Edukira joan

Gobernu Orokorra

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gobernu Orokorra
1939 – 1945
Gobernu Orokorra bandera

Gobernu Orokorra armarria

Geografia
HiriburuaLitzmannstadt eta Krakovia
Historia
Garai historikoaBigarren Mundu Gerra
Poloniaren inbasioa1939ko irailaren 1
Sorrera1939ko urriaren 26
Galitziaren gehikuntza1941eko abuztuaren 1
Poloniaren berrezarpen aldarrikapena1944ko uztailaren 22
SESBek Varsovia konkistatu1945eko urtarrilaren 17
Desegitea1945eko urtarrilaren 19
Aurrekoak
Poloniaren Administrazio Militarra
Ukrainako Sobietar Errepublika Sozialista
Ondorengoak
Poloniako Errepublikako Behin-behineko Gobernua
Ukrainako Sobietar Errepublika Sozialista

Gobernu Orokorra (alemanez: Generalgouvernement; polonieraz: Generalne Gubernatorstwo; ukraineraz: Генеральна губернія), formalki Okupatutako Poloniar Eskualdeko Gobernu Orokorra (alemanez: Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete) alemaniarren okupazio-eremu bat zen, 1939an Bigarren Mundu Gerraren hasieran Alemania naziak, Eslovakiak eta Sobietar Batasunak Polonia inbaditu zutenetik. Okupatu berria zen Poloniako Bigarren Errepublika hiru eremutan banatu zen: Gobernu Orokorra erdian, mendebaldean Alemania naziak okupatutako eremu poloniarrak eta ekialdean Sobietar Batasunak okupatutako eremu poloniarrak. Lurraldea asko zabaldu zen 1941ean, alemaniarrek Sobietar Batasuna inbaditu ondoren, Galitziako barruti berria sartzeko[1]. Gobernu Orokorraren eremua bat zetorren, gutxi gorabehera, 1795ean Poloniaren Hirugarren Partizioaren ondoren Austriak izan zuen Poloniako eta Lituaniako Mankomunitatearen zatiarekin.

Gobernu Orokorra eratzeko oinarria «Lurralde Poloniar Okupatuen Administrazioari buruzko Anexio Dekretua» izan zen. 1939ko urriaren 8an Hitlerrek iragarri zuenez, Poloniako gobernuak kolapsatu egin zuen erabat. Arrazonamendu hori Alemaniako Auzitegi Gorenak erabili zuen Poloniako herritar guztiak aberrigabe izendatzeko, etnikoki alemaniarrak zirenak izan ezik. Horrela, alemaniar horiek ziren Alemania Naziko legezko herritar bakarrak.

Gobernu Orokorra helburu logistikoak zituen administrazio-unitate bereizi gisa zuzendu zuen Alemaniak. Wehrmachten indarrek Sobietar Batasuna inbaditu zutenean 1941eko ekainean (Bizargorri Operazioa), Gobernu Orokorraren eremua zabaldu egin zen, aurretik SESBari atxikita zeuden Poloniako eskualdeak sartuz[2]. Egun gutxiren buruan, Ekialdeko Galitzia inbaditu eta Galitzia Barrutian sartu zuten. 1945era arte, Gobernu Orokorrak Poloniako erdialdeko, hegoaldeko eta hego-ekialdeko zati handi bat hartzen zuen gerraren aurreko mugetan (eta egungo Mendebaldeko Ukrainan), Varsovia, Krakovia, Lviv, Lublin (ikus Nisko Plana), Tarnopol, Stanisławów (gaur egun Ivano-Frankivsk), Drohobycz eta Sambor. Lekuak alemanez berrizendatu ziren.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]