Edukira joan

Erbio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Erbioa
68 HolmioaErbioaTulioa
   
 
68
Er
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaErbioa, Er, 68
Serie kimikoalantanidoak
Taldea, periodoa, orbitala-, 6, f
Masa atomikoa167,259(3) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Xe] 4f12 6s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 30, 8, 2
Propietate fisikoak
Egoeraustez solidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 9,066 g/L
Urtze-puntua1.802 K
(1.529 °C, 2.784 °F)
Irakite-puntua3.141 K
(2.868 °C, 5.194 °F)
Urtze-entalpia19,90 kJ·mol−1
Irakite-entalpia280 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 28,12 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 1.504 1.663 (1.885) (2.163) (2.552) (3.132)
Propietate atomikoak
Kristal-egiturahexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)3 (oxido basikoa)
Elektronegatibotasuna1,24 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 589,3 kJ/mol
2.a: 1.150 kJ/mol
3.a: 2.194 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)175 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)226 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 14,5
Soinuaren abiadura2.830 m/s
Isotopo egonkorrenak
Erbioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
160Er Sintetikoa 28,58 o ε 0,330 160Ho
162Er %0,139 Er egonkorra da 94 neutroirekin
164Er %1,601 Er egonkorra da 96 neutroirekin
165Er Sintetikoa 10,36 o ε 0,376 165Ho
166Er %33,503 Er egonkorra da 98 neutroirekin
167Er %22,869 Er egonkorra da 99 neutroirekin
168Er %26,978 Er egonkorra da 100 neutroirekin
169Er Sintetikoa 9,4 e β- 0,351 169Tm
170Er %14,910 Er egonkorra da 102 neutroirekin
171Er Sintetikoa 7,516 o β- 1,490 171Tm
172Er Sintetikoa 49,3 o β- 0,891 172Tm

Erbioa elementu kimiko bat da, Er ikurra eta 68 zenbaki atomikoa dituena. Lantanidoen taldeko elementu arraroa da. Gehienetan gadolinita izeneko mineralean agertzen da, beste lantanido batzuekin batera.

Ezaugarri nagusiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erbio metalikoa

Elementu tribalente hau harikorra da, nahiko egonkorra airean, eta ez da lur arraroen multzoko beste metal batzuek bezain azkar oxidatzen. Bere gatzak arrosa kolorekoak dira eta xurgapen-espektro berezia dauka argi ikuskorrean, ultramorean eta infragorritik hurbil.

Erbioaren propietateetan eragin handia daukate berarekin nahastuta egon daitezkeen ezpurutasunen kantitateak eta motak. Ikuspuntu biologikotik ez dauka inolako funtziorik, baina zenbaitek uste dute metabolismoa estimulatzen duela. Erbioz dopatutako kristalak anplifikazio optikoetan erabil daitezke, erbio-ioiak 980 nm eta 1.480 nm inguruko uhin-luzerekin bonbardatzen direnean 1.550 nm-ko luzera duten uhinak erradiatzen baitituzte. Prozesu hau laserrak eta anplifikagailu optikoak eratzeko erabil daiteke.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]