omnino propitium, ct aposlolicaeaucloritalis et miserationis magislerio,
ct in bonis omnifousprocul dttbio adjuloriiim. Igitur seu bcnevolentia, omnibus, quos pro Ecclesise Dei
sanclitntcm vcstrnm nosse volumus quoninm missis ulilitatibus fideliler desudare conspicimus, subvc-
el aposlolalus nostri lilleris, dilecti ac spirilalis filii nire debentes, opportunum ac necessarium nos opor-
noslri Caroli gloriosissiiui imperatoris cleinentiam let proebere auxilium. Igitur quia te Hodericum
obnixe rogamus ut Angelliergam liliam nostram , venerabilem presbylerum et abbalem sacrorum
quam divoemeinorisc Ludovicus rex pater impera- monasteriorum bealorum, scilicel Gervasii et Pro
loris, et Ludovicus imperator vir ejns nobis Vcro- tasii, atque Simpliciani, nec non ex xenodocbii (ali
nse coiiimendaverunt, ac posiniodtim ipsa se sanclo .. quid deesl) sanctorum Cosmx el Damiani, quod Ro-
Pelro tradidit, et de ipsius allaris confessione tucn- manorura dicilur, et alia lua bcneficia vel patrimo-
dam recepimus, dc loco in qno nunc esse constat, nia intra vel extra civitatem Mcdiolancnsemconsti
pro amore Jesu Chrisli Doraini nostri, et pro san- tula fideli devotione, toloque mcntis conamine prc
clorum apostolorum Pelri ac Pauli reverenlia , no- prisiino slatu et vigorc atquc restitulione sanclar
straquc paterna dilectione pracscnlialiter reduci, ct Mediolanensis Ecclesise ter quaterque in obsequic
ad nos cam dirigere jubcal. Undevos fralres et com- Ansperti revercndissimi archicpiscopi tui atque
minislros noslros pio mentis convenimns alque hor- coitfralris noslri devolum alque in omnibus fidelissU
tamur affeclu, qttalenus in liiijus ferainse reversione mtim permanere atque decertare omninoetevidenter
vcl salule nobiscum cooperari parilerque desttdare comperimus, el legationem Ambrosianoe Ecclesioe
sludeatis, ut veslro consilio vestroque instanli hor- calholica fide le, et prout vires suppleverunt, ar-
lalu, ipsc Auguslus nostroe pctilionis affeclun»morc dcntissirao ardore explere, crcbro cognovimus. Et
parenlum suoruni lihenti perliciat volunlale. Nam ob boc aliquos contuniacioelivore adversura tunm
sicul illud regnum, in quo nunc illn sub cuslodia commotos esse dileclionem, vel ob alias cnusns in-
mancl, cjus est, ita cl islud; ct sictit ibi cusloditnr, vidioe,qui ct moJt labiis dolosis ztli contra tc con-
927 JOANNiS PXPJE VIII 928
cilati, el postmodtim callidis argumertlis nocivam A vinitale propilia, carcas. Meraenlo,
tibi moliuntur, nostro stattito decernimus, atque Dei meinento quid, si nou quseso, quid es;
resipueris, eris;. eljudiciorum
oinnipotentis aucloriiatebeatiqne Pelri apostolorum Domini memor eslo^ ne pro lanlis- Deo ralionem
principisetnostra sanctione slatuimiis, nulli unqiiain reddere cogaris, quanti per luam desidiam inlerem-
archiepiscoporum, vel sacordotuin, ant cujtislibet pli suiit, ei caplivj ducti diversis mortibus perierunt.
ordinis clericorura ejusdem sanclae Mediolanensis De quorum crudelilale
quid dicere possumus? Cum
Ecclesise, nec aliarunt Ecclesianira, neque alicui tanta binc flenda sint el lugenda, ut si scribere veli-
magnoe parvscque persouse, cujuscunque honoris mus, et lacrymarum rivuli crescent, et primum
prseditsedignitate esse licilum, pro luae laudabilis charla quam verba deficient. Denique apnd Cajetara
devoiionis affectu et pro tuoefldei sincerilale atque olira nobis necessario consiilnlis, legati tui
promise-
charitalis certamine, quod pro ipsius Ecclesiae uli- ranl nl intra spatium viginli dierum non solum cura
titate nostris te diebus habuisse cognovimus, ali- Agarenis habitum paclura dissolveres, verum eliam
quam libi quocunque modo vel sub ecclesiaslicarum Saracenos caperes, et nobis eos transmilteres; sed
rerum oblenlu, inferre calumniam diil his proefaiis, ecce, qiiotl promissum est, Ude-haclenus.
caruit, et
quse pro tui digni laboris raerilo relines bcneficiis oinniuin sponsionum luarurn dicla cassata sunl, et,
et palrimoniisjvel a quibus propriis rebus mobili-1B ut apparet, frustrata. Unde, sicut diximus, cesset
bus privare : sed diebus vitse luse, secundum auclo- jam, cesset hoec imraanissima peslis, ut
reliquioe
ritatis noslrae decretum, pro amore Dei et raercede Christianoa funditus non depereant, el tu animae tuse
animoe nostrse tuaqiie fidelitate, quam tuse te novi- dispendia non incurras, quia si popttlo Dei compas-
nius haberc Ecclesiae, Iiceat libi sub apostolicse, sus fueris, et Detrai tibi propilium facies, et nostram
sedis successorumque nostrorum tulamine, cum: paternitatem solito more percipies, et ministerium
propriis beneficiis, et ciim omnibus tuis lioininibusj luum cuslodies : nlioquin non solum nostra tibi nou
ulriusque ordinis, manere qiiictura atque securum. dimittemus, sed cliam caiionicain in le senlcnliam
Porro quicunque contra hoc noslriiin siatiitum le- juxln noslrum miiiisleriuin jnciemus. Sed et hoc no-
merario ausu agere leque pro bujusmodi negotioi siri aposloiatiis auclorilate raonemiis, cl excommuni-
calumniare prscsiirapserit,oninieum ecclcsiasticajudi- caiidornodisoiniiibiis interdiciraus, ut quia ecceteiu-
camus communione carere, quonsqne per congriiarai pus acceptabileest, eccenunc dies salnlis
(II Cor. vi),
sntisfaclionem in noslra successorumque nosiroriimi nuliani sedilionein , niillain corainolioaciii, nulla
praesentia, quod perperam lseserat, einendare cura- discriiiiina vel lajsionera cura his qui in Derolassi
verit. Et ideo noslra eliam aposlolica aticioritate. corainoraulur aut facias aut facieiilibus oiuiiino
proecipimus te n.usquam cujusliliet episcopi vcl sa-. C consentias, quaienus pacein seclan.lo , ab oiniii
cerdolis subjacere judicio, qiiousque in nostram veli ncqiiilia purgatus, muniis Deo iniinaciilaiiira ofierns,
successorura nostrorura, libere ac securiter, sine. ct cliaritalem Dei in tuo vase diffusam coliabitare
alicujus obsiaculo vel impedimento praesenliam ve- perniillas : quia nos, quibus de oranibus cura est,
nias. Data ut suvra Deo juvanle, congruenter illuc prQperabimus, et
CCCXVHI inlcr vos, le potissimtim cooperanle, pacem et
ADATHANASIUH EPISCOPUM NEAPOLITANUM. ainicitiam reformabimus. Dala pridie Idus Marlii,
indiclioiie xiv.
(Anno881.)
CCCXIX.
Arguit eum quoa non fregerit fmdus quod cum Sa-' ADHF.THODIUH
racenis feeerat, cum promiserit illud rumpere : ARCHIEPISCOPUH.
ostendit mulla mala ejus causa a Saracenis Chri' (Anno 881.)
slianis fuisse inflicla; minalur ilti excommunica- Gralulatur de orthodoxm fidei cullu, et de
tioncm, nisi fmdus illud rumpat ejus erga
religionem sludioel cura; precalur in dies spiritua-
ATHANASIO episcopoNeapolilano. leni profeclummajorem, eumque consolalur.
Jant quia te lactanlium el ab ipsis cunabulis edu- METHODIO archiepiscopo, pro fide*
cantium sanctse malris luse Romanne Ecclesioeobli- Pastoralis solliciiudiiiis tuse euram,. qtiam in lu-
tus es iiberum, vel noslrse benevolenlisenon debue- crandis aiiimabus fidelium Domino Deo noslro exhi-
ras oblivisci, qnam tibi paternaliter exbibentes, ett bes, approbautes, el orlhodoxse fidei le cnlloreiii
salulis tuse consulta prsevidimus, cl in lemporalibus; slreiiuuin exislcre contemplantes, niinis in eodem
comraodts jnxla qualitatem teraporis , prscsidiai Doininojucundainur, et ei iininensas laudes, el gra-
qtisequeconlulimus; e qiioniam cooperalorem no- lias agerc non cessnmus, quia le tnagis ac inngis in
slrum in liis quse Dei sunt, le habere volutnus,, suis mandntis accendat, et ad sanci» suae Ecclesiae
itimisque luam sanclimoniam diligimus, monemusi profectnm ab oinnibtis adversitatibus clemenler eri-
ut vel liiinc ad cor redeas, ut prava quscquejtixlai piat. Verniii auditis pcr luas litteras var.is casibus
tuiim iniiiislerium diluas, et inimicorum Cbiisliano- vel eventibiis tuis, quanla compassione libi condo-
rum norainis fcedusexsecrando devites, quatcitiis ctl liicrimiis, cx boc advcrtcrc poleris, in quo le corant
ammse luas lucrum acquiras, et nostris magis ac; nobis posiluiii, sancta: RomanaeEceiesiaedocirinam,
niagis affectibus perfrui valeas, et blasplieraiis ac; juxla saiicloruni Patrum probabilcm traditioneui »
nialediclionibus rcliqiiiaruni populi Cbrisliani, Di-- sequi debere raonuiiniis, cl tain syiubohira quara
929 EPISIOLJE ET DECRETA. 950
reclam fidcm a le docendamet pr;edicandam subdi • A nobis qiiantiila:ncuiique dc ipsis pagnnis tranquilli-
(iiniis: nostrisque aposlolicis lilleris glorioso prin- taieni vnleat lerie. Sed el c Inlere veslro, qui cidein
cipi Sfentopulco,quas eis asseris fuisse delatas, hoc exercilui prtrcssepossit, tnm slrcnuum tanique ido-
ipsuni signilicavimus, et neque alise litterae noslrae neuin niissiini niodis oiiinibus tribualis, qui et du-
ad eum directx sttnl, neque episcopo illi palam vel ctor exereitus vestri existat, ct quara defensionein
secrelo aliud faciendtim injunximus, el aliud a te vel ndjuioriiira nobis facianl, ipse prsevideat, et
peragendum decreviintts, qiianlo iniiius cre:lenduin quidquid vcslra vice est peragendum potestaleve
est ut sacraiuentum ab eodem cpiscopoexegeriinus, perficiat. Alioquin non soluni ex hoc maxiraa ne-
quein saltent levi serraone super hoc negolio allo- gligenlia eril, et oinnis veslra uliiilas deperiet, sed
culi non fuiraus. l.lcoqtic cesscl isla dubietas, el, . eliara novissiina iioslra eruiit pcjora prioribus; et
Deo cooperante, sicut evangelica et apostolica se vos, quantum ex hoc babeatis pecealum, dici non
habct doclrina, orlhodoxoe fidci ciilium fidelibus potest. Idcoque propter Deum succurrite nobis,
cunclis inculca, ut de lnbore lui certaminis Domiiio succurrile, ut non dicant in circuitu nntiones : Ubi
Jesu Cbrislo fiuciuni afferas abunilanlera, el gralia est imperator eorum ? Prselcrea honorificentiae ve-
ejus remuneratus, mercedem recipias compelenlem. slrse ciiin benediclione aposlolica palmain, per quain
Coeterumde aliis lenlatienibus quas diverso modo B I signura datur viciorise, ecce ex more direximus,
perpessus es, noli trislari, quin potius hoc, secun- exoplanles, omnipoicnlcinque Deum deprecantes, ut
dura Aposioluin, oimie gaudiiiin prorsus exisliran, hanc ciini locliliavos in die tantse soleninilalis ge-
qnia si Dcus pro te, nerao esse polerit coiilr.t le. slare faciat atque periuiilai. El ad omniuni nostrum
Tamen cuni Deo duce reversus fueris, quidquid ulilitatein et profectum aures prsecordiorum vestro-
enoiinilcr ad\ersmn lc esl commissum, <|uidquid rum divinitus inclinare dignetur. Data iv Kalendas
jam dicltis episcopus conlra suuin ininisteriuin in le Aprilis, indiclionc xiv.
exercuil, utrnuique audieniiam coram nobis discus- CCCXXI.
sara, adjuvante Doraino, legilimn fini tradeinus, et AD DIVERSOS
illius perlinaciain judicii nostri senlentia corripere EPISCOpOS.
iioii omiliemus. Dala decimo Kalendas Aprilis, in- (Anno 881.)
diciione decima quarta. Alhanasium Neapolilanumepiscopum, qui swpe mo-
CCCXX. nitus, liunquam, sicul promiserat, fwdtis cum Sc-
racenis ictttm rumpcre volnil, a se cum omnibus ei
ADCAR0LUM IMPERATOREM. consenlienlibusexcommunicatumsignificat.
(Anno 881.) Omnibiis episcopis Cajelara, Ncapolim, Capiiam
Nuntiat imperatori se iis matis a Saracenis affici, nl p* Berolassim et Aiiinlfiin, Benevenluin el Salernura
amplius suslinere uon possil; rognt eumdemut sibi
subsidio exercilum mature millat, eique pulmam inrolentibus, n pnrihus.
cum benediclionemitlit. Q:i:cct qiinnta ab Alhanasio Nenpolilnnoepiscopo
CAROLO • imperatori. Cliristi Ecclesin pntiatnr adversa, optnremus vobis
Mullariim oppressionumnoslrarum.filicliarissime, non esse dicturos, nisi essent snpra raoduiii gravia.
vobis oblivisci non convenii, el calamiialum noslra- Ecce cnim, ul ipsi jam ex maxiinn parle non igno-
runi, quas sancta mater vestra Romana Ecclesia rnlis, ad perdiiionem tolitts Chrislianitatis, a inuliis
palilur, oporlet vos reniinisci, et lunc demum ad' retro temporibiis cuni filiis Isranel et Deo scilicet
aliquam consolaiionemnostram manum veslroepie- odibilibus Saracenis pactuin faciens, oinncm isiant
talis porrigerc et auxilium nobis praebere quantocius1 terrani ita ad niliiliiin redegit, ut jam non sit qui
debetis. Scitis namque quae, quanla et qualia, proe- eam prorsus inhubiiel. Super quo scelere eura sse-
cipue a paganis, mala quanlasque eiiara niiserias> pissinie comiuonuimtis, et corpori nostro omniinodo
patiimir; et in nobis contmissis, quanlum quolidie1 non parcentes. usque Neapolira properaviinus, mul-
aUtigaraur,et vos eslis experli, et nos parliin veslroe1 tiitnque argenti ei conlulimiis, el rogavimus ut ab
ciemenlise paulo ante significavinius. Et cirai quo-' D | eonim se societate dividerel, ttt tandem aliqtmndo
tidie koc eadem niala non minui sed magis ac ma- resipiscens, tantampestem deleret. Qui, uliln dixe-
gis crescere ac dilatari cemamus, dolor el gemitus, liiii. iinportiinilntera nostrnni, licel ficte, non lofc-
ac sine fine Iristilia iminiiiet, ac per hoc libet niagis rans, promisit se ila esse facturum, et paclum cuin
inori.quam, proh dolor '. jam lalia lolcrare. Proinde, Sarncenis habiliini solulurum, sub ea duntaxat con-
spirilalis fili semperque Augusle, gloriam vesiram dilione nt si deinceps hoc malo se quocunque modo
sununopere deprecamur ut pro amore Dei,omnipo- niiscerei, et saccrdolio essel privalus et anathemati
tenlis et reverentia principum aposlolorum Petri ac' subjaceret. Sed, heu ! pro lurpis Iucri commodo,
Pauli hoslilem [f. veslrum] cxercilum, quem istas1 qtiod ab ipsis Saracenis, de prseda eorum partes re-
in partcs venlurum esse dixistis, niorara pcrpeti non1 cipiendo, hujiis proinissionis oblitus, noluit adiro
siuatis, seJ cura orani velocitate ad auxiliuin uo- plere, quod ranltis coram posilis scriplis et verbis
Struin, qusesuraus,dirigalis, ut, Doinino adjtivanle, promisit. Rursiun nobis, non modici argenli adau-
ad respiralionem noslram Agarenos expttgnet, ct clis pouderibus, ct apud Cnjctam pervenieniibus,
• Ejus nominis lertio, cognomiiic Crasso.
951 JOANNISPAP^; VIII 932
per suos legatos ei mandavimus ut si inlra triginia A imperiali Rnvennam asciscere, et nobiles cives ip-
dicrum spaiia ctim Saracenis linbitiiui fcadiis non sius, nobis inconsultis, ausu temerario dislringere
ruraperet, aut ea quoenobis tergiversando abstule- enormiter coegisti, miramur, co quotl te adversnm
rat, non rctraiisinitterel, nostro judicio iterum sen- tiinra prornissionem jiirejiirando coram nobis et sede
tenliam, qnam ipse in se pertulit, prorstis exciperel; aposlolica prolatam, penitus egisse cognoscimus.
sed lam varia juramenta quam absoluias promissio- Pro qno nimirum le valde cavere oporlet, nc pro
nes poslponens, nos de die iu dient delusii, el foris lalibus tua senlentia velul transgressorem ulciscntur.
omnibus dissipalis, inlus vero per suam callidila- Nos enim le gregem Domiui pnscere, non pertur-
tem mullis nostris ablalis, hactenus nec cmii Sara- bare ; snlvnre, et non pcrdere slatiiiinus. Tamen
cenis habiluin paclum dissolvit, nec reliquiocDeipo- ciini nos, Deo volenle, Nenpoli, qno nimc proficisci-
puli voluit miscreri. Quin potius cum ipsis conver- raur, ftierimus reversi ; cl aut lu , scrundum no-
sans, de ipsis malis in pejus crevit, et Dei mandala stram libi jussionem directain, Roraam verteris,aut
contemnens, sacerdotii eliam sui oblitus, non solum nos vel tnissus nosicr islas in partes venerimus,
similis illis effeclns esl, sed etiam in mullis delerior. plenariam de omnibus quse tusc Ecclesise cognove-
Hujus rei gralia apud beatum Pelrum aposlolum sy- " rimus esse necessaria justitiam omnimodo facieraus.
nodice in eum sententiam prolulimus, ct cum om- DefuncioproetereaEcclesiscFaventinoecpiscopo.proe-
nibus sibi consenlienlibus sive faveniibus omni cc- vidimus hunc Dominicuin venerabilem archidiaco-
ctesiaslica communione sub analhematis interposi- num, scdis ipsius honore cpiscopali dignum exi-
lione privavimus. Modtts autem excommunicalionis Slere. Hoc aucloritatis noslrse statulo praesenli dile-
hic est : Alhanasium Neapolilanum cpiscopum ctioni luoc praecipimus ut, absque omni mora vel
socpissime admonilionibus, et muliis argenti pontle- protelalione, eumdem arcliidinconumsludeas secun-
ribus dalis, ut paclum cura Saracenis habiltim dum morem episcopum consecrare. Nam si aliqna
disrumperet, admouuimus. Ille aulem idem pactum temerilate depravatus, hoc conlra luae sponsionis
se omnimodo soluturum et ab eorum societate se- juratorinm paginam prarsenlialiter faccre contem-
paralurum esse promiltens sub ea condilione, ut si pseris, pro ccrto scias quia nos ipsius Ecclesiie cu-
denuo cum illis quolibet modo fcedus habuisset, rain et sollicitiidinem hahenics, jam fatum archi-
otnni esset sacerdotali honore privatus et anathe- diaconum ad nos ex noslra procceptioneillico rcver-
raalizalus; sed haec oinnia parvipendenlem, el ad tentem episcopum consccrabiinus. Dala tti snpra.
perditionem Chrislianorum cum eis paclum haben- CCCXXIH.
tcm, et nos ssepissime deludentem, et de praeda ec- fj ADR0MANUM ARCniEPISCOPUM RAVENNATEU.
ruin partem recipienlem, judicio et aucloritale Dei
(Anno 881.)
omnipolenlis , et beatorum aposlolorum Petri ac
Argnit eum quod alterius legitimam uxorem raptori
Pauli simul et noslra, cura omnibus sequacibus suis, tradi consenserit, et Romanw Ecclesimausus fue-
et omni ecclesiastica communione privamus , et rit adversari; has ob cansas illum a conferendis
sacris ordinibus suspendit, donec a synodo, ad
qiiousque se ab ipsis Saracenis penitus separaverit, quam eum jubet venire , ejus causa cognoscatur.
vclut totius Chrislianilalis inimicum aiialhemaliza-
ROMANO arcbiepiscopo Ravennali, missa per Del-
nius. Data mense Aprili, indiclione xiv. tonem veneraliilera episcopum.
CCCXXH. Inter csetera quoede te audivimus, veniens Deus-
ADROMANUH ARCIIIEPISCOPUM RAVENNATEM. dedit dux retulit nobis quod uxorem illitts, <!equa
(Anno 881. ) legaliler difHnilumest, ad te callide venirc fecisses,
et aiteri viro raplori in stupro utique tradidisses :
Arg.uk quod Albericum comilemRavennam asciveril,
et nobilesRavennalescontra jiisjurandum sibi prw- quod nimirum tanti flngitii scclus te, juxla luiim
slitum vexaril: cum Neapoli reversus fueril, ait se ministerium, omnimodis prohibere ac fiinditiis re-
ea omnia curalurum : jubet Dominicumarchidiaco- secnre oporlebat: lu auleni consensum illicite prac-
num Favenlinw Ecclesim episcopumconsecrari. ) buisti. Cognoscimus eliam multis indiciis quod ausii
ROMANO archiepiscopo Ravennati. temerario conlra sanctam et dominam tuam Roma-
Ea quae nostro prsesulatui pro utilitale et nccessn- nam Ecclesiamrecaleitrare, el contra tuse juraloriae
ria snnctae Ravennatis Ecclesise restituiione perfi- sponsionis lenoreni Iiiculenlissime agere nullaienus
cienda mandasti, lucifluis antecessorum noslrorum diibitasli. Unde auctorilale Dei et beali Petri nostra-
iilformali exemplis, congriram et opporluiium eidcm que tibi prxcipimus, el prsescnli statulo jubeinus,
Lcclesise libenter volumus, Deo favenle, prsebere ut nullam oninino sacerdotalem ordinationem pro
solalium et defensionis auxilium, praecipue cum lalibus, quibus cs irretitus, criminibus, facere quo-
ipsius nos libi commissum babeamus regimen. Sed qtiomodoprxsumns, donec vm Kalend. Octobris fu-
qttia raulti nobilittm Ravennalium crebris dunlaxat luraequinlac decimoeindiclionis, ad synodum qunm ,
querimoniis aposlolatus nostri aures pulsare non Deo favente, pro ecclesiasticis vidclicct ulilitaiibtis,
desinnnl, circa te clementiac nostroe benevolentia sccundum sanclorum Patrum statula celcbraturi
commola non iramerilo habetur. Nnm, ut coeiera erimus , orani poslposita occasione , venire procu-
omillamus. uuia Albericum coinilera quasi cx parte rcs; quatenus synodali dccrcto ea, quae de le didi-
d33 EPISTOLJE ET DECRETA. 931
cinius, examiuala, canoniciim finem percipinnt. Data A auctoritnie, nostroquc apostolicojure, le excommu-
ul sttpra. nicnnius, ui iiullo niodo habeas licenliam aliquid de
CCCXSIV. episcopali ofiicio peragere, aul ipsam Faveniinam
AD EUMDF.M. Ecclcsiam quoquoinodo invadere, neque in pleMbus,
(AHIIO88I.) vel rcbus, seu horainibus ipsius Ecclesioc, aliquod
Jubet Placentinos clericos, quos sine commcndaliliis doniiniura agere proesumasr-usqiiequo cum eodent
liileris ad eum confugientes receperat, <ideorum Roniano arcbiepiscopo luo, ( aliquid deest) oclavo
episcopumremitii; ejusdem eliam Ecclesiw clericos Kalendas Octobris quam, Dco favenle, celebraturi
absotvi, donec cum eis ad sijnodum venial.
Rorase erinius, tuam specialem rebus prscsenliain
Reverendissirao el sanctissimo ROMANO arcbiepi- exbibere
procures. Nam si contra banc nostrain
scopo Ravennnii. aposlolicam jussionem, et post bujus noslrae ex-
Inler cseleras proprii affeclus, rnliones incongrnas, cominunicationis
nienie insertiri senientiam, aliquid de ipso episco-
quibus lcipsum quotidie iraprovida
non Paulo charissiinscPlacen- pali raiiiisterio agere prsesumpseris, vel in oiitnibus
{ f. irreliri ] dubilns, ad eumdem episcopatum perlinent, temerario
nostri quse
tinsc Ecclesice antislile ad aures aposlolalns le ausu inlrorailtere tentaveris, alque ad dcnonii-
hiirailiter reclamante, didicimus qnod clericosipsius B natam synodum occurrere
normam seclari el idcirco poslposucris, scias pro
Ecclcsiae reguloe nolentes, cerlo quia non solum oinni ccclesiaslica te commu-
sine cominendalitiis utique litteris ad te confugien- nione privabinius, seJ eliain
synodali dccrclo a sa-
les, conlra sacra healorum Palrum stnluta recepis- cerdolnli bonore le sanciemus alicnuni exislere. Data
ses, receptosqne lihimel famulnri decernas. Quod xvi Kalendas Augusti, indiclione deciraa
jjiniiruin propter mullam perlurbalionem, et sedi- quaria.
liones quoe ssepe fiiint, aiiclorilale aposlolica et CCCXXVI.
ADJOANNEM EPISCOPUM FICOCLENSEM.
sancloruni Patrum proecipun instittitione nmpulnre
volentes, reverenlioe tuocjubenius praediclaeEcclesioe (Anno 881.)
Favcnlinoe [ Placentinae ttl supra ] clericos, quos Visilalionem Fnvenlinm Ecclesim pat-tore des lutir,
habere videris et ejusque curam ei commitlit, donec novus pastor ei-
penes le enormiter , prajcip'ie dem prmficiatur.
Gausum diaconum, de procsenli stio reddere vel diri- JOANNI episcopo Ficoclensi.
gere procures episcopo. Quia non licelqueralibel Obitum Romani Faventinoeciviialis anlislilis dire-
clericum in duarum civitatnra conscribi siinu! Ec- cta dudura relalio patefacil: quapropter visilalionis
clesiis, et in qtta ab inilio exslitit,ad qiiam confugit destitutaeEccIesiocfraternilati tuceoperam soleiniiiior
qtiasi ad potiorem ob inanis glorise cnpiditatcra : et ^ delegamus. Qiiara ila le convenit exhilicre, ut niliil
ideo eos ad suani Ecclesiara revocari deceriiiinus, de provectionibus [/".proventibus]clericorum, reditu,
cl de illis amplius nullo modo recipias. Te aiilera ornatii minisleriisque.vel illudesl in malri-
ne quidquid
aliquid amplius agere cavere prorsus oportet, monio codera, a quoqiiam praestimalur Ecclesiae; et
sanctorum Patrurn judicio , quod conlra biijus re- ideo Ecclesia lita ad proedictara Eccle-
[fraiernitas]
gulae transgressores prolaluin esl, dainnari oniniiio siain ire procuiet,ut qiiidquidutiliiatiilliuscoiigruil,
inerearis. At si aliquid inlcr cos adversi cxortuin iiilcriin solerli cura praevident,
salvo sedis qiiousqne, qunliier se
ftteril, canonice inler eos diflinias, apo- habeat eleciio, vel ordinalio succedenlis
episcopi
stolicae honore, atque vigore, salvoque tiiseEcclesiae corara nobis synodali discutialur exaraine, et aposto-
privilegio. Et prscterea sacerdotcs ct clericos Pla- lica lerraineliir, Deo juvante, censura. Dala xni Kal.
centinae Ecclesix, quos excommunicasli, ut ab Auguslas, indiclione xtv.
eadem excommunicatione absolvas, quousque tera-
CCCXXVII.
pore congruo lu cum eis Romani ad synodum pari- ADROMANUM
ler venialis. Data mensc Julio, indiclione xiv. AnCIIIF.PISCOPUM.
cccxxv. (Anno 881.)
ADCONSTANTINUM SACERDOTEM. Q Ad synodum Romamsub pwna excommunicationisve-
nire jubet, ul ad ea quw objiciebanlur respontlcal.
(Anno88I.) Reverendissirao et sanclissimo confratri itoslro
Excommunicat euin quod absque sua licentia ab ar- ROMANO arcbiepiscopo.
"
chiepiscopoRavennale ad Favenlinm Ecclesiw epi-
scopalum promolus (ueril: proliibetque eunt iliius Quia jarapridein missis libi pef Joannem venera-
Ecclesiwadminisirationemallingere, donecttd sijno- bilem episcopum Montis Feretrani apostoiutus nostri
dum Romanum veniat. litteris, ad synodule te collegium pro ecclesiastici*
CONSTANTINO sacerdoti Ecclesise Favenlinse de dunlaxat uiilitalibus nobiscum pariler celcbraltiniin
plebe sancli Pelri Transiivani. occurrere jussimus, et luam nobis contempsisti
Audientes le esse quasi ad episcopalem honorem prseseniiam exhibcre ; nunc multis criitiinibiis
a Romano Ravennate arcbiepiscopo, sine nostri irrelilum, mulloruraque honiinurn acciisaiionibus
pontificii auctorilale, seu licentia, et absque cano- horrendis impelilura, ct proecipne raanifcslo per-
nicoeinslilutionis regula enormiler promotum, bis jurio esse pollulura, agnoscenlcs, hac sccmida; vo-
aposlolatus nostri lilleris ex Dei omnipotentis san- caiionis nostrae nuctoritate ad venerabilcin syuo-
ctorumque Petri ac Patili apostolorum principtim duni, quara, Deo favcitlc, octavo Kalendas Octobiis
 933 JOANNIS PAPiE VIII 936
fiiturse quintoe decimsc iiidtclionis, erinius celebra- A bis aposiolaliis nostri littcris vobis jubcmus, et ex
luri, onnii occasione vcl raora postposita, nna cinn aucloriialc Dei cl beaii Petri apostolorum principis
omnibus suffraganeis luis episcopis venire juberans, el noslra prsecipinius, ut oinnes vos ab illius con-
qualenus ibi corant fraierno el venerabili episcopo- sortioet coinraiinionemodis omuibusseparetis,donec
rum coetu, pro omnibus libi objectis rile cxarainatis per noslroeapostolicseraiseralionis ofQcium,al) hujiis
ore proprio valens respondere el le innoxium dcmon- cxcommtinicalionis vinculo ciini cognoveritis abso-
slrare ; nam si aliqua leineritnte tiiniidus, vel in- iutiint existere. Quicunque autcin ei ante audientiani
obedientioestiniulis raotiis, h.tncnosirnin aposlolicnra et absoliilionein nosirain aliquatenus communicare
ct canonicam vocnlioneui , qunin libi priinilus per procsumpserit, eodera excomiiiiinicalionis laqueo,
Dcltonem, seti elmodo per Joannciii Callenseinvene- seciindiim sancloriim Pntruin iiislilutionein, nianeat
rabiles cpiscopos dircxinras, parvipendendo, ad proe- irrelilus, usque dum a nobis fuerii misericorditer
falara synodum venire conlenipseiis, scias pro certo absolutus. D.ita racnsisOctobris die quarta, indictione
quoniam omni le coinraiinione ecclesiaslica priva- duodecima [decima quinta].
biinus, et fugiendo tuoc damnationis senlcnliam, cccxxx.
tniqiie honoris palieris jacturnm. Dnla vi Kalendas ADCAROLUM IMPF.RATOREH.
Augusti, indiclione xiv. B
(Anno 881.)
CCCXXVIH. Gratulalur de ejus observanliaerga Romanam Eccle-
ADCAROI.UM IMPERATOREM. siam : twtatur ipsttm Ravennamrenire velle, ut de
Ecclesiwel imperii stalu agat: rogat ul anle diem
(Anno 881.) quemprwsiiluerut accedut.
Petrnm el Zachariam leyaios ad eum miilit; causa
corrigendi tnala, quw se, eo reijnanle, perpessum Ad imperatorem.
querilnr. Recepiis serenitatis vestrsclilterisalque perleclis,
CAROLO impcrnlori. nc sicut nobis per Joannera Venticinensem episco-
Quin nnncendein omnibtis vohis, jain Deo favcnle, pum verbolenus raandastis, quia cognovimus vos
pcr bumil.talis noslrse ofticium regnanlibiis, ubiquc lionorein sancloc Romanse Ecclesiaemalris veslrse cl
patimur el sustiiiemus ndversn, quoc ante vesiroe salulem terroe ipsius toto conamine velle perlicere,
iraperialis gloriocprovectionem nos siistinuisse qnoli- exsullantes suiiins animo gavisi. Porro sicut tnan-
die rccordiimur, his aposlolaius nostri apicibus di- daslis ul die purificalioitis beatae Marioesemper vir-
reclis, digniiin duxiiniis Aiiguslali serenilali vcstroc ginis Ravennoevenienles siraul conjuncti fuisseniiis
pro iuilitate ac raiiilipljci nccessitate Ecclesioeimi- pro ad considerandura, cum Dei auxilio, et per-
versalis, cui per Dei graliani praesidcnius, sugge- C agenduin profectum sancla? Dei Ecclesioe,el slatuni
rere, aique cogniliira oniiiiniodis fnccrc, qiioiiiam iinperii vestri; nos aulein et boc libenti aninio reci-
sccundiim coiiiiuiiiieplaciluinnlqiie decreiumdircxi- pienies, voluraus quarto die anle jam diclam festivi-
mus Pelrurn , insignein palalii noslri, super isla dc- tatem vos ibi adesse, qttia et nos ila desideratissiine
liciosum consiliariuin noslriini, coinmuiieiiiqiielide- cupimus vobiscum siinul conjungi, el veslrani peii-
lem, cum Zacharia venerabili episcopo el bibliolbe- tiotieni libenter adimplere, si, Domino annuenle,
eario sedis noslrae, pro recipiendis de omnibus, sanilas corporis divinilus concessa fuerit. El quo-
quoe hactenus perpcram acta fueranl, jusiitiis el niani, sicul audivimus, vos laborem ntque certanien
emendalionibus, acpro lotius terroeS. Pelri saluie, pro Ecclesiarum Dei slalu ct iraperii vestri incolu-
prislinaque reslitulione; qtiatenus in proesentiamis- niilale, atque comraiini Cbristianorum salute, pio
sorum vestrorum ea quse necessario einendanda et affeclu cupilis perficere, bis apostolalus noslri lil-
corrigenda erant, jure legilirao corrigerenttir, ut leris admoneinus ct exliorlamur ul inngis ac inagis
tara diulurnura malum finein acciperel. in hoc vestra iinperialis sollicilttdo proficinl : hoc
CCCXXIX. gloriani veslrani obsecramus et lnagniludinem ve-
AD RAVENNATES. strara ul cum in has parles venire coeperitis, Suppo-
**nem gloriosura coiuitein el coiiiratinenilidelein vo-
(Anno 881.)
biscuin venire jubeatis.
Prwcipit ul se a Ravennalis archiepiscopiin syiwao
excommunicali communione separenl, quousque CCCXXXI.
eum absolutum cognoveriul. ADWILIBERTUM ARCIIIEPISCOPUH AGRIPPINENSEM.
Omnibus venerabilibus sacerdolibus et clero atque (Anno b8-2.)
univcrsis judicibus populoque Raveunati. Commendal ejits vigilantiam, el presbylerum quem-
Nosse volumus fidelitatein et unaniinilaiera ve- dum excommunicutum,nunc ipsius tesiimoniolonga
stram quia Romairam archiepiscopnm veslrum pro pwn lenlia purgalum, ejus precibus commolusab-
realu mauifesle solvit, et succrdotali ministerio resliluit : causam
perjurii polliilum, aliisque nefandis Gedeonisadulteri ei committii, ul sententiamcano-
criminibus impeiiluin, et idcirco ad synodum pro nice ferat.
sui purgalione vocalum, occurrere conleniiientem, Reverendissimo et sanctissimo WILLIBERTO ar-
onini ecclesiaslica coniraunione una cura sanclae sy- cbicpiscopo Agrippinensi.
nodi decreto privaviraus, quoiisqiie suam specialem Alrailalis luse prudentiam sacerdotali vigilaulia
sludueril nobis exliii.cre protsenliam. Quamobrein pro grcgis Dominici sibi commissi salute, atque de
831 EPISTOLJE ET DECRETA. 938
fauce hostis mjlBsiBi qui semper incaulo ad seternacA psit. Vos tamen, rogamus, lam slrenue agite, ut
morlis profundapertrahere avide certat, liberatione, vobis gratias referaraus, etmajora vobis commitlere
juxta pastorale magisterium reverenlioetuaedivinilus invilemur.
delegatum sollicitam fore, litteris veslris inspeclis CCCXXXIII.
luculenler agnoscenles laudamus, cum aposlolicae ADMICHAELEH REGEM BULGARORUH.
sedis privilegium perspicaci mentis inluitu conser- (Anno 882.)
vando liunc tusedioeceseospresbyterura, nomine Tal Horlatur utadfidemet obedientiamRomanmEcclesim
redeat et legatosmillat.
(aliqua detunl), lngeltrudse Bosonis quondam comitis
nxori lorum conjugalem, conlra divinse legis prae- MICHAELI regi Bulgarortnn.
cepta relinqucnli. El idcirco ab antecessore noslro CIIIIInon tain inilia sint in bonis laiidnnda quain
beatie memoriaepapa Nicolao Iegitime excommuni- finis, Deo oniiiipolenli factori onmium visibilium et
cntum improvide communicnsse reperiens, sacra invisibilium gralias agimus, qui vestruni bene velle
jam olim communione privasti. Quem scilicet, cum Iiactenus in solidilate verae fidei solidavit, et sui
tuae Ddelisdcvolionis atteslatione noslro prsesulalui amalorein efficiens, lanquam rc vera ex lenebris
dirigens, professus es per annos undecim illatam olim lumen splendescere fecit, ei ad salulem multo-
sibi excoraraunicationis sentenliam humililer susli- B ruin beiitgnissiiniim cor vestrum gratia suse polenti.e
nuisse : et quod ex pollulo consorlio feminsevene- illuslravit. Sed et hinc devotioni vcslrse dignum
lium attraxerat, longa poenitentisesatisfaclione pur- duximus congruas grates referre, quod partiin finis
gnsse, a vinculo suae obligalionis ul absolveremus ostendil, quam fidelitatem erga sanctam Romanam
inandnsti. Nos vero misericordiae iiiluilu, precibus Ecclesiam omnium terrarum matrem et caput obser-
tuis inclinati, interni arbitrium judicis sequentes, vare curelis. Cum hanc et initio vestroe conversio-
ab ipsius excomraunicalionis vinculo, si ita est, eum nis quocsieritis, et ad proesensauxiliatricem habere
absolvimus, et omne officiumvel rainislerium sacer- ad perpeluam scilicet veslram salvationem mon-
dolale, juxta proecedentem consuetudinera, jubetuus strare non omiseritis, sanctos videlicet apostotos
solemnilcr ac libere cum Doraini seraper tiraore visitando, et eorum, ut diximus, sufiragia postulan-
pcragere. Prseterea de Gedeone, cujus uxorem CUIII do. Jgitur absurdum valde est ac inconveniens quod
gerraano islius adulterium perpetrasse faleris, ex pia vestra votunias aliter se post habere votuit
parte dtrbii existentes, ulrum verum sit quod de quam, sicut omnibus notum est, primum. Vosenim
hoc dicitur necne, dilecfioni tuse commitlimus ut divinilus inspirali matrein omnis retigionis, sanctam
omni ex parle diligentique cura, rei hujus veritate quippeRomanam Ecclesiam ductricem, et viam per
comperta, quid super hoc cxcellentissimus doctor " quam ad seternitalis pascua duceremiui, meriio ex-
bealus Augustinus m libris de adulterinis Conjugiis petislis; ct ilta, quia omnibus fidelibus viscera raa-
ad PoIIeniium dixerit, qttidque bealus Iniiocentius terna proebet ac proebuit, vos expansis ad Deum ul-
papa vicesimo sexto capitulo statuerit (epist. 2), nis, Christo gratias agens, recepit : consequens fuit
relegens, secundum borura sanclionem ita diffinire ut a recti gressu ilineris, in pariemnon flecleremini,
procuret; quatenus animabus eorum per pceniteitiise nec tnanura millentes in aratrum, relroaspicere
remedia subveniri possit, et corpora per luse san- cujusctinque forte suasionibus nitcremini. Nunquid
ctiialis providenliam secundum Deum in omnibus non, fili charissime, sanctum Evangelium surda
dirigantur. aure audilis, quo iegitur : Qui perseveraverit vsque
cccxxxn. in finem, hic salvus erit? (Matlh. x.) Aut si auJislis
ADLEONEH, LANDULFUH ET LANDONEH. et obaudilis : Redile ad mentem veslram, redite ad
(Anno 882.) cor? (Isa. xLvi.JEt vcstrse sponsionis reminiscimini.
Vl Auxentiifitium, ab Atlinulfo captum, patri resti- Quia plus amor et timor Dei vos fecit esse credulum
luendum curent. aposlolici privilegii, quam, ut ila dixerim, exempla
LEONIepiscopo Thienensi, itera LANDULFO epi- _ mullorum. Si enim quod quicunque Deo vovit, hoc
scopo, et LANDONI gastaldio patri ejus. debet et reddere, valde oportet ut vos quod sanctae
Auditu corliori coraperimus quod filitim Auxentii RomanseEcclesioesponte vovistis, fraetenus redde-
Capuani, noslrum dunlaxat proprium hominem, re siudealis, non ignorantes quod beatus Petrus apo-
Attinulfus caperet, et non bene traclans eum violen- slolus regni ccelestis claves a DominoJesu Christo
ler teneret, qttod admodum admiramur: et quod acceperit, et quibusque fidelibus aperiendi, aliis au-
tale quid prsesumpserit agere, moleste quippe accc- tem claudendi promeruerit potcslatem. Hac igiiur,
pimus. Unde vobis nostri aposloiatus litteris injun- sicut et noslri prxdecessores, nos potestate, licet
gere dignum duximus, ut omnem operam detis, et indigni, uteutes, cogimur, si nonemendaveritis quod
ex nostra parte ipsi Attinulfo tandiu insistalis gessistis, et ad prsesens vos in hoc sseculo
digne
quousquc eumdem Auxentii filium, borainem scilicet corripere,etutin fuluro,quanlum in nobis est, male-
nostrum, patri suo salvum restituat, et cum suis diclionibus repleamini, non praelerire. Hujus rci gra-
hominibus feddal illaesum.Alioquin sentenliam no- tia, fili charissime, festinale corrigere quod inique
slram evadere non poterit, qtti nostrum hominem gessistis; et omni occasione omniqne mora postpo-
lam sirapliciler ambnlantem aliligere non contem- sita, nobis pcr vestruin legalnm qitidquid super jior
PATIIOL. CXXVI. 30
959 JOANNIS PAPiE VIH 940
emendare vuliis, mandate : quia nos, Dco juvante, A j nominis in Chrislicolas debacchant«u%tanlo vehe-
omnem voluntatem vestrae correciionis implebimus, mentius accendalur, quanto illorum pravilate famam
ct vos anima et corpore salvos existere cupientes tui norainis obfiiscalara fuissc cognoscis, quoniam
causam secundum Deuro ordinare studcbimus. licet credi possit quod, te nolente, illi naviganlibus
cccxxxiv. insidienlur, lamen quia a te comprimi posse dicun-
ADIHPERATOREH ET IMPERATRICEM. ttir, nisi eos comprcsscris, innoxius non haberis.
Fragm. — (An. 882.) Scriplum qttippe est : Qui crimina, cum potest
Cum rcversi fuisseraus, omnia Iiltora noslra de- emendare non corrigit, ipsc comraittit.
proedata eliam et in Fundis el in Terracina, velul in CCCXXXIX.
domo propria multos Saracenos invenimus rcsidere, ADROSTAGNUM ARCHIEPISCOPUM ARELATENSEM.
pro quibus non plus quam quinque dicbus in Urbe Fragm. — (An. inc)
manentes, quamvis corporis non modica dclinere- Communioneprivelur sponsa, nisi raplorem deserere
mur moleslia, exivimus cum fulelibus noslris, quo- el ad sponsum suum redire voluerit.
rum, Domino adjuvante, ccepimusnaves octodecim. Atho prsesenlium Iator, dum in nostro servilio
Saraceni vero multi occisi sunt, captivos aittem fere fideliter excubaret, quemdam virum feminam sibi
sexcenlos liberavimus. ldeo vobis venientibus ne- B ' desponsalam queritur raptiisse. Et ideo fraternitas
cesse valde est ut talis in littoribus marinis fortiludo ttia, auctorilate nostra suffulla , suffragaiicos suos
virorunt remaneat, quorum virlnte noslra omnia episcopos praesenlialiler convocel; sicque uuanimi
salva consistant, et ea qusc iiecdum deprocdatasunt sentenlia, si sponsam buic raplor noii reddiderit,
locanon prsedentur. tam idem quara rapta, si ad sponsum pristinum re-
cccxxxv. meare noluerit, omni commuuione privenlur.
ADANGELBERTAM 1MPERATRICEM. CCCXL.
(Fragm. — (An. inc.) ADSIGIBODUM ARCHIEPISCOPUH NARBONENSEU
Ad hoc usque malum crevit et incrassalum est, Fragra. — (An. inc.)
ut factione Ravennalis arcbiepiscopi Maurinus cum De examinanda causa cujusdam presbyteri.
suis complicibus, qui excommunicaii et analhemali- Praesentiuin lilterarum gerutus, sedi apostolicse
zali a nobis jam sunt, Ravennara ingrederelur, et prsesenlatus, se presbyterum esse querula et lamen-
fideliuin nostrorura res cum eis fundilus rapercl ac labili voce perbibuit, et a sanctitali tuae subjectse
devaslarct, adeo ut claves civitatis Ravennsea Ve- dicecescosepiscopis ab ofliciopresbyteratus suspen-
starario nostro violenler subtraheret et pro libitu Q ( sum, et aliis quibusdam epitimiis usque ad speciale
suo, nescimus cujus aucloritate, ipsi arcliiepiscopo, judiciuni noslrum submissum, pro eo quod, inquit,
quod nunquam faclum fuisse recolitur, potestative facto tumullu, quidam se apprehensum, et a lerra
coucederet. brachiis sublevatum, in proprium fratrem forli jacta-
CCCXXXVI. verit impetu, ut idem gerraanus suus lanti operis
ADEAHDEM. male [leg. ponderis inalo] impulsus in lerram ruerit,
Fragra. — (An. inc.) et proslralus atque oppressus vitse flalum violenler
amiserit. Denique illi reverendi antislites, cum sibi,
Siquidem cum virtute Dei, melius quam Naletam, utisle retulit, res in dubiura veniret, tilrum com-
qusc noslra sunl defenderaus et illorum in nullo pe- misso sibi dudum carere necne, penilus debuisset
nilus indigemus, dforaones videlicet cum cscteris
non ipsi hanc deliberare, sed nostro decerni
navibus construentes, et csetera vasa bellica et ap- officio,
et difliniri judicio voluerunt. Sed tunc hoc solemni-
paralus, quin polius el ipsos animos hominum prse- ter et ex canonibus
et adversus hostiles incursus indesinenter agerent.si primura ipsi plenario,
paranies, in causa presbyleri delegato judicio, quatuor depu-
armanles.
talis ex venerandis decretis et legibus personis proe-
CCCXXXVU. ] senlibus, hanc ventilassent et sublili examine discus-
D
ADEAMDEM.
sissent; ut ita facla scripto relatione, si quid dubium
Fragm. (An. inc.) sibi seu difficile ingessisse viderelur, noslrum super
Excusal Joannem episcopumremoveride militia. hoc more prisco decretum exposcerent. At ubi uobis
[ApudGrad., Vecr. u, c. 25, q. 8, c. 1.] et persona relatoris incognita, el nuUo episcoporum
Nimium [al. nimirum] certe verelur, et jure scriplo commendalio approbala est, et rursus ubi
formidat contra professionem sui ordinis ssecularem nulla est accusatoris objectio, nec accusali reatus
mililiam exercere : terram defendere, de prscliis confessio, nec fidelium contprobatio testium.nos nec
tractare, de arrais terrense potestatis est. illitts solius narrationi creduli esse possuraus, nec
CCCXXXVIII. rursus in eum definilivam damnaiionis sententiam
ADDOHASOLEH DUCEM GLORIOSUH. proferre valemus, Ergo saltem nunc fralernitas lua,
Fragra. — (Inc. an.) raelropolitani jure potita, ei episcopis sub se degen-
Prseterea devolionis tuse studium exhorlamur, ut liura vel vicinorum sex, una cum episcopo, cujus est
contra marinos latrunculos, qui sub prsetextu tui iste parceciae, sibi socians, tanttira negolio subtili
941 EPISTOL^: ET DECRETA. 912
venlilet discussionis venlilabro cl invento, quod A iiieiitibus illorura sil nota iniquilas et consortio sa-
justum est canonice decernat et communi fralrum crscEcclcsisevideantur exlranei.
ccnsura difliniat. CCCXLIV.
CCCXLL ADMARINUM ET PILCHAREM.
ADCENNEMOCUM EPISCOPUM VENETESSEM. Fragm. — (An. inc)
Fragm. — (An. inc.) Sed ei provinciis veslroe fidelitatis vobis injungi-
Quod sacerdos homicida non potesl in sacerdolio mus, nt cum aliquibiis navibus vestros milites robu-
manere. stissiraos prsesenlialiter deslinelis, qui qnadraginta
Miror minus doclam scienliam tuam sacerdotcm Saracenos, qui dudum Grsecorum noslrorum navi-
pulare post perpetratura homicidiiim posse in sacer- bus in mare fugere , quique postca terreslrium no-
dotio ministrare; imo, quod estpejus, nobis suadere slrorum raililum exspoliati armis omnibus virtute,
velle, ul ipsi tali prsesumplioni proebereinus assen- in moniis Circel lalibulis evaserunt, una cum nostris
siini. Quis enim tam deraens tamque perversi sensus pedestribus apprehendanl, quia nos pro tuntillis
lale quid seslimaret, vel post qiiantamcunque pccni- Saracenis dromones nostros fatigare nolumus, dum
tenliam concedendum, cum orani sit canonicsedisci- de vobis confidere (sicut et ipsi velle dicimini) pro-
plinae conlrariuin? Debet ergo saccrdotio privatus B vocamur modis omnibus confidentes. Quia si obe-
tacrymarum fonle ffagilium tara immnne diluere , ut dienlisevestrse constantiarn ct fidei purilalem cum
talibus saltem remediis curatus, salulis possit inve- virtulis eflicacia circa S. R. E. amodo consenseri-
nire suffrasium. mus, non solum de his tribus quibus vos ultra con-
CCCXLII. suetiidinem proegravalos dicitis, in quantum ralio
ADEPISCOPOS BR1TANNI.€.
postulaverit, levigabimus, verum etiam ut propriara
(An. inc ) S. Pelri farailiam terra marique vos tueri, Domino
De ordinalis ab Heclocaro abbate monachis.
lom. conforlanle, studcbiiniis.
[Mart. Tlies. Anecd., III, p. 867.] CCCXLV.
JOANNES Roinanx sedis episcopns, dileclo atque ADCOZII.F.M COMITEM.
a
prseclaro filio MAINO arcbiepiscopo, necnon et cse- (An. inc.)
teris episcopis per Brilanniam commanenlibus [al. De illis qui, uxoribus suis dimissis, ad alias nuptias
commoranlibus ] salutem et apostolicara benedi- transierint.
ctionem. Porro cos qui uxorcs snas dimiserunt, vel ad alias,
Notunisit vobis quomodo Resgallon et Corvili [«/, illis vivenlibiis, nuptias inigraverunt, landiu eos cum
rex Gallonet Gorvilli] cum aliis monacbis corpora Q consentaneis eorum cxcommunicamus, quousquc,
apostolorum visilaruut, nostraque in praesentia ve- postcrioribus rcmotis, priores pcenitendo receperint.
nerunt. Postea de illorum ordinalione et aliorum Sicut ciiim nupiioea Dco, ita divorlium a diabolo est,
monachorum per ignorantiain ab Heclocaro abLate tesle sancto Atigtislino, repertttm. Quod enim Deus
accepla judicavimus, ul si ipse indigne usurpavit, conjunxit, liomo non separet (Matth. xv) : praecipue
qui [(. quod] a nemine illius ofliciiordinatore mi- ciun lisec pessima consuetudo cx paganorura more
nime acceperit; islis tamen sit perfecta ordinaiio, remanseril, quorum in talibus non alias nisi ipse
quia mali possunt bona bene minislrare, ciiin sint diabolus erat inagister et auclor.
iiequam. Ille vero araplius neminem ordinet quons- Prudenlissine vir, slude et pracvide ut duo viri illi
que sit sui contagii nodis solutus. IIos suademus de qui uxores suas, qtias Densillis procparavit et jnnxit,
caetero suam procuranles regulam, ul fralres ac (i- abjecerunt , eas repellere rainime pcrmiltanliir :
liis [f. filios] alacriler, omni occasione poslposita, in quin iuipiiiin est ut qui, auctore Deo, legali foedere
suo monaslerio recipiat, ac deinceps bonum erga se copulali sutil, pro huniano libitu, imo fraude diabo-
studium suosque subjeclos faciat, ne salor zizanio- lica separentur. Idem commonitoriumPaulo episcopo.
rum sui gregis sit sparsor, el ne nostris iterum au- Praevide ut de separalione conjugatorura maximam
ribus de illo proclametur, ul regula rite judicabit, de D curam geras, ita ut qui a susceptione sedis aposlo-
eis peragat. licae lilterarum separati sunt, inculpale reducant
cccxLin. priores uxores, injuncta convenienli pcenitentia, di-
ADPETRUM EPISCOPUM. missis quas postmodum sunt sorliti. Quod si nolue-
Fragm. — (An. inc.) rint, extra ecclesiam facite una cum his qui eos in
SiDeodatus et Gregorius slattilo jam tempore ad communione recipiunt, donec emendent quae adrai-
nos venire el omnia jusle atque canonice emendare scrunt.
conlempserint, gravioribus eos perpetui analhemalis CCCXLVI.
vinculis innodabiinus, eorumque scelera et excom- CONSTITUTlO DEJURECARDINALIUH.
municalioncs, ct anatiicmala scribcnles nnte sanclis- (An. inc.)
simam beati Pelri apostoli imaginem suspendcmus, Itemque ex nostra prsesenli constilulione bis in
ut omnibus de toto mundo ad iimina aposlolica ve- mense vel eo amplius, vel apud illum vel illum ti-
« Merito Turonenses in responsis ad objecta Do- tilulus sequenlis, ubi Dolensisepiscopus solum norai-
iensium asserunt scriptoris incttria nomen archiepi- iialtir.
scopi irrepsisse in lilulo hnjus epislolae;idquc arguit
 945 JOANNIS PAPJE VIII 94«-
ttiliini, sive apud illam vct iHam diaconiara, sive A nobili viro Radulfo, sicut jam anle diximus, maiu-
apnd atias quaslibet ecclcsia» vos convenire manda- rius reslituerc, et viro suo adhajrere, sccundum le-
mus. El ob vestram et inferiorum clericorum vitam, gem Doraini faccre : non enim lex ulla permillit
et mores, el qualitales, et habilus veslium perscru- quoininus aut injeclum sibi crimeii confiieaiur, aut
tandum, et qualiler quilibet prsepositi se erga sub- certe a crimine injecto, legiliraa praeinissapurga-
dilos babeant, vel quod subditi suis praepositis non tione, solvalur. Qtiod si neutrum agere illa delegerit,
obediant, et ad quseque illicita amputanda, clerico- sed sola obslinatione usa, nulU satisfactioni dare
rum qitoque et taicorum querimonias, quse ad no- operam procuravcrit, liqnet aperle quia critnen
strumjttdichtm pertinent, quantura fieri polest, de- quod non diluit, procul dubio confiletur. Solaenam-
finjendas. Qnippe cum sicttt noslram mansuetudi- que, ut sanclus papa scribil Hormisda, examen effu-
nem Moysi, ila el vestrani fraternitalera sepluaginta giunt conscientiae, quse recla suiil non lenentes.
senioruin, qui sub eodem causarum negotia dijudi- Ergo si is, vel illa, vel vos, aposlolaius nostri de-
cabant, vicissiludinem gerere, certum habeamus. cretis obedire postponentes, saepe meinor.tiam femi-
llcm monasleria abbalibus viduala ct abbalum, nam aut a viri poteslale, aula legis exaraine, nulia
noslra prsecedenle conscienlia, substilutionera his ratiotiabili cattsa exstante, subdticere araplius conat*
qui sunl inler nos [vos], vcl fuerint monasiicsepro- B fueritis, tam illa quam vos, Theiberga el Alderice,
fessionis, disponenda commitlimus. qiiousque sanctioni nostroe p.trcatis, Dei omnipoten-
Propter solliciludinera auteni ceclesiarum et cte- lis judicio, et beatorum Petri et Pauli apostolorum
ricorum eorumdem disciplinam, sive laicorum que- sentenlia principum , excommunicali et a corpore et
rimonias defraiendas, bis in hebdomada ad sacro- sanguine Domini noslri Jesu Cbrisli silis alienati,
sanctum palalium, juxla decreta prsedecessoris no- una ctitn fautoribus, consentaneis, scquacibus et
Stri Leonis quarli, vos convenire mandamus. complicibusveslris, ulpole divinarum ethumanarura
Itera sancimus de parochiis nostris, quanlumque legum violatores, sedisque aposiolicoe decreiorum
pontifici compelit, pontificali beneficio vos in per- conlemplores, et lolies ac multipliciler infraclores.
peluuui possiderc, el in principalibus ecclesiis jttxla CCCXLIX.
primalura veslrae consecrationis vicissim officia dl- AD BERRARIUH ABBATEM.
vina peragere, el earum oblalioriibus, salva semper Fragm. — (An. inc.)
cardiualium diaconorum prisca consuetudine, aequa- De reverentiaerga summosponlifices.
liler participare, tam propter usum vestrum quara in [ApuciIvonemiv, c. 102.]
ecclesiarura vestrarura lurainarium concinnaliones.
fj Absit a piis menlibus quid de Romani culmiiiis
4XCXLV1I. ponlifice sinistrum senlire, cum beato Ennodio con-
Fragm. — (An. inc.) fessore Ticinensis urbis anlistite scribente doceamur
Contra violatoresdomusDei.
quia Dctts oranipolens aut claros ad lanta fastigia
Si quis domura Dei violaverit el aliqua sine licen- erigit, aul cerle quos elegit, illuslrat.
lia illius, cui coinraissa csse dignoscilur, inde abstu- CCCL.
lerit, vel in ecclesiasticis personis injuriam fecerit, AD PHOTIUH PATRIARCHAH CONSTANTINOPOLITANUM ».
donec in conventu adinonilus legilirae satisfaciat,
(Anno 879-882.)
sciat se communione fore privatum. Si vero post
De processione Spiritus sancti.
secundam el lerliain conventionetncorara cpiscopo
salisfacere detrectaveril, sacrilegii periculo ab ora- JOANNES episcopus, servus servorum Dei, PHOTIO
nibus obnoxius teneatur, ita ul secundura Apostolitm reverendissimo et catholico fralri patriarchoe Con-
nemini fidelium miscealur. siantinopolilano, graliam desuper ad opera saluta-
CCCXLVIII. rem.
ADTIIEIBEnGAM ET ALDERICUM. Non ignoramns qttod nonnulli eorum qui apud vos
_ sunt.pacis parum sludiosi, de nostra Ecclesia et de
(An. inc.)
lllos hortatur M Rudulfo suam uxorem reddanl. nobis ipsis, veritnte neglecta, male loquuutur. Res-
(AputtIvouem,vin, c. 118.) que eo progressa esl, ut parum absitquin tua fra-
Iterum iterumque vos ndraonemus, el prscsenlibus ternilas de nobis et de iis qui nobis sunt subditi
aposlolatus noslri liltcris horlamur feminam suam male senliat. Et illi quidem nacli sunt occasionem,
a Photius inter alias etiam hanc Joanni papae quatuor a se elaboratos libros Vitaesancti Gregorii
aflingens calumniam, qttasi cadem cum Graccisde papse, ubi agit de Dialogis ab eo scriptis, et in Grse-
Spifitus sancli processione senserit, finxit hanc cura a Zacbaria papa translalis, jusle queritur quod
epislolam sub nomiue Joannis papseVHI ad se Pbo- cum ipse sanctus Gregorius in eis asseruerit diserlis
liiini scriplara de processione Spirilus sailcli : quain verbis Spiriluni sanctum a Pntre Filioqne procedere,
vel ab ipso Photio, vcl alio quodam efficlam esse iili lexlum corruperint, illaque verba Filioque abra-
oportet. His enim leinporibus in Roinana Ecclesia dendo inde abslulerinl; illos magnopere redarguens,
absque aiiqua ambiguitalc usu reccpiuiii fuissc ut quod audacler nimis sicut el impudenter sancli Gre-
Spirilus sanctus a Putre Filioque procedere dicerc- gorii texlum ila corruperint: plane significans Ro-
tur, post alias ea imprimis ratione inaiiifesle proba- mannm Ecclesiam nihil diversum ab ipso sanclo
lur, quod Joaanes sanclse RomanoeEcclesioediaco- Gregorio senlire, ncc Joannein, ad quem scribit, ab
niis. scribens ad hunc ipsum Joanncra pontificcra ea senlenlia discrepare.
«is EPISTOLiE ET DECRETA. 94«
sicut etiam ego ipse affirmarem hujusmodiproposito A rum Petrus, qui in vobisest gregem Dei, providentes
satis congruam, veritas tamen ipsa, uli se habet, non coacte, sed spontanee, neque ut dominanles m
nullo pacto est adutterata neque vitiata, ut proce- clerh, sed forma facli gregis (I Petr. v). Qui igiturita
dens sermo rcm manifestam faciet, et Deus hoc nos accusant ac si talia maie sentiamus, non jure
ipsum nobis suo testimonio desuper confirmabit. nos accusant. Tuam itaque decet fraternitalem neque
Verum illi, instar corum qui vinum aqua miscent scandalum aliquod adversus nos pati, neque a reli-
et aduiterantur, nonnulla a seipsis falsa fingentes quo Ecclesisecorporeproscindi.sed poliusnobiscum
et excogilantes adhibent. Oporlet enim ut daemon, fidei agones sustinere cum prudentia et loriganimi-
qui ah inilio mali opifex fuit ci inler nos et Deura late; et alios qui a veritate declinaverunt, ad illam
inimicitias posuit, ac demde nostrum priinum pa- ampleclendam revocare, ut pro bis eamdem nobis-
Tentem a Det amore separavil, et creatori suo ini- cum mercedem recipias. Vale in Domino, reveren-
micum illum consliluit, eliam nunc aliqnos babeat dissime et eatholice frater.
«suiminislros, et bos ipsosirapellat ut inler Ecdesias CCCLI.
scandalum aliquod concilent. ADQUEHDAH [f. ROMANUM ARCHIEP.RAVEN.].
Ego vero ad Deum polius auclorem el largitorem (Anno 880.)
"
oculos dirigens, qui inimicitias etiam in cruce sua Laudat ejus studium erga sedem aposlolicam, eum-
morli tradidit, pro viribus illorum hominum qui que monet ut perseverel; potlicetur eunt a se in
amicorum numero referri : prwcipit ut Romam
malis delectanlur, ora obstruere contendo. Et hac veniat.
de causa etiam anlequam tua fralcrnilas aliquid Sicut nobis per lilteras tuas et verbotenus per
mihi significet, hscctibi manifesla facere decrevi, Dettsdedil tuum mandasti,
religiosum presbyterum
ut de rebus nostris satis edoclus, aures minus prse- ut fidem et
dcvolionem, quara circa sedem aposto-
beas iis qui contendere et conviciari sludent; sed
licam habere debes, te velle loto conamine conser-
et
ipsos rejicias potius respuas; efficiaspraeterea, ut vare indtminulam asseras, gratanter susccpimus.
alii eorura verbis fidem non adhibeant.
Unde te omnimodis admonemus, et his aposlolicis
Novit eliam lua fraternitas quod cum nnper ad
Iilleris exhortamur, ul nulla inimicorum calliditas
nos accessit qui a te missus est, et de sancto syra-
seductio amplius a nostra fidelitate quoquoraedo
bolo nos consuluit, quomodo invcnit nos illud in- vel
valeat le removere; sed secundum sponsionis tuae
concussum, sicut nobis ab initio traditum est, con- tenorem in ea devotissime
permanere procures.
servare, neque aiiquid addidisse vel deiraxissc, cum
recte noverimus quod eos qui talia facere nudent, dilectosQuapropler scito quia sine oiiini dubietate inler
C nostros te relinere volentes, volumus eliam
gravis condemnatio exspectat. Reverenliae itaque et Droecipimusut et pro necessilate Ecclesise, et
tuoeiterum significamus,ut de hac additionc in Sym-
bolo (ex Filio scilicet) libi satisfacimus, quod non pro tusecausa utiiitatis, Roinoe ad nostram aposlo-
licam praesenliam prsesentialiier venire indubi-
solum, hoc non dicimus, sed etiam quod eos qui tanter
hoc procurcs, quia et slatum sanclse Ravennatis
principio dicere s.ua insania ausi sunt, quasi Ecclesise incolumem conservare,
tuumque profe-
transgressores divini verbi condemnamus, sicut ctum et honorem
theologiae Christi Domini eversores, et sanclorum perficere, auxilianle Domino,
Patrum qui synodice convenienles sanctura Symbo- cupimus.
lum nobis tradiderunt, et una cum Juda illos collo- CCCLII.
camus, quod eadem ipsa quoeille patrare non simt ADATHANASIUM EPISCOPUM NEAPOLJTANU».
verili; non quia Dominicum corpus morli tradide- (Anno 881-882.)
excommunicationeeum absohit, et ministerioi
runl, sed quia Dei fideles, qui sunt ejus raembra, Absacerdotali
schismate segregarunt et invicem diviserunt, et ila restituit, dummodo pactum cum Sa-
racenis inilum, sicut promiserat, rumpat, et ex,
seterno.igni illos praecipilesdantes, et mullo m.tgis eis aliquos, cmleris jugulaiis, captos mitlat, nec-
seipso.v ut fecit prsedictus Judas indignus Chrisli deincepscum eis fmdusferiat.
discipulus, suffocarunt. ATHANASIO episcopo Neapolilano.
Arhitramur aulem tuam reverentiam recte nosse, Boni pasloris eximio informali exemplo, qui venit
cum sis sapiens et doctrina praeditiis, quod dum, ut quserere et salvare quod perierat, lanto tempore lc
reliqui nostri episcopi nobiscum idem senliant, totis per devia errantem, abjeclo Christi levi jugo, cuin
viribus contendimus,non niediocrem id nobis mole- iniidelibus jugum obscena cupidilale ducere non
stiam affert. Et revera retn adeo gravem cito com- diibitautein, quaravis scro ad lc percutientem reverli
mulare, nullus id facere posset, licet brevi lempore velle mandasli, alacriter recipimus, et inler caeteros
OEIUIUhabuerit, nec niullorum annorum spatio consacerdotcs nostros proecipue honorabilem cupi-
fuerit confirmala.Et hac de causa rationi congruum mus retinere, prout ipse nosjam olim fecisse procul
nobis visum esl, ne violenler aliqnis cogalur a vobis dubio reminisceris. Sed quia, tua exigenle sccleris
additionem illam dimittere, qnam ipse adjecisse tanti audacia, sancti Spiritus judicio te a consorlio-.
Syroliolose noverit, sed potius mansuetudine aliqua nostro divini mysterii jure submovimus,nunc sccun-
hujusmodi homines admonere, et paulalim a bla- dum preces tuas et relalioiiem Petri venerabilis
sphemiarevocare : Pasciie, inquit summus aposlolo- diaconi lui, si niodo paclum quod haclenus eunv
 917 JOANNISPAP^E VIH *4&
impiis AgarenFsbabuisti r manifesladevolione frege-- A CCCLIV.
ris, et ab eorura nequissima societate conamine te3 ADCAROLUM IHPERATOREH.
separaveris; atque si praesenlibushis tnissis nostris,, (Anno 882.)
Marinovidelicet reverendissimo episcopoet sancloe B Queritur mulla bona Ecctesim Romanw a Widbne
sedis nostro arcario, et Siconi egregio viro, ma- quodam marchione erepta; rogat ul Ecclesiam
jores Saracenorum quantos inelius poles, quos5 defendat, et ipsemetadjutor veniat.
nominalim qtiserimus,cum aliis omnibus ceperis, ett Ad imperatorem CAROLBM.
jugnlalis aliis, eos n»!)isdirexeris, a vincutoexcom- Cum et ante susceptum imperium, et post Augu-
inunicationis absolviraus, el juxta prsecedenlemcon- stale sceptrum, per humililatis vestrse minislerium
.sueludinemepiscopaleofficiumreddimus. Eo scilicelt vobis divinitus allributum, nos quidem multolies
modo,vel lenore,utcaptis et traditis antea, ut dictum> pro innumeris necessilatibus et raultipUcibus op-
cst, S.iracenis, deinceps nullura cum eis ullerius' pressionibus, quas sancla mater vestra Romana
foedus quoquo modo inire prsesumas. Nam si cumt Ecctesia quolidie patitur, ingenti mcerore afflicti
illis iierum paclum aUquod facere tenlaveris, ini reclamasseinus, nullum usque adhuc optalae conso-
eadem le cxcommunicatione manere sancimus, et! talionis valuimus promereri auxiliura vel defensionis
aucloritale Dei omnipolentis et beaiiPetri aposto- B solatium, quia de omnibus immobilibusrebus terri-
lortim principis et nostra, omni episcopali honore le torii sancti Pclri, quas nobis Ravennse consislenti-
privandum et perpetuo anaihetnate darananduraesses bus, in pisesenlia serenilatis vestrse uterque Wido
decernimus. marchio pro reinvestitioite reddidit, nec unum
eccLiii reccpiinus locum ; sed ipsi el homines eorum contra
jtis ct sequilalein omnia rclincre praesumunl : nam
ADGENEVENSES. nobis in Pentapoli, hoc est in urbe Fano consisten-
(Anno 882.) libus, Adelardus revercndissiimis episcopus, et
deliciosus vester communisque fidelis , secundum
Pnecipit ut Optundoepiscopoa seconseeratoobediant. veslrae
Clero et populo Genevensi. delegalionisjussum advenit, et ibi praefali
Widonis el salclliium ejus, qui nostra violenler
Dilectissimifilii noslri Caroli imperaloris, princi- lulerunl ac relinuerunt, prsesenliara proeslolalisu-
pumqtie ipsius relatu, vestram Ecclesiamviduatam miis : quatenus vel inde omnis emendalionis et
cognoscentespastore, et propter dissensionemRo- justiiiaeccepto inilio, per caeierasurbes, de omnibus
sonis, cui sociatus ejusdem sedis videlur metropo- juxta clemenliaevestraedecrclum, recipiendo coram
iitanus, ordinalionem elecli vestri Oplandi differre, C ( legalo vestro justitias, pariter proficiscereraur; sed
aucloritate et poteslate apostolica, sccundum depre- illo semper fugiente judicium, et vestrse jussionis
cationem ejusdem serenissimi imperatoris, filii sci- piissiraain sanclionem callide declinando, non ve-
licet noslri spiritalis C.troli atque optiraatum ejus, nienle, quia nobis sine profeclu aliquo per ipsas
praecognita vestra omnium in eodem Optando ele- civitales quseillorum gravaraine opprimuiitttr,profi-
ctione,elquatiler idem serenissimusimperatoreidem cisci evidenler exslilil manifeslum, direxiinus cura
Ecciesioe electionem pereuniler de proprio clero eodem Adclardo venerabili episcopo misso vestro
donaverat, diutius ipsa Ecclesia ne viduata inaneret Valpertura reverendissimuin episcopura et fidelem
pastore, consecraviraus cunt sancti Spiritus gratia; consiliarum noslrura, qui vice nostra recepisselcon-
et ad regcndum vos pastoraliter instructum direxi- solationemjustilia nobis in vestra prxscnlia reddila,
mus; quera devote et unanimiler suscipientes, obe- et legitimam de aliis omnibus emendationcm, qui
dienles ei, uipote proprio patri spiritali sitis in videlicetprofecli nullumjuslitise fructum recipientes,
omnibus; salvo deincepsejusdem loci privilegio an- ad nos reversi sunt. Nos autem omnein cxcusationis
tiquo proprioe metropolis, sancimus, ut quicunque eorum defensionem penilus auferre volenles, decre-
huic nostrse aucioritati et apostolicoedeliberationi vimus eositerum mitlere ul sallem postmoduni reci-
conlra stare, attt resislere, aut non obedire, vel D ^ peremus justiliam. Qtii cum ;.d prsediclumWidonem
red-
quod absit, electionera ipsius Ecclesioe aliquando rursum abiissent, nihil emendalionis nihilque
pervertere, aut infringere, qiiam, Deo propitio, dilionis ab eo vel sequacibus ejus, sicut promissum
justa est assecuta, tentaverit, gladio ulique cano- fuerat, recipere poluerunl. Sed ut antea sinc aliquo
oicaedisciplinse noverii se feriendura , atque omni- ad nos effectu reversus est, et vester ad vos absque
potenlis Dci vindiclam non evasurura, si digna ce- justitise conteraplalione omnimodo rediit, quamvis
leriter non fuerit satisfactionesanalus. Confirmamus ingenli et fideli devotioneipse confrater noster Ade-
denique, nostri apostolatus auctoritale, omnes res lardus ad jusliliam exigendam multimodis decer-
ejusdem Ecclesise pacifice ac quiele perpelualiler tasset. Nunc igitur pro certo scicntes nullam nos de
possidere. Et quicunque easdem invadere ac dissi- lantis malis posse haberc justiliam et enicndationera
pare ausus fuerit, postquam a proprio episcopo per quemlibet celsitudinis veslrselegalum, nisi per
canonice admonilus fuerit, si secundum divinas et veslram imperialem praesenliam, rogamus obnixe,
liumanas legcs non emcndaverit, sub analhemate atque per omnipotentemDominumadjuramus, ui ad
sil damnalus. defcndendam et libcraudani de manibus raalcfacto-
 949 EPlSTOLiE ET DECRETA. »50
ruiu, qui eam atrociter devorant, Ecclesiam beali A praebct videndam. Praesenti quoque Petro vencra-
Pctri apostolorum principis vobis commissam, quse , bili episcopo valde nobis credulo, et dileclissimo fa-
vos divino nulu adjulores ac defensores in omnibus miliari nostro summam benevolenliam, quacsumus,
elegit habere, ipsi, Deo auxiliante, venire Iibenler exhibe, et ei tilpote a tanta sede directo, fainilia-
dignemini : quatenus Dei et veslro solalio frela, quse ritalis locum apud domnum Augusttim congruenlis-
sua sunt valeat securiler relinere cum prisiinse digni- simum tribue, alque ut nobismelipsis illi credulita-
talis decore, ad laudem et perpeluara animocvestroe tem penilus adhiliens, ea quse verbis retulerit, stu-
mercedem. dio luo operibus impleantur. Sed elhoc deprecaniur
CCCLV. ut pro eo quod apud Ticinum eodem episcopo ea
ADRICCARDEH AUGUSTAM. qttoe nos illi commiscramns, ipsiAugusto necessaria
(Anno 882.) exponenle, animus illius contra hunc est lurbalits,
Queritur nullam sibi conlra Saracenorum excursiones tua inslaiitia quidquid illud fuerit omnino aboleatur.
opemferri; rogat ut ab imperalore celeriter posiu- Et ad hunc eiinidem cpiscopuin pie traclandum im-
lel anxilium : tegatum suum commendat; pelil del animiis plncnbilis in cunclis reddalur, quo-
operam ut Angelberga ab exsilio revocelurel Ro- perialis
mam mitlatur. niara non hoec conlumaciler aut contra Auguslalem
RICCARDI Augustse, seu LIUTWARDO Vercellensi B dignilalem prolulerat, sed zclo Dei ductus ad nos
ineflicax redire nolebat. Postremo Chrisli cullrix et
episcopo, a paribus.
Tanta cordis angttstia tantusqtie dolor et gemilus Deo amabilis filia, moleste accipimus, curmullolies
hincelindecum irriguis lacrymarum rivulis noslram deprecanles, spirilali filioenostrae Angelbergoenullam
oetatem qualiunt et conquassant, lanlnsque ctinin per vos potuimus conferre medelam, ut dissoluto
luclus pro desolatione lerrae istius, quam jam fun- cxsilio, ad sancttim Pelrmii aposlolum eam reducere
ditus a Cbrisliani nominis inimicis et Deoodibilibtts faceremus. Unde eliam nunc summopere depreca-
Saracenis depraedatamcernimus, nos aflicit et intiina mur ut pro amore Dci et nostro sancta sedes apo-
noslra dissolvit,ut cl somnus ab oculis et a guslu stolica de hoc bonoretur. Et sicut jam diclus Augu-
cibuseffugiat. Etiam cum Jeremia decanlare compel- stus vobiscum pariler repromisit, a captivitate, qua
lor: Quis dabil capili meo aquam ? uut oculismeisfon- frustra tenetur, s.tlva et incolumis reducatur. Quia
lem lacrymarum ? (Jer. tx.) El reliqua. Siquidcin ex- postquam nobis quibtts fuerat commendata et de-
spcclavimus Iucem, et ecce lenebr.is; quoesivimus fensioni sancti Pelri apostoli prolcctoris sui com-
adjulorium.etmuris Urbis egredi non audemus. Nam missa, reddila fuerit , nullara de ea sinislratn quis
ante vestrttm Romam adventum qualiscunque nobis babere polerit, crede nobis, suspicionera.
cral Iranqiiillilas; modo vero inlolerabilis et im- CCCLVI.
portabilisperseculionisexslatleinpestas, quia neque (Anno 882.)
spiritalis filius noster Augustus, nequc alicujus al- Privilegium pro monaslerio Montis Cassini.
terius gentis homo nobis confert auxilium ; et nisi [ApudCocquilin.,Bull.Dipl.,etc, ampl.Co'.lect.,lom. I,
divinitas summa subveniat, aul in desperaiionem ali- p. 881]
quam lapsi (quia non solum duplum, sicut Dominus JOANNES episcopus, scrvus servorum Dei, BERTIIA-
dicit, sed etiam triplum et qiiadruplum exercilum RIOreligioso abbati venerabili monasterio B. Bene-
contra nos venire conspiciinus), ea quoe pacis sunt dicti confessoris Chrisli silo inCassino elper cum in
postulnbimus. Aut ccrte non solum jngo illorum eodem venerabilimonasterio,vel cuncUcque congre-
ooacli subdemur, sed etiam ab cis capli impie jugu- gationi in perpetuum.
Iabimur. Quia, sicut scitis, soepissimereclaniavimus, Quoniam sempcr sunl concedenda qnocrationnli-
et neque ipse Augustus, ut prseluliinus, qualeincun- bus congruunt dcsideriis, oportet ut devotio in
que defensionem nobis exhibuil, neque lioiniiies ci- me petiloris humiliter acquisita in privilegiis conce-
vilatum nostrarum, qui contra Deum et contra onine dendis minime dcncgelur a uostra clemenlia. Igilur
privilegium nostrum ab nlienigenis, ac si riostri non P, quia pelisli a nobis quatenus monaslerium B. Bene-
fiierint, detinenlur, ad scrviiium sanctne Romanse dicli confessoris Christi, atqnemonasteriumB. Scho-
Ecclesioefaciendum, sicut solitum erat, abeoruindem laslicie, seu ct ecclesiacper singula loca construclac,
alienigenarum jugo subtrnxil. His ergo, cbnrissima proediclis monasleriis pertinenles, privilegiis apo-
filia, claraorihus ac uliilatibus nostris audilis, quia stolicoc sedis infulis decorenliir, ut sub jurisdiclione
sapienlibus loqttiraur, conlinuo propler Deiini et sanciiecui, Deo auctore, deserviinus Ecclesioeconsti-
propler sanctos ejus aposlolos, jara dicto spiritali luLie, ifullius ecclesioe cujuslibet episcoporum di-
filio nostro Augusto, flexo poplite, suggere ut, oinni- tionibus promoveatur, vel subinillatur. Pro qtta re
lius oiniiino necessilatibus aut omissis aut certe piis dcsideriis faventes, hac nostra auctorilale id
suspensis, sancuc matris suae calamilali subveniat, quod exposcitur petitione, raancipamus : et ideo
et conculcalionem, imo perditionera itlius adver- omnem cujuslibet ecclesise episcopum in prsefala
tens, antequam perearaus, citissimum conferat adju- venerabilia loca- quamcunque ditionem babere om-
torium, aut congruiim sine mora donet consilium : nino prohiberaus, prseter ad sedem nostram apo-
quia vila nostra nobis non prodest, et in extremo stolicain habeant respectura amodo et deinceps;
positi, etiamsi non optaremus, jain mors se palara amissa videlicel omni novilale, ct violei.lia, e*.
 931 JOANNIS PAPiE VIII g52
eisdem monasleriis protiibemus, ila ut nisi quis ab A tus domini nostri Joannis surami pontificis, et uni-
abbale raonasterii fueril invitatus, neque ad conse- versalis papae, in sacratissima sede B. Petri apostoli,
crandain ecclesiam, vel sacerdotem de proefalis mo- decimo, imperante domno piissimo Carolo Augusto
nasleriis sive in omnibus cellis ibidera perlinentibus a Deo coronalo magno imperalore aniio secundo.
prsesumat ingredi, nec missarum ibidem sofemnita- CCCLVII.
tem qiiispiam episcoporum prsesumat omnimodo ADARCHIEPISCOPUH VIENNENSEM.
inibi cetebrare. Ad consecrandara autem ecctesiam (Anno 882.)
in suis monasleriis, vct cellis quemcunqne episco- Arguit quod, detruso in carcerem Optando episcopo
portim invitare voluerit ipse abbas, sine cujiislibet alium in Ecclesia Genevensi conslituerit; prmcipil
ul illum sedi sum restrtuat, atque ad synodum ve-
iinpedimento concedimus polesialem, ul profeclo niat ad diluenda ea qum ipsi objiciebanlur.
juxta id, quod subjecti aposloficis privilegiis consi-
OTERAMO Viennensi archiepiscopo.
slunt,inconcussedonandapermaneant,sed ei consti- Relalu veraci didicimus sanclimoniam vestram in
tuentes una cum sacerdolali nostro collegio, per
Genevensi Ecclesia episcopum consecrasse, cui nos,.
boc nostrum apostolicum privilegium omnia loca, necessaria
temporum qualitate perspecta, jam pri-
quae aliquando possederunt ipsa venerabilia mo- mum clericis ejusdem Ecclesisesuggerentibus, aucto-
nasteria, vel quse nunc eis, aut postea a fidelibus g^ ritate nomine
concessa diversa apostolica praefeceramus episcopum
bominibus fuerint per terriloria,
Optandum. Quo audilo, audaeiam et temerilalem
nulli castaldio, aul episcopis, non magno, vel parvo vestram niraium admiranles, ob id maxime turbati
bomini. per quodlibet ingenium, aut argumentum
sumus, eo quod non solum super ordinalionem no-
Iiccat quomodocunque easdem Invadere posses- stram obices manus babuislis, sed etiam ad con-
sfones, vel censum tollere, aut aflligere monachos, lemplum et injttriam sedis apostolicae praefalunt
vet servos, sed niagis ad laudem Christi, et selernam
maneat in- episcopum turpiler capientes, arcta cuslodia retni-
niemoriam largiloris perpetuo tempore
sistis, et, rebus omnibusque suppellectilibus ejus
tncta ab omnibus, et deserviant solummodo minislerium vestrum,
nttllus audeat direptis, [f. «rfd.contravefper]
S. matri Romanae Ecclesiae,et pracsul nulli Christiano lieet, sacerdotem Domini letro
amodo in his mouachis subjeclis S. noslrse Ec- quod maceralis : non habentes proeoculisscilicet,
: carcere
clesioequamcunque iiigerere excominunicalionem sacerdoles Domini sacra Scriptura aliquando
sed liceat illis ila peragere deificos cursus, sicut a quod
deos, aliquando angelos nominet, et qui eos tangit,
B. Benediclo per illius regulam habent in mandatis; oculi Domini (Zach. n). Quaproptcr
non _ taugat pupUtam
atque conslituimus , ut quispiam prsesul prse- G aucloritate Dei omnipotenlis et principum apostcv-
sumat segregare ab ecclesiis ex dictis monasteriis lortim Petri et Pauli, simulque nostra, vobisprsecipi-
perlineniibus populura ibidera percurrentera ad mus utaccepta bac noslra epistola, aul quoquoraodo
audiendum verbura Dei, et confitentem delicla sua tenore illius audilo, si intra octo dierum spatia jam
tam in urbibus qnain exlra urbes, sed canonice in- dictum episcopura propriae sedi proprioque honori et
grcdiatur ibidem, et egrediatur devotus populus, et dignitali reddere restiluereque conlempserilis, a cor,-
eeelesibeveslris dilionibus. subditse omnibus pateant. et sanguine Domini nostri Jesu Chrisli, cum
a Deo cura pore
Sed quoniam pasloralis propterea nobis omnibus vobis in hoc faclo favenlibus,. sitis prorsus
commissa est, ut viriles in omnibus existere, me- exlorres, quousque juxla hane nostram dispositioneiu
reamur, nequodabsit.Dominicoe oveslttporura mor- perficere salageritis. Et quia alia mulla vobis a qui-
sibus lanientur; qua de re omnibus venerabilibus busdam objiciunlur quse synodali discussione sunt
episcopis, presbyteris, abbatibus, diaconibus, duci- corrigenda, decernimus ut, omni excusatione re-
bus, tribunis, comitibus, castaldiis, acloribus, vel mota, vui Kalendas Octobris futtirse primaeindiclio-
cunctis Deuin timentibus noslrse aposlolicoe auclo- nis Romam ad synodum occurrere non omiltalis, ut
ritatis, sub contestatione beati Petri principis tunc et de vobis objectis raliouem reddalis, et si
apostolOrum , prsecipimus , alque jubemus; qui JJ D adversus euradera episcopum a nobis consecratum
ligandi, solvendique peccata hominum in coelo, ac aliquam queriraoniam habetis, canonico valeamns,
terra a Domino Deo nostro potestatem percepit, quidquid illud ftterit, Deo juvante, libramine diffi-
cujtts nos gratia divina vices gerimus, stalutum est, uire. Hoc etiam scienles quia si ad earadem synodum
per hujus decreli nostri paginam inlerdicimusomni- prsefato tempore venire distulerilis, canonicaein vos
bns omnino cujuslibet Ecclesioe prsesulibus, vel censuram senteniise proferemus.
cujuscunque dignilatis prsedilis potestatc sub ana- CCCLVIII.
iheniatis rnterdiclione, et seterni judicii obligationc, ARCHIEPISCOPUM.
a nobis ADOTERAHUH VIENNENSEM
qui ei prsesumpserit prsesenti conslilutioni
(Aniio 882.)
praefati raonasterii indufti quoltbet modo existere de Oplando episcopo,ejus litteris respondens, et
temerator. Scriplum per manuiii Anastasfi notarii Agit
de liiteris quas scribit episcopo Maurienhensi ui
i'egionarii, et scriniarii S. Romanse Ecclesise in Romam veniat.
mense Maii, indiclione quinta deciina. Bene valele. OTERAMO Viennensi archiepiscopo.
Undecimo Kal. Junii pcr manus Walperti episcopi Susceptis vestrae fraternilatis apicibus, quod es-
S. Portuensis Ecclesiac,anno, Deo propitio,poiililica- sent alicuius, ut ita dixerim. rcctiludinis zelo com-
953 EPISTOLJE ET DECRETA. 854
positi, satisuberlim cognovimus : quia post plurima A . dictionis cum eodem Barnerio venerabili episcopo
in Eeclesia Genevensi fatemini vos consecrasse epi- Romam ad synodum nostram occurras, ut quidquid
scopum, et ut quidam Optandus nomine ctericus inler vos liligii est exortum nos fjequitalis regula
advenerit, qui in Ecclesia Genevensinec baplizalus, potili, Deo juvanle, discutere et diffinire aliquo
elericatus, ordinatus, acclamalus, erudilus unqtiam modo studcamus.
exstiterat, Ecclesiam illam invaserit. Multipliciter CCCLX.
admiramur cur illa nescire vos dicilis, quoetolus, ut ADANSEEHUH ARCHIEPISCOPUH HEDIOLARENSEH.
reraur, Occidens non ignorat. Prsecedenti siquidem (Anno 882.)
Ecclesimprivilegiaconfirmat; hortatur
tempore nobis fueral iiunliatum ut vos in eadcm Mediotanensisut in Romanam Ecclesiamsit fidetis : narrat Sara-
Ecclesia episcopum consecrare coniempserilis; ideo cenorum el iniquorum Chrtslianorum injurias;
nos, necessaria temporura qualilaie perspecta, rogat ut pro Ecclesia ad Dominum preces effundut.
clericis ejusdem Ecclesise suggerentibus, auctoritate ANSELHO archiepiscopo sanctse Mediolanensis Ec-
aposlolica illic episcopuinOptandum nomine conse- clesiae.
eravimus. Qua ex re non bene vos fecisse prohamus, Privilegii sane auctorilali Ecclesisevestroc,eo quo
qui superordinalioiiem noslram obicesmanus habui- fralernitas lua poposcit modo, pernecessario aposto-
stis, et allerum episcopum ibidem ordinastis. De hoc B lica fulti moderatione, libenli aniniimus animi clia-
autem quod dicitis, quod ipse Optandus in Geuevensi rilate, simulque oplantes ut semper ea quoe ad nni-
Eeclesia nec baptizatus, clericatus, ordinatus, accla- mse luse salvationem tuique gregis custodiara sunt
matiis, eruditus unquam exstiterit, interim silentio congrua alque proficua, Spiritus sancti infusione
est tcgendum, eo quod, cum charitate veslra loqna- poslulare, quserere atque operari... ne desinas. Ut
mur, nihil horum habens veslra sanctitas in Vien- anle tribunal selerni judicis dignam, gratia suoemi-
nensi Ecclesia est consecrata. Verumlamen, hisi sericordiae cooperante, raliocinalionem posilurus,
interim necessario prsetermissis, sanctimoniam ve- meritum perennis viloectim sanclis accipias. Inter
stram jam dudum lilleris noslris monuimtis ut quiai hsec dileclionem tuse fraternilalis hortamur, sanctae
quaedara vobis a quibusdam objiciunlur, quse syno- malris veslroeRomanseEci Iesise, quse pro vobis om-
dali discussione sunt corrigenda, orani excusalionei nibus vestraque salule, uipote caput pro suis meni-
remola, viu Kaleudas Oclobris fulurae indiclionis; bris, laborare noii cessat, loto adnixu menlis, omni-
primse Roinam ad synodum occurrere studeretis. que devolione fideles existere omnimodis satagatis;.
Nihilominus autem iteralo decernimus ut eodemi' quoniam in ejus exallatione, atque incoluiniiale,
lempore apostolicse noslrse vos prxsentetis prsesen- sicut ab inilkr, erit omnium veslrum apud Deura ct
liae, ul lunc et de vobis objectis rationem reddatis, C prsesens sscculum cerla salvatio. Nos ei.int in hac
ct si adversus eumdem episcopum a nobis conse- terra lam paganorum quam malignantium Chrislia^
(ralum aliqnam querelam- habetis, nos canonico norum tantas perseculioncs palimur ut has verbis
valeamus, quidquid illud fuerit, Deo juvante, libra- explicare non valeamus. Inier innumeras rapinas,
mine difluiire. Gaelerum Adalbcrto Mauriennensis. depraedationes et niala quaraplurima, ad augmen-
Ecclesise episcopo aucloritatis noslrse litteras, quasi tttm doloris nostri quidara sceleratus Longobardus
ei a vobis dari mandamus, ecce transmisiraus, tit nemine, homo Widonis marcliionis, octoginta Ires
cum Barnerio Gralianopolitansesedis episcopo eodcmi horaines cepit: manibus singulis delruncalis, apud
viu Kalendas Oclobris Roraam occurrat, qualentts> Narnieusem civilatem, plures ex lali sunt incisione
de iis quse irreverenter lara lemerario ausu sui or- sinc mora perempli. Unde comrauni ad Dominum
dinis immemor intulit, corain nobis plenissimami prece supplicamus ut iile Ecclesiara suam sanctam
satisfaclionem exhibeat. de praesenlibus malis eripiat, pro qua unigenito Fi-
CCCLIX. Uo suo non pcpercit. Nosque paslorali sollicitudine
A9 ADALBERTUM EPISCOPUH MAURIENN.X. bacHlum in manibus lenentes, lupis rapacibus, Do-
(Anno 882.) n mino prolegeule, resislere non omilterous. Data
lubet ut Rorr.amveniat cum episcopoGratianopoti- mense Auguslo, indiciione xn [f. xv].
tano, quem ignominiosetruclarat. CCCLXl.
ADALBERTO Mauriennensi episcopo. AD ROMANUH ARCHIEPISCOPUH RAVENNATEH.
Tristis nos nunlius perculit quando aiidivimtts (Anno 882.)
quod tu, ordinis tui immemor, Barnerium Gratiano- Prmcipit ut etJoannem diaconum benigne exciviatr
res ei ablatas restituat.
politanae sedis episcopum, hora matitiinali in eccle-
sia sua publice agenlem olficitim, cum mullitudine Reverendissimo et sanctissimo ROHANO archiepi-
popttli, el armala manu, absque reverenlia ecclesiam scopo Ravennati.
ingrediens, nuila ab eo libi culpa illata, irreverenter Quia non solum lempore ordinalibnis tuoe te
tecum abstuleris, et ignominiose traclaveris; quod scriptis et verbis seeundum morem et canonicam
tantiim nobis displicuit, quanlum te temere egisse sanclioncm, sed poslmodum soepissime admonerc-
modis oranibus coiiiprobaraus. Idcoque nostri apo- curaviinits, qualenus cum filiis, et membris sanctoe
slolatus littcris libi ntaiidamusut, oinni excusatione lua: Ecclesiie tranquilla scmper mente et alacri af-
retnota. vui Kalendas Oclobris futurae primse in- fectione, ceu idoneus pastor exisieres, valde mira-
9§S . JOANNIS PAPJ; VIII 956
mur dileclionem tiiam, monita nostra contemuendo, A partetn aliquara ire volnerit, audacler comprehen-
eis prsejudicium, sicut audivimus, et importabiles dere sludeaiis; et huic misso nostro sett etJoanni
graviiales inferre rainime recusasse. Unde iternm duci fideli noslro ad exigendura ab eo, secundum
prsesenli apostolatus nostri statuto jubemus fratcr- nostram jussionem, nobis ad deducendura contradite,
nilati tuse ut huic Joanni venerabili diacono com- sicul.gr.ttiamDeiomnipotenlis sanclorumque aposto-
mendato nostro, qui ad noslram aposlolicam sedem lorttm et nostram vultis habere. Nam si quis vestrum
confugiens, prnejudiciuma te sibi illalum ferre non in hoc se quoquo modo sublrahens pro cujuslibel rei
valens, nostro se petiit aposlolico proesidioadjuvari, gratia hauc noslram jiissionera pro statu el pace
et ideo nos solita misericordia raoli, apostolica libi sanctae Ravennalis Ecclcsiaedirectara gralanler ad
benignitate mandamus, ut eum in greraio sancise effectura perducere conteinpserit, el ex Dei omnipo-
liiae Ecclesisebenigne recipias, et monasleria seu teiitis, sanctorumque apostoloruraPetri etPauli, elex
res qttas illi lui occupaverunt rainistri, libenti ani- noslra aposiolica aucloritate a vino el coclo, etiam
mo pro amore nostro pracsentialiler reddas. El quae et a proprio minislerio suspensus maneat usque ad
de ipsis rebus a tuis ablala sunt, modis omnibus noslrara proesenliam. Dala v Kal. Seplerabris, indi-
restiluas. Ita sane ut ei deinceps ad nostras aposto- ctione xv.
licas aurcs non sil necessarium reclamare. Simili B CCCLXHI.
etiara modo tibi mandamus ut Joanni venerabili ADJOANNEM MARTINUM, ETC.
diacono et charlulario Ecclesiae tuoe monasterium (Anno 882.)
6ancli Martini, quod a te dudum promeruit obtinere, Ejusdem argumenli.
de praesenti reddere studeas : nos enim hoc palien- JOANNES episcopus, servus servorum Dei, MARTINO,
ier ad le peragendum apostolica benignitate direxi- JOANNI, seu DEMETRIO, atque ROMANO gloriosis ducibus,
mus. Verunt, quod non crediraus, si aliler fraterni- necnon et aliis ftdelibus nostris.
las lua peregerit, hi nostri legati, noslra apostolica Oinnium vestrum noscat fidelitas quia soepissime
fulli aiicloritale, lioc procul dubio explere stude- -Romanum arcliiepiscopura lam per venerabiles epi-
bunl, quoniara justum fore decernimus, eos post •scopos quanique etiam noslris apostolicis litteris
mnga obsequia el diulurna servitia, quse in sancla admonuimus, ut MaiuibcrlumBononiensein clcriciim
Ravennate Ecclesia peregerunl, non solum digna a sua supersliliosissima faiuiliarilaie separasset, el
remuneratione non privari, sed polius acquisitis be- atl propriamEcelesiani.ul cnnonicum est, remisissct,
aeficiis alacritcr gralulari; et in hoc ita peragat et ipse Mairabertus mtiltolies, ut recederet, a nobis
fralernitas tua ut quoc a nobis pro Eceiesiae luse r est protestatus : sed minime acquiescerc noslrac vo-
utilitale peiieris, assequi omniinodis valeas. Dala luerunt aposlolicae jussioni. Idcirco proeeipienies
quinto Kalendas Sepleinbris, indictione decima proecipiinns,el jubenles expressejubeinus, ut unani-
quinta. mes juncli siinul cuni islo fideli niisso nostro, orani
CCCLXII. occasione poslposila et dilalione remola, proediclum
ADCLERUH RAVENNATEM. Maimberluin coinpfehendalis, el vi coacltim ab
(Anno 882.) archicpiscopo separetis, eihuic nostro misso siinuiet
Vt Maimbertum quemdam, quem alias ab Ecctesia Joanni duci ad exigendum secundura nostram apo-
Ravennale expellijusserat, comprehensum,legalo stolicam aucloritalem validissiine contradatis. Quod
suo el Joanni duci iradant, el ad se miltendum si iu hoc negligentes vos, quorum nomina suprascri-
curent.
pta sunt, fueritis, et ipse quoquomodo effugerit a
Omnibus venerabilibus sacerdotibus, seu subdia- .vobis, scilote per unumquemqiie veslrum centum
cottibus, et universo clero sanctse Ravennatis Ec- aureos dabilis nostrse parti. Insuper ex Dei omnipo-
clesise, tenlis sanclorumque aposlolortim Peiri el Pauli, et
Audita ssepe affliclioncatque miseria vestra, quara nostra apostolica auctoritate a vino el cocto suspensi
per Maimbertum Bononiensem clericumincessanler D . manele usque ad nostrain pracsentiam : cseleri vero,
pnlimini, jam pridem nostram aposlolicara mi=imus si hoc qtiod jubemus assequi noluerint,aut sublra-
vobis auctoriiatein per Joannera diaconum eicbar- hendo qttoquo modo se liuc illuc diverterint, el usque
tnlariuin, proecipicnlesut omnes uno animo const.tii- adeffeclumreinon perseveraverint, superioriexcom-
lique devolione proedictum Maimberlura, manife- ,municationi subjaceant. Data v Kalendas Septembris,
Slissimum zizaniorum seininalorein, ab archicpisco- -indiclione xv.
po el a vestra sancla Ecclesia, tanquam ovem mor- CCCLXIV.
bidam, expellereiis; sed miramur quare baclcntis AD JOANNEM DUCEM.
a vobis hoc praelermissum sit; undc niinc vestra ite- (Anno 882.)
rum pelilione raoti, et divino amore succcnsi, Vl Maimbertumcaptum ad se ducat, et mulieres qum
pcr hanc iioslram apostolicara auctorilatcm vobis apud ipsum sunt detineai, el Romano archiepiscopo
omnibus proccipimusut, relecta priori epistola, una- epistolamdeferendam curei.
nimilcr juncti et cum prsesenli misso nostro fideliter JOANNI duci delicioso fideli seu et misso nostro.
conglpbali, eumdem Maimbertura adversalorent ve- Graiulatos nos non modice credas eo quod fideli-
slruin, si sponlc venire ad nos conleinpserii, vel in tas lua erga saitclam Romanam Ecclcsiam noslrum
957 EPISTOLiE ET DECRETA. 958
que aposlolatum constanter reperiuuis [reperilur]. A CCCLXVI.
vigilare; et ideo per hos nostros aposlolicos apices ADLIUTWARDUH EPISCOPOH.
tuae fidelitati jubemus ul de Maimberto modis omni- (Anno 882.)
bus sicut inisisti, pariter cum isto misso nostro ex- Gralias agit quod dederit operam ut imperator in
plere decertes, ut nullo roodo effugere possit, sed ltaliam ad Ecclesim defensionem veniret.
" LIUTWARDO
separatum ab arcliiepiscopo vi coaclum, postquam episcopo.
ab eo omnia sua constanter exegeritis, ad noslram Studio luo (quod cum spirilali filia nostra impe-
proesenliamdistrictum deducere studetote : etiam et ralrice, sicut asseris, ut donraus imperator pro
illas mulieres, quas nunc in sua mansione collectas dcfensione sanctse Roraanse Ecclesiae ingrederelur
detinet, in nostro reclorio relinere jubemus usque Ilaliam, habuisli) gralias agimus, et ut quod deest
ad nosiram notitiam. Epistolam vero quam Romano slet, quod te miniiue latct, lua inslanlia perficiat,
archiepiscopo mittimus, ut res aul monasteria quse muliuin liortninur : quia tanlum nobis necesse est,
ab islo, Joanne diacono fidelc comraendato noslro quantum docere rton valemus. Unde ila age ul tibi
quoquo modo occttpavit, reslituere, et inveslire eum magis ac magis gratias refcramus et in teraporalibus
in omnibus sludeat, et quoe de rebus ejus sui famuli coramodis vicissiludinem reddere invitemur.
abstulerunt, reddere huic per omnia faciat, ipsi ar- B CCCLXVH.
cbiepiscopo deporlale, et coram sacerdolibus et ju- ADOHNES EPISCOPOS.
dicibus ipsam legere faciie; similiter autein ct mo- (Anno 879-882.)
nasterium sancti Martini secundum nostram jussio- Monet ul sua instilula observent,jusleque judicent.
nem, Joanni diacono et cliartulario pro nostro red- Allocutiopontiflciset exUortatioad omnes episcopos.
dat amore. Nam el mansionem qtiam Maimberlus ab
ipso diacono suam per fraudulenliam absiulit, simili Ecce, sanctissimi sacerdotes, prsemissis precibus
modo etim cum Pelro nepole suo inveslire sludete. fralernitatem vestram cum pia exliortalione conve-
Data uttupra, indiclione xv. nio, et per divinura nomen obteslor, ut ea quse a
nobis de Deo et de sacris ordinibus vel sanctis mori-
CCCLXV. bus fuerint dicla, cum omni pietate suscipiatis, et
ADCAROLUU IMPERATOREM. cum summa reverentia perficere intendalis. Quod si
forsitan aliquis vestrum aliler quam dicla fuerint,
(Anito 882.)
sine aliquo scrupulo contentkmis in noslro-
Gralulalur de ejus incolumilate; gaudel ipsum adven- senserit,
turum esse stalim in Italiam : hortalur ut malure rtim omniuin copulatione, ea ipsa de quibus dubila-
RomanmEcclesiw auxilio veniat, et Guidonemprm- C veril conferenda reducat, qualiter, Deo auxilianle,
datorem ab Ecclesimfinibus ejici jubeai. aut doceri possit aul doccal. Deinde simul vos obte-
CAROLO stalione conjuro vel obsecro ut nullus vcstrum in
impcratori.
Cognoscentes"devestra incolumitate, quod oppido judicando aut personam accipiat, aul quolibet fa-
videbaraus, Deo gralias egiinus, el ut inagis ac raa- vore, vel munere pulsatus, a juslo judicio scienler
gis prosperilalibus et iunumeris gaudiis fitlciainini, averlalur aut discedal; sed lota pietate eum qui
majestatem divinam supplicibus votis omuimodo ccelui nostro se judicandum inlulerit, relraclate.
Ut nec discordans conlenlio ad subversionem justi-
ilagitavimus, scientes et multis experinientis di-
scentes quod vos eadem vullis, eadem quippe desi- tioe inter nos locutii invenint, nec in perquirenda
deratis : quoniam si nostra mediocritas viguerit, et sequiiate vigor veslri ordinis vel sollicitudo lepescat.
valuerit illa, vos facluros hortabitur, ttnde et san- Data ul supra.
etae Romanae Ecclesiaematris vestrse defensio aug- CCCLXVIH.
ADCAROLUM REGEM.
menlabilur, et vobis copiosa merces in coeloin per-
petuum reponelur. Quod aulcm dicitis, ut, postpo- Embolumul Carlomannum (Annoincerto.)
regem in EcclesiwRomanm
silis cseteris curis, iter vcslrum in Italiam rccto iti- , dileciione cotifirmet.
'p.
nere ordinalum habeatis, grato animo susccpiinus, Jam quod te, charissime fili, lanlae devolionis
et ut utinara non solum Papise, vcrum etiam propius tantseque fidelilalis erga vcstrsc malris RomanseEc-
esselis, necessitas maxima deposcit. Ideoque quod clesise pontificiura esse videmus, tanquam ulero
coepistis, cum Dei adjulorio, velociter vestra subli- nalum monentes rogamus, flagilanles horlamur, ut
mitas perficere studeat, et ad defensionem, imo pro amore apostolorum principum, quasi vestro pro-
securitatem sanclae matris veslrse Romanse Ecclesice, prio consulto, nec repracsenlaliter, Carolomanno
sicut dixistis, cseteris curis postposiiis, mente et glorioso regi mittatis, consilium danlesut anliquos
bracbio potenter occurrat, quia quanlis affiigatur et honorans araicos, fruens charitate, ad parenlum
conculcelur angusliis, jam dicere non valemus. consilium redeat, et de epislolis quas iili ex maritimo
Caeterum de Widone Rabia, invasore scilicet et ilinere remisimus, respondeat, et Roraanam Eccltv
rapaci, vestra gloria subveniai, et eum de finibus siam, quoe vobis utrisque omnibus deeus regale et
nostris, ut aliquanlnhira Eopulus nosier relevari imperiale intulit, venerando diligat; mittens praeseitr-
valeat, ejiceremodis cftnniDusjubeatis. Dala nildus tialiteripsis anatbemalizatis Lamberto et Adalberto.
Novenibris. Data ul supra. • \
 " • 900
959 JOANNIS PAP^ VIII
CCCLXIX. iA deinceps, de oranibus qiiseprsediclus archicpiscopus
ADHICHAELEH, REGEHBULGARORUH. coiifirutat archiepiscopatui sui perlinere debere,
JOANNES VIII MICHAELI regi Rulgarorum. quousque ille vester archiepiscopus, aut nliqnis ex
Si ab bis quos cxcommunicatos babebamus sacra- vobis cum Arduino archiepiscopo, sive cum suo suf-
menta quoecunque sttscipitis, constat quia idolola- fraganeo, vel alio fideli misso ad nostram sanctara
triam, non ut calholici essetis, setl ut schismatici matrem Ecclesiam veniat, ut ibi praecognilis causis
eflfcereinini, deliquisse [pro dereliquisse, HARD.] inler vos et illum, quod seqiram comprobabiraus
videmini. difliniatur ad laudem Dei et Doinini nostri Jesu
CCCLXX. Chrisli. Quod si aliter quam juhenius contra volun_
ADLCITBERTUH ARCH1EPISC0PUH UAGONTINUM. tatcni ejus feceritis, cognoscatisvosmelipsosDei el B;
Fragm. — (An. inc.) Pelri principis aposlolorum, per nostrse humilitatrs
aucloritale excomraunicatos ab oniiii
Engeltrudem uxorem Bosonis noveris non solum inandaliim,
excOmmunicalione quoe a fraterna societale separat, ecclesiastico oflicio.
sed et anathemate, quod ab ipso corpore Chrisli, Quod si vere debitara reverentiam circa prsedi-
clitm fratrem nostrum observare vobis placuerit,
quod est Ecclesia, recidit, crebro percussam. B secundum justiliae decretum a sancta Romana
CCCLXXl. Ecclesia slatutum, permanealis cura Dei benedi-
ADLUDOVICUH IHPERATOREH. ctionc in unitale nostrae caiholicae communionis.
Fragm. — (An. inc.) Interea sciant regni vestri homines, maxirae nobi-
Vides, fili charissime, quia quod conlra leges Iiores, nominalim Berengarius, et filius suus Cona-
accipitur, per leges dissolvi meretur. Item, facien- nus, el Hoet cum fralre suo Guerech, cum cseteris
lis procul dubio culpam habet, qui quod potesl cor- majoribus, ut si contra juslitiam inobedientes fue-
rigere, negligit eraendare. Scriptum quippe est: rint huic noslrae jussioni, et conlrarii seu rebelles
Non solura qui faciunt, sed eliam qui consenliunt, exslilerint praedicto fratri noslro Turonensi episcopo,
participes judicantur. El libat Doraino prospera, qtti sint el ipsi e.vcominunicati et nostra benediclione
ab afHiciis pellit adversa. Et negligere, cura possis aposlolica privati.
delurbare perversos, nibil aliud est quam fovere; CCCLXXIII.
nec caret 'scrupulo consentionis occultse, qui mani- AD QUEMDAH.
feslo facinori desiuit obviare. Et probat odisse se
Adininistralores secularium dignilatum, qui ad
vilia, qui conderanat errantes; nec relinquit sibi
locum deviandi, qui non pepercerit excedenli. El' Q ecclesiarum, ac viduarum tuilionem rapacitimque
rcfraenaiioneni sunt constiluti, quotiens ab eccle-
primus iunocentise gradus est odissc nefanda. Et siaslicis viris conventi fuerint, eorum querimonias
latum pandit delinquenlibus adilum, qui jtingit cum atienlius
audiant; et quod necesse illis fueril dili-
pravilate coiisensum; et nibil prodesl alicui non et cito perficiant; quod si neglexerint vin-
geuter
puniri proprio, qui puniendtis est alieno peccalo. dicare vel corrigere post tertiara admonilionem
CCCLXXII. privenlur a cominunione.
ADEPISCOPOS BRITANNLfE. CCCLXXIV.
(Anno incerto.) ADALIUM INCERTUM.
Quid agendum de monachisab abbate suo ordinatis- Prtesides, cum ad prsesidiatum protnoti fuerint,
JOANNES servtts servorum Dei, episcopus Romanse lilteras accipianl ecclesiasticas, communicatorias;
urbis, in Chrislo fralribus universis episcopis cilerio- ita tamen ut in quibuscunque locis prsesidialum
ris Britannise salulem in Chrislo el yisilationem. gesserint, ab episcopis ejusdem loci cura de illis
Quia vice B. Petri aposlolorum principis, Doraino agalur, ut si coeperint contra publicam agere
Deo dignante, omnium Ecclesiarum curam suscepi- D disciplinam, acoramunione secludant divina.
mus, solliciludinem, quseUniuscujusquefidesinlegra CCCLXXV.
in eodem Domino reserveiur, sine qua nullusei pla- Alloculioponlifieis ad episcopossub finemsynodi Tri-
cere valebit, ubique severe observare debemus; cassinw.
ideoque nolum sit vobis quoniam charissimus fraler Vos confratres et coepiscopos meos volo unanimi-
noster Arduinus, sanctae Turonensis Ecclesiaearchi- ler nieeuui in defensione sanctae RomanaeEcclesiae,
episcopus, veniens ad aposlolorutn limina Romam quam constat esse caput omnium Ecclcsiarum, con-
or.ilum, inlerpellavit nos quod jura sui archiepisco- venire, donec, Deo auxiliante, in sedem beati Pelri
patus, quse ab antiquis temporibus per decreta san- apostolorura principis revertamur, cum oranium
ctorum poniiOcum sanclseRonianoentatris Ecclesioe hominum vestrorura armata bellico apparatu manu:
suis prsedecessoribusconcessa et confirmata fuerunt, et de hoc, non differendo, sed sub onini celerilale et
a veslro archiepiscopo et suis decessoribus per vio- cerliludine sponsionis, hic mihi, quoeso,absque uUa
lentiam et paganorum Nortraannorum conti arietatem dilalione conlinuo date responsum.
siihlala videntur; unde aposlolica aucloritale vobis
sc alis intcrdiclura ne illius ullo niodo juri resislalis
9S1 EPISTOL.E ET DECRETA. 962
CCCLXXVI. A in sanclam raalrem noslram ac magistram omniuin
Item altocutio pontificis ad regem. ^cclesiarum commiseruiit, compalimur, et dolori
Vos, charissime fili Ludovice gloriose rex, precor, veslro conflenles condolemus, alque judicium vestise
in defensionem, liberationem, alque exaltationera auctorilatis, quod privilegio beali Petri el sedis apo-
sanctseRomanaeEcclesise, sicut praedecessoresveslri stolicse in eos et complices eorum, jtixla sacros ca-
fecerunt, el vobis sub attestalione facere mandave- nones Spirilu Dei condilos,et totiusmundi reverenlia
runt, sine procraslinalione et ulla dilatione succur- consecratos, et secundum ejusdem Romanae sedis
riie; quia ministri Dei estis, vindices in ira in his pontificura decessorum vestrorum decrela prettili-
qui male agunt, et non sine causa gladium portatis : stis, volo, voce et unanimitale nostra, atque aucto-
nc forte, quod absit, illa vos aut regnum vestrum ritate sancti Spiritus, cujus gratia in episcopali
culpa conlegat, qtise quosdam veleres reges inimicis ordine sumus consecrali, gladio spiritus, quod est
el infidelibus Dei quondam parcentes damnabiliter verbum Dei, eos interiracntes persequiraur. Scilicet
slrinxit. Vel si aliud placet, prsesentialiter in isto qttos excoramunicaslis excommunicalos leneraus,
loco date, per Dcum et per beatum Pelrum, vos quos ab Ecclesia abjecislis abjicimus, quos analbe-
conjuro, sine mora responsum. matizaslis anathematizalos esse judicamus, et quos
CCCLXXVII. ]" regulariler salisfacienles veslra auclorilas et aposto-
AilocutioJoannis papw ad Palres synodi Tricassini II, Iica sedes receperit, rccipiemus. Sed ut in sacra
de Lanlberii et Adalberii atiorumque sequacium ex- hisloria de plaga yEgyptiaca digne a Deo illata legi-
communicalione. mus (Exod. xn), quia non erat domtts in qua non
Charissimi, condolele mihi el sedi apostoiicse,quse
et est jaceret mortuus, el non erat qui alium consolare-
capul magislra -oranium Ecclesiarura Dei, tur, quoniam in domo sua unusquisqtie quod lugeret
quae-f-etvos religioso utero genuit, reges terrae et babebal, nos quoquc in nostris Ecclcsiis lugenda lu-
omnes populi, principes et omnes judices lerrse, sa-
confratres et consacerdotes geraus. El ideo vestra auctorilate nobis subveniri
criqtie Dei, venerabiles cum onini menlis humililale deposcimus, petenles'
Ecclesiarum Christi antisliles, et lotius sncrati orrli- ut
et mecum tanlas Ecclesise sancti promulgelis capitulum veslroe aucloritalis, quali-
nisviri, injttrias ler nos ergaEcclcsiarum nostrarum pervasores agere
Petri aposlolorum principis, ccelestisque regni clavi-
et debeamus, ut, censura apostolicse sedis munili, fo-
gcri, cui ligandi solvendi dala est a Deo potestas, busliorcs el proraptiores deinceps, Doraino opem
simul flenles requirile, tantasque invasiones atque
contumelias civitali Romanseiltalas cum ingenli do- ferente, contra perversos ecclesiaslicarum rerum ac
facultaium raplores ac vastalores sacrique mini-
lore lugete, et mecura, qui curam et sotlicitudinem C i sterii
omniiim veslrum habeo, el secundum Domini vocew, episcopalis contemptores nos successoresque
nostri pcrsistere concordi sentenlia valeamus : ut
quoties causa exegerit, conversus vos in omnibus
bonis debeo confirmare; ac necessarise consolationis juxtn egregii proedicatoris]vocem, et vestroc aucto-
ritatis traditi Satanse spiritu salvi
epem conferre, viriliter state, quaerentes simul et lianl inpromulgalionera, die Domini nostri Jesu Christi.
judicantes lantse patralores iniquitaiis, tanlseque
temeritatis prsesumptores, ut digna uflione leinpo- . CCCLXXIX.
raliler puniti, spiritu salvi sint in die Domini noslri Excommunicatio adversus
Jesu Christi, quoniam eos prsedictos Lantberlum et pervasoret rerum eccte-
tiasticarum in eadem synodo lata.
Adalbertum sequacesque eorura, pro quibus lantis De pervasoribus quippe rerum ecclesiaslicarum,
sceleribus tanlisque perjuriis patefactis, in ecclesia quos sacri canones, Spiritu Dei condili, et lolius
B. Petri apostoli, una cum coepiscopis et confralri- mundi reverentia consecrali, el decrela pontificum
bus nostris Ilalicis, excommunicavimus; et quia in sedis apostolicae, sub anathemate usque ad
regula-
his perseveraverunl, Chrislianse communionis immu- rem satisfaclionem esse debere constituerunt, sed
nes esse decrevimus. Quodque decretum in praedicta et de raptoribus, quos Aposlolus, Christo in
beati Pelri ecclesia scriptum, ut ingredientes et ]D se loquente, regnum Dei non possidere testatur
exeuntes legant eldoleant, eosque analhematizatos (/ Cor. vi), et cum hujusmodi omni veraciter
teneant, posuiraus. Et vos, fralres charissimi, ut Chrisliano nec cibura sumere prsecipit, quandiu in
decrevimus, nostrse communionis alienos tenete, et ipso crimine permanent (/ Cor. v), per virtutem
anathemaiizatos fautores eorura mecum facienles Chrisli et judicio Spiritus sancti decernimus ut si
consieriiiie. ante proximas Kalendas Novembris easdem res
CCCLXXVIH. quas quique usurpatores iujuste pervaserunt, ec-
Respoasioepiscoporum. clesiissuis regularitcr satisfacienles non reslituerint.
Domine sanclissime et reverendissinie Pater Pa- a communione corporis et sanguinis Christi, itsque
trum, Joannes, catholicse atqtie apostolicse Ecclesiae ad restilutionem rerum ecciesiasticarum et salisfa-
videlicet Roraanse primse sedis papa, nos famtili ac elionem, alieni habeantur, et sacri episcopalis mi-
discipuli veslrae auclorilatis, Galliarum et Belgica- nisterii excommunicationis ceclesiasticse conlemplo-
rum episcopi, his quse super vulnera dolorum vestro- res, secundum evangelicam et apostolicam auctori-
rum maligni homines ac rainislri diaboli addcnles, tatem (Matlh. xvm), ab episcopis qiiorum inlercst
 965 JOANNISPAPiE VIII EPISTOLiE ET DECKETA. 9(!4
commDniti, si regttlariter sntisfacientes non rcsi- A mino Palrum, spreloque sancilu canonicseauctori-
puerint, anathematis vinculo innodati usqtie adI talis, de minori ad majorcm ambiius causa de-
salisfactionem pcrmaneant. Et si in ipsa periinaciai migrant episcopalera cathedram. Quibus canones
permanentes obierint, nemo corpora illorum cumi Spirilus sancli gralia concorditer contradicunu
bymnis el psalmis sepeliat, nee memoria illorumi Nos quoque eorum, quos venerantcr iroilamur
ad sacrum altare inter fideles mortuos h.tbeatur, atque complectimur, quorumque statuiis consenli-
docente aposlolo et evnngclista Jo.tnne: Est pecea- mus, Ecclcsiarumque gubernationem tcnemus, fulli
lum ad morlem : pro ilto non dico ul quis roget virlule interdicimus , ct inhaerendo prohibemus ,
(I Joan. v). Peccatum enim ad morlem cst pcrseve- ne quisquam calholicorum laliter audeat amodo
rantia in peccato usque ad morlem. Et sacri anti- et deinceps agere, et si, ut non oplamus, hacte-
qiiorum Palrum canones de his qui sibi mortem nus quidquam taliler actum est, digna poenitudine
voluntarie inferunt, et qui pro suis sccleribtts pu- ecclesiastica corrigatur. Denique hac auclorilate
niuntur, sancto inspirante Spiriiu, decreverunl, ut apostolica viflule Dei nostri intercedimus utepiscopi
cum hymnis et psalmis eorura corpora non defe- ad pristinam sedem sine mora redeanl, quia sj
rantur ad sepulturam. Quorum decrela scquenles, tardaverinl, continuo omni sacerdotali lionore
ea qtiae praeraisimusde pervasoribus et raploribus jj B spoliabunlur; et laici redeant ad primum con-
rerum et facullalum ecclesiasticarum, si non resi- jugiuni: sin aulem, vinculo analheraalis inno-
puerint, judicio Spiritus sancli decernimus, sicut denlur.
bealus decrevit Gregorius, dicens quia tales Cbri- CCCLXXXH.
sliani non sunt, quosque et ego, et omnes calho- ADCLERUH ET POPULUH AUGUSTODUNENSEH.
lici episcopi, imo et universalis Ecclesia anathe- (An. inc.)
malizat. Privilegium concedit unum ex snis, quem clerus et
CCCLXXX. poputus proclamaveril, sibi prwponendi, non ob-
slante contrario regum vel principum deteclu.
Joannis papm iterata excommunicatioadversus For-
- mosumepiscopum, Gregorium nomenclatorem, et JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
Georgiummagis:rummilitum. filiissanctse Educnsis Ecclesioeet per vos successori-
Auctoritate aposlolica parem senlenliam ilerato bus vestris in perpetuum.
damus in Formosum, nuperrime Portuenseni episco- Auditum est noslris aposlolicis auribus et crebro
pmn, et Gregorium magislrura mililuin, anatbema- inlimalum frequenter Ecclesiis Galliarum contra
tis et perpetuaeobligaliouis. Et quia non desinunt decrela canonum in electione suorum episcoporum
inquietare aures regum ac principum, et malis Q C violenliam inferre. Quod nos, cui Ecclesiarum om-
prioribus, juncti cum proedonibuset subversoribus nium cura commissa est quamvis indignis, viscera-
ecclesiarum, nova et recenlia mala addere quotidie liter condolentes, ab universis Ecclesiis hanc inser-
student, insoiubiliter vinculo perpetuo et irrecttpe- lam vioienliam auctoritate Dci et beali Petri recidcre
randae spei, sancli Spiritus Dei noslri virtule dain- cupientes, praecipuevobis, sanclaevidelicet Eduensi
namus, omnemque illis suspicionem obtinendae Ecclesiae, htijus nostri decreli privilegium scribcre
indttlgentioeirreserabiliter excludiraus, et omnes qui sanciviraus, reges Francoruin primum observatores
Hlis coramunicaverint adjutoriumve prsebuerint, de oranles; in quo decernimus el regularilerordinamus
ut deinceps nemo regttm vcl priucipum vel aliqua
quocunque ordirie, sive episcopali aut laicali, poten-
tes, mediocres ac pauperes, in eorum prolatis ma- persona vpbis superponere vel ordin.tre aut succes-
lediclionibus involvantur, quorum consortio uti soribus veslris prsesumal nisi ex liliis ipsius Ecdesiae
non metuant, et nisi resipuerint, sint anathema secundum scripta canonum, quem clerus elegerit et
maranalba. populus proclamaverit, si in ea dignus reperiri po-
tueril. Quod si in ea, quod forle accidere non credi-
CCCLXXXI.
mus, inventus non fuerit, unanirai eorum coosilio
Slatulum Joannis papw adversus laicos qui, viventibusD TJ tam cleri quam populi de aliis dignissimus expeta-
uxoribus, alias ducunt, et eonlra episcOpotqui de
minore ad majorem Ecciesiam ambitus causa de- lur. Veslrum denique honorera, quem de seniore
migrant. adepti fuerilis, de vestris domibus et de veslris
Inter noiinulla necessilalum a sancta synodo re- canoniis ct de communi causa fralrum et dc omni
clamatttm est quod laicorum quidani, sorlilis proprietate veslra in haeredibus legilimis slaluendis
primo legalitcr conjugiis, postposilo Dei timore, et eligendis ex ipsa domo noslra apostolica auctori-
secundi vel terlii, adlinc uxore vivente, conjugii tale licenliam vobis concedimus ordinandi absque
coputam conlrahant. Dc quibus OlilO quidam intra alicujus controversia impedimenti. Si quis vero,
parocliiam Rostagni Arelatensis episcopi, et Eool- magnus vel parvus, conlra hoc noslrum decre-
dus intra Ollraraui Viennensis archiepiscopi, talia tiun et concessivam largilionem in aliquo snr-
fecisse mullorum fama referlur. Ad augmenlum gere nostramque apostolicam auctoritatem violare
«juoque earum iransgrcssionum, quod flebiliter di- vcl infirmare prsesumpserit, sciat se anathematis
cimus, additum est quod episcoporura qtiidam vinculo sancloeTrinilalis invocatione el beali Pelri
iutra seplem provincias Galliarum, calcalo ler- aposloli polestaie ac noslra aucloritatc arlenialiter
9b5 MARINUS PAPA I. — NOTITlA IIISTORICA. 966
cum iniraicis Dei et cjus contradictoribus usqtie ad A rum Deo consequantur et vilam oelcrnara habere
salisfactionem profligatum ac in perpeluum damna- mereanlur. Scriptum pcr manus Theodori scriniarii
tum. Conservatores autem hujus nostri decreti pax sanctae RoinanocEcclesise in mense Martii ct indi-
et gaudiura et benedictio a largitore omniura bono- ctioue sexla. Datum Bene valele.

ANNODOMIM DCCCLXX.XIV.

MARINUS PAPA I.

NOTITIA HISTORICA
(ApudMansi, SacrorumConcil.aropl.Coll.)

Marinus Gallesio oppido oriundus, post triduiini B tuensem munere apostolatus apud Bulgaros proeclaro
ab obitu Joannis VIII Kalen. Fcbruariis unanimi functum, ac aliartim legalionuni merilis exornatum,
consensu tolius cleri, non ex diacono sed episcopo quem Joannes episcopatu deposuerat, eljuramento
eleclus est pontifex, anno Domini 882, lempore obslrinxerat, se nunquam ad sedera episcopalem
Caroli III et Basilii imperaloris. Sedit annum uniira redilurum; sed laica communione contentum dein-
et dies viginli. Hic dura sanctoc Roraanse Ecclesioe ceps quieturura, in urbem et episcopalum revoca-
diaconus cardinalis esset, missus est cum Donaio vit, alque eumdem in pristinum statum restituit.
atque LeoneCoiislniilinopolini ad insiiinandani Pho- Qua de cansa a Joanne depositus, quove raodo a
lio anathematis seiitenli.un, qua a Nicolao papa Marino restilutus fuerit, non constal : pottiit sine
perculstis eral. Cum Donato et Slephano tenipore dubio euni a juramenlo injuste exacto absolvisse,
Adriani II ilerato munere legalionis apostolicoe et sententiam Joannis papse vclut iniqtmm, priva-
snnctiis , Conslnnlinopoli Pliotium deposuit, Ignn- toqueaffectu fortnsse prolatam, relraclasse. Ulrum
tium rcslituit.atqiie sacrosanctse cecumenicaesynodo horum factum fuerit, incerlura esl; ideoque inirum,
oclavae proesedit. Bulgari eum sibi episcopuni dari quod rerum geslarutn ignari, ob rcassiinipltim pon-
apud Adrianum II institerunl; sed non impetrarunl. tificatum Formoso obloquantur. Hmc cx diversis
Crealus a Joaraie pontifice episcopus, tertiam Iega- epistolis ponlificum Baronius. Fulconi Rheniensi
lionem obilurus, lertio missus est Conslantinopo- archiepiscopo, qui Ilincmaro stihrogalus erat, post
lim, ad ruinam illam reparandam, quoeper Petrtun, emissara orlhodoxx' fidei professionein, pnllimn
Pauiiim el Eugenium Ires sedis aposlolicae islhuc concessit. Flodoardus in viia Fulconis. Scholam
pro Pholio restiluendo ad synodum ablegatos facia r^ AnglorumRomaeexistentem rogalu Aelfredi regis a
erat. Cuinqtic ibidem surama animi constantia coram tributo liberam fecil. Matlhmus Westmonasleriensis.
Basilio imperatore, cuncta quae praedicti tres legati Cumque locis omnibus supra allegalis Mo.rinus
perperam gesserant, irrila reddidisset, triginta nominetur, recte Platinam erroris redarguii Onu-
«lietras, inquil Slcphanus in epistola ad Basiliuin phrius, quod aliler quara Maninura appellanles si-
imperatorem , carcere detenlus fuit. Hac confes- niililudine nominis decepios esse scribat. Htijtts
sionis gloriosa corona redimitus , ab eodem temporibus Norlhmamii Trevirorurii , Tuiigroruni,
Joanne VIII ablegattis est ad Alhanasium Neapoli- Ubiorum, aliorumque circunijaccnlium populorum
tanae urbis episcopura et principem, ul si fcedus, urbes et oppida iucendiis el. rapinis devaslarunt.
quod ille cum Saracenis inilum babebat, dissolveret, Ex aclis sanctw Gudilmet annalibus Francorum Ba-
eumdem Allianasium a sententia excomniunica- ronius. Pholius schismaticus hoc tempore Aquileiensi
tionis, quse synodali judicio in euin lala erat, absol- archiepiscopo imperito et schismalicq de processione
veret. Fuisse eutndem sedis apostolicacarcarium in- Spiritus sancti respondeiis.causam dedit; quod sicut
dic.ti Joannes papa cpistola 294. Initio ponlificalus jamdiu ante lwc terapora Hispaniarum et Galliarura
sui Pbolium, omniaque ejus acta ad munus episco- Ecclesise, ila eiiara ad relundendam Photii ejusquo
pale speclantia damnavit, atque acla conciiiabuli sectariorum de processione Spifittts sancli hseresiin,
pseudooctavi plane reprobavit. Qua de causa Basi- Roniana Ecclessia addiiainentum illutl, Filjoque, ad
lius imperalor graviter offensus, furore gravi incen- symboluni Coustanliiiopolilanura posterioribus hisce
sus, Roraam scribens dicebat, xMarinumnou esse sseculis adjecerit, et in ecclesia publice decanlaverit.
pontificem, eo quod alterius Ecclesise episcopus jam Quo tempore et fine, quove auctore et inodo id' fa-
B
ante ordinalus fuisset, aliaque niulta adversus eum- ctum fuerit, ex jiEiberiano, et concilio Florenlino
dem papam saiiclissiinura elluliens, solio pomificio relert Baronius anno 835, numero 34 et sequenti-
eumdejicere salagebat.Quid autem pro eodein defen- bus. Marinus apostolico munere laudabiliter per-
dendo Stephantts papa successor Marini ad tSasilium fiinctus raigravit ex hac vita xv Kalendas Februaiii
rescripserit, ex epislola ejusdera Stephani infra pa- anno Redemptoris 884, cum in pontificalu annum
tehit. Ea, quae Joannes papa perperam egerat, ununi el dies vigiuli sedisset. Post obituraejus sedcs
rescissurus, mter alia Formosum episcopura Por- biduo vacavit.
m MARIM PAPiE I 9S3

PRIVILEGIA MARINI PAPJl.

i. A vel ecclesiseoblata sunt, vel offerri contigerit, pe-

PROMONASTERIO
SOLEHNIACENSI renni terapore absque ulla inquieludine ipsis, qui-
bus concessa sunt, profutura perraaneant. Statu-
(Anno 883.) tum etiam, ut nullus cpiscoporum, seu comitum,
[Apud Mausi, Conc. Collect.] mansionaticum ibi, vel paratas, vel staliones reqtti-
MARINUS episcopns, servus servorura Dei, dilecto rerc seu exigere praesumat, se.d liceal servis Dei
abbati DANIELI ex ccenobiosancti Petri Solemniacett- sine aliqua inquietudine Deo servire, et hospitalila-
sis, quod olim a bealo viro EUgio constructum, suc- tis benevolenliam, prout eis Ubuerit, cunctis fide-
huic paginae inseri, ut
cessoribusque luis ac monachis inibi nobiliter degen- libus iropehdere. Placuit
tibus inperpetuum. obeunle abbale praedicticcenobii, niillus ibi, qnacun-
Convenit enira nostro pontificio, ut quanlum prse que subreplionis ambitione, abbalem staluerc prac-
Mmtifeuseminet dignilale, tanto supra universo suraat, nisi quem ejusdem loci monachi secundum
jniteat serenissima pietnte. Postulastis itaque a antbenlicam et regularera instiiutionem ex seipsis
nobis, ut prsefatum ccenobium sub defensione ac elegerinl ordinandum. Si quis autem hanc p.tginam
luitione beatorum apostolorum Petri et Pauli ac constilulionis agnoscens contra eara venire leniave-
nosira stalueremus , sicut factunt lcgimus ab ante- B rit, sil alienus a sacratissimo corpore Domini Jesu
cessore nostro Iieato viro pnpn, poslulante nobilis- Chrisli, et nisi prsesumpla corrcxerit, vel male
simo Francorum rege Dagoberto, el constructore ablala non restituerit, ullionem cum Juda prodilore
Cunctis
ipsius loci sanclissimo viro Eligio episcopo Novioma- excipiat, et bealum Petrum sentiat hostero.
gensi, quatenus quieli ac luli esse per fulura tem- autem eidem loco justa servantibus sit pax Doraini
pora valealis. Nos vero, veslrara sanclitatein agno- noslri Jesu Chrisli. quatenus et hic frnctum bonse
scentes, veslrseqiie religioni asscnsuin prse.bcnles, actionis inveniant. Scriptum per maniim Zacharise
tanta alacritale loetoanimo concedimus, qunnto yos scriniarii sanctse RomanaeEcclesisemense.Maio, in-
Deo propiiiqniores in sacra conversalione cognosci- diciione prima. Bene valele. Pridie Idus Junias, per
inus fore.Igitur juxtapelitionem vestram, btijiisraodi mantim Valentini Ecclesise Portnensis episcopi,
privilegium prsesenlis auctorilalis nostrse decreto regnante in perpetuum Domino Deo nostro. Anno
eidem venerabili monasterio vesiris futurisque tem- poniificatus domni Marini universalis papse primo,
poribus indulgemus, concedimus, atque connrma- indictione prima.
mtts. Et sicut nobilissimus Francorum rex Dagober- II.
tus, el gloriosissimi Augusli, Carolus et filius ejus -, PROHONASTERIO SAVINIENSI.
Ludovicus, et filii el ncpoles eorum, Carolus impe- (Anno 883.)
rator, et ejusdem Caroli filius Ludovicus, necuon et [Ex UgheUi, Italia sacra t. IV, pag. 657.]
Carlomannus Ludovici filius, qui nunc regnura MARINDS episcopus, servus servoruin Dei, dileclo,
Francorum feliciter gubernare videlur, ducti divino reverendissimo, et sanclissinio GERAROO sanctseLau-
amore, de villis ac facullalibtts seu slipendiis prc- densis Ecclesiaeepiscopo el praesenli in eadera Ec-
priis, vel quolibel modo ibi a iidelibus viris condo- clesia et.monaslerio Savinionis in perpetuum.
naise res, a vobis quoquomodoacquisitae sunt, sicut Te narranie cognovimus raunificentia imperato-
in praeceplis praediclorum regum continentur, vel rum, et regum, qui nostris fuerunt lemporibus, qtii-
in charla ejusdem monaslerii fuiidalOris inserlum que erga eos induslria obsequii coenobium Savinio-
est» scilicel Efigii episcopi, omnia illibala el incon- nis Ecclesisetuse concessum, alque prseceptis suis
vulsa nostrse auctoiitalis privilegio confirinamus. firmatum esse eo videlicet ordiue seu leuore quod
Damus etiant licenliam, propler persecutionem infi- seraper in eodem ccenobio regularis insiiiutio disci-
delium Chrislianitatcm devastanlium, munitionem plinabiliterobservaretur.satvo jure concessarumsibi
ibi fieri. Coiisiiiuinms alia aucloritaic beaii Peiri, rerum in usus proprios. Tu vcro praecavensne post
ut nullus regum, nemo aniislilum, vel abbaium, seu TJ discessum luum quilibet successorum luorura, aut
qttilibet sua praeditus dignilale, de iis quse irt prseli- alia saecuiaris polestas a proprio stalu et ordine
batis praeceptisconiinenlur, vel in futuro ab eis, vcl idem coenobiumsubvertere possit, res aut familias
a quibuslibet de proprio fuerint his specialibus usi- ibidera subvertendo, vel invadendo, pelisli fideliter
bus jure collata, sub cujuslibet causaeoccasione sive auctoritate sedis apostolicae,et privilegio ea, qtioe
specie, quidquam minuere vel auferre, vel aliis quasi ad usus monachorum, ac totius ejusdem ccenobii
piis causis pro suse avaritioe excusalione praesumat ulilitatem cunclis possessionibus, ac recordnndoe
concedere. Sed cuncla, quoe usibiis monachoruni, memorix piissimo Ludovico quondnm Aiigustoper
069 EPISTOLA. 070
praeceplum sttum dudiun detegata, atque concessavjA renltir, nisi cogenle cbaritale, aul necessilate abbas
el postea diligenler provisa aequanimilatesibimetque cumfralribus poslulaverint, ler siquidem per annum
firmari, et quse deiuceps a quibusdam timenlilius aut abbas, aut ejus inde inonachi Laudensem epi-
Deum ibidem collata fuerinl, videlicel ab urbe Der- scopum in sua ecctesia honorificeel visilent, et rc-
thona quidquid de ipsa esl abbaliola usque ad ip- cipianlur. Prseterea decerniinus ul si ejusdem mo-
sum monasterium in eodetn comilalu Dcrthonensi, naslerii abbas se aliquando prsegravari injuste co-
Januensi, maris lillore et Tuscia, necnon viciim gnoveril ab eodem episcopo, vel aliis, Ubere ad no-
Arderatum, et Pasqualini, et casam de Papia cum stram sedetn apostolicam appellet, atque ad eam
massario in aurello. Reliquum vero ipsius abbatiolae confugium faciat, ut sua merealur oblinere irrefra-
Laudensis episcopus ad ulililalem suie ecclesiae pro gabiliter jura aposlolica sibi clementia roborata.
defensione, et excusatione eorumdem monachorum Qusesi quis prsecognila corruinpere, ipsaraqite san-
retinerel, ac possideret, implorasti scilicet proomni ctara congregalionem perturbare, vel inquielare
excubia el expedilione lam palalina quara ethoslili. prsetermisso aposiolico, seu regulari judicio lentave-
Nos igilur per graliam, et polestalem, qnae nobis a rit, et hoc nostrum privilegium quoquo modo cor-
Deo aposlolorum raeritis collata sictit superius con- rumpere, in viriule sancli Spiritus, ac bealorura
ilinetur ambabus partibus juxla commune votum,et B 1 apostolorum a conimunione oinnium sit separalus
moderationeni sequam, aposlolicaque confirmanles justorum, qiioadusque digna saiisfaclione humilia-
aucloritate slatuimus attciore Domino Jcsu Chri- tus emcndare sluduerit, qiioeque contra ipsum re-
slo inviolabile amodo sic permanere. Sancimus quo- vercndum locum ad periculum sui deliquit. Qui vero
que ul cuni praesensejusdem loci abbas Adalberlus, ciislos el observalor hujus apostolici nostri privilegii
vel ejus successores ah hac luce divina vocalione fuerit, benediclionem el gratiam a Dontinoconse-
subtracti fucrint, non aliunde, scd de ipsa congrega- qualitr. Scriptttm per inanum Georgii scriniarii
tione concorditer subslilualur alter, si veroproipsa sanctae RomanoeEcclesise, niense Junio, indiclione
eleclione, aut fratrum dissensione, vel etiam alia l. Bene valele.
qttalibet ipsius Ioci necessilate Laudensis episcopus Daiuin x Kal. Juli per manum Zacchariae epi-
utique non alius, vel ejus roissi idem monasleriuin scopiet bibliolhecarii, atque missi S. sedis nposto
aut cellas, aut curtes cjus vocali in adjulorium ve- licse, imperanle doniino noslro piissimo perpetuo
nerinl non plusquam triginla homines, et caballos Augusto Carolo a Deo coronaio magno impera-
quadraginta conducant, quibus ex ipsis monaslerii tore anno m, et post consulalum ejus anno m,
rebus denlur slipeudia, el uilra triduuin non ibi rao- indict. i.

MARINI VkVM I
EPISTOLA AD MONACHOSJ. ^HGIDIL
(Anno 883.)
Prmficit Ameliumpresbyterum.
(In probal. novsehist. Nemaus. pag. 15, apud D. Bouq.Scrlpt. rerum Franc. i. IX.)

MARINUS episcopus, servus servorum Dei, omni- C ei ipsum vestrum monasteriura, cum omnibus suis
bus ftdelibusnostris mouachis de monasterio quod pcclinenliis, ad teiieiiduin, et vos regendiim ntque
vocalur Vallis-FIaviana, salulem et apostolicam be- giibernandum, salva pensione nobis annua persol-
nediclionem. venda. Unde vobis proccipimus ut eum horiorifice
Cognitum facimus omnihus vobis quia proesens suscipiatis, et eum ut prselatum cum omni religionc
Ameliits religiosus presbyter noster commendatus bahealis, quia enm ad salvandum el regendum supcr
factus est. Undc elnospro su.t fidelitale concedimtts vos ordinavimtts. Bene valele.

PATROL. CXXVI. 31
971 ADRIAM PAP^E U 972

4NN0 DOMINIDCCCLXXXV.

ADRIANUS III
PONTIFEX ROMANUS.

VITA ADRIANl VkVJE III.

Adriantis III, natione Romaniis, xin KnlendnsFe- A acccpit.eas Stephanus, reddidilquc ad Basilium oam
bruarii, anno Redempioris nostri 881, leniporibus epislolam qunin supra in appendice octnvse synodi
Caroli 111ei Basilii imperaloris creatus est pontifex : irapressani iuveuies.
-sedit annum uiiiim, raenses tres. dies decem et no- De electione pontificis decrevit, ne in ipso creando
vem. Sollicitattis a Basilio iraperalore nt ciiin Photio imper.ttoris nuciorilas exspecmretur; idque ideo, ut
in rebus fidei cl religioniscommunicaret.iion tanliiiii cleri et populi libera sinl suffragia. Ejus tempore
non pelitioni ejns acquievil, verura exeinplo prsede- Cassinense nionasterium a Sarace.iis iuceiisiiniessc
cessorissui Marinieuuidem tanqiiamlaicuiiiacerrime scribit Leo Ostiensis libro i, capite 45. Mngnociim
estinsectatus.Quo facto imperaiorgravissime contr.t lnclii universse Ecclesiae morliiiis esi. anno Doniini
eum commoius, hostiles ei litieras contumeliis ple- 883 : sepiilius in bnsiiicn sancli Pelri. Qiianio lem-
nissimas transmisil. Adriano prius hac vita defunclo, pore sedes apostolicn post iiiorlein iliius pastore
quam lilleras iraperaloris raiiiacissimas accepisset, desliluta fuerit, non satis liquct, ctc.

ADRIANI PAPiE III PRIVILEGIUM

PRO MONASTERIO PLACENTINO.
(ApndMansi,sacrorumCoocil.ampliss.Collect.,lom. XVIII.)

ADIUANUS episcopus, servus servorum Dei, ANGIL-R donaslis, vel in reliquum donaveritis, simili modo
«EnG* dilecloc filise imperalrici Aiiguslse,et per te nos vobis favemus, aspiiamus, et apostolicuni proe-
luo venerabili nionaslerio Placentise novitcr con- bemns assensum, qiiaicnus et illi secura liberlale
stmcto, in perpeiuum. poliii, graiia Dei duce serapilernac suscipiant gau-
Omiiibusquidem justa pelentibus apostolica solli- dia vilse. Consecrationemporroabbaiissaelociipsius,
<iliiiline , prsccipiente Doniino, favere debemiis; ul filia devola pelisli, secundura quod in tuo lesta-
prsecipue lanien devolioni tuae, dnlcissima ac spiri- nicnlo a le prudenlissime ex eodem monaslerio luo
lalis lilia noslra Angillierga , olini iinperatrix Au- eoaptato continetur, modis omnibus fieri concetli-
gusla, qu.tni nieiito honore atque reverenlia snncta mus : scilicet cum ordinanda ibidemfuerit abbatissa,
mnter noslra Rnmana Ecclesia, ut dileclissiiii.ini ct Mediolanensisarcbicpiscopus, qtii eo tempore fue-
priiicipalein prolem, ainpleclilur seinper et refovcl. rit, vocalus ab illis personis, quas ex progenie tua
Quapropler monasleriuin et xenodocliium, qttod ad ipsi loco prsefeceris, qiiibusqite curain poliorem di-
bonorem Dominicseresurrsciionis et BB. aposlolo- miseris, ad eligendam, el consecrandam abbatissam
rum, el marlyrum Bartholoinoci, Sixti el Fabiani, simpliciler ibidem adveniat, el non ultrn, quam a
prudenti provisione a fiindaraentis nuper Placentire le stalulum est, in eodem moretur loco, aut amplius
«edilicarevoluisti, laudabili compleclimur desiderio C exigendo slipendia prselerquara prsefixum est, idem
paternoque affectu.... Apostolica illttd auctorilale monaslerium gravet. Similiter quoque , si ortum
ralum ac stabilitum perenniler insliiuenies, ct ut fuerit discordise aut cujuscunque dissensionis raa-
nb omni impulsione, atque inquictudine qiioriimlibet lum, veniens sedare illud, et formare pacem studeat
infeslantium beatissimi Petri luiiione illsesumsem- cum moderamine disciplinse.Si aiilem qualibel occa-
per, etincoiiciissum,Dominoprolegente,permaneai; sione, attl luoeinslitutionis prsevaricalione Mediola-
boc eliam omnimodoprovideimis, et stnbiliter decer- nensis archiepiscopusneglexerit hanc habere curnm
airous, ut universa.quse ibident in rebus niobilibiis et sollicitutlinein, ut praeposuimus;Aquileiensis pa-
ct.immobilibus, inlus forisqtte, in farailiis ulriusque triarcha, simililer, ut supra, vocatus, boec omnia
sex-tiscuncloque ornalii ccclesiaslico, alque omni fideliter prosequalur. Et si aliquando aut pro prac-
.supellectilisemel Domino a vobis distribula sunl, scriplis negotiis, autpro aliqua temporis necessitale,
futuris tcmporibus inconvulsain eodem sacralo loco aut eliam pro malignamium bominum gravedine
persistant, oinniuin penitus diininutione, vel inva- oportuerit hanc nostram apostolicam sedem appel-
sione sopita; in eis eliara faniiiiis, qnas ob redem- >are,obsecraraus et obtestamur omnes successores
ptionem animoe veslrae prudcnti respeclu liberlaie noslros per mcrita BB. apostolonim, qualenus ad
 873 EPIST. AD SIGIBODUM. 914
sublevalionemet defensionem loci ipsius operam vi- , \ Joannes el Marinus praesules suis tibi privilegiis
rililer usque ad effeclum dare, donec oinnes ejus concessisse, et roborasse noscuntur, universa, quae
sopianlur controversise, studeant. olira divoe meraorise Ludovicus serenissinius impe-
Interhsec Ravennate arcbiepiscopociimTicinense, ralor, dorainus et vir tuus, pcr suant magnificentiain
et Placenlino, et Regiense, et Mulinense cum Man- auguslnlibus apicibus tibi dum adviveret conlulisse
luano, et Veronense cum Laudense, et Vercellense, probatur, seu etiam et ea quse ipsa postinodum ira-
aliisque coepiscopis nobisque sanctam synodura-ce- perialibtts largitionibus, vel etiain qitibuslibet juslis
lebrantibus, et luse voluntali assensum prsebenlibus, acqtiisitioiiibus, einplionibus, vel conirautalionibus
voluinus atque inslituimus, tit cujuscunque ordinis in proprios, sive jam dicti monaslerii tui usus acquf-
clericos, (]ui in eodem sacrato loco missaruin solem- sisti, seu iu posterum acquisilura cs ; simulque et
nia celebranles deserviunl, et eos qui in ejusdem ea, quse ad siipplementum ejusdem sacrati loci, et
liionaslerii capellis ubicunque divina jugiler ofiicia tam regum, quam aliorura quorumlibet fidelium do-
faciunt, liceat proecipueMediolanensi archicpiscopo, natione, vel liberalilale nunc, vel postmoduni addita
aul pntriarchac supradicto promovere, et consecrare, fuisse comprobantur : eodera tenore et ordine, quo
vel alii eliam cuilibet episcopo, quem abbalissa loci tibi, vel luo prsenominalo coenobio adveneruni, illi-
iUius voluerit rogare. Hoecet alia ecclesiaslici olficii ' ' bata el inviolala, ntqtie inconcussa permaneant, et
minisleria sintin abbaiissaevolunlate, ut possit vide- secundum tuseordinalionis stalula persistant. Et si
Ucetchrisma,et ecclesiarum suarumconsecrationem, quis, quod non optamus, contra hsecslatuta in Dei
a quocunqtte ei libilum fuerit, omni tempore impe- omnipotentis oblata, velconcessa servilium agere
trare : ila tamen, ut si aliquando ad hxc forlc roga- tenlaverii, vel quippiara horum infringere temerario
bilur Placentinus episcopus, in praediclo coenobio, ausu voluerii, excoinraunicalioni stibmissus omni
et xenodochio rebusque ipsorura nullum se noverit ecclesiastico consortio careat, et nisi se conlinuo
amodo et deinceps jus potestalis habere, neque a tali nequilia corrigat cl resipiscat, S. Petri 110»
etiam ad missas celebrandas juxta Palrura institula, strique apostolalus aucloritnte nnatheinaiis vinculo
nisi invitatus, adveniat. iniiodalus, reus in futuro judicio permaneat, et pro
Decimas vero universi ftindi pertinentis ad ipsum excessu suaclanlse transgressionis cum Juda tradi-
monasterium, quas episcopi qui esto sunt, el in tore infrunilus, atqtie rebellis sancli Spirilus sen-
quorum quidera adjacent parocliiis, pro Dei amore, tentia, qui scmper fictum et mendacem effugit, no-
vestrorumqtte bonortim recordatione, devole alque verit se Iiabiturum poitioiieui in gebenna ignis seter-
libenter supradiclo venerabili loco largili sunt: vo- ni. Scriplinu pcr tnanuni Leouis scrinarii S. R. E.
lumus, et aposlolica corroboramus aucloritale, et C in inense Aprili, indiciioiie terlia. Rene valete. Dat.
absque refragutionc, tam ipsorum, quara et succes- xv Kal. Maii per manuin Gregorii nomenclaloris,
sonim eorum, velut ipsa insiiluisli, sacro xenodo- inissi, el apocrisiarii sanctse sedis aposlolicse, impe-
chio, et capeilis perpetualiler habeantur. Insuper rante doiniio piissirao AiigustoCarolo a Deocoronato
statuiraus, et aposlolica aucloritale slabilimus, ut raagiio iniperatore, amio ejus qiiinlo , iiidiclione
juxta quod nostri pracdecessorcslamAdrianus.quam lertia.

ADRIAINI PAPTE III

EPISTOLAAD SIGlBODtiMNARHONISNSEM
ABCHIEPISCOPUM.
(Apudf). Bouquel.,ibid.)

Moneat Girbertum Nemausensemepiscopum ut nullam iuferal molestiammonastcrio sancli JEgidii.

ADRIANUS episcopus, servus servorum Dei, reve- D cibus opprcssionis eorum maieriam relinquere: qnia
rentis^imo el sanclissirao Sigibodo Narbonensi ar- certissime ipsum monasteriuin, ciun omnibus suis
ehiepiscopo. rebns, sub ditione et potestale B. Petri aposloli et
Sanctitali luaenolum esse volumus quia monasle- noslra consislii. El voluinus uteidem episcopo dicas
rium sancti yEgidii, cum oranibus suis pertinentiis, ut oinnia reddere sludeat quae ab ipso monasterio
sub nostra apostolica poteslate consistit, ttna cuni per vim abslulit. Et sciatisquia ipsum monasterium
Leone religioso abbale et raonacliis ipsius monaste- in polosiaie Amelii presbyteri jam concessimus ad
rii: ideo raonemus fraternilatem vestram ut Girber- proiegendum et ad defendeiidum. El si ipse Girber-
lum episcopura Nemausensem moneaiis ul nullam tus episcopus acquiescere noluerit noslris et vestris
forciam, nullamque contrarietatem et nullam op- monilis, sciatis illiun essc excommunicatum ct
pressionem facere proesumatin ipso monasterio, aut dnmnatum inrecuperabiliter. Vos ita agile sicuti cos
in monachis, vel in familiis ejus, neque suis sequa- per vos bene confidimus. Benevalete.
 vm S. BERTARII AfiBATISCASSINENSIS 976

ANNODOMINtDCCCLXXXIV.

S. BERTARIUS
ABBASCASSINENSIS

NOTITIA IIISTORICA IN BERTARIUM.

(Fabrid. llihl.med. ei tnf. Lat.)

BERTBARICS sive Beriarius ex regum Francoriim A Massill.cum quibus eos anno 1530 edidit Johannes
stirpe, abbas Cassinensis eta Saracenis obtruncai'is Alexander Brassicanus; vcl Ricardi Cliiniasensis,
martyr anno 885, 22 Octobris ; scripsit cx Veieris ad quera rcferiinliir a Sixlo Sencnsi, lib. tv Biblio-
Codicis fide et teste Leone Osliensi lib. i, cap. 32, thecoc saera-, pag. 571. De coeterislierlharii scriptis
et Pelro diacono cap. 12, libros duos aurtxstpivuv nolo repelere quaejain noiala a Pelro diaconoet in
Sententiarum Veteriset Novi Teslamenii,edilos sir.e Jolinnnis BaplisloeMari ad cum nolis, et apud Ca-
nominc nuetoris; Bnsileoc,1530,in-fol.;Pnrisiis, 1550, venin; nisi quod versus de vita, obilu.ac miraculit S.
iii-80; Colonine,1555, in-8"; el Parisiis, 1556 in-12, Benedicti, ctiam editos monere juvat in Aciis SS.
cura libris Junilii Africani: et in BibliotliecisPalrum Benedict. lom. I, pag. 29; Trilhemius, cap. 326; ct
in qiiibus ex Felicis Toletani fide Julinno Tolelnno illuslr. Benediclin. II, "2, tanlummodo sermoues
n-ibHUiitur; cujus non magis sunl qiiam Salviani ejus clcganles corainenioral.

SANCTI BERTARII
CARMENDE SANCTOBENEDICTO.
(ApiidMabill.tom. I, Aet.S3. ord. S. Bened., cx Prosperi M^rtinengiitom. III.)

O Benedicte pater, cunctis celeberrime lerris, B Assiduam Placidus dum fcrret gurgilis nndam,
Qui confessorum culmen honoris habcs : Obsequiis sanclis liunc tulituuda fliiens.
~~TeDeus a puero delegit ccelitus,atque Pergito, Maureceler, Pater illico providtis, inquil,
Insliluit sancli Germinis csse palrem. Jam trabit unda laci prsecipitem pueruin.
Tu via, tu dnclor, tu pastor, doctor eorum, Jussa ferens properat supcr undas, alqne recurril
•Qui, sprelis lerris, ccelica regna petunt. Ereplo puero, ceu pcr biiinuin gradiens,
Tu, stndiis sprelis, orbis dominara fugis urbem, Piomplus ad omnemaliini dira cum nicnte saccrdos,
Et Domini subdis miiia colla jugo. Toxica quoe misit, snstulil ipse prius.
Tu precibus vasis sotidas fragmenla dirempli, Cnrruit ecce miser collapsi culmine lecti,
Obsequiis vesiris quod pedagoga tulil. Corpore confractus tartara soe\-apetit. •
Ms lapidis ja-etueoi.fre-gitlividire hoslis, T.ilia (liscipultisdiiin pcrfert nuncin cursini,
Signa dabat nienssequod, Benedicle, tuse. Concussil snncli inliina cord.t Patris.
-Sed minime solilam libi Iraderc desinit escam, Cui pator indixil ob talis gaudia morlis,
Romanus fiiriiini subripiendopiuin. Llt lacryniis culpara defleat ipse suara.
Aptaral Paschse sibi prnndia raagn.t sacerdos, Panein lollit avis, quo virus lexerat ille,
Sed tibi ciini dapibus deslinnl hiiiic Domimis. C AIKTII ubi nulliis ccrnere possit liomo.
Telra nimis volucris se vuliibus ingerit alniis, Tu meriiis almis faUorum tcmpla deorum,
£t visa quotidain concreraat in specic. Verlisii in iaudcm, sancte, decusque Dei.
Sed spinis recubans, siimulis et puncius e.trum, Perfidus,ille draco ccelo dcracrsus ab alto,
Exsuperas vutims illico vulneribus. ln lamulum Cbrisli lalia dicla dabal.
5'rangiliir arle crucis vas, virus qtto lalitabat, Qtiid,raoledicte,libiraeciimest?Quid non,Bcnedicte,
Cum signat tnnli dexlcrn sancla Patris. Quid nie persequeris? quid raea jura rapis?
(fucm puer n snnclis precilnis niger cliciebat, Sial 1ii/is iiniiioiiisniinio procpondere fixus,
Virgn Palris sislit, ac puer ater aliil. Qucm rcsidens hoslis iinpius ille preinit.
Suscipe, sancle Pater, pueros, quos gloria Roraic Tollituv at stibito Bcnediclivoce beati,
Ad lu.t traiisinisit liniinamente pia. Ilque procul sessor, postmodo flanima voiax.
Fratribus ipse libi comraissis mons dedit amncm, Fratr/jns est falso comburere visa culinam,
ltupe lalex exil cum rogitas Doraiuum. Al Pater ul venil, visio falsa fugit.
Ferrum dum vepres resecat Goihus, insilil undis, Allrittis puer csl murali mole percinpliis,
Sed repetil manicam mox, ubi linguis aqua. Suscilat hunc, el opns jussit adire Palcr.
917 CARMENDE S. BENEDICTO. 078r
Non lieitis domibus sumpseriiltl prandia fratrcs, A Vado luis polum fratribus ut tribuam.
Absens ipse vidct arguil cl iiiinium. Dextera sancta senem mox illo dsemone caplum
Ilospes adest siniplex, qucm ccpit calie vialor, Salvavit Palris, depulil et Satanam.
Mollibusin pratis prandia qtio facerenl. Rtisticus adveniens constrictusbrachia loris,
Argtiit htinc paslor lali pro criniine sanclus, Ad priinum sancti solvitur inluitum.
Mox veniam culpse expelit ille suoe. Poslulat orbatus reddi sibi pignus ademptum,
Vesle venil splendens frattdanlis Riggd*lyranni, Cum rogital sanclus, vita redil puero.
Non lna sunl, iuquit, quoe lua dorsa gerunt Sacra soror precibus diffundensccclilus imbreni,.
Tolila rex veniens proslralo corpore supplex, hivitum secum nocle Patrem retinet.
Praescivit vilaecoramoda cuncta suae. Post triduum fraler gaudens de morte sororis,
Cis quinis annis retinebis culmina rcgni, Hanc tumulat proprio prolinus in luimilo.
Mors his succedel, moribus esto pius. Unica sanclorum relinet nunc arca diiorum
Desinit in faclis exlunc exislere saevus, Pignera, • quos selhrse junxil, humoqiic Deus.
Rkindior et vixit terapora dicta sibi. Sanclorum hic animas ad cceli gattdia cernit.
Exeole, Roma, tuo valein de dogmate docluni, Angelicis nlnis hoc per inane vehti
15Tolus adest orbis colleclus solis ab inslar,-
Qui lua per ssecluuimosnia salva cauit.
Tiirhinibiis muliis quassaberis , ulque coruscis, Tempore sub noctis visibus, alme, tuis.
lloslis nullus cril, qui lua scpla ruat. Testis adest merili, Servandus noinine, mngnir
Nou escain carnis, sed nec sncris ordiuis unquam, Lucis enim panem cernit et ipse simul.
Excipias qiiacsliim, clerice, salvus eris. Regula, sancle Pater, multos lua niillil ad xlliranif
lioec ubi conlempsil, repelil quem liquerat olira, Consociaus sanctis lws super astra clioris.
Ul vates sanctiis dixerat, ille uialus. Flaus Domini faniulus animara cuin taudibiis alniii,
Oninia quse monachis congessi inunere Chrisli, Mirificascala scandit ad astra poli.
Genlibus arbilrio Irudila siinl Doinini. Pallia slernunlur divino lumiiie niixla,
Vix potui precibus Dominum exorare siiperitiira, Qua sacer ascendil ad sacra regna Paler*
Ut inihi vel fralrum cedercl ipse aiiinias. Perdita mcnie manens mulier per devia seandens, .
Posl Langobardi venienles leinpore nnclis, IIujus saiva fuit cum specus introiit.
Caelera vastantes cuncta tulere sinitil. Plurima signa tibi concessil gratia CbrisXi;
jElerni regis salvali raunere fratres, 0 Pater insignis, quse modo neino scial. •
lllo nec lsedi de grege quis potuit. ^ Sed quse noscuntur per raundi cliraaln, qiiisiiaiii
Vns reiinet serpens absconsum tramile, fili,. ^1 Ut lua facta deccl, pangere rile queat?
Adraoneo ul solers.vergere mox sludeas. Quaevemicanl hodie signorum facta prioruni,
Mappula testis adesl, retines quara peclore, frater, Temporibus noslris gesla tuis morilis.?
Cur ingressa.tuum neqnitia est greinium? Andreas elenim Germano germine cretus-,
Non clam Patremanenl, quse vohiit,inente supeiba, Reclis non unquant gressibu» ire valens;
Praebens ccenanli lurainis officiunt. Mox ut promeruit tua liniina tangere templi,
Fralres.en hodie nullus esl pauis in arcis, Exlemplo sospes danle fuil Doiniuo.
Cras pietale Dei copia panis eril. Alter serpentem gestans in ventie lalenlem,
lis sucra coenobii salagitnt qui ponere sepla, Obslaclum nulliim cui medicina dabal;
Aslans per somnitm condere monstrat opus. Concittis buc scandens pielatis munera poscens,
Reddimlur turaulis per eura, quse more sorores Ad lua pervenit lnnina sancta, Pater.
In famulum Chrisli noxia verba dabant. Evoniito colubro poslquara tua limina scandit,
Palria namque puer dum tecla requirit anhele, Perstitit incolumis hic pielate Dei.
Injussus pergens mortuus.esl inibi. Corpore contraclus genuit quem Cimbrica tellus,
Kujus non potuit corpus retinere sepulcriim, rj Erigitur templi, David, in eede lui.
Sed Domini faniulus id soeiavil hunio. Eia, beale Pater, tanlo qui lurnine prsestas,
Ore palens anguis medio slat calle iiialignns, Scdibus in superis tanta pielate coruscus,
Quem cernens frater ad pia septa redit. Esto tuis fainnlis cuslos, doctorque per sevtim :
Rusticus adveniens variato corpore lepra, Ne lupus insidians, hoslis nc peslifer unqiiam
AbscessUsospes glOrificaudoDeum. De grege lollat ovem, proprio quem jure relenlas.
Aurea dona Patri funduniur ccelitus almo, Rerihariunique liium famuluin mc prolege, servar^
Ut poscens habeal, debila quo redigat. Diictus amorc luo qui earinina vilta prompsk
Vas vitreum montis per saxa patentia mersura, Iloc Deus omnipoiens, salvos qui vis fore ciinetos^
Ulsesumperslal omne lenens oleum. Qui cceloni terrunique regis per soecula,ChristcK
Post Dominum rogitans dolium complevil olivo, Dcs pelimus, nec non paradisi gaudia nobis,
Ante quod hoc penitus exstilerat vacuum. Omuibus el vcras tribuas sine fine coruitas.
QUQproperas, Satana, medicorum more paratus?
* Al., qnos terris junxit et oelbrc-Detis.
»**> APPEND. AD S. BERTAMUM. 830

APPENM AD SCRIPTA S. BERTARII.

VITA S. SCHOLASTICiE VIRGINIS

S. BENEDICTISORORIS.
Ex homilia in ejus natali hubita, quce Bedce Venerabili vulgo, sed immerito, tribuitur

1. Quia beatae Scliolasticoenalnlilia eolimus, fra-• A midabas? nn munus parabas quod ferres? an forsilan
tres charissimi, libet de ejus viloe raerilis aliquid dei latituin ct semel in anno fecundabat bonus fratcr
vita bealissimi Benedicli huic opusculo introdttcere, rore vcrbi ccelcslis , ut madefacla menlium prata
tit quanlsc excellenlioesanclitatis fueril, silenlio noni siiuiceret ad incremenlum salutis? an in menle ha-
tcgatttr. Sed primitus omnipotenti Deo preces mitta- bebas illud Saloraonis, Prohibe pedem tuum dedomo
nius, qui omni.t in sapienlia fccil, ui ipse donare> proximi tui, ne forle satiatus oderit te? (Prov. xxvn,
dignetur, quia dignatus est dicere : Qiti siiitveniat, , 6.) El illud : Mel invenisli,fili mi,comede quodsufficit
et bibat, et de venlre ejus fluenl aqum vivm(Joan. vu,, tibi, ne forie saliatus evomasiltud? (Prov. xxv, 16.)
57), ut ocepla sic digneprosequamiir, iillnntoe festi- Sic sic agant omnes sorores, non densis gressibus
vitatis pcrlineal ad honorem, et vcstroe chariiaiii fralrum limina frequenlent, non carnalia basia re-
proebeat iiicremenlum. quirant, non incplas resonent fabulas, non munus
2. Soror namque ejus Scbolastica (ex Greg. M.,, deferant lantum, quod tela depingil, vel magistra
lih. II Dialog., c. 23) oranipotenli Domino ab ipso> manus adornat: non olfacloriola, non variorum pla-
iiifaniioe terapore dicala, ad cunt semcl per aniiumi centas saporum, sed cum Scholastica sacra Benedicli
venire consuevernt. Priraitus quidem virluleii) l.tniii fratris requirite scholam, nt magis cibo ccelesti,
nominis inqiiiramns, ul suo decore oralio decurral. " quam dono terreno saliali, reverli ad propria quea-
Scholaslica enim a Schola derivatnr, quocest sapien-* tis. Sequitur :
tise nulrix : ab ipsa virluliiin oniniiira norma concre- 5. Ad quam vir Dei non longe exlra januam in
scil, et lola virtus animae procax fu ad discendiim possessione monasterii descendebat. Quam sanctus,
bona et niala, ul recto liraile currcre possit viam quam pudicus, qnam discretus accessnslut fragiiis
salutis, qualiicr peritura mtindi despiciat, ne ober- sexus non lascesseret, ohvius frater occurrit, ne
rans boniiin ducat pro malo, lnaluni pro bono, tene- forte labor ilineris frangeret mentis devotionem.An
bras pro luce, cl Iticeni pro lenebris, amarum pro illicilum cernebat, ut in tnnti limen Coenobiicnlcnri
dulci, cl dulce pro amaro , el disccrnere possit quoe femineo pede debuisset?an forsitan sseculariiimIa-
virtus sit spirilus, quoecarnis, ne indiscrete cuiicla tralus vilabat, qui bonos nionachoriim mores canino
peragens, ihi bouiini cligere spcrel, ubi lota esl ina- more devaslant, et hoc credanl in illis quod suis
litise norina ul csl illud : Qui noo fueril discipulijs malis actibus agere non recnsant: et si hoc de tanlo
veritalis, erit magistcr erroris. Palre spernre illicitumessel, de tenerioribns discipulis
3. Sed videamus qtiisbujustaiilaesororispossilcssc inllato gutture crisparent cacliinnos? Idcirco non in
germantts pcr orania Bencdiclus noit soluin nominc, soecularium, sed in propriis possessionibus desccn-
sed operc, non solnni in terris, sed cliam in coclis. " debal Pater almificus. Sequilur :
Isla non in philosoplioniiii scholn Scholnslica facta, 6. Quadam vero die venit ex more, atque ad eam
sed Cbrisii, mundi ludibria ab infanlia fugiens, cce- cinn discipulis venerabilis ejus frater descendit. Ex
iesleni sibi sponsirai nplavil: isle vcro a pueritioe inore enim venit, quia ex bona consuetudine mentis
suae lempore abrupla viiiorum et lilLcraruin inun- appropinquabat, et lide non ficla. Quam sanctns ac-
danarum Romsc sludia cerneiis, senili cordc eiun cessus, quam sanclits adventus, quam pius cnrsus,
qitem in ingressu lntindi posuerat, retraxit pedetn. qni magis amore menlis currebat ad Christum, quam
Quaiit felix Nursioe lellus, lalcs qusc niillit nluninos! devolione pedum ad fralrem, imo et ad Clirislnm
Nam Canopica regna auren tnillunl lyrnniios : tu frntrein ! Nnm cl ipse dicit : Si quis fecerit voltinta-
Christo proles super oeihera dignos. 0 felicin inntic tem Patris mei, qui in cwtis est, ipse mettsfrater, soror
viscera tnalris, quse tali gerinine soboles niundo dc- el mater est (Mallh. xn, 50). Sed quali devotione isla
derc, id cst benediclionis et sapienlioc.Verc isln est cnrrat, Psalmista dicil : Sicut cervtts desiderat ad
illa fcrlilis glcba, qnac suraplo scininc aliud ccule- fonles aquarnm, ila desideral anima mea ad te, Detts
siinum, aliud sexagcsiiiiuni friicluin produxit. (Psal. XL,2). Sed quarePsaimista melaphorice cervi
ad
i. Sed cur scmel in anno sancla soror venicbas? > n proposuerit mcitlionem , ut ita cnrrat anima
forsitan longitudine ilincris a lua lcncra plaula for- Dciiin, ul cervus ad fontcin, non vacua mysleriis
98t VITA SANCT.4: S: IIOLASTICE VIRG. 982
inaneiil. Nuiiqnid solus cervus et non columba, lur- A rogas, ul insolilus extrn cellain mancam,. quod im-
tnr el passer fontem requirunt? Sed aliter cervus, |plere miniine possum. 0 sanclilnlis amntor, qnarc
aliter colutnba, ad fontis amnem recurrunt. lsle germanac | denegas quod etiam cxtraneis praraes *
cursu peiliini, isia aerio volalu dcscendit: iste inse- sed hoc religio facit, non cansa doloris. Scis Doraini
cnius rrequenter arte venatorura lassabundus currit proeceptum : Qui diligil patrem aut malrein aut fra-
.tdaquam, hoecvero infatigala solilaaccedit.Quod si trein, velsororem plus quam me, non est me dignus
myslice pensare volumus, invisibilis auima visibilis (Matih. x, 57). Ideoque ad nssuetinn recurris ora-
animalis liabclfortnam, quaunocursu falignlionis,hic lionis locuni, tibi mngis Deo qunin sorori solilus es
pergit ad fontera lcrrenum, haecad fonlem coelesteni: adliaerere. Sed prsesiiracnti voce dicimus : Nunquid
islefaligalus vocibuscanum,ista consccula spirilibtis 'iion Deus hic est, ubi bona soror sacramenta Dci
malignis, pro quo ad fontein illura currendura est, perquiril, cum ipse dicat : Ubiduovel tres congre-
qui esl fons vivus, puteus donius Jacob, ex quo aquoe gali fuerint in nomine meo, in medio eorum sum?
vcna snlientis ebullil in vilam oeternam. Certe lanla (Maiih. XVIII,£'.'..) Ecce non rogat, ut longo te tem-
soror lali fide venit ad fratrem. Nain aliter aeger, pore cernat niore pnreiiluiii, «ed iiniiis noclis spn-
alilcr sospes ad medicumvadil: iste ut sanus sanura liiim poscit, quo praebcns colloquia sacra. Quani
visilet, isle ul laiigiienlcinsanus procurel. N.tm el ad B dure attendis, sancte fraler, preces sororis, ob Uisc
tbiitem aliler sitiens feslinat, aliler crapulalus a causain sacroe religionis. illa benc quseril, ut a to
vino. Iste ui hausto refocillel menlem, ille ut recto hnbeal, tu simUiler ul redeas: illa fide, tu fidc : illu
itinere insiliens pergal. Soror vero isla in lanlo fra- ainore Dei, lu pariier ul illa: illa utcum sororc in.
trc anibas gratias cernens, sapienle pede infatigata prsedicalione teinpus noclis exsolvas, lu ul cum fra-
veuil : prius, ul sana sanum yisilel; sequeiiler, til tribus solitas Doniino rcfcras laudes. Sed quis c
spgrara non corpore, sed menlc cmet ilocuinenlo sa- duobus raeliiis, scquens senlenlia nionstral. TanUi
litlis , quia nec ipsa aslra raunda siint in conspeclu vcro er.tt cceli serenilas, ut iiulla in acre nubcs ap-
Dei, cl secundum Aposlolum, nec infans ttiiius diei. pareret. Vcre nulla nubes esse potuil, ubi erat lux
Sequilttr : vera, qusc illiiininat omncm horaincm veiiieutcm in
7. Qui lotinn diern in Dei laudibus sacrisque collo- liunc mundiini. Scquilur:
quiis, dueentes, incunibenlibiis jain noctis lcnebris, 10. Sanctimonialisaulcm feminn ciini verba fra-
simul accepere cibttm. Beala lalis visio pareiituin, Iris neganlis audisset, insertas digilis iiianus supev
prae oculis habenles Domini praeccplum : Primum. mensam posuit, et capnl in manibus omnipolenicni
qumrite regnum Dei, et juslitiam ejtts, et liwc omnia Dorainum rogalura dcclinavit. Dic, virgo beala, cu-
"
adjicienlur vobis (Mallh. vi, 33). Beala talia fercula, jus te schola docuit, quoe conlra magislrum seiilou-
ubi prius ponitur panis angelorum qiiara hoiiiiniira: tiam propouis? Nunqiiid non dicit: Perfectus omnis
el ubi prius refocillatur mens quain venter. Naini disciputus erit, si sit sicut mugislerejus ? (Luc. VI, 40.)
hic reponitur cibus, qui placerc possit inensae ccole- El in Evnngelioinqiiil: Nescial sinislra lua qnid fa-
sli: ibi vero esca nianet, quara indigerics corporis; ciat dexlera lua (Mutih. vi, 3): et tu atnbas niauus
niitlit. El bealus serrao qui lolo diei spatio protela- inneclis? el illttd: Mitlite in dexleram navigii reie
tur laude divina, et qui a primo lucis ortu tisquc adI (Joan. xxt, 6), et tu utroque lalere recte iinmergis?
occasum, allcrnalim rcciprocantur pracdicainina sa- ille a dexlris oves collocal, tu etiam in sinistia ?
crosancta. Seqiiilur: Psalraisla hinc a dexlris ponit dicens : Dixit Domi-
8. Ctimque adbucad mensam considerent, etinter ntts Domino meo, Sede a dexlris meis (Psat. cix, 1):
sacra colloquia lardior se bora prolraheret, eademi nec non dextera Domini fecit virtulem, dextera Do-
sanctimonialis fcmiun soror ejus eum rog.tbal, di- mini exullavil me (Psal. cxvu, 16); et in Cantico :
cens : Quaesole ne isla nocte nie deseras, ut usquej Dextera lua, Domine,glorificala esl in virlule (Exod.
mane aliquid de coelestisvitae gaudiis loquamur. Ad| xv, 6), etc. ; el tu istu derogans, non soluni iiianus
mensam sedcnt, cibum sumunl, uno denlc charitalis; « iraplectis, scd ctiam digilos inseris? Doininus dicit in
ruminant panem el colloquiasacra, til iiiiuin essett Evangelio : Tu autem cumoraveris, intra in cttbicu-
os, quo lerreraim pnnem frnngcrent, el ccelestem. lum luttm, et clausoostio ora Patrem luum (Matlh. vt,
Nam venter plenus cibo, mens eral adhuc jejunaj 6): el lu ad ccenain sedens, autc humanos oculos
verbo saluiis : idcirco quasi famelica rogat, ut di- preces lacrymasqne fuudis? Sed quam laudandasunt
vinis cibariis menlera satinret perjiiciindus coeleslis s lua facla, o snnctissiran feniinnrum! Quid lu in con-
usque in lucem, ut qui fuerat iuce diei ningisler, fie- clnvi facis, quando lali.t palenli ccelo peragis?. Nani
rel etiam inter tenebras doclor herilis. Sequilur : ideo tibi iina cst dextr.t loevaquepars, quia fabricain
9. Cui ille respondil: Quid eslquod loqueris, soror?? atlcndis illius, qui nullam habet sinistram, ul di-
manere exlra cellani nullalenus possuni. Eccc per- cit : Vidil Deus cuncta qum fecerat, et erant valde
conlatur frater sororem, magister discipulani, sftn- bona (Gen. i). Et in Cantico canlicoruin : Lmva ejus
ctus sanctam, quasi non sciens quid dixerit soror. sub capite meoet dexlera illius amplexabilurme
(Cant.
Sed ista inquisitio niagis irascenlis est, quara inier- i). Et in Psalnin : Manus tuw, Domine, fecerunl me+.
rogaiitis, dttm bene Patcr nudisset quod soror ro- plasmavere me (Psal. c.vni). Et illud in Canlico: Ma-
gavcrit. Tanqnnin si diccret: Non liene esl hoc quodd IIIISmcwsliilaverc myrrhain (CaiU.v, 5). Ilac qnippe
 'J83 APPEND. AD S. BERTARIUM. 981
aiiclorilale quafm pulclirae liioe niaiius complex.e c A lectio sacra sonat. Eccejam Scliolaslicsenomen vir-
consistunt, snperquas captit reclinans, irabrein coe- tiilum Iaude coruscal: ecce illius miraculo plelis
lilus lacryinanscffudisti. Sed quod caput, Apostolus s sancla congatidet : ecce quam cultasli sarculo cce-
dicat : Caput mutieris vir, capul viri Detts (Zach. vi,, lesti, fruclus fert signorum. Sequitur :
12). Nam cujus viri nisi illius, undePropheta dicil:: 12. Tunc vir Dei inler coruscos lonitriis attpie in-
ttr Orient nomen ejus ? (I Cor. xt, 3.) Ecce ille quiii gentis phtviseinundationem, videns se ad monastc-
pro salute omoium in cruce inclinalo capiie tradiditt rium non posse remeare, ccepii conqueri conlrisla-
spirilum, suo capile nunc tuas declinavil in palmas,, lus, diccns : Parcat tibi omnipolens Deus, soror,
ut sui mysterii quod mente quserebas arcanum, libii qnid est quod fecisti? Qtiare qnseris, vir Dei, quid
manaret ab aslris. Quac tanlum inserlis digitis egi- soror feceril? Nunquid non cernis quid ipsa fece-
sti miraculum, quid faceres si palmas extendissesadi ril? Nunquid non vides pluvise gtttias? Niraquid
preces? Curaque levaret de mensa caput, lantse co- non audis concrepantes mngitus actheris? Nituquid
rttscationis et tonitrui virtus , tantaque inundatio) non sentis mirncnln comscare, signa fluere, fnnda-
pluviaeerupit, ut neque venerabilis Benediclus, ne- niin.t domus CJntremiscere , el dicis quid fecisii?
que fratres qui cum eo aderant, extra loci Iimen quo> Nunquid ips.t hnc fecit, qtiod magis lua sancta nega-
cotisederant, pedem movere potuissent. Quam novai " lio fecit : qui.t si non negnsses, miraculiim non eve-
mimcula mundo, quam cunclis laudanda praeconia i niret. Hoc Christus gessit pietatis araalor. Nam pe-
sseclisl ubi nulla erat umbra iiubis, ner inlonat cla- tenti Chananese mulieri preccs audire dislulit, ut
raoribus omnes : et densa tonilrua sonant, ubi nul-. ejus fidein faceret acutiorem, ut qnaerenti catello
lius erat concussio venli. Namunus fons oculorum,, micas, filii darelur panis. Sed illa ut exlrancn a fini-
et mensam rigabat lacrymis, el aether imbrihus arva. bus lunc venit, jam non extranea a consortioChrisli:
Stel niinc sancla charitas fixa, stent immobiles pe- ista vero a cunabulis Christo dirata, cum Maria glo-
des fraterni : quod soror poscit, non deneget dile- riosa Virginc audire meruit: Oplimam partem ele-
ctio fralris : da, volens nolens, pernox sacra collo-. git (Luc. x, 42). Et quare Paler contristaius dicis :
quia, Pater. Ecce ista pracceptum Domini complet,, Parcat tibi omnipolens Deus, soror, quidest quod fc-
petit ut accipiat, quaeril ut inveniat, pulsat ut ape-. cisli? 0 vir Dei, tibi hominum mentes patescunt,
riatur ei. Quid pelit, ipsa dicat. Ut usque mane ali- tibi aer numismata fundit, libi arida dolia oleum
quid de ccelestisvitaegaudiis loqiiarnur. Natn ideode- manant, tibi alta profundi laci ferrum reducunt ab
scendisli obvius, ut ista dona proferres : perfice! imo, ipsi' inferi animam reddunt, et nunc quasi con-
quod coepisti. Nam non inilio prsemiumexstut, sed tristatus nesciens dicis, quid fecisli? 0 Paler lieate,
in fine operum bonorum. Idcirco e superis fudit Do- si fas est dicere, qunntum fuerat justius dicere, Par-
minus imbrem, ul tu non deneges prsedicaminum cat niibi omnipotcns Deus, qui luas bonas non audio
amnem. Vere non poscil munus caducum, sed rcgni preces : quain diceres, Parcat libi oranipolens Deus,
coeleslisexpetit lucrum. Sequilur : quid est quod fecisti? Hoc cst illud Salomonis,
i I. Sanctiinouiutis autem feraina, caput in mani- Argue sapientem el ditiget te (Prov. ix, 8). Sequr-
bus declinans, lacrymarum fluviosin mensa fuderat, tur :
per quos serenilatem aeris ad pluviam traxit : nec 13. Cui illa respondit: Ecce le rogavi, et audire
patilo tarditis post orationcm inundaiio illa secula me noluisti, rogavi Dominum meum, et audivit me.
csl : sed tanta fuit convenientiaorationis el inunda- Siibaudiaiur : Te quidem rogavi ut fralrem, sed lu
lionis, ut de mensa caput jam cum tonitru Ievnret, tit germanam noluisli audire. Sperabam ut menie.
qtinienus unum idcmque esset momentum, et Ievare haberes viscera mnlris, partus dolorem, lacteas
eaput ct.pluviain depoitere. Quambonus Dcus (srael mammas, cunas nulricis, lavacra obstetricis, fascias
reclis corde , quam pise anirase quserenti illtim? temporales , qtiibus infanlia olim nutrivit. Sed lu
Ecce qui scrulalor esl menliura et corda oinnium me nohiisti audire, et magis festinabas ad fralres,
cernit, qui per Psalinistam (ficil: Invocabitme el ego D j qttos tibi sola charilas Chrisli facil germanos, quos
exaudiam eum, cum ipso sum in ttibulalione (Psal. eliam uescis a quo limile ad lua cunabula hos rauii-
xc, 12) : ecce non dislulit, non mnllnscxpedivilpre- dns transniiltal. Idcirco rogavi Doniintimmeunt, ct
ces, sed in ictu oculi et punclo cordis pelenli tri- andivit nie. Tu non allendebas quod unus paler
buit donum. Nnm levato de manibus capite, una ainboruin contulil inembra, lu non cernebas unani
fuit convenienlia oralionis et inundalionis. Gaude nobis mansionem a esse [al. fuisse] inter uteri sepln:
cl laelare.virorum sanclissime, quia ecce tenesquod idcirco ad illura palreni cucurri, qui nobis animam
voluisli, ecce habes quod semper quaesisli: ecce dedit, qui terrena tribnit, et coeleslianon denr-gavil.
niiracula ccrnis insignia, coelo lerraque probala. Modoergo si poles, egredere, et me dimissa, ad mo-
Veresi non negusses quod expetebas, non fueraut naslerium redi. Modoenim pracsemisesl temporis :
signa hiiinanis oculis naia, quse lolo serapcr niundo modoenim, qtiando libi omnipolens Dcus itinera
« Erant ergo gemelli fienedictus ct Scbol.tslicn, Ord. S. B., c. 1, dc Abundanlinoorniii inatre ngens :
uno scilicet parlit edili : non eniin una iis alicubi H:ec, inquil, periclilala in p.trlit gcininos eilidil,
raansio esl, qui sihi in eiinidem locum pnst inter- filiiiin scilicel Beneriictiira, ct filiani iioniiuc Scbo-
valla siicccJunl. Triihemius in lib. i, dc Viris illust. lasticain.
9S5 VITA SANCTJE SCHOLASTIC^ VIRG. - 936
clausil: moilo, qtiando nditum eundi denegavil : A j erant ad invicera. Sed hoecest perfeclacharitas quoe
niodo, si potes, ine dimissa, nd niorinsteriuin redi. Deus est, qua liic plus una potuit quam alter : de
Et cur, Pater, faligaris? Nunquid non hic esl monasie- qtia dicit Apostolus : Charilas Dei diffusa est in cor-
riutn ubi tu es, qui cnpul es oraniiini monasierio- dibusnoslrisper Spirilum sanctum, qui datus est nobis
riiin, el doclor oinniuni nioiiacliorum, diim non (Rom. v, 5). Sequitnr :
locus hominem, sed bomo sanciifiret locura? Sta 15. Curaque die altero eadem veneraliilis femina
nunc, Paler sanctissime, invitus, ut alterius diei sol ad cellam propriam recessissel, vir Dei ad monaste-
tibi prsebeat gressus. Sequitur : riimt rediil: et ecce cum post triduum in cella con-
Ipse aulem exire exlra lectum nnu valens, qui sislens, elevalis in aera oculis, vidil ejusdem sororis
manere sponte noluit in loco, raunsil invilus. Qunni stiaeanimam de ejus corpore egressam, in columboe
nic.ltis snnclis viris factus es vir Dei corapar, qui specie cceli secreia penelrare. Quam felices sunt
inviti fecerunt bonorum fucta. Nara Jacob iiivitiis oculi qtti aniinas possunt contcuiplari bealns, qui
fratrem fugit, qui poslea rediil ciitn nmltis. Sic Jo- cnrnali inluilu spirilalia cernere queunl? Isla lurai-
seph invilus pergil ad sedera, ut <loctor fieret po- naria non adjacent in fundamine frontis, sed intus
pulo Dei. Sic Daniel vadil Bnbylonara ad arcera, ut renilcscunt ad cordis feneslras dc quibus dicit : Q«»
primiis fierel snpicntibus cunctis. Sic Saulus invitus B 1 sunt isli qui ut nubes volanl, el sicul columbw ad fe-
faeliis est Pnulus , ut fieret geiitiuiu praedicntor. nestras suas? (Isa. LX, 8.) Ecce jam, Benedicie
Ideoque lua non requicscat cbaritas , sauclc vir, Pnler, isla coluniba ad lnas jam cordis volat fene-
stnre iuvitus, ut Cbristi tribuas docttineiila salulis. slras, ul tuse sororis anima per eas transiens, ad
Sequilur : ccelestem illam deferat poriam : ut illa fieret duclrix
14. Sicque fnclitm est, ut noclem lolam pervigi- animse tanlse, quoe fuit avis quontbm portatrix ad
lent ducercnl, atque per sacra spiritnlis vilaecollo- arcam reddila pacis. Quaiii felix ales lalibus myste-
quia sese vicnria relatione satiarciil. Ecce uunc nova riis corapta, quse meruil eliam super Doiiiimim Cbri-
spiriinlin gaiulia surgunt, qniu negans prius, faclus sium Spirilum sanclum ferre! Isla frequens obse-
cst niinc atiribulor coelcstis : ct colloquiis sacris qniis instat Regis seterni; ista assuetis pennis dear-
vicaria relaiione se saliant, qui prius eranl a con- genlalis auro dorsn refulgens, paradiso mintia
cordia discordes. Quanla sunt omnipolcns liia mira- deferl. De hac in Caniico Canlicoriini dicil: Sur-
bilia, Deus! Nara onmia proba voluisti, fecisti, et ge, amica mea sponsa, et veni : columba mea in
non estqui resislat luse majestatis potestnli. Ideoque foraminibus pelrm, in caverna macerim (Cant. n,
laudant le cceli, aer, lerra, mare, el ciuicla quoe in 14). Seqiiitur :
eis sunt : quia semper iunovas signa et mirahili» (C 16. Qni tantae ejus gloriaecongaudens, onuiipo-
tua, tit te toius orhis agnoscal suura esse Rericmplo- lenti Deo in hymnis et laudibus gralias egit, ejusque
rem. Da jnm pius pio Pnlri Benedicto iter redeundi obituin fratribus denunliavit. Denuntiavit enira san-
»d cellam, stringe aeriura amnem, tolle pluyioegnt- etus Patcr fratribus, quod racruit sacro inluiiu ccr-
tas, da serenilatis solem, ttt qui lsetus accessit, nere secretum : et lalibus cong.tnriens volis, omni-
gatidens recedat : ut simul ejits soror valedicens potenti Deo gratias egit, quia quam nnle iriduuni
fralri, ad propria revertalur, ul simul gandentes et rore verbi coeleslis perfuderat, ad aelberea regna
exsullantes, tuo de munere ad sua tecta vehanlur. in columbae specie scandere cemit. Seqiiitur :
Sequitur : Qua de re dixi eum voluisse atiquid, scd 17. Quos Pliam prolinus misit, ul ejns corpus ad
mininie poluisse : qtiia si venerabilis viri raentem monasleriuin defcrrenl, nlque in sepulcro quod sibi
aspicimus, dubium non est, quod eamdem serenita- ipse paraverat, ponerent. Quo facto conligit, nt
tem voluerit, in qua descenderat, permanere : sed quoriiin mens una sempcr in Domino fuerat, eorum
contra hoc quod voluit, iu virlule oinnipolenlis Dei qtioque corpora nec sepultura separaret. Ecce, fra-
ex femineo pectore miraculum invenit. Nec miruni tres, ranrgnrita coelestisa negolinlore dudura empla,
quod plus illo femina, quse diu fratrem videre cupie- aptalur coelestibus oruameniis, jnm inter lilia can-
bat, in eodein tempnre valuit : quia enim juxla I" dentia pascens, sequitur Agtium quocunque ierit.
Joannis vocem, Deus charitas est (I Joan. iv, 16) : Ecce in paradiso Domini ab angelis collocatur, ecce
jnsio valde judicio illa plus potuit, quse plus amavit. in lerris raonachorum manibus aplatur in tumiilo
Brevi serraonc de his disserendura non est. Nain fratris, ut munus quod una mater conlulit, nec cceli
secundura grainmalicos, charitas media species esl, janua, nec terroe sepultura scpararet: et qtiibus una
dura inler bonos et malos charitas csse possit, et fuil semper mens in Chrislo, una esset corporuin
inler ialrones et pios : ut est illud : Perfecta charitas arca. Ecce reparata sunl tua damna, pnradisc. Ecce
foras mittit timorem (ibid., 17). Cerle si perfecla est virgo Dei maiiu formala, quam de luo pestifcr hostis
ista, quae inler bonos foras miltit timorem : imper- abslulit loco, jam redit ad culmina cceli, jam reco-
fecla nihilominus fore creditur, quse inter malos ac gnoscit sui palmam strucloris; jam quia vicla fuit,
superbos neqtiilisc concordiam prsestat. Sic in pas- viclrix calcat hostis colia innligni. Dic.dic, inferni
sione Domini Pilalus Jesum mittens Herodi, a quo tninister, dic, tartaree miles, dic, orcigenum genus
Jesus ad Pil.ilum ileriim remissus , amici facli sunt omnium venenorum fraude replotum, quid libi fecit
Hcrodes et Pilatus in ipsa die : nam anlea iuimici plasuta saiictissimuni Dei, quid libi nocuit femiaa
937 APPEND. AD S. BERTAillUil. DE JEJUNHS PER ANNUM. 9S8
liene formata? Quave causa ullro le consiliarius JKpliis ; exsulla, Benedicie Puter snnclissime Patruiu,
injecisti, tit manducaret quod luum non fuit? Dic, doclor dulcissime doctoruin : quia, consuinmnlis
pestifer fur, qnia non pottiisli rapere partem regni operibus sanclis, pnriler congaiirietis super regna
Dei, ideo voluisli rapere per serpenlem crealuram ccelorum. Intercedile pro vobis commissis, postulate
Dei, imo qualis Doinimis, tnlem famulara mitlit. Til pro nobis afltictis, rogate pro nostris delictis, po-
serperts lubricus, illc serpens tortuosus; tu omni scile Christum non solum pro monachis coinitiissis,
dolore plenus, ille omni veneno; lu morlisconsilia sed eiiam pro veslris ancitlis, ul omnis aelas, omnis
dans, ille suis organis sibilans, morlis consilia pro- sexiis, oninis Ordo, qui vestris prseceptis colla sub-
pinat. Ntinqitid non potuisli in paradiso Dei aliud miltunt, perilura mundi despiciant, gaudia a:lerna
nnimal invenire, quod tttis votis concordaret, nisi concupiscanl, regna beata appetant, prospera ani-
serpentem? Vere non. Tu callidior angelis sanclis, marum et corporum percipiant. Nulla diabolica
ille callidior animantibiis cunctis; tu bonus in coelo frnude moleslentiir, nullis incursionibus malignorum
formatus es, sponle malus effectuses; ille bonus in nflliganiur, nullisque calamilalibus aniiihilentur.
paradiso crealus est, per te reus effeclus est. Virgo Euge, Pater beale , fave precanlibtis, appone aures
Dei, plasma Dei, femina Dei bona crenta est, per te precibus famuloriim luorum, dn veniam poscenti-
et serpentem illiciln guslnndo effecla est peccatrix. B bus, da dona quoerenlibus, parce peccantibus : quia
Qnid demens de his tibi profuil? Ttt tibi perpetuos tu pastor es, nos vero oves, audi lu balatus ovium
ignes cumulasti, ille lerram comedet cunctis diebus : tuarum, trahe nos post le, ut vcniamus ad te, ut
tu catenis igneis illigatus; ille omnium ira pve- illic vera pascua inveninmus, ubi sunt vera gnudia
niiliir, calcaneis tundiliir, verberibus flagetlalur. sempitcrna. Redde Deo talenla curaiilala de nobis,
V;c, v;e per omnia vobis. Ecce femina reparata est repona cum usuris credila dona doclriiiaruin , rae-
snnguine Chrisli, ecce pro amissione terreni pnra- que indignum htijus operis procsumptorem , tuis
disi, illa nitnc culmina coali relirtet, unde praeceps conjunge servulis sacris, ut cum omni grege coin-
ruisli. Versum est fel luum in dulcedinem mellis, misso vitse praemia assequamur, ut tibi dicalur a
fraus maligna tua in reparationem omnium et salu- Deo : Euge, serve bone et fidelis, quia super pauca
lein. Perforata cst maxilla guiliiris tui, neniinem fuisli fidelis, supra multa le consliluam ; inira cum
mordens, neininein vorans sine Deo volenle. Et si bis omiiibus libi credilis in gauditim Domini lui,
quein voraveris, pielale Dei praefocatus cum san- praestanie ipso qui digna protnitlere gaudia dignatiis
guine rejicies illiini, et de viscenbus luis abstrahet est suis famulis, qui vivit et regnat per cuucta sa>
illuin Deus. cula saeculorum.Amen.
18. Gaude jam, virgo Dci, lanlis subliinala liium- C

QLTOMODO PER ANNUM JEJUNANDUM SIT.

(Kx manuscri|>.cori.Cassinensi,anudMabill.tom. I Annul.ord. S. Bened. pag. 701)

Quatuor tcnipora, quatuor sunl legiliraa jejuiiia lia Ascensionis Domini, Pentecosles, et sancti
in anno, scilicet mensis primi hebdoinada prima, Joannis Bnplistse, el sancti Peiri, et sancti Lau-
feria quaria ct sexta ct sabbato in duodecim Ieclio- renlii, et sancloe Marioe; in vigiliis barum feslivita-
nes jejiiiiaiiilurausqiie advesperum. Mensisquarti.id tiiin seraper jejunandum csi usqite ad noiiam, ct
est Junii, hebrianiada secunda, feria quarla et sexta explela raissa reliciant. Si nominalse vigiliarum re-
etsai.bato in diiodecini lecliones jejunandum usqije iiquiae die Dominico occurrerinl, uou lie.etjrjunare.
ari nonain. Mensc Sepieinbrio, id esl raeiisis scpliini Octava Nalalis Domini, octava Epiphania-, Piuili-
hebdoniada lertia, feria quartn et. sexla et sabbnto cationis snnclae Marioe, sed et sanclae Scbolaslic;c,
In duodecim lectiones jfjuiiandum usque ad nonam. sanctoruin Faustini el Jovitoesancli Gerinani, derii-
Mense decinio hehdoinaila quarla, feria quarta et catio sancti Benedicti siirsum, et dedicalio Doiniui
ln islis oiiini-
sexia et sabbato in dtiodecim lectiones jejunaiidum Salvaloris et sanclse Marisedeorsum.
non jejunalur usque ad vesperiun,
est usqiie ad vesperum. Ista duodecim legitima je- bus feslivitalibus
nisi si evenerit sanclaj Schoiaslicoe, aut sancloruiii
Juiiia per nnnum excusant pro peccatis centum soli- Fauslini et
dos in auro cocto. Cumqtic studiose hoec duo Jovitse, vei sancti Matlbioc apostoli iu
no pellit . . . libernbit .... animara. Extra ea D quinquagesima, aul in quadragesima. Quod si evenc-
Prior indixcrit tribula- rit, sic agatur sicut iualiis sacrisjejunii diebus. Nara
jejunia, qtise pro quacunque
oflicia ut reliqiia oinnia de supra scriplis festivitaii-
lione.
btts ilaagantur, qnomodo diximus, sicut et in Donii-
De reliquis jejuniis. nico die. ln sancli vero Gregorii et sancti Bene-
In vigilia sancti Matlhoei el Natalis Domini et dicli, et Annunliaiione sanctae Marise duodeciui
ct genua in oralione fratres nou-
Epipbania jejunandura usqttc ad vesperum. In vigi- Iecliones fiunt,
 989 HARMOTUSSANGALLENSISABBAS. 990
flecliint, sed jejunium tisque nd vesperura obser- A licet dividere. A Natali Domini usque Epipbaniain
vanl; lamen posi vesperas refeclionem faciunl de genna tion flectuntur : Miserere mei, Deus, in ora-
cotto et vino. In sancli Slephani et sancli Joannis lione publica ad nullum olficium cantaiil usque in
evangelistae, et in feria secunda, el in feria lerlia octavam [Natalis Doraini. Similiter a Pascha usque
post Pascha, iiovcm quidem lecliones faciunl; nam octavam Pentecosten ; postea vero cantenl. De re-
inissaita agilur, sicut in die Dominico. In islis om- feclorio aulem omnia adimpleri debent, sicul san-
nibus supra scriplis fesliviialibus semper ad malu- clus Benediclus dicit, sive ocslatis, sive hiemis,
tiiium Dominus regnavit canilur, et genua non fle- sive qitadragesima;, onraia secunduni lemptis siium.
ctiinltir, et capituluin etlectioad serara non legun- Proeter quod consueludo est, sive sursum, sivo
lur. Nam in aliis omnibus sanclorum novem quidera deorsum, ut non reficiant ad nonam, usqiie dum
lcclioues fuciunt, matutinum el missa ila agitur, vindemiaverint. Cum aulem liberi a viiideniia fue-
Eicut in quotidianis diebus, genua flectenl, jejunium rint, slalim ad nonam lioram reficiunt, et post
observeni usque ad horam slalutam; Miserere mei, vesperas gustura in.tnducant, el bibunt ilerum,
Deus, ad vesperas et malutinuin et ad primam non quod in regula non est scriplum. Similiier et quin-
ranlent: nam cseteris lioris canlalur, praeter si in quagesima post refectionem secundum consuetudi-
Dominico die venerit, si conligeril, celebralur sictit B nem, antequam lectio legalur, tol.t bcbdoinnda bi-
Dominica. De divisione raatutini el nocturni ila bunl, quod nec istud in regula dicitur. Qiiando au-
agitur. A Kalcndis novembris usqtie in vigilinm tem mandalum faciunt, si Doininits abundaiiliam
CoenseDomini, sicut snnctns Benedictus praedesti- vini dederit, seraper bibiint; si aulem exiguuni fue-
navil. Proelerea in vigilia Nalalis Domini, el in om- ril, abstinebunt.
nibns sanctorum el Dominicis diebus, quod iniiiirae

ANNODOMIM DCCCLXXXIV.

HARMOTUS

SANGALLENSISABBAS

INSCRIPTIONES IN TEMPLO SANCTI OTHMARI.

(Apud Canisiuralect. antiq.)

T&nplumsancli Ollimari pingi fecit Rarmotus abbas, atque in pariele uno pingebatur Sapientia,
cum hoc Patrum elogio.

0 generosa pnrens, ciinctis gratissima doctis.

0 decus iinperii, rectrix dignissiraa niimdi,
Soleqiiespleudidior, fulvo pretiosior auro
Qnaiii prseclara nites loto, Sapientia, niundo.
Aspice qiiain pulcliro decorala est oriline uiaier
Nalarum, clarc dives Sapientia fulgens.
In pariete allero seplemSupienles.
Coniiiiel hic parics velerum monuraeiilasopliorura,
Cluro qui lotum docuerunt tramite iiiiinduin.
/n alia parte lurba beatorum Deo assislentium.
Agraina sanclorum laudantia voce serena
Anle thronum Domini sistunt per ssecula cuncla.
In pariete super ostium.
Hic Deus est proescnspuro poscenlibus ore,
Dans raiseris veniam, contrilis corde medelam.
991 S. REMBERTl 1IAMBIRG. EPISC.

EPITAPHIUM GRIMALDI
AUCTORE HARMOTO
tHitt. litt. de Fr.ance,tom. V, p. 404.)
ilic manet inlerius divinac legis amator
Grimaidiis humilis templum hoc qui condere jussit.

4NN0 DOMINI DCCCLXXXVIII.

SANCTUS REMRERTUS

HAMBUUGENSISEPISCOPUS»
VITA SANCTI REMBERTI

AUCTOREANONYMO,EJUS .«QUALI.
(ApudMabill.ActaSS. ordinisS. Bened.)

PROLOGUS. j imperaloris Caroli ad guhernandum est presbyieris

A
Scripluri Vitara cuin oraiii seuiper veneralionc me- commissa, donec opportuno tempore, depulatis prius
tnorandi Reinberti pontilicis, el quoeoflicii cjus pri- ad locttin episcopalibus sufliciemiis, archiepiscopunt
niilus occasio fueril, aul qiiem ari lioc iiisiilutoiein facerel ibidera consecrari. ipso auiera ante hujus
vel conversalionis profeclum babtierii, seu qttnlUer effectura voti ex hac vita sublalo, piissiinus filius
ad hoc electus deinceps vixerit, in qiianlum Iwec ejus jam dictus Ludovicus cum lidelibus suis hanc
coinperiimis, fideliter enarraraus. ejus intentionem relraclans, Ansgarium sumime
CAPUT PRIMUM. sanclitatis virum, ut paler decreveral, privilegii ar-
Cuin imperortorLuriovicus Regni Francoruin rao- cbiepiscopalis et ordine et nomine sublimari, el jam
narcbiant tenerel, auclori suhlintalionis suoeDeo !a«- dictse novelloc ecclesise rudibusque adhuc in firic
lem devotevicem reddere curavit, utecclesiae Dei in populis reclorem, ac genlibus, ut dictum est, nec-
regno ejus coiislitulse decenli vigore prolicerent, dum fidelibus erogalorem verbi divini fecerat ordi
servorum quoque et ancillarum Dei stalus cuni bo- nari. Cujus a pueritia in Dei limore conversalio-
noris increuiento latius excresceret. His ejus assi- nera, vel cum aelatis processu virtutum incremenia,
duis medilationibusexdivina inspiratione siibinlravit aul quanlis indiciis divinitus prsemonslralum sit
eliam meraoriam, qualiter serenissimus patcr suus pontificatus el prscdicationis ejus oflicium, el quo-
Carolus cognomenlo Magnus, genlem Saxonum eote- modo per sedis-apostolkse privilegia ejus sil omtiis
nus. infidelem ad fidem Chrisli converleril, iisque Q 1 causa munila, studiumque ejus el profeclum in lu-
nd htic ordinatis per ipsani provinciam stiflicieiili erandis Deo animabus, quas vel in fide roborare, vel
numero episcopis, et sedibus eorum provide dislri- dc paganismo ad Clirisiianilalem producere quolidie
bulis, exlremum ad ptagam aqiiilonnrem ejusdem salagebat, quisquis scrre cupil, legal libellum vilae
provincioe partem ad boc reservaverit, tit ibidera ejus, ct qtiantse sanclilalis vir ipse fuerit pcrpendet.
archicpiscopalis constiluerelur sedes, unde proedica- Nos nunc de ejus sanclitalis iinitalore siinul et di-
tio verhi Dei finilimis fierct populis, Sueonum, Da- gnitalis successore Remberto scripturi, qualiter pri-
norum (a Norveorum , Farriae, Gronlandan, tslan- mo ei coguittis sit et cottsequenter ascitus, Iriuc jant
dan, Scridwndan), Slavorum, necnon omnium sep- sequi iiicipinmus.
tenlrioualium et orienlalium nalionum quocunque CAPUT III.
modo nominntarum, qtti paganicis adhuc erroribus Ciim jam dielsenoviler inslilulse Hammaburgensis-
involvuntur. ecclesiseleriuiiii essent angusli, et ad lanluni officium
CAPUT II. quod episcopo ejus iniuiicliun diximus, sumpliis cx.
Sed ad hoc opus conslructa esl lanlinn ei dedicala illius pcrtinenliis collecli non suificerent, ipsosque
Hammaburgensis ecclesia in confinio Danoriini ct etiam qui provenire possenl redilus, frequens hosli-
Slavorunt, in exlreiuis videlicet parlibus Saxonum lis irruplio diriperet; ne per hoc vir Dei irapedirc-
inter eos qui dicuntur Nordalbingi: et unacum in- lur a prsedicalionisoflicio, quod in gcstis ejus legitio
colis locorura cadcm ecclesia jussu ejusdcm gloriosi ad gentes vocari solct, memoralus iraperator Ludo-
a lnclusa parcnlhcsi ins?rla vidcnlur a poslcrioribus, ul notatum cstin Vita sa^eli Anscharii.
 993 YITA. 991
vicus quamdara in Gallia cellam, Turholt « vocalam, i, A semper deinceps apud iltum tractains et tiabitus est,
eidem legationi tradidit perpettio serviluram. Quo- i- vcrisimile videtnr, quod evidenter a Deo illi sit re-
dam aulem tempore domniis ponlifex ibidem degens, s, velatum, qui.t successor illi in episcopntu futurus
aspexit quosdam pueros ad ecclesi.tm ciini joco cl -t fuisscl. Nam cum prirao in discendis ariibus et di-
inanibus festinare disctirsibus : quorum quidain in- '-
sciplinis scholnribus districlio mngislrorum ei re-
ler caeterospene minimus graviler incedens, el pue- '- milteretur, quod tisilala ioculione egressum de
riles levilates sollicite devitans, orationera cum re-
'- schola diciinus, mox eura donimts episcopus indivi-
verentia et timore peregit, siirgensque signo crucis is sibilem snae legalioitis coraitem esse constiluil: ve-
fronlem munivit, et quasi maturioris essel setatis, >, nientemque de proelalo in quo eum nulriendum
suam peromnia continenliam exhibuit. Animudvcr- coinraendavil raonasleriolo cura gaudio suscepit,
tit ergo vir Dei sacram religiosi pueri infanliam di- consciumque suorum in omnibus permiserat esse
vinaejam servitulis amore fiagrasse; accitisque ad see gestorum, quibus ipse Deo cum omni pielale, sive
parentibus ejus, et nomen pueri quod Remberluss occulle, sive manifesle famulab.ttur.
vocareiur, edidicit, et consensu eorum accepto, lon- CAPUT VI.
suram ei et ecclesiaslicum habilum imposuii. Sicquee Denique cum quadain dic juxta morem simul as-
eum ibidem paterna sotliciludine commendans, slu-- " sislerent ad orationem, jamque supplicalione finita
diose erudire praecepit: paucisque diebus ibi trans- egredi de ecclesia pararenl, quasi secrclioris gratiae
aclis inde discessit, el suscepti pasloralis oflicii,, munus in discipulo ponlifex agnoscens, eum bis
soaequead genles legaiionis instanler operam egit. verbis alloquitur : '«Oportet le, inquil, o fili Rcm-
CAPUT IV. berte, semper illi gralias agere, qui de turbidis sse-
Post haeCpuer jam Deo dilectus magis magisqtte> culi fluclibiis ad porlum quictis te vocavit: ad qiiem
in gravitate proficiens, el discendis liberalibus disci- quia video le indubilanier animum applicasse, fu-
plinis ardenler instabat, et inter bsec oralionibus; icor amoris tui me afleclu flagrare, eamdemque di •
caeterisquebonarum rerum occupalionibus assuetus,, leclionera finelenus ex mea parte circa te durare
in paucis annis omni maturilate el scientiaeet virlu- non dttbites. Cui ille respondens : Indignus sum,
tum perfectus eniluit. Et jam tunc juxla Psalmislami inquil, domine, lanta gralia lua : qui.t tamen banc
concaluil cor ejtis intra ipsura, et in meditationei in me ostendis clemenliam, merilis luis apuri Deum
ejus exarsit ignis (Psal. xxxvm, 4), invenire cupiens' inibi obtineri deposco, ut in futura vila prsemiorura
quid ei in hac vita consistenli exsequi maxiroe pro- tuorum consorlium adipiscar. > Tunc sanclus epi-
desset. Cui talia roeditanti occurrit, juxta quemdam scopus, cujus nientcm gratia Dci socpiusiiluslrari
'
sapientem, primam philosopbisedefinilionem medi- dixiiuus, ad proenoscendaquocilli fiilura essent, his
tationem esse mortis, idquc lolo pectore hausit, ttt verbis dignissirai Remberti nullum quidein ad proe-
omni vitse suse, tempore banc summam sapienlise scns dedit responsum : tertia vero die iransacta,
consequi mereretur : quatenns lempore niorlis susc ipso jam solliciludine cogitationutn fatigalo, quarc
de negleclu praemedilaiionisejus non conlristari, sed scilicel ad hanc petitioiiein suam relicuerit episco-
polius per observationem Scriplurse monenlis ac di- pus, lalem ei reddidil consolationem : < Jam, inquit,
cenlis : ln omnibusoperibustuis memorarenovissima oblinui a Domino, ul in fuluro sseculo, sicut petisti,
tua, et in mlernum nonpeccabis(Eccli. vn, 40), quan- ab invicera non separeraur : ubi ila bealiludinis
lum hutnanoeconditioni possibile esset, de peccaio- selernaeparlicipcs erimus, ne noslra nos virlute ad
rnm vel cautela vel remissione securus Isctificari hanc perlingere posse prsesumamus, quod est realus
mererelur. siiperbiae, per quain ceciderunt qtti operanlitr ini-
CAPUT V. quitatem : nec rursum dcsidia torpenles oblivisca-
Venerandus igilur prsesul, qui eum divino manci- mur quod dicilur: In Deo faciemus virlutem (Psat.
pavii servitio, sicut in gestis vitae ejus legitur, qnoe LIX,14): sed quotidic studcamus, ut bonum opus,
illi ventura velab ipso gerenda erant, pcne oiniiia, sicut admonet beatus Gregorius, habeatur nobis in
vel per somnium, vel per inlimam revelationem in **voluntale; ac sic consequenter confidamus, quia
iiientc prsenoscere et prseordinare solebat: quse au- juxta eumdem doclorem ex adjulorio divino erit in
lem ipsa fuerit intima in mente revelatio, scriptores perfectione. > Si qtiem autem movet hanc trium
vilseejus tale quid esse arbilrantur, quale in Aclibus dierum dilationein ad hoc responsum fecisse episco-
apostolorum ssepiusreplicatur (Act. vm, 10 et II): pum; meminerit nos prsedixisse, mentein ejus a
Dixit auleni Spirilus illi, vel illi discipulo. Unde non gralia Dei ad prsenoscendafutura saepiusilluminari,
esl diflidendum, quod vir Dei, nonexevenlu, sed de quo taraen his ipsis quse subjecla sunt verbis in
divinseadraonitionis altractu, quera occultiori sensu, Vila ejus ita scriptum habetur. < Ad omnia ergo
utpole vir spiritalis , in aniraa percipere solebnt; quse forte prsecipuadefraire debebat, spalium cogi-
hunc felicem de quo loquimur puerum cum tanue landi habere voluit, nec quidquam temere dispo-
paternitalis affeclu divinis asciverit ministeriis : nebat, anlequam gratia Dei illustralus, ipse in ments
quin potius in lenore conversationis et modo, quo sua senliret quid raelius esset: sicque superna vi-
« Turholtum in Flandria prope Brugas, Rembcrli nalalis scdes, ul constat ex hoc loco. Fallimlur proinde
qui cum ex Frisia nalum essc diciini.
 9bS S. UEMBEUTlHAMBURG.EPISC. yij.
silatione certilicaius in raente, sinc ciinctalione qtioc
J A quaerebal coeleslia, qtiacper liyacinlhum significan-
itgeuda erant, disponebat. » Hoecde Vila ejtts ido- tur; pro Chrisli notniiie nsqtie ad marlyrium para-
ueus inseruisse Ieclor intelligal, ut ex boc teslimonio) lus, quod intelligilur in purpura; amore Dei et pro-
coinprobaretur, uiliil euin ad peliiionem hujus san- xirai flagrans, quod per coccum bis tinctum expri-
clissiini discipuli sui Rcmberti respondisse, nisii ntilur. Et sicut bysstis de terra erula longo exerciiio,
quod in hoc tritlui spatio inenli cjus Siiirilus sanclusi siccandi, lundeiidi, purgandi, coquendi, et nendi,
inludil, juxia seiilenliam, quam eliam superius dei gramincuin solel perdere, et candidum in se reci-
Actibus aposioloruin prolulimus. pere colorera: ita ipse cum inagno continentise
labore quasi nalivuin exsudans hiimorem, ad deco-
CAPUT VII.
rem dignse Deo purilatis solerti jejiiiiiorum et vigi-
Accedit etiam ad prsesagiuni virtutum beati virii liartim et orationtim et leclionis; p.ttientiae et
visio quoedamde ipso revelalo procuratori anlislilisi humilitaiis insiantia pervenit. Quibus omnibus lin-
priina mox nocle advenlus ejus Hammabiirguin, linnabiila habuit permista : quia raro aliud ab<illo
cum ipse adliuc iu prima aclale ailolescentiscfuissel. qttarii prseriiclarum virlutum suavissiinus sonitus
Videbntitr eniiii eidera procuratori coiispexisse se, audiebatur, qui rursiim operttm pjus subliinitale
ipsum Reinberlitm sedisse in fastigio oratorii, si-• B audicntium menlibus coiiiniendabalur , sicut et
giiuinqiie ccclesiac unuiii, quod nos cloccam voca- sequens de illo hujus opusculi texlus manifeslius
iniis, in ccelo apparuisse , JH quo liguraen lineum , ostendel.
ut assolet, in niodiini funis deraissum usqne ad
CAPUT VIII.
ipsuin dependeret Rimbertiun, per quod ipse idem
signiim hilariter Iraxisse, cl sono ejus duleiler Ciiitiadhuc essel in obsequio decessoris sui domni
rieleclatiis esse videbalur. Cui somnio congruam Ansgarii, apparuil ei presbyter Arnulfus jam diu
ex divinis Scripluris interprelatioiiem reperiinus defunclus, et perconlanli de ejus causa in allerius
(Exod. XXVIII).Prascipilur Mosi a Doinino, ut in- sseculivila dolenler respondil : Ego, inquiens, dum
ler alia veslis sacerdotalis myslica indumenta hsec adhuc in carne essem, negligenter de aninioe mese
etiara liant: Deorsum, inquit, ad pedes ejusdem lu- agebam sulute, gravitalem personae meaecompeten-
nicw per circuitum quasi mula Punica facies ex lem non servans, olio saepius vacans, et aliqnando
liyacintho et purpura et coccobis linclo, et, ul in sc- etiam in indictojejunio carnem inanducni.s, aliaque
qiieulibtis invenilur, ex byssoretorta, mixtis in medio siraililer interriicla in esca et polu frequenter usur-
liniinnabitlis. Quare autein hic tiniinnabula adjungi pans. Pro lalibus commissis indignus fui hacleutig
prsecepla sinl, inferius oslendilur : ut audiatur, (C ad prscsenliamDei venire : sed si tua, ait, fraierniias
iiiquil, sonitus quando ingredilur pontifex snnclua- pane et sale et aqua conlenta , a caeterisviclualibus
rium in conspectuDomini, et non moriulur. Sacerdos absiinenliam quadraginta diebus pro me facere
naniquc ingrediens vel egrediens inorilur, sidecoso- vellet, crederem me per Dei inisericordiara ah hujus
nitttsnonaudialur:quia iiamconlrase occulliJudicis repulsionis mesc senlenlia seu poena liberari. Cui
exigit, si sine pnedicalionis sonitu incedit. Quia igilur ciim ipse, ut ei videbatur, ita se facturuni esse
futurura erat, ul summo ecclesisegradu conscenso, polliceretur, expergefaclus de somno, raox ul epi-
vir Domini orn.tnienlis spiritualibus eniterel; ut scopura alloqui potuit, visionem ei omneni exposuit:
etiam praedicalionis officium insigniier egisse pro- acccptoque ab eo consilio, tolo quadraginia dierum
barelur, recle in fastigio templi, quod significat spatio nullo alio cibn vel potu est usus, nisi pane
npiceni ponlificalem, cum doclrinoe suavissirao ct tanltim et aqua. Eodem tempore tanto dentium
coelitus altracto sonitu ad convocanriam scrvitio dolore vexabalur, ul ipsis sibi pancm ad reficien-
divinosacrain Christi plebem sedisse videbatur. Hoc dum commoli suslinere non possel. Quamobreni
cuira in liiijus ostensione visionis personans allraclu ipsum panem comminulatira lerendo, seu inanibus
ejiissignuiii coeleste significare polesl, qnod in vesie coufricando in ipsam aqtiam commiscebat, et ad
D
pontificis linlinnabula monstrare probanlur. Quali-I levamen denliura quodatnraodo inslar pultis einol-
ler eliam coelera, quae de Scriptura sacra proposui- liebat. In quo eliam ad augmentum abstinenlise, ea
mus, saocrdolalis habitus omamenla spirilualiler in quse in simplici decoclionepanis csse possent, pluri-
sese seinper exhibueril, ad profectum siniul et irai- niuin defecerunt, ei visscilicet alimenli, et suavitas ac
tationem legenlibus exponerc jiidicaviuius. Malis delectatio saporis. Explelis autcm diebus islius
ulique Puuicis ulebaitir, in quibus inulla inierius absiiiienlise, ipse presbyter pro quo bsec agehanttir,
grana uno foris corlice legunliir : quia ipse semper per visum apparuit cuidam feminse, quse multis die-
Miullifariam virlulum operalionem uno charilalis bus paralytica jacebat, nomine Ilelahvih, cui longi
niuuimine undiqueversum leclam gestabat. Haec quidem infirmilas merabra gravavit; sed tamen, ut
auiein niala Punica ex purpura et hyacinlbo el cocco de quodam bealus Gregorius « dicit, ipsa infirmilns
bis linclo et bysso relorta eranl, qtise cuncta illi eadem raembra "a bono opere non lignvit. Quotidie
aplissiine conveniunl. Onini eniin desiderio serapcr enira se ad ecclesiani deporlari faciens, vcrbum

a Scilicel de Servulo, in homilia 15 inEvangelin, et lib. tvDial. cap. 14,

 997 VITA. 9fl8
viloeibidem delectabatur audirg, liyiiinisque et luu- A snac defectii voti sui verba"commcndans episcopus,
dibus, prout potuit, die nocluque vac.tre. Huic, ut per eum se coiiipensnre credidit, quidquid ipse niinus
ilicluni est, per visuin appnrens presbyter inenio- orationiiin jam moriens peragere posset: quoniam
ratus, famulo Dei Reniberto gratias relVrri petivit el propler vitae ejus meriium pro se illum exattdiri
de parcimonia pro ejus salvalione exacta, quam cl non dubitavil; et quod ille fecit, non discrevit ab
in taniuin sibi profecisse mandnvit, ul abnegatunt eo quod a se ipso factum fuissel: quia cor uniini
sibi prius ad conspecluin Dei accessuin et aulie coe- et aniraa tina, tinus spirilus el una fideserat semper
leslis introitum per hanc condonalum conslaret. Ipse in eis.
vero Rembertus intcr eos, inquit, ascribetur, de CAPUT X.
quibus dicitur : Fulgebunt jitsti, el tanquam scin-
liliw in arundinelo discurrent (Sap. 111,7); et de Denique cuni infirraitnle ipsa, qua de bac vita
quibus Psalmista ait: lbunt de virtule in virlulem migravil, consiliiun quaereretur ab eodeni dorano
(Psal. LXXXIII,8). Isliusmodi visionibus vir Dei nil Ansgario de successore ejus eligendo, el quidam
unquam anima exlolli solebat: sed per humililalis etiatn de ReimVrlo quiri ei viileretur, inqnirereiit;
lulissimatn semper viam incedens, ita quodaniniodo respondisse fertur, quori hoc sui non fueril raini-
quotidie virluluin gradus ascendil, ut soepedicliim B sterii decernere, qnia forsitan ipse iu cpiscopaiu
seinper attenriere videretur beatuin Gregoriuni, di- miilloriim animos oflensos haberel. quod emenriare
centem : « Unusquisque vestruni, fratres, magnits magis dehuissel, qiiain per hoc motiim ipsiiin ani-
esse studeat, sed tainen magnura se esse quoduni- moruni augere, quori ipse tnlera ari siiccessionem per-
modo nescial: ne dum sibi magniludiiiem arroganlcr sonain denominaret, qu;c forlassis iiicominoililule
allribuit, atnillat. sua gravaret subjectos, el amaroelierenl propler hoc
contra ipsum quei inioniae. «Demerilis tamen, in-
CAPUT IX.
quil, Remberli sciatur, quia dignior ipse arebiepi-
Quanditi ergo fuit in corpore vir Domini Ansga- scopali, quani egff subdiaconalus officio.» Haec dese
rius, iste servus Dei Remberlus prse cunctis fami- magnoehuinililalis intentione sanctus proseciilns est
liarius illi in omnibus adesse solebal, de quo aliquo- episcopus, lanqtiam verus obseivalor ejus, quani el
ties nobis in hoc opusculo mentio incidit, et libel- ipse olim in profcclione liabuit raonachoriim regulie
lus gestorum pracfali ponlificis ab ipso Remberto (cap. 7), dicenlis: «Septimus, inquil, bumililnlis
alioque condiscipulo ejus editus teslatur. In quo gradus esl, si non soluni omnibus se iiiferiorem sua
videlicet libro ubicunque commemoralio fit cujus- lingua pronunliet nionachus, verura eliani inlimo
dam fidissimi discipuli ejus, quod frequenter ibi C cordis credat afleclu, humilians se el dicens cum
lector inveniet, ipsum sciat fuisse Reraberlum. Sed Prophela : Ego aulem sum vermis et non homo
quia, ut diximus, ipse cum .alio quodam edilor (Psal. xxi, 7). Solent enim sancli viri cum fortia
eorumdem exslilit gestorum , idcirco veritatenii ngunt, de semetipsis vilia sentirc, juxta quod de
rei, suppresso nomine suo, exprimere voluit, ne scmelipso David coram arca Domini sallando regni
de se fainiliariorem gratiam jactanler proferre vi- sui polentiain despicicns dixil: Ludam el vilior fiam
deretur. Sic enim et bealus evangelisla Joannes in plus quam factus sum, et ero humilis in oculismeis
Evangelio suo fecit, ubi sttain semper personam raa- (II Beg. vi, 22); de qtio et Apostolus admonet,
luit indiriis rerura accidenlium, quani proprio de- dicens: Implete gaudium meum, ut idem sapialis,
signare vocabulo. Qiiatcnus autein iu hoc devotienis eamdem charilatem habenles, unanimes idipsum sen-
loco cum episcopo familinriter sanclus vir Rember- tientes, niltil per conlentionem nequeper inanem glo-
tus perseverarit, ex verbis prsefali Iibelli cogcosci- rium, sed in humititate superiores sibi invicem
tur, quibiis de liaiisilu domni episcopi ita conune- arbitrantes (Pltilip. n, 2). Quorum prius, hoc cst
moralur: « Percepia, inquit, Doniinici corporis et Propbeloe teslimouiiim, bealtis vir Ansgarius ita in
sanguinis communione, sanclus pontifex Domimiin -" se cuslodire solebat, tit de setnelipso inlus humilia
deprecabalur , ut quicunque in eiira quoquoinodo sentiens, honorcm exlerius non requireret, quasi
peccasset, divina hoc ei pielas remitleret. Deinrie dicens : Ludam et vilior fiam; nee rursum per boc
versiculos istos coepil frequenlius repelere : Secun- quod vilem se exterius prsebuit, interiiis intumes-
dum misericordiam tuam memento mei, tu propter ceret, implendo potius quod sequitur : Et ero
bonilalem tuam, Domine (Psal. xxiv, 7); et: Deus, buniilis in oculis nieis, id esl qtialem me exlerius
propitius eslo mihi peccatori (Luc. xviu, 13); et: In despiciens exhibeo, talem me inlerius atlendo. Qua
manus luas , Domine, commendo spirilum meum despectus sui inlentione implevil etiam quod de
(Psal. xxx, Luc. 23). Cumque hoec soepiusrepeteret, Apostolo proposuimus ; ut oinni contenlione el inani
et frequenti anhelilu jam ea frequentare non posset, gloria carens, per humililnlem sibi aRos superiores
cuidara fralri prsecepit, ut hsec vice illius frequen- arbitrarettir: unde el superius est scriptum, quod
tando caneret: sicque oculis in ccelum intenlis Do- potioris quam ipseesset nieriii, beatoviro Remberro
mini graliae commendalum spiritum exbalavit. i tantopere dcdit teslimonium.. Sed quanquam ipse
Hic ergo quera vice sua verba orationis pro se frc- humililatis causa de sese talia dixerit, noslruin
qHenlare proeccpil, Remberlus fttit; cui in loqueloc iamen non esl quemlibet corum alteri proeponere,
 S. REMBEUTI HAMBUG.EPISC. IiOO
999
sed scqiralcs foisss itlCTitis creriere, quos et ttnitis A\ gloriosus rex direxil ad Lindbertom Mongomrensem
fidei devotio, et cjusdem officiilicet diversis tempo- archiepiscopum, a quo jussu ejus ila esl consecralus,
ribus admlnislratio commendet sequaliter. i ul ptovidc acluin sit, quatenus in adjulorium
consccralionis, non iniiiis metropolis, sed duarum
CAPUT XI. convenircnt suffraganei, Liudhardus videlicet Pader-
burnensis episcopus, pertinens ad Mnguntiain ; et
Quanqiiam igitur, sicul nunc diximus, sanctus
vi- prsefalus Thiariricus suflrnganeus archiepiscopi Co-
pontifex uon libenter aliis, pro ofleusa eorum loniensis: quos ila permistim adesse idcirco plncuit,
landa, de successuro sibi aliquid referre voluisset;
ue siiam tamen poenc in omnibus conscium hac ut tnm hujus consecralionis aclio, qunm cliam
domni Ansgafii primilus nd sedem ipsam simili
grulia in fine defraudaret, triduo anle obilus sui
dicm nperuit secreluin suum viro Dei Remberlo, modo facla ordinalio, in signum essent fuluris tem-
ad nullam nominalim condicecesitatem
qnod post se deberet' ad pontificatus apicem promo- porihus, quod
veri. Tum ille renili ccepit ad lantum ministeriuni, quorumcunque episcoporum perlineat ad hanc sedem
nec viribus nec merilis se idoneum esse proclamans. consecrare episcopum, sed lantum, ut diximus,
Cui sanctus episcopus Dei dispositionem esse cora- " palatinse hoc commissum sit prudenliae, donec con-
memorans quod ipsi proedixit, competentes admoni- secrantium numerus ex gentibus supplealur.
tioncs adjunxit, quod suam voluulatem ad divinoe
inflectere deberet, juxta illud CAPUT XII.
dispositionis judicium
beati Thomse Dominodicenlis : Dominus raeus es tu, Habuit autem liic sanclissimus vir olim boc volura
ct ego servns tuus, fial voluntas tua. Ad liaecglorioso de se facluin, ul post discessuin domni Ansgarii
Reniberlo renili vel conlraire conslanlia defecit, monachicum mox et propositum acciperet et habi-
quando episcopum divinitus haec acccpisse sciebat. tum. Unrie cum cnnsilio consecranlium se ponlifi-
Nec ulla ainbiguilas fuit clerovelpgpulo inter plures cttm, inox post ordinalionem ad monasterium novae
de electione: sed ipso mox"die depositionis donuii Corbeise properans, veslem quidem illius proinis-
Ansgarii Remberlum oniiies concorditer elegerunt. sionis ex inlegro suscepit, conversalionis autemc
Cum cujus concordise paclo, ad gloriosuin tunc teiii- illius promissionem ita fecit, ut conversalioneni
porisregem Ludovicum adduxerunt eum viri venera- suara, et stabililalem raoruin suoruin, et obedien-
biles, Thiadricus Mindensis Ecclesioc episcopus, et tiam secundum regulam sancli Benedicli exhiberet,
Adalgarius abbas monasterii novse Corbeioe: susce- in quanlum labor ct occupalio suscepti ponlificalus
ptusque ab eo honorifice, cum ponlificalis baculi it-, permilterent. Et ut in liujus promissionis elfeclu ve-
juxta morem » coratnenriatione cpiscopalus es| sor- racius assuesceret, aliquem de fralribus ejusdem
lilus dominium. In chartis autem apostolicorum monaslerii sibi prsestari rogabat, cum quo, quia ipsi
Romanae sedis pontificum, a quibus privilegium in monasterio esse non licuit, solatium haberet assi-
archiepiscopale sancilur sedi quam lunc ipse susce- dusc inde medilationis et usum conlinendi se juxla
h
pit, eiiam hoc conlinetur , ut quia propter novel- inoderamen regulare quod promisit. Ad quod e\
lam ejusdem sedis institutionem, et necdum con- deputari placuit insigncra conversalione virum, gra-
versos ad fidem populos stiffraganei non habentur du diaconum, nomine Adalgarium d, germanum
episcopi, a quibus decedente uno aller archiepii videlicet et sequivocnm abbalis ejusdem monaslerii,
scopus consecrarelur ; palatinse interim providentise de quo supradiximus. Hic vir venerabilis in conver-
succedentium per lempora pontificiira consecralio saiionis ejus iraitalione simul et successionis digni-
sit commissa, donec numerus siiffraganeorum epi- taie'adhuc hodie superest, cum multis aliis alte-
scoporum canonice eura consecrare debentium ex stans, quia sanctus ponlifiex, cujus vilam scribimus,
genlibus supplealur. Cum hujus ergo ad ordinandum nihil ex occasione curse pasloralis de monacbica
eura lenoris insinualione venerabilcm Rembertura perfeclione perdiderit, adeo ut nullus etiam inlra
« Hsec verba in gratiam imperinlis invcstitnrse " ter ad regtilae nostrse caput 58, ubi hoec verba:
intrusa fuisse tempore Henrici qnarli censet Hen- Suscipiendus autem in oralorio coram omnibus pro-
schenius, bac maxime ratione ductus, quod in pri- mitlat de stnbililale sua, et conversione morum
mariis ecclesioe Hamburgensis et Bremensisprivile- suorum, et obedientia coram Deo et sanclis ejus.
ciis iiulluiii liiijus rei vcstigiuin apparet. Et tamen Et hanc quidem professionis formam hactenus sequjl
Adamus, Ilenrici aequalis,hoecprivilegia pro investi- mur Benedictini omnes. Veruin alio modo editam a
tura imperiali landal his verbis capitis 28: Pallium Reniberlo fuisse professionem puto. Quia enim ejus
Remberlusponlificalesuscepilapapa Nicolao, ferulam riignilas non sinebat ipstim in raonaslerio persistere-
pasloralem a Cwsare (scribenduui rege) Lulhevvico, lanlum stabilitatcm morum secundum regulam sanct\
sicul in privilegiisd.gnosci polesl. Benedicti, non stabiliiatemin nion.tsierio, Deo vovit.
b Nenipe in privilegio Gregorii papoe IV, in qno Quo lit, ut rectam hitjus loci leclionem existimera*
hnbenlur ea quse sequunliir in huiic niodiim: Conse- Porro in hoc faclo illud observatu dignum esl, Rera-
crationem vero succedenlium sacerdoium, donec bertura nulla probatione facla ad professionera vitoe
consecrantium numerus uugealur ex genlibus, sacrw raonaslicse admissura fuisse. Lege superioris lomi
palfltinm providentim interim commillimus. procfalionem.
c Sic libri editi apud Philippum Ciesarem el Bol- d Hinc paret Adalgarium, qui Remberto succes-
landum. Eril forsan qui legenrium pulel, ut stabitita- sit, non fuisse Corbeioe abbntem, ul reclc conlra
ti n, et conversionetnmorum suoruni, ctc., convenien- Lclzuerum not.lvil Hensclicniits.
1001 VITA. 1002
cum nummis
ipsa monasteria vivenliui», instrumenla bonorum A que ad hoc ipsum in zona sua marsupio
operum, quae eorum regula commemoral (cap. 4), semper utebatur, ut si quando dispensalor eleenm-
seque ul ipse observaverit. Cujus factaquidem vix a syiue suai in advcnlu egentis deesset, ipse siue inora
nobis cxplieari possunl: sed quolidianain cjus cum baberel quod daret. Inerat enim ei sollicitudo, ne
Deo conversalionem, et aiiimum coelo semper in- qnis talium a se sine levamine abcederet; suisque
tenlum, noslrx lenuilas scienlix nequaquam edicere similiajugiteradhortalionem faciens, dicere solebai:
vel saliem perpendcre valet. Grave ducebat ullum < INontardandum est ut cunclis pauperibus succiu-
tempus vacuum absque opere Dei transigere: sed l-amus, quia quis sit Christus, vel quando ad nos
oralioni lectio, leclioni semper apud illum successit venit, ignoramus. >
oralio: et si aliquid accessisset, quod eum ab ora- CAPUT XV.
lioue impedire videretur, sempcr tamcn quae justa
sunt agens, sine intermissione scntiendus estorassc, iruerea juxta admonitionem beati Gregorii, eiiam
ut beatus docet Auguslinus : llli, inquil, qui in eleemosynam verbi incessanler agens, doctrinsesalu-
divino versatur oIEcio, omuia gcsla ejus diclaque laris sludio jugilcr inslabat, recolens quod idem ait
pro oratione repulanlur. doctor (hom. 6) : PIus essc ut verbi pabulo victura
I in perpetuum mens relicialur, quam venler mori-
U
CAPUT XIII. Umc carnis pane lerreno salietur. Hujus rei gratia
Yigiliarum usum moderanler agebal : abttinenliaj excerplum legentibus utile de libris sancli Gregorii
raoduroita exercuit, ul semper illi essenl quotidiana fecil, et propria manu conscripsit, epislolasque non-
jcjunia, et refeclio salielatem fugicns. Iu quo vide- nullas xdiiicaiionis plenas ad diversos composuit,
licet hoc attendebat, ut juxla bealum Hieronymum quarmn una est ad quamdam Dei ancillam in mo-
ita corporis frangeretappelilum, ut tamen ad lectiones naslerio quod dicilur Herisi a conslitutum, caete-
el psalmodiam alquc ad altaris ac pontificutus sui rasque sorores ibidem in Dei famulatu consistentes.
officiumvires ei non deQcerenl. <Nihilenim prodest, Hsec autem famula Dei, de qua loquimur, neplis crat
ut ait idem Hieronymus (epist. 22 ud Eustock.), venerabilis episcopi Liulhardi, cujus supra men-
biduo triduoque vacuuin porlare venirem, si pariler lionein fecimus, qui se sanclo viro cum omni devo-
obrualur, si compensetur saturilatejejiinium. IUico tionis aflectu ita devinxerat, ut non solum ipse
euiin mens repleta torpescit, et irrigala bumus sanelitatis ejus amator exislere, verum etiam onuies
spinas libidinum generat. > Quod vir Dei, ul diximus, ad se quoquo modo pertineiiles illi commendare
in se caverevolens, moderamen jejunij ila custodivit, sludueril, prsecipue islam de qua loqiiimur ab in-
'
ut Dominusin Evangelio Judaeos arguens, quod nec " ianlia Deo oblatam, et in virginitate permanenlem
Joanucm jejunanleui, nec ipsum manducanlem et neplcm suam, qu% el propria devolione promeruit,
ttibenlem susciperent, subjecit dicens : El justi/icata ut unicam dileclionis susc liliam vir sanclus eam
esi sapientia a filiis suis (ifattli. xi, 19); oslendens nominare solitus sit. Qu» licet nomen suum vitanda:
per boc fllios sapienliseinlelligcre, nec in absliuendo, jaclanlix causa palam nolil edici, ipsam lainen ad
nec in manducandoessejustiliam, sedin aequaniuri- sedificaiionemsacris virginibus, quamvis tacilo no-
tate tolerandi inopiam, et temperanliam pcr abun- mine ejus ad quam specialiter scripla est, hic
danliam non se corrumpendi, atque opporlune su- ponere decrevimus epislolam ila sc habeiUemh.
ruendi vel non sumendi ea, quorum non usus, sed c Cbarissimaelilioecaelerisqiievirginibus et sponsis
concupiscentia reprebendenda est. Christi KEMBERTUS, gregis Dei vilis servulus, in Do-
CAPUT XIV. mino salulem
< Frater Adalgarius nuper a vobis rediens, dixil
Quidqiud vero eiiam ad nsus et sustentaliones mihi graviler vos ferre, quod parvitalis ineoelilteras
jiauperum beatae memorisedecessor suus insiilutum raro suscipialis. Quod modo niihiemendare cupienti,
Itabebat, in nullo boc ipse disjecit : sed omnem >> r quid scribere debeam, nihil convenicnlius occurrit,
curam et diligeutiam adhibebal, ut omnia ad id sta- quam ut vos de vestrae sanclitalis commoveam pro-
luta nullum suis lemporibus caperent delrimenlum, posiio. Si igitur ad sublissnnam gloriam vullis per-
sed potius suo quotidie sludio his aliquid adderetur. venire, omni virtute incorruplionem corporis ac
Erat enim pro iudigenlium levamine hospilale con- spiritus excolere debetis. Interioris enim folu ac
stitutum in episcopalu ejus, ad quod tanla subsi- pabuld purilalis, subminislrari necesse est etiani
diorum snfficienlia deputata est, ut nusquam copio- exterioris hominis castilatem, eamque jugiter au
sius vel sapientius hoc ipsum procuralum esse perseveranliam perpeluse incorriiptionis animari.
sciamus. Sed et exlra episcopalurn, ubieunque lUae namque sunt ver;e atque incorruptse virgines
fuisset, semper conslilulqs habebat, qui pecuniam Chrisli, non qiioemetuunt, sed quibus non libel for-
in sacceUisad dandum pauperibus geslarent: ipse- nicari. Quod donum, si per Dei gratiam adeplas vos
» ModoNova Herisia, vulgo Nienhene, collegimn at sequens epistola perlinet ad capilulum 15, ut palct
canoniearum, iriuni horarum itinere ab urbe Paler- cx Ailamo, cui capilulum 16 est id quod post epi-
brunna, ex Henscuenio. stolam sequitur, inlegrum ab ipso relatum in cap. 29.
b Abhinc capitulum iCordilur Philippus Cxsar:
PATROL.CX.XVI. 32
4005 S. REMBERTI HAMBURG.EPISC. 1001
senseritis, quanto magnoe estis, ut sacra monet A denlius, cui placelis allenlius. Lumlfis accinciis et
Scriptura, humiliate vos in omnibus, et coram Deo lucernis ardenlibus exspectale Domirium, quando
invenielis gratiam (Eccli. iu, 20). Ea eriim via perve- veniat a nuptiis. Vos afferetis ad Agni nuplias canti-
nire debeiis aa Chrislum bominum et sponsum ciim novum, quod cantabitis in cilharis vestris',
vestrum; quia ipse dixit : Discite a me quia milis Uliqtietale, quaie hemo poterit dicere nisi vos. Sife
sumelliumittecorde (Matlh. xi,20). Ctirandiimitaque eriim vos vidit iri Apocarypsi qriidam prse cseteris
est, ut omni ciislodia mens serveiur a superbisc dileclus Agrio, qui discumbere siiper peclus e)us
tumore. Non enim ante ocnlos Dei vacua; transvO- sblilus erat. Ipse vos vidrt duodecies duodena millia
lant cogitationes vestrse. Inlus ergo vidct Dens quod sariciorfiiri bilharcedbrum illibaise vlrfcihitalis in
mentcm elevat: el idcirco foris permitlii invalescere corpore, ihvlbtatac verilatis in corde. Sequimini
quod deponat. Hinc quippe per Osee conlra Israe- Agnurri,quia et Agni caro uiique virgb. Sequimini
lilas dicitur : Spiritus (ornicalionisin niedio eorum, et eum virginitale cordis el car/iis, qubctmque ierit.
Dontinum non cognoverunl(Oseev, 4). Qui ut osten Quid est eiim sequi, nisi imilarit de qtfb beatns
deret, sicut dicit beatus Gregorius, quod causa libi- Pelrus : Christus, inquit, iesus ftassks ki't'ffro hobis',
dinis ex culpa prorumpat elalionis, niox subdidit vobis relinquens cxemptum,u\ieqty\ffl\hiteWg%tiejuii
dicens : Et respondebit arroganlia Israel in faciem 6 (/ Petr. n, 22). >
ejus; ac si diccret: Culpa quaeper clationem menlis Hanc epistolam ideo bic posuimus, ut legenlibus
in occulto latuit, per carnis luxuriam in aperto re- appareat, quanium, siciii adrii8i/fflSptisStbliis, Slu-
spondebit. Proinde per humilitatis cuslodiafn scr- Bium habuerit ejus qtiii sectfndtfMPfeiateni est 3o-
vanda est mundilia castitalis. Si enim spiritus sub clriinc, ei quain potens fuerit lii rpsa aoctVinaeiiani
Deo premilur, caroillicile super spiritumnonlevatiir. aiibs exiibriari.
Habet qtiippe spiritus commissum sibi domininm CAPtlT XVi.
carnis, si tamen sub Doniinorecognoscit jura legi- PriBterea ie^atibrils Sua? bfflciHnl,qtibd std prsedi-
tiinse servilulis. Nam si auctorem suurii superbienao •canifunige'niiBiSs\erliiirii Bbi prfhhlrul a decessore
contemnH, jure et a subjecta carne praliuni suscipit. suo 'siisceptuYne"st; e't ^bsthrfiSiirh itbi kriiceSsionis
Hinc est enim quod longa cofitinentia repente soivi- Jurb cjuasi Viafr^dtiaVrtfni ^rbvenli", fihjJigifcexsecu-
tur, hinc quod plerumquc et usque ad senium virgi- Itis esl.ipse qikHelfn"perse qHiiSiTes bccinpiitibnesaliaj
nilas servala vitiatur. Qtiia enim negiigifur Kumililas liiigrent; eitfe^riile^atiohl ilisistens; Senrper autem
cordis, rectus judex respieil etiam infegritaiem cOr- constituios ha^SeriSpVesiyteros, per qubs et verbrnn
poris. Et quandoque per aperlum malum reprobos i" Dei geritiles aiidir&fct;3etsolatinm capiivi Chrisliant
annunliat, quos dudum reprobos inoccullb tOlerSibat. h^bererii, ad ecclbsias ftiier rpsospaganos conslita-
Nam qui diu servatum bonum siibito perdidit, apud taslbnge at) ecclesid sSgdissdse,quodqiifegravissimum
semelipsum intus aliud malum tenuit, exquo alrad erat, triaririis diserihlliiitiimiaAeiihdks. Quse discri-
subito erupit: ac per tioc bmnijpolenlfiDeb ctiiih iriiina ip'se rrbqrien^ris et atmiN&htius sustinens,
tunc alienus exstitit, quando se ei peV muridrti&m ilte^e tanquahi *lk se t%slat)iatlrrAposfblus, naufra-
cbrporis inhserere mbrisiravit. Hsec ergb, filia*,'h6"h ^uhi pertufit, sfepe iii jlrtixrmo ferat ffi cbni eodem
ideo scribo, quod in vobis quidquam de (jualitate ^iSeVe pbsset: Wctk et die fh profurtdo maris (ui
superbise vel vanse glorisecbgnbverihi: 'siid quia vbs XII GoV.Tci,2S); Sed prbfecto adeiralei Spiritus san-
opio in illarum consortio ess6, de quibuS fegitur, fcths, qtriiri extfeiWrishominiscbrruplibheiifteriorem
quoniam sequuntur Agnnra qooctmque ierit (Apb*. renovarel de dieiri (liem, et spe FnturaBbeatitudinis
xiy, 4). Ubi multos cecidisse doleo, vbs caute am- omnia prsesenlis vilse aspera dehmret, et gravia rele-
bulare desidero, opioqufe tft dicat vobis Dominus et varet. Consolabatur enim conlinua meditalione ser-
sponsus vester: Tola pulchra e's, amica mea, et ma- "mVihisirpbstolibi: Quia tion suht cbndigntepassiones
cula non est in te (Cant. iv, 7). Itaque sequimini hic 'hitjus temporis hd fufaram glbriam qum revetabitur
Agnum in prxceptis suis, ut ipso auxiliante illum Qtnfdbh \llom. viii, 18) : ac sic (Juajcuhque flerent
sequi valeatis in seterna vila, canlando canticum, iiura laboraritl, miteseeire soletialnt eadeni propier
quod riemo potest dicere nisi chorus virgineus. Hsec Christiiin susliribhtl 8.
pulchre bealus Augusiinus virgines admonendoex- CAPtt XVft.
posuit (Aug., de saneta Virg. cap. 27). Pergite, in- Ad redemplibriem caplivoruni cbhctis perie quse
qnit, sancli Dei ptteri et puellse, mares ac feminse, habebat expensis, fcumiiiultbrtiiii 'arfhufc"a^udpaga-
caelibeset innupUE,pergite perseveranler in finem. nos delienlorum miseriarh cernere 'cilpHJftiV,etiam
Laudate Dominum dulcius, quem cogitaslis uberius : altaris vasa ad rederiipiionem eorum ^rir^eriSereridn
sperate felicius, cui servilis instanlius : amate ar- dubitavit i>.In qhodam qulbusdam mirius sfffirrmiier
* Omiftit hoc loco auctor faclum quoddam insigne addit, Rembertum dixlsse ctim beato AmbTosio:
sancti Remberti, in Observationibuspraeviisrelaliim, Melius est animas Domino, quam aurum servare.
de victoria Frisonum in Nortmannos reporlala meri- Pretiosa sunt ergo illa vasa, quai animas de morte
lis sancti Remberi». redimunt. Lege librum i de Vita sancli Csesarii epi-
i»Hsecverba ex hac Vita refert Adamus in cap. 32, scooi Arelalensis, num. 17 et seqiientibas.
capite vigesimo mendose citato : et post hsec verba
W05 VITA. im
inleUigentibus non recte videretur fecisse, quasi ad A super omnes bomines fuisse describitur (Num. xn,
alios usus redigeret quse sacris erant deputala niyste- 3). Aliquoties tanaen sine ullo ejusdem mansuetudinis
riis, et a quodam iulerrogatus fuisset, quare ita detrimento ita iriquirendis vet discutiendis causis
faceret, justa ratione sciscitanti satisfaciens : < Non constans ac fixus insVa senteritia mansit, ut a ne-
ignoro, inquitj res ecclesiastici oflicii digne esse tra- tnine posset iri atiud deflecti. Quod autem dixiriius
eiandas-, et sub magna fore obligatione ad hoc opus absque manstfetudinis detrimento hbe fieri, tam ve-
depositas. Veruratamen plus est apud Deum per hsec raciter in illO adimplettim est, rit nil anquam ira-
subveniri captivis Chrislianis iu angustia conslilutis, curidisevel conimotionis contradicenlibus oslenderit,
quam esse possit depositum ista custodiendi. Et si vel verbis aSperis cbnlra eos egerit: sed familiari»
necessitas incubuerit duorum bonorum unum eligere bus colloquiis ef delectabili coniinentise gestu,
et alio carere, oportet assumere quod est melius, et cunctis sit amabiliter exsecutus quidquid intende-
relinquere quod habelur inferius. Unde et ego, ait, bat: de ea lameri quseilli iiierat inflexibililate animi,
cum nullum aliud babeo consilium, non impie ago, a quodam famniarius interrogatus, quse infra haben-
si Christiahuih, qui filius Dei est, cum thesauris liir exposuit. < Qiiiaecunque,inquit, agere debeo vel
ecclesiae redimo : citm et semper invenire possimtis, omittere, seu de birinibus futttris miht eventibus,
qiiod ad usum sacri sufficiat ministerii: irrecupera- JB prsesagium semper capio ex visionibus Domini ac
bile autem sit, si Christianusin caplivitatis afflictione decessoris mei Ansgarii. SOlet enirh mihi ipse appa-
deficial. i rens in qualitate vnllus sui ostendere, qualiter me
GAPUT XVIII. immiscere debeam rebus agendis ; et quidqhid de
Exempli aiitem causa unum de hujuscemodi factis illo sentio, hullam ad lioc exsequendum dissiniula-
commemoramus, in quo non minus in potenlia mi- tioriem facere possum. >
raculi, quam in opere miserlcordise refulsit. Cum CAPUT XX.
venisset quadam vice ad partes Danorum, ubi eccle-
siam novellaeChristianitali constructam babebal, in Fertur etiam aritiquonim rriore sanctorutti qiise-
loco qui dicitur Sliasvich, vidil multitudinem Chri- dam fecisse miracula, frequenter videlicet dum iret
stianorum vatenatam trahi captivam : inler quas ad Sueoniam, tempestalem inaris oratibnibus suis
iina sanctimonialis, ut eminus illtim conspexit, cum sedasse, cseci cujusdam oculos illuminasse per con-
'genuflexioneet crebra capilis inclinalione lam illum firmationem, quam episcopali more cum chrismate
venerari, quam ejus misericordiam pro sua redem- sacro in eodem faciebat. Sed et nliurh qoemdarh
ptione precari videbatur. Et ut eam intelligeret regis dicitur a dseraonio liberasse : coi etiam aflir-
C
juisse Christianam, elevala allius voce coepitcantare malioni hoc aslipulari videtttr, quod mullis astan-
psaimbs. EpiscOpus autem miseralione commoths, tibus episcopis clamor ab ore vexati ssepiussbnabat,
"diviniius cam adjuvari cum lacrymis orabat. Ad Rembertum solum inter eos digne cdhimissum egisse
ciijus preces mox disrupta est catena de collo ejus, officium, ipsumque sibi esse oruciatiii auctor vocis
qijae viricta tenebaiur. Ne tamen Ipsa aufugeret, eam |estabatur «. Sed quia nostris temppribus; m dicit
inter manus habentes pagani facile obtinebant. Tuhi Psalmista, defecit sanctus, et diminutw sunt veritates
sanctus episcbpiis anxio de illa inotus aflectu, lenen- a filiis hominum (Psal. xi, 2), T«C facile aCcipitar
jlbus eam paganis plura diversi generis pretia pro quemque ex modernis viris talia fecisse, sufficiat hos
hactenus comprobasse, quod hic vir Domini sancii-
ipsa coepit offerre. Sed illi riiillam conditionem
suscipere volebant, nisi suiim eis daret equum, quo tatis apieem conscendit per eas virlulum species,
ad propriam sellam uli solebat. Quod ille facere non quas in Evangelio Dominus ad bealitudinem prope-
delrectans, repente disilivit [ n/., desiluit] de equo, randam proponit : Beati, inquiens, pauperes spirilit
et cum omni quani ipse ad eum habuit paratiira pro (Matlh. v, 3), etc, deoclonario virtuturti catalogo,
eadem dedit capiiva, redemplaiUqile Iibertate donk- quo signi/icatur per resurreclionis graliam spei nos-
vil, et quo vellet abire permisil. Duplei, ut diximus, .' trse implenda perfectio. Nec iniracuk ilti defuerupt
per hoc fa,clum de se irieriioriale laudis relinquens, •'spiritualia, quse etiam nunc in Ecclesia a fidelibus
quod et viriute oratioriis suse catehani rregerit, et fieri testatiir beatus Gregorius exponens verba l)o-
siraul hoc irisigne opus misfticordise demonstra- mini dicentis (hom. $9 in Evaiig.) : Signa autem
vcrit. eos qui crediderint, hcec sequentur: in nomine meo
dxmonia ejicienl, linguit loquentur novis, serpentet
CAPUT XIX. totlent; et si mortiferum quid biberinl, non eis noce-
Proiude juxta praceptum Apostoli,, quo servum bit; super mgros manus imponent, et bene habebunt
Domini jubel riiansuetum esse ad omnes (II Tim. 1, (Marc. xvi, 17,18). Sedde liis singulis expositionem
24), ita vixit, ut suis temporibus nullus, sicut ipse, prsefati doctoris percurrere longum est et non neces-
Mosaicum illud assimilaverit, ouo vir mitissimus sarium, cum hoinilia li&c fconfinehsin promptu ha-
' » Adamus in cap. 34 : Hunc regis Luthetoicifilium densibus et Bertinianis anno 873 maligniis spiritife
Cdrolum esse arbitramur, qui nowsimisarchiepiscopi Carolum invasisse et graviter veiasse fertur, ob rd
temporibus a regno depositus, Amuljum germani «««. scilicet quod conlra palrem Ludovicuin conspirasset.
filium accepit successorem. Sane in Annalibus Ful
 1007 S. REMBERTI HAMBURG.EPISC. VITA. 1008
beatur, ad quam nos lectorem mittentes coeplumi A recedens diceret, arclins imprimerelur, hoc quod
opus de vita domni Remberti consummare debemus. eliam abeis amari noverat, admonitiones eissaluta-
CAPUT XXI. res fecit, non mediocrilei verbis ejus in gratiam
sedificationis profluenlibus. Post hsee valedicensillis
Cui, cum jam senio gravari coepisset, etiam conti- discessil ab
nuus pedum dolor ad molestiam ei accessit: unde^' eis, nec ulterius, ut ipse praedixil, eum
viderunt. Qualiter autem somnium hoc, quod modo
apud gloriosum primo regem Ludowicum, quo com-
nendante episcopatum accepit, elpostea apud lilios protulimus, evidenti effeclu in obilu ac dispositione
Ludowicum et Karolum hoc oblinuit, ut insi- ejus, ul ipse intellexerat, completum sit, congrue
ejus eo loco enarrabimus, quo commemorandum erit,
gnis vir Adalgarius, monachus videlicet de mona- qualiter anima
sierio novaeCorbeise,ut supra relulimus, illi praesti- ejuc ad coelos sublevata sit, et quo-
modo corpus ejus sepulturae tradilum habeatur.
lus, ita in adjutorium illi confirmarelur , qualenus
ilum sese quselibel inlirmitas prsepediret, in ipso ha-'. CAPUT XXHI.
beret solatium circandi episcopalum, placila adeun- Duodecim igitur diebus ante transitum suum per-
di, el quando exigeretur, in expedilionem, vel adI veniens ad ecclesiam Bremensem, ipso mox die inOr-
palalium cum comilatu suo proficiscendi. Nec a _„ milate correptus est. Cumque pei omues horas infir-
mullo post, electionem succedendi sibi in ipso con- mitasgravitercresceret,ipsesemper psalmodiis el le-
firmari, et per manus acceptionem hominem regis ctionibus sacris inlenttis, sese ad fulurum de hac vila
illura fieri, et inter consiliarios ejus collocari obli- transitum sollicitc prseparabat. Et quanquani languo-
nuil, assenlienlibus abbale et fralribus monasterii ris immanilas corporeis viribus defeclum ingereret,
ejus, ac sancta synodo bsec omnia rolorante. Post animo tamensemper invictus apostolicam prsetende-
lisecetiam, velui expcdilior a negoliis ssecularibus, bal forliludinem, de qua dicit : Quando enim infir-
omni inslantia quotidie ampliare satagebat qiiidquid mor, tunc polens sum (II Cor. xn, 10). Seplimo ante
boni prius exercuil. Nec diu postea in bac vila dttra- obitum die minisierium sacrac unctionis cum oleo
vit, cujus transilus ad Dominuin subjuncto ordinc sancto ei fieri ccepil, ct una cum communionc cor-
factus esse perbibelur. poris et sanguinis Domini usque in diem animae
CAPUTXXII. exenntis de corpore hoc salutare remedium omni die
Anno peneinlegroanleobilus sui diem, quibusdam b percepit. Etcumjam migraturus esset de mundo,
fidelibus suis secretius intimavit, mtilta sibi ostensa convocatis presbyteris et universis fratribus, veniam
fuisse signa, quibus prsescirel se in hac vila non diti petivit
; dc omnibus quxcunque forlassis in aliquem
mansurum, elquodeosquibusbsecloqucbalur, in hac /-. r illorum peccasset. Et cum ipse vicissim reconcilia-
vita ultra non esset visurus. <Quccdam,inquit, bujiis tionem fecisset omnibus Cbrislianis, a quocunque
rei praesagiamihi venerunt, qux mihi non licet aliis in eum aliquid commissum fuisset, veniamque eis a
indicare : visionem tamen hac nocte mihi oslensam Dominopoposcissel; perceplo corpore et sanguine
vobis refero, qua evidenlissime discessum meum Domini sacram aniraam c emisit. Tum vero incre-
prsefiguraiumesse intelligo. Videbatur enim inihi, idibilis gemilus omnium subsecutus est, maxime
quod in ecclesia quadam, muro firmissimoper me- pauperum, | bas inter flelus voces emiiienlium : Vae
dium inlersepta, ego ex una parte muri fuissem , ex nobis, '• Paler sancte, quomodo jam post te vivemus,
altera vero tenerelur dominus et decessor meus luis i eleemosynis in victu et vestitu bactenus su-
Ansgarius : conspexique innumcrabilem lurbain 'stentaii? a quo deinceps hsec merebimur? Sed libi,
utriusque sexus, more quserenlium aliquid, hac iinquiunt, Chrisle, supplicamus, ul anima servi tui
illacquc converti, nec quidquam ex eo quod qusere- sentiat i te nunc memorem dictorum tuorum, quibus
bant poluisse inveniri. Qnibus dominus Ansgarius : promillere] dignatus es a te esse remunerandum,
Quid, inquil, quaerilis? At illi se annuluni incum < quicunque uni ex minimis tuis aliquid solaiii in no-
qusesisserespondenles, audierunt rursum ab epi- mine i tuo fecisset.
scopo, ut cessarenleum quserere, quando ipsesecum D CAPUTXXIV.
esset iilum habilurus. > Hscc dum quibusdam, ut Ipse aulem virDei, cum adhuc viveret, humilitatis
diximus, narraret domnus Remberlus, ex hoc mul- iintuilu, prsecepit ne in ecclesia sepelirelur : quod
lisque aliis indiciis asseruit sc esse ccrlificalum, praceptum
1 transgredi non audenles fralres ecclesise
lcuod eodem anno de liac vita forcl exiturus. Et ut iillius, sepelierunl cum foris basilicam prope (umbam
memoria ejus audienlium animis per verba quse dc sancti Villehadi, exlra murum ecclesiae orienta-
* AliterlegilAdamus in cap. 38 : Impetravil etiam, < qui annus etdies cerliesse ,'idenlur. Falliliirproinde
ut ipse illi in electione successor confirmarelnr, et ,ri Trilheiuius, qui Rembeno annos duntaxal novem
inter conciliarios regis locarelur, assenlientibusfralri- rregiminis tribuil, cui annos tres et viginti cum men-
bus et abbalemonusteriiejus, ctc. s
siuus quinque tribuere debuisset,
b Nempe mos in Ecclesia olim vigebat, ut unctio 6 Interjeclo tamen muro seu pariete ^cclesiae.
infirmorum, quaeviatico prsemiltebatur, per plures Nam ! sanclus Willehadus Bremensis episcopus pri-
dies a pluribus presbyteris repeterelur. Lege nolas iinus, rnlra Bremensem basilicain sepullus, el inaliam
Menardi in librnm Sacrameuiorum. a Willerico successore suo translatus esl, ul patet
c Adamusincap.37: Obiit autem annoDominiSSS, ex e Vila relala in saeculiui parle 2.
indklione 76 cujus deposttio IIIIdus Junii celebratur:
-OCK» AIMOINUSMONAC.SANGERM.— NOTITIAHISTORICA. 1010
lem : ipsumque sepulcrum postea super exstiuclo, .Vmuititudo plebis annulum cjus qusesisse ostensa
et in honoremsancti Michaelis sanclorumque mar- est: per quod significatumesl, lempore mbrtis
ejus
tyrum Stepbani alque Viti dedicato oratoriolo, ad- eos qui illi fuere commissi, anxie desiderare, ut
ornavit vir Adalgarius, de quo supra diximus, qui adhuc exemplis in illoperspectisperfruiniererenlur.
et sancto viro successit in pontificatum. Sicque Sed hoc jam fieri non posse lempus expetebat re-
complela est visio supra memorata, de sua el domni quiei ejns, quani episcopusAnsgariusplebem a qua>
Ansgarii in una ecclesia detenlione, sed muri medii rendo annulo coinpescenssignificavil, dum eum di-
interposiiione ipsis ab invicem sejunclis. Est enim ceret secum esse babendum.
praefalumoraloriolum conliguum antiquae ecclesise,
muro lantum ejus orientali ex uno in aliud aditum CAPUTXXV.
interdudenle; et in ipso, ut diximus, novo oralo- Suspensa est eliam super sepulcrum ejus lampas
riolo domnus Remberlus sepultus est : in anliqua lignea, ul lumen contimium in ea ibidem haberetur:
vero ecclesiadomnus Ansgarius requiescit. Et hoc subtus ipsam vero in superficie sepulcri velamen
est quod ipse in visione ipsa dixisse videbatur, quod jacebat expansum, in quo fertur prseclarum conli-
annulum domni Rembertisecnm habilurusesset.ipso gisse miraculum; quod in qtianlum ex relatione
videlicet domno Remberlo per lidem et operaiionem B narrautium, vel memoria vel intelleclu relinemus,
bonam perfeclo, non longe postcum ipso conjungi ita gcsium esse conslal. Conligit quadam .ttocle
debenle, tam in vicinitate scpulcri, quam beatse re- conflagrassb eamdem lampadem, ac primo crebros
quiei percepiione, sicui olim ipse divino Spiritu re- carbones decidisse ex illa super velum incinoraiuni,
velante praedixit. Per annulum quippc iides signi- atque illico subsequi etiam casum lotius lampadis,
ficatur, qua nobis imago Bei exprimilur : et quia ipsamque supra idem velum totani comliuri, absque
ipso manusornari solent, quibus operatio designalur; ulla laisione ipsius veli. Quod nulli diibiumesse dc-
recte per hoc oslenditur, ornamenlo fidei bo- bet ad declaranda merita servi sui Cbristuin fccisse,
num opus sempcr incsse debere. Quod quia do- qui cum Patro et Spirilu sauclo vivit cl regnat ia
ninus Remberlus in sua conversatione cominislis selernum.
sibi semper exhibuit, reclein praesagio inortis ejus

VITA SANCTI ANSCHARII

ARcnicpiscon HAMBURGENSIS
AUCTORE SANCTO REMBERTO.
(Vide Patrologice tom. CXVIlI, col. 959.)

ANNODOMINIDCCCLXXXVHI.

AIMOINUS
MONACHUSSANGERMANENSIS.

NOTITIA HISTORICA IN AIMOINUM

(Fabric, Biblioth.med.et inf. Lat.)

AIHOINUS, sive AVHOINUS, nolarius et monachus C lom. II, pag. 405; necnon in MabilloniiAclis San-
S. Germani de Pralis in suburbio Parisiensi, qui clorum Ord. S. Benedicti, sec. iv, part. 1, p. 652.
gnbscripsit diplomali dalo an. C. 872, regni Caroli Liber de S. Germani, episcopiParisiensis, Miraculit
(Calvi) 32.etEjus libri u ad Bernonem abbalem, de ab an. 846 ad an. 874, scripttis an. 892; in Jacobi
Inventione Translalione corporis B. Vincentii, Le- Mosandri Appendice ad Surium 25 Julii; in Actis
vitae et martyris, ex Valentia Hispanise an. 864 ad Sanclorum 6 Maii, pag. 801, et in MabilloniiAclis
monaslerium Caslrum dioecesisAlbingensis in Gal- Sanclorum Ord. Benedicli, sec.*in, part. n, p. H'4.
lia, versibus scripli hexametris , una cum Epistota De Translalione S. S. Martgrum Georgii, Mohachi,
ad Theotgerum monachum et carmine versuum 00 Aurelii et Natatiw, liber, el lihri u de eorum Miracu-
heroicomm de eadem translatione exstanl, cum lis , apud eumdem Mabillonium, sec. iv, lom. II,
Breulii Aimoino Historise Francicae scriplore, Pari- pag. 45. Sunletiam qui huic Aimoino tribminl libros
siis 1603, in-fol. in BosciiBibliolheca Floriacensi, Mirapulorum B. Mauri et Historiai» iilventionii
Lugduni 1605,in-8*; et in Aclis Sanctorum Januarii, corporum Placidi abbalis el sociorum ejus.
iPM AIMOINUS MONACHUSSANGERMAN. 1012

HISTORIA TRANSLATIONIS SANCTI VINCENTII

LEVlTiE ET MARTYRIS,
EX HISPANIA IN CASTRENSE GALLIJE MONASTERIUM.
Duobus libris prasaieis. scripta ab AIMOINOmonacho S. Germani a Pratis,
duobus item metricis.
(ApndMabill.Act. SS.ord. S. Bened.

MABILLONH OBSERVATIONES PR&VIM.

1. LibellosAimoini duos deMiraculisS. Germani Pa- A . siam cathedralem erectum est ab Jpanne XXU, mode
risiorum anlistilis exhibui in ssecnli terlii lomo II a ssecnlarihus canonicis occiipatiim.
(Vid. in(ra,eol. 1027): nunc toliriem libros deTransla- 3. Ohiler ohservo, Guarnerium Resbacensem ab-
tioncS.Vincentiiabeoden.solutaorationescriptoscum baiem, qui in vulgaiis indicibus omissus esl,'scri-
aliis duobus melricisexhiberejuvat.Fuitismonacluts psisse opusculum metricum de S. Vincentio martyre
oenobiiS.GermaniaPratisapnilParisiossubGozlino hactenus inedilum, quod Iegi in ms. codice Gembla-
abbale, qui ab anno circiler 850 eidem loco praesse censi sub hoc exordio :
ccepit, atque Aimoino ui miracula S. Germani per- Quistua, Chrisle, salutifera,
sctiberet, mandavit. Hos vero libros Aimoinus scri- ijute iacisoiunipoiensopera
psit ex relatione Audaldi monachi, istius translatio- Tradere nou cupiattitulis, elc.
nis adjuloris, cujus ab ore qucedicunlur, accepit, ex Deinde in consequentibtis agit de cella seu monatia-
lib. i, cap. 2. Edili sunt qiialuor isti libri a Jacobo rio S. Vincentii prope Hispalim his versibus :
Brolio Pratensi monacho in Supplemenlo Anliquila- Cellaprocnlbidui spatio
lum Parisiensium. Porro Aimoinus auditorem habuit Ab populimaiiet hospitio.
Abbonem ejusdem loci monachum, qui <!eobsidione Sanciamonaslicarcltgio
Parisiaca libros duos versibus cecinit, praemisso Degil in liocvelot cxsitio,
carmine dactylico ad Aimoinum praeceptorem. Ex Nulliusindigct auxilio.
quo intelligitur, Aimoinum anno 888, quo Abbo- Sola Deovactt hseceremus,
Fert scopulosaridumquenemus
scribebat, superslitem fuisse. Ejus obitus signatur B Monssupereminelaerius,
in pervetustoNecrologioPratensi his verbis : < v Id. Oceanumvidet inferius,
Junii deposiiio dominiHeimonissacerdolis.» Diversus - Nil mouachislibet exlerius.
est is ab Aimoino Francicse historiae scriptore , qui Monsetiam capit ecclesiam,
fuit monachus Floriacensis sub Abone abbate. Inter utrumquedecusmediam,
2. Primus dtios priores libros de Translaliona, Clauslradecorisliabent faciem.
S. Vincentii Bernoni Caslrensi abbati (abbi de Cnnclaboniretinpiitspeciem,
Et specie leousalmitiem,
Caslres) ejusque fratribus nimcnpavil. Istud inona- HicV incenliusarmipotens.
sterium t anno Domini 647 Roberltis, Anselinus et CuiDominusDeusomnipolens
Daniel, Ires viri pii et nobiles construxerunt in pago Vincerecarnilicestribnitj
Albigensi, juxta fluvium Agonti sub regula S. Bene- Lipsanadumsua dislriliuit,
dicti, > adjuvante Fauslino strentio ac praedivite mi- Nobiliuscaputexposuit.
lile, < qui monaotiusfactus ecclesiam S. Benedicli a Eo in loco Eugenius secumlus ToIetana3 sedis epi-
fundamentis magno suinplu sedificavit, et post mor- scopus vitain monasticam egisse mihi videlur,
tcm Roberli secundus monaslerii ahbas > evasit, ut quippe qui sagaci fuga urbem Csesaraugustanampe-
iegitur in ejusdem n onaslerii Chronico, quod typis, : lens, i1lic martyrum sepulcris inbsesil, ibique studia
vulgaium est in Spicilegii tomo VII. Eidem loco pcae- sapientise et propositum monachi decenler incoluit,
fuit anno 870 Berno abhas undecimus, cui seqhen- ul scribit Hildeforisus in lib. de Scriptoribus eccle-
tes libros inscribil Aimoinus. Monaslerium in eccle- siasticis, cap. 13.

EPISTOLA\ AIMOINI
Ad domnum BERNONEMabbatetn caterosque sub eo fratres

Dignis memoria sanctis Patribus , domno abbati C libuit s^jictitati veslrse mibi modico tanlum injun-
Bernoni, cseterisque sub ep fratribus, in pago gere negptiuin : quatenus advenlum beati levilse et
Albiensi et monasterio beali Benedicti, quod Castrum Diarlyris Christi Vincenlii ad vos, ejusdemque adj-
cognominalur, sub ejus regimine, regulari studio ventu^ superna; adriionitionis causam f iitteris man,-
Deo commiliiantihiis, Aimoynus peccalor, almi Ger- darido posteris futurisque saeculis scieudum prsebe-
itiani Parisiorum pnesulis monachorum novissimus, rem. In quo eliam illud conipetenier exigitur: ut
pisesentem prosperitalem , seternamque in Christo grandia paucis elucidem , seu pro yitando faslidip
coronam. spaliosa brevi sermone contraham : quq omnibus
Vestra , o amanlissimi Patres, prudenli, necnon legenlibus hoc opus, Cbi^islofavente, probelur ac-
et imitabili simplicitale comperta, non miror qnod ceplius. Id quoque quemadmodum de miraeulij
1013 DE TRANSLATIONES. VINCENTIIMART. — LIB. I. 10U
ejusdeui sancti in itinere vel penes vos mulliplici A Neque fas sit me lot tanlisque proeceploribus digna,
mimerositaie exhibitis, taiiluni ut ejus inventio, Iicet ab immerilo, postulaniibus inobedieritem repe-
ejysque ad vos translatio cerla dignoscatur, contin- riri : veslra quoque pro mc sanctitate divinam sup-
gam. Sed quoniam me super boc, quamvis indi- piicanteclementiam , ul quod meritis non praesumo,
gnum, dignanter tanien aggr^ssi. esljs, {jat.Pomjni sanctarum precum suhlevatus auxilio, non ego qui-
pia seinper yplunlas, jpsju^gue saijcti qj.
epeg^i te- deiri, sed gratia Dei mecum perficerepossim.
Slis,consequens prp nie ac frequens apud eumpratiQ.

mHW' HBEB PBIMUS

TNTENTIONIS SI¥G TUANSLATMIMS B, VINCENTII

LE.yiTiE ET MARTYRIS,
Quse cerebratur vi Kal. Novembris

CAPUT
. . - - , PRIMUM.
r '*:.'• .' S" ] religiosus seque sacerdos et conversus « Auoa.dus
B
Anno oclingentesimo p^uinqtiaj^esiinpquinlo In- nomine, speciali ci familiarilale connextts, setate ac
carnalionis Domini nos.tri }esu Chrysli, regnante , vitse moribus pene consimilis, ,cujus ab ore quse
orthodoxo Francorum principe Carojo Hludowici dicunlur, et multo etiam ampliora nos in flde acce-
Lnperatoris filio, in parte quadam regnorum ipsius, pisse confidimus. Ad hunc primus memoralus com-
in Aquilania sci.licet et ftfonasterio, quod vulgari s presbyler Hildebertus acccssit: et quod sibi revela-
appellalione Conkiltas yocitatur, Hihleberlo cuidam tum fuerat secrela alloCulione detegens, eum in hoc
monacho yisip ostensa es(, quam cceliuis mpnslra- multis modis animando socium postulavit. Hortatur
tam sequenlia declarabunl. Eral igitur idein yir amicum, precatur dilectum : Dei sanctiqiie martyris
simplex, ultra juye/iilem selalem tenipus agens : se- adfutiirum repromittit solatium , necnou clprola-
nex mpribus, ac sanc^se,palie,nlia?studii.s ejudilus. boris sudore seternse recompensationis pollicetur
Habitum etiam monasticum {gu,empjraj$erliina tem- praemium,. Qttibus vir devotus altenti pectoris ar-
pore sui sacerdotii inhianlpr desideraverat) adepius, cano receptis, confeslim verbis favens sodalis, as-
talem se lotius religionisprsebuerat actibus, ut etiam sensiiin libenlissime prsebuit: prseserlim cum idem
prsecedentium hujiis vitse patriiiri sequens vestigiar, a quodam nobili Hispaniensi viro, Berta nomine,
multis et ipse foret in exempltiffl. Hlc ciim se all- • frequenter audierit, quod ejusdem sanclt levita; et
quando post exsoliitum vigiflarum debiium sopdri martyris corpus ab eodem loco culloribus desolato
dedisset, vox el divina sic irisdriuitdicens : <Frater, facile in quamcunque partem a quolibet asportari
vigilas? Cui respondenti: Domine, quid me vis face- posset. Convenitque utriusque animus ad lot lerra-
re? Surgens, inqiiit, yade', etaggredere yaieniiam rum intervalla percurrenda promplissimus, alque
Hispaniarum : acperquire extra muros ejusdem ci- adperferenda, si quaetiam adforent, impedimenta
vilatis
. , locum .- . . -s -..,j •< leviioeet
- sepultufseVincentii ihariyris. paralissimus. Ilaque Blandino ejusdem loci abbati,
..- ' ..-,.:-.,
Cujus corptis ecclesia qiise desuper fuit, a pagariis reliquisquefralrihussuse voluntalisrem patefaciunt:
ob malignOrum civium el circiim babilariiiiim'pra- a quibus boc agendi seu perficiendi eos oporlebat
vam coriversalioneiri (lestructa, ibi absque ullo feli- expetere consilium. Processit sane omnium qui
gionis bonore, nullo obslante [cgmiiie, inibre made- convenerant communis in hoc validusque animi
scit selhereo. Nam diguiim est, scito, Dominique - ardor : quorum scilicet mentes virtus illustraverat
vohmlas, ut idera gloriosiis Dei"amicus 'inde"diligeii- superna, el sequalis spei perflaverat Iselitia
lereuossus, ad Iocurji Iransferafur pacis cultusr^ue CAPUT III.
»
legilimi. Quibus rjictis, mox a coiispeclu videritis
illa cceleslis species hulusniddi visipriem harranfis IIoc igitur accep.to ardentibus duntaxat animis
una cum voce stibducilur. Qui sqpore debulso, et divioo, quod est magis fatendum, consullo, paralis
qudd viderat vigilanli animo repjlcahs, ad Dei ro- omnibus exeunt cum duobus lanlum famulis, hila-
rt:, ,- -•'-?; . x :> .:fi;it'>":;?•"?•«>• -'''^'•" '
sanclam consursil res procedentes ad locuni el opus sibi ccelilus inti-
•f"^- :-'• pronus
--• : ili"""l clcmentiam, quatenus per
'•;' II!:•<' Vr.l -A.in, -..,.,-V , matum. Gradientibus autem eis, ac viam festino
eum cunclorum opifexquodosleniierat, digiiareiiir
explere. traniile acceleranlibus, HiUiebertus carnis incom-
riiodo pressjis assumptum ilcr quanquam invilus
CAP.UTir.
reliquit. Audaldus vero moestus ac Jeindc uno solo
Eral sane alius in eodem monasterio riionachusi eomilc contenlus, post multas, quas prolixum esset
.. a Conversi dicebantur olun apud moaacbos, quies sajculari vita ad monaslicam convertebantur in
adulta xlale.
1015 AlMOlNUSMONACHUSSANGERMAN. ffl&
expedire, paganorum insidia-, parilerque tribula- A / tempusqiie ac opportunitas exeundi patriamque re-
tioniun variarum pressuras, ducente seChristo au- visendi prsestoiatur in dies.
dacter percurrens, tandem aliquando Valentiam CAPUT V.
superius nominatam civitatem aggreditur. Ubi die-
bus quatuor in ejus subttrbio, a Chrislianisjam pe- Emptis denique palmarum ramis, et circa ipsum
nilus derelicto, anxius dubiusque quid ageret im- corpus ligatis, veluti hujusce rei gratia thesaurus
moratus , quinto die Zachariam quemdam Maurum, occultaretur acquisitus, tantum tamque venerabile
hoc onuslus munerc, liacquc locu-
apud quem hospilabaliir, conveniens, scisciiabatur prsemium levans,
abeo privatim de re propter quam venerat, etulrum pletatus margarila negotialor ille pauper ditissimus
se in hoc adjuvare possit, denudalis secrelis inter- effectus, optatum iler dum tempus videt, resuniit.
Cui Dominusrursus ostenderc volens, quod quxsili
rogal. Quo respondenle se optime posse, atque lo-
cum ubi pretiosus Domini martyr jacebat, ipsiusque Vincenlii levitse et martyris corpus invenerit, sub
monumcnli tumbam adhuc intcgram bene nosse: nocte quadam dum super universos eumdemque
Eamus , inquit Audaldus, et videamus ulrumne ila Audaldiim sopor solito vehemenlior irruisset: subilo
dubium qnin coelo delapsus) omne
sit, qucmadmodum teslaris. Quo aienle: Quid mihi fulgor (haud
dahis pecunise, si quodquseris oslendero? Monachus R I replevit quo Sanctus ineral habitaculum : adeo ul
ait: Parum quidem habco : sed illud toluin , vel hospes seorsum recubans nil aliud quam domum
certe exinde qtiantum petieris incuncianler appen- suam, volvenle ignis edacitale, ardere pularet.
daiu. Unde prsedictus Zacharias superno instinctu, Dumque clamores pavilans, quis igiiem succendis*
ul obtenlu set, emilleret, Audaldus veluti de itinere fcssus,
sanctique martyris, credimus, moderatus, vix somni decussa
non amplius qtiam quadrnginla argenteos, solidos qniele assurgit, vocesque claman-
tis hospitis accipiens, rem coelitus adminislratam,
videlicet quinque poslnlavil. Quibus libenler tribu-
simul ieruiii ad ulii maceriarum ecelesise ipso perfusus splendore tacitus timidusque attendit.
tis, locum, Al uhi in se recolleclus virlutem agnovit Altissimi,
lantum patehanl ruinse, alque ipsius sepulcri situni,
IIt fticrat iuconlamiiialum liluloqiie signalum, repe- bospitem , utpole geniililatis ritu ferocem, blando
riunt: in qno erat super inscriptum, quod illic re- ne paveat demulcet affalu, ignem procul dubio a se
accensum fuisse pronuntians. Hoc autem
quiescerel sanctus levita et martyr Vincentius. Prse- ille se intra cubiculi sui claustra conlinuit : andito,
claroruni quoque parentum nomina, palris Eulicii, nec est
malris vcro Enolse, a qtiihus orbi agonisla talis pcrmissus dignusque inventus, qui facli miraculi
mereretur nosse myslerium.
proccsserat, eidcm epilapbio inter caelera refulge-
banl inserta. Ergo comperto seu denolalo sarco- 'C CAPUT VI.
phagi loco, die adhuc multo doniiim rcversi sunt, Monachus' vero orto mane festine consurgens,
glorificanle Audaldo Deum ac henedicente, qui iti- quod residebal ilineris conficere satagit. Unde post
neris sui incursum ila prospere direxisset. aliquot dies Csesarauguslam civitatem properanter
CAPUT IV. aggressus , a quadam Deo devola muliercula prope
ipsius urbis moenia domum habente, misericordia
Promde oum quies noctis membris prsesertim hospilandi, ulputa peregrinus, illa nocle suscipitur.
humanis blanditur, accepto lumine consurgentes Quse sollicita , dum in occultiore parle suse domus
soli secrelo reverlunlur ad lumulum : inventumque vigilans el lacens quiesceret, animadverlil memo-
mirse pulchritudinis vas marmoreum undique, ut de- ratum monachum anle sancli corpus lucenlibus ce-
cebat, studiose munitum , inopina faciliiale, ullra reis psallenlcr adslare. Itaque pulsato noclurnali
qunm dici possct, simul ambo viribus insistentes tempore signo, ad ecclesiam concila pergit: alque
aperimil.Quid prselerea admiralionis pro incredibili quod videral per internuntium episcopo civilalis in-
ejus inlegrilalc, quidve compunctionis seu lacry- limavil. Qtii fcstkians sarcinam sibi una cum pal-
marum, propler videlicet gatuliiim ac inexperta.m , mis pudore sublalo deportari jussit, monachum
aromaticse suavilatis illic diffusam fragranfiam, me- autem comprehendi mandavit. Ille vero paulo anle
moralus ille monaclius . lanli boni rcpertor, inibi de necessariis vise sumplibus meditans, proptcr
lunc persenserit, ineffabile ipso jurejurando alte- emendos pancs, minislro, quia erat muliis, domi
slanle iiahclur. Iloc tamen luce clarius fulget, quod reliclo, ad forum processerat. Episcopus namque
hujusmodi signis veluti quibnsdam vocibus promul- diviso fasce, et qusecunque inerant universis coram
galtim fnerit, quod is qui quserebatur Dei Martyr expositis, reperit sanctum intrinsecus lalens pignus,
cl Levita Vinceniius essel invenlus. Qui extra mul- sacco diligenter insutnm. Quod slupens nimiumque
liulices el admirandas suppliciorumejus injurias ita,, admirans, et sestimansomnino quod eral plane ali-
nt prselibavimus, inleger liherque a putredinis labe. cujus sancli martyris corpus, jussit illud auferri,
reperlus esl , ul nullo modo in prseparalo sibi adI atque in ecclesia bealse Marisesemper virginis (quse
efferendum sacculo, nervis adhuc rigidis componii est maler ecclesiarum ejusdem urbis) veneranter re-
poluerit: nisi pcr artus, hoc ipsa cogente necessi- condi : in qua olim sub Valerio pontifice idem mar-
latc , complicatus dissolverelur. Quibus cum reve- tyr strenuusque aibleta archidiaconii arcem insi-
rentia »t tiinore perfunctis, ad hospitium deportalur,, gnis tenucral.
 1017 DE TRANSLATIONES. VINCENTHMART. — LIB. I. 10I81
CAPUT VII. \ fratres mitlunt, qui sancti levilseet martyris corpus,'
flis ita dolo peractis, Audaldus horum nesciuss procurante boc ipso Salomone, reciperent, secumqtie
cum paniseduliodomumregreditur: agnitoque(prol)j Christo miserante deferrenl. Salomoni namque hoc
dolor!) hoc trisli facto, perculsus aninii dolore adj jamdudum compertum fuerat: et (ut erat prudens
eumdem episcopum, nomine Seniorem », lacrymis5 alque boni cupidusfad regem Majorem Corduben-
plenus accessit, conquerens cum eo de injuste sibij sem opporlunitate accepia perrexerat, fingens inler
subducto corpusculo. Et meus, ait, meus ftierat ille8 reliqua, quod apud Caesaraugusiamcivitatem parens
propinquus, in parlibus Hispaniarum nuper mortuus5 ipsius, vocabulo Sugnarius, dum ab Hispanise parti-
ac sepultus. Cujus cadaver inter reliquorum paren- bus deferretur, a Seniore ejusdem civitalis episcopo
tum meorum exanimes artus componere satagens, violenter sublatus delineretur. Ille vero exceptis aliis
hsec terrarum spalia mullis vexatus calamitatihus5 donariis sponle oblatis, ut corpus reddi juberet so-
lidis centum exposiulalis, ad regulum ssepe dictse
Christopropilioperagrans evici: atqne illudnonparvo
xenio dato, ex paganorum placata ferilate redemi. civitatis, nomine Abdilam, cbartam faccrc mandat:
Sed proh nefas! inquit, offendiepiscopum crudelioremt imperans ut ipse lolidem quoque solidis suniplis Sa-
ethnicis. Qtiod emm eorum austerilas humaniliis lomoni comili propinqui sui Sugnarii corpus restilui
emollita pie quserenti concessit, hoc itia violemia( B prseciperet. QuiLuissic expedilis, ac principum ani-
. improbe omnimodis exagilata rapit, impudenterque, mis, laxata peciimarum summa, lucralis, episcopus
praesumit, et veluii insanus sanctum dicis corpus. advocalur : et cur tantam in mortuum, imperatoria
, hominis peccaloris. Tunc episcopus inter bascet alia. posthabila reverentia, exercuerit iniquilalem, velut
nimis rapida permotus iracundia, monacbum teneri: reus majestatis, quique etiam nec sibi reveritus fue-
dislriclc inquiritur. Quo omnia negante, et quod
prjecepit : inexquisita tormentorum genera virga- rit,
rumque ei livores repromittens, nisi de qua civitale, id non feceril, cum mullis Dei sanclorumque jura-
vel loco eum furalus esset, seu quo noniine idem, mentis affirmante, Audaldiis accedcns conslanli ani-
sanctus censeretur, exponeret. Quod cum coepisset, mo episcopum fortitcr convincere parat. Sed illis
ac crudelius carnifice lurpiler exercere perstitisset, diu absque effeclu, et, ut diciltir, muliebriler alter-
Audaldus volens nolens et valde diu csesus, ac per• canlibus, postquam episcopus blandis seriiionihus
lesticulos tandem suspensus, quasi visus esl confi- invitatus veritatem fateri noluit, proponunlur ei (or-
teri quod ab Hispanisepartibus illum deferret, quod-. menta : ul scilicel ligato pedibtts ejus vel collo fune
que sanctus Marinus martyr (hoc invenlo vocahulo)) per circuiltim civitalis traberetur, et sic illusus meni-
nomen haberel. Sicque, ut reliqua transeamus, cpi- bratim demum dissiparetur. Et quanquam virtules
scopo sacrse praedsenefario invasore partim deluso,, C S. Vincentii, licet sub nomine sancti Marini, trans-
cum raagno cordis ploratu fletuque plurimo pulsus, aclo praescripti temporis spalio illic frequenter
ad proprium locum monachus trislis verberihusque. ostensse, animuin illius in ejus amorem miro modo
altritus revertitur. Quod monaslerii sui fratres au- perlraxissent, minarum tamen horrore exterritus,
dientes, nec credentes, Audaldum mendacii redar- quod gestum fuerat conlltetur, el loctim quo illud
guerunt; nomenque illi gyrovagi imponentes, a se> sacrum corpus erat httmatum, non sine dolore ac ge-
sequestrando, jamque ipso eliam sponle exeunle, milu aperit. Quo pervenicntes mouachi qui advene-
rcpellunt : et ubicunque libeat licentiam ei, imoi rant, tam pretiosum ccelestis doni talenlum repe-
necessitatem tribuunt commorandi. Qui ad cceno- riunt, elevantque. Ctimque unus illorum, Radbertus
bium beati Benedicli, Castrum superius cognomina- nomine, hsesilans dubitaret an is vel alius esset,
lum, usque perveniens, ejusdem congregationis ab- atque locuhim aperiendo certis signis Audaldo nolis,
bati, viro religioso, domno Gisleberlo, caelerisque. hoc prins caute perspici debere contenderet, statim
fratribus ibidem degenlibus omnem sui. itineris sive. pede quem ad hoc promoverat, infirmatur, plurimum
actus continenliam, qualiterque sibi sancti levitseet; sibi formicante genu cum tibia. Quo signo reliqui
martyris corpus sublatum fuerit, per ordinem expli- " satis certi de reddito corpore, illud ad deportandum
cavit. Qui nimirum attoniti, et pro his quse diceban- apte componunt. Tanloque potiti desiderio, ac post
tur valde gavisi, Audaldum regulari more prius sus- paululum monacho pedis vigore pleniler recuperato,
cipiunt: ac deinde illi secuin, quamdiu viveret, ha- cum bymnis et gratiarum laudibus (prout ratio et
bitandi locum concedunt. Simulque deliberant, tera- loci qualilas dictabal) exeuntes, ad propria redire
pus ad hoc congruum opperientes, qualenus lantum Domino ducenle disponunt: cui est honor et poles-
ad se decus quandoque superna opilulante gratia tas, virius et imperium in sseculasseculorum. Amen.
transferre satagerent. Huc usque de sancli corporis inventione, seu repeti-
CAPUT VIII. tione: nunc autem qum reslant translationis et geslo-
rum in ea miraculonim, seauens libetlus cum subjeclo
Exacto denique tempore, annis scilicet octo et excipial prologo
serais evolutis, ad Csesarauguslam, Salomone sibi Ergo quia haclenusqusecirca hujus sancti levitseet
familiarissimo Cerdaniensi comite mandanle, ex se martyris inventionem seu corporis repelitionemgesla
» Seniorem Caesaraugustanum pontificem, rectis dubensis prsedicat in epistola ad Wilesindum Pampi-
vila; moribus praedilum S. Eulogius presbyler Cor- lonensem episcoptim.
M19 AIMOINUSMQNACHUSSANGERMAN. ifffl
. etiam dividere voluimus cprpera, licet quanlitate
sunt, fideli stylo Christo duce digessimus :jam nunc A
quse restant ipsius translalionis el geslorum in ea exigua- Nobisque donari pelimus, quidquid prseler-
niiraeuloruni, brevi quemadmodumccepimus tractatu eunter in his excessimus : qui de mullis pauca le-
sollicite videamus. Neque enim effugari leclorem, gentes, illa prorsus quse fide ac relatjone digna in-
mullo magis vero ad ea qusedicunlur invitari, opor- venta habuimus, eis prsesentibus qui viderant atte-
tet, qualiler etsi sermo incullus exasperat, sallem slantibus, pii laboris sludio ipso iu loco scribere cu-
succinctus demulccat. Ideoque pmne hoc opus in duo ravimus.

INCIPIT LIBER SECCNDUS

CAPUT PRIMUM. fideliter accessil), se vcl advenisse', vel certe sine

remedii medicina recessisse doluerit.
Siquidem illis ad Balagivum oppidum, juxta uu-
vium Segarim, cursim pervenienlibus, in quadam CAPUT IV.
insula solo contigua resederunt. Statimque divul- Pene igiturper singula mansionum loca patratis
galum est nobilis levitae et martyris corpus adessc. miraculis, ut verbi gratia in Livia duobus claudis
Tunc conveniunl nountilli mtinera et obsequia pro erectis, et in Carcasona exlra urbem in ecclesia sub
posse offerenlcs. Inicr quos miilier dudum cseca ad- ipsius LevitseeiMariyris veneralione Chrislo sacrata,
ducta esl, quaehuiiii anle ipsas reliquias prostrala, . daemoniacis infirmisque aliis non paucis curalis, jam
luincn sihi donari poposcit. Et aliquandiu ilens ac in Iseli Castrum qno tendebatur, praecipui Patris Bene-
oratione persistens, visum cunctis qui aderant ccr- dicti monasterium appropinquant. Sed qualis fuerit
nentibus recepil et semetipsam qualis veneral qua- lanla exceplione dignus, cum crucibus ac cereis,
lisque effecla esset admirans, aiehat : Gralias lihi omnibusquc congruis ornatibus ille rnonachorum
Deus, tibique sancte martyr, qui me luaevirtutis splendidus apparatus, necnon et devotissimus populi
uberlalc dignam duxisti. coucursus, reor superfluum, si exponi contendatur,
CAPUT 11. Martyris itaque corpus servandum venerandumque
in ecclcsia alma? genilricis Dei Marise ante ipsius
Profecli autem inde ad Bergam caslellum celeri ccenobii
portam collocaverunl, ob devolam maiime
cursu iter dirigunt. Uhi Dominus itidem prseslilo feminnrum frequentiam, quibus monasterii ipsios
miraculo, quid meriti quidve gratise apud einn san- adilus ex anliqiia Pairum ejusdem loci corisuetudine
clus levita et marlyr haberet, clementer oslendi t. Nam denegatur. Decreverunt tamen nova.n basilicam in
inler reliquos gralissima ejus muncra requirentes, ejus bonorcm monasterio vicinam exstruere : ad
adfuit quidam delalus clatidus, lotoque corpore aegro- quam iilriusque sexus personis devolis liber sit
tus. Qui coram reliquiis (ut in lalibus conlingere r acccssus.
solet) coepil primum dolore valido affligi, et in pavi- CAPUT V.
rnenlo volutari. Quod aslanlibus miriim videbalur :
sed paulo post miserante Deo intercessionem beali Sed quoniam forte polerat dubitari de lali ejus
el boc omnipptens Deus
Vincentii consolidatae sunt bases pedum ejus, et di- inventione oplata delatione,
ad cumuliim suoe bonitalis tali miraculo roborari
recli gressus: ita ut lselitia sospitatis amica comita-
voluit. In villa Vidcellas , a monaslerio tribus dun-
tus, per se ad suos sanus rediret.
taxal millihus distanle, femina qusedamibidem adhuc
CAPUT m degcns, nominc Aitrudis, a vicino suo admonita est,
Quia vero lucerna non debet abscoodi, sed ul ut deposilo lanilicii ppere, in occursum susceptionis
luceat super candelabrum poiii.jam illud sanctum beali Vincentii marlyris cum aliis properaret. Quod
cprpus lanto yiriutum fulgore coruscum feretro ap- illa facere recusans, cuin cachiiino dixit esse potius
tau.les, Salomoue, cpmile, prsevio pacificoque duc- corpus cujusdam Mauri eibnici vel Hispani, quam
tore Cerdaniam usqu^ venerunt. Ibi enim propter martyris. Et exlemplo omnium privata membrorum
occurrenles, et necessariam itineris quietem, salu- ofliciis conlrahilur; ac veluti cadaver miserabiljtcr
bri consideralione aliquanlisper stare decreverant. in lerram constcrnala, se mox expiraturam terrihili
^ voce proclamat: rogatque suos, ul ad sancli lem-
Inlranlesque quamdam ejusdem provincise villam,
quse a priscis cultoribus nomen Alhis accepit, impo- plum dcferatur. Uhi curru delata, pcr dies noverii,
suerunt illud super altare ecclesisebeata; MariseVir- aspicientibus multis, eamdem percussionis debilita-
novem
ginis. Quo innumera multitudine ulriusque sexus per tem sustinens mansit : atque posl alios
biduiim confluente, reperti sunt inter eos , contracli saluti reformata, valens, ut mmc qhoqn» valel,
genibus duo, et iina debilis mulier, crccus uniis, ac exivit.
febricitantes seu energumeni, ejus sanclis meritis ab CAPUT VI.
onrni infirmilalum gravedine liberali. Necaudivimus, Enimvero frequenlantibus locum plebibus, sive
sanitalum me-
qttod tillus quocunque debililatis morbo invasus, (si inlirmis variis languoribtis oppressis,
 1021 DE TRANSLATIONES. VINCENTHMART. — LIB. II. 1022
delam exquireulibus, a Cerdanise par.libus quidam A ctos et vola; haprentes babens, ut nunquam explicari
venientes, haud Ionge a monasterio propriis rebus seu exlendi valerent, post oraliones et lacrymas co-
exspoliati, nudi ad sanctum gcmebundi flentesque ram sancto marlyre fusas, sensiteossolulos, manante
peiveniunt. Sed mirum in modum gralia supernoe lamen vivo crttore e locis, quibus prius irtbseseranl.
accidit sequitatis, ut praedatores aliorsum fugere len- Quo viso episcopus et universi qui cum eo erant, iu
tanles, adversa sibi proleclione mirabiliter coacli, Iaudes divinas prorumpunt, Iilanias, hymnos, el
cum universis quse abstulerant, ad eumdem locuni Te Deum laudamus, lacrymosa voce psallenles :
festinauler accederent. Et sese muluo intuentes spo- ipsasque manus sanguine litas jam gaudio magnd
liatores ac spoliati, isli timere, hi vero multo am- deosculantes
plius mirari coeperunt : volenlibusque populis in CAPUT X.
reos consurgere, supplices rogarunl, ne quid sibi Quidam argentum"sibi ad aliqttod opus necessa-
mali ob Christi sanclique marlyris amorem iiiferrent. riiim in sinu absconderat. Quod inverecunde mulier
Quo impelralo omnia restituerunt: et Dcum san- in latrocinandi arte perila extraxit. Sed manus ejus
ctumque Iaudantes Vincentium, ad propria singuli ipsuni argenlum continens slatim obriguit, ila ut
repedant: isti de invenlis, illi aulem de vcnia gralis _ eam nec aperire, nec ad se (cunctis videnlibus) re-
acquisita jocundi. ducere valeret. Ipsa vero ad sancti Vincentii sacras
CAPUT VII. rcliquias confugiens, et ibidem cum fratribus aliis-
Necsilenlio prsclereundum, quod pari admiratione que fidelihus devole orans, cnrala est, manuque
dignum est. Quidam enim ex Camerensi pago, causa relaxala furatum argentum resliluit.
orationis, inclinatojamdic adveniens, lanceam suam CAPUT XI.
uni arborum, quse sunt ante memoralae basilicsc Alius caecam habens liliam a nalivitate, eam me-
ingressum (servato religionis honore), innixam demli fretus fiducia, ad sancti Vincentii divulgala
teliquil. Cumque ecclesiam sic cxarmalus iulrasset, passim patrocinia adducere stalnil, et ad monaster
el orationi devote insislerct, fur quidam lancea ejus rium usque veniens, ubi comperil ipsum sacrum
rapta aufngit, domitni suam non longe positam pe- corpus, propter timorempaganorumNortmannorum,
lens. Sed menle perlurbalus, ad ejusdcm viri tugu- ad remoliorem et tuliorem locura transportalum
rium, cujus erathasta, infra triginta ferme leugas, fiiisse, crebrius ingemiscens dieebat: Miserere Chri-
jejunio, ac ilinere per lotam noclem fatigatus deve- stc, miserere, o bealissime Vincenti : miserere mihi
nit. Cumque siliens paultilum aquse peteret, mulier misero, miserere huic filise mese. His lacrymarum
agnitam mariti haslara recepil, ct furi rcalum suum C vocibus, superna (quoenon dormilat) ad miserandum
confllenli pepercil, non sine admiralione virtulis excitala clementia, continuo oblinentibus magni
sancti Vincenlii qui peregrini sui iiijiiiiaiii eo modo agonistsc precibus et flde parentis, lumen restituit
reparari curavit. puellse.
CAPUT VIII. CAPUT XII.
Quandoquidem de nova sancli Vinccntii levilseet Nortmannis autem (qui ad obsidendam Tolosam
martyris fabricanda ecclesia mcnlionem fecimus, veneraiil) accedenlibiis, monachi sanclum revehunt
congmum est huic loco novum referre miraculum. corpus : dignisque, eo in locoubi prius fuerat, qflicus
Ad hanc enim conslructionem confluentibus pariter venerandum reponunt
plus quam duccntis viris cum rauneribus, prseter CAPUT XIII.
mulieres, parvulos, et infirmos, inler quos fuit qui- Rursus puella quscdam a naiivitate cseca, indubi-
dam csecus rebusque pauper : qui ne in sancli servi- tanter credens intervenlu lanli marlyris se posse
lio vacuos appareret, lapidcm non parvum sibi ex lumen recipere, sororem rogavit, ut ad eum quanlo-
itinerea ductore dari puposcit, atque illum subilo cius perducereiiir. Quse dum simul incedercnt, au-
levalutn coUo supposuit. Cumque a plebe slullitise rvdierunt in terram procul remolam delalum fuisse.
argueretur, ut qui rera impossibilempropler pondus Ad quam propler rigorem biemis et aspera juga
attentaret, assertiit se ininquaro ab incceplo quietu- montitim non valentes pervenire, cajca sororeni
rum, donec iniinus assumpti lapidis ad novi lempli suam hortala est, ut ex cera quam secum tulerant,
S. Vincentii strucluram detulisset. Necmora, inter candelas conficeret, easque saltemad locumquosan-
haecverba, depuLsacsecitale visura recepit. ctum corpus in ilinere ad modicura pausarat, deier-
CAPUT IX. ret. Audierat enim lociim luiraculis celebrem : ita ut
Vir venerabilis Helisagar Tolosaecivitalis episco- etiam animalia ratione carentia illum contingcntes
pus, his auditis virlulum signis, jure paslorali clerum debilia redderentur. Quod cum fecissent, alque se il-
popuhimque hortalus esl, ut qut vellent ad sancti lic ambsc gementes prostravissent, fusa prece, quse
martyris oralionem secum ire pararent. Qui dum lucis nescia venerat mulier ccepit dicere se clare
decreto teinpore paslor bonusovium lurmis circum- qusbqueaderanl cuncta videre.
seplus, a nono etiam milliario discalceatus, forma CAPUT XIV.
factus gregi, revereiiler advenisset, quidam eorum In eodem Albiensi pago fuil quidam piscator no-
digilpsulriusque manus ab ipsa nativitate ila contra- mine Ubidandus, qui cuin videret socios suos pisca-
 1025 AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 1024
lum pergentes, in proefato loco causa veneralionis A ecclesiam, alque retro altare beali Benedicti (donec
morari, eos increpabat dicens : Vellem arbores hu- ejus templura consummaretur) posuerunt. Post bsec
jus silvseuniversas adoraretis : qui oranium plateas mulier ab annis plurimis csecaconala est usqiic ad
viarum indiscreta consideralione, oralorii religioue locum quo sanclus jacebat ingredi : sed qnidani
sacratis. Quibus dictis, illico petulans os ejus in au- obvians, lianc repulit, alque retrorsum mcestam
rem sursum convertilur, atque ultra quani dici po- abire coegit. Qusc suspirans, ac ad ccelum oculos
test monstruosum eflicitur. Tuncque pcenitens ad menlis erigens, sancti marlyris sibi provenire sup-
praedictum locum cucurrit toloque extensus-corpore plex orabat solalium. Sicque inter lacrymarura flu-
se conlumeliosum et blasphemum fuisse faletur. mina csecilatem expulit.
- Deindead ecclesiam, in qua sancti levilseet marlyris CAPUT XVIII.
corpus excolebatur, velociter perrexil: eamque sin- In quodam loco eidem coenobio adjacenti, qui
gulis horis diei vel noctis frequenlavit, donec sana- Waldarii cella nuncupatur, boc raemorandum eni-
retur. tuit virtulis prseconium. Secus elenim ipsum locum
CAPUT XV. diffusis militum copiis, Monachi Uermengaudum
Hac ilaque luce longe lateque diffusa, etiam a na- Albise comitera adierunt : oranles tit ab hostium
tivilate adducti cscci illuminabantur, surdis ac mutis invasione equorumque dcpastione sata condiminse
sensus officiareddebanlur, claudi curahanlur, cner- susc protegeret. Nam in illis parlibus perpauca ex-
stant Qui qualuor pallas ecclesise sancli Vin-
gumeni fugatis dsemonibusmundabantur, ct aliarum cenlii prala. a pauperibus mulierciiiis oblalas prsecepit ag-
infirmilatum quacunque molestia aggravali prsesen-
iu
tes absentesque sani efficiebantur. Unde paupercula sumi, et totidem baculis perlicis alligari, atque
circuitu florenlis agri affigi , qualenus eo signo a
qusedama mullo lempore luminibus privata, cum ad messis
sanctum martyrem duceretur, in medio itinere a direplione hostes lemperarent. Sed unus
eorum tale signum despicieus, pallam unam cum
ductoribus tsedio el labore fessis derelicla, rogavit
orbi- baculo in lerram excussil, el ab equo (quem in
qucmdam aslantium, ut sallem candelas (suae in
tatis munusciila) anle sancli martyris allare accensas ipsa saln inducere ..itehatur) versis calcibus
fronle percussus, spiritum exhalavit. Quo audito et
offerret. Qui dum manu exlensa eas accipere vult, ab
hostes diffamalo, timor universos invadil, evi-
ipsa muliere videnlur : recollecloque bracbio jam per
non ductorem, nec earum latorem quserit: sed bila- densque Dei judicium ac sancli martyris meritum
ris et de die in diem clarius videns, iler cceptum ubique valens prsedicatur a cunclis.
eliam plerosque antevertens, perficit: el tandera ad C CAPUT XIX.
sepulcrum beati Vincentii pervenil. Ubi candelis ar- Huic facto propemodum simile est quod sequilur.
denlibus, npn per alium, sed per se oblalis, plenam Nam domno Alberico monacho cum fratre Helia in
oculorum aciem recepit. pagum Impuriensem profeclo, atque in villa suse
CAPUT XVI. obedienlise, qusc Garriculas nuncupatur, commo-
rante, supervenerunt hostes, qui pagum villamque,
Huic simile est miraculum in Rolenensi pago, qui nemini parcentes, depopulati sunt. Quinetiam equos
vulgo Rodinigus appellalur, palratum. Qnidam con- ipsius Alberici abduxerunl, nec impetrare potuil ut
Iraclus genibus cum ad sanctum Vincentium adduce- saltem unus (quem robiistiorein noverat) redderelur.
retur, a suis ductoribus ignavis, pigris el inbumanis Sed ipsemet equus qui poslulabalur, quasi vindex
in medio ilinere solus et plorans derelictus cst. Scl duplicis injuriae (raptus inquam, et justse repetilio-
quia Dominus de quacunque necessitatis angustia ad nis), raptorem calcibus in nudo capite percussum,
se clamantium preces misericorditer exaudire non morli tradidit. Quo facto iniqiiilatis socii perterriti,
- cessat,
extemplo miseratur miserum, ac ccelesli per- non solum equos, verum etiam quicquid in eadem
fusum medicamine, jacentem debilem facil ereclum: villa rapuerant, relinquenles aufugerunt.
adeo ut magnis passibus gradiens, suos deserlores 1> CAPUT XX.
mox assequerelur. Illi aulem tanto miraculo allonili,
accusare Sequens exemplum de muto et surdo curalo iinem
seipsos vehemenlerqne redarguere ccepe- vir illusler servum mutum
ita imponet. Georgiusquidam
runt, quod coelestis remedii hcneficio dignum, et surdum habuil: qui cum ad sepulcrum sancti
pigri inclemcntesque deseruissent Vincenlii levitseet martyris duceretur, nec amplius
CAPUT XVII. a monasterio quam duodecim ferme millibus dista-
Consueludo (ut meminimus) praefat» congregatio- ret, ccepit loqui, loqueniesque absque iinpedimenlo
nis fuii, ul feminse omnes ab ingressu monaslerii audire. Tunc comiles rogavit, ut eum cito ad locum,
arcerenlur. Idcirco ejusdem ccenobiifratres prtiden- ob refercndas sancto martyri grales perducerent.
ter providerant, ut ccrpus beati Vincentii Ievitseet Quod el fecerunt ad gloriam et laudem Deiet Domini
marlyris in basilicaDei genitricis Mariseponerelur, noslri Jesu Chrisli, qui sanctos suos mirabiii poten-
ad quam liber erat mulierum accessus. At vero tia ubique triumpbare lacit: cujus honor et impe-
successu temporis, conventu hujusmodi per dies rium sine fme permanet in ssecula saeculorum.
cessanle, inlulerunt illud in seniorem monasterii Amen.
1025 DE TRANSLATIONES. VINCENTHMART. — LIB. II. 1026

EPISTOLA EJCSDEM AIMOINI

AD DOMNUM
THEOTGERUM
,
Ejusdem congregalionis monachum.

Levitarum prsecipuo domno THEOTGERO, juxla A mirandam, prosaico opere expleto, me vestra dile-
consonam sui nominis etymologiam Deum gerenti, ctio de advenlu beati levitse et martyris Chrisli
Aimoinus comminister salutem dicit. Vincenlii facere cogit geminos rursus libellos : quos
Laudabili charilati vestrse, mi dulcissime Theot- singnlos tricenis modo versibus claudam, per denos
gere, frequenti sludio circa mei curam satagenli, etiam posilis in unoquoque capiliilis. Unde consul-
in omnibus parere devolus exislens, inclino me lius eligo veluli recens scriptor videri, quam me
tuus camelus sponte, ad injuriclum mihi abs te onus vestro amori, mihi melle dulciori, quavis occasione
ferendum. Rem siquidem novam et pro sui brevitate ullo modo absentari.
Explicit Epistola.

INCIPIT LIBER PRIMUS,

Habens versus xxx.
CAP.I. Quod Audaldus Hispaniam aggrediens, Va- Hinc precibus blandis animum mentemque relam-
lenliam usque perveneril. [bens,
Bis quadiingentis, decies quinisque volutis, Mercator Maurum cupidi nummis argenti.
Qualluor inque super ciclis a prsesuleChristo Deniquesurgentes monumenti septa requirunt,
Virgineo semperqiie sacro de germine nato, J$ Qusemanifesta nitent titulo hoc : Vincenlius istic
Audaldus fuerat tali de nominc nolus Marlyrii levita jacet fundatus honore.
ln Caslro monachuscommuni lege probalus: Nomina namque genus signabanl scripla parentum.
Atque sacer sancli gestans Aaronis bonorem. CAP.III. Quomodosub nocte ad monumenlum pari-
Hic uno comite assumpto perpessus amara ter regressi, sanctum levaverintcorpus.
Plura; sed in dulcesconverlens cuncta sapores, His igitur causis signorum nocte revisis,
Instilit audacter quandoque Valenlia civem- Viribus admissis fodiunt, tumbamque recludunt.
Quo se susciperet peregrino funclus agone. Educuntque sacrum corpus famulante lucerna,
Indice ccelesli facti dulcedine veri.
CAP. H. Quod ZachariceMauro suum delexit secre-
tum ; et quomodoSancti reperit sepulcrum. Qusesuper excrescens aromala cuncla subibat.
Cumqueligaturis expletis bis opus esset,
Quod faceret Mauri Zacharise ciilminis hospes, Utilur Audaldus sula sindone cuctilla.
Denudat secreta sui jam pecloris oili: Inde domuin lseti redeunl lucentibus aslris,
Esset quodqueDei levitsemartyris atque Audaldoexspectante diem patriam repelendi,
Vincentii Hispanias solo delapsus amore : Quod hilaris fecit nactus post tempus amicum.
Explicit liber primus ..

INCIPIT LIBER SECDNDDS, *

Totideni conlinens versus.

CA?.I. Quod sanclum corpus ad Castrum perveniens,C CAP.II. Quodmulier de eo primum dubitanseontraeta
honorificesit susceptum. fueril, ac deinde credens sanari meruerit.
Csesarin Augusta Senioris fraude relicta, Tunc risisse fuit inulier, cui talia fastus,
Oniissis necnon aliis, ob dicere longum, El sancti corpus Ievitsecredere nolens :
Ad Castrum, bcllam patris cellam Benedicli, Esse magis Maurum contendens forte putentem.
Perveniat Christi marlyr levilaque sanclus. Proiinns in terrani membris prostrata caducis
Ctijus in advenlu fuerint qu:e gaudia, milhis Contrabitur, vilse sublata spe fugientis.
Ora gerens ccnlum polerit depromerc vcrbis. Sed sancto deducta, fide nascente, medetnr :
A monachis pulchra serie susceptio quulis Et pedihus, plaustro veniens, curata recessit.
Exstileiit, solus qui lestis novil Iesus : Primitus hoc signo lanla virtulepatrato,
Aptis aurifluisornatibus undique fusis, Posl quoque quaenumerus nescit, sunt plura secuta,
Gemmivomoad coelosusque irradiante virore. Prosaico necnon parlim sermone nolata.
 1027 AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 1028
CAP.III. Ubisanclnm corpusexceptumpositumfuerit: A Masculusatqne simnl veniens quod femina adiret,
el qualiter deinde relro altare sancli Benedicliloca- Jnteiea
lum sil. placuit defluxa tcmporis urna
lnde levare sacrum corpus, digneque locari
Namque monaslerii ante fores genitricis in aula, Post altare pii Patris sancli Bcnedicli:
Ista sub immcnso gerebantur munere Cbrisli : meriti pleno cullu veneratur honoris,
Quo
Dum fierel sanclum templumproprio sub bonore; Assiduissignis virlutum rile coruscans.
Qtio placidus demum migraret jure sepulium,
Prseslante Rege regum, cl Domino dominanlium Jesu Christo, bono et benigno Salvatore mundi: qui
ciiiri Deo Patre, et Spiritu sancto vivit et regnal Deus per infinila ssecula sseculorum.Amen.

DE TRANSLATIONE SS. MARTYRUM GEORGII, MONACHI, AURELII ET NATHALLE

Ex urbe Corduba Parisios,
Vide inter Opera S. Eulogii, Patrologise tom. CXV, col. 939

DE MIRACULIS SANCTI GERMANI

LIBRI DUO,
Auctore eodem AkMoiNOmonacho.
(ApuilMahill.ibid.)

tNClPlf EPISTOLA AIMOINIMONACHI.

Sludiosisiii Chrislo piisque lectoribus salus et.pax B nostrse congregalionis fratribus, maturilale pariter
perennis ah Jesu omnium dominatore dominantium. ac scienlia proveclis: qui pro sui quisque sensus
Quoniatn non saturalur oculus yisu, nec auris au- ubertate seorsumscribentes, ediderunt exinde singuli
ditu, siquidem perlransibunt plurimi, el mulliplex singulaoptiscula.Quod ulrumque a prsefato domio
erit scientia ; luinc libelfuin miraculorum domni antistite Ebroino aliisque recitantibus approhati
nostri Germani, elucentibus promicantem insignibus, placuit [f. non placuit], sed allerum alteri utcunque
per aliquorum marius miriihie dubito revolvendum. prseferri. Idcirco mansit amborum inusilatus labor
HsecprfScoruriilemporibus Danorum, Ragenarii sci- usque ad femptis domni Gozlini *>ejusdem loci prae-
licet ejusque sociorum, ineritis ipsius sancli pontificis cipui Patris. Qnodcum sibi jam aliquorum quidem
superno favore miihdo concessa, ad aures usque se- post lempus annorum ita comperliim fuisset, prse-
renissiriii regfs Carc-fidfgna passim relatione pervul- cipit mibi non ut sapienliori, sed ul manuali potius
gata fluxerunt. Quibus ille gavisus, veluti eorum fralri,quatenus unum e duobus coadunarem corpus-
preliositate se regnante muniiiceritior redderclur' culum. Tanlum ul si qua prorsus invcnirem super-
orbis, mandavit ea solerti diligeniia notari, atquc flua, reciderem : qttseve minus compta, florenlioris
ecclesiasticojure catholicis paginis aggregari. Timc styli venuslaie, nihil exlra veritalem faciens, poli-
namque rifemoratisancti Pra;siilis Ccenobioprseerat C rem. Quod ego fateor non viribus, nisi coeliuiBda-
domnus et abbas vir venerabilis Ebroinus °, Picla- tis, aut ingenio tumens arripui; sed magis obedien-
vensis ecclesisesedis episcopus. Hic regali censura lia tanlo primati debita fidens suscepi : merebarque
injunclum sibi negolium quomodo perficeretur iri- mihl iioxam criminis, si juhentis domini jussa pro
cumbens, duobus hoc delegavit agendum ejusdeo? sequi negligerem.

1NCIP1TPROLOGUSAIMOINIMONACHI.
Sicutlaude dignos predimus eos, qui gesta vel miracula. Proinde unusquisquelalenii donumhabens
miracula sanctorum, quse divina virlus per eos ope- liincat, nc forle audiat quod ille malus servus, qui
rari dignatur, ad aedificationemfidelium scribere sa- acccplam pecuniam ac male humo defossam,ad Do-
tagunt: ila absque dubio scimus culpari illos, qui minuni sine ustirse lucris reportare non formidaviu .
prse desidia ac tprpore mentis ea litteris tradere ad Hoc non solum sponte agenduin, verum etiam e>
profectum negligunt futuroruni- Jam veluti a somno cum injungiiiir, summopere iujungenlis est imperio
quolidie ad amorem Dei studiumque bene vivendi parendum. Plura quidem ac slupenda dignaque rela .
excitantur Dlurimi',iegentes in libris facla sanclorum tu omnipotens Deus per eumdem beatum Anlislilen)
Patrum, eorumque ac si praaseutia sacra cernentes prxteritis nostrisque dignatus esl palrare lempori
.».Erat is summus capellanus Caroli regis, ut nola- b El is Caroli Calvi eancellarius fuil post Lu.lovi-
v|t Sjrmondus ad capitulare lerlium Caroli Calvi in cum ahhatem, dcin morluo Carolo episcopus Pari- .
Verno palalio habitum pra?sidenteEbroino. siunsis, dc quo rursiis infra.
 1029 DE MIRACULISS. GERMANI.— LIB. I. 1030
bus, quseob inertiam silenlio suntpressa, atquc pnr A licct incompto atque inerudito, veraci tahicn ac fide-
incuriam scriplorum omissa. Tunc vero ea quse no- li serinone laciiconamur perstringerei et ut veraci-
viier cunclarum rerum Condilori gralia ejusdcm ter sunt gesta, alque etiam in populo Nortmamiorum
sanclissimi viri placuit opcrari, auxiliante Domino jam vulgala tam prsesentibus quam futiiris legerida
et ipsius sancli juvantibus merilis, jubente domn relinqttere.
rege Ebroino anlistiti ejusque monasierii reclorf,

INCIPIT LIBER PRIMUS.

CAPUT PRIMUM. adversarii cognoscentes adventum, deverterunt ad
Anno incarnalionis Domini Jesti Chnsti octin- alleram prscdicli fluminis ripam, ubi qusedam parva
gentesimo quadragesimo sexlo, rcgis autem prsecel- tantum pars populi eral: quibus confestim in fugam
lenlissimi Caroli sexto , cum regnum Francorumj versis, in insula qiiadam ejusderii fluvii ad oppro-
post obilum domni Ludovici imperatoris varias di- brium Christianorum plus minus undecim caplivos
visum esset in partes, et peccata populi crescerent, sudibus suspendcriint, mullosque alios per domos et
sanguisque sanguinem tangeret: Deo permitlente, arborcs corifixerunt, atque nonntillosper viflas cam-
flagiliis quidem exigentibus actum est noslris, ut[ posque miserabili insecutione trucidaiiies pereme-
exterse naliones e propriis egrederenlnr sedibus, vi-. runt: ipsoque sacratissimo Pascbali fesliviialis sab-
delicet gens Danorurii, qui vulgo Nortmanni, id estl B bato Parisiis pcrvenientes, vacuam penitus ipsam
Septenlrionates hoinines appellantur: et superbo, lirbctri quondaih populosam, et omnia in circuitii
tumentique corde cuhj valido navium apparaiut illius monasteria a suis habitaloribus deserta repe-
Christianorum fihes intrarent, qui htic illucqtic fu- rerunt. Timor siquidem et melus Universos invase-
renles, alque cuiri magna superbia cuncta gyraotes, rat, utputa merito iniquitatis divino enttdalos auxi-
cceperujit vaslando per diversas insulas maris, do- lio atque idco inundansedefensionisdestilutos solaiio.
nec neniine sibi resistcnle fluvium Seqnanx in- Quis, rogo, non doleret, anlequam belliirticommitte-
grcssi, Roldmaco[Rouen]sorte incredibili applicarent. rclnr, fiigatum exercitdtri ; antequam jaceretur
Cumque in eadem civitate aliquanlisper demoran- sagitta, coiifossum ; ante scuti collisiorieri), ignomi-
tes, regionis prineipes (quod absque ingenli conlri- niose siibaclum ? Universorum namqtic ordo pcnilus
tionecordis effari nequiviinus) ad bellandum pigros3 in Ecclesia confusus atque a bonitatis studio permii-
timidosquc adverterent; exeuntes a navibus, longe; tatus, hoc ipsa privalione boni usque ad exiiii
laleque diffusi, cceperunt utriusque sexus mullitudi-. fomitein digna satis ultione promerueral. At pihs
nem trucidare, captivare, villas, monasteria, ecile- Palcr juslus, delinquentirim serriper corrector, cor-
siasque depbpiitandocreniare, lotamqne suselibidinisi rectorumque clcmens susceptor, non boe intulit ut
iinmensitalcm cum omni crudelitale iri populum Dei ^ nos ob innumera delictorurii hostrorum pondera cru-
delaccbando exercere : quousque ad locum, qui delis damnaret, sed litper 'imrhcnsam suse largitatis
vocatur Caroli-venna >, venlis vclisque suse maligni- bcnignitatem aflliclosemendaret. Tunc, piroh dolor !
taii jusio Dei judicio secundantihus, ultra speni sacralissimiiin beaii Germani coi^pusde suoeffossum
securi navigando venirent. Tunc gloriosus princeps sepulcro, iri possessionem qtiariidam ejiisrtem Eccle-
rex Carolus, quia propler stibitaheum eorum ascen- sise, quse Cumbis c diciltir, dclatum est. Sed quse
sum ex toto uon poierat, convocala aliqiia sui exer- facundia quive sermo exponere potest, qualis dum
citus parle, venit primum *>ad trionaslerium Ma- bsec agerentur, quantusque iri eadem Ecclesia exstitit
charii Dionysii, u't ejus oralionibus fultus, securius luclus? Senes itaque acjuvenes', Ipueri ufebahtet in-
contra Dei suosque pergeret inimicos. Deinde ul fantes, utpote nemo sese a iacryriiisteriipferarevalens.
erat, uli adolescens, ariiino arinisque slrenuus, ad Similiter et aliorum corpora sancioriiin in eodem
supra diclum locum pugnaturus accessit; paratus pago degentiurii exlumulata, alqiie per diversa sunt
non solum dimicare, sed eiiam pro fide, proque de- loca deportata, exceptis dunlaxat nieinbris Macharil
fensione sanctseDei Ecclesiselaudabiliter uiori. Cujus Dionysii sociorumque ejus martyritm : qhse licet a
« Caroli-venna, id esl Caroli piscalura. Carolus D ] datum anno 1253 in gratiam Germanensium couira
Calvus in diplomale pro monaslerip S. Dionysii apud Dionysianos, de molcndino Caroli-vennse anleannos
Sirroondum in Nolis ad Capitula : Et soliium censum duos ab iliis ereclo, et in Bionysiano iiem chartula-
de venna, quw esl super (luvium Loch in pagoTelldii, rio diploma Pbilippi tertii Francorum regis, quo
etc. Caroli-venrialocus erat prope Rioilum, a Carolo jusliliam allam et bassam apua. Caroli-vennam mo-
Martello piscatura instructus, ut consiat ex litteris nacliis Dionysianis cedit.
Ludovici Augusli, quas postca lttiic loco illustrando h Vides jam lum in inore'p6situm fuisse, iit rex
referenuis ; nec longe aberat Cella S. Germani, ex Francorum bellum prseliumve suscepturus, S. Dio-
sequeiiii capitefe. Hinccolligimiis fuisse lociim illum, nysio coram se suumque exercitum commendaret,
cui hacleuus nonien hsesil veruacule Cltalevannead quod posteri religiose observarunt. Lege caput 20
^Seqnanam, pauliim supra oppidum S. Germani in libri n de miractths S. Dionysii infra ad anniini 784.
silva Leilia: a quo loco non longe distal vicus Ro- c Ciiinbse villa, Combes la vitle, vicus in pago
toialus seu Rioilus, vulgo Rueii; et Cella sancli Gcr- Briegio, sexto milliari a Lulecia Parisiorum, olim de
matii, la Celle. In quodam cbarlulario uostro Ger- jiire monaslerii S. Germani in codice irminonis
maneusi exstat Arbitrium Roberti Abbatis S. Victoris abbatis.
 1051 AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 1032
suis fuerint abstracla sepulcris, propter lamen regis A . est, minime oportet silere : cujus excmpla Actusquc
prsesenliam, non sunl lunc ad alia loca « transire eximii si seqiianlur, phirimum prodesse polerunt
compulsa. Stalueral quippe rex populo vidclicet a se ad salutem. Vidit isdeni. qiiadam noctc positus in
labente, utvel jam dicti sancli marlyris monasie- sopore, bcalum Gcrinanum quasi suo egredientein
rium defenderel, eo quod divse memorisegenilor de sepulcro, expedilum atque ad iter agendum
illius eum, cum esset parvulus, eidem sancto spe- praeparatum. Qui veluti sciens eumdem esse beatis-
ciali traditione commendasset. simum Dei famulum, interrogavil huniili voce, quo
CAPUTII. tali processu abire disposueril. At ille inigralurutn
se ex eodem loco respondit. Quem rursus animo
Hoc interea juxla narralionis ordinem inseratur,
quidem limenli inlerrogans ail : Domine, et si lunc
quod dum sanclum ejus moverelur corpus, ciuicti-
abieris, nos lantilli tui servuli quid postea facie-
potens Dominus dignatus est ostendere. Nam dum nius ? Cui quasi trisii vultu et cum magno moerore,
in effossione ipsius, el quomodo porlari deberetur ut eidem fratri videbatur, ait: Et vos ex isto mi-
unanimes intenti essemus, cereis pro reverenlia
grabitis loco, atlamen vere cognoscelisquoniam et
accensis, casu accidit ut unus, quem puer incaute ego revertar, vosque miseralione divina simul cum
tenebat, e manibus ipsius labens ruerel, totoquc pri- "] tempore disposilo remeabilis. Quam visionem veris-
valus exslingueretur lumine : quem cum a solo idem simam
fuisse, ea ouse consequenti fine sunl com-
puer cum omni velocilale levasset, lumen amissum declararunt.
ab altero mutuare cupiens , merilis tanii patroni pleta CAPUT V.
actum est, ul slatim in manibus ejus cereus illumi- Nec illud quod cuidam in eademecclesiarevelanle
narelur exslinctus. Quod quidem mirum, nec ab re Christo
palefactum est, ct silentio praeterire debe-
tamen ducimus, si ibidem ignis divinus resplenduil, mus :
quoniam dum praedicamus lalia, excilautur
ubi, quamvis lugubre, filiusvenerabalur lucis. Unde audienlium corda ad mellifluasanclorum deposcenda
qui aderanl universi gralias Deo referentes alque suffragia.Quidam vero religiosusejusdemmonasterii
prseclara ponlificis merita collaudanlcs, coeperunl fraler, cum alii completorio peracto feslinarent ad
magis magisque in psalmodiis Deique laudibus esse requiem, quo fessa post diei laborem corpora lectu-
devoli, quousque opus, licet trisle, consuminarelur lis reclinarent, sese ille anle sepulcrum beali Ger-
bonesle. mani peculiaris orationis causa projecil. Cttmqtiediu
CAPUT III.
ccelorumac totius mundi Dominum pro suis exorans
Num visio illa qusealiquibus ipsius monastcrii fra-
p
C delictis, opem beali Germani cselerorumque sancto-
tribus eadem nocle, qua beatissimum ejus corpus rum intenlo corde fidelibus cunciis deposcerei(jam
cffossum est, antequam aurora subsequentis appa- enim rumor ad noslras cerlis-
frequens paganorum
rerel diei, ostensa est, ut non dicatur omitii de- sime
percrebuerat aures), ante qnindecim fere dics
bet ? Cum ergo ad fluvium Sequansestia quacquead adventus illorum haecmirahilis sibi oslcnsa esl visio.
naves ferenles, prima ipsius noclis vigilia quidam Nam ab oralione qui jacueral sttrgens , aperlis vidil
perrexissenl fratres, indeque ad monaslerium jam oculis, ut olim lotum mundumPater Benediclus, sc-
remearent, apparuit eis secumque etiam comitanli- pulcrum bealissimi Germani veluli palefaclum, ip-
bus famulis lam immensus clarilatis splendor super sumque sanctissimum corpus indisruptis vestibus
eam ecclesias parlem,qua ejusdem sanclissimi viri indulum, alque minislerio ut fueral divino in ipso
corpus positum erat, ut claritali sequarelur diei, sarcophago ordinate compositum, quemadmodum
eademque ecclesia veluti igne supposilo videretur ipse post paululum omnesque qui simul adfuimus,
cremari. Qui cum inlra se nimium mirarentur, et dolendum inspeximus. Sic Dominus suo dileclo san-
eorum corda hujuscemodi consideralione stupefacla Germanus ostendere voluit, quod in brevi
ctusque
hsererenl, visio paulalim Jeficiens disparuit. Per- peccatis facientibus nostris erat implendum. Nec
venientesque ad moiiasterium sciscitali sunt, si ali- Q visio prius quam visionis sequentia omnibus pan-
quis Fralrum ea hora cum luiiiine super ipsam fuis- ditur.
sel ecclesiara. Nemine lamen qui fuerit reperlo, co- CAPUT VI.
giroverunt visionem angelicam divina virtule meriiis In memoralo denique Caroli-vennseloco ipsi Nori-
sancii patratam, qui sua migratura ossa piosque raannorum populi se victores seque superiores esse
cineres lalis sibi claritatis concessa gralia invisere conspicientes, dum adhuc morarentur, exeuntes a
curavisset. navibus Cellamnostram, quseconlra vel secus eum-
CAPUT IV. dem locum posita est, cursu propero fcslinantes
Illud quoque insigne miraculum, quod ante bien- intraverunt. Unde miraculum quod illic tunc factum
nium quo haec acciderunt, cuidam monacho ipsius comperimus, oplimum si narrelur putamus. Namquc
monasterii setale moribusque grandsevo oslensum in eadem Cella i>ecclesiis aposloli Petri a'mique
°-Lege tamen translationein Reliquiarum S. Dio- non longe sit a silva Equiiina. Hsecest Cella, quam
n, sii in lihro 111de MiraculisS. Dionysii infra ad Wandremarus Abb?s S. Germano dedisse meniora-
ariniim 784. tur, bactenus de urc Coenobiinostri vulgo /« Celle.
>>Cella Equilina dicilur in codice lrminionis, quod
1653 T)E MIRACULISS. GERMANI.— LIB. 1. 105J
Germani ignem terque quaierque supponere nitenles jA orantibus ad dexteram sila eral, trcdecies toliusquc
cum defecissent, eas incenderc amborum meritis corporis adnisu veluti capulans hostem percuteret.
non valentes, clauslra ejuodem Cellse landem egres- Cui coniiniio ita manus dexteroe, qua columnam
si, horreum quod ibi erat juxta positum cremave- ipsam inciderat, virililas evanuit, ul post illum diem
runt: ex quo lantus flammarum globus aeris alta ( qucmadmodum idem Robbo vidit, qui et eas inci-
pelens ascendil, qui quasdam arboies ultra etiain siones nobis ignoramibus prxsens osiendit) usque
jam dictam Cellain virenles incenderet, ipsas vero ad infelicem ejus ex bac vita discessum semper im-
ecclesias intactas integras ut erant relinqueret. Cum mobilis aridaque et ut fuerat exlensa permaneret:
manubrium vero ferri iia manu compaginalum in-
insuper venlus australis validissime flaret, lotiimqne
fere incendium eamdcm in partem projiceret, illico bseseral, ut nunquam ab ea aliquo ingenio vel arle
nisi cum cutis parle avelli potuerit. Qtti tamdiu ni-
septenlrionalis e regione spiraus intumuit : alque in mia
alierius partis latus australem mira conversione re- vexatione compaiienlis corporis crucialus est,
flectens, omnem vim pariter retorsit. Ita mirabilis donec miserrimam finirel vilam, plenus indignatio-
fieus, qui famulos suos secum fulgentes in ccelis nisetirse, manibus dsemoniorum devedus ad tar-
tareas sedes cocyti foetidumquelacum averni.
semper mira communi pietalis gratia operalur in
terris. B
CAPUT IX.
CAPUT VII. Operse preiium fore credimus, si et illud magiium
narrelur miraculum. Igitur dum ipsum sanclissi-
Cnm igitur sabbato paschali diffusa navium classis
mum oratorium a crudelissiina impie violarelur
Parisius, ut supra relatum est, pervenisset, in
craslinum cum snos jam sol lucilluos emitteret ra- turba, tanta subito nebulse esl dcnsitate repletum,
dios propria tolum illuslrans lampade mundum, e ejusdemque obsceni violalores ita divini judicii cse-
navibus prorumpenles, ipsam civitatem, ut prsc- ciiaie perculsi, quatenus illtid metu ac tremore ni-
mio pavefacli linquere cupienles, vix oslia vel fores
raisimus, viciuaqiic suburbana absque bahitalori-
bus repererunt : ingressique monaslcrium bealis- per quas intraverant invenire valerent. Sicque in
simi Germani , Dei fantira residuumque ecclcsise , oberrando diutius fatigali, tandem erumpenles quan-
locius effugerunt, tali ab illo die tantoque pervasi
quod securilatis damno remanseral apparalum , non ausi ullerius essent quacunque
manibus de- tcrrore, quo
conlaminare, potlulisque cceperunt foedilale ipsam conlaminare ecclesiam. Insuper et
siruere. Sed quia Domino miserante nec ibi virlus
ila morbo exinde (ut esl vulgalum) sunt
defuit ejusdem sanctissimi Patris, minime debenl .C. dysenterise
afllicti, ut dum nulius ex lanta
reliceri, quse tunc illic lolius mundi Creator ad multitudine se quotidie morerenlur,
lainlem sui nominis gratia ipsius ponlificis oslen- pularet evadere.
dere dignatus esl miracula. Quae quia nemo no- CAPUT X.
slrum interfuit, penilus ignorabamus : poslca lamen Interea simulato languore, legationis causa diri-
a fidelibus missis Ludovici Bejiivarioruin regis, gunt ad praecellentissimum regem Carolum, ut eos
Kobbone videlicet aliisquc quos ad principem Norl- cuin pace fidcles suscipiens, ad propriam dato regni
mannorum Ilorich nomine Iegationis causa direxe- tributo redire permitleret patriam. His ita placitis,
rat, ea cognovimus : qui nobis illa lideliier narra- rcge quidem nolente, priucipibus lamen quibusdam
verunt, qiiemadmodumipsi ( ut tcslaii sunt) coram ( ut falebatur) muneribus Jsesis, Ragenarius dux
Horich prsesentes ex parte viderunt, atque ex parte eorum, cunctique principes adregem, qui tunc iu
ab ipsis qui liuic in ipsa ecclesia, qiiando hacc gesta monasicrio Macbarii Dionysii residcbat, adducun-
sunt, siniul aderant Chrislianis audierunt. Namcunt lur : per deos, perque ea quibus maxime sc protegi
trabes ecclesiaemiserrimus iile populus, quia erant ac salvari putabanl teslantes numina vel arma, qua-
abiegnse , et idcirco habiles navigio, incidere ten- tenus nequaquam ulterius vel fines sui regni nisi
tavissent ; tres ex maligno eorum numero anle al- 1p forlasse auxilialores intrarent aut conlingerent. Qui
taris cre[)idiiiein beati Stephani , invalidi tolius ila dimissi atque pro sui evasione quain minime
virtulis robore ruenles ceciderunt, atque confracli speraverant gavisi, pariter quo venerant accepta
incredulas Deoque odibiles animas aliis timore per- auri argentique imposita suinma lseli redierunt:
culsis exbalanles, perpetuas descenderunl ad iim- sed revertentes, morbo quo in prsedicta ecclesia
bras, ubi edax vermis eorum non morietur, et ni- perculsi fuerant quotidie deficieutes cruciabantur,
inius eorum ignis non exstinguetur. eruciatique nequissimas miscrabiliter animas exspi-
CAPUT VIII. rabant, nemine quos secum lial ebant Cbristianorum
hujusmodi plagam senlienle. In quibus omnibus Dei
Cumque illud Dei templum a trabibus ita cessa- est consideranda potentia, ejusque pietas ample-
tum tolumque simul dcpopularentur monasieriiim, ctenda,
qui lam misericorditer salvat innocuos, tam-
accidit ut unns eorum eliam apud eos nefandissi-
que terribiliter sanctos suos mirificando punil pro-
miis ad confessionem domni Germani strictum gla- fanos.
dium pollula gestans manu ( mira quidem dicentur ) CAPUT XI.
deveniret, columnamque marmoream , quse ibidem Quid in eadem ecclesia , postquam major pars
PATROI. CXXVI. 33
1035 AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 1036
fialrumab exsulatu reversa fnit, gestiim est, silentio A ; giistns in ejus corpore discerni poluerit. Sicque dif
premere non debemus. Necdum enim sacratissima fusis ad postremum visceribus mcdius crepuit, vi-
beati viri ossa ad proprium fuerant reporlala sepnl- lamque miscrrimus mane linivil. S'.atua vero sacris
crum. Una namque noctium, cuslodibus ejusdein obtalionibus indigna, a quihus delegala fuerat re-
ccclesise dorniienlibus, anlequam fralres ad refe- tenla, veluli imniuudissima a mundissimo cordium
rendasDeo laudes more solito excitarenlur, audiliir inspeclore refulata remansit.
ab eisdem coram altari sancti Slepbani slrcpitus CAPUT XIII.
dsemoniorum ingcns, vehili hominum multiludo ad
confestim Sed adhuc qualiier qui residui fuerant e.vhac de-
aliquid pularelnr di.currens. Qui surgcn- fecerinl
ecclesiam circunieiinles viia, prosequendo narremus. Ab eo sane
les, ct cum liimine loiam almi praesulisGermaui ingres-
inlellexerunt fraudein die, qiionionasleriuin
cuin ncminem repcrissenl, si donec cuncli iiilcrirciit, ita, ut
sunt, pcenaliler
fallaciamque dscmonum fuisse ; qui niinirum dole- diximus, lurgenli sunl (Kobhone lcsie) visccrum in-
bant se expelli a sanctis se:!ibus templi, in quod,
fueral haud du- flalioneperculsi; qualemis omnis eorum coelusctiain
dum a perfidis perniissum polhii, in moriens perirel, prseter quos llo-
salla- palria quolidie
bium quin aliquanliiliim juxla illud : Et pilosi rich postea jussit occidi. Timens etenim ipse ejus-
bnntibi (Isa. xm, 21), inlrandi liciltim habucrinl. '
g
que oplimates et populus pariter universus hujusce-
Postquam aiitem sacri cjus eineres rclali alque suo modi morte pessima damnari, praecepil omncs qui
loco Chrislo favcntc sunt rcsliltili, nihit tale in residui crant, exccptis paucis fuga lapsis, quos nec
eadem basilica ipsius sanclilate promerente audi- mortis credimus cvasisse exilium, decollari: eorum-
t mi esl.
CAPUT XII. que capita veluli salisfaciens u.orbo, Cbristiano qui
captivus illic eral pnpulo traili. Nam ita clades in-
Siquidem Ragenarius dux auclorque lotius me- grassata Deo permiiicnte sseviebat in plures, ut
mnrali mali, ante profanum Horicb Nortmannorum
cmn veniens, ostendit pene qtiicnnque morbidum tangeret, excmplo
principem ingenti superbia eodem adlactus morbo et ipse deficeret. Insuper
ei quod secum binc asportaverat aiirum argenium- jussit cunclos captivos qui Chrislianiiaiis vocabtilo
que mulliim : dixilque quod opinalissimam Parisius censereiitnr, in regno suo perquiri, eosque cum 1:-
civilaleiu captam babcret; quodque mansiouem Ger- bcrtale el bonore absque alicujus contradictione in
inaui senis, qu;e in cadem lcrra decenlissima habc- suam reverli. Qui elinm hsec et alia ultra
palriam
relur, iulrasscl; insuper et quod omne Caroli regnuui sint inserta dicebant. Nos tamen ea quse avi-
sibi ratione tribuii subjugaluin baberel. Horich au- quain
non dicliis C dentibus percepimus, solummodo ponere disposui-
tem dum lalia credcrel, jnssitjam Rage- mns; satis babentes, quod victoriamquam
domni Ger- magntim
narius parlem incisi' trabis monaslerii communi obstante crimine, cx ini-
pnpuli mullitudo,
mani, scramqne portae Parisiacse urbis anle eum in micis babere non potuit, bealus Germaniis inclyius
lesiimonium adduci. Prseterea relulil ei quam bonam
meriiis, gloriosus miraculis, apudDeum talidonalus
quamqiie fertilem uti omnihtis repletam copiisinve- tritimpho oblinere promeruii.
nisse lerram : popnlum vero eam incolenlem, ad
dimicandum pavidum ac tremenlem : rcfercbalque CAPUT XIV.
dicens quod majorem ibi morlui quam vivenles ha- Quia vero duce Chrislo bucusqiie signorum dulcc-
berent virtntem, nullumquc inveneril sibi resisten- dinem sequentcs proccssiinus , nunc ordinem quo
tem, prseter Germanum scuem morluum. Haeccum ipsius bealissimi corpus relalum sit dicere aggredia-
diceret, trcmens illico ac pavens corruil in lerram, mur, bis prsrmissis quse in villa Cumbis accedenli-
i.lque terrifica ccepit voce clamare, Germanum co- bus infirmis, ejus palrociniis donala cognovimus :
ram assislere, eiiinque se baculo quem manu gc- qttse quo magis narrantur, eo ainpliiis juval a pi;e
siahalgiaviter flagellarc. Quod videntes Horich sci- narrationis tramite non discederc. Igiiur cum quidam
liiel universique sibi assistentcs, ipseque Kobbo .D puer Dagenus nomine, ex familia ejusdem monaste-
Ludiiwiei rcgis illuc directus Iegalus, ex hoc quod rii, surdus et mutus, omniumque mcrabroruni officio
accideral stupore niinio permoti admirati siuit. destilulus, ad proefalam villam auxilio pareniiim i!e-
lsdem vero Ragenarius sic humilialiis ac repenle porlatus fuisset, ita esl subilo nierilis ipsius gloriosi
contiitus, alionnn manibus cito sublalus recessit. pontificis prisiinse reddilus sanitati, ut ct loquerciur
Qui niaxiniis per triduum lormcniis ignoniiniose pariler el audiret: et qui paralyticns manibus de-
aflliclus, prsccepit landemunam auream snsesimili- vectus venerat alienis, ovans ac lselabundus tribus
tndinis slatuam fieri, atque per eumdem Kobbonem in se mirisostensis, propriisjam coepit ire vestighs.
Germano seni deferri, spondens se, si evaderet, Namque a terra post paululum incolumis surgens,
Chrislianum deinceps futurum, Deumque Christia- cum magna cordis alacritatc illis qui aderant aiebat:
norum indubilanler crediturum; sed qnia non erat Ecce, ecce adest beatus Germanus, per quem me lo-
ex ovibus Chrisli, idcirco quod petebat obliuere non lum Deo gralias agnosco curatum.
racruit. Ila prorsus inflalus, quemadmodum nohis
idem Kobbo manifcsUim 1'ecit, ac totus tiirgidns CAPUT XV.
exstitii, ul nec atidilus, nec visus, nec odoralus, vcl Necillud omilli dcbet, quod Christus ad laudem ct
1037 DE MIRACULISS. GERMANI.— LIB. I. 1038
gloiiam famuli sui largiri digualus est, quod eliam Ajubilo
A exsultanles, innumeras Deo gralias referc-
audicnlibus proficere credimus. Fuerunt ilaque in bant. Necuberiormoeslilisefietus in transmigrationc,
eadcm villa duse puellse, longo lempore sic febribus quam lseliliae exstilit in reversione. Prsefalus ilaque
valde vexatse,ut vix jam pedibus incedere valerent, anlistes, aliique ad hoc delectisacerdoles nobilesque
quibus nec ulla medicinse ars ealenus polueril sub- viri, sacralissimum ejus corpus propriis humeris
venire. Quae cum fiducia magna ad eamdem eccle- vicissim gestanles, reliquis omnibus ante ct post fe-
siam in qua sanclissima ejus membra posila eraut retrum cum laudibus et hymnis tripudianlibus bajti-
pergenles, pelierunl a cuslodibus ul saltein sub lanliumque vestes atiingere feslinantibus, ad pro-
tanli pontificis venerabile corpus eis transilus prae- priain deportaverunt ecclesiam. Cumquc ad priniam
berelur. Al illi fidein illarum plenam considerantes, monasterii portam pervenissent, cceperunt bymiium
proiniserunt eassicul liumili peiehant prece transire. T-e Deum laudamus, te Dominum confitemur, coelo
Nec fides prsemium distulit. Ita sane ipsius sancli resonante ante ipsum decantare, ponenleseum super
corporis transilo feretro ab eadem infirmitalc mox altare sancli Slephani in eadem ecclesia principali.
curatse sunl, ut nullam exinde molesliam per idem Ubi landiu mansit, donec translationis ejus fesius
ieinpus ulterius paterenlur. Ergo mirabilis Deus in dies, quce octavo Kalendas Augustas celebratur,
sanclis suis, qui non solum eos in praesenti gratia- B adveniret. Timc accedens memoralus abbas domniis
rum donis mirilicat, vcrum el post moriem lanlis Ebroinus episcopus, lulit illum, et collocavit in suo
beneficiorum muneribus eorum meritis largicntibus sarcopbago cum metu et nimia diligentia, benedi-
prsestilis miraculorum glorilical signis. centibus universis qui aderant ac laudanlibus
CAPUT XVI. Deum.
Post hsec vero cum cjus sacratissimum corpus a CAPUT XYIH.
supradicla villa Cumbis ad monasteriuin reporiare- Denique postquam ejus sacraiissimum corpus in
tur ; quod lunc in via aclum esl manifeslare placet suo est collocatum sepulcro, iilam visionem silendo
iu populis. Tanli denique prsesulis bealissima meni- prseterire non debemus, quse cuidam fratri noslro in
bra monachis cum lauilibus-ei hymnis ad proprium eodem coenobio quadam nocte revelata est. Vide-
referenlibus locum, contigit ut cereus qui praefere- banlur euim illi in sopore posito omnes fratres
balur ardens, validissimo fiante vento, etiam in la- ipsius monasterii stanles in choro veslibns induli
lerna in qua posilus erat, cxstingueretur. Dumque solcmnibus, loquenles ad invicera quasi de his quat
cum equo ad viliam quis propler ignem qui rursus acciderant malis : respicientesque contra oriqntalem
debuisset accendi ire voluissel, ccelitus effulsit, ut rQ ejusdem ecclesise parlem, viderunt beatissimura
omnibus qui aderant, lanquam exstinctus non fuis- .- Germanum veluti in hahitti mililari ante allare san-
set, in eadem laterna rulilans appareret. Uude ad cli Slephani galealum atque mirifice loricatum slan-
iiujus rei testimonium in eodem loco a fidelihus tem, el uti ex campo cerlaminis armigeratum fes-
crux lignea a ponitur : ut quod ibi lunc gestum est, sumque venientem: aspiciensquecunclos, interrogavit
quodque priusquam ad moiia-terium perveuirciur usilato genlis nomine, ubi essent vel quo abiissent
geminalum miraculum, a iranseuntibus fulurisque Norlraanni ipsius lerapli violalores, palrise dissipa-
non ignorelur generationihus. tores, qui sua aliortimque sanclorum membra effodi
CAPUT XVII. compulissenl. Cui humili salis (ut decebat) responso
dixeriint, quia recessissent. Tunc venerabilis Paier,
Venlum est aulem non paucis sanatis infirmis Rene,
inquit, et Deo gratias respondit. Deinde in
cum magnificenlia et honoris obsequio ad Theoda- sedili quod ante meraoratum altare paralum eral, ut
b
sinm ejusdem sancti villam : unde sequenii die eidem videtur fratri, residens, vocavit eos,
jussiique
comitantibus rursum virtutum prodigiis gratanler ut sese ad deponendum ea quoe porlabal arma inili-
egressi, vcnerunt psallenles rectoque ilinere gra- taria juvarent. Inlerea qtiod aspiciebatur defecit.
dienles usque ad fluvium qui vulgo dicilur Biber c. _ Nos vero tali habitu talique
et abbas D visioneprsefiguratum ani-
Quo transmisso venerabilis prsesul ipsius niadverlimus, quod jam veraciter factum esse co-
monasterii domntis Ebroinus obviam venit, multique gnoscimus, ullionem dumtaxat a sanclo viro ex ini-
ulriusque sexus, diversi gradus et ordinis cum cru- micis coelitus reportatam : cujus inlerrogatio eorum
cibus et cereis, reliqtioque sanctissimo apparalu
civitatis circum- perditionis declaratio fuil. In armorum quoque de-
cuin eo: plebs quoque villarumque
omni alacritate devo- ponendomm adjuvalione colligimus, quod eum ,
quaque non modica, cum ac immo nosmetipsos bene juvando adjuvare debeamus,
tione cordis universi currentes. Nam clerici magna ne talia nobis aut illi pro nobis ultra proveniant.
cum voce Deum laudanles, singullu inlerdum qua-
lienle psallehant: populi aulem nunc prse immenso CAPUT XIX.
gaudio lacrymas fundenles, nunc vero prae cordis Nunc igitur paulisper considerare libet, quam me-
a Crux isla inter Quinciacum et Villam-Novam procul a Sequana. Theodaxium voratur in codice
S. Cregorii collocata dicilur. Irminonis.
*>Yheodasius, T/iiais^viciishacienus cconobioPra- c Biber amnis, vulgo la riviere de Btevre. Sequa-
lensi subjectus, allero milliari supra urbem, baud n.T miscelur ad urbem.
 «i5!> AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 10SO
tuenda sint omnipolcntis Dci judicia ; qiinnta sil A Hic est Germantis, voluit quem mater in alvo
longnuimi.as atque juslilii piissimi Crealoris nostri, Perdere, prscsumptishauslibus alriferis.
vere lerribilis in consiliis suis, paliens et sequissimus Sed quia vitali fuerat respersusolivo,
in universis operibus suis : qui si iralus servis suis Non potuit sanclum commaculare malum.
ncgligenlibus fucril, cilo illis poenilenlibus placalus Nam fuit egregia genitus de slirpe pareiiluiu,
rcconciliabilur, alqne visibilibus sive invisibilibus Qui qiiondam terris, nunc super astra iiilel.
proslralis hostibus, pacem-contriiis corde cum victo- Oplal enim fragili si quis dum carne manebat
ria dalril. Sic de populo Israelilico ssepelegimus; sic Nossefuit qualis, bic sua gesta legat.
nostris temporibus frequenlcr audivimus; sicque iti Et ccelosposlquam conscendit, qnanla per ipsum
nohis ipsis ejus pictaiis gralia cxperli sumus. Ipse Gesserit Omnipotens, promere.lingua nequit.
est enim Deus repellens et dcslruens, irascens -ot Linquitur hoc illi hjhulas qui solus arenas,
miscrans, commolorumqiie conlritiones sanans. Al- Ac pelagi gutlas dinumerare valet.
tendcndum etiam beaiissimus Germanus qiiantiim Horlor enim cunctos, maciilat quos actio vitae,
sit glorificamlus, qiianlumqiie venerandus, qui sic Hujus opem precihus poscere saepepiis.
misericorditcr juvat ad se cuni fiducia confugienies, Debilisad cujus venil si turba sepulcrum,
sicqiic lerribiliter justis, quod esl falendum, raerilis ™ Inde means rediit sana favente Deo.
pcmitit adversaules. Et quia longum ac difficilcest Cui nunc et
per singtila ejus virltites reiexere, inaxime cuin et sempcr gratias agamus , qui nos meriiis
nasceretur ita dileclus Deo ut bujiis lidelissimisui prsesulis de lol tantisque inalis
anlcqiiam gratusque
Joauues in ulero malris exsullans inventus sit, cui eripuit, quique nobis qiiolidicinnumerabilium dono-
virlus n.iraciili famulalrix exstilerit, placet in ejns runi beneficia ejus suffragiisprseslat, facicns magna
laude hoc in loeo paucis ludere versibus, silque et mirabilia sine numero : cui sit honor el polestas,
liiicili finis. decus et imperium per infinita ssecula sxculorum ,
prioris Amen.

INCIPIT PR.EFATIO LlBRl SECUNDI.

Quia prioris libelli mctas, oplalum propinquantes C dationis necnon el fruclum eorreciionis parvipcn-
porium, Cbrislo sermonis vela regente, attigimus ; denles, ad hoc iterum prolapsi suinus, ut longiorem
acceplum ducimus ea modo miractflorumsubnectere demum exsulationem dignissima expulsione palerc-
-
signa, qu:o.;poslea Dominus per ejusdem pontilicis niur. Sed absil ul vel noslra lacendo inaccusala pal-
nierila gloriosa dignsius est pandere. llla quoque lietur iniquitas; aut cceleslis qua sanaremur, nobis
qua3 rursus in ipsius sancti noslraque peregrinatione clcmcnler adbibila quo non prseconelur, relicealur
sunt facta, non incongriie addenda censerentur, nisi benigniias; vel eliam tanti ponlificis biimansc saluli
forte pmloris esse vidc-eiilur. Scilicet qui castiga- largila virtittum gralia iinineinoiala irausiliatur.
tiouis divinaeposlhabilis eruditionibus, lempns emen-

INCIPIT LIBER SECUNDUS.

CAPUT TRIMUM. aegriludinisvinculodesua desperata salute,ptitavit se

Sancti vero corpus dum revectum, alque ordine vano somni pbantasniale deliidi.Idipsum el parentes,
supra digcslo sno est in loco reslilutum , accessit quibus haec reyilerat, dicebant. Sed alia iicriun
ex pago Oximcnsi [iVHyesme]qusedam paupercula ]) nocte prsedictsevirgines eidem apparenles, cum qua-
mulier, nomine Hirminlrudis. Hsecper novemanno- dam indignalione, blando quidem sermone eam
liim currictila coniraciionis calamitale oppressa, de alloculse dixerunt: Gaude, in proximo est cnim ut
loco ad locum, nisi aliorum manibus delala, nequa- cnreris. Et quare quo libi pracepimus non isli ? vade
qiiam incedere valebat. Cumque eam Dominus per igilur sallem nunc, nec moram feceris. Porro exper-
gloriosum antislilem Germanum curare voluisset, gefacla mulier, auxiliotandem fratris asello levalur,
nocle quadain superveniente, vidit duas sanclimo- sicque ante lumulum lanli p troni delala exponitur.
niales virgines prseclarisvullibus coram se assisiere, Permissa itaque est in atrio ejusdem ecclesiseipsa
deferentes sibi panem et lac, signum futursc sanila- nocte requiescere. Sed pritisquam medisenoclis spa-
lis, bortantesque ut comederet : moleslia namque liiim transmilteretur, evigilans, quasi quodam me-
infirmilalis faligata obdormierat. Cumquecomeiiisset dicamine delibuta.perseipsam aggredilur ecclesiam,
ex his quse allulcrant, dixerunt illi : Surge el quo- fralribus jain ex more vigiliarum solemnia celebran-
modocunque potes, Parisius ad sepulcrum beati libus. Inlerea inembra sibi male cohserenlia ccepc-
Germani ire fcslina : ciijus munere noscas le ex rnnl resolvi,atque in anliquum mox ofliciumreverii:
propria corporis dcbililate curandam. Quse longo quse pro anxietate cordis corpori^que relaxalione
 f04t DE MIRACULISS. GERMANI.— LIB. II. IWi
magnas institil voces emitlere, ut omnes qui adera- Ai lenlibus, ccepernnt mox nervi aique nedi a nalivitaie
nius audivimus : factoque mane, illi Domino beati contracti corporis resolvi, necnon el ad usum ambu-
Germani precibus miserante propriis conccssum est landi divina miseratione per beali viri suffragium
nmbuiare vestigiis : sicque per iier quo venerat re- aptari: qui cum fide venienti impelrare potuil quod
diens, omnfhus bonum sibi targitiim narrabat. natura vitiala negaverat.
CAPUT II. CAPUT IV.
Nec illud prseterire debemus quod simili modo Non enim dehent esse (quod longe a fidclibus sil)
facltim conligit miraculum. Nam inter cseleros ex oneri, quaeChristus suis sanctis amicis dignalur lar-
iliverso properantes, venit qiiidam juvenis ex pago giri. Nam qui gesla virtutesqiic eoriim qui jam cum
IJajocasino [de Bayeux] vocabulo Hildemodus,qni Domino in ccelesii regnanl Hierusalem audire re-
ita renibus coiitracliis tribus conliniio exslitcrit nuit, ipse procul dubio sihi lestis exsistil, qnia uon-
annis, ut eo ipso dolorc genuum ac libiarura scu dum ad illorum perfecle suspirat consoiTium.Contra
pedum privaretur oflicio: isque raulla venerabilium vero qui rccolit, legit vel audil; ille ulique, liccl in
sanctorum cireumiens loca, quo prislinam illorum terris adbuc positus, concivem iHornm se evidenler
suffragiis recupcraret sospitatem, a nullo prorsus R esse demonsiral in excelsis. Igilur cx quadam pos-
j
deslinatus esfsanari. Supra dicta autem sanctissimi sessione ipsius beali viri, quse in pago Pinciacertsi «
ponii/icis imminente celebritate, a quodam venera- sila Prunidus dicilur, fuit quidam homo nomiue
Iiili viro per soporem est admonilus, ut monaste- Adoardus, ita oculorum privatus lumine, ut iili con-
rium ejusdcm sanandus adiret. Qui nihil de visionc tinua nox essel, nec quidquam lucis haurire posscl.
dubilans, eo die qui eanidem prsecedit solemnilatem, Hic ad sancli ponltiicis feslivitatem manibus, ulpotu
nono Kal. Auguslas, cum ascellaribus venit anle csecus, aliorum deduclus, ad sacra missarum solem-
sancti Patris sepulcrum, jacicns se pronus in terrain. nia inter reliquos qui convenerant devolus adslabat:
Curaque diutius pro sui recuperatione Deura beatis- et ecce subilo antequam Evangelium lcgi inchoare-
simumque prsesulem iiitcnlissime cxoraret, subilo tur, ccepil ab ejus oculis magnus quasi lacrymarum
coepit coram oculis oniniinn iilic adstanliiim memlira fluxus iniruin in modum manare. Cumque diu boc
prolixa segriludine torpentia gemens extendere. Nec agerelur, et ipse rivulorum fonlem de suis maxillis
mora. Stalim namque surrexit bencdicens Deum, crebra manus adbibilione exlergeret, superno mox
sanclumque glorificans Germannm : et non solum respectus inluitu, incipit paulutum splendoris inspi-
ipse, verum el qui prsesentes eramus, omnisqiie cere. Deinde gratias agens toto devolionis aflectu,
fiequenlia populi qui conveneral, pariter benedixi- r( solo proslratus obnixe precabalur, ut sibi jam par^
inus Domino, qui talia merilis sui confossoiis digua- lim reseratum lumen plenius redderetur. Nec cjus
batur concedere. sunt preces apud Altissimum cordis inspeclorem
CAPUT III. sanclumque frustratse virum. Stalim namque exau-
Illud qneque quod divina bonitas eodem vespere ditus, prislinum recepil visum : missariiraque pc-
ad famam nominis lanli viri osiendere voluil, reti- acla solemnitate,'venit jam clare videns ante polian-
drum [id esl sepulcrum] bcatissimi confessoris glori-
eeri non deliet quin inler coetera narretur miraculo-
rum insignia. Fuil quidam pucr (ut pulabalur) duo- ficans Deum, qui sibi ejus precibus, per tot aimorum
curricula luminis adcmptam reddiderit dignilalem;
dennis, de pago Aureliancnsi et familia beati Patris
fienedicli, qui de matris vulva in liiccni renibus CAPUT V.
eonlractusac genibus proruperat; ncc aliter se ullo Ut igitur castigantis nos insestimabilis-dirinaebo-
modo movere poterat, nisi manibus nitens semivali- niiaiis miseratio evidenlius prsedicetur, illa quaerur-
dum promoveret corpusculum, insuper et ita ab sus in ejusdem sancli ac noslra peregrinatione, ut
ineunte selate, oflicio loquendi privatus adoleverat, meminimus, facta sunt miracula persequamur, elsi
tit niore ipsius lingua potius slrepitum, quam ver-»r. non sermone verborum copia pbaleralo, virtiilum
I orum exprimeret sensum. Qui cum ad beati Caronis tamen speciositate colendo. Non post mullos denique
[S. Chiron] Martyris sepulcrum, qui juxta oppidum annos, iteralis ssepius malis, suscilavii nobis Dcus
siium est Karnotinum [Chartres], a quolibet gralia ssevissiniam earumdem geniium persecutionem qua
pietalis deportatus fuisset, intervenlu ipsius sancti nos meriio aflligeret, afllictosque ut pietalis pater
Caronis pedes ejus, conlractione genuiim perseve- emendatioiiem compellcrei. Nam quemadmoduiu
ranle,'a posleriorihus solummodo sunt disjuncli. prospera a reclo iramiie per menlis eiationem all-
Inde vero ad palrocinia almi patroni nostri quan- quando devianl, ila et adversa per conlrili cordis
doque perduclus, obtentu misericordise permissiis bumilitatcm ad nnslri nos custodiam revocant. Sola
est ad sancti pontificis confessionem manere. Cum- enim vexalio inlellecliiin ilahil auditui. Iliijus ilaqtie
que jaceret fralribus jam in ecclesia vespere psal- persecutionis orlo flagello, sanclorum circumquaque
a Pinciacum , Poissy. locus sexto miUiari infra balur siquidem villara
Magedan, recenlioribus Meu-
tivitatem Parisiorum, S. Ludpvici. regis natalibus dou. paulo infra camdem civilalem, ex codice lrini-
illustris, a quo non longe dislat Prunidus, Priinay. nonis; Surisnas, vulgo Suresnes, ex diplomalc Caroli
Puiciacensis pagus longc extcndebalur. Complcctc- coguomento Simplicis, ctc.
 10-i3 AIMOINUSMONACHUSSANGERMAN. 10U
jaccntium corpora non solum a sepulcris inslauralo A i intima ungues producti penetrare viderenlur. Quae
dolore effossa, verum eliam ct ad proprias posses- mane faclo veniens, duin ante allare in quo sanctum
siones sunt hac illacque devecta. Cumque paratum quiescebat corpus stalula fuisset, sic posl modicum
fuisset quo sanctissimi corpus Gcrmani ad stiperius emendato deliclo, ut fuerat prins, sana regredi-
dictam villam Cumbisiterum ferri deberei, illud nos tur : nec gloriosa domina gloriosum dedignala esl
quod tunc ibidem geslum est miraciilum dicerc ju- Germanum consorlem seu reparalorem sui habere
vat. Quidam aiilem nostrum , nomine Adalarius, miraculi.
nionachus el sacerdos , sic pcr lenipus conlinua re- CAPUT VIII.
niini fatigatione dcbiiis faclus cxsliterat, quo nullo Ut autem laeeamus de reliquis ea lempestate per
jnodo per se vel ad modicum, nisi uno et proesertim eumdem sanctum in eodem loco palralis miraculis,
duobus sustentaius baculis, incedere valeret. Quibtis dicalur nunc illud de quodam caecomirabiliter cu-
adductus venit ad ccclesiam inler reliqnos gemens: rato, qui dum alieni gressus solatio fuisset allra-
arcedensque ad sancli prsesuliscorpns jam adefferen- ctus, suam illic per dies exorando prseslolabatur
dum feretro aptatum, studuil unus nec tardior qui- salutem. Nam et solilus erat alia nescio quadam
dem esse portanliiim. Et boc divino suffragante auxi- intercurrenle infirmilate, multas crebritis qiiam su-
lio precibus sancti sublevalus, reliclo, imo, til ipse B
\ bitas cum gemilit doloris effunderevoces. Unde ali-
post aiebat, oblilo baculorum oflicio, vicissim pcr- quaudo quasi imporlunus, et qui ecclesisesilentiis
egit, usqtiedum ad prsefatamCumhisvillam vinculo esset inquietus, a quibusdam correplus, nimis mce-
infirmilatis solulus pertingerct. Quo in Joco heati rens aliorsum ire dispouens recessit; deslinavitque
corporis gleba super altare venerandum exposita , animo, ut ad quamdam ecclesiam in villa Ruoilo a
ipse gralias agens ad omne quidquid voluit sanus in ipsius sancli honore dicalam, quia prope erat,
evasit. diverlerel; ibique dum tempus sui veniret miserendi
CAPUT VI. Bianeret. Quod cum prseviose ducenle fecisset,an-
Deinde conligit post aliquod evolutum temporis tequam ejusdem hasilicse januam inlraret, lumen
spatium , ut illuc quispiam dsemonioplenus adducc- ocnlorum recepit : moxque tanla coolitussibi dala
relur, quera qualuor ferme viri lenere vix possenl. visitalione jocundus , ad eumdem sanclum videns
Maligna quippe vigebat virttile, eralque ex ipsius laudesque vociferans Cumbis revertitur. Fuil ilaque
sancli familise colonibus, alque de villa supra mc- gaudium fralribus universisque inihi conversantibus,
morata Prunido. Advenit ergo manibus violentorum atque per omnes circumquaque non modica admira-
impulsus, tergiversatione reluclante hostis, Justi tionis Iselitia.Hi ergo a quibus exasperatus recesse-
prsesentiam nimium formirfanlis. Itaque multas illi C rat, poenilentesaiebant, se et alios lali faclo com-
adjuraliones juxta consuetudincm exorcismi quidam monitos, ad pauperum debiliumque importunilates
nostri fecerunt, danles insuper et hauslum aqusebe- patienles esse debere.
nedictse. Sed ul in eo potius aposlolici viri merilum CAPUT IX.
prsefulgenspanderetur, universis ab eo landem quie- Hinc Helagiam,generosi sanguinis feminam, inter
scenlibus accessit ultiraa ejusdem exorabilis incdi- reliquos illuc venisse sanandam , simulque sanatam.
cina. Qua depulsacallidi pervasoris morbidafceditaie, rediisse videamus. Hsecita suffocalionismolcslia pcr
omnis ineo incolumitassensusvigore restitulo infor- prolixi temporis cursum elanguerat, ut ncc sallem
nialur. Iniquissimo siquidem babitalore projecto, divinis aliquando interesse cupiens ofliciis, dum so-
liber exivil captivus ab angue : remansitquc non lius lanlum b3gereturEvangeliiIeclio, dnrare pcdibns
fiohnii quatuor, sed uno miuus bomine valens. stando valeret. Neque banc Dominus piis sancti ca-
CAPUT VII. rere voluil beneliciis. Quae diebus plurimis alieno
Addiicilur el qusedam femina utramqne manum porlalu subvecta, eam in qua ipsius erat corpus fre-
gestans aridam. Hancolim pro qiialibet sibi adhscsi- queiitans ecclesiara , cttm cereis necnon et aliis
bili infirmilate ad sanclae Marise [Nolre Dame de . oblalionibus piissimum ex animo venerabniur palro-
Moussy] basilicam, quse ihi prope sila est, aimuale num. Cumque lerminus quo ejus devolionis labor
votum juxta suce pauperlatis modulum ex dimidii reniunerari deberet, divinilus jam prsefixus incum-
denarii quanlitate constiliterat. Sed adveniente Do- beret, slalim ccelcsli perfusa medicamine , tanta
minicseiVesurreclionis die, emit inde, bianda diei corporis valentia anle ejusdem sancii pr.cscniiain
subripienle occasione, edulium carnis, aique com- donaiur, qualenus Deo ipsique beatissimo' graiias
cdit, parvipendensmelius non vovere, quam posl vo- agens rcparata saluti exsultans rediret.
ttim voia non reddere : statimque nt sole clauso CAPUT X.
gratia soporis cubilis sui secreta petivit, ita manibus Digmimducimus quod in seqiienlibus rythmo con^
voii violatricibus ea in nocte contrahitur, quem- tineturrecolendumintersereremiracnlum. Norinianni
admodumemortuo in eis operandi officio,palmarum vero apud eumdem locuin qui dicitur Oscellusb, \n
» Interpres Gallicus hunc locum interpretatur de Sequanam, cujus vici fit menlio in diplomale Lndo-
vico Ruyau dioecesis Senonicse, cujus lamen vici vici Aiigusli, infra : nam islius loci ecclesia S. Peiro
ccclesia S. Juliano vola esl. Neque explicaiulusvi- sacraia dicitur.
dctur bic locus de Rioilo vico pagi Pinciacensis ad •' lstius loci meminit CarolusCalvusin libfellopro-
 1015 DE MIRACULISS. GERMANI.— LIB. II. 1040,
qnadam Sequanse insula residentes, Parisius soepe, ,Aj terctur facta didicimus, sed non ad ctincta verlamiis
dum prorsus placebal, navali excursu veniebant. Re-;- sermoiiem. Nam si eamus per singula, exuberans
diinebanturergo omnia in circuitu vicina monasleria, i, erit modus in pagina. Conligerat ergo terrore paga-
ne illorum soevitiaimpositis ignibus crcmarentur; stu- i. norumultra Parisiiisjam elcastelliMilidonis[.W<;/Mn]
debantque prseterea vicissim equis, qualenus aliquos is terminos excurrenlium, sanctissimum corpus ab
nobiliumgratia pecunisecapere posseril. Undcvelutiexx Acmanto [Esmant] quo nuper dclaium abieral, illuc
miiissimi veridomniLuduwici«abbalis redempiione,>t transferri. Homo igilur ex eadem villa ila inlirmus
non modicum et incomparabile acquirebanl lucri-i per annos ut vix incedere posset, loloqtie corpore
iiegotium. Et quoiiesciinque lale qnid agere dis-;. nulla sibi siibvcnienle medicina dcbililalus atlve-
posuissent, dissimulabanl se multis diebus ante,•t niens, candelam secum delulil, miinus fidei, prelium
iiullaieniis quoquam ire, ne cui illorum furlivnss sanilatis. Sed anteqiiam illain accendere conalus
innolescerel advenlus. Proinde decreverant mutnaa quod cceperat percgissel, qusesilum, videnlibus qui
silenlique consideralione Parisius sive ad noslrum(i aderant universis, e ccelo respeclus donum percepit.
aliquando percnrrere locum; omnesque ibidem sub[, Ergo si regni cosloruni inxslimabilis magnitudo cu-
malefida securltale commoranles insperate decipere. juslihet qiiantilatc pretii emi potesi, mullo magis
Restiterant siquidem in eodem monaslerio qui ipsum„ B ' vera fidesanitas corporis. Tantum cnini Christianus
custodirent fraires fere viginti. Quibus matiiiinalee accipii, quantuni credil. Confeslim siquidem oblalo
orlo jam crepiisculo Paschalis sacrosanctse festivita- munere sanatur, atque domus suse limina gaudens
lis olficium cclebrantibus, adsunl Nortinanni, qni; revisit.
Parasccvc dic equis ascensis, itcr arripueraiil ve- CAPUT XII.
niendi. Quos quidam noslrorum equiles paulisperr Erat ibidem sane concursus infirmorum hinc inde
pervenientes , eoriim eis quamvis sero malignum n confluentitim
nuiitiaveriint adventum. lllis autem non credenlibus,'• viter pltirimiis : quorum causas ut sic bre-
sed magis laudibus divinis insistentibus, pagani sinee colligam, caecigaudebant videnles, claudi am-
curali diversi febricitanles, alque plurimi
mora insequentes venerunt, cunctosque ut eranl in1 bulantes,
variis corporum conlagiis liberati gralias agebant
rcclesia circumcinxere psallentes. Tunc, quod ma-
Iselanles : singulisque largiebalur remedii gratia ,
gnum fuil declinanrti subsidium, clausis in eoruin inveniebantur medicanlis clemeniia. Ila
oculis ecclesise porlis, omnes sese in quseque lati- prnut digni dumtaxat ut qui vespere debilis advenircl,
Lula vel puleos immergenles absconderunl; quo non1 quoque
inane faclo ssepissime incOlumis exirel. Inler quos
ex oinnibus nisi iiniiin equo fidentem, tanti prsesulis s «-•
piierulus de pago Stampensi [d^Etampes] insanus
suflraganlibusmeritis, inlerficerenl. Itaqiiefugientes,' dcferlur : babcbal cnim contractione nervorum
ante conspectum ipsorum iiiant. Nec aiiicr iiiquam1 membra damnata.
Qui a matre deportalus, depre-
verissime, nisi ut quidam illorum anle enudatos' caiur ipsa obnixe, ut se cum
etiam gladios, ctim esset dies, illsesi transierunt. puero ca nocte in eadem
bisilica, in qua sancli prsesulis corpus venerabalur,
Quibus ila angeiica adminislratione salvalis, inter- remanere licerel. Deinde hora ejusdem noclis adve-
feclis prscnunliis atque aliis in circuilu et in medio* ut pulabatur, jam media, puer, matre
monaslerii ex familia phirimis, omnia veluii spur- nicnte,
solus adsurgens, per eamdera ecclesiam
cissimi iuvasores quseque in ccclesia vel exlra inve- nescienle,
cohaesione ulcunqiie soluta amhiilare leula-
nerant diripientes; cum proventus exsullalione, ' pcdum
bal. Evigilat mulicr, gaudelque de nali visa salule :
cellario fralrum igne. supposito, reversi sunl. Tuncc
universi de qualibuscunquft quibus se abdiderant sicque ipsa alque seqtienii nocte eodcin in loco
transacla, totus post biduum sospes affeclus, goni-
egressi lalcbris, concurrente etiam hinc inde populo1 trice reccssil.
civilalis, subverleriinl (antum jocunda
Spiritus sancli gralia'
ignis ardoiem, jain ad cunrta consumenda, spaiia CAPUT XIII.
altiora petentem. Neque, quod poslea nostris ite- r Iu eadem denique Novigenio viUa quse et qiianla
rato contigit deiiclh, locus liinc penilus crematiis; fuerint (ut paulo supra relulimus) sanilalum cha-
disperiit. rismata ejus bonilalis munere advenienlibus exhi
CAPUT XI. bila, sine crimine fatemur nos ignorare. Quam
vero fuerint innumera , ille qui dedil cooperalor
C.elerum ut sit meiuoria Justi ciun laudibus, adI piissimus, solus novit Jesu.s. ldeo ad id quod arde'
ea quaj in Novigento b villa noslra super Malernami animus irauseuntes, ejus revcrsionem inente bilari
fluvium sila dum ibi morarelur, dumque iude revcr- exponere feslinemus. Fralres igilur qui illic aderani

clamalionis adversus Wenilonem Senonum arcbi- mannis captus ac prctio dato liberatus est. Lege VI-
cpiscopum. Deinde contra paganos, inquit, ad insu- tam S. Faronis in sseculou.
l:,m loci qui Oscetlusdicitur perrexi. b Novigenliim Artaldi appellant, vernacule Nogent
a Quidam impcrittis in codicibus mss. hoc loco» VArtau.d, in pago Bricgio ad Maternam seu Ma
rcposuit Hilduini, adveriens nullum id nominis Lu- tronam Uuvium; hahelur in codice Irminonis,
dovicum abbateui co tempore CoenobioS. Gcrmanii niipcr prad.o vulgo dicto Amblainvillers comniii-
pncfuisse. At retinendiiin nomen Ludiiwici seu Lu- taltim.
dovici aLbalis monaslcrii Dionysiaui, qui ab iSorl-
U0i7 UAIMOINUSMONACHCSSANGERMAN. 1048.
sanclissima ejus corporis membra custodientes, una A Circumdanles se paganns miro luJunt ordine.
cum ipso ktci ruinas salteni inviserc feslinantes Nam ut cunclos gloriantur se cepisse miseri,
egressi; Nortmannis jam amico paeis fcedereregno Ulque gyro mox vallarunl omncs fere proximo,
educlis, iter reversionis lseli suscipiunt: fuilque eis Te preca.nte liberantur prope capii servuli.
in revertendo navalis congruus apparatus. Unde Dumqtte nullus sese putal habere superstilem,
Maternsefluvium pariterque Sequanam enavigantes, Gladiatam evasisset qui Danorum aciem;
venerunt eitra Biberis ac Sequanoeconflueniia por- Omnes se dc locis mergunt abditis iticotumcs.
tum facientes : eductumque sacralissimum corpns a Cerneres lunclacrymantes non loquentes invicemv
navi, exeepimus illud mulli ulriusque sexus el ordi- Dum de necis quasi fauce se vidcrent surgere.
nis ibidem congregali, ut mirarelur vix clericos ad Vota solum cordis dabant lacila dignissime.
eum tollendumaccedere posse. Nara ex sui quondam Unus lantum prsepeditur csecaemortis obice,
episcopK domo, canonici primi uti ponlifici adsi- Alque lelo pcrforalur bostisvctocissime,
stentes exceptionis peregere minislerinm, bujus an- Ne lanto summus carerel pontifex libamine.
tiphonse congruam jubilaiil.es melodiam : 0 quain Salve clemens, hinc precamur, salve proesulagie,
venerandus es, egregieGermaneconfessor,qui lerrena Oiiiiieinclerum te colenlent cum devolo populo
contempskti, et ccelijanuam exsullans petisti! Modo » In praescnti m mereamur uti prece commoda,
vicior futges in virtute cotlesti, ideoquesupplices le Hincque celsi paradisi regnum nohis obtine,
exoramus, ut intercedaspro nobisad DominumDeum Qtio simul lecum psallamus Palri laudes Domino,
nostrum. Factaque geniculatione, ac oratione Domi- Alqueloii Trinilati consonantes angclis,
nica et missa pro universis solemniter dicta , cx Sanclus, Sancttts , Sanclus, Dominus Detts excr-
monasterio sancti Pelri necnon et beaiscGenovefse [citnum.
virginis reUgiose accedentes clerici, eumdem se- Cceli tuae pleni manenl alque tcrra gtoria.
quentes ordinem cceperunt sanclo btimeris suscepto Osanna qui benedictus in cxcelsisvenerat.
corporc banc psaUereanliphonam dicentes : Iste est Gloria sil Deo Palri alque laus Allissimo,
Germanus.ponlifex maximus, qui per supernam gra- Honor, virlus el poteslas Jesu Cbristo Doinino,
liam divina dans miraculu, promissa sumens munera, Dignitas el unus apex silquoque Paraclilo, Amen.
vivit perenni gloria. Deinde nos uli decebal servulos Quo ad finem usque ila completo, fuiinusjam licet
corruentes, salulationis novum babenles hymnum, ex adverso proximi parlim adustae, necnon el per-
verenler adfuimus : surgentesque a solo qno dignis- multum dissipalse civilali, cujus demolita facies nos
sima ejus reverentia prostrati jacueramus, post ora- omnes in dolorem adducens, compelenter cxegii
tionem et colleclam, jam ctiidam coniracire feminse^* psallere : Aspice, Domine, quia facla esl desolata
ac csecis duobus collato sanilatis bcneficio, quo civitas plena divitiis, sedetin trislitia domina genlium,
unaquseqiie videlicel exceptio proprio decoraretur non est qui consoletuream, nisi lu Deusnosler. Multi
uiiraculo, ita concrepantes intulimus : namque cancnles, plures vero cernebantur plorau-
Ave, prsesul benedicte, ave nune piissime, les : sicque processimus in pralum a usque, quod
0 Germane-venerande, Pater el eximie, sub ipso est monaslerio. Eramus vero mcercntes,
Plebis temel cum Adeli comilanlis agmine, quortpostea quam propriam inlraveramus tellurem,
Veni jam, veni benigne, redi paslor optiine, niillas ul antea oslensas noveranius virlutes, sed
Oves proprias rcquire^ac pici restitue, ecce subilo cx lanta populi mulliliidine, iiniis pro-
Nec trislari ultra sine de suhlato piguore. currens accessit. Habebat cnim causa poenilenlise
Deplorabat te cessisse dominum Luiccia, ferri circulum in bracbio, ul solet fieri, arclUsime
Se plangebat et lugebal caruisse gloria, obvolulum. Jamquc lcmpus inereveral, ex quo illi
Quam adplaudet recepissejam tua prseseniin. casu propriam occidenli maircm, hujiismodipoena
Heu quam flebant et gemebanl scrvi lui moiiachi, accesserat. Qui vociferans et tanli viri pletatcm sihi
Et catcrva populorum cuncla iiiniis prnpria, adjutriccm exposlulans, ut nianum ad ferelrum, quo
Cum fuisses exsul loco a tuo, sanctissime! sancii sacrum bajulahatur corpus, paljium sallem
Quis illorum sermo valet planclus fari cordium, desuper contingere cupiens prolcudil, illico fcrrum
Atque simul expcdirc flelus amarissimos, de bracbio exsilicns iniranduin crepuii, ila ul iu
Quod sacerdos pietaiis pulsus esset impie. aera sursum evolans videretur a multis. Quse res
Qui si cessit fcritati paganorum rigidse , nos universos hilariores eflkiens, uonmillos eiiam
Necnon loco vel ultrici flammse; tamen adfuit in lacrymas prsegaudio niovit. ScJ ct caro armiikc
Votis dignis famulorum prsesens in pcricutis. hiijtismodi asperiiaie in profundiim exesa, quod
Unde juvat nos adirc illud diclu nobile, geslum erat pieliosum pandehal miraculum.
Quod slupendum et mirandum inferat miraculum, CAPUT XIV.
Pro quo dignse confessori referantur gralise.
Ilaque dum illucessit Paschse dies splendida, Ailvenerat et qusedammulier adjuinenlis fidci co-
Duinque laudes celebrarent matulinas Monacbi, mitala, quse a cunabulis ila nuncupala, dicchalur
» Hinc monasterium dictum S. Gennani de Prato, non lamen anle sxculum xi, si bcne adverti, reccn-
tius de Pratis.
 1049 DE TRANSLAT. S. SAVINI MART. 1050
Llecla. Hsec prorsus, ul nobis quasi eadein adbuc A superipsum inquo prius jacuerat sepulcrum, Deinde
iulirinilate dolens aiebat, ita per deeem annortim concinenles antiphonam : Laudem diciie Deo nostro
curricula manus dexterse aridilate contabnerat, quo omnessancli ejus, et qui limelis eum pusilli et magni,
nullo modo vel ad os eam porrigendi posse liabue- quoniam regnabit Dominus Deus noster omnipolent,
ril. Accederis itaque ccepit magnse humililaits preci- gaudeamus et exsullemus et demus gloriam ei, facta
bus suppticare, quemadmodum sibimel lanlum sub oraiione ac pro omni qui convenerat cceiu peracta
ejusdem sancti corporis feretro, ut eramus in am- missarum cetebrilale, inlulimtis iiiud in sancli Sym-
butando, transilus concederelur. At ubi vix inlro- phoriani cryptam, ubi primum migrans a quicveral,
missa (erat enim compressio populi multa) transis- alquc post ejusdem sancti marlyris altare in prsepa-
set, sic illius aridoe raanus dcbilitas exlemplo cura- rato sihi lumulo venerandum posuimus. Unde evo-
tur, quatenus omni receplo vigore, solitum proprise tulis temporum spatiis, alque monasterio jam ex
actiouis exercerel offieium. Hanc namque vidimtis parle reaedifieaio, adveniens gloriosus seinperque
incolumem, et Meroldum qui veneral csccus, necnon pius rex Carohis ejusque rcgni consors Ricbildis
cl Aldegundem videntes. regina, simulque paler et pastor nosler doirinus
Gauzlinus b abbas el lngelvinus cpiscopns, aliiqnc
CAPUT XV. B prsesules sive regni suiprincipes, relulerunt eadem
Pervenimus ergo psallenles nimia Iassiludine ac sanctissima membra cum laudibus et bymnis ad pro-
solisardore ialigati hora quasi sexla ad monaslerii prii locum sepulcri. Uhi auxiliante Deo et Doinino
janiiam. Annus aulem circuli resurgenlis Chrisii nostro Jesu Cbrislo, socia Spiritus sancti gralia,
octingentesimus sexagesimus lertius; dies vero inen- multi usque hodie venientes ejusdem sancti Pon-
sis quarlo decimo Kalendas computabalur Augustas. lificis meritis sananttir inlirmi ad gloriam et laudem
Tunc hymno Te Deumlaudamus incoeplo, inlraviinus sanclse et individuse Trinitatis in ssecula sseculomin,
ecclesiam, deponentes idem sacro-sanctum corpus Amen.
a Ergo id, quod scribit auctor anonymus in tihro Slampinse, eo tenore, ut de redilu el censu quod
Translationis superius edito, S. Germani corpus bu- exinde exierit, queal lumen liaberi anle snnclum ejus
matum fuisse primiius in porticu ecclesm S. Vin- sepulcrum. Aclum Parisius anno regni x Karoli, Kal.
centii, explicandum esl de sacello S. Syniphoriani, Aprilis, Abbale Gozlino. Ex quihus apparet Gozli-
quoil baclenus exstal in atrio ecclesia?. niim jain prsefuisse monasterio anno 850. Hic suhji-
b In codice Irminonis ahbatis exstant lillerse do- ciendum est diploma Ludovici Augusli cognomeiuo
nationis paulo recentiori manu scriptse, qiiibus Bru- Pii, quo discinuis sitiiin Karoli-vennse, cujus ineiiiiiiit
nardiisqiiidam ingeuuus Iradit duos mansos propriaj Aiinoiniis superius inilio libri i de miractilis S. Ger-
hereditalis suw beatissimo Prwsuli Germauo, sitos in Q maiii, ex ipsa originali membraiia descriplum in
vitla ipsius sancti Pontijicis nomine Cetciaco in pago bsec verba.

ACTA TRANSLATIONIS S. SAVINI MARTYRIS,

AUCTORE AIMOINO.
(ApndMa len., vel. Script. el Mon.ampl.Collect.tom. VI, p. 806, ex ms.illusirissiniidominiChauyelin,
regiorumsigillorumcustodis.)

OBSERVATIO PRJEVIA.

Acla transtationis S. Savini mariyris suppeditavit D Marise basilica, canomcos posuit el dotavit, variis
cohis codex antiquus ilhislrissimi domini Chauvelin, beneficiis cumulavit. Secundo, lociim illum, posita
regiorum sigillorum cuslodis, ab annis circiler 800 ibi monachorum norrna, loiigecultiorem ac venera-
exaralus. Aimoinus, illorum aticlor, aller nobis non biliorem evasisse, quippe domus omnis cum ecclesia
videlur a celeberrimo illo Aimonio Parisiensis S. nobiliori atque ampliori schemateconsurrexit. Id an-
Germani a Pralis monaslerii asceta, qui tempore ctoritate simul ac pietale Caroli Magni factum Ira-
Caroli Calvi librum de invenlione et iranslalione dunt, qui monasterium rcgia magniliceiilia constru-
sancti Vincenlii aliaque conscripsil. Et cerle id non ctum reslauratori ordinis monaslici in Gallia Bcne-
obscure innuit in fine prsefationis, ubi S. Savini dom- diclo Aniancnsi abhali regcndum commisil, nbi,
nique mei Germani, inquit, sanclilale adjuvari se po- congregata maxima monaclioruin caterva, Benedi-
slulat. ciina religio ita floruil, ut ad varias inde congrega-
In hoc autcm optisculo duo prsesertim occurrunt liones suhseciilis temporibus diffusa fuerit. Ex S.
observanda. Primum, illustrem virum Baiduhim cle- Savini quippe monaslerio ad reslauranrtam in An-
ricum palatiniim Majoris monasterii Turonensis ah- guslodunensi S. Marlini ccenobio diseiplinam CIIIII
balem , apud erudiios bacteuus ignntum , S. Savini sanclo Hugone el sedecim aliis monacbis assumptiis
corpus cx ecclesia a Wandalis olim dirula, quani- esl maximus ille Berno, qui poslea Gigniacensi, Bal
pliirimis retro annis omnino dcserla, ac vepribus et niensi ac demum Cluniacensi congregationi abbas
spinis obsila, in propruim Cerisiacum prsedium trans- prajfuit: idqtie pclente ac procurante Badilone co-
tulisse, ubi, a;dilicala in honorcm genilricis Dci mile, .'Eduensis asccletii'rcstauratorc, cuji.is olitti,
1051 AIMOINUSMONACIIUSSANGERMAN. 1054
nl conjicimus, Baidulus propinquus, S. Savini basi- A ctenus lnijiis coenobii inriicibus exsulavit, quUpie
licam construxerat'ac doiaverat. post Dodonem Beneriicli Anianensis discipulum el
Porro bsec Acla conscripsit Aimoinus nrt pelilio- successorem collocandus videlur.
nem Hucberti ahbatis S. Savini, qui a vulgatis ba-

AIMOWl PR^EFATIO

1. Vere crediderim hoc lam parviim quam magnum rani, ipsiusque amplexandaecongregationi, menio-
hujus sequentis operis sacramentum mihi divina ran;!o videticet cjus ccenobiiHucberto ahbali, et sub
sanctique Savini praecipui testis Chrisli miscralione eo pie colendis Patribus , aliquid cuin honore fulu-
donatum : parvum tlico qiianlitale volumiuis, ma- rtim rclinqiiam, utque ad sancti mailyris laudeni
gnum vero reverentia manyris. Nam et talia ne le- vestramque jiicundilatcm fieri possit, illius, domni-
geniium auriilorumque sensibus faslirticiida sint, qtie inei Germani sanclitate, vcstrarumqiie oratio-
paucis oportet innolesci. Et utinam, licel immeri- niiin solamine, Dei sanctique Savini amici me snp-
lus presbyler, is talis inveniar, qui et sancto defe- plex imploro juvari.

INCIPIT TRANSLATIO.
2. Ea sane lempestaie qua Wandalorum populatio, B qui noverant, ignorabalur. Non tamcn deeranl , qiil
ul usque nunc ex anliquilale referttir, in vicinas ex- a videntibus priorem cjusdein basiticae slalnm, ca
tciMsqueIonge lateque sseviebal naliones, ecclesia qu;e tunc quasi nova dicebantur, se antea crebrius
quse desuper corpus crat beatissimi martyris Christi auilisse cerliss.me falerenlur.
Savini, dirula, ipseque locus ita desolationi hahiia- 5. luicrea quidam presbytcr, nomine ac merito
iorum ahsentia iraditiis csl, ut crcmi vastilale ob- Bnnilus, his diligentia aitentis, instilit divino sancti-
silus, per mulium inhabiiahilis tlesereretur aimorum qne martyris amore conductus, ecclesiam martyrii
ciirsum. Qnod ctsialiqui, pauci tltiiilaxat, restiterant reconstruere, locumque ut est bodie babitalioni re-
vicini incoloe,el quorum manus ad hoc reparandum slruere. Quod autem inter caetera unum ibidem ini-
minime suflicerent. Tempus namqueproftisum trans- raculum a Bonimio sacerdole ipsius Bonili nepolc
iit, sed iion memoria ohlila est loci : qui licel in- comperimus, sulUciensad id quod agitur iiilerpoi.ere
culius, priscorurn lamen volvehaturper ora sacralus, judicavimus. Aiebat cnim inler hsec quae ab eoiiem
be.itique Savini corpori scieiilissiniededicatus. Cum- suo avuiiculo referri de sanclo saepius asserebat,
que longioris oevidefluxojam spalio, Omnipolens et quasi modo idem Bonilus equum sibi quondam fur-
lociim restaurari, et sanctum manifestius recoli dis- tim sublraclum inierpellalione domni Savini recu-
posuisset, quomodo accideril gralum in brevi dicere Q perare meruerii. Equo siquidem perdito, quid face-
fuit. ret, frenum necnon et sellam accepit, atque ante
3. Ciiin igitur quotldam pecus ciijusdam coloni ho- sancli lumulum sicincrepitans, mtcrensque projecit:
niiiiis aliquando aherrassct a grege, ille, animali in Te, inqiiil, sancle marlyr, cultui seu veneralioni
pascualibus uon iuvento, remotiora silvarum, de pe- ecclcsia tibi refecta, pro parvo possim et lahorando
tore dcspcraius, aggrcssus est loca, repertoque ex- restituere, tu, proh nefas, equum mihi tuis meriiis,
ira pecoris vcsligio, co'pit scqui donec spinartim ut poleras, non cusloriisli. Equidem servio eccle-
ruhorumqiic asperitalc longius arceretur ah in- siam, nuin patior? Quod si reclum videlur, Deus
coeplo. Sed quoil est pro perditis ruslicorum paupe- disccrnat, luque pcrpende, mihique equum reslitue.
rtim, Iaborcm quamvis gravem evincere persislens, H:uc et plura postquam sic veluti jtisle querelans
fcrro veprium omniumqiic stirpium sibi nocenlium iniulit, reversus ad donuim, nocte superincumbente,
dcxtra laevaque iinpcdiiiienta succidens, ad locum placido se sopori donavit, deinrie galli voce soinni
tanilem sic dcsudans prorupit, in quo quadrupede torporem linquere monenlis evigilans, oliiciiini no-
quod quserehatjaccnli conspecto, accessil, eum com- cturnale atque matutinale anle sancti sepulcrum
niovens, scd pecus ullo modo se levare non poluit. rcverenler solito complevit. Qno peraclo, rium se
Oliruerat enim inlrans ejusdem olim basilicse septa, D ah ecclesia domui redderel, equus nuper furalus,
taliter debile jacens, qualenus omnibus conlractiini nullo se regente, mox in facie proesto fuil, domini-
membris, nec assurgere, nec incedere penitus vale- que prsesepium, utpole nolum repelcns, slabulum
ret. Brachiis tameu illud imposilum portavit ad do- cursu ingredilur : quod presbyter cemens, Domino
mum, vicinis gesta replicans universa. sancloque ejus marlyri Savino grales rependens,
i. Crescebal itaque hujusmodi narralio pcr dies, ' sludiosiorem se deinceps circa Dei marlyris culluni
atque dilatabalur prolixe. Manebal quidem de san- cxhibuil.
cio, et ejus ecclesia vivcns adbuc, ut proeinisimus, 6. Erat deuique vir prosapia clarus, rebus incly-
fama : scd caleiius quo ftieril in loco, mortuis jain tus, Baidilus clerictis palaiinus abba Majoris mona-
 1033 DE TRANSLAT. S. SAVINI MART. 1054
sterii Turonensis, hseredilaria ibidem juxla in villa A anlequam domiim pcrvenissel, ducilisa fundo kar-
nuncupanle Cerisio, jurc propinquilalis possidens ralis cgressus in lerram, neminc coiisideranle, pro-
prsedia : qui bujusmodi dum advenissel, agniiis ne- siliil: allamen mustus baud minus quam si obtura-
gotiis, incipit prudenli animo aiitlita meriilari, atque lum esset foramcn, nec una fluerat gulla, stelit,
si laliler esse vulgata possent sagaci perquisitione pervenlumque ad receptaculum plauslrum ctim fuis-
scrutari; cUinque ex prsesenlium et antiquorum set, presbyler accedens, el loiinain binc inde si
relatione, insuper et miraculorum attcstatione, id- quidtlam fecisset circumspiciens , animadvenit
q.ie etiam loco pandente, rem verissimam esse col- aperlo foramine ducilem abesse, icslimans pavcns-
legisset, conalibus piis sedulisque anbclare, quo et que nihil in ea nitisti remansisse, famulos vchc-
sibi ex sancti marlyris parte cederet gratia, et san- menli furore commoltis arguere coepil, et quare hoc
cto marlyri ex suarum portione rerum amplificaretur minime providerint acriler ut tristis invehere : dum-
dignitas. Quid inquam? ln eodem proedio, quod non que amaro nimis animo sic loquitur, iinus retro
antea molitus fuerat, in honore Virginis malris recurrens ducilem a terra non longe jacentem rece-
Christi, divinitus ardens contlit, sacralque basili- pit, atque atl patentem qui erat in tonna pertusum
cam, bahilalioncs facit, clericos imponit, necessaria applicuit. Quo apposilo, priusquam intro poneretur,
cuiicta exornat, demum vero ad sancti tumulum R iinpetus mtisti e regione prosiliens, atl barham et
cum fiducia, omnisqiie obsequii diligenlia siqiplex peclus porrigenlis ducilem usque volavit. Presbyler
accedens, celebratis oQieiismissarumque solemniis, aulem et qui astabant, pro hoc quod visu mirabile
Deum sanclumque postulans marlyrem, ul illi quod oslensum fuerat, atloniii stupuerunt, vocesque
nistis ftierai concederet perficere, tanitim tamqne bymnidicas omnium Factori cjusque sancto martyri
copiosum pignus a loco in quo jacebat cum treniore Savino in cceliim levalis manibus cum jubilatione
psallens assumpsit. lbat ergo ferelro corporis sup- dederunt. Sacerdos vero suh eadem siiinma, qua
posito, gaudenter exsultans, nulla sibi in sanclo illud in tonnam posuerat, vino recepto, ampliori
opere impedienle dilficullaie, quousque ad reveren- voto et pre grales loetusexsolvil. Hoc el alia idem
dam egregio niartyri quam paraverat perveniret Bonimius a prsefato Bonito avunculo suo frequeuli
urnam; in qua preliosum, gralias agens divinas, relatu se accepisse fatebatur.
corpus bonesle recondens, dolem ecclesise ipsique 10. Sed quid plurima tle sancto scribenles confe-
niarlyri, tolumque proedium familiamque donavit. remus? Nunquid illnm majoris inerili ex hoc faeie-
ltaque Deum, quod suis annueril votis, sancliimque nius? Ul si, verbi gratia, de Gibohli cunis inscra-
Savinum magnilicc laudans, grattilans exivit et mus pedibus sese introrsum ad invicem respicienli-
ovans. C bus, moxquo sancti precatu superna iniseia.ione
7. Cseterumdum vixil non cessavit conferre mu- dircctis; ac rie vinea illa juxta quam ejus corpus
ncra, augere beueficia, quibus locus ditarctur et pausatum fuit, nec prius imlc remotum, donec ea-
crescerel. Plures quoquc nobilium cjus aclus exi- dem ipsi darelur vinea; vel rie.alio in somnis coin-
mios imilaii, addiderunl tbesauros, coiilulerunt alo- moto a Francisc parlibus advcnicnte, manumqite
dos, mullisque donis locus effulsit, positaque ibi aridam diu habente, atque interventu martyris illic
monachorum norma, reddilur quanto cultior, tanto cxtcniplo curalo; aut etiam de cseco ab annis tri-
prorsus venerahilior. Eral auleui el est situ hab.lis, ginla linniiie oculorum privalo, qui posl trccenlo-
silvarum arborumque frucluosarum anicenitate ju- rum sexaginia mcnsium currictila ibiriem illumina-
cundus, cum pratis el vineis, aqua et molendinis. lus videns hilarisque reccssit. llsec ct similia beni-
8. Ergo monachis post divinum persolulum offi- gnitale martyris ad ejus limina dcbilibus conccssa,
cium, operibus manuuin, quod suum eorum est, si niodo, ul dixerim, superfluo exscqui incipiam, sa-
sollicile studenlibus, domus omnis cuin ecclcsia ' natorumque noniina, palrias villasque in quibus
nobiliori ampliorique scbcmalc consurgit. Qiiorum sunt nali vel ex quibus advencrunt, si disposuero
bonilatis ordinisque rcliyio, Deo sanctoque marlyre p. recilare, me sobriis lecloribus avidisque audilorihiis
suffraganle, illic lalis exslitil, qtise multomm et tscriiuminfcrre non abnego. Est aiitcni mensura dis-
maxime magnatorum menles ad recolendum tlun- crctionis in divinis et hagiographis servanda scri-
taxat miincrandumqiie locum dulciler invitaret. Ta- pliiris, el si pauca de ipso refcramus, nunquid ejus
lis fluruit, lalis ciun bonariun aclionum fruclibus meriti virlulisque graliam ex paucis mutilabimus
bactenus vernat, lalis quaeso el opio in Jesu Cbri- diclis? Hoc autein precamur sufliciat dictum, pau-
slo permaneat. cisqueroboraluiu, tpiod bcalus Savinus ita riccen-
9. Nec illam aliis omissis silendam rcor quaepost ter translatus, pretiosus ac gloriosus habetur mar-
venerabilem ejus corporis translalionem prsecipua lyr Cbrisli. Quod tain ipsc quamque omnes Cbri-
facta fuisse dignoscitur virtus, ad ipsius sanctam stum confilcnles, rile confessores appellenliir v
evidenlissime declarandam sanclitatem, el quia 10- cuitlam ex eotlein monaslerio Dco sibique tievoto
cum unde transposilus ftierat, ctsi corpore, non per revelationem spiritus oslendere voli.it, se
marly-
lamen luilione reliqueral. Prcsbyter vcro inde cum rem ob sanguinis pro Chrisio effusionem maUe
per eamdem viam qua sancti marlyris corpus Irans- vocari.
l.ilum vcneral, plauslruin nuisio onuslmn niinarcl. 11. Esl cnim mcriiis dives, prccibus potcns,
1055 RATPERTCS SANGALLEINSISABBAS. 1056
ipsim rogemns, ipsumquc buiiiilcs imptoremus, A ejus sanclorumque emnitim oralionibus crlmina no-
qualeniis atl eum qui se martyrem fecit, atque in stra itlem Dominus solvat, peccata seu cr.mmissa
cceleslibus marlyrii prscmio cornnavit, pro nostra relaxet universa, gloriam vitamque conferat sempi-
animse eorporisqiie salutc interccdere dignelur, nt ternam in saeculasseculorum.Amen.

ANNODOMINIDCCCXC.

RATPERTUS
SANGALLENSISMONACHUS-

NOTITIA HTSTORICA IN RATPERTUM.

(ApudPertzium,MonumentaGerm.Hist., tom. II.)

S. Galli celebcrrimoeabbatiae in Helvetia incuna- B I teutonismos et modos loqnendi ex bihliis, liturgia et

biila et casus describere , riesinente ssecnlo nono, regula S. Benedicti mulualos refert, ac qnasdam
Ralpertiis aggressns est (a) , t|iiort ineceptum dein rusiicspLatinilatis voces a scriptoribiissnpciiliviet vit
sseculoundecimo Ekkebardus IV, saeculodnodecimo libt-is inveclas habet. Pro more aucloriim medii sevi
Burchardus, sseculodecimo teriio Conradus tlc Fa- vera narrans fallilur in nominibiis propriis, aut ali-
baria , sseculo decimo qnarlo Christianus Kiichi- quibus circumslantiis, quos infidoemcmoriae lapsus
meister prosceuti sunt, opere pro addiscenda metlii rclata rclerentibus, et tibrorum ope tlcstiiutis acoi-
aevi indole apprime accommodo. disse ncmo mirabitur. Primsevus Casuum borum
Ralperlus Tiguro orlus, post mcdinm sseculinoni lextus aulori coaevus est; is reperitur in codice
in S. Gallomonasticam vilam amplexus est, inagi- n. 614, canonibus Remedii episcopi, et orriinibus
stros sortilus Marcellum el Isoncm, ac eondisciputos Romanis coUigatus; est scriptus ornale et correcie
S. Notkerum batbiilum, Tutilonem, Harlmanmim, mendis scriptoris manu coanvaeniendalis. Hnic co-
Wallramum et Salomonem poslea f.onstantiae epi- dici lanta lidelilale sludiii inhserere, ut neque in
scopum, viros illius sevi nominalissimos. Procfectus voce, nec syllaba, nec littera ab eo secederem, lil-
poslhac ipse scbolis , tam indefesso studio litleris teris niajusciilis, et interpunclionibus exceptis, quse,
mciibuit, ut nec cura corporis, nec communi preee ntpote obsoleUe, non vidcnlur esse in recusis reti-
ah eis averli se pateretur, quippe tam raro domo nendse , etsi iUis qiiibus Romanos subinrie usos
egressus, ut inlegro anno duos calceos non altereret, fuisse fragmenla nostra cotlicum sseculo vn vetu-
diurnas psalinorum preces non frequentans cum stioriim docent , satis conformes sint. In bis enim
«liclo : bonas missas facimus , st alios (acere eaa d-o-|C anliqnissimis paginis pro commate piiBCtumin medio
cemus. Cum ei iiictimherel .fratres ob commissa a linene, pro puncio speciem quamriampuncti inierro-
superiore ex regulae S. Benedicli praescripio ad gationis positam, et nuineros antccedens el subse-
fusligationem condemnatos , cotumnoe alligatos fta- quens punclum habere videmus. Habenttir Ralperti
gellis csedere, id mtinus in hujusmodi oliosos et Casus cliam in cod. n. 615, sed cum is de cotl.
inuliles acriler exercebat. Extremo decunibenlem n. 61-4 descriplus reperiainr, et soecnlum xm nou
quadraginla canonici , ejtis quondam discipuli, qui superel. seponendtini eum esse judicabam. Ratperli
<lemultis Alamanniseecclesiis feslum S. Galli cele- Casus primo editlit MelchiorGoldastus 1006 Franco-
braturi huc convenerant, invisere, quorum quilibet furli, secutus fidem scx codicum, seri reccntioi-uin.
se pro eo defunclo triginla missas Deo oblaturum Quaecausa est, tpiori in ejus edilioneni inenila ine-
spondebat. Obiit die 25 Octobris, circa annum 900. pseriut, quae, cum neque editores subseqiientes ad
Ex iis quse scripserat, supersiinl prseter hos Casus codiccm piuiiigerjjum recurrerenl, identidem recusa
aliqnoe chartse tradilionum, plures hymni sacri abs vidciutis.
Jodoco Mezler Canisio traditi publicandi, et versio
latina Vitse S. Galli ab ipso ad usum populi rhy- ln S. Gallo, 1824.
ibmo Teutonico concinnatse. Slylusejus, clsi tersior iLDEpnoNSDS von Anx,
sil ac selas ejus in plerisque ierebal, nihilominus Bibliolhecarius.
(a) Notilias suas hausit ex Vilis SS. Columbani, adscrvalis ; sui dcnique leniporis hislorisc oars iose
Galli, el Olmari, cx aniiquoruni Palrum traditioni- non parva fueral. PERTZ.
bus, librisquc el cbarlis aulhcnticis apud S. Gallum
1037 DE CASIBUSMONASTERIIS. GALLI 1038

BATPERTI

DE CASIBUS MASTERIIS, GAIII

LIBER.

1NC1P1TTEXTUS DE ORIGINEET DIVERSIS CASIBUSMONASTERIISANCTI

GALLl EDITUS A RATPERTO «.

1. Poslquani beatissimi viri, sanctus videlicetabba A sus, non sine multo el ignominiosodamno sui geue-
Columbanus cum bcato Gallo reliquisqiie disciptilis risque futuri, Sanctos exinde pepulerunl. Inde iier
f
suis,divinaecbaritatis fervoresuccensi, rclicta Hiber- agentes, pervenerunt ad caslrum quod Arbona nun-
nia, parcniibus sprclis prcdiisque paternis, pcr cupatur, juxla lacumPotainicum, ibiquc a Willimaro
maria diversa Hiberniam transmearunt, et Gallias presbitero Iionorificesuscepli, septem riies continuos
adveiicriinl, Sigiberlum illius provinciscrcgcm adie- cum gaudio permanserunl. Qui a Sauclis intcrroga-
runl. Qui, cognilocorum dcsiderio, devotissiniamente lits, si sciret locum in solituriine illorum proposito
famulis Cbristi couccssit, ut ubicunque vcllent, Dci congruum, oslendit eis locum jucundissimum ad
scrvilio congruum sibi locum eligerent, el, ut illis inhahitandum, nomine Brigantium «.
placeret, incolerent; severo in cuneiisnecessiiaiibus Ibique reperientes templum olim Christianoe reli-
faulorem illis esse promisit. Quoti et copiosissime gioni dedicalum, nunc aulem dsemonumimaginibus
implevit. lngressi igilur heremum quoe Vosegus no- poltiiliiin, mundando et consecrando in prisliiiiini
niinatur, locum invenerunt antiiiuittis ciiltum, sed l-cstiiiieruiilslatum, alque pro statuisquas cjeccrunl,
lutic vclustate conlapsum penitusque destrtictum, sanclse Aurelisereliquias*»ibidem collocaverunt. Cel-
aquis lamcn calidis speciosum, nomiue Luxoviuin ''. lulas vero ibidem construentes, ibique degendo
Protinus vero ibi cellulas construenles, fclici vila 8 Christo servire volenles, prohibili sunl a populo,
Chrisloque amabili conversalione usque ad lempora cnjus pars major adhuc erroribus diabolicis illudc-
Sigiberti junioris filii ''- Hilliberli, nepolis videlicet baiur. Iiideque expulstis auctore Cunzone duce,
-Sigiberli, perduraverunt. sanclus Columbanus cum suis ad Agilolfum regem
Qiiieliam bcnignissimamerga Sanctos habiiitinen- Longobardorum perrexit, sanclo vitlelicelGalloinfir-
tcm. Sed Brunnebiidis avia ipsius Sigiberli, uxor mitaie detento in illis partibus dereliclo. Quemetiain
autem prioris Sigiberli, plcna damionis, tenebrarum ob laborem iiineris pulans sancltis Columbanus
socia, lucis inimica, omnibus bonis contraria, non segritudinem simulare, officiumilli altaris inlerdixit,
passa est Sanclos in illo consislere regno, nec rc- dum ipse Columbanus in liac vita mansissel. ' Hsec
quievit, donec eos iut.e perturbarct. Qui relicta lerra autem omnia quisquis plenius scire cupit,elqusedam
illa spretaque diaboli filia, ad Lolbarium regem per- in boc opusculo sequcntia, a nobis vero ex aliqua
venerunt. A quo benignissime susccpli, cum bonorc, parte coniacla, in libiis actuuin eorumtlem sancto-
ul cupiebant, ad Theodebcrtum regem Auslrasio- rum I plenissime digesla reperiet. Nos vero, ut
runi sunt perducti. A quo accepta poleslate, per ccepimus, ex notis quse sunt necessaria pauca ex
Alcmanniam locum eligendi aplum divinseserviluli, parle tangamus, et ad intacla cilius, Deo donanle,
Tutoniamd advenerunt, quaeest ad caput laci Turi- G properemus. Igitur beatus Gallus post felicis disces-
cini; ubi cum consislere vellenl, populumquc ab suni magislri studiose ccepit inquirere locum in
evrore dsemonuinrevocare — nam adhuc idolis im- bcremo ex alia parte caslriik prsefaliAlpibus conliguo
molabanl— Gallo idola vana confringente e, ei in divinis famulatibus aptum, quem et inventum aquis
iacum vicinum demergente, populus in iram conver- planitieque jucundum, duce quodam Willimari pre
« Ralpertus (Ratligeber)conslanter vocatur, el non scribit, Ralpertus in S. Galli cantilena lovis, Ekke-
Ruhpertus (Ruhebringer) vel Rudperlus (Larmma- bar<luslV f
Ioviset Nepluni.
Hodie Arbon, Romanis Arbor felix, a S. Gallo
cher). lsTigurose naium prodilhisce codici Tiguri tribtis
asservaio de SS. Felice et Regula iuscriptisversibus: boris dislans oppidum.
6 Hodie Bregem in
* supremo lacus Potamici sinii.
Obsecro, daveniam patriamrepedaregraiiatim, Divse et
hujus, quse Argentorati colebatur (G«//i«
QuamcnpieusKeliccmvisere curro propiuquain, Christiana), iiulli scriplores sacri meminere; videtur
(Jenuanatuqueejus,quseItogulajure vocalur., bis in terris Romanorum tempore martyrium passa.
' Hxc post vocemwgritudinema
'•>Luxeuil in comilalu Burgundise. scriptore omissa
<•SigiberUis juiiior filius Tbeotlorici II, Childe- alia manus coseva adposuil, Recuiaque iiidoleraTeu-
tonicse linguaepro maneret scripsit mansisset.
berli 11nepos, Sigiberli 1 pronepos fuil. i Iste liberadhucdum adesl in bibliolliecaS. Galii,
' llodie Tuggenad oslia Lintomagi.
* lonas in Vila S. Coluinbani Wodani idola fuisse n. k553.
Nempe Arboris felicis.
 1059 RATPERTUS SANGALLENSISABBAS. 1060
sbyieri diacono, cum gralulatione suscepit non mi- A . concesserunt, subler notare curavimus; quorum
nima, ipstunque locum jcjuniis et orationibus conse- nomina boec sunt : Willibertus videlicet presbyier,
crando, cellulam ibidem, in qua ipse et cumeo Domi- et Tallo vir illuslris, Tagoberti scilicet regis cama-
noservituricommanerenl, celeriteraeriificavit.liilerea rarins et postea comes ejusdem pagi a quibus idcm
proetlicli ducis Cunzonis filiam, sponsam a virielicet sanctus, cuin incorpore viveret, cum augmentalionc
regis Sigiberii, spiritus malignus invasit, qnem cum hujusloci non parva, maxima veneralione habitus
episcopi a rege dirccti, qtioruinetiam credebat sancti- est.
lali, ab ca expellere non potuissent, sed etiam cum 2. At poslquam de corpore spirilum transmisit ad
ignominia ab eo expulsi fuissent, bcatus Gallusnou aslra, a successoribusistorum tocus iste ob amorem
prima, sed jam secunda legatinne alque buinillima Sancli similiter aiignicntalusest usque ad tempora
supplicaiioneab eotlem ducc suscepta, locum inqtio Carolid. Taltonis vero filius fuil Tbioiolt, cujus lilius
puella vexabalur, presbytero coiniianle, devenit, Pollo, Pollonis autera iiliiis Waldperius; qui genuit
hostemqne malignum oralione proemissaa pervasa Waldrainmum. Ipse vero Waldrammus« locumistum
donio impcriosa voce polenlcr cjecil, palrique pucl- in omnibusob amorem sancti Galli augere desiderans
lam reddidil sanam, slatimque ad dilcctsesolitudinis regularemque inibi vilara instiluere cupiens, Otma-
chariorem rediit aulam. Prsefalus igilur rex audicns B ] rum sanclum virtim a Viclore, Rheiise Cnriensis
puellam a passione tanla saualam, suis eam prsesen- comile, inipetravit, cique cellam prxfatam cum
lari jubebal aspeclibus. Quaeinlerrogata a principe omnibus ad eam pertinenlibus coinmendavit, abba-
mcmorato de causa salvationis susc, sanclum virum temque constituit, ul in Vita ipsius plenissimeconti-
cum aciibus suis, ct beneficiis ciica se per illum iietur. Postea vcro tempore proccrienteatque statu
exhibilis ortline pandit, adjiciens el rogans, ut ipse nionasteriiin inelius proficienie, prselaltis Waldram-
eiiin suoegratia pietatis dignaretur fovere. Quod rex miiscumdcmabbalcm Olmarum Pippinoregiprsesen-
benigne suscipiens, cujus beremi bospes exsliterit, tavil, ipsique regi inonasterium, quod adhuc boere-
inquisivit, rompcriensque narrante puella aliisque ditario jure in sua tenebal poleslate, cum ipso
fidelibus viris, ex parle ad regiam potestatem, aliunde pariler abbate contradidit. Ea videlicet causa, ut
vero ad possessionemnobilium virorum b perlinere ipse abbas ejusque successores iileni monaslerium
beremum in qua Sanctus commanebat cum suis, regia auctoriiate relinenles, nullius deinde violen-
protintis partem regiae polestati cericnlem pra-falo lia premerentur, scd inniummorioregumjussionibus
Sancto sua aucloritale conlrariidilc, el consliluit, ut obedirent. Quori bcnivolus princcps benigne susci-
tam ipse quam posleri cjus ibidcm, scilicet ejus piens, stalim hujus causse consciiplioncm ficri proe-
exemplo Doniinoservituri, locum prsefatumcum cir- C ' cepit; scilicet ut monachi ejusdem loci deinceps
ciimjaceulibiis silvarum cominodis per regiam au- poleslalem haberent abbatem eligere sibi, atque so- .
ctoritatem deinceps firmissimeretinerent. Et ul a lis tantuminodo regibus subjacerent. Quam conscri-
millo hoc inposlerum destrui valeret, propriaeaucio- ptionem suseaucloritatis signaculoconfirmavitr, at"
ritalis firmissima conscriptione munire decrevit, que abbatein ipsum in sua remisit; qui idem mona-
quod, ut bene cogiiavil, oplime perfecit. Cunzoni sterium pcr annos 40 feliciter rcxit, Waldrammo
quoque duci praccepit,tilcumomnibuscidem heremo prsedicto 20 annis sol.ilitim illi prsestante. Poslea
vicinis necessitatibussancti Gallisedulus ac sludiosus vero, ob quam causam, el quando, et qualiter idem
fautorexisteret, el in sedificiis,et in qualibuscumque abbas a Warino et Ruadhardo Bexsilio damnatus, ad
rebus illius indigeret,sotalio, quo.l et devole comple- perpetuam sit coronam perduclus, in libris Vilte
vit. Qua auctoritaie lalique lirmitatis conscriptione ipsius, qui scire desirierat, pleniter degesia reperiet.
locus isle liitiis ab adversariis usque ad tempora Post hoecvero Sydonius Conslantiensis prsesut, qui
Pipini et Caroli permansit. Religiosos etiam viros, et monaslerium, quod Auva h nominatur, in sua po-
qui eumdem sancium in sua susceperunl, ejusriein- teslale habcbat, insligantibus prsefatis comitihus,
que heremi jus bereditarium illi poleslativa manu coepitinquirere monaslerium nostrum, etin potcsla-
D
» Mnltum negotii haec sponsa, quam auclor Vitoe »Waltrammus,ulchartaaimi779testatur, tribuniii
S. Galli Frideburgam nominat, erutii.is Sigiberlum erat territorii vicini; is ex uxore Walirada genuit
sponsum ariinvenirenon sciemibtis facessebal. Waliherlinn, qui praecitaloanno cum malris ac fia-
b llis, nempeTaltonibus illa silvoepars.qiisehumi- irum assensu S. Gallo vineas, agros et ccclesiam in
lior el Thurgovioelociscullis proximior erat, atlper- Riiniauisliorn (nunc Romishorn)conlulil, et jus iu
tinebal. quse cum roiunthim quoque montem com- sylva monastcrio vicina ligna csedenrii,porcos pas-
pleclchalur, cellam S. Galli aUingebal, quae hinc, cendi, et runcando novalia moliendi.
iucerlis quoqnc el indefinitis finibus,jain in illortiin, t Neqtte boc, neque supra memoratum donalio-
jam in regis fundosila esse riicilur. nis diplomasnpersunt.
c Post rievictos anno 497 Alamannos magnam 6 Warinus Irium pagorum tacum Potamicum am-
Helveliseparlem lisco regio cessisse, liquet ex hac, bienlium comes erat, Thurgovioe,Linzgoviae,et He-
ct aliis donalionibus,qttas reges Francorum parlhe- govioe.CodexTrad. S- Galli. Et Ruadhart anno 769
noni Sekingcnsiin Glarona, Tigurinoin Uri, monas- legitur comesin Baar. loc. cit. Quis utrorum Welfo-
lerio Murbacensi Luccrnse, nnhilibus Alsaiis circa rum stirpi adnumerandus sit, incerlum.
Windonissam, Liiceniam, ct Werd conlradidere. b Augia dives in insula prope Conslanliamsita.
d NempeMariclli.
 1061 DE CASIBUS MONASTERH S. GALLl. 106^
lem episcopatus rcdigere. Qtiibus, ut illi solatio 0 A sua. Episeopus aulcm cartas ulrorumqtie, quas rcx
essent, beneficia promisit, atque donavil», Warinoo fieri prseccpil, secnn»retinuit. Cnin igitur idem prsc-
videlicel Vina, et Turinga, el Engi, Ruadharrio vero0 sul finem sihi praesenlis viise cognoscerel imminerc,
AntolvingaetUzinhaba.Miloni aulemadvocato ipsius is assumpia Augensium fratrum carla atl ipsum mona-
monaslerii, ul illi solatium sublraxisset b, sextamn sterium tlevenit, carlam aulem fralrum tle monasle-
villam, quoe Heimbacb nunciipatur, contradidit.L rio sancti Galli in scriniis Constantiensis Ecclesise
Qnam oh rem prafatus Sydnnius, quod nequiler cce- dercliquit, eo quod noluisseut nepoiem illius sibi
pil, aiixiliantihus iniquis principibus pessime ad sui,i, abliaiem, sicut pridem promiserant, eligere. Sense-
iit poslea res docuit, damnalionem perfecit, mona- rant enim carlam a rege datam niullum esse depra-
steriiimqiie ipsiim in jus episcopalus redcgit. Igilurr vatam, ei multo aliler, qtiam rex juberet et res eo-
procriicttis episcopus fralres in monasterio sanciili runi indigeret, esse conscripiam. Idcirco nepolem
Galli mtiltis injuriis semper afficiens, quotlam diee illius sihi abbalem eligerc neglexerant. Similiter
etiani majoribus ibi, si aliqui csseni sihi contrarii,, autem ct fratres altcrius monasterii fecerunt. Post-
afflicluruscatumniis, monaslcrium turbulenlus iugre-- quam igitur pra-falus episcopus vita excessil, Au-
ditur, et cum antc confessionem c sancti Galli quasii gcnses qucmdam senem prcsbytcrum et monachum ,
oralurus conslitissct, quid in incnte babuerit, pcena 1 nomine Pclruin, sibi elcgcrunl abhalem cum consilio
corporis et illuvies vcntris, ul in Vita sancli Gallii llildigardae reginoe,cujus etiam adminiculo res apud
scriplum estomanifestavit; quo rcdundanle supplieio) illos ita persiilit, quia a Geroldo comite, ger-
ad Auvani peiialus, de cloaca corporis vilam exala- mano praediclaereginae, locus ipse inaxime consti-
vil plenain miseviis. lit el aiigcbalur. Nostri vero e Waltonem concce-
3. Post cujus obiium Jobanncs, monaclius Augen- nohilam, virum sapienlem, sihi abbalem, rege
sis, Conslanlise episcopus ordinatus, amboriun regi- permittente, constilucrunt. Scd non in fincm res
men suscepit ecenobiorum. Qui tres nepotcs suos5 ita permansit, ul in sequentibus maiiifesle declara-
ediicavit, quibtis bonorem $1111111 in tribus illis locis; bimiis.
situm post suum discessum dislribuere cogitavit. i. Posl ohilum vero Joliannis episcopi Egino epi-
Quo agnito, fratrcs ulriusque ccenobii episcopum pa- scopii Conslantiensis jura suscepit, qtii mox omnia
riter adierunt, loganlcs ul piivilegia eis apud prin- insidiarum genera circa monasterium nostrum exer-
cipem acquireret, ac pot slatem eligendi abbates, , cere non mcluens, sicuti Sydonins sanclum Otina-
severo.si hoc /icret, eosdcm illius nepotes sihii rum, ita el iste Waftonem persequi ccepil ahbalem,
abbaies elccturos polliciti stinl. Quod ille consensil,, r qiia;cnus iterum perverso more antecessorum suo-
ac se faclurum promisil. Tempore vero transaclo, rtiin cpiscopatui subjiceret monaslerium. Hujus igi-
Carolus rex cum Hildigarda conjuge sua Roinam pro- tnr rei gratia oplimalibus regis prsedia et pecunias
feclurus, Conslanliam advenit. Tempus vero opor- contulit infinitas, illosquc atl consensum sinini pro-
tunum se invenisse existimanies, utriusque mona- vocans, mttneribusque, ut scriplum est, eliam sa-
sterii fralres pro pradicta necessilate principem pientum oblulus excaicans, quod ncqniter ccepil,
adeunt, ejusque cleinentiam interpellaiti. Rex vero illorum adminiculo pessimc complevit; iterumqut;
episcopum, quid tle boc illi placerel, inlcnogavil. monasterium non sequi observalione episcopio sulijici
Episcopus aiilcm seleriue bealitudinis gaudia illumi fecit. Carolus vero screnus angustus, cum voluisset
exinrie percepturum respondil.si lalcin el lanlam prsedictum abbatem cum episcopo pacificare, eo vi-
securilatem famulisChristi ahsipie ulla perlurbalionc delicet paclo, ut episcopi praeccploohediens, abbatis
Domino serviendi concederet. Quod audiens rex ga- locum in monaslerio ageret; pnefatus Waldo, nou
visusesl, el prolinus ulriusque cccnobii fralribus, valens diulius prsesens inlueri tanlam dejeclio-
saucti Gatli scilicet cl Augensis, firmissima auctori- neiii suornm, lale ferltir rcgi dedisse responsum :
tate privilegium oplatum conlradidil.ac scripla cmu. Cum enini, inqtiit, semel manus vestrw dominationis
nilalis ad hsec eariem rclinenda fieri prsecepii, q;iseJ) J ingressus, tantw celsiludinismerui dominiosublimari,
signaculo su;c aucloiilatis fiiinavitd, constilucns nequaquampostliwc dum horum trium digilorum vi-
atque proecipiens, 11Ipost inorlcin cpiscopi mo.iachi goreminlegrum teneo, — namscriptoreraleximiiis,—
prsedictorum moiiasterioriim polesialem babcrent vilioris personw manibus nte subdere decrevi. Itaque
sibi eligendi abbales, et ul nulli ahsque regibus dcin- cum consensu ipsius imperaloris ad vicinum niona-
ceps essent subjecli. Fraires igitur heli redierunl in sierium, quod Auva noniinatiir, ibidcm commoralii-

a Asservantur atlhnc chnriae, quibus S. Galli cce- cum Sirionio cpiscopopactttm hoc inittim ftiit.
nohiiira villas bas acquisivii. Viniic de anuo 754, <-llic in codicis uostri margine manu saeculi xin
Duringaeprope Riichhorn de 752, Uzinahaeari laciim biuc adduntur : Ruperlum sibi conslituerunt abbaiem,
Tiguiimiin de 745. quo post unum annum defunctoWallonem, etc. Ru-
h Teulonismus pro subtraheret. pertuiu quoque Hermannus Contractus, et trcs abba-
c llodie preshyteriiim. liim calalogi sxculisxi.xn, xni conscripli abbatibus
d Ex hocdiploinaie Vuramsi;e civilale, 8 Itl. Mart. S. Galli amiumcrant, a quibus e conlra Constaniien-
auno 12 regni dalo erroris convincitur Ralperlus. ses episcopos Joannem, Eginonem, et Wolfleozum
Non enim cum Joanne, seri abs Joaime proahbaie evcludunt.
 1063 RATPERTUS SANGALLENSISABBAS. 1064
rns, devcnit. Ubi poslea abbas clcclus alque ordina- A nasterio alque secum cartam porlanlc, episcopo rcs
tus, ad ulMmummoiiasleiium sancli Dionysii« sus- innoluil, qni proliuiis direclis illi muneribus nou
ccpil regendum. parvis, proefaliimcartam, sicut diu cupivil, accepit
5. T<mc prsedictus episcopus assumens quendam atqnc in suam potestatcm redegit. Stalim vero cu-
presbylerum forcnsem b, iiomine Werdonein, obtulit piens penilus omnem spem securitalis nostris aufer-
eum atl nostrum monaslerium, ut abhatem illum re, ad ipsum monaslerium venil, aique caulissima
constituisset; ne , si de monachis eisdem aliquem invcsiigationeperquisivil si alicuhi nliquodexemplar
ordinasset,,:,res ab eo aliqualenus cedere vidcrctur. ipsius carlse inveniri potuisset'. Quorictim nequa-
Quem lamen inonachi in tali habLiucoininaneiitem quam invenisset, quia omnino non eral, delalum est
nrinime siisceperiuit abbatem. Quotl cum scnsisset ei, quod Amalgarius g inonaclius et riiaconus eam
idem Werdo, cum conversatione babilum iimtavit, exeinplari tradere voluisset. Cujus facli licel illc se-
et tiinc demum itionacbicis indutus vestimentis sus- curus csset, lamen nequaquam de hoc aliter apud
ceptus, alque, ut decreverat episcopus, abbas est episcopum se potuit excusare, nisi in altario sancti
ordinatus. Tunc vero, quodam perversse fidei paclo Galli cum juramenlo firmarct, nec se eam ullo modo
inler cpiscopuui et abbatem conlra raonacborum ne- hahere scriptam, nec in aliquo loco scire esse con-
•cessilates elfeclo, res noslrsemagis ac magis in deso- *»scriplaiu. Tunc demum episcopus, securus suae
lalionem vergere cceperuut, cuni hi qni tutoresesse vohintaiis eflectus, reriiil in sua, atque monachis
debuerant, aulixisseni, etnullus esselex noslris, qui noslris, qui secum solili erant commorari, quasi ob
cos prohibere poluisset. Habiieruiil aulem adhuc aliam c.ausama se foras transmissis, sepe meinoia-
fratres monaslerii noslri firmissimum einunitalis tam cariara ignibus tradidil atque iu favillam rede-
prseccplum, quod bealse memorisedoinnus Pippinus git, ut postea res nobis inuoiuit.
rcx illis scribi jusserat, propriaque manu firmatum Teiuporibus vero transaclis, Egino episcopus fi-
contradiderat, in quo eliam mullum confisi sunt: nem vitse prsesemis accepil anno ab incarnalione Do-
quod eliam idem episcopus maximo sludio ssepius mUii813, anno aulem imperii h Caroli serenissiuii
invesligabat, sed invenirenon polerat. lpsiim quoque aagusti 46. Post cujus obilum episcopatum Constan-
prseeeptum, quotl superius a Carolo imperatore sub tiensis Ecclesise adeptus cst Wolfleoz, monasterii
tohanne episcopo factum monstravimus, adhuc in sancii Galli csenohiota.
Constanlisescriniis delenlum, a monacbis non reci- 6. Werdone vero abbate poslea vitam linienie,
piebalur, eo quod, ut superius dixhnus, depravalum Cozberlus, ejusriem congrcgnlionismonacbus, a fra-
alque conlra imperatoris praeceptumillorumque ne- r trihiis est abba eleclus, et ordiuatus, vir stalura
cessitatem fuissel conscriplum. Contigit aulem lem- procerus, sapienlia quoquc morumque dignilaie
pore quodam Woliharium Reminsem episcopum, prsecipuus,annq ab incarnalione Domini 816, anno
Iegalione a domno Carolo sibi injtincta, justitias in aulem impcrii Hludowici imperaloris, filii prsefali
RheliaCuriense faciendasc, ad ipsum pagtimvenisse, Caroli augusti, terlio >. Cum igitur Wofleoz episco-
indeque reversum ad nostrum monaslerium devc- pus more antecessorum suorum eiiam catisas mona-
nisse, ibique, prout illis facullas erat, benigne sus- slerii suse subjiceret ditioni, incolae monaslerii,
ceplus, devolo servitio sustenialus esl. quasi in proprio fratre el conservo, consolalionem
Quem cura non laleret catumnia et injustiiia, in eo se habere posse confisi sunt; ille vero non so-
iqtias passi sunt incolsemonaslerii nostri, prsediclum Iiim mitior cscterisnon existens, uliqua in parte illis
cmunilatis prscceptum sibi oslendere rogavil, quod de quibus venit pepercit, sed eliain, in quaulum po-
ciim vidisset ac perlegisset, bortalus est eos, ut per tuil, more Hieroboam digilum suum dorso anleces-
aliquem lidum hoininem (irmitatis carlam domno sorum sttorum erga sibi subjeclos grossiorem cxhi-
imperatori dirigerent, se vero res eorum nolas ini- bere lcntavit, monachosque de quibus exivit, ces-
peratori facturum, atqtie auxilium illis proebiturum sante priorum exemplo, allligere non destilit. Quse
prouiisit. Cujus consilio conseniieules, cuidam va- Q omnia, quanla et qualia fuerint, non decet memorioe
sallo imperatoris, nomine Engilrammo, iu ciijus fide tradcre; lamen necessaria buic lextui suhnectimus,
miillum praesuutebani, ipsam cariam iimno totius scri el paucissima. Idem nainque episcopus, cum
securitalis d spem commendaverunt. Qui eliam in omnes monasterii causas sibi, ubicunque vellet,
attario sancti Galli juravit se ipsam carlain regi adferri jussisset, nihilominus ad libilus suos ssepius
perlaturum, aique ipsis monachis cautissime esse idem monaslerium invisens, omnes ibidem minisle-
reddilurum; quori, siiariente riiabolo, aliler quam riorum consiieludines ad suas detorserat voluptates.
promisissele eflecil. Deuique riiscedentceo de ino- Denique ccilario cunctisque similibus monasterii
n Parisiis anno 796. Mabillon. Annal, f Itlem Teulonismus.
b ld esl sacerdolem saecularem. 8 Anialgerumoflicia porlarii, cellerarii, prseposili
0 Hunc Wolfbarium sub Carolo M- missum rtomi- ohiisse chartae traditionum leslantur. Eura ante al-
nicuin egisse lestalur Marlotiu llisl. Rhemcnsi. lare aureum sedulo orare consuevisse, scribit Er-
d Id.est, jus liherse eiectionis alibatum. meuricus in Cod. n. 265.
• Per Teuiouismuin ponilur Plusquampcrfecium h- Meliiisregni Francici.
pro Iinperfecto. i Seu quarto.
 !065 DE CASIBUSMONASTERHS. GALLI. 1066
officinislaicalcs praefecit pcrsonas, sibi forinsccus A noris causa dcosculandum contradidit. Deinde carta
ministrare sotilas; nullusque eorum qui ad ha:c ea- traditur Iegcnda.
liem ministeria constiluli fucrant monachorum, vel Cum vero audisset episcopus contra suum decre-
intrare aut de his aliquatenus habuit potestatem tra- lum cartse procedere texlum, prolinus recusavit
ctare vel habere a. Quare conligit, non solura alia istam, asserens perversam, aliamque cupiens suse
necessaria, sed etiam victum, supremum videlicet perversitatis in prsesentiam adferre scripluram.
corporis sustentaculum, omnino fratribus defecisse. Quod benivolus imperator non consensit, sed lantas
Tantse igitur causa necessilalis Hludowictim piissi- auctoritatis firmilatem monacbis restituendo conlra-
mum imperatorem fratrcs de monaslerio sancti didit, ut liberi ad sua rerieuntes, potestatem deinceps
Galli adierunt, ejusque clementiam suae miserise etigendi sibi abbates baberent, nullamque potesla-
solamen esse poscebant. Episcopus quoque eodem tem cpiscopiabsque magisterii causa spiritalis super
tempore praesens aderat, coepiscoporum confisus eos deinceps haberent; excepto quodam censu,
solatio, aliorumque familiarium regis, quos omnes quem de monasterio ad episcopatumpersolvi debere
suse parlis sciebat esse adminiculatorcs monacbo- singulis annis, boc est unum equnm et unam unciam
rumque adversarios. Maximamtamen suse pertina- auri d, supra memorata carta e asserebat. Insuper
lise liduciam babuit in quadam carta, quse diaboticis " etiam prsefalus princeps ad augmentum securitatis
macliinalionibusa quodam diaboli rainistro conscri- coriim cartam emunitatis sua auctoritate illis cori-
pta, non solum idem raonasterium, sed et alia loca tradiriit '. Quibus peraclis, monachi cum suo ab-
non pauca falsissime canebat b ad episcopii partes bate Gozperto ad monasterium rediere letanles, epi-
quasi hereditario jure perlinere. Monacbi vero scopo nihilominus ad sua cum trislilia rcdeunte.
econlra nullam eo tempore suoe securitalis carlam Gozpertus vero abbas una cum suts ad monasterium
babuerunt, una, ul praediximus, concremata, alia rediens, omni sturiio satagebat circa communem
vcro, sicut ctiam prsefati sumus, quam suscipere ob fralrum ulililatcm omnem sui labbris inpendere sol-
aliquam causam monachi nolucruut, ab episcopo lerliam, nostrse in omnibus rebus congregationis
ctelenta. Cum vero altercatio inter episcopum et uhicimquepoluit commoda cumulando; ad augmen-
monachos oriretur coram principe, episcopus pcliit: liim quoque nostri monasterii, veteri destrucla, no-
ut sua carlacoram imperalore legerelur, et secun- vam sancto Gallo crepit sedificare basilicam, quse
tlitm eam res dijudicarenlur. Ipsam atilera, quam botlie ralionabili procerseque magniludinis stalura
supra commemoravimus,mendis plenissimam proe- cernentibus apparet constructa g, anno videlicet in-
ferrc c cogitavit. Sed divina pietas suis, quibus bu- _ carnalionis Domini 830, Hludowici vero impcratoris
mana deerant solaiia, superna dignala esl, interce- 17. Quam utique spacio septem annorum ad ple-
dente sancto Gallo, conferrc subsidia. Denique epi- num oedilicantloperduxit, nnnoque nono dedicatio-
scopus, cum de manibus proprii minislri suoevoliin- ncm ipsius basilicsc perpetravit, convenientibus ari
lalis se putarel accipere cartam, immo sancti Galli idem monasterium Wolfleozo, ad cujus diocesim
famulosdeslruendosinvidiosam decipulam, non eam pertinebat, Constantiensi episcopo,unaquc Oadalri-
quam voluit, sed proficuo nobis errore aliam carlam cbo Basiliensi episcopo, Erlebaldo h quoque Augen-
impcralori cunclisquc principibus , causoc penitus sis monasterii abbale L cum aliquantis suse congrc-
ignarus, coram designavit, quam ab imperalore Ka- gationis fratribus praesente manenle i aliisque Ala-
rolo sub Johanne episcopo nobis factam, sed a ro- munnorum principibus non paucis. Dedicatione igi-
stris antecessoribus ob alicujus infandsc ndtlitionis tur ipsius basilicoegloriose ccepta et non sine signo-
inaculam non receptam supra memoravimus. Quam rum claritaie bonorifice peracla, poslea prscfaltis
cum piissimus imperator suscepisscl, sigillumque abba Gozperlus in omnibus monastcrii nostri utilita-
sui patris recognoscendo inluilus esset, vencrando libtis sine cessatione se sluduit excrcere. Librorum
deosculatus est, circumque adstantibus simililer bo- enim, qttorum maxima penuria k in noslro loo»
D
a Lege : tractandi velhabendi. > Quocsequnnlur usqtie ad vocem dedicatione di-
b Lege : cavebal. versa manu, cooevatamen, scripta sunl.
c Lege : proferre. i Hujtis translationis acla a S. Galli monacbo c
d ls itlem census, quem monasteria libera rcgi Scotia oriundo conscripla, Ratperto in hibliothcca
persolvebant. evolvcreprocliveerat. Videcatalogumlibrorumswc.ix.
e Voccs Adulterala a Joanne adscripsit poslca t Altamen aderant Romano charactere soeculisv,
Ekkehardus IV. vi, vn exarali, ut tum ex rcsiduis fragmenlis, v. g.,
f Supercst hoc diploma Aquisgrani 6 Kal. Febr., Virgilii, Evangelii, etc, tum ex novem codicibus i*c-
anno 2 imperii, indict. 9 daluin. scriptis, tum et ex nota antiquum,antiquissimum,ve-
s Ejus icbnographia baud dubic a rcgis archilc- tus, velus valde, tegi non polest multis codicibus in
clo Gerungodelineata, et Gozberlo diacono missa, et catalogo bibliolhecaesseculiix adjecta manifeslum fit.
pedes 5f longa, el 2-f-pedeslala adbuc superest. Wi- Saeculoquoque vm S. Galli ascelas libris scribendis
niharius et lsenricus monachi operi proeerant, co- jam insuriasse, lestantur multi ex hoc sevosupersti-
lumnse lapideoeomnes immensis molibus atlveclse les codices, prsecipueepislolaeS. Pauli n. 70 et tiber
fuere. Epislola Ermenrici. prophetarum n. 44, ac ea quscRalperlus de scri-
b Pro Erlebaldo anno 858 defuncto pulant aliqui ptore Waltone habet.
ejus successorema Ratpcrlo fuisse nominandum
•RATBOL.CXXVI. 34
 1067 RATPERTUS SANGALLENSISABBAS. 1C&8
nsque att illius lempus exslitcrat, tanlam copiam A abba ad monasteriumsancti Galliveniens, lionorifice
i!lc palravil, ut locus iste ex eorum multiplicatione alque omni obsequelse suavitate a fratribus ejusdem
non parum excresceret. Qui, quales, et quot fuerint, monasterii susceptus est, atque devola illorum ser-
qui diligenlius quscsierit, invenire-poterit. vilulesustentatus.Causaautem extilit, quam nemini
7. Tempore vero procedentc idem ahbas, cumjam miram pulo videri.fratresnostros trislitia non parva
setalis gravilalcm corporisque inlirmilalera non suf- agilari.eo quod secuiilas eleclionis eorum, quaclam
ficere crederel ad instantiuni necessitatem negolio- multis.utanteprsediximus, laboribus scpe diflic.llime
liorum, a Hludowicoclemenlissimoaugusto impetra- fuerat adquisita, iam facile de eorum poiestale defi-
vil ut Bernwicus, monachus noster, successor illi ciebat excussa. Sed hujus Irislitise, Dominojnvante,
cxisleret; quod statim, ul ille poslulavit, efleclum jocunda venerat medicina. Nam pracdictus Grimal-
cst. Ord'natus es', vero Bernwicus abbas vivente dus prioribusc semper idem monasleriumprolcgere
Gozperto, anno inc.irnalionis Domini837, Hludowici atqueerga illud clementer agere consuevcral. Quam
aulem impcraloris 24, Posl bsecvero Hludowicusim- causam locoet potestate accepta non minucral, sed
peralor 12. Kal. Jul. de hac l»ce migravit anno in- augebatmagiscaritatem, quam suoepotestatis decla-
carnalionis Doiuini 840. Eodem eliam anno facta rans niagnitudinem. Qua confidenlia monachi eum
cst solis eclypsis 5. Non. Maii in vigilia ascensionis Bflagilare cceperunl, ut sicul in illo immunitalis pri-
"Doininia . Post obiluin vero Hludowici imperatoris vilegium amiserunt, ita ciun illo pristinoesecuritatis
maxima discorriiaorta est inter filios ejus, lllotha- rccuperarent aiigmeiilum.Quam peiitionem ille gra-
rium, qui primus fuit selale, et Hliidowicumet Caro- lissiine suscipicns, studioseque coniplens, a rege
lum. Laqtie Hlolharius cum essct setale primus, llludowiro permissione illis adquisila concessit, ut
potenlia ulique el muliiludine populoruin post se stalim sibi eligerenl, qui post ipsum illos illorumque
(iecliuantium cxleros prsccellebal. Cum igiiur, ut omnia procuraret, et poslea niillam suse securiiaiis
diximus, maxima pars populorum Hlotliarium se- cl propriseelectionisdubiiationcmhaberent. Qui pro-
querelur, contigil cl Bernwicum nostriira abbalem timis gralanier banc benediclionem d suscipienles,
illius parlis fuisse adminiculatorcm. Nec minus in- Harlmoiuinelegcrnnl, scienlia ct nioribusnobililate-
lerca Uludowicus Alamanniam penetrans, singula q;ie proeclarinn,eumqiie Grimaldussecum ad regem
loca suse suorumque dicioni subjecit; indeque abba- perdtixit. Qui cum manibus regis a Grimaldo fuisset
tcin in nostro monasterio constituit Engelbertum, conlraditus, bcnigneque ab eo susceptus, prolinus
inonachiim noslrum. Qua re conligil, ut sicul re- a regia poteslale ipsum sancti Galli locum cum oin-
gna, ita el monastcria diversis erroribus alque labo- " nibus ad illum perlincnlibus suscepit post Grimal-
ribus quatereniur. In tanlum autem major pars dum secunda vice e regendum; eo videlicet pacto, ut
populorum lllotharium sequebatur, ul quidam priu- posl obilum Grimaldi hasceadem electionis slabili-
cipes Alauiannorumcum exerciiuinagno Hiudowico tas a rege concessa el in Harlmoto coepta, dein-
obviam pergerent, eumque, ne fincs iUoruiii inlra- ceps stabilissimc proesenlihuscsclerisqnead eundem
ret, prohibere vellent. Cum quibus prolinus pugnam locum fuluris signarelur, et firmaretiir mansura.
validain.commisil, et maximam corum parlem pro- Quo pcracto, Gritnaldiis ahba cuin Hartmoto Isetus,
slravil, reliqnos vero o;nnes in fugam convertit; et lsetantibus pariter fralribus, ad monasleriuiu re-
sic ad fralrem suum Carolum pervcnil. Jn quibus diit.
lerminis Hloiharius cum maximo exercitu arierat PostbsecigilurGrimaldusreguIareminnostromona-
conlra fralres suos, Illiidowicum et Caroium, et slerio vitamomni sagacilalementisquealacrilale insli-
ipsi conlra illum. Die aulcm consliluta, comniissum tuerecoepil.Cujusreicuram.quiaipsesepiusregalibus
esl praeliumvalidissimum, atque miseria plenum, el fueral occupalus ofBciis,Hartmoto injunxit, ul spi-
Domino disponente juniores cxstileranl viclores rilalis slruclursc sediliciain fratiibiisfundaret, elnon
anno incarnalionis Doniini 841. minus eliam exleriora officinarum necessaria stu-
Ergo bac ntisenbili consummalionebclli peracla, Q diose construeret.
b
prolinus Hludowicusabbaiiam sancli GalliGrimalrio Quam indictionemIlartniolusbeiiigna mcnte sus-
destinavit atque conlradidit. Qui staliin eam, in cipiens studiosequeperficicns, cum piius monacbi
qiiantum valuit, causa regise auetoritatis obtinuit. rolereul ofTicinas suse ulilitati incominodas, noii
8. Postquam vero divisio regni patrata esl, et mullo teitipore succedcnle, omnia nostri clauslri
pax intcr germanos reges firmata est, GrimaUus liabitacula ', quamvis prius coepia, pulcberrime ad
» Has temporum consigualiones omnes veras esse e Nempesecundo posl abbalem commendatarium
indaganti patebit. loco.
t>Grimaldus in regia aula educatus et bene doclus r Monasterinmnon inslar palatii longis Iraclibus
(Epistola Ermenrici) habuil fratres Wellinuni mo- sedificiorum,sed lanquam villa,cx separaiis domibus,
nacluim Augiensein,et Thietgaudum archiepiscopum construxit Harlmotus; majori parte ichnogra-
Trevirensem (Mabillon).Factus arcbicapellanus, el pliiam supra citalam secuitis. Edita habelur lioec
iribus abbaliis prselatus, Sangallensemouiiiibusprse- ; monasterii S. Galli delineatio in Mabillonii Annal.
lulil. (Epistola Ermenrici Aug. ) Benedici. lom. II, pag. 870. Versus aiilein Lcnnini
< ld esi, anlequam abbaliam S. Galli oblimicral. illam exponenies habenlui"'in Canisii lecl. auliti.
d i'd csl douum.
 1069 DE CASIBUS MONASTERHS. GALLI. 1070
pi-rfectionem, ut modo cernimus, perducta venienti.A vero hujus consilii prolixitas sepius utrimque per-
Grimaldo consignavit. Nec non eliara singulare ei- tractaretur, tandem salubri consilio reperto, reclo-
dem abbaii domiciliumcum omnibus necessariis ad res prsefali consentieniibus partis utriusque farai-
illud pertinenlibus utilissime pulcherrimeque a con- Iiis invenerunt, et decreverunt, ut quxdam posses-
slruxit. Quare Grimaldo apud nostros sepius de- siones de monaslerio ad episcopalum conlraderen-
muranle, contigit nosiri provectus non parum ex- tur; per quarum donationem monasterium ab epi-
crescere suavitatem. Sed sicut nox et dies sibi al- scopatu segregaretur, ab omni census moleslia dein-
ternalim successerunt, ila advcrsa cum prosperis se cepsredderelursecurum. Quodriecretum abepisco.po
sepius miscucriml, lalesque vices variaverunt. Ve- et abbate invenlum, placuit ambobus, episcopii vi-
nerabilis nainque Conslanlicnsis ecclesioepraesul no- delicet filiis et monaslerii incolis. Interea contigit
mine Salomon, cum suoe sedis dignilatem non so- Hludowicum, piissimum regem, publice placilum
tum non minuere, sed eiiam in omnibus vellel re- sutini babere in villa quse dicilur Ulma, prsesenlibus
ligiose accumulare, ad noslrtim monaslerium nun- IHiissuis aliisque regni sui principibus. Ad quod
tios direxit, censum, ut scpius prsefali stimus, ne- placitum istius conventionis causa perlala est. Et
fanda condilione ex monasterio ad episcopii parles ccepil cxinde rex sollerter et caute cum suis cogi-
condictiim sibi resiiiui inquirens. Quse perturbatio B tare atque pertraclare. Cumque summates c qui atl-
fratres aiiqua ex parte inquieiavit; maxime cuni ille erant, in bonam parlem causam declinare d stude-
census ob hoc a Hludowico imperalore b ila fuissct rent, tandem piissimus princeps ab episcopo et
concessus, ut ipsum monaslerium el ab episcopis et abbate monachisque qui aderanl, inquisivit: Si
ab omnihus soecularibus poleslatibus, absque solis utraque pars, monacborum videlicet et ctericorum,
regibus, fuisset absolutum. Grimaldus autem abbas in hac re consenlirel? Responsttm esl ab abbale et
cupiens omnia utrobique.cum pace et caritate finiri, monachis qui aderant, in hac voluntale se cunctam-
claustra ingrediens monaslerii, principes fralrum ad que illorum congregationem persislere. Similiter et
se convocavit; a quibus inquirere ccepit curcensum, episcopus interrogalus, pro se suisque similem red-
sicut scriplura ipsorum continebat, ad episcopatum didil istius consensus responsionem. Rex vero cum
non persolverent? Tunc Hartmotus prae cseteris re- ambarum parlium conspiceret unitatem, sese huic
spondens : Non merilo, inquit, debemushunc censum pacto interposuil medium, alque in semet omne
sicut haclenus fecimus persolvere. Grimaldus dixit : negotium assumens, cum manu sua poteslalive res
Unde debet cessare census islius ad episcopalum do- predictas ad episcopatum coniradidit, alque cum
nalio? Hartmotus respondit : Quia illa securitas, ipsa manu similiter polestalive ab episcopio mona-
el illa immunitas, quam nobis iste census libe- G slerium abslulit penilusque diremit, ita ut deinceps
ram, regum donante clemenlia, usque huc fecit, a nullam poteslatcm episcopi in rebus ejusderji mona-
nobis penitus ablata esl. Grimaldus dixit : Ob quam slerii haberent, neque in censu neque in ulla alia
cauiam, et per quem eadem libertas vobis ablala est? simili causa, preter spiritalem tanlummodo episco-
Harlmolus respondit : Vliquepropler vos; quia enim palis officii dignilatem; sed pura mente ex hoc el
vobisin beneficiumIraditi sumus, ideoepiscopocensum deinceps licenliam haberenl monachi idem ° Deo
persolverenon debemus.In vestras enim dominationis servire, nullique sseculari potestati, nisi solis regi-
servitute nobis sujficerecredimus,elideoindiversapar- bus sultjacerent. Hsec confirmalio cum regia aucto-
tiri nequimus.His auditis, Grimaldus ex illo tempore ritale circa utramque partem fuerit f stabiiita, orie-
coepitcogilare, rogantihus Hartmoto et reliquis fra- batur el allerius similis causse necessitas in prae-
tribus, atque cum illis perlractare, qualiter ipsum senii, qusc et protinus in eodem concilio penilus
monaslerium el ab istius census, et ab omni inquie- Uniebalur. Nam cum ipsa loca ita unilate fuissent
ludinis liberaretur moleslia. Quod ita peractum, in antea copulala, ut velut uui semper viderenlur cse-
sequenlibus Deo raiserante monstrabimus. Exinde dere poteslati, liujus causa communionis quidam
igitur ulriusque loci rectores, episcopii videlicel et n bereditalem suam ad Constantiam census debito
monasterii, cum sibi subjeclis perquirere cceperunt, csedentem monasterio contradiderunt, et econtra
qualilei salubritas pacis inler utrumque locum ila tributarii monasierii eandem tributariam beredita-
staluerelur et firmaretur, ut absque discorriia quan- tem ad episcopalum contradiderunt. Et ut in hoc
doque licerel utrisque Cbristi servilio inherere. Cum eliam penilus omnis dissensio auferretur, idem rex
» Palalium hoc, postbac Pfalz diclum, et mar- b Istum censum post Carolum M. el Ludovicum
moreis colmnnis ct picltiiis deauratis ornattim erat, jjium Ludovicus cjus filius ralihabuil diplomate
regiis arcliiieclis et picloribus Augiensibus opem Franconofurt anno 1 regni, 14 Kal. Nov. indicl. 12,
ferentibus, ut codex coscvus n. 397 bisce tesia- rialo et adliuc superslite. Ludovici pii confirmatio
tur: convenlionis buius ( supersles adliuc) dala est
Splendida marmoreisornata est aula columnis, Aquisgrani 3 Non. Jun. anno lmp. 5, indict.
Quam Grimoldusovansfirmo fnndamine struxit 11.
Ornavit, coluit, Hludowiciprincipis almi, c Id est oplimates.
Temporibus,mullos Iwtus felieiter annos. d Id est verlere.
Aula palalinis perfecla eslista magistris, * nempe ibidem.
Insula pictores transmiserat Augia clara. f Lcge juisset.
1071 RATPERTUS SANGALLENSISABBAS. 1072
tlc parte monaslerii, conscntientibus abbale el fra- A 1 analogiod aiquc confessione ita innovari, maxinia-
nibus, quasdaui res ad Constantiam condonavit; ca que ex parte toluin ex inlegro fecil seriificari, sicul
videlicet ralione, ut omnia quse tunc in polestate hodie videlur el cernitur. Proeterea coronis e argen-
monaslerii erant, vel a prsefatis tributariis iltuc de- teis, aliisque diversis luminaribus pariter cum niul-
legata, vel qualicunque modo ibidem confirmata, timodis variorum ornamenlorura splendoribus ipsam
picslta sine ullius coniradictione personse firmaren- magnopere slu.Iuit insignire basilicam. Absidam f
tur ibidem in perpetuum permansnra. quoque post aliarium sancti Galli ila honorifice
Hisveroilaa clementi rege omni cum consensti pictura deaurala, sicut in prsesenti videmus, ipso
eomposiiis/Jussil idem rex suae auclorilatis prsece- composuit tempore. Librorum eiiam non parvani
plum uirlque parti ad peipeiuani confirmaiionein copiam sub eoileni abbale Harlmolus composuit;
islius pacti slalim in prsescnli conscribi. Et ul cau- qtiorum nomina hoecesse scias g:
lius haeccariem firiniialis sciipiura coiiimnnirelur, * Qiiinque libros Moysi, Josue, judicumque in
prsecepil primilits lanlummodo diclalam et in aliqua voliiminel. Reguin libros 3 in voluinine uno. "Trcs
>eseda conscriplam sibi procsentari. El cum ille libros Salomonis, et librum sapientise, vcl Jesn, Job
eausam comprobarct, liinc demum canccllario prse- et Tobiam in volumine uno. * Paralipomenon, Ju-
ccpil, in legitimis cartis conscribere prsefaii pacli B 1 dith, Hester et Hesdram, Machabeorumqiie Hbros 2
eonfirmalinnein <>.Et cum perscriplse fnissenl, pro- in volumine 1. * Omnes prnphcl.is in volumine 1.
*
prioe manus nuctorilale eas confirmans, tinani cpi- Epistolas Pauli, Aclus apostolorum, 7 Epislolas ca
scopo cum giiis, aliamqne ahbati monacbisqne con- nonicas, et Apocalypsin Johaimis in voliiiuine 1.
' Sancli Atiguslini super Johannem parlem 2 cl 3.
trariidit perpelue firniilalis sine aliqua eversione ita
relincndas indicio. Quisquis aiilem vult scirc qunn- * 22 libros de civitalc Dei in thiobus voliiminibiis.
laeftierinl causse ob redcinpiionem prsedicti census * Augiislini de civitale Dei libros 15 in vohimine 1.
et monaslerii sectirilalem, et prselerea ob tribuia- ' Conlra Fausliim maniclieum tihros dnos in volu-
fiornm prasdictoruirV- reconciliationeni ad episcopa- mine 1. * 82 qnaestiones, et contra adversarium le-
luin rontraditae, legal in cartis supra memoralis, et gis et prophciarum in volumine 1 h. * Aiiguslini
iiivenire potcril quoJ quoeril. Praclerea rex piissi- super psalmos 6 votumina. * Itcm de cisdem libris
ntiis Hhiilowicus slatim jussit monactiis fieri aliam in voluminibus duobus cxccrpta valde neeessaria.
rarlam firmissiiuse imnitinilaiis, ul posl Grimalrium * Libros 12 confessionum sancti Auguslini. Ejusdem
itcinceps potestatcm in pcrpetuuni liaberent eligcnrii libros 7 de baptismo. ¥ In Gcnesim ad litteram li-
sibi abbates, nulliqiie bominum nisi solis rcgihus bros 12. Sancti Ambrosii conlra Arrianos liber 1, et
snbjacercnl; et in eatlem carta conscrihi jussit re- "( epislola ejus, et sancti Augustini conlra eosdem in
gia dona sibimelipsi secundura coiisuetudineni alio- - volumine 1 pusillo. * De doclrina Chrisliana libri 4
rum monasleriorum securitale proedilorum qnolan- in volumine 1. Reeapitnlaiiones sancti Augustini.
nis ventnra, id est, duos caballos et duo scuia cmn Lectionarium ad basilicam >. * Duo votumina cpi-
lanceis. Et sic etiam isiam cartam sua manu confir- Slolarum sancli llieronimi. * OineliasJohannis Cry-
tnatam proprioque anulo consignalam monachis ira- soslomi, el de compunctione cordis, ac reparalione
dens b, Iselos eos in sua reriire pennisiu l.qisi in volumine 1. Sancli llilarii super Malbeum
9. His ila Deo disponente pmctis, Giimallu? votumen 1. * Collectarios i duos in singulis volumi-
abbas omnia monasterii negolia Harlmoto comiueii- nibus de advenlu Domini tisque in pascha. * Sancli
tlans, i|>se securus regali se freqnenlabat extiibere Ambrosii episcopi in cvangelium secundum Lucam
proesenliae.Hartmotus itaque cum fralrihus landem in voliiinine 1. * Ejusdem in epistolas Pauli volu-
optatse securilatis quiete percepla, operibus neces- mina 2. Ejusdem de bono mortis, et Hieronimi in
sariis lolis sludebat insislere; alque inprimis lem- Apocalypsin Johannis in volumine 1. Victorini de
plum Dei in bonore sancti Galli conslrucliim, variis sancla Trinitale. Librtim sancli Clementis. Passiona-
ccepit ornamenlis decorare et sublimare. Principio ' les k duos in dtiobus voluminibus. * Cassiodori su-
vero tunibam sancli Galh c cum rcliquis nltaribus et per omnes psabnos in tiibus vohiminibus. Bed;e su-
a Datum Hulmam palalio rcgio II Kal.Aug.,anno n. 267 muluatns esl, nlii h'inc titulum prseferl: Ilas
21, regui in orienlali Francia, inriicl. 2. libros pulravil Grimoldusabba in monaslerio S. Galli
b Datum est hoc diploma Ulmse eoriem anno, et in diebus Hludowici regis Germnnie citm~adjulvrio
die ac prxcetlens, asl manifeslo errore pro 2 Kal. Harlmoti prtipositi sui per annos 50 el uwim. Co.li-
in eo posiliim legitur 11 Kal. ces * pr.t!lixum habculcs in bibliothcca uoslra ari-
c Vox Tuniba hic loculiim argenleum in sareHi.. linc exslant.
Jormam fabricatum tlcnoUil, in quo in proc&sioni- 11Coricx allefattis n. 267 habet in voluminibus
bus S. Galli ossa circiinifcrebantur. Ilymnus Rat- duobus.
perti de S. Gallo in Canisii leet. anliq. i Coriex Ratperti n. 614 atltlil sine evangcliis.
d Eral putpitum, de quo concioues babebanlur, et i ld cst collecliones scrmonum SS. Palrum per
cvangelitiin missaelcgebatur. anni circulum in cboro, et tlurante prandio legendo-
* ld est orbis argonteiis, rie qun plnres depende- rum diebus Dominicis ut in cod. 103, p. 253 no-
bant lampadcs. untle vox Kronleuchler. laUir.
f Fornices hanc chori absiriam consiiiuenies, spi- k Sic vocabant libros SS. mariyrum crwciams
ris corivohilierant. lchnographia swc. IX.
* Indicem subsequenleni Ralpcrtus ex cotl. inslo prosequcnlcs.
 1073 DE CASIBUSMONASTERIlS. GALLI. 10ii
per Canticacanlicorum.Collalionum palrnm lerliam A igere , et in Cbrisli tlucere servitule. Harlmoli-.s
cl quarlam partem. * Regulam sancti Benedicti ct vero, prsecipienteGrimaldo, omnes labores et itinc-
f
reliquorum Patrum in volumine 1. Explanationem ra, sive ad curtem, sive in cxpeditionem et ad om-
super leclioues in volumine 1. Lihros oelhimologia- nes alias necessilales, vice illius strenue complevii,
rum Isidori in volum. 1. Josepbi de antiquitnte Ju- omniiimqiiecuram negolioruni in semel accepil.
daica libri 12 in volnin. 1. * Uem lihros4 in voliun. Ipse autem Grimaldus, cum alia loca el monasteria
1. ¥Item ejusdemtle bello Juriaico libri 7 in volum. suse dicioni habuissct subjccta, in lioc monasterio s
l.Excerpta tlePompeio in voltiin.1. Gesla Alexantlri prsecipuecupiens fiiiem dieruin suonim expeclare.
invotum. 1. LLriiin ymuoriim oplimum. * Gram- coepit studiosissime monachicis se exercere disci-
malicam Prisciani in volum. 1. * Lihrum canouum. plinis, el licet habitu non esset, conversatione tamen
Passionalem aposlolorum. Passionem sanctorum et voto moiiacbus existehat. Orationibus sepius
Sergii.et Bachi. Clironicam Eusehii, et Hieronimi». insistebat, elemosinarum largitalem solus prse cetcris
* Tractaiuin Origenis in epislolam Pauli ad Roma- .possidebal, in lantum, ul paler pauperum vocaretur
nos. * Rhabani episcopi in posleriorem parlem Hie- et csset.
remise propheue volumen 1. * Item epislolas Pauli His itaque nliisque similibus bonarum virtutnm
apostoli, et 7 epislolas canonicas in volumine unob. B profectibus cottidie cresccns, senex et plenus dicrnni
Actus aposlolorum, el apokalipsinin volum. 1. * Vi- in confessione vcrse fidei de liac luce, Doiuino vo-
lam sancti Columhsein voliim. 1. Ilein Job, Tobiam, canle, allitudinem conscendil, ut credimus, lucis
Juriilh et llcstcr in volum. 1. * VisionesWettini et perpeluse,atque in eodem monaslcrio cum omni ho-
B.ironti. r.orc et debita veneralione scputtus, requiescit in
Prselcrea etiam idem Harlmolus stib Grimaldi Dominob. Contigit autem transitus ejtis Idibus Juiiiis
temporibus ipsa fralrum necessaria c, in quanlum 6, feria in primo orlu solis anno incarnalionis D.nni-
potuit, meliorare sliuluit et augere. Quod lunc con- iiic-33 872. Rcxit aulcjii monasterium nostrum fciici-
siituttim, usque horiie simililer permanel firmuin. ler peranuos 30 et ununi.
Tcmporibiiseiiam iUis, exigenlibus merilorum ejus Proemialaiitorum cui dona, Cbriste, laborum
iiisigniis, corpus sancli Otinari de ecclesia sancli Hiiicquepolum iribuas, qui syriera celsa crcaras.
Petri feslivc stiblatum, in basilicam sancti Galli Matiheus, Marcus, Lucas, parilerque Johaniies
ciiiii debiia laudimi honorificentia est perlutum, Sint illi comiles, quorum celebrabal bonores >.
prcsenle Grimaldo, abbale et archicapellano regis Posl obitum vero Grimaldifratres juxla promissam
Hhidowici; et Salomone Constanliensis ecclesia? _ sibi licentiam protinus cum maximo unahimitalis
cpiscopo, cum caetero innumerabili populo 4 feria consensu Hartmotum sibi elegerunt abbalcm. Cum
sub octavo Kalenriaruni Novembrium riied anno in- quo pariler quidam de senioribus fralrum ad piissi-
carnalionis Dominic;c 864. Collocatum est aulein hium regem llludovicum devenerunt i. Qui cum
Cirpus sancti viri in ecclesia sancti Galli juxta al- corum consensum et desiderium comperisset, sicut
tarium sancti Johannis Baplistse, uhi magna mira- prius disposuit, Harlmoto monasterium cum oniiii
ciitorum abuntlantia iiieritoruiii ejus claruere prse- sccurilatis liberlate contradidit, nulla aridila vel iu-
conia, usque dum nova sibi sedificata basilicae, lerposita cansa, per quam aliquomodo ulterius vio-
quse stalim in brevi tcmpore esl pcracla, tumbaque lari potuissel hujtis securitatis integrilas. Ilartmolus
argento et auro sihi parata, bonorilice in cam sancti Verocum fralrilms ad nionaslerium reriiens, opliini
viri exuvisc simt peiialae. (]use basilica ctiam post se pastoris et palris pcrfectione sluduil ubique el
lempora Grimatdi ab Harlmolo abbate, ila ul hodie iindique cxcrcere. Nam licet proeteritorum maxiina
videtur, aucta esl alque conslrucla, lumba videlicet pars ille fuissel laborumatque honorinn, tamen iiunc
et altari plcnius decoratis. qtiasi incipiens, cumulum et augmenlum solilorum
Post haec igitur leinporum transeuntc curriculo, desidcrabat augere meritorum. Nam parietes basi
Grimaldus abbas cuiii jam selatis plurimos dies lia- licse sancli Galli, et in choro et foris chorum, el"
p.
berel.ccepil sedulo in nostro monasterio comniorari, posteriora tcmpli , sicut modo ccrnunlur picturn
cupiens retiquumvilsesuoetempus cum quiete trans- deaurata, idem eodem in tempore fecit ornari ci.
a In R.ilperti codice 614 erasus est lilulus libri, per Riltbertum aliud reslituit. Engilberga
magislrum
qiiem codex 267 his verbis recenset: Vitas patrum, uxor er.il Ludovici II regis Italise a Carolo Crasso in
quas dicunt Alamanniaui (forte S. Galluni) in cxsilium missa
b Iste libermajores.
in cod. 267 non Annal. Berlininni ad annum 882. Viricturidcm essc
c Neinpeviclus el vestitus. legitur.
d Coiiveniunloptime annus, feria, et dies mensis. psalterium, quod in Italia sub nomiue Eiigelberg;v
celcbralur.
e Sacella basilicaenomicc s;cpe veniunt. 11Soilitus hoc cpiupbiuin :
f Itl esi, sive ad rcgis aulam, sive iu bellicas ex-
pediliones. Hic nmvelinteriusilivinelegisamatcr.
6 Eidein eliam reliquit libros suos, qiiorum 33 vo- Grimutdushumilislemplwnliocqia cvnderejussitf
lnniina recenset codex 267 sub hoc litulo : Istos au- (neinpe S. Otmari). Cod. swc. ix, n. 397, p. 52.
lem libros domnusGrimoldusde suo dedil ad S. Gal- 1 Versusliosaliotenore.etabsEkkehardolVcorrec-
lum. De illoruiu uno haecbabet iste index : Psalte- los exhibentcodexn. 615 sacc.xm, et edilio Goldasti
rium glossatum,quod ipxeGrimaldusNolingoBrixiensi i Nempe moris erat, cum neoeleclo parlcm eli -
eptscopoprimum, posl vero Engilbergereginededil, et genliura cum baculo abbaliali regcm adire.
1075 RATPERTUS SANGALLENSISABBAS. 1076
comi «. In aliis prselerea sedificiis,ut cerni poterit A abstrahere, illiusque servitio eos auferre 8. Noniina
inprsesenti, plurimum nostro monasterio decorem vero eorundem librorum sunl haec.* Quiuque libri
suis leraporibus ipse patravit; et, ul plurima brevi- Moysi, Josue, judicumque in volum. 1. * Regum li-
ter comprehendam, ubicumque fuit, sive intus, sive bri 4 in volum. 1. ' Psalterium de Hebraico Iransla-
foris, sive apud divites, sive apud mediocres, Domino lum f. Proverbia Salomonis, ecclesiastes, et cantica
donanle sapientiaque a Deo sibi concessa noslra canticorum; item liher sapicnlise,el Jesu filiiSirach,
omnia cautissime providente, nos semper securi ex_ el paralipomenon tihri duo in volumine uno. *Job,
titeramus. Librormn quoque quos ille ad comraunem Tobias, Judith , et Hesler in votum. 1. Esriras,
monaslerii utililatem suo lempore palravit, hsecsun( Neemias, et Machabeorum libri 2 in volum. 1.
nomina b. * Esaias, et Hieremias in volum. 1. * Ezechiel, et
Lectiones evangelii, qtiem librum auro et argenlo 12 prophetoe, et Danihel in volum. 1. * Evangelio-
ac lapidibuspreliosis ornavil. Leclionarium elephan- rum volum. 1. Reliquorum librorum novi testamenii
to G et auro paralum. * 35 volumina beali Gregorii volum. 1. ' Bedae libelti duo de nalura rerum, ct
in Job in sex corpora divisa. Colleclaria duo de temporibus. * Ilem unus grandis, et alia argu-
*
pascba usque ad adventum Domini. 7 libros sancti menta eomputandi in volum. 1. Regula sancti Be-
Augustini in heplatbeiicum. Sancti Ambrosii de tkle nedicti, et marlyrologium Bedse; el ymnarius, nec
contra arrianos libros 3 in voliim. 1. "Item ejusdem non et omelise Caesariiin volum. 1. * Eihimologia-
libri 3 proprie de spiritu sanclo, et unum de incarna- rum Isidori volum. 2. Medicinalisliber unos. Glossa
tione Domini, et alium de laude sanctorum in volum. in epistolas PauU. Super lecliones volum. 2. Super
1. * Vitam sancti Martini in volumine uno. * Vilam evangelia volum. 2. * VolumenOrosii. Martiani de
sanctorum Gaiti et Otmari in volum. 1. * Vitam riupliis Mercurii et philologiselibri 2. Item de 7 li-
sancti Silvestri in volumine uno. * Inslituta pa- beralibus arlibus libri 7. Boetbii 5 libri philosophi-
trum, quas nuncupant vilas patrum minores, in coeconsolalionis in volum. 1. Item alii 5 in altero
volum. 1. *20 duas omelias Gregorii super Ez-e- volumine. Inler hos etiam unam mappara mumli
chielem propbelam in volum. 1. * Ambrosii de subliti operepalravit, quam inter hos quoquelibros
ofliciis libri 3 in volumine uno. Sancti Augustini eonnumeravil *.
de magistro, et ejusdem epistolas. Item de gratia et
Posl obitum vero Hludowici piissimi regis in
libero arbitrio * Gollecianea Flori presbyteri de nostro monasterio pertin-
voluminihus sancli Auguslini in epislolara PauU ad partem Caroli, filii ejus ,
cartas
Roraanos in volum. 1. * Sancti Auguslini de utililale gente cum cctero regno, omnes immunitatis
a Htiidowico nobis condonalas, ab ipso
credendi, et bono naturse , et scoliam Cyrilli de in- Q patre ejus
carnalione Domini, et paucas quaestiones. "Polihy- clemenlissimo filio ejus Carolo Hartmolus abba no-
storem Solini in volum. 1 * Allereaiiones Attici e' bis renovari fecit, atque iUius auctorilate ileralc*
Creloboli ad parvum lempus non poterat inveniri, conscribi a.
pro.qua, aniequam invenirelur, scripta est alia, et Neque hoc silentio prsetcreunriiim est, quantum
ariditus est ei liher sancli Auguslini de vita Chrislia- de regalibus donalionibus ad nostrum monasteriiim
na, et altercatio Ecclesioe et Synagogoe.Coltecianca fnissel ilto tempore coneessum. Dcnique » praefatus
Flori in epislolam ad Corintbios secunriam,et ad piissimoememorise rex Hludowiciis, vivenle abbate
Hebreos d. * Decreia pontificum Romanorum in vo- Grimaldo, locum qui riicilur Meccbinga, ari monn-
Itimine uno. Regulam sancli Basilii, et ceterorum. slerium sancti Galli selernse causa remunerationis
Alios quoque libros, proprii causa videlicel-usus, jo- regia auctorilate contradiriit i.
cimda patravit scriplura; quos simililer post fincra Post ciijus obitum, Grimaltto quoqtie defunclo,
dierum suoruin sancli Galli servilio perpeliialiler Carolus clemcntissimus rex, filius ejus, Hartmolo
conlradidit retinendos; imprecans eliam illi non intercedcnte quanriampossessionem regioepoteslaiis
parvoe dedecus confusionis, si quis proDsumpserilali- " in pago Ttirgoieiise, silam in loco qui dicilur Ro-
quam partem eorum dc monaslerio sancti Galli bolvcsriuti, sancto Gallo in perpeluam possessioncm
a Codex n. 615, sacc. 13 his aritlit : Iste etiam bum bnnc Ratperti casuum tihro esse vetusliorem.
Harlmotus velum oplimum, quod adhnc hodie in e Kariimiiliquscsicsonanl: Auferetsi quis, damne-
quadragesima ante crucem exlra cltorum appendi- tur milte (lagellis,juilicioque Dei succumbal corpore
tur, per manus sororis sue nomine Richlin lexlum pesti. Cod. n. 19. Et si quis et hos auffert, gyppo
donavit. > scabieque redundet. Cod. 46.
b Indicem subseqiienlem Ratpertus ex eodcm co- 1 Cotlex perrarus.
dice n. 267 descripsit, omisso litulo, qui sic hahcl: 8 Lihri hi eliam calalogo biljliolliec.seinscriplile-
Hos vero librosidem tlarlmolus post Grimoldumabba gimlur, qui in duplo nono saeculoconfeclus exslat.
conslilulus sub Hludowico supradicto rege, et /ilio b Dalum est hoc diploma anno 877, 15 Kal.
ejus Karolo imperulorein diebus regiminis sui fecil Sept., anno Karoli prinio rcgni itlitis, indicl. 10,
conscribi. sine loco.
< Ebore arididit nianus coseva. Insignes hi duo ' Pro etenim.
libri lempore refbrmaiionissubducti (Vadian de col- ) Dattim Francouofiirt regio patalio Non. Ocl.
legiis) dein pcriere. anno 29 regni, lndict. 10. VillseMecbingencl Gul-
d Arijungit syllabus librorum in a. 2I>7: Nunc lingcii palatio Po.amo vicinoesuni.
sunt inter mdrius. Ex quibus verbis liquct, sylla-
 1077 DE CASIBUS MONASTERHS. GALLI. /«"8
condonavit, quod et protinus suoeauctorilatis con- A ad supporlandos vanos casus, qui nunc etiam prio*'
scriptione firmavit a. ribus ampliores varianlnr in mundo. Cujus rei con-
Quendam ctiam montem situm in nrelia Curiense, sensum neque apud imperaiorem, neque apud mo-;
in quo conslrucla esl basilica sancti Vicloris mar- nachos facile potuit invenire. Sed eum ille diulis-
lyris, ctijus et nomine vocalur idem locus MonsVi- sime et omnimodo in hac persisleret petitione, a:ta-
ctoris, ipso tempore ad monasierium sancti Galli tis suoesepius causando graveilinem, tandem didicil-
conlradidit, firmilalisqtie carlam regia aucloritale lime adquisilam islius petilionis ab imperaiore
exinde fieri jussii b, roganle Eusebio Scotligena, susccpil proinissioncm. Proinde licltis coepil atl hoec
qui ibidem per 30 annos sponlanee clausus Domiiio ipsa ncgotia congriiens inquirere lcmpiis. Aliquaiilo
serviebal; anno vero incarnalionis Dominicae884, vero lemporum transeunle curriculo, contigil dom-
pridie Kalend. Februarii de bac luce ad lucem mi- num imperatorem de Ilatia redeunlem noslrum in-
gravit perennem c. trare monasteriiim ; ubi cum maxima laudum bono-
Poslquam vero idem Car-otus Italiam ingressus rificenliacunctoruiuquenonparva loctiliafuisset sus-
pacifice e.im suo subjugavit imperio, alium eliam ceptus B, ipse etiam laetus triduo ibiilem permansit.
locum inpago supradictosimiliter regioeaticioritatis Tunc vero veucrabilis abhas Harlmotus oportuiium
dominio csedentem, nomine Stamheim, cum omnibus B lcmpussuoe voluntati oecurrerc creriens, imperaloris
atl illuin perlinenlihus sancto Otiuaro imperaloria clementiam, ut suse promissionis memor exislerct,
conlrariidil poteslate, bujusque donationis firniita- sturiiosissime ccepit flagilare. Piissimus vero prin-
tem imperialis scripii proeceptofirmissime corrobo- ceps nulliiis preteriloc immcmor vel diclionis vcl
ravitd. Seriet illius, qnaiu supra memoravimus, do- promissionis, volcns etabbaiis pelitioni annuere, cf
nalionis imperalori.ini denuo jussit scribi comme- monachis in omnibus saiisfacere, illorum concessit
inorationem, quori facttim est, ut imperavit e. arbitrio, ut quem vellenl, de suis abbatem sibi cli-
Postquam aiitem iileiu uiilissLiius imperalor Ca- gerent, Hartmoto videlicel successorem. Quoe res a
rolus omnibus Italisc Germaniieque populis suavissi- fratribus audita maximoc tristilise et Iaciima.-um
mo orriine imperavit, roganle (iarlmoio et elHciente pariterque inlermixtoelaetitiseseminarium existcbal;
Liutwardo episcopo alque arcbicanccllario knpxra- trislilije, quia a laoli patris daminio, ipso vivenle,
toris, quandam abbaliolam in lialia silam, olearum. se abstrahere cordetenus rectisaveruiit; loetitia vero,
el vinearum feracem, quam lunc idem Liulwardus quia iriem ctementissimus fmpcralor, cum rem finiri
in beneficio babebat, cui nomen esl-Massin, ad mo- necessilas exegisset, non per suos nunlios absens,
sasterium sancti GaUi imperaloria auctoritate con- sed per seipsum nostras causas maluit confirmare
tradiriil; eo quoque paclo, ut idem Liulwardus C atque slaluere prsesens.
lempore vitae susc sub usufrucluario ipsas res pos- Cum igitur liaec,ut diximus. necessitas, imo etiam
sideret, censumque de ipso loco, sicut ipse con- dignissima utilitas, rem finiri exigerent, omnes pa-
dixit, singulis aimis atl inonasleriuin pradiclum riier senes eljuvenes a primO usque atl ullimum,
persolveret, hoc est vel 6 laguenas de oleo, vel 60 Domino donante, communi consilio atqne una voce
solidos de argento; posl obitum vero Liulwardi ipsse Bernardum sibi elCgerunt abbalem, vimm nobilitate
res sine ullius contradiclione perpettiabler ad his et juvenlule prseelartrm; cujus sapienlia et moribtis
perlinerent monaslerii. Cujus rei caria protinus fir- atque bcnignilale et regia servilia peragi, et se cuni
n)issimesuaauctoritateeslscriplaatqucfii'mala,alque omnibus suis fidissime prolegi conlidebanl_ Cujiis
ipso imperatorejuhente, super allarium sancti Galli. rei notitia cuni. ad imperatorem fuisset perlata,
est posila, ubi hodie Deo volente cum pace tcnelurf. protinus ipse conventui eorum dignatiis est inler-
Igilur venerahilis ahbas Ilartmotus post tan- esse, ibique inprimis Ilarlmolum, ut sepissime
torum, ut supra commemoravimus, perfeclionem poslulaverat, honorabiliter atqtie cum magna gra-
laborum cupicns cliani finem-suoBclarissimse admi- liarum aclione a pondere tanlorum liherum donavit
nisiraiionis aspicere propriis oculis, jain quoque esse taborum, sed non deslUuit a magislerio ibitlem
aelate requiem poseente, ccepit sedulo ab imperatore " degentium. Postea vero omnibus Bernbardum sibi
deposccre, et cum fralrihus quaerere, qualenus ipse abbalem poscenl;bus, slatim in praesenti bcnignissi-
ab bis laboribus liberaretur, et aiius in ejus locum mus princeps eorumdesideriuin audiens, Benihardo
subrogaretur, cujus a:las el valilutlo apta exisleret monasterium cuin congregalione commendavit, ip-
a Tradila fuil baec villa prope Wilam Thurgoise <>Eumdem diem Eusebii emorlualem bahct nc-
sita ( Rossriili) anno 878, 16 Kal. Aug. Inriicl. 11, crnlogium in cori. 915, ssec. 10.
regni Karoli 1. d Quori anno 880. 9 Kal. Dec. indicl. 12, anno
b Diploma, quo Carolus Crassus mounsteriuni regni in Francia 5, in llalia 1, scriptum cst.
Scotoruin in monte S. Vicioris prope Fchlkirih si- <-Altera eurtis Roholvesruli tradilio
liim S. Gallo donavit, dalum est anno 885, 9 Kal. est Papise 5 Non. Oct. indict. 2, anno 883, conscripia
Oct. anno Imp. in ltalia 1, in Fraucia... Post annos in llalia 5, in Francia 2. impcrii
duos idem Carolus ineodem S. Victoris monasterio f Jam
abaliquotsacculisdesideraturaiitograplmm
hospilale pro 12.peregrinantibus Romam de bonis liiijus diptomatis.
villseRaiiinis (Roiis) fundavit Potama 17 Kal. Maii 8 Has susceptiones rcgum Jodocus Mezlerus coI>
anno 883, indict. 3 anuo rcgni 8, iinperii 5. legil, ct in lect. antiq. Canisii edidit.
W® mTPERTUS SANGALLENSISARBAS. 1*80
«imque abbatem constituit. Qui inlcr alia pturima iA cicns, ipse quoquc ketus de monasterio abscessit.
coiisolaloria vcrba hoc cliam inlulit promiltendo • Contigit autem ista ordinatio circa (inemanni ab
se/numquam hanc sccuritalem nobis ablalurum,. incarnalione Domini 885, 6 feria, 8 Iri. Dccem-
lantummodo si intcr noslros valeat inveniri, qui bris, indielioneprima, anno vcroCaroli impcratoris
ad lioc oflicium idoncus possit cxistcrc. Om- lertioa, supcr omnia vero regnante Domino nostro
nibus vcro ralionabililcr constitutis, domnus im- Jhesu Chrislo, cui cst honor et gloria per inrieficicn-
pcrator omncs ibidcm couvcrsanics laetos cfli- tia ssecula.Amcu.

» Ihnc tcmporis dcfinilioiiem ©ptime sibi convenire dcprehendct euriosus leetor.

RATPERTI POEMATA VARIA.

t. VIII.
^rnftBS t>EFBSTIVITATE SAXCTI CAtLI. ADREGINAM SUSCIPIEXOAU.
fVVde tom. LXXXVII Palrol., col. 35.) ( Videibid., col. 41).
II. B IX
«EttstisAD-SQMMNEU ci;a CAMTOS ET HOSTESnmcES-
ADDESCENSUM FONTIS.
J-^^JI DKHEI.IQlllSSANCtlCALLI.
(Vide ibid., eot. 41.)
(Yittet&n. LXXXVII Patrol., col. 46.)
III. X.
1> FESTIVITATE SAXCTI OTHJIARI. I.ILDIXAIID/F.
EIMTArillLI.il.
(Viile ibid., cul. 55.) [Apud Gold. Alam. Rcrum Scripl. pag. 85.]
IV. lloc jacelin lumulo Christi dignissima virgo
VI:KSI:S
»R SAMCTO MAGNO. llildigarda nitcns moribus cgregiis.
Ilseefuit eximii Ludovici filia rcgis, *
(Vide Patrol. tbtd.. col. 44.) Mcntcin sponlc suam voverat illa Deo.'
V. Ris dcnos octo vilse compleverat annos
ADElCUUUSTlASi SCMENDA». Migrans ad Sponsum virgo bcata suum.
(Vide ibiil.,cul.i<J.) XI.
VI.
C DKCAPEIXA QUADAM.
YCRSUS Atl RECCM SLSCiriENDLM. [Apud Gotri., ibiJ.]
(Vide ibiil., col. 40.)
Condiriil boc sancium stabili funriaminc temptum
VII. Ciun gcnilorc pio Ludovico principc lcrrse
UTAWAAD ' rilOCESSI0.Nr.ilDIEBUS DO.lll.MClS. Hildigarda poicns Cbristi clarissiina virgo,
Vidc ibid.t col. o0.\ Cui Dcus octcrnseconccdat gaudia viise.
1081 ORDO RERUM QUiE IN IIOC TOMOCONTINENTUR. 1082

ORDO RERUM

QILE m HOC TOMO CONTINENTUR.

IUNCMARUS RIIEMENSIS ARCHIEPI- EPIST.T„— Adclerum et plebomCampracenscm. 269

SCOPUS. EPIST.Ll. — Cleriet plebis Lauduuensis adHincmarum
Itliemensemarcliiepiscopum. 270
(OPERUM CONTlNUATIO.) —
EPI»T.Lll. —Adclerum etplcbem Laudunensem.271
EPISTOL.E. EPIST.Llll. AdFrauconemTutigrenscm episcopum.
EPISTOLA PRIMA. — EpiscopornmdiceceseonTthemensis 276
EPIST. —
LIV. Adeomdem. 277
atque ttothomagensis ariLiulovicum Germaniseregem. 9 EPIST.LV. —Adepiscoposprovincise Lugdunensis.277
EPIST.II. — AdNicolaumpapam. 23
KPIST.III. — Ad episcopossynodiSuessionensis. 46 OPUSCULA ET EPlSTOLvE IN CAUSAIliNC-
EPIST.IV. — Ad eaindemsyuoduinSuessionenseoi.50 MAR) LAUDUNENSIS.
EPIST.V. — Ad episcopossyuodiSuessioneiisis. 55
EPIST.VI.— Adeosdem. 51) EpislolaHincmariRbemensisad Hincmarum.Laudunen-
EPIST.VII. — AdNicolaumpapam. 61 sem. 279
EPIST. —
VUI. Ad Egiloueui archiepiscopumSenonen- EpistolaHincmari L audunensisad HincinarumRbemen-
sem. 61 sem. 280
EPIST. IX. — AdEgilonemeumdemepiscopum. 68 EpistolaHincmari RbemensisadHincmarumLauduoen-
KPIST. X.— Ad Egilotienieuindetnepiscopum. 71 sem. 280
EPIST.XI. —Ad Nicolaumpapatn. 75 I
F.pistola lincmariLaudunensii a d Hincmarum Hhemen-
Epist.XII. — Ad eumdem. 90 sem. •_
*"' 2S1
EPIST.XIII.— AdmouacliosAltovillarensismonaslerii. Epistolaejusdem ad eumdem. 231
92 OPUSCULUM LV CAPITULORUM adversus Ilincmarum
EPIST. —
XIV. AdOdonemcpiscopumBellovacensem. 93
EPIST.XV.— AdCarolumregem. 91 Laudunensem.
EPIST. XVI. — Adcleriws palatii. 99 Jndexcapitum. 282
—
EfisT.XVII. Ad presbyieros dioecesisRhemensis. Titulitio metrica. 2x7
101 llesponsio. 2-7
EPIST. XVIII. — Ad presbyterosRbemensisparochiae. Pra.'1'aiio. 290
104 CAPCT pntHCM. — De capellain Atloliecurte sita. 295
EPIST.XIX.— AdLudovicumIII regem, Balbi lilinni. CAP.II.— De admiiiislratioiiepalaliiel abbatiacontr.t
110 canonesadeplis,et quodvocatnsad s.ynodumuon venerii,
EPIST.XX.— AdeumdemLudovicnmIII regem. 117 et de irregulari excommuniciliiiieAmalberli. 29.,
EPIST. —
XXI. CoiiciliiTusiacensisadreium ecclesiasii- —
CAP.III. Deexeoiiiiiiuiiicalioiie aliorumepiscoporum
carumpervasoreset ad pauperumprsedatores. 122 parochiannsinienlala. 29.)
EPIST. XXII. — Ad UodulfuiiiBituriceusemet Froia- CAP.IV. — De eo quodsciipla conlrase prolataiuceutli
rium Burriigalensem,melropolilauos AquilaniiB. 132 postulabat. 299
EPIST. XXIII. — AdCaroluni i mperatorem. 1!>3 CAP.V. — De duobusHiocmarijudlciis, quie a sede
EPIST.XXIV.— Adconveulumepiscoporuin. 151 apostoiicarescissadicebat. 302
EPIST. —
XXV. Ad IlildegariuiuepiscopumMeldensem. CAP.\ I. — De eo quod dicebatHiucmarumdegradari
161 debere. 5J0
EPIST. XXVI.— Ad HildeboldumepiscopumSuessio- CAP.VII. — De eoquodsseculariconsultupurgari qnse-
nensem. 172 sierit. 313
EPIST.XXVII.— — Ad Adrianum papam. 174 CAP.M1I.—De epistolispapaj pro ejus reclamalione
EPIST.XXVIII. Ad eunidem. 186 scriptis. 3ig
EPIST. —
XXIX. Ad AdvenliutuepiscopumMetensem. CAP.IX. — De monachoa Laudunensiexcommunicato.
186 315
EPIST. XXX. — Ad episcopos. 189 CAP.X. — De compilationeex epistolisa\ ostolicsesedis
EPIST. XXXI.— Ad quemdameplscopum. 210 in quaterniunculismissis,et de vorbo prvmulqo, ' et capi-
EPIST. —
XXXII. AdJoannempapam. 230 luloLeonispapoe. 51$
EPIST. XXXIII.— Ad episcoposKheuiensisdicecesiset CAP.XI. — Quodlalius de sacrisordinibuset caiionum
oninesKcclesise rectoreset tideles. 245 disciplinisex oitbodoxorumverbiset seusibussit dicen-
EPIST. —
XXXIV. Ad Joannem episcopumCameracen- Uum. 354
sem. 253 CAP.XII. — Qui sint ordiuesin coelo,et in Ecclesia,et
EPIST. XXXV.— Adomneslideles. 251 in terrena republica. 323,
EPIST.XXXVI.— AdomnesHdeles. 25.') CAP.XIII. — Quodsi ordo generalis esl omnibusepi-
EPIST.XXXVII.— AdEngilgariumvirumilluslrem.256 s^copis,nonlameiicommunisest diijiiitasomiiibus. 326
EPIST.XXXVIII.—AdAiiastasiumabbatem. 257 CAP.XIV. — (Juod et iirrepublica ad iustar coelestis.
EPIST. XXXIX.— Adcleruinel plebemBellovacensein. mililia;diversisint ordines. 327
258 CAP.XV.— De patemitalibuset incolalibusin ccelo,et
EPIST.XL. — Fragmentum.— Ad CarolumCalvumre- in Ecclesiael repuhlica. . 328.
gem. 261 —
CAP.XVI. De inetropoli Itheiuoriiin,et castroLau-
EPIST. XLI. —Fragmeulum.— Ad Ludovicumregeiu duno; elqaod ties primariuisedcs1111:1 fuil sedes Pelri.
Ceimante. 262 Honmsilaaad sauctuinItemigiumepistula. 334
EPIST. X LII. — —
Fragnienlum. Wiligiso et cseteris —
CAP.XVII. De rebellioneuiiuuruinsacerdoluinerg»
mouaclusS. Dionjsii. 264 pottores,etde Coustauliuopolitana sede reluilaute ad.er-
EPIST. XLIII.— Fragmentum.— Ad Teudulfurncomi- sus aposlt.licam. Ziti
tem. 261 CAP.X VIII.— Quod insana?menlis homines per imli-
EPIST. XLIV.— Fragmentum.— Ad IrmingardemAu- scretionemiu Scriptiirissanclis erraverunt. 350.
gustamcoujugem Lothariiimperaloris. 265 CAP.XIX. — (,'uoJin sanctaruintraditionunisanctiones
EPIST.XLV.— Fragnienluni.— Hotrudiet caelerisso- maleititelligenteserraverint 532
roribusmonasteriiS. Cruciset S. Radegondis. 266 CAP.XX.—Quod io anliquisppistolissedis aposlolica?,.
EPIST.XLVI.— Adj-EueamParisieusemepiscopum.207 sicutin legibus,quaidainposlabrogalavel imuiutatafue-
EPIST.XLVII.—AdCarolumregem. 267 rinl. De sex synodisg.-iieralibus,et de septiuia apud
EPIST.XLVIII.— AdHedeuulphumLaudunensemepis- C.rtEcos, dequesynoduIraiuica, el cpistolisJuliii-apaeac
copum. 268 Felicis. 353.
F»IST.XI.IX.— Ad HadebertumSilvaueclenseniepi- —
CAP.XXI. Ciuodnon nisi viginli«rpiuria in coucilio
scopuiu. 260 Nic*i;ofucrintcoiiHiluta... 563
 *- ORDORERUM im
,0g3
CAP.XXII.— De quatnorcapitulis a beato Gregorioiri DPDsem stW
epis'.olaadTheoclistam Patriciammemoratis. 36t HincmariRhemensisad eumclom. 511
—
Cxp.XXIII. 'Quodapostolicasedes partem noni capi- HincmariRhemensisadeumdem. 515
tnli Chalcedonensis non recipiat, sicul beatus Leo pap: Hiacmari R liemensis a d eumdem. 52(1
demonslrat. " • . 36J HincmariRhemensisad presbyieroset diaconoseccle-
"CAP.XXIV.— De eodem canoneChalcedonensi, da- siaeLaudunensis.
et de
Hincmari a d Hincmarum
5-1
533
canonibnsapostolorum,deque sententrs Angilramno Ejusdem Laudunensem.
lis, elde epislolis ponlilicum colleclis-ab Isidoro. 373 EjusdemHincmariad enmdem. 554
CAF.XXV.— De auctoritateet difTereiiliaconciliorurr HincmariIthemensisad eumdem. 5",7
et epistolarum sedisapostolicse pontificum. 581 Ejusdem ad eumdem. 5i5
—
CAP.XXVI. l)e eadem differenlia ilernm, etdecon Schedula, s ive libellus expnslulatio.iis adversusHinc-
elliis plcnariis,synodiqiie Nicsenae praarogativa.eo 391 marum Laudunensem episcopuin. 566
CAP.XXVII.— Decanonibuset sementiisab prave Praefatio. 566
intP.lleclis el nstirpatis. • 393 Incipiuntcapiiula. 5P1K
" CAP.XXVIII. — De maleab eo excommunicalis,qni el SenteniiadepositionisHincmariTaudunerisis. 634
qnaliterexcommunicartdebeant, et qui ordo in judiciis 397
Epistolasynodalisad Adrianumpapam.
Hincmari K hemensis a d A>iriantim
635
e^tlesiaslicisobservandus. Epistola p.ipsm. 611
—
CAP.XXIX. Quidcanones statuant de irregularile;
excommiinkalis. *0" JOANNES VIII, PONTIFEX ROMANUS.
CAJ,XXX.— Qua ratione solvi queant excommnnica- Noliliahistorica. 647
tioiSwiioiilegitimae,el de iis qui injuste excommuni- Notitiaaltera. 619
canl. W1
CAP.XXXI.— De eo qnod parvulos,qni ssepediscri- EPISTOLJ3 ET DECRETA.
mine morlispericlilanuir,baplizariprohibuit. 412
CAP&XXXH. — De eo quod paeniteutiamet vialicuni T.—AdAnnnnemFrisinguensisecclesiseppiscopnm.65!
morienlibusdari— vctntt. ite II. — AdWitibertnmColonienswn a rchiepiscopum. 652
C.kv.XXXIII. De eo quodsepulluram mortuis in pa- —
III. Lndovicnm(I iinperalorem. 653
rorliiasuadenegariprtecepit. . 416 TV.—AdAnsbtTHimarctitppisconiimMedionalonsem 653
CAP.XXXIV.— Quodinrebus cerliset definilis,nec V. — Ad Ludovicumregem Germanine.— Prkilpgia
svnodtisconvctcanda, nec sedes apostolicainquielandasit, RomanajEcclesise11011 nisicenlumannorumpra?scriplionn
sed quaeslatmasunt observanda. *.*'-. 4Ic tollunlur. 654
CAP. XXXV. — Quodaposlolica sedes cum episcopis — —
VI. AdPanlnmepi^copum. Commonilorinm Paolo
conjudicet,qui secundum canonesjudicanl, el quod am episcopofnngentilegatione in Germaniain et 1'annoniam,
bene inlelligat, ut melropolitanusabsque provinciaHum 634
instanliacausas nonaudial. 42C — —
VII. AdLudovirnmimpcralorem. Excommtinicatnr
CAP.XXXVI.— De irregalari subscriplioiie,quam col- RainaldusCastriF<'licitatisepiscnpns. 655
leclionisuneapposuit. 427 VIII.— AdLudnvicnm 11'imppratorem. —T.egis aucto-
CAP.XXXVII.— Ut non sit prudensapudsemetipsum, ritale dis nlvilurqnodcontraeamfit. 635
eldediscrelione in paceleneuda. 434 IX.—Ad NeapoliUmos, Salernitanoset Amalphitann^.
CAP.XXXVIII.—UtsacraeScripturseverba, et sacras 6"5
regulasrecte intelligat. 458 —
X. AdclerumSalemitannm. 656
f AP.XXXIX.— Ui ab eo removeatdolorem, a se ipso —
XI. Excommunicatur qui de morteRomaniclericisu-
et ab utroquetmproperium.
pericolnm,— Verumnonesse 43fi sppclierant. (jsfl
CAP.XL. qnoddicere solebal, Hinr- XII. —Privilpginmpro monasterioFnldensi. 657
mariconsilioregem ipsiadversalumesse. 438 XIII.— ArlmonachcsS. VedasliAtrebatensis.— Con-
CAP.XLl.— Qnod si culpamagnosceret, • pro divinoli- flrmalomniacorlpniain riiptomatpCarnliimperatoris 658
more indulgentianiexpeleret. 458 XIV.AdCarolomannnm <al.,I.ndovirnmrepem).—Qtiod"
—
CAP.XLII. De auferendo a nobis ambobus «pprobric Pa-iiioiiica-dioecesisdepulata est privilpgiisaposlolir.v
a multisillalo. *39 stdi<. 659
—
CAP.XLIII. De sacrarnmScripttirarumfalsatione, et XV.—Ad episonposGallian elGprmania? —Vicessuasin
responso ejus ad liltrrasde Nevino. Qui canones sint reci- Galliaet Germania commiltit AnsegisoarchiepiscopoSe-
de el
piendi, et impcrilia illumadmnnuil.
jaelanliaejusilem. De Berlrico noiien«i. gfio
ilpm, et de eoquodssepe 440 XVI. — Bulla Joannisad rongregationemS. Medardf
CAP.XLIV.— Qualiterredire valeat ad patcrnsechari- Suessionensis. 660
talis dulcedinem. 453 XVII.—AdHinrmarumarrhiepiscopiim Rhemensem.—
CAP.XLV.— Ut recnrdeturquantain dulcedinefuerit Ut in locumHincmariordineturepiscopusin ecclesiaLau-
initio episcopalus,el tleponataniiuositatem. 455 dimensi 662
CAP.XLVl.— De eo quodglorialurse in omnibus,quaa XVIII.— AdAldefonsnm regem. — OvetensisEcclesia
conlra quoslibetsusccpit, luisseac seinperfore viclorem. Gallsfciajmetropoliianaeflicitur. 665
457 XIX.— Ad eumdem.— MoneteccleMam sancli Jacoli
CAP.XLVII.— Quodvictnmse nunqoamagnoscal.De cousecrari. fi'-g
ejusin nielropoliianum rehellione : et cjuod sacra elnquia XX. — Ad epiicnpos et.comiles in regno Carolir nnsiitn-
exuri pelierii, el scbisma subscriplionesua lecerit.Ei de t"S. — Laudatillns oiiod in file conslanleserga Carolnm
injuslisejus obligampnlis. 461 pprsliierint, et <le legatis, quos ad componeudadissidia
CAP.XI.VIll. — De iis qui nimis amant senlentiarn mitiehatin Galliam. 61!i
suam usque ad—schisma vellia-resiin. 473 —
XXI. Adepiscnposqui, a Carolodesciscenies,Lurio-
CAP.XLIX. Admonolurut talenlumintellectu.s,quod vicoregi adhasserant. 663
Doininussibi graluilodedit, non negligat. 483 XXII.— Adepisooposin regnoLudovicirpgis Rajoarise
CAP.L. — De eo quoddicitur ferre non posse,tit quis- constilulos.— Arguit eos quod Ludoviriimrcgrm ab in-
quam dicatur•ei boiiuuialiquodsine ipsius meritoexhi- vadendoCarolifralris absenlis regno non cohibuerinl,
buisse. 484 moneiqueut legatis,qtinsad examinandainler utrosque
CAP.LT.— I)e exeniis, quaea clcricisel laicisexigere n»goliamiltit, satisfaierestudeaut. 667
dicebaiur. 485 — in
XXIII. Adcomiles repno l.udivici reg;s Rajoariaj
CAP.Lll. —De superbiaejus el arroganlia,jactantiaque constitulos.—Argniteos quodCaroliregnumpervadere
inepta et indeceiili. 489 tenlarint; monetque ut Lndivirum rpgem ab ea menle
—
CAP.LIII. De motibuscorporlsinordinatis,qualiter revocent,el ut legalis,quosmitlit, satisfacerenoodt trec-
eaveredebeat. 492 tcnt. 672
—
CAP.LIV. VI nonse permitta!decipia florejuven- XXIV. — Ad nniverstisGaPoset Germanos.— De
tutis el saniiatecorroris, rl iimiidiillecebris. 493 damnalioneFormosi episcopi, Gregnrii nompnclalorio,
—
CAP.LV. Conclusio epislohe vorbis Eliae,Qucd meum et aliorumqui Ruvaadin synodo f.teranl excouimuni-
(uit (eeilibi. 494 c:.ti. 675
EpistoUHincmariRhemensisad HincmarumLaudn- —
XXV. Ad Ttosoncmco^nilem.—Agil gratias quod
nensem. 494 ejus opera Ipgati id impcratnrempertenerinl, et illis
Hincmari Rbemensis ad enmdpm. 498 injunctacntifeclasnt; euinqiie ro at ul quam primn
EpisiolaHincmariLauduiiensisad UincmarumRhemen- auxiliasibi conlraSaraccuosmitlendacurel. 67)
sem. 509 — —
XXVI. Ad l.udtivicumrpgeni. Dissensionesinirr
HincmariLaudnn^nsisad enmtlein. 509 ipsumet imperaloremscr bit se non pos^e sedare. nisi
Epislola Hlnemari KIicTnr-i.s.s ad JlincmarumLau-lu- allerampitisatidiatpartem: interea mi nel ul pacemcum
 1085 QU/E 1N IIOC TOMOCONTINENTUB. «080
omnibus,et praecipuecum imperaiore, servet, et sub- poenaRomamad conciliumvenire, et si impedilituerini,
680 vicariosmiltere jnbet.
je-Moscompeseat. 7(12
XXVII—Ad clerom et
ordinem, plebem sanctreUv.ri- L. — AdDominicumelectum episcopum Torcellei.scm.
ven-isecclesise.—invehitur in quamdamEcclesiaeVat- — Invehitiir iu Dominictimelettum episcopnm, quod
vensis iiivasi>rein,lpgitimoadhuc superstite episcopo: bis vocalusRomamnon accesserii; eumque,nisi vene.rit
laudat e«s qnod illum iirnime recipienduinduxerunl, constilula die, excommunical. 705
simul praicipiens,ne iinqtiameuni admilUut, alioqiiin — —
LI. AdUrsumducemVeneliartim. Rogat episcn-
excomimiuicationts senletiliamniinaltir. 6S0 posqui iiomaiuad synodumevocantur, sins sunipiibus
—
XXVIII. A'l quenidam. — De Napolilanornm dnce alal; quibus,nisi accesseriut,excoiuiuuuicaiiotiisseuleii-
ejus fratre querilur, qui suismonilisnon parebat. Quaio tiainmjnalur. —
703
honalur ut ab eo se separei; alioquincuin eo ac coeleris I.II.— Ad Dominicumet Leonem episcopos. Signi
fotiloribusanathemalisiibjicietur. 6"<1 licat qmslam qui Itoinamad coiu-iliunivocaiivenire ne-
XXIX,—AdLeoneniet 1'eirumepiscopum,—Miratur glexeranl, se exconimunicasse, nisiad certam praeslim-
ensad se nnnreverti incursionil.usSaracenoruinlacessi- latndiem veueriiit; hortalurul quandiuiliiablueiiut, eo-
ttini : obleslalur ut quanlociusredeanl. Quodsi viin ab ruinofiiciaexseqnantur. 705.
aliqnopaiiantur,prsecipHul forliterse geraut, et id sibi LIII.— Ari Deltuni episcnpum.—Ul v'ce aposlolicau
signilicent. 685 setiis fungens Venelias pergat, el episcoposejns re-
— —
XXX. Ad Bosonemcomilem. Dolet quoiJ sibide- gionis Itouiainad concilii.m, sicut jusseiat, veuire fa-
precauliauxiliumcontraSaracenosnoutulerit. SiguiQcat ciat. — 706"
Lrbeni inagnoin discrimineversari, cumad eam n|ipu- I.IV. AdLamberlumcomitem.— Ut compescatsibi
goandatnlaina sit magnumexercilum venlurum; quare subjectosa malis quae perpelrabant; qnos si emendare
eiiinrogatui quanlociusopeinferat. Legatosab eo de- non potuerit, minaturillos se excommuiiicalunim : le-
liuerimiralur. 684 gatia niullaei viva voce reterenda se injuuxissesigni-
XXXI.— Ad LandulfumppiscopumCapuanum.— Nmi- Ucat. , 707
tial tegatosad imperatoretnrediisse;quem in episioj.o- LV. — Ad Guaiferium principem Salernitannm.—
ruin et optimalumconveiiluRonianaeEcclesiaejura re- I.audatppis lidei conslantiarnerga setlciii aposlolicam:
ci.gnovisse,praecipuevero lerrae Capuanaepactumsuo Adelgisii et complicumfrandfs dfteslaltir, suiiinque t't
jiui comiiiisisse scribil: ideoin e]us partes se venlumm aliaium Ecclesiaruinauxiliumconlra Saracenosei pnlli-
promiliit.— . 685 reiur, et hortalur ut in lide persis'31,utque. episcopiiui
XXXII. Ad GuaiferiumprincipemSaiernitantim— Suireminumad se mlllat. 708
Oslendilse paratumesse (irmare pacttimquod fecerat; L\ I. — Ad Laudtilphuin —
eptscopumCapnanani. Ejus-
rojjatquesibi ad ipsumeunli bospiliuinparari. 685 deni argumenli. 709
XXXIII.—Ad GeilonemabbatemTornuliensemejusqne I.VII. — Ad Ajonem episcopum Beneventanum.—
moiiachos.—lllorum omoia, vel regia, vel episcopalia Commpndateumde zelo erga setlein aposlolicain,monet
privilegia,poutilicaauctorilate sancit, annoChrisli 876, ut siliiadjumeiilosit in expfllendis Saraceuis,SUUIIKIIIP:
quibus adililexemptioneuiab ouiut cujuslibelaulislitis fralrem ad idemfacieutlumiinperat. 710
jurisilictione. 686 I-VIII. — Ad CarnluinCalvuinimperalorem—Propter
XVXIV.— Ad abbatem et monacbos Xerenses. — jmminfutia lum a Saraceuis,liiuia qiiibiistlarii Cbristianis,
Approbat donalioneinmonasterii S. Porciani illi f:i- gravissimapericula, enixe ui
pplil promissa anxilia qnani*
clam. 687 primnm mittat, et destiualosea de c.usa legatos com-
XXXV.— Ad episcnposprovinriseBitnrifensis.— Ut mendat. 711
Froiario lanquam uiclropolilauo suo dcinceps obe- LIX. — Ad RirbitdimAngiisiam.— Ct imperatorem
diaul. 689 r.onjugemsuumad opemEcclesiusquamprimuinfereiidam
XXXVI.—AdBilnricenses.—Ut FrotarioBnrdigaleiisi hortt'tur. 713
lirtliiepisfopo, cui taudiu Hiiuricensem Ecclesiam cnm- LX.—Ad CarolumCalvumimperatorem.—Mittilimpe-
iii,Iti', quandiiipaganillurdigaleusem dioecesim
obliiieaut, ralori palmam, et a malis, t|uibnsa Saracenispravisipio
uniuesobedtaiil. 6110 Clirislianisiirfebalurexposiiis,auxiliapelit. 714
XXXVII.— Ad CarolumCalvumimperatorem.—lin- LXI.Ad AnspertumarchiepiscopumMediolanensem. —
pfratoris preeibus,ciiin Bunligalensisprovinciapaganis Respondel, abbalem qui, niilln coinprobatucriiuine, a
esset devastata, Frotarium Burdigalensemarchiepisco- regii ttwiobiipraeposituradepulsnsliierat, esse reiocau-
puinIransfertin Ecclesiamliituricensern. 690 duni; homifiilainautetn, el faciuorissociuui,aboniui pr.e-
XXXVIII.—Ad Caro'umCalvutniniperatoreni.—Lau- posilurapellendum. 715
dai eurnde jmlicioin Emmenuinprolalo,et hortatur ut —
LXII. Ad episcoposin regno Carnliimperatoriscou-
CUIII illo clementer agat. 6'Jl stiluios. — Monetut imperatoreniborleir.uradopem Ec-
XXXIX.— Ad iiuperatnrem et imperalricem.— Pro clesip Roinana!celeriter ferendam. 710
Madelgeroqui Odelrir.um occiderat. - 6J2 LXIII. — Ad LaudulphumepiscopumCapuanum.—
—
L.— Ad episcopuint artiotensem. Pro Madelg"ro Mittit legatos, nt Docibilishypatus petierat : bortalur m
qui Odelricum occiderat. 693 det operamuna ctim legafs, ut pa.liiin ruin Saracenig
—
XI.I. AdAdalardumepisfopumVeronensem—COIII- inilumtlissolvatur;se quidquidab eo constilulunifuerii,
inemlateumob praeclarasvirtutes,et jubel ut ltomaina I approhaiurum. 717
coucil.umvenial. 693 LXIV.— Ad Frotarium archieiiscopnm.—Frotarium
—
XLII. Ad Carolumimperatorem. Laudat t|tiod — ah EcclesiaBurdigatensia. pagauisdevustalatransferta,I
sedis aposioicselegaios benigne exceperit,. rogatque Biluricense.n. 718
ul Ecclesia;Romanaepra?dones,qui inissuruniipsius j,i- I.XV.— AdCarolnmregeni. — Monelut bona ablataa
dicium latentes elfugeraut, requii-i el coerceri ju- ni' nasieriosaiiclimouialiurii resiitneiidacuel; quod nisi
beat. 694 intra sexagintadies leceril, et per legalumid sibi nuu-
XI.III.Ad Carolumiinperatorem.—Narrat calatnitates tiaveril, vel rau-am cur IIOII sinl restiluta, nou reddule-
Ecclesiaeillatasa et iuiperaloiemprecatur ut ril, CIIIII excoinniunicat. 719
auxiliumadversusSaracenis,
eosmitlat. 696 — —
LXVI. Ad Eugilbergam. Consolatuream ob mor-
XLIV.—AdCarolunCalvumimpera'orem.—Scribit tem marili,atque mnnet utCaroloimperatori liJein ser-
intellectiirumimperatorem ex Adalgarioepiscopo(cui vel, seque ejus iutercessoremapud 'eumdeinAugusluui
palliumconcedit)cur Ecclesiaecausa ex volo nou pro- fuluriimpollicetur. 720
cesscril. Taxat Ansegisum, cl Adalgarii lidem coin- LXVIl. Ad WighorlunippiscopumParmensem.—•
—
uiendat. 697 Hurtaiorul quoscniit|iiepotesla i saiiciu'Itoinan» Kccle-
—
XLV. Ad RichildimAugustam.—Uogalut Romanse siaedefensioiieniescilet, et ad se cnmsuis veuiat,ut com-
Ecrlesjaesulliagelur. 69,-i ii.iiiiiconsilioSaraceuiabllaliaexpellanlur: miitil.dcsiile-
XLVI.— Ad Cirolum Calvum imperalorem.— Com- raias epistulas,ijuas alrerendas curel iis quibus scribun-
meiiilatWigbodumParmpn<einppiscopmn. 699 tur. 7-21
—
XLVII. Ad Ad.ilgariuiuepiscopumAugiistoluneii- — —
LXVIII. Ad Do'ibi!eniet. Joannein. Horl.ilurut
sein — VillamTilniiiacuiu illi resliiuendaindeceiuil, cae- del operam ne ClirislianifoBdiiscum Suraceuisfaciant.
terasque possessiouesAiigusloiiuiieiisissetlis cotiT- Til
mat. 700 LXIX.— AdPnicharempraefecturium Amallilanuni.—
— —
XLVIII. Ad Ursumducein Vt-iietiarum. Graiias Mouolut ftedusiiun Suruceubiuituuidissulvendunicu et.
agitquud aposlolicaestdis uionitisparueril.Episcoposad '722
syuodiiin venire jubet. 701 —
LXX. AdSergium mat?istruiuNeapolitanum. Do- —
—
XI.IX. Ad Felicemel Petriiinepisopos — Feliciet lel ipsumsaepeluoniliiinfiednscuin Saracenissolvereno-
Peiro sacris interdicitob nou cxliibituui(.randetisi a.- luisse; piaecipilut laudeuipareat : sin iniuus, miualurse
chiepisco;'oobseqtiiuni;eosqu? sub excoiumunicaliouis
 1C37 ORDORERUM 1088
iterum esse excommonicaltmim; pollicetur,sifidelesle- XCIV. — Ad Theolmarumarchieiiscopum.Tuvannen-
gilos miseril, beuignese suscepluriiin. — 723 sem. — Palliumei concedit, inaiid.itut redditus qnos
—
LXXl. Ad episropum Neapoliianum. Qncritur RoinanaEcclesia apud tiagoatiamhabet, Rnmammittai.
Ncapolitanoscuminlldelibusfttdus iniisse, nec ab ipso 745
eoruinanlistitead viam ver latis revorari. Quare hnrla- XCV. — AdEderedum archiepiscopumAnglorum.—
lur ut ipse et illi resipiscant: praetereapollicetursi l)e- I.audat ejus piuinerga sedem apOsiolicamanimum,dolet
nigne suscepiurumNeaioMlaniducis legaios si miserit, de adversis: inutiel ut |iro Ecclesiafortiter SPgerat;
paratumqiieailonina se fore, quaj pro EcelesiaeDeiutili- oslendiluxoresnnnesse dimittendas;niintialse ad regein
late perliciendarelulerint. 724 scripsisse,ut detiilo eiiui hnnore prosequatur; deuiiiui
I.XXII. Ad AjonemepiscopumBeneventanum.— ejus Kcclesia?
— privilegiaconfirmat. 745
Laudatejus promptuuiad Eeclesiuedclensionpmstu litim: XCVI. Ad Athaaasluuiepiscopum.— Coinmendat
—
lum horlatiir ul conlra Saracenosopem lerai, el foedus /elum fideiquem osienderaladycrsusSergiuui Eeclesiae
C in illisicluindissolvendumcuret. 725 Dei hoslem: horlalurut in dies magispro Ecclesiaesibi
I.XXIIL— Ad Gregoriuinimperialempseriagogum. — commissae defensionelaboret; Pelrum diuconumei com-
Gratulatur imperaloreincontraSaracenosclassemad Ec- mendat. 747
clesiiBdefensioneinmisisse;eumquetlticemconslituis^e: — —
XCVII. Ad Neapolitanos. Laudateos qnod, zelo
ium momt ut tlecemachelandiuad litlora a Saracenis pi- ditino accensi, Sergium a se al jecerini, et Atlianasium
ralis expnrgaudamilat. 726 episcopumsuaereicublicaerecioiemelegerinl, praecipilnt
LXXIV.— Ad CarolumCalviiniimperalorcm.— Nun- ei pareaut, oflereus se una cum ipso eorum comii.odis
tiat su Adelar'um episcopiimVeronensemexfominuiii- consulturum. 748
casse,quod Nonanlulanummonasleriuminvasisset. 727 — —
XCVHI. Ad Lamberlumcomilem. Scribit se in
LXXV.— Ad Joaunein Anspertuinet Waipertumar- Galliamvelle prolicisci,ideosub exroramunicationis piena
chieriiscopos. — Eju*demargumenti. 728 n
praecipit e se absente Romanae Kcclesiae territoriov«l
LtXVI. — Adclerum Veroiieusem.— Ejusdemargu- Romaealiquoddamnuminferat. 749
niPiiti. 729 —
XCIX. AdLandulfumepiscopumCapuannm. Monet —
LXXVIF.— Ad LandulfumepiscopumC.ipiianum.— iil consentiatcinnAlhanasioepiscopnNeapolitanoad Ec-
Monetul sibisignilicelan Neapnlitanoruni dux fiuriusi-utii clesiaeHoit.ansedefensionem: el curet pactumcumAmat-
S.racenis iniliimfrangeie velit, et del operamnt idfiit filauisfactum, ab ipsisobservari. 719
<(iixGauferlusel Piilclinruna seeiim Trajeclumsc cunfe- C. — Ad GuaifeiiumprincipemSalernitanum.Hortalur
rain, quo ipse estiiurus; paratiinise ad ea quaeprnmise- ul in sua inlegrilate perseve-.t, el Amaltitanoscorripiat,
rai, PI majoraconcessurum,si ipsedux iu sentenlia pcr- quodauxiliumnavale non raiseriul,et nimiacallidiute in
sislal. 729 se utuntur. 750
LXXVIII.— Ad Pukharim prKfecturium.— Ejusdem —
Cl. Ad archiepiscopum Ebredunensem. — Repre-
argumenli.— 730 hendilqutidaliumepiscopum,praetereum quem cleruset
LXXIX. Adrarolum Calvumimperatorem.— Auxi- populusegerat,)n ViucicnsiEcclesiaconsecraverit: pras-
liuin contra Saraceuosimplorat,tpii devastutaCampaiva. cipitut cuni utroqueRoinainveuiat. 751
oniiiiaRomaesuburbanailepopulabantur. 750 —
Cll. — Ad Cuiiiperliimconitem. Praeclpitut bona
— —
LXXX. Adarch:e|.iscopumRavennatem. Prapcipit RotnanaeEcclesituqu* occupavirat, restilnat. 752
ul ctim suis sutr^agaueisad conciliumaccpdal. 731 — —
CIII. Ad Lambertumcomitem. MonetneRoniam
LXXXl.—Ad Aiisperlumet Anloniumepiscopos.— Ut eamob causamveniat, ut apost'lica»sedis hoslibusauxi-
Ravennamad synt.dumacteilanl; quod nisi paruerinl, liumferat; quodsi aliadecausa venerit, houorificese eum
iiiiiiatureosse exconrmunica.urum. 732 exceplurumpromillil: pluralegalisiojungit,quibusiiriem
— —
I.XXXII. Ad Ursiimducem Venetiamin. Inobe- abliiberijubet; AdelberlumHoinanieEcclesiaeUostemse
dicutiamaccusat,Pt inonelurepiscoposVeuulipead syno- non posse ait in commuuionemrecipere. 752
«luinliavewiaecelebrandamact-edere curet, et ipse quo- — —
CIV. Ad eumdem. Gravilereurarr prehenditquod
:
qu velvpniat, vel leg tosmitlat. 733 in liiteris qnas scripsit honoremdebitumaposlobcaesedi
LX\XI1I.— Ad Pelrum et LeonetnepiscoposVenelise. non habuerit, et iie legali absquee]us conscnsumilleren-
— Cl Rnvennamad cnnciliumproliciscaniur, in qnocoiupo- tur postulaveril. 753-
iien.kcsunt coutroversiae quai cumnietropolitunononnnl- — —
CV. Ad AngelbergamAugustam. DolelAngelber-
lis iniercpdunt. 734 gam molesliisalliciet qiierilur de injuriisquasLainbertus
LXXXIV.—Ad Aqnileium.— Quaede eo sinistrefere- EeciesiaeItomanasinflixil: rogat tit conservelbenevolen-
haniur, in generali couciliocaaonice termiuandasignifi- tium quamerga ipsumhaberesolebat.— 754
cat. 734 —
CVl. Ad Berengariumcomitem. Rogat impera- ut
—
LXXXV. Ad Guaiferiumprincipem Salernitanum. lori nunliet quaea Lamberto Romaeperpetralaesinl del-
735 que operamul eani compescat. 755
—
LXXXVI. AdCarolumimppraloremGeilonemahba- CVIL—Ad Joannein archiepiscopumRavennatem.—
iein Tortuliensemejusque mon.tchos.—CellaeGodith,a Exponilmala quaea Lamberloconiile Komsesunt perpe-
Desideio principefundala?sua jura confirinat;quibusad- trata; seque in Galliaad implorandumauxiliumadversus
dil immtiuiialemab otnui episcopalijurisdiclioue anno eum ilurumostendit. 7;JS
Clirisli877. 735 —
CVIII. Ad Michrelemregem Bulgarorum. Dolet —
LXXXVTI. Ad archiepiscopumRavennatem. Cer- quod Graecossequalur; liorlatur ad Komante•Ecclesiie
— —
tum prssscrihildiem quo Havenna:cumomnibussttissuf- gremiumrerieuodum: tum de dono misso gralias a;Ji :
Iraganeisadfutiirussii;quodsi quis parere conlempserit, poslremoSergiumquemdamper siibreplioueinad sactr-
exfommiinicationein illi minatur. 736 dotium et episcopaiura promotuni, depositum luisse
— —
LXXXVIII. Ad etundem. Srribit se jus.sisseut signilicat. 7o7
omnes Ilaliaeepiscopi,et praefipueVeneliarum,ad svno- CIX.— AdPelrumcomitem.— Horiaturut Michaelem
iliiniKa<eiinae celebrandamacreriant. 737 regem ad RomanseEcclesiaegremiuinrevocet.— 7li()
—
LXXXIX. Privilegiummonasterioet xenodochioPla- CX..—Adquemdamex nnbilibusBidgaris. in Eiusdeni
centinoconoessum. 737 argumenti, suntque fere eadeui verba quae supe-
XC. — Ad Ticiiiensemepis'opu'n. — Archiepiscopalia rinre. — "JBl
iusigniautenriaconredil ciiin iacullale vof.ainliad suam CXI. Ad Ignalium patriarchamConstantinopollano-
s.vnodumarchiepiscoposRavennatensemet ' Mediolanen- rnm. — Tertio jam commonet,ne Bulgarumregionetuad
se.m. 739 EcclesiamKomanamjain auti |Uiluspertinenlemusurpet.
— —
XCI- AdT.amberiumgloriosumcomilcm. Signili- et eo, vel ab ejus sulfraganeisin ea regione coiisecralus
cat Romanorumprocerumobsiriesdarinon posse; motiet epis-oposinlra triginla dies illinc educal; et nisi |>ost
ne ad Urbemveniat, quia ipse eum excipere IIOQpotest. duos menses paruerit, Dominiri corporis et sanguinis
742 communione,et si perseveraveritin contumacia,patriar-
—
XCII.—Ad Wilonm episcopumInivensem. Cau- chali etiam diguitateprivat. '°2
sim Leonlardicujusdam,qui liumicidiumcuin aliiscom- —
CXII.— Ad eplscoposet clericcs Grascos. Declarat
miserat, ei delegal; hortaiur utquouiam gravissiiuamilli eos excommunicalos quodBulgarumregiones invadenles
antea pcenilenliauiconslituerat, modo leviorem cousti- i licitasibi ordinationesfecerint; dignilate eliampnvan-
tuat. 743 dos, nisi inlra trigintadies ex omni Bulganca regione
XCIIf.— AdCarolomannum regem. — Dolet de Caroli decesserint.Si quis autem parueril. restiluendunj ej epl-
irnperalorisobitu; horiatur ut promissapro RomanaeEc- scopatumdecernii qtieminGraeciababebat; tl si nullum
clesiaedignilateinipleat: tegatos se missurumpollicetur: antea habebat, vacantein,si dignus esl, eidem: confern
ejus-precibus Theolmaro archiepiscopopallium mitlit; jubet. - /G1
quem apostolicaesedis redilus, quos apud llajoariain ha-
uet, RomamauuuaiimIraasiniilerejubet. 7i 4 CXIII.— AdBaiiliumimperatorem.— Doiet Ccnstan-
 .|)R.) QUJE IN HOC TOMOCONTLNENTUR. 1090
unopohtanan)Ecclesi.inischismateadlmc laborare; qiia' adLAL.II.— AdCarolumregem. — Arguil qtiod vocattis
Uere' legalosmitlil. 765 se non veuerit, sicut Ludovicusrex fecerai; moiiei suli
CXIV.—Ad euinilem.—Ut legalis a se m ssis lldein exconimiiuicaiiiuiis puitia,ut sui regni linibus contenliis
adhibeal, et qpeinKomanae Ecclesiaeferal. 760 nullim Bosouiinoesiiauiexhibeat. 786
—
CXV. Ad uilovicumBalbum —
regem. Deplorat CXLIII. — Ad l.iiilliertum —
archiepiscopum. Monet
morlemCaroliimperatorispatris ejus : hortaturut paccin ut liosoinslilialms haeredilaiem reslilui laciat. 786
iiabcalcuinregibus consangiiineissuis, el Ecclesiieiniini- —
CXI.IV. Ad Malfredumcomilem.—Monetut Bosonis
<ospcrsequamr,praecipueLainberluindticem,ciijusdii-as comiiisliliabns liaereditaie.nrestituat. 787
iofeslalionescoinniemorat;denique in Galliainse ventu- CXLV.—Ad Valderauium.— Monet ut Vaderami
rnm, ibiquesynodumcelebraiurumsignilicat. 767 causamad eiiltun perdncatvel ad se remillat. 787
CXYT.— Ad LitdovicumBajoarioruinrcgis liliuin. — C.VL\ I.—Ad Theoduric,m archicpiscopiiinBisnuli-
Horuturailservandampacemcuin palruelilms;iuveliitnr ,u nensein —Jubet ul quauipriiuumvenial el ppiscopum
LamlicilnmSptihlanuiiiduccin; rogal episcopos,siguilictH in eeclesia Lausauensi, propler electoruin divisiones,
Hlad syiiodumaccedunt. 7i9 priusipiamuna colloqnanlur,ordinari \ elat. 788
— —
CXVII. Ad Carolomannumregem. Ejusdempcne AU
CXLVII.— Anieliiim presbyleruni. Privilegium—
argnmeiili.— 770 projinonaslerioSan:ti 1'etri in pagoNematisensi. 7f>8
CXVIII. Ad AnsperlumartliiepiscopumMfdionaleu- CXLVIll.—Ad FrolariuniarchiepiscopumBurdigalen-
— ad
sem. Monetul quanlncius sjno limiin Gailiamcuin setn.— Ut ad synoilumveuiat, et privilegiumde inui.i-
de
sullragaiieisaccedat;querilur perlidia amberti Spo- tione sediuni alferal. 789
letam comilis.I 770 CVLIX.— Privilegium pro monasterio saucti jTigi-
CXIX.— Ad AngelbergamAuguslam.— L'lin Roma- dii. 790
naeEcclesia?bde peraeverel; |ira?senliumlatoreuicom- —
CL. Adomnesepiscopos,comites,vicecomiies,cen-
iueiidil. 77! tenarios, jtidices,cailiolicos,iu llispania ei Gothiadegen-
CXX.— Privilegium pro mmasterio Tornuliensi.— les.—Lex de sacrilegisa Jtiaiine papu Golhicislegibus
Conlirmanturbona eidemmonasteriooliintoucessa. 771 addita iu conci10Tncassiuo. 79f
CXXI.— Ad AugelbergamAugusiam.— ArelatemS3 CLI. — Ad uuiues lideles. — Privilegium Ecclesia?
veoissesignilical,ibique oniiiiapni.spcrareperisse; hor- Piclaveiisis,ne quis ejtis boua invadat,ut ut ablata resli
talur ut Komanaeecclesiaecouiiiiudisprospicial. 773 tuanlur. 796
—
CXXll. AdMiroueinel IluiicfriduinIralres. Miro-— CLII. — Atj episcoposper Galliam onslitutos. —Pri
neui et Huncfriduuimultoruuiscelerum reus ad syiioJiim vilegiuminuua teriu Floriaceuai conceditursyuudo Tri-
venirejubet. "'74 cassina. 797
CXXill.—AdRoslagnumarcbiepiscopumArelalensem. CLIiio —AilWalamseu WalonemMetensemepiscopum
— Suas illi tices in Gulhael pallii usi.uiconcidit. 775 —Concedililli palliumcertis diebnsdeferen luin. 798
CXXIV.—Ad uuiversosepiscopus(.alltae.—UtKostaguo CLIV.— Excommunicatio HugoniselEmmonis. 7US
Arelaleusi episcopo, cui vices suas in Galliacomiuisit, CLV.— AdBernaiduincoinitein.— Jubet ut ipse cuni
omnesobedianl. 777 aliis quibusd.unad syuoliiui veuiat, in t|ua Froiarius Bi-
CXXV.— AdCarolumregein. — Excusat se qirnd ad liiricensisepiscopusde objeclo sibi inlidejlaiis criinine,
eum legatumuon miseril, nierclusa sibi viau Lamherlo purgare se volebat. 799
ejusque lauloribus, qui uibem Houiauileueliaiil ohses- CL VI.— Bernardi comilisexcommunicatio. 800
sam. 779 CLVII.—AdAdal.irdumarchiepiseopuinTuronenscm.—
CXXVI.— Ad Isaac episcopum Lingonensem.— Ut ConlirmatprivilegialicclesiaeTuronensiconcessa. 800
Trecasad synodumveuial, el Cabiluiiumaliquosuiitiat qni CLVTIl.— Ad diversosepiscopos.— Ul invasores bo-
ponlificemeo deducani. 779 norum EcclesiteTuiotitnsis cogant reddere, el nonasac
CXXVH.— Ad omnes chrisliaiios.— Escommunicat decimassolvere. 801
eos qui sibi equuuiet argeuleunivas furati fuerant, nisi CLIX.— Ad episcoposBrilannitc.— Arguit eos quoda
intra ires dies resliluant. 7h0 Turonensis archiepiMJupi jiirisdictionese subtraxerint,
—
CXXVIII. Ad episcopossulfragaiieos archiepiscopi ejusque bnnaiuvaseriut, praecipit ut ei
Arelatensis.— Jubet ut cum arelnepiscuposuu, simulac el deiictoruuiab ilio veuiampelant. demceps pureaut 802
vocalifuerint, ad Treeeiisemsvnoduuiveniaiil. 780 —
LLX. AdArelalenseinet Narbonensemarehiepisco-
CXXIX. —Addiversartunsediuinarchiepiscopos. 780 pns.— Ll eausam inter Utecicensemet Avenionensem
CXXX.— Ad Hugouem abbatein.— Hurtatur snadeal episioposcanonicedeliniaul. 802
Ludovicoregi ul ad se venial: inuuel eliaui ut se a quo- CLXl.— Privilugium pto monasterio Vizeliacensi.—
rumdaincomuiuuioneseparel. 781 Coiilirmiiiiniimiiiuiiilatesolimconcessa». 803
CXXXI.— AdTeiitraiitiuiiiTarenlasiasemarchiepi.M-o- CLXII.— Ad Wibbodumepiscoputn.— Commendat
pum.— Monelut sibi cum suflragatieisstns o:>viaiuve- illius fidem,hoilaturul legalum millal aiilequaincuinCa-
uiat, et Adalberlumsynodo adesse jubeat, ul ralioiifin rulo.nauuoin colloquiumveuiat, cui euuiqiioqiieiuteresse
reddat corum de quibus Beruarius epistopus queslus jubet. 80i
fuerat. 781 CXLIII, CXLIV. — Privilegiumpro monasterio Sancti
CXXXII.—Ad Roslagnum archiepisropum Arelaleusem. Marcelli. 805
— Ll ad svnoduuicum sullragaiieissuis quauipritiiumve- CLXV.— Ad Supponem comitem.— Mandat ut ad
uiit. ... 782 mo item Cinisem(Cinisium)obviainsibi veniens,impera-
—
CXXXIII. Ad Hincmamm Rbemoruni archiepisco- tricem Angelbergain,et praesulesMediulanenseinel l'ar-
pum. — Ut ad synoduui irecensem uusquo uiura c.um mensem idem facere rnuiieat,nt simulq aead ulililutem
sutfraganeis
—CXXXIV. suis ejiiscopisveuiat. 782 Ecclesia3peninent traclare valeanl. 8'Jti
— Ad Frolurium archiepiscopum.— Ut ad CLXVI.—Ad Wibhodtiin,Paulum, et Paulumac Lui-
synodumcumsuis Trecas veniat. 783 doinuin
CXXXV. — Ad sullraganeis ul
Bernaiduiu uiarchionem.— Monel ul dant. episcopos.—Jubet Papiam syoodum 800
ad acce-
Frolarioadtluinadsuatnsedem putere facial. 7N3 CLXVII.— Ad Joannem episcopumPapia3.— Ul.vibi
— —
CXXXVI. Ad archiepiscopumMogunliiium. Ut Taurinumobviamvenial, et epistolas a se scriptasqui-
LudovicumGermaniaeregein, ejusqne Iratresadhortelur busdsim episcopisdirigal, ut ipsi ad coucilium acce-
ut ad synodumvenianlaut legaios miilant. 783 danl. 80(3
. CXXXVll.— Ad AngelbergamAugustam.— Scrihii m CLXVIII.— Ad Ansperlum arvlii piscopum.— Narrat
auutvcrsariodie Ludoviciejus viri sacra pro eo se fdClu- lahoies pro Ecclesiasusceptns;ittoiietul sibicutnouinibiis
rum; rogat ut in sui defensione perseveret; synudum episc.ipissuis 1'apiatnoccutrat, 807
Trecisse habiturunisigmlical. 784 — Ad —
CXXXVIII. — Ad Supponemcomitcm.— Agit gralias utCLXIX. decebat, non
buppouemcomitem. Miratureum sioi,
occurrisse; cerliorem reddit de his qiue
de lidelitaleerga RomauamEcclesiam:quaedama|,ud t.a- cum Ludovicorege egil : inonelul adse veniat. 807
rolomannumfaciendaiujungit. 784 CLXX. — Ad Berengarium comilem. — Berengarii
CXXXIX. — AdCaroloinaunum rcgem. — Miraluriliiiiu charilatemerga RomanumEcclesiaiucommendal;signili-
zd binas lilleras non respoudis.se. Va.cludineinejusde- cai.celebratamiu Galliasynoduni,seqtie iucolumemrever-
ploral; — additde synodo Trecis celebrauda. 783 sum : inonetut adse vemre festiuel. 808
CXL. AdCaroliimregem. — Agilgratias de obse - CLXXI. Ad— arcliiepiscopumMediolanen-
vaulia erga RomanamEcclesiara; iniralur quod ad se seiu. — lncrepatAii^ptrtuiii euui sibi auxiliumuon tulerit; et
legatosnou miseril : rogat ut aule colloquiuuiquudcum jam lerlio monetut sibiquod Papiain cerla die tum suissullru-
Luddvicorege habilurusest, aul ipse veuiat, aut legalos ganeis occurrat. 808
uiittat. 785 —
CLXXII. Ad Bereiigariuincomitem.—Narratlabores
CXLL — Ad udovicumregem. — Ejusdetn ac prtrce- pro licclesiasusieptos. 809
densargumcnli. 786 CLXXUl.— Ad LudovicutnBalbumregem. — Bnsoms
1091 OP.DORERUM 1092
comilis,el Agilmarippiscopi,a qoibas in Ilaliamdeduclus possintde—communispalriaesalule colloqni. 824
fiier.it, sliiiliinn s
eiga operamque commendat. 810 CCIV. Ail Carolum regem. —Horialnr ut legaios
CI.XXIV.—Ad Ludovicnmregem. — Miratur quod miltat, el in auxiliumEcclesiieKomanaeveniat. 825
—
filiabnsBosonis,pro quibusalias rogaverat, haerpdilalem CCV. Ad Wibennm episcopnm. Arguil eum qund —
jure ileliifiiiiiinn resntuerit; ilerumque uioiietut ipsam his vocalusad se venire neglexerit; praecipitul veniat
literedilaleinintngrameis restilual. 8'1 ohjociisresponsurus. 835
— —
CLXXV. Aii Hngonem. Monet ul dissensionpin —
CCVI.—Ad B. rengarium romilem. Dpclar.itsuatn
iuieFAbbonemet aliosorlnmsedel. 811 in pnm benevolpntiam,ooinnitnilalejus erga Romanain
—
CLXXVL Ad Roinaiium eleclum archiepiscopum Etflesiam obse vau iam; rogal ul Stephanumepiscopuin
Ravennalem.— Laelatur eum Ravenn tem arcliiepisco- iu l.upnlis Ecclesiaesuaejnrilnisadjuvei. 825
puni elecliiRi; juliet ne quidqiiainilectionis causa ulli —
CCVII. AdPandennlfuniromilem.—Rogatul legatis
pnmiltat; et epblulamsuaniLeoni, el Kiiinanisscriplam imperalorisper ejus regiouem Iransiltirisauxilium prap-
alferetulaincinfl, eoniiriqiie responsumad se dirigat.: slet; cnndololde paganorutninenm incursione excusat :
res Joannis<:tDeusdetlitdtictimresliluat. 812 se, cnr ad eum noneat: hortaiurut sit aniino forti, pro-
CLXXMI.— AdItaveuiiilps.—Dolet eorum anlislitis ii.illilquesuhsidium. 826
nione : ntoiiel,ut electninab eis acliiepi.scopnmrongruo —
CCVIII. Ad archiepisropos,porumquesnlTraganeos.
prosequantiirlionore; EcclesiamRuvennatem,el Deusde- •— NeBicbertiuumante cau*aediscussiotieinexcommuni-
tiit et Jn.iiinisiltuumbonadef ndant. 812 cent. 827
—
Cl.XXVIII. Adjtidicesel ducesRavennates. Jubet — — —
CCIX. Ad Bosonem comilem. De incolumi ejus
«t civiiatemcontra Laniberltimvirililer defendani. 813 prospeiiiaie gratulalur: se Itun eum, lum Angelbe.rgam
CLXXIX.— Ad Theodnricumct Isaac episcnpos.— imperatricemcharos hahere osle.ndit;rogat ut Adelherto
Pravcipitut excoinmunicenlf os qui Wiperlocomiti lilium et illiuscnnjugiRotildaebonaquae in provinciapossede-
eripuerani,—et legionemillampopulabaniur. 813 ranl, relinere permillat. 827
CLXXX. Ad Hugonemcomilem.—Monet —
ut quosilam —CCX. Ad Liutltefridiimcomilem,ejusquecoDJugem.
lacinorosnspunial. 811 Excommunicat eos, quia munialemmonasleriorapne-
—
CLXXXI. AdHugonem,Theorioricumet Bernardtim ranl. 828
—
«omites. Ut amicitia?chariutisque lceduscumBosone —
CCXI. Ad Gregormmprimireiinm. Commendat —
ictumsetvf nt. 814 pjus sludiumcrga Eclesiam plimperalores; signilicatse
—
CLXXXII.— AdVulgariummonachum. Ut Wiperio ad Coiistantiuopolilanae Ecclesia?perturbatioupssedmidas
episcnpoobfdial.qui euui ter dimissoriamacqtiisivU.814 paratumesse : ostendil itnperalorislegatoshonorilicese
—
CLXXXIII. Ad clerum Mediolanen«em.—Praecipit exfppiurum,qunseiiama comiteCapuauorecipi et ad se
ut quoliesepiscopusTicinensiseos ad synodumvucavenl, niilli jainantea uiaudarat. 828
acced.ml. 815 —
CCXII. ExcoininuiiicalioAnsperli quia ad synoduin
—
CLXXXIV. Ad Joannem episcopumTicinenseni.— voralusvenire conlempserat. 829
Ra,itores uxoris cuiusdamKagiberli excommunicariju- —
CCXIII. AdTheodosiumpatriarchamHierosolymila-
bet 815 num.— Excusaftardumlegutorutnejus redilum, per quos
CLXXXV.— Adomnes(ideles.— Praecipitne quispiam qua dam muuera ad eum miltil, rogunsul pro se assidue
noiiaslerio Santti Augenlii quidquam detrimenli affe- Denmdeprecelnr. 829
rat. 816 —
CCXIV. Ad Carolomannumregem — Ut in Vercel-
— in
CLXXXVL Ad episcopos regno j^udovici constilu- lensi Ecclesia Gosperius diaconus cousfitualur episco-
—
los. Resc.ribitde indulgenliaeoruin qui coulra paga- pus. 830
nos piigniuilesofciibiipranl. 816 — —
CCXV. AdCarolumregem. Horlatnr ut quampri-
CLXXXVIl.—Ad Wifrednm episcopum Venciensem. niumcontralideles et EccKsiaeoppiessoresauxilio ve-
— Episcopumqni cnm excommunicalisconimunicar.t, niai. 831
missariiincelebrationeprnhibel. 816 —
CCXVl. Ad Wibbodumepiscopum. Ut una rum —
—
CLXXXVTII. Ad OdonemepiscopomBpllovacenscm. legalis quos ad Carolonianniiuiniillil, pal, vel aliquem
•—Deceurl , impuberes, qui alium occideraut, pnst vicesua niiltal; arguil, quod bona Aiwelbergaediripi non
peraclam pa^nitentiam ordinariposse. 817 piohibuenl : horlaiurut ea recuperandacuret. 851
—
CLXXXIX. Ad Aimarumet Widonem p.piscopns. — CCXVH.—Ad Michaelemregem Uulgaronim.—TTor-
Ul Kosiagniuxoremad se venire jubeant, illius.uieadju- lattir ut ad obeiheuliumItomanaeEcclesiae,aquo seduclus
tore.s,nisi resipuerinl, communioneprivenl. 817 recesserat, cumsua geniereverlaiur. 832
—
» CXC- AdWalame.piscopum Metensen.—Ne cogatur —
CCXVlll. Ad consiliaiios Michaelisregis Bulgaro-
spnnsusuxoremducere ab alio corruplam. 817 rum. — Ejusdetuargumeiiti. 8i3
CXCI.—Ad Joannein episcopumTicinensem. — Ut CCXIX. — Ad Sedesulavntn comitem.—Praectpit ut
cnm quodam, qui pceniientiamquinqueiinioegerat, re- legalo qufin ad regem Bulgarorumiiullit, iter luuun
niissinsagat. 818 praebeatac necessaria suppedilet. 835
—
CXCII. Ad AginulfumepiscopumGabalilanum. Ut — —
CCXX. Ad Gregoriuiuprlinii-eriiim.—Kogat le- ut
praeseniiumlatoribusablala restiluendacuret. 818 galos Couslanlinopoiilanos ad so niitlat; pnllicelnr,cutn
CXCIII.—AdBisuntinensemarcbiepiscopum.—Sijtnili- Fraocorumrex Huiuain veneiil, se ad eum auxilioitu-
ral se Fulcardumejusqueconjugemab excummuiiicatiuue rum. 834
absolvisse. 818 —
CCXXI. Ad Wibbodumepisfnptim. — Ut apnd Caro-
CXCIV. — Ad Gaiderim principem Benevenlanum. — Inniannum, v el Carolum ejus fratrem, de Ecclesia Dei a
Consolatureum de damnis ab Agarenisillalis, auxiliiim paganorumiufestalionibiisdefendendaagat, el si archica-
pollicelur, seque in ejuspartes venluriiin. 819 pellanus C.aroliKomamvenenl, ipse qtioqneveuial; siu
CXCV.— Ad Ajonem episcopum.— Commeiidatrjus ininns,eorumr gutnvoluntaiemsibi litteris aperiai. 854
erga se observaiitiatu; certiorem eum de sua iuculitini- — —
CCXXII. AtlBosoneincomilein. Scribitse tacitum
tale reddii, tum consolaturde ibiiu fraliis. 819 lenere quod secrelo ex ipso autlierat, el atixdium,quod
CXCVT. — Ad Daferitimconiilem.— ConsulaturDale- promiserat,ab eo oiuuiunexspeclare; praeterea se bene
feriuin, eique opem pollicelur. 820 valere. 835
—
CXCVII. Ad KomamimarcliicpisropumRaveniialfm. —
CCXXIII. Ad Anspertum archiepiscopnmMediola-
— Prtecipilul Romamad synodum cumsullragaueisacce- nenseni.— Argnit eum quodlerlio vocatus ad concilium
dat. 820 non venerit; piaecipit ul ad synodum celebrandamcum
CXCVIII.—Privilegium pro monaslerinPlacentiuo.821 suis episcopisaccedal, et cum Francorumregibus, qui in
CXCIX.—Ad Romanumarchiepiscopum.— l'l Lupo- Italiamfupiatit ingressi. placilumnon faciat; ahter ex-
nem presbylerumiu SarcenualiEcclesiaepiscopumordi- toinmunicat-.onem minatur. 836
net.
—
821 CCXXIV.— Ati euindem. — Ejusdem pene argu-
CC. AdAnspertumarchiepiscopumMediolanensein. menli. 837
— Ut Romam ad synodumcelelirandamcum siiflraganeis CCXXV.— AdTheodosinmplpctttmepiscopnmNonen-
accedai, ubi de imperatoris eleclione agelur; jubet ne seni. — I.audatejus erga RoinanamEcclesiamobservan-
quemquamregem excipiat, anfequam ipse iiuperatorem tiamet pripclarasejusvirtules; leslatur suam in eum be
elegeril—: nisi paruerit, euni exroiiiinuiiioal. 822 nevolenliam: monet ul a se cousecrationemepiscopa-
CCI. Ad Atbanasium episcopinnNeapolitanum.— lem accipiat. 838
Comniendatejus erga se observantiam; de suo incolumi — Ad Anselmtimepiscopum Lemovicensem.
redilu certicrem ipsumfacit; hortalurad perseveraiilium, —CCXXVI.
donecsimul fonveniat. 823 Nonseparanthimvirumab uxore, qui liliumsuumne-
CCII.— Ad eumjem. — Ejusdemargumentiac prsecp- cessitate urgeute baptizaverit. HVJ
dens. 82& CCXXVII. — AdCarolomannumregem. — Hortatursd
CCIII. - Adeumdem.— Ut sibi indicetiocumubi slmui EcclesiaeRoaiana»defensionem,quae a'Saracenis .mullis
 .093 OILE IN HOC TOMO COiNTINENTUR. 1094
alliciebaturde'rimentis; rogal ut legatos Ibenigne exci- tanum.— PlioliumpatriarcbamConstanluiopolilanun. con-
pial, Pt tiriemillisarilubeat. 839 sliluit, dumuindo in synodo veniam pusfulei; deceruit ne
CCXXVIIL— Ad eutndfm.— Ul in VercellensiEcclesia deiaceps ulluse laicisin eadem Ecclesiastatitn f f.iy opus
Conspeituscreeturepiscnpns. 810 ordinelur : jubef BulgaricamdicecesimEcclesiaeRomauae
f.CXXIX. — Ad Branimirum. — Suscipit eumad Ronia- restitui. 870
naeEcclesiaegremiumredeuntem; monelut in De.iamore AdnolatioSeveriniBinii. 872
perseveret: imparlilur benedictioneni a pustolicani, qtiam CCXLIX. — Ad Lnndulfumet l.andonem.— Scribit
petierat; hortalur, ut periniltat legaturnsuum epislolam Trajecluinse itoruin, et quaepaci eurum conducant,cu-
Rulgarorum deferre. 841 raluruin; ibique cuiiide aliis, tuin de LandulloCapuanae
—
CCXXX. Ad sacerdoles et populosBranimirosub- Ecclesiteepiscopoelectoac.lurum. 875
jeclos.—Excipit eos ad Romaiia.Ecclesiaegreiniuinre- —
CCL. Ad Giiariferiuniprincippm Salernitanum. —
deuntes ; inouelut perseverent. 842 Eadem qua?iu stiperiori: praclereaarguil quod c.mlraCa-
— —
«. CCXXXI. Ad Michaelemregem Bulgarorum. Agit puanosarma sumpserit;rugat ul maiicosossibi ab Aiualli-
Deo gratias quod legalos ad se miserit, doctnnaineccie- tanisrestilui curet. 876
siasticantet canunicainsliluta receplunis : horlaturul ad CCLI.— Ad Leonemepiscopum.— Dolel Capuaedis-
RomauamEcclesiamredeal; et si ci placueiil,se legatum cordiasesse excitatas; siguificatseTrajeclumiturum, ibi-
niissuriimpollicelur. 843 que de l.andulfo episcopoelecto, cujus coiilirniatiouein
CCXXXII.— AdAirardum archiepiscopnmAuscensem petieral, acturum. 877
ejusquesulfraganeos. — Hortalur ad depravatus populi CCLII. — Ad Landulfum presbylerum. — Laudateuni
uiores corrigemlos, praecipueincesfa matrimonia: ue quod ad propiuqU'rum suoruin insidiasevilaudasC.apua
qtiis relicla uxorealiamducat, aul simulciimuxore cou- fuerit e^ressus, el iu discordiissedaudis elaboret; signili-
cubinam.haheal, ut res immobiles ecdesiae neuio sibi cal Trajeclumse ilurum tbiquede ejus elcctioiiedelibera-
usnrpet, et ulclericisub
—- episcopisint poteslate. 844 turum.
— 878
CCXXXIIl. Ad Kostagnumet alios. 845 —
CCLIII. AdPulcaremprtefeclum. Arguit quodnec
CCXXXIV. — AdSaloriiianos c lericos. — Monet ut ad fuxluscuni paganis iclum ruperil, nec ditionetnsaucli Pe-
gremiumTtomanae Ecclesiaerevenaiilur; et eleclusab eis tri, sicul promiseral, defenderil|; praecipil ut pecuniani
anhiepiscopusconsecralioneinet palliuma se, el uouab 'pro ea re datam ad se reiuiflal. 878
alio accipial: utque legalo quaedainverbis relulurol:dem CCLIV.— AdinoiiacbosPultariensisco?nobii.— Dolet
adhibeant. — 846 de eorum calamilalibus, et significal se ipsoruin causa
—
CCXXXV. Ad tres archiepiscopos. Ut Nemauseu- Bosoniprincipiatque Hugoniauuatiscripsisseut eus ariju-
sein episcopinna monasterii cujusriainiriiquaiuvasione varent; exemplareiiaintestamenliGeiardifuiidalorisAnse-
ren.oveant,et—si non paruerit, excommunicent. —817 giso archiepiscopo et Conradocouiiumisisse. 879
CCXXXVI. AdMichaelemregemBulgarorum. De —
CCLV. Ad Hugonem abbatem.— Ut monasterium
legalioneac miineribusmissis gratias agit : oVlct eum Pulfarienseluealur. — 879
defecisseabEcclesiaRomana,ad quamiiiotietul reverta- CCLVI. Ad Hugonemet Radulfum. QuodVendoa- —
tur; ostendilGraecos Bulgarorumuioscesim, cuiu sil Ro- rain viilamsancliPelri Pullariensisiiulli concesserit, et
maui pontificis,coulracunonesdetinere. 848 Arembertum,qui a Rosoueeaut accepit, excommuuicari
CCXXXVIl. — AdAnastasiuin —
abbalein. Praecipitut jusseril, nisi ab ea ahslineat. 880
cellulainGaudericoepiscoporeddat. 849 CCLVII.— Ad Bosonemcomitem.— Ut Arembertum
CCXXXVHI. — Ad Tuveularumde Marauna.— llorta- el qunsvis aliosa Vendoaravilla reinoveal, eamquePul-
tur ut, oiuiiemfalsam doclrinaui rrjicieus, iu ltoniaijae larieIISIIJIIS restilualel moiiasteriumipsumtueatur. 880
Ecclesiae tide maneat : miratur Metlioditiiii a iitcr qtiaui —CCLVHI.— Ad Guaiferiuinprincipam SaliTiiilaniiui.
fuerat professusdocere, et pro|ilerea a se vocatuinluisse Monetut a raolesliisdesistat quas Capuanisinferebat;
rsignilical. — 849 signilicatse iu ejus regiones ituruin et chscordiassedatu-
CCXXXIX. Ad MelhodiumarchiepiscopumPanno- rum. 881
nienseni.—Prascipitut ad se venial, ut de ejus doctrina CCLIX.— Ad Pandenulfumcastaldum.— Significatse
cognoscere possil. Missas Sclatouica litigua ceiebrari Guaiferioscripsisseut ab inferendoCapuanisduuinode-
prohibet.— 850 sisierel. 882
CCXL. Ad Ansperlum archiepiseopum Medinlaneu- CCLX. — AdCarolumregem. — Scribitse litteris eum,
sem. — Arguitquod sedi apostobcaeobediensuon lueiit, ut ad imperiumpromoverel,ad Urbem advocasse,Raven-
ejusque legalos injuriose tructaril, el exconimuuicalus natn usque ad eutn processisse,sperasseque se auxilium
missascelebrarit. Ideo monel ul ad syuodumse purgaiu- ab eo adversus RoiuanteEcclesiae hosles recepturum :
Tusquamprimum vel per se vel per legatos—accedal. 850 quaespes ita eum frustrata esi, ut nunquam hostes magis
—
CCXLI. Ad AngelbergamAugustam. Siguilicatse sa?.ifrint : pelit ut hcelesiaeopeinferal, et dumiter pa-
modoabsolvere nolle Ausperlutnarchiepiscopum;sed si rat, lfgatosad se mitlat; suosquelegatoscoinuiendat.882
in synodocrimina quaeobjiciebaulur,diluerit, ttinc eutn CCLXI.— Ad eunidem.— Doletse nou posse cum eo
excommunicationeabsululuruui:ait se pro l.udovicoiui- colloqtii.Arnultum legatumad eumm llit, pe.ens ne Ko-
peraiorein — anuiver.sarioejus die sicralaciuruin. 851 niananiEccIesiamab hostibuslaedipatiaiur, ideoqueejus
CCXLII. Ad Ludovicuiuregem. — Gralias agil de legatuui CIIOI Arnulfoad se inillijubet. 883
propeusa voluulule erga Kumaiiaiu E cclesiaui: horlaturul CCLXII. — Ad Romanum — Miratur
ad tain a pagauorum inciirsionibuadeleudetidamveuiat, quod injuriis lacessilusad searchiepiscopum. non confugerit; nunlium
eique taciie— imperiumpolhcelur. 852 Ravenoamuiiitif, qui oinniaconfraeum gesta diligenler
CCXI.lil. AJ BaaiHcni,Constantiamet Alexandruiu inquirat, et eos qui injuriam iufulerant, Romam venire
iniperatures.— Imperatuiuin precibuscouimolus,ut pax conipellal; quibuscumipse ad synodumproiiciscatnr,ubi
sit Ecclesi* Constaiiliiiopulifauae, dispens..l ciimPhotio ut ejus causaagelur : euinquearguitqucdinsua Ecclesianon
in Ignatii lotuin Coiislaulinopoiilauae Ecclesiaepatri.ircha resideal. 884
subrogelur, stalucnsne ad
deinceps quisquam patriarcha- i CCLXIII. — Ad omnesfideles. — Praecipitut Ticinensi
lem dignitatem,tiisi per graiiusecclesiasficosascendant: episcopo,cui polestaleinexcommunicandi tribuerat, obe-
jubel iiatriarrhumC"Ustantiiiopolilai.uin Bulgaroruindiuj- diant. 885
cesimsub EcclesiaeKoiiiatiae jurisdictionereliiiquere, mo- CCI.XIV.— Ad RcmanumarchiepiscopumRavennatem.
nil omues ul patriarcba?debitumpraeslenlobsequiuin: — Praecipitut Komamad svnodumveniat. 886
praeripitut ad Ecclesiaecomiiiunioueineos qui a Methodio Ci.LXV.— Ad elerum Mediolauensem.—Praecipitut
et Ignalio iuitiatifueranl, adinittaul; excotuuiuuicatillos in locumAnsperliarchiepiscopiin Romanasynodo privaii
qui ciiiuPholionoluerinl
—
cominun.care.
— 853 aliuma se consfcranduinsufliciaiit; miltit legatos qui uua
CCXLIV. Ad Coiislanlinopolitanos. Jubet eos, cnrn eleclioui intersint,quibus in omnibusobediri
schismatesedalo, ad Ecclesae unitatemredire, el Pbutio jubel.ipsis 886
roniniunicare. 803 CCLXVI. — Ad Carolumregem. — SignificalAnsper-
CCXLV.— Ad clorico? Constantinopolilanos. — Ejus- tttm dudinn archiepiscopuinMediolanetisemin Itoniatia
dem ac praecedeusargumcnii. 8uo privatum,ac Jospphum,quem ille in Vercelleitsi
CCXLYL— Ad Pauluin el F.ugcniumepiscopos.— synodo or.iinaverat,deposilum;rogat ut Cousperiuui
C"iislituileosuna cuui Petio presbylero legalos, ut, sicut episcopum in Veixtlleusiecclesia episcopuin a se consecraluintuea-
idus inonueial,pacemiuEccle^iaCunslautinopnlttaiia cou- ttir. 887
licianl. 807 CCLXVII.—Ad V ercellenses.— ut
Praecipit Conspei-
CCXLVU.— AdPaulumetEugenium episcoi.os,siini- m a se illis episcopumcorislittilum recipianl, et cqu-
liter ad Petium presbjteruin. — Mausimoiiitumiu se-' gruo liouorecolatit.Josephi iuvasorisacta nulla essede-
quenlemepislolam. 867 clarat.
- Ailnotalio Seveiinl Bioii. 870 CCLXVIII.— AdNolingurnNovariensemepiscopum.—.
CCXLYIIL— Ad PhotiumpatriarchamConslanlinopoli- Mouetul rus Augelberga?icstiluai; sin minus,deiiuultat
 1095 OilDO RERUM 1098
illi excommiinicationem, nisi intra duosmensesad red- ac de HieroflymoepiscopoLaudunensihortatur, nt adiu-
dendamde hisralionemRomam veniat. 889 vare illumstudeat. 903
CCLXIX. — AdAnialfiunos. — se
Significat eosexcom- CCXCII. — Ad Carolum —
regem. Commentlat ejoa erga
municassedonecse a paganisseparent; iniualurillisalias RomanamEcclesiamobservanliam;rogat ut legatumsihi
pueiias,nisi— (piampriinumpareant. 889 auxiliomittat. jiOo
CC.LXX. Ad Heimoinuinepiscopum Pennpnsem. — CCXCIII. — Ad Sfentopulcrum —
comilem. Gralulaiur
Arguitqundadsyuodum non accesserit;jnbet slattiiadie de ejus ,el siibdilorum illiusobservanlia erga sedem apo-
ad se venire, et interim quemdam absolvere,quem in- stolicam,recipit eosin fidemsoam : osteiiditMeihodium
jusle excommunicaieral. 890 archiepiscopumorthodoxam fidemfuisseprntessum; cnjus
CCLXXI. — Ad Paulum episcopum. — Jubel occlesiam et
jnra privilegiaconlirmat,eumqiiead eos regendosmit-
in villaCarpanasitam restitui, ibique sacerdolemconsii- lit. NilrensisEcclesiaeepiscopumconsecratumsignificat,
lui, et sacrum chrismaannualimineamdemmilti. — 890 el alium ad se vult milti, quem alii ecclesiaepraeliciat:
CCLXXII.— Ad Theodoricum,Heodicum,etc. Os- jubet omnesipsi archiepiscopoubedire; concedilaldivirta
tfinditmuliercm,qnae\i tninisquecoactareligiosumhabi- ofliciaSrlavonic.linguarecitari possiut,dumuiodO*Evan-
Itiinsuscepcral,ad votaservanilanon teneri; liujuslamen gelitimLatina priusreciteiur. 904
causamillisdefiniendamcommiltit. Quod si qua oriafur —
CCXCIV. Ad LandulfumepiscopumSuriconim. —
difficultas,eosvel eorumlegatoscum ipsa inulieread se Ohjurgal quodviolaver.lquaeipse inter ettmet Landenul-
venirejiihel. — 891 fum Capuannmepiscopnmde frugibusillius ecclesiaede-
—
CCI.XXIII. AdAlhanasium,Pulcarem,ctc. Praeci- creveral; minaturilli excommunicationisprjenam, nisistiis
pil ut loeduscumSaraccnisiclum rumpani;qnnd nisi Ka- decrelis pareat: praecipitnt si se la?sumsenfiat, cum eo-
lendis Decembtisfecerint, eis excoumiuiiicaiionem m ina- dem episcopo caasamdicturusadse veniat. 906
lur. Pulciremmonet ne PaudenulfoCapuanojudici mo- —
CCXCV. Ad Carolumregem. — Gratulaturde ejus
lesliaminferat. 892 erga RomanamEcclesiamobservantia,cujus eum defen-
—
CCI.XXIV. Ad Arpaldumepiscopum Asculannm — soremelegit; monet ne adversariisfidembabeat: laudat
Arguitquodad synodumnon venerit; jubet ad'se venire, serit. quod dilionemsanctiPelri ab hostili incursudefendijus-
ul iis qtiaea suis clericisobjiciebantur, respondeal. 893 Bosonilanquamlyranno atailium se non daluruin
—
CCLXXV. Ad Carolumregem. — Miratur quodcum aftirmal;optalejus advenlum, et rogat ut fegatosmiltat,
Papiain vcnerit, ubi simul couvenlre debebanl, legatos 907
ad se nonmiseril : pelil illos,deslinet, uf se ad eum CCXCVI. — Ad imperatorcs angustos.— Commeudat
conferrepossil. 894 eortim studiumin Ecclesiaecohcordiaslabilienda;moiiet
CCLX.XVI. — Ad pnmdem.— Graliasagil quodcuma ut in eo persistant: agit gratias de drumonihusauxiiio
se fuerit ConspertusEcelesiaeVerecellensisepiscopusor- missis: de monaslerioSancli Scrgii, el de Bnlgarorum
dinalus,ejus ordiiiatiooilibenter acquieverit; se excusat dioecesisedi apostolicae restituta; rogat ut Dei Ecclesian
qiiodAosperliimarchiepiscopum Mediulanensem
" ejuspre- tueantur : demumea quaepro Photioin synodoConslan-
rihus nnnabiolval. 891 tinopolitanaacta sunl, se approbaresigniDcat,sl tamenle-
CCLXXVII.—Ad Ludovicumel Caro'omannumreges. gati tontra sua jussanon egerint. 909
— Graiiasagif de ipsorumerga Romanau.Ecclesiam af- CCXCVIL— Ad Piiolium.— Gr.itulaturde concord.a
feclii,el muluuiii sluditimpollicotur. 895 Eccle.siae Consfantinopolitana? : miraturmulta,quaeslaiue-
— —
CCLXXVIII AdHugonemet alios comites. Gra- rat, mulalaesse ; approbalquaeConslanlinopoli iu concilio
tias agil de fide quamj^udovicoet Carolomannoregibus pro causa Pholiiacta sunt, si tamenlegaticontrasua man-
servabanl. 895 data non egeriot. 910
CCLXXIX. — Ad JoannemepiscopumTicinensem.— CCXCVIIl —AdCarolumregem.—Gratiasagit de ejus
Pracipit ntecclesiamin Carpauavillasilam,quamPaiilus erga sedemaposlolicam observanlia;suamerga eumhene-
Regiensiseciscopus reficere negloxerat, reslituat, ibique volenliam tesiatur : advcnltim ejuspro EcclesiiBnecpssi-_
sacerdoiempropriumcouslitualet sacrumchrismaanuua- talibus exspectat, monett|ue ut aliquemlegatum miltat.
limmitlal 896 Queritorde. Georgioquodamexcommuuicato,qui, ipsitn
CCI.XXX. — AdTheulmarum archiepiscopum. — Mira- iuiperatorisaucloiitatefultus,bnnaRomauaaEcclesiie inva-
tor eummorari el ad se nun venire; uionetul slatimve- serat; rogat ut |iro-irissaauxiliamittat. 911
niat. 836 CCXCIX. — AdRomanumarchiepiscopum Ravennatem.
CCLXXXI. — Ad AntoniumepiscopumetBerengarium, — Jubfl enm Komamad synodumcausadissolveodiquas-
comilem.— I.iulfredumcomilem, quia monialemqnaee damquastiones advenire. 912
monaslerioeffiigerat,suscepit,el bonaAngelbertaeimpe- —
CCC. Ad universosepiscopos.— Ut Romamad synn-
ralricis diripuil, excommunicat, nisi stalulo tempore dumadveniant. 915
saiffiecerit : monel ne quisquain cumeo communicel. 8 96 CCCI. — Ad Carolum regem. — Laetalurde ejus inco-
*€JCLXXXI|.— Ad Egilbertum episcopum.— Arguit lumitale, Deumqueorat ut omniaei prospere evenianl:
enm quodcumexcommunicatis a sede apostolicacommu- nunliat Saracenosa Graecisvictos.seque.a Sararenis,et
nicaril: juhet ne cuinLiutlredoet OJebncoexcommuni- aliisoiiamvalde premi: quare pelilut sibi quamcitissiine
catiscommtinicet. 897 autilio veniat. 914
— —
CCLXXXIII. AdEgifridiumetalios. Rogatut bo- CCCII.—Adeumdem.—DeusdeditRavennateminjuste
norumAngefberga?imperatriciscuramsuslineant. 893 excommuniratumabsolvit; confi^-matillius cum Marla
CCLXXXIV. — Ad Eunibertumcomitem.—Minalnr uxorecotijugiumrjtibet eumdefenli. 915
illi excoininunicalionem, nisi;res sancti Petri el Angel- —
CCCIII. Ad Anspertnmarchiepiscopum Medionaleu-
bergaeimperalricis reslituat. 898 sem. — Inobedientiae eum arguit, praecipitqueut Kbo-
CCLXXXV. — AdGisulfumabbatem.— Ejuscuraenin- doaldumel Warlennmmonar.lms, quosinjustein carcerem
naslcriumAngelbergse imperatricis commiltit. 899 conjpceral,adeorummonasteriuinhononlicereinillal. 916
CCLXXXVI. — Ad Gregoriimi, T heophyhctum et T)io- CCCIV. — AdSalomonemprocuraloremPapiae.— Ejus-
genem, elc. — Gratulatiir de vicloria conlruSaracenos dem argtimenli.
— — 9IG
parla; miralurcurRomam nouveuerint:tnandatut contra CCCV. Ad Adelbertummarchionpm. Ab excom-
Saracenos sihiauxilio veniaut. 8)9 muuicalinne eum absolvii,ejusquehomines,si spalioqiiiu-•
—
CCLXXXVII. Ad AlbanasiumppiscopumNeapohta- decim dicrum intra uiensemMartiumEcclesiaesalisfece
num.— Coinmendatejus erga seile.n apostolicain obser- riul. 917
vanliam;hortaturul, sicut promiserat,paclum cum Saru- CCCVI. — Ad Oteramnm Viennensem episcopum.—
cenisicluinfrangat.Amalfilanos pcr lcgalutn suumea rie ArguitquodfaveatsociisBosonis,idquea se iinperari:is-
re admonitos,si parere neglexerint, excommunicandos-serat; praecipitut Romamaccedatul crimina quaeipsi
signilicat. 900 ililtiat. 917
CCLXXXVIII. — Ad Amalfitanos.— Monetut ruplo ; Objiciunitir CCIjVll. — Ad Rarnimertim comitem,sacordotes, —e tc.
cumSaracenisfosderead Ecclesiaegremium revertantur, Ostenditsibi gralissiinamfuisseeorumin sedemapostoli-
et eamobrem singulisanuisdecemmiriiamancosorumet cain observaniiam;hortalnrad perseveranliam.Jubet le-
eo annomille dattirumse promitlil;n:si paruerint,mina- i gatos ad se niilti,qtiibusreverlenlibuslegatumsotimmis-
tur excommunicatiouem. 901 surum pollicetur,cui ipaiUdelitateuijuxta Ecclesiaeritum
—
CCLXXXIX. AdCarolumCrar.sumregem Itiriiae.— ': promili.iut. 918
ui
Rogat Hieronymume|iiscopaluin Lausanensem - Ad
paeilice'' CCCVHI. MichaelemregemBulgarornm. Mirattir —
relinere permiitat, et Huhonemres Ecclesiaeliisunlinae quodlegatosnonmiserit,quemadmodum jamdiupromise-
ablalasredJere jtibeat. 901 rat: monetidul quamplurimumfaciat. 9(9
—
CCXC. Ul HieronymiepiscopiLausanensiscausam ' CCCIX. Ad quemdam(CarolumCrassnmregem). —
' —
apudCarolum — rpgemprocuret. 902 Monotnt perliciatquaeper legalosmandavlt.
—
9.19
CCXCI. AdTheodorieumarchiepiscnpnm Bisunlinen- CCCX. Ad AnspertiiniMediolanensemarchiepisto-
de
uem.—Signtficatse ipsius causa —
Caroloregi scripsisse; pum. ConlirmalJosephi episcopiAslensis ordiuatio-
 1097 QUvE 1N IIOC TO.MOCONTLNENTUU 101)8

1 ncm,qni aliascontracanonesVercellensisEcclesiaefuerat agat: rngatut ante.diemqueniprsestitnerataccedat. 93C

episcopus— constitutus. 920 CCCXXXI. — Ad WihberlumarcbiepiscopumAgrippi-
CCCXl. Ad Attonium.— Excommnnicaleum, nisi nensem.— Commendalejus vigilaiitiam,et preshylerttni
EcelesiaeMediolanensibonaquae abstulerat reslituat, el quemdamexcommtinicaluin, nnnc ipsiustestimoniolonga
ad obpdienliam sui archiepiscopicumsociisredeat. 921 pornitenliapurgalum,eius precibuscommolusabsolvit, et
CCCXII.— Ad AnselmumMediolanensemarchidiaco- sacerdotaliminislerioresliluit:cinsamGedeouisadulteri
num.— Minalurilli excommunicalionis pocnam,uisi ad ei commiltit,u— t senlentiamcanonicelerat. 938
sui archiepiscopiobedieotiamredeat. 922 CCCXXXII. AdLeonem,Landuluimet Landonem.—
CCCXIH. — Ad Joannem, Egilulfum, etc. — Causam Ul AuxenliiIHiuiu,ab AUinultocaptuui, palri restituen-
inter Tridenlanumet Veronenseinepiscoposversaniem dumcurent. 957
eis commiltit;monetut eam jure deiiniant,et ad se sen- CCCXXXllI. — Ad Michaelemregem Bulgarorum.—
tenliammittant,ut eamconfirmarepossit. 923 Hortaturut ad linemet obedientiamKomanaeEcclesiae re-
—
CCCXIV. AdAdelcbisium episcopumTridentanum.— deat et legalosmiltat. 938
jtrguit eumquodbonaVeronensisepiscopiinvaseril;ejus CCCXXXIV. — Adimperatoremet imperatricem. 939
causamquibusdamepiscnptsse commisissesiguiucut: CCCXXXV. — Ad Angelbertamimpetalricem. 939
monetut eorumacquiescalsentenliao. 923 CCtXXXVI.— Adeamdein. 939
—
CCCXV. Ad Luduvicumet Carlomannumreges. — —
CCCXXXVII. Ad eamdem. 9o9
Rogal ut ci>m Carolo imperatore consentianl de re- CCCXXXVllI.— AdDoinasolem ducemgloriosum. 959
vocandaet Romam miltenda Angelberga, ubi eam ita CCCXXXIX. — Ad RostagnumarchiupistopuniArela-
se custoditurunipollicetur, ut conlra ipsos niolirinilnl tensem.-—Comniuuioneprivetur sponsa,nisi raptorem
possit. 924 deserere el ad sponsumsuumredire voluerii. 910
CCCXVL — Ad omnes archiepiscopos,episcoposet CCCXL. —AdSigihoduinarchiepiscopum Narbonensem.
comitesltaliae.— Hortaturdent operamut Carolusimpe- — De pxaminandacausacujusdampresbyteri. 910
rator AngelbergamRomamvenire paliatur,quamse ita CCCXLI. — Ad CennemocumepiscopumVenetensem.
custoditurumpromittit, ut nihil contra ipsum Carolnm — Quod sacerdoshomicidanon potest in sacerdotioma-
cum Bosonemoliripossit; et siquid tentaverit, se eam- nere. ,. 941
demremissurumpollicelur. 925 CCCXLII. — Ad episcoposBritanniae.— De ordmatis
CCCXVII.— Ad clerum Mediolanensetn.— Recipil ab Heclocaroabbatemonacbis. 9*1
—
Hadericumsub tmelasedls apostolicae,et excommunical CCCXLIH. AdPetrumepiscopum. 941
omnesqui illi vel pjusecclesiismolestiarn i nlulerint. 926 —
CCCXLIV. AdMarinumet Ptilcarem. 942
CCCXVIH. -- AdAtbanasiumepiscopumNeapolilanuni. CC(XLV.— AdI ozileincnmitein.—De illis, qui, uxo-
— Arguifeumquod non fregerit losdusquodcuniSara- ribus diniissis,ad alias nupliastrausierinl. 942
cenis fecerat, cum promiserit illud rumpere : ostendit CCCXLVI. — Constitutiode jure cartlitialium. 942
mullamalaejus cattsaa SaracenisChristianisfuisse iu- _
CCiIXLVII. ContraviolatoresDomusDei. 945
flicta; rainaturilli excommunicalionem, nisi foadusillud CCCXLVIIL —Ad Theibergam et Aldericum.•—lllos
rumpat. — 927 horlatur nt Radulfosuamiixoremredriant.• 945
CCCXIX. Ad Melbodiumarchiepiscopum.—Gralu- C(CXLIX.— AdBerrariumabbatem.—Derevereniia
laturde orihodoxaetideicultu, el de ejus erga religionein erga summosponliBces. 944
studio et cura; precatur in dies spirilualemproleclum —
CCCL. AdPhotiumpatriarcbamConslantinopolitano-
majorem,eumque consolalur. 928 rum. — De processioneSpirilussancii. 944
—
Ci.CXX. Ad Carolumimperatorem.—Nuntiat im- CCCLl.— Ad quetndam(/'. Rotnanumarcliiep.Raven).
peratorise iis malisa Saracenisalfici, ut amplinssusli- — Laudat ejus studium erga sedeni auoslolicatn,eum-
nere non possit; rogat eumdemut sibi subsidioexerci- que inonettit perscveret; pollicetureum a se in amico-
tum mature miltat, eique palmam cum benediclione. rum numerorelerri: praecipilut ltomamveniat. 946
millit. 929 CCCLH.— AdAlhanasiumepiscopuinNeapolitanum.—
CCCXXI.— —
Addiversosepiscopos. AthanasiumNea- Ab excoinmuiiicatione eum absolvit, el.minisleriosacer-
politannmepiscopum,qni saepemonilus,nunquam,sicut dotalireslituil, duinmodopactnm cum Saracenisinituin,
promiserat,fceduscumSaracenisiclumruinperevoluit,a sicut promiseral,rumpal,et ex eis aliquos, caeterisjugu-
se cumomnibusei coosentieulibusexcommunicalumsi- latis, caplosmiltat, necdeincepscumeis fcedusferiat. 946
gDificat. 930 CCCLIIL—Ad Gencvenses.— Prajcipit ut Optando
CCCXXII.— AdRomanumarchiepiscopnm Ravennatem. episcopoa se consecratoobediant. 947
—Arguitquod Alhericumcomitem R aveunam et —
CCCLIV. Ad Carolum imperatorem. Querilur —
nobilesRavennales contra jusjurandumsibiasciverit, praestilum muha bona EcclesiasRomanaea \Vidoue quodam mar-
vexarit: cum Neapolireversus ftierit, ait se ea omnia chionecrepla; rogat ul Ecclesiamdefendal, et ipseuiet
curaturum: jubet DominicumarcbidiaconumFaveulinae adjutorveniat. " 948
Eeclesiaeepiscoputnconsecrari. 951 —
CCCLV. Ad RiccardemAugusiara. Querilur- nul-
CCCXXIII. —Ad eumdem.— Argnit eum quod alte- lamsibi contraSaracenortunexcursionesopein ft rri; ro-
rius legitiinamuxoremraptori tradi consenserit,et Ru- gat ul.ab imppratoreceleriter |iostulftauxiliiim: lega-
mana. Ecclesiaeausus fuerit adversari; has ob causas tumsnum commendat;petit det operaniut Angelberga
illum a conferendissacrisordinibus suspendit,donec a ab exsiliorevocetur et Romammitiatur. 949
synodo,ad quam eum jubet veoire, ejus causa cogno- CCCLVI.— Privilegium pro niouaslerio MontisCas-
scatnr. 933 sini. 950
CCCXXIV. — Ad ewrdem. _ Jubet Placentinoscle- CCCLVII—Ad archippiscopumViennensein.—Ar-
Ticos,quos sine comniendalitiis liiteris ad eum confu- pnitquod, detrusoin carceremOptandoepiscopo.aliiim iu
gientesreceperat, ad eorum episcopuuiremilti; ejusdem EcclesiaGenevensicouslituerii; praecipit ut illunisedi
etiamEcclesiaeclericosabsolvi, donec cumeisad syno- suaerestiluul, alque ad syuodumveniut ad diluendue:i
dumveniat. 933 quaeipsiobjiciebaulur. 952
CCCXXV. — Ad Constantinumsacerdotera.— Excom- —
CCCLVIII. Ad OteramtimViennensemarchiepisco-
municateumquod absquesualicentia ab archiepiscopo fuiu.—Agit de Oplandoepiscopo,ejus litteris resj on-
Ravennatead FavenlinaeEcclesiseepiscopatumpromolus dens, et de littcris quasscribit episcopoMauriennensi ut
foerit: prohibetqueeum illiusEcclesiaeadministralionem Rouiamveuiat. 952
attingere, donecad sjnodurnRomanam veniat. 933 (XCLIX. — Ad AdalbertumepiscopumMauriennae. —
CCCXXVI.— Ad JoannemepiscopumFicoclensem.— Jubet ut Bomauiveniat cum episcopoGratianopolilano,
Visilationein FavenlinaeEcclesiaepaslore deslitulae,ejus- quemignominiosetractarat. 9J3
que curam ei committit,donec novus pasloreidem prse- CCCLX. —AdAnselnium archiepiscopnin M ediolanen-
ticialur. 934 sem. — Mediolaneusis Ecclesiae
privilegiaconlinnat;hor-
CCCXXVII. Ad Romanumarchiepiscopum.— Ad syno- latur ut in RomanamEcclesiamsit fidelis: narrat Sarace-
dumRomamsubptjenaexcommunicationis venirejubet, ut iiorumel iniquorumChristianorumiujurias; rogat ut pro
ad ea quaeobjiciebanturresponrieat. 934 Ecclesiaad Dominumpreces elTundal. 954
CCCXXVIII. — AdCarolumimperatorem.— Petrumet CCCLXI.— AdllorsantimarrhiepiscopumRavennatem.
Zarhariamlegatosad euin miilil; causa corrigendimala, — Pnecipilut Joanneuidiaconumbenigueexcipiat,et res
qqaese, eo regnante, perpessum—querilur. 935 ei ablaiasrestituat. 954
CCCXXIX. — Ad Ravennates. Pra3cipit u t se a Ra- — —
CCCLXII. Adclerum Ravennatem. Ut Maimber-
vennalisarchiepiscopiin synodoexcommunicali commu- tumquemdam,quem alia3ab EcclesiaRavennaleexpelli
niO:ieseparent,quousqueeumabsolutumcognoverint.935 jusserat, comprehensum,legato suoet Joaiinidnci tra-
CCCXXX. — AdCarolumimpeialorem.—Gratulaturrie et arise iniltenriumcurent. 955
ejus observantiaerga Kontanam Ecclesiam: laelaluripsum danl, — —
CCCI.XI1I. AdJoanuemMarlinum. Ejusdemargti-
Ravennamvenire vclle, utde EcclesiKet imperiistatu nicnli. 9oC
PATitOL. CXXVI. 35
 OUDO HERUM QUJE 1N HOC TOMOCONffiWNTUR. i 1*6©
CCCLXIV. — Ad Joanuem ducem."—' «Jt Maimbertom
captuoiad se ducat,et mul.eresquaeapud ipsumsuntde- CARMEi$t,E SANCT0 BENEDICTO. 975
tineal, et Ronianoarchiepiscqpoepi&olanideferendam Appendixad scriptaS. Berlarii. 979
curet. ',"'-". ''. 956 VitaS.Sebolastica.virginis. 979
CCCLXV.—Ad Carolum iulperatorem.—Gratulalur Quodiodoper annumjejunandum sit. 987
de ejus incohiii.itate; gaudet ipsum adventurum esse
statim in Ilaliam: liortaturut mature RomanaeEcclesiae HARMOTUS SANGALLENSIS ABBAS.
auxilio veniat, et Giiidonemprsedatoremab Ecclesiaefini- "
busejicijubeat. Inscriptiones i n templosanctiOthmari. 989
957 EpitaphiumGrimatdi. 991
CCCLXVI. — Ad Liutwardum episcopum.— Gralias
agitquoddederit operaiuut imperaloriu ltaliamad Eccle- SANCTUS REMBERTUS, HAMBURGENSIS
siaBdefensionemveniret. 958 EPISCOPUS.
CCCI.XVII.—Adonines episcopos.— Monetut sua VitasancliRemberti.
institutaobserveut.justequejudicent. 958 '',,. 991
CCCLXVIII. —AJ Caiolum regem. — Embolum ut Prologus. 991
Carolon.anaumregem in EcclesiajRomanaedileclione Incipiumcapita. 991
confiimet. 958 VITA SANCTI ANSCHARII. 1009
—
CCCLXlX. Ad Michaelemregem Bulgarorum. 959
CCCLXX. — Ad Luitberlum archiepiscopumMagoiili- AIMOINUS, MONACHUS SANGERMANENSIS.
num. 939 NotiliaIristorica 1009
CCCLXXI. — Ad Ludovicumimperatorem. 959 HISTORIA TRANSLATIONISSANCTIVINCENTH.
CCCLXXII. — Ad episcoposBrilanniae.— Quid ageu-
dum de monachisab abhatesuo ordmalis. 959 Epistolaad domnumBernonem. 1011
CCCLXXIII. —Adquemdam. 960 INCIPIT LIBEH1'RIJIUS inveutiouis sive translalionis8.
CCCLXXIV. — Adalinuiincertum. 960 Viucentii. 1013
—
CCCLXXV. Alloculiopontilicis ad episcopossuh ISCIPIT LIBEH SECtmnos. 1019
-finemsynodiTricassinae. 960 Epislolaad dorouumTheotgerum. 1023
CCCLXXVI. —Item allocutioponlilicisad regein. 961 INCIPIT LlBERPftlMUS CiRMlNUM DETRANSL4T10NE B. VlK-
CCCLXXVII.—Alloculio Joannis papaeari Patres sy- CENTU.— 1025
nodlTricassiniII, de Lantberti et Adalberti aliorumque Cap. I. Quod Audaldus-Hispaniamaggredieos,1023 Va-
sequaciiiinexcommunicatione. 961 letitiamusque
— pervenerit.
—
CCCLXXVIU. llesponsioepiscoporum. 961 Cap. II. QuodZachariaeMaurosuum detexit secre-
CCCLXXIX. — Excommunicatioadversus pervasores lum : et quomodosauctireperit sepulcrura. 1025
rerum ecclesiaslicarumin eademsynodolala. 962 JNCIPIT LIBEA SECONDUS. 1025
CCCLXXX.—Joannis papae iterata excommunicatio Cap. I. — Quodsauclumcorpus ad Caslrum perveniens,
adversusFormosuraepiscopum, Gregoriumnotneuclato- honoriflce s it suscepium. 1025
rem, et Georgium magisfrum militum. 963 Cap.II. Quodmulierde eo primum dubitanscontracta
CCCLXXXl. — SlatulumJoannis papaeadversus laicos fuerit, ac deinde credenssanari uieruerit. 1026
qui, viveutibusuxoribus,aliasducuut,et contraepiscopos DE TRANSLATIONE SS. MARTYRUMGEOR-
qui de iuinore ad majoremEcclesiamambilus causa rie- 1027
niigrant. ,963 GII, MONACHI,etc.
CCCLXXXII. — Privilegium concedit unum ex suls, DE MIRACULISSANCTI GERMANL
qtiem clerus et populus proclamaverit,sibi praeponendi, Epislola. 10|7
uon obslaulecontrarioregum vel priucipumdeleclu. 904 Prologus. 1027
MARINUS PONTIFEX ROMANUS. LIUEB PAIHOS. 103»
Praefatiolibri secundi. 1039
t Notitia historica. 965 LlBER SECUNDUS. 1039
PR1VIJ.EGIA. ACTA TRANSLATIONIS S. SAVINTMARTY-
I.Pro monastfiioSolemniacensi. 967 RIS.
,JI. Pro monasterioSaviniensi. 908 Observaliopraavia. ^049
Epistolaad iuonacbosS. jEgidii. 969 Prsefalio. <05l
ADRIANUS III, PONTIFEX ROMANUS. IncipitTranslatio. 1 >5l
Vita Adriani papaeIII. 971 RATPERTUS SANGALLENSIS MONACHUS.
Privilegiumpro monaslerioPlacentino. 971 Nolitiahislorica. 1055
Epistola ad Sigibodum Narbonensem archiepisto- • 973 DE CASIRUSMONASTERHS. GALLL 1057
pum.
S. BERTARIUS, ABBAS CASSINENSIS. i POEMATA VARIA. 1079
Noliiiahislorica. 975

FINIS TOMl CENTEStMIVIGESIMISEXTI.A^.