Edukira joan

Tennessee Claflin

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tennessee Claflin

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakTennessee Celeste Claflin
JaiotzaHomer (en) Itzuli, 1844ko urriaren 26a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaIngalaterra, 1923ko urtarrilaren 18a (78 urte)
Familia
AitaReuben-Buckman Claflin
Ezkontidea(k)Francis Cook, 1st Viscount of Monserrate (en) Itzuli  (1885eko urriaren 1a -
Haurrideak
Jarduerak
Jarduerakburtsa agentea, politikaria eta sufragista

Lady Tennessee Celeste Claflin, Monserrateko bizkondesa (1844ko urriaren 26a – 1923ko urtarrilaren 18a), Tennie C. izenez ere ezaguna, estatubatuar sufragista izan zen, ezaguna Victoria Woodhull ahizparekin batera 1870ean Wall Streeten broker-enpresa bat ireki zuen lehen emakumezkoa izateagatik.[1][2]

Lehen urteak eta hezkuntza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tennessee Claflinen jaioteguna ez dago argi, baina, oro har, 1843 eta 1846 artean jaio zela esaten da.[3] Myrna MacPherson biografoak Claflinen jaioteguna aipatu zuen 1845eko urriaren 26an; Barbara Goldsmith kazetariak, berriz, 1846ko jaiotza-urtea aipatu zuen. Hala ere, argi dago Tennessee Claflin Roxanna Hummel Claflinek eta Reuben Buckman Claflinek Homerren, Licking Countyn, Ohion sortutako hamar haurretatik azkena izan zela. Bere ahizpa, Utica Claflin Brooker, 1841 eta 1843 artean jaio zen.

Reuben Buckman Claflin, "Buck" izenez ezaguna, suge-olioaren saltzailea zen eta mediku gisa aurkezten zen. Nolabaiteko prestakuntza juridikoa zuen eta batzuetan abokatu gisa aurkezten zen. Susquehanna ibaitik egurra jaisten eta areto batean lan egin zuen.

Claflin familiako adar pobretu bateko semea zen, William Claflin gobernadorearen lehengusu urruna.

1825eko abenduan, Roxanna Hummelekin ezkondu zen Buck Claflin, batzuetan Roxy izenarekin. Pennsylvaniako Selinsgrove herrian elkartu zen, Roxanna neskamea zen etxean Buck gonbidatu zutenean.

Roxanna behin baino gehiagotan identifikatu izan da areto bateko jabe aberats baten iloba gisa eta neskame baten legez kanpoko alaba. Azentu alemanarekin hitz egin zuen. Espiritualista izan zitekeen.[4]

Claflin haurrak pobrezian hazi ziren. Bizilagunek basatiak, zikinak eta gosetiak zirela zioten. Buck aita bortitza zen, seme-alabak probokaziorik gabe jotzen zituena[1].

Fox ahizpen arrakastak bultzatuta, Buck Tennessee eta Victoria medium gisa iragartzen hasi zen 1852 inguruan. Laster bihurtu ziren neskatoak familiaren euskarri nagusi.

1853an, Victoria ahizpa nagusia ezkondu eta urrundu egin zen.

Espiritista eta petrikilo

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1860rako, Tennessee igarle goiztiar gisa iragarri zuten, "ezpainetako herpesetik minbizira" gaixotasunak sendatzeko gaitasunarekin. Kontsultak $1 balio zuten, eta Tennesseek 13 egunez lan egin zuen Mendebalde Erdiko hiri txikietan. Buckek "Miss Tennessee's Magnetio Elixir" (baliorik gabeko nahasketa) saltzen zuen $2 truke[1].

1863an, Buckek hotel oso bat alokatu zuen Ottawan, Illinoisen.[5] "Minbiziaren Erregea" ezizena hartu zuen eta Tennesseeren sendatzeko trebetasunak iragartzen hasi zen. Praktikaren zati gisa, Claffinek zekalea erabiltzen zuten, pazientearen azala erretzen zuena. 1864ko ekainean, poliziak Claflins hotel-klinika desegin zuen eta familiak ihes egin zuen. Agintariek bederatzi delitu leporatu zizkioten familiari, besteak beste, jokabide desordenatua eta iruzur medikoa. Tennesseek akusaziorik larrienari aurre egin zion, Rebecca Howe izeneko gaixo baten heriotzagatik errua egotzi baitzioten. Familia ez zen inoiz gortera joan, minbizia faltsua zelako.

1868ko udazkenean, Cornelius Vanderbilt enpresa-handikia bisitatu zuen Buckek, masajeen eta magnetismoaren bidez sendatzean interesatuta zegoena. Buckek Victoria espiritualista gisa eta Tennessee sendalari gisa kontratatu zituen. Tennesseek eta Corneliusek denbora asko eman zuten elkarrekin, eta erlazio erromantiko bat zutenaren ideia hedatu zen.

Wall Street eta edizioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1869an, Victoria Woodhull eta Tennessee Claflinek bi logela alokatu zituzten Hoffman etxean, New Yorkeko 44 Broad Streeten. 1870eko urtarrilean, Woodhull, Claflin eta & Company bisita txartelak han hemenka zabaldu zituzten.[2] Aldez aurretik $25 kobratzen zituzten kontsultako. Ahizpak finantza aldetik Cornelius Vanderbiltek babesten zituen.[6] Woodhull, Claflin, & Company bulego dotoreak 1870eko otsailaren 14an ireki zituen ateak.[2] Hori dela eta, Woodhull eta Clafin izan ziren Wall Streeteko artekaritza-enpresa bat irekitzen lehen emakumezkoak.[7][2] Hainbesterainokoa zen zuten ospea, ezen 100 polizia egon ohi ziren euren bulegoa zaintzen.[2]

"Wall-Street Aroused" izeneko artikulu batean, New York Timesek zalantzan jarri zuen ahizpen arrakasta-ahalmena, ez emakume izateagatik, espiritualismoarekin eta ortodoxoak ez diren beste arrazoi batzuekin duten loturagatik baizik.[2] Harper's Weeklyk "Bewitching Brokers" deitu zien karikatura batean, eta aldizkariko beste artikulu batek, berriz, zalantzan jarri zuen euren sinadurak arrakasta lortzeko behar adina inbertsore emakumezko ote zeuden.[2]

Woodhull eta Claflinek ustiatu gabeko inbertsio-kapitala lortu zuten. Goi sozietateko emazte eta alargunak, maistrak, enpresa txikien jabeak, aktoreak eta prezio handiko prostitutak eta haien madamak Woodhull, Claflin, & Company eta enpresa berehalako finantza-garaipena izan ziren.[2]Ahizpek berehala alokatu zuten 38. kalean apartamentu garesti bat, Manhattango Murray Hill atal esklusiboan.[2]

Artekaritza irabaziekin, ahizpek beren egunkari erradikala, Woodhull & Claflin's Weekly, hasi zuten.[6] Woodhullek eta Claflinek beren egunkaria erabili zuten Maitasun Librea defendatzeko. XIX. mendean sexua ezkontzatik banatzea proposatzen zuen mugimendua.[2] Maitasun Librearen mugimendua oso ahultzat jo zen une hartan, eta mugimenduaren defentsak asko harriturik utzi zituen. Myra McPherson biografoak azaldu zuenez, “Emakume batek bere gorputzarekiko askatasuna zuela argudiatzean, bere bikotekidea aukeratzeko eskubidea zuela, noiz nahi zuen sexua erabakitzeko eskubidea, eta, izatez, sexuaz gozatzera, ahizpak hain aurreratuta zeuden inprentako prostitutak deitzen zitzaien arora”.[6] Woodhull & Claflin’s Weekly ere Manifestu Komunista inprimatu zuen lehen egunkaria izan zen Estatu Batuetan,[8][9] nahiz eta Lehen Internazionaletik kanporatu zituen Marxek, euren inguruan zituzten pertsonak zeintzuk ziren jakin ostean[10].

Woodhull, Claflin eta & Company artekaritza-enpresa hondoratu egin zen 1873ko izuaren ondorengo depresio ekonomiko orokorrean.[2]

Politika

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1871n, ahizpak udal-hauteskundeetan bozkatzen saiatu ziren eta gaitzetsi egin zituzten.[11]

1871ko abuztuaren 11n, Tennessee Claflinek New Yorkeko Kongresuko zortzigarren barrutirako hautagaitza iragarri zuen. Une horretan, barruti hori nagusiki alemaniar-amerikarra zen. Claflinek bere hautagaitza iragarri zuen Irving Plazan, bandera alemanez eta estatubatuarrez inguratuta. Hitzaldia alemanez eman zuen.

1872 Tennessee Claflinen argazkia

Woodhull ahizka Ameriketako Estatu Batuetako presidente izateko hautagai izendatu zuten 1872ko maiatzaren 10ean Eskubide-Berdintasunaren Aldeko Alderdiak.[2][6] Frederick Douglass lehendakariordegai izendatu zuten, baina ez zuen izendapena onartu, eta horren ordez Ulysses S. Granten aldeko kanpaina aktiboa egin zuen.[12]

1872ko udan, New Yorkeko Guardia Nazionalaren bederatzigarren erregimentuaren koronelerako hautagaitza aurkeztu zuen Claflinek. Lanpostua hutsik geratu zen 1872ko urtarrilean Jim Fisk baroi-lapurra hil zenetik. Claflinen kandidaturak barregura eragin zuen prentsan. Bederatzigarren erregimentuko gizonek ez zioten kasurik egin Claflinen eskaintzari, baina Thomas J. Griffin komandanteak Claflin gonbidatu zuen berriki antolatutako Soldadu beltzentzako 85. erregimentuaren kolonel izatera. Iraganean izandako arrakasta profesionalaren ondorioz, 85.eko kideek koronel hautatu zuten.

Henry Ward Beecheren adulterio-epaiketa eta horrekin lotutako eskandaluak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1872ko azaroaren 2an, Woodhull & Claflin's Weeklyk txosten bat argitaratu zuen, Henry Ward Beecherren adulterio-epaiketa ospetsua eragin zuena.[6] Beecher Lyman Beecher teologo kalbinista ezagunaren semea zen eta Harriet Beecher Stoweren anaia. Seguruenik, AEBko ministro protestanterik ezagunena zen une hartan, eta Brooklyngo Plymouth elizako ministro gisa urtean 100.000 dolarreko soldata irabazten zuen. Esklabotzaren aurkako mugimenduan lider batek, Beecherrek, hizlari gisa ospea irabazi zuen.[13]

Woodhull & Claflin's Weeklyren ehun mila ale argitaratu ziren 1872ko azaroaren 2an, azalean "The Beecher-Tilton Scandal Case" idatzita. Artikuluak Victoria Woodhull eta izenik gabeko erreportari baten arteko elkarrizketaren formatua hartu zuen. Woodhullek Henry Ward Beecherren eta Elizabeth Richards Tiltonen (Theodore Tiltonen emaztea) arteko abentura baten xehetasun guztiak eman zituen. Woodhullek Elizabeth Cady Stanton, Isabella Beecher Hooker eta Paulina Wright Davis bezalako iturriak eman zituen. Hiru emakumeen gutunak berresteko argitaratu ziren.

Zenbaki berberean, Tennesseek mehatxu egin zuen beste gizon garrantzitsu batzuen berri emateko, eta gutun bat inprimatu zuen, bere bezeroen izenak eta helbideak erregistratu zituela zioen emakume anonimo batena. Batzuek gutun hau idatzi izana leporatu zioten Tennesseeri, baina Barbara Goldsmith kazetariak uste du Annie Wood andrearen gutuna zela, Woodhull eta Claflinen laguna.

Astea amaitu aurretik, azaroaren 2ko zenbakia berrinprimatuta zegoen eta 40 dolarren truke saltzen zen.[8] Woodhull eta Claflin kartzelan sartu eta atera igaro zituzten hurrengo hilabeteak, Anthony Comstock aktibista puritanoak egindako lizunkeria karguen ondorioz.[8][11] 1874an, Theodore Tiltonek Henry Ward Beecherren aurkako salaketa jarri zuen Tiltonen emaztearekin "intimitate kriminala" izateagatik. Kasuak 1875eko urtarriletik uztailera iraun zuen eta epaimahaiaren erabakirik gabe amaitu zen.[14]

Londres eta azken urteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beecherren epaiketaren ondoren, ahizpak New Yorketik Londresera ihez egin zuten 1877an.[6] Ebidentziak iradokitzen duenez, Cornelius Vanderbilt zendu berriaren oinordekoek finantzatu zuten ahizpen mugimendua. Cornelius Vanderbiltek familiaren herentziaren inguruko eztabaidan ez zituen gertu nahi.[12]. Vanderbilt 1868an alargundu zen eta berriro ezkondu zen 1869an. Bigarren ezkontzak Claflin harrituta utzi zuen, harekin ezkontzea espero baitzuen. Baina 1871ren erdialdean, Vanderbilten familiak bere bizitzatik atera zuen.

1885eko urriaren 15ean, Claflin Francis Cookekin ezkondu zen, Cook, Son & Co. enpresako zuzendaria eta Monserrateko bizkondea, Portugalgo Sintran. Ezkondu eta hilabetera, Viktoria erreginak Cookeko Baronerria sortu zuen beraientzat. Baroi ingeles baten emazte gisa, Claflin "Lady Cook" izenarekin aritzen zen Ingalaterran eta Monserrateko Bizkondesa Portugalen. Bikotea Doughty Housen bizi zen, Richmond Hillen, gaur egun Londres Handiaren parte den Surreyn, eta Monserrate Jauregian.

Cook 1901ean hil eta gutxira, bizitza laburreko banku bat sortu zuen Claflinek Londresen, Lady Cook & Co izenekoa.

Bere ikuspegi erradikalak inoiz utzi ez zituen arren, Claflinek bere bizitzaren gainerakoa ikuspegi publikotik kanpo bizi izan zuen. Ingalaterran hil zen 1923ko urtarrilaren 18an.[15]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c Greenspan, Jesse. (23 September 2013). «9 Things You Should Know About Victoria Woodhull» History.com (A&E Television Networks, LLC).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l «On This Day: March 5, 1870» The New York Times.
  3. ↑ «Lady Tennessee Celeste "Tennie C." Claflin Cook (1845 - 1923) - Find A Grave Memorial» www.findagrave.com.
  4. ↑ «Claflin, Tennessee (1846–1923) | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com.
  5. ↑ Story of Ottawa, Illinois by C.C. Tisler. Published 1953. Copyright 1953 by C.C. Tisler.
  6. ↑ a b c d e f (Ingelesez) Scutts, Joanna. (2014-03-07). «'The Scarlet Sisters: Sex, Suffrage and Scandal in Gilded Age' by Myra MacPherson» The Washington Post ISSN 0190-8286..
  7. ↑ Greenspan, Jesse. (23 September 2013). «9 Things You Should Know About Victoria Woodhull» History.com (A&E Television Networks, LLC).
  8. ↑ a b c «The Happy Medium» www.nytimes.com.
  9. ↑ «Marxist, Suffragette, “Mrs. Satan”: Victoria Woodhull, the US's First Woman Presidential Candidate» The Wire (Noiz kontsultatua: 2023-01-18).
  10. ↑ «Woodhull and Claflin's Weekly (IAPSOP)» iapsop.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-18).
  11. ↑ a b «1872 One Hundred And Twenty-five Years Ago» www.americanheritage.com 2015-08-17.
  12. ↑ a b «Victoria and Tennessee Claflin, the sisters' tale continues….» MCNY Blog: New York Stories 2014-09-02.
  13. ↑ «True Soap Opera» www.nytimes.com.
  14. ↑ «The Beecher-Tilton Affair» MCNY Blog: New York Stories 2012-10-23.
  15. ↑ «Lady Cook Dies in London at 77. Former Tennie C. Claflin Was Spiritualist and Suffragist Here 50 Years Ago.» New York Times January 20, 1923.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Tennessee_Claflin&oldid=9975464"(e)tik eskuratuta