Priozersk
| Priozersk Приозерск | ||
|---|---|---|
former municipality of Finland (en)  | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Estatu burujabe |  Errusia | |
| Errusiako oblastak |  Leningrad oblasta | |
| Municipal district | Priozersky District | |
| Urban settlement in Russia | Priozerskoye urban settlement | |
| Izen ofiziala | Приозерск Кексгольм Кякисалми Кексгольм Корела Кексгольм Корела | |
| Jatorrizko izena | Приозерск | |
| Posta kodea | 188760 eta 188761 | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 61°02′21″N 30°07′45″E / 61.03928°N 30.12907°E | |
 | ||
| Azalera | 16,5 km² | |
| Altuera | 10 m | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 18.235 (2024) 18.235 (2024)/(2023)/(2021)/(2020)/(2019)/(2018)/(2017)/(2016)/(2015)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1998)/(1996)/(1992)/(1989)/(1979)/(1970)/(1959)/(1949)/(1945)/(1941)/(1938)/(1930)/(1920)/(1910)/(1900)/(1897)/(1890)/(1880)/(1875)/(1870)/(1865)/(1860)/(1850)/(1840) | |
| Dentsitatea | 1.105 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Telefono aurrizkia | 81379 | |
| Ordu eremua | UTC+03:00 | |
.jpg)
Priozersk (errusieraz: Приозе́рск; finlandieraz: Käkisalmi; suedieraz: Kexholm) Errusiako Kareliako istmoan, Leningrad oblastan dagoen hiria da. Uharte batean dago, Ladoga lakuaren hego-mendebaldeko ertzean, Vuoksi ibaiaren bokaletako batean. 2021eko zentsuan 18.777 biztanle zituen.[1] Historikoki, errusiarren mendebalderanzko aurrerapen-puntua eta suediarren ekialderanzko aurrerapen-puntua izan da.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erdi Aroan Priozersk errusiarrentzat Korela zen eta Käkisalmi kareliotarrentzat. Novgorodeko Errepublikaren parte izan zen. 1500. urtean, Novgoroden liburu estatistikoak 183 etxe lotu zituen herrian, 1500-2000 biztanle arteko biztanleria zenbatetsiz. Suediarrek bitan harrapatu zuten Korela: 1578an hamazazpi urterako, eta 1611n mende baterako. Suediar Inperioaren administrazioan zehar, Korelako Gotorlekua Kexholm deitua izan zen eta barruti osoak Kexholm Konderria izena hartu zuen. Errusiar Inperioak eremua berreskuratu zuen Iparraldeko Gerra Handian zehar, herriaren suedierazko izena mantendu egin zen, grafian aldaketa txiki batekin, Keksgolm bezala, (Кексгольм). Hala ere, 1300, 1580, 1634 eta 1679ko gerrek eta suteek nabarmen murriztu zuten biztanle kopurua. Herriak Justizia Jauregia lortu zuenean, 400 pertsona baino ez zituen.
1812an, Finlandiako Dukerri Handia Errusiar Inperioaren eskuetan zegoela, Alexandro I.a Errusiakoak Keksgolm eskualdeko gainontzeko lurralde historikora gehitu zuen. Käkisalmi Viipuri probintziako herririk txikiena izan zen. Hiriaren hazkundea trenbidearen eta hainbat enpresaren eraikuntzak bultzatu zuen.
Neguko Gerran, Moskuko Bake Itunaren bidez, Finlandia behartua izan zen Käkisalmi eta Finlandiako Karelia osoa Sobietar Batasunari lagatzera. Jarraipenaren Gerran (1941 – 1944), Finlandiak Käkisalmi eta lagatako lurraldeetako batzuk berreskuratu zituen 1940an. Horrekin, finlandiarrak eta kareliarrak itzuli egin ziren lekua berreraikitzeko, baina berriro ebakuatu zuten Bigarren Mundu Gerraren amaieran.
1948an, Priozersk izena eman zioten Käkisalmiri. Lekua kolonizatua izan zen errusiar, bielorrusiar eta ukrainar herritarrekin Sobietar Batasunean. Tokiko gehiengo bihurtu ziren. Priozersk txango-gune bihurtu da petersburgotarrentzat, eta horietako askok inguruan datxak izaten dituzte.
Herritar ospetsuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Errusieraz):Priozersk hiriaren webgune ofiziala.
