نمایش مبدأ برای جاستین شیل

{{Infobox officeholder
| name = جاستین شیل
| image = 
| order = وزیر مختار بریتانیا در ایران
| term_start = ۱۸۴۴
| term_end = ۱۸۵۴
| predecessor = [[جان مک‌نایل]]
| successor = [[چارلز موری (نویسنده و دیپلمات)|چارلز موری]]
| order2 = 
| term_start2 = 
| term_end2 = 
| predecessor2 = 
| successor2 = 
| birth_name = جاستین شیل
| birth_date = ۲ دسامبر ۱۸۰۳
| birth_place = [[واترفورد]]، [[ایرلند]]
| death_date = {{تاریخ مرگ و سن|۱۸۷۱|۴|۱۸|۱۸۰۳|۱۲|۲}}
| death_place = [[لندن]]، [[انگلستان]]
| nationality = [[بریتانیا]]
| spouse = مری لئونورا وولف
| occupation = [[دیپلمات]]
| party = 
| alma_mater = 
| children = ادوارد، لارا و هشت فرزند دیگر
}}
'''سِر جاستین شیل''' (۲ دسامبر ۱۸۰۳ - ۱۸ آوریل ۱۸۷۱) {{به انگلیسی|Sir Justin Sheil}} افسر [[ایرلند|ایرلند]]ی [[ارتش بریتانیا]] و [[دیپلمات]] بود. وی از ۱۸۴۴ تا ۱۸۵۴ یعنی در اوایل پادشاهی [[ناصرالدین شاه قاجار]] [[سفیر|وزیرمختار]] بریتانیا در [[ایران]] بود.<ref name="DNB">[//en.wikisource.org/wiki/Sheil,_Justin_(DNB00)]{{cite DNB|wstitle=Sheil, Justin|volume=52}}</ref> در متون تاریخی ایران معمولاً با نام کلنل شیل یا جاستین شیل شناخته می‌شود.

== زندگی ==
او در دوم دسامبر ۱۸۰۳ در [[واترفورد]] ایرلند از پدر و مادری به نام ادوارد شیل و کاترین مکارتی زاده شد. پس از طی دوران تحصیل در [[کالج استونی‌هرست]] به عنوان دانشجوی نظامی به عضویت ارتش [[کمپانی هند شرقی]] در آمد.<ref>{{cite ODNB|id=25300|first=James|last=Lunt|title=Sheil, Sir Justin}}</ref>

با ورود به هندوستان در ۴ مارس ۱۸۲۰ با درجه [[ستوان]] دومی به یگان سوم پیاده بنگال اعزام شد. بعدها به یگان ۳۵ام پیاده بنگال مأمور شد و در آنجا سمت آجودانی گرفت. وی در زمان محاصرهٔ باراتپور نیز در همین یگان حضور داشت. او در ۱۳ آوریل ۱۸۳۰ به درجه سروانی رسید و در ۴ ژوئیه ۱۸۳۳ به عنوان جانشین فرمانده نیروهای عادی در ایران تحت فرمان سرگرد پاسمور شد. ورود او به درخواست عباس‌میرزا و برای آموزش قشون ایران بوده است. پاسمور وی را به لرد ویلیام بنتینک توصیه و از وی تعریف فراوانی کرده است.

== سفارت در ایران ==
شل در ۱۶ فوریه ۱۸۳۶ به کارداری سفارت بریتانیا در ایران رسید و در ۱۴ نوامبر ۱۸۴۴ (۲۳ آبان ۱۲۲۳) به دستور [[جورج همیلتون-گوردون|لرد اَبِردین]] وزیر امور خارجه وقت بریتانیا به وزیر مختاری ایران رسید و جایگزین [[جان مک‌نایل]] شد. گفته می‌شود که وی در امضای [[عهدنامه ارزروم]] اثرگذار بوده است. همچنین وی ادعا کرده بود که در ۱۸۴۵ توانسته بود شاه را راضی کند تا مراسم شکنجه که از تفریحات شاه ایران بود و طی آن چشم مجرمان در آورده شده و سر برخی دیگر قطع می‌گردید را موقوف کند. همچنین وی شاه ایران را راضی کرد تا به کشتی‌های انگلیسی اجازهٔ توقیف کشتی‌های ایرانی که حامل برده بودند را بدهد.<ref>https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1860/jun/08/colonel-sir-justin-sheil-arrests-in</ref>

در خصوص او گفته‌اند که ایرانی‌ها را به شدت با دیدهٔ تحقیر می‌نگریست. «کلنل شیل، ایرلندی کوتاه‌فکر، مغرور، خودبین و حیله‌گری بود که به ایران و ایرانی با دیدهٔ حقارت می‌نگریست و برای شایسته‌ترین مردان کشور ایران نیز حتی اندک حرمتی قائل نبود. او مسائل ایران را با دو معیار متفاوت می‌سنجیده است: یکی معیار انگلیسی و دیگری ایرانی... هنگامی که با ایران و ایرانی سر و کار داشت، پابند قیود و آداب و تشریفاتی که معمولاً افراد جوامع متمدن برای یکدیگر قائل می‌شوند، نبود...»<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = طاهری | نام = ابوالقاسم | پیوند نویسنده = | عنوان = تاریخ روابط بازرگانی و سیاسی ایران و انگلیس | ترجمه = | جلد = ۲ | سال = ۱۳۵۴ | ناشر = انجمن آثار ملی |مکان = تهران | شابک = | صفحه = ۲۴۸ | پیوند =}}</ref> وی با [[میرزا تقی‌خان امیرکبیر]] نیز سر ناسازگاری داشت به طوری که در نامه‌ای که به وزارت خارجه انگلستان می‌نویسد چنین آورده: «... او مردم را به خرید کالاهای ساخت وطن تشویق می‌کند، و این جریان باعث خواهد شد که جریان تجارت انگلیس در ایران رو به کسادی برود...». برخی محققان بر این باورند که شیل ناراضیان را تحریک می‌کرد تا علیه امیر تظاهرات و اعتصاب صورت دهند تا بدین‌وسیله زمینهٔ لازم برای حذف او از سپهر سیاسی ایران را فراهم آورد.<ref>ادارهٔ اسناد ملی انگلستان P.R.O. 60/158</ref>

شیل تا اکتبر ۱۸۴۷ در ایران بود تا اینکه طی یک مرخصی دوساله به انگلستان بازگشت. در غیاب او [[کاردار]] سفارت به نام کلنل فرانت سرپرستی سفارت را به عهده داشت. در همین زمان محمدشاه درگذشت و کلنل فرانت به [[مهدعلیا]] مادر [[ناصرالدین‌شاه]] کمک کرد تا ناصرالدین‌شاه از تبریز به تهران رسیده و پادشاهی را به دست گیرد. شیل در ۲۹ اکتبر ۱۸۴۹ به ایران بازگشت. این بار همسر خود را نیز به ایران آورد. لیدی شیل پس از بازگشت به انگلستان کتابی دربارهٔ ایران به چاپ رساند.

او این سمت را تا ۱۸۵۴ که بازنشست شد به عهده داشت. در ۱۷ فوریه ۱۸۴۱ به درجه سرگردی ترفیع پیدا کرد و در سال ۱۸۵۹ به سرلشکری رسید. در ۱۸۴۸ نشان خزانه‌دار کل و در ۱۸۵۵ [[نشان حمام|نشان شوالیه حمام]] دریافت کرد.

سرلشکر شیل در ۱۸ آوریل ۱۸۷۱ در [[لندن]] درگذشت.<ref>ترابیان، حسین. ''خاطرات لیدی شیل''. تهران: نشر نو، ۱۳۶۸.</ref> او نخواسته بود که جسدش را کنار همسرش که دو سال پیش در ایرلند درگذشته بود خاک کنند.

== آثار ==
از او یادداشت‌هایی در مورد کردها، ترکمن‌ها، نسطوریان، خیوه و… که در کتاب همسرش به نام خاطرات لیدی شیل در ایران به چاپ رسیده، بر جای مانده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Lady Mary Leonora Woulfe Sheil|نویسندگان دیگر=Sir Justin Sheil|کد زبان=en|تاریخ=1856|وبگاه=Digital Library University of Pennsilvania|نشانی=http://digital.library.upenn.edu/women/sheil/persia/persia.html|عنوان=Glimpses of Life and Manners in Persia|ناشر=WILLIAM CLOWES AND SONS|بازبینی=2017-05-25}}</ref> همچنین در مجله ''[https://www.jstor.org/journal/jroyageogsocilon Royal Geographical Society's Journal]'' [https://www.jstor.org/action/doBasicSearch?si=1&Query=au:%22J.+Shiel%22&filter=jid:10.2307/j100602&refreqid=search:cd187cb1b67378a1353282f2a27962fd دو مقاله] به قلم او با عنوان‌های «یادداشت‌هایی از سفر کردستان تا سلیمانیه»<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Sheil|نام=Justin|عنوان=Notes on a Journey from Tabríz, Through Kurdistán, via Vân, Bitlis, Se'ert and Erbíl, to Suleïmániyeh, in July and August, 1836|ژورنال=The Journal of the Royal Geographical Society of London|دوره=8|ناشر=Wiley on behalf of The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers)|تاریخ=1838|صفحه=54-101|زبان=en|شاپا=|doi=10.2307/1797784|پیوند=https://www.jstor.org/stable/1797784?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=persia&searchUri=/action/doBasicSearch?Query=persia&amp;filter=jid:10.2307/j100602&refreqid=search:fdd2cb04c601f164a14268cd0f25c7da&seq=1#page_scan_tab_contents|تاریخ دسترسی=25 May 2017}}</ref> در سال ۱۸۳۶ و «سفرنامه تهران تا الموت»<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Sheil|نام=Justin|عنوان=Itinerary from Tehrán to Alamúṭ and Khurrem-ábád in May, 1837|ژورنال=The Journal of the Royal Geographical Society of London|دوره=8|ناشر=Wiley on behalf of The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers)|تاریخ=1838|صفحه=430-434|زبان=en|شاپا=|doi=10.2307/1797822|پیوند=https://www.jstor.org/stable/1797822?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=au:&searchText=%22J.%20Shiel%22&searchUri=/action/doBasicSearch?Query=au:%22J.+Shiel%22&amp;si=1&amp;filter=jid:10.2307/j100602&amp;refreqid=search:cd187cb1b67378a1353282f2a27962fd&refreqid=search:2e5be15c893bacc6597172a50dbd9508&seq=1#page_scan_tab_contents|تاریخ دسترسی=25 May 2017}}</ref> در ۱۸۳۷ به چاپ رسیده‌است.

== خانواده ==
شل با مری لئونورا وولف، دختر استفان وولف بارون خزانه‌دار ایرلند و فرانسیس همیل ازدواج کرد. مری وولف در ۱۸۶۹ درگذشت و جسد وی را در گورستان گلاسنوین و در جایی دور از همسرش به خاک سپردند. آنها ده فرزند به دنیا آوردند که یکی از آنها به نام ادوارد شیل بعدها سیاستمدار شد.

{{جعبه آغازی}}
{{جعبه توالی|قبل=[[جان مک‌نایل]]|عنوان=نمایندهٔ بریتانیا در ایران|سال‌ها=۱۸۴۴–۱۸۵۴|بعد=[[چارلز موری (نویسنده و دیپلمات)|چارلز موری]]}}
{{جعبه پایانی}}

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

[[رده:افسران نیروی زمینی بریتانیا]]
[[رده:افسران نظامی کمپانی هند شرقی بریتانیا]]
[[رده:اهالی شهرستان واترفورد]]
[[رده:درگذشتگان ۱۸۷۱ (میلادی)]]
[[رده:دیپلمات‌های اهل ایرلند]]
[[رده:زادگان ۱۸۰۳ (میلادی)]]
[[رده:سفیران بریتانیا در ایران]]
[[رده:فرماندهان شوالیه‌های نشان حمام]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
[[رده:دیپلمات‌های اهل بریتانیا]]