Edukira joan

Agaricus moelleri

Wikipedia, Entziklopedia askea
Agaricus moelleri
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaAgaricaceae
GeneroaAgaricus
Espeziea Agaricus moelleri
Wasser, 1976
BasionimoaAgaricus moelleri
Mikologia
 
orriak himenioan
 
txapel laua
 
himenioa askea da
 
hankak eraztuna dauka
 
espora marroiak dauzka
 
saprobioa da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Agaricus moelleri Agaricaceae familiako perretxiko espezie bat da.[1] Errefusatzekoa, ez da komeni ez biltzerik eta ez kontsumitzerik.

Sinonimoak: Agaricus praeclaresquamosus, Agaricus placomyces var. meleagris, Psalliota sylvatica, Psalliota xanthoderma subsp.* meleagris, Agaricus meleagris, Agaricus lepiotoides.

Kapela: 5 eta 10 (12) cm bitarteko diametrokoa, hemisferikoa, gero ganbila eta azkenik ganbil laua. Ertza soberakinekin, inkurbatutik dekurbatu-laura eta, apendikulatua eta helduaroan pitzatua. Azala Fibrilosoa, eskatatsua, zuria edo zertxobait grisaxka erdian, ezkata zentrokide gris-fuliginosoekin estalita, dentsoagoak eta ilunagoak erdian, igurtzitakoan berehala hori-kromo kolorera biratuz eta alkoholarekin ere bai, batez ere ertzean.

Orriak: Estu, libreak, hasieran zurixkak, berehala arrosak eta, azkenik, arrexka koloretik beltzerakoak.

Hanka: 6 eta 12 (14) cm bitarteko garaierakoa eta 0,8 eta 1,5 (2) cm bitarteko lodierakoa, fistulosoa, zilindrikoa, luzetara haritsua, zetaduna, eta oinarrian baztertutako erraboilarekin; zurixka, isla horixkekin, baina ukitzean horitu eta ilundu egiteko joerarekin.

Eraztuna: Goian subflokonosua, zabala, zurixka, horitzeko joerarekin, bikoitza, goialdea mintzezkoa eta hauskorra eta irregularki atzeratuta behealdea,

Haragia: Zuria, baina horixka oinaren oinarrian; fenol edo tintaren usaina du eta zapore gozoa.[2]

Etimologia: Agaricus terminoa grekotik dator, perretxikoa, esan nahi duen "agarikón" hitzetik.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oso astuna edo toxiko samarra.

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Horitzen diren Agaricus espeziekin nahas daiteke, baina azkar hori-kromo kolorera pasatzen da eta fenol usaina du.

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hostozabalen basoetako soilguneetan hazten da, belardietan, parkeetan eta lorategietan.[3]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Brasil, Txile, Argentina, Kanariak, Europa, Errusia, Iran, Txina, Taiwan, Hego Korea, Japonia, Papua Ginea Berria, Australia, Zeelanda Berria, Hegoafrika, Kongoko Errepublika Demokratikoa.[4]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 316 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  3. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 278 or. ISBN 84-282-0865-4..
  4. Agaricus moelleri: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]