Edukira joan

Islamabad

Aldatu loturak
Koordenatuak: 33°41′56″N 73°02′13″E / 33.6989°N 73.0369°E / 33.6989; 73.0369
Wikipedia, Entziklopedia askea
InternetArchiveBot (eztabaida | ekarpenak)(r)en berrikusketa, ordua: 18:28, 9 iraila 2023
(ezb.) ←Bertsio zaharragoa | Oraingo berrikuspena ikusi (ezb.) | Bertsio berriagoa→ (ezb.)
Islamabad
اسلام آباد‬‎
lurraldeko administrazio-erakundea
Administrazioa
Estatu burujabe Pakistan
Pakistanen banaketa administratiboaIslamabad Capital Territory
AlkateaSheikh Ansar Aziz (en) Itzuli
Izen ofizialaاسلام آباد‎
Jatorrizko izenaاسلام آباد‬‎
Posta kodea44000
Geografia
Koordenatuak33°41′56″N 73°02′13″E / 33.6989°N 73.0369°E / 33.6989; 73.0369
Map
Azalera906 km²
Altuera490 m eta 620 m
MugakideakKhyber Pakhtunkhwa
Demografia
Biztanleria1.014.825 (2017)
−350.175 (2015)
Dentsitatea1.120 bizt/km²
HerritarraIslamabadar[1]
Informazio gehigarria
Sorrera1960
Telefono aurrizkia051
Ordu eremuaUTC+05:00, UTC+06:00 eta Pakistan Standard Time (en) Itzuli
Hiri senidetuakAstrakhan, Ankara, Tarento, Toronto, Pekin, Abu Dhabi, Sydney, Jakarta eta Amman
islamabad.gov.pk

Islamabad[1][2] (urduz: اسلام آباد‎, euskaraz: «Islamaren bizilekua») Pakistan iparraldean kokaturik dago eta herrialde hartako hiriburua da. Islamabad Hiriburu Lurraldearen baitan Pakistango Gobernu Federalak kudeatzen du hiria. Pakistango bederatzigarren hiri handiena da, Islamabad-Rawalpindi metropoli eremua aldiz herrialdeko hirugarrena da, lau miloi biztanle ditu. "Hiri bikiak" ezizena ematen zaie biei[3].

1960. hamarkadan eraikitzen hasi ziren planifikaturiko hiri bat da[4] eta Karatxik zuen boterea mugatu nahian, hiriburua hona mugitu zuten 1967an. Pakistango bizi maila altuena duen hiria da[5] eta segurtasun handienetakoa duena ere bai, horretarako 2000 kameratik gora ezarri dira hirian zehar[6].

Etimologia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islam eta abad hitzek bat egiten dute hiriaren izena eratzeko. Islam hitzak islam erlijioari egiten dio erreferentzia eta abad pertsierazko atzizki bat da, "ereindako tokia" esan nahi duena. Horrela beraz "Islamak ereindako tokia" edo "Islamaren bizitokia" esan nahi du[7]. Muhammad Ismail Zabeeh (1913-2001) irakasleak proposatu zuen hiri sortu berriarentzako izena[8].

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzinaroa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabad Hiriburu Lurraldea Punjab eskualdearen iparraldean kokaturik dago, Pothohar ordokian. Asian aurreneko populatu ziren eremuetako bat kontsideratzen da[9], duela 100.000-500.000 urte arteko ertefakto ugari aurkitu baitira egin diren indusketatan. Soan ibaiaren terrazetan aurkituriko harrizko tresnak eta ontzigintzak ematen dute horren berri[10].

Soan ibaian bertan Abdul Ghafoor Lone doktoreak egindako beste indusketa batzuetan K.a. 5.000 urtean Neolito aroko gizakien garezurrak aurkitu dira[9] eta K.a. 3.000 urtean komunitate txikiak antolatu zirela ikusi da[11]. Indus haraneko kultura K.a. XXIII-XVIII mendeen artean ezarri zen eremu honetan. Ariarren aurreneko asentamenduetako bat ere izan zen, baina ondoren Asia Erdialdera migratu zuten[9].

2015-16. urteetan II-V. mendeen artean eraikitako estupa budista bat azaleratu zuten, Shah Allah Ditta leizetik gertu[12].

Erdi Arotik aurrera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Indiako azpikontinentea inbaditzeko bidean hainbat armada handik zeharkatu zuen ingurunea; Gengis Khan, Tamerlan, Babur eta Ahmad Shah Durraniren armadek esate baterako[9].

Erdi Aroan Gakhar leinuek populatu zutren ingurunea[13]. XV. mendean eraikitako Pharwala gotorlekuak eta XVI. mendeko Rawal gotorlekuak zutik diraute oraindik[14].

Eraikuntza eta garapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pakistanek 1947an independentzia eskuratu zuenean hegoaldean dagoen Karatxi protu-hiria hiriburu probisional izendatu zuten. 1958an batzorde batek hiriburu berri bat eraikitzea erabaki zuen. Arrazoiak ugari ziren: Karatxik Arabiar itsasotik etor zitezkeen erasoen aurrean babes gaitasun urria zuen, herrialde osotik irisgarritasun ona behar zuen hiriburuak, zentro ekonomikoa izanik Gobernua ondoan izateak ustelkeria arazoak ekar zitzakeen...[15] Rawalpindi hiriaren ipar-ekialdeko eremua aukeratu zuten, kokapena, klima, logistika eta babeserako baldintzak aintzat hartuta[16]. Era berean Pakistanek berarentzat erreklamatzen duen Kaxmir eskualdetik gertu egotea komeni zen, armadaren egoitza Gobernuaren ondoan egon zedin.

Margalla mendien oinean Faisal meskita.

1960. hamarkadan eraiki zen hiria Konstantinos Apostolos Doxiadis arkitekto greziarraren gidaritzapean. Plan hipodamikoan oinarritu zen, triangelu itxura zuena eta erpina Margalla mendietara begira zuena[17]. Hiriburutza ez zen zuzenean Karatxitik Islamabadera aldatu, Islamabad eraiki bitartean Rawalpindi izan zen Pakistango hiriburua[18]. Hiriaren hurrengo urteetako garapenean Edward Durell Stone eta Gio Ponti arkitektuek zeresan handia izan zuten[19].

Azken urteetan Islamabadek Pakistan guztiko jendea erakarri du eta herrialdeko hiri kosmopolitena bihurtu da[20]. Nazioarteko Batzar ugariren egoitza izan da, 2004ko Asia Hegoaldeko Eskualde Kooperazioaren Elkartearen gailurra izan da aipagarriena[21].

Gertaera latzak ere jasan ditu Islamabadek, alde batetik Kaxmirreko 2005eko lurrikara[22] eta bestetik hainbat eraso terrorista; Lal Masjideko setioa (2007ko uztailean), Daniar enbaxadako bonba (2008ko ekainean), Marriott Hoteleko bonba (2008ko irailean) eta 2011ko erasoak.

2015ean Rawalpindi-Islamabad Metrobus eraiki zen eta metropoli eremuko garraio sistema sendotu zen.

Geografia eta klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kokapen geografikoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabad Pothohar ordokiaren iparraldan kokaturik dago, Margalla mendien oinean. Itsasoaren mailatik 540 metrotako altueran dago[23]. Rawalpindi hiriarekin batera metropoli eremua osatzen du eta "Hiri bikiak" izena ematen zaie[3]. Gertu dituen hiri batzuekiko distantzia honako hau da:

Iparraldea menditsua da eta hegoaldea berriz nahiko laua. Kurang ibaiak zeharkatzen du. Hiritik gertu Rawal aintzira kokatzen da[19].

Klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
    Datu klimatikoak (Islamabad (1961–1990))    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 17.1 19.1 23.9 30.1 35.3 38.7 35.0 33.4 33.5 30.9 25.4 19.7 28.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 2.6 5.1 9.9 15.0 19.7 23.7 24.3 23.5 20.6 13.9 7.5 3.4 14.1
Pilatutako prezipitazioa (mm) 56.1 73.5 89.8 61.8 39.2 62.2 267.0 309.9 98.2 29.3 17.8 37.3 1142.1
Eguzki orduak 195.3 189.3 201.5 252.0 313.1 300.0 263.5 251.1 261.0 275.9 249.0 195.3 2947.0
Iturria: HKO [24]

Hiriaren egitura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Islamabaden egitura, Rawalpindiren iparraldean.

Islamabad Hiriburu Lurraldea (Islamabad Capital Territory, ICT) da hiriburu federala kudeatzen duen administrazio egitura. ITC-k zortzi atal ditu: Administrazioa, Komertzioa, Hezkuntza, Industria, Diplomazia eta eremu erresidentziala, nekazal eremua eta eremu berdea.

Islamabad hiria bost eremutan zatitzen da:[25]

  • I eremua: Ondo garaturiko zatia da.
  • II eremua: Azpigaraturiko zatia da.
  • III eremua: Margalla mendiek hartzen dute. Rawal aintzira barnean dago.
  • IV eremua: Denetan handiena da. Islamabadeko parkeak estaltzen du.
  • V eremuak: Hau ere Islamabadeko parkeak hartzen du. Soan ibaia bertatik igarotzen da.

Demografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Islama da hiriko erlijio nagusia. Irudian Faisal meskita.

Hizkuntzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1998ko erroldaren arabera islamabadarren %68ak punjaberaz hitzegiten du, pothoharreko dialektoan, %15ak paxtuneraz eta %18ak beste hizkuntza batzuk erabiltzen ditu. Errolda hartan milioi bat biztanle ingurutik 691.977 Punjab probintziatik etorriak zirela ikusi zen eta 210.614 Sindh probintziatik.

Hezkuntza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Populazioaren %59'38ak 15-64 urte arteko adina du. %2'73 baino ez da zaharragoa eta aldiz %37'90 15 urtetik beherakoa da. Islamabadek Pakistan guztiko alfabetizazio maila handiena du, %88a hain zuzen ere. Populazioaren %9'8ak erdi mailako ikasketak ditu, %10'26ak batxilergoa edo parekoa eta %5'2ak masterra edo pareko gradu bat egin du.

Erlijioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017ko erroldaren arabera islama da hirian jarraitzaile gehien dituen erlijioa, populazioaren %95'43a hain zuzen ere. Kristauek %4'34a osatzen dute eta hinduistek %0'04ak baino ez dute osatzen[26].

Ekonomia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabadek Pakistango Barne produktu gordinaren %1a osatzen du, populazioaren %0,8a duelarik[27]. Bertako burtsa 1989an eratu zen eta herrialdeko hirugarrena da Karatxikoaren eta Lahorekoaren atzetik.

Munduko Bankuak 2010eko Doing Business Report txostenean dio negozio bat abiatzeko Pakistango toki aproposena dela Islamabad.

Informazio eta Komunikazio Teknologien alorrean nabarmen egin du aurrera, Softwarearen bi parke teknologiko ezarrui baitira bertan. Indiatik lanpostu ugari ekarri dituzte gainera. 2020an hirugarren parke teknologikoa eraikitzen hasi dira Hego Korearen laguntzarekin[28].

Azpiegiturak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garraioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Rawalpindi-Islamabad Metrobusa.

2018ko apirilaren 20an inauguratu zen Nazioarteko Aireportu berria. Pakistango handiena da[29].

Rawalpindi-Islamabad Metrobusa 24 kilometro dituen autobus errepide azkarra da, Islamabad eta Rawalpindi lotzen dituena. Islamabadeko Pak-Secretariat geltokitik Rawalpindiko Saddar geltokira doe eta guztira 24 geltoki ditu ibilbidean. Hurrengo urteetan metropoli eremuko auzo gehiagotara zabalduko da[30].

Tren geltokia 2009an ireki zen berriz eta Pakistan Railways konpainiak kudeatzen du.

Hainbat autopistak lotzen dute Islamabad herrialdeko gainerako hiri garrantzitsuenekin. M-1 Motorwayk 155 km-ko luzera du eta Peshawarrera doa, M-2 luzeagoa da, 367 km ditu Lahoreraino[31].

Hezkuntza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zientzia eta Teknologia Unibertsitate Nazionala (NUST).

Pakistango hezkuntza zentru aurreratuenak Islamabaden daude[32]. 2009an 913 ikastetxe zeuden eta Magistaritzako zazpi institutu ere bai. Mutilentzako soilik diren 178 ikastetxe, Neskentzako 175 eta551 ikastetxe mixto zeuden.

16 Unibertsitate ere aurkitzen dira bertan, garrantzitsuenak: Zientzia eta Teknologia Unibertsitate Nazionala (NUST), COMSATS Informazio Teknologien Institutua eta Pakistango Injenieritza eta Zientzia Aplikatuen Institutua. Aipatzekoa da era berean Allama Iqbal Open University distantziako unibertsitatea, mota horretako munduko bigarren handiena dena.

Osasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pakistanen haurren hilkortasun tasa txikiena duen hiria da, 38/1000, Pakistango batazbestekoa 78/1000 denean[33]. Ospital handiena Pakistan Institute of Medical Sciences (PIMS) da. 1985ean eraiki zen eta medikuntza ikasketak eta praktikak ere egiten dira bertan. 30 departamendu daude bost atal nagusitan banatuta[34]. Haurren ospitala ere badu barnean.

2006an PAEC General Hospital ezarri zen Pakistan Atomic Energy Commission (PAEC) batzordeak sustatuta[35].

Kultura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Saidpur herrixka.
Lok Virsa Museumaren sarrera.

Herrixkak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabadek Pakistango alde askotako migrazioa hartu du baina badira hiriaren inguruan herrixka historiko ugari. Saidpur herrixka hinduismoa gurtzeko toki bihurtu zuen Man Sigh Rajak eta hainbat putxu eraiki zituen inguruan[36]. Aurangzeb enperadore mogolak Bari Imamaren omenezko tenplua eraiki zuen eta urtero erromes andana joaten da Pakistan guztitik. 2004an 1'2 milioi erromes elkartu ziren bertan.

Pir Sohawa Margalla medietan dagoen herrixka da, Islamabadetik 17 kilometrotara.

Gastronomia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pakistango gastronomia tradizionala aurkitzen da Islamabaden; Nihari, Halwa Poori, Dal, Chapli Kebab... Aspaldian janari azkarreko atzerriko enpresak ere ezarri dira bertan; McDonald's, KFC eta abar... Horretaz gain herrialde ugaritako enbaxadore eta diplomatikoak bertan kokatzen direnez, tarteka gastronomia atzerritarreko jaialdiak egin izan dira; Austriako Janariaren Jaialdia[37] eta Suitzakoa[38] esate baterako 2013an antolatu ziren.

Museoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lok Virsa Museum da Islamabadeko museo nagusia eta Pakistango folklorearen eta kultra tradizionalaren ondarea erakusten du.

Kirola

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabadeko kirol nagusiak kriketa, belar hockeya, futbola eta squasha dira. Islamabad United da hiriko kirol talde nagusia.

2004an Hegoaldeko Asiako Jokoak jokatu ziren. Zortzi herrialde izan ziren parte hartzaileak: Afganistan, Bangladesh, Bhutan, India, Maldivak, Nepal, Sri Lanka, eta Pakistan bera. India izan zen garaile nagusa urrezko 103 domina lortuz eta bigarren gelditu zen Pakistan, 38 urrerekin[39].

Ondasun nabarmenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pakistan Monumentua.

Hiri senidetuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamabad ondorengo hiriekin senidetuta dago:

Islamabadar ezagunak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b Euskaltzaindia: 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak, euskaltzaindia.eus
  2. ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-10).
  3. ↑ a b Mohiuddin, Yasmeen Niaz. (2007). Pakistan : a global studies handbook. ABC-CLIO ISBN 978-1-85109-802-6. PMC 80547503. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  4. ↑ Mass, Leslie Noyes. (2011). Back to Pakistan : a fifty-year journey. Rowman & Littlefield Publishers, Inc ISBN 978-1-4422-1319-7. PMC 724674145. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  5. ↑ (Ingelesez) Hetland, Atle. (2014-03-23). «Islamabad — a city only for the rich?» DAWN.COM (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  6. ↑ (Ingelesez) «Safe City Project gets operational: Islooites promised safety» The Express Tribune 2016-06-06 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  7. ↑ Room, Adrian. (2006). Placenames of the world : origins and meanings of the names for 6,600 countries, cities, territories, natural features, and historic sites. (2nd ed. argitaraldia) McFarland & Co ISBN 0-7864-2248-3. PMC 60671826. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  8. ↑ Islamabad Ka Naam Kisney Rakha Tha, Qaum Be-Khabr Kyun?. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  9. ↑ a b c d «Islamabad - The Capital of Islamic Republic of Pakistan.» web.archive.org 2008-06-30 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  10. ↑ «DAWN.COM | Metropolitan | Sacred rocks of Islamabad» archive.ph 2009-08-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  11. ↑ «Sustainable Community Development on the Potohar Plateau: Building Bridges Between Hydropower and Freshwater Conservation | Case Studies | LEAD International - Case Studies» web.archive.org 2011-07-20 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  12. ↑ Amjid, Iqbal. (2016). Taxila: Mughal-era coin & 'longest staircase' unearthed near Ban Faqiran. Daily Dawn News.
  13. ↑ Islamic desk reference. E.J. Brill 1994 ISBN 90-04-09738-4. PMC 30914626. (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  14. ↑ «Forts of Pakistan» web.archive.org 2009-09-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  15. ↑ (Ingelesez) Saxon, Wolfgang. (1988-04-11). «New Capital City With an Industrial Twin» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  16. ↑ The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture. Oxford University Press 2009 ISBN 0-19-530991-X. PMC 232605788. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  17. ↑ «Capital Development Authority» web.archive.org 2016-05-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  18. ↑ Tikekar, Maneesha. (2004). Across the Wagah : an Indian's sojourn in Pakistan. Promilla & Co. in association with Bibliophile South Asia, New Jersey ISBN 81-85002-34-7. PMC 56598269. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  19. ↑ a b (Ingelesez) «Islamabad | City, Population, & Meaning | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  20. ↑ «Capital Development Authority» web.archive.org 2009-09-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  21. ↑ (Ingelesez) «Sinha sees winds of change in region: Islamabad making history» DAWN.COM 2004-01-04 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  22. ↑ (Ingelesez) Quake's terrible toll is revealed. 2005-10-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  23. ↑ Cities of the world : world regional urban development. (3rd ed. argitaraldia) Rowman & Littlefield 2003 ISBN 0-8476-9898-X. PMC 50604745. (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  24. ↑ Climatological Normals of Islamabad. Hong Kong Observatory (Noiz kontsultatua: 2011-05-02).
  25. ↑ «Wayback Machine» web.archive.org 2010-02-14 (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  26. ↑ (Ingelesez) Reporter, The Newspaper's Staff. (2020-07-02). «PML-Q opposes Hindu temple in Islamabad» DAWN.COM (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  27. ↑ «DAWN.COM | Pakistan | Economics and extremism» web.archive.org 2010-01-08 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  28. ↑ (Ingelesez) «Islamabad to get IT Park by 2020» The Express Tribune 2017-07-08 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  29. ↑ «Islamabad International Airport - IIAP - اسلام آباد انٹرنیشنل ائیرپورٹ» islamabadairport.com.pk (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  30. ↑ «Punjab Masstransit Authority» pma.punjab.gov.pk (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  31. ↑ (Ingelesez) http://www.nha.gov.pk/index.php.+«NHA» www.nha.gov.pk (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  32. ↑ Planning urban education; new ideas and techniques to transform learning in the city.. Educational Technology Publications 1972 ISBN 0-87778-024-2. PMC 286742. (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  33. ↑ «Punjab tops in infant mortality, poverty, income inequality - thenews.com.pk» web.archive.org 2013-11-06 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  34. ↑ «Pakistan Institute of Medical Sciences - PIMS» web.archive.org 2014-02-28 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  35. ↑ «About PAEC General Hospital, ISB» web.archive.org 2009-01-06 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  36. ↑ (Ingelesez) «In Pakistani capital, a centuries-old temple where Hindus are not allowed to pray» Arab News PK 2020-07-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  37. ↑ (Ingelesez) Österreich, Außenministerium der Republik. «Austrian Embassy Islamabad» www.bmeia.gv.at (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  38. ↑ «Smacking of strong Swiss flavours at food festival» web.archive.org 2014-04-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  39. ↑ «9th South Asian Federation Games 2004 (Pakistan)» www.rsssf.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  40. ↑ «Sister cities of Abu Dhabi — sistercity.info» en.sistercity.info (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  41. ↑ «Sister cities of Amman — sistercity.info» en.sistercity.info (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  42. ↑ web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  43. ↑ (Indonesieraz) BeritaSatu.com. «KONI DKI Jalin Kerja Sama "Sister City" dengan 21 Kota Dunia» beritasatu.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  44. ↑ «Sister cities of Madrid — sistercity.info» en.sistercity.info (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  45. ↑ (Ingelesez) Reporter, A.. (2016-01-05). «Islamabad to get new sister city» DAWN.COM (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  46. ↑ (Ingelesez) «Nur-Sultan, Kazakhstan - City, Town and Village of the world» en.db-city.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).[Betiko hautsitako esteka]
  47. ↑ «Sister Cities» web.archive.org 2010-05-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  48. ↑ (Ingelesez) «The making of a slum city» The Express Tribune 2016-12-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamabad&oldid=9385280"(e)tik eskuratuta