Edukira joan

Futbola Udako Olinpiar Jokoetan

Wikipedia, Entziklopedia askea
Olinpiar Jokoetako Futbol Txapelketa
Antolatzailea FIFA
Lehen ekitaldia 1900
Eremua Mundu mailako txapelketa
Parte hartzaileak 16
Garaipen gehien Gizonezkoak: Hungaria Hungaria (3)
Emakumezkoak: Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak (5)
2024ko txapeldunak Gizonezkoak: Espainia Espainia
Emakumezkoak: Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak

Futbola Udako Olinpiar Jokoetan ohikoa izan den kirol olinpikoa da. Gizonezkoetan Hungariako futbol selekzio nazionala da ekitaldi gehien irabazi dituena eta emakumezkoetan Estatu Batuetako futbol selekzio nazionala.

1900eko Udako Olinpiar Jokoetan jokatu zen lehenengo aldiz, historiako bigarren Jokoetan. Dena dela lehen bi ekitaldietan hiru futbol taldek hartu zuten parte eta beraien arteko ligaxka osatu zen. Hasiera batean Britainia Handia izan zen nagusi baina 20. hamarkadan talde hegoamerikarrak agertu ziren.

1930an Munduko Futbol Txapelketa jokatu zen eta txapelketa hura bultzatu nahian 1932an futbola Olinpiar Jokoetatik atera egin zen. 1936an ordea Berlingo Jokoetan futbola itzularazi zuten alemaniarrek.

Bigarren Mundu Gerraren ondoren profesionalismoa futbolera iritsi zen eta Olinpiar Jokoetan amateurrek baino jokatzen ez zutenez Munduko Futbol Txapelketa Olinpiar Jokoei nagusitu zitzaien. Herrialde komunistek ordea emaitza bikainak lortu zituzten Olinpiar Jokoetan.

1984tik aurrera FIFAk Konfederazio ahulei talde indartsuenak aurkezteko baimena eman zien eta UEFA (Europa) eta CONMEBOL (Hego Amerika) konfederaziotako herrialdeek ordutik gazteen taldeak (21 urtez azpikoak) aurkeztu dituzte. Kontutan hartu behar da Europako Futbol Txapelketa urte berean ere jokatzen dela eta UEFAk honi eman nahi diola garrantzia.

1996an izan zen emakumezkoen lehenengo txapelketa.

Hungaria da txapelketa gehien irabazi dituen taldea.
Uruguai eta Argentinaren arteko finala 1928an.
Mexiko 2012ko txapelduna izan zen.
Urtea Emaitza
1900 Erresuma Batua Upton Park F.C.
(Britainia Handia)
ligaxka Frantzia USFSA XI
(Frantzia)
Belgika Université de Bruxelles
(Belgika)
1904 Kanada Galt F.C.
(Kanada)
ligaxka Ameriketako Estatu Batuak Christian Brothers College
(Estatu Batuak)
Ameriketako Estatu Batuak St. Rose Parish
(Estatu Batuak)
1908 Erresuma Batua Britainia Handia 2 - 0 Danimarka Danimarka Herbehereak Herbehereak
1912 Erresuma Batua Britainia Handia 4 - 2 Danimarka Danimarka Herbehereak Herbehereak
1916 ez jokatua
1920 Belgika Belgika Espainia Espainia Herbehereak Herbehereak
1924 Uruguai Uruguai 3 - 0 Suitza Suitza Suedia Suedia
1928 Uruguai Uruguai 1-1, 2-1 Argentina Argentina Italia Italia
1932 ez jokatua
1936 Italia Italia 2 - 1 Austria Austria Norvegia Norvegia
1940 ez jokatua
1944 ez jokatua
1948 Suedia Suedia 3 - 1 Jugoslavia Jugoslavia Danimarka Danimarka
1952 Hungaria Hungaria 6 - 0 Jugoslavia Jugoslavia Suedia Suedia
1956 Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna 1 - 0 Jugoslavia Jugoslavia Bulgaria Bulgaria
1960 Jugoslavia Jugoslavia 3 - 1 Danimarka Danimarka Hungaria Hungaria
1964 Hungaria Hungaria 2 - 1 Txekia Txekoslovakia Alemaniako Errepublika Demokratikoa Ekialdeko Alemania
1968 Hungaria Hungaria 4 - 1 Bulgaria Bulgaria Japonia Japonia
1972 Polonia Polonia 2 - 1 Hungaria Hungaria Alemaniako Errepublika Demokratikoa Ekialdeko Alemania
Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna
1976 Alemaniako Errepublika Demokratikoa Ekialdeko Alemania 3 - 1 Polonia Polonia Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna
1980 Txekia Txekoslovakia 1 - 0 Alemaniako Errepublika Demokratikoa Ekialdeko Alemania Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna
1984 Frantzia Frantzia 2 - 0 Brasil Brasil Jugoslavia Jugoslavia
1988 Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna 2 - 1 Brasil Brasil Alemania Mendebaldeko Alemania
1992 Espainia Espainia 3 - 2 Polonia Polonia Ghana Ghana
1996 Nigeria Nigeria 3 - 2 Argentina Argentina Brasil Brasil
2000 Kamerun Kamerun 2-2 (pen:5-3) Espainia Espainia Txile Txile
2004 Argentina Argentina 1 - 0 Paraguai Paraguai Italia Italia
2008 Argentina Argentina 1 - 0 Nigeria Nigeria Brasil Brasil
2012 Mexiko Mexiko 2 - 1 Brasil Brasil Hego Korea Hego Korea
2016 Brasil Brasil 1-1 (pen:5-4) Alemania Alemania Nigeria Nigeria
2020 Brasil Brasil 2-1 (luz) Espainia Espainia Mexiko Mexiko
2024 Espainia Espainia 5-3 (luz) Frantzia Frantzia Maroko Maroko
  • ¹ 1920 urtean Belgikak eta Txekoslovakiak jokatu zuten finala eta Belgikak 2-0 irabazi zuen. Txekoslovakiak protesta egin zuen Belgikak hainbat tranpa egin zituela esanez eta horregatik deskalifikatua izan zen. Hirugarren postua eskuratu zuen Espainia izan zen beraz bigarrena.
  • (pen), penalti jaurtiketak.
Selekzioa Garaipenak
Hungaria Hungaria 3 1 1 1952, 1964, 1968
Erresuma Batua Britainia Handia 3* 0 0 1900*, 1908, 1912
Brasil Brasil 2 3 2 2016, 2020
Espainia Espainia 2 3 0 1992, 2024
Argentina Argentina 2 2 0 2004, 2008
Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Sobietar Batasuna 2 0 3 1956, 1988
Jugoslavia Jugoslavia 1 3 1 1960
Alemania Alemania
(Alemaniako Errepublika Demokratikoa Ekialdeko Alemania: 1, 1, 2)
1 2 3 1976
Polonia Polonia 1 2 0 1972
Frantzia Frantzia 1 2* 0 1984
Nigeria Nigeria 1 1 1 1996
Txekia Txekoslovakia 1 1 0 1980
Mexiko Mexiko 1 1 0 2012
Italia Italia 1 0 2 1936
Suedia Suedia 1 0 2 1948
Belgika Belgika 1 0 1* 1920
Kamerun Kamerun 1 0 0 2000
Danimarka Danimarka 0 3 1
Maroko Maroko 0 0 1
Estatu Batuen eta Brasilen arteko partida.
Estatu Batuen eta Japoniaren arteko finala 2012an.
Cristiane bi aldiz izan da golegile nagusia, 2004 eta 208an.
Urtea Emaitza
1996 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 2 - 1 Txinako Herri Errepublika Txina Norvegia Norvegia
2000 Norvegia Norvegia 3 - 2 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak Alemania Alemania
2004 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 2 - 1 Brasil Brasil Alemania Alemania
2008 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 1 - 0 Brasil Brasil Alemania Alemania
2012 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 2 - 1 Japonia Japonia Kanada Kanada
2016 Alemania Alemania 2 - 1 Suedia Suedia Kanada Kanada
2020 Kanada Kanada 1 - 1 (pen:3 - 2) Suedia Suedia Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak
2024 Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 1 - 0 Brasil Brasil Alemania Alemania
Selekzioa Garaipenak
Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak 5 1 1 1996, 2004, 2008, 2012, 2024
Alemania Alemania 1 0 4 2016
Norvegia Norvegia 1 0 0 2000
Kanada Kanada 1 0 0 2022
Brasil Brasil 0 3 0
Suedia Suedia 0 2 0
Txinako Herri Errepublika Txina 0 1 0
Japonia Japonia 0 1 0
Kanada Kanada 0 0 2

Golegile nagusiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtea Urrezko bota Golak
1996 Norvegia Ann-Kristin Aarønes
Norvegia Linda Medalen
Brasil Pretinha
4
2000 Txinako Herri Errepublika Sun Wen 4
2004 Brasil Cristiane
Alemania Birgit Prinz
5
2008 Brasil Cristiane 5
2012 Kanada Christine Sinclair 6
2016 Alemania Melanie Behringer 5
2020 Herbehereak Vivianne Miedema 10

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]