Fiumeko Estatu Askea
| Fiumeko Estatu Askea Stato libero di Fiume Slobodna Država Rijeka | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1920 – 1924 | |||||||||
| Errepublika | |||||||||
| |||||||||
 | |||||||||
| Geografia | |||||||||
| Hiriburua | Fiume | ||||||||
| Azalera | 28 km² km² | ||||||||
| Ordu eremua | UTC+1 (CET) | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Dirua | Fiumeko koroa (1920ra arte) Italiar lira (1920tik aurrera) | ||||||||
| Kultura | |||||||||
| Hizkuntza(k) | Italiera, Hungariera, Alemaniera (ofizialak) Veneziarra and Chakaviera ere erabiliak | ||||||||
| Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa | ||||||||
| Historia | |||||||||
| Sorrera | 1920 | ||||||||
| Desagerpena | 1924 | ||||||||
| Agintaldiaren hartzea | 1920ko abenduaren 30ean | ||||||||
| Estatu kolpea | 1922ko martxoaren 22an | ||||||||
| Italiarekiko anexioa | 1924ko martxoaren 4an | ||||||||
| |||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Fiumeko Estatu Askea (Slobodna Država Rijeka kroazieraz, Stato Libero di Fiume italieraz) 1920 eta 1924 tartea Fiumen (egungo Rijekan) existitu zen estatu burujabea izan zen. Hiria Itsaso Adriatikoaren kostaldean kokatuta zegoen. Jatorriz hungariar portua izan zenak Lehenengo Mundu Gerraren ostean,Italia eta Jugoslaviaren arteko liskarrak ezagutu zituen hiriaren jabe egitekotan. Izan ere, 1919an ejerzitu italiarrak, Gabriele D'Annunziok gidaturiko maila baxuko tropek hiria okupatu zuten eta 1920an estatu burujabea eratu zuten 1924 urtera arte. Carnaroko kartaren bidez ezarri zen, hiriaren konstituzioa bilakatuz.
1922an Mussolini boterera heldu zen estatu kolpearen ostean, tropa faxistek Fiumeko Estatu Askea okupatu zuten eta bi urteren buruan Italiara anexionatu zen. Bigarren Mundu Gerran, hiriak Aliatuen bonbardaketa bortitzak jasan behar izan zituen eta Italia Ardatzetik alde egin ostean, tropa alemaniarrek hiria okupatu zuten. 1945eko maiatzaren 3an, partisano jugoslaviarrek Fiume okupatu zuten naziak kanporatuz. Azkenean, 1947an Parisko Itunak Jugoslaviari eman zion lurraldea eta biztanleri italiarra eta fiumetarra kanporatua izan zen. Geroztik, birpopulaketa prozesuarekin Rijekako hiri jugoslaviarra bihurtu zen gaur egungo Kroaziako iparmendebaldean kokatuta.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Fiumetar ikasketen elkartea
- Gobernari eta legionari italiarren arteko batailari buruzko gunea
- Istriako txartel historikoak, Fiumekoak, Dalmazian. 1928 eta 1924 arteko Fiumeren txartel historikoak
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q548114
Multimedia: Free State of Fiume / Q548114