میرزای بختیاری

میرزا لطفعلی صیفوری آرپناهی فرزند ملا حاتم معروف به میرزای بختیاری و متخلص به اغثنی شاعر و عارف بزرگ بختیاری که در سال ١٢٥١ قمری در منطقه آرپناه از توابع شهرستان لالی استان خوزستان متولد شد.

میرزای بختیاری
میرزای بختیاری
زادهٔ	١٢٥١ قمری آبشارهای آرپناه، استان خوزستان، ایران
درگذشت	۱۳۵۰ هجری شمسی
آرامگاه	آبشارهای آرپناه استان خوزستان
ملیت	ایرانی
دیگر نام‌ها	میرزا لطفعلی صیفوری آرپناهی
پیشه‌ها	عارف شاعر نویسنده
آثار برجسته	کتاب اغثنی
همسر	بی بی مریم نقدیپور
فرزندان	ملا بنده علی و بی بی زینب
پدر	ملا حاتم

زندگی

میرزا لطفعلی در اوایل حیات خود روحیات شاعرانه و معنوی را دنبال میکرد و از همان زمان بود که سبک شعری و عارفانه در وجود او به چشم میخورد. در آن زمان که در طایفه ی آرپناهی هنوز ؛ شعر و سبک اشعار نوپا بود میرزای بختیاری با احیا و اثربخشی به نوشته ها و قالب های خود توانست مجموعه ای جامعه و کامل از سبک زندگی ،علوم اسلامی ، فلسفه ی شعر،منطق و درک اشعار را به مردم آن زمان القا کند. در سن ۵سالگی نزد عموی خود میرزا ابوالقاسم خواندن و نوشتن و قرآن را آموخت. در ۱۰ سالگی حافظ نیمی از قرآن کریم و در ۲۰ سالگی حافظ کل قرآن شد. وی که به عنوان دانای ایل در بین عشایر از احترام زیادی برخوردار بود و جایگاه رفیعی داشت ، به مدت ۶۵ سال در مناطق عشایری به مکتب داری ، آموزش و تفسیر قرآن , راهنمایی و ارشاد عشایر و حل و فصل امور آنان پرداخت.

شهرت

از بزرگان طایفه آرپناهی از بابادی باب بود و در طایفه خود به « میرزا لطفعلی کسدی » شهرت داشت. در سلسله مراتب ایلی وی از تیره « کسدی » از طایفه آرپناهی از بابادی باب شاخه هفت‌لنگ بختیاری است.

آثار

دیوان میرزای بختیاری (اغثنی)

اصول ملهمه

عشق نامه

سبک اشعار

اشعار میرزا عمدتاً در قالب  غزل ، مثنوی ، قصیده ، چهار پاره (رباعی) ، تك بيت و همچنين دو بيتي هايي است كه مصرع اول و مصرع چهارم آن با هم هم قافيه اند. محتوا و درونمايه اشعار ميرزاي بختياري شامل چند بخش است: حكمت و اندرز  ، مرثيه در مظلوميت  شهيدان كربلا ، تغزلات عرفاني و عبادت و راز و نياز.

اشعار میرزا ساده ، قابل فهم و مردم پسند است و به خوبی بیانگر  آشنایی و اشراف شاعر بركلام ، قوانين شعر كلاسيك و آیات قرآن کریم و احادیث شریف است. در جاي جاي اشعارش به آياتي از قرآن و احاديثي از ائمه اطهار عليهما السلام اشاره کرده كه شعر و كلام ايشان را دلنشين تر نموده است. از وی مجموعه اشعاری به صورت دست نویس با عنوان « عشق نامه » یا « دیوان اغثنی »  بر جای مانده است که بیشتر حاوی حکمت و اندرز ، مرثیه در مظلومیت اهل بیت ، تغزلات عرفانی و عبادت و راز و نیاز است.رساله ای دست نویس در علم نجوم به نام « اصول ملهمه » نیز از وی باقی مانده است.

نمونه اشعار

صبر من و عشق تو کوه بود کاه را

نقد من و جنس تو مست بود ماه را

لعل تبسّم کنم همچه گدا شاه را                

خاک نمایم صنم پاک نمایم حرم

هیچ ز بن بر کنم دشمن بد خواه را

بارگه خالدین مسند خلد برین

تکیه گه حور و عین مرفه دلخواه را              

قرب وصالی بده مستی حالی بده

آب زلالی بده کافه ارواح را                     

عزم بکن کهکشان جذب بکن مهوشان

آب به آتش فشان ناله سحرگاه را                

لطف توکل نصیب دست توسل به جیب

پای تحمل رکیب شوکت جم جاه را              

فرع تو از اصل ما اصل تو از نسل ما

آب چه یا خاک چیست هیکل اشباح را          

گل و لب و جوی یار سرو لب جویبار

گاه کج و گاه راست ارقم بی گاه را              

جام « اغثنی » ز می پرکن بر یاد وی  

                                                           ××××

خدايا همه وقت ياري نما

زبانم به توحيد جاري نما

به ويژه به هنگام رفتن زدار

كلام شهادت به يادم بيار

به شهد شهادت زبانم بگير

بیامرز آنگه روانم بگير

****

کوزه گري كوزه در تنگ داشت        

بهر فراخيش يكي سنگ داشت

سنگ و سبو رفت ز خاطر برون      

عاقبتش بين كه چه در چنگ داشت

****

فخت فيه من روحي دميدند                      

سزاوارش بجز آدم نديدند

نظر كن تا چه حدي آب خاك است  

زجمله بهتران برتر گزيدند

****

در ماتم اولاد علي اين چه كسانند   

پيوسته به غم توام و با آه و فغانند

موروث بود مرثيه شان آنكه بخوانند

كرو بيان سينه زنان ، مويه كنانند

هفتاد و دو تن شهد شهادت بچشيدند

بي جرم و گنه بار معصيت بكشيدند

نگارخانه