Lawrence Durrell
Lawrence George Durrell (Darjeeling, India, 1912ko otsailaren 27a - Sommières, Frantzia, 1990eko azaroaren 7) olerkigile, eleberrigile eta saiakera-idazle gisa nabarmendu zen.[1]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hamazazpi urte zituela bertan behera utzi zituen ikasketak, eta 1930 ingurutik aurrera hainbat lanbidetan jardun zuen. Garai hartan eman zituen argitara bere lehen olerkiak: Quaint Fragment (1931), Ballad of Slow Decay (1931, Gainbehera mantsoaren balada), Ten Poems (1932, Hamar olerki).
Durrel Korfura bidaiatu zen, besteak beste. 1937an, Parisen zela Henry Miller ezagutu zuen. Handik Londresa itzuli zelarik, bi eleberri idatzi zuen, arrakasta handirik lortu ez zutenak, eta 1938an The Black Book (Liburu beltza) argitaratu zuen Parisen; obra bitxia eta sailkatzen zaila da, katarsi liriko moduko bat, lausoa. Gerra hasi zenean, Greziara joan zen, Korfura, eta geroago, Kairora, eta Alexandriara ondoren. Alexandria izan zen, hain zuzen ere, Durrellen inspirazio-iturri nagusia, Korfurekin batera.[2]
Hantxe kokatzen da bere obrarik ezagunena, Alexandriako laukotea eleberri-saila. Bere maisulana idatzi bitartean, olerkiak idazten eta argitaratzen jarraitu zuen: A Private Country (1943, Herrialde pribatu bat), Cities, Plains and People (1946, Hiriak, planoak eta jendeak), On Seeming to Presume (1948). Garai hartan genero berri bat, bidaia-kontakizunena, lantzen hasi zen, Mediterraneo inguruko bidaietan oinarrituak bereziki: Korfuri buruzkoa da Prospero's Cell (1945), Kretari buruzkoa The Dark Labyrinth (1958, "Cefalu" izenarekin argitaratua 1947an), eta Rodasen kokatzen da Reflections on a Marine Venus (1953, Venus itsastarrari buruzko hausnarketa). Olerki-eleberri arteko obrak dira, eta lekuak, paisaiak eta pertsonaiak irudikatzeko dohain berezia erakutsi zuen haietan egileak.
Hurrengo urteetan argitaratu zuen, lehen esan bezala, bere obra nagusia, Alexandriako laukotea. Sail hori osatzen dute Justine (1957), Balthazar (1958), Mountolice (1958) eta Clea (1960) eleberriek. Egipton dago kokatua, eta maitasun, politika eta perbertsiozko istorio bat kontatzen du, baina lau ikuspegi desberdinetatik begiratuta.
Ikuspegi aniztasun hori erabiltzearen helburua egiaren erlatibotasuna azpimarratzea zen, eta horrekin batera, giza izatea behatzailearen begiradaren araberakoa dela adieraztea. Alexandriako laukoteak berrikuntza handia ekarri zuen, birtuosismoari dagokionez; klima sentsual eta ankerra adierazi zuen, gainbehera datorren gizarte bat oinarri harturik, eta oro har, lirismoa, dotorezia eta lausotasuna nagusitzen da.
1960ko hamarraldiaren amaieran The Revolt of Aphrodite (Afroditaren iraultza) obra idatzi zuen, Tunc (1968) eta Nunquam (1970) eleberriez osatua. Bestalde, Millerrekin izandako gutun-trukea ere plazaratu zuen A Private Correspondance (1963, Gutun pribatuak) izenburuarekin; bertan bere eleberrien mamia eztabaidatzen zuten. Afroditaren iraultzan dena dela, ez zuen erakutsi Alexandriako laukotean erakutsi zuen adierazkortasun bikaina; bai ordea, azken urteetako obra nagusietan, The Avignon Quintet (Avignongo boskotea) sailean. Alexandriako laukotean hartu zuen bide beretik idatzi zuen sail hori, eta ondoko eleberriek osatua da: Monsieur: or, the Prince of Darkness (1974, Monsieur edo ilunpeetako printzea), Livia: or, Buried Alive (1978, Livia edo bizirik lurperatua), Constance: or, Solitary Practices (1982, Constance edo bakar jarduerak), Sebastian: or, Ruling Passions (1983, Sebastian edo grina gailenak) eta Quinx: or, the Ripper's Tale (1985, Bosgarrena edo tripa-ateratzailearen kontakizuna). Avignongo boskotea sailak II. Mundu Gerraren hasieran Avignongo etxe batean elkartzen diren lagun-talde baten historia kontatzen du, eta ikerketa psikologikoa egiten du lagun haien arteko harremanetatik abiaturik.
Aipaturikoez gainera, obra hauek ere eman ditu argitara: Bitter Lemons (1957, Limoi mikatzak) eleberria eta Transition (1934, Trantsizioa) eta A Private Country (1943, Herri pribatua) poemak.
Obra nagusiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Pied Piper of Lovers (1935)
- Panic Spring, Charles Norden izenorearekin sinatuta (1937)
- The Black Book (1938)
- Cefalu (1947)
- White Eagles Over Serbia (1957)
- The Alexandria Quartet (1962)
- Justine (1957)
- Balthazar (1958)
- Mountolive (1958)
- Clea (1960)
- The Revolt of Aphrodite (1974)
- Tunc (1968)
- Nunquam (1970)
- The Avignon Quintet (1992)
- Monsieur (1974)
- Livia (1978)
- Constance (1982)
- Sebastian (1983)
- Quinx (1985)
- Judith (1966)
Bidaia-liburuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Prospero's Cell: A guide to the landscape and manners of the island of Corcyra [Corfu] (1945).
- Reflections on a Marine Venus (1953).
- Bitter Lemons (1957; Bitter Lemons of Cyprus liburuan berrargitaratuta, 2001).
- Blue Thirst (1975).
- Sicilian Carousel (1977).
- The Greek Islands (1978).
- Caesar's Vast Ghost (1990).
Poesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Quaint Fragments: Poems Written between the Ages of Sixteen and Nineteen (1931).
- Ten Poems (1932).
- Transition: Poems (1934).
- A Private Country (1943).
- Cities, Plains and People (1946).
- On Seeming to Presume (1948).
- The Poetry of Lawrence Durrell (1962).
- Selected Poems: 1953–1963. Alan Rossen edizioa (1964).
- The Ikons (1966).
- The Suchness of the Old Boy (1972).
- Collected Poems: 1931–1974 James A. Brigham-en edizioa (1980).
- Selected Poems of Lawrence Durrell. Peter Porter-ren edizioa (2006).
Antzerki obrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Bromo Bombastes, under the pseudonym Gaffer Peeslake (1933).
- Sappho: A Play in Verse (1950).
- An Irish Faustus: A Morality in Nine Scenes (1963).
- Acte (1964)
Umorezko liburuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Esprit de Corps (1957).
- Stiff Upper Lip (1958).
- Sauve Qui Peut (1966).
- Antrobus Complete (1985) (narrazio laburrak).
Gutunak eta saiakerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- A Key to Modern British Poetry (1952).
- Lawrence Durrell and Henry Miller: A Private Correspondence (1962), George Wickes-en edizioa.
- Spirit of Place: Letters and Essays on Travel (1969), Alan G. Thomas-en edizioa.
- Literary Lifelines: The Richard Aldington—Lawrence Durrell Correspondence (1981) Ian S. MacNiven eta Harry T. Moore-ren edizioa.
- A Smile in the Mind's Eye (1980).
- Preface, about Eduardo Sanguinetti (1986).
- "Letters to T. S. Eliot" (1987) Twentieth Century Literature. 33. liburuki, 3. zk., 348–358 or.
- The Durrell-Miller Letters: 1935–80 (1988), Ian S. MacNivenen edizioa.
- Letters to Jean Fanchette (1988), Jean Fanchette-ren edizioa.
Ingelesera itzulitakoak eta beste egileen edizioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Wordsworth; Selected by Lawrence Durrell (1973).
- New Poems 1963: A P.E.N. Anthology of Contemporary Poetry (1963).
- The Best of Henry Miller (1960).
- Emmanuel Rhoides: The Curious History of Pope Joan (1954), , Durrellen itzulpena.
- George Seferis: The King of Asine and Other Poems (1948), Durrell, Bernard Spencer eta Nanos Valaoritisen itzulpena.
- Six Poems From the Greek of Sikelianós and Seféris (1946), Durrellen itzulpena.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo loturak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz): Lawrence Durrellen biografia.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Lawrence Durrell |
- (Ingelesez): Lawrence Durrel Nazioarteko Fundazioaren web orria (International Lawrence Durrell Society).
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.