Markesak

Markesak
Markesak
	Gizateriaren Ondare
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Mont Oave (en)
Garaiera	1.230 m
Mota	Uhartedi eta administrative subdivision of French Polynesia (en)
Azalera	997 km²
Eponimoa	García Hurtado de Mendoza, 5th Marquis of Cañete (en)
Geografia
Koordenatuak	9°00′S 139°30′W / 9°S 139.5°W
UTC ordua	UTC-09:30
Honen parte da	Polinesia
Overseas collectivity of France	Polinesia Frantsesa
Ur-gorputza	Ozeano Barea

Markesak^[1] (frantsesez: Îles Marquises edo Archipel des Marquises edo Marquises; markeseraz: Te Henua (K)enana iparraldeko dialektoan eta Fenua `Enata hegoaldekoan) Polinesia Frantsesaren eskumeneko uhartedia da, Ozeanian, Ozeano Barearen hego-ekialdean dagoena. 1049,3 km²ko eremua du eta 2012an 9.264 biztanle zituen^[2]. Hiriburua Taiohae da.

Historia

Álvaro de Mendaña de Neira espainiarra 1595ean iritsi zen. Hark Islas Marquesas de Mendoza izena jarri zion artxipelagoari, Peruko erregeorde García Hurtado de Mendoza y Manríquez, Cañeteko markesaren omenez. 1842an frantziarrek eskuratu zituzten.

Geografia

Ipar-mendebaldetik hego-ekialdera lerrokaturik dauden 15 uharte inguruk osatzen dute uhartedia. Hiva Oa da zabalena (35 km) eta Nuku Hiva izenekoa da oparoena. Uharteetan gailur garai asko da, 1.000 m-tik gorakoak horietako asko. Garaiena Mont Oave (1.230 m) da. Eguraldi ona eta belardiak dituzte ezaugarri.

Kafea, fruta, kokondoak eta kotoi-landarea dira Markesa uharteetako ekonomiaren oinarri.

Klima

Datu klimatikoak (Atuona, Hiva ʻOa)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	30	31	31	31	29	29	28	28	29	29	30	30	29
Batez besteko tenperatura (ºC)	27	27	28	28	27	26	26	26	26	26	27	27	27
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	23	24	24	24	24	23	23	23	23	23	23	23	23
Pilatutako prezipitazioa (mm)	114	91	137	117	122	175	122	102	81	79	66	89	1293
Iturria: Weatherbase^[3]

Demografia

2012ko erroldaren arabera, 9.264 biztanle ditu, eta hazten ari da. Dena dela, kopuru hori txikia XVI. mendekoaren aldean, bertara iritsi ziren lehen europarren arabera 50.000-100.000 biztanle baitziren. Jaitsiera 1600etik 1900era bitartean gertatu zen, baztanga-izurrite jarraituak zirela eta. 1911n, 3.000 biztanle baino ez ziren^[4].

Biztanleria historikoa

1799	1853	1863	1872	1883	1892	1902	1911	1921	1926	1931	1936
50.000 - 100.000	11.900	8.650	6.045	5.576	4.445	3.963	3.116	2.300	2.255	2.283	2.400
1946	1956	1962	1971	1977	1983	1988	1996	2002	2007	2012	2017
2.976	4.165	4.838	5.593	5.419	6.548	7.358	8.064	8.548	8.632	9.264	9.346
Errolda eta estimazioetatik ateratako datuak

Banaketa administratiboa

Markesa uharteak, Polinesia Frantseseko beste uharteak bezala, udalerritan banatuta daude. Sei udalerri dira:

Fatu Hiva
Hiva Oa
Nuku Hiva (hiriburu administratiboa)
Tahuata
Ua Huka
Ua Pou

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/9/23 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. (2012-03-30). 168. araua: Ozeaniako toponimia. .
↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman insee izeneko erreferentziarako
↑ (Ingelesez) Weatherbase: Historical Weather for Atuona, French Polynesia. .
↑ Marquises: Histoire et Préhistoire Marquises.pf

Kanpo estekak

Datuak: Q172697
Multimedia: Marquesas Islands / Q172697

[1] Euskaltzaindia. (2012-03-30). 168. araua: Ozeaniako toponimia. .

[insee-2] Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman insee izeneko erreferentziarako

[Weatherbase-3] (Ingelesez) Weatherbase: Historical Weather for Atuona, French Polynesia. .

[4] Marquises: Histoire et Préhistoire Marquises.pf

[1]

[2]

[3]

[4]