ابن زیله
ابومنصور حسین بن محمد بن عمر بن زَیله اصفهانی (؟ اصفهان_۴۴۰ق) ریاضی‌دان، موسیقی‌شناس و فیلسوف ایرانی است.[۱]
ابومنصور بن زیله یکی از برجسته‌ترین شاگردان ابن سینا بوده‌است. هانری جورج فارمر او را در محل تولد قطعاً ایرانی می‌داند. او دارنده رساله‌ای بلند و با ارزش در موسیقی به نام کتاب الکافی فی الموسیقی است.[۲] زرتشتی بودن او که به همین خاطر او را مجوسی‌اش گفته‌اند مورد تردید است؛ بیهقی می‌نویسد زرتشتی بودن او برای من محقق نشده.[۱]
آثار
[ویرایش]آثار او بر این پایه‌اند:[۳]
- الاختصار من طبیعیات الشفا (خلاصه‌ای از شفای ابوعلی)
- تعالیق (منسوب به ابن سینا)
- شرح رساله حی بن یقظان
- فی النفس (دربارهٔ شنوایی)
- الکافی فی الموسیقی (مهمترین اثر در موسیقی)
موسیقی
[ویرایش]ابن زیله در موسیقی از استاد خود ابن سینا پیروی کرده هرچند در مواردی به نگاشته‌های ابن سینا در مورد هنر عملی افزوده است. او و ابن سینا در مورد روش‌ها و تئوری‌های موسیقی که مرتبط با هنر عملی بوده‌است مطالبی نگاشته‌اند که پس از آن‌ها تا حدود دو سده (تا زمان صفی‌الدین ارموی) اسناد مربوط به تئوری موسیقی کمتر مشاهده می‌شود.[۴]
ابن زیله به همراه ابن سینا ایده نمادسازی و ثبت موسیقی که از یونان قدیم برگرفته شده را یادآوری و استفاده نمودند تا در زمان صفی‌الدین ارموی راهی برای ثبت ملودی پیدا گردید. همچنین ابن زیله در اثار خود از سیستم‌های موسیقی ایران قدیم مانند دستانات خراسان و اصفهان یاد کرده‌است.[۵]
پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ستایشگر، مهدی (۱۳۷۶)، نام نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد سوّم، تهران: اطلاعات، شابک ۹۶۴-۴۲۳-۳۷۷-۸
- Farmer, Henry George (۱۹۲۹)، A history of Arabian music to the XIIIth century، London: Luzac