Euro
Euro (EUR ala € ISO 4217) Europa Batasunako hogeitabosteko hamabien txampoina da.
Euroa 100 ehunetakotan zatitzen da. Europako Batasunako agiri ofizialetan euro eta cent erabiltzen da, beti singularran.
Billetak —5, 10, 20, 50, 100, 200 eta 500 eurokoak — hamabietako herrientzat berdin dira. Txampoinak ordean —1, 2, 5, 10, 20 eta 50 ehunetakoak eta 1 ta 2 eurokoak— aurrealde berdina baina atzealdea herri bakoitzaren berezia baita.
Txampoinak, edozein atzealdeko edukiz, euro-gune osoan baliodunak dira.
Billeten disenua Robert Kalina-koa da, Austria Banketze Nagusikoa. Txampoinen aurrealde arrunta disenua Luc Luycx lana da, Belgikako Erral Txampoin Fabrikakoa.
Euro-a ECUren ondorengoa da, Europako Txampoin Unitatea (European Currency Unit).
Euro ikurra, Europako Komisioi disenatua, épsilon (ε) greko hitzaren arabera eginda dago. E Europako iniziala zelako aukeratu zen. Bi marrak, euroko egonkortasunari buruz dio.
Euroko Nazioarteko txikigarri EUR da, eta Normalizaciotarako Nazioarteko Organizaio erregeistratu du (ISO); se utiliza con fines empresariales, comerciales y financieros.
|
Historioa | |
| 1 Euro (€) | Lehen Txampoina |
| 13,7603 | Austriako Txelinak (ATS) |
| 40,3399 | Franko Belgitarra (BEF) |
| 1,95583 | Marko Alemaniarra (DEM) |
| 166,386 | Espainako Pezeta (ESP) |
| 5,94573 | Finlandiako Marko (FIM) |
| 6,55957 | Prantziako Franko (FRF) |
| 0,787564 | Irlandako Punt(IEP) |
| 1936,27 | Italiako Lira (ITL) |
| 40,3399 | Luxenburgo Franko (LUF) |
| 2,20371 | Holandako Florina (NLG) |
| 200,482 | Portugalako Eskutua(PTE) |
| 340,750 | Greziako Drakma (GRD) |
[ITZULI]
Dibisa hasi zen ofizialez 1999.eko urtarrilaren 1an, hamaika herri artean, euro-gunea: Alemania, Austria, Belgica, Espaina, Finlandia, Frantzia, Irlanda, Italia, Luxemburgo, Herbehereak eta Portugal. 2001.eko urtarrilaren 1an Grezia aditu zen euro-gunera. Hala ere, txampoinak eta billeteak egiteko denbora behar zen eta lehen txampoinak bizi ziren bere herrietan, bere kotizazio galdutaz, ordaintzeko modura 2002.eko urtarrilaren 1era, eurokoak aldatu zirenean. Euro eta lehen txanpoinak elkarrekin bizi izan ziren hilabete batzuk, hau askenen bizitza amaitu arte.
Dinamarka, Erresuma Batua eta Suezia ez dute Txampoin Bakarra onartu.
2002.eko uztailan, euroa AEBko dolar-en parekotasuna gainditu zuen dibisa merkatuan, eta han darama orain arte, 2004.ko azaroa, bere kotizazio handienekin: 1€ = $1,30.
2004.eko Maiatzean EBean sartu ziren Estatu berriak ez dute oraindik Euroa onartu, baina beharreko baldintza ekonomikoak betetzeko asmoa dute, eta aurten urte batuzetarako bere sarrera euro-gunean espero da.
Herri batzuetan 1cent eta 2cent txampoinak akabatu nahi dute, zeren eta bere egin-prezioa bere balio-prezioa baina handiagoa da. Susmatu duen soluzioa: prezioak ez aldatzea baina ordaintzeko unean, prezio biribiltzea.